วารสารพชศาสตรสงขลานครนทร ปท 2 ฉบบท 2 (เมษายน-มถนายน): 1-12, 2558 Songklanakarin Journal of Plant Science, Vol. 2, No. 2 (April-June): 1-12, 2015

Online open access e-journal : www. natres.psu.ac.th/department/plantScience/sjps/default.htm

Published by Department of Plant Science, Faculty of Natural Resources, Prince of Songkla University. All rights reserved. For Permissions, please e-mail: nr-sjps@group.psu.ac.th.

Invited article การพฒนาและการใชประโยชนผลพลอยไดจากการปลกปาลมน ามน และอตสาหกรรมน ามนปาลมเพอเปน

อาหารสตว: 2. การใชประโยชนของกากเน อเมลดในปาลมน ามนสาหรบสตวเค ยวเอ อง Development and Utilization of Oil Palm Production and By-Product as Animal Feed: II. Utilization of Palm Kernel Cake for Ruminants ปน จนจฬา1* Chanjula, P.1* 1 ภาควชาสตวศาสตร คณะทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร จ. สงขลา 90110 1 Department of Animal Science, Faculty of Natural Resources, Prince of Songkla University, Songkhla 90110 * Corresponding author: pin.c@psu.ac.th Received 7 March 2015; Accepted 13 March 2015

บทคดยอ

กากเนอเมลดในปาลมนามน (PKC) เปนผลพลอยไดจากอตสาหกรรมปาลมนามนทมศกยภาพสงสามารถนามาเปนอาหารสตวเคยวเอองไดด โดยมโปรตนรวม 13-18% ไขมน 8-23.7% และเยอใย 12-17% ระดบทเหมาะสมของการใชเลยงโคสามารถใชกากเนอเมลดในปาลมนามนไดจนถง 50% โดยไมมผลตอสมรรถภาพของสตว ขณะทระดบเหมาะสมในสตรอาหารแพะสามารถใชกากเนอเมลดในปาลมนามนได 15-35% คาสาคญ: กากเนอเมลดในปาลมนามน ผลพลอยได สตวเคยวเออง

Abstract

Palm kernel cake (PKC), is a by-product received from the palm oil industry which has high potential to be used as a ruminant feed. PKC composes of crude protein, ether extract, and crude fiber for 13-18%, 8-23.7%, and 12-17%, respectively. The proper level of PKC used for beef cattle can be optimally reached at 50% of total ration without adverse effect to beef cattle while proper level of PKC used for goats can be at 15-30%. Keywords: Palm kernel cake, by-product, ruminants

บทนา การผลตปศสตวในประเทศไทยในปจจบนทเกษตรกรระดบรายยอย (smallholder farmers) สามารถดาเนนกจการอยไดอยางตอเนองคอ การเลยงสตวเคยวเออง ไดแก โคเนอ โคนม กระบอ แพะและแกะ ซงมแนวโนมขยายตวเพมขนเรอยๆ ดงนน การเลยงสตวเคยวเออง ยงมความเปนไปไดในการขยายขอบเขตการเลยงสตว หรอเพมศกยภาพการผลตเนอ และนมของสตวตอตวใหมากยงขนกเปนอกหนทางหนง ซงปจจยทมสวนสาคญอยางยงตอการเพมประสทธภาพการผลตสตว คอ ปจจยทางดานอาหารสตว ซ งมผลตอการใหผลผลตของสตว (การ

เจรญเตบโต การพฒนากลามเนอ และการสบพนธ เปนตน) (Close and Menke, 1986) แตปญหาทพบคอ วตถดบอาหารสตวทมโปรตน และพลงงานคณภาพสงคอนขางจากด และมไมเพยงพอ จาเปนตองอาศยการนาเขาวตถดบอาหารสตวแหลงโปรตน และพลงงานทมราคาแพง โดยเฉพาะปลาปน กากถวเหลอง และขาวโพด เปนตน โดยในป พ.ศ. 2550 มปรมาณนาเขา 13,322 2,104,512 และ 150,356 ลานตน ตามลาดบ (สานกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2551) ทาใหประเทศไทยตองสญเสยเงนตรา 360.6 21,463.6 และ 495.07 ลานบาท ตามลาดบ ใน

Chanjula (2015)

2 ว. พชศาสตรสงขลานครนทร 2 (2): 1-12 Songklanakarin J. Pl. Sci., 2 (2):1-12

การนาเขาวตถดบอาหารสตว ดงนน การศกษาวจย และพฒนาใชทรพยากรอาหารในระบบเกษตรกรรมทมศกยภาพในทองถน (potential local feed resources) ภายในประเทศจงเปนสงทจาเปนอยางยง เพอเปนการเพมศกยภาพการนาใชผลผลต และผลพลอยไดทงระบบใหเกดประโยชนสงสด โดยเฉพาะปาลม และผลพลอยไดจากปาลมนามนทมมากในภาคใต และในอนาคตมแนวโนมการขยายพนทปลกเพมมากขนทกป เพอผลตเนอ และนานมจากปาลมและผลพลอยไดจากปาลมนามนใหมคณภาพสงตอไป ปาลมนามน (oil palm, Elaeis guineensis Jacq.) เปนพชยนตนทมการปลกไดเฉพาะในพนทเขตรอนชนของโลก (เสนรง 10o N-S) ปจจบนมประเทศทปลกพชชนดน จานวน 42 ประเทศ การขยายตวของพนทปลกปาลมนามนเกดขนอยางรวดเรวในชวงเวลา 30 ปทผานมา โดยเฉพาะในประเทศอนโดนเซย และมาเลเซยซงมปรมาณการผลตมากทสดเปนอนดบหนง และสองของโลก สาหรบประเทศไทย ยงมการเพาะปลกปาลมนามนนอยอยเมอเปรยบเทยบกบประเทศดงกลาว (4,148,168 ไร) (สานกงานเศรษฐกจการเกษตร , 2556) แตปจจบน แนวโนมในอนาคตไดมการขยายตวเพมขนอยางรวดเรว จากปญหาความตองการใชนามน และพลงงานในประเทศทสงเพมมากขน เพอเปนแหลงพลงงานทดแทนนามนในอนาคต ตลอดจนการไดรบการสนบสนนจากนโยบายของรฐบาลเพอเปนแหลงพลงงานทางเลอก ซงในกระบวนเพาะปลก การผลต และการแปรรปในอตสาหกรรมนามนปาลม ทาใหเกดวสดเศษเหลอ หรอผลพลอยไดจากปาลมและอตสาหกรรมนามนปาลม (oil palm by-products) และเศษเหลออนๆ (ทลายปาลม กากปาลม กะลาปาลม และกากเนอในเมลดปาลม) ประมาณ 75% ของผลผลต หรอปรมาณ 2.93 ลานตนตอป (ธระ และคณะ , 2548) ซงวสดเศษเหลอ หรอผลพลอยไดจากอตสาหกรรมสกดผลปาลมนามน โดยเฉพาะกากปาลมนามน (oil palm meal, OPM) และกากเนอเมลดในปาลมนามน (palm kernel meal, PKM หรอ palm kernel cake, PKC) มคณคาทางโภชนะในสวนของโปรตน และพลงงานทสามารถนามาใชเลยงสตวได โดยมโปรตนรวมประมาณ 14-16% ไนโตรเจนฟรเอกซแทรก 50-60% ผนงเซลล 60-66% และลกโนเซลลโลส 40-44% (ทวศกด, 2529; สมตรา, 2543; สายนต, 2547) และจากการศกษาการยอยไดของโภชนะในกากเนอเมลดในปาลมนามนในสตวเคยวเอองพบวา โค แพะ และแกะ สามารถยอยวตถแหง อนทรยวตถ โปรตนรวม และผนงเซลลในกากเนอเมลดในปาลมนามนได 60-70 67-72 53-71 และ 52-66% ตามลาดบ (สมตรา, 2543; Miyashige et al., 1987; Suparjo and Rahman, 1987) และทสาคญเปนวตถดบอาหารสตวทมอยในทองถนภาคใตทมศกยภายสงในการนาไปใชประโยชน และหาไดงายเหมาะทจะนามาเปนวตถดบในสตรอาหารสตวโดยเฉพาะสตวเคยวเออง เชน โค กระบอ แพะ และแกะ เปนตน ดงนน บทความนมวตถประสงคเพอเสนอแหลงผลต คณคาทางโภชนะ และแนวทางการใชประโยชนเปนอาหารสตว อนจะนาไปสการเพมประสทธภาพในการผลตสตวเคยวเอองตอไป และเพอเปนประโยชนตอการตดสนใจเลอกใชระดบทเหมาะสมในสตรอาหารขนตอไปในอนาคต เพราะนอกจากจะเปนการใชประโยชนจากผลพลอยไดทเหลอใชจากการ

ปลกปาลมนามนแลว ยงเปนการเพมมลคาของกากเนอเมลดในปาลมนามนอกดวย แหลงผลตปาลมน ามนของโลก และประเทศไทย ปาลมนามน เปนพชทม ถนเดมอยในแถบอฟรกาตะวนตก (West Africa) ซงไดมการนามาปลกครงแรกในมาเลเซยในป 1870 เพอใชเปนไมประดบ และเรมปลกเปนพชทางการเกษตรเพอการคาในป 1917 ท Tennamaran Estate รฐสลงงอร (Tate, 1996) รฐบาลมาเลเซยไดรเรมขยายเปนอตสาหกรรมนามนปาลมอยางจรงจงในชวงป 1960 เพอใหสอดคลองกบโครงการความหลากหลายทางเกษตรกรรมของมาเลเซย และเพอเพมรายไดอนนอกเหนอจากรายไดทไดจากการสงออกยางพารา ปจจบนมาเลเซยสามารถผลตนามนปาลมไดเปนอนดบสองของโลก (ป 2007 มาเลเซยมปรมาณการผลต 15,400,000 ตน จาก 38,662,000 ตน หรอรอยละ 39.83 ของการผลตของโลก) รองจากประเทศอนโดนเซย (Table 1) โดยผลตไดคดเปนรอยละ 44.43 (17,180,000 ตน) ของการผลตของโลก จงทาใหอตสาหกรรมปาลมนามนเปนอตสาหกรรมหลกของประเทศอนโดนเซย และมาเลเซย (Harcharan Singh, 1976) สวนประเทศไทยผลตไดมากเปนอนดบสามของโลก โดยในป 2007 ผลตได 950,000 ตน คดเปนรอยละ 2.46 ของการผลตโลก เพมขนจากป 2006 ซงมปรมาณการผลต 850,000 ตน รอยละ 11.76 จากขอมลพบวา ปรมาณการผลตของไทยมแนวโนมสง ขนเรอยๆ (สานกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2551) ประกอบกบรฐบาลไดกาหนดนโยบาย โดยใชนามนปาลมนามนเปนแหลงพลงงานทดแทนทไดจากแหลงธรรมชาตเปนวาระแหงชาต โดยตงเปาขยายพนทปลกใหได 10 ลานไร ภายในป พ.ศ. 2572 โดยปลกเพมปละ 400,000 ไร แบงดาเนนการเปน 5 ระยะๆ ละ 5 ป ในชวง 5 ปแรก (พ.ศ. 2547-2552) ตงเปาพนทปลกทวประเทศเพมขนจาก 2.04 เปน 3.67 ลานไร (พรชย, 2549) กระบวนการผลตน ามนปาลม

กระบวนการสกดนามนปาลมมอย 2 แบบคอ แบบท 1) การหบเมลดปาลมทงผล วธนผลพลอยไดคอ กากปาลมนามน (OPM) OPM ทไดจะมสวนประกอบของเยอใยสงมาก (30.51%) โปรตนตา (7.08%) (Table 2) มคณคาทางอาหารตาไมเหมาะทจะนาไปใชเลยงสตวกระเพาะเดยว และแบบท 2) เปนการหบโดยแยกเอาสวนเปลอกไปหบเอานามนสวนหนง ในขณะเดยวกน สวนเนอในเมลดกนามาหบไดอกสวนหนง ซงกากปาลมนามนทไดจากการหบนามนจากสวนเนอในรวมกะลา หรอเนอลวนๆ น เราสามารถนามาใชเปนอาหารสตวไดด (วนย และคณะ, 2528) ขนตอนในการผลตนามน และกากทไดจากอตสาหกรรมสกดนามนปาลม (Figure 1) โดยเนอเมลดในปาลมนามนทนามาสกดจะไดนามนจากเนอเมลดในปาลมนามน (palm kernel oil) ประมาณ 45-46% และกากเนอเมลดในปาลมนามน (PKC) ซงเปนผลพลอยไดทไดจากการสกดนามนมประมาณ 55-54% (Devendra, 1977)

Chanjula (2015)

3 ว. พชศาสตรสงขลานครนทร 2 (1): 1-12 Songklanakarin J. Pl. Sci., 2 (1): 1-12

Table 1 World production and annual production of oil palm products, 1990-2007 (’000 tonnes).

Source: Ministry of Plantation Industries and Commodities, Malaysia (2009)

Table 2 Chemical composition of oil palm by products (% dry matter basis) .

Source: กรมปศสตว (2544) ผลพลอยไดจากโรงงานสกดน ามนปาลม

จนดา (2548) กลาววา ในกระบวนการหบนามนปาลมจะไดผลผลต 2 ประเภท ดงน

1. ผลผลตโดยตรง คอ นามนปาลมมประมาณ 18-20% ซงม 2 ชนดคอ ชนดทไดจากเปลอก เรยกวา palm oil (PO) มสเขม และมความหนดตงแตระดบปานกลางจนถงหนดมาก และชนดทไดจากเนอในเมลดปาลมนามน (palm kernel oil) มสจางกวาชนดแรก อาจมสเหลองอมนาตาล และมความหนดระดบปานกลาง องคประกอบของนามนปาลมเมอเปรยบเทยบกบนามนถวเหลอง และนามนอนๆ (Table 3)

จากขอมลการวเคราะหชนด และปรมาณของกรดไขมนทเปนองคประกอบในนามนปาลม พบวามสดสวนของกรดไขมนอมตวสงกวากรดไขมนไมอมตว ซงสอดคลองกบการวเคราะหของปราณ (2540) ซง

พบวาในนามนปาลมประกอบดวยกรดพาลมตก (palmitic acid) ปรมาณสงสดรอยละ 38-52 ของกรดไขมนทงหมด รองลงมาคอ กรดไขมนไมอมตว ไดแก กรดโอเลอก (oleic acid) รอยละ 34-46 และกรดลโนเลอก (linoleic acid) รอยละ 8-17 ของกรดไขมนทงหมด และพบกรดไขมนชนดอมตวพวกกรดสเตยรก (stearic acid, C18:0) กรดไมรสตก (myristic acid C14:0) กรดอราชดก (arachidic acid, C20:0) และ กรดลอรก (lauric acid, C12:0) กบกรดไขมนชนดไมอมตวพวกกรดพาลมโตลอก (palmitoleic acid, C16:1) และลโนเลอก (linoleic acid, C18:2) อกในปรมาณเลกนอยรวมกนประมาณ รอยละ 10 ของกรดไขมนทงหมด

Chanjula (2015)

4 ว. พชศาสตรสงขลานครนทร 2 (1): 1-12 Songklanakarin J. Pl. Sci., 2 (1): 1-12

Figure 1 Production technology for 100 t of fresh fruit bunch of African oil palm. Source: Solano (1986)

Table 3 Fatty acid compositions of palm oil products, soy oil and coconut oil. Fatty acids Weight percentage

Palm oil Palm olein Palm stearin Palm kernel oil Palm kernel olein Coconut oil Soy oil

C6:0 - - - 0.3 0.4 0.2 - C8:0 - - - 4.4 5.4 8.0 - C10:0 - - - 3.7 3.9 7.0 - C12:0 0.2 0.2 0.3 48.3 49.5 48.2 - C14:0 1.1 1.0 1.3 15.6 11.8 18.0 - C16:0 44.0 39.8 55.0 7.8 8.4 8.5 6.5 C18:0 4.5 4.4 5.1 2.0 2.4 2.3 4.2 C18:1 39.2 42.5 29.5 15.1 22.8 5.7 28.0 C18:2 10.1 11.2 7.4 2.7 3.3 2.1 52.6 Others 0.8 0.9 0.7 0.1 0.1 - 8.0

Source: Salmiah (2000)

2. ผลพลอยไดจากการหบน ามนปาลม ไดแก 2.1 ทะลายปาลม (bunch trash) มประมาณ 55-58% ของ

ปาลมทงทะลายทแยกจากผลปาลมหลงจากอบแลว และจะถกนาเขาเตาเผาเพอใชเปนเชอเพลง ออกมาเปนขเถา และใชเปนปย

2.2 กากเยอใยปาลม (palm press fiber, PPF และ palm empty fruit bunch, PEFB) เปนสวนเปลอกของผลปาลมทหบนามน

ออกแลวมประมาณ 12% ของปาลมทงทะลาย สวนใหญจะใชเปนเชอเพลงของโรงงาน

2.3 เนอในเมลดปาลม (palm kernel) เปนสวนทแยกเอาเปลอก และกะลาออกแลวมประมาณ 4-5% (มปรมาณนอยสดเมอเทยบกบผลพลอยไดอนๆ) เมอนามาหบนามนออก กากทเหลอมลกษณะแหง และแขงอาจเปนแผน หรอเปนผงละเอยด ม 2 ชนด 1) palm kernel cake/ expeller (PKC/E, screw pressing) และ 2) palm kernel

Chanjula (2015)

5 ว. พชศาสตรสงขลานครนทร 2 (2): 1-12 Songklanakarin J. Pl. Sci., 2 (2):1-12

meal (PKM, solvent extraction) มคณคาทางอาหารสง ความแตกตางของผลพลอยไดทง 2 ชนด คอปรมาณสารเยอใย และไขมนในผลพลอยไดกากเนอเมลดในปาลมนามน

2.4 กะลาปาลม (palm nut shell, PNS) มลกษณะคลายกะลามะพราว ใชเปนเชอเพลงในโรงงานมประมาณ 8% ของผลปาลมทงทะลาย ใชเปนเชอเพลงในโรงงาน

2.5 กากตะกอนปาลมนามน (palm oil sludge, POS หรอ palm oil meal effluent, POME) เปนของเหลอทเปนของเหลวจากโรงงานปาลม มประมาณ 2% (เมออยในสภาพแหง) คณคาทางโภชนะของกากปาลมน ามน และกากเน อเมลดในปาลมน ามน

กากปาลมทไดจากกระบวนการสกดนามนในประเทศไทยแบงออกเปน 2 ชนด คอ 1) กากผลปาลมทงผล หรอกากปาลมนามน (OPM) และ 2) กากเนอเมลดในปาลมนามน (PKC)

กากปาลมนามนเปนผลพลอยไดจากการนาปาลมทงผลมาสกดนามน สวน PKC เปนผลพลอยไดจากการนาเมลดปาลม ซงแยกเอาสวนของเปลอกนอกออกแลวมาสกดนามน ซงคณคาทางโภชนะของกากผลปาลม และ PKC แสดงดง Table 2 พบวา PKC มโปรตนสงกวาแตมเยอใยตากวากากปาลมนามน อยางไรกตาม สวนประกอบทางโภชนะของ PKC ขนอยกบปจจย เชน ชนด และพนธของปาลมนามน ความอดมสมบรณของดน การจดการ และกรรมวธในการสกดไขมน เปนตน จากการศกษาเปรยบเทยบสวนประกอบทางโภชนะของ PKC ทไดจากกระบวนการสกดนามนโดยวธกล (หบนามนดวยเกลยวอด) และวธสกดโดยตวทาละลายอนทรย (การใชสารเคมสกดนามน) (Table 4) พบวาวธสกดมผลตอคณคาทางโภชนะของ PKC โดยพบวา PKC ทไดจากการสกดนามนโดยใชตวทาละลายอนทรยจะมปรมาณโปรตนสงกวา และมไขมนตากวาการสกดนามนโดยวธหบนามนดวยเกลยวอด ปรมาณนามนทเหลออยจะมผลตอคณภาพของ PKC ในการเกบรกษา ความนากน และการนาไปใชเลยงสตว ซง Hair-Bejo et al. (1995) กลาววาในกรณทปรมาณนามนตกคางมากกวา 20% ทาใหเกดกลนหน (rancidity) สงผลใหมรสชาตไมนากน สตวจะปฏเสธการกน และระดบของทองแดงทสงสามารถกอใหเกดพษตอสตวเคยวเอองขนาดเลกโดยเฉพาะแกะ ในประเทศไทยโรงงานสวนใหญสกดนามนปาลมโดยวธหบนามนดวยเกลยวอด และยงไมสามารถแยกกะลาออกไดหมด ดงนน PKC ทไดจงมโปรตนตา และเยอใยสง คอมโปรตนประมาณ 10.8% ไขมน 10.3% และเยอใย 27.2% (จารรตน, 2528) แตมความสมดลของแคลเซยม และฟอสฟอรส โดยมอตราสวนทเหมาะสมกวาผลพลอยไดจากเมลดพชนามนอนๆ ขณะท มกรดแอมโนอารจนนสง (arginine) แตมกรดแอมโนเมทไธโอนน (methionine) ไลซน (lysine) ทรพโทเฟน (tryptophan) และกรดไขมนลโนเลอก (linoleic acid) อยในปรมาณจากด (Yeong, 1982) และเนองจากมปญหาเกยวกบความนากนเพราะมลกษณะแหง และอาจมสงเจอปนตางๆ เชน กะลา ตลอดจนมปรมาณเยอใยอยในปรมาณสงประมาณ 15% ทาใหการยอยไดของสตวลดลง จงไมนยมใชเปนอาหารสตวกระเพาะเดยว (อทย, 2529; สธา และวนย, 2539;

Ahmad, 1985; Yusoff et al., 1985) นอกจากน ปญหาสาคญ 2 ประการในการนาใช PKC (Hair-Bejo et al., 1995) คอ 1) มนามนตกคางอยใน PKC สง และปรมาณของทองแดง (cupper, Cu) ในกรณทปรมาณนามนตกคางมากกวา 20% ทาใหเกดกลนหน (rancidity) ทาใหอาหารมรสชาตไมนากน สตวจะปฏเสธการกน 2) ระดบของทองแดงทสงสามารถกอใหเกดพษตอสตวเคยวเอองขนาดเลกโดยเฉพาะแกะ อยางไรกตาม ความเปนพษของทองแดงในสตวใหญ เชน โค และกระบอยงไมชดเจน จากการศกษาทผานมาพบวา โค และกระบอทไดรบ PKC เปนอาหารเสรม หรออาหารหลกชวยเพมสมรรถนะการเจรญเตบโต (Hutagalung and Mahyuddin, 1985; Jelan et al., 1991) สอดคลองกบ Hair-Bejo et al. (1995) ทรายงานวา กระบอทไดรบPKCเตมท (100% PKC) มระดบของ Cu และ Zn สะสมในตบ และ adrenal cortex มากกวากระบอกลมทไดรบอาหารปกต 2 เทา แตไมมผลตออตราการเจรญเตบโต หรออตราการตายของสตว การใชกากเน อเมลดในปาลมน ามนเปนอาหารสตวเค ยวเอ อง

การใชกากเน อเมลดในปาลมน ามนในอาหารโคเน อ และโคนม ราคาอาหารสตวในปจจบนมแนวโนมทสงขนเรอยๆ ดงนน การ

นาเอาวสดเศษเหลอจากโรงงานอตสาหกรรม หรอผลพลอยไดจากการเกษตรในทองถน ซงมคณคาทางโภชนะใกลเคยงกบวตถดบอาหารสตวทใชอยเดม และราคาถกมาใชทดแทนในสตรอาหารสตว จงเปนอกแนวทางหนงในการชวยลดตนทนคาอาหารสตวใหถกลงได เชน กากปาลมนามน (OPM) และกากเนอเมลดในปาลมนามน (PKM หรอ PKC) ซงเปนวสดเศษเหลอ หรอผลพลอยไดจากอตสาหกรรมหบปาลมนามนทมคณคาทางโภชนะสงพอสมควร หาไดงาย และมราคาถก ซงสามารถนามาใชเลยงสตวได นบวาเปนทางเลอกใหมทอาจจะชวยลดตนทนในการเลยงสตว

วรรณะ (2536) ศกษาการใช PKC 3 ระดบคอ 0, 50 และ 75% เปนสวนประกอบในสตรอาหารขนโคเนอลกผสม โดยใหโคไดรบหญากนนสดเปนอาหารพนฐานพบวา โคกนอาหารทงหมด (วตถแหง) ไดไมแตกตางกน (P>0.05) (2.21 2.05 และ 1.98% นาหนกตวตอวน ตามลาดบ) แตปรมาณอาหารขนทกนไดคอนขางตาคอ 1.10 1.01 และ 0.69 กโลกรมตอตวตอวน ตามลาดบ ตามระดบ PKC ทเพมขน อาจเปนเพราะอาหารมกลนหนทาใหความนากนลดลง และมเยอใยสง ในขณะท Ahmad (1986) รายงานวา ในประเทศมาเลเซย สามารถใช PKC เปนอาหารเสรมในโครนไดถง 100% โดยโคมการเพมนาหนก 600-1,000 กรมตอตวตอวน และมปรมาณการกนอาหาร 4.80-6.00 กโลกรมตอวน อาจเนองจาก พนธสตว และเนอในเมลดปาลมนามนทใชมปรมาณไขมนตาทาใหไมมผลตอปรมาณอาหารทกนได นอกจากน Hutagalung and Mahyuddin (1985) รายงานวา โคเนอทไดรบ PKC 6-8 กโลกรมตอตว รวมกบแรธาตผสมวตามนเลกนอยโคมอตราการเจรญเตบโต 0.7 -1.0 กโลกรมตอตวตอวน ใกลเคยงกบผลการทดลองของ Jelan et al. (1986) ทศกษาภายใตสภาพการจดการฟารมทวไปพบวาโคมอตราการเจรญเตบโตมากกวา 0.7 กโลกรมตอตวตอวน

Chanjula (2015)

6 ว. พชศาสตรสงขลานครนทร 2 (2): 1-12 Songklanakarin J. Pl. Sci., 2 (2):1-12

Table 4 Chemical composition of palm kernel cake (% DM) by methods of extraction process . Processing Nutrients (%) Reference

Moist CP EE CF Ash Ca P GE (kcal/g) Screw press 6.1 13.7 16.7 15.1 3.1 0.18 0.69 5.48(GE) วนย และคณะ (2528)

5.1 14.1 23.7 16.2 3.2 0.22 0.56 5.44(GE) ทวศกด (2529) 6.1 13.5 16.1 15.1 3.1 0.20 0.70 5.58(GE) เสาวนต และคณะ (2530) 7.1 12.7 10.8 15.2 3.3 0.24 0.58 4.83(GE) นวต (2531) 7.2 15.5 11.2 15.7 4.5 0.27 0.61 5.04(GE) ประพจน (2543) - 13.4 22.6 15.4 0.26 0.18 3.9 (ME) กรมปศสตว (2544)

8.69 17.6 10.1 14.2 2.8 0.26 0.63 - Panigrahi and Powell (1991) 10.9 16.0 10.6 16.8 4.1 - - 12.18(ME)4 UPM1 7.0 14.8 9.8 15.7 4.2 0.20 0.32 11.66(ME)4 MARDI2 7.3 14.6 9.09 12.1 4.3 0.21 0.52 12.53(ME)4 DVS3 9.4 18.3 7.98 16.3 4.5 - - - Onifade and Babatunde (1998)

Solvent extracted

10.0 20.5 1.6 15.7 4.0 0.29 0.22 2.11(ME) อทย (2529) - 18.5 1.5 14.2 - 0.26 0.20 2.62(ME) กรมปศสตว (2544) - 18.7 6.4 12.9 4.8 0.18 0.74 4.46(GE) Oluyemi et al. (1976)

10.6 20 2 16.5 6.8 - - 2.15(ME) Nwokolo (1977) 9.7 16.0 0.8 15.7 4.0 0.29 0.79 3.72(GE) Yeong (1982) 11.2 6.8 2.5 20.5 5.8 0.2 0.30 - Ahmad (1985) 8.7 19.2 7.9 11.2 5.1 - - 2.64(ME) Onwudike (1986) - 20 8.0 15.0 5 0.3 0.50 1.9(ME) Ravidran and Blair (1992)

9.0 15.0 0.9 15.6 3.5 13.05(ME)4 UPM1 8.0 15.2 1.8 16.0 3.8 0.26 0.52 12.18(ME)4 MARDI2

11.0 15.3 2.9 14.3 4.1 0.2 0.54 13.05(ME)4/ DVS3 Source: 1 University Pertanian Malysia, Serdang, Selangor cited in Babjee (1988) 2 Malaysia Agriculture Research and Development Institute, Serdang, Selangor cited in Babjee (1988) 3 Department of Veterinaty Services, Ministry of Agriculture, Kualalumpur cited in Babjee (1988) 4 MJ/kg

จนดา และคณะ (2543ก) ศกษาผลการใช PKC ทดแทนอาหารขนระดบ 0 50 และ 100% ในโคเนอเพศผตอนพนธผสมอเมรกนบราหมน โดยใหโคไดรบหญาพลแคทลมแหงอยางเตมท พบวาโคทกกลมมปรมาณอาหารทกนไดทงหมดไมแตกตางกน (P>0.05) คดเปนวตถแหงเทากบ 7.29 7.39 และ 7.18 กโลกรม/ตว/วน ตามลาดบ ขณะทอตราการเจรญเตบโต ประสทธภาพการเปลยนอาหารของโคกลมทไดรบ PKC ทดแทนอาหารขนทระดบ 0 และ 50% ไมแตกตางกน แตสงกวา (P<0.05) กลมทไดรบ PKC ทดแทนอาหารขน 100% (0.44 0.49 และ 0.39 กโลกรม/ตว/วน และ 18.63 16.51 และ 20.99 ตามลาดบ) เมอพจารณาตนทนคาอาหารขนตอนาหนกเพม 1 กโลกรม กลมทใช PKC ทดแทนอาหารขนทระดบ 50 และ 100% ไมแตกตางกนทางสถต (P>0.05) แตจะตากวากลมทใหอาหารขนเพยงอยางเดยวอยางมนยสาคญทางสถต (P<0.05) (74.72 50.38 และ 44.11 บาท/ กโลกรม ตามลาดบ) สอดคลองกบ สมพงษ (2526) ทรายงานวาสามารถใชกากปาลมนามนทไดจากการหบผลปาลมนามนทงผล เปนอาหารโครน อาย

ประมาณ 1 ป ไ ด ถง 50% ในสตรอาหาร โดยไมกระทบตอการเจรญเตบโตของโค และยงลดตนทนการผลตลงได ทานองเดยวกบ Jalaludin (1994) ศกษาประสทธภาพการใช PKC ในอาหารโครน โดยใหกน PKC 6-8 กโลกรมเสรมดวยวตามน และแรธาต พบวาโคมอตราการเจรญเตบโต 0.7-1.0 กโลกรมตอวน จนดา และคณะ (2543ข) ศกษาผลการใช PKC ในสตรอาหารขนทระดบ 0, 50 และ 100% ทดแทนกากถวเหลอง (30%) ในโคพนธ บราหมนเพศผ โดยโคไดรบฟางขาวเปนอาหารหยาบอยางเตมท โดยใชยเรยชวยปรบระดบโปรตนในสตรอาหาร พบวาการใช PKC ทดแทนกากถวเหลองทระดบ 100% โคมอตราการเจรญเตบโตตากวาโคกลมอนอยางมนยสาคญยงทางสถต (P<0.01) คอ 0.608 0.513 และ 0.400 กโลกรม/ตว/วน ตามลาดบ ขณะทปรมาณการกนไดของวตถแหงไมแตกตางกน (P>0.05) คอ 7.87 7.84 และ 7.68 กโลกรม/ตว/วน และตนทนคาอาหารตอการเพมนาหนก 1 กโลกรมมตนทนใกลเคยงกนคอ 37.93 37.37 และ 37.28 บาทตามลาดบ จากผลการทดลองสามารถใช

Chanjula (2015)

7 ว. พชศาสตรสงขลานครนทร 2 (2): 1-12 Songklanakarin J. Pl. Sci., 2 (2):1-12

PKC ทดแทนกากถวเหลองไดไมเกน 50% และ จนดา และคณะ (2543ค) ศกษาการใช PKC ทดแทนอาหารขนทระดบ 0 15 และ 30% ในแมโคทกาลงรดนมพนธ Australian Friesian Sahiwal พบวาปรมาณวตถแหงทงหมดทกนไดไมแตกตางกน (P>0.05) คอ 10.50 10.67 และ 10.81 กโลกรม/ตว/วน ตามลาดบ ปรมาณนานมทปรบระดบไขมน 4% เทากบ 7.67 8.51 และ 8.41 กโลกรม/ตว/วน ประสทธภาพการเปลยนอาหารรวม คอ 1.37 1.25 และ 1.29 และนานมมเปอรเซนตไขมนคอ 3.84 4.35 และ 4.25% ตามลาดบ ซงแตกตางกนอยางไมมนยสาคญ (P>0.05) สรปไดวาสามารถใช PKC เปนอาหารเสรมทดแทนอาหารขนบางสวนสาหรบแมโครดใหนานมไมเกน 10 กโลกรมไดทระดบ 15-30%

สมบต และสมคด (2545) ศกษาผลการใช PKC ในระดบ 20 และ 40% ในสตรอาหารโคขน ระยะตน (120 วน) และในระยะปลาย (121-270 วน) ในโคเนอพนธบราหมนเพศผจานวน 12 ตว อายเฉลย 580 วน และ นาห นก เฉล ย 286 ก โ ลกร ม ใชแผนการทดลอง Randomize Complete Block Design (RCBD) ม 3 บลอก (block) และ 4 ทรทเมนต (treatment) คอ การใชอาหารทม PKC 20% ขนโคในระยะตน และระยะปลาย (T1) การใชอาหารทม PKC 20% ขนโคในระยะตน และ 40% ในระยะปลาย (T2) การใชอาหารทม PKC 40% ในระยะตน และ 20% ระยะปลาย (T3) และการใชอาหารทม PKC 40% ในการขนโค ในระยะตน และระยะปลาย (T4) โดยโคไดรบหญาพลแคททลมแหงเปนอาหารพนฐาน พบวาในระยะตน และระยะปลายของการขน การใช PKC ระดบ 20 และ 40% โคมอตราการเจรญเตบโต ปรมาณการกนอาหาร อตราการเปลยนอาหารเปนนาหนก และตนทนคาอาหาร/การเพมนาหนก 1 กโลกรม ไมแตกตางกน (P>0.05) และอตราการเจรญเตบโตในระยะปลาย เทากบ 1.03 (T1) 0.73 (T2) 1.02 (T3) และ 0.92 (T4) กโลกรม/วน ตามลาดบ โดยโคทรทเมนตท 1 กนอาหารในรปวตถแหงสงกวาโคกลมอนอยางมนยสาคญทางสถต (P<0.05) คอ 8.63 (T1) 7.27 (T2) 7.09 (T3) และ 7.38 (T4) กโลกรม/วน ตามลาดบ เมอพจารณาผลการทดลองขนโคตลอดทง 270 วน โคทรทเมนตท 1 มนาหนกเพม และอตราการเจรญเตบโตเฉลยดทสดคอ 273.00 กโลกรม และ 1.01 กโลกรม/วน แตไมมความแตกตางทางสถต (P>0.05) เมอเปรยบเทยบกบโคในทรทเมนตอน ขณะทตนทนคาอาหารตอนาหนกเพม 1 กโลกรมของ โคทรทเมนตท 4 ตากวาโคกลมอนอยางมนยสาคญยงทางสถต (P<0.01) คอ 35.65 (T1) 37.41 (T2) 35.37 (T3) และ 32.80 (T4) บาท ตามลาดบ ดงนนการขนโคสามารถใชอาหารทมกากปาลมนามนไดถง 40% แตไมควรเพมระดบกากปาลมนามนในอาหารขนในชวงระยะปลายของการขนอาจทาใหโคชะงกการเจรญเตบโต นอกจากน Jelan et al. (1986) ศกษาการขนในโคพนธตางๆ ประกอบดวยโคพนธ Draught Master (DM) โคไมทราบสายพนธ หรอ Unclassified Breeds (UB) โคลกผสม Friesian-Sahiwal (FS)-Jersey โคลกผสม-FS mixed FS-AMZ (Australia Milking Zebu) และโคพนธ Jersey Crosses โดยใชอาหารขนระดบโปรตนรวม 15% ทประกอบดวย PKC 85% รวมกบราขาว 13% ยเรย 1% และแรธาตผสม 1% โดยใหกนแบบเตมท พบวาโคพนธ Draught Master มอตราการเจรญเตบโตสงสด (750 กรม/ตว/วน) เมอเปรยบเทยบกบพนธอนๆ (620-680 กรม/ตว/วน)

และมเปอรเซนตซาก (dressing percentage) ของโคทง 4 สายพนธ (DM FS-Jersey FS mixed FS-AMZ และ Jersey Crosses) มคาอยระหวาง 51.6-52.5% สงกวากลม Unclassified Breeds (44.4% dressing) ดงนน จะเหนไดวา PKC สามารถใชเปนสวนประกอบหลกในสตรอาหารโค ซงสงผลใหโคมอตราการเจรญเตบโต และลกษณะซากตรงตามศกยภาพทางพนธกรรมได

สาหรบผลการใช PKC เปนสวนประกอบในอาหารขนตอสภาพนเวศวทยาในกระเพาะรเมนของโค Wong et al. (1987) รายงานวา คาความเปนกรด-ดางในกระเพาะรเมนอยในชวง 5.9-7.5 ขนอยกบสดสวนของ PKC ในสตรอาหาร นอกจากนน Abdullah et al. (1986) รายงานวา โคพนธเคดาห-กลนตน (Kedah Kelantan) ทไดรบหญาซทาเรย (Setaria sphacelate) เสรม PKC 1.7 กโลกรมตอวน มความเขมขนของแอมโมเนย-ไนโตรเจนในกระเพาะรเมน 29.1 mg/dl ในขณะทโคพนธเดยวกนซงไดรบหญาซทาเรยเพยงอยางเดยว มความเขมขนของแอมโมเนย-ไนโตรเจนเพยง 5.1 มลลกรมเปอรเซนตเทานน ซงความเขมขนของแอมโมเนย -ไนโตรเจนทสง ขนในโคทไ ดรบ PKC อาจเนองมาจากโคไดรบโปรตนเพมขน สอดคลองกบ Abdullah and Hutagalung (1988) ทรายงานวา โคพนธเคดาห กลนตนทไดรบอาหารขน (โปรตน 16.6%) ทม PKC เปนองคประกอบ 89% มความเขมขนของแอมโมเนย-ไนโตรเจนในกระเพาะรเมน 37.4 mg/dl ในขณะทโคพนธเดยวกนทไดรบอาหารขนทใชเมลดขาวบารเลยเปนสวนประกอบ (โปรตน 12.8%) และโคทกนหญาอยางเดยว (โปรตน 6.8%) มความเขมขนของแอมโมเนย-ไนโตรเจนในกระเพาะรเมน 17.0 และ 15.07 mg/dl ตามลาดบ แตมผลตอประชากรโปรโตซว Abdullah and Hutagalung (1988) รายงานวา โคทไดรบ PKC เปนอาหารหลกมแนวโนมของประชากรโปรโตซวลดลง สอดคลองกบรายงานของ Abdullah et al. (1995) ทพบวาประชากรโปรโตซวลดลงในแกะกลมทไดรบ PKC เปนอาหารหลกเมอเปรยบเทยบกบกลมอนๆ แตเหตผลยงไมชดเจน อาจมบางปจจยในอาหารทาใหลด หรอกาจดประชากรโปรโตซวในกระเพาะ รเมน

การใชกากเน อเมลดในปาลมน ามนในอาหารแพะ พชย (2534) ศกษาการใชอาหารขนทมสวนประกอบของกากปาลมนามนระดบ 0 15 30 และ 45% ของวตถแหง ในแพะลกผสมเพศผตอนหลงหยานม โดยไดรบฟางขาวหมกยเรย 5% เปนอาหารพนฐาน พบวาสมประสทธการยอยไดของวตถแหงลดลง เมอมการเพมระดบของกากปาลมนามนในอาหารขนสงขน สวนอตราการเจรญเตบโต และเปอรเซนตซากของแพะไมมความแตกตางกน (P>0.05) แตเมอพจารณาตนทนคาอาหารพบวา แพะทไดรบฟางหมกเสรมดวยอาหารขนทไมผสมกากปาลมนามนใชตนทนสงทสดคอ 12.57 บาทตอนาหนกเพม 1 กโลกรม สวนแพะทไดรบฟางหมกเสรมดวยอาหารขนทมสวนประกอบของกากปาลมนามน 15 30 และ 45% มตนทน 9.08 10.00 และ 8.76 บาทตอนาหนกตวทเพม 1 กโลกรม ตามลาดบ ดงนน ในการเลยงแพะลกผสมหลงหยานมโดยใชฟางขาวหมกยเรย 5% เปนอาหารหยาบหลก จงแนะนาใหใชอาหารขนทมกากปาลมนามน 30% ในสตรอาหารเนองจากมผลตออตราการเจรญเตบโตสงกวาการเสรมกากปาลมนามน

Chanjula (2015)

8 ว. พชศาสตรสงขลานครนทร 2 (2): 1-12 Songklanakarin J. Pl. Sci., 2 (2):1-12

ระดบอนๆ ในอาหารขน ซงสอดคลองกบ สมตรา (2543) ศกษาการใชเศษเหลอจากรวงขาวเสรม PKC ทระดบ 0 15 30 และ 45% หมกยเรยเลยงแพะลกผสมพนเมอง-แองโกลนเบยน พบวาแพะทไดรบเศษเหลอจากรวงขาวเสรม PKC 30% หมกดวยยเรยมคาการยอยไดของวตถแหงในกระเพาะรเมน สงสด (62.02%) สายนต (2547) ศกษาการใชอาหารขนทประกอบดวย PKC ระดบ ตางๆ รวมกบเศษเหลอจากรวงขาวหมกยเรยเสรมกากนาตาลในอาหารแพะเพศผลกผสม (พนธพนเมองไทย x พนธแองโกลนเบยน 50%) โดยใหแพะไดรบเศษเหลอจากรวงขาวหมกยเรย 6% เสรมกากนาตาล แบบเตมท (ad libitum) เสรมดวยอาหารขนทประกอบดวย PKC 0 25 50 75 และ 100% ในระดบ 1% ของนาหนกตว พบวาปรมาณการกนไดของอาหารทงหมดไมแตกตางกน (P>0.05) แตเมอเปรยบเทยบปรมาณอาหารทกนไดตอเปอรเซนตนาหนกตว พบวาแพะกลมทไดรบอาหารขนทไมม PKC มปรมาณอาหารทกนไดเฉลย 2.86% ของนาหนกตว สงกวาทไดรบอาหารขนทม PKC 75 และ 100% เมอพจารณาอตราการเจรญเตบโตของแพะทไดรบอาหารขนทประกอบดวย PKC 0 และ 25% มอตราการเจรญเตบโตเทากบ 29.78 และ 27.56 กรมตอตวตอวน สงกวาแพะทไดรบอาหารขนทประกอบดวย PKC 50 75 และ 100% (24.00 19.72 และ 18.00 กรมตอวน ตามลาดบ) ดงนน การนาเศษเหลอจากรวงขาวหมกยเรย 6% เสรมกากนาตาล มาใชเปนอาหารหยาบพนฐานในการเลยงแพะลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยน 50% เพศผหลงหยานมเสรมดวยอาหารขนทประกอบดวย PKC นน ควรใช PKC ไมเกน 25% ในสตรอาหาร ขณะท อารยวรรณ และคณะ (2554) ศกษาผลการใชกากเนอในเมลดปาลมนามนในสตรอาหารขน 15 25 35 45 และ 55% ตามลาดบ โดยใหแพะไดรบหญาพลแคททลมแหงอยางเตมท ผลการทดลอง พบวาปรมาณการกนไดทงหมดของวตถแหงมคาใกลเคยงกน (P>0.05) แตสมประสทธการยอยไดของโภชนะวตถแหง อนทรยวตถ โปรตน ผนงเซลล และเซลยโลลกนนแตกตางกนทางสถต (P<0.01) โดยกลมท 4 และ 5 (PKC >35%) มคาตากวากลมอน อาจเนองจากระดบเยอใย และไขมนทเพมสงขน ซง NRC (2001) รายงานวา ปรมาณไขมนทมากกวา 5% ในสตรอาหาร อาจสงผลตอปรมาณการกนอาหารได ความสามารถในการยอยได กระบวนการหมก และการเจรญเตบโตของแบคทเรย (bacterial growth) ในกระเพาะรเมน สอดคลองกบ พชย (2534) ทรายงานวา การเสรมอาหารขนทมสวนประกอบของกากปาลมนามนมากกวา 30% ของวตถแหง ทาใหสมประสทธการยอยไดของวตถแหงลดลง (P<0.05) ขณะท ไมสงผลตอปรมาณการกนได และกระบวนการหมกในกระเพาะรเมนของแพะลกผสมพนเมองแองโกลนเบยน 50% (สมตรา, 2543) ขณะทคาความเปนกรด-ดาง แอมโมเนย-ไนโตรเจน ระดบยเรย-ไนโตรเจนในเลอดและกลโคสในเลอดมคาใกลเคยงกน (P>0.05) ทานองเดยวกบคาความเขมขนของกรดไขมนระเหยไดทงหมด ประชากรจลนทรย และประสทธภาพการสงเคราะหจลนทรยโปรตนมคาใกลเคยงกน (P>0.05) แตการใชประโยชนของไนโตรเจนมความแตกตางกนทางสถต (P<0.01) โดยสตรท 4 และ 5 (PKC >35%) ทมการใชประโยชนของไนโตรเจนแนวโนมตากวากลมอน จากผลการ

ทดลองนสามารถสรปไดวา สามารถใช PKC ได 15-35% ในสตรอาหารแพะ (อารยวรรณ และคณะ, 2553) สภญญา และคณะ (2554) ศกษาผลของระดบเนอในเมลดยางพารา (RSK) 3 ระดบ (0 20 และ 30%) และกากเนอในเมลดปาลมนามน (PKC) 2 ระดบ (20 และ 30%) ในสตรอาหารขนตอปรมาณการกนได และกระบวนการหมกในกระเพาะรเมนในแพะ ใหแพะไดรบหญาซกแนลแหงอยางเตมท ผลการทดลองพบวามอทธพลรวมของ RSK และ PKC ตอปรมาณการกนไดทงหมด (kg/d) (P<0.05) และแพะทไดรบ RSK ระดบ 30% มคาตากวา (P<0.05) เมอเปรยบเทยบกบทระดบ 0 และ 20% ตามลาดบ สมประสทธการยอยไดของโภชนะ (วตถแห ง อนทรยวตถและโปรตน) กรด-ดางและแอมโมเนย-ไนโตรเจนในกระเพาะรเมน พบวาทกกลมมคาใกลเคยงกน ขณะทคายเรย-ไนโตรเจนในกระแสเลอดและคากลโคสในกระแสเลอด มคาไมแตกตางกน (P>0.05) ทานองเดยวกบคา ขณะทความเขมขนของกรดไขมนระเหยไดทงหมด ประชากรจลนทรย ตลอดจนการใชประโยชนของไนโตรเจนมคาไมแตกตางกน (P>0.05) จากผลการทดลองนสามารถใช RSK ระดบ 20% รวมกบ PKC ระดบ 20-30% ในสตรอาหารขนแพะ (ปน และสภญญา, 2555) แนวทางการปรบปรงคณคาทางโภชนะของกากเน อเมลดในปาลมน ามน

ในการเลยงสตวเคยวเอองยงจาเปนตองเสรมอาหารขน ซงแหลงโปรตนหลกทนยมใชคอ กากถวเหลอง ทมโปรตนหยาบประมาณ 44% ของวตถแหง อยางไรกตาม เมอพจารณาถงราคาตอหนวยของกากถวเหลองนบวาสงมาก สงผลใหตนทนในการผลตสงขนดวย จากปญหาดงกลาวนามาสแนวทางการวจยการใชโปรตนทางเลอกอนๆ ทสามารถเพมผลผลต และปรบปรงนเวศวทยาในกระเพาะรเมนใหมประสทธภาพดขน การหมกวตถดบเพอเพมโปรตนโดยเชอยสต Saccharomyces cerevisiae (Tewe, 1991) ซ งม รายงานวา ยส ตในสกล Saccharomyces และ Candida สามารถใชเปนแหลงโปรตนในอาหารสตวเคยงเอองไดเพราะมผลตอนเวศวทยาของกระเพาะรเมนในเชงบวก โดยไปกระตนประชากรแบคทเรยจาพวกยอยสลายเยอใย (cellulolytic bacteria) ยอยสลายโปรตน (proteolytic bacteria) ยอยสลายแปง (amylolytic bacteria) และแบคทเรยทงหมด (total viable bacteria) ใหใชประโยชนจากอาหารเยอใย และปรบปรงกระบวนการหมกใหดขน (Wallace and Newbold, 1993) ปน และอจฉรา (2554) ทาการศกษาการใชเชอยสต Saccharomyces cerevisiae หมกกากปาลม (OPM) และกากเนอในเมลดปาลมนามน (PKC) เพอเปนอาหารเสรมโปรตนในสตวเคยวเออง พบวากระบวนการหมกดวยเชอยสตสามารถเพมโปรตนในOPM จาก 10.10 เปน 33.62% และ PKC จาก 17.32 เปน 41.67% ตามลาดบ เมอเปรยบเทยบกบ OPM และ PKC ทไมผานกระบวนการหมกดวยเชอยส ต S. cerevisiae ซ งโปรตนหยาบท เ พมขนอาจเนองมาจากเซลลจลนทรย (single cell protein, SCP) โดยแหลงของโปรตนดงกลาว เกดจากกระบวนการหมกเพอเพมโปรตนโดยเชอยสต S. cerevisiae (Tewe, 1991) ทานองเดยวกบการทดลองของ Akindahunsi et al. (1999) ทศกษาถงผลของเชอรา (Rhizopus

Chanjula (2015)

9 ว. พชศาสตรสงขลานครนทร 2 (2): 1-12 Songklanakarin J. Pl. Sci., 2 (2):1-12

oryzae) หมกกบมนสาปะหลง พบวาสามารถเพมโปรตนในมนสาปะหลงจาก 2.1 เปน 10.0% เมอเปรยบเทยบกบไมใชกระบวนการหมก อยางไรกตาม โปรตนหยาบทเพมขนสวนหนงอาจมาจากอาหารเลยงเชอยสต ซงประกอบดวย กากนาตาล : ยเรย : นา อตรา 24:72:100 ตามลาดบ ขณะท กระบวนการหมกจากเชอยสตไมมผลตอองคประกอบทางเคมของคาเฉลยของวตถแหง (DM) เถารวม อนทรยวตถ (OM) ไขมน (EE) ผนงเซลล (NDF) และเซลยโลลกนน (ADF) มคาใกลเคยงกน ดงนน การใชเชอยสตหมกกบกากปาลม หรอกากเนอในเมลดปาลมนามนจงเปนแนวทางในการเพมคณคาทางโภชนะเพอใชเปนอาหารสตวตอไป ปน และอจฉรา (2557) ศกษาการทดแทนกากถวเหลองดวยกากเนอในเมลดปาลมนามนหมกยสตในอาหารขน (ระดบ 0 25 50 75 และ 100% ตามลาดบ) ตอการยอยได และความเขมขนของกรดไขมนระเหยไดในกระเพาะรเมนของแพะ และไดรบหญาพลแคททลมแหงอยางเตมท ผลการทดลอง พบวาปรมาณการกนวตถแหงไดทงหมดของทกกลมมคาใกลเคยงกน (P>0.05) และสมประสทธการยอยไดของโภชนะวตถแหง โปรตน ผนงเซลล และเซลยโลลกนนของกลมท 1-4 กไมแตกตางกนแตสงกวากลมท 5 (P<0.05) ขณะท คาความเปนกรด-ดาง แอมโมเนย-ไนโตรเจน และความเขมขนของกรดไขมนระเหยไดทงหมด มคาใกลเคยงกนทกกลม (P>0.05) เมอพจารณาสมดลของไนโตรเจน และปรมาณของไนโตรเจนทกกเกบไวได พบวาสามารถลดการสญเสยไนโตรเจนทางมล และสามารถเพมการสะสมไนโตรเจนในตวสตวอยางมนยสาคญ (P<0.05) ตามลาดบ จากผลการทดลองนสรปไดวา สามารถใชกากเนอในเมลดปาลมนามนหมกยสตทดแทนแหลงโปรตนจากกากถวเหลองได 25-75% หรอใชได 5-15% ในสตรอาหารแพะ

สรป และขอเสนอแนะ

กากเนอเมลดในปาลมนามนเปนผลพลอยไดจากการสกดนามนจากเนอเมลดในปาลมนามน มประมาณ 55-54% ของเนอเมลดในปาลมนามน โดยทผลตในประเทศไทยสวนใหญเปนชนดทสกดนามนโดยวธกล (เกลยวอด) กากเนอเมลดในปาลมนามนทไดจงมคณคาทางโภชนะคอนขางตาเมอเปรยบเทยบกบวธสกดนามนดวยสารเคม ซงสามารถนามาใชเปนวตถดบแหลงพลงงาน และโปรตนเลยงสตวเคยวเอองได ด โดยมโปรตนรวมประมาณ 13-18% ไขมน 8-23.7% และเยอใย 12-17% และจากการศกษาระดบทเหมาะสมของการใชการเลยงโคสามารถใชกากเนอเมลดในปาลมนามนได 30-50% ในสตรอาหาร ขณะท สามารถใชกากเนอเมลดในปาลมนามนได 15-35% ในสตรอาหารแพะ อยางไรกตาม เพอใหการใชประโยชน และเพมศกยภาพการใช จาเปนตองมการศกษาอยางตอเนอง โดยเฉพาะในรปแบบอาหารผสมเสรจ (TMR) ตลอดจนวธการเพมประสทธภาพการยอยไดใหสงขน เชน วธการทางชวภาพ (biological treatment) อาท การใชจลนทรย (รา หรอยสต) ในธรรมชาตทมความสามารถในการหมกเพอเพมโปรตนกากเนอเมลดในปาลมนามน และควรมการศกษาในแพะขน หรอแพะรดนมในระยะตางๆ ในสภาวะการเลยงของเกษตรกร ตอไป

เอกสารอางอง

กรมปศสตว. 2544. วตถดบอาหารสตว. (ออนไลน). สบคนจาก: http://www.dld.go.th/inform/kplamoil.html. (เขาถงเมอ 15 สงหาคม 2544).

จารรตน เศรษฐภกด. 2528. อาหารสตวเศษฐกจ. ภาควชาสตวศาสตร คณะทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร. สงขลา.

จนดา สนทวงศ ณ อยธยา. 2548. การใชกากปาลมนามนเปนอาหารโค-กระบอ. ใน รายงานผลงานวจยประจาป 2548. หนา 383-395. กรงเทพฯ: กองอาหารสตว กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

จนดา สนทวงศ ณ อยธยา, ณฐวฒ บรนทราภบาล และเฉลยว ศรช. 2543ก. การใชกากเนอในเมลดปาลมเปนอาหารเสรมสาหรบโคเนอ. ใน รายงานผลงานวจยประจาป 2543. หนา 89-101. นครศรธรรมราช: กองอาหารสตว กรมปศสตว กระทรวงกระเกษตรและสหกรณ.

จนดา สนทวงศ ณ อยธยา, วชระ ศรกล และอดมศร อนทรโชต. 2543ข. การใชกากเนอในเมลดปาลมเปนแหลงโปรตนในสตรอาหารขนสาหรบโคเนอ. ใน รายงานผลงานวจยประจาป 2543. หนา 89-98. กรงเทพฯ: กองอาหารสตว กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

จนดา สนทวงศ ณ อยธยา, เฉลมพล บญเจอ และอดมศร อนทรโชต. 2543ค. การใชกากเนอในเมลดปาลมเปนอาหารเสรมสาหรบโครดนม. ใน รายงานผลงานวจยประจาป 2543. หนา 130-137. กรงเทพฯ: กองอาหารสตว กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

จนดา สนทวงศ, ณฐวฒ บรนทราภบาล และเฉลยว ศรช. 2544. ผลการใชหญาสกล Paspalum เปนอาหารหยาบหลกเลยงโคเนอ. ใน รายงานผลงานวจยประจาป 2544. หนา 177-185. กรงเทพฯ: กองอาหารสตว กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

วรรณะ มาเฉยว. 2536. การใชกากเนอในเมลดปาลมนามนเปนอาหารโค. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ธระ เอกสมทราเมษฐ, ชยรตน นลนนท, ธระพงศ จนทรนยม, ประกจ ทองคา และสมเกยรต สสนอง. 2548. เสนทางสความสาเรจการผลตปาลมนามน. สงขลา: ศนยวจยและพฒนาการผลตปาลมนามน คณะทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลนสงขลานครนทร.

ทวศกด นยมบณฑต. 2529. ผลการใชกากปาลมนามนชนดกะเทาะเปลอกในอาหารสกรรน -ขน . วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

นวต เมองแกว. 2531. ผลของการใชกากเนอเมลดในปาลมนามนระดบตางๆ ในอาหารและการจากดอาหารหลงจากไกใหไขสงสดตอการใหผลผลตในไกไข. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

พรชย เหลองอาภาพงศ. 2549. คมภรปาลมนามนพชเศรษฐกจเพอการบรโภคและอปโภค. กรงเทพฯ: มตชน. 352 หนา.

Chanjula (2015)

10 ว. พชศาสตรสงขลานครนทร 2 (2): 1-12 Songklanakarin J. Pl. Sci., 2 (2):1-12

พชย แซไหน. 2534. การใชกากปาลมนามนรวมกบฟางขาวปรงแตงยเรยในอาหารแพะหลงหยานม. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ประพจน มลวลย. 2543. คณคาทางโภชนาการของกากเนอเมลดในปาลมนามนและการใช ในอาหารไกกระทง . วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

ปราณ แซโคว. 2540. การศกษาสวนประกอบของกรดไขมนในนามนปาลม. กลมงานคณคาทางโภชนาการ กองวทยาศาสตรชวภาพ กรมวทยาศาสตรบรการ.

ปน จนจฬา และสภญญา ชใจ. 2555. ผลของระดบเนอในเมลดยางพาราและกากเนอในเมลดปาลมนามนในสตรอาหารขนตอนเวศวทยาในกระเพาะรเมนและสมดลไนโตรเจนในแพะทไดรบหญาซกแนลแหงเปนอาหารหลก. วารสารเกษตร. 28:101-112.

ปน จนจฬา และอจฉรา เพงหน. 2554. การผลตและการใชกากเนอในเมลดปาลมนามนเพมโปรตนโดยกระบวนการหมกดวยเชอยสตเปนอาหารสตวเคยวเออง . รายงานวจยฉบบสมบรณ . คณะทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตหาดใหญ.

ปน จนจฬา และอจฉรา เพงหน. 2557. การทดแทนกากถวเหลองดวยกากเนอในเมลดปาลมนามนหมกยสตในอาหารขนตอการยอยได และความเขมขนของกรดไขมนระเหยไดในกระเพาะรเมนของแพะ. วารสารเกษตร. 30(2):181-190.

วนย ประลมพกาญจน, เสาวนต คประเสรฐ, สรพล ชลดารงคกล และสมเกยรต ทองรกษ. 2528. ผลของการใชกากเนอเมลดในปาลมนามนระดบตางๆ ในอาหารสกรขน. ว. สงขลานครนทร. 7 :137-144.

สมบต ศรจนทร และสมคด ชยเพชร. 2545. การใชกากเนอในเมลดปาลมชนดอดนามนเปนอาหารโคเนอ ในระยะตนและระยะปลายของการขน. รายงานการประชมสมมนาทางวชาการ สถาบนเทคโนโลยราชมงคล ครงท 19 ณ ศนยกลางสถาบนเทคโนโลยราชมงคล ปทมธาน. 22-27 มกราคม 2545. น. 161-170.

สมพงศ เทศประสทธ. 2526. การใชกากปาลมในอาหารโครน. ว. สงขลานครทร. 5:227-229.

สายนต ปานบตร. 2547. การใชกากเนอเมลดในปาลมนามนและเศษเหลอจากรวงขาวหมกยเรยเสรมกากนาตาล. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

สภญญา ชใจ, ปน จนจฬา, ยทธนา ศรวธนนกล และอภชาต หลอเพชร. 2554. ผลของระดบเนอในเมลดยางพาราและกากเนอในเมลดปาลมนามนในสตรอาหารขนตอปรมาณการกนไดและกระบวนการหมกในกระเพาะรเมนในแพะทไดรบหญาซกแนลแหงเปนอาหารหลก. วารสารแกนเกษตร. 39:43-54

สมตรา สาเภาพล. 2543. การใชเศษเหลอจากรวงขาวผสมกากเนอเมลดในปาลมนามนหมกดวยยเรยเปนอาหารพนฐานสาหรบแพะ. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

สธา วฒนสทธ และวนย ประลมพกาญน. 2539. ผลของการเสรมเมทไธโอนนในสตรอาหารทมกากเนอเมลดในปาลมนามนสาหรบไกกระทง. ว. สงขลานครนทร. 18:177-186.

เสาวนต คประเสรฐ, วนย ประลมพกาญจน, สรพล ชลดารงคกล และสจตร ชลดารงคกล. 2530. ผลของระยะเวลาในการเกบรกษาทมตอคณภาพของกากปาลมนามน. ว. สงขลานครนทร. 9:163-167.

สานกงานเศรษฐกจการเกษตร. 2551. ประชากรแพะของประเทศไทย . (ออนไลน). สบคนจาก: http://www.oae.go.th/main.php?file

name=index. (เขาถงเมอ 10 มถนายน 2552). สานกงานเศรษฐกจการเกษตร . 2556. ขอมลการผลตสนคาเกษตร

(ออนไลน). สบคนจาก: http://www.oae.go.th/main .php?filename=index. (เขาถงเมอ 12 มนาคม 2556).

อารยวรรณ มแสง , ปน จนจฬา, วนวศาข งามผองใส และอภชาต หลอเพชร. 2553. ผลของระดบกากเนอในเมลดปาลมนามนในสตรอาหารขนตอนเวศวทยาในกระเพาะรเมนและสมดลไนโตรเจนในแพะทไดรบหญาพลแคททลมแหงเปนอาหารหลก . วารสารแกนเกษตร. 38:261-274.

อารยวรรณ มแสง , ปน จนจฬา, วนวศาข งามผองใส และอภชาต หลอเพชร. 2554. ผลการใชกากเนอในเมลดปาลมนามนในสตรอาหารขนตอการยอยได และนเวศวทยาในกระเพาะรเมนของแพะ. วารสารเกษตร. 27:87-99.

อทย คนโธ. 2529. อาหารและการผลตอาหารเลยงสกรและสตวปก . ศนยวจยและฝกอบรมการเลยงสกรแหงชาต, นครปฐม. 297 หนา.

Abdullah, N., H. Hanita, Y. W. Ho, H. Kudo, S. Jalaludin and M. Ivan. 1995. The effects of bentonite on rumen protozoal population and rumen fluid characteristics of sheep fed palm kernel cake. Asian-Aust. J. Anim. Sci. 8:249-254.

Abdullah, N., M. Mahyuddin and S. Jalaludin. 1986. Effect of sex, species and diets of large ruminant on urease activity of both rumen fluid and epithelial bacteria. Buffalo. 2: 47-55.

Abdullah, N. and R. I. Hutagalung. 1988. Rumen fermentation, urease activity and performance of cattle given palm kernel cake based diet. Anim. Feed Sci. Technol. 20: 79-86.

Ahmad, M. B. 1985. Utilization of agro-industrial by-products and non-conventional feed resource as animal feed. Asian Livestock. 10: 176-179.

Ahmad, M. B. 1986. Palm kernel cake as a new feed for cattle. Asian Livestock. 11:49-56.

Ahmad, M. B. 1988. The use of palm kernel cake as animal feed (part 1). Asian Livestock. 13:13-19.

Akindahunsi, A. A., G. Oboh and A. A. Oshodi. 1999. Effect of fermenting cassava with Rhizopus oryzae on the

Chanjula (2015)

11 ว. พชศาสตรสงขลานครนทร 2 (2): 1-12 Songklanakarin J. Pl. Sci., 2 (2):1-12

chemical composition of its flour and gari. Riv. Ital. Sostanze Grasse. 76: 437-448.

Babjee, A. M. 1988. The use of palm kernel cake as animal feed (part 1). Asian Livestock. 13:13-19.

Close, W. H. and K. H. Menke. 1986. Selected Topics in Animal Nutrition. H. Steingass and A. Tröscher, The Institute of Animal Nutrition, University of Hohenheim.

Devendra, C. 1977. The utilization of feeding stuffs from the oil palm plant. Symposium on Feeding stuffs for Livestock in Southeast Asia. pp. 116-131. Kuala Lumpur: National University of Malaysia.

Hair-Bejo, M., J. B. Liang and A. R. Alimon. 1995. Copper tolerance in buffalo: The potential toxic effect of copper in buffalo fed palm kernel cake. In Proc. 17th Malaysian Society of Animal Production Ann. Conf. Penang, Malaysia. pp. 246-247.

Harcharan Singh, K. 1976. The Oil Palm Industry of Malaysia: An Economic Study. Penerbit Universiti Malaya, Kuala Lumpur. 354p.

Hutagalung, R. I. and M. Mahyuddin. 1985. Nutrient availability and utilisation of unconventional feedstuffs used in tropical regions. In Proc. Feeding Systems of Animals in Temperate Areas. Seoul, Korea. pp. 326-337.

Jalaludin, S. 1994. Feeding system base on oil palm by-product. Proceeding of the 7th AAAP. Bali, Indonesia. 11-16 July 1994. pp. 77-86.

Jelan, Z. A., S. Jalaludin and P. Vijchulata. 1986. Final RCM on isotope-aided studies on non protein nitrogen and agro-industrial by-products utilization by ruminants. Vienna: IAEA.

Jelan, Z. A., Y. Ishak and T. Yaakub. 1991. Feedlotting of cattle on palm kernel cake in small holder farming system. Proc. 14th Ann. Conf. Malaysia Soc. Anim. Prod. pp. 99-102.

Ministry of Plantation Industries and Commodities, Malaysia. 2006. (online). Available at : http://www.mpopc.

org.my: /abtegfu2.htm (Accessed on April 12, 2009). Miyashige, T., O. A. Hassan, D. M. Jaafar and H. K. Wong. 1987.

Digestibility and nutritive value of PKC, POME, PPF and rice straw by Kedah-kelantan bulls. Proceeding of the 10th Annual Conference of MSAP, 2-4 April 1987, Kuala Lumpur, Malaysia, pp. 226-229.

NRC. 2001. Nutrient Requirements of Dairy Cattle. 7th ed. National Academy Press, Washington, D.C.

Nwokolo, E. N., D. B. Bragg and H. S. Saben. 1977. A nutrition evaluation of palm kernel meal for use in poultry ration. Trop. Sci. 19: 147-154.

Oluyemi, J. A., B. L. Fetuga and H. N. L. Endeley. 1976. The metabolizable energy value of some feed ingredients for young chicks. Poult. Sci. 55: 611-618.

Onifade, A. A. and G. M. Babatunde. 1998. Comparison of the utilization of palm kernel meal, brewer’s dried grains and maize offal by broiler chicks. British. Poult. Sci. 39: 245-250.

Onwudike, O. C. 1986. Palm kernel meal as a feed for poultry I. Composition of palm kernel meal and availability of its amino acids to chicks. Anim. Feed Sci. Technol. 16: 179-186.

Panigrahi, S. and C. J. Powell. 1991. Effects of high rates of inclusion of palm kernel meal in broiler chick diets. Anim. Feed Sci. Technol. 34: 37-47.

Ravindran V. and R. Blair. 1992. Feed resources for poultry production in Asia and Pacific. Plant protein resources. World’s Poult. Sci. 48: 205-231.

Salmiah, A. 2000. Non-food Uses of Palm Oil and Palm Kernel Oil. MPOPC Palm Oil Information Series, Kuala Lumpur. 24p.

Solano, R. 1986. Principales subproductos de las plantas extractoras de aceite. En IV Mesa Redonda Latinoamericana sobre Palma Aceitera, Valledupar, Colombia 8–12 de junio de 1986, ORLAC/FAO p 161–167.

Suparjo, N. M. and M. Y. Rahman. 1987. Digestibility of palm kernel cake, palm oil meal effluent and quinea grass by sheep. Proceeding of the 10th Annual Conference of MSAP, 2-4 April 1987, Kuala Lumpur, Malaysia, pp. 230-234.

Tate, D. J. M. 1996. The RGA History of the Plantation Industry in the Malay Peninsula, Oxford University Press, New York. 688 pp

Tewe, O. O. 1991. Detoxification of cassava products and effects of residual toxins on consuming animals. Proceedings of the FAO Expert consultation meeting on Roots, Tubers, Plantains and Bananas in Animal Feeding; FAO Rome. pp. 81.

Wallace, R. J. and C. J. Newbold. 1993. Rumen fermentation and its manipulation: the development of yeast cultures as feed additives. In: Lyons, T.P., (Ed), Biotechnology in

Chanjula (2015)

12 ว. พชศาสตรสงขลานครนทร 2 (2): 1-12 Songklanakarin J. Pl. Sci., 2 (2):1-12

SJPS-IA-I-M-070315-001

the Feed Industry Alltech Technical Publications, Nicholasville, Kentucky. pp. 173.

Wong, H. K., O. A. Hassan, M. Shibata and S. Z. Alsmi. 1987. Ruminal volatile fatty acids production and rumen degradability of oil palm by-products in cattle fed molasses and oil palm by-products based rations. Proceeding of the 7th Annual Workshop of the Australian-Asian Fibrous Agricultural Residues Research Network, Chiang Mai, Thailand, 2-4 June 1987, pp. 171-177.

Yusoff, S. M., M. B. Ahmad and C. F. Yuen. 1985. Utilization of non-conventional feed and agricultural by-products for ruminants in Malaysia. Asian Livestock. 10: 178-184.

Yeong, S. W. 1982. The nutritive value of palm oil by-products from poultry. Proceedings of the 1st AAAP Congress, Univ. Pertanian Malaysia. Selangor, Malaysia, pp. 217-222.

Young. S. W., T. K. Mukherjee, M. Faizah and M. D. Azizah. 1983. Effect of palm oil by-product based diet on reproductive performance of layers including residual effect on offspring. Philippine J. Vet. Anim. Sci. 9: 93-100.