Upload
sebastiaan-timmermans
View
216
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
De telecommunicatiesector
in transitie
Workshop januari-februari 2003
Faculteit Economische en Toegepaste Economische Wetenschappen
Telecommunicatiesector in Transitie 2
Inleiding
De telecommunicatiesector oorspronkelijk: « natuurlijk monopolie » Slechts één onderneming actief in de telecomsector:
Belgacom (ex-RTT) De telecommunicatiesector vandaag:
Natuurlijk monopolie is verdwenen o.w.v. technologische ontwikkelingen
Meerdere ondernemingen zijn actief in de telecomsector: behalve Belgacom, ook Mobistar en Base
Telecommunicatiesector in Transitie 3
Oorspronkelijke situatie in de telecommunicatiesector
« Natuurlijk monopolie »: Het is goedkoper wanneer één grote onderneming
de totale marktoutput voortbrengt dan wanneer meerdere kleinere ondernemingen die output zouden produceren.
Reden: hoge vaste netwerkinfrastructuurkosten die vereist zijn om actief te zijn in de telecom-sector, zodat de gemiddelde kosten dalen over een groot outputbereik.
Zie grafiek
Telecommunicatiesector in Transitie 4
Grafische voorstellingP
Q
MK
GTK
GVK
VraagMO
QMONO QVC
PMONO
PVC
Telecommunicatiesector in Transitie 5
Sociaal-economisch efficiënte output
Prijsafzetlijn = Vraag = MSB
MK = AanbodVC = MSK
Q
P
PVC
QVC
E
0
Totale sociale baten
Totale sociale kosten
Telecommunicatiesector in Transitie 6
Sociaal-economisch efficiënte output
Prijsafzetlijn = Vraag = MSB
MK = AanbodVC = MSK
Q
P
PVC
QVC
E
Maximale sociaal-economische welvaart
Telecommunicatiesector in Transitie 7
2 х 0,75 mld € = 1,5 mld €
1 mld €
Illustratie€
mld eenheden
MK
GTK
VraagMO
10
0,07
0,10
5
0,15
Telecommunicatiesector in Transitie 8
Illustratie
Natuurlijk monopolie: 1 mld € < 1,5 mld € het is efficiënter wanneer de 10 mld eenheden
door één grote operator worden aangeboden, dan wanneer bv. twee operatoren elk 5 mld eenheden aanbieden
Reden: uitgebreide schaaleffecten tengevolge van hoge netwerkinfrastructuurkosten
Telecommunicatiesector in Transitie 9
Het dilemma van het natuurlijk monopolie
Enerzijds: Efficiënter wanneer slechts één onderneming
telecomdiensten aanbiedt Beperking van het aantal aanbieders in telecom-
sector tot één leidt tot toegenomen efficiëntie Monopolie voor verlening van telecomdiensten
wettelijk toegekend aan één onderneming: RTT, later Belgacom
Telecommunicatiesector in Transitie 10
Het dilemma van het natuurlijk monopolie
Anderzijds: Inefficiëntie (onderproductie) wanneer overheid die
ene onderneming laat begaan Zie grafiek
Telecommunicatiesector in Transitie 11
Dilemma van natuurlijk monopolieP
Q
MK
GTK
VraagMO
QMONO QVC
PMONO
PVC
A
B
C
Sociaal-economisch verlies
Telecommunicatiesector in Transitie 12
Dilemma van natuurlijk monopolie
Enerzijds: Beter dat dienstverlening door slechts één
onderneming (monopolist) wordt aangeboden Leidt tot toegenomen efficiëntie
Anderzijds: Risico op onderproductie (QMONO < QVC) Leidt tot verlies aan sociaal-economische
efficiëntie
Telecommunicatiesector in Transitie 13
Regulering van het natuurlijk monopolie
P
Q
MK
GTK
VraagMO
QMONO QVC
PMONO
PVC
A
B
C
Telecommunicatiesector in Transitie 14
Marginal cost pricingP
Q
MK
GTK
VraagMO
QMONO QVC
PMONO
PVCE
Telecommunicatiesector in Transitie 15
Marginal cost pricingP
Q
MK
GTK
VraagMO
QVC
P P’C
C’
Verlies van de monopolist
Telecommunicatiesector in Transitie 16
Marginal cost pricing
Verlies vergoeden door subsidie Financiering door het heffen van belastingen
Transfer van belastingbetalers naar monopolist
Telecommunicatiesector in Transitie 17
Indirect effect van belastingheffing
Verstoring van de incentives van economische agenten
Voorbeeld: Extra belastingen op het inkomen uit arbeid om het
verlies van de monopolist te vergoeden Verstoort de incentives van de werknemers om te
werken: werknemers zullen geneigd zijn om minder te werken door de extra belastingen
Grafisch: verschuiving naar boven van aanbodcurve voor arbeid
Telecommunicatiesector in Transitie 18
Indirect effect van belastingheffing
Aantal uren
Loon
V
A
A’
E
E’
QQ’
L
L’
A
B
C
D
tax
Telecommunicatiesector in Transitie 19
Indirect effect van belastingheffing
Aantal uren
Loon
V
A
A’
E
E’
QQ’
L
L’
A
B
C
D
tax
0
Telecommunicatiesector in Transitie 20
Indirect effect van belastingheffing
Aantal uren
Loon
V
A
A’
E
E’
QQ’
L
L’
A
B
C
D
tax
0
Telecommunicatiesector in Transitie 21
Two-part pricing
Enerzijds: Vaste vergoeding om toegang te krijgen tot de
dienstverlening (« aansluitingskost ») Deze vaste vergoeding dient om het verlies van de
monopolist te compenseren Anderzijds:
Variabele gebruikskost per geconsumeerde eenheid Gelijk aan de marginale kosten, zodat de soc.-eco.
efficiënte output QVC wordt aangeboden
Transfer van de gebruikers van de dienstverlening naar de monopolist
Telecommunicatiesector in Transitie 22
Equity-probleem van two-part pricing
Vaste vergoeding: « lump sum » Gelijk voor alle consumenten Onafhankelijk van aantal geconsumeerde
eenheden Probleem:
Sommige consumenten worden uitgesloten van de dienstverlening
Dit is een equity-probleem in plaats van een efficiency-probleem
Telecommunicatiesector in Transitie 23
Average cost pricing
Prijs wordt gelijkgesteld aan gemiddelde (totale) kosten: P = ATC
Resultaat: Break-even: winst noch verlies Output = QBE < QVC
Zie grafiek
Telecommunicatiesector in Transitie 24
Average cost pricingP
Q
MK
GTK
VraagMO
QVC
PVC
BE
QBE
PBE D
E
F
(Beperkt) verlies aan sociaal-economische
welvaart
Telecommunicatiesector in Transitie 25
Average cost pricing: consequenties
Enerzijds: QBE < QVC
(beperkt) verlies sociaal-economische welvaart Anderzijds:
Break-even: winst noch verlies Geen verlies dat dient te worden gecompenseerd
Telecommunicatiesector in Transitie 26
Kruissubsidiëring
Economische efficiëntie is niet de enige reden waarom overheden natuurlijke monopolies reguleren
Andere reden: inkomensherverdeling Telecomsector:
Inkomensherverdeling tussen verschillende types van consumenten
Door middel van kruissubsidiëring
Telecommunicatiesector in Transitie 27
Kruissubsidiëring
Herverdeling van « long distance » naar « local »: Long distance: Pld > MCld genereert winst Local: Pl < MCl lijdt verlies
Kruissubsidiëring: met long distance-winst het local-verlies subsidiëren
Inkomensherverdeling van long distance-bellers naar local-bellers
Telecommunicatiesector in Transitie 28
Efficiency-problemen van kruissubsidiëring
V
A
P
QQld
Pld
Long distance P
Q
V
A
Pl
Ql
Local
A
B
C D
E
F
Telecommunicatiesector in Transitie 29
Transitie in de telecomsector
Oorspronkelijk: natuurlijk monopolie Één grote onderneming was efficiënter dan
meerdere kleinere ondernemingen Gereguleerd monopolie voor verlening van
telecommunicatiediensten: Belgacom (ex-RTT) Omstreeks eind jaren ’80 – begin jaren ’90:
Transitie: verdwijnen van het natuurlijk monopolie
Telecommunicatiesector in Transitie 30
Technologische ontwikkelingen
Ontwikkeling van mobiele technologie Overgang van analoge naar digitale
technologie Toegenomen snelheid van
computerprocessoren en van netwerken
Telecommunicatiesector in Transitie 31
Gevolgen van deze technologische doorbraken
Enerzijds: Significante daling van de kosten om
telecomdiensten aan te bieden Voorbeeld: mobiele telecomdiensten vereisen
minder kosten dan vaste telefoniediensten Anderzijds:
Drastische toename van de vraag naar telecommunicatiediensten
Voorbeeld: GSM- en internetgebruik
Telecommunicatiesector in Transitie 32
Einde van het natuurlijk monopolie
Tengevolge van toename van de vraag en daling van de kosten: Meerdere (kleine) ondernemingen kunnen de
totale marktoutput tegen lagere totale kosten voortbrengen dan één grote onderneming
Illustratie: zie grafiek
Telecommunicatiesector in Transitie 33
2 х 0,75 mld € = 1,5 mld €
1 mld €
Illustratie€
mld eenheden
MK
GTK
VraagMO
10
0,07
0,10
5
0,15
Telecommunicatiesector in Transitie 34
Illustratie
MO VV’
MKMK’GTKGTK’
10 15
0,10
0,15
7,5 mld eenheden
€
0,09
0,12
Telecommunicatiesector in Transitie 35
1,8 mld €
2 х 0,675 mld € = 1,35 mld €
Illustratie
V’
MK’
GTK’
15
0,15
7,5 mld eenheden
€
0,09
0,12
Telecommunicatiesector in Transitie 36
Einde van het natuurlijk monopolie
Ruimte voor meerdere ondernemingen in de telecommunicatiesector
Er konden nieuwe ondernemingen toetreden naast de gevestigde aanbieder, Belgacom
Telecommunicatiesector in Transitie 37
Resultaat
Nieuwe ondernemingen zijn toegetreden tot de telecommunicatiesector
Voorbeeld: mobiele telecommunicatie Mobistar en Base zijn toegetreden als nieuwe aanbieder,
naast de gevestigde onderneming Proximus Besluit:
Oorspronkelijke monopolistische marktstructuur is verdwenen
Vandaag: meer concurrentiële marktstructuur in de telecommunicatiesector