MUC LUC Phn 1 : L lun chung v tnh gi nguyn vt liu nhp, xut kho. 1.1. Mt s vn chung v nguyn vt liu. 1.1.1. Khi nim, c im nguyn vt liu. 1.1.2. Vai tr, phn loai nguyn vt liu. 1.1.3. Nhim v ca k ton, yu cu quan ly nguyn vt liu. 1.1.4. Th tc qun l nhp kho xut kho nguyn vt liu. 1.2. Tnh gi nguyn vt liu nhp, xut kho. 1.2.1. Tnh gi nguyn vt liu nhp kho. 1.2.2. Tnh gi nguyn vt liu xut kho. 1.3. Chun mc k ton quc t v kinh nghim ca mt s nc v tnh gi nguyn vt liu nhp, xut kho. Phn 2 : Thc trng vn dng phng php tnh gi nguyn vt liu nhp, xut trong cc doanh nghip sn xut kinh doanh hin nay. 2.1. u im. 2.2. Tn ti. 2.2.1. Nhng tn tai trong vic tinh gia nguyn vt liu nhp kho. 2.2.2. Nhng tn tai trong vic tinh gia nguyn vt liu xut kho. Phn 3 : Mt s kin ngh v gii php nhm hon thin cng tac tnh gi nguyn vt liu nhp xut kho. 3.1. i vi nguyn vt liu c biu, tng. 3.2. i vi khon gim ga c hng trong thi gian nh cung cp thc hin cc hot ng khuyn mi, qung co, gii thiu sn phm. 3.3. i vi bt cp ca vic tnh gi xut NVL tr li nh cung cp.

3.4. i vi cc khon chit khu thng mi m doanh nghip c hng do nh cung cp chp nhn do nhng ln trc mua nhiu. 3.5. i vi vic duy tr nhiu phng php tnh gi xut. 3.6. i vi vic duy tr phng php LIFO. 3.7. Trong iu kin lam phat. Kt lun. Danh mc ti liu tham kho.

DANH MUC T VIT TT. BCKT BCKQKD BCTC CMKT QT CMKT VN CP NVLTT CP SXC GVHB FIFO IAS LIFO NVL VAS Bng cn i k ton Bo co kt qu kinh doanh Bo co ti chnh Chun mc k ton quc t Chun mc k ton Vit Nam Chi ph nguyn vt liu trc tip Chi ph sn xut chung Gi vn hang bn Phng php nhp trc, xut trc Chun mc k ton quc t Phng php nhp sau, xut trc Nguyn vt liu Chun mc k ton Vit Nam DN Doanh nghip

LI NI U Tnh gi NVL trong doanh nghip l mt cng vic thng xuyn v khng th thiu c tt c cc doanh nghip co thc hin san xut, kinh doanh hin nay. Mc tiu ca tnh gi NVL l xc nh gi tr ghi s ca NVL sau mi ln

nhp, xut tnh ra tn kho trong doanh nghip, cng nh xc nh cc CP NVLTT, CP SXC. Tnh gi c vai tr quan trng trong cng tc qun l v lp bo co ni chung nn yu cu t ra vi cng tc tnh gi l phi tnh ng, tnh v hp l gi gc ca NVL. Do , nht thit phi hon thin cng tc tnh gi m bo c nhng thng tin cung cp ra l chnh xc nht. Tuy nhin, trong cng tc tnh gi hin nay vn cn c nhng bt cp m cn phi c nhng thay i cho ph hp. Khi doanh nghip thay i phng php tnh gi NVL s kh c th so snh kt qu gia cc k, d gy nhm ln i vi nhng ngi s dng thng tin trn bo co. Nn chng quy nh nhng doanh nghip tng ng nn c mt phng php tnh gi chung, hoc trong mt doanh nghip th i vi nhng nhm NVL n nh nn c nhng quy nh hn ch s thay i phng php tnh m bo tnh c th so snh c gia cc k hay gia cc doanh nghip vi nhau. Trong trng hp ny r rng khi c cc quy nh hon thin vic p dng cc phng php tnh gi xut s em li thng tin ti chnh trung thc, hp l, v c ch hn i vi ngi s dng. Thc t vn cn nhiu bt cp khc trong cng tc tnh ga vn cn sa i. Hon thin cng tc tnh gi ph hp vi thng l quc t chung, hi nhp kinh t ton cu. Hin nay, chun mc k ton lin quan n cng tc tnh gi l chun mc v hang tn kho th c s khc bit gia CMKT VN v CMKT QT ch yu nht l CMKT QT ch chp nhn ba phng php tnh ga theo khng chp nhn phng php LIFO, trong khi Vit Nam th vn cho php s dng phng php ny. Vy cn phi lun cp nht nhng thay i trn th gii nh gi tnh hnh Vit Nam, t hon thin h thng chun mc, ni chung chun mc hang tn kho ni ring, c s ng nht vi chun mc quc t khi gia nhp WTO.Tm li, cn phi hon thin cng tc tnh gi v: Mt l, hin nay cng tc ny cn nhiu bt cp, kh khn cho vic p dng.

Hai l, hon thin cng tc tnh gi s to ra c s thng nht trong vic p dng. Ba l, hon thin cng tc tnh gi hi nhp kinh t quc t, h thng CMKT VN ngy cng tin gn hn vi CMKT QT. Hiu c tm quan trong cua cng tac tinh gia nguyn vt liu trong san xut nn em a chon an Ban v tinh gia nguyn vt liu nhp, xut kho trong cac doanh nghip theo ch k toan Vit Nam hin hanh. Kt cu n gm 3 phn chnh: Phn 1 : L lun chung v tnh gi nguyn vt liu nhp, xut kho. Phn 2 : Thc trng vn dng phng php tnh gi nguyn vt liu nhp, xut trong cc doanh nghip sn xut kinh doanh hin nay. Phn 3 : Mt s kin ngh v gii php nhm hon thin ch tnh gi nguyn vt liu nhp xut kho. Ngoai ra con co li m u, kt lun, va danh muc tai liu tham khao.

Phn 1 : L lun chung v tnh gi nguyn vt liu nhp ,xut kho. 1.1. Mt s vn chung v nguyn vt liu. 1.1.1. Khi nim, c im nguyn vt liu.

* Khi nim: Nguyn vt liu l mt trong nhng yu t c bn ca qu trnh sn xut kinh doanh, tham gia thng xuyn v trc tip vo qu trnh sn xut sn phm, nh hng trc tip n cht lng ca sn phm c sn xut. * c im : Nguyn vt liu l nhng i tng lao ng c th hin di dng vt ho. Xt v mt hin vt, nguyn vt liu ch tham gia vo mt chu k sn xut nht nh. V khi tham gia vo qu trnh sn xut, di tc ng ca lao ng chng b tiu hao ton b hoc b thay i hnh thi vt cht ban u to ra hnh thi vt cht ca sn phm. Xt v mt gi tr, khi tham gia vo sn xut, vt liu chuyn dch mt ln ton b gi tr ca chng vo chi ph sn xut kinh doanh trong k. 1.1.2. Vai tr, phn loai nguyn vt liu: T c im trn cho thy nguyn vt liu gi vai tr quan trng trong qu trnh sn xut. K hoch sn xut kinh doanh s b nh hng ln nu vic cung cp nguyn vt liu khng y , kp thi. Mt khc, cht lng ca sn phm c bo m hay khng ph thuc rt ln vo cht lng vt liu. Do vy c s lng v cht lng sn phm u c quyt nh bi s vt liu to ra n nn yu cu vt liu phi c cht lng cao, ng quy cch chng loi, chi ph vt liu c h thp, gim mc tiu hao vt liu sn phm sn xut ra c th cnh tranh trn th trng. Do chi ph nguyn vt liu chim t trng ln (50-70%) trong gi thnh sn phm nn vic tp trung qun l vt liu mt cch cht ch tt c cc khu t thu mua, bo qun, d tr, s dng nhm h thp chi ph vt liu, gim mc tiu hao vt liu trong sn xut. Cn c vo vai tr v tc dng ca vt liu trong sn xut, vt liu c chia thnh cc loi nh sau:

-Nguyn, vt liu chnh: l th nguyn vt liu m sau qu trnh gia cng, ch bin s cu thnh nn thc th vt cht ch yu ca sn phm; -Vt liu ph: l nhng vt liu ch c tc dng ph tr trong sn xut, c s dng kt hp vi vt liu chnh lm thay i mu sc, hnh dng, mi v, hoc dng bo qun. -Nhin liu: l nhng th vt liu c dng cung cp nhit lng trong qu trnh sn xut, kinh doanh nh than, ci, xng du, hi t, kh t; -Ph tng thay th: l cc chi tit, ph tng dng sa cha v thay th cho cc my mc, thit b, phng tin vn ti ; -Vt liu v thit b xy dng c bn: bao gm cc vt liu v thit b (cn lp, khng cn lp, vt kt cu, cng c, kh c) m doanh nghip mua vo vi mc ch u t cho xy dng c bn; -Ph liu: l cc loi vt liu thu c trong qu trnh sn xut hay thanh l ti sn, c th s dng hay bn ra ngoi (phi bo, vi vn, gch, st ); -Vt liu khc: bao gm cc loi vt liu cn li ngoi cc th cha k trn nh bao b, vt ng gi, cc loi vt t c chng v.v Tu thuc vo yu cu qun l v hch ton chi tit, c th ca tng loi doanh nghip m trong tng loi vt liu nu trn li c chia thnh tng nhm, tng th quy cch,... 1.1.3. Nhim v ca k ton, yu cu quan ly nguyn vt liu: - Ghi chp, tnh ton, phn nh chnh xc, trung thc, kp thi s lng, cht lng v gi thnh thc t nguyn vt liu nhp kho.

- Tp hp, v phn nh y , chnh xc, kp thi s lng v gi tr NVL xut kho, kim tra vic chp hnh cc nh mc tiu hao NVL. - Phn b gi tr NVL s dng vo cc i tng tp hp chi ph sn xut- kinh doanh. - Tnh ton v phn nh chnh xc s lng v gi tr NVL tn kho, pht hin kp thi nguyn vt liu thiu, tha, ng, km phm cht, doanh nghip c bin php s l kp thi hn ch ti mc ti a thit hi c th xy ra. T chc tt cng tc qun l v hch ton nguyn vt liu la i hi cc doanh nghip phi m bo nhng iu kin nht nh. iu kin bo qun vt liu, kho phi c trang b cc phng tin bo qun v cn, ong, o, m cn thit, phi b tr th kho v nhn vin bo qun c nghip v thch hp v c kh nng nm vng v thc hin vic ghi chp ban u cng nh s sch hch ton kho. Vic b tr, sp xp vt liu trong kho phi theo ng yu cu v k thut bo qun, thun tin cho vic nhp, xut, kim tra theo di. Bn cnh vic xy dng v t chc kho tng ca doanh nghip, i vi mi th vt liu, doanh nghip cn phi xy dng nh mc d tr, xc nh r gii hn d tr ti thiu, ti a c cn c phng nga cc trng hp thiu vt t phc v sn xut hoc d tr vt t qu nhiu gy ng vn. 1.1.4 Thu tuc quan ly nhp, xut kho nguyn vt liu:

1.2. Tnh gi nguyn vt liu nhp, xut kho. Tnh gi vt liu v thc cht l vic xc nh gi tr ghi s ca vt liu. Theo quy nh vt liu c tnh theo gi thc t (gi gc). Tc l vt liu khi nhp kho hay xut kho u c phn nh trn s sch theo gi thc t. 1.2.1. Tnh gi nguyn vt liu nhp kho. Gi gc ghi s vt liu trong cc trng hp c th c tnh nh sau:-

Vi cc vt liu mua ngoi: gi thc t (gi gc) ghi s gm tr gi mua ngoi ca vt liu thu mua l gi mua ghi trn ho n ca ngi bn tr(-) cc khon chit khu thng mi v gim gi hng mua c hng, cng (+) cc loi thu khng c hon li (nu c) v cc chi ph thu mua thc t (chi ph vn chuyn, bc d; chi ph bao b; chi ph ca b phn thu mua c lp; chi ph thu kho, thu bi; tin pht lu kho, lu hng, lu bi)]. Trong gi thc t ca vt liu trong doanh nghip tnh thu theo phng php khu tr khng bao gm thu GTGT u vo c khu tr m bao

gm cc khon thu khng c hon li nh thu nhp khu, thu tiu th c bit (nu c). - Vi vt liu doanh nghip sn xut: gi thc t ghi s ca vt liu do doanh nghip sn xut khi nhp kho l gi thnh sn xut thc t (gi thnh cng xng thc t) ca vt liu sn xut ra. - Vi vt liu thu ngoi, gia cng, ch bin: gi thc t ghi s nhp kho bao gm gi thc t ca vt liu, cng cc chi ph lin quan n thu ngoi gia cng, ch bin, (tin thu gia cng, ch bin, chi ph vn chuyn, bc d, hao ht nh mc).-

Vi vt liu nhn ng gp t cc n v, t chc, c nhn tham gia gp vn: gi thc t ghi s l gi tho thun do cc bn xc nh (hoc tng gi thanh ton ghi trn hoa n GTGT do cc bn tham gia lin doanh lp) cng (+) vi cc chi ph tip nhn m doanh nghip phi b ra (nu c).

- Vi ph liu: gi thc t ghi s ca ph liu l gi c tnh c th s dng c hay gi tr thu hi ti thiu. - Vi vt liu c tng, thng: gi tr thc t ghi s ca vt liu l gi th trng tng ng cng (+) chi ph lin quan n vic tip nhn (nu c). 1.2.2. Tnh gi nguyn vt liu xut kho. Vic la chn phng php tnh gi thc t nguyn vt liu xut kho phi cn c vo c im ca tng doanh nghip v s lng danh im, s ln nhp xut nguyn vt liu, trnh ca nhn vin k ton, th kho, iu kin kho tng ca doanh nghip. iu 13 chun mc s 02 nu ra 4 phng php tnh gi xut hng tn kho:

Phng php gi thc t ch danh.

Phng php bnh qun. Phng php nhp trc xut trc. Phng php nhp sau xut trc. Ngoi ra trn thc t cn c phng php gi hch ton, phng php xc

nh gi tr tn cui k theo gi mua ln cui. Tuy nhin khi xut kho k ton tnh ton, xc nh gi thc t xut kho theo ng phng php ng k p dng v phi m bo tnh nht qun trong nin k ton. Phng php gi thc t ch danh. Theo phng php ny, vt t xut thuc l no theo gi no th c tnh theo n gi . Phng php ny thng c p dng cho nhng doanh nghip c t loi mt hng hoc mt hng n nh v nhn din c. u im: Xc nh c chnh xc gi vt t xut lm cho chi ph hin ti ph hp vi doanh thu hin ti. Nhc im: Trong trng hp n v c nhiu mt hng, nhp xut thng xuyn th kh theo di v cng vic ca k ton chi tit vt liu s rt phc tp. Phng php bnh qun Theo phng php ny, tr gi xut ca vt liu bng s lng vt liu xut nhn vi n gi bnh qun. n gi bnh qun c th xc nh theo 1 trong 3 phng php sau: - Bnh qun cui k trc n gi bnh qun cui k trc = Tr gi NVL tn u k S lng NVL tn u k

u im: Phng php ny cho php gim nh khi lng tnh ton ca k ton v gi vt liu xut kho tnh kh n gin, cung cp thng tin kp thi v tnh hnh bin ng ca vt liu trong k. Nhc im: chnh xc ca vic tnh gi ph thuc tnh hnh bin ng gi c nguyn vt liu. Trng hp gi c th trng nguyn vt liu c s bin ng ln th vic tnh gi nguyn vt liu xut kho theo phng php ny tr nn thiu chnh xc. - Bnh qun c k d tr n gi bnh qun c k d tr = Tr gi NVL tn u k v nhp trong k S lng NVL tn u k v nhp trong k

Phng php ny thch hp vi nhng doanh nghip c t danh im vt t nhng s ln nhp, xut ca mi danh im nhiu. u im: n gin, d lm, gim nh c vic hch ton chi tit nguyn vt liu, khng ph thuc vo s ln nhp xut ca tng danh im vt t. Nhc im: Dn cng vic tnh gi nguyn vt liu xut kho vo cui k hch ton nn nh hng n tin ca cc khu k ton khc. - Bnh qun sau mi ln nhp Theo phng php ny, sau mi ln nhp VL, k ton tnh n gi bnh qun sau cn c vo n gi bnh qun v lng VL xut tnh gi VL xut. Tr gi NVL tn trc ln nhp n + Tr gi NVL nhp ln n gi bnh = n qun sau mi ln S lng NVL tn trc ln nhp n + S lng NVL nhp ln nhp n

Phng php ny nn p dng nhng doanh nghip c t danh im vt t v s ln nhp ca mi loi khng nhiu. u im: Phng php ny cho gi VL xut kho chnh xc nht, phn nh kp thi s bin ng gi c, cng vic tnh gi c tin hnh u n. Nhc im: Cng vic tnh ton nhiu v phc tp, ch thch hp vi nhng doanh nghip s dng k ton my. Phng php nhp trc xut trc (FIFO) Theo phng php ny, nguyn vt liu c tnh gi thc t xut kho trn gi nh vt liu no nhp trc th c xut dng trc v tnh theo n gi ca nhng ln nhp trc. Nh vy, nu gi c c xu hng tng ln th gi tr hng tn kho cao v gi tr vt liu xut dng nh nn gi thnh sn phm gim, li nhun tng. Ngc li gi c c xu hng gim th chi ph vt liu trong k s ln dn n li nhun trong k gim. Phng php ny thch hp trong thi k lm pht, v p dng i vi nhng doanh nghip t danh im vt t, s ln nhp kho ca mi danh im khng nhiu. u im: Cho php k ton c th tnh gi nguyn vt liu xut kho kp thi, phng php ny cung cp mt s c tnh hp l v gi tr vt liu cui k. Trong thi k lm pht phng php ny s cho li nhun cao do c li cho cc cng ty c phn khi bo co kt qu hot ng trc cc c ng lm cho gi c phiu ca cng ty tng ln. Nhc im: Cc chi ph pht sinh hin hnh khng ph hp vi doanh thu pht sinh hin hnh. Doanh thu hin hnh c c l do cc chi ph nguyn vt liu

ni ring v hng tn kho ni chung vo kho t trc. Nh vy chi ph kinh doanh ca doanh nghip khng phn ng kp thi vi gi c th trng ca nguyn vt liu.

Phng php nhp sau, xut trc (LIFO). Theo phng php ny, nguyn vt liu c tnh gi thc t xut kho trn

gi nh vt liu no nhp sau c s dng trc v tnh theo n gi ca ln nhp sau. Phng php ny cng c p dng i vi cc doanh nghip t danh im vt t v s ln nhp kho ca mi danh im khng nhiu. Phng php ny thch hp trong thi k gim pht. u im: m bo nguyn tc doanh thu hin ti ph hp vi chi ph hin ti. Chi ph ca doanh nghip phn ng kp thi vi gi c th trng ca nguyn vt liu. Lm cho thng tin v thu nhp v chi ph ca doanh nghip tr nn chnh xc hn. Tnh theo phng php ny doanh nghip thng c li v thu nu gi c vt t c xu hng tng, khi gi xut s ln, chi ph ln dn n li nhun nh v trnh c thu. Nhc im: Phng php ny lm cho thu nhp thun ca doanh nghip gim trong thi k lm pht v gi tr vt liu c th b nh gi gim trn bng cn i k ton so vi gi tr thc ca n. Ngoi 4 phng php trn theo chun mc quy nh, thc t cc doanh nghip cn c th s dng cc phng php sau:

Phng php gi hch ton (phng php h s gi).

Theo phng php ny, vic hch ton chi tit nhp, xut vt t s dng theo mt n gi c nh gi l gi hch ton, cui k iu chnh gi hch ton theo gi thc t da trn phng php h s gia gi thc t v gi hch ton, nn phng php ny cn gi l phng php h s gi. = H s gi Gi thc t NVL tn u k v nhp trong k Gi hch ton NVL tn u k v nhp trong k

Tr gi thc t NVL xut trong k = S lng NVL xut x n gi hch ton x H s gi

Gi hch ton ch c tc dng trong s chi tit, khng c tc dng trong s tng hp. Phng php ny thch hp vi cc doanh nghip c nhiu loi vt liu, nhiu mc gi, nghip v nhp xut vt liu din ra thng xuyn v i ng k ton c trnh chuyn mn cao. p dng phng php ny cui thng k ton s lp bng k tnh gi vt t, hng ho t xc nh gi thc t vt t, hng ho xut dng trong k v tn kho cui k.

STT

Ch tiu

TK 152-VLC TK 152-VLP ...

Cng

HT 1 Tr gi tn u k 2 Tr gi nhp trong k 3 Tn u k + nhp trong k 4 H s gi 5 Tr gi xut trong k 6 Tr gi tn cui k

TT

HT

TT

HT

TT

Hnh 1: Bng k tnh gi NVL theo pp hch ton u im: Phng php gi hch ton cho php kt hp cht ch hch ton chi tit v hch ton tng hp v nguyn vt liu trong cng tc tnh gi, nn cng vic tnh gi c tin hnh nhanh chng v khng b ph thuc vo s lng danh im nguyn vt liu, s ln nhp, xut ca mi loi nhiu hay t. Nhc im: Phng php tnh gi ny khng chnh xc v n khng tnh n s bin ng gi c ca vt liu. Phng php ny ch nn p dng khi th trng gi c t bin ng. Phng php xc nh tr gi tn cui k theo gi mua ln cui Xc nh theo cng thc: Tr gi NVL xut trong k Tr gi NVL tn u k Tr gi NVL nhp trong k Tr gi NVL tn cui k

=

+

-

Theo phng php ny, cn c vo n gi mua NVL ln cui xc nh tr gi NVL tn cui k, t xc nh tr gi NVL xut. Trong :

Tr gi NVL tn cui k

= S lng tn

x

n gi mua ln cui

u im: Phng php ny n gin, d lm, gim nh cng vic ca k ton v k ton ch phi tnh mt ln vo cui k. Tr gi NVL tn cui k c nh gi ng theo gi th trng. Nhc im: Ch xc nh c tng gi tr vt liu xut trong k m khng tnh c c th tng ln xut, nn khng th tp hp chi ph cho tng b phn, tng n t hng. 1.3. Tnh gi nguyn vt liu theo Chun mc k ton quc t v kinh nghim ca mt s nc. Theo chun mc k toan quc t (IAS) - IAS 2: a ra cc phng php tnh gi tr hng tn kho nh sau: Phng php gi tiu chun; Phng php gi bn l (p dng cho cc ngnh bn l). So snh chun mc k ton quc t IAS 02 v chun mc k ton Vit Nam (Bng s 2) Bng 2: Bng so snh phng php hch ton hng tn kho.

Theo IAS 2

Theo VAS 02

1. Phng php nh gi hng nhp: 1. Phng php nh gi hng nhp: - Gi gc hng tn kho gm: - i vi nguyn vt liu, hng ho mua ngoi:

Tng chi ph mua gm: Gi nhp = gi mua + chi ph mua + chi + Gi mua ghi trn ho n + Cc chi ph mua - i vi thnh phm, sn phm d + Gim gi thng mi Chi ph ch bin gm: + Chi ph trc tip lin quan n sn xut sn phm. + Chi ph sn xut chung: c phn b + Chi ph sn xut chung: nh ph v trn khi lng sn xut thc t ch bin ph - Phn b chi ph sn xut chung + Phn b bin ph da trn tnh hnh s dng thc t my mc thit b. + Phn b nh ph da trn nng sut trung bnh ca thit b sn xut 2. Phng php nh gi hng xut - Phng php chun: 2. Phng php nh gi hng xut + Nhp bnh trc xut trc khng da trn c s nng sut hot ng bnh thng dang th chi ph bao gm: + Chi ph nguyn liu trc tip + Chi ph nhn cng trc tip ph (thu nhp khu, hao ht trong nh mc)

+ Nhp trc, xut trc. + Bnh qun gia quyn + Tnh theo gi ch danh. - Phng php thay th c chp nhn: + Nhp sau, xut trc ( loi b)

+ Bnh qun gia quyn + Gi thc t ch danh + Nhp sau xut trc + Gi bnh qun k trc

Do vy co th thy rng CMKT VN a k tha CMKT QT, vi cach xac inh phng phap tinh gia nhp, xut kho. Tuy nhin Vit Nam vn cha loai bo phng phap nhp sau, xut trc.

Kinh nghim ca mt s nc trn th gii.

o Theo nc M: Xc nh tr gi thc t NVL c s dng theo 4 phng

php: - Gi trn tng danh n ring bit (Specific invoice inventory pricing): c s dng v n hon ton lm tng xng gia chi ph v thu nhp nhng ch p dng cho cc loi hng c gi tr cao. - Tr gi vn bnh qun gia quyn (Weighted Average cost): cch s dng n gin nhng c khuynh hng che giu s bin ng ca gi. - Phng php FIFO: cung cp mt cch nh gi hng ho tn kho st vi gi hin hnh ca hng ho thay th nht.

-

Phng php LIFO: chn chi ph pht sinh sau cng xc nh gi tri thc t ca NVL xut kho, do kt qu ca n l s tng xng tt nht gia chi ph hin hnh v thu nhp trn bo co thu nhp.

o Theo nc Php : V phng php nh gi NVL, nguyn vt liu phi

c ghi s theo gi thc t. C th: + i vi hng mua vo: l gi mua thc t. Gi mua thc t bao gm gi tho thun v ph ph mua (khng k thu di chuyn ti sn, th lao hay tin hoa hng, l ph chng th) + i vi hng xut kho: Gi hng xut kho c tnh theo mt trong 3 phng php: gi bnh qun c k d tr, gi bnh qun sua mi ln nhp v gi nhp trc - xut trc.o

Theo nc Trung Quc :Cch nh gi ti sn ca Trung Quc rt thn trng v gi vn thc t c vn dng mt cch nghim ngt. Gi vn thc t hng xut kho c th c tnh ton theo nhng phng php sau: bnh qun, FIFO v LIFO, phng php thp hn gi th trng khng c chp nhn, tuy nhin c th lp d phng cho hng ha li thi hoc h hng

o Theo nc Anh : quy nh 3 phng php tnh gi hang tn kho la :

- Thc t ch danh.-

Nhp trc, xut trc.

- Gia binh qun.

Phn 2 : Thc trng vn dng phng php tnh gi nguyn vt liu nhp, xut trong cc doanh nghip sn xut kinh doanh hin nay. Trong doanh nghip sn xut, th doanh nghip no cng cn phi tnh gi NVL. Vic tnh gi NVL tun theo Chun mc k ton Vit Nam s 02 - Hang tn kho. Tuy vic tnh gi NVL nhp, xut c quy nh thng nht thc hin nhng trn thc t vn pht sinh mt s trng hp m khi p dng nhng quy

nh li gy ra mt s nhng bt cp. Vy tnh gi NVL nhp, xut kho trong doanh nghip sn xut c nh gi nh th no? 2.1. Nhng u im. V c ban nhng ni dung ct loi cua CMKT QT s 02 a c k tha trong CMKT VN s 02. T , vic trin khai p dng chun mc ny cho thy nhng hiu qu nht nh, to ra mt s thng nht trong cng tc hch ton hang tn kho ti doanh nghip. Nn cung d dng hn cho doanh nghip khi Vit Nam gia nhp t chc thng mi quc t. V khi c mt s thng nht chung gia CMKT VN v CMKT QT th cc doanh nghip khng phi thay i, hoc phi thay i rt t nhng th tc, nhng cng vic thng xuyn h vn lm. Hin nay ch c s khc bit ln nht gia CMKT VN v CMKT QT l theo chun mc Vit Nam th c bn phng php tnh gi xut kho: phng php thc t ch danh, phng php gi n v bnh qun, FIFO, LIFO; nhng chun mc k ton quc t th hin nay khng chp nhn phng php LIFO na. Tuy nhin, h thng CMKT QT (cng nh h thng CMKT VN sau ny) phi thng xuyn phi c xem xt, sa i, b sung ph hp vi mi giai on pht trin nht nh. Vic duy tri phng phap LIFO Vit Nam la giup cho doanh nghip d dng la chn c phng php tnh ph hp nht i vi mnh. Doanh nghip s cn c vo c im NVL ca mnh, s lng, tnh cht NVL, phng php h tng, h thng kho bi, c im hot ng ca doanh nghip, s ln nhp, xut NVL, trnh ca th kho, k ton vt t, mc ch ca mnh la chn mt phng php ph hp nht.Tuy nhin trn BCTC phi phn nh s chch lch gia gi tr vt liu tn kho trnh by trn BCKT vi: - Gi tr vt liu tn kho cui k thp nht tnh theo phng php bnh qun gia quyn, FIFO, thc t ch danh.

- Hoc gi tr thp hn na gi tr hin hnh ca vt liu tn kho cui k ti ngy lp BCKT v gi tr thun c th thc hin c. Vic p dng thng nht mt quy nh chung trong vic tnh gia to c s cng bng cho cc loi hnh doanh nghip, s d dng pht hin c cc sai phm ca cc doanh nghip hn. Vy u im ca nhng quy nh v tnh gi NVL trong doanh nghip sn xut hin nay l: k tha, cp nht nhng thay i ca CMKTQT v tnh gi gp phn to ra s ng b gia CMKTQT v CMKTVN; cc quy nh r rng to iu kin thun li cho p dng; khi p dng thc hin nhn chung t c s thng nht v hiu qu; vic duy tr cc phng php gip doanh nghip c th la chn c phng php thch hp c im vt cht, s lng, tnh hnh nhp xut NVL, kho bi, i ng cn b, kho bi ... ca mnh; chun mc k ton cng c thay i trong tng giai on ngy cng hon thin hn. 2.2. Nhng tn ti: Tn tai trong vic nhp kho nguyn vt liu. Bn cnh nhng u im, tnh gi nguyn vt liu theo chun mc K ton Vit Nam cn gp phi nhng hn ch nht nh cn phi c ci thin. Trc ht, trong vic xac inh gia tri nguyn vt liu nhp kho c biu tng thi doanh nghip con cha trung thc trong khoan k khai gia tri. Thc t cho thy gi tr ca NVL c biu, tng, thng th c th c ghi nhn theo gi ca nhng NVL tng ng khc trn th trng cng (+) cc chi ph vn chuyn, (c hch ton l mt khon thu nhp khc v doanh nghip phi ng thu trn khon thu nhp ny). Nhng cng theo quy nh th gi thc t ca NVL c hnh thnh trn phng php cc chng t hp l cc khon chi hp php ca doanh nghip to ra NVL. Nh vy, trong trng hp ny nu khng c chi ph vn

chuyn pht sinh th gi tr ca s NVL ny phi bng vi gia thi trng tng ng mi ung, v thc t c c s NVL ny th doanh nghip khng phi b ra bt k mt loi chi ph no khc. Doanh nghip c th li dng iu ny khai tng gi tr ca NVL bng cach tnh vo chi ph nhiu hn gim li nhun v trnh thu thu nhp doanh nghip phi np. Th hai, i vi cc khon chit khu thng mi m doanh nghip c hng do nhng ln trc mua nhiu, nhng n ln mua ny (ln mua gn nht) nh cung cp mi chp nhn chit khu cho doanh nghip. Theo cch ghi nhn gi tr NVL mua vo hin nay th khng hp l ch, gi tr NVL nhp kho ln ny c ghi gim l khng ng, v khon chit khu thng mi ny phi lm gim gi tr mua NVL nhng ln trc th mi ng. iu ny t nhiu nh hng n kt qu ca doanh nghip. Th ba, nhng khon gim gi c hng khi mua NVL trong thi gian nh cung cp p dng chng trnh khuyn mi, qung co, gii thiu sn phm. Vic gim gi ny khng ng nht vi vic gim gi khi mua NVL vi s lng ln hoc gim gi do NVL km phm cht. Bi nh cung cp thc hin gim gi trn tt c s vt liu, hang ho m h bn ra khng phn bit mua nhiu hay mua t. Vic ghi nhn gi tr NVL nhp kho trong trng hp ny khng th ng nht vi trng hp gim gi khi mua vi s lng ln hoc khi NVL b km phm cht. Vy vic ghi nhn gi thc t nhp kho trong trng hp ny nh th no?

Tn tai trong vic xut kho nguyn vt liu. Th nht, nc ta duy tr h thng gm c bn phng php tnh gi NVL

xut kho. Mt doanh nghip s dng phng php no th phng php phi c d kin s dng trong mt thi gian di, t nht l trong mt k k ton. Vic s dng lin tc cng mt phng php trong mt thi gian di s gip ngi xem

cc bo co d dng so snh cc hot ng hin hnh vi cc hot ng trc ca doanh nghip. Tuy nhin, cc doanh nghip t c nhng mc ch nht nh c th tu tin thay i phng php d gy nhm ln cho ngi s dng cc bo co. Nu thu nhp doanh nghip tng ln, h kh c th xc nh c s tng ln ny c phi do doanh nghip s dng hiu qu hn hay l kt qu ca vic s dng phng php k ton. Trn th gii khng chp nhn phng php tnh gi xut NVL theo phng php LIFO na. Vy CMKT VN liu cng nn c s thay i ph hp vi thng l quc t hay khng? Ti sao phng php LIFO li khng c chp nhn, n c nhng tn ti g? Ta thy trong mt th trng khng n nh v gi, gi thay i t k ny sang k khc, th mi phng php tnh gi s cho ra mt kt qu khc nhau. Khi gi mua vo tng ln: + Phng php FIFO cho kt qu gi thc t nguyn vt liu xut thp nht, li gp ln nht, thu phai np la ln nht. + Phng php LIFO cho kt qu gi thc t nguyn vt liu xut cao nht, li gp l thp nht, khin thu phai np la it nht. + Kt qu phng php bnh qun nm gia hai phng php FIFO v LIFO. + Phng php thc t ch danh th hon ton ph thuc vo nhng sn phm no thc t c tiu th nn c khuynh hng che du s bin ng gi, song c u im l khc phc c nhng hn ch ca nhng phng php cn li v khi lng tnh ton t. Vic s dng phng php LIFO cho mc ch thu vn thng xuyn xy ra. Doanh nghip kinh doanh lin tc phi c sn phm thay th nhng sn phm nhp kho trc . Nu chi ph v doanh thu phi ph hp vi nhau th tr gi vn sn phm bn phi phi tng xng vi doanh thu to ra s

tng xng ny. Mc d chi ph ca nhng ln mua NVL gn nht khng nht thit s ging nh tr gi vn ca nhng sn phm thay th nhng vn l chi ph hin hnh nht. Do , chi ph ca nhng ln mua gn nht tng i st vi gi tr ca nhng sn phm thay th. Tuy nhin, cng chnh v iu ny lm cho thng tin v gi vn hang bn b y ln qu cao, thu nhp thun b phn nh qu thp dn n s thu thu nhp doanh nghip phi np thp hn nhiu khi doanh nghip p dng cc phng php tnh gi khc. iu ny l khng hp l trong iu kin gi c c xu hng tng ln nh hin nay. Th hai, nu doanh nghip phai xut tra lai hang cho nha cung cp vi mt ly do nao o thi doanh nghip se phai lp hoa n GTGT, hoa n xut hang, ung vi gia ma nha cung cp a ban nhng gi tr NVL xut trong k c xc nh theo nguyn tc gi gc; NVL c nhp kho theo gi no th khi xut kho phi c ghi theo gi . Gi gc NVL khng ch l gi mua t nh cung cp m cn bao gm c cc chi ph lin quan trc tip khc pht sinh c c NVL a im v trng thi hin ti. Mt khc, vic p dng phng php gi bnh qun, LIFO, FIFO xc nh gi tr NVL xut trong k khng phi l gi gc m y ch l cc phng php gi nh c p dng m thi. Do o vic ghi gia xut tra lai se khng trung khp vi gia ghi trn s sach, y cung la mt tn tai cn giai quyt. Th ba, trong trng hp doanh nghip s dng phng php FIFO khi c hng chit khu thng mi cho nhng ln mua trc th s lm cho kt qu b phn nh sai lch. V khi NVL gim ca nhng ln mua trc li c ghi gim cho ln mua m nh cung cp chp nhn cho chit khu, lm cho chi ph ca nhng ln xut NVL mua trc tng ln hn thc t, lm cho thu nhp trc thu ca l nguyn vt liu c sn xut bi nhng NVL mua trc gim, cn chi ph khi xut NVL ca ln mua ny s gim hn thc t s lm cho thu nhp trc thu tng thm.

Th t, liu mt doanh nghip c th vn dng nhiu phng php tnh gi cho cc loi hng tn kho khc nhau hay khng ? bi vi hin nay mt doanh nghip khng chi thc hin san xut, kinh doanh mt mt hang ma nhiu mt hang khac nhau nn vic s dung nhiu loai nguyn vt liu khng th tranh khoi.

Phn 3: Mt s kin nhm hon thin tnh gi nguyn vt liu trong DN sn xut. T nhng s phn tich trn ta thy c rng cng tac tinh gia con nhiu bt cp cn phai co nhng giai phap giai quyt nhm hoan thin am bao hiu qua kinh doanh. Tip theo la bay xut nhm hoan thin cng tac tinh gia nguyn vt liu trong doanh nghip san xut. 3.1. i vi NVL c biu, tng. Nn c nhng quy nh c th hn, khng gp chung vi cc trng hp tng NVL khc, m coi y l mt trng hp c bit c nhng hng dn ring, v

trong trng hp ny khng th yu cu c mt chng t hp php chng minh mt khon chi hp php c c s NVL ny ca doanh nghip c. 3.2. i vi khon gim ga c hng trong thi gian nh cung cp thc hin cc hot ng khuyn mi, qung co, gii thiu sn phm. Vic hch ton NVL trong trng hp ny ph thuc vo gi NVL mua vo trn ho n ca nh cung cp, c th: Mt, nu trn ho n bn nguyn vt liu (ho n GTGT ) do nh cung cp pht hnh, gi NVL mua vo c ghi theo gi tr gim gi m khng th hin s gim gi c hng trn ho n th NVL s c ghi nhn theo gi ho n. Hai, nu trn ho n do nh cung cp pht hnh ghi y thng tin v gi ban u, khon gim gi c hng, th vn NVL mua vo c ghi theo gi no? C hai cach sau: + Cach th 1: NVL c ghi theo gi sau khi tr i gim gi c hng. Khi khon gim gi ny s khng c ghi nhn trn s k ton. Phng php ca cach ny l NVL s c ghi nhn trn phng php gi mua thc t ca nh cung cp. + Cach th 2: NVL c ghi theo gi ban u, khi khon gim gi c hng s c phn nh trn s k ton ca doanh nghip. Phng php ca phng n ny l nguyn tc xc nh gi gc ca NVL mua ngoi, ch cc khon chit khu thng mi, gim gi vt liu A mua khng ng quy cch, phm cht mi c loi tr khi chi ph mua ca NVL ni chung. Xt v mt bn cht, khon gim gi ny pht sinh khng phi trng hp mua vi s lng ln, bi nh cung cp thc hin gim gi trn tt c nguyn vt liu, hang ho m h bn ra

khng phn bit mua vi s lng nhiu hay t. V vy khon gim gi ny khng c loi tr khi gi gc ca NVL mua vo. Vi yu cu tnh v hch ton ng, gi gc ca NVL mua vo, m bo mc n nh ca tng i ca gi gc NVL trong k cach th hai c la chn. Khi , khon gim gi l li ch m doanh nghip c hng do tc ng ca quan h cung cu trn th trng c lin quan n NVL, nhn t trc tip to ra doanh thu trong k. V vy, chng c hch ton tng thu nhp ca doanh nghip thng qua vic ghi gim gi thc t vt liu A xut trong k. Nh vy, trng hp ny c nh khon nh sau: N TK 152: Gi mua NVL ban u N TK 133 : Thu GTGT tnh trn gi mua tr gim gi C TK 111,112... : S tin thc t thanh ton cho nh cung cp C TK 632 : S tin gim gi.

3.3. i vi bt cp ca vic tnh gi xut NVL tr li nh cung cp. Doanh nghip c th ly gi mua ca NVL t nh cung cp lm gi xut. Bin php ny tuy n gin nhng vi phm nguyn tc nht qun khi khng s dng phng php tnh gi xut m doanh nghip la chn. V vy, doanh nghip c th s dng phng n: Tr gi NVL xut tr li vn c xc nh theo phng n la chn v gi tr ghi s ca chng l gi mua t nh cung cp. Phn chnh lch gia gi tr ghi s v gi tr tnh ton hch ton tng (hoc gim) GVHB trong k. Theo phng n ny gi tr nguyn vt liu mua tr li nh cung cp s bo m thc hin ng quy nh trong ch k ton hin hnh: - Gi tr NVL xut tr li c tnh theo phng php m doanh nghip la chn s m bo c nguyn tc nht qun.

- Phn chnh lch gia gi tr ghi s v gi tr tnh ton ca NVL tr li:

Gi tr tnh ton > Gi tr ghi s thi chnh lch nay lm tng GVHB. Gi tr tnh ton < Gi tr ghi s thi chnh lch nay lm gim GVHB. But toan x ly: N TK 331, 111, 112,... C TK 152 C TK 133: Thu GTGT c khu tr (nu c) b) Phn nh phn chnh lch tng : N TK 632 C TK 152 c) phan anh chnh lch giam : N TK 152 Co TK 632

a)

3.4. i vi cc khon chit khu thng mi m doanh nghip c hng do nh cung cp chp nhn do nhng ln trc mua nhiu. Doanh nghip khng th ghi gim ngay gi gc ca NVL nhp kho ca ln mua gn nht. + Nu doanh nghip tnh gi xut theo phng php LIFO th doanh nghip c th tin hnh iu chnh gim gi gc NVL mua nhng ln trc . Vic iu chnh rt thun li khi NVL vn nm trong kho.

+ Nu doanh nghip p dng cc phng php tnh gi xut cn li th doanh nghip nn tin hnh i chnh li kt qu. 3.5. i vi vic duy tr nhiu phng php tnh gi xut. Theo quy nh cc doanh nghip ch phi s dng thng nht phng php chn trong mt nin k ton nn doanh nghip s c khuynh hng mi nm s chn li mt phng php vic lp cc BCTC thun li nht, gy nhm ln cho ngi s dng. Vy nn cn phi p dng nht qun mt phng php tnh gi cho cc loi NVL c cng bn cht, c tnh, v mc ch s dng i vi doanh nghip. Vic xc nh nhng nhm NVL c cng c tnh v mc ch s dng i vi mt doanh nghip c th ph thuc vo cc yu t v iu kin nht nh. Cn i vi nhng nhm NVL c c tnh v mc ch s dng khc nhau th c th la chn nhng phng php khc nhau tu doanh nghip la chn sao cho ph hp nht. Cng nn c nhng quy nh thng nht phng php tnh gi i vi nhng doanh nghip tng ng: cng ngnh ngh kinh doanh, cng quy m, cng thi gian tn ti, ... 3.6. i vi vic duy tr phng php LIFO . Mc d phng php LIFO c nhng u im nht nh nhng nhn chung p dng phng php LIFO s c nhng nh hng tiu cc. Cc l do dn n khng nn p dng phng php ny l: - Trong di hn, khi gi c tng ln tr gi hng tn kho b phn anh thp hn gi tr ca n. V vy ch tiu hng tn kho trn BCKT khng phn nh st vi gi th trng thi im bo co dn n gi tr ti sn lu ng ca doanh nghip b ghi nhn thp hn so vi gi tr thc t ca n.

- Phng php ny c th bp mo li nhun trong k, to nn s hiu lm v kh nng sinh li ca doanh nghip. - Phng php ny c th bp mo nh hng ti BCKT do gi tr hng tn kho thng phn nh theo gi c nht, iu ny lm vn lu ng thng xuyn b phn nh sai lch. - Gy nn s khng tng thch gia gi tr ca hng tn kho vi dng vt cht ca nhng loi hng c th. iu ny lm cho gi tr hng tn kho phn nh trn bo co ti chnh khng ng bn cht kinh t ca n. - Trong iu kin khng c nhng nh hng v thu, phng php ny to k h cho nh qun l gian ln li nhun. Cng trn phn phn tch v nhng tn ti ca cc phng php tnh gi xut NVL th ta thy trong hai gi nh v nguyn vt liu tn kho th gi nh v phng php FIFO thc t v hp l hn phng php LIFO bi phn nh c trt t lun chuyn mc ch thu kho, v vic s dng phng php ny s lm cho khon mc nguyn vt liu tn kho trong BCKT c nhn bit theo mt gi tr t c quan h vi cc mc chi ph gn y. V vy m phng php LIFO khng cn c php p dng theo chun mc k ton quc t IAS 02. Khi CMKTQT c nhng thay i th t nhiu cng tc ng n CMKTVN khi m qu trnh hi nhp kinh t quc t ang din ra mnh m. Nhng vic hon thin VAS ng b vi IAS l mt iu cn thit m ca nn kinh t. Nh vy th vic cp nht nhng thay i ca IAS c nhngiu chnh, nhng thay i trong VAS cho ph hp vi thng l quc t phi c tin hnh thng xuyn. 3.7. Trong iu kin lm pht Trong giai on gi c c xu hng tng ln nh hin nay th p dng phng php FIFO s lm gi tr vt liu tn kho cao v gi tr vt liu xut dng

nh nn gi thnh sn phm gim, li nhun tng. Phng php FIFO thch hp trong thi k lm pht, nhng ch p dng i vi nhng doanh nghip t danh im vt t, s ln nhp kho ca mi danh im khng nhiu. Nhng vn c a ra trn y c tnh l lun trn phng php nghin cu CMKT hang tn kho ca Vit Nam gip cho k ton c th tnh ng, v hp l gi gc NVL cng nh chi ph NVL pht sinh nhm hon thin cng tc tnh gi NVL trong cc doanh nghip c bit c ngha trong doanh nghip sn xut.

KT LUN Trong qu trnh sn xut, nguyn vt liu l mt yu t khng th thiu cu thnh nn mt sn phm. Nguyn vt liu ng mt vai tr quan trng, n va l i tng lao ng va l c s vt cht trc tip to ra sn phm, chim mt t trng ln trong qu trnh sn xut. Trong th chuyn mnh ca t nc, cc doanh nghip lun tm mi cch t c chi ph thp nht thng qua vic gim chi ph nguyn vt liu. lm c iu th ngay t khu mua, bo qun, d tr n s dng phi tin hnh mt cch khoa hc, cht ch.

Qua nghin cu ti em hiu r hn v vai tr ca nguyn vt liu trong sn xut, v khi qut c s b v thc trng cng tac tinh gia nguyn vt liu nhp, xut ti doanh nghip theo ch k toan Vit Nam hin hanh. T thy c u, nhc im ca cng tc tinh gia NVL cng nh cng tc qun l s dng NVL ti cc doanh nghip sn xut, tm ra nguyn nhn, v xut mt s kin nhm hon thin cng tc tinh gia NVL ph hp vi iu kin kinh doanh hin nay ca doanh nghip v m bo ng theo ch k ton hin hnh ca Nh nc. Tuy nhin trong khun kh n mn hc chc chn khng trnh khi nhng hn ch v thiu st. Knh mong nhn c s thng cm v ng gp ca thy c giao. Va c bit gi li cam n ti thy gio: T.S Pham c Cng gip em hon thin n mn hc ny. Em xin chn thnh cm n!

DANH MUC TAI LIU THAM KHAO : 1. Giao trinh K toan tai chinh trong cac doanh nghip cua khoa k toan, trng ai Hoc Kinh t Quc Dn, chu bin GS.TS ng Thi Loan, nm 2009. 2. Chun mc k toan Vit Nam s 02 : Hang tn kho. 3. Tap chi k toan nm 2007 s 66. 4. Chun mc k toan quc t v hang tn kho s 02

5.Cc trang web : neu.edu.vn

tapchiketoan.info saga.vn webketoan.vn