O mundo coñecido polos europeos no comezo da Idade Moderna

Le o texto.

A imaxe representa o mapa do mundo coñecido polos europeos no século XV.

Como se ve no mapa do mundo coñecido, desde a época romana e ata o século XV, o Imperio bizan=no representara un papel de bisagra entre Oriente e Occidente, subministrando un tecido, a seda, e as especias orientais.

A seda coñecíase na China desde tempos moi an=gos, e chegara a Occidente en moi escasas can=dades, e era considerada como unha tea de elevado pres=xio. Desde o século I a.C., co avance do Imperio romano, o comercio da seda regularizouse, converténdose nun produto de luxo moi apreciado en todo o Imperio. Coa caída do Imperio romano e a difusión dos pobos bárbaros por Occidente, o comercio da seda pasou a estar monopolizado polos bizan=nos, que gardaban celosamente o segredo da súa orixe. En Occidente pensábase que podía ser unha araña a que producise un Io destas caracterís=cas, pero conta a lenda que uns monxes que chegaran a Bizancio encontraron que o segredo estaba nos casulos de seda e que ocultaron algúns casulos nas varas de cana que levaban para viaxar, rompendo así o monopolio bizan=no. O certo é que foron os musulmáns os que introduciron en Europa as primeiras sedarías, a través da península ibérica.

A conquista de Constan=nopla no ano 1453 acabou con toda esta situación, o que moveu os principais comerciantes europeos, os italianos, a buscar e financiar rutas alterna=vas. Isto propiciou a difusión do pensamento renacen=sta a Occidente, e tamén comezou a es=mular en Portugal e en Castela, os dous reinos máis occidentais de Europa,

A IDADE MODERNA, UNHA NOVA ERA

A imaxe representa o mapa do mundo coñecido po-los europeos no século XV.

Como se ve no mapa do mundo coñecido, desde a época romana e ata o século XV, o Imperio bizantino representara un papel de bisagra entre Oriente e Occidente, subministrando un tecido, a seda, e as especias orientais.

A seda coñecíase na China desde tempos moi anti-gos, e chegara a Occidente en moi escasas cantida-des, e era considerada como unha tea de elevado prestixio. Desde o século I a.C., co avance do Imperio romano, o comercio da seda regularizouse, conver-téndose nun produto de luxo moi apreciado en todo o Imperio. Coa caída do Imperio romano e a difusión dos pobos bárbaros por Occidente, o comercio da seda pasou a estar monopolizado polos bizantinos, que gardaban celosamente o segredo da súa orixe. En Occidente pensábase que podía ser unha araña a que producise un fío destas características, pero con-ta a lenda que uns monxes que chegaran a Bizancio encontraron que o segredo estaba nos casulos de seda e que ocultaron algúns casulos nas varas de cana que levaban para viaxar, rompendo así o mono-polio bizantino. O certo é que foron os musulmáns os

que introduciron en Europa as primeiras sedarías, a través da península ibérica.

A conquista de Constantinopla no ano 1453 acabou con toda esta situación, o que moveu os principais comerciantes europeos, os italianos, a buscar e fi-nanciar rutas alternativas. Isto propiciou a difusión do pensamento renacentista a Occidente, e tamén comezou a estimular en Portugal e en Castela, os dous reinos máis occidentais de Europa, a necesi-dade de buscar unha ruta alternativa que conducise a Oriente, paraíso da seda e das especias, e de ri-quezas sen fin (ouro, metais preciosos, etc.). En Portugal, Henrique o Navegante deu un grande pulo apoiando as expedicións e creando a escola de navegación de Sagres, o que lles deu vantaxe aos portugueses, que, ao descoñeceren a existencia de América, foron pola ruta máis lóxica de África, e así Vasco de Gama chegou á India e mais á China (1498-1499).

Os casteláns, polas circunstancias da guerra de Granada e as súas loitas políticas, chegaron máis tarde. Con desvantaxe na ruta oriental, intentaron atopar por Occidente o camiño ás Indias. En cam-bio, alí agardábaos o continente americano.

O MUNDO COÑECIDO POLOS EUROPEOS E AS RUTAS COMERCIAIS NO SÉCULO XV

Mer

idia

no d

e G

reen

wic

h

Ecuador

Trópico de Capricornio

Trópico de Cáncer

Círculo Polar Ártico

Círculo Polar Antártico

AMÉRICADO

NORTE

AMÉRICADO SUR

ÁFRICA

ASIAEUROPA

OCÉANO

PACÍFICO

OCÉANO

ÍNDICO

OCÉANO

ATLÁNTICO

OCÉANO

PACÍFICO

Territorios coñecidos

Ruta deMarco Polo

Rutada seda

Outrasrutas

282 DÍA A DÍA NA AULA XEOGRAFÍA E HISTORIA 3.° ESO Material fotocopiable © Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L. DÍA A DÍA NA AULA

9DESCRICIÓN DE IMAXES DA UNIDADE

GUIÓN DA UNIDADE E SUXESTIÓNS DIDÁCTICAS

ES0000000007511 575948 _ TEMA 9 Galicia_40447.indd 282 09/12/2015 9:26:17

a necesidade de buscar unha ruta alterna=va que conducise a Oriente, paraíso da seda e das especias, e de ri- quezas sen fin (ouro, metais preciosos, etc.). En Portugal, Henrique o Navegante deu un grande pulo apoiando as expedicións e creando a escola de navegación de Sagres, o que lles deu vantaxe aos portugueses, que, ao descoñeceren a existencia de América, foron pola ruta máis lóxica de África, e así Vasco de Gama chegou á India e mais á China (1498-1499).

Os casteláns, polas circunstancias da guerra de Granada e as súas loitas polí=cas, chegaron máis tarde. Con desvantaxe na ruta oriental, intentaron atopar por Occidente o camiño ás Indias. En cambio, alí agardábaos o con=nente americano.

ACTIVIDADES

1. Explica que coñecemento do mundo 4ñan os europeos no século XV. Pódeste servir deste esquema:

Causas e factores dos descubrimentos

2. Repasa as epígrafes «As exploracións portuguesas» e «As exploracións castelás» do teu libro. Coa súa axuda, contesta as preguntas.

• • Que buscaban os europeos nos países orientais?

• • Coñeces o nome dalgún explorador anterior ao século XV?

As exploracións ibéricas1 Completa o esquema sobre o mundo coñecido no século XV.

As culturas prehispánicas

2 Completa esta táboa sobre as exploracións portuguesas e castelás.

País Explorador Data Contribución

NO SÉCULO XV OS EUROPEOS

Mar Mediterráneo

India

A Antártida

Coñecían ben

Sabían polos viaxeiros

Descoñecían

Tiveron que buscar alternativas por...

296 DÍA A DÍA NA AULA XEOGRAFÍA E HISTORIA 3.° ESO Material fotocopiable © Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L. DÍA A DÍA NA AULA

Nome: Curso: Data:

Ficha 7Organización de coñecementos

REPASO E APOIO 9. A IDADE MODERNA, UNHA NOVA ERA

ES0000000007511 575948 _ TEMA 9 Galicia_40447.indd 296 09/12/2015 9:26:56

• • Que países foron os que patrocinaron as principais expedicións e descubrimentos nos séculos XV e XVI? Cres que os favorecía a posición respecto ao océano Atlán4co máis ca a outros países?

• • Quen foron os principais descubridores portugueses?

• • Cando dobraron os portugueses o cabo de Boa Esperanza? Que ruta abrían ao poder circunvalar África?

• • Por que buscaron os españois un camiño alterna4vo polo oeste? Que pretendían con iso?

• • Por que os españois e os portugueses repar4ron o mundo entre eles no Tratado de Tordesillas de 1494?

•3. Define estes conceptos:

• Especias. • Portolano. • Carabela. • Compás. • Cuadrante. • Corredeira.

• 4 4. Clasifica os seguintes aspectos como causas ou como consecuencias dos descubrimentos: A. Xeneralización do compás.Invención da carabela. B. Enriquecemento cultural. C. Uso dos portolanos e desenvolvemento da cartograYa. e) Hexemonía de Europa. D. Explotación dos territorios conquistados. E. Incremento do comercio internacional. F. Mellor coñecemento do mundo.

Xa sabedes: Esta ficha e a da introdución teñen que ser enviadas feitas antes das 20:00 horas do 27 de abril. Esta ficha correspóndese cos dous primeiros apartados do tema 9 do libro de texto.

Causas dos descubrimentos Consecuencias dos descubrimentos