Dien Tu Co Ban Nghe Cong Nghe O To

7/23/2019 Dien Tu Co Ban Nghe Cong Nghe O To

http://slidepdf.com/reader/full/dien-tu-co-ban-nghe-cong-nghe-o-to 1/50

Đề cương bài giảng Điện tử cơ bản Nghề Công Nghệ Ô Tô

ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ CƠ BẢN

Chương 1: KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ VẬT LIỆU VÀ LINH KIỆN ĐIỆN TỬ

Bài 1.Sử Dụng Dụng Cụ Cầm Tay Và Máy Đo VOM

1.1. Trình bày đúng công dụng và phương pháp sử dụng các dụng cụ cầm tay nghề đ!n tử và máy đ" #$% - Công dụng và phương pháp sử dụng mỏ hàn thiếc

Công dụng của mỏ hàn là để hàn chân linh kiện lên boad cũng như hàn nối các dây dẫn khi cần hi!"hư#ng $há$ %& dụng mỏ hàn'( )iểm *a đầ+ mỏ hàn, n!+ lỏng, b- l.i /0 1 đầ+ mỏ hàn %a+ đ2 kiểm *a dây c3$ điện cho mỏ hàn( 45ng gi3y nhám m6n làm %.ch đầ+ mỏ hàn( C3$ điện cho mỏ hàn %a+ đ2 %i ch7 hàn lên đầ+ mỏ hàn khi đ8 đủ n2ng( 9!+ chưa %& dụng mỏ hàn ngay h7 $h8i gác mỏ hàn lên đ! mỏ hàn: Công dụng /à $hư#ng $há$ %& dụng dụng cụ h; hi!c'4ụng cụ h; hi!c c2 công dụng gi;$ cho ch;ng a háo g1 linh kiện *a khỏi m.ch in m< cách d= dàng"hư#ng $há$ %& dụng' >ưa mỏ hàn đang n2ng /ào /0 *0 cầ+ h; hi!c đ?ng h@i đưa đầ+ h; hi!c /à

/à b3m n; để hi!c bay *a khỏi /0 *0 *ên boadA

1.&. Công dụng và phương pháp sử dụng máy đ" #$% Công dụng của máy đo BD là d+ng để đo các ham %ố như dEng điện, điện á$, điện *1F *ong /ngoài m.ch điện "hư#ng $há$ %& dụng' >ể chGn đ;ng m< hang đo cho m< hông %ố cần đo a hHc hiện hIo các bưJc %a+'K L*ưJc khi i!n hành đo a $h8i Mác đ6nh hong %ố cần đo là gi': >o điện á$ m< chiN+' chGn hang 4CB: >o điện á$ Moay chiN+' chGn hang OCB: >o cư@ng đ< dEng điện m< chiN+' chGn hang 4CmO: >o chP %ố điện *1 ' chGn hang Ω: >o cư@ng đ< dEng điện Moay chiN+' chGn hang OCmaMQROK S+a đ2 Mác đ6nh kho8ng giá *6 đo để chGn hang đoA L*6 %ố hang đo ch0nh là *6 %ố c2 hể đo đưTc lJn nh3

B0 dụ' >iện á$ Moay chiN+ dưJi QUB' chGn OCB VQUBW >iện á$ m< chiN+ lJn h#n QUB nhưng nhỏ h#n RUB' chGn 4CB VRUBW Lưu ý' >ể Mác đ6nh kho8ng giá *6 a chGn hang đo lJn nh3 để Mác đ6nh kho8ng *6 %ố hông X+a giá *6 kimchP h6A 9ên chon hang đo %ao cho kim chP h6 /ưT X+á Y /.ch đoA

1.'. (ử dụng đư)c các dụng cụ cầm tay nghề đ!n tử và máy đ" #$% : Zàn nối linh kiện điện : điện & b[ng mỏ hàn hi!c: S& dụng BD đo điện á$, dEng điện, điện *1 * Sử dụng đồng hồ vạn năng đo điện áp+ Sử dụng đồng hồ vạn năng đo điện áp xoay chiều

+ Sử dụng đồng hồ vạn năng đo điện áp 1 chiều

+ Sử dụng đồng hồ vạn năng đo dòng điện

1




+ Sử dụng đồng hồ vạn năng đo điện trở

2




Bài 2. LINH KIỆN THỤ ĐỘNG

2.1. Cô! "#! $à %&' %i() *+ ,-/, '0 '' 345i $/, 3i67 3i- *i6 %i6 8 %i6 ,9 ,-;! "<! ,=4-6 ,->! )5'- %i6 ô ,ô: B\ liệ+ dẫn điện( )hái niệm ch+ng /N /\ liệ+ dẫn điện' B\ liệ+ dẫn điện là /\ liệ+ cho dEng điện đi X+a /Ji nhiN+ mô*ư@ng khác nha+B0 dụ' >?ng, nhôm, nưJc F

( "hân lo.iB\ liệ+ dẫn điện 1 hể *-n' >?ng, nhômFB\ liệ+ dẫn điện 1 hể lỏng' 9ưJc, d+ng d6ch aMiFB\ liệ+ dẫn điện 1 hể kh0': B\ liệ+ cách điện( )hái niệm ch+ng' ]à /\ liệ+ mà 1 nhiệ đ< VđiN+ kiệnW b7nh hư@ng n2 không cho dEng điện đi X+aB0 dụ' 9hHa, micaFAAB\ liệ+ cách điện 1 hể *-n' 9hHa, micaFAAB\ liệ+ cách điện 1 hể lỏng' 4ầ+, /Ic ni FB\ liệ+ cách điện 1 hể kh0: B\ liệ+ ^'

L0nh ch3 đ_c *ưng cho *.ng hái %- ^ của các ch3 là n2 c2 đ< nhi=m ^ H $há ngay %a+ khi không c2 *ư@ng ngoài

2.2. LINH KIỆN THỤ ĐỘNG

&.&.1. *+,- T/ 0)hái niệm, c3+ .o, k0 hiệ+ X+y ưJc /à cách đGcK )hái niệm 'Đi6 ,=? 3à !@ A La hiể+ m< cách đ#n gi8n : >iện *1 là %H c8n *1 dEng điện của m< /\ dẫn điện, n!+ m/\ dẫn điện ố h7 điện *1 nhỏ, /\ dẫn điện k`m h7 điện *1 lJn, /\ cách điện h7 điện *1 là /ô c5ng lJnA Đi6 ,=? '0 " "D : >iện *1 của dây dẫn $hụ h<c /ào ch3 liệ+, đ< dài /à i! diện của dâyA đưTc 0nh hIo công hc %a+' A] e SL*ong đ2 là điện *1 M+3 $hụ h+<c /ào ch3 liệ+

] là chiN+ dài dây dẫnS là i! diện dây dẫn là điện *1 đ#n /6 là hm

K )f hiệ+ /à Z7nh dáng '

: )f hiệ+ ': Z7nh dáng ' L*ong hi! b6 điện & %i6 ,=? 3à )E, 3i- *i6 F ,=! , ch;ng đưTc làm ^ hT$ chcacbon /à kim lo.i + hIo lệ $ha *<n mà ngư@i a .o *a đưTc các lo.i điện *1

c2 *6 %ố khác nha+A Hình dạng của i!n t"# t"$ng thiết %& i!n tử' "hân lo.i, c3+ .oK "hân lo.i:>iện *1 đưTc $hân lo.i hIo '( Công %+3 ': Công %+3 nhỏ: Công %+3 lJn( L*6 %ố ' cố đ6nh ho_c c2 bi!n đi

3




( )hi đ.i lưTng /\ l0 ác đ<ng lên điện *1 làm *6 %ố điện *1 của n2 hay đi h7 đưTc $hân lo.i /à gGi ên như %a+': >iện *1 nhiệ VhI*miMoW c2 j lo.i ' Zệ %ố dư#ng ' )hi nhiệ đ< ng h7 ngA Zệ %ố âm' )hi nhiệ đ< ng h7 gi8mA: >iện *1 bi!n đi hIo điện á$ V/a*iMoW'khi ng h7 gi8m

Cách đGc *6 %ố điện *1 R /Eng mầ+ ' V điện *1 ch0nh Mác W

: BEng %ố R là /Eng c+ối c5ng , là /Eng ghi %ai %ố, *1 R /Eng mầ+ h7 mầ+ %ai %ố c2 nhiN+ mầ+, do đ2 gây kh2khn cho a khi Mác đi6nh đâ+ là /Eng c+ối c5ng, +y nhiên /Eng c+ối l+ôn c2 kho8ng cách Ma h#n m< ch;A: >ối diện /Eng c+ối là /Eng %ố Q: Lư#ng H cách đGc *6 %ố của *1 /Eng mầ+ nhưng 1 đây /Eng %ố là b<i %ố của c# %ố QU, /Eng %ố Q, %ố j,%ố lần lưT là hàng *m, hàng chục /à hàng đ#n /6A

L*6 %ố V/Eng QWV/Eng jWV/Eng W M QU V mũ /Eng W 4

: +ang điện *1')hi ánh %áng *Gi /ào h7 gi8mKAC3+ .o

: 45ng dây kim lo.i c2 điện *1 %+3 cao ho_c d5ng b< han $h+n lên lỏi %- để làm điện *1ACách đGc /à m-c điện *1 ' C'- %' :

%ầ2 s3c 4á tr5 %à2 s3c 4á tr5 Đ J - "! N 1 T) OĐP 2 ) QC) R T=S! Và! N- $à! W1- 3 X N- Y5' W2

Đi6 ,=? ,-;! đưTc kf hiệ+ b[ng /Eng mầ+ , %i6 ,=? '-- Z' h7 kf hiệ+ b[ng R /Eng mầ+A

K Cách đGc *6 %ố /Eng mà+ '

: BEng %ố là /Eng 1 c+ối l+ôn l+ôn c2 mầ+ nhũ /àng hay nhũ b.c, đây là /Eng chP %ai %ố của điện *1, khiđGc *6 %ố a bỏ X+a /Eng nàyA >ối diện /Ji /Eng c+ối là /Eng %ố Q, i!$ hIo đ!n

: /Eng %ố j, %ố BEng %ố Q /à /Eng %ố j là hàng chục /à hàng đ#n /6: BEng %ố là b ] ^$_! 1`^$_! 2` Z 1J ) $_! R`

C2 hể 0nh /Eng %ố là %ố con %ố không pUp hêm /ào: Dầ+ nhũ chP c2 1 /Eng %ai %ố ho_c /Eng %ố , n!+ /Eng %ố là nhũ h7 %ố mũ của c# %ố QU là %ố âmA




C2 hể 0nh /Eng %ố là %ố con %ố không pUp hêm /ào

&.&.&. T6 *+,- 7C3+ .o, kf hiệ+, đ_c 0nh n.$ M8 /à cách đGc'K C3+ L.o'C3+ .o của ụ điện g?m hai b8n cHc b[ng kim lo.i đ_ %ong %ong, 1 giqa c2 m< lJ$ cách điện gGi là điện mô 9gư@i a hư@ng d5ng gi3y, gốm, mica, gi3y rm hoá ch3 làm ch3 điện môi /à ụ điện cũng đưTc $hân lo

hIo ên gGi của các ch3 điện môi này như Lụ gi3y, Lụ gốm, Lụ hoá, ụ micaF

C(u tạ$ tụ g)m C(u tạ$ tụ h$á

K )f hiệ+' Lụ điện c2 kf hiệ+ là C

K >_c 0nh n.$ M8 của ụD< 0nh ch3 X+an *Gng của ụ điện là 0nh ch3 $h2ng n.$ của ụ , nh@ 0nh ch3 này mà ụ c2 kh8 nng dẫđiện Moay chiN+A

*inh h$ạ v+ t,nh ch(t phng nạp của tụ i!n'

K Lụ n.$ điện' 9hư h7nh 8nh *ên a h3y *[ng , khi công -c )Q đ2ng, dEng điện ^ ng+?n đi X+a b2ng đsn n.$ /ào ụ, dEng n.$ này làm b2ng đsn lo` %áng, khi ụ n.$ đầy h7 dEng n.$ gi8m b[ng U /7 /\y b2ng đsn -A K Lụ $h2ng điện' )hi ụ đt n.$ đầy, n!+ công -c )Q m1, công -c )j đ2ng h7 dEng điện ^ cHc dư#ng Vcủa ụ $h2ng X+a b2ng đNn /N cHc âm V:W làm b2ng đsn lo` %áng, khi ụ $h2ng h! điện h7 b2ng đsn -A

u 9!+ điện d+ng ụ càng lJn h7 b2ng đsn lo` %áng càng lâ+ hay h@i gian $h2ng n.$ càng lâ+ 8h9n :"; và cách đ<c7= 8h9n :";7 : Lụ gi3y : Lụ mica : Lụ nilon : Lụ dầ+ : Lụ gốm : Lụ h2a hGc Vai ,# -4 : viá *6 điện d+ng của ụ hoá đưTc ghi *Hc i!$ *ên hân ụ

u Lụ hoá là ụ c2 $hân cHc V:W , V(W /à l+ôn l+ôn c2 h7nh *ụ A

5




.ụ h$á ghi i!n dung /à 012 34 5 678 9 Vai ,# !ib 7 ,# !>) : Lụ gi3y /à ụ gốm c2 *6 %ố ghi b[ng kf hiệ+

.ụ g)m ghi t"& s) %:ng ;ý hi!u'C'- %' : ]3y hai chq %ố đầ+ nhân /Ji QUVDũ %ố h W B0 dụ ụ gốm bên $h8i h7nh 8nh *ên ghi w) nghxa là

viá *6 w M QU wUUUU $ V ]3y đ#n /6 là $icô a*aW wU n a*a U,w z

Chq ) ho_c 1 c+ối là chP %ai %ố R| hay QU| của ụ điện A

&.&.'. C>?- *+,- C@% 7W Cb ,547 *c -i6 F a'7 d- 345i $à ''- %'. Cb ,54

C+<n c8m g?m m< %ố /Eng dây X+3n l.i hành nhiN+ /Eng, dây X+3n đưTc %#n Imay cách điện, li c+<n dâyc2 hể là không kh0, ho_c là /\ liệ+ dẫn ^ như I**iI hay li h`$ k~ h+\ A

Cu<n d=> /?i ;hông ;h, Cu<n d=> /?i 4@"it K Ph©n lo¹i:

+ Cuén c¶m cao tÇn + Cuén c¶m trung tÇn+ Cuén c¶m ©m tÇn

* KÝ hiÖu trn !" #$ #iÖn

%




Aý hi!u cu<n d=> t"Bn sơ D L0 /à cu<n d=> /?i ;hông ;h,E L7 /à cu<n d=> /?i F@"itE L6 /à cu<n d=> c /chGnhE L /à cu<n d=> /?i thIp ;J thuKtC' %5i 3e! %&' ,=! '0 'E 'f). H6 \> ,g 'f) V đ6nh l+\ a*adayW Zệ %ố H c8m là đ.i lưTng đ_c *ưng cho %c điện đ<ng c8m ng của c+<n dây khi c2 dEng điện bi!n hich.y X+aA

] V z*AA,QAnjASAQU:w W e l

] ' là hệ %ố H c8m của c+ôn dây, đ#n /6 là ZIn**y VZWn ' là %ố /Eng dây của c+<n dâyAl ' là chiN+ dài của c+<n dây 0nh b[ng m` VmWS ' là i! diện của li, 0nh b[ng mm j z* ' là hệ %ố ^ hrm của /\ liệ+ làm li A Cf) *-!

C8m kháng của c+<n dây là đ.i lưTng đ_c *ưng cho %H c8n *1 dEng điện của c+<n dây đối /Ji dEng điMoay chiN+A

• ' là ần %ố đ#n /6 là Z€

] ' là hệ %ố H c8m, đ#n /6 là ZIn*yω' Lần %ố g2c, đ#n /6 là ade%

.h, nghi!m v+ cm ;háng của cu<n d=> vMi dNng i!n O$a> chi+u K T- !-i6) ,=h )i- -45 ' C+<n dây nối i!$ /Ji b2ng đsn %a+ đ2 đưTc đ3+ /ào các ng+?n điện Qjnhưng c2 ần %ố khác nha+ hông X+a các công -c )Q, )j, ), khi )Q đ2ng dEng điện m< chiN+ đi X+a c+dây m.nh nh3 VB7 ] UW u do đ2 b2ng đsn %áng nh3, khi )j đ2ng dEng điện Moay chPN+ RUZ€ đi X+c+<n dây y!+ h#n Vdo ] ng W u b2ng đsn %áng y!+ đi, khi ) đ2ng, dEng điện Moay chiN+ jUUZ€ đi X+c+<n dây y!+ nh3 Vdo ] ng cao nh3W u b2ng đsn %áng y!+ nh3A

u K, 3/' C8m kháng của c+<n dây lệ /Ji hệ %ố H c8m của c+<n dây /à lệ /Ji ần %ố dEng điMoay chiN+, nghxa là dEng điện Moay chiN+ c2 ần %ố càng cao h7 đi X+a c+<n dây càng kh2, dEng điện mchiN+ c2 ần %ố • U Z€ /7 /\y /Ji dEng m< chiN+ c+<n dây c2 c8m kháng ] U

Đi6 ,=? ,-j '0 'E ".>iện *1 h+ần của c+<n dây là điện *1 mà a c2 hể đo đưTc b[ng đ?ng h? /.n nng, hông hư@ng c+<

dây c2 $hrm ch3 ố h7 điện *1 h+ần $h8i ư#ng đối nhỏ %o /Ji c8m kháng, điện *1 h+ần cEn gGi là đi*1 n hao /7 ch0nh điện *1 này %inh *a nhiệ khi c+<n dây ho. đ<ngA

&

] ]ω ]jΠ• jA,QA•A]L*ong đ2 ' ] là c8m kháng, đ#n /6 là ‚




T- '-b, 5d7 Zf '0 'E 'f)7 k! "#! K C+<n dây n.$ nng lư#ng ' )hi cho m< dEng điện ch.y X+a c+<n dây, c+<n dây n.$ m< nng lưTngdưJi d.ng ^ *ư@ng đưTc 0nh hIo công hcƒ ]A„ j e j

ƒ ' nng lưTng V +nI W] ' Zệ %ố H c8m V Z W„ dEng điệnA.h, nghi!m v+ t,nh nạp O của cu<n d=>'

… h0 nghiệm *ên' )hi )Q đ2ng, dEng điện X+a c+<n dây ng dần Vdo c+<n dây %inh *a c8m kháng chốngl.i dEng điện ng đ< ng< W /7 /\y b2ng đsn %áng ^ ^, khi )Q /â ng- /à )j đ2ng , nng lư#ng n.$ *ongc+<n dây .o hành điện á$ c8m ng $h2ng ngưTc l.i X+a b2ng đsn làm b2ng đsn lo` %áng u đ2 là hiên

ưTng k! "#! : + Cho '(ng mét chi)u #i ua + g,n '(ng cao tÇn + -¹ch céng h.ng2.R. Đ' )l *c ,g %( Z' %[- ,=[ \> '0 '' 3i- *i6 ,-# %E!: >Gc mt kf H để Mác đ6nh *6 %ố của điện *1 : >Gc mt kf H để Mác đ6nh *6 %ố của ụ điện: >Gc mt kf H để Mác đ6nh *6 %ố của điện c8m

2.. ' %[- '-b, 3e! 3i- *i6 Ym! VnM

: †ác đ6nh ch3 lưTng của điện *1 >ưa BD /N hang đo Ω %a+ đ2 ch\$ hai X+I đo /à điN+ chPnh kim /N UΩA >ưa j X+I đo /ào hai chân điện*1, đGc *6 %ố hHc /à %o %ánh /Ji giá *6 ghi *ên han điện *1 để %o %ánh ch3 lưTng: †ác đ6nh ch3 lưTng của điện c8m >ưa BD /N hang đo Ω /Ji hang MQ ho_c MQU %a+ đ2 ch\$ hai X+I đo /à điN+ chPnh kim /N UΩA >ưa j X+Iđo /ào hai đầ+ c+<n c8m, n!+')im chP UΩ → c+<n c8m b6 ch\$ các /Eng dây)im chP Ω nhỏ → c+<n c8m cEn %& dụng đưTc)im chP ∞Ω → c+<n c8m b6 đ: †ác đ6nh ch3 lưTng của ụ điện>ưa BD /N hang đo Ω %a+ đ2 ch\$ hai X+I đo /à điN+ chPnh kim /N UΩA >ưa j X+I đo /ào hai chân ụđiện, n!+')im chP m< giá *6 điện *1 nào đ2 *?i *1 /N ∞Ω → ụ điện cEn ố)im chP m< giá *6 điện *1 nào đ2 *?i đng im → ụ điện b6 ch\$)im chP m< giá *6 điện *1 nào đ2 *?i *1 /N không đ!n ∞Ω → ụ điện *E *P)im chP ∞Ω → ụ điện b6 khô

/




' %[- '-b, 3e! 'E "45ng đ?ng h? BD 1 hang đo Ω 1 hang đo MQ ho_c MQU đưa hai X+I đo /ào j đầ+ c+<n dâ

: 9!+ kim không lên V‡ΩW h7 c+<n dây b6 đ: 9!+ kim lên UΩ h7 c+<n dây b6 ch\$: 9!+ kim lên chP m< giá *6 điện *1 nào đ2 h7 c+<n dây ố

Lưu ý: Đối với những cuộn dây có tiết diện dây nhỏ và điện trở thuần nhỏ thì khi đ !"ng #$%kh&ng th' ()c đ*nh đư+c ,à cuộn dây !* ch-. h/y c0n tốt 1à .h2i có d3ng c3 đ chuy4n d3ng 1

.h)t hiện đư+c

0




BÀI R: LINH KIỆN ToCH CpCR.1. qInqr BÁN qsN K-i i6) '-b, Y "DW C-b, Y "D ,-j *-i,. Ch3 bán dẫn là ng+yên liệ+ để %8n M+3 *a các lo.i linh kiện bán dẫn như 4iodI, L*an%i%o*, „C mà a đth3y *ong các hi! b6 điện & ngày nayA

Ch3 bán dẫn là nhqng ch3 c2 đ_c điểm *+ng gian giqa ch3 dẫn điện /à ch3 cách điện, /N $hư#ng diện

hoá hGc h7 bán dẫn là nhqng ch3 c2 điện & 1 lJ$ ngoài c5ng của ng+yên &A đ2 là các ch3 vI*mani+mV vIW /à Silici+m VSiWL^ các ch3 bán dẫn ban đầ+ V inh khi!W ngư@i a $h8i .o *a hai lo.i bán dẫn là bán dẫn lo.i 9 /à bán dẫn

lo.i ", %a+ đ2 gh`$ các mi!ng bán dẫn lo.i 9 /à " l.i a h+ đưTc 4iodI hay L*an%i%o*A Si /à vI đN+ c2 hoá *6 , c là lJ$ ngoài c5ng c2 điện &, 1 hể inh khi! các ng+yên & Si VvIW liên

k! /Ji nha+ hIo liên k! c<ng hoá *6 như h7nh dưJiA

Ch(t %án dPn tinh ;hiết 'W C-b, Y "D 345i :

)hi a $ha m< lưTng nhỏ ch3 c2 hoá *6 R như "ho%$ho V"W /ào ch3 bán dẫn Si h7 m< ng+yên & " liênk! /Ji ng+yên & Si hIo liên k! c<ng hoá *6, ng+yên & "ho%$ho chP c2 điện & ham gia liên k! /à cEndư m< điện & /à *1 hành điện & H do u Ch3 bán dẫn l;c này *1 hành hâ điện & V mang điện âmW /àđưTc gGi là bán dẫn 9 V 9Igai/I ' âm WA

Ch(t %án dPn Q

Ch(t %án dPn R W C-b, Y "D 345i d : 9gưTc l.i khi a $ha hêm m< lưTng nhỏ ch3 c2 hoá *6 như „ndi+m V„nW /ào ch3 bán dẫn Si h7 Q ng+yên& „ndi+m %ˆ liên k! /Ji ng+yên & Si hIo liên k! c<ng hoá *6 /à liên k! b6 hi!+ m< điện & u *1 hành l‰ *ống V mang điện dư#ngW /à đưTc gGi là ch3 bán dẫn "A

1




3.1. CA2 t;"B D h!2 E2y ưFcB ng2yGn :D h";t đHng • Cb ,54:Tid !id t W N $à Cb ,54 '0 qi4" Y "D. )hi đt c2 đưTc hai ch3 bán dẫn là " /à 9 , n!+ gh`$ hai ch3 bán dẫn hIo m< i!$ giá$ " : 9 a đưTm< 4iodI, i!$ giá$ " :9 c2 đ_c điểm ' L.i bN m_ i!$ M;c, các điện & dư hâ *ong bán dẫn 9 kh+y!án %ang /5ng bán dẫn " để l3$ /ào các l‰ *ống u .o hành m< lJ$ „on *+ng hoà /N điện u lJ$ „on n.o hành miNn cách điện giqa hai ch3 bán dẫnA

*)i tiếp OSc R - Q TU C(u tạ$ của Vi$d@ '… h7nh *ên là mối i!$ M;c " : 9 /à cũng ch0nh là c3+ .o của 4iodI bán dẫn

• Kc -i6 F a' $à -@- "!

Aý hi!u và hình dáng của Vi$d@ %án dPn'• N!h 3c -45, %E!:

W t- 'g' ,-/ '-4 qi4".

)hi a c3$ điện á$ dư#ng V(W /ào Onô V /5ng bán dẫn " W /à điện á$ âm V:W /ào )aô V /5ng bán dẫ 9 W , khi đ2 dưJi ác dụng ư#ng ác của điện á$, miNn cách điện h+ hŠ$ l.i, khi điện á$ chênh lệch giq hcHc đ. U,‹B V /Ji 4iodI lo.i Si W ho_c U,jB V /Ji 4iodI lo.i vI W h7 diện 0ch miNn cách điện gi8m b[nkhông u 4iodI b- đầ+ dẫn điệnA 9!+ i!$ ục ng điện á$ ng+?n h7 dEng X+a 4iodI ng nhanh nhưchênh lệch điện á$ giqa hai cHc của 4iodI không ng V/ẫn giq 1 mc U,‹B W

Vi$d@ WXiY ph=n cZc thuKn - Ahi V$d@ dPn i!n áp thuKn Zơc gim # m[c 8E\9

]ư^ng _c tu>ến của i!n áp thuKn ùa Vi$d@ K, 3/' )hi 4iodI Vlo.i SiW đưTc $hân cHc h+\n, n!+ điện á$ $hân cHc h+\n Œ U,‹B h7 chưa

dEng đi X+a 4iodI, 9!+ á$ $hân cHc h+\n đ. U,‹B h7 c2 dEng đi X+a 4iodI %a+ đ2 dEng điện X+a 4iong nhanh nhưng %ụ á$ h+\n /ẫn giq 1 giá *6 U,‹B A

11




: t- 'g' !e' '-4 qi4". )hi $hân cHc ngưTc cho 4iodI c là c3$ ng+?n V(W /ào )aô Vbán dẫn 9W, ng+?n V:W /ào Onô Vbán dẫn"W, dưJi %H ư#ng ác của điện á$ ngưTc, miNn cách điện càng *<ng *a /à ngn c8n dEng điện đi X+a mối i!$giá$, 4iodI c2 hể chi+ đưTc điện á$ ngưTc *3 lJn kho8ng QUUUB h7 diodI mJi b6 đánh hủngA

Vi$d@ chG %& chá> ;hi áp ph=n cZc ngZơc tng U T 08889 t- 345i :+ it ti #i6m+ it ti m7t

+ it 8n 9

+ it h9t uang Kc -i6: q

C' %&' ,- $à k! "#! :Ing dụng cJa K"dL bán dMn .: 4o 0nh ch3 dẫn điện m< chiN+ nên 4iodI hư@ng đưTc %& dụng *ong các m.ch chPnh lư+ ng+?n

Moay chiN+ hành m< chiN+, các m.ch ách %2ng, m.ch gim á$ $hân cHc cho *an%i%o* ho. đ<ng A *ongm.ch chPnh lư+ 4iodI c2 hể đưTc 0ch hT$ hành 4iodI cầ+ c2 d.ng A

Vi$d@ cbu t"$ng mạch chGnh /ưu i!n O$a> chi+u

• Các lo.i 4iodI 9<i d+ng ' L7m hiể+ c3+ .o /à công dụng của các lo.i 4iodI ' 4iodI n á$, 4iodI h+ X+ang, 4iodI $há

X+ang, 4iodI bi!n d+ng, 4iodI M+ng, 4iodI ách %2ng, 4iodI n-n điệnAQA 4iodI InI*

K C3+ .o ' 4iodI InI* c2 c3+ .o ư#ng H 4iodI hư@ng nhưng c2 hai lJ$ bán dẫn " : 9 gh`$ /Jinha+, 4iodI InI* đưTc ng dụng *ong ch! đ< $hân cHc ngưTc, khi $hân cHc h+\n 4iodI €InI* như diodIhư@ng nhưng khi $hân cHc ngưTc 4iodI €InI* %ˆ gim l.i m< mc điện á$ cố đ6nh b[ng giá *6 ghi *êndiodIA

Hình dáng Vi$d@ @n@" W V Y Aý hi!uvà [ng dụng của Vi$d@ @n@" t"$ng mạch'

S# đ? *ên minh ho. ng dụng của 4€, ng+?nQ là ng+?n c2 điện á$ hay đi, 4€ là diodI ná$, Q là *1 h.n dEngA

La h3y *[ng khi ng+?n Q u 4€ h7 á$ *ên 4€l+ôn l+ôn cố đ6nh cho d5 ng+?n Q hay điA

)hi ng+?n Q hay đi h7 dEng ngưTc X+a 4€ hay đi, dEng ngưTc X+a 4€ c2 giá *6 giJi h.n kho8ngUmOA

Lhông hư@ng ngư@i a %& dụng ng+?n Q u Q,R u j lần 4€ /à l-$ *1 h.n dEng Q %ao cho dEng ngưTclJn nh3 X+a 4€ Œ UmOA

12




Qếu e0 f V thì ;hi e0 tha> i áp t"Bn V cng tha> i Qếu e0 U V thì ;hi e0 tha> i TU áp t"B V ;hông i'

jA 4iodI Lh+ X+angA V "hoo 4iodI W 4iodI h+ X+ang ho. đ<ng 1 ch! đ< $hân cHc ngh6ch, /ỏ diodI c2 m< mi!ng h+ inh để ánh %á

chi!+ /ào mối " : 9 , dEng điện ngưTc X+a diodI lệ h+\n /Ji cư@ng đ< ánh %áng chi!+ /ào diodIA

Aý hi!u của Rh$t$

*inh h$ạ sZ h$ạt <ng của Rh$t$ Vi$d@A 4iodI "há X+ang V ]igh miing 4iodI ' ]4 W

4iodI $há $hang là 4iodI $há *a ánh %áng khi đưTc $hân cHc h+\n, điện á$ làm /iệc của ]kho8ng Q,w u j,jB dEng X+a ]Id kho8ng ^ RmO đ!n jUmO

]Id đưTc %& dụng để làm đsn báo ng+?n, đsn nháy *ang *0, báo *.ng hái c2 điện A //AAA

Vi$d@ phát ùang LV A 4iodI Ba*ica$ V 4iodI bi!n d+ng W 4iodI bi!n d+ng là 4iodI c2 điện d+ng như ụ điện, /à điện d+ng bi!n đi khi a hay đi điện

ngưTc đ_ /ào 4iodIA

jn dụng của Vi$d@ %iến dung 9a"icap W 9V Y t"$ng mạch c<ng hư#ng … h7nh *ên khi a chPnh *i! á$ B, điện á$ ngưTc đ_ /ào 4iodI Ba*ica$ hay đi , điện d+ng của dio

hay đi u làm hay đi ần %ố công hư1ng của m.chA4iodI bi!n d+ng đưTc %& dụng *ong các b< kênh Li /i mầ+, *ong các m.ch điN+ chPnh ần %ố c<n

hư1ng b[ng điện á$ARA 4iodI M+ng

13




L*ong các b< ng+?n M+ng h7 1 đầ+ *a của bi!n á$ M+ng , a $h8i d5ng 4iodI M+ng để chPnh lư+A diodIM+ng là diodI làm /iệc 1 ần %ố cao kho8ng /ài chục )Z€ , diodI n-n điện hông hư@ng không hể hay h!/ào /6 *0 diodI M+ng đưTc, nhưng ngH#c l.i diodI M+ng c2 hể hay h! cho /6 *0 diodI hư@ng, diodI M+ng c2giá hành cao h#n diodI hư@ng nhiN+ lầnA

BN đ_c điểm , h7nh dáng h7 4iodI M+ng không c2 g7 khác biệ /Ji 4iodI hư@ng, +y nhiên 4iodI M+nghư@ng c2 /Eng dánh d3+ đ n` ho_c đánh d3+ b[ng hai /Eng

Aý hi!u của Vi$d@ Oung ‹A 4iodI ách %2ngA ]à lo.i 4iodI nhỏ /1 b[ng h+ inh /à cEn gGi là diodI i!$ điểm /7 m_ i!$ M;c giqa hai ch3 bán dẫn

" : 9 .i m< điểm để *ánh điện d+ng kf %inh, diodI ách %2ng hư@ng d5ng *ong các m.ch cao ần d5ng đểách %2ng 0n hiệ+A

wA 4iodI n-n điệnA ]à 4iodI i!$ m_ d5ng để n-n điện *ong các b< chPnh lư+ ng+?n OC RUZ€ , 4iodI này hư@ng c2

lo.i là QO, jO /à ROA

4iodI n-n điện RO 3.2. Cách Nác đ5nh cOc tPnh và chAt :ư)ng cJa K"dL: †ác đ6nh cHc 0nh /à ch3 lưTng của điodI i!$ m_

>ưa đ?ng h? BD /N hang đo Ω /Ji hang MQ ho_c MQU %a+ đ2 đưa j X+I đo /ào j chân 4iodIA Sa+ jlần đi X+I đo, n!+ m< lần kim lên /à m< lần ∞ a Mác đ6nh 4iodI cEn ốA

L*ong lần đo kim lên m< giá *6 nhỏ h7 X+I đIn là Ono cEn X+I đỏ là CaoA 9!+ hai lần đi X+I đo mà kim không lên h7 4iodI b6 đ 9!+ hai lần đi X+I đo mà kim đN+ lên b[ng U‚ 4iodI b6 hủng Vch\$W 9!+ hai lần đi X+I đo mà kim đN+ lên b[ng m< giá *6 nào đ2 uU 4iodI b6 *E *x

†ác đ6nh cHc 0nh /à ch3 lưTng của diodI InI* Cách Mác đ6nh giống như 4iodI i!$ m_

R.2. TuvNwIwTnu BÁN qsN

14




'.&.1. CA2 t;"B D h!2 E2y ưFc• Cấu tạo của Transistor. ( Bóng bán dẫn )

ran!i!tor g;m <a l= <>n '?n ghé @=i nhau hAnh thBnh hai mi tiD gi> PE F nghé thGo thH tI PP ta JLc ran!i!tor thuMn FnDu ghé thGo thH tI P ta J ran!i!tor ngLcN @O hng 'iQn cRu tSo ran!i!tor tng Jng @=i hai Tio'G JngLc chiOu nhau

Ua l= <>n '?n JLc ni ra thBnh <a cIc F l= giVa gWi lB cIc gc XY hiQu lBZ Ua!G [F l= <>n '?n U rRt m\ng @B c] n;ng J^ tS chRt thRN

_ai l= <>n '?n <`n ngoBi JLc ni ra thBnh cIc h>t Z mittGr [ @iDt tbt lB F @B cthu ha cIc g] Z CollGctor [ @iDt tbt lB CF @dng <>n '?n @B C c] cdng loSi <>n '?ZloSi ha P [ hng c] Xech th=c @B n;ng J^ tS chRt Xh>c nhau n`n Xhfng ho>n cho nhau JLcN• Ký hiệu u! "#c

_iQn na tr`n th trng c] nhiOu loSi ran!i!tor ca nhiOu n=c !jn kuRt nhnthfng 'ng nhRt lB c>c tran!i!tor ca hMt <jnF - @B rung ucN

Transistor $h%t b&n : thng XY hiQu lB NNNF UNNNF CNNNF TNNNe ' 5%4F U&33F C/2/F T1555 trong J] c>c ran!i!tor XY hiQu lB @B U lB ran!i!t

thuMn PP cpn XY hiQu lB C @B T lB ran!i!tor ngLc PN c>c ran!i!tor @B C thc] cfng uRt nh\ @B tqn ! lBm @iQc cao cpn c>c ran!i!tor U @B T thng c] cfng kul=n @B tqn ! lBm @iQc thR hnN

! Transistor do ' s&n uấtN thng XY hiQu lB 2NNN @e '2355F 24&3 @@NNN! Transistor do Trung u*c s&n uất : Ubt Jqu <ng ! 3F tiD thGo lB hai c

c>iN ChV c>i thHc nhRt cho <iDt loSi <]ng : ChV @B U lB <]ng thuMn F chV C @B T <png ngLcF chV thH hai cho <iDt Jc Jim : v @B P lB <png wm tqnF @B x lB <]ng catqnN C>c chV ! y !au chz thH tI !jn hmN he ' : 3CP25 hwn loSi : trng @B l|cIc• Nguyên lý hoạt động của Transistor.E +,t hoạt -ng của Transistor $/$

a cR m t ngu;n m^t chiOu C @Bo hai cIc C @B trong J] Z+[ ngu;n @Bo cIc C @B ngu;n @Bo cIc N

CR ngu;n m^t chiOu U Ji ua cfng tbc @B try hSn 'png @Bo hai cIc U @B trong J] cIc Z+[ @Bo chwn UF cIc ZE[ @Bo chwn N

15




Khi cfng tbc myF ta thR rngF mc 'd hai cIc C @B J~ JLc cR JiQn nhng @?nXhfng c] 'png JiQn chS ua mi C Z l•c nB 'png €C [

Khi cfng tbc J]ngF mi PE JLc hwn cIc thuMn 'o J] c] m^t 'png JiQn chS t‚ Z+[ ngu;n U ua cfng tbc ƒ ua „ hSn 'png ƒ ua mi U @O cIc ZE[ tSo thBnh'png €U

ga Xhi 'png €U kuRt hiQn ƒ lM tHc csng c] 'png €C chS ua mi C lBm <]ngJ…n h>t !>ngF @B 'png €C mSnh gR nhiOu lqn 'png €U

h @M r† rBng 'png €C hoBn toBn h thu^c @Bo 'png €U @B h thu^c thGo m^t

cfng thHc N 0C 2.0B rong J] €C lB 'png chS ua mi C €U lB 'png chS ua mi U ‡ lB hQ ! XhuDch JSi ca ran!i!tor3i&i th4ch: Khi c] JiQn > C nhng c>c JiQn tˆ @B l‰ trng Xhfng th @Lt ua mi

tiD gi> PE J tSo thBnh 'png JiQnF thA kuRt hiQn 'png €U 'o l= <>n '?n P tSi cIc UrRt m\ng @B n;ng J^ ha tS thRF @A @M ! JiQn tˆ tI 'o t‚ l= <>n '?n ZcIc [ @Ltua tiD gi> !ang l= <>n '?n PZcIc U[ l=n hn ! lLng l‰ trng rRt nhiOuF m^t hqnnh\ trong ! c>c JiQn tˆ J] thD @Bo l‰ trng tSo thBnh 'png €U cpn hqn l=n ! JiQn tˆ <h•t @O hea cIc C '=i t>c 'ng ca JiQn > C ƒ tSo thBnh 'png €C chS ua ran!i!torN

W x, -45, %E! '0 T=\i\,4= tNt .SH ho. đ<ng của L*an%i%o* "9" hoàn oàn ư#ng H L*an%i%o* 9"9 nhưng cHc 0nh của các ng+?n điệnC /à Ž ngưTc l.iA 4Eng „C đi ^ %ang C cEn dEng „Ž đi ^ %ang ŽA• Các thông sQ R th2St

1. C' ,-ô! \> *+ ,-/, '0 T=\i\,4= Kng đ!n cOc đ;7 ]à dEng điện giJi h.n của *an%i%o*, /ưT X+a dEng giJi h.n này L*an%i%o* %ˆ b6

hỏngA Đi6 d 'g' %5i: ]à điện á$ giJi h.n của *an%i%o* đ_ /ào cHc C, /ưT X+a điện á$ giJi h.n nàyL*an%i%o* %ˆ b6 đánh hủngA Tb \> 'S,' ]à ần %ố giJi h.n mà L*an%i%o* làm /iệc b7nh hư@ng, /ưT X+á ần%ố này h7 đ< kh+y!ch đ.i của L*an%i%o* b6 gi8mA

H6 \> *-'- %5i' ]à lệ bi!n đi của dEng „C lJn g3$ bao nhiê+ lần dEng „Ž

Cô! Zb, 'g' %5i' )hi hoa đ<ng L*an%i%o* iê+ án m< công M+3 " C A „C n!+ công M+3 này /ưT

X+á công M+3 cHc đ.i của L*an%i%o* h7 L*an%i%o* %ˆ b6 hỏng A2. ME, \> T=\i\,4= %&' Yi6, .

T=\i\,4= \> ^qi!i,3 T=\i\,4=`' L*an%i%o* %ố c2 c3+ .o như L*an%i%o* hư@ng nhưng chân Ž đưTcđ3+ hêm m< điện *1 /ài chục )‚ L*an%i%o* %ố hư@ng đưTc %& dụng *ong các m.ch công -c, m.ch logic,m.ch điN+ khiển, khi ho. đ<ng ngư@i a c2 hể đưa *Hc

i!$ á$ lệnh RB /ào chân Ž để điN+ khiển đsn ng- m1A

1%




*inh h$ạ [ng dụng của "ansist$" Vigita/ Kc -i6 : L*an%i%o* 4igial hư@ng c2 các kf hiệ+ T=\i\,4= 'ô! Zb, "_! ^'ô! Zb, !!`L*an%i%o* công M+3 lJn hư@ng đưTc gGi là %EA SE dE

SE ng+?n //AAcác %E này đưTc hi! k! để điN+ khiển b< cao á$ ho_c bi!n á$ ng+?n M+ng ho. đ<ng , Ch;hư@ng c2 điện á$ ho. đ<ng cao /à cho dEng ch6+ đHng lJnA Các %E công M+3 dEng VLi /i mầ+W hư@ngđ3+ hêm các diodI đệm 1 *ong %ong %ong /Ji cHc CA là cHc A

'.&.&. C' *i( )5'- %[- ,-ih ' Yf '0 ,=\i\,4= 3y! 'g' M5'- %[- ,-ih -zi ,id %i6 d

vGdt maŠch hawn c‹Šc fŒ hAnh '‹fdi aw: -aŠch iGŽn hAnh @GŒ <Gwn ch8 'ung moŽt nguoBn CC G$ hawn c‹Šc ngo† nGBn@a ngo† thuN Chudng ta cung tAm cadc thowng !o>: €UF €C-F CN

U v

I b

"

C 1

I c

#

$ "

$ c

#

%

$ 1

&

U r

enh €U : ‘ 'uŠng pnh luaŽt ohm hai aBu „U cod 'ong €U chaŠ ua:

enh €C: €C €U / k % 1E% 4F/m enh C: C CC ’ „C€C 1/ ’ 2N13 k 4F/N1E3

C /F4“iG$m hoaŠt oŽng t]nh ” @a ‹fng taŒi t]nh :

Ua thowng !o> €UF €CF C gio>ng nh‹ tr‹fdcF h‹fng trAnh ‹fng taŒi cu†ng gio>nh‹ tr‹fdc nGwn iG$m hoaŠt oŽng t]nh ” @a ‹fng taŒi t]nh Xhong tha o$iN

1&




vGdt maŠch hawn c‹Šc nh‹ fŒ hAnh *ên' “aw la cadch hawn c‹Šc ho$ <iG>n nha>t ZchiG>m gaBn a !o> trong cadc

maŠch iGŽn t‹Œ[N -aŠch 'ung moŽt nguoBn iGŽn 'u nhadt CC XG>t hfŠ @fdi caBuhawn thG> „U1 ’ „U2 fŒ ngo† nGBn @a 2 iGŽn trfŒ „ @a „C G$ pnh iG$m hoaŠtoŽng t]nh ”N Chudng ta cu†ng tenh cad thowng !o>: €UF €CF CN

G>u ad 'uŠng pnh luaŽt ohmF chudng ta cod <o>n h‹fng trAnh G$ tAm <o>ngiad trp a$n !o>Z€UF €CF €U1F €U2[N “G$ fn giaŒn trong tenh todan ng‹fi ta th‹fng 'ungpnh ld hG@Gnin ZnguoBn t‹fng ‹fng hG@Gnin[ nh‹ !au: Z_Anh 0N&[

guoBn t‹fng ‹fng hG@Gnin ch8 udng Xhi thoŒa iGBu XiGŽn hG@Gnin ‹a raN

hG> cadc trp !o> @ao ta cod :

#

I bI c

#% ' '

$ c

%

$ ' '

&

h‹ @aŽ nhf ad 'uŠng pnh ld hG@GninN -aŠch hawn c‹Šc ch‹Œ _ a†

chuG$n o$i thanh maŠch t‹fng ‹fng gio>ng nh‹ maŠch a† gifdi thiGŽu fŒ muŠc €€N-oŠi thowng !o>F toŠa oŽ iG$m ”F ‹fng taŒi t]nh a† tAm ‹fŠc fŒ muŠc €€ GBu ad

'uŠng trfŒ laŠi cho maŠch hawn c‹Šc ch‹† _N

S56 78$ 9:$; $;0<=T > Khi nhiGŽt oŽ tha o$i Zta`ng lGwn[ cadc thowng !o> €CCF U @a cuŒa <

ran!i!tor tha o$i thGo: Tong iGŽn r8 €C– la 'o !‹Š 'i chuG$n cuŒa haŠt taŒi thiG$u !o> fŒ mo>i no>i

thu E nGBn hawn c‹Šc nghpchN Khi nhiGŽt oŽ ta`ngF cadc liGwn XG>t oBng hoda trp <phad @fŒF !o> l‹fŠng haŠt thiG$u !o> ta`ng lGwn nGwn 'ong iGŽn r] €C– ta`ngF €C–ta`ng XhoaŒng ga> owi cho mo~i l‹fŠng nhiGŽt oŽ ta`ng %C fŒ tran!i!tor —i @ata`ng XhoaŒng ga> owi cho mo~i l‹fŠng nhiGŽt oŽ ta`ng 1C fŒ tran!i!tor xGN“oBng thfi Xhi €C– ta`ngF 'ong €C ua tran!i!tor ta`ng thGo lam tran!i!tor cang

1/

M'- %[- ,-ih ,-4 *i( d- d




nodng lGwnN _iGŽn t‹fŠng ka† ra 'aw chuGBn lam hoŒng tran!i!tor thGo nhiGŽt o“G$ gifdi haŠn iGBu na ng‹fi ta cod nhiGBu cadch hawn c‹Šc o$n pnh nhiGŽt thtran!i!torN

V%abiliy •aco*W nhiGŽt : M5'- %[- ,-ih -zi ,id "_! %i6 >ể c2 hể kh+!ch đ.i đưTc nhiN+ ng+?n 0n hiệ+ m.nh y!+ khác nha+, h7 m.ch đ6nh hiên hư@ng

dụng hêm điện *1 $hân á$ $a đ3+ ^ Ž M+ống Da%%

• M5'- %[- ,-ih ' -zi ,id. ]à m.ch c2 điện *1 đ6nh hiên đ3+ ^ đầ+ *a VcHc C W đ!n đầ+ /ào VcHc ŽW m.ch này c2 ác dụng ng n đ6nh cho m.ch kh+!ch đ.i khi ho. đ<ngA

'.&.'. Uác đ5nh chJng :";B cOc tPnhB chAt :ư)ng và c9n chVnh chW đH :àm v!c cJa Transst"r Vai '' 345i T=\i\,4= 'ô! Zb, -P h7 h H chân C /à Ž + hIo b2ng của nưJc nào %8 M+3

nhHng chân l+ôn 1 bên *ái n!+ a để L*an%i%o* như h7nh dưJi 9!+ là L*an%i%o* do 9h\ %8n M+3' h0 dL*an%i%o* Cj, OR‹ h7 chân C 1 giqa , chân Ž 1 bên $h8iA 9!+ là L*an%i%o* L*+ng X+ốc %8n M+3 chân Ž 1 giqa, chân C 1 bên $h8iA L+y nhiên m< %ố L*an%i%o* đưTc %8n M+3 nhái h7 không hIo h H nu để bi! ch0nh Mác a d5ng $hư#ng $há$ đo b[ng đ?ng h? /.n nng

Vai 345i T=\i\,4= 'ô! Zb, 3a Vnhư h7nh dưJiW h7 hầ+ h! đN+ c2 ch+ng h H chân là ' Žên *ái

cHc Ž, 1 giqa là cHc C /à bên $h8i là cHc Đ4 Z' %[- '- B $à C BJi L*an%i%o* công M+3 nhỏ h7 hông hư@ng chân 1 bên *ái như /\y chP Mác đ6nh chân Ž /à %+y *a chân C là chân cEn l.iA

>ể đ?ng h? hang MQ‚, đ_ cố đ6nh m< X+I đo /ào ^ng chân, X+I kia ch+yển %ang hai chân cEn l.i, nkim lên nha+ h7 chân c2 X+I đ_ cố đ6nh là chân Ž, n!+ X+I đ?ng h? cố đ6nh là X+I đIn h7 là L*an%i%ngưTc, là X+I đỏ h7 là L*an%i%o* h+\n• t-! d-d *i() ,= T=\i\,4=.

L*an%i%o* khi ho. đ<ng c2 hể hư hỏng do nhiN+ ng+yên nhân, như hỏng do nhiệ đ<, đ< rm, do điệá$ ng+?n ng cao ho_c do ch3 lưTng của b8n hân L*an%i%o*, để kiểm *a L*an%i%o* b.n hty nhJ c3+ .o củch;ngA

)iểm *a L*an%i%o* ngưTc 9"9 ư#ng H kiểm *a hai 4iodI đ3+ ch+ng cHc Onô, điểm ch+ng là cHc

n!+ đo ^ Ž %ang C/à Ž %ang VX+I đIn /ào ŽW h7 ư#ng đư#ng như đo hai diodI h+\n chiN+ u kim lên, c8 các *ư@ng hT$ đo khác kim không lênA! )iểm *a L*an%i%o* h+\n "9" ư#ng H kiểm *a hai 4iodI đ3+ ch+ng cHc )aô, điểm ch+ng là cHc

của L*an%i%o*, n!+ đo ^ Ž %ang C /à Ž %ang V X+I đỏ /ào Ž W h7 ư#ng đư#ng như đo hai diodI h+chiN+ u kim lên, 3 c8 các *ư@ng hT$ đo khác kim không lênA

! L*ái /Ji các điN+ *ên là L*an%i%o* b6 hỏngA

k ]$ tl sang h$_c tl sang C ;im /Bn c hai chi+u /à chKp ha> dN h$_c C k ]$ gia C và ;im /Bn /à %& chKp C'

10

! T=\i\,4= ' ,-( Y[ -P! ? '' ,=;! -edAk ]$ thuKn chi+u tl sang h$_c tl sang C TU ;im;hông /Bn /à t"ansist$" [t h$_c [t C




R.R. T=\i\,4= ,=;!: |rT'.'.1. *; cương về XYT

Ch;ng a đt kh8o %á X+a *an%i%o* hư@ng, đưTc gGi là *an%i%o* lư‘ng cHc /7 %H dẫn điện của n2dHa /ào hai lo.i h. 8i điện' h. 8i điện đa %ố *ong /5ng $há /à h. 8i điện hiể+ %ố *ong /5ng nNnA …*an%i%o* 9"9, h. 8i điện đa %ố là điện & /à h. 8i điện hiể+ %ố là l‰ *ống *ong khi 1 *an%i%o* "9", h. 8i điện đa %ố là l‰ *ống /à h. 8i điện hiể+ %ố là điện &A

>iện *1 ng /ào của ŽL Vnh7n ^ cHc ho_c cHc ŽW nhỏ, ^ /ài *m ‚ đ!n /ài

)‚, *ong l;c điện *1 ng /ào của đsn chân không *3 lJn, gần như /ô h.nA ]f do là 1 ŽL, nối nNn $há l+ôn l+ôn đưTc $hân cHc h+\n *ong l;c 1 đsn chân không, lưJi khiểnl+ôn l+ôn đưTc $hân cHc ngh6ch %o /Ji CaodA 4o đ2, ngay ^ l;c *an%i%o* ŽL mJi *a đ@i, ngư@i a đtnghx đ!n /iệc $há *iển m< lo.i *an%i%o* mJiA >iN+ này dẫn đ!n %H *a đ@i của *an%i%o* *ư@ng ngA

La $hân biệ hai lo.i *an%i%o* *ư@ng ng'’ L*an%i%o* *ư@ng ng lo.i nối' +ncion L: L

’ L*an%i%o* *ư@ng ng lo.i c2 cng cách điện' „%+laId gaI L:„vL haymIal:oMy %Imicond+co* L:DSLA

'.'.&. ZXYT

'.'.&.1. CA2 t;"B D h!n E2y ưFc: L kênh 9' c2 c3+ .o g?m hanh bán dẫn lo.i 9, hai đầ+ nối /Ji hai dây *a gGi là cHc máng 4 /àcHc ng+?n SA Zai bên hanh bán dẫn lo.i 9 là hai /5ng bán dẫn lo.i " .o hành mối nối ":9 như 4iodIA Zai/5ng này đưTc nối /Ji nha+ gGi là cHc cng v như h7nh /ˆ VZ7nh jAjaW

: L kênh " c2 c3+ .o ư#ng H L kênh 9 nhưng ch3 bán dẫn ngưTc l.i VZinhj jAjbW

'.'.&.&. -g2yGn :D h";t đHng D+ốn L ho. đ<ng a c3$ ng+?n m< chiN+ B44 /ào cHc 4:S:v /Ji cHc dư#ng nối /Ji 4 cEn ma%% nối

v /à S h7 dEng điện M+3 hiện *ên kênh VgGi là dEng cHc máng „4W khi „4 đ. Ji m< giJi h.n điện á$ B4S B44 uU h7 cHc v h1 m.ch ư#ng ng khi đ2 giá *6 „ 4 $hụ h+<c /ào điện á$ B4S /à điện *1 của kênh kf hiệ+là * 4S, * 4S $hụ h+<c /ào mc đ< ha .$ ch3 cho $hần kênh, hi! diện /à đ< dài của kênh của kênh dẫnA dEng„4 l;c này là dEng điện & hưJng ^ S đ!n 4 hay chiN+ dEng điện đi ^ 4 Ji SA

)hi c2 điện á$ Œ U ác đ<ng lên cHc v là BvS Œ U c là 4iodI cHc cqa của kênh b6 kh2a, /5ng nghso củai!$ M;c ":n $hân bố không đN+ /5ng gần cHc 4 *<ng cEn /5ng 1 cHc S hŠ$ điN+ này dẫn Ji $hân bố hi!diện của kênh dẫn ngưTc l.i hŠ$ dần hưJng ^ S Ji 4A khi cho điện á$ cHc v âm h#n h7 h7nh 8nh /â nê+

2

—

T

x

CHc ng+?n VSW

CHc máng ZT[

CHc cng

Vx[

P P

Z7nh jAjaA C3+ .o /à kf hiệ+ của L kênh 9

CHc cng Zx[

—

T

x

CHc ng+?n VSW

CHc máng V4[

P

Z7nh jAjaA C3+ .o /à kf hiệ+ của L )ênh P




của kênh dẫn *ỏ h#n /à Mty *a /Ji các điện á$ B 4S nhỏ h#n, dEng điện cHc máng $hụ h+<c /ào hai điện B4S /à BvS hể hiện *ên bi=+ hc %a+'

R.R.2.R. t-! d-d %4 *i() ,= T=\i\,4= |rT4ể Mác đ6nh L cEn ố hay b6 hỏnga d5ng đ?ng h? BD 1 hang đo hm, đo điện *1 h+\n, ngh6c

của n2, các đ?ng h? đo kim hiện nay hư@ng c2 X+I đIn nối /Ji cHc dư#ng V(W của $in /à X+I đỏ nối /Ji cHâm V:W của $in

•>ối /Ji L kênh 9 ' 45ng Bom để 1 hang đo M QUU- 9ối X+I đIn /ào cHc v, X+I đỏ /ào cHc 4, %a+d“oQ d@i X+I đỏ đ!n cHc S để đo điện *1 h+\n giqa cH

v ” 4 /à v ”SA- 9ối X+I đỏ /ào cHc v, X+I đIn /ào cHc 4, %a+ đ2 d@i X+I đIn đ!n cHc S để đo điện *1 ngh6ch giqa v

4 /à v:SA 9!+ L cEn ố h7 khi đo điện *1 h+\n kim lên /à đod“iI‹nR *1 ngh6ch kim không lên V‡W 9!+ khi đo điện *1 ngh6ch kim chP giá *6 h3$ ho_c b[ng không h7 L đt b6 *P ho_c ng-n m.ch 9!+ đo điện *1 h+\n /à điện *1 ngh6ch kim đN+ không lên h7 L đt b6 đ•4ối /Ji L kênh " h7 đi X+I đo l.i

?.?.?> T@A$S0S@T7@ '7S<T

3.3.3.1. Caáu taïo, ky hi!"u #uy $%c• DSL kênh c8m ng VDSLW: C3+ .o, kf hiệ+ Vh7nh jAjcW: 9g+yên lf ho. đ<ng>iểm khác biệ giqa DSL là chưa c2 kênh dẫn điện nối giqa S /à 4 khi điện á$ cHc c&a vS U

chP khi đ_ Ji cHc v m< điện á$ h0ch hT$ c2 cHc 0nh dư#ng V(W vS uU %ˆ M+3 hiện điện 0ch *ái d3+ Vđiệ&W *ong /5ng bán dẫn đối diện /Ji cHc v /à do đ2 M+3 hiện m< kênh dẫn điện b[ng điện & Vkênh 9W

• DSL kênh c2 %n V4DSLW: C3+ .o, kf hiệ+ VZ–9Z jAj4W

21

SS $

9

9

S

4

v

CHc ng+?nVSW

CHc máng V4W

CHc cng VvW

Z7nh jAjdA C3+ .o /à kf hiệ+ của DSL kênh c8m ng

SS $

9

9

CHc ng+?nVSW

CHc máng V4W

CHc cng VvW

Z7nh jAjdA C3+ .o /à kf hiệ+ của DSL kênh c2 %—n

SS

S

4

v




R.R.R.2. N!h 3c -45, %E!>_c điểm của DSL là chưa c2 kênh dẫn điện nối giqa S /à 4 khi B vS U, chP khi đ_ Ji cHc v m<

điện á$ h0ch hT$ c2 cHc 0nh V(W BvS uU %ˆ M+3 hiện điện 0ch *ái d3+ Vđiện &W *ong /5ng bán dẫn đối diện/Ji cHc v /à do đ2 M+3 hiện m< kênh dẫn điện điện & Vkênh 9W'.'.'.'. %;ch ph9n cOc ch" %$(XYT

- S# đ? m.ch điện

- 9g+yên lf/à cách 0nh

˜ây là d.ng m.ch $hân

cHc hông dụng nh3A 9ên ch; f là do điN+ hành hIo kiể+ ng nên không hể d5ng cách $hân cHc H đ<ngA Cácđiện *1 Q, j , S $h8i đưTc chGn %ao cho BvuBS c BvS uUA Lh0 dụ a MIm m.ch $hân cHc h7nh AwA

: ˜_c +y!n *+yNn đưTc Mác đ6nh b1i'„4SS ‹mOBvSVo••W :/- ˜ư@ng $hân cHc đưTc Mác đ6nh b1i'

BvS Bv: S„4

B\y BvSVo••W QAR/ol : „4VmOWA U,QR Vk™WL^ đ? h6 h7nh A a %+y *a'„4 wA‹mOBvS UAR/B4S B44 : V S( 4W„4 AQ/

R.R.R.. t-! d-d %4 *i() ,= T=\i\,4= Mnw|rTK >ố /Ji DSL kênh 9 ' 4o điện *1 h+\n /à điện *1 ngh6c của DSL đN+ /ô c5ng lJn nên a $h8i

d5ng đ?ng h? 1 hang đo cao nh3 VMQU)W để h& các i!$ giá$ v:4 /à v:SA C8 hai lần đo điện *1 h+\n /àđiện *1 ngh6ch kim đN+ không lên là ố, n!+ kim lên h7 DSL b6 *P ho_c b6 nối -

Cần lư+ f giqa cHc 4:S của DSL công %+3 hư@ng c2 4„4 đệm nên khi đo MQ %ˆ c2 m< chiN+kim lên, cHc 0nh của đodI khi m-c /ào $hụ h+<c /ào đ_c 0nh là DSL kênh 9hay kênh "

22




-

>ể kiểm *a DSL nên để đ?ng h? 1 hang đo MQU), 5y hIo kênh dẫn mà đ_ chiN+ X+I đo h0hT$

- Chng h.n DL kênh 9

- 45ng ay k0ch /ào kim %ˆ nh8y /N /6 *0 c2 %ố hm Vhàng chục ) ΩW, DSL cEn ố-

Cần lư+ f là đ< nh.y của L càng cao k7m /N càng nhiN+, DSL c2 công %+3 càng cao h7 đ< nhcàng h3$L*ên hHc ! hư@ng g_$ DSL b6 hỏng 1 d.ng ch.m mối nối 4:S

23

-–—˜ X`nh P c] Tio'GJQm

—

T

x

Kechta

”uG JGn

—

T

x

”uG J\

—

T

x

-–—˜ X`nh c] Tio'GJQm




?.. T;D@0ST7@?..1. SC@?..1.1. Cb ,547 *c -i6

C(u tạ$ .h>"ist$" Aý hi!u của .h>"ist$" Xơ tương tương Lhy*i%o* c2 c3+ .o g?m lJ$ bán dẫn gh`$ l.i .o hành hai L*an%i%o* m-c nối i!$, m< L*an%i%o* h+\n /à m< L*an%i%o* ngưTc Vnhư %# đ? ư#ng đư#ng 1 *ênWA Lhy*i%o* c2 cHc là Ono, )ao /à vaIgGi là O:):v, Lhy*i%o* là 4iodI c2 điN+ khiển , b7nh hư@ng khi đưTc $hân cHc h+\n, Lhy*i%o* chưa dẫnđiện, khi c2 m< điện á$ k0ch /ào chân v u Lhy*i%o* dẫn cho đ!n khi điện á$ đ8o chiN+ ho_c c- điện á$

ng+?n Lhy*i%o* mJi ngưng dẫnAA Lh0 nghiệm %a+ đây minh ho. %H ho. đ<ng của Lhy*i%o*

.h, nghiBm minh h$ạ sZ h$ạt <ng của .h>"ist$"'• Žan đầ+ công -c )j đ2ng, Lhy*i%o* m_c d5 đưTc $hân cHc h+\n nhưng /ẫn không c2 dEng điện ch.y

X+a, đsn không %ángA• )hi công -c )Q đ2ng, điện á$ Q c3$ /ào chân v làm đsn j dẫn u kò hIo đsn Q dẫn u dEng

điện ^ ng+?n j đi X+a Lhy*i%o* làm đsn %ángA• Li!$ hIo a h3y công -c )Q ng- nhưng đsn /ẫn %áng, /7 khi Q dẫn, điện á$ chân Ž đsn j ng làm

j dẫn, khi j dẫn làm á$ chân Ž đsn Q gi8m làm đsn Q dẫn , như /\y hai đsn đ6nh hiên cho nha+ /àd+y *7 *ang hái dẫn điệnA

• >sn %áng d+y *7 cho đ!n khi )j ng- u Lhy*i%o* không đưTc c3$ điện /à ngưng *ang hái ho. đ<ngA• )hi Lhy*i%o* đt ngưng dẫn, a đ2ng )j nhưng đsn /ẫn không %áng như *ư@ng hT$ ban đầ+A

R..1.2. N!h 3c -45, %E! '0 T-=i\,4= :vGdt maŠch iGŽn nh‹ hAnh 1N%/a: hAn @ao ca>u taŠo cuŒa —C„ ta tha> —C„ ‹fŠc

kGm nh‹ hai ran!i!tor PP @a P ghGd no>i @fdi nhau nGwn ta cod thG$ @G† laŠihAnh 3 t‹fng ‹fng nh‹ hAnh 1N%/<:

* r‹fng hfŠ c‹Šc x G$ hfŒ ha x :Khi c‹Šc x cod x cod ngh]a la ran!i!tor 1 Xhowng cod hawn c‹Šc fŒ c‹Šc U

nGwn 1 Xhowng 'a~nN Khi 1 ng‹ng 'a~n €U1 F €C1 F nGwn €U2 @a 2 cu†ng

24




ng‹ng 'a~nN h‹ @aŽ tr‹fng hfŠ na —C„ Xhowng 'a~n iGŽn ‹fŠcF 'ong iGŽua —C„ € F K ≈ CCN u nhiGwn Xhi ta`ng iGŽn thG> nguoBn CC lGwn m‹dc uŒlfdn lam iGŽn thG> K ta`ng thGo G>n iGŽn thG> ngaŽ U– ZUrGaXo@Gr[ hA iGŽthG> K giaŒm kuo>ng gio>ng nh‹ 'io'G @a 'ong iGŽn €K ta`ng nhanhN ™udc na—C„ chuG$n !ang traŠng thadi 'a~nN Tong iGŽn ‹dng @fdi ludc iGŽn thG> K <giaŒm nhanh goŠi la 'ong iGŽn 'u trA €_ Z_ol'ing[N —au od a.c tenh cuŒa —Cgio>ng nh‹ moŽt 'io'G naén iGŽnN

* r‹fng hfŠ c‹Šc x cod iGŽn thG> '‹fng ZK ƒ[:Khi odng Xhoad K G$ ca> nguoBn TC cho c‹Šc x ua iGŽn trfŒ „x thA —C„ 'G

chuG$n !ang traŠng thadi 'a~n iGŽnN ™udc na ran!i!tor ‹fŠc hawn c‹Šc fŒ chawU nGwn 'ong iGŽn €x @ao c‹Šc co$ng chenh la €U1 lam 1 'a~n cho ra €C1F 'ong €chenh la 'ong €U2 cuŒa 2 nGwn 2 'a~n @a cho ra 'ong €C2F 'ong €C2 laŠi cung ca>ng‹fŠc laŠi cho 1 Z@A €C2 €U1[N hf od ma —C„ t‹Š 'u trA traŠng thadi 'a~n ma

Xhowng caBn cod 'ong €x liGwn tuŠcN hGo nguGwn ld na 'ong iGŽn ua hatran!i!tor !G† ‹fŠc XhuG>ch aŠi lfdn 'aBn @a hai tran!i!tor !G† chaŠ fŒ traŠng tha<a†o hoaF Xhi od K giaŒm kuo>ng ra>t

nhoŒ Z≈F&[ @a 'ong iGŽn ua —C„ la: € o

CC

o

oA cc

p

9

p

9 9 ≈

−N

G>u Xhi 'ong iGŽn cung ca> cho c‹Šc x cang lfdn thA iGŽn thG> ngaŽ cang tha> t‹dc la —C„ cang 'G~ 'a~n iGŽnN a ta @G† ‹fŠc a.c tenh nh‹ hAn@G†N

* Khi hawn c‹Šc ng‹fŠc cho —C„: Zno>i c‹Šc @fdi ’CCF c‹Šc K @fdi +CC[Khi ng nh‹ 'io'G t nhoŒ i uaN Khi ta`ng iGŽn thGng‹fŠc lGwn uad lfdn thA —C„ !G† ng‹fŠc uŒ G$ adnthuŒng la U„ th‹fng cod trp !o> <a…ng U– @a ng‹fŠc chiGBuN

R..1.R. CaEc thoFng soá G!H thuaIt cuJa SC@>+ Tong iGŽn thuaŽn c‹Šc aŠi: €makš + Tong iGŽn Xech c‹Šc x c‹Šc tiG$u: €xminN+ “iGŽn thG> ng‹fŠc c‹Šc aŠi U„: th‹fng <a…ng XhoaŒng 1 G>n 1N+ hfi gian mfŒ cuŒa —C„: la thfi gian caBn thiG>t ha oŽ roŽng cuŒa kun

Xech G$ —C„ cod thG$ chuG$n t‹ traŠng thadi ng‹ng !ang traŠng thadi 'a~nXhoaŒng @ai n!N

25

€

€x1

K

€x

–

€x2

–

€_

U„

Z7nh QA‹c' >_c 0nh của SC

_Anh 1N%/a _Anh 1N%/<

€x

R A

V CC

SCR

RG

K

V DC

RG

K

V DC

R A

V CC

T 2

T 1

I A




+ hfi gian taét: la thfi gian chuG$n t‹ traŠng thadi 'a~n !ang traŠng thading‹ngN

* Cadc cadch mfŒ @a Xhoad —C„:E Cadc cadch mfŒ: + Phawn c‹Šc thuaŽn uŒ lfdn ZXhowng ‹fŠc !‹Œ 'uŠng[N+ Phawn c‹Šc thuaŽn @a Xech 'ong iGŽn @ao c‹Šc x uŒ lfdn Zha !‹Œ 'uŠng[+ a`ng nhiGŽt oŽ ZXhowng !‹Œ 'uŠng[š + a`ng adnh !adng Z'ung o>i @fdi —C„

uang[N

+ a`ng to>c oŽ ta`ng tr‹fŒng iGŽn ad thuaŽn dt

de

uŒ lfdnN

: Cadc cadch Xhoad —C„:+ Phawn c‹Šc ng‹fŠc ZXhoad <a…ng iGŽn ad[š+ Khoad <a…ng cadch giaŒm 'ong iGŽn ano'G ZXhoad <a…ng 'ong iGŽn[N

_Anh 'adng @a cadch XiG$m tra —C„:

:AAQAA t-! d-d %47 *i~) ,= wCu: “G$ tha thG> moŽt —C„ tr‹fdc tiGwn ta cod thG$ tra c‹du G$ <iG>t ‹fŠc cadc

thowng !o> X† thuaŽt cuŒa nod @a cod thG$ XiG$m tra !‹Š to>t ka>u cuŒa nod codnhiGBu cadch XiG$m tra !au aw la moŽt cadch XiG$m tra <a…ng oBng hoB –-N

Tung oBng hoB –- G$ fŒ thang o „k1ΩF roBi chaŽ hai aBu uG o G$

XiG$m tra oBng hoBN —au od chaŽ hai aBu uG o @ao cadc ca. chawn cuŒa —C„cod <o>n ca. iGŽn trfŒ „KF „K F „xF „x ∞š hai ca. iGŽn trfŒ lGwn la „Kx @a„xK F ca. nao cod iGŽn trfŒ nhoŒ hfn la „xK Zo>i @fdi —C„ lam <a…ng xG[š codna`m ca. iGŽn trfŒ <a…ng ∞F ch8 cod moŽt ca. iGŽn trfŒ lGwn la „xK Zo>i @fdi—C„ lam <a…ng —i[ ludc od ta kadc pnh c‹Šc tenh thGo uG o uG Gn la c‹Šc xFuG oŒ la KF chawn con laŠi la Z@A o>i @fdi oBng hoB Xim uG Gn la '‹fngnguoBn inF uG oŒ la awm in[N

—au od ta tiG> tuŠc a.t uG Gn @ao F uG oŒ @ao KF Xhi ch‹a Xech c‹Šc x XimoBng hoB Xhowng lGwnF roBi Xech no>i c‹Šc x @fdi uG Gn thA Xim oBng hoB lGwn

moŽt giad trp nao odF<oŒ Xech ra @a gi‹†

nguGwn uG o XimoBng hoB @a~n gi‹†nguGwn giad trpš !au odo ng‹fŠc laŠi c‹Šc tenh XimoBng hoB Xhowng lGwnla —C„ to>tN: >o kiểm *a Lhy*i%o* >_ đ<ng h? hang MQ™, đ_X+I đIn /ào Ono, X+I đỏ /ào)ao ban đầ+ kim không lên,

2%

nK

x

xK

K x

_Anh 1N%0: _Anh 'adngcuŒa —C„




d5ng Lo/i ch\$ chân O /ào chân v u h3y đ?ng h? lên kim, %a+ đ2 bỏ Lo/i *a u đ?ng h? /ẫn lên kim như /\y là Lhy*i%o* ố A

R..1.X. 5ng duLng.

h‹fng ‹fŠc 'ung trong cadc maŠch iGBu ch8nh to>c oŽ oŽng cfF maŠcch8nh l‹u cod iGBu XhiG$nF 'ung gio>ng nh‹ moŽt cadi Xhoda G$ odng mfmaŠch Lhy*i%o* hư@ng đưTc %& dụng *ong các m.ch chPnh lư+ nhân đôi H đ<ng của ng+?n M+ng Li /i mầ+ A Lh0 dụ m.ch chPnh lư+ nhân j *ong ng+?n Li /i mầ+ BC Q“U c2 %# đ? như %a+ '

W "hân cHc d5ng SC K $hân cHc h+\n: S# đ? m.ch

: 9g+yên lf ho. đ<ng 9!+ v U h7 SC khoá, dEng X+a SC b[ng U 9!+ ng O) lên đ!n giá *6 BŽ h7 SC

ch+yển ^ khoá %ang dẫn 9!+ v uU h7 SC dẫn

K$hân cHc ngưTc

2&




: S# đ? m.ch

:9g+yên lf ho. đ<ng"hân cHc ngưTc SC khoá

9!+ ng điện á$ ngưTc lên đ!n giá *6 nào đ2 h7 SC b6 đánh hủngL c: L*ong b3 k *ư@ng hT$ nào cũng không đưTc đ_ điện á$ $hân cHc h+\n cho SC khi SC chưakh2aAE -aŠch iGBu XhiG$n to>c oŽ owng cf 'ung —C„+ —f oB nguGwn ld

+guGwn ld lam @iGŽcKhi —C„ chua 'a~n thA ch‹a cod 'ong iGŽn chaŠ ua oŽng cf F T ch‹a naén iGŽn

<adn X '‹fng naŠ @ao tuŠ ua iGŽn trfŒ „1 @a <iG>n trfŒ F iGŽn ad c‹Šc x la!trGwn C @a ua caBu hawn ad „2F„3xiaŒ !‹Œ iGŽn ad uŒ G$ Xech cho x la x 1 @a 'ong Xech € xmin1mthi› iGŽn ad trGwn C XhoaŒng 1 N uŠ C naŠ ua „1 @a <iG>n trfŒ @fdi ha…ng !o> thfigian : t C Z„1+„[Khi tha o$i trp !o> „ !G† lam tha o$i thfi giuan naŠ cho tuŠ t‹dc la tha o$ithfi iG$m cod 'ong kung Xech €x !G† lam tha o$i thfi gian 'a~n cuŒa —C„ t‹dcla tha o$i 'ong iGŽn ua oŽng cf NKhi 'ong C cod <adn X awm thA T @a —C„ GBu hawn c‹Šc nghpch nGwn Xhowng'a~n @a —C„ chuG$n !ang traŠng thadi ng‹ng

?..M. N0ACR..2.1. Cb ,547 *c -i6 $à !h 3c -45, %E! '0 qIvC

BN c3+ .o, 4„OC giống như m< SC không c2 cH c cng hay đ;ng h#n là m< *an%i%o* không c2 cHcnNnA Z7nh %a+ đây mô 8 c3+ .o, kf hiệ+ /à m.ch ư#ng đư#ng của 4„OCA

2/

Onod Q Onod Q Onod QOnod Q

C3+ .o

Onod j Onod j Onod jOnod j

)f hiệ+ Lư#ng đư#ngZ7nh Q‹




)hi đ_ m< hiệ + điện h! m< chiN+ hIo m< chiN+ nh3 đ6nh h7 khi đ!n điện h! BŽ, 4„OC dẫn điện /khi á$ hiệ+ h! hIo chiN+ ngưTc l.i h7 đ!n *6 %ố :BŽ, 4„OC cũng dẫn điện, 4„OC hể hiện m< điện *âm Vđiện h! hai đầ+ 4„OC gi8m khi dEng điện X+a 4„OC ngWA L^ các 0nh ch3 *ên, 4„OC ư#ng đư#n/Ji hai 4iodI InI* m-c đối đầ+A LhHc !, khi không c2 4„OC, ngư@i a c2 hể d5ng hai 4iodI InI* c2 điệh! InI* h0ch hT$ để hay h!A VZ7nh QwW

L*ong ng dụng, 4„OC hư@ng d5ng để m1 L*iacA Lh0 dụ như m.ch điN+ chPnh đ< %áng của b2ng đsVZ7nh QW

… bán kf dư#ng h7 điện h! ng, ụ n.$ điện cho đ!n điện h! B Ž h7 4„OC dẫn, .o dEng k0ch chL*iac dẫn điệnA Z! bán k dư#ng, L*iac .m ngưngA >!n bán k âm ụ C n.$ điện hIo chiN+ ngưTc l.i đ!điện h! :BŽ, 4„OC l.i dẫn điện k0ch L*iac dẫn điệnA La hay đi B để hay đi h@i h[ng n.$ điện của ụ

do đ2 hay đi g2c dẫn của L*iac đưa đ!n làm hay đi đ< %áng của b2ng đsnA?..M.M. $gu!OFn P!EQ Rac t4nh aU caEc thoFng soá G!H thuaIt.vGdt maŠch iGŽn nh‹ hAnh 1N&1a:

fdi nguoBn iGŽn TC cod thG$ iGBu ch8nh ‹fŠc t‹ tha> lGwn caoN Khi TC

thA Tiac Xhowng 'a~nF 'ong iGŽn ua nod <a…ng XhowngN Khi ta`ng TC fŒ trp !onhoŒ thA 'ong iGŽn ua Tiac ch8 la 'ong iGŽn r8 cod trp !o> nhoŒN G>u tta`ng TC G>n moŽt trp !o> uŒ lfdn thA iGŽn thG> trGwn Tiac ta`ng G>n giad trp thA iGŽn thG> trGwn Tiac laŠi giaŒm kuo>ng @a 'ong iGŽn ua 'iac <aét aBu ta`nlGwn nhanhN “iGŽn thG> na goŠi la iGŽn thG> ngaŽ ZUrGaXo@Gr[ @a 'ong iGŽt‹fng ‹dng @fdi nod la 'ong iGŽn ngaŽ €U–N “iGŽn thG> U– cuŒa Tiac cod trp !otrong XhoaŒng t‹ 2 G>n 4N Tong iGŽn €U– cod trp !o> XhoaŒng t‹ @ai chuŠµ G>n @ai tra`m µN

Khi o$i chiGBu 'ong iGŽn ng‹fŠc laŠi @a ta`ng nguoBn TC thGo chiGBu awm tTia`c cu†ng 'a~n thGo chiGBu ng‹fŠc laŠi @a ta @G† ‹fŠc a.c tuG>n cuŒa Tiac nhhAnh 1N&1<N

hAn @ao a.c tenh own ’ mG cuŒa Tiac ta tha> Tiac gio>ng nh‹ hai 'io'œGnGr a>u o>i aBu nhau nh‹ hAnh 1N&aN

?..?.?. t-! d-d %47 *i~) ,= qIvC: Tung oBng hoB –- G$ fŒ thang o „k1ΩF roBi chaŽ hai aBu uG o G

XiG$m tra oBng hoBN —au od đưa hai aBu uG o @ao 2 chawn cuŒa N0AC @a tiG>

hanh o$i uG oF !au 2 laBn o$i uG o nG>u –- GBu cho XG>t uaŒ Ω tch‹dng toŒ T€C con to>dtN Cadc tr‹fng hfŠ Xhadc la T€C hoŒng?..?.. 5ng duLng. NuUng Paá! doUng caáV cho T@AC hoaLt RoIng

20

Z7nh 1N&1a

LQ

2

„

TC

€U–

U–

€

EU–

E€U–

1

2

1

2

H@- 1.O1Y: 9ac t4nh






: Hình daùng:: Caùch môû vaø khoaù T!ac:

* Cadch mfŒ: + _iGŽu iGŽn thG> 21 '‹fng @fdi €x '‹fng ha awmN + _iGŽu iGŽn thG> 21 awm @fdi €x '‹fng ha awmN* Khoda riac: rong iGBu XiGŽn lam @iGŽc chua$n thA @iGŽc Xhoad moŽt ria

gio>ng nh‹ @iGŽc Xhoad moŽt —C„ Xhi giad trp 'ong iGŽn giaŒm '‹fdi giad tr'ong iGŽn 'u trAN

" Caùch #o vaø k!$%m &a T!ac:—‹Œ 'uŠng oBng hoB –- G$ giai o „k1Ω G$ o @a kadc pnh cadc c‹Šc 1F

x:

+ xoŠi cadc chawn riac la vF ŸF N + “o iGŽn trfŒ t‹ng ca. chawn ria`cN+ “oŠc XG>t uaŒ ch8 cod moŽt ca. chawn cuŒa riac cod iGŽn trfŒ kadc pnZchud d giad trp iGŽn trfŒ na Xhowng o$i Xhi tha o$i c‹Šc tenh uG o[N xiaŒ !‹od la ca. chawn vF ŸN ta XG>t luaŽn chawn con laŠi la 2N

+ “a.t uG Gn cuŒa –- Z+ cuŒa in[ @ao chawn 2F uG oŒ @ao moŽt tronhai chawn con laŠi[ giaŒ !‹Œ la chawn v ta Xech kung '‹fng @ao chawn ŸN G>u XimoBng hoB giaŒm @GB <Gwn haŒi roBi ‹dng im thA chawn v la c‹Šc x @a Ÿ la G>u –- giaŒm @GB <Gwn haŒi @a Xhowng ‹dng im ma hfi traŒ ng‹fŠc laŠi tchawn v la 1 @a Ÿ la c‹Šc x ZXech kung '‹fng <a…ng cadch chaŠm nhGŠ uG G@ao chawn muo>n Xech[N

?..?.. 5ng duLng. rong cadc maŠch iGBu XhiG$nF maŠch iGBu ch8nh !adng to>i <odng GnN

31

n

1

2

x;Ynh 1.[> ;Ynh daEngcuJa Triac



( )

1 * ) # # +

' , - * . /

1

)"

0

$

1 )

1

#

#

#

2

% 1

"

#

% a

c


Chương ++7 C[C %\C] *+,- T^ C_ `@-

BÀI 2.1: M•CH CH€NH LU&.1.1. CA2 t;"B ng2yGn :D h";t đHng cJa các :"; m;ch chVnh :ư2 dng tr"ng ô tô

KhaEi niOIW: -oŽt hGŽ tho>ng maŠch iGŽn ‹fŠc !‹Œ 'uŠng <ao goBm ra>tnhiGBu nguoBn iGŽn ad Xhadc nhau: moŽt chiGBu ZTC[ la~n koa chiGBu ZC[N rongodF nguoBn iGŽn ad ‹fŠc !‹Œ 'uŠng nhiGBu nha>t la

S\ 97] K;7^0 B7= $3_7]$ 78$ A/

—f oB Xho>i

;oaLt RoIng tÙng Ghoái&i!án a' guoBn 22¡5_œ ‹fŠc ‹a @ao ngo† @ao cuŒa <iG>n ad nha…m

lam haŠ iGŽn ad kuo>ng hu hfŠ @fdi maŠch caBn thiG>t G$ hoaŠt oŽngN u

thGo cowng !ua>t hoaŠt oŽng cuŒa maŠchF ta choŠn <iG>n ad ‹dng @fdi cowng !ua>tthech hfŠ Z3F 5F /F¢[NguoBn 22¡5_œ ‹fŠc ‹a @ao ngo† @ao cuŒa <iG>n ad nha…m lam haŠ

iGŽn ad kuo>ng hu hfŠ @fdi maŠch caBn thiG>t G$ hoaŠt oŽngN u thGo cowng!ua>t hoaŠt oŽng cuŒa maŠchF ta choŠn <iG>n ad ‹dng @fdi cowng !ua>t thech hfŠZ3F 5F /F¢[N

“iGŽn ad !au Xhi ua <iG>n ad @a~n con iGŽn ad koa chiGBuN To odF muo>n!‹Œ 'uŠng iGŽn ad moŽt chiGBuF ta ‹a ua Xho>i ch8nh l‹u• %ach chnh :2 1 nửa ch2 eE S# đ? m.ch

E guGwn ld hoaŠt oŽng:xiaŒ !‹Œ fŒ n‹Œa <adn X aBu Z4[£Z3[Tiot ‹fŠc hawn c‹Šc thuaŽn nGwn 'a~n

cod 'ong ra ca> cho taŒiN Tong iGŽn i t‹ Z3[ ua T roBi ua taŒi @a @GB Z4[¤Œ n‹Œa <adn X !au Z4[ƒZ3[ “io>t cho taŒih‹ @aŽ !au hai <adn X thA 'ong iGŽn ch8 i ua taŒi moŽt ‹fng 'u nha>t

nGwn goŠi la 'ong iGŽn moŽt chiGBu uŠ C cod nhiGŽm @uŠ loŠc thanh haBn koa chiGBu @a ka† 'ong ua taŒi Xhi T

hawn c‹Šc nghpchN ”uad trAnh naŠ ’ ka† nh‹ !au:

Khi T 'a~n iGŽn thA tuŠ C ‹fŠc naŠ iGŽn <a…ng @fdi iGŽn ad ua TF Xhi TXhowng 'a~n iGŽn thA tuŠ C !G† hodng iGŽn t‹ <aŒn c‹Šc Z+[ ua ttai3 @a @GB <aŒnc‹Šc ZE[ ‹fŠc thG$ hiGŽn ua oB thp !au

32

t

t

Khi cod tuŠ Khi ch‹acod tuŠ €Z@[

out

iZ@[in



)

1

#

#

#

2

- +

c a u d i o t

1

"

0

)

$ t

1 3

% 1

"

#

%

a

c

4 0

1

)"

0


• (aïch ch)nh l$u toa*n ky* E S# đ? m.ch

E 9g+yên lf ho. đ<ngxiaŒ !‹Œ fŒ <adn X aBu iGŽn ad C a.t @ao maŠch fŒ + @a UE ludc na

T1 hawn c‹Šc thuaŽn con T2 hawn c‹Šc nghpchNT1 !G† cho 'ong iGŽn chaŠ ua t‹ →T1→„™ @a @GB C—ang <adn X tiG> thGo giaŒ !‹Œ iGŽn ad c taŠi U+ con fŒ E ludc na

hawn c‹Šc nghpch con T2 hawn c‹Šc thuaŽn !G† cho 'ong chaŠ ua t‹ U→T2→@a @GB C

h‹ @aŽ ua 2 <adn X thA 'ong iGŽn ch8 i ua taŒi „ ™ thGo moŽt ‹fng 'nha>t nGwn goŠi la 'ong iGŽn moŽt chiGBu ZTC[

uŠ C cod nhiGŽm @uŠ loŠc thanh haBn koa chiGBu @a naŠ ka† t‹fng t‹Š n

maŠch ch8nh l‹u moŽt <adn X thG$ thiGŽn ua oB thp !au

• (aïch ch)nh l$u ca+uE S# đ? m.ch

E guGwn ld hoaŠt oŽng:xiaŒ !‹Œ fŒ n‹Œa chu X aBu 3ƒ4 iot T1F T

‹fŠc hawn c‹Šc thuaŽn nGwn 'a~n con T2FT4 hawn c‹Šc ng‹fŠc Xhowng 'a~n nGcod 'ong i t‹ 3→ T1 →2 →„t →3→ T3 →4

¤¥ n‹Œa chu X !au 3£4 iot T1F T3F ‹fŠc hawn c‹Šc ng‹fŠc nGwn Xhow'a~n con T2FT4 hawn c‹Šc thuaŽn nGwn 'a~n cod 'ong i t‹ 4→ T2 →2 →„t →3T4 →3

• (aïch ch)nh l$u o"i a'-E —f oB nguGwn ld:

33

+TC

U

C

„™

T2

C

T

1

C

EU

out

U

t

t

Khi cod tuŠ Khi ch‹acod tuŠ

t

iZ@[in

( " .

"

1

#

#

#

2

( 1 . $ t

1

1 # # # 2

% 1

" "

#

%

a

c

4 0

1

)"

0




E guGwn ld lam @iGŽc rong <adn X aBu @£ : T1 'a~n iGŽn C1 naŠ G>n giad trp 8nh cuŒa @

@Z[12@N√2 1%0F&“iGŽn ad trGwn C1 ‹fŠc tenh : c1 @Z[ ’ F& 1%0@

rong <adn X tiG> thGo ƒ : “2 'a~n iGŽn F c2 naŠ iGŽn tfdi giad trp 8nh :

C2 c1 +Z @Z[ ’ F&[ 2N1%0 33/

2.1.2. K!H thuaIt Pa,V raEV aU s`Ja ch`Ha h` hoJng thoFng thÙng trongWaLch chnh Pù• h$%ng 'ha' /a0' la0'iai oaïn 1-

U‹fdc 1 > G† maŠch in ra gia> U‹fdc 2 : Chua$n lGwn <o maŠch oBngU‹fdc 4 : Tung 'ao caét ha…n maŠch in @G trGwn gia>U‹fdc 5 : gawm maŠch in trong ˜Gcl3

U‹fdc % : Khoan maŠch inU‹fdc & : ™am <aŒo @GŽ maŠch3iai RoaLn M > ga,n Pinh GiOIn POan bo aU haUn Pinh GiOInU‹fdc 1 : xaén linh XiGŽn tech c‹Šc tr‹fdcU‹fdc 2 : xaén linh XiGŽn thuŠ oŽng ZC[U‹fdc 3: gaén <iG>n ad nguoBn3iai RoaLn ? : XiG$m tra @aŽn hanh chaŠ th‹Œ

• h$%ng 'ha' s$a ch$4aU‹fdc 1> KhaŒo !adt maŠchU‹fdc 2: Ca> nguoBn cho maŠch @a uan !adt

U‹fdc 3: KiG$m tra iGŽn ad C fŒ ngo† @ao @a TC fŒ ngo† ra nG>u cod C

nh‹ng Xhowng cod TC ch‹dng toŒ maŠch n hanh thado linh XiGŽn ra XhoŒi maŠch G$ XiG$m

tra nguoŽiU‹fdc 5: ha thG> linh XiGŽn h‹ hoŒngU‹fdc %: Ca> nguoBn laŠi cho maŠch @a oF XiG$m tra

34




BÀI M.?> '•C; K;_<^C; 9A60 q‚NG BT2.R.1. M5'- *-'- %5i )S' ,-4 *i( r '-!

7'6'0'0' Xơ mạchS# đ? m.ch $hân cHc miI* đưTc cho *ên h7nh QAaA S# đ? ư#ng đư#ng như h7nh QAb S# đ? này c

điện *1 cHc , không hể bỏ X+a đối /Ji hành $hần OCAL*ên %# đ? không c2 m_ * U làm cho /iệc $hân 0ch *3 $hc .$š nên *ong hHc ! hầ+ h! các *ư@ng hT

c2 hể bỏ X+aA

(CC Ž „Ž C„*

/ β* I β„Ž *

Ž C „C / Ž Ž C * „/ Cj * „ Vβ(QW„Ž

/

/ *

aW bW

H@- 1.R. D.ch $hân cHc miI* ' aW S# đ? m.ch š bW S# đ? ư#ng đư#ngO$ dụng đ6nh l+\ ki*chohho•• /Ji đầ+ /ào h7nh QAb a c2'

/ „Žβ* I ( „ „Žβ* I ( Vβ ( QW„Ž BJi * I' điện *1 h+\n của diodI

i

.

@ q

e " =

BJi L' điện h! nhiệ của *a%i%o*, 1 nhiệ đ< b7nh hư@ng L j‹mB, do đ2'

@ q

m9 "

j‹=

/

b β* I (V β ( QW „Ž

B7 β hư@ng lJn h#n Q do đ2 $hư#ng *7nh đưTc *; gGnA b ≈ β* I ( β ≈ βV* I ( W

B7 hư@ng lJn h#n * I *3 nhiN+ nên ' b ≈ β* I L*1 kháng /ào' / b ⁄ ⁄ ŽL*1 kháng *a * ' BJi / UB, „Ž UB /à β„Ž U h7 %# đ? QAb c2 hể hay h! b[ng m< m.ch ư#n

đư#ng rn h1 m.chA )! X+8 là' * C

Zệ %ố kh+!ch đ.i điện á$ ) + đưTc 0nh như %a+ '

35

€U




„Ž / e b

* : „* C : β„Ž C : β

* C 9ên' ) + : β / b

Lhay h! b β V* I ( W a c2'C "

u

v i @

e A e " = = −

+

]3y M3$ Mx b ≈ β a c2

C "

u

i v

e A e = = −

Zệ %ố kh+!ch đ.i dEng điện' ) i '" "

q

v v %

q q q A q q q β = = =

+

viá *6 của Ž hư@ng chGn gần /Ji b nên cho $h`$ M3$ MP „Ž „/ A LhIo l+\ $hân dEng /Ji m.ch /ào a%ˆ c2 k! X+8'

Z#n nqa' ê v

% v %

n n q q q q = =

+ +

do đ2' "

q e

C

A A

= −

+an hệ giqa ) i /à ) + ' ]_c irm>_c điểm của m.ch kh+!ch đ.i C là '

: CHc của L*an%i%o* ch+ng cho c8 0n hiệ+ *a /à 0n hiệ+ /ào V đ3+ ma%% đối /Ji hành $hần Moay chiN+ WA: L0n hiệ+ /ào cHc Ž: L0n hiệ+ *a đưTc l3y 1 cHc C /à đ8o $ha /Ji 0n hiệ+ /àoA:

&.'.1.&. Cách N9y dOng đfc t2yWn và"B ra và đfc t2yWn tr2yền đ;t )hi kh8o %á các đ_c 0nh của L*an%i%o*, ngư@i a kh8o %á mối X+an hệ cn b8n, đ2 là X+an hệ giqa dEng điện

ng /ào „Ž /Ji điện á$ /ào Ž, X+an hệ giqa điện á$ /ào Ž /Ji dEng ng *a „C /Ji điện á$ *a CA

+an hệ giqa dEng điện ng /ào „Ž /à điện á$ /ào Ž , đ? h6 biể+ di=n %H $hụ h+<c của „ Ž hIo %H hayđi của Ž ng /Ji kho8ng giá *6 của điện á$ *a C gGi là đ_c +y!n ng /ào của L*.n%i%o*A+an hệ giqa dEng điện ng *a „C /à điện á$ ng /ào Ž ' đ? h6 biể+ di=n mối X+an hệ này gGi là đ_c

+y!n ng *a của *a%i%o*A

• ]_c tu>ến và$L*ong cách m-c C, để Mác đ6nh đ_c +y!n /ào cần giq ng+yên điện á$ C , hay đi điện á$ /ào Ž

ghi các *6 %ố „Ž ư#ng ng %a+ đ2 dHng đ? h6 X+an hệ này %ˆ h+ đưTc k! X+8 như h7nh QAaA Lhay đi C

đ!n Q giá *6 cố đ6nh khác /à làm l.i ư#ng H %ˆ đưTc đư@ng công h haiA Li!$ ục làm như /\y %ˆ c2 Q hGđ_c +y!n /ào của L*an%i%o* m-c ch+ng mi#A

3%




k ]_c tu>ến "a>ể /ˆ đưTc đ_c +y!n *a của L*an%i%o* cách m-c C, cần giq dEng „Ž 1 m< *6 %ố cố đ6nh nào đ2, ha

đi điện á$ C /à ghi l.i giá *6 ư#ng ng của dEng „C , k! X+8 /ˆ đưTc đư@ng cong %H $hụ h+<c của /ào C ng /og+I „Ž cho *ưJcA Lhay đi „Ž /og+I các giá *6 cố đ6nh khác /à làm ư#ng H như *ên %ˆ đưT

m< hG đ_c +y!n biể+ h6 X+an hệ giqa điện á$ *a C /og+I dEng „C khi coi dEng „Ž là ham %ố như h7nQAbA

: L^ hG đ_c +y!n này a c2 nh\n M` %a+' .i miNn kh+!ch đ.i đ< dốc của đ_c +y!n khá lJn /7 *oncách m-c này dEng „ không giq cố đ6nhA )hi ng C đ< *<ng hiệ+ dụng miNn ba€# hŠ$ l.i làm cho h. dẫđ!n collIco* nhiN+ h#n do đ2 dEng „C ng lênA )hi C gi8m M+ống U h7 „C cũng gi8mM+ống U Vcác đ_c +y!n đN+ X+a gốc o. đ<WA S1 dx như /\y là /7 điện á$ ghi *ên *ục hoành là C CŽ

Ž như /\y .i điểm +ốn của đ_c +y!n, CŽ gi8m M+ống U, i!$ ục gi8m C %ˆ làm cho ch+yển i!collIco* $hân $hân cHc h+\nA >iện á$ $hân cHc này %ˆ đry các h. dẫn hiể+ %ố .o han dEng collIco* X+a*1 l.i miNn ba€#, k! X+8 khi C U h7 „C cũng b[ng UA 9gưTc l.i n!+ ng C lên X+á lJn h7 dEng „C ng lên đ< ng< Vđư@ng đ đo.n *ên h7nh QAbW, do đ2 miNn đánh hủng i!$ M;c VdiodIW c của L*an%i%o*

k ]_c tu>ến t"u>+n ạt

3&

56nh 1.7a. “a.c tuG>n @ao cuŒamaŠch C

15

1

5

F51F 1F5

C

2

U

Z[

€UZµ[

C%

€C

Zm[

'a(c &)*$+n&)*$,n #a-&

56nh 1.7. “a.c tuG>n ra @a a.c tuG>n truGBn aŠt

cuŒa ran!i!tor maéc C

C

%

C

2

€U %µ

€U 4µ

€UZµ[ 1 / % 4 2 1 2 3 4

5 % C

Z[

€U µ

€U 2µ

0U

1µ%

5

4

3

2

1

€U /µ

'a(c &)*$+n a




>_c +y!n *+yNn đ. biể+ h6 mối X+an hệ giqa dEng *a V„CW /à dEng /ào „Ž khi C cố đ6nh A >_c +y!n nàyc2 hể nh\n đưTc b[ng cách giq ng+yên điện á$ C , hay đi dEng „Ž ghi l.i các giá *6 ư#ng ng „C *ên*ục o. đ<, hay đi các giá *6 của C /à làm ư#ng H như *ên a c2 hG đ_c +y!n *+yNn đ., cũng c2 hể%+y *a hG đ_c +y!n này ^ đ_c +y!n *a Vh7nh QAbWA Cách làm như %a+' L.i /6 *0 C cho *ưJc *ên đ_c +y!n*a /ˆ đư@ng %ong %ong /Ji *ục +ng, đư@ng này c- đ_c +y!n *a 1 nhqng điểm khác nha+A Lư#ng ng /Jicác giao điểm này 7m đưTc giá *6 „CA L*ên hệ o. đ< „C, „Ž c2 hể /ˆ đưTc nhqng điểm ho8 mtn c_$ *6 %ố „C,„Ž /â 7m đưTc,nối các điểm này l.i /Ji nha+ %ˆ đưTc đ_c +y!n *+yNn đ. cần 7m

2.R.2. M•CH KHUƒCH Đ•I M„C THrn KI…U B CHUNG7'6'7'0' Xơ mạch2./.2.2. 'a(c #!$%m-aŠch <a!G chung a.c tr‹ng la trfŒ Xhadng @ao nhoŒF trfŒ Xhadng ra lfdn @a

hGŽ !o> XhuG>ch aŠi iGŽn ad nhoŒ hfn maŠch CF trong Xhi od hGŽ !o> XhuG>chaŠi 'ong lfnNen hiGŽu @ao ‹fŠc ‹a tfdi c‹Šc F ten hiGŽu ra ‹fŠc la> trGwn c‹Šc C@a oBng ha @fdi ten hiGŽu @aoF c‹Šc U ‹fŠc a>u ma!! chung cho caŒ ten hiGŽu rala~n ten hiGŽu @aoN —f oB nh‹ hAnh 1N5N —f oB t‹fng nh‹ hAnh 1N5N1

2./.2./. Caùch 0a* d-ng #a(c &)*$+n vaøo3a vaø #a(c &)*$+n &)*$,n #a-&

4 'a(c &)*$+n vaøoT‹Šng “a.c tuG>n @ao trong tr‹fng hfŠ na la kadc pnh uan hGŽ ham

!o> € ›ZU[ Xhi iGŽn ad ra CU co> pnhN-uo>n @aŽ caBn gi‹† CU fŒ moŽ giad trp Xhowng o$iF tha o$i giad trp U !auod ghi laŠi giad trp 'ong € t‹fng ‹dngN UiG$u 'iG~n XG>t uaŒ na trGwn truŠc toaŠ oŽ €„+ ZU[ !G† nhaŽn ‹fŠc a.c tuG>n @ao ‹dng @fdi giad trp CU a† <iG>tN hao$i cadc giad trp co> pnh cuŒa CU lam t‹fng t‹Š nh‹ trGwn !G† ‹fŠc hoŠ a.ctuG>n @ao nh‹ hAnh 1N5N1aN

3/

56nh 1.8 : -aŠch CU

@

@

„t

„C

„

Cr

C@

U

r

+

ECC

F2 F4 F% F/ 1F C

Z[ 5 1

15

C<h ung caét €

C

€U 3µ

C

Z[

C

2

C1

C1

0µ/µ&µ

%µ

5µ

1µ

4µ3µ2µ

/&%

54321

€C

Zm[€ €

€C

€r

c

@ „

r

G α€

„

C

r

r

56nh 1.8 .1: —f oB t‹fng‹fng




4 'a(c &)*$+n a

“a.c tuG>n ra moww taŒ uan hGŽ gi‹†a 'ong iGŽn ra € C @fdi iGŽn ad ra Z€C ›ZCU[[ Xhi gi‹† 'ong @ao € fŒ moŽt giad trp co> pnhN Ca`n c‹d @ao hAnh 1N5gi‹† 'ong € fŒ moŽt giad trp co> pnh nao od <iG>n o$i giad trp cuŒa CU ghi lacadc giad trp €C t‹fng ‹dngF !au od <iG$u 'iG~n cadc XG>t uaŒ trGwn truŠc toaŠ oŽ ’ CU !G† ‹fŠc a.c tuG>n raN ha o$i cadc giad trp € !G† ‹fŠc hoŠ a.c tuG>n

nh‹ hAnh 1N5N1<N rGwn a.c tuG>n na ‹fŠc chia lam 3 @ung: @ung tech c‹Šc@ung caét @a @ung <a†o hoaN

4 'a(c &)*$+n &)*$,n #a-& “a.c tuG>n truGBn a.t ch8 ro† uan hGŽ ham !o> gi‹†a 'ong ra @a 'on

@ao €C ›Z€[ Xhi iGŽn ad ra gi‹† co> pnhN “G$ @G† a.c tuG>n na cod thGlam <a…ng hai cadch: hoa.c <a…ng th‹Šc nghiGŽm ad 'uŠng !f oB ZhAnh 1N4<[ F gi‹nguGwn iGŽn ad CU tha o$i 'ong @ao € ghi laŠi cadc XG>t uaŒ t‹fng ‹dn'ong €CF !au od <iG$u 'iG~n cadc XG>t uaŒ thu ‹fŠc trGwn toaŠ oŽ €C ’ € !G† ‹f

30

€C

Zm[

+1 E1 E2 E3 E4 E5 E% E& E/

CUZ[

€ 4m

-iGBnXhuG>ch aŠi

-iGBn<a†ohoa

9anhthung

€ 3m

€ 2m

€ 1m

56nh 1.8.1. “a.c tuG>n ra

Za[ Z<[

U Z[

F5 1F 1F5

3

2

1

€ Zm[

_CB

1

_CB

e

_CB

f

56nh 1.8.1aN _oŠ a.c tuG>n

@ao maŠch Uaœf chung




a.c tuG>n truGBn aŠtN ha o$i giad trp co> pnh CU !G† ‹fŠc hoŠ a.c tuG>ntruGBn aŠt nh‹ hAnh 1N5N1cN _oa.c <a…ng cadch !u ra t‹ a.c tuG>n ra : t‹iG$m CU cho tr‹fdc trGwn a.c tuG>n ra ta XG† ‹fng !ong !ong @fe truŠc tungF‹fng na !G† caét hoŠ a.c tuG>n ra taŠi cadc

iG$m ‹dng @fdi € Xhadc nhauN ‹ cadc giao iG$m na cod thG$ tAm ‹fŠc trGwntruŠc tung cadc giad trp €C t‹fng ‹dngN Ca`n c‹d @ao cadc ca. giad trp €F €C na codthG$B @G† a.c tuG>n truGBn aŠt ‹dng @fdi moŽt iGŽn ad CU cho tr‹fdcF lamt‹fng t‹Š @fe cadc CU Xhadc nhau !G† ‹fŠc hoŠ a.c tuG>n truGBn aŠt nh‹ hAnh1N5N1c

4

€ 4m

“a.ctuG>ntruGBnaŠt

“a.ctuG>n ra4

3

2

1

CU

%

CU

2

4 3 2 1 E1 E2 E3 E4 E5E%

CUZ[

€Zm

[

€

1m

€

3m€

2m

€C

Zm[

56nh 1.8.1c. “a.c tuG>n truGBn aŠt !u ra t^đ_c tu!n ra




2.R.R. M•CH KHUƒCH Đ•I M„C THrn KI…U C CHUNG

&.'.'.1. (ơ đ m;ch

2.3.3.2. 9a:c i!;< en hiGŽu ‹fŠc ‹a @ao c‹Šc UN en hiGŽu ra ‹fŠc la> t‹ c‹Šc cuŒa ran!i!tor nh

hAnh 1N%N —f oB ‹fŠc maéc c‹Šc C chung cho caŒ ten hiGŽu ra @a ten hiGŽu @aoN“iGŽad ra Zten hiGŽu ra[ luown nhoŒ hfn ten hiGŽu @ao chudt et <fŒi @A tiGwu hao trGwn c‹Šc tfdi c‹Šc F 'o od K u ≈ 1 Xhowng gio>ng nh‹ iGŽn ad c‹Šc CF iGŽn ad c‹Šc Zr[ cunha @fdi iGŽn ad @ao Z@[ @a iGŽn ad r ≈ @ N

fdi trfŒ Xhadng @ao lfdn @a trfŒ Xhadng ra nhoŒF !f oB na th‹fng ‹fŠ!‹Œ 'uŠng G$ ho>i hfŠ trfŒ XhadngN _iGŽu uaŒ cuŒa maŠch cod thG$ aŠt t‹fn‹fng @fdi moŽt <iG>n adN

2.3.3.3. Cach =a>y ?$ïng a:c tuy!án @a*o, ra @a* a:c tuy!án truy!+aït

4 'a(c &)*$+n vaøo

“a.c tuG>n @ao cuŒa maŠch chung collGctor ZCC[ €U ›ZCU[ Xhi iGŽn ad ra Xhowng o$i cod 'aŠng nh‹ hAnh 1N%N1a nod cod 'aŠng Xhadc ha•n !o @fdi cadc a.tuG>n @ao cuŒa hai maŠch C @a UC kGdt tr‹fdc awN “od la 'o trong XiG$u maémaŠch na iGŽn ad @ao CU huŠ thuoŽc ra>t nhiGBu @ao iGŽn ad ra C ZXlam @iGŽc fŒ chG> oŽ XhuG>ch aŠi iGŽn ad U o>i @fdi ran!i!tor —ilic luown gi‹XhoaŒng F&F con tran!i!tor xGcmani @ao XhoaŒng F3 trong Xhi od iGŽn adC <iG>n o$i trong XhoaŒng roŽng[N

41

CC

56nh 1.A N-aŠch XhuG>ch aŠi taŒi c‹Šc maéc CC

C1

C2

r„ €r@

€@

„U

@

r

CC

56nh 1.A N-aŠch XhuG>ch aŠi taŒi c‹Šc maéc CC

C1

C2

r

„

€r@

€@

„U

@

r

E1 E2 E3 E4

CUZ[

1

/

%

4

2

C

21 C

41

€U

Zm[

56nh 1.A.1a. _oŠ a.ctuG>n@ao

cuŒa ran!i!tor maéc CC




4 'a(c &)*$+n a vaø #a(c &)*$+n &)*$,n #a-&“a.c tuG>n ra cuŒa ran!i!tor maéc CC mow taŒ uan hGŽ gi‹†a 'ong € @a

iGŽn ad C Xhi 'ong @ao €U Xhowng o$iN “a.c tuG>n truGBn aŠt trong tr‹fnghfŠ na mow taŒ uan hGŽ gi‹†a 'ong ra € @a 'ong @ao €U Xhi iGŽn ad C

Xhowng o$iN rong th‹Šc tG> cod thG$ coi €C ≈ € cho nGwn a.c tuG>n ra @a a.ctuG>n truGBn aŠt trong maŠch CC t‹fng t‹Š maŠch CN

R.R.. C' '- %E 3à) $i6' '0 )5'- *-'- %5i

Ch #é : l¦ ch #é Xhuch #¹i c¶ chu X• tÝn hiÖu @¦oN Ch #é n¦ c~hiÖu !u§t th§ nh¨ng mo hi tun nh> nh§t nn chª #¨«c 'Šng trong c9ctÇng Xhuch #¹i #"nN

Ch #é U: l¦ ch #é Xhuch #¹i n‹a chu X• tÝn hiÖu @¦oF ch #é n¦ c~ hiÖu!u§t cao nh¨gn mo kun t©m lenF c~ th6 Xh¬c hfc <ng c9ch Xt h« @ei

ch #é U @¦ 'Šng h$i ti ©mNCh #é U: c~ tÝnh ch§t chu6n ti gi®a ch #é @¦ UN ~ c~ '(ng t¯nh nh>

#6 tham gia @9o @iÖc gi¶m mo l]c tÝn hiÖu @¦o c~ <in #é nh>NCh #é C: Xhuch #¹i tÝn hiÖu ra trong mét hÇn n‹a chu X•F n~ c~ hiÖu !u§t r§t

cao nh¨ng mo cpng r§t lenN Ch #é n¦ #¨«c ng 'fng trong c9c m¹chXhuch #¹i cao tÇn c~ t¶i l¦ Xhung céng h¨.ng #6chŽn lŽc tÇn !… mong mu…n ho7c c9c m¹ch Xhuch #¹i #° XoN

Ch #é T: . ch #é n¦ tran!i!tor l¦m @iÖc nh¨ mét Xho9 #iÖn t‹

&.. Các i2 ghjp tầng h2Wch đ; 2..1. 'aLch GhuOách RaLi taJi @C

B 'a(c #!$%m-aŠch XhuG>ch aŠi ghGd „C cod moŽt !o> nh‹fŠc iG$m la :+ uŠ ghGd gi‹†a cadc taBng lam !u giaŒm <iGwn oŽ ten hiGŽu fŒ taBn !o> tha>

nh‹ng ta`ng fŒ @ung taBn !o> caoN+ “iGŽn trfŒ taŒi lam tiGwu hao cowng !ua>t C @a TC giaŒm hiGŽu !ua>t cuŒa

maŠch @a Xhod ho>i hfŠ trfŒ Xhadng gi‹†a cadc taBng ¢ To @aŽ maŠch „C ch8‹fŠc !‹Œ 'uŠng G$ XhuG>ch aŠi ten hiGŽu nhoŒN

42

€UZµ[ / % 4 2 E1 E2 E3 E4 E5

E% C

Z[

€U

1µ

C 41

€U %µ

C

41€U 4µ

C

41

€U µC

41

€U 2µ

C

41

C

2

C

41

C

%

C

41

“a.c tuG>ntruGBn aŠt

€Zm[

1

%5

4

3

2

“a.ctuG>n ra

€U /µ

C

41

56nh 1.A.1. _oŠ a.c tuG>n ra @a hoŠa.c tuG>n truGBn aŠt cuŒa tran!i!tor maécCC




B Sô #o, ma-ch_Anh 2N2 la maŠch XhuG>ch aŠi goBm 2 taBng ghGd @fdi nhau <a…ng „C_GŽ !o> XhuG>ch aŠi iGŽn ad fŒ mo~i taBng:

rfŒ Xhadng @ao cuŒa maŠch : „1 ¡¡ „2 ¡¡ βrG rfŒ Xhadng ra cuŒa maŠch : r „C2 ¡¡ ro

e 'uŠ 1 : enh hGŽ !o> XhuG>ch aŠi iGŽn adF iGŽn ad raF trfŒ Xhadng @ao @atrfŒ Xhadng ra cuŒa maŠch XhuG>ch aŠi ghGd taBng <a…ng „C ZhAnh 2N3[N UiG>t iGŽtrfŒ taŒi „™ 1K ΩN

G!aû!:Cadc giad trp hawn c‹Šc ZchG> oŽ TC[ tenh ‹fŠc la:U 4F&F 4F C 11F € 4-a a cod:

_GŽ !o> XhuG>ch aŠi iGŽn ad fŒ taBng 1:

43

56nh 2.2. -aŠch ghGd taBng <a…ng„C

@

„™

r

„

2 „

2 „

4 „

2

C2

C—1

C2

C1

„1 „C1 „3 „

C2

+CC

@

LC

u

"

p p A

ee j

−

=

( ) ( )( )[ ]n,QUj

R,‹

j,‹‹R

R,‹

R,‹jUUeew,meeQReej,jeeeeVQQQ −=

Ω

Ω

−Ω

Ω

−==

A A A

"

" p p

A @

@C

e

β

Ω=== R,‹m

j‹j‹

i

@

q "

56nh 2.3. -aŠch cho @e 'uŠ

1

„™

2µ˜1K Ω2µ˜

1µ˜

@ 2µ

4F&K Ω 4F&K Ω 1K Ω

15K Ω 2F2K Ω 15K Ω

2F2K Ω

2

1µ˜1µ˜




_GŽ !o> XhuG>ch aŠi fŒ taBng 2

_GŽ !o> XhuG>ch aŠi iGŽn ad cuŒa caŒ maŠch

K K 1 K 2 ZE12F3[ ZE 33/F4%[ 34F%24“iGŽn ad rar K u @ Z34F%24[ Z25µ[ F/%%

rfŒ Xhadng @ao „1 ¡¡ „2 ¡¡ βrG 4F&XΩ¡¡15XΩ¡¡Z2[ Z%F5[ 053F%Ω

rfŒ Xhadng ra : r „C 2F2XΩG>u fŒ aBu ra maéc @fdi 1 iGŽn trfŒ 1XΩ thA iGŽn ad trGwn taŒi la:

M..M. 'aLch GhuOách RaLi taJi biOán aEVN

-aŠch XhuG>ch aŠi ghGd „C cod moŽt !o> nh‹fŠc iG$m la: tuŠ ghGd liGwn taBnglam !u giaŒm <iGwn oŽ ten hiGŽu fŒ @ung taBn !o> tha>F iGŽn trfŒ taŒi lam tiGwuhao cowng !ua>t C @a TC giaŒm hiGŽu !ua>t maŠch @a Xhod ho>i hfŠ trfŒ Xhadnggi‹†a cadc taBng ¢ To @aŽ loaŠi maŠch „C ch8 ‹fŠc !‹Œ 'uŠng G$ XhuG>ch aŠi tenhiGŽu nhoŒN-aŠch XhuG>ch aŠi ghGd <iG>n ad tu cod 1 !o> G>u iG$m nh‹ : lam giaŒm <iGwnoŽ fŒ @ung taBn !o> cao 'o tuŠ taŠ tadn gi‹†a cadc @ong 'aw <iG>n adF to$n haofŒ lo†i !aét @a hfi coBng XGBnhN —ong nod cod 1 !o> ‹u iG$m ma maŠch ghGd „CXhowng thG$ cod ‹fŠcF od la hoan toan cadch iGŽn TC gi‹†a cadc taBngN oŽitrfŒ cuŒa @ong 'aw oBng ra>t nhoŒ ZXhoaŒng @ai Ω[ nGwn tiGwu hao cowng !ua>t 1chiGBu nhoŒF lam ta`ng hiGŽu !ua>t maŠchN iGŽc ho>i hfŠ trfŒ Xhadng gi‹†a cadctaBng luown ‹fŠc ad ‹dng 'G~ 'ang G$ giaŒm mGdo @a ta`ng cowng !ua>t rac‹Šc aŠiF nhf ‹u iG$m na nGwn maŠch ghGd cod thG$ @‹a 'ung lam maŠchXhuG>ch aŠi ten hiGŽu nhoŒF nha>t la G$ XhuG>ch aŠi cowng !ua>t

M..?. 'aLch GhuOách RaLi ghOEV tr`Lc tiOáV

44

2K Ω 2K Ω 2K Ω

≥ 5K Ω

1:4 1K Ω 5µ˜

4K Ω 4K Ω 1K Ω 5µ˜ 5µ˜

1µ˜

]ình a

CC

m‹,nn•R,‹

j,jjj −=

Ω

Ω−==

A

"

p A

@

C

e

9 9 A A

A e

p c

pe

"

L"

L

L wQ,UW•‹‹,UV

QUj,j

QU=

+=

+=




B 'a(c #!$%m-aŠch XhuG>ch aŠi ghGd tr‹Šc tiG> ZXhowng co tuŠ ghGd[ nGwn Xhowng cod to$

hao iGŽn ad fŒ taBn !o> tha> 'o tuŠ ghGd gaw raN Cadc taBng Xhowng n @iGtha thG> ran!i!tor @a !‹Š tha o$i nhiGŽt oŽ mowi tr‹fngN

To @aŽ haŒi cod maŠch o$n pnh chG> oŽ lam @iGŽc @a o$n pnh nhiGŽt <a…hoBi tiG> awm mittGr hoa.c t‹ aBu ra @a aBu @aoN G>u nh‹ 'ung 3 taBng trf

lGwn thA 'G~ gaw t‹Š XechF thowng th‹fng la maéc thGwm tuŠ cod giad trp hang chu˜ fŒ 2 c‹Šc C ’ U cuŒa ran!i!torN™oaŠi maŠch na cod oŽ XhuG>ch aŠi Xhowng lfdnN

B Sô #o, ma-ch

1 : β1 4 2 : β1 4 rG1 13F4&Ω rG2 5F2 Ω• vadc pnh hawn c‹Šc TC+ fdi 2 : ‹ iGŽn ad aBu ra C2 /F ta cod :

h‹ @aŽ : €C2 ≈ €2 5ma : 2 Z 5m[NZ1F1K Ω[ 5F5 ‹ : U2 F&F ta cod: UU2 C1 5F5 + F& %F2ad 'uŠng uan hGŽ €C2 β€U2 ta cod:

+ fdi 1 : mo A

q A

“n,Qn

‹QjWnV =

Ω

−=

Ω

a tha> €Z3K Ω[ > €U2 F nGwn : €C1 ≈ €Z3K Ω[ 1F03m @a : €1 1F03maŽ 1 Z1F03m[NZ1F2K Ω[ 3F23 a U1 1 + U1 2F32 + F& 3F2• vadc pnh giad trp C rfŒ Xhadng @ao mo~i taBng la. mittGr gaBn <a…ng β„ nGwn ta cod : @1 β1„1 4Z1F2K Ω[ 4/K Ω@2 β2„2 1Z1F1K Ω[ 11K Ω

45

56nh 1.37. -aŠch ghGd taBng

tr‹Šc tiG>

C1

%F2€@

@

r 2

1

2

1

„2

1F1K Ω

„1

1F2K Ω

„C1

F/XΩC

2

/

„C1

3XΩ„

U

1/%XΩ

+12

mo A

q A

R•,U

•QjW•,UV =

−

=

omo q

q C

µ

β RU

QUU

R

j

jj ==−=

wjwn,UQ,Q

•,U

j

j

j

jj −=

−=

−=

−=

A

A

p

p

p

p A

i

C

i

L

e

R,jj,Q

n

j,Q

QQUeenee

Q

jQ

Q

QQ −=

−≈

−=

−=

−=

A

A

A

A

p

p p

p

p A

i

i C

i

L

e

β




K u K u1NK u2 Z E 2F5[NZE F&2&3[ 1F/1/

K K u NK i Z1F/1/[ Z10F/[ 10/F3

2.X. '5'- *-'- %5i -zi ,id2.X.1. '5'- -zi ,id %i6 d5;i ti' D< EiFn G', ghH' nIi ti'

C7 #iÖn tr. „ht @± „G1 t¹o th±nh c7 h©n 9 l§ tÝn hiÖu 9 ur @) #Çu @±oF#iÖn 9 h$i ti l§ trn #iÖn tr. „G1F c~ gi9 tr²:

›Q QeIQ IQ

@ @

ht " ht v

ht ht

O 9 e 9 e A = ⇒ = =

+ +

† cng thc ta th§ hÖ !… Xhuch #¹i h$i ti hf thuéc @±o 2 #iÖn tr. „G1 @± „htFnh¨ng #6 #¶m <¶o ch #é thin 9 mét chi)u cho ”1F „G1 Xhng th6 tha #8i

trong h¹m @i lenF @³ @´ hÖ !… Xhuch #¹i h$i ti hf thuéc ch u @±o „htN

2.X.2. M5'- -zi ,id "_! %i65;i ti' D< ?Jng EiFn, ghH' nIi ti'

4%

U•,QU“•,U

Wm•WV•Q•,QVeA Q ===

A

A A A A

9 ui




ChŽn gi9 tr² ca c9c tf #iÖn !ao cho tr. Xh9ng ca n~ @ei tÇn !… tÝn hiÖu l±m @iÖc cm¹ch l± r§t nh>F #6 c~ th6 coi tÝn hiÖu #¨«c n…i t¬t m± Xhng ua „G . !" #$Xhng h$i tiNei !" #$ c~ h$i tiF Xhng 'Šng „GF nn '(ng ngw ra iGµicF #i ua „G t¹o ra #iÖn 9koa chi)uF #© cpng chÝnh l± #iÖn 9 h$i ti htG„GNiGZh¶i tÝnh l± #iÖn 9@³ tÝn hiÖu vh l± tÝn hiÖu 9E![N_Ö !… Xhuch #¹i h$i ti:Khtvht¡vr ht¡cZ€UNN„G[ ¡ZE€UNN„c[ E „G¡„c

† Xt u¶ n± ta c~ th6 t³nh ti c9c thng !… Xh9c

4&




Chương +++7 CÁC M•CH ĐIỆN TỬ TunNG † T†

BÀI R.1: M•CH TIƒT CHƒ ĐIỆN TỬ 3.1.1. CoFng duLngQ s Ro Ghoái aU ngu!OFn P!E hoaLt RoIng cuJa WaLchtiOát chOá RiOIn t`JE Cowng 'uŠng cuŒa maŠch: UiG>n 'ong iGŽn moŽt chiGBu t‹ tAnh traŠng Xhowng o$npnh thanh 'ong iGŽn moŽt chiGBu co> pnh Z o$n pnh[

a. S Ro Ghoái aU ,' "#! '' Gh>i trong W5ch tiOát chOá RiOIn t`JK D.ch .o điện á$ ch+rn' ]3y điện á$ ^ ng+?n ch+ng cho *a m< mc điện á$ không đi, điện á$ này gGilà điện á$ ch+rn B VI•I*IncIWA B ch0nh là c# %1 cho /iệc n á$, điện á$ ng *a BU %ˆ b6 điN+ khiển *Hc i!$b1i điện á$ ch+rn

K D.ch l3y điện á$ mẫ+' là m.ch l3y điện á$ 1 ng *a đi hành mc điện á$ b[ng ho_c gần b[ng mcđi!n á$ ch+rnA Dc đi!n á$ này gGi là m;c điện á$ mẫ+ B % VSam$lIW hay cEn gGi là đi!n á$ h?i i!$ B, khing *a c2 đi!n á$ b6 hay đi %ˆ làm cho B nhỏ h#n ho_c lJn h#n đi!n á$ ch+rnA

K D.ch kh+!ch đ.i %ai biệ hay m.ch dE %ai V**o:Om$li•iI*W' cEn đưTc gGi là m.ch kh+!ch đ.i %o %ánhd5ng để %o %ánh mc điệm á$ mẫ+ /Ji đi!n á$ ch+rnA >i!n á$ *a %a+ m.ch dE %ai d5ng để hay đ *.ng háidẫn điện của $hần & điN+ khiển

K "hần & điN+ khiểnV công %+3W' hư@ng là linh kiện điện & công %+3 đưTc coi như m< ng *1 c2 *6 %ố

5y h+<c ng *a của m.ch kh+!ch đ.i %ai biệA L5y h+<c cách hi! k! $hần & đN+ khiển mà m.ch n á$ đưTcchia *a các lo.i %a+'( œn á$ nối i!( œn á$ %ong %ong( œn á$ M+ng

Y. N!h 3c -45, %E! '0 )5'- ,i, '- %i6 ,9 ,-g' ,( S# đ? ng+yên lf

4/

]ình '.17 (ơ đ hQ cJa m;ch tWt chW đ!n tử

Bo+

in

Công %+3

4E %ai

L.o á$ ch+rn

]3y mẫ+

]ình '.&7 (ơ đ ng2yGn :D m;ch kn áp nQ tWp cl h tWp dng `ZT

„

C2

„4

„3„2

T

”2

”1

„1

C1

„t

+–ut+€




‡ N-i6) $# '0 '' 3i- *i6 ,=4! )5'- Q ]à điện *1 l3y điện á$ $hân cHc cho Q cũng là điện *1 8i C của j

j là điện *1 l3y dEng cho 4iodI InI* 4

, B /à .o hành m.ch $hân á$ để l3y m< $hần điện á$ *a B o+ đưa Ji cHc Ž của jA >iện á$ này glà điện á$ l3y mẫ+ để %o %ánh /Ji điện á$ ch+rn B do 4 .o *a .i cHc của j

CQ, Cj là các ụ lGc ng+?nQ là L*an%i%o* n á$

j là L*an%i%o* dE %ai điN+ khiển Q( 9g+yên lf ho. đ<ng của m.ch'>iện á$ Bo+ %ˆ hay đi *ong các *ư@ng hT$ %a+'• >iện á$ /ào Bin hay đi• L8i của m.ch hay đi

vi8 %& /7 m< lf do nào đ2 làm cho đi!n á$ Bo+ ng lênA )hi đo, đi!n á$ l3y mẫ+ BS ng lên, c là đi!n .i cHc Žj ng lênA BŽj BŽ ” B ng lên Vdo B không điW, điN+ này %ˆ làm cho j dẫn m.nh, điện cHc Cj VBCjW gi8m M+ống, Q dẫn y!+, n<i *1 C:,V* CWcủa Q ng lên làm cho đi!n á$ Bo+ gi8m M+ốngA

9gưTc l.i, n!+ Bo+ gi8m M+ống, BS %ˆ gi8m M+ống do đ2 BŽj gi8m kò hIo BŽj gi8m, j %ˆ dẫn y!+

làm cho BCj ng lên, c là BŽQ ng lên, Q ho. đ<ng m.nh lên, điN+ này khi!n cho n<i *1 * CQ gi8M+ống, đi!n á$ Bo+ ng lên)! X+8' điện á$ *#i *ên 8i %ˆ đưTc n đ6nhA L*ong m.ch này, đi!n á$ B o+ c2 hể đưTc điN+ chPnh ng l

hay gi8m M+ống b[ng cách chPnh bi!n *1 B , do đ2 B đưTc gGi là bi!n *1 chPnh điện á$ ng+?n n á$ VŽOdW

3.1.2. H@- "!7 %&' %i() '0 , -i6 !ˆ $à4 $à = '' *->i ,=4! )5'- ,i, '- %i6 ,9 • ]ình dángB đfc đim t; ng và" và ra hQ :Ay mM2>i!n á$ /ào /à *a .i khối l3y mẫ+ là đi!n á$ m< chiN+ đt đưTc lGc $hng>i!n á$ /ào c2 đ_c điểm ng hay gi8m 5y h+<c đi!n á$ ng *a của m.ch là Bo+

>i!n á$ .i ng *a của khối l3y mẫ+ c2 nhiệm /ụ c+ng c3$ cho ng /ào khối dE %ai để điN+ khiển ng+yên

ho. đ<ng n á$• ]ình dángB đfc đim t; ng và" và ra hQ t;" áp ch2n và s" sánh>i!n á$ 0n hiệ+ /ào /à *a của khối .o á$ ch+rn là l3y đi!n á$ ^ ng+?n ch+ng /à cho *a m< mc cố đ6nh>i!n á$ /ào của khối %o %ánh đưTc l3y ^ cầ+ $hân á$ 1 ng *a /à cho *a đi!n á$ để điN+ khiển $hần & côn

%+3• ]ình dángB đfc đim t; ng và" và ra hQ h;n chW và h!2 chVnh

3.1.3 . t-! d-d *i() ,= $à ,- ,- '' *->i - -P! ? )5'- ,i, '- %i6 ,9 • oim tra và thay thW hQ :Ay mM2>o điện á$ .i ng *a của m.ch %a+ đ2 đo điện á$ .i ng *a của khối /à điN+ chPnh bi!n *1 n!+ đi!n á$ ng

*a không hay đi a c2 hể hay h! bi!n *1

• oim tra và thay thW hQ t;" đWn áp ch2n và s" sánh• oim tra và thay thW hQ h;n chW và h!2 chVnh

40




BA0 R.2: '•C; TA67 90<=$ A/ 9A$; 5jA

3.2.1. CoFng duLngQ s Ro Ghoái aU ngu!OFn P!E hoaLt RoIng cuJa WaLch %-39E Cowng 'uŠng cuŒa maŠch: UiG>n 'ong iGŽn moat chiGBu cod hiGŽu iGŽn thG> tha>Z12 hoa.c 24@[ thanh cadc kung hiGŽu iGŽn thG> cao Zt‹ 15@ G>n 1 5@[NCadc kung hiGŽu iGŽn thG> cao na !G† ‹fŠc hawn <o> G>n <ougiG cuŒa cadc

klanh udng thfi iG$m G$ taŠo tia l‹Œa iGŽn cao thG> o>t chad hoa XheN

3.2.2. k S Ro ngu!OFn P!E aU ngu!OFn P!E hoaLt RoIng cuJa WaLch RaEnhP`Ja

Khi <aŽt cowng taéc madF 'ong iGŽn !G† cung ca> G>n cadc cuoŽn 'a nh‹!au:

Z+[ → 1 → 3 → „1 → „2 → ma!! 2 → 4 → „3 → „4 → ma!!

™udc aBu ”1 @a ”2 cung chfdm mfŒ nh‹ng 'o !ai !o> chG> taŠo nGwn ch8 codmoat ran!i!tor mfŒ tr‹fdc ZgiaŒ !‹Œ ”1 mfŒ tr‹fdc[ ludc od 'ong iGŽn ua 1 !G†ta`ng nhanh caŒm ‹dng lGan cuoŽn 3 moŽt !‹dc iGŽn oŽng cod hiGBu nh‹ hAnh @G†F

oBng thfi nod cu†ng caŒm ‹dng lGan cuoŽn 4 moŽt !‹dc iGŽn oŽng cod chiGBung‹fŠc laŠi Z'o cuoŽn 'a 3 @a 4 cuo>n ng‹fŠc chiGBu nhau[ lam cho ”2 ng‹ng'a~n Zodng hoan toan[N Khi Q dẫn b8o hEa, ốc đ<

bi!n hiên của dEng điện đi X+a c+<n ƒ cũng c2 chiN+ ngưTc l.i làm j dẫn, Q đ2ng nhanhA +á *7nh ci!$ di=n /à %H bi!n hiên dEng điện *ong hai c+<n ƒQ, ƒj %ˆ c8m ng lên c+<n h c3$ ƒR của b< đ8o điệnm< điện á$ OC kho8ng UUB /à c+<n chPnh lư+ hành dEng 4C c+ng c3$ cho m.ch đánh l&aA +á *7nh đánhl&a của hệ hống ho. đ<ng ư#ng H như đt *7nh bày *ên %# đ? Zj:Q“

3TC

4

2

3

€x—

K C+<n dây c8m bi!n

T5

T&

T%

—C„

„5

%

”

1

„

1

T

2T

3

T

4

T

1

C

&

Žô bin

„

2

„

1

„

2

”2

ƒR

Documents

Dien Tu Co Ban Nghe Cong Nghe O To