DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ

111.Ünite Özeti

1

Din ve İslamVaroluşun ve Hayatın Anlamı

Akıllı bir varlık olan insanın kendisine şu soruları sorup cevap araması gereklidir:

1. Varlıklar nasıl meydana gelmiştir?

2. Kainat ve içindeki varlıklar niçin yaratılmıştır?

3. Evren, dünyamız, içindeki canlı-cansız varlıklar boşuna yaratılmış olabilir mi?

4. Dünyaya geliş amacım nedir?

5. Bu dünyada nasıl bir hayat yaşamalıyım?

6. Öldükten sonra ne olacağım ve nereye gideceğim?

2

Din ve İslamİnsan bu soruların bir kısmına tatmin edici cevaplar bulsa da, tamamını kapsayan asıl cevapları ancak din/vahiy yani Allah (cc) verebilir. Örneğin:

«Biz göğü, yeri ve ikisi arasındakileri boş yere yaratmadık. Bu (yaratılanların boş yere

yaratıldığı iddiası) inkar edenlerin zannıdır. Cehennem ateşinden dolayı vay inkar

edenlerin haline.» (Sad suresi-27)

«Ben cinleri ve insanları ancak Bana kulluk etsinler diye yarattım» (Zariyat Suresi/56)

«O, hanginizin daha güzel amel yapacağını sınamak için ölümü ve hayatı yaratandır. O,

mutlak güç sahibidir, çok bağışlayandır.» (Mülk suresi/2)

«…Yapmakta olduğunuz şeylerden mutlaka sorguya çekileceksiniz.» (Nahl suresi/93)

«Dünya hayatı bir oyun ve eğlenceden başka bir şey değildir. Müttaki olanlar için ahiret

yurdu muhakkak ki daha hayırlıdır. Hala akıl erdiremiyor musunuz?» (Enam Suresi/32)

3

Din ve İslamİslam inancına göre dünya için ahireti, ahiret için de dünyayı terk etmek doğru değildir. Hz. Peygamber’in (sas) ifadesiyle: Kişi, hiç ölmeyecekmiş gibi dünya için, yarın ölecekmiş gibi de ahiret için çalışmalıdır.

«Allah’ın sana verdiği şeylerde ahiret yurdunu ara. Dünyadan da

nasibini unutma. Allah’ın sana iyilik yaptığı gibi sen de iyilik yap

ve yeryüzünde bozgunculuk isteme. Çünkü Allah bozguncuları

sevmez.» (Kasas suresi/77)

4

DENGE

Din ve İslamNEREDEN GELDİK?

5

Doğum

Dünya

Hayatı

Ölüm

Kabir

KIYAMET

Yeniden

Diriliş

Haşr/Mahşer

Hesap/

Mizan

Cennet Cehennem

NEREYE GİDİYORUZ?

«Her canlının bir sonu vardır.

Ölüm dünya hayatının bir

gerçeğidir."

Ankebut Suresi/57

Ölüm

Engel anlamına gelir.

Ölümden sonra tekrar

dünyaya gelişin mümkün

olmadığını ifade eder..

Müminun suresi/100

Berzah

Kalkmak, dirilmek anlamlarına gelir.

Dünyanın sona ermesi, evrendeki

düzenin alt üst olması demektir.

Kur’an’da buna es-Saat denir.

Hakka suresi/13-15

Kıyamet

«Uykudan uyanma, canlandırma,

topraktan çıkarma anlamlarına

gelir. Sura ikinci kez üflendiğinde

insanların Allah tarafından tekrar

diriltilmesidir.

(Zümer suresi/68

Ba’s

Ahiret Alemi ile ilgili kavramlar

«Toplanma, bir araya gelme

demektir. Ahirette bütün

canlıların dünyadaki işlerinden

hesap vermek üzere bir araya

getirilmeleridir.

Hicr suresi/25

Haşir

İnsanların ahirette diriltilip

hesap vermek üzere

toplanacakları yere denir.

Kehf Suresi/47

Mahşer

Mahşer meydanında toplanan

insanlar, dünyadaki yapıp

etmelerinden hesaba

çekileceklerdir.

Araf suresi/6

Hesap

Tartı, terazi anlamına gelir.

Ahirette günah ve sevapların

tespit edileceği manevi

terazi demektir.

Araf suresi/8-9

Mizan

Ahiret Alemi ile ilgili kavramlar

Din ve İslam

ÖLÜM

«Her nefis ölümü tadacaktır. Ancak kıyamet günü yaptıklarınızın karşılığı size tastamam

verilecektir.» Al-i İmran/185

«Her nefis ölümü tadacaktır. Sonra bize döndürüleceksiniz.» Ankebut/57

«De ki: Sizin kendisinden kaçıp durduğunuz ölüm var ya, o mutlaka size ulaşacaktır. Sonra

gaybı da görünen alemi de bilen Allah’a döndürüleceksiniz de O, size yapmakta

olduklarınızı haber verecektir.» Cuma suresi/8

8

Ölen kimsenin ardından

«İnnâ lillâhi ve innâ ileyhi raciûn. - Biz her şeyimizle Allah’a aitiz

ve şüphesiz O’na döneceğiz. (Bakara suresi/156) ayeti söylenir.

Ahiret Alemi Kavramları ve Ayetler

Din ve İslamÖLÜM

«Her nefis ölümü tadacaktır. Ancak kıyamet günü yaptıklarınızın karşılığı size tastamam verilecektir.»

Al-i İmran/185

«Her nefis ölümü tadacaktır. Sonra bize döndürüleceksiniz.» Ankebut/57

«De ki: Sizin kendisinden kaçıp durduğunuz ölüm var ya, o mutlaka size ulaşacaktır. Sonra gaybı da

görünen alemi de bilen Allah’a döndürüleceksiniz de O, size yapmakta olduklarınızı haber verecektir.»

Cuma suresi/8

9

«İnnâ lillâhi ve innâ ileyhi raciûn. - Biz her

şeyimizle Allah’a aitiz ve şüphesiz O’na

döneceğiz. (Bakara suresi/156) ayeti söylenir.

Ahiret Alemi Kavramları ve Ayetler

Ölen kimsenin ardından

İnsan ölünce şu üç şeyi yapan hariç amel defteri kapanır:

Hz. Muhammed (sas)

1-Sadaka-i Cariye bırakan

2-Faydalı İlim yapan, eser bırakan3-Hayırlı Evlat yetiştiren

Din ve İslamBERZAH

«Sonunda onlardan biri ölümün eşiğine geldiğinde der ki: “Ya Rabbi, beni geri

gönderin! Gönderin ki, arkada bıraktığım yerde iyi bir iş yapayım.” Hayır, hayır! Bu

onun söylediği anlamsız bir sözdür. Çünkü dünyadan ayrılanların önünde, (kıyamette)

tekrar diriltilecekleri güne kadar bir engel vardır.» Müminun suresi/99-100

10

Ahiret Alemi Kavramları ve Ayetler

KABİR

İnsanlar öldükten sonra topraktan geldikleri gibi tekrar toprağa dönerler. Yani defnedilirler.

İnsanın ruhu ise kıyamet zamanına kadar Yüce Allah’ın katında tutulurlar. Ba’s zamanında bütün

insanlar kabirlerinden kalkarak mahşer meydanına doğru gideceklerdir.

«(Artık kıyamet kopması için, İsrafil tarafından birinci defa) Sur'a üflenir. Allah'ın

dilediği müstesna olmak üzere göklerde ve yerde kim varsa hepsi ölür. Sonra Sur'a

tekrar (ikinci defa) üflenir. Bir de bakarsın bütün insanlar, kabirlerinden ayağa

kalkmış, etrafa bakınıp duruyorlar!» Zümer Suresi/68

Din ve İslamKIYAMET

«Sûra bir defa üfürülünce, yeryüzü ve dağlar kaldırılıp birbirine çarptırılınca işte o

gün olacak olmuş (kıyamet kopmuş) tur.» Hakka suresi/13-15

11

Ahiret Alemi Kavramları ve Ayetler

BA’S

«Nihayet sûra üfürülecek. Bir de bakarsın ki onlar kabirlerinden kalkıp koşarak

Rab’lerine giderler. (İşte o zaman): ‘Eyvah, eyvah! Bizi kabirlerimizden kim

kaldırdı? Bu Rahman’ın vadettiğidir. Peygamberler gerçekten doğru söylemişler’

derler.» Yasin suresi/51-52

Kıyametin zamanını

kim/ler bilebilir?«Sana kıyametin ne zaman gelip

çatacağını soruyorlar. Sen onu nereden bileceksin! Onun bilgisi yalnızca

Rabb’ine aittir.» Naziat suresi/42-44Hz. Peygamber’in (sas) bu soruya cevabı: Sen onun

için ne hazırladın?

Din ve İslamHAŞİR/MAHŞER

«Andolsun ki ölseniz de, öldürülseniz de sonunda Allah'ın huzurunda

toplanacaksınız.» Al-i İmran/158

«(O gün) sıralar halinde hepsi Rablerinin huzuruna çıkarılacaklar. Onlara: “Andolsun, sizi ilk

önce yarattığımız gibi (şimdi de hiçbir şeyiniz olmaksızın) bize geldiniz. Oysa siz, sizin için

hesaba çekileceğiniz bir zaman belirlemediğimizi sanmıştınız değil mi” denir.» Kehf suresi/48

«Sûra üfürüldüğü gün, Allah'ın diledikleri müstesna, gökte olanlar da yerde olanlar

da dehşet içinde kalırlar. Hepsi Allah'a boyunları bükülmüş olarak gelirler.» Neml

suresi/87

12

Ahiret Alemi Kavramları ve Ayetler

Din ve İslamHESAP/MİZAN

«Elbette kendilerine peygamber gönderilenleri de, gönderilen peygamberleri de

sorguya çekeceğiz.» Araf suresi/6

«Kitap ortaya konunca, suçluların orada yazılı bulunanlardan korktuklarını görürsün. Onlar, “Vay

halimize! Ne oluyor bu kitaba! Küçük büyük hiçbir şey bırakmadan hepsini sayıyor?” derler.

Yaptıklarını hazır bulurlar. Ama Rabbin hiç kimseye haksızlık etmez.» Kehf suresi/49

«Sicili (amel defteri) sağ eline tutuşturulan, (iftiharla) haykıracak: “İşte defterim,

okuyun! Çünkü ben, hesabımla karşılaşacağımı zaten biliyordum” diyecek.» Hakka

suresi/19-20

«Kitabı sol tarafından verilene gelince, o da şöyle diyecek: “Keşke kitabım bana verilmeseydi,

hesabımın ne olduğunu bilmeseydim, keşke ölüm her şeyi bitirmiş olsaydı; malım bana hiçbir

fayda vermedi, bütün gücüm yok oldu.”» Hakka suresi/25-29

13

Ahiret Alemi Kavramları ve Ayetler

Din ve İslamCENNET/CEHENNEM

«Rabbinizin affına mazhar olmak ve Allah'ın emirlerine uygun olarak yaşayan

kimseler için hazırlanmış, genişliği gökler ve yer kadar olan cennete ulaşmak için

birbirinizle yarışın.» Al-i İmran suresi/133

«(Büyük hesap gününde) zalimlerin (dünyada) yaptıkları şeyler tepelerine inerken bu yüzden

korku ile titrediklerini göreceksin. İnandıktan sonra doğru ve yararlı işler yapanları ise cennetin

çiçek dolu bahçelerinde bulacaksın. Onlar Rablerinin katında diledikleri her şeye sahip

olacaklardır. İşte bu da (mü'minlere) pek büyük bir lütuftur.» Şura suresi/22

«İnkârcılara gelince; onlar için cehennem ateşi vardır. (Orada) ne hayatlarına son

vermek için hükmedilir, ne de içine atıldıkları o (ateşin) azabı hafifletilir. İşte biz

nankörlük yapanları böyle cezalandırırız!» Fatır suresi/36

14

Ahiret Alemi Kavramları ve Ayetler

Din ve İslam

Adn

Naim

Dâr’üsSelam

Karar

Me’va

Firdevs

15

Ahiret Hayatında Cennet Çeşitleri ve Cennetin Özellikleri

Cennetin

genişliği yer ile gök kadardır.

Orada yakıcı sıcak

da dondurucu

soğuk da yoktur. Çeşit çeşit

meyveler vardır.

Cennet elbiseleri

halis ipektendir.

Cennette altından

ırmaklar akan

köşkler vardır. Orada yorgunluk

yoktur.

İnsanların sıkılmayacakları

uğraşlar vardır.

Oraya girenler

güven içinde

olurlar.

Cennette boş ve kötü söz işitilmez.

Cennette

insanlara hizmet

eden görevliler

(huri, gılman)

vardır.

Cennette

kalplerden kin ve

nefret sökülüp

atılmıştır. Orada ırmaklar,

bağ ve bahçeler vardır.

Din ve İslam

TEÇHİZ

Ölen kişi için yıkama, kefenleme gibi işlerin tamamlanıp cenazenin

defin için hazır hale getirilmesine denir.

GASIL

Ölen kişinin usulüne uygun olarak

yıkanmasına denir. Cenazenin yıkandığı yere

Gasılhane adı verilir.

TEKFİN

Ölen kişinin yıkandıktan sonra baştan ayağa

beyaz bez ile usulüne uygun sarılması yani

kefenlenmesine denir.

TENEŞİR

Ölen kişinin yıkanmak üzere yatırıldığı yerin

adıdır.

MUSALLA

Ölen kişinin cenaze namazının kılınması için konulduğu yere denir.

CENAZE

16

VASİYETKişinin malını veya malından

yararlanma hakkını

ölümünden sonra kişiye ya

da kuruma bağışlamasına

denir.

TAZİYEÖlen kişinin

yakınlarına baş sağlığı dilemek,

yanlarında olmak onlara destek olmak

demektir.

Din ve İslam

1.Tekbir alınır. Sonra

Sübhaneke (ve celle senaükdahil) duası

okunur.

2.Tekbir alınır. Sonra

Allahümme Sallive Barik duaları

okunur. 3.Tekbir alınır. Sonra cenaze namazı duası

okunur. Bilmeyenler Rabbena dualarını

okuyabilir.

4.Tekbir alınır ve önce sağa sonra

sola selam verilerek namaz

tamamlanır.

Cenaze Namazının

Kılınışı

17

Ölen kişinin kadın veya erkek oluşuna göre cenaze namazına niyet edilir. Birinci tekbir dışında diğer üç tekbirde ellerin bağ pozisyonu bozulmaz. Yani eller kulak hizasına götürülmez.

1

2

3

4

Din ve İslam

CENAZE NAMAZI

Ölen kişiye duadır. Ona saygıdır. Son görevdir. Cenaze namazı kılmak

Farz-ı kifayedir.

TAZİYE

Ölen kişinin yakınlarına baş sağlığı dilemek,

yanlarında olmak onlara destek olmak demektir. Hz. Peygamber’in (sas)

sünnetidir.

DUA

Gerek cenaze namazına katılarak, gerek defin

sonrasında ölene rahmet dilemek, duada

bulunmak bir kardeşlik görevidir.

HAYIR

Ölen yakınlarımız için yapabileceğimiz en güzel

davranışlardan biri de onlar adına hayır

yapmaktır.

GÖREVLER

18

FARZ-I KİFAYEMüslümanların

bir kısmının yerine

getirmesiyle diğerlerinden sorumluluğun kalktığı farza denir. Cenaze

namazının hükmü Farz-ı

kifayedir.

SADAKA-İ CARİYE

Akan, gelir getiren sadaka

demektir. Kişiye öldükten sonra

da sevap getirecek; cami,

çeşme, okul, hastane, yol,

köprü gibi kalıcı eser bırakmak

demektir.

Din ve İslam

«Ey iman edenler! Sabır ve dua ile yardım elde etmeye çalışınız. Çünkü

Allah, sabredenlerle beraberdir. Allah yolunda öldürülenlere

“ölüler” demeyiniz; aksine onlar diridirler, fakat siz

anlayamazsınız. Elbette sizi korku, açlık; mallar, canlar ve ürünlerden

eksiltmekle deneriz. Sabredenleri müjdele! Sabredenler, kendilerine

bir musibet geldiğinde, “Biz Allah'ın kuluyuz ve biz O'na döneceğiz”

derler. İşte Rablerinden af ve rahmet onlaradır ve doğru yola

girenler de onlardır.»

Bakara Suresi/153-157

19

Kur’an-ı Kerim’den Mesajlar

Din ve İslam

Hazırlayan

Ahmet ARINBozüyük İMKB Anadolu Lisesi

DKAB Öğretmeni

20