82
Ödev/Makale/Tez Yazma Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel 02.02.2014 1 HÜSEYİN ÖZEL

Ödev/Makale/Tez - yunus.hacettepe.edu.tryunus.hacettepe.edu.tr/~ozel/Tez_Yazma_H_Ozel.pdf · “Genellikle”, “muhtemelen”, ve “-bilir” türü sözcük ve ekler, iddialarınızı

  • Upload
    others

  • View
    15

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Ödev/Makale/Tez

Yazma

Teknikleri Prof. Dr. Hüseyin Özel

02.02.2014 1 HÜSEYİN ÖZEL

Plan

1. Giriş

2. Konu Seçimi

3. Araştırma Kaynakları

4. Argüman Oluşturma

5. Akıl Yürütme Biçimleri

6. Yazma Stili

7. Kaynak Gösterme

02.02.2014 2 HÜSEYİN ÖZEL

GİRİŞ

Kuşbakışı Özet

ve

Pratik İlkeler

02.02.2014 3 HÜSEYİN ÖZEL

Amaç:

Ödev/Tez yazarken dikkat edilecek noktaların

öğrenilmesi

Aşamalar:

İyi tanımlanmış bir araştırma hipotezi ortaya koymak;

Bu hipotezin nasıl desteklendiğini gösteren bir tez önerisi geliştirmek;

Konuyu araştırıp öneriyi ayrıntılandırmak.

Rapor ya da tezi yazma süreci (Birden fazla müsvedde gerekir);

Geri bildirimleri alıp bunlara dayanarak gereken düzeltmeleri yapmak; 02.02.2014 4 HÜSEYİN ÖZEL

Sorunlar:

İyi tanımlanmış bir konu nasıl anlaşılır?

Elinizin altında ne tür kaynaklar var?

Rapor ya da tezi nasıl organize edip kurmak

gerekir?

İyi bir yazım stili için gerekli unsurlar nelerdir?

02.02.2014 5 HÜSEYİN ÖZEL

İyi bir Ödev/Tez yazmanın sırrı

nedir?

Yazmak;

Yazmak;

Yine yazmak ....

Yazmak sizin hatırlamanızı sağlar

Yazmak sizin anlamanızı sağlar.

Yazmak sizin ufkunuzun genişmesini sağlar.

O halde bol bol yazın....

“Türk aydınının okuması vardır; yazması yoktur”.... 02.02.2014 6 HÜSEYİN ÖZEL

İlk Müsveddeyi Yazmaya Hazır mısınız?

Elinizde bir hipotez varsa bu hipotezi destekleyeceğinizi düşündüğünüz

deliller bulunuyorsa, o zaman;

Önce, bir iki cümleyle hipotezinizi dile getirmeyi deneyin.

Hipotezi , kararlı, ancak elinizdeki kanıtlar hakkında merak uyandırıcı

biçimde dile getirmeye çalışın.

Tezinizin temel kavram ve terimlerini açık seçik ortaya koyun.

“İlginç”, “önemli”, “anlamlı”, “X ve Y arasındaki ilişki”, ya da “X’in Y

üzerindeki etkisi” gibi sözleri aşırı kullanmaktan kaçının.

02.02.2014 7 HÜSEYİN ÖZEL

•Yazmadan Önce Bir Plan Çıkarın:

Böylece tezinizin temel konusunun bütün yönlerini görmeye çalışın .

•Bir Soru Ortaya Atın:

Genel bir konunun ilişkili pek çok yönü bulunur. Bunlardan birisini (ya da üzerinde

durmak istediklerinizi seçin). Öteki konular daha sonraki çalışmaların konusu olabilir.

Teziniz süresince bu konu, sizin bütün çalışmalarınızın odağı olsun:

•Odaklanın:

Araştırdığınız her konuyu listeleyin. Ancak, sizin sorunuza yanıt olabilecek olanları bir

araraya getirin; bunun dışındakileri bir kenara bırakın.

•İddialarınız;

Yüzeysel olmamalı; öze ait olmalı.

Tartışılabilir olmalı;

Spesifik olmalı;

02.02.2014 8 HÜSEYİN ÖZEL

Ödev/Tez Bölümleri

1. Başlık:

Bilgi verici olmalı;

Basit olmalı;

Okuyucunun gözüne çarpmalı;

Sıkıcı olmamalı;

02.02.2014 9 HÜSEYİN ÖZEL

2. Abstract:

Tezin temel argümanını (sorusunu, bu

soruya yanıtı, kanıtları) içermeli;

Kısa olmalı (200 – 500 sözcük);

Okuyucunun ilgisini çekmeli; okumaya

yöneltmeli.

02.02.2014 10 HÜSEYİN ÖZEL

3. Giriş:

Tezin içinde neler olduğunu göstermeli.

Gerekliliğini göstermeli (neden okuyalım?)

Yapılan çalışmaları özetlemeli:

Sizin katkınızı göstermeli;

Bulgularınızı ortaya koymalı;

Tezin organizasyonu içermeli;

02.02.2014 11 HÜSEYİN ÖZEL

4. Ana Metin:

Sizin iddialarınız içermeli;

Kanıtlarınızı (itirazlar ve savunmalarla) içermeli;

Olabildiğince açık seçik olunmalı;

Şekil ve Tabloların kolayca anlaşılabileceği biçimde

düzenlenmeli;

Metnin değişik bölümleri, ya da metin arasındaki

gidip gelmeler olabildiğince azaltılmalı.

02.02.2014 12 HÜSEYİN ÖZEL

5. Sonuç:

Tezin temel sorununu tekrar edin;

Sizin katkınızı gösterin;

Bulgularınız özetleyin;

Güçlü ifadeler kullanarak bitirin.

02.02.2014 13 HÜSEYİN ÖZEL

6. Dipnotlar ve Kaynakça;

Standart dipnot kurallarını kullanın;

Aşırı dipnottan kaçının;

Metin içerisinde atlama yaratabilecek

parçaları dipnota alın;

Kaynakçada uluslararası kurallara (örneğin

AER sistemi) dikkat edin.

02.02.2014 14 HÜSEYİN ÖZEL

Yazma Aşaması:

“Dummy’ler” için yazdığınızı unutmayın (yazdığınızı babaanneniz

anlamıyorsa yeterince açık değilsiniz demektir).

Okuyucunuzun sizin neden sözettiğinizi bilmediğini; meşgul

olduğunu ve aynı paragrafı iki kere okumayacağını varsayın.

Kendinizi Geri Planda tutun.

Planınıza sadık kalın.

Açık seçik yazın

Aktif cümleleri kullanın (pasif cümle yapısından kaçının);

Pozitif ifadeler kullanın (negatif ifadelerden kaçının);

Çok ve karmaşık yazmayın (Occam’ın usturası: “Basit olan iyidir”.

Vurgularınız abartmayın .

Ekler yoluyla yeni sözcükler uydurmayın; Türkçe’nin kurallarına sadık

kalın (her zaman imla kılavuzu ve sözlüğe danışın).

02.02.2014 15 HÜSEYİN ÖZEL

Düzeltme ve Yeniden Yazma:

Düşüncelerinizi yazın.

Özü ortaya koymak için yeniden yazın:

Elinizdeki malzemeye yenilerini ekleyin; çıkarın; yeniden

düzenleyin:

Açık hale getirmek için bir kez daha yazın:

Daha iyi sözcükler seçin; gereksiz sözcük ve sözleri atın.

Mükemmellik için bir kez daha yazın:

İmlanızı, grameri, noktalamaları kontrol edin.

İntihal (Aşırma) yapmaktan kaçının !

02.02.2014 16 HÜSEYİN ÖZEL

1. Bölüm

Ödev/Tez Yazma İncelikleri

02.02.2014 17 HÜSEYİN ÖZEL

Plan

1. Konu Seçimi

2. Araştırma Kaynakları

3. Argüman Oluşturma

4. Akıl Yürütme Biçimleri

5. Yazma Stili

6. Kaynak Gösterme

02.02.2014 18 HÜSEYİN ÖZEL

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 19

1. Konu Seçimi

BAŞLARKEN: En zor bölüm, başlamaktır. Eğer elinizin altında açık seçik

bulunan bir konu olsaydı, şaşırtıcı olurdu. Başlarken bunun zor bir süreç

olduğunu unutmayın.

KONU ALANI: Sizi ilgilendiren bir konu alanını, olasılıkla bilgi sahibi

olduğunuz ve daha fazlasını öğrenmek istediğiniz bir alanı seçin.

Örnek: Klasik iktisatta faiz oranı

ODAKLANIN: Konuyu daraltın. Bu sonuçta bir Ödev/Tez; yaşamınız

boyunca sürdüreceğiniz cilt cilt kitap değil.

Örnek: Adam Smith’de faiz yasaları

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 20

1. Konu Seçimi

SORULAR: Odaklandığnız konuya ilişkin olarak, birer

cümleyle dile getirebileceğiniz sorular ortaya atmaya çalışın.

Bunlar sizin problematiğinizi tanımlamanızı kolaylaştırcaktır.

Örnek: Adam Smith’in serbest piyasa görüşleri ile faiz

yasaları nasıl bağdaşır?

Faiz yasalarının gerekçeleri nelerdir?

Bu konuda Adam Smith’in düşünceleri nelerdir?

Bu düşüncelerin ne gibi etkileri olmuştur?

1. Konu Seçimi

ARAŞTIRMA:

Bu konuda daha önce yapılmış araştırmalar hangileridir?

Bu araştırmaların, sizin sorduğunuz sorulara verdiği yanıtlar

nelerdir?

Bu sorular ya da yanıtlar sizinkilerden farklı mıdır?

Örnek: Adam Smith’e göre algı sapmaları faiz oranlarını nasıl etkiler?

HİPOTEZ:

Araştırmaya dayanarak, sizin sorularınıza nasıl bir yanıt verilebilir? Bu

sizin kanıtlamaya yönediğiniz hipotezdir. Bu hipotez öze ilişkin

olmalıdır. “Adam Smith’de faiz yasaları” gibi genel bir başlık yerine

Smith’in görüşlerinde ilginç ya da yararlı olan nedir sorusuna

verilen yanıt sizin hipoteziniz olacaktır.

Örnek: Adam Smith, piyasaların bilgi eksikliği yüzünden iyi

işlememesine çare olarak faiz yasalarını savunmuştur.

02.02.2014 21 HÜSEYİN ÖZEL

1. Konu Seçimi

BAŞLIK: ortaya attığınız iddia bir başlığı ortaya çıkarmalıdır.

Başlık, bilgi verici, basit ve teknik jargondan uzak olmalıdır.

Örnek: Piyasa Başarısızlıkları ve Adam Smith’in Faiz Yasaları

üzerine Düşünceleri

Ödev/Tez ÖNERİSİ: sorununuzu ve hipotezinizi kısa (bir

sayfalık) bir yazıya dönüştürün. Kısaca argümanınızın

aşamalarını ve bu argümanı destekleyecek veriler ya da

kanıtları ortaya koyun. Bu ileride, sizin tezinizin girişi olabilir.

02.02.2014 22 HÜSEYİN ÖZEL

2. Araştırma Kaynakları Kütüphane: Kitap, dergi, databases.

Internet: ◦ Genel iktisat Linkleri

Dr. T’s Econlinks econlinks.com

WebEc www.helsinki.fi/WebEc

AEAweb www.aeaweb.org

ECONbase www.elsevier.com/locate/econbase

Archives of Papers and books

◦ EconLit (on-line bibliography) www.econlit.org

◦ Social Sciences Citation Index: webofscience.com

◦ Social Science Research Network www.ssrn.com

◦ EconWPA (working paper archive) econwpa.wustl.edu

◦ JSTOR (on-line journal archive) www.jstor.org

◦ Library of Economics and Liberty www.econlib.org

◦ Research Papers in Economics: http://repec.org/

◦ Kamu Kaynakları

◦ Öteki Siteler

Economic Time Series www.economagic.com

World Bank econ.worldbank.org

◦ Genel Arama Motorları

www.yahoo.com; www.google.com; www.webcrawler.com; www.hotbot.com;

www.altavista.digital.comernet

02.02.2014 23 HÜSEYİN ÖZEL

3. Argüman Oluşturma

Yapı:

Bir Ödev/Tez, bir argüman (mantıksal bir

açıklama, bir savunma ve merkezi bir iddianın

temellendirilmesi) olarak kurulmalıdır. Tezinizi

okuyan için önemli olan sizin verdiğiniz

emekten (zaman, kaynak vs.) çok

malzemelerinizi tutarlı bir bütün olarak ortaya

koyup koymamanızdır.

02.02.2014 24 HÜSEYİN ÖZEL

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 25

3. Argüman Oluşturma

Argümanlar:

“Argüman” ille de bir düşünceyi, karşısındakinin

kafasına vura vura anlatmak değildir; daha çok yeni

bir düşünce ortaya koymak için bir ölçüde kuşkucu

bir meslekdaşınızı ikna etmek için giriştiğiniz bir

tür karşılıklı konuşma gibi olmalıdır. Bu konuşmayı

monolog olmaktan çıkarmak, yani karşıdakinin

anlamadığı, itiraz ettiği ya da karşı çıktığı noktaları

dikkate almak gereklidir.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 26

3. Argüman Oluşturma

Argümanın Unsurları:

İddia: Ortaya attığınız ve savunmaya çalıştığınız açık bir ifade.

Destek: İddianıza destek sağlayan kanıtlar ya da düşünsel temeller.

Kanıtlar açık seçik olarak ortaya konmalı.

Neden bu kanıtların geçerli/gerekli olduğu açıklanmalı Kullandığınız

kanıtlar ikna edici olmalı.

Bunların doğruluğu ve gerçekliği kontrol edilmeli.

Kaynakların alındığı otoritelerin güvenirlik derecesine dikkat edilmeli

(örneğin birincil, ikincil kaynaklar; bilimsel eserler ile gazete yazıları vs.).

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 27

Argümanın Unsurları:

Olası itirazlar: Argümanınıza yönelik olası itirazları öngörebilirseniz onları da

yanıtlayabilirsiniz.

Bilgili bir okurun (tezinizi okuyan herkes) düşünce/iddialarınıza ilişkin olarak

ortaya atabileceği itirazları düşünün ve bunların neden potansiyel olarak tezinize

zarar veremeyeceğini açıklayın.

Yaptığınız genellemelere ilişkin karşı örnekler bulmaya çalışın. Bu tür örneklerin

neden zararlı olmadığını açıklayın.

Bu tür karşı düşünce ya da örneklerin aranması, sizi iddianızı daha sağlam

temellere oturtmaya yöneltecektir.

Bütün bunlara rağmen potansiyel bir argümanı yanıtlayamıyorsanız, bunu

gözardı etmek yerine açıkça kabul edin; öbür türlü size daha fazla zararı dokunur.

3. Argüman Oluşturma

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 28

3. Argüman Oluşturma

Argümanın Unsurları:

Sınırlar: İddianızın geçerli olduğu koşulları ve durumları ortaya koymalı,

bu sınırların nereden kaynaklandığını göstermelisiniz.

Pek çok iddia, kapsam bakımından genel değildir; belirli durum ya da

koşullara uygundur; ya da belirli sınırlar içinde geçerlidir.

“Genellikle”, “muhtemelen”, ve “-bilir” türü sözcük ve ekler, iddialarınızı

sınırlamakta yararlı olabilir. Ancak bunları çok fazla kullanmayın (o

zaman hiçbir iddianız kalmayabilir); çok az da kullanmayın.

İktisatta nedenler ve etkiler karmaşık ve içiçe geçmiştir. Bunlar ancak

tamamlayıcı olay ya da koşullarla birlikte anlam kazanır. Bu koşul ve

olayları açıkça ortaya koyun. Neden-etki bağıntılarınızı ortaya koyarken

karmaşıklıkların farkında olduğunuzu gösterin.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 29

Argümanınızı oluşturur ya da sunarken, onu olabildiğince

“görselleştirmeye” çalışın. Bunun da en iyi yolu, bir sınıflama

belirlemek ve bu sınıflama temelinde argümanınızı

tablolaştırmak ya da şekille ifade etmektir.

Bu hem sizin düşüncelerinizi yöntemli bir biçimde

geliştirmenizi, hem de okuyanların düşüncelerinizi daha kolay

izlemesini sağlar.

3. Argüman Oluşturma: Sınıflama

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 30

SENKRONİK DİYAKRONİK DİNAMİK/

EVRİMCİ

ANALİZ

ÇERÇEVESİ

Statik Karşılaştırmalı

Statik

Dinamik

DENGE

KAVRAYIŞI

Statik Denge

(“Dinlenme”

Durumu)

“Kayan Denge”

“Geçici Denge”

Yapısal Değişme

Yokluğu

YÖNTEM Mekanik Mekanik Organik/Evrimsel

DEĞİŞMENİN

KAYNAĞI

Sistem Dışı

Sistem Dışı

(“Kaydırma”

Değişkenleri)

İçsel/Yapısal

(“Yaratıcı Yıkım”)

DÜZEN Görünmez El/

(İstikrarlı)

Görünmez El

(İstikrarsız)

“Evrimsel El)

Kaybolan (Dissipative)

(İstikrarsız)

3. Argüman Oluşturma: Sınıflama

Örnek: Üç “Koordinasyon” Çerçevesi

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 31

3. Argüman Oluşturma: Sınıflama

Yine de, unutmayınız ki, her sınıflama, ister istemez

bir ölçüde keyfidir;

Bu yüzden, sınıflamada kullandığınız ölçütleri

oluştururken, benimsediğiniz genel “vizyonun”

farkında olun.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 32

“Belirli bir Çin Ansiklopedisi”ne göre Hayvanların Sınıflanması: (Borges)

a)İmparatora ait olan,

b)Mumyalanmış,

c)Evcil,

d)Domuz kanı emen,

e)Deniz kızları,

f)Efsanevi,

g)Sokak köpekleri,

h)Mevcut sınıflandırmada yer alanlar,

i)Öfkeli,

j)Sayısız,

k)Çok ince deve kılı fırça ile resmi yapılanlar,

l)Ve saire,

m)Su testisini az önce kırmış olanlar,

n)Sineklere yakından uzaktan benzemeyenler

3. Argüman Oluşturma: Sınıflama

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 33

3. Argüman Oluşturma SINIFLAMA KURALLARI

1. Eşitlik Kuralı: Sınıflama işleminden elde edilen kümelerin

toplamı, sınıflaması yapılan terime (bütüne) eşit olmalı (dışarıda

kalan olmamalı):

Canlılar, “bitkiler” ve “hayvanlar” biçiminde sınıflanmalı;

2. Girişik Olmama Kuralı: Sınıflaması yapılan terimi oluşturan

kümelerin, birbirinin içine girmemesi gerekir.

“Uzaylılar da insandır” (C. Yılmaz).

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Bilgi Edinme Biçimleri:

A. Tecrübi (Deneye Dayalı) Bilgi: Duyu deneyleri ile elde edilen

bilgi:

Örnek: “Bütün kuzgunlar siyahtır”

Empirisizm: Bilgimizin asıl kaynağı duyu deneyleridir.

B. Akli (Akılyürütmeye Dayalı) Bilgi: Belirli ilkelerden başlayarak

akıl yürütme sonucu elde edilen bilgi.

Örnek: Euclid Geometrisi (10 aksiyom üzerine temellenmiştir).

Rasyonalizm: Bilgimizin asıl kaynağı, akılyürütme sonucunda elde

edilir.

02.02.2014 34 HÜSEYİN ÖZEL

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Mantık Kuralları:

A = A (Özdeşlik)

1. A ≠ - A (Farklılık)

2. Ya A, ya da – A; ikisi birden olamaz

(Üçüncü halin olanaksızlığı)

02.02.2014 35 HÜSEYİN ÖZEL

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 36

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Önerme Biçimleri:

1. Analitik (A priori) Önermeler: Öznesi yüklem tarafından

içerilen önermeler. Bunlar ya tanım gereği, ya da kabul gereği

doğrudurlar:

Örnek: “Bütün bekarlar evli değildir”.

2. Sentetik (A posteriori) Önermeler: Öznesi yükleminde

içerilmeyen önermelerdir; dünyaya ilişkin yeni şeyler söylerler.

Örnek: “Bütün bekarlar evlenmek ister”.

Empirisistler bilgimizde sentetik önermelerin önemli olduğunu

söylerler; rasyonalistler buna karşı çıkarlar.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 37

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Tümevarım:

Tikel önermelerden genel önermelere geçiş.

Örnek: “Bütün kuzgunlar siyahtır” önermesine

ulaşabilmek için, tek tek kuzgunların renklerine bakılır.

gördüğüm ilk kuzgun siyah.

gördüğüm ikinci kuzgun siyah.

gördüğüm üçüncü kuzgn siyah.

....

gördüğümüz bütün kuzgunlar siyah.

O halde,

Bütün kuzgunlar siyah

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 38

4. Akıl Yürütme Biçimleri

2. Tümdengelim: Genel önermelerden tikel önermelerin

türetilmesi.

Örnek:

Bütün insanlar rasyoneldir

Hüseyin Özel de insandır;

o halde

H. Özel de rasyoneldir.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 39

4. Akıl Yürütme Biçimleri

J. S. Mill’in Tümevarım Kanonları:

1.Anlaşma Yöntemi (The Method of Agreement): “Eğer incelenen

olgunun iki ya da daha fazla örneği (instance) yalnızca tek bir ortak

koşula (circumstance) sahipseler, tüm örneklerin üzerinde anlaşma

halinde olduğu bu tek koşul, olgunun nedenidir (ya da sonucudur).

Örnek Başlangıç koşulları Olay

1. A B E F a b c

2. A C D a c d

3. A B C E a f g

O halde, A, a’nın nedenidir.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 40

4. Akıl Yürütme Biçimleri

J. S. Mill’in Tümevarım Kanonları:

2. Farklılık Yöntemi (The Method of Difference): “Eğer, incelenen

görüngünün içerisinde, yalnızca bir tane koşul dışında bütün koşullarda

bir örnek gerçekleşiyor ve bir başkası gerçekleşmiyorsa, iki örneğin

farklılaştığı bu tek koşul, olgunun sonucu ya da nedeni, ya da nedenin

ayrılmaz bir parçasıdır.”

Örnek Başlangıç koşulları Olay

1. A B C a

2.B C -

O halde, A, a’nın nedeninin zorunlu bir parçasıdır.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 41

4. Akıl Yürütme Biçimleri

J. S. Mill’in Tümevarım Kanonları:

3. Kalanlar Yöntemi (The Method of Residues): “Daha önceki

tümevarımlar yoluyla, belirli önkoşulların sonucu olduğu bilinen

bölümleri bütün olgulardan çıkardığımızda, olgunun geri kalan

bölümleri, geri kalan önkoşulların sonucu olacaktır.”

Örnek Başlangıç koşulları Olay

1. A B C a b c

2. B, b’nin nedenidir;

3. C, c’nin nedenidir;

O halde, A, a’nın nedenidir.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 42

4. Akıl Yürütme Biçimleri

J. S. Mill’in Tümevarım Kanonları:

4. Birlikte Değişme Yöntemi (The Method of Concomitant

Variations): “Bir başka olgu belirli bir yönde değiştiği zaman, herhangi

bir biçimde değişen olgu, bu öbür olgunun nedeni ya da sonucudur, ya

da bu olguyla bir nedensellik ilişkisi youluyla bağlantılıdır.”

Örnek Başlangıç koşulları Olay

1. A ↑ B C a ↑b

2. A º B C a º b

3. A ↓B C a ↓ b

O halde, A, a’nın nedenidir.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 43

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Örnek: Geçen akşam ailecek gittiğimiz yemekte güzel zaman

geçirdik, ancak dönüşte eşim ve benim midemiz bozuldu. Benim

durumum daha kötüydü. İki oğlumuzun hiçbir şeyi yoktu.

O zaman bu durumu nasıl ele almalıyız?

Bizler yemekte, çorba, salata ve tavuk yedik; çocuklar ise çorba

salata ve et yediler. Hepimiz ayran içtik. Ayranın zehirlenmeye

neden olmadığını da biliyoruz Ben daha çok yediğimden benim

durumum da daha kötüydü. Bu durumda, sorun yalnız ikimizde

olduğundan, ikimizin yediği bir şey neden olarak görünüyor. O da

tavuk olmalı.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 44

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Tümevarım Biçimleri:

1. Tümevarımsal Genellleme: Bir örneklem hakkındaki bir öncülden

yığın hakkındaki bir sonuca ilerlemektedir.

Örnek:

Bir örneklemin Q kadarlık bölümü, A özelliğine sahiptir;

O halde

Yığının Q kadarlık bölümü, A özelliğine sahiptir.

2. İstatistiksel Kıyas (Tasım): Bir genellemeden bir birey hakkında

sonuç çıkarmaktır.

Örnek:

Yığın P’nin Q kadarlık bölümü A özelliğine sahiptir.

Birey I, yığın P’nin bir üyesidir.

O halde,

Birey I’nın A özelliğine sahip olma olasılığı Q’dur.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 45

4. Akıl Yürütme Biçimleri

3. Basit Tümevarım: Bir örneklem grubu hakkındaki bir öncülden, bir başka birey için

sonuç çıkarmaktır.

Örnek:

Yığın dan gelen bilinen örneklerin Q kadarı, A özelliğine sahiptir.

Birey I bu yığının bir başka üyesidir.

O halde,

I bireyinin A özelliğine sahip olma olasılığı Q’dur.

Bu özellik, genelleme ile istatistiksel kıyasın karışımıdır; genellemenin sonucu, aynı zamanda

istatistiksel kıyasın ilk öncülüdür.

4. Benzeşimden (Analoji) Argüman: Bir tümevarımsal benzeşim, iki şey arasındaki

bilinen benzerliklerden yola çıkarak bu iki şeyde bulunan bir başka özelliğe ilişkin sonuç

çıkarır.

Örnek:

P, Q’ya benzemektedir.

P’de A özelliği vardır.

O halde,

Q’da A özelliği vardır.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 46

4. Akıl Yürütme Biçimleri

5. Nedensel Çıkarım: Bir etkinin ortaya çıkış koşullarına dayanarak bu

koşullarla etki arasında nedensellik bağıntısı kurmaktır.

David Hume’a göre nedensellik: “Her A olayı olduğunda ardından B olayı

geliyorsa, bu iki olay arasında nedensellik ilişkisi var demektir.”

6. Öndeyi (Prediction): Geçmişteki bir örneklemden geleceğe yönelik bir sonuç

çıkarmaktır.

Örnek:

Grup G’nin gözlenen üyelerinin Q oranında A özelliği vardır.

O halde,

Grubun öteki üyeleri gelecekte gözlendiğinde, bunların da A özelliğine

sahip olma olasılıkları Q kadardır.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 47

4. Akıl Yürütme Biçimleri Tümdengelim Yöntemleri:

Kıyas (Tasım – Syllogism): Bir ana öncül ve bir ikincil öncülden yola

çıkarak bir sonuca varmaktır:

Ana öncül: Bütün M’ler P’dir.

Ara öncül: bütün S’ler M’dir.

Sonuç: Bütün S’ler P’dir.

Örnek:

Bütün insanlar ölümlüdür.

Socrates bir insandır.

O halde,

Socrates de ölümlüdür.

Ya da ,

Bütün ölümlü şeyler ölür.

Bütün insanlar ölümlüdür.

O halde,

Bütün insanlar ölür.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 48

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Tümdengelimsel Mantık:

Tümdengelimsel mantıkta tümdengelimin geçerliliği, öncül ya da sonucun

doğruluğunu gerektirmez.

Örnek:

Bütün ateş soluyan tavşanlar Mars’ta yaşar.

Bütün insanlar ateş soluyan tavşanlardır.

O halde,

Bütün insanlar Mars’ta yaşar.

Bu argüman geçerli olsa da, anlamlı değildir. dolayısıyla tümdengelimin

anlamlı olması için, geçerli olması ve öncülün doğru olması gerekir.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 49

4. Akıl Yürütme Biçimleri

“Pozitivizm”in On Kuralı

i.Dünya hakkındaki bilgi savları, yalnızca duyulara dayanarak

gerekçelendirilebilir.

ii.Duyularla bilinebilen her şey, başka türlü olabilirdi.

iii.Bilişsel bakımdan anlamlı her önerme ya analitik, ya da sentetik

önermelerdir;ikisi birden olamaz.

iv.Yadsımaya açık nitelikte olan sentetik önermeler, a priori olarak

bilinemez.

v.Analitik önermelerin olgusal içeriği yoktur.

vi.Analitik önermeler teamüllere (convention) dayanarak doğru kabul

edilirler.

vii.Bilinen bir nedensel yasa, yeterince iyi bir biçimde doğrulanmış bir

deneysel (empirical) hipotezdir.

viii.Bir teorinin başarısı, öndeyilerinin başarısıdır.

ix.Değer yargılarının bilimlerde yeri yoktur.

x.Bilimler yöntemlerine göre değil, konularına göre birbirlerinden ayrılırlar.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 50

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Bilimin Yöntemi: Hipotetiko – Dedüktif Yöntem

1. Önce verileri toplayın ( bilinmeyenler, açıklanamayan ya

da yeni şeyler hakkında);

2. Bu gözlemleri açıklayabilecek bir açıklama geliştirin.

3. Bu açıklamadan tümdengelim yoluyla bir öndeyi oluşturun

4. Bu öndeyiyi doğrulamaya çalışın (tümevarım yoluyla),

5. Doğrulama sözkonusu ise, 3. aşamaya gidip yeni

öndeyiler üretin. Doğrulama yoksa, hipoteziniz

yanlışlanmıştır. 2. Aşamaya gidin.

Yani, bilim yapısı gereği tümdengelimseldir (teori ve öndeyi

süreci), ilerleyişi bakımından da tümevarımsaldır (sınama,

doğrulama aşaması).

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 51

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Bilimsel Açıklama: Dedüktif – Nomolojik Model

Başlangıç koşullarını tanımlayan doğru önermeler

} Explanan

Genel Yasalar

__________________________________________

Açıklanacak deneysel görüngünün betimlenmesi Explanandum

Çizgi, mantıksal tümdengelimi temsil etmektedir.

Yani, “Açıklanan açıklayanın mantıksal bir sonucu olmalı; başka deyişle,

açıklayanda verilen bilgilerden mantıksal olarak türetilebilmeli, çünkü aksi halde

açıklayan açıklama için uygun bir temel oluşturmayacaktır.”

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 52

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Akılyürütme Hataları

1.Tümevarım Problemi:

“Şimdiye kadar gördüğümüz bütün kuğuların beyaz

olması, bundan sonra göreceğimiz bütün kuğuların

da beyaz olacağını gerektirmez. Ek kanıtlar her

zaman gereklidir.

2. Yanlış öncüllerden sonuç çıkarma:

bkz. “Bütün ateş soluyan tavşanlar Mars’ta yaşar”.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 53

4. Akıl Yürütme Biçimleri

Akıl Yürütme Hataları 3. Yanılma (öncül yerine sonucu doğrulama):

Eğer A doğruysa, B de doğrudur.

B doğrudur;

O halde

A da doğrudur.

Örnek:

Ahmet bilim adamı ise titizdir.

Ahmet titizdir,

O halde Ahmet bilim adamıdır.

4. “Parça Bütün Yanılması” (Fallacy of Composition)

Tekil düzeyde geçerli olan bir argüman, toplu düzeyde de geçerli olmak

zorunda değildir.”

Örnek: Keynes’in Tasarruf paradoksu (tek tek bireyler için tasarruf,

servet ve gelir artışı demektir; ancak bütün bireyler tasarruf

yaparsa milli gelir düşer).

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 54

4. Akıl Yürütme Biçimleri

5. “Bundan sonra, o halde bu nedenle” (Post hoc, ergo

propter hoc) : A olayı B’den sonra ortaya çıkıyorsa, ille de

B, A’nın nedeni olmak zorunda değildir.

Örnek: Memur maaşlarının artışının ardından içki tüketimi

artıyorsa, içki tüketimi artışını memur maaşlarına bağlamak.

4. “Benzeşim Yoluyla Akılyürütme”:

İki şeyin belirli bakımlardan birbirine benziyor olması bütün

bakımlardan da benzeyeceği anlamına gelmez.

Örnek: “Toplumlar da insana benzer” yaklaşımı, insan

organlarının toplumsal karşılığının aranması sonucunu

verebilir.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 55

4. Akıl Yürütme Biçimleri

6. “Otoriteye Başvurma” : Düşüncenizi temellendirmek için

seçtiğiniz otoriteler yeterince “güvenilir” olmayabilir.

7. İsteğe Bağlı Düşünme (“Wishfull thinking”): ‘Öyle

olmasını istemeniz, öyle olmasını gerektirmez.

8. “Kişiye yönelik akılyürütme” (ad hominem): Karşıdakinin

beğenmediğiniz özelliklerini onun düşüncelerini çürütmek

için kullanma.

9. Çevrimsel Akıl Yürütme (Circular Reasoning):

“Para arzı ile nominal gelir arasında nedensellik ilişkisi

vardır.”

“Para nasıl tanımlanır?”

“Nominal gelir ile en yüksek korelasyon ilişkisine sahip

varlıklar paradır”.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 56

5. Yazma Stili: Okuyucular

Tezinizi yazarken dilbilgisi kuralları ile noktamalama işaretlerine dikkat edin.

Okuyanlara tezinizi ilginç biçimde sunmalısınız. Sorunu açık seçik biçimde

ortaya koymalısınız.

Argümanlarınızı mantıksal aşamalar halinde ortaya koyun. Atlamalar, ya da

sıçramalardan kaçının.

Elinizdeki kanıtları öne çıkarmaya çalışın. Yalnızca argümanı güçlendirecek

kanıtları kullanın.

Okuyucunuzu, uzun uzun açıklamalarla, gereksiz tartışmalar ve tablo, şekil vs.

ile sıkmayın.

Sonuç olarak: açıklık, mantıklılık, cesaret, konuyla ilgili olmak, uygun dilbilgisi,

anlamlı noktalama ve okuyucuyu eğlendirmek...

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 57

5. Yazma Stili: Tezin Formatı

Başlangıç Sayfası: Tezin Başlığı, Yazarı, Hazırlama Yılı

Teşekkür Sayfası: Size yardımcı olanlara teşekkür (isterseniz).

Abstract: Hipotezinizi ve kanıtlarınızı, insanları tezinizi okumaya yöneltecek

biçimde, kısaca (200 sözcüğü aşmadan) sunmak.

İçindekiler: Tezinizin yapısının zihinsel resmini sunar.

Giriş: Tezinizin başlangıcıdır; olabildiğince açık ve zorlayıcı (düşünmeye yöneltici)

biçimde yazmaya çalışın.

Ana Metin: iddialarınız için kanıtları sunacağınız, artalanı oluşturacağınız, ilgili

çalışmaları özetleyeceğiniz, argümanlarınızı geliştireceğiniz yer. Ana metni kısa,

açıklayıcı başlıklarla bölüm ve altbölümlere ayırın. Aşırı dipnot kullanmaktan

kaçının. Tezle doğrudan ilgili olmayan ama sizin için önemli olan düşünce, tablo

vs. için Apendiks kullanın.

Sonuç: İddianızı yeniden dile getireceğiniz, argümanınızı savunacağınız bölüm.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 58

Tezlerde genellikle üç ana bölüm (ve bunlara karşılık gelen genellik düzeyleri)

bulunur:

1.Bölüm, sorunun tanımlandığı bu sorunun biçimlendiği problematiğin

(vizyonun, anlayışın vs.) açıklanmasının verildiği yerdir; ayrıca bu soruna ilişkin

farklı bakış açılarının varlığı en genel düzeyde tartışılır. Buradaki tartışma genel

terimlerle ve daha somut düzeyde yapılır.

2.Bölümde bu sorunu ele alan başka teoriler vs. dikkate alınarak bunların

değerlendirmesi yapılır; genellik düzeyi biraz daha azaltılıp spesifik noktalar öne

çıkarılır.

3.Bölüm, sizin asıl katkınızın gerçekleştirileceği yerdir. Tezin belki de en spesifik

tartışmaları burada yapılır. Sizin sözkonusu sorunu nasıl ele aldığınızı ve bu ele alış

biçiminin neden en iyisi olduğunu tartışmanız beklenir.

5. Yazma Stili: Genellik Düzeyi

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 59

1. İstatistiksel/Ekonometrik Tezler:

İlk bölümde somut durum ele alınarak tezin sorunu tanımlanır; ayrıca

tezin sorununa ilişkin bir literatür taraması yapılması beklenir;

2. bölümde bu ele alınan yaklaşımlar temelinde modelin nasıl

tanımlanması gerektiği ve yapılan ampirik araştırmalarda ne tür modeller

kullanıldığı gösterilerek hangi modelin seçileceği belirlenir ya da yeni bir

modelin kurulması gerekiyorsa bu modelin kurulması (gerekçeleriyle)

gerçekleştirilir;

3. Bölümde belirlenen model tahmin edilerek sorunlar varsa giderilmeye

çalışılır ve bu sonuçların neden ötekilerden daha iyi (ya da farklı) olduğu

ortaya konur.

5. Yazma Stili: Genellik Düzeyi

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 60

2. Derlemeler (Surveys):

İlk bölümde tezin sorunu ve neden bu soruna ilişkin çalışmalara bakılması

gerektiği açıklanır. Ele alınacak teori/yaklaşımların hangileri olduğu, hangi

ölçütlere göre seçildiği, karşılaştırma standartlarının ne olduğu tartışılır;

2. bölümde, literatürde varolan değişik yaklaşımların incelenmesi

gerçekleştirilir; buradaki en önemli nokta, bu yaklaşımlar aralarındaki ilişki

ve farkların açıkça ortaya konmasıdır.

3. Bölüm, genel değerlendirme ve sizin kendi düşüncelerinizi öne

çıkardığınız bölümdür. Burada ele alınan teori/yaklaşımların genel bir

sınıflaması ve değerlendirmesi yapıldıktan sonra başlangıçta tanımlanan

soruna yanıt verme bakımından üstünlükleri/eksiklikleri tartışılarak sizin

kendi anlayışınız ya da senteziniz ortaya konur.

5. Yazma Stili: Soyutlama Düzeyi

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 61

3. Somut Analiz ve Politika Önerileri:

İlk bölümde, somut analiz yapılarak tezin sorunu ortaya konur; bu

sorundan yola çıkarak genel çerçeve çizilir;

2. bölümde, soruna yönelik olarak gerçekleştirilen uygulamalar ile

literatürde varolan değişik yaklaşımların incelenmesi gerçekleştirilir.

3. Bölümde, genel değerlendirme sizin önerileriniz ve bu önerilerin

yaşama geçmesi için gerekli düzenlemelerin ve dönüşümlerin neler

olacağı ortaya konur.

5. Yazma Stili: Soyutlama Düzeyi

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 62

5. Yazma Stili

SINIFLAMA YÖNTEMLERİ (İÇİNDEKİLER)

I. YÖNTEM:

I.

A.

1.

A)

(1)

i)

II. YÖNTEM:

1. (ya da I)

1.1.

1.1.1.

1.1.1.

1.1.1.1.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 63

Atıf Biçimleri:

1. Metin içinde:

“Ancak bu uzun dönem bugünü anlamak için yanıltıcı bir rehberdir. Uzun

dönemde hepimiz ölmüş olacağız.” (Keynes 1923: 80)

Tezin Kaynakçasında:

Keynes, John Maynard (1923) A Tract on Monetary Reform

London:Macmillan.

2. Dipnotta: (metin içinde aynı alıntı varsa),

“Ancak bu uzun dönem bugünü anlamak için yanıltıcı bir rehberdir.

Uzun dönemde hepimiz ölmüş olacağız.”*

Dipnot:

* Keynes, John Maynard (1923) A Tract on Monetary Reform

London:Macmillan, s.80.

6. Kaynaklar: Atıf Verme

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 64

6. Kaynaklar: Atıf Verme

Itunes.lnk

“Görünmez el”, insandaki, çıkar dürtüsünden kaynaklanan değiş tokuşa yönelik olan doğal eğilime, çıkar dürtüsüne dayanmaktadır. Smith’in ünlü deyişiyle, “yemeğimizi kasabın, biracının ya da fırıncının merhametine değil, onların kendi çıkarlarını gözetmelerine borçluyuz. Onların insanlığından değil, kendilerini sevmelerine sesleniriz; onların gereksinimlerinden değil, elde edecekleri avantajdan sözederiz”.[i] B

1. Alıntı üç satırdan az ise metin içinde göstermek gerekir.

...“Görünmez el”, insandaki, çıkar dürtüsünden kaynaklanan değiş tokuşa yönelik olan doğal

eğilime, çıkar dürtüsüne dayanmaktadır. Smith’in ünlü deyişiyle, “yemeğimizi kasabın, biracının ya

da fırıncının merhametine değil, onların kendi çıkarlarını gözetmelerine borçluyuz. Onların

insanlığından değil, kendilerini sevmelerine sesleniriz; onların gereksinimlerinden değil, elde

edecekleri avantajdan sözederiz” (Smith 1776: 18). Böyle bir bakış açısı, toplumsal düzenin

sadece insanlar arasındaki “duygudaşlığın” ötesinde, tümüyle değiş tokuşa dayanan ilişkilerin ve

bunların sonucunda ortaya çıkan toplumsal işbölümünün bir sonucu olduğu anlamına

gelmektedir.

Kaynakçada:

Smith, A. (1776), An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations. E. Cannan (ed.),

New York: Modern Library Edition, 1937.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 65

2.Alıntı üç satırdan fazla ise blok alıntı biçiminde göstermek gerekir:

Piyasa sisteminin işleyebilmesi için, iki tarafın da birbirini anlaması,

karşısındakine güvenmesi gereklidir; tıpkı David Hume’un söylediği gibi:

Senin tahılın bugün olgunlaştı; benimki de yarın olgunlaşacak. Bugün

benim sana yardım etmem, yarın da senin bana yardım etmen ikimiz

için de karlı. Sana karşı nazik olmak değil amacım; senin de bana karşı

olmadığını biliyorum. Bu yüzden senin hesabına acı çekecek değilim;

senin için, bir karşılık bekleyerek emeğimi ortaya koysaydım,

düşkırıklığına uğrayacağımı biliyorum, dolayısıyla senden bana minnet

duymanı boşuna bekleyeceğimi de. O yüzden seni kendi emeğinle

başbaşa bırakıyorum. Sen de bana karşı aynı biçimde davranıyorsun.

Mevsimler değişiyor; her ikimiz de birbirimizden karşılıklı güven ve

emniyet beklediğimizden ürünümüzü kaybediyoruz. (Aktaran: Putnam

1994: 5-6).

Smith’e dönersek, “görünmez el”in, ya da piyasa mekanizmasının kendisinin,

“düzen sorununu”, dışarıdan herhangi bir müdahale ya da otorite olmadan

çözebildiği görülecektir.

6. Atıflar ve Kaynak Gösterme

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 66

6. Kaynak Gösterme Sistemi: 1 American Economic Review

(http://www.aeaweb.org/sample_references.pdf)

Makaleler:

Yazar soyadı, İlk adı. Yıl. “Makalenin Başlığı.” Dergi Adı, cilt no, sayı no, sayfa no.

Örnek: Acemoglu, Daron. 2002. “Technical Change, Inequality, and the Labor Market.” Journal of Economic

Literature, 40(1): 7–72.

Kitaplar

A) Tek Yazar

Yazar soyadı, İlk adı. Yıl. Kitabın Başlığı. Basım Yeri: Yayıncı.

Örnek: Friedman, Thomas L. 2005. The World Is Flat: A Brief History of the Twenty-First Century.

New York: Farrar, Straus and Giroux.

B) İki Yazar

Örnek: Helpman, Elhanan, and Paul Krugman. 1985. Market Structure and Foreign Trade:

Increasing Returns, Imperfect Competition, and the International Economy. Cambridge, MA: MIT Press.

Yayınlanmamış Makaleler

Örnek: Ausubel, Lawrence M. 1997. “An Efficient Ascending-Bid Auction for Multiple Objects.” University of

Maryland Faculty Working Paper 97–06.

Web Siteleri

Web Site Adı. Erişim Yılı. Yayıncı/Şirket. URL (erişim tarihi).

Örnek: Factiva. 2006. Dow Jones Reuters Business Interactive LLC. www.factiva.com (erişim tarihi 5 Mayıs,

2008).

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 67

6. Kaynak Gösterme Sistemi: 2 10. Yazılarda verilecek dipnotları, yazının sonuna kaynakçadan önce eklenmelidir.

11. Kaynaklara göndermeler, metnin içinde açılacak ayraçlarla yapılmalıdır. Ayraç içindeki sıra şöyle olmalıdır:

yazar(lar)ın soyadı, kaynağın yılı, sayfa numaraları. Karşılaşılabilecek farklı durumlar şöyle örneklenebilir:

��.ifade edilmiştir (Alkin, 1982).

��..belirtilmiştir (Alkin, 1982: 210-215).

..........Griffin (1970a: 15-20) ileri sürmektedir.

(Gupta vd., 1982: 286-287).

(Einstein ve Amir, 2003: 399-432; Dornbusch, 1980: 19-23).

Metinde gönderme yapılan bütün kaynaklar, kaynakçada belirtilmeli; gönderme yapılmayan kaynaklar, kaynakçaya

konmamalıdır. Kaynaklar, ayrı bir sayfada alfabetik sırayla yazılmalıdır. Dergi ve derlemelerdeki makalelerin sayfa numaraları

kesinlikle belirtilmelidir. Kaynakçada, aşağıdaki örneklenen biçim kurallarına uyulmalıdır:

Kitaplar: Kenen, P.B. (1989) The International Economy, Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall, Inc.

Dergiler: Langeheine, B. and U. Weinstock (1985) “Graduate Integration”, Journal of Common Market Studies,

23(3), 185-97.

Derlemeler: Krugman, P. (1995) “The Move Toward Free Trade Zones”, in P. King (ed.), International Economics

and International Economic Policy: A Reader, New York: McGraw-Hill, Inc., 163-82.

Diğer Kaynaklar: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2001) 2002 Yılında Para ve Kur Politikası ve

Muhtemel Gelişmeler, Basın Duyurusu, 2 Ocak, Ankara. http://www.tcmb.gov.tr/

Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Yazım Kurallarından

http://hmbs/yazim_kurallari.pdf

6. Kaynak Gösterme Sistemi: 2

6. Kaynak Gösterme

Latince Kısaltmalar

Ibid.: Aynı yer (aynı sayfa); ibid., s.

İnfra.: Bundan sonraki bölümlere bakınız.(İngilizcede ff.)

Supra.: Bundan önceki bölümlere bakınız.

Passim.: Çalışmanın bütününe bakınız.

Op. Cit.: Aynı kaynağa 2. atıf yapılırken araya başka kaynak girerse kullanılır.

Loc. cit.: Aynı yazarın atıf yapılan birden fazla kitabı varsa; atıf yapılan en sonuncusunu gösterir.

Et al.: ve diğerleri.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 70

6. Kaynaklar

Kaynak Göstermede dikkat edilecek hususlar:

1.Kaynak göstermedeki amacınız, argümanınızı desteklemektir.

Kaynaklarınızı açıkça göstermeniz sizi daha az orijinal kılmaz. Tam tersine,

sizin dürüst bir araştırmacı olduğunuzu gösterir. O yüzden intihal

(aşırma) yapmayın.

2.Bir kaynağı çok fazla kullanmayın. Bir kaynaktan doğrudan alıntı yapmak

yerine argümanı özetleyerek sunmak daha iyi olur. Unutmayın amacınız

kendi argümanınızı desteklemek, yoksa onun yerine ötekini koymak değil.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 71

6. Kaynaklar

Kaynak Göstermede dikkat edilecek hususlar:

3. Kaynak malzemelerin metinde ayırdedilmesini sağlayın. Sizin sözünüzün

bitip ötekinin başladığı yeri açıkça gösterin. Özet veriyorsanız da kimin

düşüncesinin hangisi olduğunu açıkça gösterin.

4. Kaynaklarınızı kendi argümanınızla ilişkilendirin. Okuyucunun sizin

kaynağınızın düşüncelerinin sizin iddianızı desteklediğine ikna edin.

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 72

Kaynak Göstermede dikkat edilecek hususlar:

4. Kaynaktan aldığınız düşüncenin ya da argümanın anlamını

çarpıtmayın. Alıntıları, bağlam dışında kullanmayın.

5. Atıf vermenin anlamı, kaynağınızı göstermekle sınırlıdır.

Okuyucunun ayrıca eğer isterse düşünceyi kendisinin de o

kaynaktan bulabilmesini sağlar. O yüzden örneğin kitabın tümü

yerine, sözü geçen düşüncenin kitaptaki tam yerini gösterin.

6.Bir kaynağa atıf vermenin birden çok yolu vardır; hangisini

kullandığınız farketmez. Ancak tutarlı olun ve verdiğiniz atıf

okuyucunun doğru kaynağa ve yere ulaşmasını sağlasın. .

6. Kaynaklar

Sonsöz

Tezi yazarken dikkat

edilmesi gereken noktalar

02.02.2014 73 HÜSEYİN ÖZEL

Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalar

Raporunuzun/tezinizin amacını ya da “problematiğini” ve

kapsamını açık bir biçimde belirtin.

Ödev/Tez yazmanın en önemli (ve en zor) kısmı, kapsamını

belirlemek ve sınırlarını çizebilmektir. Bu bakımdan her zaman

raporun kapsamı (genişliği) ile derinliği arasında bir seçim

yapmak zorunda olduğunuzu unutmayın. Rapor, ne çok genel,

ne de anlamsız derecede yüzeysel olmalıdır. Bu yüzden,

olabildiğince spesifik olun.

02.02.2014 74 HÜSEYİN ÖZEL

Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalar

Tezinizi başlangıçta tanımladığnız

problematik çerçevesinde ve belirli

spesifik temalar ya da sorunlar etrafında

organize edin; böylece yazdıklarınız

kapsam bakımından sınırlı, ancak daha

yüksek bilgi içeriğine sahip olacaktır.

02.02.2014 75 HÜSEYİN ÖZEL

Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalar

Tezlerinizde, ele aldığınız konuya ilişkin belirli bir

bakış açısına sahip olduğunuzu ve bu konuyla ilgili

sorunlardan haberdar olduğunuzu gösterin. Tezde

savunulan bakış açısı ve önermeler, sizin bu

konudaki düşüncelerinizi açıkça ortaya koymalıdır.

Her zaman kendi bakış açısınızı açıkça gösterin ve

raporda bu bakış açısına sadık kalın.

02.02.2014 76 HÜSEYİN ÖZEL

Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalar:

Teziniz, kabul edilebilir (mantık kuralları

bakımından) bir akıl yürütmeye dayanmalıdır.

Bu yüzden, Rapordaki ifade, yorum ya da

önermelerinizin anlamına dikkat edin; mantık

kurallarına bağlı kalın (örneğin başlangıç

önerme ya da varsayımlarının içermediği bir

sonuca ulaşmaya kalkmayın).

02.02.2014 77 HÜSEYİN ÖZEL

Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalar

Ayrıca, tezinizi yazarken her zaman şunu düşünün:

Eğer raporunuzun sağlayacağı bir yarar yoksa

(düşünce, bilgi, yorum vs.) neden insanlar onu

okusun ki?

Unutmayın ki insanların vakitleri de en az

sizinkiler kadar değerlidir; o yüzden aynı paragrafı

yalnızca bir kez okurlar. İlk paragraftan itibaren de

onları sıkmak istemeyiz.

02.02.2014 78 HÜSEYİN ÖZEL

Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalar

Tezde kullandığınız kaynakları ve sayfa

numaralarını mutlaka belirtin (hem yazının içinde,

hem de sonuna eklenecek bibliyografyada).

Başkalarından aldığınız düşüncelerin sahiplerini ve

yerlerini zikretmemek, intihal (aşırma) anlamına

gelir ki, bilgisizlikten kaynaklanıyor olsa bile,

akademik dünyada bu bir suçtur.

02.02.2014 79 HÜSEYİN ÖZEL

Tezi Yazarken dikkat edilmesi gereken noktalar

Bir tezde eleştirilecek üç temel nokta vardır:

Başlangıç varsayımları ya da kabulleri;

“So what” sorusunun ve yanıtının açıkça ortaya

konmaması,

Kullanılan destek, kanıt ve verilerin geçerliliği;

Ayrıca, düşüncelerinizi organize etme (“tezin

omurgası” ve sunma biçiminiz de tezinizin

başarısında önemli bir yer tutar.

02.02.2014 80 HÜSEYİN ÖZEL

Kıssadan Hisse: İyi bir Ödev/Tez, herşeyden önce sizin yaratıcılığınıza

bağlıdır; yaratıcılığınızı kısıtlamayın ve kendinizi

ortaya koyun.

Sorununuzu ve tartışmanızı açık seçik ortaya koyun;

argümanlarınızı farklı anlamlara çekilmeyi en aza

indirecek biçimde yazın (“Occam’ın Usturası”).

Tezinizdeki tartışmaların soyutlama ve genellik

düzeylerini birbirine karıştırmadan sunun.

Unutmayın; iyi bir Ödev/Tez yazmanın tek kuralı vardır:

yazmak, yazmak, yine yazmak....

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 81

Teşekkürler....

Soru, yorum ve düşünceleriniz için,

[email protected]

02.02.2014 HÜSEYİN ÖZEL 82