Datblygu sgiliau mathemateg a rhifedd yn y Cyfnod Sylfaen › creo_files › upload › ... · Trefnu ar restr / poster pwy ywr monitor?/ Helpwr y dydd heddiw, pwy fydd yfory? Pwy

Datblygu sgiliau mathemateg a rhifedd

yn y Cyfnod Sylfaen

Pwrpas y canllaw yma yw eich helpu wrth gynllunio gweithgareddau mathemategol

yn eich cylch drwy ddefnyddio’r pecyn Mathemateg Meithrin

Diolch am gymorth parod Vanessa Bowen a Nicola Edwards wrth gynhyrchu’r pecyn

Mae addysgeg y Cyfnod Sylfaen yn dweud y dylai plant gael cyfleoedd i ddatblygu eu sgiliau, eu gwybodaeth a’u dealltwriaeth drwy: gwricwlwm priodol lle mae’r chwech (saith mewn lleoliadau

Cyfrwng Saesneg) Maes Dysgu yn cyd-fynd a chydweithio â’i gilydd

darpariaeth barhaus a gwell, a gweithgareddau mewn amgylcheddau dysgu a geir dan do ac yn yr awyr agored

gwahanol fathau o weithgareddau chwarae ac ystod o weithgareddau a gaiff eu cynllunio, gan gynnwys rhai a ysgogir gan y plant

profiadau sy’n caniatáu iddynt fabwysiadu ystod o rolau, gan gynnwys arwain mewn grŵp bach, dysgu fesul pâr neu weithio mewn tîm

gwahanol adnoddau, gan gynnwys TGCh

cyfleoedd dysgu ymarferol sy’n caniatáu iddynt dyfu’n ddysgwyr annibynnol

gweithgareddau sy’n caniatáu iddynt ddefnyddio eu synhwyrau a bod yn greadigol a dychmygus. Tasgau a heriau sy’n eu hannog i ddatrys problemau a thrafod

Cyflwyniad

Datblygu sgiliau mathemateg a rhifedd ar draws y ddarpariaeth

Er mwyn sicrhau bod y plant yn cael profiad o amgylchedd sy’n fathemategol gyfoethog, mae angen sicrhau bod cyfleoedd ar gael i’r plant i ddatblygu sgiliau mathemategol ymarferol ar draws y ddarpariaeth. Bydd y ddarpariaeth barhaus yn cynnig cyfleoedd i’r plant i ymarfer, datblygu a mireinio eu sgiliau a thrwy ei gyfoethogi yn rheolaidd gyda gweithgareddau strwythuredig caiff y plant gyfleoedd eang i ddwysau eu dysgu.

Mae datblygiad iaith fathemategol yn hanfodol i lwyddiant mewn mathemateg a gwelir cyfleoedd helaeth i ddatblygu sgiliau’r plant wrth gyflwyno’r gwahanol weithgareddau o fewn y pecyn ar draws y Meysydd Dysgu, tu fewn a thu allan.

Bydd angen sicrhau cyflenwad digonol o offer ac adnoddau i ddatblygu sgiliau’r plant. Mae angen cyfnewid rhain yn rheolaidd er mwyn cadw’r profiadau yn gyffrous. Mae modd defnyddio deunyddiau ail gylchu (e.e. bocsys gwag, amlenni) a deunyddiau naturiol i gefnogi’r dysgu.

Mae cyfleoedd hefyd i ddatblygu sgiliau mathemateg a rhifedd drwy ddefnyddio offer TGCh. Mae’n hanfodol bod plant yn cael cyfleoedd i ddefnyddio technoleg ar gyfer ymarfer eu sgiliau. Mae cyflenwad eang o CD Romau, gemau ar y we ayyb sy’n addas i blant oedran meithrin. Mae teganau a rheolir (e.e. Bee Bot) yn cynnig cyfleoedd hefyd. Mae’r defnydd o gamera neu lechen electronig yn cynorthwyo wrth gofnodi gweithgareddau a llwyddiannau’r plant ac wrth asesu ar gyfer cynllunio gweithgareddau pellach.

Rôl yr Oedolion

Mae gan bob oedolyn rôl hanfodol i chwarae wrth ddatblygu sgiliau mathemategol. Mae’n bwysig cymryd pob cyfle i ddefnyddio iaith fathemategol wrth chwarae gyda’r plant ac i’w cwestiynu a’u herio wrth ymgymryd â gweithgareddau amrywiol yn ystod pob sesiwn.

Y Pecyn Mathemateg

Trwy ddefnyddio’r pecyn yma yn ei gyfanrwydd ar gyfer gwaith mathemateg o fewn eich cylch fe fyddwch yn cyflwyno pob sgil (Mathemateg a Rhifedd) a nodwyd yn y ddogfen ‘Maes Datblygiad Mathemategol y Cyfnod Sylfaen’. Hefyd, mae pob un o’r themâu yn cynnig syniadau i chi gyfoethogi eich ardaloedd dysgu. Mae nifer ohonynt yn cynnwys eich ardaloedd allanol yn ogystal â’ch ardaloedd mewnol

Themâu Ardaloedd Dysgu

Adeiladau a Gwneud Ardal adeiladu, ardal chwarae rôl a’r ardal grefft

Amser Cylch Ardal chwarae rôl, ardal stori / ddarllen

Bwyta ac Yfed Ardal ddŵr a thywod, chwarae rôl, ardal fathemateg, ardal does

Casgliadau Ardal ddarganfod

Chwarae Rôl Ardal chwarae rôl, ardal marcio, ardal gelf

Creadigol Ardal marcio, ardal beintio, ardal toes /clai, ardal crefft

O’n Cwmpas Ardal ddarganfod, ardal adeiladu, ardal fathemateg, ardal farcio, ar-dal gelf

Symud Ardal allanol

Tywallt a Llenwi Ardal ddŵr, ardal tywod

Adeiladu a gwneud

Cwricwlwm Cymru:

Fframwaith Cyfnod Sylfaen

Darpariaeth barhaus a

chyfoethogi

Ffocws Gweithgareddau

Mathemategol Estynedig

Didoli a chyfateb gwrthrychau drwy

adnabod elfennau tebyg

Cymharu dau wrthrych neu fwy ar

sail maint , hyd a lliw

Dangos dealltwriaeth bod un peth

yn cyfateb i un arall drwy baru

gwrthrychau

Defnyddio cyfrif i ddatrys problem-

au mathemategol syml wrth chwar-

ae ac mewn sefyllfaoedd pob dydd

Defnyddio ac adeiladu â siapiau 2D

a 3D wrth chwarae

Adnabod rhai siapiau 3D yn eu

gweithgareddau chwarae

Estynedig

Copio patrymau syml gweledol

Dangos ymwybyddiaeth o

arddodiad a symud yn ystod eu

gweithgareddau ymarferol

Ardal adeiladu

Amrywiaeth o adnoddau adeiladu—blociau pren (naturiol a rhai lliwgar),

Cit adeiladu parod e.e. Duplo

Lluniau o adeiladau

Lluniau i’w copio

Cynlluniau Pensaer

Camera neu lechen/tabled electronig

Ardal adeiladu allanol

Blociau mawr

Brics ffug (neu rhai go iawn)

Tywod a dŵr i greu sment

Ardal chwarae rôl-safle adeiladu neu

canolfan adeiladu e.e.

Adnoddau adeiladu-brics, sment, coed,

Hetiau caled, offer adeiladu, deunyddiau

ygrifennu, ffôn ayyb

Ardal crefft

Bocsys ail-gylchu o wahanol maint

Tâp gludiog, glud

Oedolyn i fodelu gweithgareddau

wrth chwarae gyda’r plant yn yr

ardal adeiladu. Cyflwyno/adolygu

iaith briodol—tal/byr, mawr/bach/

canolig, hir/byr

Copio llun 2D i greu model 3D.

Defnyddio enwau 3D i ddisgrifio’r

siapiau—ciwb, ciwboid, sillindr,

sffêr, côn

Didoli casgliad o flociau adeiladu

yn ol 1 neu 2 meini prawf e.e.

ciwbiau glas

Modelu gweithgareddau chwarae

yn yr ardal chwarae rôl—e.e. cws-

mer yn y ganolfan adeiladu, adeil-

adwr wrth ei waith ar safle adeil-

adu

Ymweld â safle adeiladu

Dilyn cyfarwyddid er mwyn adeil-

adu wal/tŵr yr un peth ag un

ffrind. Ymestynnwch ar y dasg

wrth ddefnyddio sgrin rhwng y

plant

Cyfateb y blociau 3D i gynllun 2D

(lliw neu gysgodion du a gwyn)

Amser Cylch - Cofrestru / Newyddion, Ein Dillad Ni

Cwricwlwm Cymru:



chyfoethogi

Ffocws Gweithgareddau Mathemategol

Estynedig

Newyddion

Gwrando ac ymuno mewn rhigymau

Cyfri yn ddibynadwy

Adnabod rhif a chysylltu rhif a’r nifer

perthnasol

Canu / llafar ganu’r dyddiau wythnos

Rhagweld elfennau o drefn ddyddiol

a defnyddio’r termau cyn ac ar ôl

Defnyddio geiriau sy’n disgrifio

tymheredd e.e. Poeth / oer

Ar ôl rhifo y nifer o blant sy’n

bresennol gellir rhifo’r rhif hynny

wrth ddilyn llinell rhif yn yr ardal

gofrestru.

Sicrhau bod dyddiau’r wythnos ar

gael ar gyfer y plant er mwyn ail

ymweld a dynwared staff!

Cynnwys siart dywydd, tedi tywydd

neu boteli

sensori i

ddynodi’r

tywydd.

Canu grŵp wrth i’r plant osod eu

henwau ar gofrestr e.e. “Ble mae

Rhys? Ble mae Rhys? Dyma fe, dyma

fe, sut mae heddiw? (x2) Bore da,

bore da”. (Tôn Frère Jacques) Rhifo

sawl enw sydd yno

Dilyn rhestr arsylwi’r tywydd er

mwyn bod pob plentyn yn mynd allan

(os yn bosib) i arsylwi ar y tywydd ac

adrodd yn ôl i’r plant eraill. Cysylltu’r

tywydd ag oer / cynnes.

Trafod pwy fydd yn arsylwi ar y

tymheredd yfory?

Canu misoedd y flwyddyn (Tôn Men

of Harlech) gan ddilyn trên pen-

blwydd, sy’n cynnwys lluniau’r plant.

Rhifo gan ddefnyddio dwy, tair a phedair

Rhifo sawl bachgen / merch sy’n bresennol a sawl un sydd yna i gyd

Cyfateb y nifer o blant â rhif ag offer rhif perthnasol

Trafod faint bydd yno os daw plentyn arall

Ein dillad ni

Cyfri gwrthrychau’n ddibynadwy



gwrthrychau

Defnyddio cyfrif i ddatrys problem-

au mathemategol, syml wrth

chwarae mewn sefyllfaoedd bob

dydd

Ardal chwarae rôl- Amrywiaeth o

ddillad ar gyfer grwpio, cyfri a didoli

Hwpiau ar gyfer didoli neu lein ddillad

ar gyfer hongian dillad sydd â sip/

botwm

Cynnwys ystod o ddoliau/ tedis ar

gyfer eu gwisgo

Deall ac ymateb i ddisgrifiad

penodol a rhedeg o dan y parasiwt

e.e. pawb sydd â chot las

Didoli

Gweithgareddau gwisgo tedi

Gweithgareddau parhau a’r patrwm

ar y lein ddillad

Datrys problem, e.e. mae 4 maneg ar

y lein ddillad felly sawl plentyn bydd

yn medru gwisgo pâr o fenig?

Sawl peg fydd angen ar gyfer 3 crys t

ar y lein ddillad

Amser Cylch - Stori / Diod

Cwricwlwm Cymru:



chyfoethogi


Estynedig

Stori

Gwrando ac ymuno mewn storïau sydd â thema fathemategol

Defnyddio termau ‘cyntaf, ‘ail’ a ‘trydydd’

Defnyddio termau ‘cyn’ ac ‘ar ôl’

Dangos ymwybyddiaeth o arddodiaid a symud

Adnabod rhifau a chysylltu’r rhif a’r nifer perthnasol

Dangos dealltwriaeth bod un peth yn cyfateb i un arall drwy baru gwrthrychau neu luniau

Adnoddau, gwrthrychau (sach/bocs stori) er mwyn ail ymweld ag ail adrodd y stori’n annibynnol

Lluniau o’r stori , lein ddillad a phegiau

Dillad chwarae rôl / mygydau / pypedau perthnasol o’r stori

Camera/llechen i gofnodi’r ail ddweud y stori

Gwrando ar y stori eto ar glustffonau / safle wê

Defnyddio gwrthrychau fel sbardun i osod y stori mewn trefn

Ail greu’r stori gan ddefnyddio offer chwarae rôl, trafod trefn y stori, ail adrodd geiriau a brawddegau

Gosod her i’r plant i ddarganfod pa lun o’r stori sydd yn y drefn anghywir

Plant i gyfateb symbolau sy’n

cynrychioli rhif wrth ddarllen y stori

e.e. Y 3 mochyn bach

Trafod clo gwahanol i’r stori e.e. Beth

os oedd y stori yn wahanol sef yr 8

mochyn bach. Beth all trefn y stori fod?

Gosod nifer o wrthrychau/ cymeriadau

mewn trefn ar linell rif e.e. Yr

anifeiliaid aeth mewn i’r Bath Mawr

Coch

Diod

Cyfri gwrthrychau ‘n ddibynadwy

Dangos dealltwriaeth bod un peth yn cyfateb i un arall drwy baru gwrthrychau

Defnyddio termau ‘cyntaf’, ‘ail’ , ‘trydydd’ ac olaf

Deall a defnyddio’r cysyniad o ‘un yn fwy / un yn llai’

Defnyddio cyfrif i ddatrys problemau mathemategol syml wrth chwarae mewn sefyllfaoedd bob dydd

Cymharu maint/ cymhwysedd drwy arsylwi’n uniongyrchol

Gellir cynnig amser snac / tocyn yn

rhan o’r ddarpariaeth barhaus am

½ awr bob sesiwn, lle mae’r plant

yn medru nôl eu diod/tocyn yn an-

nibynnol o fewn y sesiwn

Trefnu ar restr / poster pwy yw’r

monitor?/ Helpwr y dydd heddiw,

pwy fydd yfory? Pwy oedd ddoe?

Trafod geirfa fathemategol wrth i’r

plant sgwrsio wrth fwyta, ‘Sawl

darn sydd ‘da ti ar ôl? Wyt ti wedi

bwyta hanner yr afal?’

Plant i gyfri’r nifer o blatiau/ cwpanau sydd angen. Oes angen mwy / llai?

Tafod ac arllwys llaeth yn ôl cyfarwyddiadau llawn , gwag, hanner llawn, mwy, gormod

Torri ffrwythau yn hanner/ chwarter

Rhifo sawl darn sydd yn yr oren

Trafod faint sydd wedi gorffen, faint o ddiod sydd ar ôl

Staff i osod y nifer anghywir o lestri

allan fel bod y plant yn medru dweud

sawl un arall sydd angen neu sawl un yn

ormod sydd yno

Trafod faint o laeth sydd ar ôl yn y

botel? Rhagfynegi os oes digon ar gyfer

yfory? Digon ar gyfer faint o blant sydd

yno?

Trafod chwarter llawn wrth i’r plant

arllwys llaeth yn annibynnol, gelli'r

atgyfnerthu hyn wrth chwarae dŵr /

tywod.

3

Cwricwlwm Cymru:



chyfoethogi



Cymharu, didoli a rhoi trefn ar ddau

wrthrych neu fwy ar sail cynhwys-

edd drwy arsylwi’n uniongyrchol

Canfod haneri mewn sefyllfaoedd

ymarferol

Cyfrif yn ddibynadwy

Defnyddio cyfrif i ddatrys

problemau mathemategol

Defnyddio unedau ansafonol i fesur

pwysau


yn cyfateb i un arall drwy paru

gwrthrychau

Dangos ymwybyddiaeth o bwrpas

arian

Estynedig

Adnabod a defnyddio enwau siap-

au 2D (cylch, triongl a sgwâr)

Cyfri a chyfateb 1 i 1

Adnabod rhifau 0-5 a chysylltu’r

rhif a’r nifer perthnasol

Ardal ddŵr a thywod

Casgliad o gynwysyddion i lenwi a

gwacau

Casgliad o lwyau o wahanol maint

Storiâu am barti

Ardal chwarae ròl

Cardiau rysait

Cegin mwd (ardal tŷ bach twy allanol)

Ardal fathemateg

Clorian

Llwyau

Gwrthrychau i bwyso—reis, pasta

sych

Siapiau 2D

Cardiau rhif ysgrifenedig ynghyd â

symbol i ddynodi’r nifer perthnasol

Ardal does

Toes lliwgar

Gwellt o wahanol hyd

Pwyso cynhwysion a choginio

cacennau bach

Trafod maint amrywiaeth o

ffrwythau a’u torri i wneud ‘kebabs’

ffrwythau. Cyfri y darnau o ffrwyth,

faint o ddarnau sydd angen ar gyfer

pawb yn y grŵp. Gosod y ffrwyth ar

welltyn mewn trefn penodol gan

bwysleisio ar iaith fathemategol-yn

gyntaf, yn ail ayyb

Gwneud jeli—cyfri’r darnau o jeli yn

y bloc. Mesur dŵr i ychwanegu

Mynd i’r siop i brynu cynhwysion i

wneud cacennau bach/’kebabs’ neu

greu siop yn y sefydliad-trafod arian

Creu graff lluniau o hoff ffrwythau

pawb yn y sefydliad. Cyfri a labelu’r

graff gyda’r rhif ysgrifenedig

Gwneud brechdanau a’u torri yn

hanner, chwarter neu mewn siâp

sgwâr, triongl

Gosod y bwrdd ar gyfer parti-cyfri’r

plant, platiau, cwpanau, brechdan-

au, cacennau ayyb

Bwyta ac yfed—Mathemateg Parti 1 a 2

5

4

3

2

1

Casgliadau - Casglu / Tacluso

Cwricwlwm Cymru:



chyfoethogi


Estynedig

Casglu

Cyfrif gwrthrychau’n ddibynadwy

Cymharu a didoli i roi trefn ar ddau

wrthrych neu mwy



Copïo patrymau a dilyniannau syml

Estynedig

Didoli a chyfateb gwrthrychau drwy

adnabod elfennau tebyg

Dechrau cofnodi casgliadau drwy

wneud marciau

Adnabod rhifau 0-5 a chysylltu’r


Ardal Darganfod-

Casgliad o wrthrychau yn ôl y

thema e.e. Lan y môr-cregyn,

Hydref-dail amryliw.

Darn o bapur hir a chul i osod y

patrwm arno

Storiâu am yr Hydref

Chwyddwydr

Camera / Llechen

Sialc

Enghreifftiau o gardiau patrwm

gwrthrychau er mwyn i’r plant

parhau gyda’r patrwm



Rhifo nifer o wrthrychau e.e. sawl

deilen fach oren sydd yma?

Gosod cregyn mewn pentyrrau yn

ôl maint (bach, canolig, mawr) lliw

neu siâp

Rhannu 6 deilen rhwng 2 neu 3

plentyn

Oedolyn yn cychwyn patrwm a

phlentyn i’w barhau e.e. cragen

fawr, cragen bach….

Defnyddio’r gwrthrychau i greu graff

syml (3D) a chofnodi drwy ddefnyddio

camera/llechen

Cofnodi nifer o

wrthrychau penodol

drwy wneud marciau

rhicbren

Dod o hyd i nifer o wrthrychau i

gyfateb rhif ysgrifenedig ynghyd â

symbol gwerth rhif

Tacluso

Defnyddio cysyniad o amser mewn

perthynas â’u gweithgareddau bob

dydd

Amserydd tywod

Sticeri i wobrwyo tacluso (Os bydd

rhai yn llai parod i dacluso)

Gosod her i’r plant dacluso / didoli’r

adnoddau i’r bocsys cywir cyn bod y

tywod wedi rhedeg drwy’r

amserydd

5

Chwarae rôl— yn y tŷ bach twt

Cwricwlwm Cymru:



chyfoethogi


Estynedig

Yn y tŷbach twt

Didoli a chyfateb gwrthrychau

drwy adnabod elfennau tebyg

Deall a defnyddio’r cysyniad o ‘un

yn fwy’ ac ‘un yn llai’ wrth chwarae



sail maint

Adnabod ac enwi siapiau 2D

Estynedig

Defnyddio geiriau sy’n disgrifio

tymheredd mewn gweithgareddau

bob dydd



gwrthrychau

Defnyddio’r termau ‘cyntaf’, ‘ail’,

‘trydydd’ ac ‘olaf’ mewn gweith-

gareddau chwarae

Ardal chwarae rôl (tu mewn a thu all-

an)

Llestri amrywiol

Matiau bwrdd

Doliau o wahanol feintiau

Gwelyau /cadeiriau i’r doliau

Cysgodion o’r llestri er mwyn

cynorthwyo gyda tacluso

Bocsys/silffoedd wedi’u labeli gyda

lluniau o’r gwrthrychau

Llyfr ffôn

Ffôn tŷ a ffôn symudol

Llyfrau ryseitiau

Lein ddillad

Ardal mathemateg

Casgliad o lwyau—gwahanol math

a maint

Ardal marcio/celf

Deunyddiau collage amrywiol i

greu matiau bwrdd, lliain bwrdd

Oedolyn i fodelu gweithgar-

eddau wrth chwarae gyda’r

plant yn y tŷ bach twt e.e.

chwilio am /’ysgrifennu’ rhif

ffôn, gosod y bwrdd, didoli

offer wrth dacluso

Trefnu llestri /llwyau yn ôl

maint

Didoli casgliad o lwyau yn ôl

math e.e. metal, pren, plastig.

Cyfri faint sydd ymhob set.

Defnyddio siapiau amrywiol a

phaent ffabrig i argraffu lliain

bwrdd

Didoli dillad:

i) yn ôl y tywydd - trafod tywydd

oer/tywydd poeth

ii) paru sanau a’u gosod ar y lein

ddillad

Dilyn cyfarwyddiadau er mwyn

hongian dillad doli ar y lein ddillad

yn y drefn gywir

Chwarae rôl— yn y siop

Cwricwlwm Cymru:



chyfoethogi



Yn y siop


drwy adnabod elfennau tebyg


arian drwy chwarae rôl



sail pwysau



gwrthrychau

Estynedig


arian drwy chwarae rôl

Defnyddio cyfrif i ddatrys prob-

lemau mathemategol syml wrth

chwarae ac mewn sefyllfaoedd

pob dydd

Ardal chwarae rôl—siop (i gyd fynd

a’r thema, os bosib)

Casgliad o wrthrychau i ‘werthu’

yn ôl y thema e.e. Lan y môr, Parti,

Anifeiliaid Anwes, Swyddfa Bost

ayyb

Til

Arian ffug

Rhestr prisiau

Ffôn

Rhestr siopa

Basgedi siopa

Pwrs arian

Cerdyn ‘credit’

Llyfr siec

Clorian

Bagiau

Troli siopa

Oedolyn i fodelu gweithgareddau

wrth chwarae gyda’r plant yn y siop

e.e. prynu/gwerthu nwyddau, cym-

ryd taliad a rhoi newid

Didoli darnau arian

Pwyso gwrthrychau gan ganol-

bwyntio ar gyflwyno ‘iaith bwyso’ -

trwm ac ysgafn, yn drymach, yn

ysgafnach, trymaf, ysgafnaf

Ymweld â siop leol a phrynu

nwyddau e.e. i weithgaredd cogin-

io , i anifail anwes

Creu siop i gyd fynd a’r thema e.e.

canolfan arddio

Cyfnewid arian am gasgliad o

nwyddau ar restr siopa

Creadigol - Argraffu / Creu Modelau

Cwricwlwm Cymru:



chyfoethogi


Estynedig

Argraffu

Dangos dealltwriaeth bod un peth yn cyfateb i un arall

Defnyddio’r termau ‘cyntaf’, ’ail’, ’trydydd’ ac ‘olaf’

Defnyddio termau ‘cyn’ ac ‘ar ôl’

Adnabod a defnyddio enwau siapiau 2D

Defnyddio amrywiaeth o gyfryngau i ddatblygu’r cysyniad o gymesuredd


Ardal marcio / baentio– cynnig offer argraffu o’r rhestr adnoddau ond nid popeth yr un pryd. Mae angen i’r plant fedru cyrraedd yr adnoddau yn annib-ynnol gan gynnwys paent a phapur

Gosod stribedi hir o bapur er mwyn creu’r gwaith argraffu

Gosod cardiau o waith plant er mwyn i eraill gopïo’r patrwm

Defnyddio offer cyferbyniol e.e. Gwrthrychau hir/byr, mawr/bach, llydan a chul

Creu cardiau sy’n modelu siapiau tonnog, troellog

Cyflwyno a defnyddio geirfa fathemategol wrth dasg ffocws

Creu llun o waith argraffu sy’n gymesur a llun arall

Dechrau patrwm er mwyn i’r plant barhau gyda’r patrwm

Argraffu gwaith a phlygu’r papur i greu delwedd gymesur

Rhannu lluniau cymesurol yn hanner a

chreu gêm gymesur i uno’r darnau yn

ôl-a yw’r lliwiau siapiau yn gymesur?

Creu lluniau gan ganolbwyntio ar

siapiau 2D a chyflwyno rhai siapiau

newydd e.e. Pentagon, hecsagon

Creu offer argraffu er mwyn creu

siapiau hir, byr, troellog e.e. cortyn

mewn paent

Creu Modelau

Cymharu, didoli a rhoi trefn ar wrthrychau ar sail maint, pwysau neu gynhwysedd drwy arsylwi’n uniongyrchol

Dilyn cyfarwyddiadau dau gam i wneud symudiadau syml

Dangos ymwybyddiaeth o arddod-iad a symud yn ystod gweithgaredd-au symud

Defnyddio ac adeiladu siapiau 3D wrth chwarae

Ardal Clai / Crefft– Posteri i ysgogi

gwaith 3D e.e. Modelau o adeiladau,

cymeriadau, trychfilod.

Newid yr adnodd a chynnig ystod o

adnoddau

Cynnwys camera yn yr ardal er

mwyn cofnodi gwaith a defnyddio’r

lluniau er mwyn i eraill efelychu

Modelu sgiliau penodol e.e. Sut i greu sffêr o glai neu uno defnyddiau a glud/ tâp selo

Creu peli toes fel grŵp bach a’u gosod mewn trefn maint

Creu gwrthrych ar gyfer cymeriad neu adnodd ar gyfer stori e.e. Asgwrn i Doti neu bowlen maint addas ar gyfer Elen Benfelen

Torri toes siapiau 2D a chreu patrwm

Wedi creu stryd o focsys gellir defnydd-

io ‘Bee Bot’ er mwyn cyrraedd y tai/

adeiladau cyfarwydd e.e. Sawl clic sydd

angen er mwyn i cyrraedd Caffi Dewi?

Sawl plentyn fyddai’n medru mynd

mewn i’r guddfan bocsys, castell

Caernarfon neu’r tŷ bach twt?

troellog

Cwricwlwm Cymru:



chyfoethogi


Estynedig

Paent a chyfryngau eraill

Cymharu gwrthrychau ar sail maint drwy arsylwi’n uniongyrchol

Dangos ymwybyddiaeth o arddodiaid



Dechrau cofnodi casgliadau drwy wneud marciau

Copïo patrymau a dilyniannau syml gweledol a chlywedol

Ardal baentio Mae angen i’r paent fod allan yn barhaus yn yr ardal a bos y plant yn medru mynd at yr adnoddau gan gynnwys ffedogau yn annibynnol

Cynnwys ffotograffau neu wrthrychau go iawn i ysgogi’r plant

Llyfrau neu luniau o storïau thema

Lluniau o waith artist enwog/lleol

Arddangosfa o sut i greu lliwiau penodol

Trafod gwaith artistiaid e.e. Matisse ac artistiaid o Gymru e.e. Aneurin Jones. Tafod nodweddion y lluniau o ran testun, lliw, siapiau a chyfrwng

Trafod y siapiau sydd yn y llun e.e. Y Falwen. Torri siapiau i greu llun trychfil

Creu llun cyfrifiadurol

Paentio set o luniau i gefnogi gwaith thema e.e. Bowlen o uwd bach, canolig a mawr

Gwaith unigol creu portread gan ganolbwyntio ar siâp a lliw

Gwisgo dillad chwarae rôl e.e. Ffarmwr fel lluniau Aneurin Jones cyn dylunio / paentio er mwyn trafod rhannau o’r corff, beth sydd yn dod gyntaf, beth sydd yn is na’r pen-glin a.y.b.

Tafod ac arbrofi sut mae cymysgu lliwiau. Trafod sut mae goleuo a thywyllu lliw

Trafod papur lapio, gosod cownter ar bob tedi bach, sawl un sydd yna?

Tywallt a llenwi - Dŵr Cyfri’n ddibynadwy

Deall a defnyddio mwy / llai


Cymharu, didoli a rhoi trefn wrth-rychau ar sail maint, pwysau neu gynhwysedd drwy arsylwi'n union-gyrchol

Dangos ymwybyddiaeth o arddod-iaid

Ardal ddŵr - Mae angen sicrhau nad oes gormodedd o adnoddau chwarae

Cynhwysyddion o faint amrywiol

Geirfa i gefnogi staff

Lluniau/ ffotograffau i gefnogi gwaith thema e.e. Lan y môr, afon

Olwyn a phwmp ddŵr, pibelli

Ffedogau o fewn cyrraedd y plant

Ardal ddŵr mawr / allanol - pibellau mawr, caniau dyfrio, rolwyr paent, brwshys mawr paentio

Llenwi cwpan llawn/hanner

Trosglwyddo dŵr dros, dan, pell, agos

Arllwys araf a chyflym

Pysgota gwrthrychau thema a’u rhifo

Creu ardal ddŵr sy’n cyd-fynd a stori e.e. Bili Broga, Bath Mawr Coch

Ardal ddŵr allanol- Sut i dros-glwyddo dŵr o’r cafn ddŵr i’r planhigion / ardal arall

Llenwi peipen / cynhwysydd 1-5/1-10

Chwythu swigod bach, canolig, mawr, anferth, mwy, llai, uchel, isel, nifer

Sawl cwpan o ddŵr eith mewn i’r bwced? Sawl paned gallwn gael allan o’r tebot. Rhagfynegi canlyniadau.

Creu cwch i gludo 4 dyn lego/ 8 eliffant canolig

Cyflwyno chwarter llawn

Creadigol - Paent a chyfryngau eraill

Coch Gwyn

Cwricwlwm Cymru:



chyfoethogi


Estynedig

Dilyn cyfarwyddiadau dau gam i

wneud symudiadau syml


arddodiad

Adnabod a defnyddio enwau

siapiau 2D yn eu hamgylchedd



Adnabod y rhifau 0 i 9

Dechrau cofnodi casgliadau drwy

wneud marciau

Copïo patrymau syml

Estynedig

Adnabod y rhifau 1 i 5 a chysylltu’r


Defnyddio amrywiaeth o

gyfryngau i ddatblygu’r cysyniad o

gymesuredd

Ardal darganfod-

Gwrthrychau a gasglwyd wrth fynd

am dro

Darn o bapur hir a chul i osod y

patrwm arno

Chwyddwydr

Camera neu llechen/tabled

electronig

Sialc



Ardal adeiladu

Brics

Blociau pren

Ardal mathemateg

Siapiau 2D

Ardal marcio/celf

Lluniau syml i’w

gwblhau (cymesuredd)

Drych

Defnyddio camera neu llechen/

tabled electronig i dynnu lluniau

i drafod nôl yn y sefydliad

Creu lluniau gan ddefnyddio

gwrthrychau â gasglwyd—

defnyddio camera/llechen/

tabled i dynnu llun o’u gwaith.

Cyfri’r nifer o wrthrychau a

ddefnyddiwyd a’u didoli/trefnu

e.e yn ôl maint

Creu a dilyn patrymau gan

ddefnyddio’r gwrthrychau â

gasglwyd

Chwilio am rif penodol o

wrthrychau a’u gludo i ddarn o

gerdyn gan ddefnyddio tâp gludiog

dwy ochrog

Defnyddio drych i ddangos y cysyn-

iad o gymesuredd. Creu lluniau

sy’n gymesur gan ddefnyddio

amrywiaeth o gyfryngau

O’n Cwmpas—Mynd allan am dro fathemategol/ Mynd am dro rhifo

3

Cwricwlwm Cymru:



chyfoethogi

Ffocws Gweithgareddau Mathemat-

egol Estynedig

Gweithgareddau Corfforol

Sylweddoli bod modd cyfrif unrhyw

beth e.e. clapiau, camau


Defnyddio termau ‘cyntaf’, ‘ail’,

‘trydydd’ ac ‘olaf’ mewn

gweithgareddau beunyddiol a

chwarae

Dilyn cyfarwyddiadau dau gam i

wneud symudiadau syml mewn

gemau a gweithgareddau chwarae

Estynedig

Adnabod y rhifau 0-5

Dechrau cofnodi casgliadau drwy wneud marciau


Ardal Allanol

Amrywiaeth o offer i greu

gemau e.e. bagiau ffa, bwcedi,

bocsys, cylchoedd mawr a bach

Camera neu lechen /tabled

electronig

Sialc

Amserydd tywod a/neu

amserydd cegin

Chwarae’r gêm ‘Dilyn y clap/iau’

Chwarae’r gêm ‘Faint o’r gloch yw hi

Mr Blaidd’

Taflu bagiau ffa at darged e.e. Cylch-

oedd mawr, bocsys gwag, bwcedi ayyb

Cymryd tro (mewn grŵp bach) i daflu

gwrthrych at darged, chwarae ‘hop

scotch’ ayyb

Dilyn cyfarwyddiadau e.e.’cerddwch at

y cylch gwyrdd a rhedwch at y sgwâr

melyn’

Defnyddio amserydd tywod i weld faint

o fagiau ffa maint yn medru taflu i

mewn i fwced mewn munud. Cyfri y

nifer o fagiau ffa.

Taflu bagiau ffa at darged e.e.

cylchoedd, bocsys gwag, bwcedi,

siapiau 2D gyda rhif arnynt.

Cofnodi ‘sgôr’ drwy wneud

marciau rhicbren

Gemau parasiwt-dilyn

cyfarwyddiadau syml

Defnyddio offer mawr


arddodiad yn ystod eu

gweithgareddau ymarferol

Ardal allanol

Conau i’r plant greu sialens i’w

hunain wrth ddefnyddio

beiciau/teganau ag olwynion

Amserydd tywod

Gosod her i’r plant gwblhau cwrs

rhwystyr syml cyn bod y tywod yn

rhedeg drwy’r amserydd tywod

Symud—Gweithgareddau Corfforol/ Defnyddio offer mawr

Tywallt a llenwi - Tywod gwlyb

Cwricwlwm Cymru:



chyfoethogi


Estynedig

Tywod gwlyb


Cymharu, didoli a rhoi trefn wrthrychau ar sail maint, pwysau neu gynhwysedd drwy arsylwi'n uniongyrchol

Adnabod a defnyddio siapiau 2D (Cylch, sgwâr, triongl)


Didoli a chyfateb gwrthrychau drwy adnabod elfennau tebyg

Copïo patrymau a dilyniannau syml

Ardal dywod - Mae angen sicrhau nad oes gormod o adnoddau chwarae yn y tywod. Mae angen lle i’w storio ar wahân i’r tywod er mwyn i’r plant wneud penderfyniad-au a bod digon o le i fynd at y tywod

Cynhwysyddion o faint amrywiol

Hwpiau i greu gwaith grwpio

Adnoddau ar gyfer marcio e.e. Brigau, pren lolipop

Geirfa i gefnogi staff

Lluniau/ ffotograffau i gefnogi gwaith thema

Rhannu gwrthrychau mewn i grwpiau ar ôl eu tynnu o’r tywod e.e. Cregyn, siapiau, rhifau a’u rhannu yn ôl nifer/ maint neu liw

Copïo cardiau siapiau / marciau

Cardiau gwaith o waith plant blaenorol er mwyn i blant eraill gopïo

Gosod heriau i’r plant e.e. Creu castell sy’n dalach na Doti

Adeiladu ffordd / trac rasio digon llydan i’r car coch a’r car melyn

Copïo cardiau sy’n canolbwyntio ar nifer, siâp, maint neu batrwm

Cyflwyno siapiau 3D (Ciwb, côn, silindr)

Tywod sych

Cyfri gwrthrychau’n ddibynadwy

Dangos ymwybyddiaeth o arian

Didoli a chyfateb gwrthrychau drwy adnabod elfennau tebyg

Adnoddau amrywiol e.e. Olwyn ddŵr/tywod, twndis, rhidyll bras, tafol sy’n cydbwyso, tiwbiau, a chynhwysyddion sydd â thyllau bach a mawr

Geirfa fathemategol

Darganfod gwrthrychau yn y tywod i gefnogi ‘r thema/cyflwyno geirfa a’u cyfri

Darganfod trysor / arian yn y tywod

Rhannu’r arian a’u didoli o ran maint /

lliw (arian ac efydd)

www.meithrin.cymru @MudiadMeithrin

Facebook.com/MudiadMeithrin

Documents

Datblygu sgiliau mathemateg a rhifedd yn y Cyfnod Sylfaen › creo_files › upload › ... · Trefnu ar restr / poster pwy ywr monitor?/ Helpwr y dydd heddiw, pwy fydd yfory? Pwy