Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
De
to
p 1
0 v
an
de
Jaarverslag FMF 2013
Inleiding
Blz. 3
Big Jump en Poepkasteel
Blz. 5
Fryslân foar de Wyn
Blz. 7
Landbouwenquête
Blz. 9
Kening fan ‘e Greide
Blz. 11
Rughuster buurt natuur
Blz. 13
Topjaar voor Jongerenpanel
Blz. 15
Successen Foodiebag en Friese Voetafdruktest
Blz. 17
Convenant Natuurbescherming
Blz. 19
Werken aan een Energiewerkplaats
Blz. 21
Moai Fryslân
Blz. 23
De Organisatie
Blz. 25
Bijlagen Lijst aangesloten organisaties Nationale Postcodeloterij
Inhoudsopgave
3
Zie hier onze missie, zoals we die onder meer via nieuwe media,
onder de aandacht brengen. We focussen niet alleen op onze
leden, potentiële opdrachtgevers en partners, maar ook op de ruim
650.000 Friese burgers. Alleen met hun betrokkenheid,
medewerking en inzet kunnen we ervoor zorgen dat Fryslân niet
alleen de mooiste provincie van Nederland blijft, maar ook de meest
duurzame provincie van Nederland wordt.
In 2013 hebben we daartoe samen weer een aantal belangrijke
stappen gezet.
Als organisatie staan we goed op de rit. 2013 was – in weerwil van
de voortdurende economische crisis – voor ons een goed jaar. We
zijn financieel gezond, de bezetting is beter dan ooit en misschien
wel het voornaamste: we zijn steeds meer de netwerkorganisatie
die we willen zijn. Het aantal aangesloten organisaties steeg het
afgelopen jaar tot 36. We initiëren projecten en werken daarbij
samen met zowel overheden, groene organisaties als ook
marktpartijen.
Meest actuele en sprekende voorbeeld daarvan is wel het
initiatief Fryslân foar de Wyn. Een project waarbij we samen met de
windsector, natuur- en landschapsbeheerders en omwonenden van
windparken kijken hoe we windenergie een goede – en breed
gedragen – positie in onze energievoorziening kunnen geven. Dit
project is niet voor niets gekozen tot een van de tien hoogtepunten
in dit digitale, dus ook duurzame, jaarverslag.
In dat rijtje willen we ook een ander netwerkinitiatief – Kening fan ‘e
Greide - niet onvermeld laten. Van onderop geïnitieerd en
georganiseerd, zoeken groene organisaties belangeloos en samen
met boeren, overheden, cultuur- en onderwijsinstellingen,
marktpartijen en burgers naar een duurzame oplossing voor een
schrijnende ontwikkeling: het verdwijnen van bloemrijke
weidegebieden en met uitsterven bedreigde weidevogels.
In dezelfde adem noemen we Ik hou van Fryslân. Met dit project
verleiden we Friese burgers om – op een eigentijds manier – actief
aan de slag te gaan met een mooier en schoner Friesland.
Belangrijke rol daarin speelt de facebookcommunity Ik hou van
Fryslân met inmiddels in een zeer kort tijdsbestek 7400 ‘likes’. Wie
zegt dat duurzaamheid niet leeft!
De Friese Milieu Federatie maakt zich sterk voor de ontwikkeling
van een duurzaam Fryslân, waarin een vitale natuur, een gezond
milieu en een robuust landschap centraal staan. Wij lopen voorop
om kansrijke en duurzame vernieuwingen te stimuleren en dagen
anderen uit tot een bijdrage en tot samenwerking.
Wie zegt dat duurzaamheid
niet leeft!
Inleiding
4
Binnen activiteiten van de FMF spelen de Friese burgers een
belangrijke rol. Ze worden niet alleen gehoord, maar ook
uitgenodigd om mee te denken en te participeren. Dat gebeurt via
publieksacties, informatiebijeenkomsten, enquêtes, debatavonden
en het indienen van projectvoorstellen. Maar ook steeds meer en
actiever online, via websites en online-communities die een steeds
grotere groep aanspreken en tot deelname aanzetten.
Veel positieve ontwikkelingen dus. Ook landelijk, getuige het
Energieakkoord dat in 2013 is gesloten. Daarmee zetten
overheden, belangenorganisaties en bedrijfsleven zich in om over
tien jaar 16% duurzame energie te produceren. Ter vergelijking: we
zitten nu op een schamele 4%.
Je ziet het. We zijn bijzonder tevreden over het afgelopen jaar. Tal
van initiatieven, waarvan je de hoogtepunten leest in dit jaarverslag,
krijgen in 2014 een passend vervolg. Daarnaast ontplooien we
nieuwe initiatieven, zoals de tv-serie Moai Fryslân voor Omrop
Fryslân, die ook te zien is op www.moaifryslan.nl.
Hierbij nemen we alvast een voorschot op 2014 waarin we samen
met de Friese burgers verder werken aan een mooi en duurzaam
Fryslân.
Hans van der Werf Pieter de Haan
directeur FMF voorzitter FMF
5
Ludieke acties promoten belang schoon water
In Europa is het al langer een fenomeen. Vooral in Frankrijk en
Duitsland nemen jaarlijks duizenden mensen op een vaste datum en
tijd in juli een flinke duik; Big Jump. Reden? Het op een originele,
speelse en vooral ook laagdrempelige wijze benadrukken dat schoon
buitenwater belangrijk is. Voor alles en iedereen die in, op en langs
het water leeft en daar ook van geniet.
“In ons land is de Big Jump minder bekend”, vertelt projectleider Paul
van der Vegt. Maar dat verandert snel. “Steeds meer provincies
volgen het goede voorbeeld. In 2012 organiseerden we het festijn voor
het eerst in Fryslân, in Lemmer. Dat leverde zoveel positieve
publiciteit en aandacht op, dat we er dit jaar weer voor gingen. Nu bij
het Kameleondorp in Terherne.”
Hier sprongen zondag 14 juli zo’n 40 enthousiastelingen, waaronder
Sietse en Hielke, in het Sneekermeer. Gadegeslagen door een
veelvoud aan toeschouwers en de pers.
Waar komt de Big Jump eigenlijk vandaan?
“Het een Frans initiatief. Een zekere Roberto Epple, oprichter van het
European Rivers Network, vroeg op deze manier in 1995 al aandacht
voor schoner zwemwater in de Loire. Vanaf 2002 is het internationaal
opgepakt en duiken jaarlijks tussen de 30 en 50 duizend waaghalzen
te water. Altijd op een dag in juli op een vast tijdstip.”
Wat en wie willen jullie ermee bereiken?
“We willen dat mensen
zich meer bewust
worden van het belang
van schoon
buitenwater. Geen
overbodige luxe als je
weet dat de
waterkwaliteit in ons
land niet je van het is.
We bungelen ergens in
de Europese
middenmoot, volgens
de zogenaamde KWR
(Europese Kader
Richtlijn Water).”
1. Big Jump en Poepkasteel
Big Jump 2013 op Strand Terherne (bij de Strandcamping)
6
“In Fryslân verbinden we de sprong ook met een regionaal thema. In
2012 was dat blauwalg. Dit jaar het ongeoorloofd lozen van afvalwater
door watersporters. Je wilt niet weten hoeveel chemische toiletten en
containers met spoelwater er geloosd worden. Dat is ook de provincie,
het waterschap en het watersportverbond een doorn in het oog. Zij
besteden hier aandacht aan onder het mottto ‘de Friese meren zijn
geen open riool.’ Bovendien breiden ze het aantal inzamelpunten op
de wal sterk uit. Provinciebreed zijn dat er inmiddels zo’n 150. Toch
wordt er nog (te) veel overboord gekieperd.”
Hoe hebben jullie dat provinciale thema onder de aandacht gebracht?
“We hebben het meegenomen in de promotie van de Big Jump en de
daaraan verbonden Drollen uit het Water-viswedstrijd. Maar we
benadrukken het belang van dit thema ook op andere manieren.
Meest aansprekende en succesvolle actie is de uitgave van het
prentenboekje Poepkasteel voor kinderen. Dat loopt als een tierelier
en wordt op veel basisscholen (voor)gelezen. Kinderen nemen dat
verhaal weer mee naar huis. Zo bereiken we ook volwassenen. Dat
deden we ook door acteur Frank Groothof van Sesamstraat het boekje
te laten voorlezen op Boot Holland. Hartstikke leuk en kreeg veel
aandacht.”
In 2014 opnieuw een Big Jump?
“Zeker weten. Alleen verklap ik nog niet waar en hoe we het dit jaar
doen. Vast staat wel dat we hetzelfde thema onder de aandacht
brengen. Daar is het belangrijk genoeg voor.”
7
Hoe windenergie een plek krijgt in de Friese samenleving
Op 4 december 2013 was het zover. De Friese Milieu Federatie,
Platform Duurzaam Fryslân en Comité Hou Fryslân Mooi, kregen van
Provinciale Staten groen licht. Ze mogen samen hun alternatieve
aanpak voor de aanleg van grootschalige windmolenparken in Fryslân
in gang zetten. Dit onder de welluidende naam Fryslân foar de Wyn.
“Een prachtig resultaat en een mooie kans voor Fryslân”, weet
directeur Hans van der Werf van de Friese Milieu Federatie. Hij heeft
er – samen met de producenten van windenergie en omwonenden –
voor geknokt om bij het plaatsen van windmolens de belangen van
lokale burgers, natuur en landschap te betrekken. Hiertoe dienden de
drie partners in juni 2013 een voorstel in bij Gedeputeerde Staten die
enthousiast reageerden.
Wat doen jullie anders dan de provincie?
“Mensen hebben vooral problemen met de omvang van de drie
windparken die de provincie in het IJsselmeer, op de Afsluitdijk en bij
Heerenveen wil aanleggen. Wij kiezen voor meer en kleinere clusters,
verspreid over de provincie.”
“Bovendien kan iedereen, binnen randvoorwaarden, initiatieven
indienen. Er van uitgaande dat daar draagvlak voor is. Zo vergroten
we de betrokkenheid en verwachten we minder procedures. Temeer
omdat we eisen dat omwonenden bij initiatieven worden betrokken en
daar van profiteren. Of voor gecompenseerd worden.”
Zijn er meer voorwaarden voor het indienen van plannen?
“Ja, het heeft alleen zin om plannen in te dienen voor minstens drie en
maximaal tien molens op een locatie. Alleen voor dorpsmolens maken
we op verzoek van de provincie een uitzondering. Verder mag de
molen(as) niet hoger dan 100 meter zijn. Tot slot moet men de
plannen goed onderbouwen en voor 1 april 2014 indienen.”
Verwachten jullie veel belangstelling?
“De eerste reacties en informatiebijeenkomsten wijzen daar op. Het
zal ons niet verbazen als er minstens 50 aanvragen worden
ingediend. Komend jaar zal uitwijzen of dat inderdaad het geval is.”
Wat is jullie rol precies?
“Wij stelden de aanpak, het proces en de randvoorwaarden op.
Daarnaast doen we de voorlichting en inventariseren we straks alle
initiatieven. Eind 2014 willen we een lijst met de meest kansrijke
initiatieven bij de provincie indienen. Die neemt in 2015 een besluit.”
2. Fryslân foar de Wyn
8
Waarom werkt FMF mee aan het plaatsen van windmolens? Dat zijn
nu niet direct toonbeelden van ruimtelijke kwaliteit?
“Dat klopt, maar het gaat wel om het produceren van duurzame,
schone energie. Daar zijn we groot voorstander van. Niet voor niets
hebben wij het Energieakkoord ondertekend. Daarmee verplichten wij
ons in te zetten om in 2023 in Nederland 16% duurzame energie te
produceren. Ter informatie: we
zitten nu op slechts 4%. In het
verlengde van dit akkoord moet
de provincie Fryslân binnen tien
jaar 530 MW aan windenergie
opstellen. We zitten nu op 160
MW. Er moet dus nog wel iets
gebeuren.”
“Maar het ruimtelijke aspect
vinden we ook zeker belangrijk.
Daarom zetten we in op
meerdere, kleine clusters.
Andere voorwaarde is dat er voor elke vier geplaatste MW er één MW
wordt gesaneerd. In de praktijk zal dat meestal betekenen dat één
nieuwe molen twee bestaande vervangt. Daarmee worden er ook
gebieden molenvrij gemaakt.”
Minder molens dus. Maar hoe realiseert de provincie dan de
benodigde capaciteit?
“Dat klinkt tegenstrijdig, maar
is niet het geval. Nieuwe
molens zijn niet alleen veel
groter, maar ook vele malen
efficiënter dan oude. De
gemiddelde capaciteit van een windturbine is tegenwoordig 2MW,
terwijl de meeste oude exemplaren slechts 0,1 MW halen. Tel uit de
winst bij vervanging.”
“Overigens verbinden we aan het plaatsen van nieuwe molens een
levensduur van 27,5 jaar. Na die tijd mag de (lokale) overheid zo’n
molen verwijderen. Momenteel is dat een groot dilemma, zodat
molens soms tot in lengte van jaren blijven staan.”
9
Wees zuinig op het Friese platteland
Sla de krant er op na. Volg het nieuws. Vraag het bestuurders en
politici. Schaalvergroting en intensivering in de landbouw zijn hete
hangijzers. Zeker in de van oudsher agrarische noordelijke provincies.
Voor de Friese Milieu Federatie voldoende reden om de mening van
de bevolking eens goed te peilen. Dit samen met de natuur- en
milieufederaties van Groningen en Drenthe, LTO Noord, Leeuwarder
Courant en Dagblad van het Noorden.
“Voor herhaling vatbaar”, concludeert projectleider Paul van der Vegt.
“De enquête is door maar liefst 4250 mensen ingevuld. Meer dan we
durfden dromen. De uitkomst bevestigt het beeld dat leeft. De meeste
Friezen hebben geen grote problemen met schaalvergroting, mits het
zorgvuldig gebeurt. Intensieve veehouderij ziet men minder zitten. Dat
bleek ook uit de soms heftige discussies tijdens het debat dat we
naderhand, op 2 oktober, organiseerden.”
Waarom dit initiatief en deze vorm?
“Het is een actueel thema dat iedereen aangaat. Bestuurders
worstelen met het economisch belang en de gevolgen van
schaalvergroting en intensivering voor omgeving en milieu.
Producenten en consumenten zitten niet op dezelfde lijn. En natuurlijk
vinden maatschappelijke organisaties hier ook iets van. We vonden
het, mede met het oog op het loslaten van het melkquotum, een goed
moment om de meningen van de noordeling te peilen. En hoe doe je
dat beter dan door de regionale dagbladen – en de land- en
tuinbouworganisatie – daarbij te betrekken. Zij deden graag mee aan
dit initiatief.”
3. Landbouwenquête
10
Wat was het resultaat?
“Grosso modo zijn de meningen eensluidend. Schaalvergroting kan,
mits het geen inbreuk doet op het landschap. Agrariër houd rekening
met je omgeving. Beperk het bouwoppervlak en kies voor materialen,
kleuren en beplantingen die passen bij het landschap. Minder begrip
is er voor de intensieve veehouderij. Dierenwelzijn gaat ons aan het
hart, we maken ons grote zorgen over de gevolgen voor de
volksgezondheid en we zijn ‘niet blij’ met de milieu-overlast. Denk aan
stank, lichtuitstoot, antibioticagebruik en mestoverschotten. Tegelijk
vindt men dat de consument voor verantwoorde producten moet
kiezen. Die speelt hierin dus wel degelijk een rol.”
Wat kunnen jullie met de uitkomsten?
“Ze bevestigen hoe wij hier in staan. Niet voor niets initiëren en
steunen we initiatieven en projecten om de biodiversiteit op het
platteland te versterken, het landschap te ontzien en het boerenerf te
verfraaien. De uitkomst gebruiken we ook in discussies over ruimtelijk
beleid met de Provincie. Aandacht voor dit onderwerp – vooral ook in
de pers – is ook goed voor de bewustwording dat we zuinig met ons
landschap en het milieu moeten omgaan.”
Komt er ook een vervolg?
“We zijn enthousiast over de manier waarop dit is aangepakt. Dat
leent zich ook voor andere, maatschappelijk relevante items. Dus ja
als het om de aanpak gaat, maar dan wel over een ander onderwerp.”
11
Onorthodoxe aanpak zet belang weidevogel(gebied) op de
kaart
Wat is Fryslân zonder haar unieke weidevogellandschap? Die vraag
stelden een aantal betrokken burgers, landbouwers, natuur-, milieu-
en landschapsorganisaties, waaronder de Friese Milieu Federatie
(FMF). Eerst zichzelf en vervolgens aan de Friese burger. Daarmee
was eind 2012 Kening fan ‘e Greide geboren. Een netwerkinitiatief om
de weidevogels en het weidelandschap voor latere generaties te
behouden.
Kening fan ‘e Greide zoekt nieuwe wegen om de toekomst van het
weidevogellandschap, en al wat daar leeft en van geniet, veilig te
stellen. Het initiatief breekt met bestaande regelgeving van (te)
beperkte natuurgebieden en weilanden die onder agrarisch
natuurbeheer vallen. Het kiest voor een multidisciplinaire aanpak, van
onderaf.
“Bewustwording speelt hierin een belangrijke rol”, aldus directeur
Hans van der Werf van FMF, één van de initiatiefnemers van het
eerste uur. “Net zo goed als we er vanuit gaan dat er alleen een
oplossing komt als melkveehouders zowel duurzaam als rendabel
kunnen boeren. Dat is een belangrijk uitgangspunt. We zoeken dan
ook samen met boeren naar een oplossing om biodiversiteit en
winstgevendheid samen te laten gaan.”
Waarom dit initiatief?
“In de eerste plaats omdat het aantal weidevogels jaarlijks met een
kleine tien procent afneemt. Dat is zorgwekkend. Temeer omdat de
meeste weidevogels, waaronder de grutto, in Nederland broeden. Dit
heeft dus effect op de hele populatie. Bovendien is de
melkveehouderij door het opheffen van het melkquotum volop in
beweging. Wij willen graag alternatieven aanreiken.”
Wat is dan jullie oplossing?
“Wij pleiten voor – en stimuleren – het verbinden van grotere,
aaneengesloten gebieden waar de weidevogel centraal staat. Dit kan
in de vorm van aangepast beheer, maar ook met nieuwe
verdienmodellen voor de landbouw en via voorlichting en educatie.
We zoeken, samen met agrariërs, naar een oplossing om duurzaam
boeren rendabel te maken. Ons grote voorbeeld zijn de
melkveehouders van Skriezekrite Idzengea met wie we samenwerken.
Overigens is er ook contact met marketeers en zuivelcoöperaties.”
Hoe brengen jullie dit verhaal bij het grote publiek onder de
aandacht?
“Op verschillende manieren. Begin 2013 gingen de website en social
4. Kening fan ‘e Greide
12
media online. Weldra volgde het grutto volgprogramma van de
Universiteit Groningen, waarmee je de trek van een aantal
gezenderde grutto’s vanuit Afrika naar de broedplaatsen hier letterlijk
kunt volgen. Verder is er een burgerjury opgezet en organiseerde de
initiatiefgroep collegetours in het Fries Natuurmuseum, omlijst met
muziek. De avonden werden druk bezocht en ook door de media
voorbeschouwd. Zo bereiken we een divers publiek en maken we
mensen bewust van het belang van het weidelandschap en alles wat
er in, op en rond leeft.”
Wat is het vervolg?
“We gaan door op de ingeslagen weg. Organiseren in 2014 een aantal
debatavonden. Verder richten we ons met een stripboek, grutto-
expositie in het Fries Natuurmuseum en het project ‘Op Aventoer by
de Boer’ op de jongste jeugd. We bereiken ook hun ouders en werken
zo aan een groeiend besef dat we zuinig met het mooie Friese
landschap moeten omgaan.”
“Voor ik het vergeet. Komend jaar gaan we – in het kader van
Leeuwarden 2018 – internationaal. King of the Meadows is een van de
icoonprojecten waarmee we een brug slaan tussen de landen die op
de trekroute van de weidevogels liggen. Een eerste trip naar
Extremadura (Zuid-Spanje) staat al op het programma.”
13
Rughuster Buurt Natuur wint eerste Pluk van de Petteflet Natuurprijs
Burgers staan steeds meer aan de lat om goede dingen te doen voor
natuur en landschap. Om burgerinitiatieven te stimuleren, riepen De
Natuur- en Milieufederaties samen met het radioprogramma Vroege
Vogels in 2013 de Pluk van de Petteflet Natuurprijs in het leven. De
winnaars van de twaalf provinciale voorrondes gingen door voor de
landelijke hoofdprijs van € 3000,- en een serie exclusieve litho’s van
Fiep Westendorp. De Friese Milieu Federatie organiseerde de
wedstrijd zowel in de eigen provincie als landelijk.
De 19-jarige Jelle Medema uit Groningen won de landelijke Pluk van
de Petteflet Natuurprijs met zijn Makkelijke Moestuin: een kist van een
vierkante meter waarmee iedereen kleinschalig zijn eigen groenten en
kruiden kan kweken. Het geldbedrag besteedde hij aan een
handleiding voor kinderen.
(c) Fiep Amsterdam bv; Fiep Westerdorp Ilustrations
Pluk van de Petteflet zet zich in voor natuur en milieu in zijn achtertuin.
Hij doet dat op een bijzonder slimme en creatieve manier. Met
onorthodoxe middelen lukt het Pluk de dieren en planten in zijn
omgeving te redden.
5. Rughuster Buurt Natuur
14
In Fryslân wonnen de buurtbewoners van Ruigahuizen, die al sinds
1993 hun eigen ‘buurtnatuur’ onderhouden. De zussen Judith (7) en
Myrthe (10) Hovinga kregen een eervolle vermelding voor hun plan
voor een konijnenheuvel met veel speelzand. In de zomer geschikt
voor een picknick en in de winter om sleetje te glijden. En de heuvel is
ook nog eens fijn voor dieren. Organisator Gerrit Geerds van de
Friese Milieu Federatie vond de nieuwe prijs een van de hoogtepunten
van 2013. “Het is bijzonder om te zien hoeveel burgers samen voor
elkaar krijgen. Dat inspireert ons ook weer.”
Hoe groot was het animo?
“We hebben zo’n twintig plannen binnengekregen. Een aantal viel af
omdat het geen echte burgerinitiatieven waren, maar projecten van
professionele organisaties waaraan burgers meedoen. De
buurtbewoners van Ruigahuizen namen juist zelf het initiatief toen
Staatsbosbeheer het bos naast het dorp wilde vernatten. Uit angst
voor wateroverlast en muggen bedachten ze onder andere een stuk
heide als alternatief, dat ze vervolgens ook grotendeels zelf
realiseerden.”
Wat willen jullie met de Pluk van de Pettefletprijs bereiken?
“De Friese Milieu Federatie ondersteunt burgers bij het vergroten van
de leefbaarheid in hun buurt. Nu de overheid minder doet aan natuur
en milieu, moeten burgers aan de bak. Met de Pluk van de Petteflet
Natuurprijs dagen we de Friezen uit die verantwoordelijkheid te
pakken. Alle Friezen die meededen aan de Pluk van de Petteflet
Natuurprijs zijn voor ons inspirerende voorbeelden.”
Wat heeft dit initiatief opgeleverd?
“De buurtbewoners van Ruigahuizen dienden hun plan in omdat ze
steeds lastiger geld kunnen vinden voor het onderhoud van hun stukje
natuur. Het prijzengeld van € 500 hebben ze gebruikt voor het kopen
van een paar prachtige Veluwe Heideschapen die de heide begrazen.
Dat is voor hen de winst van dit initiatief.”
“Wij vonden het fantastisch om te ontdekken wat er allemaal gebeurt
in Fryslân. Veel activiteiten kenden we nog niet. Sommige plannen
hebben we overgenomen. Bijvoorbeeld het verspreid over de
provincie inzaaien van een aantal bijenweides. Bovendien vinden we
het contact met burgers belangrijk. Als we weten wat ze doen, kunnen
we ze ook ondersteunen als ze daaraan behoefte hebben.”
Vervolg?
“De Pluk van de Petteflet Natuurprijs wordt een tweejaarlijkse prijs. Ik
ben nu al weer aan het praten met uitgeverij Querido van Pluk van de
Petteflet en Vroege Vogels over de volgende editie in 2015.”
15
Jongerenpanel Duurzaam Fryslân
In 2012 werd het Jongerenpanel Duurzaam Fryslân opgericht. Een
jaar na dato hebben de jongeren al hun plekje verworven in de
provinciale politiek. ‘Verfrissend’, noemt gedeputeerde Poepjes hun
inbreng. Statenleden en gedeputeerden vragen het panel regelmatig
om advies. En dus wist het panel al op diverse beleidsstukken zijn
stempel te drukken. Een inventarisatie.
Jongeren: ‘Weidevogelplannen te beperkt’
In januari 2013 adviseerde het panel gedeputeerde Johannes Kramer
over de ‘Koersnotitie Weidevogels’. Ook spraken leden tijdens de
vergadering van Statencommissie Lân, Loft en Wetter. Het plan van
de provincie om speciale weidevogelgebieden te creëren, is te beperkt
volgens de jongeren. Ook hierbuiten moet men rekening houden met
weidevogels. Ga daarvoor
het gesprek aan met
landbouwers, luidt één van
de tien adviespunten. Ook
pleit het panel voor een
realistisch beleid, de dialoog
met burgers en boeren en
publiciteit voor concrete
resultaten. Want draagvlak
is essentieel stellen de
jongeren. Het advies is
verwerkt in de nota die
medio juni 2014 naar Gedeputeerde Staten gaat.
Meer onderzoek nodig voor ganzenbeleid
Er zijn te veel ganzen in Fryslân. Zelfs diverse migrerende soorten
blijven tegenwoordig het hele jaar in Nederland. De grote groepen
ganzen beschadigen landbouwpercelen, kades, dijken en
natuurgebieden. De nota ‘Gans in Balans’ moet orde scheppen. Het
jongerenpanel gaf op verzoek van gedeputeerde Kramer zijn kritische
kijk op het stuk. Daaruit rolde opnieuw tien adviezen. De belangrijkste:
Onderzoek voordat je iets doet. ‘Gans in Balans’ focust zich op
afschot van ganzen. Dit terwijl er nog veel onduidelijk is over de beste
methode om de ganzenpopulatie in balans te brengen.
Into fairtrade
De tweede helft van 2013 concentreerde het jongerenpanel zich op
het thema fairtrade. Leden overlegden met provinciaal projectleider
Duurzaamheid Nynke Blijham over hun rol bij Fryslân Fairtrade 2015,
de Friese ambitie om in 2015 een fairtrade provincie te zijn. Ook zaten
ze de maandelijkse vergadering van de fairtrade werkgroep van de
6. Topjaar voor Jongerenpanel
16
provincie bij. Zeker december stond bol van de activiteiten: de
jongeren spraken met 3FM over fairtrade koffie, thee en smoothies in
het Glazen Huis (helaas zonder resultaat), benaderden Leeuwarder
studentenvereniging Osiris om een fairtrade-vereniging te worden
(loopt nog) en interviewden Leeuwarder horecaondernemers over hun
fairtrade-beleid:
Tenslotte adviseerde het panel in april gedeputeerde Hans Konst over
plannen voor windenergie. En de communicatie van het voorgestelde
beleid. Ook werd meegedacht over het betrekken van leeftijdsgenoten
bij het onderzoek naar de Friese ecologische voetafdruk, dat de Friese
Milieu Federatie jaarlijks uitvoert.
Beleidsbepalers nemen panel serieus
Simon Bijlsma en Yvette van Dijk van de Friese Milieu Federatie
begeleiden en ondersteunen het Jongerenpanel Duurzaam Fryslân.
Ze leiden vergaderingen, organiseren workshops, bereiden met de
provincie vraagstukken voor en helpen het panel adviezen opstellen.
Volgens Van Dijk was 2013 een topjaar van het panel: “In januari had
het panel twaalf leden, later het jaar maar liefst twintig. Maar
belangrijker: We merken dat het panel serieus wordt genomen door de
beleidsbepalers. Partijen halen adviezen van de jongeren regelmatig
aan tijdens Statenvergaderingen.”
Behoefte aan online achterban
Ook voor 2014 staat het nodige op stapel. Zo blijven diverse
panelleden betrokken bij de fairtrade-werkgroep en wordt vinger aan
de pols gehouden bij de totstandkoming van de weidevogelnota. Ook
is een afvaardiging betrokken bij gesprekken over waterbeleid en de
Veenweidevisie. Ook zijn er plannen voor een online achterban. Van
Dijk: “Het panel wil graag, middels korte online enquêtes, standpunten
kunnen voorleggen aan een grote groep jongeren. Om zo tot breed
gedragen adviezen te kunnen komen. Een goed idee vinden wij. We
onderzoeken de mogelijkheden.”
17
Ik hou van Fryslân
Met Ik hou van Fryslân wil de Friese Milieu Federatie alle Friezen
praktische handvatten bieden om duurzamer te leven. Niet belerend,
maar inspirerend en door te laten zien dat het leuk en uitdagend is om
er met z’n allen voor te zorgen dat de ecologische voetafdruk kleiner
wordt. Daarvoor ontwikkelde zij in 2013 onder meer de Foodiebag en
de Friese Voetafdruktest. Twee mooie voorbeelden die enthousiast
door veel Friezen werden opgepakt.
Het ontwikkelen van de Friese Voetafdruktest had behoorlijk wat
voeten in aarde, vertelt projectleider Simon Bijlsma. “De test bestaat
uit een groot aantal vragen over leefstijl en gedrag. Aan de
antwoorden is een enorme hoeveelheid kengetallen en formules
gekoppeld. Ongelooflijk complex, maar het is ons wel gelukt, al
moesten we uitwijken naar België om een bedrijf te vinden dat het
voor ons kon maken.”
7. Successen Foodiebag en Friese Voetafdruktest
18
Foodiebag
De Foodiebag was eenvoudiger te realiseren. Het is een van de
middelen die de Friese Milieu Federatie samen met Koninklijke
Horeca Nederland inzet om de verspilling van voedsel terug te
dringen. Inmiddels bieden 23 restaurants in Friesland de foodiebags
met bijbehorende lepelclip aan de gasten aan. Door de clip aan hun
bord te klemmen, kunnen gasten laten weten dat ze wat ze niet
opkregen, graag meenemen naar huis. De Foodiebag is vooral een
manier om restaurants en gasten te laten nadenken over
voedselverspilling. En dat werkt, bleek uit de enorme belangstelling bij
media en publiek.
Waarom een voetafdruktest?
“Met de voetafdruktest wilden we een complete én betrouwbare test
ontwikkelen die mensen inzicht geeft in de impact van hun handelen
op het ruimtebeslag op aarde, inclusief tips voor wat ze kunnen doen
om hun voetafdruk te verkleinen. Om met de test ook jongeren aan te
spreken, hebben we hem voorgelegd aan het Jongerenpanel
Duurzaam Fryslân . Daaruit kwamen goede adviezen, zowel over de
inhoud als over de vormgeving.”
Hoe groot is de animo?
“Groot. De eerste maand is de test door zo’n zeshonderd jongeren
gedaan. In totaal is hij in die periode ongeveer 2500 keer ingevuld. We
zien onder meer dat er scholen mee bezig zijn geweest. Dat is
ontzettend leuk. Dat we The Voice-winnares en onze ambassadrice
Iris Kroes hebben betrokken bij de lancering op het Nordwin College
heeft beslist bijgedragen aan het succes. Zij spreekt jongeren aan.”
Wat en wie willen jullie ermee bereiken?
“De test is voor iedereen. Door bewustwording proberen wij de
gemiddelde voetafdruk per bewoner terug te brengen. Wij hopen dat
de test daaraan een flinke bijdrage levert.”
Volgend jaar vervolg?
“We zijn de resultaten nu aan het analyseren, op basis daarvan willen
we de tips die de test geeft nog beter afstemmen op de gebruikers.
We willen bijvoorbeeld met de adviezen inspelen op de verschillen
tussen gedrag van mannen en vrouwen die we terug zien in de
testresultaten.”
In Nederland is de gemiddelde voetafdruk 6,3 ha per persoon. De
wereld heeft een biocapaciteit van 1,8 ha per persoon. Als iedereen
op de wereld net zo zou leven als de gemiddelde Nederlander dan zijn
er 3,5 werelden nodig om natuurlijke bronnen niet uit te putten.
19
Natuur beter beschermd dankzij Convenant Natuurhandhaving
Het illegaal dumpen van afval, vernielen van dassenburchten of
vergiftigen van roofvogels. Triest, maar het gebeurt. Ook in Fryslân.
Wel lopen natuurovertreders een steeds grotere kans gepakt te
worden. Mede dankzij het Convenant Toezichtkring Natuurhandhaving
Fryslân dat op 12 april 2013 door zeven organisaties werd getekend in
Bakkeveen.
Met het convenant spreken Politie Noord-Nederland,
Staatsbosbeheer, It Fryske Gea, Sportvisserij Fryslân, de
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, Natuurmonumenten en de
Provincie Fryslân af intensiever samen te werken. Om zo strenger te
kunnen toezien en de natuurhandhaving in Fryslân naar een (nog)
hoger plan te tillen. De Toezichtkring, die al sinds 2000 bestaat, is
daarmee landelijk een voorloper.
Welke meerwaarde heeft het convenant voor de samenwerking?
“Met het convenant zijn afspraken aangescherpt over de aanpak van
handhaving en uitvoering van controles. Bovendien is het een effectief
middel om beleidsbepalers opnieuw bewust te maken van het belang
van intensieve samenwerking voor groenhandhaving”, aldus Arnoud
de Vries, die namens de Friese Milieu Federatie betrokken is bij de
Toezichtkring en het convenant.
Wie en wat willen jullie bereiken?
“Belangrijke afspraak in het convenant is het geven van extra
voorlichting. Doel daarvan is mensen bewuster te maken van de
regels en gevolgen van natuurovertredingen. Zo weet menig
bestuurder van een recreatieboot niet dat te snel varen schade
toebrengt aan natuurlijke oevers. Met het veranderen van kennis en
houding is al veel winst te boeken.”
“Een ander verhaal zijn natuurlijk zwaardere incidenten als
wildstroperij of afvaldumping. Daarop volgen boetes of zwaardere
straffen. Om een indruk te krijgen: In 2012 schreef de Toezichtkring
116 processen-verbaal en 902 bekeuringen uit. Er waren 232
inbeslagnames. Die overtredingen varieerden van het negeren van
8. Convenant Natuurbescherming
20
een verbod op loslopende honden tot
genoemde zware vergrijpen. Zorgwekkend
is het stijgend aantal meldingen van
roofvogelvervolging. En dan met name
vergiftiging. In 2012 waren daarvan 122
meldingen, ten opzicht van 117 een jaar
eerder. Ook dassen hadden het te verduren
in 2012. Zo werden er dassen vergiftigd en
acht burchten vernield.”
“Met het convenant willen we die ontwikkeling stoppen. En wel met
een zogenaamde programmatische methode. Deze houdt grofweg in
dat de partijen gezamenlijk periodiek een risicoanalyse uitvoeren,
welke de meest urgente problemen vaststelt. Per probleem wordt een
team van partners samengesteld. Het team spreekt vervolgens zelf
een strategie en onderlinge taakverdeling af.”
Wat is jullie rol?
“Als secretaris hebben we het convenant voorbereid. Van overleggen
tot en met tekst en afstemming daarvan. Ook coördineren we de
periodieke risicoanalyses. De algemene coördinatie ligt in handen van
de provincie, maar verschuift op den duur mogelijk naar de FUMO
(Friese Uitvoeringsdienst Milieu en Omgeving).
Deze omgevingsdienst bundelt kennis en ervaring van zowel
specialisten als allrounders van verschillende Friese overheden.”
21
FMF ondersteunt veel lokale duurzame energie-initiatieven
Met inspiratiebijeenkomsten, verdiepingsworkshops en informatie
heeft de Friese Milieu Federatie ook in 2013 weer veel lokale
duurzame energie-initiatieven ondersteund. Wijken en dorpen die
gezamenlijk energie willen in- en verkopen, zonnepanelen willen
aanschaffen of zelfs een windmolen, zijn door het servicepunt Hier!
Opgewekt Fryslân geholpen met advies op maat
Daarnaast is achter de schermen hard gewerkt aan synergie; in
de Energiewerkplaats, waarin het servicepunt van de FMF,
Doarpswurk en het Netwerk Duurzame Dorpen samenwerken. Vanaf
2014 gaat het servicepunt op in de Energiewerkplaats. “Ik ben heel blij
dat dit is gelukt en dat we daarmee ook de provincie hebben weten te
overtuigen deze samenwerking in 2014 en 2015 financieel te
ondersteunen”, vertelt projectleider Oscar Jansen.
Eigen coöperatie
In 2013 kon ook de start van Us Kooperaasje worden gevierd: de
overkoepelende eerste eigen energiecoöperatie. Samen met de twee
koepelorganisaties in Drenthe en Groningen startte zij een coöperatief
energieleveringsbedrijf: NLD energie. Deze coöperatie mag sinds 8
april 2014 energie leveren, maar koopt ook energie van lokale
initiatieven in. Dat doet zij zodat voor elke klant van het lokale initiatief
50 euro terugstroomt naar het dorp, dat daar weer nieuwe duurzame
initiatieven mee kan financieren.
9. Werken aan een Energiewerkplaats
22
Ideeën daarvoor leven er voldoende. Op de inspiratiebijeenkomsten,
die overigens niet alleen over energie gaan, maar bijvoorbeeld ook
over zorg en voedsel, komen per keer wel zo’n 100 mensen af. “Het is
zo inspirerend om te merken dat je initiatieven echt verder kunt
helpen. Daar krijgen wij energie van.”
Waarom van servicepunt naar Energiewerkplaats?
“We werken alle drie op het thema energie in wijken en dorpen. Door
de krachten te bundelen komt alle kennis die we hierover hebben
opgebouwd samen en kunnen we bewoners nog beter ondersteunen.”
Hoeveel initiatieven ondersteunen jullie?
“We organiseren heel veel inspiratiebijeenkomsten, waar initiatieven
onderling ervaringen en ideeën kunnen uitwisselen. Daarnaast denk ik
dat we zo’n 25 lokale energie-initiatieven op maat hebben
geadviseerd; dan gaan we vaak
naar een dorp of wijk toe. En we
geven workshops, zoals
Rekenen met energie. Dan
rekenen we bijvoorbeeld samen
met een dorp dat energie
neutraal wil worden uit waarop ze
het beste kunnen focussen om
de meeste energiewinst te
boeken. Dat is vaak nog best
lastig.”
Wie willen jullie bereiken?
“Veel initiatieven hebben net
even een steuntje in de rug nodig om succesvol te draaien. Soms gaat
het om inhoudelijke kennis, bijvoorbeeld over het type zonnepaneel
dat het meest geschikt is, en soms gaat het om het proces. Hoe werf
je klanten voor je initiatief, hoe overleg je met de gemeente over de
locatie voor een zonneweide? Wij geven dat steuntje. We helpen
overigens ook weer gemeenten met de vraag hoe zij om moeten gaan
met dit soort initiatieven van burgers.”
Wat heeft het servicepunt opgeleverd?
“Bijvoorbeeld dat we al heel mooie initiatieven zoals de
Tochtstrippenactie in Achter de Hoven in Leeuwarden en Mijn
Gaasterland op weg hebben kunnen helpen. Beide initiatieven zijn
gericht op het direct benaderen van mensen om samen te werken aan
energiebesparing. Dat werkt heel goed. Het zorgt voor draagvlak.”
23
Een kritische blik op de kwaliteit van onze omgeving
De mooiste provincie van Nederland. Zo wordt Fryslân genoemd.
Maar hoe gaan we met z’n allen om met het landschap in it bêste lân
fan d’ierde? Een veelbesproken thema. Zeker nu er windmolens
verschijnen, nieuwe snelwegen komen, kenmerkende greide
verandert en krimp dreigt in dorpen. Welke keuzes maken we in
Fryslân? Welke gevolgen hebben die voor de kwaliteit van onze
omgeving? Wat wordt gedaan om die kwaliteit te verbeteren? En wat
vinden we daarvan? De zesdelige tv-serie Moai Fryslân brengt het in
beeld. Moai Fryslân werd in maart en april 2014 uitgezonden bij
Omrop Fryslân. Gemist? Van 23 juni tot en met 28 juni volgen de
herhalingen. Bovendien zijn de uitzendingen blijvend te zien
op www.moaifryslan.nl.
Zes thema’s
In iedere uitzending staat een ander thema centraal. In de eerste is
dat wonen. Daarna neemt presentator Albert Jensma
achtereenvolgens de infrastructuur, landbouw, energie, bedrijven en
recreatie in Fryslân onder de loep. Voor ieder thema trekt hij de
provincie in en spreekt op locatie met deskundigen, inwoners,
ondernemers en initiatiefnemers. Samen zoomen ze in op plekken
waar menselijke keuzes het landschap beïnvloeden. Positief dan wel
negatief.
Wat is de aanleiding voor Moai Fryslân?
“Sinds de provincie in 2006 het Streekplan voor Fryslân vaststelde,
groeit de aandacht voor ruimtelijke kwaliteit. Maar vooral bij
deskundigen en beleidsmakers. De doorsnee inwoner is veel minder
betrokken. Niet zo gek ook, want ruimtelijke kwaliteit is een vrij
abstract begrip. Met de tv-serie hebben we dit begrip concreet
gemaakt. In begrijpelijke taal en met sprekende voorbeelden.
Uiteindelijk doel is inwoners van Fryslân meer te betrekken bij hun
landschap en leefomgeving”, vertelt Arnoud de Vries, projectleider
namens de Friese Milieu Federatie.
Wat is jullie rol?
“De serie is een initiatief van de Friese Milieu Federatie,
Landschapsbeheer Friesland en Omrop Fryslân. Samen met
Landschapsbeheer waren wij verantwoordelijk voor de uitvoering. De
voorbereiding begon met een startbijeenkomst waarvoor we een
gemêleerd gezelschap van inhoudelijk betrokkenen uitnodigden. Mede
op basis van hun input kwamen we tot de onderwerpen, juiste insteek
en passende gasten. Om dit vervolgens te vertalen in een goede
10. Moai Fryslân
24
briefing aan productiebedrijf Wij van PS. In de zomer van 2013 zijn de
eerste uitzendingen opgenomen.”
“Ondertussen werkten we aan een enquête voor alle inwoners van
Fryslân. Deze is na afloop van de serie gepubliceerd. Doel is vast te
stellen wat mensen van het Friese landschap en de tv-serie vinden.
Wat ze veel waard
is, waarover ze te
spreken zijn en wat
ze juist niet zint.
Eind mei 2014
volgen de
resultaten.”
Komt er een
vervolg?
“De resultaten van
de enquête
gebruiken we als
input voor eigen
beleid, maar – als
het aan ons ligt –
ook voor een vervolg van Moai Fryslân. Daarin willen we burgers en
hun visie nog meer centraal stellen. Het concept nog meer ‘van de
Friese burger’ maken. Er zijn al ideeën voor een uitgebreidere
uitwerking, met behalve uitzendingen ook een online discussieplatform
en bijeenkomsten waar mensen met hun omgeving aan de slag gaan.”
25
Stichting Friese Milieu Federatie
De organisatie
Statutaire naam, rechtsvorm en vestigingsplaats
De stichting Friese Milieu Federatie (FMF), gevestigd in Leeuwarden
is opgericht in 1972 onder de toenmalige naam “Friese Milieuraad”.
Deze naam is bij de statutenwijziging in 1992 gewijzigd in Stichting
Friese Milieu Federatie. Op 8 februari 2006 heeft een eeerste
actualisatie van de statuten plaatsgevonden. Op 1 augustus 2012
heeft een tweede actualisatie plaatsgevonden. De statuten zijn
opgemaakt door notaris mr. D. Postma te Leeuwarden. De Stichting is
ingeschreven in het Handelsregister te Leeuwarden onder nummer
S41000343
Doelstelling
De doelstelling van de FMF is volgens de statuten: Het bevorderen
van de bescherming, instandhouding en verbetering van natuur, milieu
en landschap in de provincie Fryslân en verder alles wat daarmee
verband houdt, in de meest ruime zin.
Missie
De FMF is een koepelorganisatie van momenteel 36 natuur- en
milieuorganisaties die opkomt voor de belangen van natuur en milieu
in Fryslân. Ze maakt zich sterk voor de ontwikkeling van een
duurzaam Fryslân, waarin een vitale natuur, een gezond milieu en een
robuust landschap centraal staan. Ze loopt voorop om kansrijke en
duurzame vernieuwing te stimuleren en daagt anderen uit tot een
bijdrage en tot samenwerking.
De organisatie
26
Verandering
In de 40 jaar dat de FMF bestaat is de omgeving drastisch veranderd
en daarmee de FMF ook. Ze heeft zich ontwikkeld van een reactieve
naar een pro-actieve organisatie waarbij de nadruk ligt op het werken
vanuit een breed (duurzaamheids) perspectief, geworteld in de Friese
samenleving. Het feit dat de organisatie sterk is veranderd in de loop
der jaren betekent niet dat ze op haar lauweren moet rusten. Haar
omgeving is volop in ontwikkeling, de reactietijden worden steeds
korter. Daarom is een Meerjarenvisie, als piketpaal voor haar
toekomstige werkzaamheden, van belang.
Meerjarenvisie
In 2012 heeft de Friese Milieu Federatie de Meerjarenvisie “Grien foar
Elkenien” opgesteld. Deze visie heeft betrekking op de periode 2012
– 2016 en geeft een doorkijk van het toekomstperspectief van de FMF
en een doorkijk op de wijze waarop zij zich de komende jaren wil
ontwikkelen.
Koers
In de Meerjarenvisie borduurt de FMF voort op de koers die al eerder
is ingeslagen: zij ziet zichzelf in de toekomst als een onafhankelijke,
deskundige en perspectief biedende organisatie die geworteld is in de
Friese samenleving, met een centrale plaats in het Friese natuur-,
milieu- en duurzaamheidsnetwerk. Ze wil in de toekomst:
• Eén geluid vanuit natuur en milieu laten horen;
• Transitie naar duurzame samenleving ondersteunen bij en
bruggen slaan tussen overheden, bedrijven en maatschappelijke
organisaties;
• Dichtbij de burger staan. Ze wil natuur- en
milieubewustwording van de Friese
burger vergroten en deze verleiden tot een meer duurzaam gedrag;
• In frontlinie opereren door kansen en bedreigingen te
signaleren en daar naar te handelen.
Handelingsperspectief
De werkwijze van de FMF is de laatste jaren, samen met haar missie
ook sterk aan verandering onderhevig. In plaats van reageren op, gaat
ze zelf aan de slag. Dit doet ze door Verleiding (overheden, bedrijven
en burgers verleiden tot een meer duurzaam gedrag), Vertalen (van
concept naar concrete aanpak) en Verbinden (coalities sluiten,
netwerksturing).
27
Bestuur en directie
Het bestuur bestaat statutair uit ten minste vijf personen en wordt
benoemd door de raad van toezicht. Het huidige bestuur bestaat uit
vier personen. De zittingsduur van een bestuurslid is vier jaar; bij
periodiek aftreden is het bestuurslid tweemaal herbenoembaar. Het
bestuur heeft bij directiestatuut last en volmacht verleend aan de
directeur om namens het bestuur de dagelijkse leiding over de
Stichting te voeren. In 2013 kwam het bestuur viermaal bijeen. De
raad van toezicht heeft per 1 februari 2011 dhr. J.R. van der Werf
benoemd als directeur.
benoemd herbenoemd volgende
herbenoeming
P. de Haan,voorzitter november
2009
2013 november 2017
Mw. P. Esser,
penningmeester
juni 2012 juni 2016
Mw. H. Henstra,
bestuurslid
juni 2010 juni 2014
J. Slager, bestuurslid november
2013
november 2017
Raad van Toezicht
De raad van toezicht heeft als algemene taak het toezicht houden op
het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken in de
stichting alsmede het uitoefenen van die taken en bevoegdheden die
in de statuten aan de raad van toezicht zijn opgedragen of toegekend.
De raad van toezicht bestaat uit zoveel natuurlijke personen als dat er
aangesloten organisaties zijn met een minimum van drie personen.
Iedere aangesloten organisatie benoemt een lid in de raad van
toezicht. De zittingsduur per periode is vier jaar, het lid is tweemaal
herbenoembaar. In 2013 kwam de raad van toezicht tweemaal bijeen.
28
Benoemd
vertegenwoordigd namens
aangesloten organisatie
Herbenoemd
Volgende
herbenoeming
Algera G. 08-10-2009 St. Vrienden van het Nannewiid
okt-13 okt-17
Ansingh R.G. 13-12-2005 Ver. N&m Ureterp
dec-09/13 dec-17
Buiten H.K. 01-4-2010 IVN Ooststellingwerf
apr-14
Brug R. van der 16-06-2011 St. Historisch Belang Noord Ned.
jun-15
Bult, M. 21-11-2006 IVN, afd Noord Oost Friesland
dec-09/13 dec-17
Elgershuizen, H. 15-01-2014 Milieuplatform Leeuwarden
jan-17
Feenstra H.K. 01-07-2010 Bomenstichting
jul-14
Fens J. 01-05-2012 Waddenvereniging
mei-16
Folbert A.J. 01-05-2012 KNNV Leeuwarden
mei-16
Frieswijk-Nijhof M.J.M. 13-12-2005 N&L De Walden De Marren
dec-09/13 dec-17
Galama Y.J. 23-11-2009 Milieuwurkgroep Boalsert
nov-13 nov-17
Halma J.T. 28-10-2013 Vereniging Moai Skarsterlân
okt-17
Hijlkema G. 19-01-2011 IVN Sudwesthoeke
jan-15
Hoekstra M. 20-11-2013 Bond Friese Vogelwachten
nov-17
Houtsma J. 20-10-2011 It Fryske Gea
okt-15
29
Klijnstra D. 16-06-2011 Natuur- en Vogelwacht Bakkeveen
jun-15
Koopmans G. 19-10-2012 Natuurmuseum Fryslân
okt-16
Lans H.E. van der 13-12-2005 St. Vrijwillig Bosbeheer
dec-09/13 dec-17
Linde J.G. te 01-05-2012 Fryske Feriening Foar Fjildbiology
mei-16
Meer J.H.R. van der 13-12-2005 Ver. Milieudefensie
dec-09/13 dec-17
Meer S. D. van der 11-01-2012 Sportvisserij Fryslân
jan-16
Niewold-Homan P.M. 10-10-2012 KNJV
okt-16
Oosterbaan, R. F. 17-05-2011
Ver. Natuurbescherming Gorredijk
e.o. mei-15
Persenaire J.B. 13-12-2005 St. tot behoud N&L Nijefurd
apr-10/13 dec-17
Pré, G. du 28-10-2013 Vereniging Noordenwind
okt-17
Ridder A.J. van de 06-01-2010 St. Gaasterlan-Natuerlan
jan-14 jan-18
Rieder R. M. 13-12-2005 Ver. N&M Educatie Heerenveen
dec-09/13 dec-17
Veldhuyzen van Zanten
R.E.J. 17-10-2012 Ver. Natuurmonumenten
okt-16
30
Als relevante (neven)functies zijn door de volgende leden de volgende
meldingen gedaan in de bijlage 12 verklaringen van het Centraal
Bureau Fondsenwerving. Relevante (neven)functies van leden van het
bestuur en leden van de raad van toezicht
R. van der Brug
Voorzitter Historisch Belang, bestuurslid Natuur & Milieu Ureterp, Lid
gebiedscommissie N381.
Mw. P. Esser
Directie P.M. Esser Holding
Mw. J. Fens,
Projectmedewerker Waddenvereniging
J. Houtsma
Bestuurslid Bond van Friese Vogelbeschermingswachten.
D. Klijnstra
Technisch beleidsmedewerker Groen en Landschap gemeente
Dantumadiel, bestuurslid Natuur- en Vogelwacht Bakkeveen.
Dhr. G. Koopmans
Directeur Natuurmuseum Fryslân.
Mw. J.G. te Linde
bestuurslid Fryske Feriening Foar Fjildbiology
A.J. van de Ridder
bestuurslid district Natuurmonumenten frsl, IVN-lid landelijke Raad
Amsterdam, Pr-medewerker Vogelwacht A’Waard.
Van de overige leden zijn geen relevante (neven)functies bekend.
Bureaumedewerkers
Dhr. P. Adema (tot 1-4-2014), projectmedewerker
Dhr. ing. G.D. Bergstra, projectmedewerker
Dhr. drs. S. Bijlsma, projectleider programma Samen Duurzaam
Mw. Y. van Dijk, projectmedewerker
Dhr. drs. G. Geerds, communicatiemedewerker
Mw. G. de Jong, projectmedewerker
Mw. M. Kloppenburg-Antoine, secretaresse
Mw. W. Koehoorn-Elzinga, hoofd bedrijfsvoering
Mw. C.N. Russchen, trainee
Dhr. ir. P.J.M. van der Vegt, projectleider Fryslân de Moaiste
Dhr. ir. A.R. de Vries, projectleider programma Natuur als Buur
Dhr. drs. J.R. van der Werf, directeur
In 2013 heeft zich een aantal wijzigingen voorgedaan in de
samenstelling van het medewerkersbestand. Per saldo is het aantal
fte licht gedaald van 9,68 naar 9,14.
Het verzuim in 2013 is 1,34% en daarmee licht gedaald ten opzichte
van 2012 (1,44%).
Wat betreft de scholing van medewerkers zijn hun wensen en de
wensen van de organisatie vastgelegd in hun persoonlijk
ontwikkelingsplannen. In 2013 heeft een aantal medewerkers een
korte opleiding gevolgd.
31
Centraal Bureau Fondsenwerving
De Stichting Friese Milieu Federatie (FMF) bezit het keurmerk van het
Centraal Bureau Fondsenverwerving (CBF). De FMF is daarmee
formeel erkend als “goed doel”, wat weer een van de voorwaarden is
om in aanmerking te komen voor een bijdrage van de Nationale
Postcode Loterij. Het doel van het keurmerk voor dergelijke
instellingen is de donateurs ervan een zo groot mogelijke zekerheid te
geven dat hun geld goed en doelmatig besteed wordt. Om voor het
keurmerk in aanmerking te komen moeten de organisatie en
bedrijfsvoering van de instelling aan hoge eisen voldoen.
Jaarlijks toetst het CBF of de instelling aan die eisen voldoet. In
december 2012 is het keurmerk verlengd voor een periode van drie
jaar.
Ook moet de instelling jaarlijks een verantwoordingsverklaring
vaststellen. Daarin verklaart ze dat ze de algemene principes van het
keurmerk onderschrijft en kan ze ook aangeven wat ze zal doen met
de verbeterpunten die het CBF genoemd heeft.
Bij de wijziging van de statuten van de FMF in februari 2006 en in
augustus 2012 zijn de statuten aangepast aan de eisen die het CBF
toen stelde. Het is goed bij het lezen van onderstaande verklaring in
gedachten te houden dat de eisen van het CBF voor een deel
toegespitst zijn op een ander soort instelling dan de FMF is.
Verantwoordingsverklaring code goed bestuur voor goede
doelen 2014
Het Bestuur van de Friese Milieu Federatie onderschrijft de volgende
principes:
Binnen de instelling dient de functie ‘toezicht houden’
(vaststellen of goedkeuren van plannen, en het kritisch volgen
van de organisatie en haar resultaten) duidelijk te zijn
gescheiden van het ‘besturen’ dan wel van de ‘uitvoering’.
De instelling dient continu te werken aan een optimale
besteding van middelen, zodat effectief en doelmatig gewerkt
wordt aan het realiseren van de doelstelling.
De instelling streeft naar optimale relaties met
belanghebbenden, met gerichte aandacht voor de
informatieverschaffing en de inname en verwerking van
wensen, vragen en klachten.
In deze verantwoordingsverklaring wordt beschreven op welke manier
de Friese Milieu Federatie invulling geeft aan deze principes.
Ad 1 Functiescheiding tussen toezicht en uitvoering
Bij de Friese Milieu Federatie is de functiescheiding geregeld door in
de statuten de toezichtfunctie bij de Raad van Toezicht te leggen. De
Raad van Toezicht houdt toezicht op het beleid van het bestuur en op
de algemene gang van zaken in de Stichting. Het bestuur is belast
met het besturen van de stichting en heeft de
eindverantwoordelijkheid voor de (dagelijkse) leiding en de uitvoering
van haar programma’s en activiteiten.
32
Het bestuur heeft een Directiestatuut vastgelegd, deze is
geactualiseerd op 27 februari 2013. Daarmee krijgt de directeur
volmacht om namens het bestuur de dagelijkse leiding over de
stichting te voeren. Op 23 november 2009 heeft de Raad van Toezicht
op voorstel van het bestuur de Notitie Spelregels vastgesteld. Daarin
staan nadere afspraken over de samenwerking tussen Raad van
Toezicht, bestuur en werkorganisatie.
Optimale samenstelling van het bestuur en het toezichthoudend
orgaan
De voorzitter, de secretaris en de penningmeester van het bestuur
worden in functie benoemd door de raad van toezicht. Het bestuur
zorgt ervoor dat voor deze functies kandidaten voorgedragen worden
die voldoen aan de profielschetsen die het bestuur voor deze functies
vastgesteld heeft.
Voor wat de overige bestuursleden betreft, zoekt het bestuur
kandidaten die aan het algemene profiel voldoen en die op basis van
kennis, deskundigheid, netwerk of andere punten een verrijking
vormen van het bestuur.
De leden van de Raad van Toezicht worden elk door een aangesloten
organisatie benoemd, zo is in de statuten bepaald. Het bestuur streeft
er in principe naar zoveel mogelijk organisaties die actief zijn op het
gebied van het doel van de Stichting tot aangesloten organisatie te
maken. Wie de aangesloten organisatie benoemt als lid van de Raad
van Toezicht is aan die organisatie zelf om te beslissen.
Evaluatie functioneren van de directie, bestuurders en toezichthouders
De directeur heeft eens per jaar een functioneringsgesprek met de
voorzitter van het bestuur, waarin zijn functioneren geëvalueerd wordt.
Tussen bestuur en Raad van Toezicht is afgesproken dat er elk
voorjaar een brainstormsessie gehouden wordt waarin de Raad van
Toezicht en het bestuur het functioneren van het eigen orgaan en dat
van de Stichting als geheel evalueren onder leiding van een externe
deskundige.
Taakverdeling tussen bestuur en raad van toezicht
Het bestuur is eindverantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de
Stichting. De Raad van Toezicht houdt toezicht op het beleid van het
bestuur en op de algemene gang van zaken in de Stichting.
Ad 2 Optimale besteding van de financiële middelen
De stichting Friese Milieu Federatie heeft ten doel het behoud en de
verbetering van de kwaliteit van de natuur, het milieu en het landschap
en het bevorderen van duurzame ontwikkeling in het bijzonder in de
provincie Fryslân, alles in de meest ruime zin.
De Friese Milieu Federatie heeft in de afgelopen jaren voortdurend
gewerkt aan verbetering van de projectmatige aanpak van haar
werkzaamheden. Alle activiteiten zijn gericht op het realiseren van de
doelstelling van de Milieufederatie.
33
Optimalisering van de effectiviteit van de organisatie vindt op de
volgende manier plaats:
De directie stelt jaarlijks een werkplan met begroting op, waarin
onder meer de gewenste resultaten, begrote kosten en
beoogde financiering per project zijn vastgelegd. Het bestuur
toetst dit werkplan met begroting en stelt dit vast. De Raad van
Toezicht keurt het vervolgens goed.
Het hoofd bedrijfsvoering voorziet het bestuur van financiële
kwartaalrapportages, waarin de gerealiseerde cijfers t.o.v. de
begroting zichtbaar worden gemaakt.
De directie informeert het bestuur over mogelijke
overschrijdingen van de begroting of verschuivingen van meer
dan 10% binnen de hoofdposten op de begroting.
Over de voortgang van het werkplan en de afzonderlijke
projecten wordt conform de daarover gemaakte afspraken aan
de partners en subsidieverstrekkers gerapporteerd.
Het hoofd bedrijfsvoering stelt een jaarrekening op conform de
Richtlijn 650 Fondswervende instellingen. De accountant
controleert deze en voorziet de jaarrekening van een
goedkeurende controleverklaring. De accountant rapporteert
rechtstreeks aan het bestuur over de jaarlijkse
accountantscontrole. Het bestuur stelt de jaarrekening vast en
de Raad van Toezicht keurt deze goed.
Het hoofd bedrijfsvoering stelt jaarlijks een financieel
projectenoverzicht op dat overeenstemt met de jaarrekening. In
het financieel projectenoverzicht worden per project vastgelegd:
de begrote opbrengsten en kosten én de gerealiseerde
financiering, d.w.z. subsidies en overige bijdragen, uren en
kosten. De inhoudelijke verslaglegging wordt samengevat in het
externe jaarverslag, dat door geïnteresseerden kan worden
opgevraagd.
Over de taken, bevoegdheden en procedures rond de
besteding van de financiële middelen zijn afspraken vastgelegd
in het handboek van de Friese Milieu Federatie.
De organisatie streeft naar een verantwoorde verhouding
tussen productiviteit en overhead. Als referentiepunten hanteert
zij daarbij overheadgemiddelden van vergelijkbare goede
doelenorganisaties. Voor de komende jaren richt het beleid zich
op handhaving van de beheer- en administratiekosten op gelijk
niveau terwijl ze de organisatie in omvang en productie licht
willen laten groeien.
Daarnaast werkt de Friese Milieu Federatie aan optimalisering
van haar effectiviteit door: - Structurele samenwerking met plaatselijke groepen, de provinciale milieufederaties, terreinbeheerders en overige partners. - Uitwisseling van kennis over organisatieveranderingen en verbeteringsorganisaties met andere provinciale instellingen. Ad 3. Streven naar optimale relaties met belanghebbenden
De Friese Milieu Federatie ondersteunt mensen en organisaties, die
zich actief inzetten voor hun eigen leefomgeving. Zij vervult de functie
van vraagbaak, aanspreekpunt en coördinator van lokale activiteiten in
Fryslân. Zij beschikt daarvoor over een breed netwerk aan contacten,
die bij deze ondersteuning van dienst kunnen zijn.
34
Gerelateerd aan de doelstelling van de milieufederatie zijn
belanghebbenden:
1. plaatselijke groepen en individuen, die zich inzetten voor
natuur, milieu en landschap in Fryslân;
2. beleidsmakers en beslissers in openbaar bestuur en
bedrijfsleven, die invloed uitoefenen op het terrein van natuur, milieu
en landschap in Fryslân;
3. samenwerkingspartners.
In de Communicatiestrategie van de Friese Milieu Federatie is
vastgelegd op welke manier de Friese Milieu Federatie de
communicatie met haar belanghebbenden wil verbeteren. De
milieufederatie zal zich blijven richten op beleidsbeïnvloeding via
bestuurders en bedrijfsleven, maar wil zich daarnaast meer richten op
een goede en efficiënte informatievoorziening aan een breed publiek:
voor alle in natuur, milieu en landschap geïnteresseerde mensen. De
informatievoorziening is erop gericht om de effectiviteit van de
activiteiten van de milieufederatie te vergroten. Concrete voorbeelden
van de uitvoering van de communicatiestrategie zijn:
de vernieuwde website van de Friese Milieu Federatie,
waarmee op een heldere manier inzicht wordt gegeven in de
visie, taken en rollen van de milieufederatie, in haar activiteiten
en die van haar collega-organisaties;
via onze pagina’s Grrroen in de huis-aan-huiskrant Fryslân
worden alle huishoudens in Fryslân bereikt;
de inzet van sociale media bij projecten met als doel nieuwe
doelgroepen te bereiken.
Het jaarverslag en de jaarrekening van de Friese Milieu Federatie zijn
bij de organisatie op te vragen of via de
website www.friesemilieufederatie.nl te downloaden.
Een ieder is vrij om inbreng te leveren en te reageren op onze
activiteiten en het te voeren of gevoerde strategische en inhoudelijke
beleid. Dat kan op verschillende manieren, maar de website is
daarvoor een goed platform. Meningen, opvattingen of reacties
worden zeer op prijs gesteld en worden in de reguliere werkprocessen
van beleidsvorming en uitvoering meegenomen.
Tot slot bestaat er voor belanghebbenden de mogelijkheid om een
klacht in te dienen bij de milieufederatie, als zij het bijvoorbeeld niet
eens zijn met de uitvoering van activiteiten of constateren dat er
sprake is van inconsistentie van beleid. Voor een correcte verwerking
van de klachten is een Klachtenprocedure Friese Milieu Federatie
ontwikkeld.
Doelstellingen van deze procedure zijn:
1. Klachten afhandelen op een vooraf vastgestelde eenduidige
wijze, om de servicegraad naar de aangesloten organisaties, relaties,
partners en geïnteresseerden te bewaken.
2. Ten behoeve van bestuur en/of management inzicht
verschaffen in het totale aantal, de soort en de ernst van klachten om
zo, waar nodig en mogelijk, te komen tot aanbevelingen om
werkprocessen of de inhoudelijke koers aan te passen of te wijzigen.
35
Deze verantwoordingsverklaring is vastgesteld in de
bestuursvergadering van 14 mei 2014
Bezoldiging en vergoedingenbeleid
De Friese Milieu Federatie volgt voor de bureaumedewerkers de
arbeidsvoorwaarden die zijn opgesteld in de CAO Welzijn en
Maatschappelijke Dienstverlening.
Behoudens de vergoeding voor reiskosten ontvangen de bestuurders
van Stichting Friese Milieu Federatie geen vergoeding voor hun
werkzaamheden.
Vrijwilligersbeleid
De Friese Milieu Federatie heeft contacten met verschillende soorten
vrijwilligers:
1. de leden van de aangesloten organisaties en andere
organisaties, die zich vrijwillig inzetten voor het behoud van natuur,
milieu, landschap en duurzaamheid in Fryslân;
2. personen, die zich incidenteel en belangeloos inzetten voor
bepaalde activiteiten van de Friese Milieu Federatie;
3. onbezoldigde medewerkers van het kantoor van de Friese
Milieu Federatie.
Ad 1
De leden van de actieve achterban bestaan uit leden van aangesloten
organisaties en andere natuur- en milieugroepen en personen die zich
individueel betrokken weten bij het werk van de Friese Milieu
Federatie.
De Friese Milieu Federatie ziet het als één van haar belangrijkste
taken om de vrijwilligers onder categorie 1 actief te ondersteunen. Zij
doet dit door middel van
• het verstrekken van informatie
• advisering
• het organiseren van activiteiten
• het verstrekken van voorlichtingsmateriaal.
Het werven van deze vrijwilligers gebeurt door de desbetreffende
organisatie en die is ook verantwoordelijk voor de activiteiten van de
vrijwilligers. Bij het werven kan de Friese Milieu Federatie een
faciliterende rol spelen.
Ad 2
Sinds het bestaan van de Friese Milieu Federatie zijn er altijd
personen geweest, die zich belangeloos hebben ingezet voor de
organisatie, vooral door middel van advisering over zaken die met het
werkveld van de Friese Milieu Federatie te maken hebben.
De Friese Milieu Federatie vergoedt onkosten die deze vrijwilligers
maken voor het uitvoeren van hun werk ten behoeve van de
organisatie. Voorwaarde daarbij is wel dat tevoren afspraken over het
36
maken van kosten gemaakt zijn met de medewerker van de Friese
Milieu Federatie onder wiens verantwoordelijkheid de activiteit valt.
Ad 3
Op de verschillende werkterreinen van de milieufederatie zijn
medewerkers actief die hun werk onbezoldigd verrichten en een
werkplek in het kantoor van de Friese Milieu Federatie krijgen.
De Friese Milieu Federatie vergoedt de onkosten, die deze vrijwilligers
maken voor het uitvoeren van hun werk ten behoeve van de
organisatie.
De aansprakelijkheidsverzekering van de organisatie is ook voor deze
medewerkers afgesloten.
Vrijwilligers in deze categorie worden zoveel mogelijk de rechten en
plichten toegekend die de betaalde medewerkers in dienst van de
Friese Milieu Federatie hebben.
Dat houdt onder meer in dat er functionerings- en
beoordelingsgesprekken met hen gevoerd worden en dat er afspraken
gemaakt worden over werktijden en verlof.
Vrijwilligers in deze categorie krijgen een aanstellingsbrief van het
bestuur waarin de belangrijkste afspraken die gemaakt zijn,
vastgelegd worden.
In 2013 zijn er drie vrijwilligersovereenkomsten gesloten, deze
vrijwilligers waren actief ten behoeve van het bureau: mw. H.
Kaput, mw. M. Schaft, mw. C.N. Russchen. Naast deze vrijwilligers
waren er meerdere stagiaires actief.
Financiële paragraaf
De Friese Milieu Federatie is een stichting zonder winstoogmerk.
Provinsje Fryslân en de Nationale Postcode Loterij zijn de grootste
geldverstrekkers. De besteding van de inkomsten wordt inhoudelijk
verantwoord in het jaarverslag en financieel in de jaarrekening. De
financiële bijlage bevat een overzicht van de balansrekeningen en de
staat van baten en lasten over 2013. Het beleid ten aanzien van de
reserves is opgenomen in de jaarrekening. De Friese Milieu Federatie
beschikt over een continuïteitsreserve. Deze dient als buffer voor het
opvangen van tegenvallers en
om de continuïteit van de
stichting te waarborgen. De
financiële middelen zijn
ondergebracht bij de
Triodosbank op een rekening
courant en een
rendementsrekening. Voor
verdere financiële informatie
wordt verwezen naar de
jaarrekening 2013.
Bijlage 1: Lijst aangesloten organisaties
1. It Fryske Gea Postbus 3, 9244 ZN Beetsterzwaag 0512 38 14 48 www.itfryskegea.nl 2. Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging, regio Friesland De Finne 38, 9036 KK Menaam 0518 45 19 87 www.knjv.nl 3. Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging, afdeling Drachten J.M. Houwenstraat 29, 9203 SL Drachten 0512 54 15 78 www.knnv.nl/drachten 4. Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging, afdeling Leeuwarden Herweystrjitte 51, 9145 SK Ternaard 0519 57 18 19 www.knnv.nl/leeuwarden 5. Vereniging Natuurmonumenten Postbus 764, 9400 AT Assen 0592 30 50 50 www.natuurmonumenten.nl 6. Fryske Feriening Foar Fjildbiology Flevo 38 9204 JP Drachten 06-18986455 www.fjildbiology.nl
7. Waddenvereniging Postbus 90, 8860 AB Harlingen 0517 49 36 93 www.waddenvereniging.nl 8. St. Vrijwillig Bosbeheer Noord-Nederland Asserstraat 201, 9486 TD Rhee 0592 29 17 15 www.ecoplan.nl 9. Ver. Milieudefensie, kerngroep Leeuwarden Ramstraat 33, 8921 PW Leeuwarden 058 212 88 74 www.milieudefensie.nl 10. Stichting Gaasterlân Natuerlân Mientwei 2, 8572 WB Rijs 0514 58 16 77 www.gaasterland-natuurland.nl 11. Wielenwerkgroep Lanen 33, 8861 CB Harlingen 06 48 96 67 10 www.wielenwerkgroep.nl 12. Natuur- en Landschapsvereniging ‘De Wâlden, De Marren’ Robyntsjewei 20, 9261 XV Eastermar 0512 47 21 02 13. Milieuplatform Leeuwarden Sassingastins 7, 8925 JJ Leeuwarden 058 267 29 77 www.milieuplatform-leeuwarden.tk
Bijlagen
14. Vereniging Natuur en Milieu Ureterp e.o. Hagedoarnleane 8, 9247 AG Ureterp 0512 30 19 42 15. Milieuwerkgroep Terschelling Noord Midslandweg 43, 8891 JG Midsland Terschelling 0562 44 93 38 16. IVN, afdeling Heerenveen e.o. De Finne 21, 8458 CT Tjalleberd 0513 62 13 52 www.ivn.nl/afdeling/heerenveen-eo 17. Stichting Milieuwurkgroep Boalsert Snekerweg 1, 8701 PZ Bolsward 0515 57 25 07 www.milieuwerkgroepbolsward.nl 18. IVN, afdeling Ooststellingwerf Lijnakker 5, 8431 PJ Oosterwolde 0516 51 53 81 www.ivn.nl/afdeling/ooststellingwerf 19. Stichting tot Behoud van Natuur en Landschap Nijefurd Pastorywei 15, 8721 GS Warns 0514 68 16 10 www.landschapnijefurd.nl 20. IVN Noord-Oost Friesland A. Reitsestraat 5, 9851 AT Burgum www.ivn.nl/afdeling/noord-oost-friesland 21. Jeugd Natuur Club “The Nature Kids” G. Emersonstrjritte 59, 9088 BG Wirdum 058 255 33 31 www.jeugdnatuurclub.nl
22. St. Van Ommenpolder Wite Muonts 1, 8621 DU Heeg 06 13706140 23. Werkgroep Kerkuilen
Lipomwijk 2, 9247 CH Ureterp
0512 30 31 74
www.kerkuil.com
24. Stichting Bomenridders Leeuwarden Stienserstraat 22, 8917 CE Leeuwarden 06 20 39 19 70 www.bomenridders.nl 25. Bomenstichting Uiterwaardenstraat 308, 1079 DB Amsterdam 020 33 06 008 www.bomenstichting.nl 26. St. It Griene Erfgoed Ottemaweg 4, 9254 HG Hurdegaryp 0511 47 63 79 www.stige.nl 27. St. Vrienden van het Nannewiid Streek 20, 8464 NC Sint Johannesga www.vriendenvannannewiid.nl 28. IVN afdeling Súdwesthoeke De Flechtreed 29, 8567 KC Oudemirdum 0514 57 19 93 www.ivn.nl/sudwesthoeke 29. Vereniging voor Natuurbescherming Gorredijk e.o. Tsjotter 16, 8401 MT Gorredijk 0513 46 14 01 www.geaflecht.nl
30. Stichting Historisch Belang Noord-Nederland Wylp 15, 9247 GH Ureterp 06 13490961 www.historischbelang.nl 31. Sportvisserij Fryslân Biensma 27, 9001 XZ Grou 0566 62 44 55 www.visseninfriesland.nl 32. Natuur- en Vogelwacht Bakkeveen Foarwurkerwei 8a, 9243 JZ Bakkeveen 0516 85 06 65 33. Natuurmuseum Fryslân Schoenmakersperk 2, 8911 EM Leeuwarden 058 233 22 44 www.natuurmuseumfryslan.nl 34. Bond van Friese Vogelbeschermingswachten Koaidyk 8c, 9264 TP Earnewald 0511 53 97 50 www.friesevogelwachten.nl 35. Ver. Noordenwind Tesselschadestraat 6, 8913 HB Leeuwarden 058 244 98 08 www.noordenwind.org 36. Ver. Moai Skarsterlan De Stelle 43, 8501 MR Joure 0513 41 29 72 www.moaiskarsterlan.nl 40
Bijlage 2: Nationale Postcode Loterij De Natuur en Milieufederaties werken nauw samen met de Nationale Postcode Loterij. De federaties worden sinds 1996 gesteund door de grootste goede doelen loterij van Nederland. In 2013 ontvingen de Natuur en Milieufederaties een bedrag van 2,25 miljoen euro van de Nationale Postcode Loterij voor hun werk voor natuur, milieu en landschap in de provincies. De cheque werd overhandigd tijdens het Goed Geld Gala 2013 in het Concertgebouw in Amsterdam. Op dit bijzondere gala werd - in aanwezigheid van Bill Clinton - de verdeling van de opbrengsten voor goede doelen bekendgemaakt. In totaal verdeelde de Postcode Loterij 291 miljoen euro onder haar goede doelen. De Friese Milieu Federatie heeft in 2013 dankzij de deelnemers van de Nationale Postcode Loterij onder meer de projecten Big Jump, Nacht van de Nacht, Pluk van de Petteflet Natuurprijs kunnen realiseren.
Joris Hogenboom (rechts) en Hans van der Werf van De Natuur en Milieufederaties ontvangen de cheque van € 2.250.000 uit handen van Judith Lingeman (Hoofd Afdeling Goede Doelen van de Nationale Postcode Loterij) Foto: Roy Beusker
Het werk van de Friese Milieu Federatie wordt mede mogelijk gemaakt door:
Friese Milieu Federatie
Agora 6
8934 CJ Leeuwarden
Telefoon: 058- 289 03 03
Fax: 058- 288 04 25
E-mail: [email protected]
Internet: www.friesemilieufederatie.nl
Volg ons ook op: