De Boomklever September 2013

- J _.

Tijdschrift van de

Natuurstudiegroep Dijleland

•

1

I

Jaargang 41 - September 2013

Lii

,...s NAT UURSTUDIEGROEP

� dijleland Regionale werkgroep van atuurpunt Studie vzw n atu u rp u nt

StuJ«

Bestuur • Kris Van Scharen (voorzitter/penningmeester), Korbeekstraat 27,

3061 Leefdaal, 02-7672638

• Bruno Bergmans, Klaverstraat 44, 8000 Brugge, 0498-760722

• Bart Creemers, Aarschotsesteenweg 420, 3012 Wilsele,

0496-893106

• Kelle Moreau, Korenbloemlaan 5, 3052 Blanden, 0486-125877

• Pieter Moysons, Engerstraat 144, 3071 Erps-Kwerps,

0499/28.82.89

• Hans Roosen, Abstraat 101, 3090 Overijse, 02-6879518

• Roel Uyttenbroeck, Langeveld 76, 3220 Holsbeek, 0495-628863

• Gert Vanautgaerden, Tulpenlaan 7, 3052 Blanden, 0477426868

• Koen Vandenberghe, Blijde lnkomststraat 85/5, 3000 Leuven,

0485162619

• Thomas Vandenberghe, Heilige-Geeststraat 6 bus 2, 3000 Leuven,

0474/40.96.09

• André Verboven, Groeneweg 60, 3001 Heverlee, 016-238184

Werkgroep vogels • Algemeen coördinator: Kelle Moreau ([email protected])

• Watervogeltellingen, Luc Hendrickx( luchendrickx2003@yahoo.

com)

• Trektellingen: Frederik Fluyt ([email protected])

• Bijzondere Broedvogels: Pieter Moysons (pieter _moysons@

hotmail.com)

Werkgroep zoogdieren • Archivering waarnemingen: Kelle Moreau

([email protected])

• Vleermuizen: Hans Roosen ([email protected])

• Hamster: Kris Van Scharen ([email protected])

Werkgroep bijen • Archivering en rapportering waarnemingen: Koen Vandenberghe

([email protected])

Werkgroep planten en webmaster • Themaverantwoordelijke: Thomas Vandenberghe

([email protected])

Website: www.natuurstudiegroepdijleland.be Regiopagina: dijleland.waarnemingen.be

Rondzend lijst Dijleland: Stuur een blanco e-mail naar:

[email protected]

•

De Boomklever

Driemaandelijks tijdschrift van de

Natuurstudiegroep Dijleland. De

Boomklever brengt bijdragen over

studie en beheer van de biodiver

siteit in het Dijleland en verschijnt

viermaal per jaar (maart, juni, sep

tember, december).

Redactie Gert Vanautgaerden, Roel Uyttenbroeck en Kris Van Scharen

Redactieadres

Artikels, foto's en korte bijdragen

worden verwacht op het redactiese

cretariaat, p/a Gert Vanautgaerden ([email protected])

of Roel Uyttenbroeck

([email protected])

Het copyright van de teksten, il

lustraties en foto's blijft bij de respectievelijke auteurs, tekenaars en fotografen. Overname is mogelijk

mits hun uitdrukkelijke toelating en bronvermelding

Abonnement

Geïnteresseerden kunnen De Boomklever ontvangen door

overschrijving van 10 € op rekeningnummer 001-1552168-50 van

de Natuurstudiegroep Dijleland,

met opgave van naam en adres. Een steunabonnement kost 15 € of meer.

Natuurpunt vzw

Natuurpunt is de grootste vereniging voor natuur en landschap in

Vlaanderen. Ze telt 88.000 gezinsleden en beheert 19.000 hectare natuurgebied. Lid worden van Natuurpunt vzw kan door storting van 24 € op rekeningnummer 230-0044233-21.

www.natuurpunt.be

Layout: Chantal Deschepper Layout cover: Koloriet Druk: www.Koloriet.info Oplage: 200 ex.

v.u.: Kris Van Scharen, Korbeekstraat 27.

3061 Leefdaal

Een ding heeft de voorbije lange en strenge winter ons geleerd: het kan er in de

natuur nog steeds hard aan toe kan gaan, gevolgd door vertedering in de lang

verwachte lente, de overvloed in de zomer en de melancholie van de herfst. Het is

een eeuwigdurende cyclus waarvan de moderne mens de laatste eeuwen zichzelf

buitenspel heeft proberen te zetten maar de natuur laat zich niet dwingen. Zeker niet

als we haar de ruimte geven ...

Een uniek project is al lang gaande bij onze noorderburen waar de

Oostvaardersplassen een 6000ha groot speelterrein bieden voor de zich steeds

herhalende processen van leven en dood. Zeearenden, vossen, konikspaarden,

edelherten en ijsvogels regeren nu in de uitgestrekte gras- en rietvlakten in het hart

van een enorrn dichtbevolkt land. EMS Films heeft getracht dat geheel te vatten

in beelden die iedereen nu in de Kinepoliszalen kan bewonderen in de nieuwste

documentaire "De Nieuwe Wildernis". Voor elk verkocht bioscoopticket krijgt

Natuurpunt 1 € schenking voor de aankoop van nieuwe natuur. Op weg naar het

droombeeld van een wilder V laanderen ... Of zoals Jean Ferrat het ooit zong :

"Mon pays était beau, d'une beauté sauvage ... ".Alleen dat verlangen naar een iets

meer ruwheid in onze keurige bossen en natuurgebieden is al een aanzet om de film

te gaan bekijken en zo hopelijk terug een beetje het contact en de verwondering te

herwinnen dat de moderne Belg met de natuur verloren is ... Een contact waar wij

bij de Natuurstudiegroep Dij Ie land graag aan meewerken !

Gert Vanautgaerden

Redacteur.

De Boomklever - september 2013 97

Bever Foto: Eric fnlJnil

Bevers (Castor fiber)

in hartje Leuven

Het is wellicht aan niemand die ook maar een

beetje interesse heeft in onze lokale natuur

ontgaan: Leuven was een hele tijd lang in de ban van de "stadsbevers" die niet

alleen op winkel gingen in de Mechelsestraat (25-04-2013) maar zich ook met hun

gezin vestigden vlakbij het historische Groot Begijnhof, aan het Redingenhof, waar

ze zich in juni als ware BV's aan het publiek vertoonden dat massaal toestroomde.

Studenten op beaver spotting, toeristen die een impromptu natuurlijk staartje

kregen aan hun gegidste rondleidingen, lokale mensen die dit speciale gebeuren

wilden meemaken, tot zelfs een cameraploeg van de VRT en vele fotografen toe.

Natuurlijk is ook dit fenomeen van stadsbevers langzaamaan gegroeid. In het overzichtsartikel dat Kristijn Swinnen voor de Boomklever dit voorjaar chreef over de situatie van de bever in Vlaanderen

en de Dijlevallei in het bijzonder bleek nog dat er indicaties waren dat mogelijke territoria in de vallei inmiddels bijna allemaal bezet waren rond de Dijle ten zuiden van Leuven en de Laan. Bevers die in deze territoria geboren zijn, zijn uiteindelijk verplicht om ofwel oudere bevers te verjagen ofwel om uit te zwermen en nieuwe territoria op te zoeken in landinwaarts gelegen vijvers of stroomafwaarts naar Leuven en verder (Swinnen, 2013). Mogelijk i deze ve tiging van de bever in hartje Leuven een uitvloeisel hiervan en is het tevens een bewijs van de flexibiliteit van de soort die gestaag zijn kolonisatie in Vlaanderen voortzet.

Dat ze zich bij klaarlichte dag in een drukke winkelstraat begeven, toont ook aan dat ze zich kunnen aanpassen aan de menselijke drukte die Vlaanderen rijk is.

Bever Foto: Pnfrick Pit d1011

98 De Boomklever - september 2013

In Aldeneik aan de Maas zijn er bevers die zich in een druk bewandeld park hebben gevestigd, in Luik aan La Belle Île begeven de bevers zich ongestoord tussen woonboten en volkstuintjes, in Bichterweerd aan de Maas leven er bevers in een plas die nog steeds actief gebruikt wordt voor grindwinning, ... De voorbeelden zijn legio (mond. mededeling Kristijn Swinnen, 2013).

De bever in de Mechelsestraat werd uiteindelijk gevangen en na DNA-afname en onderzoek terug uitgezet aan de Dijlemonding in Werchter vanwaar hij terug de Dijle kan opzwemmen of andere oorden kan opzoeken.

In het Redingenhof werden al een paar jaren knaagsporen gevonden en werden de bevers door de lokale buurtwerking hartelijk ontvangen. Knotwilgen worden door deze werking onderhouden op het eilandje voor de brug, ook om de natuur in de stad een steuntje in de rug te geven. In 2012 werd er in de Volmolenlaan een bever door de lokale politie en enkele bewoners terug naar de Dijle gedreven (mond. mededeling Claes, 2013). Een proloog van wat er dit jaar gebeuren zou. Van 4 juni tot 25 juni waren ze namelijk praktisch elke avond te zien: tot 9 juni telkens twee individuen, vanaf 10 juni drie en vanaf 12 juni zelfs vier exemplaren ! Het was een kleine beverfamilie die zich hier leek gevestigd te hebben. Op 14 juni kreeg het gebeuren zijn plaats in de nationale media via de Standaard en het Journaal (VRT)_ De bever was finaal terug van weggeweest.

Bever Foto: Eric Mnlfnit

�'l'li· .

'.'� � : _· Zoogdieren \�

De stadsbever leken zich niet te storen aan de enorme aandacht van het publiek dankzij di cipline en het vele wilgenmateriaal dat de Leuvense groendienst voor hen neergelegd had zodat ze van de rest van het groen zouden afblijven. Maar uiteindelijk werden de bevers toch zwaar ver toord, naar het schijnt door fotografen en dronken scholieren. Wie zal het zeggen ? Tenslotte lijken ze zich van deze verstoring weinig aan te trekken. Inmiddels werden er reeds terug bevers in het Redingenhof waargenomen Hopelijk krijgen ze nu rust zodat ze hun opmars via de Dijle onverstoord kunnen voortzetten en kunnen aarden in Leuven. Ik laat nu enkele mensen aan het woord met hun korte impressie van het hele gebeuren rond de stadsbevers. Rest mij enkel nog om te be luiten dat dit een goede aanzet is om een "wild" Vlaanderen bespreekbaar te maken. Met de wolf, wilde kat en otter die aan onze lands- en regiogrenzen komen aankloppen is een sensibiliserende aanpak zoals in Nederland broodnodig.-

Referenties:

Gert Vanautgaerden [email protected]

Swi1111e11 K. (2013) - De bever i11 Vlnm1dere11 e11 i11 de D1jlevnl/ei. De Boomklever 41 :14-17

In dat kleine hoekje Leuven

waar ik zoveel ben gepasseerd, heb ik alfijd gekeken in de hoop daar een bever

te zien, zonder succes tot kort geleden dus. Daarna was het gewoon leuk om zonder falen een bever bezig te zien. Jammer genoeg kwam

dan een hele mediacircus dat het aantal mensen die de bevers bezochten vermeerderde van 15 naar

100. Niet dat de bevers zich daaraan stoorden, want er kwam hoee keer een bever op nog geen drie meter afstand

knabbelen aan de takjes die daar gelegd werden door een man van de groendienst van Leuven. Het werd helaas meer een circusattractie dan

een heel bijzonder gedragsfenomeen en daarom ben ik daarna niet meer geweest. Simon Degryse

(student K.U. Leuven)


' "i .;"'

Zoogdieren · . .t� "· •_;'t-•.·

• 0

•

Bever Foto: Eric Ma/fait

. "ken was het zo rond

d t ik ben gaan ki) al druk in de

te keer a en toen . De eers

d en de bevers war heel geze\hg en

9u 's avon s \ vo\k de sfeer w�s

h 'ks aan van de E was vee '

kk n zie ru h t weer. r

en de beestjes tra e esl\ste om over e

aangenaam . ns een fotograaf b

de sfeer te '1' t er 1nee · agen en

drukte. io de bevers weg te)

f heel vroeg

hek te sp ring:::na ben ik allee� hee\ �a�?ken rond nu

verp esten. D ..,.,..., ki1' ken. lk ging ee )

�g tot er een d bevers gacu • Hee\ rusu '

naar e . mand was. t begon te d t n er rue". traffe sp o

, s avon s o� tudent met een s

h el ). arnmer.

th us1aste s t storen, e overen o

de bevers weer e d tussen 5u en 6u

schi}nen en zo nt was dus 's achten s

s dan was het

Het beste mo�e h t aan het regenen wa '

an het werk.

en hefs� ook d

s op

e straat en alle bevers :aren maar ik

\. cht rueman d bevers er . h",..., 1 ' h \ \euk dat e

g meer 1n � ·

lk vond het ee . d moesten ze teru

t niet erg vin en zou he

" habitat voorkomen. Reintje Jacobs

natuurh)ke K U Leuven)

(student · ·

Het eilm1dje aa11 liet Redi11genliof met beverspore11, jm1uari 2013 Foto:Paul Claes

1 00 De Boomklever - september 201 3

Sinds 1963 ken ik "het eilandje" in de Redingenstraat

als een grote hoop aarde tussen de samenvloeiing van

twee Dijlearmen. Voor mijn tijd stond er een huisje op

en eind jaren zestig zag ik er nog een buurtbewoner

met een vork een dikke paling uit de Dijle prikken. Dan

volgden de jaren zeventig met een dode Dijle, soms

blauw, dan rood, naargelang de verf die aangemaakt

werd in Waals-Brabant.Maar sinds de jaren 2000 zitten

er terug een 14-tal vissoorten in het Dijlewater binnen de Ring. Ook de ijsvogel en de reiger keerden weer. Maar het eilandje lag er desolaat bij en dus besloten we met enkele buren en buurtkinderen om het op te waarderen met enkele wilgen. De wilgentakken die we daarvoor kozen werden heel bewust gehaald naast het laatste stukje salamanderbeekje, waar nu de sporthal van KAL staat. Deze "kraakwilg" schoot meteen blad en werd de eerste jaren door ons geknot en in vorm gehouden. Nadien hebben de mensen van de Groendienst die taak overgenomen.Inmiddels werd dit eilandje uitgekozen door een beverfamilie als vaste stek. De bevers zelf zijn al enkele jaren in het stadsbeeld te zien. In de winter was hier de enige mogelijkheid om zonder schanskorven uit het water te geraken en nog sappige wilgenstammetjes te vinden ook.En dan ging het in een stroomversnelling: bevers ... waarnemers ... beversafari' s ... tweehonderd bezoekers op één avond."agressieve fotografen die perse van op de punt van het eilandje willen foto's nemen, zich niets aantrekkend van de bevers, noch van jouwende omstaanders".publiciteit in de media".dronken kerels die op het eilandje met stokken en stenen naar de bevers zouden gegooid hebben ... en gedaan; terug naar af!Als betrokken buurtbewoner voelde ik aanvankelijk een fierheid en voldaan gevoel, dat ons onnozel eilandje uiteindelijk door de bevers werd uitgekozen als the place to be in de binnenstad. Daarna volgde een gevoel van verrassing, dat er niet omzichtiger en vooral voorzichtiger werd omgesprongen met dit zeldzaam natuurfenomeen in de stad. Later kwam de verontwaardiging dat mensen die hier nooit iets te maken hadden, plots honderden anderen naar hier lokten en het rustige karakter van deze plek drastisch verstoorden. Zo drastisch dat ook de bevers weer verdwenen. Inmiddels ken ik een blij gevoel dat alle drukte weggeëbd is en dat de buurt weer in zijn zeldzame stadse stilte baadt. En de bevers"die komen weer, zeker weten.

Paul Claes (lokale bewoner)

i:/i " ·� _ . Vogels �· ,. . _,._ .

Een Big Day volgens ...

De Langslapende Eendenliefhebbers

Met een groepje van langslapers kan je niet al te veel ambitie aan de dag leggen bij deelname aan de jaarlijkse hoogdag voor de vogelkijkers. Eigenlijk be tond het groot te deel van het groepje van eendenliefhebbers helemaal niet uit het volkje dat zich met amper 3% van de nationale (gemelde) biodiversiteit tevreden kan stellen. Maar ooit zijn we allemaal wel een verleid geraakt tot die meest opvallende onder alle soortengroepen en een alternatief

pelletje met zespotigen is amper denkbaar tenzij men het geduld heeft om maanden, zelfs jaren op de uitslag te wachten.

Doch, om de chijn voor de andere ploegjes en het grote publiek hoog te houden en niet helemaal uit de boot te vallen, verliet ik als eenmansploegje mijn woonst in het noorden van het Dijleland op een achtbaar uur. Weinig ploegen kiezen ervoor om langs het hoge noorden te pas eren. Toch heb je hjer jaarlijks kans op soorten als achtegaal en Wielewaal. Net al in 2012 telde Wijgmaalbroek niet teleur wat betreft deze hoogvliegers. Al was het maar nipt, want beide lieten hun zeldzame klanken horen in het allerlaatste populierenbosje voor de noordgrens van het Dijleland. Zo had ik meteen mijn voornaamste bijdrage geleverd aan de totale soortenlijst voor deze editie van de Big Day. Een korte stop in Wilsele-Putkapel waar de week ervoor een zingende Gekraagde Roodstaart werd gemeld, was ook meteen een wat onverwacht succes. Dan lag de zangpost van een Fitis langs de Eénmeilaan in Kessel-Jo, die ik even later aanstreepte, wel in de lijn van mijn verwachtingen gezien ik die per toeval de dag ervoor al had ontdekt. Al werd deze soort die dag op nog andere plekken aangetroffen.

Daarna was er afgesproken aan het station van Oud-Heverlee om 7u met de eerste twee langslapers, André en Joris. Vervolgens werd OHZ als eerste gebied met drie aangevat. In de kijkhut werden we meteen geconfronteerd met de twee andere ploegen en de gezonde, maar toch wat ongemakkelijke spanning die onder hen heerste. Net als de andere noteerden we o.a. Boomvalk en Bruine kiekendief. Een kort wandelingetje richting de komgronden van de Dijle leverden ook nog de verwachte Blauwborst en Sprinkhaanzangers op. De zingende Matkop was al een vroege bonus, gezien die tijdens voorbije edities niet door alle combinaties werd waargenomen.

Ook een sperwer die het struikgewas indook wa achteraf een soort waar de andere meer moeite mee hadden. Anderzijds hadden we gehoopt op Waterral en Kleine bonte specht in die omgeving, maar ook dit jaar lieten ze mijn persoon in de steek. Ook niet bij de korte stop aan OHN, waar we al ploeg onze naam alle eer konden aandoen.

Op naar de weidepla en ten noorden van de Stationstraat, via de veldweg aan de kruising met de Ophemstraat waarlangs nog wat soortjes werden weggestreept, o.a. bosrietzanger. Al moet ik toegeven dat we door jaren zonder al te veel oefening ons mogelijk hebben laten vangen aan een beginner fout. Bij het samenleggen van de ervaringen op het einde van de dag in de ViaVia bleek het huidige kruin van vogelaars immers op die plek toch een Rietzanger gehoord te hebben. Bij aankom t aan de eerste drassige zone bleek een grijze steltloper aan de rand van de plas een Regenwulp te zijn. Meestal wordt deze soort in groep en aan een strak tempo in vlucht over de vallei gespot na de herkenning van hun roepjes of zelfs enkel auditief. De plas zichtbaar verderop het pad werd niet meer geïnspecteerd, om zo de miniwulp niet op te jagen en deze mooie gelegenheid niet te verbrodden voor de andere ploegen. Meer zelfs, in de geest van de allereerste Big Days, werden de twee andere ploegen op de hoogte gebracht. De lichte verbazing over deze poging tot sportiviteit in de stemmen aan de andere lijn vermoedde al dat het spel dit jaar hard zou worden gespeeld. Gelukkig bleek onze naïviteit niet al te veel gevolgen te hebben, want op de ander weideplas scheen toch niet zoveel te zitten en de witgatjes en groenpootruiter waren ook aanwezig aan de plas ten zuiden van de Stationstraat.

Na Oud-Heverlee, volgde het nog meer obligate Grootbroek te Sint-Agatha-Rode, waar wat teveel energie werd gestoken in pogingen tot het herkennen van recent aangekomen Tuinfluiters tussen alle andere zangers. Achteraf gebleken hebben we hier letterlijk over een Kemphaan gekeken. Ook van de wellicht binnensmond schaterende torenwachter van dienst hadden we dus blijkbaar geen cadeaus te verwachten. Een uitstapje naar de weiden ten zuiden van de vijver was geen overbodige moeite. Hier zagen we immers het enig te koppeltje Paapje van de dag.

De Boomklever - september 2013 1 0 1

Het bezoek net voor de middag aan Meerdaalwoud leverden dan wel niet te evidente soorten op al Clan kop, Appelvink en Havik, maar de verhoopte Fluiters, Middelste Bonte en Zwarte

pecht toonden zich niet. De Boompiepers waren zoals gewoonlijk wel in het gebied te vinden langs de randen van het (ex-) militaire domein. Een korte opflakkering van hoop op Fluiter op die onverwachte plaats bleek dan toch de beginstrofe te zijn van een vink. Blijkbaar had die net als on wat last van de zon en een hongertje. De achterstand op de andere ploegen bleek toen al aanzienlijk op te lopen.

Het teken dat we dan maar onze joker en aller langste slaper moesten gaan oppikken en de plannen moesten uittekenen voor de namiddag bij een hapje en een drankje op een strategische plaats langs de Zoete Waters. Na het versterken van de innerlijke mens werden eerst de plateaus aangedaan rond de Delle en de Blokkenstraat, waar de ervaring van Freek ons wellicht sneller dan anders vele akkervogels opleverden. Naast de in deze periode verwachte Tapuiten werden door ons wel geen uitschieters genoteerd. Bij het terugbellen naar de vallei ontbrak zelfs nog Patrijs op het lijstje.

Het is leuk als doelsoorten op het appèl verschijnen, nog leuker als er onverwachte soorten te voorschijn komen, maar misschien het aller-uitdagendste is om tijdens de Big Day mi sers te vermijden. Na de eerste ronde van de voornaam te biotopen ontbraken naast Patrijs nog soorten als Vuurgoudhaan, Zwarte mees, Zwarte roodstaart, Oeverzwaluw, Putter en zelfs Zanglijster. Uit mijn ervaring ontbreken op dit moment van dag de eerste twee soorten nog vaak. Een bezoekje aan het Arboretum in Heverleebos brengt dan meestal soelaas, zo ook dit jaar. Al te tte Zwarte mees wel ons geduld. Hierna volgden korte stops aan de Zandvang en het park De Bruul voor respectievelijk Kleine Plevier en Slechtvalk, maar nog steeds geen Putter of Zwarte roodstaart. De twee zangposten van Braamsluiper in het stadspark, opgemerkt door Freek in de voormiddag, bleken spijtig genoeg niet meer bemand. Ontgoocheld, of was het omdat hij zijn kat moe t voederen, gaf onze joker er op dat moment de brui aan.


Terug met zijn drietjes konden we dan toch Zwarte Roodstaart aankruisen aan Abdij van Park, maar ook maar net voor we de auto weer instapten. Oeverzwaluw werd dan gelukkig wel boven de vijvers van AVP gezien, maar ook hier geen Putter op de klassieke plek. De volgende stop aan het industrieterrein van Haasrode leverde Scholekster op als doelsoort. Voor Spotvogels bleek het nog te vroeg. Met open raam werd nog rondgereden om de lokale Braamsluiper alsnog op het lijstje te forceren, maar helaas werd deze soort ons op deze lange dag niet gegund. Echter, het leverde wel het gekwetter op van, eindelijk ... Putter.

Op dat moment hadden we nog 2-3 uur voor zonsondergang en in plaats van nogmaals de vaste gebieden in de Dijlevallei aan te doen werd ervoor gekozen om voor sommige van de ploeg onbegane paden te betreden. Via de Leuvens ring en de Brusselsesteenweg reden we ten noorden van de steilrand naar de vijvers van Erps-Kwerp . In sommige jaren heb je hier meer kans op Zilvermeeuw en, al dan niet acceptabel, Krooneend. Maar niets van dat alles. Dan maar het nabijgelegen akkergebied en valleitje van de Zuurbeek bezocht waar Joris in de verte de verhoopte Patrijzen kon spotten.

Een laatste onsuccesvolle poging voor Waterral aan OHZ werd juist op tijd onderbroken om de verplaatsing te maken naar de Speelweide aan de rand van Meerdaalwoud voor de periode rond zonsondergang. Dat was onze allerlaatste hoop om Zanglijster als misser te vermijden. Tijdens de eerste vijf minuten na aankomst en niet meer daarna liet zich niet alleen de repetitieve zang van deze lijster horen, maar ook de roep van een mannetje Bosuil. Na het razendsnelle silhouet van een Houtsnip boven de boomtoppen maakten we rechtsomkeer naar de auto. We hadden toen nog 2 uurtjes te gaan, maar het bleek de laatste soort van de dag te zijn. Zowel Kerkuil, Steenuil als Ransuil gaven niet thuis. Wellicht was het slechte muizenjaar daar niet vreemd aan.

Met dank aan Andre voor het rijden, Joris en Freek voor de fijne compagnie en Kris voor de coördinatie en het doorsturen van de tussenstanden. Wellicht geen Big Days meer in de komende jaren voor mij persoonlijk, maar hopelijk niet de laatste.

Bart Creemers

De Langslapende Eendenliefhebbers

�;� Planten .. ,

verder 011huikkelde spore11drngers. Foto: Pn11/

Op 17 februari 2013 werd in Huldenberg een zeldzaam mos gevonden: het Schermlevermos. Dit is de

tweede vindplaats voor Vlaams-Brabant sinds 2000. Op Vlaams niveau gaat het om de derde vindplaats

sindsdien en de vijfde vondst ooit. Op deze nieuwe plaats gaat het om een uitzonderlijk grote populatie.

Door het beperkt aantal geschikte groeiplaatsen in Vlaanderen, beschaduwde steilkantjes op kalkrijke

leembodem, is dit mos zeer zeldzaam en het gaat wellicht achteruit.

In februari, tijden één van de zoektochten naar mossen, werd op een muurtje in een bosrijke en vochtige omgeving een helgroen, bladvormig (thalleus) levermos met jonge sporendragers gevonden. Wat opviel aan dit mos was een thallus zonder netvormige structuur, met donkere randen, duidelijk opgezwollen ademopeningen en ronde kus envormige voortplantingsorganen.

Een deel van het mos werd ingezameld en meegenomen voor verdere determinatie. Met de bovengenoemde macroscopische kenmerken en dit formaat kwamen ze vrij snel bij Schermlevermos (Reboulia hemisphaerica) uit. Net zoals de determinatiewerken beschrijven, zijn de sporenkapsels aanwezig maar verschilt de standplaats (hier een muurtje langs een beek in plaats van lemige bodem) lichtjes.

B 0

c

0

E

f

Krntervonnige porie met 6 co11ce11tri c/1e cirkel met 6 tot 9 celle11. Teke11i11g: Vn11de11 Berg/ten (1955)

Verspreidi11gsknnrt vn11 Sd1ennlever111os op basis vm1 de Flornbn11k (/11stit1111t voor ntu11r- e11 Bo 011derzoek, 2013).

5

-,-a

Ow•arnemlng v•nvoor 1980 > waarneming van 1980 tot 2000 • waarnemlns sinds 2000


Omdat dit mos als zeer zeldzaam op waarnemingen.be staat en slechts één waarneming in Wallonië heeft, werd deze vondst al onzeker gemeld. Bovendien werd op dat moment nog geen microscopisch onderzoek gedaan.

Kort daarna kon Joost Reynier , de validator voor mos en op waarnemingen.be, bevestigen dat de waarneming waarschijnlijk correct was. Om zekerheid te hebben, moesten de poriën micro copisch bekeken worden. De kraters van de ademopeningen vertonen onder de microscoop (bij 400 x vergroting) 3 tot 6 concentrische cirkel be taande uit 6 tot 9 cellen. Door het natte materiaal onder een microscoop te bekijken, waren de ademopeningen goed zichtbaar en werd de determinatie bevestigd.

Volgen de gegevens uit de Floradatabank zou dit de tweede recente vindplaats voor V laanderen (na 2000) betekenen en de vijfde vindplaats ooit. De twee oud te waarnemingen dateren al van rond de vorige eeuwwisseling en werden in de jaren 80

niet herbeve tigd.


Sd1ennlevennos - Foto: Pn11/ 11yt

Dit mos is een Rode Lijstsoort in Nederland en Duitsland. ln België bestaat er (nog) geen Rode Lijst voor mossen. In Baden-Würtenberg wijt men de achteruitgang van dit mos voornamelijk aan eutrofiëring (toename van nutriënten), intensifiëring van de landbouw, verdwijnen van bos, overmatige betreding en het overgroeien van de standplaatsen na stopzetting van extensieve begrazing.

Paul Nuyts en Krista De Greef

Referenties: Vanden Berghen, C. (1955).

Flore Générale de Belgique Volume 1. - Fascicule I

Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. (2013).

Flora Bank. http://flora.inbo.be//Pages/Common/Default.aspx

�: �( 1i., :· Vogels l� ;.;: .... \


(Xz) = x aantal zingend

De Dijlganzen startten hun dag aan militair domein in Meerdaalwoud (05.02). Aldaar lieten zich Bosuil (3 m + 1 w), Grote lijster (lz), Zwarte specht (1) horen. De Boompiepers (2 z) startten verrassend genoeg al om 05.23 met hun zang. Een verdere wandeling leverde ook nog Appelvink (2), Fitis (1 z), Glanskopmees (3z + 1) en Fluiter (2z) op, waarvan eentje zich behoorlijk liet zien.

Een ca. 4 uur durend bezoekje van de Dijlganzen aan OHZ (tot 11.08) tekende voor een groot aantal soorten. Tegelijkertijd werden in het kader van de broedvogelinventarisatie de territoria van alle soorten op kaart gezet. De afgelopen weken waren er enkele malen 2 baltsende mannetjes Zomertaling gezien. Vanuit de kijkhut lieten zich ditmaal ook 2 wijfjes zien, weliswaar in vlucht - du 2 koppels werden opgetekend. Een frustrerende waarneming was een kortstondige zang van Snor in de noordwesthoek, rond 07.05, die het daarna volledig volledig volledig vertikte om zich nog te laten horen. Rond achten was het drummen in de kijkhut met een complete invasie van 3 Big Day-ploegen. Tijd om andere zijdes van de vijver te verkennen. Alhoewel er minstens 4 territoria Waterral zijn, werd slechts één maal contactroepen van 2 ex. gehoord. Mooi waren 2 zingende Rietzangers, waarvan eentje al sinds 3 weken op ongeveer dezelfde plaats. Moesten deze 2 zangers blijven hangen, dan zou dit een definitieve vestiging van Rietzanger in de Dijlevallei kunnen betekenen. Bijzonder mooi was een koppeltje parende Kleine bonte spechten Oawel!). En Jules, de snoeper, stond eventjes later, achter de rug van de andere Dijlganzen, met de telescoop, naar een Kleine bonte specht (mogelijk een 3de exemplaar)-beeldvullend in de telescoop - te genieten. Wintertalingen (11 in totaal, waarvan 4 koppels), Sprinkhaanzangers (2z), Blauwborst (lz) en Bruine kiekendief (1 w) waren present.

De Dijlganzen

We hadden geluk met zowel een doortrekkende Braamsluiper die zich tweemaal kort liet zien

gelukkig door 2 groepsleden gezien - een overvliegende Putter als met een beeldvullende Slechtvalk, in de top van een dode populier. Van steltloper wa het druk: Regenwulp (1 -voor enkele enkel auditief, met dank aan Bart Creemer om elke ploeg te verwittigen), Bo ruiter (2 overvliegend N), Kleine plevier (1), Witgat (4), Groenpootruiter (7), Oeverloper (1).

Aan de Dijlebrug in Korbeek-Dijle probeerden we Grote gele kwik te verschalken.

Dat lukte.Een bezoek aan Mollendaalbos leverde 2 Middelste bonte spechten op, opnieuw geen Vuurgoudhaantje maar wel een <lipje. Wij kwamen daar de Langslapende eendenliefhebbers tegen, die ook een last van een dipje leken te hebben. Zij waren duidelijk aan het wachten op de aangekondigde versterking.

Het industrieterrein van Haasrode leverde snel de gezochte Scholekster op. Er vlogen 2 adulte Kleine mantelmeeuwen over en de 5de symfonie van Beethoven weerklonk er.

Een terrasje in Oud-Heverlee leverde 21 Boomvalken boven Oud-Heverlee Zuid op. Helaas werd een Sperwer ietsjes later maar door 1 groepslid gezien.

En dan begon rond drieën met nog drieën de zoektocht naar de open terrein vogels. Paapje kregen we in het vizier in de vette weide, Tapuit op plateau beneden aan de Delle aan de paardenweide, Patrijzen aan de kwikkenweide." Geen Ringmus, geen Kwartel.

De Boomklever - september 2013 1 OS

Zo11sopko111sf bauw Grootbroek (SAR), /tet begin vn11 ee11 11ieinve Big Dny. Foto: Luc He11drickx

Juist, dan naar SAR, met onder meer een Visarend duikend voor de hut en dan toch een Dodaars - die dag nergens anders gezien of gehoord. Een Sperwer liet zich zien, maar het verdict was hard: enkel Hans had het exemplaar gezien. Dus niet meetellen was het resultaat. SAR wa ook het strijdtoneel van een bikkelharde concurrentie. Luister maar naar het verhaal zoals neergeschreven door Ingrid. "Net voor schemer stonden we samen met "de grote trappers" in de toren, even voordien hadden wij Visarend en Luc fluisterde me toe dat de "trappers" hem niet hadden opgemerkt want ze waren zeer (te ?)

intensief aan het speuren naar steltjes - die er wel zaten maar aan de zuidkant. Ondertussen was de Visarend ergens tussen de bomen gekropen voor de nacht en wou Luc met enig leedvermaak vertellen dat ze visarend gemist hadden. Dat mocht hij pa van de Dijlganzen op de parking doen want ander hadden ze eventueel nog een kans om hem te vinden en dat zou niet fair zijn t.a.v. ons. Roel nam het op de parking redelijk kalm op maar Pieter schoot ineens wakker, sprong op zijn fiet , maande Roel aan tot grote vitesse en zo reden ze in allerijl naar de hut...alwaar ze niets meer zagen wegen te donker.©"

1 06 De Boomklever - september 2013

De voorlaatste statie was Meerdaalwoud aan het militair domein. Baltsende Houtsnippen op appel. We brachten net geen vlaggengroet.

De laatste inspanning was Kerkuil zoeken aan de Ganzeman. Driemaal is scheepsrecht, maar hier waren de parels niet aan de ganzen gegund. Enkel Ingrid zag een Kerkuilkopje en Hans niet. Dus telt niet mee. Vreselijk blaffende honden aan diverse huizen, deden ons besluiten het zo te laten. Het is goed, leuk en resultaatrijk geweest.

Maar we wisten toen nog niet dat het op die ene soort zou aankomen. De Dijlganzen geven gansgelijk toe dat de Grote Trappers de beste strategie (zeldzame soort verzwijgen -®©) hadden en dat fietsen loont-©!.

Jos Rutten De Dijlganzen

�.::. · Vogels . r. -�'" .

Opmerkelijke vogelwaarnemingen

in de Dijlevallei en omgeving,

december 2012 - mei 201 3

Dit overzicht van opmerkelijke en interessante vogelwaarnemingen in het Dijleland beslaat voornamelijk de periode december 2012 - mei 2013. De bestreken regio omvat de gemeenten Kortenberg, Herent, Bertem, Leuven, Oud-Heverlee, Huldenberg, Overijse, Tervuren en de aangrenzende gebieden. De volgende rubriek zal de periode juni 2013 - augustus 2013 omvatten. Waarnemingen worden voor 5 september 2013 ingevoerd op www.waarnemingen. be, of bezorgd aan Kelle Moreau, MeibloemÓpjeslaan 2, bus 3, 8400 Oostende, 0486/ 12.58.77, [email protected].

Waarnemingen van onder meer Patrijs, Knobbelzwaan, Krakeend, Slobeend, Wintertaling, Tafeleend, Kuifeend, Dodaar , Fuut, Blauwe Reiger, Havik, Waterral, Kievit, Stormmeeuw, Zilvermeeuw, Kleine Mantelmeeuw, alle uilen, Ijsvogel, alle spechten, Veldleeuwerik, Grote Gele Kwikstaart, Graspieper, Kramsvogel, Koperwiek, Vuurgoudhaan, Glanskop, Matkop, Kuifmees, Zwarte Mees, Roek, Ringmus, Keep, Sijs, Putter, Kneu, Goudvink, Appelvink, Geelgors, Rietgors en alle exoten werden niet in dit verslag opgenomen maar wel verwerkt. Waarnemingen die op www.waamemingen.be als onzeker werden gelabeld of waar niet tot exacte soortdeterminatie kon worden overgegaan, werden voor dit overzicht niet weerhouden. In het fenologisch overzicht werden voor elke soort de twee eerste waarnemingsdata op verschrnende plaatsen opgenomen, tenzij het bij de eerste waarneming om (een) doortrekker(s) ging. Meerdere waarnemingen dienen door het Belgisch Avifaunistisch Homologatiecomité (BAHC) beoordeeld te worden vooraleer ze definitief op de Dijlelandse lijst kunnen bijgeschreven worden, en worden dus onder voorbehoud gepubliceerd.

Gebiedsafkortingen

WLS =Wilsele/Vijvers Bellefroid, LP= Kessel-Lo/Leopoldspark, AVP= Heverlee/ Abdij van Park, ZW = Oud-Heverlee/Zoete Waters, OHN = Oud-Heverlee/N, OHZ = Oud-Heverlee/Z, Oppem = weilanden tussen Bogaardenstraat (OudHeverlee - Korbeek-Dijle) en NGB, NGB = Neerijse/Grote Bron (deel Doode Bemde), NKV=Neerijse/ Kliniekvijvers (deel Doode Bemde), SAR= Sint-Agatha-Rode/ Grootbroek en Tervuren/ KMMA = Koninklijk Museum voor Midden-Afrika.

Kwartel Coturnix coturnix Er werd welgeteld één waarneming van een Kwartel ontvangen, een roepend ex. op 3/05 te Erps/ Dorenveld (B. Bergmans)!

Wilde Zwaan Cygnus cygnus 12/ 01 1 juv Z te NKV (K. Moreau) Deze vogel vertegenwoordigt het 9e geval van Wilde Zwaan in het Dijleland sinds 1986 (sinds dit jaar is de Wilde Zwaan geen jaarlijkse wintergast meer in het Dijleland), en het Se voor de 21e eeuw. De vorige vier gevallen betroffen 2 ad te SAR op 15/12/02, 6 ex. ZW te Wijgmaal op 27/11/10, 1 ad te OHN/Oppem/NGB/SAR van 28/11/10 tot 21/02/11 en 2 ad NO te SAR op 26/12/10. Aangezien drie van deze gevallen uit de w inter 2010/2011 stammen gaat het echter slechts om de derde winter waarin minstens één Wilde Zwaan wordt opgemerkt binnen de Dijlelandse regiogrenzen.

Kleine Zwaan Cygnus bewickii 16/01 1 juv te NGB (R. Uyttenbroeck,

G. Vanautgaerden, 1. Nel) Het gaat hier reeds om het 20e geval van Kleine Zwaan in het Dijleland in de 21 e eeuw, en de 86e vogel. Deze statistieken geven echter niet goed weer hoe schaars de soort eigenlijk is in de regio, want de waarnemingen komen enkel uit de jaren 2001, 2002, 2007, 2008, 2010, 2011 en 2012 en er zaten onder meer enkele groepen van 22 e ., 9 ex., 8 ex. (2x), 6 ex. (2x) en 5 e . (3x) tu en.

De Boomklever - september 2013 1 07

·-· -·

·.·;�-·rt, ,.. � :�'.,_".,. Vogels . ; �; ··· ."ij.

Grauwe Gans Anser nnser Er werd slechts één waarneming van een overtrekkende groep Grauwe Ganzen doorgegeven tijdens de besproken periode: 16 ex.

0 over Tervuren/Twaalf Apostelenbos op 30/01 (C. Carels). Hiernaast waren er verspreid over de regio 58 waarnemingen van 1-8 pleisteraars (versch. waarn.). Verder beperken we ons voor deze soort tot het vermelden van broedgevallen: een bezet nest met eieren te Heverlee/ Arenberg op 2/ 04 (wellicht soepgans, overigens zonder resultaat; E. Toorman) en een geslaagd broedgeval te OHZ met vijf pulli vanaf 14 / 05 (R. Stoks, D. von Werne, E. Toorman e.a.).

Bergeend Tadorna tadorna Enkele maand-statistiekjes: 56 waarnemingen in december met een max. van 15 ex. op 31/12 80 waarnemingen in januari met een max. van 22 ex. op 12/ 01 58 waarnemingen in februari met een max. van 36 ex. op 28/02 71 waarnemingen in maart met een max. van 43 ex. op 19 / 03 105 waarnemingen in april met een max. van 28 ex. op 3/04 95 waarnemingen in mei met een max. van 10 ex. op 3 & 16/05 Ongeveer de helft van de waarnemingen (52%) kwam van SAR, waar ook alle hoger vermelde maxima werden vastgesteld.

Smient Anas penelope Van de Smient werden 111 waarnemingen geregistreerd tijdens de periode december 2012

- mei 2013. Het grootste aantal gevallen dateerde uit maart (december 23 - januari 24 - februari 13

- maart 43 - april 8), de maand waarin ook de grootste concentraties werden opgetekend (tot 40 ex. op 10 & 23 / 03 te OHZ; I. Nel, L. Hendrickx). Voor deze soort was OHZ de toplocatie, met 39% van de waarnemingen. Hierop volgden SAR (23%), NGB (12%), LP (10%) en nog een handvol andere locaties. De laatste waarneming betrof 3 ex. te NGB op 14/04 (B. Nef).

Pijlstaart Anas acuta Pijlstaarten werden tijdens de besproken periode 358 keer ingevoerd in het waarnemingenportaal. De waarnemingen waren als volgt verdeeld over de maanden, wat de doortrekpiek in maart mooi illu treert: december 51- januari 22- februari 73-maart 119 - april 92. De grootste aantallen werden ook allemaal geregistreerd in maart en de eerste decade van april, met bijna onafgebroken meer dan 30 ex. te SAR tussen 9/03 en 8/04.


Het absolute topaantal betrof hier 66 ex. op 26/03 (1. Nel). Met 74% van de waarnemingen was SAR trouwens over de ganse periode het populairste gebied bij Pijlstaarten. Andere waarnemingsplaatsen waren beperkt, in afnemende volgorde van belangrijkheid ging het hierbij enkel om LP, NGB en OHZ. De enige meiwaarneming betrof 2 ex. over LP op 9 / 05 (B. Verstraete, B. Zurings).

Zomertaling Anas querquedula De eerste Zomertalingen voor 2013 waren een koppeltje op 8 / 03 te SAR (R. Polfliet, 1. Nel, J. Nysten). Zij gingen de hoofdmoot van de soort ver vooraf, want de volgende werden pas opgemerkt op 23/03 toen weer een koppeltje werd aangetroffen te SAR (L. Hendrickx, 1. Nel). Nadien werden nog waarnemingen ontvangen uit de volgende gebieden: Tervuren/Park KMMA (lmlv op 24/03; L. Raty), SAR (40 waarnemingen tussen 29/03 & 15/05; max. 4mlv op 8/05 - J. Nysten), NKV (12 waarnemingen tussen 30/03 & 25/05; max. 3m2v op 14/04 -R. Stoks, B. Nef; paring op 25/05 - K. Moreau, G. Fluyt), OHZ (35 waarnemingen tussen 4/04 & 28/05; max. lmlv op 4/04 & 2m op 12-13, 16/04 & 9-10/05 - I. Nel, J. Rutten, J. Nysten, R. Gysbertsen), LP (lml v op 24 / 04; R. Gysbertsen), NGB (resp. 2m & 1 m op 1 & 4/05; L. Hendrickx, P. Moysons, R. Uyttenbroeck) en AV P (lm op 27 /05; D. von Weme).

Krooneend Netta ruft.na 16-17 /03 1 ad v te Overijse/Meer van Genval

(G. Nauwelaers, F. Van Hove)

Topper Aythya marila 20/12 1 le win te Tervuren/ Park KMMA

(K. van Scharen, I. Nel, J. Buys) Het 13e geval en het 17e ex. in het Dijleland sinds 2000. De maandverdeling van deze 13 gevallen is de volgende: oktober 1 - november 2 - december 4 - januari 3 - februari 3.

Brilduiker Bucephala clangula 10 & 11/01 resp. lm & lmlv te NGB

(R. Uyttenbroeck, P. Moysons, 1 Nel e.a.) 11 & 12/01 resp. lv & 1mlv te SAR (I. Nel,

J. Nysten, H. Roosen, F. Vandeputte e.a.) 04/03 lm te Overijse/Meer van Genval

(G. Nauwelaers) 07 & 10/03 resp. lmlv & lm te SAR

(I. Nel, J. Nysten, R. Polfliet) 07 /04 lm te NGB (L. Hendrickx)

Nonnetje Mergellus albellus 21-25 & 28/12 resp. 3v & lv te SAR

(R. P olfliet, J. Taymans, L. Hendrickx e.a.) 29/12 1 v te NGB (1. Nel) 2-4, 7-8, 10, 16-18/02 & 28/02-4/03

resp. 2v, 2v, lv, lm2v & 1mlv te SAR (F. Vandeputte, J. Nysten, L. Hendrickx e.a.)

9/04 lm te Neerijse/Dijle (H. van den Broeck)

"· . · · 'y_ Vogels

- �;�.!

Middelste Zaagbek Mergus serrator 19/12 1 ad m te Tervuren/Park KMMA

(R. Polfliet) Het betreft hier de eerste waarneming van een Middelste Zaagbek in het Dijleland in de 21e eeuw. Het vorige geval betrof een vrouwtje van 13 / 03 tot 13/04/96 te AVP (tevens de langste pleisteraar in de regio). Het is bekend dat er meerdere oudere gegevens uit de streek zijn, maar een telling is niet voorhanden.

Grote Zaagbek Mergus merganser 08/ 12 2v te NGB (L. Hendrickx, I. Nel,

G. Vandezande) 24/ 12 3v te SAR (M. Walravens) 06/01 lm te NGB (A. Verboven), lv te SAR

(1. Nel, J. Nysten) 12/ 01 2v te ZW (I. Nel, R. Uyttenbroeck) en

later N te OH/ dorp (J. Rutten) 25/01 lv te OHN (R. Uyttenbroeck) 12/02 2v te Wilsele/Vaart (P. Ständaert) 16/02 lm te SAR (M. O'Briain) 16-17, 20, 22, 23-27, 28/02, 1 & 4/03 lm te LP,

met 2m op 23-24 & 27 /02 (R. Gysbertsen, PM De Iemos Esteves, E. Toorman e.a.)

03/03 2m te SAR (J. Nysten, P. Goubau, R. Gysbertsen)

24/ 03 lm te LP (R. Gysbertsen)

Geoorde Fuut Podiceps nigricollis 28/ 12 1 ex. te OHN (H. Roosen) 03 / 03 1 ad voorjaarsrui te Overijse/ Meer

van Genval (B. Segaert)

Aalscholver Phalacrocorax carbo sinensis Vanuit de kolonie op de grens Overijse - Hoeilaart kwam dit jaar het heuglijke nieuws dat er 12 bezette nesten waren (deze kolonie werd pas vorig jaar ontdekt en telde toen 10 nesten). In Tervuren/Park KMMA werd voor het vierde jaar op rij gebroed, en ging het om drie bezette nesten (V. Daems, B. Pasau, A. Massart), waarmee dit kolonietje niet verder groeide ten opzichte van de vorige jaren (3-4 nesten in 2010-2011, 5 nesten in 2012).

Zomertnli11g, NKV, 25/05/2013. Foto: Gerda F111yt


Roerdomp Botaurus stellaris 16, 18/12, 5/01 & 3/04 telkens 1 ex. te SAR

(L. Hendrickx, J. Nysten, E. De Clercq e.a.) 1 ,23/12&19/02 telkenslex. teOHZ

(G. Vanautgaerden, L. Hendrickx, B. Haest) '22/ 12 1 ex. te Pécrot/ visvijver (F. Van Hove) 2 / 12 & 1 /04 telkens 1 ex. te OHN

(H. Roosen, 1. Nel 12/ 01 1 ex. te NKV O. Nysten, K. Moreau) 27 / 03 & 3 / 04 1 ex. te Kwerps/ vijvers

(NP Kortenberg)

Woudaap Ixobrychus minutus 25 & 27 / 05 resp. 1 ad m & 1 zp te SAR (P. Moysons, R. Uyttenbroeck, R. Polfliet, l. Nel) Het 23e Dijlelandse geval sinds 1965, waarvan het 17e sinds 2000 (23e ex. sinds 2000). Sinds 2002 werd de soort bij ons enkel in 2010 niet waargenomen. Zal er aan de waarnemingen van mei 2013 een vervolg komen, en zal het lijstje van drie geslaagde broedgevallen en zeven extra territoria in de 21e eeuw uitgebreid worden?


Roerdomp, SAR, 03/04/2013. Foto: Erik De Clercq

Kleine Zilverreiger Egretta garzetta 09/12 1 ex. NW te Overijse/ stad (JB Sepulchre) 05/05 1 ex. te SAR (L. Raty, J. Nysten,

L. Hendrickx e.a.) 13/ 05 1 ex. te OHZ (R. Polfliet, R. Stoks)

Grote Zilverreiger Casmerodius albus We geven enkel mee dat er tijdens de zes besproken maanden 699 waarnemingen van Grote Zilverreigers werden ingevoerd op www. dijleland.waarnemingen.be, en dat het slechts 28 keer om concentraties van meer dan vier exemplaren ging. Zo werden in maart-april 16 keer vijf ex. doorgegeven, met in april dan nog zeven keer zes ex. en drie keer zeven ex. De enige twee keer dat er acht ex. werden gemeld was echter op 20/ 12, toen de slaapplaats te ZW weer in gebruik was O. Rutten, N. Ryckeboer).

Purperreiger Ardea purpurea 19-20/04 1 ad te SAR

(G. Fluyt, J. Spitaels, H. Blockx, 1. Nel)

Ooievaar Ciconia ciconia 89 waarnemingen tijdens de zes besproken maanden! Een overzicht: 17 /02 1 ex. tpl te Bierbeek/Builoog

20/02 21/02 22/02

(F. De SchampaJaere}, 9 ex. NO te Wilsele-Putkapel (B. Creemers)

1 ex. NO te Korbeek-Dijle (H. Roosen} 1 ex. N te SAR (1. Nel} 2 ex. tpl te Loonbeek/ Ganspoel

(N. Ryckeboer}, 20 min later 2 ex. NO te Sint-Joris-Weert/ Doode

Bemde (G. Vanautgaerden} 26/02 22 ex. NO te Wijgmaal (L. Smets) 03/03 4 ex. tpl te Bertem/omgeving Eikenbos

(C. Willis) 04/03 4 ex. NO te Korbeek-Dijle/plateau

(P. Moysons, 1. Nel}, 27 ex. NO te Egenhovenbos (P. Moysons},

23 ex. NO te OH/ Ormendaal (S. & K. De Backer},

8 ex. NO te plateau Sterrebeek-Moorsel (A. Smets)

05/03 2 ex. over Bertem/ Koeheide (G. Bleys}, 3 ex. NO te Leefdaal/ plateau (H. Blockx),

21 ex. N te Leuven/ centrum (H. Blockx}, 47 ex. NO te plateau Sterrebeek-Moorsel

(A. Smets, 0. Hendrick) 08/03 1 ex. NO te Haasrode/industrie

(D. von Werne) 09/03 2 ex. tpl te SAR/De Hoek (A. De Greve} 10/03 27 ex. tpl te OH/Ormendaal (1. Nel,

L. Hendrickx, R. Polfliet, J. Nysten) +

1 ex. tpl te Bertem/ dorp (B. Van Dyck), later 28 ex. N over Heverlee/Langestaart

14/03 16/03 19/03 22/03

(R. Ghijsen); verder 3 ex. over Blanden (J. Vanden Borre), 8 ex. tpl te Kwerps/ Zuurbeekvallei

(K. Van Ginderdeuren}, 5 ex. N te Herent (S. Borny, J. Meire,

S. Vyncke}, 4 ex. NO te Wilsele (S. Bruylants,

W. Tamsyn), 3 ex. tpl te Leefdaal/ Duivendelle (

0. Deplus}, 2 ex. NW te Leefdaal/ plateau (J. Nysten) & 2 ex. W te Neerijse/Doode Bemde

(G. Dodeur) en 10 min later N te SAR (S. Benisch)

1 ex. tpl te Oppem (R. Stoks) 2 ex. NO te Heverleebos (J. Rutten) 1 ex. N te SAR (R. Gysbertsen) 3 ex. N te SAR (1. Nel) en later NO

te Leuven (F. F luyt)

24/03 1 ex. tpl, dan W te AVP (R. Aerts}, 7 ex. tpl te Bertem/ Leefdaal (H. Roosen, C. Vanherck e.a.)

25/03 4 ex. tpl te Bertem/ dorp (H. Poorter ) 26/03 2 ex. over Wilsele (F. Hollander) 27 / 03 2 ex. tpl te Korbeek-Dijle/ plateau (S. & K.

De Backer) 30 / 03 2 ex. N te Overijse/ Terlanenveld

(H. Roosen) en later N te OHN (G. Vandezande}, verder nog een 3(.' ex. te OHN (G. Vandezande) en later N te Leuven/ centrum (L. hendrickx) en Wilsele-Putkapel (B. Creemers}

31/03 1 ex. Z te Sint-Joris-Weert (R. Stoks) 01/04 1 ex. N te Sint-Joris-Weert (R. Stoks) 02/ 04 2 ex. tpl te Haasrode/ industrie (V. & N.

von Weme) 04/04 18 ex. tpl te SAR, 5 ex. tpl te SAR/Vette

Weide (1. Nel) 05/04 27 ex. te Néthen (V. Bulteau) 06/04 17 ex. over Bierbeek/Builoog (M.

Schurmans), 3 ex. N te Leefdaal/plateau (K. van Scharen}, 4 ex. NW te LP (B. Verstraete, R. Gysbertsen)

07 /04 1 ex. over Leuven/ centrum (F. Fluyt) 08/08 1 ex. tpl te Herent (E. Sente) 11/04 2 ex. NO te LP en de Kesselberg (K.

Hansen, B. Verstraete) en later nog eens 2 ex. N te LP (R. Gysbertsen)

15-16/04 1 ex. tpl te OHZ (1. Nel, J. Rutten) 19/04 3 ex. NO te SAR (E. De Clercq) 24/04 1 ex. 0 te LP (R. Gysbertsen) 28/04 1 ex. NO te Leefdaal/Duivendelle (A.

Smets) 04/05 3 ex. N te Sint-Joris-Weert (R. Stoks) 06, 10, 15 & 17-20/05 1 ex. tpl te OHZ/

Ormendaal/ Langestaart (I. Nel, F. Vandeputte, R. Stoks e.a.)

Zwarte Ooievaar Ciconia nigra 5 & 9 / 05 resp. 1 ex. ZW & 2 ex. NO te SAR (1. Nel, L. Hendrickx, G. Vandezande) De teller loopt aardig door voor deze soort! Sind 2000 gaat het hier om gevallen 46 en 47, en het

104e-106e ex.!

Lepelaar Platalea leucorodia 11/04 2 ex. ZW te SAR (E. De Clercq)

Het 31" geval voor het Dijleland waarvan het 20'' (27"-28" ex.) in de 21 ('eeuw.


- • . ' q

. '. � ' ·i:

Vogels .-, . "/'' : ''-t'"'

Rode wouw SAR 25/04/2013. Foto: lllgrid Nel

Rode Wouw Milvus milvus

19/12 1 ex. 0 te Heverleebos (E. Zvar) 12/01 1 ex. Z te Kwerps/Zuurbeekvallei

(P. Moysons) 22/02 1 ex. N te Leefdaal/Voervallei

(K. van Scharen) 23/02 1 ex. N te Leefdaal/plateau (J. Nysten) 01/03 1 ex. Z te Winksele (J. De Rycke) 04/03 1 ex. NO te Korbeek-Dijle/plateau

(P. Moysons, 1. Nel) 05/03 1 ex. Z te Kessel-Lo/Kesselberg

(K. Hansen) 08/03 1 ex. NO te Tervuren/ Arboretum

(J. Waumans) 10/03 1 ex. NO te Kortenberg/ dorp (R. Ghijsen),

1 ex. NO te OHZ (1. Nel, R. P olfliet) en Oppem (J. Nysten, L. Hendrickx),

1 ex. 0 te Neerijse/ Ganzeman (1. Nel) 16/03 1 ex. Z te Haasrode/industrie

(J. Lambrechts), 1 ex. tpl te SAR (1. Nel, K. van Scharen)

29 / 03 1 ex. NO te LP (R. Gysbertsen) 01/04 1 ex. over Leefdaal/ plateau (S. Hotton,

J. Vendé), 1 ex. N te Bertem/ dorp (P. Standaert), 1 ex. NO te Korbeek-Dijle/ plateau (J. Nysten), 1 ex. Z te OHZ (R. Stoks)

03/04 2 ex. NO te plateau Sterrebeek-Moorsel (A. Smets)

04/04 1 ex. NO te Heverlee/Zwanenberg (G. Bleys), 1 ex. 0 te SAR (I. Nel)

11/04 1 ex. over SAR (E. Zvar) 12/04 1 ex. tpl te SAR/Vette Weide (L.

Hendrickx, 1. Nel), 1 ex. over Leefdaal/ plateau (J. Lenaert), 1 ex. NO te plateau Sterrebeek-Moorsel (A. Smets)

15/04 1 ex. NO te Heverlee/Terbank (H. Roosen) 16/04 1 ex. tpl te Leefdaal/plateau (P. Standaert) 20/04 1 ex. tpl te Leefdaal/plateau en later N te

Korbeek-Dijle/ plateau (D. von Weme), 1 ex. NO te Neerijse/ Ganzeman (F. Fluyt)


22/ 04 1 ex. NO over Meerdaalwoud (G. Bleys), 1 ex. 0 te SAR (1. Nel)

24/04 1 ex. tpl te OHZ (R. Stoks) 25/04 1 ex. tpl te SAR (1. Nel, M. Nollet) 01/05 1 ex. tpl te Korbeek-Dijle/ plateau

(J. Nysten) 13/05 1 ex. over Bertem/Koeheide (G. Bleys) 19/05 1 ex. ZO te Bertem/Koeheide (G. Bleys)

Zwarte Wouw Milvus migrans

02/ 04 1 ex. N te Pécrot/ vijver (J. Guyon), 1 ex. te Leefdaal/ plateau (R. Stoks)

08/04 1 ex. NO te Meerbeek (M. Hens) 25/04 1 ex. N te Korbeek-Dijle/ plateau

(G. Vandezande) 27 /04 1 ex. te OH/Ormendaal (L. Hendrickx) 29/04 1 ex. over Neerijse/Doode Bemde Zuid

(S. Hotton) 2-4/05 1 ex. te Korbeek-Dijle/ plateau (J. Buys, }.

Nysten, H. Roosen), op 3/5 ook te OHZ (J. Vantrappen, M. Nicolai)

10/05 1 ex. te Bertem/Koeheide (G. Bleys)

Bruine Kiekendief Circus aeruginosus De eerste Dijlelandse Bruine Kiekendieven voor 2013 waren onmiddellijk 2 ex. op 11/03 te SAR (R. Gysbertsen), gevolgd door een mannetje te Pécrot en SAR op 16/03 (R. Gailly, V. Daems). Tot eind mei werden daarop nog 147 waarnemingen van deze soort doorgegeven.

Blauwe Kiekendief Circus cyaneus Blauwe Kiekendieven werden tijdens de besproken periode maar liefst 293 keer ingegeven op www.dijleland.waarnemingen.be. De trefkans nam daarbij toe tijdens de loop van het winterhalfjaar (23 waarnemingen in december, 63 in januari, 78 in februari, 87 in maart), en van 1-13 april volgden nog 37 waarnemingen. 73 keer ging het hierbij om 1-2 mannetjes! Slaapplaatsgedrag werd slechts twee keer gemeld: 3 ex. te Leefdaal/ plateau op 19 /02 (NSG Dijleland) en 1 v te SAR op 9 / 04 (1. Nel). Na half april waren er enkel nog de volgende gevallen: 22/04 lv te Korbeek-Dijle/plateau (S. Feys) 04/05 lv W te Korbeek-Dijle/plateau

(P. Moysons, R. Uyttenbroeck) 07 /05 lv N te Erps/Dorenveld (L. Raty),

1 m 0 te SAR (R. Gysbertsen)

Grauwe Kiekendief Circus pygargus 02/05 lmlv te Erps/Dorenveld

(A. Smets, L. Raty)

Ruigpootbuizerd Buteo lagopus

16-17/02 1 ex. te Leefdaal/plateau Q. Nysten, 1. Nel, S. & K. De Backer e.a.)

15/04 1 ex. te Erps/Dorenveld (P. Moysons) Het gaat om het derde winterhalfjaar op rij met waarnemingen van Ruigpootbuizerd in het Dijleland. In de 21" eeuw waren er verder enkel meldingen in 2001, 2003 en 2007.

Visarend Pandion haliaetus

21 /03 1 ex. NW te AVP Q. De Cock), 1 ex. te Oppem en dan W (1. Nel)

30/03 & 3/04 resp. 1 ex. & 1 ad v te SAR (F. Lembreght, 1. Nel, M. Walravens)

04/04 1 juv N te Neerijse/Doode Bemde (H. Vandevoorde)

08/04 1 ex. N te SAR (1. Nel), 1 ex. NO te Meerbeek (M. Hens)

11/04 1 ex. 0 te Veltem-Beisem (H. Roosen) 13, 15 & 18/04 resp. 2 ad, 1 ex. & 1 ex. N te SAR

(1. Nel, L. Hendrickx, E. De Clercq e.a.) 20/04 1 ex. NO te SAR & NGB (S. Benisch,

JM P enne, J. P elckmans e.a.) 25/04 1 ex. NO te SAR & Korbeek-Dijle/

plateau (G. Fluyt, G. Vandezande) 27 /04 1 ex. NO te Kessel-Lo/Kesselberg

(K. Hansen) 30/04, 4 & 7 /05 resp. 1 ex.,1 ad m & 1 ex. NO

te SAR QM P enne, 0. von Werne, 1. Nel e.a.) 30/05 1 ex. ZO te LP (R. Gysbertsen)

Boomvalk Falco subbuteo

Op 18/04 kwamen de eerste Boomvalken voor 2013 aan in het Dijleland, met onmiddellijk 3 ex. te SAR (I. Nel, E. Zvar) en een ex. over Pécrot/ vijver (F. Van Hove). Nadien volgden er tijden de rest van april en mei nog 142 waarnemingen van deze soort. De grootste aantallen hingen deze keer rond te OHZ, waar op zes data maxima van meer dan 10 ex. bereikt werden. Het ging hier om 28/04, 1, 4, 5, 9 & 25/05, met resp. 20, 17, 21, 14, 13 en 17 ex. (R. Stoks, J. Nysten, J. Rutten e.a.). De waarneming van 21 ex. betreft nu de grootste concentratie ooit geregistreerd in het Dijleland.

Smelleken Falco columbarius

19, 29/12 & 23/01 resp. lm, 1 ex. & 1 ex. te Erps/Dorenveld (P. Moysons, M. Mergaerts)

30/12 & 24/03 resp. 1 ex. & lv te Korbeek-Dijle/ plateau (NSG Dijleland, L. Raty, H. Roosen)

20 & 26/01, 10 & 24/03 resp. 1 ex., lv, 1 ex. & 1 ex. te Leefdaal/ plateau (K. van Scharen, P. Standaert, ]. Ny ten, H. Roosen)

02/ 04 1 m over Herent (L. Smets) 05 / 04 1 v NO te plateau Sterrebeek-Moorsel

(A. Smets, 0. Hendrick) 02/05 lv te Erp /Dorenveld (L. Raty)


t " - --- ;'.. '!l' ' ' ' . "

Vogels _--: <· '�,,��-

Slechtvalk Falco peregrinus

In de nestkast op het Sint-Pietersziekenhuis in het centrum van Leuven deed zich voor het derde opeenvolgende jaar een geslaagd broedgeval voor, en voor de derde keer kwamen er vier juvenielen uit de eieren! Met 'slechts' 110 waarnemingen tijdens de ze maanden uit dit overzicht deed de Slechtvalk het verder relatief kalm aan naar hedendaagse normen. Ter vergelijking: in de periode september - november 2012 ging het om 148 observaties (een vergelijking die we wel willen relativeren aangezien tijdens die maanden de najaarstrek plaatsvindt, en de jongen van het voorbije broedseizoen reeds rondzwerven).

Kraanvogel Grus grus

Tja, hoe beginnen we hieraan ... 125 waarnemingen van Kraanvogels in de besproken periode ... die kunnen we hier onmogelijk allemaal opsommen! Aangezien 110 van deze waarnemingen uit de maand maart kwamen (met 17 waarnemingen op 4 maart en maar liefst 74 op 5 maart) doen we toch een poging tot het maken van een samenvatting per datum: 07-09/12 1 ex. te SAR/Néthen/Pécrot (1. Nel,

R. Polfliet, L. Hendrickx e.a.) 10/12 12 ex. Z te Haasrode/industrie

(M. Van Ermen) 24/01 2 ex. over Wilsele/ dorp (P. Standaert) 1 /02 60 ex. NO te Sint-Joris-Weert (S. & K.

De Backer) 04/03 De start van een indrukwekkende tweedaag e: er werden 2167 ex. ingevoerd over het Dijleland, maar hier zitten ongetwijfeld dubbeltellingen tussen. Toch is het duidelijk dat het naar Dijlelandse normen om zeer grote aantallen ging, zo werden tijdens drie uren trektellen te Korbeek-Dijle/ plateau 973 ex. gezien (P. Moysons e.a.). 05/03 De absolute topdag, waarop 10582 ex. (!!) werden ingevoerd in regio Leuven.


Aangezien veel waarnemer na de berichten van de dag voordien extra aandacht besteedden aan de lucht is het aantal dubbelwaarnemingen weer aanzienlijk, maar trektellingen geven weer een spectaculair beeld: 1874 ex. over Korbeek-Dijle/ plateau (P. Moysons e.a.) en 493 ex. over het plateau Sterrebeek-Moorsel (A. Smets). Maar ook op vele andere plaatsen waren groepen van 200 tot 250 ex. geen uitzondering ... 06/03 3 ex. N te Leefdaal/plateau

(K. van Scharen) 07 /03 2 ex. te Erps-Kwerps/ dorp (W. Daem ) 09/03 17 ex. NO te LP (PM De Iemos Esteves),

19 ex. NO te Korbeek-Dijle U. Nysten), 34 ex. NO te SAR (H. Roosen, F. Van Hove)

10/03 21 ex. NO te Pécrot/Néthen/SAR (S. Benisch, G. Dodeur e.a.)

13/03 ( ex. N te Kessel-Lo/Kes elberg (K. Hansen)

16/03 4 ex. N te Leuven/ centrum (M. Regent), 5 ex. N te Sint-Joris-Weert en Heverleebo (J. Kempeneers, J. Rutten)

23/03 20 ex. NO te Overijse/ stad (M. Permantier) 25/03 29 ex. NO te WLS/Z (C. Van den Haute) 26 & 27-28/03 resp. 10 & 2 ex. tpl te Erps/

Dorenveld (M. Mergaerts, L. Raty, R. Ghijsen, P. Moysons)

03/04 1 ex. NO te plateau Sterrebeek-Moorsel (A. Smets)

14/04 3 ex. NO te Leefdaal/plateau (G. Bleys) 20/04 6 ex. NO te Wijgmaal (E. Sente) 11/05 2 ex. tpl te OHZ (G. Bleys)

Scholekster Haematopus ostralegus 2, 5, 22, 25, 29/04, 2, 4, 7 &

21/05 resp. 1, 1, 1, 1, 1, 2, 2, 1 & 2 ex. te Haasrode/ industrie (J. Nysten, D. von Werne e.a.)

19 & 25/04 telkens 1 ex. over Leuven/ centrum (R. Stoks, M. Nicolai)

21 /04 1 ex. te Erps/Dorenveld (P. Moysons)

Steltkluut Himantopus himantopus

25-27 /05 lmlv te SAR U. Vandeput, R. Ghijsen, M. Van Eylen e.v.a.)

Dit koppel vertegenwoordigt het derde geval van Steltkluut voor het Dijleland, na een ex. op 11-19/11/89 te SAR en lmlv op 27/04/08 te SAR/ Vette Weide.

Kluut Recurvirostra avosetta

09/03 4 ex. te SAR (1. Nel, L. Hendrickx, J. Nysten e.a.),

3 ex. te OHZ (L. Hendrickx), 7 ex. te Tervuren/P ark KMMA (M. O'Briain) 12-13 / 04 1 ex. te SAR (E. De Clercq, D. von Werne,

L. Hendrickx e.a.)

Zilverplevier Pluvialis squatarola

9 / 05 1 ex. te SAR (R. Stoks, F. Vandeputte, D. von Werne)

Het 18" geval voor het Dijleland, waarvan het 11 e

in de 21" �euw (vanaf 2003, deze is het 15" ex.). De maandverdeling van deze 11 gevallen: mei 3 - juni 2 - augustus 2 - oktober 4. Sinds 2003 waren er enkel geen waarnemingen in 2008-2010.

• � 1 •

{�, _.·. Vogels "-4"':;��

Steltk/1111f, SAR, 26/05/2013. Foto: fllgrid el

Bontbekplevier Charadrius hiaticula

09/05 1 ad zom te OHZ (R. Stoks, D. von Werne, L. Hendrickx e.a.)

Kleine Plevier Charadrius dubius

De eerste Kleine P levier voor 2013 liet zich op 16/03 opmerken te OHZ Q. Nysten). Nadien werden er uit regio Leuven nog 63 waarnemingen doorgegeven. Een overzicht per locatie: OHZ: 17 waarnemingen tussen 16/03 & 5/05; max. 6 ex. op 4 & 7 / 04 (J. Nel, J. Nysten) en 5 ex. op 5/04 (L. Hendrickx) Heverlee/ Langestaart: 37 waarnemingen tussen 28/03 & 31/05; max. 5 ex. op 2 /03 (P. Moysons e.a.) en 4 ex. op 1-2/04 & 28/05 (R. Ghij en, E. Toorman, P. Moysons); balts op 28/03, 1/04 & 25 / 05 (P Moysons, L. Hendrickx, H. Roo en) AVP: resp. 1, 3, 1, 2, 1 & 1 ex. op 2, 24/04, 2, 4, 6 & 14/05 Q. Nysten, E. Toorman, D. von Werne) Haasrode/industrie: resp. 1 & 2 ex. op 29/04 & 3/05 (D. von Werne)


":·�

Vogels / . : ��:;�

Goudplevier Pluvialis apricaria

06/12 2 ex. te Erps/Dorenveld (M. Mergaerts) 07 /12 13 ex. tpl, dan ZW, te Leefdaal/plateau

(K. van Scharen) 08/12 12 ex. tpl, dan ZW, te Pécrot/Grand-Pré

(F. Van Hove), 2 ex. te SAR/ Vette Weide (1. Nel, G. Vandezande)

02/01 4 ex. Z te LP (R. Gysbertsen) 12/01 2 ex. Z te Haasrode/Konijnenhoek

(K. Moreau) 03/02 1 ex. W te Erps/Dorenveld (R. Polfliet) 05/03 58 ex. NO & 1 ex. tpl te Korbeek-Dijle/

plateau (P. Moysons, l. Nel), 16 ex. NO te Leefdaal/ plateau (S. & K. De Backer), 50 ex. 0 te Ottenburg (F. Vandeputte)

06/03 10 ex. NO te Korbeek-Dijle/ plateau (1. el), 53 ex. 0 /NO te Leefdaal/ plateau (G. Ryken)

09/03 3 ex. te Leefdaal/plateau (J. Nysten) 10/03 100 ex. W te Neerijse/Ganzeman

(L. Hendrickx, l. Nel), 1 ex. te SAR (1. Nel, J. N ysten), 1 ex. te Leefdaal/ plateau (K. van Scharen)

17 /03 2 ex. over te Leefdaal/ plateau O. Nysten) 20/03 35 ex. over Vossem (P. Standaert) 31 /03 1 ex. over Erps/Dorenveld (P. Moysons) 02/04 6 ex. te Leefdaal/ plateau (R. Stoks) 07 /04 1 ex. NO te Korbeek-Dijle/ plateau

O. Nysten) 08/ 04 1 ex. N te Heverlee (tss Bremstraat en

Bertembos) (G. Bleys) 09 /04 120 ex. NO te Leuven/ centrum (F. Fluyt) 10/04 1 ex. NO te plateau Sterrebeek-Moorsel

(A. Smets)


Kleine Strandloper Calidris minuta

05/05 1 ad zom te SAR (1. Nel, L. Hendrickx) Het gaat hier om het 28" geval van kleine Strandloper voor het Dijleland. Voor de 21" eeuw is het reeds het 15<> geval, en het 20" ex. De maandverdeling van deze 15 gevallen (mei 3-juni 4-augustus 1-september 4-oktober 2-november 1) illustreert dat mei de start van de voorjaarstrek van Kleine Strandloper in het Dijleland betekent, en met een waarnemingsdatum van 5 mei was de vogel van 2013 zelfs de vroegste die sinds 2000 in de regio werd waargenomen (de vorige vroegste zat op 9/05/03 te OHN).

Bonte Strandloper Calidris alpina

20/03 1 ad win te SAR (M. Walravens) 22/03 2 ex. te LP (E. Toorman) 9, 28 / 04 & 9 / 05 resp. 1 ad win over,

1 ex. tpl & 1 ex. over te SAR (1. Nel, P. Dawagne, G. Vandezande)

09 / 05 1 ad zom te OHZ (L. Hendrickx, G. Vandezande, R. Stoks e.a.)

Blmnve reiger, SAR, 06/05/2013. Foto: Cliristia11e Moulu

Regenwulp Numenius phaeopus 05/04 1 ex. kort tpl te SAR, dan N (L. Hendrickx,

I. Nel, P. Nuyts, K. De Greef) 14/04 1 ex. tpl te Erps/Dorenveld (P. Moysons) 25/04 min.lex. aud over Tervuren/ stad

(H. Roosen) 04/05 1 ex. tpl te OHZ (P. Moysons,

R. Uyttenbroeck, B. Creemers e.a.) 08/05 1 ex. tpl te SAR OM Penne)

Wulp 16/12 12/01

Numenius arquata 1 ex. te Leefdaal/ plateau (L. Hendrickx) 2 ex. te Haasrode/ zandgroeve (K. Moreau)

8, 9 & 10/03 resp. 2, 1 & 4 ex. N te SAR (I. Nel, J. Nysten, S. Benisch, G. Dodeur)

9 & 10/03 resp. 6 & 3 ex. N te Korbeek-Dijle/ plateau O. Nysten)

28/03 2 ex. te Heverlee/Langestaart (N. Ryckeboer)

8/05 1 ex. Z te Bertem/Koeheide (G. Bleys)

Grutto's, AR, 06/04/2013. Foto: L11c Hendrickx

Grutto Limosa limosa 4, 5-6, 7, 8, 9, 10 & 11-12/04 resp. 15, 14, 15, 4, 5, 4 & 1 ex. te SAR (1. Nel, G. Vanautgaerden, H. van den Broeck e.v.a.)

Zwarte Ruiter Tringa erythropus 29 / 03 1 ad win te Oppem, 2 ad win te OHZ

(L. Hendrickx) 4-5, 11, 16, 24 & 28/ 04 resp. 1 ad win,

1 ex., 1 ad zom, 1 ex. & 1 ex. te OHZ (I. Nel, G. Vanautgaerden, L. Hendrickx e.a.)

18, 28/04 & 2-4/05 resp. 1 ex., 3 ex. & 1 àd zom te SAR (H. van den Broeck, L. Hendrickx, 1. Nel e.a.)


Tureluur Tringa totanus De Tureluur liet zich in 2013 voor het eerst opmerken op 16/03, toen 1 ex. rondvloog te SAR (I. Nel). Nadien werden nog 85 waarnemingen genoteerd op de volgende plaatsen: Leefdaal/plateau: 1 ex. over op 19/03 (S. Feys) Loonbeek/ Ganspoel: 1 ex. op 21/03 (N. Ryckeboer) OHZ: 50 waarnemingen tussen 30/03 & 23/05; max. 5 ex. op 20/04 & 18/05 (R. Stoks, D. von Weme) Heverlee/Langestaart: telkens 1 ex. op 1 & 16 /04 (L. Hendrickx, E. Toorman) AVP: telkens 1 ex. op 8/04, 14-15 & 17 /05 Q. Nysten, D. von Werne, R. Polfliet, E. Toorman) SAR: 24 waarnemingen tussen 10/04 & 30/05; max. 4 ex. op 28 / 04 (P. Dawagne) Veltem-Beisem: 4 ex. op 11/04 (H. Roosen OHN: 2 ex. op 9 / 05 (P. Goubau)

Groenpootruiter Tringa nebularia Op 14/ 04 zaten de eerste drie Groenpootruiters voor 2013 te OHZ (L. Hendrickx). Tot 20 / 05 werden vervolgens nog 153 waarnemingen uit het Dijleland doorgegeven. Een beknopt overzicht per locatie: AVP: 1 ex. op 8/05 (D. von Werne) OHZ: 52 waarn. tussen 14/04 en 14/05; max. 11 ex. op 27 /04 (L. Hendrickx) Oppem: resp. 1, 1 & 2 ex. op 3-4, 19 & 20/05 (R. Stoks, B. Creemers, G. Deschamps, L. Hendrickx) Sint-Joris-Weert/ centrum: telkens 1 ex. over op 25/04 en 9/05 (nachttrek; R. Stoks) SAR: 90 waam. tussen 19 / 04 en 17 / 05; max. 29 ex. op 1/05 (L. Hendrickx, J. Nysten, I. Nel e.a.) Pécrot/vijver: 1 ex. NO op 26/04 (F. Van Hove) Leefdaal/plateau: 1 ex. tpl + 1 ex. over op 1/05 Q. Nysten, R. Stoks) Plateau Sterrebeek-Moorsel: 1 ex. NO op 25 / 04 (A. Smets)

Bosruiter Tringa glareola 26-28/04 & 7-8/05

resp. 1 & 2 ex. te SAR (I. Nel, J. Nysten, D. von Werne e.a.)

28-29/04, 1, 2, 3, 4, 6 & 10/05 resp. 1, 1, 2, 1, 5, 1 & 1 ex. te OHZ

(L. Hendrickx, R. Stoks, J. Rutten e.a.) 01 /05 3 ex. te Oppem (R. Stoks)

1 1 8 De Boomklever - september 201 3

Witgat Tringa ochropus Met slechts 9 waarnemingen in december, 2 in januari en 9 in februari, waren Witgatjes tijdens de echte wintermaanden relatief schaars in het Dijleland. Vanaf begin maart kwam de vootjaarstrek goed op gang, wat leidde tot 49 waarnemingen in die maand. April was vervolgens goed voor 116 meldingen (max. 24 ex. te OHZ op 4/04; 1. Nel), en in mei verdween de soort zoals gewoonlijk geleidelijk uit de regio tot op 17 / 05 het laatste ex. van het voorjaar werd gezien te OHZ (M. Nicolai).

Oeverloper Actitis hypoleucos De eerste Dijlelandse Oeverlopers voor 2013 waren er vroeg bij, met zekere waarnemingen op 11/02 (!) te OHZ (S. Van De Woestyne) en op 24/03 te Wilsele-Putkapel/ dorp (B. Creemers). Nadien volgden 137 waarnemingen uit de regio. Een beknopt overzicht per locatie: Wilsele-Putkapel/ Vaart: 1 ex. op 12/05

0. De Meirsman) LP: 19 waarnemingen tussen 24/04 & 17 /05;

max. 4 ex. op 10/05 (R. Gysbertsen) AVP: 15 waarnemingen tussen 26/04 & 13/05;

max. 9 ex. op 6/05 (D. von Werne) Heverlee/Langestaart: 9 waarnemingen

tussen 16/04 & 9/05; max. 4 ex. op 5/05 (R. Gysbertsen)

OH/Ormendaal: 1 ex. op 18/05 (R. Gysbertsen) OHN: telkens 1 ex. op 4 & 18/05 (P. Moysons,

R. Uyttenbroeck, D. von Werne) OHZ: 20 waarnemingen tussen 27 /04 & 18/05;

max. 6 ex. op 9 / 05 (G. Vandezande) ZW: 7 ex. op 13/05 (S. & K. De Backer) Oppem: telkens 1 ex. op 14 & 22/04

(L. Hendrickx, B. Notebaert) NGB: telkens 1 ex. op 12 & 18-19/05 0. Nysten,

L. Hendrickx, G. Deschamps) NKV: 1 ex. op 13/05 (R. Stoks) SAR: 58 waarnemingen tussen 16/04 & 26/05;

max. 7 ex. op 5/05 (L. Raty) Pécrot /vijver: 5 ex. op 5 / 05 (T. Maniquet) Tervuren/Park KMMA: 1 ex. op 8/05

(P. Standaert) Kwerps/vijvers: resp. 4 & 2 ex. op 9 & 10/05

(P. Moysons)

Kemp/taan adult zomerkleed, SAR, 21/04/2013. Foto: Ingrid Nel

Kemphaan Philomachus pugnax 15, 21/04 & 3/05

resp. 1 ex., lm & lml v te OHZ (1. Nel, JM Penne, K. van Scharen e.a.)

27-28/04, 2-3, 4, 7, 8 & 9/05 resp. 4v, 1 ml v, 1 v, 3 ex., 2 ex. & 1 v te SAR (L. Hendrickx, 1. Nel, J. Nysten e.v.a.)

Bokje Lymnocryptes minimus 18/03 1 ex. te SAR/Vette Weide (S. Peten)

Watersnip Gallinago gallinago Er werden 8 december- (max. 20 ex. te SAR op 19/12; G. Vanautgaerden), 14 januari- (max. 32 ex. op 16 / 01 te Heverlee/ Langestaart; E. Toorman), 6 februari(max. 25 ex. te SAR op 1 0/02; M. Schurmans), 25 maart- (max. 68 ex. te SAR/Vette Weide op 18/03; S. Peten) en 40 april-waarnemingen (max. telkens 5 ex. op 4/04 te SAR/Vette Weide, op 6/04 te NKV & op 7 /04 te SAR; I. Nel, J. Nysten, M. Walravens) doorgegeven. In mei volgde enkel nog een ex. op 8/05 te OHZ (M. Nicolai).

. " ��: Vogels .;"-f· ·�-

Houtsnip Scolopax rusticola Waarnemingen buiten de broedgebieden/-periode: 06/12 1 raamslachtoffer te Loonbeek/Ganspoel

(N. Ryckeboer) 09/12 1 ex. te Leefdaal/plateau (A. Baccaert) 15-17, 20 & 22/01 telkens 1 ex. te Heverlee/

Terbank (H. Roosen) 19/01 1 ex. te Bertem/ dorp (T. Vandenberghe) 21-22/01 telkens 1 ex. te LP

(S. Goethals, J. Lambrechts) 24/02 & 11-12/03 telkens 1 ex. te Heverlee/

Terbank (H. Roosen)

Dwergmeeuw Hydrocoloeus minutus 11/04 1 ad zom te LP (B. Verstraete,

R. Gysbertsen, F. Vandeputte) 24/05 1 le win 0 te LP (R. Gysbertsen)

Geelpootmeeuw Larus michahellis 08/01 1 ad win te SAR (I. Nel, A. Iserbyt) 16/03 1 ex. te SAR (D. Gailly) 11 /04 1 le win te OHN (G. Vandezande)


.}'.. Vogels -i--.,.;�-�f

� : \ ... " ... _

Pontische Meeuw Larus cachinnans 4, 9, 15 & 16/12 1 3e win, 1 ad, 1 3e win & 1 ex.

te SAR (1. Nel, A. Baccaert, K. van Scharen e.a.)

4, 5, 10, 12 & 30/01 1 ad te SAR (1. Nel, J. Nysten, R. Uyttenbroeck e.a.)

8 & 13/01 1 ad te LP (D. von Werne, B. Verstraete, E. Toorman e.a.)

2, 8,10 & 21/02 1 ad te SAR (F. Vandeputte, S. & K. De Backer, J. Nysten e.a.)

7 / 02 1 ex. te ZW (R. Stoks) 16/02 1 ad te Kwerps/vijvers (P. Moysons) 17 /02 1 ad te NGB (J. Nysten) 16-17/03 2 ad te Kwerps/vijvers

(P. Moysons, R. GlUjsen) 31/03 1 ex. te SAR (I. Nel)

Dwergstern Sternula albifrons 21/05 1 ad zom te SAR (R. Gysbertsen) Slechts de 11e Dwergstern voor het Dijleland, waarvan de Se in de 21e eeuw. Bovendien reeds het vierde jaar op rij met een waarneming te SAR. De maandverdeling (april 2 -mei 6 - juni 2 - juli 1) illustreert dat mei veruit de beste maand is om deze soort in eigen regio op je lijstje te kunnen bijschrijven, maar de steeds korte pleisterduur maakt dat vele waarnemers vergeefs op dat moment blijven wachten.

Witwangstern Chlidonias hybridus 15/05 1 ad zom te SAR (1. Nel, F. Vandeputte, R. Polfliet) Het 20e geval en het 44e ex. van deze soort in het Dijleland. Sinds 2007 werd enkel in 2010 geen Witwangstern in het Dijleland waargenomen. De maandverdeling ziet er als volgt uit (aantal gevallen, volgens ontdekkingsdatum - enkele ex. bleven over een maandgrens heen pleisteren): april 2-mei 11-juni 5-augustus 1- november 1.


Zwarte Stern Chlidonias niger 26/04 & 17 /05

telkens 5 ex. te LP (J. Lambrechts, B. Verstraete, R. Gysbertsen)

7, 11, 13, 15, 24 & 29-30 / 05 resp. 2 ex. N, 1 ex., 2 ex., 2 ex., 2 ex. &

2 ex. te SAR (R. Gysbertsen, ]. ysten, 0. Deprez e.v.a.)

20/05 1 ex. te AV P (L. Hendrickx) 22/05 2 ex. te Tervuren/Park KMMA

(C. Carels)

Visdief Sterna hirundo 9 & 11/05 resp. 2 ex. tpl & 3 ex. N te SAR

(F. Vandeputte, J. Nysten)

Zomertortel Streptopelia turtur Slechts drie waarnemingen: 1 ex. te SAR op 1/05 (M. Abts), 1 zp te NGB op 12/ 05 (J. Nysten) en 1 ex. Z te SAR/ De Hoek op 28 / 05 (K. van Scharen).

Velduil Asio flammeus 19/03 1 ex. te Vossem (C. Carels) 28-31/03 1 ex. op plateau Leefdaal -Korbeek

Dijle (H. Roosen, J. Nysten, L. Hendrickx e.a.)

13/04 1 ex. te Erps/Dorenveld (0. Dupont, N. Bouillard, F. Hollander)

Bijeneter Merops apiaster 2/05 1 ex. N te SAR (1. Nel) Het betreft hier het derde geval van Bijeneter in het Dijleland in de 21e eeuw, na een geslaagd broedgeval te Neerijse/ Ganzeman in 2002 en een ex. over OHZ op 10/06/05.

Hop Upupa epops Maar liefst drie gevallen tijdens het voorjaar van 2013! 12/04

02/05

13/05

1 ex. NO te plateau Sterrebeek-Moor el (A. Smets)

1 ex. aud te Ke el-Lo/ centraal Q. Bogaert) 1 ex. over Bertem/ Koe heide (S. Bouillon)

Hiermee komt het aantal meldingen van Hop in het Dijleland sinds 1975 op 24. Sinds 2000 gaat het om 17 gevallen, met enkel geen waarnemingen in 2000, 2008, 2009 en 2011. De maandverdeling van deze 17 ex. is de volgende : januari 1 - maart 1 -april 3- mei 7 - juni 1 - juli 1 - augustus 3.

Draaihals Jynx torquilla

'22/ 04 1 ex. te SAR (J. Nel) 14/05 1 ex. te OHZ (R. Stoks)

Middelste Bonte Specht Dendrocopos medius Hoewel de Middelste Bonte Specht reeds ca 15 jaar vaste voet aan de grond heeft in de Dijlelandse bossen werd de soort tijdens de voorbije jaren relatief weinig ingevoerd op www.dijleland. waarnemingen.be. Tijdens het in dit overzicht behandelde halve jaar kwam daar met een totaal van 67 waarnemingen enigszins verandering in (zwaartepunt in maartmei). Er kwamen meldingen uit MeerdaalMollendaal, Heverleebos, Bertembos, Bertem/ Koeheide, Everberg/ Vrebos, Tervuren/ Park KMMA, Tervuren/Zoniënwoud, Terlanen en Tombeek/ Laanvallei. Aangezien er geen indicaties zijn dat er zich in deze periode opvallende verplaatsingen van de MIBO voordeden (wat bij het begin van de kolonisatie van V laanderen wel het geval was) kunnen we dus ook op de voor de soort minder gekende locaties uit dit lijstje naar broedgevallen gaan zoeken. Een poging tot het maken van een populatieschatting voor 2013 laten we echter voor een volgend broedvogelartikel

.Boomleeuwerik Lullula arborea 16/01 lüex. (1/9) te Korbeek-Dijle/plateau,

2 ex. te Leefdaal/ plateau (H. Roosen) 05/03 1 ex. te Korbeek-Dijle/ plateau

(P. Moyson ), 4 ex. (1/2/1) te Leefdaal/ plateau, 15 ex. NO (6/9) te Heverlee/ Terbank (H. Roosen), 13 ZW te plateau Sterrebeek-Moorsel (A. Smets)

12/03 1 ex. ZW te Everberg/Vrebos (A. Smets) 2, 3, 5 & 12/04 resp. 5, 7, 4 & 2 ex. NO te

plateau Sterrebeek-Moor el (A. Smets, 0. Hendrick)

Roodstuitzwaluw Cecropis daurica

29/04 1 ex. te OHZ/dorp, mogelijk 2"kj (2x gedurende enkele minuten zichtbaar) Q. Rutten)

Het gaat slechts om de tweede Roodstuitzwaluw voor het Dijleland, na een ex. op 20/04/97 te NGB.

Duinpieper Anthus campestris

3/05 1 ex. te Leefdaal/plateau Q. Nysten)


Boompieper Anthus trivialis De eer te Boompieper voor 2013 vloog op 8/04 over het plateau Sterrebeek-Moorsel (A. Smets). Nadien werden slechts 10 overtrekkende exemplaren genoteerd over het Dijleland (tussen 12/04 en 6/05; versch. waarn.). Zangposten waren aanwezig in Meerdaalwoud (minstens 3 zp op meerdere data waarvan 2 in het Militair Domein; G. Bleys, R. Stoks, D. von Werne e.a.) en Mollendaalwoud (1 zp op 31/05; G. Bleys). Buiten de bosgebieden werden pleisteraars waargenomen te Oppem (1 ex. op 10/04; L. Raty), op het plateau Sterrebeek-Moorsel (telkens 1 ex. op 10/04 en 6/05; A. Smets) en in Rodebos (1 ex. op 28/04. G. Bleys).

Waterpieper Anthus spinoletta 124 waarnemingen in de periode december 2012 -april 2013. De grootste groep betrof 41 ex. te SAR (verzamelend om te gaan slapen) op 6/01 (1. Nel). Bij de laatste waarneming ging het om 4 ex. te Pécrot /vijver op 22 / 04 (F. Van Hove).

Engelse Kwikstaart Motacilla ffavissima 10/04 lm op het plateau Sterrebeek-Moorsel

(A. Smets) 17 /04 1m te Leefdaal/ plateau O. Nysten)

Noordse Kwikstaart Motacilla thunbergi 2 /04 1 2" kj m te Erps/Dorenveld (L. Raty) 06/05 lm te OHZ (I. Nel, F. Vandeputte,

R. Stoks)

Rouwkwikstaart Motacilla yarrellii 16/03 1 ad m te Pécrot/Grand-Pré

(R. & D. Gailly) 15/04 1 ad m te OHZ (1. Nel)

Rouwkwikstaart x Witte Kwikstaart Motacilla yarrellii x alba 01/05 1 ad te OHZ (D. von Werne) Voor zover bekend gaat het om de derde waarneming van een dergelijke hybride in regio Leuven (na gevallen op 30/04 & 19/05/10 te Haasrode/ zandgroeve en op 27/04/11 te OHZ).


Pestvogel Bombycilla garrulus 2 & 4/ 12 resp. 1 ex. tpl & 2 ex. Z te Veltem

Beisem (G. Vandezande, K. De Boeck) 8, 9-16, 17, 18-19, 21 & 26/12 resp. 1, 2, 4, 1,

1 & 2 ex. te LP (B. Verstraete, R. Gysbertsen e.v.a.)

10 & 17/12 resp. 1 ex. tpl & 1 ex. ZO te Bertem/

24/12

29/12 12/02

14/02 11/03

dorp (J. De Rycke) 1 ex. NO te NGB (J. De Rycke), 1 ex. tpl te Leefdaal/ plateau (D. Devolder) 1 ex. te OH/ dorp (J. Rutten, 1. el) 2 ex. te Haasrode/industrie (N. Ryckeboer) 9 ex. NW te Wijgmaal (L. Smets) 12 ex. te Heverlee/ Langestaart, dan ZO (B. Willaert)

Grauwe Klauwier Lanius collurio 10/05 lm te OHZ (F. Vandeputte) Het betreft hier de 12" Grauwe Klauwier voor het Dijleland in de 21" eeuw, waarvan de 9"

in het voorjaar. De vorige acht werden allen waargenomen tus en 15 en 31 mei, waarmee de vroegste voorjaarsdatum voor de soort in de laatste 13 jaren dus wat scherper werd gesteld.

Nachtegaal Luscinia megarhynchos 19/04 1 zp te Sint-Joris-Weert/Doode

Bemde (G. Bleys) 04/05 1 zp te Wijgmaal/

Wijgmaalbroek (B. Creemers) 20 / 05 1 zp te Herent/ Kastanjebos (

R. Ghijsen) 26-27 & 29-30/05 1 zp te Heverlee/Terbank

(H. Roosen) 27 /05 1 zp te Sint-Joris-Weert/ centrum

(0. Deprez) Mei (exacte data nt gekend) 2 zp te Neerijse/

Wolfshaegen (P. De Becker)

Gekraagde Roodstaart Phoenicurus phoenicurus 20, 21, 24, 27 /04 & 10/05

lm te OHZ (meestal zingend; op 24/04 ook lv) (R. Stoks, D. von Werne,

JM Penne e.a.) 27 /04 & 4/05 1 zp te Wilsele-Putkapel/ Kwade

Hoek O. De Rycke, B. Creemers) 01/05 1 v te Korbeek-Dijle/ Ruwaal

(R. Stoks) 04/05 1 zp te Blanden (P. Moysons,

R. Uyttenbroeck) 05/05 1 zp te Huldenberg/plateau

(G. de Guchteneëre) 28 / 05 1 zp te Meerdaalwoud /

Militair Domein (R. Stoks)

Roodborsttapuit Saxicola rubicola Roodborsttapuiten werden tijdens de periode december 2012 - mei 2013 waargenomen op de volgende locaties: Plateau Sterrebeek-Moorsel (resp. 2m, lm, 1v,1v,1v,1v,1 v, lm & 2 ex. op 6/03, 1,5, 8, 10, 12, 14, 16/04 & 5/05; 0. Hendrickx, A. Smets), Heverlee/Langestaart (resp. 1 & 3 ex. op 8/03 & 5/04; M. De Beenhouwer, E. Toorman), Bertem/ Koeheide (1v op 17 / 03; T. Vandenberghe), SAR/Vette Weide (resp. lmlv, 1 ex. & lmlv op 23, 25/03 & 1/04; 1. Nel, R. Polfliet, B. Creemers e.a.), NKV (2 ex. op 23/03; J. Nysten), Korbeek-Dijle/ plateau (telkens lm op 24 / 03 & 7 /04; J. Nysten), Erps/ Dorenveld (telkens lv op 26/03, 4 & 7 /04; L. Raty, M. Mergaerts, A. Smets), Kwerps/ Zuurbeekvallei (2ml v op 27 / 03; R. Ghijsen), Leefdaal/plateau (1 ex. op 30/03; J. Nysten), Doode Bemde/ Z (1 ex. op 30/03; J. Nysten), OHZ (2 ex. op 7 / 04; J. N ysten) en Kortenberg/ dorp (1 m op 7 /04; A. Smets).

Paapje Saxicola rubetra Reeds op 1/04 liet het eerste Paapje voor 2013, een vrouwtje, zich zien te Heverlee/Langestaart (L. Hendrickx). Daarop volgden waarnemingen te Neerijse/Doode Bemde (telkens lm op 15 & 17 /04; G. Vanautgaerden, S. Keteleer), KorbeekDijle/plateau (telkens 1 ex. op 24/04 & 3/05; J. Nysten, L. Raty), Erps/Dorenveld (lmlv op 28/04; L. Raty), SAR/Vette Weide (resp. 1 ex. & lmlv op 3 & 4/05; G. Fluyt, B. Creemers, H. Roosen e.a.), het plateau Sterrebeek-Moorsel (resp. 3 & 2 ex. op 3 & 6/05; A. Smets), Heverlee/ Zwanenberg (lm op 7/05; G. Bleys), AVP (lv op 8/05; D. von Werne) en Kwerps/ Zuurbeekvallei (2m op 15/05; R. Ghijsen).

Tapuit Oenanthe oenanthe

,· . ..

"�·�.'. Vogels ill· . . . '

Op 28 en 31/03 werden te Erps/Dorenveld de eerste Tapuiten voor 2013 (resp. 1 ex. en lm) waargenomen (G. Ryken, P. Moysons). Nadien volgden er hier nog 3 ex. op 19 / 04, 1 m op 24 / 04, 6 ex. op 28/04, 12 ex. op 1/05 en 3 ex. op 2/05 (A. Smets, L. Raty, F. Wyns, R. De Boom). Andere waarnemingsplaatsen waren Leefdaal/ plateau (resp. 1, 7, 5, 1, 5, 1 & 1 ex. op 9, 30 / 04, 1, 3, 4, 7 & 11/05; S. Feys, L. Raty, I. Nel e.a.), plateau Sterrebeek-Moorsel (resp. lm, 2m & 3 ex. op 16, 25/04 & 3/05; A. Smets, 0. Hendrick), ErpsKwerps/ dorp (1v op 17 /04; D. Walton), KorbeekDijle/ plateau (resp. 4, 4, 2 & 1 ex. op 24, 27/04, 1 & 3/05; J. Nysten, L. Raty), Neerijse/Tersaert (lm op 28/04; R. Ghijsen), Bertem/Koeheide (1 ex. op 2/05; G. Bleys), Haasrode/zandgroeve (lm op 2/ 05; F. Vandeputte), Heverlee/ Zwanenberg (1 ex. op 3/05; G. Bleys), Vossem (4 ex. op 3/05; N. Ryckeboer), Mollendaal/ plateau (1 ex. op 5/05; J. Nysten), Veltem-Beisem (lv op 5/05; J. Vantrappen), Haasrode/ industrie (lv op 8/05; D. von Werne) en AVP (lm op 8/05; D. von Weme).

Beflijster Turdus torquatus 8, 14, 15, 16, 18, 19 & 25/04 resp. lm NO, 6m2v tpl + 15 ex. NO, 5 ex. tpl + 31 ex. NO, 4 ex. tpl +

5 ex. NO, 1 v tpl, 5 ex. tpl & 1 ex. NO te plateau Sterrebeek- Moorsel (A. Smets, 0. Hendrick) 9 / 04 1 ex. tpl te Doode Bemde / Z

(D. Dekeukeleire) 14/04 lm te Leefdaal/Korbeekveld O. Nysten) 17 /04 lm te Sint-Agatha-Rode (H. Roosen) 20/04 1 v te OHZ (R. Stoks) 21/04 lm te Erps/Dorenveld (P. Moysons),

1 ex. te Leefdaal/Duivendelle (A. Smets) 22/04 1 ex. te Leefdaal/plateau (S. Feys),

1 ex. te OHZ (1. Nel)


-. ... "-

Vogels . · ��:�.-

Cetti's Zanger Cettia cetti Cetti's Zanger werden tijdens de zes maanden uit dit overzicht 409 keer ingevoerd op www. dijleland.waarnemingen.be, met gevallen te OH/ Ormendaal, OHN, OHZ, in de Doode Bemde, te SAR, Néthen/ Marbaise (0-kant SAR) en Pécrot/ vijver! Binnen de datumgrenzen ( 15 maart- 15 juli; voorlopig werden echter enkel de waarnemingen tot 3 1 mei in rekening gebracht) leverde dit op al deze locaties territoriaal gedrag op, wat leidt tot een voorlopige populatieschatting van 16 territoria in de Dijlevallei tussen Leuven en Pécrot in 20 13 (1 te Ormendaal - 8 te OH/N+Z - 2 in de Doode Bemde - 3 te SAR - 1 te Néthen - 1 te Pécrot). Meer info over de trend van broedende Cetti' Zangers in het Dijleland vindt u in het broedvogelartikel in het volgende nummer van de Boomklever.

Snor Locustella luscinioides 04/05 1 zp te OHZ Q. Rutten) 24 & 28/05 1 zp te SAR (1. Nel, K. van Scharen) Na een Snor op 7 /04/06 te OHN en waarnemingen op 14-24/05, 22 & 30/06/ 10 in de Doode Bemde, gaat het in 20 13 slechts om het derde jaar sinds 1975 waarin in het Dijleland veldwaarnemingen van deze soort worden opgetekend, en om het derde en vierde geval. Volgens de broedvogelcri teria volstaat één waarneming van territoriumindicerend gedrag (zoals zingen) binnen de datumgrenzen van 30 april tot 10 juli om tot een territorium te mogen besluiten, wat zou betekenen dat we dit jaar met twee territoria te maken hadden. Zo ver willen we echter niet gaan wat betreft het geval van OHZ, aangezien er ongetwijfeld vervolgwaarnemingen zouden zijn opgetekend in dit druk bezochte reservaat indien de soort langer aanwezig was gebleven (tenzij de vogel zich verplaatste naar een ontoegankelijk deel). Te SAR anderzijd ... Wordt vervolgd!

Rietzanger Acrocephalus schoenobaenus 13- 16, 19, 23, 25, 28/04, 1, 3, 7 & 22/05

telkens 1 zp te SAR (B. Nef, L. Hendrickx, 1. Nel e.a.)

14, 16, 2 1/04, 4, 9 & 14/ 05 re p. 1, 2, 1, 1, 1 & 1 zp te OHZ

(L. Hendrickx, J. Rutten, H. Roosen e.a.)

l 24 De Boomklever - september 201 3

15, 17, 19,21,22-23,26,27&28/04 resp. 2, 1, 1, 2, 1, 1, 2 & 1 zp te Pécrot/ vijver (F. Van Hove, E. Wyns, J. Dandois)

2 1 & 27 / 04 telkens 1 zp te NKV (K. Moreau, G. Bleys)

09/05 1 zp te Heverlee/Langestaart (R. Gysbertsen)

19/05 1 zp te Oppem (G. Deschamps)

Spotvogel Hippo/ais icterina 07, 16 & 22/05 resp. 1, 1 & 2 zp te Winksele/

07/05 09 & 28/05 10/05 19 & 25/05

23/05

25/05 27 /05

30/05

Terbankstraat (R. Ghijsen) 1 zp te Leefdaal/ plateau (S. Feys) 1 zp te Neerijse/Ganzeman (1. Nel) 1 zp te OHZ Q. Rutten) 1 zp te plateau Sterrebeek-Moorsel

(0. Hendrick) 1 zp te Erps/Dorenveld

(P. Moysons) 1 zp te OH/ Ormendaal (R. Ghijsen) 2 ex. te Heverlee/ Langestaart

(N. Ryckeboer) 1 zp te Wilsele/ dorp (P. Standaert)

Braamsluiper Sylvia curruca In april 20 13 werden in de regio de volgende Braamsluipers waargenomen: 1 zp op het plateau Sterrebeek-Moorsel op 19/04 (A. Smets), 1 ex. te OH/Ormendaal op 20/04 (H. Roosen), 1 zp te Bertem/Koeheide op 22/04 (G. Bleys), 1 zp te Huldenberg/ plateau op 22/04 (N. Ryckeboer), 1 ex. te SAR op 25 / 04 (M. Nollet), 1 zp te ErpsK werps /dorp op 28/04 (P. Moysons), 1 zp te Heverlee/Zwanenberg op 28/04 (R. Ghijsen) en 1 ex. te Leefdaal/ plateau op 29 / 04 (K. van Scharen). Binnen de datumgrenzen voor territoriale exemplaren (30 april - 30 juni) ging het om 1 zp te Herent/ Kastanjebos op 1/05 (R. Ghijsen), 1 zp te Wilsele-Putkapel /dorp op 1/05 (K. Aerts), 1 ex. te OHN op 4/05 (H. Roosen), 1 zp op het plateau Sterrebeek - Moorsel op 5 / 05 (M. Hendrick), 1 zp te Heverlee/Zwanenberg op 9/05 (S. & K. De Backer), 1 zp te Bertem/Koeheide op 18/05 (G. Bleys) en resp. 1 & 2 zp te Winksele op 20 & 29 / 05 (R. Ghijsen). Hieruit zouden we 8 territoria kunnen afleiden, maar dat er ook in mei nog doortrek van Braamsluipers kan zijn wordt bijvoorbeeld geïllustreerd door een ex. dat op 18/05 kort zong te Kessel-Lo/N om daarop weer het luchtruim te kiezen en door te vliegen (J. Lambrechts).

Fluiter Phylloscopus sibilatrix 2013 werd naar hedendaagse normen een goed jaar voor Fluiter in de Dijlelandse bossen. Het eerste ex. werd op 19 / 04 waargenomen in Meerdaalwoud (G. Bleys), en in totaal ging het tot eind mei om 63 waarnemingen (weliswaar met veel dubbeltellingen). Voor het maken van een schatting van het aantal territoria in MeerdaalMollendaal wachten we nog even het einde van de datumgrenzen voor deze soort af (15 mei - 30 juni), maar we willen wel al meegeven dat er voordien (19 / 04 - 13/ 05) reeds 28 records werden doorgegeven uit dit bosgebied, terwijl het hier in de behandelde periode om 17 records binnen deze grenzen ging (15-31/05; G. Bleys, R. Stoks e.v.a.). Andere waarnemingsplaatsen waren Bertembos (2 zp op 13/05; G. Bleys), Tervuren/ Arboretum (resp. 2 zp & 1 ex. op 1 &

5/05; B. Forget, K. Helsen, JP Verduystert e.a.), Tervuren/Kapucijnenbos (resp. 2 zp & 1 zp op 5 & 8/05; R. De Boom, K. Selleslagh) en Tervuren/ Zoniënwoud (resp. 6 & 4 waarnemingen buiten &

binnen de datumgrenzen; F. Hidvegi, M. O'Briain, A. Dali' Asta, A. Boeckx e.a.).

Bonte Vliegenvanger Ficedula hypoleuca 14/04 1 ad m te Leuven/ centrum

(B. Bergmans) 21 /04 1 ad v te Kessel-Lo/Kesselberg

(G. Vandezande) 27 / 04 1 ex. te NGB (K. Van Acker)

Zwartkop Sylvia atricapilla In januari-februari werden de volgende Zwartkoppen opgemerkt: 15/01 lm te Overij e/Terlanenveld

(S. Bennekens) 18, 23/01 & 5/02

telkens lm te Leuven/ centrum, zingend op 5/02 (R. Uyttenbroeck, P. Moysons)

24/01 & 24/02 1 v te Wijgmaal (L. Smet )

De voorjaarstrekkers kwamen in 2013 erg laat aan (zie fenologie).

Tjiftjaf Phylloscopus collybita Er werden 8 december- en 9 januari-waarnemingen van Tjiftjaf doorgegeven, waarvan het merendeel afkomstig was van velden met een groenbemester te Wilsele-Putkapel. Een ex. dat op 24/02 werd waargenomen in deze omgeving (B. Creemer ) betrof wellicht nog één van deze ovenvinteraars, en werd dan ook niet in beschouwing genomen voor het fenologie-overzicht.


Vogels . � �;{ ·

ïf

Grauwe Vliegenvanger Muscicapa striata 09 / 05 1 ex. te LP (B. Verstraete,

B. Zurings) 19, 25, 27 & 28/05 resp. 4 koppels, min.

7 zp, 2 zp & 6 zp in Meerdaalwoud (R. Stoks, R. Uyttenbroeck, P. Nuyts, B. Creemers e.a.)

19 & 25/05 1 zp te OH/dorp Q. Rutten, R. Grujsen)

25/05 1 zp te Neerijse/Doode Bemde Zuid (K. Moreau)

31 /05 1 zp in Mollendaalwoud (R. Polfliet)


Sijs, Tervuren, 24/02/2013. Foto: ]olian De Cock

Wi tkopstaartmees Aegithalos caudatus caudatus 16/12 1 ex. te LP (J. De Meirsman) Deze vogel vertegenwoordigt het 11 e geval en het 14e ex. van deze ondersoort in het Dijleland. Alle vorige gevallen dateren van de winter 2010-2011, toen een omvangrijke invasie de lage landen aandeed.

Wielewaal 24/04 04 & 19/05

25/05

Oriolus oriolus 1 zp te OH/ Ormendaal (J. Rutten) resp. 1 & 2 zp te Wijgmaal/ Wijgmaalbroek (B. Creemers, W. Claes) 1 zp te NKV (K. Moreau)

Europese Kanarie Serinus serinus 24/04 1 ex. over Tervuren/Stad (A. Van de Laer)

Kleine Barmsijs Carduelis cabaret 06/12, 10 & 14/01 resp. 4, 1 & 1 ex. te SAR

(1. Nel, D. von Werne, G. Ryken) 18/12-25/01 22 waarnemingen van max. 7 ex. te

LP (E. Toorman, G. Vandezande, G. F luyt e.v.a.)

20/12 2 ex. te Heverlee/Lange taart (B. Willaert) 29/12 6 ex. te OHN O. Rutten) 01, 19 & 29/01 resp. 4, 3 & 3 ex. te Everberg/

Vrebos (A. Smets) 16/01 3 ex. te OHZ (G. Vanautgaerden) 17 / 01 1 ex. ZW te Kessel-Lo/ Kessel berg

(G. Vandezande) 19/01-29/03 34 waarnemingen van 1-2 ex.

te Loonbeek/ Gans poel (N. Ryckeboer) 05 / 02 4 ex. te NKV (R. Gysbert en) 17 / 02 2 ex. te Pécrot/ vijver (F. Van Hove) 24/02 2 ex. te NGB 0. Nysten) 25/02 4 ex. te Sint-Joris-Weert/ centrum (R. Stoks) 01 & 13/03 telkens 2 ex. te LP (R. Gysbertsen) 15 & 22/03 telkens 1 ex. te SAR

(1. Nel, S. Debrus) 09/04 1 ex. te Sint-Joris-Weert/Doode Bemde

(D. Dekeukeleire) Er werden tijdens de winter 2012-2013 dus heel wat Kleine Barmsijzen waargenomen in het Dijleland. Dé grote verrassing kwam echter pas eind april - begin mei ". Op 28/04 werden immers 5 ex. aangetroffen in Heverleebos (ten N van La F oresta) (R. Uyttenbroeck), en tijdens de Big Day op 4/05 ging het in dezelfde zone om groepjes van 15 en 8 ex. terwijl er ook wat verder naar het zuidwesten (bosrand Grezstraat te Vaalbeek) een koppeltje werd gevonden waarvan het mannetje aan het zingen was (P. Moysons, R. Uyttenbroeck). Hoewel dit in broedvogelcontext uiteraard zeer intrigerende waarnemingen zijn beginnen de datumgrenzen voor Kleine Barmsijs pas op 10 mei. Niettemin toch op te volgen!

4.· �· • a. -

�� . .>: , Vogels · "'· . �;.x_?�t . : /

Barmsijs sp. Carduelis cabaret/flammea 11, 13, 18, 28/12 & 6/01 resp. 2, 7, 5, 3 & 1 ex.

te LP O. Lambrechts, J. Denonville, G. Catthoor, R. Uyttenbroeck, P. Moyson )

20/01 9 ex. te Leefdaal/plateau (K. van Scharen) 21/01 1 ex. te OHZ (R. Uyttenbroeck) 07 /02 1 ex. te OHN (R. Uyttenbroeck) 08/04 1 ex. NO te plateau Sterrebeek-Moorsel

(A. Smets) 21 /04 2 ex. (ook zingend) te Bierbeek/

Mollendaalwoud (G. Bley ) Gezien er tijden deze periode geen Grote Barmsijzen werden waargenomen in het Dijleland lijkt het erg waarschijnlijk dat het ook in deze gevallen (of toch minstens bij de pleisteraars) om Kleine Barmsijzen ging.

Kruisbek Loxia curvirostra 01/12 1 ex. N te Kessel-Lo/Ke selberg

(G. Vandezande) 04/12 lmlv te SAR (S. Debru ) 01/01 & 31/03 telkens 1 ex. te Pécrot/ vijver

(F. Van Hove) 12/01 & 20/04 resp. 5 ex. & 1 ex. te Tervuren/

Park KMMA (F. Maes, F. Hidvegi) 05 & 19 / 04 resp. 1 ex. NO & 1 ex. ZW te plateau

Sterrebeek/ Moorsel (A. Smets) 27 /04 2 ex. NO te Everberg/Vrebos

(A. Smets)

Grauwe Gors Emberiza calandra 41 waarnemingen van Grauwe Gorzen tussen 7 /12 en 25/04, dat mag tegenwoordig een zeer groot aantal heten! 33 van deze observaties vonden plaats op het plateau van Leefdaal, met maximaal 13 ex. op 27 /01 O. Nysten). Verder waren er vijf waarnemingen te Erps/Dorenveld (resp. 5, 6, 6, 1 & 1 ex. op 15/01, 22/02, 7 /03, 23/03 & 25/04; H. Roosen, A. Smets, L. Raty, R. De Boom), twee te Korbeek-Dijle (telkens 2 ex. op 17/02 & 19/03; K. Moreau, S. Feys) en één op het plateau SterrebeekMoorsel (2 ex. NW op 12/ 04; A. Smets). a aanvang van de datumgrenzen op 15/05 werd binnen de regio echter geen enkele Grauwe Gors meer; waargenomen ...


Fenologie Soort

Wespendief Pemi apivorus Koekoek Cuculu canorus Gierzwaluw Apu apus Oeverzwaluw Riparia riparia Boerenzwaluw Hirundo rustica Huiszwaluw Delichon urbicum

Gele Kwik taart Motacilla flava Blauwbor t

Eerste data

29/04 09/05 14/04 15/04 14/04 17/04 07/04 10/04 09/03 21/03 04/04 06/04

Luscinia svecica Zwarte Roodstaart Phoenicurus ochruros Sprinkhaanzanger Locustella naevia Kleine Karekiet Acrocephalus scirpaceus Bosrietzanger Acrocephalus palu tris

06/04 07/04 24/03 29/03 19/03 23/03 15/04 16/04 19/04 21/04 06/05 09/05

Tuinfluiter Sylvia borin Zwartkop Sylvia atricapilla Grasmus Sylvia communis

Tjiftjaf Phyllo copus collybita Fiti Phyllo copu trochilu

20/04 22/04 09/04 10/04 15/04 16/04

07/03 08/03 01/04 04/04


----- - - ---- � --..-,, · · · -- · --- -- --· --·-... ··---·-····-"·-·---------··

Aantal + Locatie

1 ex. N te SAR 1 ex. te SAR, 1 ex. te Kessel-Lo/ Ke selberg 6 locaties 2 nieuwe locaties 5 ex. te Leuven, 1 ex. te Wilsele 4 ex. te Leefdaal/ plateau 7 ex. te SAR, 2 ex. NO te OHZ 3 ex. te NKV 2 ex. N te SAR 1 ex. te Haasrode 1 ex. te SAR 1 ex. OH/Ormendaal, 5 ex. te SAR, 8 ex. te LP 1 ex. te Korbeek-Dijle/ plateau 1 m te Moorsel lv te NKV 1 zp 1 ex. te Leefdaal/ Voervallei 1 ad m te SAR/Vette Weide 1 zp te Heverlee/ Campus 200 1 zp te OHZ, 1 zp te NKV 1 zp teOHZ 1 zp te Pécrot/ vijver 1 ex. te SAR, AVP en Langestaart 1 ex. te OHN , OHZ & WLS/ dorp

1 zp te Winksele 1 zp te Pécrot/ vijver SAR, Sint-Joris-Weert, Overijse Bertem, Kessel-Lo, Néthen 1 ex. te Leefdaal/plateau 1 Langestaart, 2 NKV, 1 plateau Sterrebeek-Moorsel Bierbeek, Haasrode, Moorsel 1 ex. te Winksele 1 ex. te Sint-Joris-Weert/DB 1 zp teOHZ

Waarnemers

S. Hotton, K. Van Rompaey l. el, G. Vandezande versch. waarn. versch. waarn. F. Fluyt, \ . Delrue K. van Scharen M. Walravens, J. ysten R. Stoks F. Vandeputte, J. ysten C. Vanherck G. Vanautgaerden J. ysten, I. el, R. Gysbert en, B. Zurings M. Schunnans A. Smets G. Vanautgaerden L. Hendrickx K. van Scharen I. el, L. Hendrickx L. De Schampelaere J. Rutten, P. Wyckaert G. Bleys S. Bénisch

. Ryckeboer, C. Moulu L. Hendrickx, R. Stoks, R. Uyttenbroeck R. Ghijsen F. Van Hove I. el, M. De Block G. Bleys, B. Verstraete, J. Buys R. Stoks E. Toorrnan, P. Wyckaert, A. Smets, 0. Hendrick D. von Werne, A. Smets P. Moysons S. Hotton 1. el

Samenstelling Kelle Moreau,

[email protected]

·�,;.:_"< ·� .

·.r·:.:r· Vogels . ( ·: . ' ,/


Het i vrijdagavond 19:30, een laatste check, lijstje overlopen, alles mee?? We stappen de fiets op en zetten richting naar OHZ weideplas en vervolgens SAR. Afhankelijk van deze laatste avondcheck voor steltjes maken we de beslissing waar we 's morgens starten, met een nagenoeg lege weideplas en een kemphaan te SAR, is de beslissing snel gemaakt. De keuze voor onze nachtelijke uitvalsbasis is behoorlijk wat moeilijker, het op de grond slapen aan de speelweide lijkt ons net iets te hard en te koud dus kiezen we te overnachten in 'De Roerdomp' aan de kliniekvijvers luid aangemoedigd door een leger van kikkers. 23:45, de wekker gaat en om 0:00 stipt zijn we al aan de speelweide hopend op jongen van een Ransuil en een laat baltsende Houtsnip. Helaas noteren we hier enkel Bosuil, ook de kerk van Sint-joris-weert lijkt verlaten door de Kerkuil. Meteen tegenslag, maar we weten alvast waar we morgenavond niet moeten zijn. We blazen de terugtocht richting DB, hier ook geen Ransuil, wel vinken we al Cetti's zanger, Meerkoet, Wilde eend, enzovoort aan.

05:30, SAR, alweer een flater, de zon komt op maar alles blijft verhuld door een dik mistgordijn. Auditief kunnen we verschillende soorten afvinken, Blauwborst, Kleine karekiet, Sprinkhaanzanger, Groenpootruiter, Rietgors. Een uurtje later beslissen we verder te gaan naar OHZ nog voor de mist opgetrokken is, jammer. Al fietsend pikken we toch mooi Fitis en Goudvink mee. Rond 07:00 wandelen tot aan de weideplas, plots zie ik in mijn ooghoek een Regenwulp zitten, we waren deze bijna doodleuk voorbij gewandeld, een erg leuke meevaller. Ook Bruine kiekendief en Boomvalk zijn present. Geen Rietzanger te horen, dan maar op weg naar de hut en hopelijk Kleine bonte specht. Terwijl we aan het station voorbij fietsen zie ik nog net achter ons een klein spechtje overvliegen richten schoonheidsinstituut, met als gevolg paniekerig roepen naar Roel die er niets van verstaat en vragend rechtsomkeer maakt. Gelukkig was de Kleine bonte specht in een boom naast de weg geland en konden we hem beiden bewonderen.

De Grote Trappers

In de hut aangekomen stonden we oog in oog met beide concurrerende teams, een leuk weerzien met oude bekenden, hoewel gezellig keuvelen er door de licht 'gespannen' sfeer niet in zat. De klok tikt en we haasten ons naar het Arboretum en Heverlee bos. Alles wat we hier hoopten te zien, laat zich gemakkelijk horen en zien: Zwarte mees, Glanskop, Kuifmees, Yuurgoudhaan.

Dan is het tijd om op zoek te gaan naar onze 'troefsoort', een vijfpunter en eerder die week goed gespot door Roel tijdens de voorbereiding. Even rondfietsen en al snel vinken we Kleine barmsij af die nog massaal aanwezig blijkt in de lorken (door het vreemde voorjaar?).

We beginnen stilaan op dreef te komen en met deze vijfpunter binnen beginnen stilaan in onze kansen te geloven, hoewel we al meteen achter staan in soorten tijdens de tussenstand. Nu richting Blanden, onderweg weer een meevaller, een mannetje Gekraagde roodstaart luid zingend in de Yermaelenstraat. We fietsen door Mollendaal en Meerdaalbos, Middelste Bonte specht, Zwarte Specht, Grote lijster, Boompieper, Fluiter, nagenoeg alles is present. Havik missen we op enkele minuten na en Appelvink blijft spoorloos, voor Grauwe vliegenvanger blijkt het nog net iets te vroeg. Weer naar SAR, 11.45, deze keer geen mist en alles grondig afchecken levert Kokmeeuw, Kemphaan en Zwarte ruiter op, weer 7 punten erbij, de Vette weide schenkt ons een Paapje.

Wissel-11il Big Day. Foto: Roel Uyttenbroeck

De Boomklever - september 201 3 119

_,..._ --..,,·-..,,.:__:._., �- -� � .�--� ---- -- ---- ----- --

We liggen al een uur achter op schema en onze middagpauze wordt uitgesteld, de Kliniekvijvers worden geschrapt en we zetten koers naar de zandgroeve in Neerijse en Tersaert. Geelgors en Oeverzwaluw zijn nieuw, maar geen Ringmus te bekennen, dan maar op de Langestraat proberen, ook niets. Ringmus blijkt een pijnlijk verhaal te worden in de regio, evenals de afwezige Zomertortels. We fietsen het plateau op en aan de trektelpost, 14:00, rusten we even uit met onze eer te echte pauze en middagmaal. Al snel volgen er heel wat plateausoorten, Tapuit, Veldleeuwerik, Torenvalk, Gele kwikstaart, Kleine mantelmeeuw, Patrijs. Alle drie teams zijn op hetzelfde moment hier ook aan het werk. We hebben vlot de voornaamste soorten en we gaan eindelijk de vijvers van de vallei eens checken.

Toegekomen te NGB vliegt er stiekem, hoog een vrouwtje Blauwe kiek over, weer een scoorsoort. Daarop volgend Matkop, Zomertaling en Gierzwaluw te NGB. Met deze hoge puntensoorten vliegt ons totaal de hoogte in en nemen we een comfortabele leiding qua punten en van een namiddagdip is er nog geen sprake. We fietsen langs de vijvers van Oud-heverlee, door Egenhovenbos naar de Zandvang, Kleine plevier en Grote gele kwikstaart zijn aanwezig, oef! We zijn er attent op om geen 'hongerklopke' te krijgen en beslissen onze klassieke frituur in leuven aan te doen en even te rusten op kot met zicht op de Slechtvalkkast. Terwijl we lustig onze frieten naar binnen werken, komt de Slechtvalk met prooi aandraven en trekt deze helemaal in stukken, wat een show! Genieten zit er niet echt in en met een veel te volle maag zetten we koers naar Haasrode industrie. AVP en Zandgroeve laten we links liggen wegens tijdsgebrek. 19:30, na even zoeken, roept de scholekster toch volle bak, handig. Voor de braamsluiper zijn we erg laat en beslis en even te tapen, niets ... , nog een keer, enkele seconden zie ik er één zitten die geïnteresseerd naar het geluid komt en hup weer weg in de struiken. Roel heeft hem niet, balen, maar we moeten verder.


Opnieuw door Mollendaalbos, Havik en Appelvink ontbreken nog. Ditmaal vinden we wel Appelvink, alweer al fietsend, duidelijk een handig voordeel. We komen laat aan in SAR en hopen nog op een sperwer die nog steeds ontbreekt, de avond valt en de vermoeidheid slaat toe, Visarend blijkt er achteraf te zitten maar is ons ontgaan. Waterral kunnen we alsnog afvinken. Vervolgens staan we aan de kapvlakte voor Houtsnip, daar waar we eerder die week er wel hadden, blijven we nu met lege handen achter, we zijn weer aan het slabakken. De nacht is daar samen met de vermoeidheid en de opkomende onverschilligheid, er staat nog veel op de planning: Ransuil, Steenuil, Kerkuil, Kwartel, Porseleinhoen. We kunnen helaas enkel Steenuil toevoegen, we vrezen het ergste ... 150 km verder en compleet afgepeigerd komen we net iets te laat, 00:10, aan in de Via Via. De spannende ontknoping lijkt in mijn herinnering meer op een comateuze toestand met rondlopende zombies. Op soorten verslaan De Dijlganzen ons, maar qua punten hebben we net dat streepje voor en kunnen we alsnog met de wisseltrofee naar huis. Tot volgend jaar;)

Pieter Moysons De Grote Trappers

·. ·�_(-t'lededelingen -��! .


� ..... ,..�· Activiteiten : :.-�·:-

; .,'i<f. � ' :.�

Activiteiten

Ane activiteiten van de Natuurstudiegroep Dijleland en eventuele wijzigingen

zullen ook aangekondigd worden via de Dijlevallei-maillijst

(http:/ /groups.yahoo.com/group/Dijlevallei/).

Midmaandelijkse watervogeltellingen en slaa pp laatstellingen

Ook dit jaar werkt de NSGD mee aan de landelijke watervogeltellingen. Deze zullen doorgaan op de

weekenden van 12/13 oktober, 16/17 november (met 16/ 11 slaapplaatstelling Aalscholver) en het weekend van 14/ 15 december 2013. Een voormiddagexcursie wordt telkens georganieerd om in de belangrijkste watervogelgebieden

in de Dijlevallei de overwinterende watervogels op te tekenen.

Afspraakplaats en tijdstip worden gecommuniceerd via de Yahoo-mailinglijst

Meer info: Luc Hendrickx (luchendrickx [email protected], 0477/19 28 3 5)

1 3 2 De Boomklever - september 201 3

Trektellingen

In de periode oktober-november zal op dagen met goede vogeltrek de telpost langs de Bredeweg op Leefdaal plateau of de tel post aan het Pompstation van Meerbeek worden bemand. Meer info: Frederik Fluyt

([email protected] of 0479/92 01 72) of de mailinglijst

Was het dan toch té moeilijk? Of zit er nu al sleet op de formule? Feit is dat niemand

zich geroepen vond om te reageren! Dus helaas geen enkele inzending, nul ! noppes !

Nochtans." met een eenvoudig vergrootglas kon vastgesteld worden dat het ten eerste

wél om een vogel gaat, ten tweede kop en bek niet rechts maar wel aan de linkerkant,

te vinden is. En dat wat men als een soort 'bek' zou kunnen zien in werkelijkheid de

staart is, dan nog wel met witte en erg lange buitenste staartveren. Om kort te gaan,

deze merkwaardige foto van Elfriede Ledocte, is inderdaad een Witte Kwikstaart,

echt met (bijna) niets anders te verwarren !

We sluiten voorlopig deze rubriek en zullen hem bij gelegenheid weer opnemen als er

wat minder actualiteit te melden is.

t Een reuze zomer, het kan niet genoeg herhaald worden, en dus een echte water

val van waarnemingen. De lange avonden met terrasjesweer inspireerde blijk

baar enkele van onze beruchte mottenvangers en niet zonder succes ! Volgende

erg zeldzame beestjes 'liepen tegen de lamp': de Zuidelijk Kruidenmot (Over

ijse, 419/2013), de Buxusmot (Kessel-Lo, 31912013), Nekspindertje (Tervuren,

281812013). Bij de dagvlinders waren er ook meerdere Keizersmantels (1718, Tervuren; 27/8, Bossut-Gottechain ; 1/9, Tervuren: 2/9, Bossut-Gottechain).

Slechts enkele ex. van de zeldzame Boswitjes werden gezien: 15/8 en 1718 te

Pellenberg; 1918 voor het eerst in Tervuren. Klap op de vuurpijl in deze groep

insecten waren wel het Bleek Blauwtje op 31812013 te Overijse en een tweede en

derde exemplaar op 918 te Duisburg en op 1618 te Tervuren en waaraan in een

volgende Boomklever bijzondere aandacht wordt gegeven. Ook de waarneming

van een Dwergblauwtje op 151812013 te ( verborgen) is erg merkwaardig. En het

is zeker niet alles want er waren nog meer zeldzame sluipwespen, glazenmakers,

vlinders enz.

Ook de vogels scoren behoorlijk met zekere of zeer waarschijnlijke broedgevallen

van Snor, Woudaap (bijna dagelijks waarnemingen met zelfs 3/4 ex. op respect. 717-817 en 1317), en Roerdomp (waarnemingen in juni (J), juli (2) en september (3))

Dé verrassingsact werd echter opgevoerd door een onvolwassen Zeearend, welke

vanaf eind augustus verstoppertje kwam spelen in de Dijlevallei ... Zo liet hij zich

zien 'ergens' tussen Oud-Heverlee en Gastuche op 1,2,3 september - verdween op

4,5,6 september - terug op 7 en 8 september - en ja wéér weg op 8,9,10 september en tenslotte vandaag woensdag 11 september weer opgedoken te Sint Agatha

Rode, Nethen en Gastuche'(alvast ook op 1219 te SAR). Ongewoon gedrag van dit toch 'onopvallend vogeltje:

In de dagen dat we dit nee1pennen 'zit' hij er dus nog, maar voor hoe lang ? Dat blijft in dit geval een zich herhalende suspens.

Kris Van Scharen

NATUURPRAATCAFE

Vond/ zag u een "vreemd "

dier of plant en wil u hulp om

te weten wat het is ? Of zit

u al langer met vragen over

dingen die u in de natuur

kon zien? Misschien heeft u

vragen over het milieu in het

algemeen? Wie weet zijn er

dingen die u als meer ervaren

waarnemer liever niet aan

de grote waarnemingen.be

klok hangt? Ook als meer

ervaren medewerker heeft

u mogelijk toch vragen over

de Bijzondere Broedvogel

Inventarisatie? Of zou u er

graag aan meewerken ... Of

heeft u gewoon zin om wat te

babbelen met gelijkgezinden!

Kortom vanaf nu kan u elke

eerste en derde donderdag

van de maand terecht van 20-

22u in de ViaVia te Heverlee,

Naamse Steenweg 227-229 vlak bij overweg en station,

om bij een pint of een koffie

uw vragen te steUen aan een

aantal bestuursleden van de Natuurstudiegroep Dijleland.

We starten er mee na de

vakantie op woensdag 9/10 en daarna op 24/10, 7 /11, 21/11,

5/12 en 19/12/2013

(Vraag aan de toog even waar de NSG D-ers zich ophouden!)

De Boomklever - September 201 3

•

Inhoud • 1 - • .-

EDITORIAAL

De wildernis in

Gert Vanautgaerden

ZO OGDIEREN

97

Bevers (Castor fiber) in hartje Leuven 98

Gert Vanautgaerden, Simon Degryse, Reintje Jacobs & Paul Claes

VOGELS


De Langslopende Eendenliefhebbers

Bart Creemers

PLANTEN

I 0 I

Herontdekking Scherm levermos in Vlaams-Brabant 103

Paul Nuyts & Krista De Greef

VOGELS

Een Big Day volgens ... De Dij/ganzen I 05

Jos Rutten

Opmerkelijke vogelwaarnemingen in de Dij/eva/lei

en omgeving, december 2012 - mei 2013 I 07

Kel/e Moreau

Een Big Day volgens ... De Grote Trappers 129

Pieter Moysons

MEDEDELINGEN 131

ACTIVITEITEN 132

RAADS ELFOTO ZIE KEERZIJDE

NATUURPRAATCAFE ZIE KEERZIJDE

Coverfoto: Ree in Egenhovenbos © Reinhardt Strubbe

Documents

De Boomklever September 2013