DEVRE: II C İ L T : 31 İÇTİMA SENESİ: IV

T. B. M. M.

ZABIT CERİDESİ

Kırkdokuzımcu İçtima

10.4.1927 Pazar

• * • : » •

MtJNDERECAT

1. — ZAPTI SABIK HULASASI

2. — EVRAKI VARlDE Mazbatalar

1. — istanbul ve îzmiir Telefon Şirketle-riyle Telsiz telefon vesair mümasil telgraf ve telefon şinket ve kumpanyaları nemlerindeki komiserliklere mürettep vazaifin sureti temi­ni hakkında 1/1044 numaralı kanun lâyihası ve Posta ve Telgraf Encümeni mazbatası.

2. — Beynelmilel Telgraf nizamnamesinin tasdiki 'hakkında 1/1CH-5 numaralı kanun lâyi­hası Ve Posta ve Telgraf Encümeni mazba-tası.

3. — Maiyet ve refakatlerinde mükeffel veznedar ve muhasip bulunan Posta ve Tel­graf Başmüdürlerinin kefaletten istisnası hak­kımda 1/1053 numaralı kanun lâyihası ve Pos­ta ve Telgraf Encümeni mazbatası.

4. — Dersim Mebusu Feridun Fikri Be­yim, müutehibi sanıilik usulünün iflgasiyle bir dereceli intihabın kabulü zımnında intihabı Mebuısan Kanununla bir zeyil ilâvesine dair 2/350 numaralı. teklif i kanunisi ve hüküme-

Sayfa 28

29 29

29

29

29

te tevdii hakkında Dahiliye ve Kanunu Esa­si Encümenleri mazbataları.

I

5. — Rize Mebusu Ekrem Beyin, Türki­ye Cumhuriyeti dahilinde bulunan bilumum mebanii resmiye ve milliye üzerindeki tuğra ve medhiyelerin kaldırılarak yerine Cumhu­riyet armasiyle Cumhuriyetin tarihi kabulü­nün hakkettiriimesine dair 2/245 numaralı teklifi kanunisi ve Maarif ve Kanunu Esası Encümeni mazbataları.

Sayfa

29

29

29 Takrirler 1. — istanbul Mebusu Hakkı Şinasi Pa­

şa ve rüfekasınm Seyrisefain idaresinin Ay­valık postasını yapan vapurlarının imroz ve Bozcaadaya uğratılması hakkında takriri. 29:30

Rey İstihsali 30 1. — Binaların numaralanması ve sokak­

lara isim verilmesi hakkımdaki1 kanunun ikin­ci defa reye vazı, 30,48:50

2. — Devletçe inşa edilecek limanlar için istimal edilecek gayri menlkulât ve mevaddı inşaiye hakkımdaki kanunun ikinci defa reye vazı, 30,51:53

t : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

Sayfa 3. — Gayri âkit devletlerle muvakkat ti­

carî itilâf nameler akdine dair 12 kânunuevveli 1341 tarih ve 691 numaralı kanonun birinci maddesini muaddil kanunun ikinci defa reye vazı, 30,54:56

3. — MÜZAKERE EDİLEN MEVAD 30 1. — 1927 senesi Muvazeneî Umumiye

Kanunu lâyihası ve Muvazenei Maliye Encü­meni mazbatası. 30ı: 36

A) Büyük Millet Meclisi Bütçesi, 36:37 B) Riyaseticumhur Bütçesi, 37

Sayfa C) Divanı Muhasebat Bütçesi, 37:38

D) Başvekâlet Bütçesi, 38 E) Şurayı Devlet Bütçesi, 38:40

F) Diyanet İşleri Reisliği Bütçesi, 40:41 G) Maliye Vekâlet: Bütçesi, 41:43 H) Düyunu Umumiye Bütçesi, 43:45

İ) Rüsumat Müdüriyeti Umumiyesi Büt­çesi, 45:46

K) Tapu ve Kadastro Müdiriyeti Umu­miyesi Bütçesi. 46:47

BÎRÎNCİ CELSE

Bed'i Müzakenat; Saat : 14,30

REİS : Kâzım Paşa

KÂTİPLER : Şeref Bey (Diyarbekk), Hakkı Bey (Van)

REİS — Efendim, celseyi açıyorum.

1. — ZAPTI SABIK HULÂSASI

REİS — Zaptı sabık hulâsası okunacak. Kmkseikizinoi İçtima

9 Nisan 1927 Cumıaıtfesi Birinci Celse

Kâzım Paşanın riyasetleriyle lakdolunarak zaptı sabık hülâsası 'kıraat ve kabul ve evrakı varide ait ol­dukları mahallere havale olundu.

Müteakiben ruznamei müzakerata geçilerek Bi­naların numaralanması ve sokaklara isim verilmesi hakkındaki kanun lâyihasının ikinci müzakeresi (icra ve Heyeti umumiyesi tayini esami ile reye konuldu.

Gedikli küçük zabit membalarına, mahalli memu­riyetine gidecek zabitan ile vakti seferde davete icap etmeyecek ihtiyat zabitanına mütedair kanun lâyiha­larının ikinci müzakeresi icra ve heyeti umumiyeleri kabul olundu.

Devlet Demiryolları İstimlâk Kanununun inşa olunacak limanlar hakkırida dıa tatbikine ve muvak­kat ticaret itilâfnameler akdine mütedair kanun lâyi­halarının dahi ikinci müzakereleri icra ve Heyeti umu­miyeleri tayini esiami ile reye vazedildi.

Badehu 1927 senesi Muvazene! Umumiye Kanu­nu lâyihasının müzakeresine başlanarak Maliye Ve­kili Mustafa Abdülhalik Beyin izahatı istima olun­duktan ve tayini esami ile reye konulan kanunların nisaba iktiran etmediği tebliğ edildikten sonra pazar günü toplanılmak üzere içtimaa nihayet verildi.

REİS — Zaptı sabık hulâsası hakkında mütalaa var mı? (Hayır sesleri). Zaptı sabık hulâsası aynen kabul edilmiştir.

t : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

2. - EVRAKI VARİDE

Mazbatalar 1. — İstanbul ve İzmir Telefon Şirketleriyle Tel­

siz telefon vesair mümasil telgraf ve telefon şirket ve kumpanyaları nezdlerindeki komiserliklere mürettep vazaifin sureti temini hakkında 1/1044 numaralı Ka­nun lâyihası ve Posta ve Telgraf Encümeni mazba­tası.

REİS — Ruznameye alıyoruz.

2. — Beynelmilel telgraf nizamnamesinin tasdiki hakkında 1/1045 numaralı kanun layihası ve Posta ve Telgraf Encümeni mazbatası.

REİS — Ruznameye alıyoruz.

3. — Maiyet ve refakatlerinde mükeffel vezne­dar ve muhasip bulunan Posta ve Telgraf Başmüdür­lerinin kefaletten istisnası hakkında 1/1053 numaralı kanun lâyihası ve Posta ve Telgraf Encümeni maz­batası.

REÎS — Ruznameye alıyoruz.

4. — Dersim Mebusu Feridun Fikri Beyin, mün-tehibi sanilik usulünün ilgasiyle bir dereceli intiha­bın kabulü zımnında İntihabı Mebusan Kanununa bir zeyil ilâvesine dair 2/350 numaralı teklifi kanu­nisi ve hükümete tevdii hakkında Dahiliye ve Kanu­nu Esası Encümenleri mazbataları.

REÎS — Okunacaktır.

Riyaseti Celileye Mebus intihabının bir dereceli olarak icrasına

dair tevdi edilen teklifli kanunî üzerine Dahiliye En­cümenince tanzim olunan mazbata tekrar encümeni­mize havale buyurulmakla tetkik ve müzakere olun­du.

Encümenimiz bir dereceli intihabı Cumhuriyetin mefıkureai telakki etmökte ve bunun tahakkukunu Türk harsine mukadder olan kemalin yeni bir mer­halede ifadesi o'lacağı kanaatini beslemektedir. Bu mütalaadır ki Lâyiha Encümeninin buna müteallik kanun lâyihalarını ihzar için teklifi hükümete tevdi suretinde olan nokfcaî nazarına iştirak ederek keyfi­yetin Heyeti Umurniyenin tasvibine arz eder.

Kanunu Esasî Encümeni Raİ&i Namıma Mazbata Muharriri

Antalya Giresun Rasih Hakkı Tarık Kâtip Aza Rize Burdur Ali Mustafa Şeref

Aza İstanbul

İhsan

Aza Denizli

Haydar Rüştü

SÜLEYMAN SIRRI BEY (Bozok) — Reis Paşa Hazretleri; Bu mühimdir. Ruznameye alalım.

REİS —• Pekâlâ ruznameye alıyoruz.

5. — Rize Mebusu Ekrem Beyin, Türkiye Cum-riyeti dahilinde bulunan bilumum mebanii resmiye ve milliye üzerindeki tuğra ve medhiyelerin kaldırı­larak yerine Cumhuriyet armasiyle Cumhuriyetin ta­rihi kabulünün hakkettirilmesine dair 2/245 numara­lı teklifi kanunisi ve Maarif ve Kanunu Esasî Encü­meni mazbataları.

REİS — Ruznameye alıyoruz. Takrirler

6. — İstanbul Mebusu Hakkı Şinaşi Paşa ve rü-fekasının, Seyrisefain İdaresinin Ayvalık postası ya­pan vapurlarının İmroz ve Bozcaadaya uğratılması hakkında takriri.

(Okunsun sesleri). REİS — Takriri okutuyorum.

Riyaseti Celileye İmroz ve Bozcaadaların İstanbul ve Mahali sai­

re'i le münasebeti yalnız denizle olduğundan ve ka­botaj hakkının hükümetimize intikalinden beri evvel­ce haftada iki üç defa Yunan vapurları uğrayan mezkûr adalara maateess'üf vapur iş] et i İm emekte bulunduğundan oranın sekene, memurin ve aileleri­nin adalara gidip gelmeleri ancak çürük, çarık bü­yükçe s'andal bozuntularından ibaret motorlarla icra k'.ltnabilmekte ve muhalefeti hava olduğunda yol­cuları günlerce ÇanakkaleMe kalmağa veya alelek-ser motorlar yolda bozularak yolcuları tekrar Ça­nakkale'ye avdete ve bu yüzden fuzulli masarif yap­mağa mecbur etmekte ve bir defa her nasılsa mo­torla adalara giden memurin ve ailelerden bazıları mazereti meşıruatları zuhur etse bile motordan kork­tukları için adaidan çıkarmamakta ve bunlar bu yüz­den âdeta adada mahpus kalmakta olduklarından idarei hususiyeye malik olan mezkûr adalarda bu halin devamı idareten ve siya'seten asla tecviz edile-miyeceği biiç'tifoah'tır. Her hafta muntazaman Ay­valık postası yapan seyrisefain vapurları İmroz'a dahi azimet ve avdetlerinde uğramalarında, müte­hassıslarının beyanına göre, üç saat fazla seyir yapa­cağı ve bu yüzden iki ton kömür sarfiyatiyle buna

— 29 —

I : 49 10 . 4 . ,1927 C : 1

liman, karantina vizesi ve fener masrafı ilâve olu­nursa ancak 50, 60 lira kadar masraf edeceği ve Boz­caada ise Çanakkale ile Edremit arasında ve tam yol üzerinde olduğundan kömür sarfiyatı yok ise de karantina ve liman vizesi ve fener maisrafı nihayet 30 lira tutacağı cihetle bu adalara vapur uğratınca idare büyük masraf yapmayacağı gibi büyük vakit dahi zayi etmeyeceği ve buna mukabil mezkûr ada­lardan alınacak ve çıkarılacak yolcu ve eşyayı tica­riye ve bahusus vapursuzlük hasebiyle postahâneler-ce adalara gönlderilemiyen posta paketleri vesaire-den herhalde istifade edeceği ve istifade etmemiş ol­sa bile Seyrisefain idaresinin mezkûr adalar ahalisi­ne bu suhuleti göstermesi vazaifinden bulunduğun­dan Ayvalık seferini yapan vapurların, idarenin se-faini çöğalıncaya kadar, hiç olmazsa şimdil'ik, bu haftadan itibaren bir hafta İmroza ve bir hafta da­hi Bözcaadafya azimdi Ve avdetlerinde uğramak üzere, mezkûr adalara 15 günde bir vapur işletilme­si esbabının serian isti'kmalİni arz eder, işlbu teklifi­mizin tas'viben makamı aidine tevdiini rica eyleriz.

İstanbul Hfakkı Şinasi

Kırşehir Refik ismail'

Aksaray Neşet

Çorum Mustafa Ardafıan

Talât Ertuğrul R/asim

Eskişehir Emlin

Denizli Haydar Rüştü

Maraş Mithat

Aydın Mithat Denizli Yusulf

istanbul Tevfik Kamil

Kırklareli Şevket Konya

Mustiafa Muş

İfyas Sami

Konya Tevfik Fikret

Yozgat Ahmet Haımdi

Kâzım Hüsnü

istanbul ihsan

Konya Refik

Ertuğrul Dr. Fikret Kütahya

M. Ragıp Sinop

Recep Zühtü Antalya

Rasih Mardin A. Rıza

Sivas Muammer

Tokat Mustalfa Giresun

Musa Kâzım Adana

Mehmet Kemal

Konya Musa Kâzım

Bolu Emin Cemal

Çanakkale Şükrü

Siverek Kadri Öndü Recai Elâziz

Hüseyin Rize

Hasan Cavit istanbul

Ziya istanbul

Akçoraoğlu Yulsuf istanbul Ali Rıza

Kastamonu Ali Rıza

REİS — Efendim hükümete tevdii ediyoruz. TALÂT BEY (Ardaban) _ Efendim bu takrir

mühimdir. Adalar da mühimdir. Bu takriri hükümete tasviben gönderelim.

REİS — Tasviben Başvekâlete tevdi ediyoruz. Rey İstihsali

/. — Binaların numaralanması ve sokaklara isim verilmesi hakkındaki kanunun ikinci defa reye vazı.

2. — Devletçe inşa edilecek limanlar için istimal edilecek gayrimenkulât ve mevaddi inşaiye hakkın­daki kanunun ikinci defa reye vazı.

3. — Gayri âkit devletlerle muvakkat ticari iti-lâfnameler akdine dair 12 kânunuevvel 1341 tarih ve 691 numaralı kanunun birinci maddesini muaddil kanunun ikinci defa reye vazı.

ıREİS —, Bu kanunları ikinci defa reyinize arz ediyorum. Lütfen reylerinizi istimal buyurunuz.

3. — MÜZAKERE EDİLEN MEVAD

/. — 1927 senesi Muvazenei Umumiye Kanunu lâyihası ve Muvazenei Maliye Encümeni mazbatası.

REİS — 1927 senesi bütçesinin müzakeresine devam ediyoruz. Söz mazbata muharriri beyindir.

MUVAZENEİ MALÎYE ENCÜMENİ MAZ­BATA MUHARRİRİ ALİ CENANİ BEY (Gazi­antep) — Maliye Vekili Beyefendi bütçenin hütutu

umumiyesi hakkında ^ve bütçe tanziminde takip edi­len esaslar hakkındaki dün mufalslsafan beyanı ma­lumat ettiler. Bunları tekrar etmeği zait görüyorum. Ancak Heyeti Celilenin tenviri için bazı noktaları muhtasaran arz edeceğim. 1927 bütçesinin masraf kısmını ihtiva eden ve füsul ve meivad içinde maa-şata a'it tahsisattan adedi memurinim tenkisi suretiyle

— 30 —

İ : 49 10 , 4 . 1927 C : 1

icra edilen tasarruf bilhassa şayanı dikkattir. Tak­dim ettiğimiz lâyihaya merbut bir ve iki numaralı ceteveüerÜe görüldüğü veçhile Müdafaa! Milliye, Bahriye ve Umum Jandarma Kumandanlığı imalâtı Harbiye ve Harita MÜdiriyeti Umumiyesi hariç ol-malk üzere Muvazeneli Umumiyeden maaş alan me­murin ve müstahdemimin 1927 senesinde a'diedi 58 501 olarak tespit olunmuştur. Bu adet 1926 se­nesinde (65 874) olarak mevcuttur. Bu hesaba naza­ran 1927 bütçesinde memurin ve müstahdemin ade­dinden 7 373 noksan vardır. İBunlardan yapılan ta­sarrufun bir kısmı küçük maaşlı memurlara zam suretiyle, az maaşlı memurların terfihine sarfedil-miş, diğer kısmı ile de bütçede hakiki bir tasarruf elde edilmiştir. Aynı zamanda adedi miemurin'in te­nakus etmesi eski bir derdimiz olan Mühassesatı za-ttiye bütçesine atide hüsnü tesir icra edecektir,

Masraf kısmında devairim muhtaç olduğu tahsila­tını sene liçinde bütün ihtiyaca kifayet etenesini ve sene nihayetinde tahsisatı munzamma almıaık lüzumuna metlice vermemesıiıni temdin için '1341 - 1926 senelerin-deki sarfiyatı mütehakkike tetkik edilerek her fasıl ve maddeye sene liginde kifayet edebilecek tahsisat komulmuışitur. «Bu dalkik hesalbat neticesiodedir ki hü-ı fklümıet makinesinin işlemesine mulfctaızi olan hakiki (tahsisat yerilmekle beraber, memleketin imar ve ih­yası, şimendifer inşaatı, ziraatim terakki' ve tezaıyü^ dü,, vatanım ıesfbaibı müdafaasınım ihzarı gibi başika metmlledcletlerde fevkalâde 'bütçelerle yapılması mutat olan mühim teşebbüisatınj alelade bütçe içerisinden tefrikine muivaıklkafiyet hasıl öllmıuşjtur. Cumhuriye-i itin teessüsümden evvel bilhassa imparatorluğum bbl-lulk semelelerimde hariçiten mühim miktarda istikraz yaipiiflıdüığı ive bu borçlar' bugüm isımtıımızîdla ağır bir yük (teshil ettiğji halde umuru nafıa için, memleketin imıar ive İhyası için para tefrik edilmiyerek, elde edileni âstiklraz bedelleri masarifi âdiyeye sarfoluımmuş idi. (Hallbutlûi bulgun milletin verdiği paradan hemen % 3Q'iu ımıüismir ve hayırlı teşdblbüisata tahsis olunmuş-ı ıtua». Bu muvaffakiyetli Cumllhıuriyete medyunuz. İs­met Paşa kabinesinin bütçeye ve tevazünü hakıikiyeye pek büyük kıymet verdiğini, Ibütçenin tevazünü için encümenim 'saırfettiği mesaiyi her veçhile teshil et-rtiğini yad etmek ılâzjmei hafcşimasidir. Filhakika böfiçönıim tertip ve ıtamzimiimdle enicümienimizin tasav­vura ettiği (her .teşebbüste daıiraa mazharı muavenet otaıoştuıTH Varidatım tahminine gelince; şimdiye ka-dar (geçmiş senelerin ıtahalklkukaıtı esas ittihaz edilmek ımuıtaddiıir, 19217 senösinira varidat fbütç eslinde 1926

senesinin 7 ayılık tahsilatımı esas tuttullf. Yanıİ içinde bulunduğumuz bütçe senesinin ilk yedf ayı zarfında her -fasıü ve maddeden ne ıkadar tahsilat vuku bul­muşsa, hazineye para fgiımisse, varidatın tahmininde

' bizim için esas olmuştur.

Varidat için de sene bidayetinde senelik olarak tahaıklkıulk eden varidatın tahakkuk ve tahsil miktar-, laruım mukayese ederek tahminatmıızı yaptık. 7 ay liçinde her güm tahakkuk ve tahsil edilen varidatın 7 ayına beş ayhlk miktarımı daha bilhesap vazederek hakiki erikama /göre onları da tahmin! eyledik. Biit-> Italbi varidatı devlette, dün iAbdüflhaliki Beyefendinin, söyledikleri veçhile, Cumhuriyetin teessüsünden beri gayet muntazam bir tezayüdü tabii vardır ki, biz; bütçe tahminatında bumu nazarı dikkate almamışız-dıı>. Şayet encümenim, talhmim ettiği varidatın bir ve­ya birkaçı üzerimde bir iarıza sebebiyle bir moksaın zıun hur ederse diğer varidattan tabii olarak vuku bula-' calk olan tezayütle o moklsamı telâfi etmiek mülmkünM dür. iŞükramla yad edilecek bir cihet daha vardır ki; vulku buları tahsilat tahakkuk eden varidata nispetn le pek şayanı memnuniyet bir haldedir. Henüz, içıinn de bırtumduğuımuE; senenin hesabatı tekemmül etme­diği dçin 134)1 senesiminı hesabını arz etmek istiyorum.

1134)1 senesinin devrei mütemmimesi|olan 3 ay ile beraber (IS aylıik tahakkuk miktarı! 191 milyon 'lıliö 97Q lira olduğu halde tahsilat (miktajn il78 9412 H8Q liraya baliğ ofauiştuır. Bakayada !kalam| milktar |% 6t dam noksandır, Eğer geçmiş işemelerden vuku bulan iBeş milyon sekizyüz küsur bin lirayı nazarı dikkate ahmak geriye altı milyon lira (kadar ibjr şey kalıyor. Demek varidattaki tahakkükatım ancak % 31ü ba­kaya kalmış oluyor. Taha'kıkulkata 'nispetle ıtalhısi-ifâtıın buifcadar rnülkemmıel olması ıMıaliye Vekâletinim Itahsilât' şubelerimin fevkalâde dikkat i ve ihtimıam ıgöisteıdlikleriınıi meydana koymaikitadılr. | Bu hesaba ıgöre Maliye Vekâleti tahakkuk eden I varidatın he-ı men hepsine yakın bir miktarı tahsil etmektedir ki, cidden sayam takdirdir.

lEfendıiller, gerek varidatım tahakkukumda gösteri-1

len ihtiyat ve gerek masarifıki: tayinindle yapılan da­kik hesabat neticesinde yapılan bu ıbütçemin tesiri ile Maliye Vekili Beyefendıinıim iSöyledikÜeri gilbi 1927 senesfimde muıamelâtı maMyenıin ve gazine tediya-tımım 'kemalıi imltizamla cereyan edeceğine itminan-. babştıir. Bütçemin maaş masraf ve varidatı hakıkımda bu maıruızaıtii yaptıkitam sonra bazı rniesaiide arzet-mek i'stiyorum, ıMıalumu âlimizdir ki büitçe teşrinisami bidaıyetinıde encümene gelmıiılti'r. Emcüntıeniimiz bütçe-.

î : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

mim tetkiki için tanen 5 aya yakın bir zaman sarfet-. miiışjtir ıvıe her sene de aynı zamanı saırfettiği talbıiıi ma­lumu âlileridir. IBunun sebebi, deVairde müstahdemi ınjemuıriini /ve müstahdemimin miktar ve vazifelerine dair henülz; ıbıir teşjkıillâit kamununum ademi vücududur. Kadro .tetkilkaitııma saırifedilen beyhude zaman oltadan kaldırmak ve bu bîsud meşagil yerine encümenin memleketin siyaseti (maliyesiyle, iktisadı memlekette arzın ©dilen ıteralkkıiyatıait huisuılü için verilecek direk­tiflerle daha çiok rneşlguıl olması lüzumu katisine He­yeti Celileleırinin ve hükümetin nazarı dikkatimi oelspi ederiz. Bıir gün evvel deVıaıirin telşjkıilât kanunlarının tanaiım ve Heyeti İCelileleriiıne arz edilmesi elzemdir.

Yine büyük bir derdimiz olan ıMulhassesatı zaıti-ye meselesine temas etmek zjarurefcimdeyiz. Muhasse-1

sıata zatiyeye verilen tahsisat 1927 'bütçesinde lı2, 50|Q OÖjO, (liraya çıikmıştıir. Âli senelerde daha ar­tacaktır. Bütçemiz üzenine Ibüyülk bir tesir yaptığı ga­ibi ne mütekaidini memnun ne de eytam ve eramili ıtanfiih etmekten uzak olan şekli hazırı ıslah için Har-ıbıi .Umumiden evvel bir mütehassıs getirilmiş tetkikat yaptırılmışjtı. Mütehassısımı raporu tetkik ediılmeksıi-, zjin Harbi Umumi ilan edilmekle bir neticeye vasıl iOİunaımadı. IBu senıe bütçeye 'bir mütehassıs calibi için, ıtaJhısiısat vazedilmiştir. Maliye Vekâleti de ıbu fikri tasvip etmiştir. Ümit ediyoruz ki Malliye Vekâıletii bu mütehassısı cellb eder, 'bu meseleyi tetkik eder ve ne­ticeyi Meclisi Aliye arz ederek blir çarei hal bulur.

Encümenimiz; yine öhemimiiyetli bir noktaya te­mayül etmek zaruretindedir. Mazbatamızda saraha­tten arzettiğimiz veçhile saati mesainin tezyidi me­selesi.

Etrafımızda bulunan hükümetlerin resmi ve gay­ri reslmi müesseselerinde ve bizim ticari ve hususi müesseselerimizde 8 saatten az mesai yoktur. Baş­ka memleketler ahalisi 8 saat çalışırken biz memle­ketimizi ihya ve imar için ondan fazla çalışmak za-ruretindeyiz. Halbuki huigün devairdeki mesai bu miktara yetişmiyor. Memurinin saati mesaisinin noksan olması 'bittalbi devairde işi olanların da me­saisinin noksanına sebdbiyet veriyor ki bu da mem­leket için bir ziyadır. Vakıa Memurin Kanununda 8 saatten aşağıyı da kabul eden bir kayıt vardır. Fa­kat haddi azamiyi kalbul etmek her zaman için müm­kündür. Her halde saati mesainin tezyidi faydalı »olur kanaatindeyiz. Bir de memleketin aksamı muh-Itelifesinde halkın çalışmak için ihtiyar ettikleri saat­ler bir değildir. Mazhatada bunu da temenni etmiş­tik. Her vilâyette o vilâyetin ihtiyacına göre saati

— 32

mesaiyi oranın en büyük mülkiye memuru tayin ederse halkın arzusuna daha muvalfık hareket edil­miş olur.

Yine Maliye Vekili Beyefendi dünkü nutukla­rında, memleketin hayatı iktisadiyesihde bariz olan inkişaifa işaret buyurdular. Hakikaten encümeniniz de tetkikatımız esnasında memlekette büyük bir faa­liyeti iktisadiye olduğuna kanaat getirmiştir. Maz­batamızda da arz ettiğimiz veçhile, serveti umumiye ve muamelâtı nasa taalluk eden rüsum ve harçlarda fevkalâde bir tezayüt vardır. Bu teza'yütte iktisadi muamelâtım inkişafını görmekteyiz. Diğer taraftan memleketin mahsulâtı artıyor, sanayi teessüs ve te­râkki ediyor. İthalât ve ihracat arasındaki fark mü­temadiyen azalıyor. 1339 senesinde umumi ithalât '(173) milyon küsur, umumi ihracat (110) milyon kü­sur, 1340 senesinde ithalât 237 985 466 lira, ihracat (206) küsur milyon liradır. 1341 senesinde şimendi­fer malzemesi ve fabrikalar siparişinden dolayı it­halât biraz artmıştır. 242 milyon küsur liraya terak­ki etmiştir. İhracat 193 milyon liraya baliğ olmuş­tur. 1926 senesinin kânunusanisinden haziran gaye­sine kadar altı aylık istatistikine nazaran vuku bu­lan ithalât (107 400 000) küsur lira ihracatımız (91 998 000)'e yetişmiştir. Ümit ediyoruz ki içinde Ibulunduğumuz sene olmazsa gelecek sene veyahut onu takip edecek sene içerisinde bir tevazün hâsıl olacaktır. Encümenimizin nazarı dikkatine çarpan mesaildem birisi de imtiyazlı şimendifer şirketlerinin vaziyeti hazırasıdır ki varidat mazbatasında mufaSsa-lan arz etmiştik. imtiyazlı detmiryioUar şirketimin zimmetinde Hazinenin epey matlulbatı vardır. Ümit ediyoruz ki Nafıa Vekâleti bu sene içerisinde bu şir­ketlerin hesalbatını rüyet ederek Hazinenin mâtlulba-tını tahsil eder. Fakat asıl elim olalı cihet, hükümet elinde işletilmekte olan şimendiferlerde şayan şük­ran bir surette görülen intizam ve teamülden imti­yazlı şimendiferlerde eser yoktur, imtiyazlı şirketler alinde bulunan demiryollar pek perişan bir vaziyet­tedir. (Doğru sesleri) Bunların içinde Yellice - Nu­saybin - Adana - Mersin hatları köhneleşmiş bir ha­le gelmiştir. Fransızlar muvakkat bir idare halinde hatta bakmaktadırlar, tamiratı mütemadiye yapılmı­yor. Vagonları, lokomotifleri tamir edilmiyor. Hele Mersin hattının hükümete intikalinde 4 - 5 sene kal­mıştır. Bu müddet bitince hükümete intikal edece­ğinden dolayı antrepoları' bile tamirat görmüyor, su içerisindedir. Artık bu meseleye bir netice vermek lâzımdır. Ümit ederiz ki Nafıa Vekâleti bu mesele-

t : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

nin hallinde de lâzım gelen icraata bu sene içinde tevessül öderler.

'Bütçenin füsur ve mevaddına ve Müvazenei Umu­miye Kanununa ai't maruzatı her fasıl ve maddede arz edeceğim için şimdi zait görmekteyim. Kâfi gö­rürseniz hemen Muıvazenei Umumiyenin usul ve me­vaddına geçelim. (Kâfi sesleri.)

REİİS — Efendim, kanunlara rey vermeyen var­sa lütfen reylerini versinler.

ÎLYAS SAMİ BEY (Muş) — Muhterem arka­daşlar; Meclis hayat ve tarihinde bir senelik hesaba-tın izahatı umumiyesini veren hükümete karşı mil-letivekillerinin en seri ve vicdani alarak tenkit ve takdire ait kanaatlarını izhar ettikleri bugün Mec-' lits haıyat tarihinin en mühim günüdür. Binaenaleyh her ne sure'tle olursa olsun, Meclisten mühtehap Mu­vazene! Maliye Encümeni bu hesabatı katiye ra­poruna müstenit fikir ve mütalâalarımı Meclis na­mına beyan etmiş olduklarına rağmen arkadaşım (bir senelik hesabatı umulmi'yede vazailfi umumiye­nin, hidematı umumiyenin ne suretle ifa edildiğini kendi hesabıma milletin murakabesi hesabına beyan etmesi lazımdır. Kendi hesalbına lazım gördüğüm tenkit ve takdire ait hututu asliyeye ait tafsilâta geç­memek üzere müsaadeyi âliyyel'eriıne i'ktiraren ben kendi kanaatimi söylemek isterim. Müvazenei Ma­liye Kanunu, bütün zaman seneden seneye hiç de­ğişmeyen aynı şekilde önünüzde olan lâyiha şeklin­de hükümet tarafından bir senelik hesabatın bilan­çosu gilbi mebusların önüne vazedilir. Milletvekil­leri tetkik ederler, mahiyeti hiç değişmeyen şekli itibariyle gördüğünüz lâyihai kanuniye daima Mu­vazene Kanun lâyihası denilen şu kelimede bile bel­ki 20 seneden beri bir eski arkadaşınız sıfatiyle za­bıt ceridelerinjde tenkit ve tetkike ait beyanım ve mutalâatım vardır. Mulvazenei' maliye lâyihası en açık bulunduğu zaman yine Müvazenei Kanunu di­ye yazılır, en ağır istikrazla kapandığı zaman yine ıMuvazene Kanunu denilirdi. İstikraz yapıldığı za-man'da istikrazın bir kudreti faziletkârisi vardır de­nilirdi. Muvazene Kanunu kelimesi istimal edilirdi. İDu noktada ben keridi kanaatimi söyleyeyim ki; kendi yağı ile kavrulmak suretiyle kendi menabii ıvaridatından kendi masari'fâtı umumiyesini bulmuş olan ve muvazene ismini hakiki olarak taşıyan şu lâyihayı kendi hesabıma istikbali en müemmen bir kelime olmak üzere takdir etmeden geçemeyeceğim. 'Bu kamunun ihtiva ettiği erkamın yanı başında bir de evsaf vardır. Millet, devletin en mühim bir mem-

— 33

Ibaı varidatıdır. Alınan paranın muhtelif hidemat mukabilinde sarfedildiğini gösteren bu lâyihada on­lara da ircaı nazar edilirse, zaman zaman bunlar da; hakikatlarını şekli zahiride göstermek üzere bu Ihesalbı yapmışlardı. Bunda da milletten alıyor ve yine millete sarfe'tmek suretiyle rakamların birbir­lerine olan derecei irtibatını mülâhaza etmeden bir rakam diğer rakamı her sene artırıyor mu, yoksa imha mı ediyor? Düşünülmez idi. Sarfedilen para­lardır ki varidat erkamını artırır, vazaifin azami hüsnü ifa edildiği bu zamanlar meşrutiyette idi, bir Malliye Nazırı memleketin vüsatine nazaran bu ka­dar para ile bir milleti idare etmek büyük bir mu-zaıfiferiyet ve muvaffakiyettir diyordu. Tenkitlerim­den biri bu idi ki acaba devleti idare midir bu? Yok­sa devletten alınan para ile, binlerce insanı yani teş­kilât makinesini iaşe mi idi? îdarei devlet denirdi. Halbuki o vasi ülkemizin masarif rakamları vari­dat erkanını tezyit etmediğinden çok zararlar oldu. Varidatı artırmak derpiş edilmezse o cesim ve hu­dudu vasi olan ülkeden nereye kadar geldiğimiz der­hal tezahür eder. Binaenaleyh bu noktai nazardan bendeniz bu kelimeyi ilâve etmeden geçemeyeceğim ki; muvazene hakiki olduğu zaman aziz vatanın is­tiklâlini kurtarır, bu damga ile müzeyyen bu bütçe azami takdire lâyıktır.-

Meselâ Dalhilîye Vekâletinin hissesine düşen hi­dematı urnumiyeden vazaifi asliyeden ne kadarının ifa edildiği derpiş edilirse, işte o paranın en hakiki masraf olarak yerinde olduğunu göstermek sure­tiyle elimizi vicdanımıza koyarak millet namına büt­çeyi tasdik etmek lüzum >ve zaruretini hissederiz.

Tarihi meşrutiyetimizde de vekâletlerin ve neza­retlerin gözü önünde hepiniz bilirsiniz ki bu devle­tin muhtaç olduğu tariki tekâmülde nafıa sırasında biç-bir zaman memleketi ilmen ve iktisaden kurtara­cak şimendifer esasını görmediğimizden daima Na­fıa erkânının boş olması bihakkın memleketi ve mil­letvekillerini endişeye sevkeder dururdu. Bu hakiki muvazene lâyihamızda Nafıa bütçesinde şimendifer­lerin her tarafta az zaman zarfında memleketin muhtelif nılkatında vesaiti medeniyenin en mühimmi olmak üzere temdit edildiğini gördüğümden bu nok­tada da en sarih takdirleri söylemeden geçemeyece­ğim.

Diğer noktai nazarlara gelince; dün Maliye Ve­kili Beyefendi ithalâtımız şu kadar tenezzül etmiş dediği zaman, âdeta % 10 nispetinde ithalâtın te­nezzül etmesi memleketin atisi hakkında ümitbahş

1 : 49 10 . 4

'bir kanaat tevlidine kâfidir dedim. Fakat piyasada paramızın "kıymeti iştiraiyesini ne kadar tezyit etti­ğine dair bir kelime söylememişlerdir. Bunun için ne düşündüğünü sormadan geçemedim. Bunu Maliye Vekili Beyefendiye hem sual ve hem de buna lazım lalan kanunların ihzarı dolayısıyla hatırlatmayı bir ivazifei asliye olarak lüzumlu gördüm.

Yine Maliye Vekili Beyefendi demişti ki zürraa da şu miktarda yardim edilmiştir. Ziraat Bankası­nın ıhasren zürraa tahsis edildiğini söyleyeceği gün ve bunu icap eden kanunları yaptığı gün, şayi amele en kuvvetli müzaheret etmiş ve şayi • amelin kurtul­duğu gün de paramızın rayicinin telbeddül edeceğini derhal göreceklerdir. Çünkü şimdi bir çok yerlerde (muhtekir ellerin çıkardığı mahsule lâyıkı fiyat ve­rilmedikçe bu maksadın da temin edilmeyeceğini zannederim takdir edeceklerdir. Bundan sonra ten­kit edilecek şeylerin en mühimmi devletimizin ta­riki tekâmülünde ihmal edilmemesi için bir iki şey de hatırıma geliyor, iştirak edeceğinize pek kani ol­duğum için bunları da arz edeceğim. Memlekette hali hazırda buhranı iktisadinin her memleketi ka­sıp kavurduğu gibi bizim de ne kadar mühim olan paramızın kuvvei iştiraiyesidir ki biraz buhranı ma­liye sebep olmaktadır. Bunun çarelerine komşu bu­lunduğumuz devletler en güç tedabire tevessül ettik- ı leri halde bunun hakkında bizde ne gibi tedabire tevessül edilmiştir. Acaba vergilerin usulü cibayç-tinde yani herkesin şimdi vermekte olduğu paranın' usulü cibayeti ıslah edilirse daha fazla vermeye mü­tehammil olduklarını her tarafta söyleyip dururken, tekâlif ve rüsumun ağırlığı değil, tarzı cibayeti, tar­zı aJhzi ve asıl güçlüğü mükellefin ancak bunda his­sediyorlar. Tevhidi rüsum suretiyle bundan fazlası­na halkın tahammül edeceği pek aşikârdır. Bu husus­ta ne düşündüklerini Maliye Vekili Beyefendiden so­ruyorum. İktisadi malinin inkişafına kendileri bir­çok mütehassıslarla daha güzel bir çare bulacakları için bu hususta Maliye Vekili Beyefendinin memle- I ketimizin en ıstırapbahş noktası bu olduğuna ve is- I tiklâli memlekette yürütecek yükün bu noktaya te- I veccüh ettiğini bir defa daha tekrar eder ve nazarı I dikkatlerini celp ederim. Bu hususta ne düşünülü- I yor, ne yapacaklar? Bunları bilmek isterim. Senei a'tiyeye karşı da bütçe yalnız bugünün hesabı değil, maziden kalan ibretlerin istikbale karşı hazırlıkla- I rın bir ayna ve pusulası olmak itibariyle benim ha- I tınma bu geliyordu. Müsaadenizle söyfedim. Bunu da vazife addettim. I

, 1927 C : 1

RIBİİS, — Efendim, kanunun heyeti umurniyesi hakkında başka söz isteyen yoktur.

'iMAIİYE VBKIİLİ MUSTAFA ABDÜLHAlJK (BEY (Çankırı) — Müsaade buyurunuz Paşa Hazret­leri cevap vereyim, İlyas Sami Bey arkadaşımız bir kaç noktaya temas ettiler. Bilhassa dün bir şeyden Ihidbir bahsetmeden geçtiğimi söylediler. Öyle zan­nediyorum ki dün en ziyade bahsettiğim şey, para meselesidir. Kambiyonun üç sene zarfında geçirdiği farkları gösterdikten sonra kambiyoyu düzeltmek için inzibati ve idari tedabir kâfi değildir, dedim ve muvazenei ticariye için uzun uzadrya misaller irat ve istatistikler arz ettim. Muıvazenei ticariye teessüs ettiği zaman kambiyo kendi kendine düzelecektir. Paramızın nesinden bahsettiğimi bilmiyorum.

İLYAS SAlMIt BEY (iMuş) — Paramızdan bah­setmediniz.

MALİYE VEKİLİ MOSTAFA ABDÜLOALİIK DEY (Çankırı) ^Devamla) — Paramızın nesinden bah­settiğimi bilmiyorum. Yalnız paramızın Imgüliz lirasına, altına nispeten ne kıymette olduğunu arz ettim. Ça­resini de arz ettim.

Sonra Ziraat Bankası mdseldsiniden hahlis buyur­dunuz. Bendeniz bankayı bir misal olarak arz çittim. 4 sene evvel bu bankaların bugünlkü 'seırmaydlerinlin «rubu kadar paraları vardı ve onu işletiyorlaırdı. Bu­günkü işlettikleri para 4 sene evvelki paralarının 4 mislidir. Misal olaralk 3 - 4 banlka arz 'dtJBim. Ziraat Bankasının da sermayesinden fazla olarak ikraza'tı ziraiyede bulunduğunu arz dttim. Ikraizat'tan fazla para vermelk için halkın oraya para vermesi lazım-gelir. Ddmdkki itimatları 'vardır, fazla para vermiş­lerdir ve buna mulkabil. banlka da zürraa fazla i'kra-zatta bulunmuştur. Banlkanın idaresi vesairesi He­yeti Celilenizin 1340'da (kabul dtitüği Jcanun ile icra ediliyor. Bendeniz ımiSal olarak arz dütim ve mem-leJketüin salaha doğru gittiğini de MatfeliMerle beyan eötim. 3 noü sualleri; memlekdüte buhranı malî ve ik­tisadî var imidir? Buyurdular. Bendeniz böyle bir şey bilmiyorum. Hangi arkadaş buhranı malî ve ilktlisaıdî olduğunu biliyorsa ısöylesihler, buhranı maliden malk-isatları nedir? Yani iflâslarını vardır? matlubat ashabı paralarrnımı alamıyorlar? Yani n'e oluyor.

İL YAS SAMI BEY (Muş) — Çok Sarih olarak ısöyiedim. Zürraafiı şayi amel erbabının, muhtekirle­rin ellerinden kurtarılmaları için mlüesisesaltı ımaliye-nin çoğaltılması, Ziraat Barikaisının zürraa tahsisi için son derece .ehemmliyet verilisin dedim. Çoflc açık Söyledim. Asıl maksadını buldur.

t : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

MALİYE VEKİLİ MUSTAFA ABDÜLHALİK 'BEY (Devamla) — Müesseisaltımızın yardımı gayri 'kâfidir. Vakıa yaıldün vardır. Fakat bu yardım te-<zayüt ederse?...

ÎLYAS SAMİ BEY (Muş) — Maksadım işte bu idi...

MALİYE VEKİLÎ MUSTAFA ABDÜLHALİK 'BEY (Devamla) O ayrı bir meseledir. Vergilerin tar­zı cibayetinden bah'se'tJtiler. Vergilerin tarzı c'ilbayetlin­de 'tatbikat neticesinde görülen noksanlar hakkında daima Heyetti Cdlilenuzin verdiği ilhamlar, yollar ne­ticesinde hükümetçe lâyihalar hazırlanıyor ve He­yeti Celileye arz edilir. Asıl halkın şikâyet ettiği me­sele devlete ait vergiler değil, idari hususiye ve 'bele­diyelere ait olan vergilerdir, ©unların tevhidi bunu da Maliye Vdkili sııfaitiyle bendenizden ziyade hepi­mizin düşürtmemiz lâzımdır. Yani bu vergilerin bir el tarafından 'tevhidi doğru mudur, değil midir? Bu ayrı meseledir. Maliye itibariyle 'bu vergilerin hepsi­nin bir el tarafından tahsili daha muvafıktır. Falkat bunu yapabilmek için kanunların hepsini değiştirmek lâzımdır. O 'kanunlar değişmeden Maliye Vekilinin (bir el vaisıtalsiyle tahsil etmesine imkân yoktur. Bu­nu yaptığımız gün Maliye Vekâletinin 'teşekküründen başka yapacağı bir şeyi yoktur.

İL YAS SAMİ BEY (Muiş) — Vekâlet kanununu getirir.

MALİYE VEKİLİ MUSTAFA ABDÜLHALİK BEY (Devamla) — Maliye Vekâleti maalmemnuniye getirir ve bumu Meclisi Âli kalbul ettikten sonra Ma­liye Vekili tabiatiyle teşekkür edecektir.

EMİN BEY (Eskişehir) — Efendim, bütçemizin (bu seneki vaziyeti hepimizin kürsüye gelip teşekkür etmesine değer. Âddt yerini bulsun ve bundan sonra da gevşetmeyelim diye bendeniz de hatırıma gelen (bazı şeyleri söyleyeceğim. Bütçenin ve maliyemizin şayanı memnuniyet cihetlerini iş ile alâkadar olanlar el ile 'tutacak kadar görmektedir. Meselâ bugün Ma­liye Vekilinin sözleri muteber bir ecnebi harikasının çeki kadar muteberdir, (Ortdan daha 'muteber değil mi­dir sesleri). Yalnız memleketimiz böyle Avrupa memle-iketlerine nazaran her tarafı harap, her tarafı muhtacı (tamir, henüz memurlarımız terfih e'titirilememdş, memle­ketin ziraatı uslah edilememiş, vaziyeti umumiyemiz henüz tespit edilememiş, birçok noksanımız olduğu için isimdi bunları da memnun ediverirsek belki az çalı­şırız. Bendeniz hatırıma gelenleri 'bu noktadan arz edeceğim. Türk tarihi - elhamdülillah diyeceğim - böy-

| le bir vaziyet görmemiştir. Fâkalt; bu nösil rahat gör­memiştir. Rahat duracalk saat ve dakikamız da yok-

I tur. Çünkü, ecdadımızın bize bıraktığı harap yerleri biraz yaşayacak yerler halin© gdtirmeliyiz. Bugün bütçemizde az yermekle, az idare etmekle, yorganı­mıza göre ayağımızı uzatmakla geçirtmek nolktai na­zarından tevazün vardır. Ydksa memldkeCiımize böy­le on tane bütçe olsa kâfi gelmeyecektir. Bendeniz daima bu kürsüde muvazene yapılırken edki impa­ratorluğun muamelâtının vahidi kıyasi yapılmama-

I sini rica ederim. Onlar daima bizce malkbul ve mer-I 'gup bir vaziyet tutamamışlardır. Şimdi bu seneki

bütçede vekâletlere tahsis ve tefrik edilen rakamlara göz gezdirirsek ve vdkâletlerin ifa dtmelkte oldukları vazifeleri nazarı dikkate almak herhalde iyi olur zannın'dayım.

Bendeniz dahiliyeyi ele alıyorum. Dahiliye bun­dan iki sene evvel on sene evvelkine ve daha ilerisine nispefcdn bin, ikibin lira para 'sevkefimdk için jandar­maya ihtiyaç varken bugün el'M bin lira jandarmasız sevkediliyor. Yani vaziyet böyledir diye ihmal edil­memesini rica eylerim. Dahiliyeye verilen tahsisatı da yerinde görüyorum. Müdafaa! Milliye (bütçesini alıyorum. Memleket, Türk «demek Müdafaai Milliye bütçesi demektir. Burada az verilmiş, çok verilmiş

I diye bir mesele görmüyorum. Bizim varlığımız Baş-I kumandanlığın bir emriyle bütün Müdafaai Milliye

bütçdsine mahsustur. Bunu da lâzım olduğu kadar almışlardır. Lâzım olsaydı daha çok alırlardı ve al­sınlar.

Maalesef Ziraat Vekâleti yine unutuldu. Haltta Maliye Vekili Beyefendi de bir varlık olarak ismini sayamadılar. Üçünü dördünü bir araya getirdiler. Burada da bir ümidim vardır. İki karpuz bir koltuğa sığmaz. DeVlet her şeyi birden yapamaz. 'Berideniz diyorum ki Her şeyden evvel Müdafaai Milliye ile yan yana giden ziraattir. Belki nafıa 'da Müdafaai Milliye meyanına konmuştur. Ziraat Vekâleti bir se­ne sonraya kalmıştır. Bu bir kanaattir. Berideniz Mü­dafaai Milliye Vekâleti yanında Ziraat Vekâletini

j ikisini bir rakamda, aynı şekilde görmdk işitiyorum. Ziraat Vekâletinin; şimdiye kadar hepimizin bu iş ol­muyor, neden olmuyor dddiğimizi esaslı bir şdkilde 'tespit ederdk canlıca olarak yürüdüğünü işittim ve bazı emarelerini gördüm. Temenni ederim ki: Gele­cek sene bu Ziraat Vekâleti böyle dede yetimi gibi ismi anılmaz şekilde gelmesin. Bu senelik müsaade edelim.

35 —

1 : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

Nafıa Vekâleti şayanı memnuniyetlCir İki: Eline verilen vazifeyi ifa ediyor ve 'bugün için bültlün rnlün-tesipleri müstehlik vaziyetinden çılkmış ve faal bir (hale gel'miştir. Nafıa büitçesinlde yalnız «on yapılan •mukavelelerde bazı anlayamaidığum cihetler vardır. Vekil 'Beyefendi tenvir (buyururlarsa o zaman tenev­vür ederiz.

Ticaret Vekâleti, bendeniz hükümetçe yapiialcak mukavelâtta Ticaret Vekâletinin çok hassais ve kıs­kanç olmasını temenni edeceğim. 'Bu memleketin ev­lâdının, bu (memleketin sermayesinin yapabileceği 'h'er-'hartği bir işi başka bir surette yaptırmak için müsaa-dekâr davranmasın. Bu sene halihazırda bugün bu eseri vücuıde getirenler, bu milletin mesai kollarını ye­tiştirsin. Bendeniz şunu gördüm. Sakarya muharebe­sinde ordunun arkasında !l - 2 kilometre yol yapacak kudreti yok iken devlet şimdi muharebe yapmak ister­se zannederim (ki 400 - 500 kilometre yol yapacak ev­lâdı vatan insanlar yetiştirmiştir. Bu memleket için esaslı Ib'ir sermayedir. 'Böyle serbest olsaydı belki Ibu insanlar yetişmeyecekti. 'Bunları memleketimizin âtisi için çok lâzı'm ve vacip görüyorum.

Hariciyeye geçelim': Hükümeti Cuimhuriye Ha­riciye Vekâletinin daima müteyakkız ve durendiş olduğundan ve Hakkı Paşa Hükümeti gibi bugün dost olanın yarın düşmanlığı karşısında kalmayacak tedabiri lâzime aldığından tamamen eminde.

Efendim; Maarifte de bendenizin arzum zannede­rim ki; pek faal olan Vekil (Beyefendi 'bu sefer ne-vakısını 'ikmal etmiştir. ©endeniz diyorum ki; memle­ketle lâzım olan, Maarifteki şart; memleketteki halkı çiftçi ise kudretli çift sürecek, ormancı ise kuvvetli odun kesecelk bir halde yetiştirmektir. Bu memlekete kaç tane edip lâzım? Meselâ azami 50 tane. 4 tane şair 'lâzımı, fazla edip ve şair yetiş'tirmemeli; yani hayata şöyle demir gibi, çelik gibi adam yetiştirmeli. (Hande­ler)

REİS — Muvazenei Umumiye Kanunu lâyihası­nın heyeti umumiyesi hakkında başka söz isteyen yoiktur. Maddelere geçilmesini kabul edenler lütfen el kaldırsın, kabul etmeyenler lütfen el kaldırsın. Maddelere geçilmesi kabul edilmiştir.

1927 Senesi Muvazenei Umumiye Kanunu

Madde 1. — «Muvazenei Umumiyei Devlete da­hil devairin 1927 sene! maliyesi masarifi için merbut (A) işaretli cetvelde gösterildiği veçhile (194 444 400) lira tahsisat ita kılınmıştır.

— 36

A) BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BÜTÇESİ MUVAZENE! MALİYE ENCÜMENİ REİSİ

SAKİR BEY (Çatalca) — Efendim; Meclisi Âli büt­çesine dair Encümen namına vaki maruzatımız müta­laa Ibuyurulmuştur. Sureti umumiyede 1926 ve 1927 bütçeleri arasında 'bir miktar fark müşalhade buyuru-lacaktır. Bu fark başlıca Memurin Kanununun 37 nci maddesi tatbikatı neticesi olmak 'üzere Ankara'da ve­rilmesi takarrür ettirilen pahalılık zammı ve bir mik­tarı da azayı kiram harcırahlarına bundan evvelki se­nelerde mevzu miktarların bu sene iki misli olarak vazedilmesi zarureti, kısmen de inşaat tahsisatının tak­viyesi gibi sebeplere istinat eder. Bunların mecmuu (600 000) lira kadar bir fark yapmak lâzım gelirken, Encümeniniz bu farkı <460 000) lira olarak (120 000) lira noksaniyle tespite imkân bulabilmiştir ve Heyeti Celileye takdim edilen Meclisi Âli bütçesi 1926 se­nesine nazaran (460 000) liralık bir fark ile tespit ve arz edilmiştir. Muhtelif füsul ve mevad hakkında azayı kiram arzu buyurdukları takdirde Encümen iza­hat vermeye amadedir. Yalnız müzakereye geçilmesi ka'bul buyurulduğuna göre 1, 2, 3, 4, 5 nci fasılların müzakeresinin tehirini Encümen istirham etmektedir. Bu fasıllar hakkında karar alabilmek için Şûrayı Devlet bütçesinin evvelemirde Meclisi Âlinin kararı­na iktiran etmesi 'lazımdır. Şûrayı Devlet bütçesi Mec­lisi Âlice karara iktiran ettiği surette bu fasıllarda ba­zı tebeddülat arz dönekliğimiz icabedecektir. Bu iti­barla 5 faslın müzakeresinin Şûrayı Devlet bütçesinin müzakeresinden sonra icrasını rica ederim efendim.

REİS — Efendim, bu bütçenin heyeti umumiyesi 'hakkında söz isteyen var mı? (Hayır sesleri) Fasılla­ra geçilmesini kabul edenler lütfen el kaldırsın, ka­bul etmeyenler el kaldırsın Kabul edilmiştir.

Efendim, Muvazenei Maliye Encümeni Reisi Beyin teklifi veçhile birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü, be­şinci fasılların müzakeresinin Şûrayı Devlet bütçesi­nin müzakere ve kabulünden sonra icra edeceğiz.

Fasıl Lira

6 Tahsisatı maktua 600 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

7 Ayniyatı saibite 28 000 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

8 Levazım 9 500 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

t : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

Fasıl Lira

9 Müteferrika 7 500 REİS — itiraz eden yok, kabul edildi.

10 (İkramiye 1 500 REİS — İtiraz, eden yok, kabul edildi.

11 Masarifi mütenevvia 144 470 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

12 Dahili resmi telgraf ücreti 700 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

13 Matbaa işletme masrafı 6 000 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

14 Kütüphane masrafı 25 000 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

15 İnşaat ve tamirat 75 000 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

16 Eser tercüme ve tabı masrafı 7 000 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

Efendim, Meclis (bütçesi fasılları bitti.

B) RİYASETİCUMHUR BÜTÇESİ REİS — Riyaseti Cumhur bütçesinin müzakeresine

geçiyoruz : 'Efendim, Riyaseti Cumlhur bütçesinin heyeti umu-

m'iyesi ha'kkında söz isteyen var mı?

Fasıllara geçilmesini kabul edenler lütfen el kal­dırsın, 'kalbul etmeyenler lütfen el 'kaldırsın. Kalbul edildi.

Efendim, geçen sene fasıllar okundukça itiraz edilmeldiği takdirde 'kabul edilmiş addedilerek diğer fasıllara geçilmesi esası kalbul edilmişti. Eğer müsaa­de ederseniz faslın yekûnu okunduktan sonra tasvip buyurursanız itiraz eden olmadığı takdirde diğer fasıl­lara geçelim. (Muvafık sesleri)

Fasıl Lira

21 Reisicumhur muhassesatı 144 000 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

22 Memurin maaşaitı 9 900 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

Fasıl Lira

23 Müstahdemini daime ücuratı 23 040 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

24 Tahsisatı fevkalâde 12 810 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

25 Uzaklık ve pahalılık zammı 38 449 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

26 Tahsisatı maktua 5 760 RElS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

27 Ayniyatı sabite 34 000 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

28 Levazım 6 475 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

29 Müteferrika 4 000 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

30 Masarifi mütenevvia 21 600 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

31 Dahili resmi telgraf ücreti 3 000 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

32 Masarifi gayri melhuza 10 000 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi,

C) DİVANI MUHASEBAT BÜTÇESİ

REİS — Efendim, Divanı Muhasebat. Bütçesinin heyeti umumiyesi hakkında söz isteyen var mı? Fa­sıllara geçilmesini kabul edenler lütfen el kaldırsın, kabul etmeyenler el kaldırsın, kabul edildi.

Fasıl Lira

41 Maaşat 119 340 REİS — kiraz eden yok, kabul edildi.

42 Müstahdemini daime ücuratı 16 140 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

43 Tahsisatı fevkalâde 175 260 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

37

I : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

Fasıl Lira

44 Uzaklık ve pahalılık zammı 49 935 REİS — İtiraz ©den yok, kabul edildi.

45 Tahsisatı maktua 600 REtS -— İtiraz ©den yok, kabul edildi.

46 Ayniyatı sabite 3 000 REİS — İtiraz ©den yok, kabul edildi.

47 Levazım 5 000 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

48 Müteferrika 4 000 REİS, — İtiraz eden yok. Kabul edildi.

49 Masarifi mütenevvia 54 060 REİS — İtiraz ©den yok, kabul edildi.

50 Resmî dahili mulhalbere masrafı 4 500 REİS — İtiraz eden yok, kabul ©dildi.

51 Kütüphane masrafı 2 500 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

52 Divanı Mulhasdbata müdevver 1339 ve daha evvelki seneler hesabatının tetkik ve intaç masrafı 10 000 REİS — İtiraz eden yok, kabul edildi.

D) BAŞVEKÂLET BÜTÇESİ

RBİS — Efendim, Başvekâlet Bütçesinin heyeti umumiyesi hakkında söz isteyen var mı?

IMiUVAZENEİ MALİYE ENCÜMENİ REİSİ SA­KİR BEY (Çatalca) — Eferidim, Heyeti Muhtereme-lefince (Hükümetten Meclisi Âliye takdim edilmiş olan son bir kanun lâyihası Encümenimize havale edilmiş-îtir. Bu 'kanun 'lâyihası Başvekâlet Bütçesinde bazı ta­dilâtı icap ve istilzam edecek mahiyettedir. İstatistik

• Müdüriyetinin Ibir Müdüriyeti Umumiye halinde müs­takil bütçe ile idare olunur bir Müdüriyet şekline if­rağı mutasavverdir Bu lâyihayı kanuniye birkaç güne ka'dar Heyeti Âliyenize takdim edilecektir. Heyeti Ce-l'ilenin Başvekâlet Bütçesinin en son bütçe olarak mü­zakere etmeye müsaade ©itmesini rica ederim.

REİS — Efendim, Ibunun tehirini kabul edenler lütfen el kaldırsın, kabul etmeyenler el kaldırsın, te-Mri kalbul edildi.

E) ŞURAYI DEVLET BÜTÇESİ REİS — Efendim, Şûrayı Devlet Bütçesinin he­

yeti umumiyesi hakkında söz isteyen var mı? SÜLEYMAN SIRRI BEY (Bözok) — Efendim,

'bendeniz Encümeride 'bu teşkilâta aleyhtar olduğum için noktai nazarımı arz edeceğim :

Şûrayı Devlet Teşkilâtı Birinci Büyük Millet Mec­lisinde teklif edildiği vakit esbabı mucibe olarak Şû­rayı Devletin (birinci vazifesi, kanunların tanzim ve tefsiri, İkincisi devairi İdariyenin halli, üçüncüsü Mec­lisi idarelerin mercii ve kararlarının tasdiki, bir de imtiyazatın tetkikidir. Büyük Millet Meclisi gerek bi­rinci Teşkilâtı Esasiye Kanununda gerek son Teşki­lâtı Esasiye Kanununda kavaninin tanzim ve tefsiri hakkında Şûrayı Devlete vazife vermemiştir. Kanunu da, tefsiri de Meclis kendisi tanzim edecek ve ken­disi tasdik edecektir. Yalnız Şûrayı Devlet; hükümet nizamname yaparsa o nizamname lâyihasında mü­talaasını Ibildirecektir.

Binaenaleyh ikanunun tanzim ve tefsir hakkı veril­meyen 'bir teşkilâtın ihyası alelhüsus hükümatı sabı­kaya ait olan hu köhne teşkilâtın 'bu Cumhuriyeti ida­reye ilâvesi hendenizce muvafık değildir. İkincisi de­vairi idariye meselesi : Bu deavinin Memurin Mu-hakematında tetkiki için Birinci Büyük Millet Mec­lisi zamanından beri teşkil edilen Heyet ve Encümen kemali faaliyetle vazifesine devam etmiş ve (25) bin evrak intaç etmiştir. Belki Şûrayı Devlet tarihi teşek­külünden tarihi ilgasına kadar ıbunun ruhu kadar va­zife görmemiştir. 'Evet hu Encümen bu Heyetin biraz daha ıslâhı ve müddetinin temdidi azaların daha kud­retli daha malumatlı olması 'kabildir. Denilebilir ki Teşkilâtı Esasiyeye girmiştir. Tabii bu maddenin ima­li lâzımdır. Bendenizce 'bu madde halen imal edili­yor. Memurin Mühâkemat Kanununun serlevhasında Şûrayı Devlet makamına kaimdir tabiri vardır. Bi­naenaleyh Memurin Muhakemat Heyeti, Memurin Mühâkemat Encümeni denecek yerde Şûrayı Devlet Heyeti taibirini ilâve ile zaten mamul ve mer'i olan Teşkilâtı Esasiye Kanununu bir kat daha imal et­miş olmak mümkündür.

İmtiyazata gelince : Evet, o vakit mevzubahis ol­du ve bu suretle reddedildi. Hükümet imitiyazatını mütehassısları, müşavirleri vasıtasiyle tetkik eder, ne­ticeyi tetkikatında icap ederse Meclisten Ikarar alır. Binaenaleyh bu sebeplerle Şûrayı Devlet teşkil edil­memişti. Bendenizin maruzatım 250 000 lira kadar bütçeye masraf tahmil eden ve arz ettiğim esbaptan dolayı şimdiye kadar teşkil edilmeyen ve Cumhuriyet

— 38 —

t : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

idaresinde, idarei sabıkaya ait 'bir köhne teşkilâtın ihyasına taraftar olmadığım için buna ait tahsisatı tay ve şimendifere ilâve edelim. Milletin bir an ev­vel yolu yapılsın.

ESAT BEY (Rize) — Teşkilâtı Esasiye Kanu­nunda maddei mahsusa vardır ki herhalde Şûrayı Dev­let teşkil edilecektir ve bu teşkilâta dair de ayrıca bir !kanun vardır. Teşkilâtı Esasiye Kanununun o maddesi mevcut iken ve onun icap ettiği kanun da Meclisi Âlinizce kabul olunduğu halde, onun hilâ­fına beyanı mütalaa etmeyi bendeniz zait görüyorum. Memurin Muhakemat Heyeti Encümeni ve Heyetinin yapacağı işler kanunla mukayyettir. Mecalisi idare­den, mecalisi umumiyeden sadır olan evrakı derecei ulâda ve saniyede tetkikten ibarettir.

Şûrayı Devletin yapacağı birtakım vezaif vardır ki, eşhas ile devair arasındaki ihtilâfat, deavi ve im-tiyazat meselesidir ki bunlar çok mühimdir.

Binaenaleyh bunun tayyı nasıl olabilir? Hususiyle bu mühim olan vezaif Memurin Mulhakemat Heye­tine veya Encümenine verilmiş değildir. Demek ki bunlar da mühmel kalmıştır. Şimdiye kadar bu vazi­feyi (hangi makam Ma ediyordu? Şimdiye kadar ol­duğu gibi şimdiden sonra da böyle mühmel kalsın mı? Sonra şimendifer, liman vesaire im'tiyazatı ne kadar mühimdir. Şûrayı Devletin vezaifi umumiyesi yalnız bundan ibaret" değildir. Hükümetin yapacağı kanunları ihzar etmek, Meclisi Âlinizce kabul edile­cek 'kanunların ruh ve esasına muvafık bir surette ni­zamnameler yapmak.

SÜLEYMAN SIRRI BEY (Bözok) — Yapamı­yor, hakkı yok.

ESAT BEY (Devamla) — »Meclisi Âlinizin. kabul ettiği kanunun ruh ve esasına muvafık olmak şartiyle nizamname yapılır. Talimatname de yapacak. Yalnız kanun yapamaz.

SÜLEYMAN SIRRI BEY (IBozok) — Nizamna­meyi hükümet yapacak.

ESAT BEY (Devamla) — Şûrayı Devlet, hükü­metin heyeti istişariyesi mahiyetindedir. Onun için bendeniz de Şûrayı Devlet elzemdir. Bu vazifeyi hiç­bir daire yapamaz. Birinci Büyük Millet Meclisinde 'Memurin Muhakemat Heyeti ve Encümeni bir mas­rafı müstelzim olmamak içiin 'kabul edilmiş bir şekil idi..- Fakat şimdi Hükümeti Cumburiye teşekkül etmiş­tir. Hali tabii avdet eylemiştir. Şimdiden sonra eski şekil ile idaresi gayri kabildir. Esasen Muvazenei Ma­liye Encümeni 'buna icabeden tahsisatı vazetmiştir. IBunun kabulü lâzım, hatta elzemdir efendim.

MUVAZENE! MALİYE ENCÜMENİ REİSİ SAKİR BEY (Çatalca) — Efendim, Teşkilâtı Esa­siye Kanunumuzun 51 nci maddesi bir Şurayı Dev­let teşkili esasını kabul etmiştir. Bu maddeye müste­niden Şurayı Devletin sureti teşekkülü 23 [teşrinisani 1341 tarihli bir kanunu mahsusla tayin ve tespit olunmuştur. Bu vaziyeti kanuniye muvacehesinde hükümet bütçede Şurayı Devlet için bir mevki bu­lundurmağı kendisine bir vazife addederek Şurayı Devlete 240 000 lira tahsisat teklif etmişti. Encü­meniniz de ahkâmı kanuniyeyi ihmal etmek hakkını hiçbir zaman tasavvur edemiyerek hükümjetan tekli­fini, bütçesini, ^kadrosunu tanzim etmek suretiyle Şurayı Devlet içim bir cüz'ü mahsus ihzarı suretinde

' vazifesini ifa etmek istemiştir. Bittabi karar Heyeti Celileriizdir. Böyle olmakla beraber kanunlar kabul edilmiş iken, Teşkilâtı Esasiye Kanunu, Şurayı Dev­letin teşkilimi tayin etmiş iken, bunun ihmali, İyi bir çığır olamıyacağımı ilâve etmek isterim ve buınfu bir vazife addederim.

REİS — Efendim, takrirler vardır, okunacak:

Riyaseti Celllileye Şurayı Devlet teşkilâtı meselesinin seniei atiyeye

terki ile tahsisatının bütçeden tayyını arz ve teklif eylerim.

Yozgat Mebusu Ahmet Hamdi

Riyaseti Celileye Şûrayı Devlet vezaifi şimdilik Meclis tarafın­

dan müntehap encümenler marifetiyle tedvir edil­mekte olduğundan tahsisatının bu senekl bütçeden tayyı ile senei âliyeye talikini ve tahsisatımın Naifia bütçesinle ilâvesini teklif eylerim.

Biga Mebusu Mehmet

Riyaseti Celileye Şurayı Devlet tahsisatımın bütçeden tayyını tek­

lif eylerim. Yozgat

Süleyman Sırrı

REİS — Efendim, takrirlerden birisi Şurayı Devlet teşkilâtının gelecek seneye tehirini, birisi de, Şurayı Devlete mevzu tahsisatın Nafıa bütçesine ilâ­vesini, üçüncü takrir de Şurayı Devlete! vazedilen tahsisatın yalnız lüayyına aittir. Esas itibariyle mev­zu tahsisatım 'bu seneki bütçeden tayyı teklifi var­dır. Bu tahsisatın bütçeden tayyını kabul edenler lütfen el kaldırsın, kabul etmeyenler lütfen el kal-

39 —

I : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

dırsm, tay teklifi kalbul edilmemiştir. Binaenaleyh fasılların müzakeresinle geçiyoruz:

Fasıl Lira

81 Maaşat 52 212 REİS — İtiraz ©den varmı efen­dini? (hayır sesleri) Kalbul edilmiş-ı&r.

82 Müstahdimin'i daime ücüraıtı. 4 680 REİS — itiraz eden varmı efen­dim? (hayır sesleri) Kalbul edilmiş-ıtür.

83' Tahsisatı fevkalâde 61 917 REİS — İtiraz ©den varmı efen­dim? (hayır sesleri) Kalbul edilmliş-rtfir-

84 Uzaklık ve pahalılık zammı 46 285 REİS — İtiraz eden varmı efen­dim? (hayır sesleri) Kabul edilmiş­tir.

85 Tahsisatı maktua 4 080 REİS — İtiraz eden yoktur efen­dim, kalbul edilmiştir.

86 Ayniyatı saibite 5 500 REİS — İtiraz eden varmı efen­dim? Kabul edilmiştir.

87 Levazım 5 500 REİS — Mütalâa varmı efendim? Kabul edilmiştir.

88 Müteferrika 2 OOÖ REİS — İtiraz var mı efendim? Ka'bul edilmiştir.

89 Masarifi mütenevvia 28 250 REİS — İtiraz varmı efendim? Kabul edilmiştir.

90 DahiM resmi telgraf ücreti. 500 REİS — İtiraz eden varmı efen­dim? Kabul edilmiştir.

MUVAZENEİ MALİYE ENCÜMENİ NAMI­NA SAKİR BEY (Çatalca) — Efendim tehiri kabul buyurulmuş olan Meclisi Âli bütçesinin 1,2,3,4 ve 5 nci fasıllarında Şurayı Devlet bütçesinin kabulü üzerine yapılması lâzımgelen tebeddülatı arz ediyo­rum. Birimci fasılda 4 ncü madde tayyedilecektiir. ikinci madde (bir ıtalbı hatası vardır. 600 lira eksik yazılmıştır. 'Birinci faisliin yekûnu 1 059 600 lira olacaktır.

Memurin maaşaitı faslı (33 095) liradır. Bu fasıl-dain İkadrodaki tenzilâtı da bilâhara arzetmek üzere faslın yekûnu 30 983 liraya tenzili lâzım gelmekte­dir.

Üçüncü fasılda tebeddül yoktur. 4 ncü fasılda 58 605 lira olan yekûn, 54 843 liraya tenzil edile­cektir. Beşinci fasılda (442 848) lira vardır. Bu fas­lın yekûnu da 440 886 lira olacaktır efendim.

Fasıl Lira

REİS — Tashih edilen fasıllar oku­nacaktır.

î İMuhassesat 1 059 600 IRIEİİ1S — itiraz eden var mı efen­dim? Kalbul edillmişür.

2 (•Memurin maaşatı 30 983 REİS — İtiraz eden yoktur efen­dim. Kalbul edilmiştir.

3 Ücurat 93 726 IRIEİIS — (Mütalaa var mı efendim? Ka'bul edilmiştir.

4 Tahsisatı fevkalâde 54 8431

IRBÜS — itiraz eden yoktur. Ka­lbul edilmiştir.

5 Uzaklık ve pahalılık zammı 440 886 REİS — İtiraz eden var mı efen­dim? Kahul 'edilmiştir.

Efendim, Meclis Bütçesinde müzakere edilecek Ibaşka fasıl kalmamıştır.

F) DİYANET İŞLERİ' REİSLİĞİ BÜTÇESİ REİS — Diyanet İşleri bütçesinin müzakeresine

ıgeçiyoruz. Diyanet İşleri Reisliği (bütçesinin heyeti umumi-

yesi hakkında mütalaa var mı efendim? (Hayır ses­leri) Fasıllara geçilmesini kalbul edenler lütfen el kaldırsın... Kalbul etmeyenler lütfen el kaldırsın... Ka­lbul edilmiştir.

Fasıl Lira

20 712 efen-

91 iMerkez maaşatı IREİİS — Mütalaa var mı dim? Kalbul edilmiştir.

92 İMerkez müstahdemini daime ücuratı 5 700 REİİS — itiraz eden yoktur efen­dim. Kalbul edilmiştir.

93 Vilayat memurini maaşatı 155 814 (REİS — Mütalaa var mı efen­dim? Kalbul edilmiştir.

— 40 —

I : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

Fasıl Lira

94 Vilayat ücuratı 15 660 REİS — İtiraz eden yoktur. Ka-Ibul edilmiştir.

95 TalhSiSatı fevkalâde 465 366 REİS — Mütalaa yoktur. Kalbul edi'lmiştir efendim.

96 IPalhalılı'k ve uzaklık zammı 37 642 REİS — İtiraz eden yoktur. Ka­lbul edilmiştir efendim.

97 Tahsisatı maktua 600 RIEİS — İtiraz yoktur. Kalbul edilmiştir.

98 Mazulin 3 300 REİS — Mütalaa var mı efen­dim? Kalbul edilmi$ir.

99 Müstaihakini ricali ilmiye 57 138 REİS — İtiraz eden var mı efen­dim? Kalbul edilmiştir.

99/A! Mülga tekâya ve zevaya mensulbini 118 000 REİS — Mütalaa var mı efen-!dim? Kalbul edilmiştir.

100 Umuru hayriye vezaifi 887 758 REİS — İtiraz eden var mı efen­dim? Kabul edilmiştir.

101 'Merkez ayniyatı saibitesi 450 REİS — Mütalaa yoktur. Kalbul edilmiştir.

102 (Merkez levazımı 1 000 REİS — İtiraz eden yoktur. Ka­lbul edilmiştir.

103 (Merkez müteferrikası 400 REİS — Mütalaa yoktur. Kalbul

, edilmiştir.

104 Vilayat ayniyatı saibitesi 600 REİS — İtiraz eden var mı? Ka-!bul edilmiştir.

105 Vilayat levazımı 5 800 REİS — İtiraz eden var mı? Ka-'bül edilmiştir.

106 Vilayat müteferrikası 800 IREİİS — İtiraz eden var mı? Ka-'bul edilmiştir.

107 Masarifi mütenavıvia 7 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka-ıbul edilmiştir.

Fasıl Lira;

108 IDalhili resmi evrak ücreti 500 REİS — İtiraz eden var mı? Ka« Ibul edilmiştir.

109 Umuru !hayriye masarifi mültenev-ıviası 100 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul ddilmli'ştiir.

110 IKur'anı Kerim ve Bhaldisi Şerife Türkçe tercüme ve tefsir 'heyeti ücret ve masrafı ve hutbeler mas­rafı 12 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­lbul edümiştir drendim.

G) MALİYE VEKÂLETİ BÜTÇESİ Maliye Vekâleti ibütçesine geçiyoruz. Heyeti

Utourniyesi hakkında söz isteyen var mı? Yoktur. Fasıllara geçilmesini kalbul edenler el kaldırsın... Ka­lbul edilmiştir.

Fasıl Lira

l'Hl Maaşat 282 720 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­lbul edi'lmiştir,

İ'lfc Merkez Ücuratı 69 240

MUVAZENEİ 'MALİYE ENCÜMENİ R E M SAJKİR BEY (Çatalca) — Efendim. Bu fasılda ufak Ibir tadil arz etmek medburiyetindeyiz. 107 nci fas­lın 2 nci masarifi muihakeme maddesine mevzu 75 000 liradan 7 200 lira tenzil. edilerek 112 nci fas­lın 2 nci müstahdemini muvakkate madklesine ila­ve etmek lazım geliyor. Bu suretle 112 nci faslın yekûnu 76 440 lira oluyor.

REİS — Maliye Vekâletinin t>u başta mütalaası 'var mı?

MALİYE VEKİLİ MUSTAFA ABjDÜLeALİK BEY (Çankırı) — Efendim; zaten muhtelif mahke­meler yanında bulunduracağımız daıva vekillerine oradan veriyorduk.

REİS — Encümen ile Maliye Vekili mutabıktır. 112 nci faslı 76 440 lira olarak reye arz ediyorum. İtiraz eden var mı? Kalbul edilmiştir.

FaSıl Lira:

113 Vilayat memurini maaşatı 1 671 666 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­lbul edilmiştir.

41

İ : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

Fasıl Lira

114 Vilayat Müdiriye 431 690 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştİır.

115 Tahsisatı fevkalâde 4 529 637 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

116 Uzaklık ve pahalılık zammı 362 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

117 Tahsisatı mak'tua 600 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

118 Mazulin 85 451 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

11İ9 Merkez ayniyatı sabitesi 6 500 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

120 (Merkez levazımı 12 450 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

121 Merkez müteferrikası 8 400 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

122 IMerkez ikramiyesi 1 500 REİS' — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

123 Vilayat ayniyatı sabitesi 55 500 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

124 Vilayat levazımı 90 000 REIİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

125 Vilayat müteferrikası 28 500 'REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

126 Vilayat ikramiyesi 1 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

127 (Masarifi mütenevvia 564 800 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

128 Dahili resmi telgraf ücreti 190 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

129 Ücreti huzur 350 360 REIİS — İtiraz eden var mı? Ka-foul edilmiştir.

Fasıl Lira

130 iCübayet masrafı 205 000 RÖİS — İtiraz eden var mı? Ka-Ibul edilmiştir.

131 Muamelâtı nakdiye 36 950 REIİS — İtiraz eden var mı? Ka-tbul edilmiştir. -

132 Tahrir masrafı 550 000 REIİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

133 Tefevivüz olunan emval befdelâtı 100 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka-ibul edilmiştir.

134 lEendbi mütehassısları 25 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

135 Alvrupa'ya görideriledek müfet­tişler tahsisatı 25 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

136 Darülfünun tahlsiSaitı maıktuası 800 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

137 Daırüşşafakaya yardım 15 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

138 IKavanin ve niizamat ve mukarre-ratı maliye telfik ve .tertip mas­rafı. 4 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

139 Tetkikatı Maliye masrafı 20 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

140 Türkiye İdman Cemiyetleri İtti­fakına muaventet 33 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

141 Telsiz, telgraf tesisatı masarifi 150 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

142 Türk Ocaklarına muavenet 33 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka-hul edilmiştir.

143 iHimayeietfal Cemiyetine muavenet 33 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

— 42

İ : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

Fasıl Lira

144 Adliye müşavirleri 120 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

145 'Ankara Şehremanetine ikrazat 500 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

146 ISinini sabıkadaki istimlak düyu­nu mü'telhakkıkası karşılığı 70 635 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

147 llrat getiren emlak masarifi 42 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

148 İrat getirmeyen melbani inşaat ve tamirata 190 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

149 İstimlak Ibedeli 84 865 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

150 Masarifi mezture 876 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

151' Masarifi gayri melhuza 150 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

152 Darphane 55 500 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

153 Memlalhalar masarifi tesisi'yesi 150 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

154 Memllalhalar istetme masarifi 948 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

155 Damga Matbaası işletme masarifi 12 00O REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

156 Maliye Mietktdbi masarifi 18 950 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

157 Maaşatı zatiye 12 509 652 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

158 Malüline verilecek arazi bedeli 350 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

Fasıl Lira

159 Teşkilatı devlette mukalbili ou-lunmayan mülga devairi merkeziye memurinini mazulesi 25 045 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

160 Askeri ve Mülki Memurin ka­nunlarının ahkâmı maliyesinin tat­biki masarifi 500 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

H) DÜYUNU UMUMİYE BÜTÇESİ REİS — Heyeti umuımiyesi hakkında söz iste­

yen ıvar mı? •MUVAZENE! MALİYE ENCÜMENİ REİSİ

SAKİR iBiFJY (Çatalca) — Bazı fasıllarda tabı ha­tası vardır. 173 ncü fasıl 155 599 lira olacaktır. 184 ncü fasıl da 133 221 lira olacaktır. 190 ncı fasıl da 38 285 lira olacaktır. IBu üç noktanın tashihini arz ediyorum.

REİS — ıBaşka söz isteyen var mı? (Hayır ses­leri) fasıllara geçilmesi kabul edilmiştir.

Fasıl Lira

171 ı% 4 faizli Düyunu mübeddilei muvaihihide l1 174 «69 REİS —• İtiraz eden var mı? Ka-ibul edilmiştir.

172 İkramiyeli Şark demiryolları tah­vilatı 168 072 REİS — İtiraz eden var mı? Ka-ıbul edilmiştir.

173 1% 4 faizli 1890 senesi Tahvilattı Osmaniye istikrazı 155 599 REİS — İtiraz eden var mı? Ka-ıbul edilmiştir.

174 % 4 faali 1893 senesi töribekü is­tikrazı 31 124 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

175 ı% 4 faizli 1894 senesi 40 milyon frank istikrazı 37 656 REİS — İtiraz eden var mı? Ka-ıbul edilmiştir. «

176 % 5 faizli 1896 senesi istikrazı 1)12 041 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

— 43

I : 49 10 . 4 . 1927 , C : 1

Fasıl Lira

177 ı% 4 faizli 1902 senesi gümrük­ler istikrazı 240 892 REİS — İtiraz eden var mı? Ka-ıbul edilmiştir.

178 1% 4 faizli 1903 senesi Saydı nıahi istikrazı 73 948 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

179 ,% 4 faizli Bağdat Demiryolu I nci tertip istikrazı 60 453 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

•1'80 l% 4 faizli 1904 senesi istikrazı 77 0i29 RBİS — İtiraz eden var mı? Ka-hul edilmiştir.

181 |% 4 faizli 1901 - 1905 senesi is­tikrazı 148 643 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

182 1% 4 faizli 1905 senesi Teçhizatı as­keriye istikrazı 73 948 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

183 ı% 4 faizli Bağdat (Demiryolu II nci tertip istikrazı 120 906 REİS — İtiraz eiden var mı? Ka­bul edilmiştir.

T84 1% 4 faizli Bağdat Demiryolu 3 ncü tertip istikrazı 133 221! REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

185 ı% 4 faizli 1908 senesi istikrazı 131 962 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

1816 !% 4 faizli 1909 senesi istikrazı 217 860 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

187 j % 4 faizli Soma - Bandırma de­miryolu istikrazı 44 415 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

188 ı% 4 faizli Hudeyae - San'a demir­yolu İstikrazı 25 514 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

189 j % 4 faizli 1911 senesi istikrazı 219 105 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

Fasıl Lira

38 285 190 iKonıya Ovası İrva - İska istikrazı REİS —• İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

1911 ı% 5 faizli 1914 sienesi istikrazı 926 187 REİS —• İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

196 1913 senösi Hazine tahvilleri 847 09İ!

REİS — itiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

197 listikrazat ive Hazine tahvilleri ma­sarifi 20 504 REÎS — İtiraz eden var mı? Ka-'bul edildi.

198 iistikrazların mütedahil mürette­batı seneviyesi 1 315 826 REİS — İtiraz eden var mı? Ka-Ibul edildi.

199 Fenerlerin idaresi avansları 500 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

200 Köstence (Kablo Şirketi avansı ' 895 REİS — İtiraz eden var mı? Ka-ibul edildi.

201 Kamlbiyo 20 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka-hul edildi.

202 İÜkramiyei Donanma 'Piyangosu 30 000 TALÂT BOY (Çankırı) — IBu piyangolar hak­

kında şimdiye kadar ne muamele yapılmıştır? MALİYE VEKİLİ MUSTAFA ABDÜLHALİK

'BEY — Bu İtiibarı Milli Bankasındadır. Biz daima laizım gelen parayı tediye ediyoruz. Kanunda mu­harrer olduğu ıveçlbile çekilmektedir ve her sene muayyen taksitlerle paralarını veriyoruz.

SÜLEYMAN SIRRI BEY ı(IBoZok) — Listeyi ilan etmiyorlar. Kimsenin haberi olmuyor.

MALÎYE VEKİLİ MOSTAFA ABDÜLHALİK İBEY — Her halde istanbul'da keşide ediliyor.

REİS — Başka mütalaa yoktur. 202 nci fasıl ka-Ibu'l edilmiştir. Fasıl Lira

203 ı% 5 faizli İstikrazı dahili REİS — İtiraz eden vaır mı? Ka-ibul edildi.

205 Ziraat Bankasına 21 Nisan 1340 tarihli Kanun mucibince verilecek taksiti senevi.

2 157 312

555 882

44 —

t : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

Fasıl Lira

RElS — İtiraz eden vaır mı? Ka­lbul edildi.

206 IKtomisyon 5 470 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

207 Düyunu Umumiye 'Meclis ve me­murini 200 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

Rüsumat Bütçesinin müzakeresine geçiyoruz.

/) RÜSUMAT BÜTÇESİ RiElİS — Heyeti umumiyesı hakkında söz iste­

yen var mı? (Hayır sesleri) Fasıllara geçilmesini kalbul edenler el kaldırsın... Kalbul etmeyenler el kal­dırsın... Fasıllara geçilmesi kalbul edilmiştir.

Fasıl Lira

24 030 21'2 Merkez' ücuratı REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

21İ3 Vilayat memurini maaşatı 1 009 188 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

214 Vilayat ücuratı 196 056 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

21'5 Mazulin 7 100 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

216 Tahsisatı fevkalâde 2 386 824 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

217 Uzaklık ve pahalılık zammı. 357 986 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

21İ8 Şimendifer ve gümrük idareleri 've iyolcu salonları memurininin tahsisatı maktuası 23 300 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

219 Tahsisatı maktua 500 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

220 Merkez ayniyatı sabitesi 7 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

Fasıl Lira

5 300 221 Mıerkez levazımı REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

222 Merkez müteferrikası 7 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

223 Merkez ikramiyesi 15 000 REİS — İtiraz edlen var mı? Ka­bul edildi.

224 'Vilayat ayniyatı sabitesi 140 000

ŞAKJİR ıBEY (Çatalca) — Efendim, bu fasılda demirbaş tertibinden sair muhafaza vesaiti mubayaa­sı formülüne nazaran müşabade 'buyurulan «125 000» lira muık'tazidir. Ahiren Bahriye Vekâleti emrindeki bazı sefainden istifade edileceğine göre devriçark tertibinin artırılması ve demirbaş eşya tertibinin biraz tenkisi icap etmiştir. Bu noktai nazardan en­cümen fasıl yeikununun «90 OOO» lira 'olarak tespit olunmasını ve buna mukabil 232 nci faslın 3 ncü «Mera'kiıbi bahriye ve vesaiti nakliye ile vinçlerin davriçark masrafı» maddesinin «125 OOO», olan ter­tibinin «175 OOO» liraya iblağı suretiyle fasıl yekûnu­nun «360 564» lira olmasını teklif ve rica etmek lü­zumunu görmüştür.

'REİS — Encümenin bu teklifine itiraz eden var mı? O halde kabul edilmiştir.

Fasıl Lira

225 Vilayat levazımı 42 500 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

226 Vilayat müteferrikası 35 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

227 Vilayat ikramiyesi 20 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

228 Masarifi mütenelvtvia , 254 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi. ;

229 Dahili resmi telgraf ücreti 29 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

230 Muamelâtı nakdiye 20 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir..

— 45 —

t : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

Fasıl Lira

231' Masarifi mütenevvia 15 560 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

233 Komisyonlar hakkı Ihuzuru 8 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edilmiştir.

234 Avrupa harcırahı 7 000

;ŞEVlKET BEY ((Kırklareli) — Bu faslı hükümet teklif dtm'emilş, encümen koymuş. Sebebini lütfen izah buyursunlar.

SAKİR BEY (Çatalca) — Efendim:; ibu seneki 'bütçelerin heyeti umumiyesinde gömüleceği veçhile encümenimiz, Avrupa harcırahı tertiplerini umumi harcırah tertibinden ayrı göstermeyi daha faydalı telâkki etmiştir. Hükümetçe teklif edilmediği halde encümıence ilâve edilmiş gibi (görülmesi bir tertip da­hilindeki harcırahın Avrupa harcırahına taalluk eden kısmının ayrı (bir fasla ilâve ederek ıburada gösteril­mesinden ibarettir. Esasen beraber olarak teklif olunmuştu.

REİS — Başka mütalaa var mı?

ElMiîlN BEY (Eskişehir) — Sual soracağım. Ti­caret Kongresince kabul edilen bazı mükarreraıt var­dı. Bunlar hükümetçe nazarı dikkate alındı mı?

iŞARİR BEY (Çatalca) — Encümen alâkadar de­ğildir.

EMİN BEY (Eskişehir) — Tüccarlar -bazı kolay­lık istemişlerdi. Ticaret Vekili Beyin huzuruyla mü­zakere olunmuş Ve nazarı dikkate alınacağı vaat edilmişti.

REİS — Meclise ait değildir. Kongreye aittir.

IEMİİN BEY (Eskişehir) — Hükümete tevdi edil­mişti. Ne yolda muamele yapılmıştır? Ali Cenani İBeyeferidi de orada idi, şahittir.

REİS — Efendim; hu Büyük Millet Meclisine ait bir iş değildir. Kongreye aittir.

EMSİN BEY (Eskişehir) — Haiyır efendim, bu se­ne nazarı dikkate alınacak denmişti.

IREİS — Efendim, fasıl hakkında başka söz iste­yen yoktur. Binaenaleyh fasıl kabul edilmiştir.

Fasıl Lira

235 Rüsum tatbikat masrafı 15 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

A) TAPU VE KADASTRO MÜDÎRİYETİ UMUMİYE BÜTÇESİ

REİS — Tapu ve Kadastro büfcç'esi heyeti uimu-miyesi hakkında söz isteyen var mı? (Hayır sesleri) 'Fasıllara geçilmiştir. Fasıl Lira

241! Merkez maaşatı 37 836 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

242 Merkez ücuratı 33 900 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

243 Vilayat memurini maaşatı 1İ36 692 REİS — İtiraz eden var mı?

TALÂT BEY (Ardahan) — Efendim, vilayatı selasedeki kadastro muamelatı pek bati gidiyor. He­nüz onda birinin yapılmadığını anlıyoruz. Heyetler kafi değilSe hükümetten teksirini rica öderiz.

ESAT BEY (Rize) — Bendeniz de gerek Arda­han, gerek Artvin ve gerek Hopa kazasına merbut Kemalpaşa nahiyesinden aldığım mektuplarda ev­velce mevcut olan heyetlerin ilga edildiğini, hu işten dolayı fevkalâde müşkülâta maruz kalındığını söy­lüyorlar. Eğer heyet ilga edilmişse bunun biran ev-ıvel ikmali lazımdır. Neden ilga edilmiştir. Bunu ge­çen sen'e de arz etmiştim. Müteaddit telgraflar al-'dım. Encümenin nazarı dikkatini celp ettim. Bunun isafını rica ederemi.

MALİYE VEKİLİ MUSTAFA ABDÜLHAIİK 'BEY — Efendim, kadastro muamelesi böyle pek çabuk yapılacak halde değildir. Malu'muâliniz iki türlü tahrir yapıyoruz. Bir vergi tahriri, diğeri ka­dastro tahriri. Arazi tahririni evvelce beraber iken çok yavaş gittiğinden şimdi ayırdık. Buyurduğunuz yerlerdeki arazi tahriri ikmal edilmiştir. Kadastro ise yavaş yaivaş ikmal edilecektir. Bunu birden yap­mak imkânı yoktur. Fennen mesaha edilecek, tahrir, edilecek, taksim edilecek... Tahriri arazi gibi değildir.

TALÂT BEY (Aroahan) — Arazi dahi tahrir e'dilmemişltir. İkmalini rica ediyoruz.

MALİYE VEKİLİ MUSTAFA A B D Ü L H A I J K BEY — Tahriri arazi tamamiyle devam etmektedir.

ALİ NAZMİ BEY (Kastamonu) — Hükümetten iki mühim şey rica ediyorum. Birisi kanunu medeni mucibince Arazi Kanununu muaddeldir. Hangisinin muaddel olduğunu, hangisinin muaddel olmadığı malum değildir. Tesrii itasını teklif ediyoruz, ikin­cisi de senetsiz tasarrulfatın senece raptını rica edi­yoruz.

46 —

I : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

MALİYE VBKJİLİ MUSTAFA AJBDÜLHALÎK BEY — İmkânı olanı yaparız' efendim. Senetsiz ta-sarruıfatın senede raptı düşünülecek bir meseledir. Doğrudan doğruya idari bir kararla olacak bir şey değildir.

ESAT BEY (Rize) — Vilayatı selâse için malu-muâliniz ayrı ibir kanun çıkmıştı. Orası işgalden kur­tulmuş Anaıvaltana iltihak etmiş bir yerdir. Ciheti ta-sarruıfiyesi yoktur. Onun için oradaki aihali hiçbir araziye sahip değildir demektir. Onlar ziraat ede­cek, eğer bunların arazisini tespit için heyet kâfi değilse onun telâfisini rica edeceğiz. Biran evtvel ya­pılsın.

MALÎYE VEKİLİ MUSTAFA ABDÜLHALİK BEY — İmkân olan sürat temin edilecektir. Fakat diğer yerlerdeki kadastro heyetlerini toplayıp oraya göndermenin imkânı yoktur.

•REİS — Fasıl hakkında başka mütalaa var mı efendim? (Hayır sesleri) Fasıl kabul edilmiştir.

Fasıl Ura

244 Vilaıyat ücuraltı 46 260 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

245 Tahsisatı fevkalâde 397 908 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

246 Uzaklık ve pahalılık zammı 49 390 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

247 Tahsisatı maktua 500 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

248 Mazulin İ 740 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

249 Merkez ayniyatı sabitesi 2 200 REİS — İtiraz eden var mi? Ka­bul edildi.

250 Merkez levazımı 2 900 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

2511 IMericez müteferrikası 1 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

252 Vilayat ayniyatı sabitesi 2 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

Fasıl Lira

7 500 253 Vilayat levazımı REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

254 Vila'yat müteferrikası REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

255 'Masarifi mütenevvia ' •-- ' REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

256 Resmi dahili telgraf ücreti SAKİR BEY (Çatalca) — Fasıl unvanı (Dahili;

resmi telgraf ücreti) olacaktır. REİS — Mütalaa var mı efendim? (Hayır sesleri)

Kalbul edildi. Fasıl Lira

2 000

65 800

6 000

257 Kadastro ve tahdit heyetleri masa-rilfatı 528 980 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

258 İstinsah masrafı 23 000 REİS — İtiraz eden var mı? Ka­bul edildi.

259 Kadastro ve tapu messah mektebi masarifi 20 820 REİS — İtiraz eden var mı? Kal­bul edildi.

Efendim, tayini esami ile reyinize arz edilen ka-nunlaraı neticelerini arz ediyorum.

IBinaların numaralanması ve sokaklara isim ve­rilmesi hakkındaki Kanunun 2 nci defa reye vazı neticesinde 113 zait rey vermiştir. 111 kabul, 2 müs­tenkif vardır. Kanun 111! rey ile kabul! edilmiştir.

'Devletçe inşa edilecek limanlar içini istimal edi­lecek gayri menkulât ve mâvaddı inşaiyfe hakkındaki Kanunun ikinci defa reye vazında 112 2at iştirak et­miş 112 kabul vardır. Kanun 112 rey ile kabul etiiü-mistir.

Gayri akit dövletlerle muvakkat tijcari itilafna-meler akdine dair 12 Kânunuevvel 1341;| tarih ve 691) numaralı Kanunun birinci maddesini niuaddil Ka­nunun 2 nci defa reye vazı neticesinde! 109 zat rey vermiştir. 107 kalbul, 1 ret, 1 müstenkifi vardır. Ka­nun 107 rey ile kalbul edilmiştir.

Yarın saat. 14.00'te içtima edilmek üzere celseyi tatil: ediyorum.

Hitamı müzakerat; saat : 1635

İ : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

Binaların Numaralanması ve Sokaklara îsim Verilmesi Hakkındaki Kanunun İkinci Defa Reye Vaz'ı Neticesi:

(Kanun kabul edilmiştir)

Âza adedi : Reye iştirak edenler : Kabul edenler : Reddedenler : Müstenkifler : Reye iştirak etmeyenler : Münhaller :

ADANA' 1 Kemal B. AFYON KARAHİSAR Ali B.

AMASYA Ali Rıza B.

ANKARA Ali B.

ANTALYA Ahmet Saki B. Raisin B.

ARDAHAN Talât B.

ARTVİN Hilmi B.

AYDIN Mithat B.

BEYAZID Şefik B.

BİGA Mehmet B.

BİTLİS Muhittin Nâmi B.

BOLU Dr. Emin Cemal B. Şükrü B.

BOZOK Ahmet Hamdi B. Süleyman Sırrı B.'

BURDUR Mustafa Şeref B.

BURSA Mustafa Fehmi B.

CANİK Cavit Paşa Süleyman Neemi Bi Talât Avni Bs

287 113 111 —

2 173

1

'(Kabul Edenler)

CEBELİBEREKET ihsan B.

ÇANKIRI Mustafa Abdülhalik B. Rifat B. Talât B. Ziya B.

ÇATALCA Şakir B.

ÇORUM İsmail Kemal B. Ziya B.

DENİZLİ Mazhar Müfit B.

DERSİM Ahmet Şükrü B.

DİYARIBEKİR Cavit B. Şeref B. Zülfi B,

EDİRNE Faik B.

ELÂZİZ Hüseyin B. Mustafa B. Muhittin B.

ERZURUM Câzim B.

ESKİŞEHİR Abdullah Azmi B. Ali Ulvi B. Emin B.

GAZİAYINTAP Ali Cenanî B. Ferit B.

| Şahin B,

1 GELİBOLU 1 Celâl Nuri B.

GENÇ Muhittin B.

GİRESUN Kâzım B. Şevket B.

GÜMÜŞHANE Zeki B.

HAKKÂRİ Nazmi B.

İSPARTA 1 Hüseyin Hüsnü B.

İÇEL 1 JT

1 Emin B.

İSTANBUL I / 1 Akçoraoğlu Yusuf B. 1 Ali Rıza B. 1 Dr. Hakkı Şinasi Paşa 1 Dr. Refik B. 1 Tevfik Kâmil B. 1 Ziyaettin B. 1 İZMİR 1 Kâmil B. İ Mahmut Celâl B. | Mustafa Necati B. E Mustafa Rahmi B. J Münir B. 1 Osmanzade Hamdi B. •

1 KARESİ I Osman Niyazi B. I KARS | Ağaoğlu Ahmet B. I Ömer B, 1 KASTAMONU 1 Ali Nazmi B.

Ali Rıza B. . Veled Çdebıi B.

KAYSERİ Ahmet Hitoi B.

KIRKLARELİ Dr. Fuat B. Şevket B.

KOCAELİ İbrahim B. İbrahim Süreyya B, Ragıp B.

KONYA Eyüp Saıbrd B. Mustafa B. Mustafa Feyzi B. Naim Hazım B.

KOZAN Ali Sadi B.

KÜTAHYA Ragıp B.

MALATYA Drv Hilmi B. Mahmut Nedim B.

MARDİN Abdülrezzak B. Ali Rıza B.

MUŞ llyas Sami B. Rıza B.

NİĞDE Ebulbefcir Hazım B.

ORDU Hail Sıtkı B. İsmail B.

1 Recaıi B.

t : 49 10 . 4

RİZE Ali B. Ekrem B. Esat B.

SARUHAN Mehmet Sabri B.

SÎİRD Halil Hulki B.

Mahmut fi. SlNOP

Yusuf Kemal B. SİVAS

Muammer B. SİVEREK

Kadri Ahmet B. Mahmut B.

(Müstt

ERTUĞRUL Halil B.

(Reye İştirak

(Müstenkifler)

ERTUĞRUL Halil B.

ERZURUM Raif B.

ADANA İsmail Safa B. (M.) Zamıir *B. AFYONKARAHİSAR

İzzet Ulvi fi. Kâmil B. (M.) Musa Kâzım B. Ruşen Eşref B. Sadık B.

AKSARAY Besim Atalay B. „ Mustafa Vehbi B. Neşe fi.

AMASYA Esat B. Nafiz B.

ANKARA Ali Fuat Paşa Gazi Mustafa Kemal Paşa (Reisicumhur) Hilmi B. İhsan B. ' Şaikir fi.

ANTALYA Hasan Sıtkı fi. (M.) Murat fi. (M.)

ARDAHAN Tahsin B^

AYDIN Dr. Mazhar B. Dr. Reşit Galib B. Tahsin fi.

BEYAZID Süleyman Sudi B. (M.)

BİGA Samih Rifat B. Şükrü B.

BOLU Cevat Abbas B. FaMh Rıfkı B. Mehmet Vasfi B.

BOZOK

İAvni B. Salih B,

BURDUR Hüseyin Baki B.

BURSA I Necati B.

Nurettin Paşa Osman Nuri B. Refet B.

CEBELİBEREKET Avni Paşa (M.)

ÇORUM Dr. Mustafa B. İsmet B. Münir fi.

DENİZLİ Dr. Kâzım fi. Haydar Rüştü B. Necip Ali B. Yusuf B.

DERSİM Feridun Fikri B. (M.)

. 1927 C : 1

ŞARKİ KARAHİSAR İsmail B.

TEKİRDAĞ Cem'ül B. Faik B.

TOKAD Mustafa Vasfı B.

Etmeyenler)

DİYARIBBKİR Feyzi fi. Jbrahiim Tâli B.

EDİRNE Cafer Tayyar Paşa Hüseyin Rıfkı B.

ELAZİZ Süleyman B.

I ERGANİ

İhsan B. „ İhsan Hâmit B. I Kâzım Vehbi B.

ERTUĞRUL Ahmet İffet B. Dr. Fikret B.

I İbrahim B. Rasiim B.

ERZİNCAN Abdülhlafc B. Sabit B.

ERZURUM Bahri B. Halet B. (M.) Münir Hüsrev fi. (M.) Ziyaettib B. (M.)

GAZİAYINTEP Ahmet Remzi fi.

I Kılıç Afc.B. GİRESUN

Hâoim Muhittin fi. (M.) Hakkı Tarık B. Tahir B.

TRABZON

Abdullah B. Rahmi B.

VAN Hakkı fi. İbrahim B.

GÜMÜŞHANE Cemal Hüsnü B. Hasan Fehmi B.

HAKKÂRİ Asâf B. (t. M.)

İSPARTA İbrahim B. (M.) Mükerrefm B. (M.)

İÇEL Dr. Tevfik B.

İSTANBUL Ahmet Muhtar B. Behiç B. (M.) Edip Servet B. Fuat B. (M.) Hamdi B. (M.) Hamdullah Suphi fi. Haydar B. (M.) İhsan Paşa Kâzım Karabekir Paşa

İZMİR Dr. Tevfikj Rüştü B. (V.) Mahmut Esad fi. (V.) Saraçoğlu Şükrü B.

KARESİ Ahmet Süreyya B. Ali Şuuri B. (M.) Haydar Adi B. Hulûti B. Kâzım Paşa (Reis) Mehmet Cavat fi. Mehmet Vehbi B. (M.)

— 49 —

I : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

KASTAMONU Haılit B. Hasan Fehmi B. Mehmet Fuat B. Necmettin Molla B.

KAYSERİ Dr. Halit B. Sabit B. Zeki B.

KIRŞEHİR Lûtfi Müfit B. Refik tsmait B. Yahya Galip B. (M.)

KOCAELİ Mustafa B. Saffet B, (M.)

KONYA Beikir B. Fuat B. Kâzım Hüsnü B. Musa Kâzım B. Refik B. Tevfik Fikret B.

KOZAN Ali Saıip B.

KÜTAHYA Cevat B.

Faik B. Nuri B. Recep B. (V.) Rıza B.

MALATYA Bedir B. İsmet Paşa (Başvekil) Reşit ıB.

MARAŞ Abdüil'kadir B. Mehmet B. Mithat B. Nurettin B.

MARDİN Abdüligani B. (M.) Necip ıB. Yakup Kadri B.

MENTEŞE Esat B. Şükrü Kaya B. Yunus Nadi B.

MERSİN Besıim B. Niyazi B.

MUŞ Osman Kadri B. (M.)

NİĞDE Ata B, (M.) Galip B. Halit B.

ORDU Faik B. (M.) Hamdi B. (M.)

RİZE Fuat B. Hasan Caviit B.

SARUHAN Dr. Saim B. Bthem B. Kemal B. Mustafa Fevzi B. Nafiz B. Yaşar B.

SİNOP Dr. Rıza Nuri B. (M.) Recep Zühtü B.

SİVAS Dr. Ömer Şevki B. Rahmi B. Rasim B. (1. M.) Şemsettin B. Zıîyaettin B.

SİVEREK Halil Fahri B.

ŞARKİ KARAHİSAR Ali Rıza B, Mehmet Emin B.

TOKAD Bekir Sami B. (M.) Emin B. Kâmıil B.

TRABZON Ahmet Muhtar B. Hasan B. Nebizade Hamdi B. Süleyman Sırrı B. Şefik B.

URFA AH B. Dr. Refet B. Refet B. (M.) Saffet B. (M..)

VAN Münip B.

ZONGULDAK Halil B. Ragıp B. Tunah Hilmi B. Yusuf Ziiya B.

-•• mt>-9<t

— 50 —

t : 49 10 1927

Limanlar İçin İstimal Edilecek Gayri Menkulat ve Mevaddı İnşaiye Hakkmd Kanunun İkinci Defa Reye Vazı Neticesi v

(Kanun Kabul Edilmiştir. Âza adedi Reye iştirak edenler Kabul edenler Reddedenler Müstenkifler Reye iştirak etmeyenler Mürthaller

287 113 113 — —

173 1

(Kabul Edenler)

Devletçe İnşa Edilecek

ADANA Kemal B. AFYON KARAHİSAR Ali B.

AMASYA Ali Rıza B, Nafiz B.

ANKARA Ali B.

ANTALYA Ahmet Saki B. Rasih B.

ARDAHAN Talât B.

ARTVÎN Hilmi B.

AYDIN Mithat B.

BEYAZID Şefik B.

BİGA Mehmet B.

BÎTLÎS Muhittin Nâmi B.

BOLU Dr. Emin Cemal B. Şükrü B.

BOZOK Ahmet Hamdi B. Süleyman Sırrı B.

BURDUR Mustafa Şeref B.

BURSA Mustafa Fehmi B.

CANİK Cavit Paşa

Süleyman Necmi B. Talât Avni B.

CEBELİBEREKET İhsan B.

ÇANKIRI Mustafa Abdülhalik B. Rıfat B. Talât B. Ziya B.

ÇATALCA Şakir B.

ÇORUM İsmail Kemal B. Ziya B.

DENİZLİ Mazhar Müfit B.

DERSİM Ahmet Şükrü B.

DİYARIBEKİR Cavit B. Şeref B. Zülfi B.

EDİRNE Faik B.

ELÂZİZ Hüseyin B. Mustafa B. Muhittin B.

ERTUĞRUL Halil B.

ERZURUM Câzim B. Raif B.

ESKİŞEHİR Abdullah Azmi B.

Ali Ulvi B. Emin B.

GAZİAYINTAP Ali Cenanî B. Ferit B. Şahin B.

GELİBOLU Celâl Nuri B.

GENÇ Muhittin B.

GİRESUN Kâzım B. Şevket B.

GÜMÜŞHANE Zeki B.

HAKKÂRİ Nazmi B.

İSPARTA Hüseyin Hüsnü B.

İÇEL Emin B.

İSTANBUL Akçoraoğlu Yusuf B. Dr. Hakkı Şinasi Paşa Dr. Refik B. Tevfik Kâmil B. Ziyaettin B.

İZMİR Kâmil B. Mahmut Celâl B. Mustafa Necati B. Mustafa Rahmi B. Münir B. Osmanzade Hamdi B.

KARESİ Osman Niyazi B.

KARS Ağaoğlu Ahmet B. Ömer B.

KASTAMONU Ali Nazmi B. Ali Rıza B. Veled Çelebi B.

KAYSERİ Ahmet Hilmi B.

KIRKLARELİ Dr. Fuat B. Şevket B.

KOCAELİ İbrahim B. İbrahim Süreyya B. Ragıp B.

KONYA Eyüp Sabri B. Mustafa B. Mustafa Feyzi B. Naim Hazım B.

KOZAN Ali Sadi B.

KÜTAHYA Ragıp B.

MALATYA Dr. Hilmi B. Mahmut Nedim B.

MARDİN Abdülrezzak B. Ali Rıza B.

MUŞ İlyas Sami B. Rıza B,

t : 49 4 . 1927 C : 1

NİĞDE Ebubekir Hazım B.

ORDU Halil Sıtkı B. İsmail B. Recai B.

RİZE Ali B.

Ekrem B. Esat B.

SARUHAN Mehmet Sabri B.

SİİRD Halil Hulki B. Mahmut B.

SİNOP Yusuf Kemal B,

ADANA İsmail Safa B. (M.) Zamir B. AFYON KARAHİSAR İzzet Ulvi B. Kâmil B. (M.) Musa Kâzım B. Ruşen Eşref B. Sadık B.

AKSARAY Besim Atalay B. Mustafa Vehbi B. Neşet B.

AMASYA Esat B.

ANKARA Ali Fuat Paşa Gazi Mustafa Kemal Paşa (Reisicumhur) Hilmi B. İhsan B. Şakir B.

ANTALYA Hasan Sıtkı B. (M.) Murat B. (M.)

ARDAHAN Tahsin B.

AYDIN Dr. Mazhar B. Dr. Reşit Galib B. Tahsin B.

BEYAZID Süleyman Suudi B. (M.)

BİGA Samih Rifat B. Şükrü B.

(Reye İştirak

BOLU Cevat Abbas B. Falih Rıfkı B. Mehmet Vasfi B.

BOZOK Avni B. Salih B.

BURDUR Hüseyin Baki B.

BURSA Necati B. Nurettin Paşa Osman Nuri B. Refet B.

CEBELİBEREKET Avni Paşa (M.)

ÇORUM Dr. Mustafa B. İsmet B. Münir B.

DENİZLİ Dr. Kâzını B. Haydar Rüştü B. Necip Ali B. Yusuf B.

DERSİM Feridun Fikri B. (M.)

DİYARIBEKİR Feyzi B. İbrahim Tâli B.

EDİRNE Cafer Tayyar Paşa Hüseyin Rıfkı B.

ELÂZİZ Süleyman B.

SİVAS Muammer B.

SİVEREK Kadri Ahmet B. Mahmut B. ŞARKİ KARAHİSAR

İsmail B. TEKİRDAĞ

Cemil B,

Etmeyenler)

ERGANİ İhsan B. İhsan Hâmit B. Kâzım Vehbi B.

ERTUĞRUL Ahmet İffet B. Dr. Fikret B. İbrahim B. Rasim B.

ERZİNCAN Abdülhak B. Sabit B.

ERZURUM Bahri B. Halet B. (M.) Münir Hüsrev B. (M.) Ziyaettin B.

GAZİAYINTAP Ahmet Remzi B.

IKılıç Ali B.

GİRESUN Hacim Muhittin B. (M.) Hakkı Tarık B. Tahir B.

GÜMÜŞHANE Cemal Hüsnü B. Hasan Fehmi B.

HAKKÂRİ

I Asâf B. (İ.M.)

İSPARTA

İbrahim B. (M.)

Mükerrem B. (M.) İÇEL

Dr. Tevmik B.

Faik B. TOKAD

Mustafa Vasfi B. TRABZON

Abdullah fi. Rahmi B.

VAN Hakkı B. İbrahim B.

j İSTANBUL Ahmet Muhtar B. Ali Rıza B. Behiç B. (V.) Edip Servet B. Fuat B. (M.) Hamdi B. Hamdullah Suphi B. Haydar B. (M.) İhsan Paşa Kâzım Karabekir Paşa

İZMİR Dr. Tevfik Rüştü B. (M.)

!

Mahmut Esad B. (M.) Saraçoğlu Şükrü B.

KARESİ Ahmet Süreyya B. Ali Şuuri B. (M.) Haydar Adil B. Hulusi B. (M.) Kâzım Paşa (Reis) Mehmet Cavit B. Mehmet Vehbi B. (M.)

KASTAMONU Halit B. Hasan Fehmi B. Mehmet Fuat B. (M.) Necmettin Molla B.

KAYSERİ Dr. Halit B. Sabit B. Zeki B.

KIRŞEHİR Lûtfi Müfit B.(M.) Refik İsmail B. Yahya Galip B. (M.)

— 52 —

KOCAELİ Mustafa B. (M.) Saffet B.

KONYA Bekir B. (M.) Fuat B. Kâzım Hüsnü B. Musa Kâzım B. Refik B. Tevfik Fikret B.

KOZAN Ali Saip B.

KÜTAHYA Cevdet B. Faik B. Nuri B. Recep B. (V.) Rıza B.

MALATYA Bedir B. İsmet Paşa (Başvekil) Reşit B.

MARAŞ Abdülkadir B.

I : 49 10

Mehmet B. Mithat B. Nurettin B.

MARDİN AbJülgani B. (M.) Neoip B. Yakup Kadri B. Yakup Kadri B.

MENTEŞE Esat B. Şükrü Kaya B. Yunus Nadi B.

MERSİN Besim B. Niyazi B.

MUŞ

IOsman Kadri B. (M.)

NİĞDE Ata B. (M.) Galip B. Halit B.

ORDU Faik B. (M.) Hamdi B.

. 4 . 1927 C : 1

\ RİZE

İ Fuat B. Hasan Cavit B.

SARUHAN Dr. Saim B. Ethem B.

!

Kemal B. Mustafa Fevzi B. Nafiz B. Yaşar B.

SİNOP • Dr. Rıza Nur B. (M.)

Recep Zühtü B. (M.) SİVAS

Dr. Ömer Şevki B. Rahmi B.

I Besim B. (İ.M.) Şemsettin B. (M.) Ziyaettin B.

SİVEREK Halil Fahri B. ŞARKİ KARAHİSAR

I Ali Rıza B. j , Mehmet Emin B.

> • • • < • * — • ••••

TOKAD Bekir Sami B. (M.) Emin B. Kâmil B. /

TRABZON Ahmet Muhtar B. Hasan B. Nebizade Hamdi B. Süleyman Sırrı B. Şefik B.

URFA Ali B. Dr. Refet B. Refet B. (M.) Saffet B.

VAN Münip B.

ZONGULDAK Halil B. Ragıp B. Tunalı Hilmi B. Yusuf Ziya B.

— 53 —

t : 49 10 . 4 . 1927 C : 1

Gayri Âkit Devletlerle Muvakkat Ticari Itilâfnameleri Aktine Dair Olan 12 Kânunuevvel 1341 Tarih ve 691 Numaralı Kanunun Birinci Maddesini Muaddil Kanunun tkinci Defa Reye Vazı'ı Neticesi :

(Kanun kabul edilmiştir)

ADANA Kemal B.

Âza adedi

Reye iştirak edenler

Kabul edenler

Rdd'dedenler Müstenkifler

Reye iştirak etmeyenler

Münhaller

287

110 108

1 1

176

1

(Kabul Edenler)

AFYON KARAHİSAR Ali B

AMASYA Ali Rıza B.

ANKARA Ali B.

ANTALYA Ahmet Saki B. Rasih B.

ARDAHAN Talât B.

ARTVİN Hilmi B.

AYDIN Mithat B.

BEYAZİD Şefik B.

BİGA Mehmet B,

BİTLİS Muhittin Nâmı B.

BOLU Dr. Emin Cemal B. Şükrü B.

BOZOK Ahmet Hamdı B. Süleyman Sırrı B.

BURDUR Mustafa Şeref B.

BURSA Mustafa Fehmi B.

CANİK Cavit Paşa Süleyman Necmi B^

Talât Avni B. CEBELİBEREKET

İhsan B. ÇANKIRI

Mustafa Abdülhalik B. Rifat B. Talât B. Ziya B.

ÇATALCA Şakir B.

ÇORUM İsmail Kemal B. Ziya B.

DENİZLİ Mazhar Müfit B.

DERSİM i Ahmet Şükrü B.

DİYARIBEKİR Cavit B. Şeref B. Zülfi B.

EDİRNE 1 Faik B.

ELÂZİZ Hüseyin B. Mustafa B. Muhittin B.

ERZURUM Câzim B,

ESKİŞEHİR Ali U M B. Emin B.

GAZİAYINTAP ! Ali Cenanı B.

Ferit B. Şahin B,

GELİBOLU ! Celâl Nuri B.

GENÇ Muhittin B.

GİRESUN Kâzım B. Şevkat B.

GÜMÜŞHANE Zeki fi.

HAKKÂRİ Nazmi B.

İSPARTA Hüseyin Hüsnü B.

İÇEL Emin B.

İSTANBUL Akçoraoğlu Yusuf B. Dr. Hakkı Sinasi Paşa Dr. Refik B. Tevfik Kâmil B. Ziyaettin B.

İZMİR Kâmil B. Mahmut Celâl B. Mustafa Necati B. Münir B. Osmanzade Hamdi B.

KARESİ Osman Niyazi B.

KARS Ağaoğlu Ahmet B. Ömer B.

KASTAMONU Ali Nazmi B, Ali Rıza B.

| Veled Çelebi B,

KAYSERİ Ahmet Hilmi B.

"ly TTl T/" T * n P T KIRKLAREL

Dr. Fuat B. Şevket B.

KOCAELİ İbrahim B. İbrahim Süreyya B Ragıp B.

KONYA Eyüp Sabri B. Mustafa B. Mustafa Feyzi B. Naim Hazım B.

KOZAN Ali Sadi B.

KÜTAHYA Ragıp B.

MALATYA Dr. Hilmi B. Mahmut Nedim B.

MARDİN Abdülrezzak B. Ali Rıza B.

MUŞ İlyas Sami B. Rıza B.

NİĞDE Ebubökir Hazım B

ORDU Halil Sıtkı B. İsmail B. Recai B,

— 54 —

t : 49 10 . 4 . 1921

RİZE Aü B. Ekrem B. Esat B.

SARUHAN Mehmet Sabri B.

SÎÎRD Halil Hulki B.

Mahmut B. SİNOP

Yusuf Kemal B. SİVAS

Muammer B. SİVEREK

Kadri Ahmet B. Mahmut B.

ŞARKİ KARAHISAR İsmail B.

TEKİRDAĞ Cemil B. Faik B.

TOKAD Mustafa Vasfi B.

TARABZpN

Abdullah B. Rahmi B.

VAN; Hakkı B. İbrahim B.

(Reddeden)

ERZURUM Raif B.

(Müstenkif)

ERTUĞRUL Halil B.

(Reye İştirak Etmeyenler)

ADANA İsmail Safa B. (M.) Zamir B. AFYON KARAHİSAR İzzet Ulvi B. Kâmil B. (M.) Musa Kâzım B. Ruşen Eşref B. Sadık B.

AKSARAY Besim Atalay B. Mustafa Vehbi B. Neşet B.­

AMASYA Esat B. Nafiz B.

ANKARA Ali Fuat Paşa Gazi Mustafa Kemal Paşa (Reisicumhur) Hilmi B, İhsan B, Şakir B.

ANTALYA Hasan Sıtkı B. (M.) Murat B. (M.)

ARDAHAN Tahsin B.

AYDIN Dr. Mazhar B. Dr. Reşit Galib B. Tahsin B.

BEYAZİD Süleyman Sudi B. (M.)

BİGA Samih Rifat B. Şükrü B.

BOLU Cevat Abbas B. Falih Rıfkı B. Mehmet Vasfi B.

BOZOK Avni B. Salih B.

BURDUR Hüseyin Baki B.

BURSA Necati B. Nurettin Paşa Osman Nuri B. Refet B.

CEBELİBEREKET Avni Paşa (M.)

ÇORUM Dr. Mustafa B. İsmet B. Münir B.

DENİZLİ Dr. Kâzım B. Haydar Rüştü B. Necip Ali B. Yusuf B.

DERSİM Feridun Fikri B. (M.)

DİYARIBEKİR Feyzi B. İbrahim Tâli B.

EDİRNE Cafer Tayyar Paşa Hüseyin Rıfkı B.

ELÂZİZ Süleyman B.

ERGANİ İhsan B. İhsan Hâmit B. Kâzım Vehbi B.

ERTUĞRUL Ahmet İffet B. Dr. Fikret B. İbrahim B. Rasim B.

ERZİNCAN Abdülhak B, Sabit B.

ERZURUM Bahri B. Halet B. (M.) Münir Hüsrev B. (M.) Ziyaettin B. (M.)

ESKİŞEHİR Abdullah Azmi B.

GAZİAYlkTAP Ahmet Remzi |B. Kılıç Ali B.

GİRESUN Hacim Muhittin B. (M.) Hakkı Tarık B. Tahir B.

GÜMÜŞHANE Cemal Hüsnü jB. Hasan Fehmi J3.

HAKKARİ Asâf B. (İ.A.)]

İSPARTA İbrahim B. (M,) Mükerrem B. (M.)

Dr. Tevfik B. i İSTANBUL

Ahmet Muhtar B. Ali Rıza B. Behiç B. (V.) Edip Servet Bj

— 55 —

İ : 49 10 4 . 1927 C : İ

Fuat B, Hamdi B. (M.) Hamdullah Suphi B. Haydar B. (M.) İhsan Paşa Kâzım Karabekir Paşa

ÎZMÎR Dr. Tevfik Rüştü B. (V.) Mahmut Esad B. (V.) Mustafa Rahmi B. (V.) Saraçoğlu Şükrü B.

KARESİ Ahmet Süreyya B. Ali Şuuri B. (M.) Haydar Adil B. Hulusi B. (M.) Kâzım Paşa (Reis) Mehmet Cavit B. Mehmet Vehbi B. (M.)

KASTAMONU Halit B. Hasan Fehmi B. Mehmet Fuat B. (M.) Necmettin Molla B.

KAYSERİ Dr. Halit B5

Sabit B. Zeki B.

KIRŞEHİR Lûtfi Müfit B. Refik İsmail B. Yahya Galip B. (M.)

KOCAELİ Mustafa B. (M.) Saffet B.

KONYA Bekir B. (M.) Fuat" B. Kâzım Hüsnü B. Musa Kâzım B. Refik B. Tevfik Fikret B.

KOZAN Ali Saip B,

KÜTAHYA Cevdet B. Faik B. Nuri B. Recep B. (V.) Rıza B.

MALATYA Bedir B. İsmet Paşa (Başvekil) Reşit B.

MARAŞ Abdülkadir B. Mehmet B. Mithat B. Nurettin B.

MARDİN Abdülgani B. (M.) Necip B. Yakup Kadri B.

i MENTEŞE I Esat B. I Şükrü Kaya B. j Yunus Nadi B. I MERSİN I Besim B. I Niyazi B. I MUŞ I Osman Kadri B. (M.) I NİĞDE

Ata B; (M.) j Galip B.

Halit B. ORDU

Faik B. (M.) I Hamdi B.

RİZE i Fuat B. s Hasan Cavit B. j SARUHAN S Dr. Saim B. j Etem B. I Kemal B. | Mustafa Fevzi B. I Nafiz B. [ Yaşar. B.

SİNOP Dr. Rıza Nur B. (M.)

S Recep Zühtü B. SİVAS

I Dr. Ömer Şevki B. | Rahmi B.

Rasim B. (İ.A) Şemsettin B.-(M.) Ziyaettin B.

SİVEREK Halil Fahri B.

ŞARKİ KARHİSAR Ali Rıza B. Mehmet Emin B.

TOKAD Bekir Sami B. (M.) Emin B. Kâmil B,

TRABZON Ahmet Muhtar B. Hasan B, Nebizade Hamdi B. Süleyman Sırrı B. Şefik B.

URFA Ali B. Dr. Refet B. Refet B. (M.) Saffet B. (M.)

VAN Münip B.

ZONGULDAK Halil B. Ragıp B. Tunah Hilmi B, Yusuf Ziya B.