Dawne jednostki miarywikipedia.org

okie jednostka dugoci o rnej wartoci w zalenoci od pastwa, regionu i epoki historycznej. Tradycyjna miara nawizujca do redniej dugoci rki od stawu okciowego do koca palca rodkowego. Dzieli si najczciej na 2 stopy albo 24 cale.

W Polsce:

okie chemiski (w po. XVI w.) 57,62 cm okie warszawski albo staropolski (w I Rzeczypospolitej i po rozbiorach do 1819 r.) 59,6 cm okie lwowski albo galicyjski (w Galicji 1787-1857 r.) 59,6 cm okie krakowski wiek XIII 64,66 cm; wiek XIV 62,5 cm; po. XVI w. 58,6 cm; 1836-1857 59,6 cm okie wrocawski (na lsku do 1816) 57,6 cm okie nowopolski (w Krlestwie Polskim 1819-1849) 57,6 cm okie gdaski 57,8 cm

Za granic:

okie berliski (w Prusach do 1872) 66,7 cm okie wiedeski (w Austrii do 1876) 77,9 cm okie hamburski 57,3 cm okie lubecki 57,7 cm okie duski 62,7 cm okie szwedzki 59,4 cm Turecki dugi okie (pik halebi) 70,9 cm

W Wielkiej Brytanii stosowany bywa te okie (ang. ell) rwny 45 calom, tzn. 114,3 cm, a take okie szkocki (ok. 37 cali) i flamandzki (27 cali).

okie (nazywany po angielsku cubit) sumeryjski (XX wiek p.n.e.) mierzy 51,72 cm i jest najstarsz znan standardow jednostk miar. Natomiast okie staroegipski, z XXVIII w.p.n.e., wynosi od 52,35 do 52,4 cm.

Stopa dawna jednostka miary nawizujca do przecitnej dugoci stopy ludzkiej. W rnych krajach miaa inn dugo. Zmieniaa si take na przestrzeni wiekw. Obecnie przez stop najczciej rozumie si stop angielsk (foot) = 30,480 cm, czyli 1 m = 3,280840 stp. Skrt: ft. Spotyka si rwnie zapis z uyciem apostrofu (np. 50').

Najczciej stanowia 1/2 okcia i dzielia si na 12 cali.

W Polsce:

stopa staropolska, tj. warszawska do 1819 r. = 29,78 cm stopa galicyjska, tj. lwowska 1787-1856 r. = 29,77 cm stopa wrocawska do 1816 r. = 28,80 cm stopa krakowska 1836-1857 r. = 29,8 cm stopa litewska = ok. 32 cm

Za granic:

stopa duska (fod) ok. 1835 = 31,384 cm stopa angielska (foot) ok. 1835 = 30,480 cm stopa szwedzka (Fot) ok. 1835 = 29,690 cm stopa hanowerska (Fuss) ok. 1835 = 29,199 cm stopa lubecka (Fuss) ok. 1835 = 28,852 cm stopa hamburska (Fuss) ok. 1835 = 28,649 cm stopa drezdeska (Fuss) ok. 1835 = 28,326 cm stopa lipska (Fuss) ok. 1835 = 28,266 cm stopa madrycka (pies) ok. 1835 = 28,266 cm

Miary antyczne:

stopa attycka = 29,6 cm stopa eginecka = 33,3 cm stopa egipska = 35 cm stopa grecka = 30,83 cm stopa olimpijska = 32 cm stopa pergameska = 35 cm stopa rzymska = 29,6 cm stopa uywana w architekturze = 29,4-29,6 cm i 32,6 cm

Do dawna jednostka miary dugoci. Do odpowiadaa 1/2 wierci czyli ok. 7,44 cm. Miara ta jest nadal w uyciu w stosunku do pomiaru wysokoci koni wierzchowych w krajach anglosaskich.

Pid dawna miara dugoci, okrelana jako odlego midzy kocami kciuka i palca rodkowego (lub maego) rozwartej doni.

W dawnej Polsce jej warto, zrnicowana lokalnie, wynosia w zalenoci od regionu:

1 pid = 1/3 okcia 19,8 cm lub

1 pid = 3/4 stopy 22,3 cm wier dawna jednostka miary dugoci, odpowiadaa 1/4 czci okcia. Stanowio to 14,89 cm (po 1764 roku i 14,4 cm po 1819 roku).

Dawne jednostki miar zwizane z wymiarami doni1: wier2: Pid3: Do

Mila morska jest jednostk odlegoci stosowan w nawigacji morskiej. Jest to dugo uku poudnika ziemskiego odpowiadajca jednej minucie ktowej koa wielkiego. W rzeczywistoci ze wzgldu na ksztat kuli ziemskiej dugo uku 1 minuty ktowej jest rna w zalenoci od szerokoci geograficznej, dlatego umownie przyjto dugo urednion.

1INM 1 std: 40 000 km / (360 60) = 1851,852 m 1 852 m w ukadzie SI (warto przyjta w Normie ISO 31-2) 1 INM = 10 kabli Z pojciem mili morskiej zwizana jest jednostka prdkoci wze. Dodatkowo niektre pastwa stosuj wasn warto dla mili morskiej: Wielka Brytania - 1853,18 m Dania - 1851,85 m Holandia - 1851,85 m Stany Zjednoczone - 1853,248 m Portugalia - 1850,00 m Japonia - 1853,18 m

Dzikuj za obejrzenie prezentacji pt. Dawne jednostki miary

Opracowaa Aleksandra .

******