64
WJ> soy DIssERTATIO METAPHYsICA, De_> DIsTINCTIONE, * -'i gUAsTLs . : [ Ex suffragio Ampl. senatus Phiiosoph, in splendido ad Auram Athenae©, sUB UMBONE VlRl PR&CLAB.1ssIM1, DN M- G ABRIEL. J \l s L E N u, Lcg. & Metaph« PROF. REO. & ORD 4 Ad PlaciiAtn < t , CtnsntAtn Candide dtscrt, ANDREAs LUsCINIUs, Htlsings, NyUndus. die 2;. Juni; Anno M.DCC.V. Irt Auditorio Maximo btrij antt rnerid. 7EXC. JO.WAL.

DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

WJ> soyDIssERTATIO METAPHYsICA,

De_>

DIsTINCTIONE,* -'i -

’ gUAsTLs . : [

Ex suffragio Ampl. senatus Phiiosoph,in splendido ad Auram Athenae©,

sUB UMBONEVlRl PR&CLAB.1ssIM1,

DN M- G ABRIEL.J \l s L E N u,

Lcg. & Metaph« PROF. REO. & ORD4

Ad PlaciiAtn <t , CtnsntAtnCandide dtscrt,ANDREAs LUsCINIUs,

Htlsings, NyUndus.die 2;. Juni; Anno M.DCC.V.

Irt Auditorio Maximo btrij antt rnerid.7EXC. JO.WAL.

Page 2: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

1N

$: 4" R:' m M:""EXIMIA FIDE VIRO,PROV1NC1ARUM

NYLANDIAE ET TAVAsTIIEgubernatori»

EMINENTIssIMO.lllustrissimoald Generosts(imo

DOMINO,

DN. J O H A N NILRGUTA/LIB. BARONI

De slPPUla /

DOMINOde Abborffrs sc Psitjsirswi

DOMINO MEO CLEMENTIssIMO,GRATIAM&PACEM!

Page 3: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

Ignoscas, BARO Magne» mihi, Tequasso, clienti,

Quod gracili scripto praesigere No-mina tentem

splendida j quodque Fores Augu-slas Musasalutat

De casulss repens, habitus sorns-que maljgnae.

Veffram namq; cupit (upplex am-. « 1 birc benignam

Mentem »'qus resoves clementer'V v. ■' 'v /'I ••

*

siibdita corda# E£Qyae mea dum sentic, felicia, pro-

,(M r .

(Peras Muisa,Mox movet illa lyram, solvic quoq;

vota precando.1LLUsTRIssIMI TUI.NOMINIs

Devotifflwut eulttpANDREAs LUsCINIUs.

Page 4: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

R: T M: 1s

FIDEI VIRO,LEGIONIs

EQVEsTRIs NYLANDICssiCH [LIA RCH£F AMIGERATIssIMO,

terillusiri & Nobilisstm»DOMINO,

Dn. THEODORICOFRIDERICO

' VNTTKVE/DOMINO MEO propensissimo,

OMNIGENAM FELICITATEM!

Page 5: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

P A gina jam prspcs scandic tuaLIMINA ACHILLEs,

sumcre sac censum, turpi & ca-ruisse rcpulsa.

Aene forte roges HEROUM magna. propago

Te Lare qui tenues nostras tuta-/:. bor aristas?Extemplo resero (ensit ,quid no-

{lra ThaliaVerbo cum vitas purgatam non

,-( ita pridem . ’Pcrsonuit aurem» sas sit non plu-

ra, revolvo:Ccrtas Tu meritis, ego Thure&

pedore certo»

PERILLUsTRIs CHILIARCHAE

Humllmus cliensandreas Luscinius-

Page 6: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

Ld!e HchHog-sch Malbetrodde/

HerAer Aohan Eaurencz/

Kongl. MayihTro-Tienare och lusti-riaeBmgMastare i Helsmgsors.

Aer ArswedCarijtcdt/Kongl. ManchTro-Tienareoch RenteMestare t.ycls:s.

Aer Ashan Burtz/Fornam Rad - och Handelsman iHelsingsors.

Aer Caspctr Eberdmg/Wustfornam Ktop-och Handelsmanifran Niien /

Aer KAarchentLlaeson/k^meriterZr, och Kongl. sorasskledatFeltvebel/ l Helsingsors mtn hogtsih-rade Morbroder»'

lljuu Hoggunsittle Hch n?ydnsscs alstons timme

Page 7: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

Hogachtadesampt M»?lsschtade/ra r/Aer Pctter %)ettct/

Kongl. Mslych Tro-Tienare/ och In-spector sswerHelslngsors storsl sifrull.

Aer Tarsten Burgman/Fsrnslm ?iad-och Handelsman iHclsingsors.

Aer DohanKortman/Kiop och Handels Man

fflmmastsides.

Aer Isrgen Mtck/Wsils5rnsim Ktsp-och Handelsmanlfran Nym»

Aer Iohan Cuscinius/HandelsMan dersammastsldes/ mmffrtrogne Broder.

tket bepristige Gynnarexoch Ewig wfflsi.gnelse.'

Page 8: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

stull'iag6n sorsla/ti,tunnac giordc

och Tack» om 3«s e>idrog ttd Minne;

( god lsamc walbendgne simn)Wcd dctca mahlden Gunst I latit bliswasportPa mig/ mor hlvilkenstddzsig lyckau widrigkttl-,

Da hon mcd siychtig sarc ju nantz ifrin mig stillaBe som/ n4(s Gud/ haa' bort bcsordra hdr min

willia;‘ sJZctt (lj 's£9? jjnnep(;ar miti osdrb trosst ]«*•■

gdr 3ag ©-pOi emot mi nub c» ct>mius:V>\ - v «•,, .• i i-. . { {>an& /s' .. -"

£)cb bae en ©(Jsnxi fratne&en >*sa ct a s 9Bdebe/sWeMri UXKtI-ssdncs bcti Xerxi {»an sctdrbe/.

39 (jansom (agrii (>a’m ©wib/as?»ctolipr<inb.brtsct’ /j^Ofrargob/Rimstjilltalisflopp/

0011» stiil’ ben psira sigbo*®oDtisielstra HerctiW<b ©afroan ben iag mig (?plbig aarsl■■ , (t iridrsery | s»?.

G/)9J pitssi/ gunss/oeb siab3naslgH&.mitt {Mpp!

©pappas 333 oct> n?i(?/at tt |islrtndtss(?/)${ nicta sidicen/ nu-b scugna {jdsilaa 30r^<R£)& fren’ i Jjimlens ©al mdl s6ra an©-09i ctbap/■ 3 iiKb gubliascet csir mcrlb’ s)an’gmcm gdct*$Dc nMe oss) />soassjtaDe sida* octj »nl*

scetrosctctsamt £eitslrs.'/uVsamist 3ienar<Andreas Luscinius,

Page 9: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

JR-FM-O

CANDIDE & BENIGNELECTOR sALVE!on mec^am est C. suod, dum mi-hi cupida meessit , non adbuc bertedtsltnstum rneum, circa Dtstin-siletum, eVutgare

1» diDtr/A abituri sinejudicitrum dtVortia. /te-pesio* enim nonmllot quibtu schoUflic* bu-jtumodi lucubraUtnet, ob nescio tujru rebellio•nii notam m*le audtunt, tdtoque eos, qui Je-Yeriaribus occupati , tricAs bar , necessita-te ejuadiw ceosii , elusiori mtmtur , subeandem ccastravi mittunt. sed quemadtno-dum, nimiam curiositAtem , eirea finitio,in communi bita nullum usnm habentia ,

ut-potequi sunt dpimtricAque, (i (i quid tuliutillis, omni tcmpore omnes (oni domnorunt,itA aceurAUm phtlo/ophandi rationem, imo e-iiam Jubtilitatem, tirca ardut, ouguflo ta-men , multii pArosangtr cemmtndate houtdestnunt, rn/oius qui sunt philosophi} in quo

Page 10: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

2propterea htritatii judicto, ttiam illi , quigravtoribus his operantur , ab iniqua talictnsura liberati , tum fiducia siart possnnt.Mittori a.qui primttiat bas ingenii noslri,excepturi stnt srtnte , ne dum titulum opcll*prtpxum, primo intuitu adspiciunt, ansamacctpiar.t, mihi aliquod arrogantit (3 ttmt'ritatis /iigma inurtndi, tjus prastrtim ob rtimtrilum, quod DtsitnHionts tocabnlum, inquotidiams discursibur sit frequentissimum, £$*

infinita terminorum congerie , tumulAtissi•«JMW, ideoqut supervatanu sort diligtnti*,jutnnim Pix Ephebis tgrcjsoum, t*** &v*vi

fixum, tentare Vohcre, quod i/iri, sotid* rt*

rum omniunt scitntta imbuti, conjunBit tsiri'but, stfflerc tnx paluerunt; bae inqu/im ,

»«

cbartuU nae concipiantur, *» tps» tra&wtion;, cirea expositionem Hornonymia Dtstin-ihonii, oslendi, sub quo formali, mattriambanc recepi vtntiUndam• Jngtnue tarntnadbuc ntctssom babeo sattri Disiinsionij D»*£lr>nam, ttiam sub eo formali, quo jam jamk rtobiT exbibetur, Vexatissimam , usque kscholaflica philosophia exortu, suisse,cum (lu-dib in diversas sese diPiseri sastiontJ, bomi.

Page 11: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

3»*/, rnagii Authoritati , quam ratiunibus dt°diti. Jnttrim cum per univtrjam Philosophi•4/w, C Thtologiam , (ingul&ri (ui usu dtssusatji hat Doctrina, optr* prttium puiavi >

£-

juj naturam penitiuj mtrospicere , /Tir r//<?*><>£// quoqut conjiet , distent <cra lapi*nis. Procc(sui a. Forma, qtia Distinsiionernhanc tnucleare nobis proposuimus, h*c crit:In Membro primo Prcremialia quaedam,quorum ex incunabulis Dist. nostra pro-venis, subsirrnimut} ubi , licet ea re/piciantproxive DisiinFitonetn rcalem intrinsecam,tamen noslro accommodata (unt inflttuto, tarttpropttr firmalis rationis melioremtnttUtstum , quam ut Eodcm negotio occasto-naliter asst&tomm Entis netidam, reddt-remut nobit sarntharem. Mtmbrum stcun-dum succwde exbibebit, Definitionem Dist.nominalem, prtbabitqut (tmul tjus Exi-stentiam, £s in quantum tractatio Dist:isin ioro Metaphysico peragi potest, acdeber, si/lit a. tibi L. C. Metr.brum tertiumDefinitionem Dist. realem, Divisiones,& iubdivisiones , indiciaque tam genu-ina (s acciptata, quam spuria (s rtsutata.

Page 12: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

4Membrum Quartum , silum Discursus, expestis hr i(sini i nonnullisDistinctionibus,ex natura & Entitate extremorum, pe-titis , abrumpet, Haeque fingula susi»ori commentario t pro materia ampludine , -(s nobilitate , debuissent ame exhiberi, sedin tam ardas sauces fortem meam com-pulit fortuna , ut majori mole /utere)cerenon potis erat labor. Te itaque L. B. obnixerogo &obse/lor, ut pro ea qua ef aquanimitate,& savore ,

hac , qua etiam proangustia tem-poris , intra aliquot septimanas, ton sascinatajsunt, aqui (s boni consulas. atque (i depre-henderis nos in aliquibus ,

Pix femper regi-am calcasse viam , memineris , Distxis Doctri-nam a multis, (5 tantum non omnibus , qui

sele circa hanc occuparunt , tam obscure tra'dttam effo, ut magitus qvidani conqueraturphilo/ophus,'ea quae ab iisdem evolvi vi-dentur, data opera, perplexitatibus in*voluta esse. Itaque ut non meliora edosii,errorem ' illorum aliquando erravimus, itaex eorundem damno , nos quoque in pluri-bus (avere didamur. Vale!

Page 13: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

5

A Ds1s J EsU LIBERATOR H OM1NUM /

MEMBRUM FRIMUM.§. i.

campoi & platcaa, quiinossenso pcde perreptare adsoient,nein lacunas, ab argutis insidiatori-but, ad sallendum (jmplicsJ viatore»,

paratas, incidant, cynosuram insallibilem sibiproponunt, cujus ductu, & sideli directione,iter propositum continuare, metamque tan-dem optatam* pertingere valeant. Est haecpyxis nihil aliud, quam concinna & ordinataMethodus, qui juxta morem axg/siuis Philo-sophantium, certus rei tractandae pratsigiturscopus, ad quemceu normam exigenda est ipsttractatio, ut sicjusio ordine, Objecti affecto»net, reqvisuti) & formalitates ,ex sinuosis er-rorum vorticibus auspicato cuentu emergerepolllnt. Quem cuentum , ut & haec opella no-stra sortiatur, utpote qu* De Distinstitne,tam formalem Transcenelentium rationem re»prasentante , quam materialem rerum varit•tatem exhibente , suum collocat negotium ; ju-vat in antecessum, vel sub examen revocasle,vel ad minimum 'indigitalTe ea, quae materieinostrat, quasi praeambula esle videntur, qoaeqad intimiora , diseursus instituendi , penetraliareserant!** facere observantur.

Page 14: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

6s. H-

Distinctlomm , quam aggresiuri sumu<, isFe*ctionum Entii progeniem esse,, nemo qui-

dem ignorac )at operosa E]Usdem ex suis son-tibut diductio,s non loquor de diductiorse no-minali, quam labose Facili cxpediri posse, inprogrestu paucit ostendemui,) resultantia , in-quam, Dist Nostrae, & eju« ex attributis En-tis emanandi ratio, majorcm hanc rcm lu-slraturi» saceslet curarn: Respicit namqueDist.dstttiotits Entis tam Untias, quam DtsjKn-6ltts i qua: sub jbstrdEliont quadam dum spe-ctantur, grnertlem affectionum Eotis persi-dum: Theoriam , ubi dicimus Ea», tonceptustsJ'e,generaliJsimos) qui Entis, naturam &ra«tionem per se consequuntur, Tranjctndentdliicrdenominant, (3 in alio atque dliosiatu reprsstutdHt\ ut communiter eat sic describere so*Jent Philosophi. Assectione» a. tales Enti compc-tere, probamus ex eo, quia dantur aliqua, quzcum Ente reciprocantur, utpote Unum, Ve*rum, Bonum , Attus & Pjtentid , Idcm &

Diversum ecc. Nec tti: sunt primus £n?i< con-ceptus, siquidem prius in Ente concipitur,quod per se, &c intrtnsect, sssentiam habeac itinatura rtalcm, posistvam, & dflujlew. («)

Page 15: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

7Cavcadum tamen , dutn preprijt sjstttionei,ttributa t & alia hit *quivalentis nominamuj,n= incidamu» enortnicer in errorem quorun-dam« qui voJunc, vi conditionum pradica»mentasis proprieratis, rtaltm sacere Di/linstic-nem , inter asscctione* has transcendencale*, &

subjectum suum En». Nametsi Terminu» asse-ctionii primicu», contrtR} , de prtditamtn»cahbut soium, uiurpatus fuerit, rei tamenipsa iam slagirat, uc talis terminus, non so-luro amplietur, srd &ab omni isla imperfectio-ne, quam vi Etymi iui importat, purificatus& iiberetur, cum repriantur Transcendtn°

ta/e/ concepiut, &4 subjecto rtasittr non di*JiirtBi, quibus formalis affectionii ratio, opti-me convenit. Oservandum icaque hic porrd estid , quod cum asstct,ior;e«, ctnctptut dicunturgenerahlstmi, «intellectos volumus, non ipso»cuncrptu( form«let, attributorum Enti», inmente subjestivt h*rente», hac eoim ratione,pastiones Eoti», non tactum qualitates & ac-cidentia forent, sed eriam tum intcr se, tum &

subjecto suo realiser disserrent, & sic non mo«do veritati sed & communissitr.ac doctrina? vi*inscrretur , qua recte statuitur: atttibuta En-ris, esle rantum rc/ilitatts objtRivat, ac dirni-nutat EJstndi rativnu , i partirti cum intt

Page 16: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

8proripi identificatas, mentis tamen ope iprimo'E udi conceptu,,dtsiinßione, quam vo-'eant, formali, quam non in ordine ad con-ceptus formales , sed in ordine ad conceptu»objestivos , explicare debemus*, ut hoc ipsum exClarisl. Noldio aecurate offendit, acutissimutMetaphysicus Pascha: '(/3) nosque infra, ple-niorem hujus diffinitionis rationem Deo se-cundante , reddemus. Et quemadmodum Ejus,modi affectjtanquam Fssentialia eonsecutiva

Ente stuunt, sic quoque nctsmvstoi illud deno-minant, non quidem juxta mentis prateisio-nem , & in statu Ideali vel Formali, sed juxtastatum Fundamentalem, quandoque etiam Unitvtrsalem h. c. Enti in rerum natura constitutoprout extra intellectum habet esse objecti-vum fundamentale atque sub sensu vel unitovel Disjuncte ista, attributa participat, tribuidebent. Ut ex collatione cum Excell. From*mio, (y) nec non ConsumatisT. D, D, Calo-vio,compertum habemus. Hinc ulterius sequi-tur, quod sscuti Ens quod attributa hac de-nominant, communitate sua, omnes tapetae

egestas , ita illa ipsa eminentia, & latitu-dine sua omnem pr*dicamentaUum seriem,valde antecellere, adeoque totam Entis lati-tudinem aquare, non quidem conetptibiliter ,

Page 17: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

9«tamen Aenemlndtive, cum omne Ens d«n«-miastvr istis aiscctionibus, & vice versa ; omniquod affectionibus istis gaudct Essentiam ha-beat, & inde dicuntur Transcendentalittr EnsDenominarc. Una v. res cum sic Ens, & multistimen gaudcat modis \ hinc quia ment ncstraunico adttjuato (oncepeu, non pocest oir.nct

istos apprehendere modas, Esientiam iam subsioc » iam sub alio mods concipit. unde di.stinctt Eotis status, utpote vel tndivisionu £(jumtatem v vel conformitatit dd tntellesturnDipinum

, id veritattm. &sc. oriuntur. sic-que attriburum , matcriahttr & tcticretivt,ipsam EsTentiam implicat; Formaltttr vero,& absttattivt consideratum, ipsum Ens nonest, (ed intercedit hic discrimen quoddam,a parce intellectus.

F. III.

HIs dicti», mox loperstruenda eslet proxi»mior cotr.mentacio objecti,cujus naturam

ex proscsso venamur; sed cum ex incunabu-lis, attributorum Entis , tam unicorum, unt-snt scil.'quam Disjunctorum , Idtnntateputa & Divtrsitate, radicdliter protrahen-da est Dist, nostra i cvyjosies quantum fieripotcst, in ejujmodi affectionum scrutinium ,

Page 18: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

10snimo nostro exrurrere, operae pretium pu«tamns. Et quod concernir Umtsttnti tumta cum Entitite snaxime conjuncta cst, iccaeteris pajsionibutysuta sui ordmti , supponi»tur,quia reiiquae, in quadam rerum distindhrumcomparatiooc, seu habitudine consistuns, Quaehtbirudo & comparatio , sine umtatt intelliginon potesi, dicente tnigno Metaphysico sva*rezio. (j ) Unde Djssiis nacuratr, st rauoncm»ex Uhitatt optime judicare posTumu». Pariliratione ex Idtntitatt reoiotiut, proximiuiv. ex tnenjbro eju» opposito, Divtr/itatt, Di»stinctio hac siuis. Identitat c. tss pluruam in aliquo tertio tonvenientij

, subquano.tione servatur etiam Identitat rationis (qu*vei rat. ratiotinantit , vel rat. yattceinat* )

quamvis accidentalittr sallim, & tqutvotein Metaphysiea expendatur. Disserentia a. in-tcr umtatem & Identitattm, apud aurhoretaprrta est. Vidc si placet > Mstaph. D. D.Hunoeihagen (i) L. Andreae FroMMCH

Adam Osiind,(ip 3c reliquorum»

( a ) D T). Calov. Mataph. Div, p. i6<s. D. D.&Ep.Gez.Encj>c/.p.iu,( @) in Ontol.sua p. iyz.

(y)syn Met p gg.cons. D D. Calov. Mttaph.Div.p.tss (2) D'sp M***ph.lV. p.Jp. (t) Mtt.Noi>* Metbod p.gg (Qsyn.Mtt.p.\pp,probl.l{(r) tn CtUeg Mitaph.Tbeolog. attncxg p az.

Page 19: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

11

MEMBRUM sECUNDUM.s.i

AD sacram rentatiaamuslim, C jampon-derarc velimus ea, quae in membroProcemiali supposuirou», faciie erit cosgnoscere, dari Ejuimodi conccpcum , quein

hic DistinBionis nomiste insignimus. Voca»bulum a. Di/lmfltonis, descenden»adi(linguen«do, quod icerurn 3 prcpaficione inseparabili dit,&inusitato verbo jltnguo, coaMcir,accipimus,non i. Essettivl pro actu Distinguentis unumabalio; siveid siat, per membra ccrporea, quomo*do rusticui distinguit psleatn i tntico; aurisaberaurum ab argento, sub qua notatione syno»nymon css separationit; sic cst apud Colu»meU. Lateribut dtsttnguuntar granarla, utsepatdtim qutqut Legumin4 ponsntur', quet»sere in modum Curtius (5-) dicit: Perstthabutjst vtsltm auro a'ijlinstsm sive mmtitvpe ; quo pacta imellectus distinguit conce»prum aconceptu: quae distinctio coinciditcutssidbstr/istiosie mentalr, qua rei a re praescinditus6r liberatur Z conditionibu» individuantibus(vel imperfectionibui accidenralibus, & e sta«tu uno in alium deducitur, (i) quo spectatillud Ciceroni» : q*i btttt distiuguit btnt do-

Page 20: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

12

*ts*\ - Nec supponimut 11. voculam Di b. Oh*jestivt t

'

& in ahiu Exercito i quomodo D.D.Joh: Adam sejunctus,ex D. Recbio & aliis»tale diffinitionum conscripsit Manuale ; Mi-ctilius , Castancusque pariter in his suumlocarunt Rudium. Neque 111. nostrum oti-Mni erit multiplices votum significationet ape-rire quod.non raro diffinitionis nomine ve-nire solet; hinc Ciceroni. talis operatio, t»jusdem verbi crebrius pesiti quaedam diihn•

Hio, audit., sed intra sphiram nostri pro*politi. erit heic Joci IV. agere, de Dist. ac-cepta formaliter pro relatione & habitudineUnius ad aliud , citra tamen repugnantiam}qua; propriilsime Dist. appellitatur. Necnon de Dist. fundata in natura (s Entitattextremorum ; quae Dist.is acceptio ; a pro»batistimis; authoribu* iongissimo u(u receptaell. /aeque hoc senlu ra ,dtstingvi,&diversum esle, «quipollent, modo levis sal-tem atquivocatio prostigetur ut de his dis-putat Excel). svar. (st) sed redeam ad id,quod circa §, initium innuebam, probaturusscilicet, tam Diffinitionis hujus £xtslentiam,

quam, in quantum tractatio Ejusdem , intraforum Metaphysicum peragi potest , atque de-bet, Quod non dissicile erit judicare, st ad

Page 21: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

13iitioni» trutinam recte enminantor, ea, qu®in Membro primo, de Asscctionibus entii di-ximus, eo ipso e, quo natura unitatis & /

dentitatitsEnti intirnt cen.plstJta , a non esie»ad esTe protrahitur , etiam Dist. mediantibusnomtnaus affectionibui, ex statu non Enti»emergit. Ut v. aslcrcum hoc nostrum, o-mnino irrefragabile erit, Existentiam Dist.CX primit principii» decJarabo. CcrtilBmumsc ctvloiriror est hoc principium apud Noo-logos ; imsojstbiletjl idem simul esle, O* cum a-lits tonsusum tjse •, oriture.hoc principium, exista animadversione affinitatis rerum , quadeprehendimus, res intcr sese, cognationcmhabere, sine consusione. sic unumquodquedum est, quale esso habere dcbuit, non po*test aliud tsle, sed suum essc obtinet sibi de-bitumi nam Dstij, natura, & ment nostra,ab omni abhorrent consusione ; proinde o-ronia , qux lunt in natura , distincta iunt &

se inviccm ; sc omnia quaecunque Iunt inmente, distincte reprsrsentantur, ita ut, quem»admodum Disiintiio objcstorum (5 rt*

rum txtra intcUctlum, idinsert, ut unum,non sit aliud , hoc non sit istud ,* sic Dist.notionum & noamatum in inttlltstu, hoc iti-dem in objecti» insett, ut unum cxtra men-

Page 22: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

14tis sictionem non sit aliud. tropostibtie e» esttdem, in natura simul «sie , & cum aliitconsolum e(Te, 3c impossibile est tdem simul essoin mente, & cum aliit consusum esse. Ae-que ex hit principiit satit euidenter quoquedivisio Dist. immediasa, irt realem $c ratio*nis (de qua infra, cum Deo, agemut ) com*probari potest.

$. n.t-JAEc vero dum dico, occurrit mihi dissi-

cultas» Kaud multarum subtilitatum tricisvacua; num scilicet id verum sit,quod in su»perioribu»

, tanta cum fiducis aslertum ivi-mus , identitAtem videl. Zc diversitatem, i t<$per consequens Dissiem fluerc exunitJte, tan»quam poslerius a priori? cui quidem asscrtio-ni obshre videtur illud; quod, sicut unitest principium unitatis indivisae divisiibilis, nonprincipiatum , ita quoque compositio, diversittat & Dt/linttio eeu cognata unionis, prio-ra unitate sine , non vero postcrio-ra , hanc inter aiios sovere videtur sen-tentiam , acutisl. Palcht» (\) quae opinio,licet non multum nortrae obsit Diltinctioni,videbimus tamen ( siqutdem » nos contrari-urn desindere velle,supra intimavimus jquo-

Page 23: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

15modo eandem argumento Consuramatiss, Me-t*ph. svarez, arietare poAEmus * dicit ille (/*)Mihi quidem videtur divisionem nullo modoesse priorem secundum rem , quam unum &

indtvisionem in illo inctusam ; nam si baeDuo gentratim & in sua latitudine, tom*

paremus , prius est , Ens aliqvod in se tsst in»dtvisum , quam quod sitaliqvaDivisio uniusEntis ab alio , vel alicujus Entis ■in seipso ;

si vero illas tomparemus tn siogulis Entibus ,

unumquodqat Ex natura sua , prius habet iase indivisiontm quam divisionem. Deinde si quii,

i e*eo,quod indivisio opponitur divisioni, per mo-dum privationis vellet inserre, divisionem»ceu habitum, esle priorem indivisione, quae pri-vationirespondet, juxtaaxioma logicum: priva*

; tio praesupponit habitum? vult Laudatus Authos,ut rite dirtinguatur, privatio proprii & in ri-gore sumea , i privatione impropria & lati ac»repta i seu ut alias Philolbphi distinguere sio-lent privationem, logicam , i 'Phyfica.. Atquesio, ut in significatione priori, canonis ve-ritas pro illis pugnat, ita in posicriori iisdemnon savet. Hisce satis superque responsutnesse putamus , ad rationes illorum’ allatas, quivolunt divisionem , & consequenter' affectio-net- disjunctas, prius ponere in ; Ente quam

Page 24: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

16irdivisianrm ,

& Eju» subjectus unitittm.Addi potest, quod lieet divisio prior videaturirnitate , id tamen non {tmphcittr, std salttmsttundum ratitntm nostr* apprebmsionis inttl*iigtndum. h.e. ut Aristoteles dicit: s»)multitu-dinem sc divisionem » esse rationc priores, uni»tate, propter sensum, seu prioritate qvoad noi}quod icerum clarius Exponic D. Thomas,Cirants svarej io«

L. III.Cllpersunt adhuc disscultate» haud lcvci,qu*

non tollantur Dist. Nost; e soro Meta-physico relegara , extraque ejutpomceria clau»i* , extorris crit, ncquc ejuidem rcgni pri-vilegjit frui, ipsi concedetur. Vrinto e. repe»ria» nonnulsos, 'qui nullatexiu» id permittere,volunt, quod nssnstiones Enti», quaj vocaricdisjunctus , ad communicationcm objectiMetaphysieei , admitcamus; tum quia eastvis vrri nominii atcributa pucant diciposse,oec dejinitiontm attributorum Entis, in gt»nert t nec Kpijjgta sive requistta attributo-rum in gtntrt ( quae statuuntur csle /. Ijsenti-*lis consecutio ; 11. formasis diffinitio ab tp-so Entt\ III. (xtraejsentialis dtnominatxo\& IV. adaquata noprocjtio ) cx asse jpsis

Page 25: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

17tpplicarii arque propccrhas causas ejuitr.odi at«tributa disjuncta, a Ramistis (licet perperam) adlogicum sorum rtlegaocur. Tutn quia viden-tur sttundo, assies; Disjuncte jurepatronatuiMetaphysices dcstitui , quoniam Metaphysicaeobjectum erit ens realt, pesictpum % verum etc,affectionis a. sunt tntid modalia , Essentiamrevera non habencia, led eandcm saltim assi-cientia, st sic Entis solummodo restionis no«minevenire, quale proprie & kc^t' inMetaphylica considerarj non poceli, liquidemunius ddciplinx objectum non esle ensrtale st restionis ( sub quo uc dictum moetosintelligunt) propter oppo/itionem concrtriam.Ec hoc est, quod nos quoque in poslerioribustangemus, dum Distinctio a nobis, in realtmst restionis dispescciur.

s. IV.

Verum enimvero, quamvis videntur assertailla magni robori» cssc, tamcu rcs eric ia

vado; dammodo , quantum ad prius corumargumentum, observamu», quod, ubi deae»tributis Disjunctis ioqvimur, nos simul proce»stari , tcrmioum attnbuti, Uxtus st tantnmnon abustve , adbibcri dcbere; ingenue namqucsatcmur argumenta illorum, prarcisa hac ra

Page 26: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

18tione militare. Ultra addimus & hoc,quodsi ex soro Metaphysico excluderetur atsc»ctionum Disjuoctarum Doctrina, admo»dam contractum hoc systema euadcret» cum-que praeterea horum terminorum generalisti-morum , rnaximus per omne» lcientiat estusus, ipsique rermini horum a(tributorum>

non bono jure alibi explicari postuntj igiturhac in parte, vestigia accuratillimorum Me-taphysicorum sequentes, horum terminorumtractationem , Metaphysicae vendicamus. Al»terum quod concernit eorum argumentum»quo scil. evincere conantur , attributa me»Jotque hoi, seo Entia rationit, non tractt-ri debere in Meraphysica , cujus objectumut dictum, erit Ens verum, realt &c. Tumrespondemus ad iliud ( praeterquam quod ra-riones quae ad prius attulimus etiam hicusu aenire possunt) quod licet concedamus,modosEntis, tam unitos quam Diijunctos,non esle tntta rtalta, realittr ab Entc di~stinsta , interim tamen, cum attributa haecimbibunt EslTentiam Entii, ut D. D. Calovi*us Joquitur, ita , quemodum Em est obje-ctum Metaphysicae , sic & attributa quae ma-terialittr EsTentiam enti» implicant; formali-nr ttiam t licct non habcant rtalitattm stri-

Page 27: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

19slt sic distam , habenc tamen eandem in d»gnificatione l»t* , diminutam seil. tjsendirsttonem

, sub qua notionc omnino pani»cipant, de objecto Mccaphysic». Quod sa»teri necestura habcmus, contra quendam , exacutistimis hujus temporis Mechapysicis ,

cujm suspecta est essercio,mum ditjunBarum dostrinam, penitius illammtrospicimti , m*ntrt [uspeciatn.

(s-) L. ■?. t.j.(< )Gnostolog, D.D. Cilov.p.n.& Exctllentij. D. Mtjtri.GnojloLp.i\2,{K)Dispur. Mttaph' y. sesi. p. s>. ip$. (\) inQntelog. Ju* p.joj, (pt.) Disputat. Mctaph,.5 /,K. 7. p. F4. {») Itb, 10, Text, 6.

MEMBRUM TERT1UM., i-

PEr varios dissiculratum Mocandrot ' scanfractus , tandem devenimus ad id reimomentum , ubi , amoco sspario, pro-

prium Disputationis nostrar objectum est de-nudandum, nucleusque Ejusdcm, neglectis pu-raminibus, atcingendus; & siquidcm yarias,tam Dtjltnstionis in dbstraUo, quAm Distin-siionum iu $<tit tontrttarum, dtfinitiontt, &

Page 28: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

20

formales rationes, «esserre meditamur, «ilm hkin limine nece (Tum habemus «buccinae illud■Aristotelis, (£ reliqui» omni*bus Philosophis, vr purisico i Jet Ttarjosegev non omnium qvfrenda e(l defini-tio; quo Essato, ad minimum id evincere pos»sumus, quod transcendentalia , juxta legemprxdicamentalium ,

(Iride examinari haudqva-quam debent, cum talem rigorem Philosophi-cum sustinere non valent. Huic subnixi Theseo*fundamento, notionem, Distinctionis genera-lem,' proponimus talem ; Distinßio esi diversi*tat conceptuumsine repugnantia. Quod affec-tum nostrum , dum,ultro propugnare animuscst, aurem certe nobis vellicant 1 scholastici,taro veteret nonnulli, quam ex recentioribusaliqui, quamvis non dissiteor plerosquc; certebene multos priscorum & modernorum Phi-losophorum, ob neseio cujus curiositati», veletiam lapsui metum , generalem & ahstraHamthlUnstionis rationem , omisisse. Nam quod Di-{Unctionis terminus aequivocus est , tantum

abest ut ob Ejus rei metum, generalis Di-stinctionis notio excludatur, ut potius id-ipsum sideli negotio explicari debeat; id in-quam testatur non minima pars' ex Philoso-phorum Choro, quamvis non conveniant o»

Page 29: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

21m»e», in abstracta tsti distinctionit notioasdesignanda. Rodericus de Arriaga («) Di-stioctionem in genere,dicit t(Te; Cartntittnidtntitatts inctr duo txtrtm. CoraeliuiMartini (jr) definit candem : Disctssiontm abunitate, (i ad eandtm , quo sitri pottst modorevocatio . Clariss. Hecreboord, una cumconsummatislT. D. D. Calovio, definit Distin-ctionem in abstrtcto, e(Te ilJud: Quo unus coti-

ctptus non tst alius . Job. schars,- (<r) ex scho-lasticoium, Thomisiarum, & schotistarumJacunaribuj, talem producit Distinctionit ingencre descriptionem: Distittstio tsl divtrji»tst, qun rts vtl prater mtntis optrationemsunt dtversx, vtl ab tpsa mtntt, rtbuj distin-£lio imprimitur. De his v.omnibu», ut nibildicamut, supremx a nobis allatx, cjuin tutoadhaerere postimus,nihiI puto nos impedire. Dii.palescct hoc, dum deieriptioni» nostrs con~trptum ttntrdbibiltm, & contrahtntem , ex-activa examinamus; quod concernit prius, se»cimus diversntem , distinctionis conc/ptunttanvtnunu* ; naro diverlitat cum itltnmatc,sub disjunctione ouaoam, totam exhaurit En»tii laticudinem. Hic a nodus, facile duriisi»mui,duro quoque secandus & disolvendus estcuncoj nam, quemadmedum id verum tst,

Page 30: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

22quod diversitat, in ordine ad Distinsiicmmrtalem, optime gencrit loco poni potest» imdlatiorem involvit conceptum ; Est e. diversitasalia sine pugna , qua vocatur dtsitntho , alia

pugna , quae oppositio dici svevir, subquo cicuio >diversitas absque omni dubio con-ceptum convenientix in ordine ad distmctioneminserr, quod clare quoque indicat, Definitio*nia allatae conceptut dtsconvenientia , sini rcpugnantid, quo & diversitate tum pugna,stu opposittone , discernitur. H oc, dico, quem»admodum verum est, dum ad Distinctionemrealem, talis applicatur diversitas, ita minus«ongruum idipsum videtur est-, si talis diversi-tatis notio etiam de Distinctione rationispraedicetur; asFectiones enim, qoalis est diver-sitas, comp-tunt Enti praeter mentis nostraeoperationem, jam vero Distinctio rationis,non praeter, sed per mentis operationem, re-bus attribuitur, Ergo sub titulo diversitatiseam salvari dubium videtur! sed tenendumhic,-quod Distinctio rationis in Metaphysica,non est proprii dicta diversitas; est e. distin-ctionis vocabulum aequivocum, quod, nonpotest univoce cum Dist, reali, participarede diversitate; in Gnostologia vero quin pro-prie dicatur diversitas haec Distincto rationis,

Page 31: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

23nihil impedit, nam ul ibi conctptus in dflttsignato cxpenduntur, 3c comeptutformales,dcucroquc diffinitionis rationis extremo, rcali—-ter distingvuntur, ita etitm per diversuatemrite exprimuntur. (u ) Porro dum dicimus,Dt/littsiontm , diversitattm ejst stn< rcpugndn-tid, animadvertimus eoipso DisiinQionem sot»mdltttr consicere in relatione, ctu bdbitudi-nt extrtmorum dd se invitem, quae relatio,ceu conceptua positivus, explicari solet pernegationcm dieentePttro Hurtddo dc Mendozj,

(<P) sqotamus etiam, nos hic intendcre reld-tiontm , »0» prddicamtntdlem , quae acciden»reale est,cujuj totum clTe consistit in r«la-tinae ad aliud , tanquam ad terminum purum,ccu ut a(ii loqvuotur, est <r%e<rts seu ordounius ad alterum tanquam ad puri terminum»& proprietas taJium rclatorum cst, ut unopositoponatur & clTc alterum , & uno sublatotollatur & alterum» sed tran[(tndtntaicm Licinmuimus rtUtientm , quae cst rcspectus, inrci absolutae EsTentia inclusua, cam reserensad aliud,|non sub pura ratione tcrmini, sedvel ut ad causam, vel subjectum, vel objectum dcc. & talis rclatio non requirit cvvirap*

siv« cocxistentiam. vidc svarcz, (x)

Page 32: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

24:

r: ;

;:

$. 11. . , ■ ■sic explicatum mitto conceptum Distinctio-nis contrahibile parili ratione, sub examen

revocans, conceptum Ejusdem contrahentem ,

qui' sistit nobis; I. Distinctionis subjeClum , voceConceptuum; übi equidem non adstipulamurillorum nutui , qui Distinctionem dicunt esse,inter contectus , vel objestivos silum., qui juxta{nentem illorum realtm\ vel formales silum ,

qui rationis Di/iinstionem constituunt; namprsciso omni respeblu objectivitatis, obtinetinter rem & rem diffinitio realis. sed amplia*mus terminum conceptus, subjecti loco poli-tum, adeo, ut non lolum formalem ,

sed &

objectivum conceptum , [eu intellestionis termi-num , vel ejus objectum, quatenus objectumef}, intelligamus ,* ceu D- Joh. Adam scher-

rus, in suo Manuali Philosophico differo.Nec relationem, live habitudinem extremorum

ad invicem impedit id i quod diximus prae»effo omni «specto objectivitatis, rem & remdisserre realiter; n*m un superius inculcatumesl;, intelligimus relationem , non praJscamen•talem, sed Transcendentalem , cujus naturam

vidimus supra. 11, sistit nobis modo indiges-tus conceptus, deseriptionis nostrac tontra-

betis } formale seu rationem formalem Dictio-

Page 33: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

25Bionis, quam in $. praecedenti, diximus «slerelationem, explicatam per negationem; />/«•ralitatem item sisi terminorum, live realiter,sive per rationem distinctorum.

5. III.A ggredior divisionem.distinctionisproposit*,

a A immediatam , quam alii sub;j

alii ncscio quas Rddenies, formd/ej> mtdales,

&ex mttura rei distinctiones, propoaunt.Nobis v. Distinctionis naturam, heic loci, cx

yhabitudine mutua extremorum, petentibus,placcat ; constituentibui, summa

Distinctionis genera, realem ic rationis Di-slmBiontm . in qua Divisionc propugnanoa,nobiscum militant sere omnes, qui circahanc materiam explicandam, suam posucruntoperam; rationcs insuper soIidlssima-, biparti-tam nostram divlioncm ccmprobabunt. Appli»csmut itaque primo ad institutum nostrum »

duo iila principia, quorutn ,in probacione exi-gentiae Distinctionis in genere,prius mentio-nem secimus; pracstabunt illa, quod quarcunq;vel in natura, vd in mente distincta Iint,di«ltincte reprasententur. (£) secundo dcprehen-dimus membra distinctionis realis & rationis,importarc rationescontractas,quia Distinctio-

Page 34: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

26nem realerrt illam vocamut, que competitrebus citra mentis operationem, rationis ▼.que rebus competit per mentis operationem»si e. Id quod cst in rerum natura, citra men-tis operationem dicitur Ens rea/e , quidni Di»(Unctio restis dicatur , que rebus citra mentisoperationem competit s & finaliter, cum Ensrationis sit, quod existit tantum per mentisoperationem, Distineo rationis commode di-ci pocest, que rebus convenit tantum permentis operationem; jam a. competere rebustantum per mentis operationem» & competere-rebus citra mentis operationem, terminos im-plicant contrarios.' His rite pensitatis, vide-mus quam frusira sit sectus ,

cum suis para-siatis, qui Di/linsXiontm tx natur rei forma-lem, mediam constituerit inter tealem & ra-tionis, hancq; suam Distinctionem , non tan-tum in rebus creatis, sed etiam in divini» in-ter EJsentiam , & relationes attributa st Et-(enisam ,ut & attributa inter se invicem, ob-tinere, non sine manisesia compostionis, velad minimum, negationis suram* simplicitatis

* introductione, asleris, quam ob causam, ner-vose eundem sectura cum Dist. sua resuta-tum vide a sthalio. ( w) Eadem cordacumscoto Gquidem Fonseca visus est oberrare ( nili

Page 35: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

27quod hoc in momento, ab eo divertir, qaodin Divinsi, nec relatiooes ab EsTentia , nec at-tribura inter se, aut ab Esientia, Ex natura

rei, sed solo modo intelligendi distingvi dicit;ideoque Distiem hanc triplicetn facit, lorma-Itm vide!. modalem ,

& Pottntionahm) etiama laud. sthalio, validit argumentorum ponde-ribus citatis locis, evictum esse deprchendimus.Idque oon immerito; nam si descriptionemDistinctionis ex nacura rei,tam scotistarum,quam Fonsecat, exactius cxaminemus, facilepatet eandew , uti a prioribui proponicur, adrealcm , ex commentatione v. posterioris, jamad rationis, jam ad realcm Distiem restrri de»bere. Ex qua etiam sidelia tertium dealbareposlTumus parietem , cum scil. recentiores suamcrepant Formalem , inter attributaspiritus communia, in ordine ad spiritum incommuni. Hic e. solummodo attendtndut eststdtus Futiddmtntdlis, Cc Jingularis, non «»/-

versalis 3c prAci/ipur. consule bae de contro»versia ClarisT. Pascham. (a) Dicimus itaqueDisi. Formaltm utcunque sive a reantioribussit proposita, sive scotijlis apposita , sive denicp,a Nominahbus introducta, consistere & suu«dari in nacora extremorum, atque optim£ velad realcm, vel rationis Djst.em posse

Page 36: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

28simile judicium serendum est, de eliJlinssiosWnodali , prout «b Arriaga & nonnullis aliis,ceu medium Distinctionis genus inter realcm& rationis, explicatur. .

$. IV..

Tpi%ujo(i sm> variorum authorum prostigata,

&Zej]epiiti Distinctionis ex habitudine mu-tua extremorum pendentis, stabilivimus, jamitaque Divisionis membra, & quidem primo’D ijlintiionis re alis , intimius introspiciemussVarii varias hujus Dist:it adserunt deseriptio-nei qua» in unum hic conserre, vix sine pro-lixitatis tsdio poslemu». Mendosa (/3) curononnullis recentioribus, dicit distingvi.reaii-ttr illa: quorum conceptus objectivi, non suntidem ; . placitis his etiam nos velificaremus,si omnem nobis dubitandi , circa hancrem praeriperent ,• nam licet concedamus da-ri Diss. realcm, inter conceptus. objectivo»,tum scilicet, quando ipsa '.res,.ceu moiisepa-rabiles & oppostti , sine mentis operatione di-sccrnuntut; tamen cum, übi una tademqutmanet res , multiplicantur rationes objectiva,rationaliter, sioe per ratioucm dipintia ,

non

video quomodo Diffinitio realis praccise obti-neat inter conceptus quostibet ebjestivos, Ma-

jori itaque prolubio veritati arridet deseri-ptio bae Noidii :.Di/lintsio realis esl, qua da-

Page 37: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

29far inter oijella intellectus, in te , 0* extri*mentis sißionern distinsta, Vel ut vult ClarilsPischa; (?) DiJlinstionem retlem tjse interea,quorum , unum non est alterum , citra omnemmentis operationem. .

Eandem curo his sovetmentem : svarez. Hi» itaque ad stateransrationis rite examinatis, multa nobis inno*lescuntjUtpote I. Distcem realem usitatl nosdici illam, quae solummodo ratione extremo*ruro realium talis est, nam illa potius rea*Jium, quam realis Distinctio dicenda edet. 11.Curo objecta intellectus, in deseriptione, di*‘cuntur in re distincta effo, id nobis'adape-jiunt, quod omnis sere. Disiinliio realifre-hus esi c intrinseca , non v, modus femper are realiter diffluctus; secluso e. quocunq; me*

do, res per se iplaro distingvitur, ab alia re.Ponamus v, g. duas res solem scii, & lunam \

prateisis & remotis aliis omnibus hae res o*

tnnino distingvuntur, ergo vel per seipsas, vel.per aliud V non per aliud ;quia quolibet 'alioremoto, & nullo «lio in rerum natura existen*te, tamen disjunguntur; Ergo seipsiy; deindeE ponamus aliquid ab aliquo, dissinivi peraliquod tertium , E. g. solem a luna per. ali-quem modum , etiam sol a modo distingvetursErgo per Triplum, aut iterum per aliquid ter-

Page 38: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

tium; si sal distingvitur a'»j per stipsum,quidni a luna etiam dictinguatur per seipsum?,si a.' per aliud, aut dabitur aliquid a quo solper seipsum i luna dictitavi poterit, aut dabiturprogressu» in infinitum, a quo abhorret na*

tura. sed notanter modo dixi omnem feridisihtstitnttn rtaltm rebus effo intrinsecantquod etiam verum esse demonctratione pro-xima octe ndi; verum cum etiam termini re-pectantur extrinfeci ,ob quorum realem interie dict.-em, ipsum subjectum in se indictinctutnextrinsccus tamen realitcr distinctum denomi'natursJuV ad oculum patet in Ente simplicissimo Deo,in quo plura disserunt realitcr non in-trinseet, bene tamen' extrtnsete & juxta* con-tutata txtrinseca realitcr interse diversa , pa-tet cx eo quod non omnis Dist. realis sit in*triasecs rebus Ceu objectis suis quemadmodumdocent nonnulli. IJst Observamus, in Dictusallata? deseriptione indigitari tam 'subjesium ,

quod a Distinctione denominatur, quam Ex*rema inter quae relatio Dictus obtinet-, hoc

.nquam indicatur per voces, Objecti inteUeUut\*Num v. objecta haec prarcisc fint conceptusob*seil\oiy ut nonnulli volunt supra mquisivimui,,negativa? subscribentcs, propter rationes ibi-dem allatas, ut & quod Dictlnctio realis omni-c

Page 39: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

31übi suffragio, Jocum habeat inter cinctutus'formalis, ut inter actidtns & atcidms. Quodclarius nobis dcmonslrandum erit, cum iamembro ultimo de DilK hic Formali ut inEatitate extremorum fundata, agemus.

s. V.

Accestum facimus ad subdtvisiones dijlin»Rionu rtdlij in lommuni. Omisla v. hcie

loci omniuan Dissii» rcali* specierum prolixaexposition», magii recenlendo, quam expli-cando, easdcra indigitabimus. Celcbris eit iilaDivisio Dist;is realis, >„ slritte ste di(iam

9alias reahtatit majoris } (s analogice sic nomi*natam. scu reahtatit mintris. Priorcm di-cunt authores esleinrer rem & rem ; posterio-renj v. inter rtm & ejus modum separabtlem ,

vel inter modum & modum , qui (ibi invicerasunt oppositi. Ad hsnc Disl.tm realem analo-gice se vocatam , orrhodoxa antiquitas, imo& Doctores moderni, Dist;em personarum

,s; s: Trinitatis, pertinere credunt. Et coinci-dic hstc Dict.io serme cum scotistarum, ex na-tura rei. Porro Distinctionem realem Meta-physici dividunt: in realem Tantum, vel £/•

/entialem ■, hanc ireruni in generitam, (jitci*sieam, & numeritam, ut nihil dicam deDl/liu'tiionesuppojttalislvum nonnemo, nonsine roub

Page 40: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

32tiplicacione Entium practer neccslttatem , obti*rere dicit inttr individua, male supponens ea»dem non distingvi sJstntialittr ,

cum tamendiversas habeanc Essentias. Alii adhuc, Dishcmrealemdicunt essc posutvam Jc negttivAm c»nominatione ab extrcmis accepta. Alii deniq»tdisquatam , & in*djequjt<tm , intrtnseam ,

& extrmsecam , aclualem , potenttdnaltm ,&

nelcio cjuas Dist: divisione»excogitarunt, & mi»rit modis «asdcm torierunt, ut non credam il-lud invidia verbum csse, quod habet darisT.Heereboord, (t) scholasticoJ, per multiptca*tionem hanc Dist:urn iuextricabiles dissicul»rates, in Philosophiam introduxisle. Nos icaq;sicco pede expiicationsm harum distinctionum,hic transimusj forte ad calcem ubi de non»nullis Distinctionibus, cx natura cxtremorumpendentibus coinmentari animus est, depost°xucs hoc tangemus.

F. VI.V |on posTum hic in totum taccre Ksljpia

realis, certa nimirum & insellibi-lia, spuriis & salsis, sive ilia ponantur in di-

vtrsitatt definitionum, pnedicamentorw», htO'rum, tcmporum ,sive in rationc tetius & par-tis t sive in ra*iens prtdicatorum } a»tt emaem

Page 41: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

33eperationtm inttlleUut divtrsirum, & tontra•ditentium, 4 censu indiciorum verorum cxplo»sis, its cjde ob rationci quas vide apud scheib.(£)nec non Hebenstseitt (q ) Indiciii, inquam, hisaiduiterinis remocis, cercissimum cru Kssjtjs \o*

Prioium, rtalit jeparabilttdi, V«1 etiam sipd*ratto, si veharc sit mutua, adco uc ucrumquepoi.sitmancre in rcrum nacura post separationcm»vei naturahter , & lupposito rantum jnfluxuDci gtncralt ,

& ordtnario', vel per potentiamDci absolutarn ; siye sit haec separacio, non mu~tua, uc altcrum tantum poissc esse superkei,alceruat v, non, sicuti modi separantur a (uissubjectis, adeoque intelligimu» hic sepdrdtisnem non mentaiem, sed rtalcm, Undevidemusquam frustra sudac acutus alias DispucatorHcereboord: qui {&) vult quanticatem continu»am,nuilo prorlus enodo realicer,led ratiooe su*Jummodo a materia distingvi; cum tamen (i

Neotericii credimus, exttnsio definita & dt'tcrtnin.ira , a miteria [ecunda , oronino sepa»rari potest «rcmanente nihilominui txtensiontindesimta & indet*rmtudta,a\) essentia materid%

praecipue pnmt, inscparabili. juvat hanc asser-tioncm excmplum quod proponunt Theologide Christo Hominc» qoi quoad omnes suipar-te«, sine (Xcenlione quancitativa, in longnro t

Page 42: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

34lathtnj & prosundum, übique pratsens eslssiTe-nendum tamen circa hanc ' Dicti!* ‘notam 1 ac-,eorati/id quod stater, (i ) monet,*dictum sci-licet signum , ex separatione sumptum, neque'esso adaquatur», neque unitum, nec femper•prinum Jisolumque astignari ut certius no-tius, quando ' haberi •Apotect; secundum- si-gnumiDict,' rcalis, ect Divtrsitas EJstutiarutr.sQuae e. d iversas habent Edentias,' citra o- ,

controversiam ' realiter. distingvuntur.• Observandum etiam hanc notam non ejse ada-quaram & unicam, validistimamtamen, übi-cunque diversas EsTentias sine subordinatio-ne;rcperirerpo(Tumus,: ( ii) Tertium{tsKsiqpieu

: Dict-.is realis, est ioppcjitio ; prout opposita skPhilosophis r maxime definiuntur : quae neque .de se invicem , neque de 'eodem tertio , jecun-dum idem , ad idem, eodem modo , atque tem-

pore , asfirmari posTunt.' & dispescuntur ,■ in .disyaraedi ;relative opposita, contraria , pri-vativi 'opposita , & contradicentia. Qusec unq-,igitur-suntopposita ictis medis, realiter dictiri-gvuritur, quia oppositio' insert, non* tantum;ut hoc non sit illudV sed etiam ut hoc repu-gnet , illi. ■■Adsignan t ■ adhuc Autho 11svariahujus distinctionis indicia r quz licet non'- siniEjusdem insallibilitati», cumatilis tribus allatis'.

Page 43: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

35validi-': tamen ; pugnant modo caute iisdemutamur. sunt haec,,vel eorum, qua: sunt di**Vtrsa supposita , aut in dlversis suppo/hts tssubjetlis, puta naturaliter , &i» jupposittssubjettuque [(paratis quam .cautelam neces-sum habemus intimare, propter 'EsTemiam Di-vinaro .quae quidem realitcr elUndiversis lup- >pedtis, non tamen a scipsa realitcr distincta•st ;Ut & propter attributa tam divinat, quamhumanae natura: Christi, qua: in diversis qui-,dem ,

per communicationem, sunt .subjectis,non tamen distingvitur attributum, uni. natu.,rae EsTeotialiter proprium , a sc ipso, quatenusper. communicationem ab altera.. Natura,postidetur.- Vel.iadponunt signa, eorum, quaese habent, ut causa & satum , vel ut gene»,silius loqvuntur, producent & produstum.Hoc argumento s, Augustinus ( A) cum Theo-logis utitur,' ad probandum personas Divi-,nas reaiiter inter se dictitavi, quia Pater pro-iducit Filium, & Filius simul cum Patre.pro-ducit s. sanctum. Productionem v. hanc inDivinis, caute intelligendam csTe, monentTheologi. '

/

• ms. VII.

sAltum jam facio, ad expendendum alterunsDivisionis mcmbrum , Dtsi. videl. rationis.

Page 44: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

36Ne v. opella haec supra modum accrescat, va-riat mitto variorum circa Dist. hanc descri-ptsones,& expolitiones; qui si genuinae, veladulterina; sini, exparaphrasi nostra animad-vertemus. Dicimus itaque iterum cum Cla-ristimo Noldio: Distinsiionem rationis e(se ,

qua datur inter objesia intellestus, non fn re,sid per tuentij operationem distincia, Dist:en«a. rationi* hic inteiligo non illam, quae abex-tremis ita dicitur , prout ea saltetn a rationesini excogitati sine aliquo fundamento, quo inmomento multi valde errant; siquidem Entiaejusmodi rationis realiter disserunt, ut patetin conceptibus formalibus. Nec.’Dislrem ra-tionis hic assumo in samosa illa,& latisltma'significatione, qua» Aristoteles (si) eandemolim explicavit dicebat e; distingvi ratione ea,quae stteie, forma, ratione formali, & defini-

' ficati disserunt. sed meum erit Dist. rat. earatione enodare, qua in definitione supposita,eam proposui. Übi attendimus ejus relatio-nem & habitudinem, non considere iri deno-minatione sxtrinseca ,

& astu intellestut,quemadmodum sihalius. (») putavit: Ututobjectum a sua cognitione ,• & astuintellestus,pr*scindere conatur; ' Nam sio Dist. rat. for-maliter veri nominis accidens, & ens reale

Page 45: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

37esset, quod omnino implicat, Congruentiu»iraque videtur dici, relationcm hanc rationis»rebus esse intrinsecam , non citra ssd per men -

tis operstToncmi relatio e» rationis, sicuti admodum relationis realis singitur, ita in eun-dem modum , rcbua singatur ivelle, non citr»sed per mencis operationem. 2 Dicitur in de-scriptione, relationcm hanc, ceu Dist. rat.da-ri inter objecta, quo cum innuitur, tam sui'jtlium denominatum , quam Extrema, interqu*, relatio obtinet. Hac inquam , puta tx*

trtma , sunt tonceptus plures objeliivi, interse non nisi per rationcm Distincti; nam noasereconcipi potest, pluralitas tonctptuum sor•malium, sine pluralitate loriccptaum tbjestivo"rum\ multiplicatis e. Idtis , non possunt nonmultiplicari rationts objtUiv*\ duae e.difflwi»lei pictura:, non possunt habere unum cxem-plar sibi prorsus dissimiie. Nec tamen metu-endum, pluralitatem hanc txtrtmorum er.cludere reaiem idtntitattm \ non e. multipli-catis rationibu! objeclivis , multiplicantur sta.tim res ipsae» cum una eademque res, diver»sis lubesse potest rationibui objestivij , qu*nullum discrimen important reale. Hinc sub»silicatum Magister (£; diciti PoJJunt uniut

Page 46: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

38tjutdemque rti tsse divtrst rtotitntt quatbarbari formalitatet ( intellige no» ultim<a-tas) vocant.

s. VIII.

Distinctionem rationit facio duplicem,tionis scil. rntiocinat*, & rat. rattoci*

nsntis. Hanc posteriorcm Heereboord, (0)pernegare conatus est; neque tamen su* ne-gationis stringentes adsert rationes ,

sed ,ut

ex mente ipsius percipere possumus, in campropendit sententiam, quo salsr suae inserviathypothtsei, Dishem realem dari intcr conct-

stuiobjestivos tavtum , rac:is v. inter formalettarttum, Verum si & hic, non maneipemusnos ipsiu* capiti, sed inquirimus inid, quodVeritati magis consenum este videtur , omninoevincemu» dari ctiam hanc Dtst. licei ostwyvpu(, in ordine ad dist. rat. ratiocinacar sicdicatur. N«c putandum est, Dist. hanc, intotum, aliquo usu defraudari. In Theologiat, praestat id, ut possimus distingvere intct at-tributa, tam Divitiae, «juam Humanac Na»turae Christi, cjuatenus spectanda veniunt, infroprie ,

& unito [ubjtsto. similiter naediantehac Dist: postumus discemere status ri Kcyadiversos, prout scil. simplex est ab xterno,&

Page 47: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

prout cCtsijot & i* cuavjpoiryo-at in tempore, si-ne sui mutatione& c/iversirace. conser quar adharc habent D, D, Calovius (ar) sc D. scharsiui.

§. IX.Tam Dist, Ras, Rariocinatas, quae proprib &C

eminentcr Dist.is nomine venire (olet, a no«bis etarninabitur. Est v. Dist. Rat. Ratioci-natas, ( uc varia variorum placita mittam )quando idtm ,

(ub Dwtrsit conteptibus formd-libus tnadacjuatis stgmsicctur, ts habtt sun-damentum quoddam tn rt & objtbio , dt qu»bujusmodt (onccptus formamus, Patebit hu«jus Dist. ratio, si rire ponderantur ea quaedeDist, Rat.is in genere diximut. Unde licet hicdicamus, idtm stgntsenriptr diversos conctptutformales wndsquatot, non exclusos tamenvolumus conctptut objedivot, non cx natur*rti, (cd ptr rntntts sistiotitm distinctos, quamob causam baucsquaquam multiplicari potestre» quat distingvitur. sed sortc videntur multi(?) pernegare vellc ejusmodi ratiotict objebiivdiformalittr & per actum inteilectu» distinctai.dicunc: quando concipitur arumal, concipietiam rationdle , cum idtm sine realitcr, slcvic« veria quando cognoscitur rationaie, co-gnosci etiam animal, propter candem (Jsenti*

Page 48: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

identitatem t atque sic hanc Dist.. fieri dicunttantum per alium intelieClut, sine' ulla praei-siant objectiva , quae (ut illi porro argumen*taatur ) involveret contradictionem; cognitoc. inquiunts animali, sinio! cognosceretur ra-tionale, 3 cum sine unum & idem realiteretiam nobis concedentibus} non a- cognolce-retur rationale, ex hypothcsi,,cum,unum ab

prasseindatur. sed , & haec illorum ratio»cinia in callum inclinabunt parietem , nec ve-ritatem alsertionis ooslra» infringere valebunt.fflsu.ro namque est quod dicunt an\m<ilitatemnoti polle clard & disiinlti concipi,' non con-cepta rationalitate } faciemus e- periculum , hocnum sirn posiit? cum ; homo eminus videtur ,

ex motu id animal erte , quod movetur co-

gnoseimus} caque clara ell perceptio .itametsiillud,animal non ,magis cum ratione conjun-ctum $ nobis percipitur, quam alia qualita-te, doctrina . vjdel.- & virtute .inactu m., Eri»gb, ammahtat st§rauonahtat , | diversos -ha»ibent conceptus ,

& unum. sine'alterotoncipt relit potesip 5c .pr*stiniix non praei-sione Phy sic* st redii , sic e. involvet,ct ; contra-

dictionem ede idem sc dictingVi realiter ; isedlogica , quae optime in Identitate rtiliy sinecontradictione locum .habere potest. -.Psspicie.

Page 49: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

41ssiui ttltra quomodo id incelligendam venit»quod asfirmavimut Dist. rat. raciocinatae bd-btrt sunddmtntum in re t quae distingvitur.Fundamentum hoc iuai diversa ctnnotdta, seuid, cujus respectu intellectus noster rem ali-quam concipic, no* adaqmte exhauriens lo»tam rei quidditatcm & Eslentiam, led ina*itquatii non exacte concipiens totum idquod est in rci v. g. quando intellectus consi-dere EsTenciam Dei, jam in ordine sc relpe-ctu ad dsitenem mistrendt , jam ad athonemsuniendi, astienes //* lunc divtrjd connttataspropter quae intellectus noster, unum ab al-tero, misericordiam scil. a distingvit,similiter, cum in homine distingvitur dmma*

iitas a rationatitace, suotsamentum prxbencdiversd (onnotatd, atlm puca senttendi & dit*scurrtndt , qui cencipiuntur per dquivalen •

tidm ad plurtt causas. Aliquando tamenevenit, uc diversis actibus, tadcm dttingum-tur (Onnotata, uc unio inter formdm dc tnate

riam, pracseenr locum Distinctioni inter insor»mdtionent ic mdtertalisatitnsm. (5) satpc etiamdistingvuntur nonnulia, non habito respectuad connotata extrinseca, ut immertdlitas &

smplititas, disserunt in Deo. signa itaquehujus Dist. sunt l.snberdmdtio fradisdmsntd'

Page 50: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

42lis. II. plurdlitdt tonceptuum formallut,». III.divtrsitas definititnum. adde & IV. cx sua«rezio (r ) divtrsitdtem dliqudm formalcm intouttpiibus objellivit.Kls rm WlonrttsryllaJO'1 ♦ipvtiJi !2tti9 . -■!-. (£) n Metaph. Text. XI. (») Dtssut, Me»taph. i- sili. IV. '&/*•£%) >* Comptnd. Me•taph.p. i(y. ($) Volunt', 11.Disp ut, sileti, p.jZi.\rj ia Metaph. Exemplar, Edit. 6,p. 170. (7)D- £>. Calo». isetaph.sDivin. />. 24/. (o) From:Mttaph, p. )ss. probi. It. laudat. D. Thuren.Mttaph, /j" M7. (<P) Disp. IV. 'sio,ll. (*) *,nlat. Met. dissert XlVll, (\s) D. D.

tCalae.

Metaph. Di», p. (u) in Insiitut. Mttaph. is*g* s**r-*?;sss>ii «) in Ontolog. p. /oj. '(&)-Disp.Vl, seti. l' {y) Ontolog. p, ,y>6. (J) Disput,Metaph. vn. sici. 1(* j\Dtspu(, sileti. t Volum u.Disp-Js>'XL)

tMetaph. p. Nt, , (*!) Pbilosoph.

pnm.p. 9's. ( st)i» Disput, sileti' Volunt. u.(«) Disp, Transan4. :vii, seti. 11. p, 18 ]•/{»)sebethi, Metaph, p, , m. (A) £»>. t.dt

’ Trini/,Cap. I. ( /x ) V. Meeaph. Cap. 11. &l. Phy sit.Text 60. & si. (v) In tnstit. Metaph. p. 39]. (£)ststiger,Exercitat, 307, s. /s . Conser D. L.■Reintsii Extern. Theolog: Ttchnic.p. m.ys.dtst.i,(e) in Melete: Disp. le(i. Volum, n. Disp. Ip

(*)<» Metaph, Dip.p, J44., Exempl. Mttaph. <•

Page 51: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

43Jit 6. p» ipp, (£) Mendoza Disp. pi, sett.v,stha/ip, in Instit.suit .p.ipj, (?) Mendax* Disp,Vl.stst, V, §. gO.

r (r) Dijp, vii.Jest, it'. •" *•

MEMBRUM QUARTUM-■ ; .■>

\ v\ ,>vv

5. i.

CAdit nunc promissum.crebra mentionesuperiut intimatum ,in debitum. Pollici-tut e. eram, me velle in Mcmbro hoc

nltimo, Dist-.es in nacura & Entitate cxtremo-rum fundatas, h.e. cx illit ipsij termini» quidistingvuntur denominatas, simplicisllmocala»mo p:rslringere. Monendum itaque hic est,quod ncc Distinctionc» hac omnino diverse na-tursE sunt,aDist. reali& racionis, satto e. sen«su ad utramque applicari poslnnt, quod mo-do patebit. Nec usque adeo audacia not nr.u»nicmus, ut pro qualibet extremorum divtr-sirate, nova & non ancra uficaca, excogita-

rcmus Distinctionum genera, contenti eri-mus iili*, qu* jam longistimo usu introductssunt, quique in Theologia & Philosophiahinc inde applicata sipistime occurrunt.Prsesertim v. cai attingemus Dist. speciej, qu*utidiximui, certo respectu , jam rtaltm , jamratitnii Di/hnstiontm rcspiciuor.

Page 52: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

44L. II.

Harum Distinctionum agmen sequstur pri»moi Dist, EJsentialu. Hxc licet stricta 3c

in rigore dicacur esTe inter ea, quae habentdsatrsts Ejstnti*s\ quomodo hanc Dist. ver-bo supra indigitavimus, in subdivisiene Dist.realis; erat namque ibi ejut oppositum mem»brum , Diis, rtalis Tanrum, Tamen non rea*se, gentrjlittr & l/ttd haec eadem Dili. &i~stntidlit appficata reperitur omnibus illis,quediv/rsds habent strntalti rationts , in quo ca-su formali» ratio, pro Essentia accipitur; sccqjquae ratione duntaxat distingvuntur, quatenu»per ttxttptus primos, & rastenes synonymicdtdisccrnuntur, quodammodo Essentialittr di«stingvi dici possunt, ad disserentiam(xtraetsentidln , quae sit per tonctptut secun-doty ($ rdtiovej pAronymicas. Proprie v. &

rigorose siuemur hoc Dist. genut quibusd*mreaiiter distinctis attribui. Notanter dicoyw/»busddm , nam Dist. issent. proprie sic dtsla O*

mnino strictior est rta/i, & sub illa, rati-

quam species continetur. Personae e. Divinaertaliitr Distingvi dicuntur, non tamen Es-stntidlittr, quia non habent distinctai, mul«to minui dissitnilc» EsTeiuiasi nisi uc modo

Page 53: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

45dictum, sssertiam pro formali -ratione aeci»

4pias-, quo sensu concedimus dari /);/?. Esser»•

tialem , inter Personat Divinat. sic intelli»gendi veniunt nonnulli, citante sthalio, (v)qui relationes Divina* inter se ratione' dissin-ivi dicunt. vi ■>

s. III.

JTecundossoco» ex natura extremorum deno-'-'minatam, rimamur Dtsl. Formalct»-, hatcuti in parciculari rerum diicrimine, solet esiafrequentissima, ita perplexicatibu», & obscuri-tatibus maxime ab authoribus tst involuta;ut nihil dicam de scotittarum Dist. formali;quae, dicente Joh.* Rhada (p ) est inter ea,qu* habent dts.inttat rationa firmale* ebje-sltvjs, ita ut una non includat aliam, insua ratione formali. Haec enim sane applica-n posTet aliquo modo tolerari; praesertimtunc quando distinstio firmalis, contradistin-guitur disl. accidtntAlt, ovn verd in sensuscotiflico, quatenus hanc applicant ad Eslen-eiarn. & rtlationei divinas. Ncc commemo-rabo multis Fonicca: disl, firmahm\ sive de.mum dicat illam esse Essentialem Formaltm,inter diversis Ejsentiat snntateique vcl sim*stitet vel tetr>j>o[itai , Cve Firmaltto guram,

Page 54: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

Inter unio* e dentiae diverjas rationes eljesii»vas', nam & haec rite usurpata recipi poslet»modo non medium dicatur constituere interrealem & rationis ut vult nominatus Authqr.sed dicam aliquid de hac distt in communi,quomodo haud distorto sensu & ad realemA& rationis dissi pertinear. Nomen enim suumomnium suffragio trahit a conceptibus formaelibus , qua; . notant /pedes, tnselligibtles seuideas in mente haerentes. lam cum objectarealiter disiincta generent dc {e, ejusmodiconceptus formales, ut accidens & accidens,realiter didinctos; neseio quomodo i Autborecvoluere dist; ; formalem prxcise ad rationisdicti. stringere. v Nam ; concedo, quod unumidemque objectum, postit, duobus conceptibusformalibus, per rationem disiinctis, repraelen-tari & sic signiptativisdist.*is nomen mereri.,quomodo quidam ex scholastici* E (sentiam &

personam, itemque personas inter se diltingvidicunt joptimo tamen ,\ate defle formalis rep-liter distincta attribuitur. . , ;

s. IV.

Crebram Authores mentionem faciunt, Di•sunctionis nodalis, quam antequam tu-

lius exponam ,pauc t praelibanda sunt extremaex quibus nomen luum trahit, ut sio quivis

Page 55: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

47facilius videre possic, quomodo jam 'ad rea*Jem, jam sirationis Dist, pertineat., i Extremasili uno nomine vocantur modi. sui» quinotatione non quidem comprehendimus vo*

cabulum s modi, apud Philologos multum sa*miliare, i; , sed supponimus hanc voculam Utin Philosophico soro usu frequentatur. Ibienim modi aliquando dicuntur Entia realiter

Distmsia ab iit rebus quorum ssunt modi , utsiunt species qualitatis, ajbcdo, dulcedo ;CtC.Aliquando modi dicunt ultimam (si ptrst•stissimam exi ile udi rationem, quales siunt sup*positahtat dypersonalitat», * Nonuunquam de*terminaliorem offendi rationem , per quamEns contrahitur ad (übstantiam. & Accidensdenotant. v sic dicuntur porro affectiones En-ris, modi assicientes. Familiarilsitna a. & re»ceptissima est acceptio modi, pro adjacentirei determinatione, modificationi ,

& affectio-ne, ceu ut quidam planius hoc ipsum expo-nit, dicens.- modus tst tntitas de cujus in-

-1 trinpti ratione tsi rem aliquam pngularema£lu assicere, determinare , issique quasi assi-xum essit, Ita ut nulla ratione in rerum na-tura essit posiit msi astu id Ens assiciat issitstquasi asfixa sit, \imo ne quidem contipi possit

'abtqui hos quod aliquid determinet ,. & assi*

Page 56: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

ti*t‘ Ut in applicatione stilionis, & praten-tia Petri, ad oculum patet; aeque in hac po-«Acriori significatione quam plurimum ustlvenit, cum de Di/l: moduli apud Authoret ser.do est. Licet non negari potest etiam reli-quos modos supra nominatos constitutre Dist:modalem. 1 Nam non adeo inter arctos can-cellos eosdem coarctemus ut cum nonnullo(a) dicamus qualitates, proprietates, imo o*

mnia l sere illa qua corporibus accidunt, nihilaliud, esse quam modos, notionaliter silum»,]uo subjeflo disserentis. Distingvumur ita»que modaliter, res , st ejus modi separabiles',nec non modus, & modus sibi invicem effo-sici ,ut unita/ & compostio a corpore & ani*sna , tausa st causatum, Modnltter item di-sinivi dicuntur modi ab ejsentia inseparabi*ies , ut attributa Entis nec non modi (i modi ,non sibi-oppesti, ut veritat a bonitate. '

s. V.

E* serie Disiinctionum, jutta conditionemextremorum ■, denominatarum , ultimo

loco Dt/iinstionem Viriualem pensitabo. HancI : scotistis} & nonnullis aliis spistis obscuritatumtenebris involutam ede competimus, dum illatacom At* disilix natura reiformali, k nescio qui-

Page 57: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

49bus consictit distinctionum generibus, consun-

,dere volunt, Verum, utut iiberum cuiquccirca hanc rcm judicium, relinquamu», nonpossumus non, si praesertira vim termini spe-ctemus, hoc Dist: genus, patili ratione, acpriora, jamad Dist: rcalem, jaro rat, rclegare.Nam virlut &virtns , ceu accidentia diversanon otnnino ratione distingvi, dici posTunt}quandoqvidem revera ex parte rei, eadem illaElsintia, quat distmctistima producit effecta,dtstinctas obtiiKt virtutes, E. g. vit induratiiVd, ltcjvtsatiiv4y raresattivA, condensat$v/ti vir»tualuer distingvuntur in radiis solaribus, &

colore uno eodemque, cjua virtutes ad mini*rnum, quoad lonceptus nostros formaln %

&

sua objecta realiter distingvuntur, Quod as-sertum, quoad alJatum Excmplum, sovet D.scharsius ( ) cui adstipulatur acuustlmusPaicha. Cu) Propriijsime Dist. virtual. iiladicitur: quando qutedam , qui a partc rei i«dem sunt, propter diversa praedicare, responident, & atquivalent Entitatibuc realiter distinactis, ceu in ordine ad diversa pratdtcata se ha«bent ac si esteiit realiter distincta. Et talemDistinRienem Vtrtttalem Mendoza (a) Dupli-cem facit, mtnorem scil, quae sit, vcl per xcjvi-valeniiam ad plures causai , ut hoc modoin

Page 58: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

50homine dissingvi dicuntur anima rationalissenjitiva, & v*getativa\ neque e, magis asssen-,sum ili damus qui.triplicem in homine ani»oumrOe dicunt; quam iis; qui sensatlonem ,

& vegetationem , ex motu fieri, asserunt.Vel sit talis dissindo virtuali*,' per aqviva»lentiam adplurts [petit essetius , 'ubi sctl. esidivtrsitat [setifica essettuum ah unica : causa

prodeuntium. Vel adhuc per aquivalenttamad stmthtudinem , ts dijstmilttudmem alia-rum rerum. Vel tandem per aqoivaltntiamai plura lota. Exempla, & illuffrationethorum J.modorum suppeditat Pascha, (|3)Alteram Viriualtm Mendoza supra Cita-to Iqco dicit altiortm, (4 nobiliorem, quamreperire licet in Deo, juxta hanc e. Deus di-citor habere pradicata ex se Contradifloria ;

utpote cum Essentia dicitur; Tribus Personiscommunicari, relationes v. non; tum obti-net Diss, virtualit major, inter Essiemiam &

Paternitatem, Filiationem atque processio-nem. sed notanter-dicitur, quod ejusmodi;praedicata ex se sunt contradictoria, nam con-trarietas h»c tollitur per disltem victualemrei supra quam cadunt. Hoc ipsum signifi-canti tali illuffrat simili, !aud. Pascha; di-cti; currere

, &. non currere ,exsi sunt con•

Page 59: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

51trjdifloria prddicata, Uv. cadunc supra retdistinctas rcasiter, desinunt e(Te contradictoriaquis subjectum est duplex rcaliter. Ita cum di-cimuj piadicata contradictoria de Deo enun-ciari, ctatuimus ibi subjectum duplex, licttr.on realiter tamen vinuaiiter. Ddinunt itaq;ea pradicata tx se contradictoria , respcctu >1-lius virtUaliter dtsltricti subjetti esse contradi-ctoria. Consule de his Mendoz. sthal. in lo-stit. Metaph, & ClarislT. Pascham.

(u) Txb rntt&ph.p, %6. ($>) hb.i.C. i». (%)sjetreb, Disp.stlttt. Vol.il. sij/) in metaph. F.x•tmpl&r.p.ipL>. (CJ ) Ontolog- sux p.6u (ct)Dtjp.Metaph, vi, §. 16. (($) Ontolog. p. 6/F.Addere solent his nominatis Distinctionum ge--neribus, Distinctionem Objectivam, Actualero,potentionaiern ,

& multas alias Dist, speeies.sed cum & illa: ex dictis innotescunt, rtec s°ius n ultum in actu exercico, usurpari solent,a nobis ennsulto omittuntur. Atqus his sicsimpliciter in medium adductis, sinem discur-

sui impotio, & sub lereno veritacts tuatcjueL. B. benigni cetjsur* Phcebo tutus ac-

tjuiescens, sempiternasALTIssIMO JF.HOV.T, LAUDEs HY*

NUNCUPABO.

Page 60: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

Viro- JuveniMorum integrirate & literarum laude

Cotsspicuo,Pereximio atque Prfflantifflmo

Dn, ANDR.E£ LUsClNIOy

Amico luo Honoratissimo.

O ic Lux Luscinii mtntis praeclara reluce*Dum putsis tenebris Lutida, te£ia y

scilicet haudpotuit remanere ttntbrio bititNec quivit dici lucisugutque niger,

G)tiem votuit pr&sagA honi Lucin* futuriNomine Luscini, en! ivdigitare prius.

sed cum Luseinia hsc stbi carmina congruaposiAt ,

Prtslabit tAcito vota sottre snn.

Animo quam verbis prolixiorgratatur

JOHANNF.s OUN.

Page 61: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

JuveniMorum elegantia, animi cultu TraslantisiimosDn. -ANDREAE; luscinio

Fopulari suo dilesHssitno.Eja! nunc Mulae voces cantate so-

noras ,

s Luscinius meruit vcster Alumnus- idem.Is quando a reneris docta est nutritus'; ‘ :

' in aula,Digna viro calida huic quis vota

neget?Grator Communi patriae sua commoda

v; quondam, *

Gatulor & tibi, cum Pulpita sacrapetis;

Porro precans voveo felix fortuna se-cundet,

’ Ut vigeas Patriae Tique Deoquesimul-

sic honoratissime D:m. Respon-denti Amico interpaucas sido

gratatus est ,

Axelius Brumerus HtUsi. Kyl

Page 62: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

' i ■ !n_, . |ptrdoslam at Distinflam de DIsTINCTIONEdijputatianem Viri Juvenis, Musarum Uu.

V; de nec non marum concinnitate EgregiisDN. ANDREFFI, LUsC1NII,

Desensoris strenuissirni, Fautoris Zcsyrnpatriota; svavissimsi

Oquem Te memorem ! certi, mihi deficit, : humor : „1

'Phoebsus, calamum lingua matiussa‘ -■ ,■ $ ' • ■ fugit. - ;ss -Gratia le nutrit; rari/sima muisa, Ctwuen*,

Antc alios Urgj 7t tribuere manu.Ales cttt Vario vocis dilenmine cantat

Daulias mdigitans , quod Tibi nomiisis e(l\sic Musis cultts rnulto \>ir amandc labore,

Distinctum prosers .ingenii ssecimen. . iJure tibi justos his paucis grator honores -

y Quos animi , dotes promeruere ,Tut.

Haec oon tam moris qusm inteme*ratst amicitiae con ellandr

gratia reliquit.

Petrus jloillgNyllnd.

Page 63: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

Eidttn

PHilosophi* csmpum tjui* ignorat vastistimipatcre ? quem latet PhiJosophiam roulti» tricis

tsle involutam , cujinnenno ad hunc u$<j-,diemexscte omnti nodos cxplkuit, quamvi» multidoctorum virorum in ejus intcrpretationr, adsatigationem usq; ddudarint ? Ts itaq;DoctissijD sympatrntrvos tuos intendcre componen-do specimini haud vulgari, socictatiq; librariaeegregie se probaturo, cum percspi, dtlibutumsommo gaudio me sensi, maxime eo nomincquod mareriam tam arduam >omnibu$que do.ctrinam promentibuj, valdr netesTariain ( ju-xta i/iud Ciceroms: C)ui btne dtslmgvtt btnidvctt.) Tibi tlaborandam cltgisti, elabor»»tamque ingenii acurnine elegantique rerumvenustate ornaiti. scd tiequeo digne indu»ctriam lusm extollerc, cum ingenii tenuita»id cxactiuj prolequi vetct. Verbo tamen vo.lum ccmplrctar, calidis summurn vtncranaNumen prccibus, ut catpris toi», laude oppi-do dignn, vejit adeflc , quo vergant in suiNomini» gloriam . tuuro, ruorumquc gaadiun),Pj»tri*que commoiium ingeni.

Insr tactfrorum grattntinrn pccet

Lubtns mtritdcsj grttulaturP ETRUs A: IGN ATIUs

Htlsingsorsenjit,

Page 64: DIsTINCTIONE,deber, si/lita.tibiL.C. Metr.brumtertium Definitionem Dist. realem, Divisiones, & iubdivisiones, indiciaque tamgenu-ina (s acciptata, quam spuria(srtsutata

A& Eundtttu

Cumvolvo, veneror, rerumbile pondus

Quod sumsisti humeris sympa-rriora tuis,

Pondus quod toties doctum lassaveratorbem,

Queis cerebella rricis tot laceratamanent.

sic per dura luum caput essert palmarriumphans t

Robora sic onerum lusa malignafacir.

Ergo non patulas amplectar ut hacte-nus umbras

Num cedant umbris corpora va-sta suis/

Graiulalundus adjtutGABRIEL THAVONIUs.

Nyland,