การพสจนลายพมพ ด เอน เอ ในศาลในคดอาญา (DNA FINGERPRINT IN COURT IN CRIMINAL CASES)

โดย

ดร.ไพจตร สวสดสาร

งานวจยนเปนสวนหนงของการอบรม หลกสตร “ผบรหารกระบวนการยตธรรมระดบสง (บ.ย.ส.)” รนท 7

วทยาลยการยตธรรม สานกงานศาลยตธรรม พ.ศ. 2547

วทยาลยการยตธรรม สถาบนพฒนาขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรม

สานกงานศาลยตธรรม ผลงานวจย

ของ

ดร.ไพจตร สวสดสาร เรอง

การพสจนลายพมพ ด เอน เอ ในศาลในคดอาญา ไดรบการตรวจสอบและอนมตใหเปนสวนหนงของการอบรมหลกสตร

“ผบรหารกระบวนการยตธรรมระดบสง (บ.ย.ส.)” รนท 7

เมอวนท 19 กมภาพนธ พ.ศ. 2547

กรรมการ …………………………………….. (รศ. ดร. ทวเกยรต มนะกนษฐ) กรรมการ …………………………………….. (นายเกรกเกยรต พทธสถตย) กรรมการทปรกษา …………………………………….. (นายสมจตร ทองศร) ประธานคณะวทยากรทปรกษาประจาหลกสตร ……………………………………..

(นายมงคล ทบเทยง)

บทคดยอ

การศกษาวจยในเรองการพสจนลายพมพ DNA ในศาลในครงนพบวา ผพพากษามความรในเรองลายพมพ DNA และการตรวจพสจน DNA อยในเกณฑทปานกลางคอนขางไปในทางทนอย ซงมแนวโนมวาผพพากษามความรบางแตไมไดลงลกในเรองนเฉพาะ โดยมตงแตผทไมมความรเลย จนถงผทมความรมากทสด โดยผทมความรเรองน จะเปนผทมองคความรเรองนมากอน เชน กอนรบราชการเปนผพพากษาจะประกอบอาชพทเกยวกบแพทย ทนตแพทย หรอสายทางวทยาศาสตร

ในเรองความเชอมนตอผเชยวชาญททาการตรวจพสจนลายพมพ DNA ผพพากษาจะมความเชอมนอย

ในเกณฑทมาก เนองจากมความเชอมนวา ผเชยวชาญผทาการตรวจสอบลายพมพ ด เอน เอ มคณสมบตทเหมาะสมและตรงกบงานทเชยวชาญ การทผเชยวชาญมาใหการในชนศาลในคดตางๆ ในเรองเชนเดยวกนน แสดงใหเหนวาเปนผทบคคลอนใหการยอมรบในความรซงใหคาใหการผเชยวชาญนนมนาหนกในการรบฟงการ ขอเทจจรงหรอผลจากงานวจยหรอผลงานทางวชาการของผเชยวชาญทไดทากอนมาเบกความ ทาใหการรบฟง และชงนาหนกผลการตรวจพสจนมมากขน

ในเรองการชงนาหนกผลการตรวจพสจนลายพมพ ด เอน เอ ผพพากษาจะใหนาหนกพยานหลกฐาน

ทางวทยาศาสตรอยในเกณฑปานกลาง เนองจากผพพากษาไมพจารณาวาทฤษฎหรอเทคนคตางๆไดถกตรวจสอบจากผอนโดยการพมพเผยแพรทางวชาการหรอไม ผพพากษาอาจไมมความรเรองเทคนคทใชในการตรวจพสจน ผพพากษาพจารณาความผดพลาดในการตรวจพสจนอยในระดบปานกลางคอนขางไปในทางนอย อาจเนองจากไมทราบถงวธการขนตอนในการตรวจพสจน แมผพพากษาประมาณเกนครงหนงทพจารณาถงความมมาตรฐานในการตรวจพสจน ซงเปนมาตรฐานเรองการยอมรบทวไปหรอ General Acceptance ทจะตองเปนทยอมรบของนกวทยาศาสตรทเกยวของ และพจารณาวาผลการตรวจพสจนไดมการทดสอบหลายครง จนผลทไดรบเหมอนกนทกครงคอมการทดสอบเชงประจกษแลว รวมทงคานงถงเรองการไดมาซงตวอยางในทเกด

เหตและขนตอนนาตวอยางนนมาเปนจานวนมาก แตผพพากษาไมมเกณฑในการตรวจสอบเปนของตนเองหากตองพจารณาคดทเกยวกบพยานหลกฐานทางวทยาศาสตร

กตตกรรมประกาศ

ผทาวจยขอขอบคณ รองศาสตราจารย ดร.ทวเกยรต มนะกนษฐ ทานสมจตร ทองศร ผชวยผพพากษาศาลฎกา และทานเกรกเกยรต พทธสถตย เลขานการศาลอาญา ทปรกษาในการทาวจยนทงสามทาน ทใหความเมตตาแนะนา ชแนะใหคาปรกษา ตลอดจนใหกาลงใจแกผทาวจย ทาใหการทาวจยในครงนสาเรจลลวงไปดวยด ผทาวจยขอขอบคณทานผพพากษาในศาลอาญา ศาลอาญากรงเทพใต และศาลอาญาธนบร ทใชเวลาอนมคาในการตอบแบบสอบถามซงตองใชเวลา ปราศจากทานเหลานงานวจยชนนไมอาจสาเรจได ผทาวจยหวงวาสงทคนพบ และผลของงานวจยเรองการตรวจพสจนดเอนเอน สามารถนาไปใชประโยชนในทางวชาการได โดยเฉพาะอยางยงเปนเรองทอยในความสนใจของสงคม และกาลงเปนปญหาททาทายอยในขณะน ทายทสดน ผทาวจยขอขอบคณ ดร.วลาสน สวสดสาร ภรรยาผทาวจยทเปนกาลงใจตลอดมา

ดร.ไพจตร สวสดสาร

สารบญ

หนา

บทคดยอ…………………………………………………………………………………………ก

กตตกรรมประกาศ………………………………………………………………………………ข

รายการตาราง……………………………………………………………………………………i

รายการภาพ……………………………………………………………………………………..ii

บทท 1 บทนา.............................................................................................................................. 1

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา....................................................................1

1.2 วตถประสงคของการวจย......................................................................................... 2

1.3 ขอบเขตของการวจย................................................................................................ 2

1.4 ขอตกลงเบองตน...................................................................................................... 2

1.5 สมมตฐานการวจย................................................................................................... 2

1.6 วธดาเนนการวจย..................................................................................................... 2

1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ...................................................................................... 3

บทท 2 วรรณกรรมทเกยวของ................................................................................................... 4

2.1 ความรเบองตนทางพนธกรรม ................................................................................. 4

2.2 การพสจนบคคลทางนตเวชโดย ด เอน เอ................................................................5

2.3 มาตรฐานและกระบวนการทางกฎหมายในเรองการพสจนลายพมพดเอนเอ

ในประเทศสหรฐอเมรกา....................................................................................…22

2.4 มาตรฐานและกระบวนการทางกฎหมายในเรองการพสจนลายพมพดเอนเอ

ในประเทศฝรงเศส..............................................................................................…29

2.5 มาตรฐานและกระบวนการทางกฎหมายในเรองการพสจนลายพมพดเอนเอ

ในประเทศเยอรมน..............................................................................................….30

2.6 มาตรฐานและกระบวนการทางกฎหมายในเรองการพสจนลายพมพดเอนเอ

ในประเทศเนเทอรแลนด......................................................................................... 30

2.7 มาตรฐานและกระบวนการทางกฎหมายในเรองการพสจนลายพมพดเอนเอ

ในประเทศองกฤษ.................................................................................................... 32

2.8 มาตรฐานและกระบวนการทางกฎหมายในเรองการพสจนลายพมพดเอนเอ

ในประเทศไทย........................................................................................................ 33

บทท 3 วธวจย

........................................................................................................ 38

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง

............................................................................... 38

3.2 เครองมอวจย

...................................................................................... 40

3.3 คาของตวแปร................................................................ 41

3.4 การทดสอบทางสถตทใชในการวเคราะหขอมล.................................... 42

บทท 4 ผลและการอภปรายผล..................................................................................................... 43

4.1 ลกษณะทางประชากร....................................................................................... 43

4.2 ความรเรองลายพมพดเอนเอ............................................................................. 45

4.3 ความเชอมนตอผเชยวชาญในการตรวจพสจน.................................................. 47

4.4 การชงนาหนกผลการตรวจพสจนลายพมพดเอนเอ...........................................50

บทท 5 ขอสรปและขอเสนอแนะ.................................................................................................. 54

5.1 ความยอ............................................................................................................. 54

5.2 ปญหาผลการตรวจพสจนและพยานหลกฐานดเอนเอ....................................... 55

5.3 ปญหาเกยวกบพยานผเชยวชาญ.........................................................................56

5.4 ขอเสนอแนะ..................................................................................................... 56

บรรณานกรม................................................................................................................................ 58

ภาคผนวก......................................................................................................................................60

ประวตผวจย...............................................................................................................……………66

รายการตาราง

ตารางท หนา 1 จานวนผพพากษาศาลอาญา ศาลอาญากรงเทพใต และศาลอาญาธนบรแบงตาม

ศาล)………………………………………………………………..……………...…38 2 จานวนประชากรและตวอยางผพพากษาแบงตามเพศ และศาล…...…………………39 3 จานวนและเปอรเซนตของเพศผพพากษาแบงตามศาล……….……………………..43 4 จานวนและเปอรเซนตของผพพากษาแบงตามระดบความรในขอคาถามแตละขอ….45 5 จานวนและเปอรเซนตของผพพากษาแบงตามความคดเหนในขอคาถามแตละขอ….47 6 จานวนและเปอรเซนตของผพพากษาแบงตามความคดเหนในขอคาถามแตละขอ….50

รายการภาพ

ภาพท หนา 7 กรอบความคด (Conceptual Framework)…………………………..…………………3 8 ลกษณะของโครโมโซมและดเอนเอ……………………………..……………………5 9 ลกษณะการตรวจแบบ Southern Blot………………………….……………………..6 10 ลกษณะการตรวจแบบ Making Radioactive Probe (ตอนท 1)………………………..6 11 ลกษณะการตรวจแบบ Making Radioactive Probe(ตอนท 2)….……………………..7 12 ลกษณะการตรวจแบบ Making Radioactive Probe (ตอนท 3)………………………..7 13 ลกษณะการตรวจแบบ Making Radioactive Probe(ตอนท 4)….……………………..8 14 ลกษณะการตรวจแบบ Making Radioactive Probe(ตอนท 5)….……………………..8 15 พนธะไฮโดรเจน 3 พนธะ…………………………………………………………….8 16 การทา Hybridization Reaction (ตอนท 2)……………………………………………9 17 การทา Hybridization Reaction (ตอนท 3)……………………………………………9 18 การทา Hybridization Reaction (ตอนท 4)…………………………………………..10

บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ในปจจบนน นบวาเทคโนโลยทางวทยาศาสตรเขามามบทบาทและมผลกระทบตอชวตมนษยเปนอยาง

มาก จนมผทานายวาอกไมกทศวรรษจะเปนหวงเวลาของพนธกรรม และความกาวหนาทางเทคโนโลยพนธกรรมจะเปนพนฐานตอการเปลยนแปลงทางสงคม เศรษฐกจ และชวตประจาวน ประกอบกบววฒนาการทางพนธกรรมจะสงผลตอเนองในแนวลกมากกวาววฒนาการดานเทคโนโลยคอมพวเตอร โดยเฉพาะอยางยง ความกาวหนาของวทยาศาสตรพนธกรรมกาลงมผลกระทบอยางมนยสาคญในเรองตางๆ เชน การดแลสขภาพ เกษตรกรรม และเภสชกรรม รวมถงทางดานกฎหมาย มการหยบยกปญหาในเรองพนธกรรมและเทคโนโลยชวภาพททาใหนกกฎหมายพยายามเรยนรเกยวกบปญหาทางกฎหมายใหมๆ หรอโอกาสตางๆทสรางขนมาโดยความกาวหนาทางวทยาศาสตรพนธกรรมนน ทเหนไดอยางชดเจนคอสถานการณในศาล ทกลายเปนสนามรบทางวทยาศาสตรเมอมการนาเอาเทคโนโลยทซบซอนมาเปนพยานหลกฐานในการพจารณาคด เทคโนโลยใหมๆเชนนทาทายเราไมเพยงแตความซบซอนทางวทยาศาสตร แตยงมเรองการประเมนความเชอมนในฐานะทเปนพยานหลกฐานดวย หวขอหนงททาทายในเรองพยานหลกฐานทางวทยาศาสตรคอการผสมกลมกลนระหวางเทคโนโลย ด เอน เอ ใหมๆกบระบบกฎหมาย ไดมการวพากษในปญหากระบวนการทดสอบทเหมาะสม และวธการวเคราะหทางสถตทใชในการตรวจพสจน กลาวคอ ลายพมพดเอนเอ (DNA Profiling) เปนพยานหลกฐานทแสดงใหเหนความเปนไปไดวาบคคลอยหรอไมอยในทเกดเหตกระทาผด ซงโดยทวไปแลวศาลยอมรบความถกตองของพยานหลกฐานการตรวจพสจน ด เอน เอ แตปญหาพนฐานหรอขอโตแยงเกดขนเนองจากการรบฟงพยานหลกฐาน เพราะการเกบรกษาพยานหลกฐานทเกยวของกบ ด เอน เอ เปนระยะเวลาหลายๆปอาจเกดการเสอมสลายได หรอ กระบวนการทางหองปฏบตการทไมชดเจนเพยงพอ หรอขอมลทางสถตทใชในการสรปผลอาจผดพลาด นอกจากนนการตรวจพสจนลายพมพดเอนเอไมไดพสจนโดยสรปไดวา

บคคลนนไดกระทาผด พนฐานในการทดสอบ ด เอน เอ เปนการแสดงความเปนไปไดวาบคคลทมลกษณะทางพนธกรรมแบบจาเลยเปนผกระทาผด

แทจรงแลว ด เอน เอ มสวนชวยทงพนกงานอยการ ศาล และจาเลย แตปญหาทเกดขนในศาล เปนเรองความรความเขาใจของศาลในเรองน การนาผลการตรวจพสจน ด เอน เอ มาใชในศาลจะตองมความชดเจนถกตอง และตองมความเชอมนในการตรวจพสจนได จงสามารถนามาใชในการพจารณาพพากษาคดอยางเตมภาคภม และเปนผลใหเกดความเปนธรรมแกประชาชนทวไป 1.2 วตถประสงคของการวจย

1. เพออธบายวทยาศาสตรและเทคโนโลยของการพสจนลายพมพดเอนเอ รวมถงทฤษฎและวธการทดสอบ

2. เพอศกษาถงความรความเขาใจของศาลตอการพสจนลายพมพดเอนเอ 3. เพอคนหาปญหาของการนาการพสจนลายพมพดเอนเอ มาใชในศาล และศกษาดลยพนจของศาล

ในการรบฟงพยานหลกฐานทางวทยาศาสตรในศาล 4. เพอหามาตรฐานทเหมาะสมในการนาเอาพยานหลกฐานวทยาศาสตรเขาสกระบวนการในทางศาล

1.3 ขอบเขตของการวจย

การวจยนใชกลมประชากร และกลมตวอยางจากผพพากษาในศาลอาญา ศาลอาญากรงเทพใตและศาลอาญาธนบร ประมาณ ๑๕๐ ถง ๒๐๐ คน ซงไมครอบคลมถงผพพากษาทวประเทศ และงานวจยมขอจากดเรองเวลา

1.4 ขอตกลงเบองตน

1. ปจจยอนเชนปจจยดานจตวทยาของผพพากษา ปจจยสงแวดลอมอนทมผลกระทบไมนามาใชในงานวจยน

2. ผพพากษาทใชดลยพนจเปนเพยงผพพากษานายเดยวไมใชเปนองคคณะ 1.5 สมมตฐานการวจย

1. ศาลมความรความเขาใจระดบปานกลางในเรองการตรวจพสจนลายพมพดเอนเอ 2. ศาลมความเชอมนมากตอผเชยวชาญในการตรวจพสจน 3. ในการชงนาหนกพยานหลกฐานในคด ศาลใหนาหนกมากตอผลการตรวจพสจนลายพมพดเอนเอ

1.6 วธดาเนนการวจย

ใชการวจยแบบวจยเนอหา (Content Analysis) โดยการวเคราะหเนอหาในเอกสาร นอกจากนยงใชการวจยแบบสารวจ (Survey Research) โดยสารวจความคดเหน หรอทศนคตของผพพากษาในศาลเกยวกบดลยพนจและความเชอมนในพยานหลกฐาน ด เอน เอ ในการพจารณาพพากษาคด 1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. เพอปรบปรงการวธการนา และ รบฟงวทยาศาสตรการพสจน ด เอน เอ มาใชในการตดสนคด 2. เพอปฏรปการเลอกสรรพยานผเชยวชาญ 3. เพอพฒนาการศกษาวทยาศาสตรการพสจน ด เอน เอ แกนกกฎหมาย โดยเฉพาะผพพากษา 4. เพอใชปรบปรงพฒนากฎหมายทเกยวของ เชน กฎหมายลกษณะพยานหลกฐาน

ภาพท 1 กรอบความคด (Conceptual Framework)

ลกษณะทางประชากรของผพพากษา

ความรความเขาใจในเรองการตรวจพสจนลายพมพ ด เอน เอ

การชงนาหนกพยานหลกฐานผลการตรวจพสจนลายพมพ ด เอน เอ

ความเชอมนตอผเชยวชาญในการตรวจพสจน

บทท 2 วรรณกรรมทเกยวของ

2. 1 ความรเบองตนทางพนธกรรม

ดเอนเอ (DNA) มชอเรยกเตมๆ วา กรดดออกซไรโบนวคลอก (deoxyribonucleic acid) เปนสารชวเคมชนดหนงซงทาหนาทเปนสารพนธกรรม ซงถายทอดลกษณะของสงมชวตจากรนพอแมไปสรนลกหลาน ดเอนเอประกอบดวยหนวยยอยเรยกวา นวคลโอไทด (nucleotide) โดยนวคลโอไทดแตละหนวยประกอบดวยนาตาล หมฟอสเฟต และเบส จดสาคญอยทเบสซงม 4 ชนด ทมชอยอคอ C, T, A และ G ซงยอมาจากชอเตมๆ วา ไซโทซน (cytocine หรอ C) ไธมน (thymine หรอ T) อะดนน (adenine หรอ A) และ กวนน (guanine หรอ G) ตามลาดบ ดเอนเอมโครงสรางเปนเกลยวค หรอสายนวคลโอไทด 2 สายวนลอกนไปคลายบนไดเวยน โดยมนาตาล และหมฟอสเฟตเปนราวบนไดสองขาง (เรยกวา DNA backbone) และมเบสจบคกนอยเปนขนบนได โดย A จบกบ T (ดวยพนธะค) และ C จบคกบ G (ดวยพนธะ 3) เรยกวา คสม (complementary) ความยาวของสายดเอนเอยาวบอกโดยจานวนคเบส เชน ไวรสมขนาด DNA ราว 40,000-50,000 คเบส สตวครงบกครงนาม 950-78,500 ลานคเบส สวนมนษย มประมาณ 3,000 ลาน คเบส เปนตน หรอจะใชหนวยยอดนยมคอ กโลเบส (kilobase) หรอ kb ซงหมายถง 1,000 เบส บอกจานวนเบสในดเอนเอแตละเสนกได

ถานาเอาสายดเอนเอของคน 2 คน มาเทยบกน กจะพบวา ลาดบการเรยงตวของเบส (คอ C,T,A และ G) บนสายดเอนเอมสวนทแตกตางกนไดถง 3 ลานคเบส คดเปนแค 0.1% ของจานวนคเบสทงหมดเทานน แตเพยงพอทจะใชบอกความแตกตางระหวางคน 2 คน(ยกเวนคทเปนแฝดแท)

ภาพท 2 ลกษณะของโครโมโซมและดเอนเอ

2.2 การพสจนบคคลทางนตเวชโดย ด เอน เอ

หลกการหรอวธการตรวจลายพมพดเอนเอ มหลายวธดวยกน1

Southern Blot

1 Kate Brinton & Kim Libermann (1999) Basics of DNA Fingerprinting, University of Washington.

แยกหรอสกด DNA ทสนใจหรอสงสย ซงอยในนวเคลยสจากชนสวนของเซลล โดยกระบวนการทางเคมหรอใชเครองมอทมความดนมากๆในการบบแยก DNA ตด DNA เปนชนเลกๆ ขนาดแตกตางกนไป โดยใชเอนไซมตดจาเพาะ (restriction enzyme) แยกชนสวน DNA ตามขนาดบนแผนวนโดยอาศยกระแสไฟฟา (electrophoresis) จะทาใหชนสวน DNA แยกออกจากกน โดยชนทมขนาดเลกกวาจะจมสดานลาง ชนสวนทใหญจะอยดานบน ทาให DNA เสยสภาพ โดยใชความรอนทเหมาะสมหรอปฏกรยาเคม จะทาให DNA คลายเกลยวเปนสายเดยว (single strands) การดดซบ DNA โดยใหแผนวน (gel) เปนพน สามารถประยกตใช กระดาษซบ nitrocellulose แลวนาไปอบให DNA ตดอยกบกระดาษอยางถาวร จากนนนาจดการดดซบมาวเคราะหดวยเครองมอทางพนธศาสตรโดยใชกมมนตรงส ในกระบวนการ hybridization (การจบคกนดวยพนธะไฮโรเจนระหวางดเอนเอสายเดยวซงมลาดบเบสคสมกบลาดบเบสบนดเอนเอเปาหมายทแยกเปนเสนเดยว) ถาใช X-ray เปนตวตรวจสอบ จดทถกดดซบบนกระดาษ กมมนตรงสเขาไปจบในดเอนเอสายเดยวทเสยสภาพจะปรากฏบนฟลมเอกเรย

วธการดงกลาวนเปนการตรวจสอบ/คนหาลกษณะเฉพาะของ DNA ในแตละบคคล ภาพท 3 ลกษณะการตรวจแบบ Southern Blot

Making Radioactive Probe นา DNA polymerase ใสลงไปในหลอดทม DNA ทตดกมมนตรงส เพอตดตามการสงเคราะห DNA

ภาพท 4 ลกษณะการตรวจแบบ Making Radioactive Probe (ตอนท 1)

Strand สายยาวจะหกเปนทอน การตดตาม DNA โดยใชสารกมมนตรงสตดบนนวคลโอไทด

(nucleotides) DNA สายทหกอยนนจะปรากฏแสงสนาเงนของกมมนตรงส ภาพท 5 ลกษณะการตรวจแบบ Making Radioactive Probe (ตอนท 2) เตม DNA polymerase ลงในหลอดทมแทง DNA และสาย nucleotides อย ,DNA polymerase จะ

เขาไปสงเคราะห DNA ขนในทศทาง 5’ 3’ ภาพท 6 ลกษณะการตรวจแบบ Making Radioactive Probe (ตอนท 3)

DNA polymerase จะเรมซอม nicked DNA ในแตละสายของ nucleotide มนจะทาลายพนธะจากขางหนาและแทนทดวยนวคลโอไทดใหม ทถกรวบรวมจากนวคลโอไทดเดยวทผสมอยในหลอด เมอไรกตามทเบส G ถกอานพบในสายทอยขางลาง เบส C ทถกตดฉลากดวยกมมนตรงสจะถกแทนทใน strand ใหม ดวยภาวะเชนน nicked strand เมอถกซอมแซมแลว จะทาใหเกดกมมนตรงส โดยการรวมตวของเบส C ทตดกมมนตรงส

ภาพท 7 ลกษณะการตรวจแบบ Making Radioactive Probe (ตอนท 4) เมอ nicked DNA ถกความรอน จะแยกออกมาเปน 2 สาย คอ DNA สายเดยวทมกมมนตรงส และ

DNA สายเดยวท ไมมกมมนตรงส ซง DNA สายเดยวทมกมมนตรงสนพรอมทจะนามาใชในการตรวจสอบได ภาพท 8 ลกษณะการตรวจแบบ Making Radioactive Probe (ตอนท 5)

Creating a Hybridization Reaction

1. ไฮบรไดเซชน (Hybridization) เกดขนโดยการจบกนของ 2 คเบส (base pair) ดวยพนธะไฮโดรเจน ระหวาง A= T ม พนธะไฮโดรเจน 2 พนธะ

C= G ม พนธะไฮโดรเจน 3 พนธะ

ภาพท 9 พนธะไฮโดรเจน 3 พนธะ 2. การทาไฮบรไดเซชนในหองปฏบตการ ในตอนแรก DNA มกจะเสยสภาพธรรมชาตซงเกดจากความ

รอนหรอสารเคม เนองจากการแตกสลายของพนธะไฮโดรเจน กลายเปน DNA สายเดยว ซงสามารถสรางพนธะไฮโดรเจนใหมได

ภาพท 10 การทา Hybridization Reaction (ตอนท 2) 3. การท DNA ไดเสยสภาพไปครงหนงแลวจะทาให DNA มสภาพเปนสายเดยว (single strand) เราจะ

นา single strand นนมาตรวจสอบวามลาดบเบสคลายกบกอนหนาทจะมการเสยสภาพหรอไม โดยใชเครองฉายรงสเอกซเรย โดยการนา DNA ทเสยสภาพใสลงในถงพลาสตก เตมนาเกลอแลวเขยา ,DNAทเสยสภาพจะกลบมามสภาพปกต ซงจะนาไปตรวจสอบโดยเครองฉายรงส X-ray ตอไป

ภาพท 11 การทา Hybridization Reaction (ตอนท 3) 4. ในการตรวจสอบลาดบเบสใน DNA อาจเกดความผดพลาดได ถา DNA นนไมสมบรณ มผลทาให

การสรางพนธะไฮโดรเจนลดลง เกดความแปรผนขน ซงความแปรผน สามารถเกดขนไดจากอณหภมในกระบวนการไฮบรไดเซชน หรอเกดขนระหวางการผสมกบนาเกลอ

ภาพท 12 การทา Hybridization Reaction (ตอนท 4)

Variable Number Tandem Repeats (VNTRs) (ความหลากหลายเนองความแตกตางของจานวนเบสซาตอเนอง) ทกสาย DNA จะมชนสวนทบรรจขอมลทางพนธกรรม (Exons) ทจะบงบอกลกษณะทางพนธกรรมของ

สงมชวต และ ชนสวนทปรากฏขนแตไมมขอมลทางพนธกรรมบรรจอย (Introns) ถงแมวา intron จะดไมมประโยชน แตพบวา intron บรรจลาดบเบสทซาๆ กนอยางตอเนอง และลาดบเบสเหลานเรยกวา VVaarriiaabbllee NNuummbbeerr TTaannddeemm RReeppeeaattss ((VVNNTTRRss) ) ซงสามารถบรรจตงแต 20 -100 คเบส

ในมนษยทกคนลวนม VNTRs เฉพาะตวในแตละบคคล กระดาษซบขางลางนแสดง VNTRs และสามารถใชในการสบสวนไปยงการผสมพนธ ดวยการใชกมมนตรงส ในการตดตาม VNTRs ในแตละบคคล

รปแบบของ VNTRs เปนผลมาจากกระบวนการใชกมมนตรงส มกจะเกยวของกน เชนเดยวกบลายพมพ DNA

VNTRs ในมนษย จะไดรบการถายทอดทางพนธกรรมจากพอหรอแม และพอหรอแมกไดรบการถายทอดสารพนธกรรมจาก ปหรอยา หรอ ตาหรอยาย หรออาจจะเปนผลรวมกนแตจะไมพบวาม VNTRs ทแตกตางออกไปจากพอและแมเลย

เพราะวารปแบบของ VNTRs จะถายทอดทางพนธกรรม ในแตละบคคลจะมรปแบบเฉพาะตวทแตกตางกนออกไป

ดงนนจงใช VNTRs ในการจาแนกบคคลหรอคนหา/ตรวจสอบบคคลไดจากความแตกตางจาเพาะของรปแบบ VNTRs หรอลายพมพ DNA ทปรากฏออกมา

เทคนค RFLP เรมแรกจะทาการสกดดเอนเอจากเซลล (เชน เสนผม เลอด หรออสจ) ออกมา จากนนจะทาการตดสายด

เอนเอทไดดวยเอนไซมตดจาเพาะ (restriction enzyme) ซงจะไปตดสายดเอนเอตรงตาแหนงตางๆ แลวแตชนดของเอนไซมนนๆ เชน ถาใชเอนไซม HaeIII สายดเอนเอซงเดมมลาดบเบส -GGCC- เรยงอยกจะถกตดขาดตรงกลางกลายเปน -GG กบ CC- เปนตน ดเอนเอทถกตดแลวมหลายขนาด เปนทอนสนบาง ยาวบาง (สนทสดประมาณ 100 คเบส ยาวสดอาจยาวกวา 10,000 คเบส) จากนน จะนาดเอนเอทอนขนาดตางๆ ทไดมาวงแขงกนบนวน โดยใชสนามไฟฟาลอ เนองจากดเอนเอมประจเปนลบ จงวงเขาหาขวบวก ตวเลกวงไดเรว สวนตวใหญกวงไดชา ผลทไดกคอ บนวนจะมการกระจายของกลมดเอนเอขนาดตางๆ พวกทมขนาดพอๆ กนจะอยใกลๆ กนเปนแถบ แตเรายงมองไมเหน และถาทงไวกจะเสอมสภาพไปภายใน 1-2 วน จงตองซบดเอนเอจากแผนวนลงไปบนแผนไนลอนซงม

ประจเปนบวก ดเอนเอซงมประจลบจะไดตดมางายๆ ขนเกอบสดทายจะใช ตวตรวจตาม (probe) ท ตดฉลาก ดวยสารเคมหรอสารเรองแสงไวแลว มาจบคกบดเอนเอทอนสนๆ โดยใชหลกคสม เรยกวา ไฮบรไดเซชน (hybridization) และสดทายจะทาการตรวจสอบลายพมพดเอนเอบนแผนฟลมเอกซเรย หรอตรวจสอบโดยการทาใหเกดส ลายพมพดเอนเอจะดคลายๆ แถบบารโคดทตดอยตามสนคา ทงหมดนใชเวลาวเคราะหประมาณ 3-5 วนจงจะรผล

เทคนค PCR (Polymerase Chain Reaction)

โดยเทคนค PCR นจะชวยเพมปรมาณดเอนเอทตองการแบบทวคณ (คอจาก 1 เปน 2 เปน 4 เปน 8 ...) จนมมากเพยงพอใชงาน2 แตถาจะใชวธท 2 (ซงตองใชเทคนค PCR มาชวย) จะตองพอรมากอนวาชนสวนของดเอนเอ ทจะนามาเพมจานวน เปนบรเวณทมความแตกตางคอนขางมากระหวางคน 2 คนทมเชอสายเดยวกน (คอ เปนฝรงผวขาวเหมอนกน คนจนเหมอนกน ฯลฯ) ถาไมมอปสรรคใดๆ การตรวจลายพมพดเอนเอดวยวธนจะใชตวอยางจานวนนอย เชน ถาเปนเลอดกเพยง 1 หยด ถาเปนคราบอสจกใชเพยง 3-5 ไมโครลตร (1 ไมโครลตร = 1 ในลานสวนของลตร) หรอคราบอสจบนเศษผาขนาด 3-5 ตารางมลลเมตร กเพยงพอ

ดงนนเมอมการประยกตนาเอาเทคนคการเพมปรมาณดเอนเอในหลอดทดลองหรอ PCR (Polymerase Chain Reaction) มาชวยในขบวนการวเคราะหตวอยาง โดยเฉพาะอยางยงในตวอยางสงตรวจทมปรมาณนอยมากและเปนตวอยางทมดเอนเอทเสยสภาพ จะทาใหไดดเอนเอทสนใจมปรมาณมากพอทจะใชในการตรวจวเคราะห นอกจากนเทคนค PCR ยงทาใหการวเคราะหตวอยางเปนไปไดอยางรวดเรว

STR (Short Tandem Repeats) เปนทอนดเอนเอทอนเลกๆทมลาดบพนธกรรมซาๆกน แตละทอนจะมขนาดเพยง 1-7 เบส (ลาดบสารพนธกรรมในดเอนเอจดเปน Base Pair ; 1STR = 1-7 Base Pair) แตละบคคลจะไดรบโครโมโซมคเหมอนมาจากพอและแมคนละหนงแทง และบนโครโมโซมคเหมอนแตละแทงนอาจม STR ทประกอบดวยทอนดเอนเอหลายทอน ทาใหเกดความหลากหลายทางพนธกรรมขน ดงนนจงใชจานวนทอนของ STR ทมในแตละบคคลเปนเครองมอชวยจาแนกบคคลได

กระบวนการพสจนดเอนเอในพยานวตถโดยอาศยวธ PCR-based STR analysis มขอไดเปรยบเหนอกวาวธ RFLP ดงน

• ขนาดของ STR ตาแหนงตางๆมขนาดเลก ฉะนนจงมโอกาสทจะตรวจวเคราะหไดสาเรจ โดยเฉพาะอยางยงในตวอยางทดเอนเอมปรมาณนอยและ/หรอดเอนเอทเสยสภาพ

• ชวงขนาดของ STR สน ดงนนจงสามารถเพมปรมาณโดยวธ PCR ไดพรอมกนทเดยวหลายตาแหนง ทาใหเกดความรวดเรวในการปฏบตงาน

• ขนาดของ STR ทไดมขนาดแตกตางกน ทาใหแปลผลงาย • การทดสอบทเปน PCR-based method เปนวธการทรวดเรวสามารถใหผลไดในเวลานอยกวา

หรอภายใน 24 ชวโมง

2 ผทคดเทคนคนคอ แคร มลลส ไดรบรางวลโนเบลสาขาเคมในป พ.ศ. 2536

• การทดสอบทเปน PCR-based method เปนวธการทงายในการทาใหเปนมาตรฐานและใชกบเครองมออตโนมตได ดงนนเมอทาซา จงใหผลการตรวจสอบเหมอนเดม (Reproducible result)3

สารพนธกรรมทมในโครโมโซมนจะแบงเปน 2 สวน โดยสวนแรกจะทาหนาทควบคมการทางานในการสรางโปรตนตาง ๆ เพอนาไปใชในการทางานของเซลตาง ๆ ในอวยวะของรางกายสวนนเรยกวา “Gene” ซงมเพยงสบเปอรเซนตของจานวน DNA ในนวเคลยส สวนทสองเปนสวนทไมไดทาหนาทอะไรเปนพเศษเรยกวา “Stutter” ซงมถงเกาสบเปอรเซนตของดเอนเอทงหมด ซง DNAในสวนนมความหลากหลายในการเรยงตวของเบส โดยนกวทยาศาสตรไดศกษาพบวาการเรยงตวของเบสในสวนน จะไมซากนในคนแตละคน เราจงนาเอาคณสมบตขอนมาใชในการพสจนบคคล สวนการเรยงตวของเบสในสวนทเปนยนสอาจจะมการซากนไดในคนแตละคน เพราะเปนสวนทควบคมหนาทตาง ๆ ของอวยวะในรางกายซงมความหลากหลายไมมากนก เชน ยนสควบคมสตา กจะมแคสฟา สนาตาล เปนตน การเรยงตวของเบสในสวนนจงไมสามารถนามาพสจนบคคลได แตในปจจบนไดมการศกษาลาดบเบสในสวน Gene นเพอนามาตรวจหาความผดปกตของ Gene ได ซงเกยวของในการวนจฉย รกษาโรคตาง ๆ เชน โรคเลอด ทาลสซเมย หรอโรงมะเรง เปนตน ซงในป 2000 ไดมการถอนรหสของ Geneไดหมดแลว

สารพนธกรรม DNA ในสวน “Stutters” น เปรยบเสมอนเปนลายเซนตของเรา (Signature) เนองมาจากคณลกษณะเฉพาะบคคลดงกลาวในขอ 7 ทงน นกวทยาศาสตรทคนพบคณสมบตเฉพาะขอน ไดทาการวจยและยนยนไดวา โอกาสทการเรยงตวของเบสใน DNA สวนนจะมโอกาสซากนระหวางคนสองคนซงไมมความเกยวของทางพนธกรรมกนเลย เพยงหนงในหนงลานพนลานคน ( million – billion)

การตรวจลาดบเบสในสวน “Stutter” เพอพสจนบคคล ไมไดตรวจสอบใหครบทกเบสของโครโมโซมทกเสน แตนกวทยาศาสตรไดศกษาวจยพบวา สามารถใชบางตาแหนงบน โครโมโซม 23 คน มาเปรยบเทยบ เนองจากบางตาแหนงมความหลากหลายมาก โดยไดกาหนดเกณฑมาตรฐานวา ในการพสจนบคคลดวยวธ DNA Fingerprint น ตองใชการเปรยบเทยบตาแหนง (Locus) อยางนอย 10 ตาแหนง (Loci) ซงปจจบน FBI ของอเมรกาไดกาหนดเกณฑวาตองตรวจถงสบสามตาแหนง และกาลงจะปรบเปลยนเปนสบหกตาแหนง

การตรวจ DNA Fingerprint ของไมโตคอนเดรยจะตางกบการตรวจ ในนวเคลยส โดยจะกาหนดใหมการเปรยบเทยบเพยง 4 ตาแหนง เทานน การรายงานผลกไมเหมอนกบรายงานผลของ DNA นวเคลยส

3 บษบา ฤกษอานวยโชค(2543) การตรวจดเอนเอเพอพสจนความเปนพอและพยานวตถ เอกสารการประชมดานนตเวชวทยาระดบโมเลกล “การพสจนดเอนเอในกระบวนการยตธรรม” วนท 28-29 สงหาคม 2543 ณ หองประชมอรรถสทธ คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด หนา 13

สรปขนตอนการทา DNA Fingerprint4 ขบวนการในการทาใหได DNA Fingerprint ออกมามขนตอนหลายอยาง ซงตองทาโดยระมดระวง

รอบคอบปองกนการผดพลาดของผลการตรวจ ซงประกอบดวยขนตอนตาง ๆ ดงน 1. การเกบตวอยางสงตรวจ การเกบรวบรวมวตถพยานตาง ๆ มกรรมวธแตกตางกนตามชนดของวตถ

พยาน โดยตองยดหลกเกณฑดงนคอ 1.1 ตวอยางทจะสงตรวจ DNA ตองเปนเซลทมนวเคลยส 1.2 ตวอยางทจะสงตรวจตองม DNA ทมคณภาพ ปจจยทจะทาให DNA เสอมสลายมดงน

- ระยะเวลานาน - อณหภมทสงเกนไป - ความชนสง - แสงอาทตย หรอรงส - สารเคม - เชอโรค

ปจจยดงกลาวนไมสามารถทาใหเกดลายพมพ DNA เปนของบคคลอนไดเพยงแตทาให DNA เสอมสลายจนไมสามารถหาลายพมพได โดยความเปนจรงแลว DNA เสอมสลายไดยากกวา Genetic markers ตวอนทใชในทางนตเวช เชน กรปเลอด เอ.บ.โอ โดย DNA สามารถคงอยไดเปนหลายป ในขณะทโปรตน หรอ marker ตวอนจะเสอมสลายภายใน 2 ถง 3 เดอนเทานน วธทจะรกษา DNA ใหคงสภาพดทสด คอ การทาใหแหง และเยนจด ซงบคคลากรทมหนาทตรวจเกบวตถพยานจะตองยดเปนหลกในการทางาน

4 พรทพย โรจนสนนท (2543) ความรเบองตนเรอง DNA FINGERPRINT เอกสารการประชมดานนตเวชวทยาระดบโมเลกล “การพสจนดเอนเอในกระบวนการยตธรรม” วนท 28-29 สงหาคม 2543 ณ หองประชมอรรถสทธ คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

1.3 การเกบตวอยางสงตรวจตองระมดระวงการปนเปอน (Contamination) การปนเปอนเกดจากสาเหต 3 กลม ดงน

• การปนเปอนจากสงไมมชวต (Non – biological contamination) โดยสวนใหญเปนสารเคม เชน สยอมผม สยอมผา สบ หรอสารเคมอน ๆ ซงจะมผลทาใหไมสามารถหาลายพมพ DNA ได

• การปนเปอนจากสงมชวตทไมใชมนษย (Non – human biological contamination) ซงหมายถง ม DNA จากสงมชวตอน ๆ ทไมใชมนษย เชน เชอโรค เชอราสตว เชอแบคทเรย หรอ พช มาปนเปอน เปนตน

• การปนเปอนจาก DNA ของมนษย (Human source contamination) เปนการปนเปอนทอนตราย และตองระมดระวงทสด เนองจากมความสาคญในการแปรผลลายพมพ DNA มาก โดยเราตองแยกวาวตถทสงตรวจเปนของคนหลายคนจรง ๆ “Mixed sample” เชนกรณทมผขมขนกระทาชาเราหญงหลายคน หรอ เปนการปนเปอน “ Contaminated sample” จากขบวนการกอนการวเคราะหลายพมพ DNA เชน จากการเกบวตถสงตรวจ (Collection) อาจมเซลเนอเยอจากมอของผเกบวตถพยาน จากการเกบรกษาวตถพยาน (Preservation) จากการนาสงวตถพยาน(Handling) และจากการตรวจวเคราะหลายพมพ DNA (Analysis) ซงขนตอนทงหมดตองทาโดยมนษยทงนน จงอาจมการปนเปอนได ในธรรมชาต DNA ไมสามารถลอยมาในอากาศ นา หรอ ดน โดยอสระได จากสงทกลาวมาขางตน จะเหนไดวาการทจะใหไดมาซงผลการตรวจทถกตองและแมนยา ตองใชบคลากรทมคณภาพระมดระวงในทกขนตอน

การเกบตวอยางสงตรวจ โดยทวไปม 2 วธหลก ๆ คอ 1. เกบโดยตรง เชน ตดเศษเสอผาทมคราบเลอด คราบอสจ หรอตดชนเนอจาก

ศพมาตรวจเลย 2. ตองมการเคลอนยายวตถสงตรวจ เชน พบคราบเลอดทผนงหองนา หรอพน

วธทดสด คอ ควรใชมดขด (Scrape) หรอพรมนาลงไปแลวใชผาพนแผล หรอสาล ทไมมสารเคมใด ๆ ซบ แมแต Cottonbud ทมขายในทองตลาดกไมควรนามาใช เนองจากมสารเคมตดอย จากนนปลอยใหแหง

1.4 การเกบรกษาวตถสงตรวจ (Preservation) มหลกการ 2 อยาง คอ แหง (Dried) และเยน (Frozen)

การประเมนวตถทสงตรวจ เนองจากการตรวจลายพมพ DNA เปนเทคนคทคอนขางยากและมตนทนสง อกทงบางครงวตถพยาน

มจานวนนอย ผเกบรวบรวมวตถพยานทสงตรวจจะตองระมดระวงเกบรกษาวตถพยานไมใหสญหาย หรอเสอมสลายนอยทสด และจะตองพยายามใหไดผลดทสดและแมนยา จงตองมการประเมนคณภาพวตถทสงตรวจ โดยมหลกการดงน คอ

• ตรวจดวาวตถพยานแยกวาจะเปนเนอเยออะไรกอน เชน เปนเลอด นาลาย หรอคราบอสจ กระดกหรอผม เพอเลอกวธสกด DNA ใหเหมาะสมกบเนอเยอ

• ตรวจคณภาพ (Quantity) DNA ของวตถพยาน • ตรวจดปรมาณของ DNA (Quantity) หากมปรมาณนอยจะตองมวธเพมจานวน DNA

(Amplification) ดวยเทคนคอน ๆ • ตรวจดวา DNA ทไดเปนของมนษยหรอไม • ตรวจดวา DNA (State) เชน เปน Single Strand หรอเปน Double Strand จะไดเลอกวธตรวจ

ไดถกตอง การสกด DNA จากเซลล กรรมวธในการสกด DNA คอนขางยาก มเทคนคทตองใชบคลากรระดบนกวจย ตองรวาจะสกด

DNA จากนวเคลยส หรอจากไมโตคอนเดรย ตองรวาเปนเนอเยอประเภทใดจะไดใชวธสกดสวนทไมตองการออกไดถกตอง เชน หากเปนการตรวจจากคราบเลอดจะสกดงายกวาการตรวจชนสวนของกระดก หรอ กลามเนอ เปนตน

การตรวจลายพมพ DNA กรรมวธในขนตอนนยากกวาขอ 3 ซงโดยทวไปม 2 วธ คอ การทาดวยมอ (Manual) และการทาโดย

เครองมออตโนมต (Automate) แตหลกการในการตรวจจะเหมอนกน กลาวคอ จากความรพนฐานวา DNA ในสวน “Stutter” เราจะนามาใชพสจนบคคล ซง DNA สวนนจะมาจากโครโมโซมทกอน นกวจยไดทาการวจยไวแลวและพบวา “Stutter” ของแตละโครโมโซมจะมบางสวนของ DNA ทซากนในแตละคนนอยมาก ซงเราสามารถเลอกตดเฉพาะทอนของ DNA เหลานไดโดยใชเอนซยมทมลกษณะตดเฉพาะ (Restricted endonuclease) จากนนแยกทอน DNA ทถกตดตามความยาวแลวเปลยนถายแถบของ DNA ไปอยบนแผนทเหมาะสม ตดฉลากทอน DNA ทอยบนแผนโดยสารกมมนตภาพรงส หรอ สารปลอดกมมนตภาพรงส เปลยนถายแถบ DNA ทตดฉลากแลวดวยเทคนคเฉพาะ จากนนกตรวจหาตาแหนงของแถบ DNA โดยถาเปนการใชสารกมมนตภาพ-รงส กจะผานเครองเอกซเรย ผลจะปรากฏออกมาในลกษณะ “Bar code”แตหากไมใชสารกมมนตภาพรงส กจะใชวธยอมสแลวอานดวยเครองปรากฏเปนเสนกราฟในตาแหนงตาง ๆ กนโดยเครองจะอานตาแหนงใหโดยอตโนมต โดยทวไปเทคนคทใชกมมนตภาพรงสเปนเทคนคททาดวยมอตนทนตากวาเทคนคทไมใชสารกมมนตภาพรงส ซงใชเครองตรวจอตโนมต ทง 2 วธมขอดขอเสยตางกนคราว ๆ ดงน การตรวจดวยมอมตนทนทถกกวา แตจะตรวจวตถพยานไดไมมากตอการตรวจหนงครง และมโอกาสทจะเกดขอผดพลาดจากมนษยไดหลายขนตอน เชน การควบคมเวลา อณหภม การปนเปอน แตการตรวจดวยเครองแมนยาเรองเทคนค สามารถตรวจวตถพยานไดครงละเปนจานวนมาก ประโยชนทดอกเหตผลคอ หากมวตถพยานเปรยบเทยบในภายหลง ซงอาจจะมระยะเวลาหางกน สามารถตรวจลายพมพ DNA ของวตถพยานครงหลงอยางเดยวแลวมาเปรยบเทยบขอมลกบลายพมพทเคยตรวจไวไดเลย ไมตองนาวตถพยานมาตรวจเปรยบเทยบพรอมกนอกครง แตหากเปนการตรวจดวยมอจะตองนามาตรวจเปรยบเทยบพรอม ๆ กนเสมอ เพอปองกนการผดพลาดทางเทคนค เพยงแตราคาของเครองมอตรวจอตโนมตคอนขางสง คอ ราคาประมาณสลานบาท นอกจากน การตดทอน DNA นตามหลกสากลควรทาหลายตาแหนงเพอใหเกดความแมนยา โดยทวไปใชสบตาแหนง ซงในชวงกลางป 2541 ทางหนวยงาน FBI ของสหรฐอเมรกาไดใชเกณฑใหมคอ ตองตรวจเปนจานวนสบสามตาแหนง ในขณะทประเทศไทยไมมการกาหนดเกณฑมาตร-ฐาน จงทาใหการฟงผลการตรวจ DNA ไมสามารถบอกไดวาการตรวจไดทากตาแหนง จงยงไมอาจเชอถอไดเสมอไปเนองจากตาแหนงตาง ๆ เหลานไดมการทาการวจยในกลมประชากรตาง ๆ เพอคานวณคา P.D คอ Probability of Discrimination ซงตองเปนทยอมรบโดยสากลจงจะนามาใชได

การแปรผลลายพมพ DNA การตรวจลายพมพ DNA ม 2 วธ ดงกลาวขางตน การแปรผลจงม 2 ลกษณะ กลาวคอ การตรวจดวยมอ

(Manual) จะเปนการใชสารกมมนตภาพรงส ซงผลจะออกมาเปนลกษณะแถบบารโคด สวนการตรวจดวยเครองอตโนมต (Automate) นน เครองจะรายงานผลตามตาแหนงทตดเฉพาะแตละตาแหนง โดยเครองจะอานเลขตาแหนงใหโดยอตโนมต ซงงายตอการแปรผล ตวอยางของการรายงานผลมดงรปประกอบ เมอไดผลการตรวจมาแลวจะตองมการสรปผลการตรวจ ซงการสรปผลมได 3 แบบ ดงนคอ

1. Exclusion หมายถง ผลการตรวจยนยนไดถงความขดแยงรอยเปอรเซนต โดยไมจาเปนตองทาการตรวจเพมเตมเพอยนยนอก

2. Inconclusion หมายถง ผลการตรวจไมสามารถสรปผลได เนองมาจากปญหาทเกดขนในขนตอนตาง ๆ เชน เสอมสภาพ มการปนเปอนของ DNA หรอมความผดพลาดเกดขนในกรรมวธการตรวจ เชน นายาหมดอาย เปนตน

3. Conclusion เปนการยนยนบคคล ซงการสรปผลจะตองไมมขอขดแยงตามเกณฑมาตรฐานสากลกคอ จะตองตรงกนทงสบตาแหนง เชน ในการพสจน บดา มารดาและบตร

ผลการตรวจทจะบอกวาเปนบตรแนนอนนนจะตองตรวจพบลายพมพ DNA ของบตรมาจาก บดา และ มารดา อยางละ 50 % ทงสบตาแหนง สวนการตรวจวตถพยานผลการตรวจลายพมพ DNA ทงสบตาแหนงตองตรงกนทกประการ ประโยชนของการตรวจลายพมพ DNA

ในปจจบนเรานาการตรวจลายพมพ DNA มาใชในขบวนทางวทยาศาสตรมากมายรวมทงการแพทย

เชน การวนจฉยโรคทางพนธกรรม การวเคราะหยนสมะเรง และรวมถงการตรวจทางนตเวชวทยา ซงในหวขอนจะพดถงการนาการตรวจลายพมพ DNA มาใชในทางนตเวชวทยาเปนสวนใหญ การตรวจในลกษณะนมกเปนการพสจนสายพนธมนษยในกรณตาง ๆ ดงน คอ

1. การตรวจในคดขมขนกระทาชาเรา ซงเปนการพสจนบคคลทไดกระทาชาเราโดย สามารถตรวจ DNA จากคราบอสจ เสนขนทหวเหนาทมรากขน นาลายซงอาจมเยอบกระพงแกมและ

คราบเลอด ในการหาหลกฐานในคดขมขนกระทาชาเรา วาชายผใดเปนผมเพศสมพนธกบฝายหญง สามารถตรวจหาวตถพยาน หรอขนเพชรของฝายชายทอยบนรางกายฝายหญง หรอตวอสจวาเปนของใคร การตรวจใน

เบองตนสามารถบอกไดวาเปนเชออสจหรอขนเพชรหรอไม โดยการดดวยกลองจลทรรศน แตการจะบอกวาวตถพยานนนเปนของใครจะตองใชการตรวจ DNA ในสหรฐอเมรกาคดขมขนกระทาชาเรา จะมการตรวจ DNA ของวตถพยานทพบในผตายไวเสมอ แมจะยงจบผรายไมได เมอตารวจนาผตองหามาตรวจสอบในภายหลงกจะสามารถหาตวฆาตกรได บางคดเหตการณไดผานไปแลว 6 ถง 7 ป นนเปนเพราะการตรวจ DNA ในประเทศเขามการรกษามาตรฐานทดมาก พยานทใชหลกเกณฑทางวทยาศาสตรนนาเชอถอกวาประจกษพยานแนนอน นอกจากนในบางครงผตองหาอาจจะฝากรอยกดไวบนรางกายของผเสยหาย หรอผตาย ซงสามารถพสจนไดดวย กรปเลอด หรอ พมพฟน หรอ DNA ของเซลเยอบกระพงแกมได ในปจจบนมการตรวจในคนไขทตงครรภจากการถกขมขนซงมาทาแทง โดยสามารถทาการตรวจ DNA จากรกเทยบกบเลอดแม และนาไปดาเนนคดกบผตองหาทกระทาชาเราได ดงเชนกรณเดกพการถกคนขบรถขมขนจนทอง เมอมการดาเนนคดจงไดทาแทง แลวเกบตวอยางของรกและเลอดแมมาเทยบกบคนรถ ซงเมอผลออกมาตรง ผกระทาชาเรากตองไดรบโทษ นอกจากน อาจตรวจจากวตถพยานทอยทเสอผา ถงยางอนามย กระดาษทชชกเปนได โดยเฉพาะคดลวงละเมดทางเพศตอเดก ซงกวาผใหญจะรความจรงกลวงเลยมาหลายวน วธจบผกระทาผดมาดาเนนการคงตองใชการตรวจวตถพยานจากแหลงตาง ๆ

2. การตรวจในคดฆาตกรรม ในคดฆาตกรรมทมการทารายกน ทาใหมเลอดออกกสามารถใชการตรวจ DNA จากคราบเลอดทพบเพอหาฆาตกรได ตวอยางคดดงในอเมรกา คดของนายโอ เจ ซมบสน นกกฬา อเมรกนฟตบอล ทตองสงสยวาเปนผฆาภรรยาของตนเอง ตารวจไดนาถงมอของผชายทมคราบเลอดมาพสจนพบวาเปนของผตาย แตศาลไมรบฟงเนองจากการไดมาซงวตถพยานไมโปรงใส สวนคดทว ๆ ไป เชน การพสจนวามดเปอนเลอดทพบใกล ๆ ทเกดเหตเปนมดทใชแทงผตายใชหรอไม กใชวธตรวจ DNA แมนยาทสดในประเทศไทยคดทโดงดงในการนาเทคนคนมาใช คอ คดฆาตกรรมนกศกษาแพทยเจนจรา และคดนายแพทยวสทธ ทงนเพราะผทกระทาผดมความรมากจงไดทาลายหลกฐานจนเกอบหมดสน เมอประจกษพยานไมมเลย การพสจนความจรงจงตองใชกระบวนการทางวทยาศาสตรชนสงเขามาจบ ซงการตรวจ DNA ของคราบเลอดทายรถยนต ในหองนาของผตองหา ชนเนอในบอเกรอะ และกะโหลกศรษะออกมาตรงกนกบผตาย คดฆาตกรรมทนาสนใจอกคด คดวสามญ สพจน ทจงหวดอางทอง การพสจนความจรงวาผตายนาจะถกฆาทจงหวดอางทองไมใชจงหวดนนทบร กใชการตรวจ DNA โดยไดมการไปตรวจหาตนหญา ทเปอนเลอดในบรเวณของจงหวดอางทอง ทนามาพสจนลายพมพ DNA และพบวาตรงกนกบผตายทงสบตาแหนง จงทาใหนาเชอไดวาผตายถกทาใหบาดเจบตงแตอยทจงหวดอางทองแลวการตรวจพสจน บดา มารดาและบตร (Parentage test) เปนการตรวจพสจนยนยนวาเปนบตรของบดา (Paternity test) หรอ เปนบตรของมารดา (Maternity test) ใชหรอไม โดยสวนใหญฝายบดามกมปญหาไมแนใจวาใชบตรของตวเองหรอไม สวนฝายมารดานาน ๆ ทจะมขอ

สงสย ทพบสวนใหญเปนการคลอดบตรทโรงพยาบาลแลวเกรงวาจะเกดการสลบตวเดกขน ปญหาอน ๆ ทพบนอยกวา มกเปนการแจงบคคลเขาเมอง เชน ไปคลอดตางประเทศ ไมมใบแจงเกดชดเจน เมอจะนาบตรกลบประเทศกตองตรวจ DNA ยนยน หรอในกรณชาย หญง ทไมไดทะเบยนสมรส กน เมอมบตรทางเขตมกจะขอใหไปตรวจ DNA เพอยนยนความเปนบตรกอนรบจดทะเบยน ในปจจบนการพสจนบดา มารดาและบตร มมาในลกษณะการขอรบมรดกของบตรนอกสมรส ซงบดาเสยชวตแลว การตรวจ DNA กสามารถยนยนความเปนบตรได เชนกน สาหรบปญหาในประเดนกองมรดกนกาลงมมากขนเรอย ๆ ทงนเพราะคดเหลานจะตองมตวเงนเกยวของเปนจานวนมาก จงอาจเกดมโอกาสทจรตได การดาเนนการตรวจจงตองทาใหรดกม โปรงใส ตรวจสอบได หากมขอสงสยกใหตรวจสอบโดยหลายสถาบน หรอใหใชสถาบนทนาเชอถอ ทาการตรวจควรมการมอบรายงานการตรวจ เชน บารโคต หรอ แผนกราฟไปใหผขอตรวจ เพอใหกระบวนการตรวจมลกษณะโปรงใส ตรวจสอบได ปจจบนมการตรวจพสจนในกรณทอาจขาดบดาหรอขาดมารดาไปคนใดคนหนง จงตองมการทาการตรวจ DNA ทงในนวเคลยส และในไมโตคอนเดรยมาใชรวมกน โดยเฉพาะกรณทมแตแมจะชวยยนยนไดมากการตรวจพสจนซากโครงกระดกหรอชนสวนมนษย ทพบในกรณอบตเหตเครองบนตก สงคราม คดฆาตกรรมฆาหนศพ หรอ พสจนสายพนธมนษยในประวตศาสตร ซงอาจใชการตรวจ DNA ทงในโครโมโซม และไมโตคอนเดรย กได ในปจจบนคดฆาตกรรมมลกษณะยงยากซบซอน เหยมโหดมากขน ตวอยางเชนคด เจนจรา นกศกษาแพทยถกฆา จะเหนวาปญหาทางนตเวชทเกดไมไดมเฉพาะการพสจนหาสาเหตการเสยชวตเทานน การพสจนบคคลกตองใชเทคนคทางวทยาศาสตรยากขน กคอ การตรวจลายพมพ DNA นนเองการตรวจพสจน DNA ในการตดเชอ HIV ไวรส HIV มลายพมพ DNA ทมลกษณะเฉพาะนนคอ ผรบเชอกบผใหเชอ จะมเชอ HIV ทมลายพมพ DNA เหมอนกน ในอเมรกาเคยมคนไขฟองแพทยผผาตดวาเปนผปลอยเชอ HIV ให แตเมอตรวจ DNA แลวพบวาลายพมพ DNA ไมตรงกน จงทาใหสรปไดทนทวาแพทยไมไดเปนผปลอยเชอ HIV ให ในอเมรกาทนายจงใชความรในประเดนนเรยกคาเสยหายจากคนทปลอยเชอ HIV ไดเปนจานวนมาก

ประโยชนดานอน ๆ ทใชการตรวจ DNA นามาใชในการดาเนนคดดานอน ๆ ไป เชน การตรวจ DNA ของพชหรอสตว กสามารถกระทาไดลกษณะคดทจะนามาใชคอ การละเมดลขสทธ การขโมยพชหรอสตวทมราคา แมแตคดไมปาสาละวนกอาจจะทาการตรวจ DNA ของตอไม และทอนซงทพบ กอาจบอกไดไวตดมาจากพมา หรอฝงไทย เพยงแตจะคมหรอไมเทานนเอง นอกจากนในคดฆาตกรรม หรอ โจรกรรมทรพยสน กอาจนามาใชได เชน การพบวตถพยาน เชน ใบมะมวงของบานผเสยหาย หรอ พบขนควายซงเปนสตวเลยงในบานผเสยหาย แตไปปรากฏอยในพาหนะ หรอบานของผตองสงสย ซงจะเปนหลกฐานทดกวาคารบสารภาพ ซงสามารถกลบคาไดในชนศาล ดงนนจะเหนไดวาประโยชนของการตรวจ DNA นอกจากจะใชในการ

วนจฉยโรคแลว ในกระบวนการยตธรรมกสามารถนามาใชได ซงแมนยาและ นาเชอถอทสด เพยงแตตองเลอกใชเนองจากตนทนสง รวมทงตองควบคมมาตรฐานการตรวจใหไดทกหนวยงาน

ขอพงระวงในการตรวจลายพมพ DNA การตรวจลายพมพ DNA เปนเทคนคทางวทยาศาสตรทมประสทธภาพสงสดในการพสจนบคคล แตกม

ตนทนในการดาเนนการสง อกทงขบวนการในการตรวจหาลายพมพกเปนเทคนคทยงยากซบซอนตองการบคคลากรทมคณภาพสง จงตองระมดระวงในการรบฟง หรอรบรองผลการตรวจซงขอพงระวงดงกลาว มดงน

1. การตรวจตองกระทาโดยนกวทยาศาสตรทมประสบการณ มความสามารถเฉพาะทาง คอยตรวจสอบควบคมดแลทกขนตอน เนองจากการตรวจมใชเปนเพยงการหยดนายา ดสทเปลยนหรออะไรทงาย ผททาการควบคมการตรวจตองเปนระดบนกวจยทมความรระดบปรญญาโท หรอ เอกทเดยว อกทงตองมประสบการณดวย ไมใชใคร ๆ กสามารถทาได นอกจากนบคลากรทจะทางานดานนตงแตพนกงานสอบสวนรวมไปถงแพทย กตองมความรและประสบการณเชนกน การผาตดเปลยนอวยวะ การไดรบเลอด หรอการตดตอตอตนไมมสวนบนกบสวนลางของตนอาจไมไดเปนตนเดยวกน เหลานลวนตองระมดระวงการเกบวตถพยานตรวจ หรอการรบฟงผล เชน คนตายถกแทงดวยมดไดเขาโรงพยาบาลประมาณหนงชวโมงไดรบเลอดหนงขวด หากการชนสตรศพตองการพสจนวามดเปอนเลอดทพนกงานสอบสวนนามาใชตรวจเปนมดทใชแทงผตายหรอไม กตองเปรยบเทยบ DNA ทคราบเลอดบนมดกบชนเนออน ๆ ของผตาย ไมใชการเปรยบเทยบกบเลอดในผตาย เนองจากเลอดในตวผตายจะมเลอดของผบรจาคปนอย ลายพมพ DNA จะออกมาขดแยงทง ๆ ทเปนมดทใชแทงผตายจรง

2. การตรวจควรใชนายาตามเกณฑมาตรฐานสากล เชน ของ FBI ในสหรฐอเมรกา นายาทใชตรวจควรมการรบรองมาตรฐาน (Licensed reagent) และมคณภาพดไมหมดอาย หนวยงานบางแหงพยายามประหยดงบประมาณจงคดจะเตรยมนายาขนเอง ซงการรบรองมาตรฐานของนายานสาคญพอ ๆ กบการควบคมมาตรฐานทางเทคนค ทกาหนดวาตองตรวจสบตาแหนงขนไป เพราะผลการตรวจผดพลาดได อนเนองมาจากคณภาพของนายาสาคญพอ ๆ กบการควบคมมาตรฐานทางเทคนค ทกาหนดวาตองตรวจสบตาแหนงขนไป เพราะผลการตรวจผดพลาดได อนเนองมาจากคณภาพของนายา

3. การตรวจทงสองวธ คอ Manual และ Automate ตองมการตรวจยนยนทงสบตาแหนงตามเกณฑมาตรฐานวธจะรบรหรอตรวจสอบไดกคน การมอบรายงานการตรวจใหกบผขอตรวจไปดวยทกครง ซงเมอใหผเชยวชาญคนใดดกจะทราบไดวาถกตองใชหรอไม ไมใชใหแตใบรบรองการตรวจ

4. หากมปญหาในการตรวจ ควรใหมการตรวจซา โดยนกวทยาศาสตรคนอน หรอหนวยงานอนปญหาความนาเชอถอของผลการตรวจทอาจผดพลาดโดยเทคนค จะมมากในการตรวจลายพมพดวยมอ ดงไดกลาวแลวในตอนตน ดงนน เมอใดทมวตถสงตรวจเปนจานวนหลายอน หรอแมแตหากตองการการเปรยบเทยบกบวตถสงตรวจ ทจะตามมาภายหลง ซงทงระยะเวลาหางกน ควรเลอกการตรวจลายพมพดวยเครองอตโนมต จะเปนการปองกนความผดพลาดได

5. การตรวจดวยมอ (Manual) มขอจากด คอ ตองดาเนนการตรวจวตถสงตรวจพรอม ๆ กน ภายใตเงอนไขเดยวกนทกอยางตงแต นายาชดเดยวกน อณหภม บคลากรคนเดยวกน ซงหากมวตถสงตรวจหลายชน จะทาใหมปญหาในการแปรผล เชน กรณพพาทกองมรดก ซงมบคคลเกยวของหลายคน จะทาใหเสยเวลานานและมโอกาสผดพลาดไดงาย แตกตางจากการตรวจดวยเครอง ซงสามารถทาไดคราวละเปนรอยตวอยาง แตขอดของวธ Manual คอ ตนทนตาเทยบเครอง Automate ในปจจบนมราคาเครองตรวจประมาณหาลานบาท

6. สงทสาคญทสด คอ การตรวจสอบ ldentification วาเปนใคร เรมตงแตการตรวจสอบวตถพยานใหชดเจน ตรวจสอบบคคลทจะมาตรวจพสจนบดา มารดาและบตร หรอเปนผตองหา ซงควรตรวจสอบ identification ใหด วาเปนใครตวจรง หรอไม การนาวตถพยานสงหองปฏบตการตองระวงการปนเปอน การสลบวตถพยาน ความบกพรองของผตรวจ และทสาคญทสดตองมระบบปองกนการทจรตทกขนตอน เนองจากผลการตรวจอาจจงใจใหผเกยวของแสวงหาผลประโยชนได การตรวจลายพมพ DNA นไมสามารถดดแปลงแกไขดวยวธใด ๆ ใหผลออกมาเหมอนกนได

หมายความวา “False positive” ไมมโอกาสทาได แตการดดแปลงใหผลออกมาไมเหมอน ยนยนไมได “False negative” สามารถทาไดงายมาก ซงในการตรวจพสจนบคคลหาผกระทาผดหรอพสจนบดา มารดา และบตร หรอพสจนกองมรดก ลวนแลวแตมกจะมความตองการใหผลออกมาไมใชฆาตกรจะไดหลดพนจากการดาเนนคด บดาจะไดไมตองรบผดชอบบตร หรอเจาของมรดกจะไมตองแบงสมบต ซงเมอทกฝายทราบดงนแลว จงควรทจะหนมาหาความรเบองตน เพอใหสามารถตรวจสอบได กระบวนการทางวทยาศาสตรกาวหนาไปมากมายยากตอกระบวนการยตธรรมจะตดตามตรวจสอบได ดงนนผทอยในกระบวนการวทยาศาสตรตาง ๆ จงควรรกษาคณภาพและจรรยาบรรณใหด เพอไมใหมการนาผลงานทดของนกวทยาศาสตรไปใชในทาง ทผด รวมทงบคลากรในกระบวนการยตธรรมกตองตดตามความรความกาวหนาทางวทยาศาสตรใหทนเชนกน

2.3 มาตรฐานและกระบวนการทางกฎหมายในเรองการพสจนลายพมพ DNA ในประเทศสหรฐอเมรกา5

พยานหลกฐานทางวทยาศาสตรจะยอมรบในคดอาญาขนอยกบ 1. พยานหลกฐานมแนวโนมจะพสจนหรอไมพสจนขอเทจจรงภายใตกฎหมายทใชบงคบทจะมตอผลของ

คดหรอไม 2. ผเชยวชาญทจะเบกความเกยวกบพยานหลกฐานจะมคณสมบตหรอไม 3. ขอมลทไดรบมาจากกระบวนการทเปนทยอมรบทางวทยาศาสตรหรอไม 4. ความเปนไปไดของการมอคตอยางไมเปนธรรมหรอใชเวลามากกวาคณคาของความเปนไปไดของ

ขอมลหรอไม

ดงนนจงตองมมาตรฐานและกระบวนการทางกฎหมายดงน

1. สทธของจาเลยในการคนหาหรอ The defendant’s right to discovery ในประเทศสหรฐอเมรกาในป 1992 คณะกรรมการวจยแหงชาต (National Research

Council - NRC) รายงานวา “ขอมลและผลจากหองปฎบตการทงหมดทเกดจากการวเคราะหตวอยาง DNA ควรทจะไดรบการตรวจสอบจากคความทงหมดได” กฏนใชกบสถานการณทจาเลยสามารถตรวจสอบผลการตรวจสอบไดเพราะวาในปญหาทเทคนคทางวทยาศาสตร หรอสถตทซบซอนมผลตอการใชพยานหลกฐาน DNA จะมกรณทจาเลยโตแยงวาไมสามารถเตรยมคดไดเพยงพอโดยปราศจากขอมลทจะเขาใจหรอรายละเอยดพอ จงไดใหคาแนะนาวา ทกกรณของการทดสอบ DNA ควรทาเปนเอกสารจะเปนสงทดทสดเมอไดมการคนหาหรอตรวจกอนทจะมการพจารณาคด

2. ผเชยวชาญ หรอ Expertise ผเชยวชาญทจะพจารณาผลของการทดสอบ DNA จะตอง “ มคณสมบตโดยองคความร

5 NRC (1992) , DNA technology in forensic science Washington DC, National Acad Pr

ทกษะ ประสบการณ การฝกอบรม หรอการศกษา” จะไมมขอกาหนดแนนอนในเบองตนวาความรหรอการศกษาทพยานบคคลจะตองมเพอสามารถเปนผเชยวชาญได แตเกดปญหาวาบคคลมความรเพยงพอทจะทาใหปรากฏชดวาความคดเหนหรอการอปนยชวยผพจารณา(ลกขน)ในการหาความจรงหรอไม

เนองจากการตรวจลายพมพ DNA สามารถเกยวของกบคาเบกความในเรอง การคนพบในหองปฏบตการ การตความทางสถตของผลการคนพบ และหลกเบองหลงของชววทยาโมเลกล ดงนนผเชยวชาญหลายสาขาจงมความจาเปน ผเชยวชาญทมคณสมบตเบกความเกยวกบเทคนคทางหองปฏบตการอาจไมมคณสมบตทจะเบกความเกยวกบชววทยาโมเลกลหรอประมาณเกยวกบความถของประชากร หรอแสดงวากระบวนการประมาณการถกตอง ดงนนผเชยวชาญมากกวา 1 คนจงมความจาเปน

นอกจากการเบกความจากผเชยวชาญทนามโดยคความแลว ศาลอาจจะตงผเชยวชาญของศาลมารายงานใหทราบ

3. มาตรฐาน “การยอมรบทวไป”และมาตรฐาน “วธการทด” (General Acceptance and Sound

Methodology) เทคโนโลยทใชในการพจารณา VNTR, STR และ โลไซอนๆจะตองมมาตรฐานทใชกบ

พยานหลกฐานทางวทยาศาสตร ดงไดกลาวนบตงแตมคด Frye ในป 19236 เกณฑในการยอมรบพยานหลกฐานทางวทยาศาสตรจะขนอยกบ มาตรฐานในคด Frye น ซงในคดดงกลาวไดกลาววา

“ เปนการยากทจะบอกไดวาเมอใดทหลกทางวทยาศาสตรหรอการคนพบทางวทยาศาสตรจะขามเสนแบงระหวางขนตอนการทดลองกบการสาธต ในบางจดในอาณาเขตพลบคาเชนน การบงคบใชทางพยานหลกฐานของหลกการตองไดรบการรบรอง และศาลจะไปไกลในการยอมรบการเบกความของผเชยวชาญทมาจากการอปนยจากหลกการหรอการคนพบทางวทยาศาสตรทเปนทรบรอง สงทการอปนยเกดขนไดตองจะตองไดรบการยอมรบโดยทวไป(General Acceptance) ในวชาเฉพาะเรองนนๆ”

เปนทแนนอนวาความหมายทกวางๆทาใหเกดการโตเถยง กลมทสนบสนนชใหเหนถงความเชอมนและความมเอกภาพในการนาไปใช อกกลมโตแยงวาจะเกดความไมแนนอนเชนอะไรคอความหมายของการยอมรบโดยทวไป โดยนกวทยาศาสตรทกคนหรอเพยงสวนใหญ อะไรเปนสงท

6 Frye v. United States, 293 F.1013 (DC.Cir. 1923)

ตองยอมรบทวไปอยางแนชดจะเปนทฤษฎทรองรบ เทคนค หรอการนาไปใช อะไรคอวชาเฉพาะเรองนนๆจะหมายถงนตวทยาศาสตรหรอจลชววทยาทวไป คาถามเหลานทาให คาจากดความของคด Frye เกดปญหาในการตความและการนาไปใช

กลมทตความมาตรฐานของ Frye อยางเครงครด

ในคด United States v. Porter7 ผพพากษาไดจากดขอบเขตของ “การยอมรบทวไป” วา หลกการ DNA และ เทคโนโลย DNA ทใชโดยทางนตวทยาศาสตรจะเปนทยอมรบ ถงแมวา เทคนคเรอง DNA ไดใชมาหลายปในทางคลนค แตในทางนตเวชศาสตรคอนขางจะไมชดแจงและกากวม ในคดนไดพดถงความแตกตางของเทคนคลายพมพ DNA และการใชเรองยนสของประชากร ผพพากษาวนจฉยวาเทคนค DNA ในตวเองเปนทยอมรบของนกวทยาศาสตรทเกยวของ อยางไรกตามวธการในการคานวณในเรองยนสของประชากรทดาเนนการโดย FBI ยงไมเปนทยอมรบโดยทวไป ดงนนพยานหลกฐาน DNA ไมสามารถรบฟงได ทเปนเชนนเพราะความเปนไปไดทคานวณ รวมทงกาลงของพยานหลกฐานเรองลายพมพ DNA ขนอยกบยนสของประชากร นอกจากนนยงไดวนจฉยตอไปวา“การยอมรบทวไป” เปนคาถามเรองการยอมรบพยานหลกฐานทจะตองตดสนโดยผพพากษา ในขณะทคาถามทวาเทคนค DNA ไดทาโดยถกตองและมความเชออยางไรในบางคดเปนคาถามเกยวกบเรองนาหนกทตองตดสนโดยลกขน

ในคดอน เชน People v. Lipscomb8 ไดแสดงใหเหนถงการจากดความทเครงครดของมาตรฐาน Frye แมวาคดจะยอมรบพยานหลกฐาน DNA กตาม สงทคลายกนของทงคด Porter และ Limpscomb คอ ผพพากษาในทงสองคดโตแยงวาความเชอมนและปญหาความถกตองในการทาลายพมพ DNA ไมใชประเดนเรอง การยอมรบพยานหลกฐาน แตเปนเรองปญหาการชงนาหนก และควรไปสการตดสนของลกขน กลมทใชเรองความเกยวของ(Relevancy)กบมาตรฐาน Frye

7 1994 WL 742297 (DC Super. Ct., Nov. 17,1994) 8 215 Ill. App. 3d 413 (1991)

ในกลมนจะไมสนใจในเรอง “การยอมรบทวไป” แตจะโตแยงภายใตกฏท 401 403 และ 702 ของกฏเกยวกบพยานหลกฐานของรฐบาลกลาง9 ดงน

กฏท 401 พยานหลกฐานทจะเกยวของ ถา: “มแนวโนมทจะทาใหความมอยของขอเทจจรงใดทเปนผลภายหลงจากการพจารณาวาจะมความเปนไปไดมากกวาหรอเปนไปไดนอยกวาทจะเปนหากปราศจากพยานหลกฐาน”

กฏท 702 “ถาองคความรทางวทยาศาสตร หรอเทคนค หรอ ความพเศษอนจะชวยผพจารณา(ลกขน)ใน

ขอเทจจรงทจะเขาใจพยานหลกฐานหรอพจารณาขอเทจจรงในประเดน พยานบคคลทมคณสมบตเหมอนกบผเชยวชาญตามองคความร ทกษะ ประสบการณ การฝกอบรม หรอการศกษา จะเบกความในรปของความคดเหนหรอเชนวาน”

กฏท 403 “แมวาเปนพยานหลกฐานทเกยวของอาจถกไมยอมรบ หากคณคาความเปนไปไดไดวดนาหนกโดยนยสาคญแลวโดยอนตรายของความอคต ความสบสนของประเดน หรอ ชกจงลกขน หรอโดยพจารณาจากการชกชา เสยเวลา หรอความไมจาเปนในการแสดงพยานหลกฐานโดยรวม”

เนองจากการพสจนลายพมพ DNA มอานาจในการทาใหเชอถอสง และเปนการยากทพสจนองคประกอบในกฏท 403 การพสจนลายพมพ DNA ควรจะยอมรบไดงายกวามาตรฐานของ Frye อยางไรกตามตวอยางทจะกลาวตอไปจะแสดงทประเดนทเกยวกบความเชอมนในการพสจน DNA และผพพากษากบลกขนจะมบทบาทอยางมาก

ตวอยางแรกคอคด United Sates v. Jakobetz10 พยานหลกฐาน DNA ไดยอมรบในคดโดยหลกความเกยวของโดยเหตทวาการพสจนลายพมพ DNA เปนเทคนคทางวทยาศาสตรทมความเชอมนเพยงพอ ศาลไดวนจฉยวา การพสจนลายพมพ DNA ไดมการพฒนาปรบปรงอยางมนยสาคญในงานนตวทยาศาสตรทสามารถเขาใจโดยคนทวไป ในสวนทเกยวของกบกฏท 403 ศาลไดเนนในคาถามวาการพสจนลายพมพ DNA ควรจะถกยอมรบเพอใชในการตรวจเอกลกษณ

9 Federal Rule of Evidence 401, 403, 702 10 747 F.Supp. 250 (D.Vt. 1990)

สงนไดถกแกปญหาโดยพจารณาจากสามคาถามวา เทคนคการพสจนลายพมพ DNA เชอมนไดหรอไม การนามาประยกตใชเหมาะสมกบคดนหรอไม คณคาความเปนไปไดมากกวาอนตรายของอคตทไมเปนธรรมตอจาเลยหรอไม

คาถามสองขอแรกไมมปญหาและแกไขโดยคาตอบทยนยนความจรง สวนคาถามขอสดทายศาลไดบอกวาเปนการแนนอนทพยานหลกฐาน DNA มอทธพลตอลกขนเนองจากมสวนทชกจงใจสง แตความเชอมนของพยานหลกฐานมมากกวาอนตรายของอคตทไมเปนธรรมตอจาเลย โดยเฉพาะอยางยงเนองจากจาเลยสามารถโตแยงเรอง “ความไมสามารถในความผดพลาด” (Aura of Infallibility) โดยอาศยการถามคานโตแยงพยานผเชยวชาญและคาแนะนาตอลกขน ปจจยทศาลยอมรบการพสจนลายพมพ DNA กคอชวยใหอยการมความสามารถในการพสจนเอกลกษณของผตองสงสยมากขน11

กลมนจะคลายกบกลมทสองเปนอยางมาก กลมทปรบมาตรฐาน Frye

ไดมการพฒนามาตรฐาน Frye ในคด People v. Castro12 ทสะทอนใหเหนเกยวกบเทคโนโลยและยนสของประชากรในเรองลายพมพ DNA

ในปญหาททาใหลกขนยงยาก ศาลไดพฒนาการทดสอบไว 3 ขนโดยการตงคาถามเพอตอบคาถามคอ มทฤษฏทยอมรบโดยทวไปทนามาใชในเทคโนโลย DNA หรอไม มเทคนคทยอมรบทวไปทสามารถใหผลทเชอมนไดหรอไม และหองปฏบตการททาการทดสอบไดใชเทคนคทางวทยาศาสตรทยอมรบในการวเคราะหตวอยาง DNA ในคดหรอไม

สองคาถามแรกไดบทสรปจากมาตรฐาน Frye ซงศาลไดอนมตเทคนค DNA ทงหมดวายอมรบโดยทวไปในชมชนวทยาศาสตร จดสาคญคอขอสดทายเกยวกบคาถามความเชอมนของผล ผพพากษาตดสนปญหานวาจะถกพจารณาในชน Pre-Trial hearing โดยไมมลกขน มเหตผลวาลกขนไมสามารถเขาใจวทยาศาสตรทซบซอนทหองปฏบตการทาการทดสอบ DNA อยางถกตอง และลกขนจะใหนาหนกเปนสดสวนทมากกบพยานหลกฐาน DNA

11 ในคด State v. Brown 470 N.W. 2d (Iowa 1991) ไปในทศทางเดยวกนวาลายพมพ DNA และยนสของประชากรมความเชอมนและยอมรบได ผพพากษาเปนผตรวจวาพยานหลกฐาน DNA มความเชอมนทางวทยาศาสตรและสามารถชวยลกขนในการตดสนใจหรอไม ผลของความเชอมนจะอยทลกขน 12 144 Misc. 2d 956, 545 N.Y.S. 2d 985 (Sup. Ct 1989)

ดงนนผพพากษาจงเปนผพจารณาในปญหาทงวทยาศาสตรและความเชอมนของผล ซงคอนขางจะแตกตางจากหนาททผพพากษาและลกขนควรม

ตอมาในป 1993 ศาลฎกาแหงสหรฐอเมรกาไดมความเหนในคด Daubert v. Merrell Dow Pharmaceuticals13 ปฏเสธการทดสอบในคด Frye ในการยอมรบพยานหลกฐานวทยาศาสตร แทนทจะใชหลก “การยอมรบทวไป” บททดสอบใหมเปน “การประเมนความเชอมนโดยเอกเทศของผพพากษา (The independent judicial assessment of reliability)” เปนการลดขอโตแยงในเรองผเชยวชาญ กฏทใชในคด Daubert เปนการแทนทหลกความเชอมนโดยหลกความเกยวของ

ศาลทพจารณาจะพจารณาเรองการยอมรบพยานหลกฐาน ซงจะเกยวของกบการประเมนวาพยานหลกฐานนนมความเกยวของ และใชไดในคดหรอไม นคอหนาทศาลแบบผรกษาประตทมอยเดม ดงนนปจจยเรองความเชอมนสามารถใชมาตรฐานในคด Daubert พจารณาไดดงน

• ทฤษฎหรอเทคนคทางวทยาศาสตรไดมการทดสอบเชงประจกษแลวหรอไม • ทฤษฎหรอเทคนคทางวทยาศาสตรไดมการตรวจสอบจากผอนและมการพมพเผยแพรหรอไม • อะไรคออตราความคลาดเคลอนหรอผดพลาด เนองจากความคดทางวทยาศาสตรจะมอตรา

ความคลาดเคลอน 2 แบบคอ Type I และ Type II • อะไรคอคณสมบตและความสาเรจของผเชยวชาญในชมชนวทยาศาสตร และเทคนคจะขนอย

กบทกษะและเครองมอเฉพาะของผเชยวชาญคนหนง หรอสามารถทาซาโดยผเชยวชาญคนอนหรอไม

• เทคนคและผลสามารถอธบายโดยมความชดเจนอยางเพยงพอและงายพอทศาลและลกขนเขาใจความหมายพนๆหรอไม

4. การสมดลยและนาหนก (Balancing and Weight)

แมในศาลทเทคโนโลยการตรวจลายพมพ DNA จะเขากบมาตรฐานการยอมรบหรอความตองทางวทยาศาสตร ผลการตรวจเฉพาะอยางและการนาเสนอสามารถทถกโตแยงได หากเปนกรณทอนตรายของอคตทไมเปนธรรม การใชเวลามาก และความสบสนมมากกวาคณคาของความเปนไปไดในพยานหลกฐานใด ศาลท

13 113 S.Ct. 2786 (1993)

พจารณาจะตดพยานหลกฐานดงกลาวออกไปได14 แมศาลยอมรบคาเบกความของผเชยวชาญกตาม พนฐานทางวทยาศาสตรและคณภาพของการเบกความสามารถถกโตแยงตอหนาลกขนได คาใหการของผเชยวชาญทงหมดอาจจะไมนาเชอทงหมด และลกขนอาจเลอกใหนาหนกนอยในการตดสนคด 2.4 มาตรฐานและกระบวนการทางกฎหมายในเรองการพสจนลายพมพ DNA ในประเทศฝรงเศส15

ความรบผดชอบของผพพากษาในเรองทเกยวกบสถานทกระทาความผด (Scene of the crime) มจรง

ไมใชเปนเรองทางทฤษฎเทานน นอกจากนมระบบทเรยกวา Forma 1 ทซบซอนในเรอง เสนทางการนาเอาตวอยางในทเกดเหต (the chain of custody of samples) หากมการกระทาผดใดทไดมาซงตวอยางในทเกดเหตขดกบ Forma 1 จะทาใหพยานหลกฐานทไดไมยอมรบเขาสการดาเนนกระบวนพจารณาตอไป สาหรบในเรองผเชยวชาญในฝรงเศสจะยงไมชดแจงในความแตกตางระหวางผเชยวชาญ (Expertise) กบพนกงานรฐในศาลททาดานเทคนค (Constatation) ถาการสอบสวนมขอกาหนดของอยการ (procureur) วาใหมความเหนจากผพพากษาศาลลางทเรยกวา juge d'instruction หรอผพพากษาไตสวน ผพพากษาจงเปนหลกในการสอบสวนภายใตกรอบของขอกาหนด และจะเปนผทมอานาจมากกวาในประเทศทใชระบบ Continental ประเทศอนทมอยการเปนผรบผดชอบหลกในการสอบสวนนน การจดใหการสอบสวนไปอยทตารวจ หรอพนกงานรกษาความปลอดภย (gendarmerie) สามารถทาไดแตจะนาไปสความรบผดชอบอนๆ และเปดทางเลอกใหผพพากษา แตจะทาใหเกดความยงยากในการสอบสวน ในฝรงเศส สถาบนนตวทยาศาสตรแหงชาตกาลงพยายามใหสมาชกไดรบการรบรอง แตในเรอง DNA ไดรบการรบรองแลว ผเชยวชาญทมความสามารถอาจมชอในรายชอศาลระดบชาตหรอศาลระดบภาค รายชอเหลานจะความสาคญไมมาก เพราะผเชยวชาญของรฐและของเอกชนอาจไดรบเลอกอยางเสร และไมมระบบการยนยนรบรองความสามารถทางดานวทยาศาสตร และระบบงบประมาณรายจายเรองพยานหลกฐานวทยาศาสตรยงมการเปลยนแปลงและคอนขางสงขน จดแขงในประเทศฝรงเศสคอมระบบ Forma 1 ในเรองเสนทางการนาเอาตวอยางในทเกดเหตทชดเจนและอานาจศาลทชดเจนและใชไดจรง สวนจดออนคอการไมยอมรบพยานหลกฐานโดยเหตผลทเปนแบบ

14 Fed. R. Evid. 403 15 Ecole Nationale de la Magistrature (2000), Report on the study of the criminal evidence and scientific progress in Germany France Great Britain and the Netherlands; also available at http://www.enm.justice.fr

ทางการไมใชตามทเกยวของ ทางเลอกสองแบบของอานาจตารวจ การยนยอมโดยจาเปนในการเอาตวอยาง DNA จากรางกายบคคล และไมมระบบการยนยนรบรองความสามารถทางดานวทยาศาสตร 2.5 มาตรฐานและกระบวนการทางกฎหมายในเรองการพสจนลายพมพ DNA ในประเทศเยอรมน16

ในประเทศเยอรมน โดยทวไปแลวพนกงานอยการจะมหนาทในการไตสวน ผพพากษาททาการ

สอบสวนหรอทเรยกวา Ermittlungsrichter จะมอานาจควบคมกระบวนการทอาจจะละเมดสทธบคคล การควบคมตว หมายคน การเวนคน การดกฟงทางโทรศพท เปนตน

ลกษณะของการพดของกระบวนการมผลตอเวลาการพจารณาและจานวน Magistrate ทประกอบดวยผพพากษาอาชพและอยการ และผพพากษาทไมใชอาชพประมาณ 20,000 คน รวมทงทกคนทเกยวของจะตองถกพจารณาดวยเชน คความและทนายความ ผเชยวชาญ พนกงานสอบสวน พยานบคคล เปนตน

หลกความถกตองตามกฏหมายของการพจารณา อยการตองดาเนนการฟองรองทกคนทกระทาความผด อยางไรกตามในความผดโทษไมหนก อยการสามารถตดสนใจทจะหลกเลยงการดาเนนคดไดโดยความตกลงของคณะหรอ tribunal

ลกษณะโครงสรางทเปนแบบมลรฐ จะม 16 กระทรวง 16 หองปฏบตการรวมทงหองปฏบตการมลรฐทเรยกวา the Bundeskriminalamt หรอ BKA ในแตละดนแดนจะรบผดชอบในองคกรศาล องคกรทางอาญาขนอยกบอานาจมลรฐ

การชนสตรพลกศพในประเทศเยอรมนจะมนอยกวาในประเทศอนเนองจากมระบบการตกลงของครอบครวในกรณทขาดองคประกอบเรองผตองสงสย หากไมมขอพรธสงสย

จดแขงของประเทศเยอรมนคอความมชอเสยงของผเชยวชาญทมการฝกอบรม การดแลเรองสทธมนษยชนและระบบการประกนคณภาพ สวนจดออนคอระยะเวลาการสบพยาน และจานวนโครงสรางทางกฏหมายและวทยาศาสตรทมากมาย รวมทงการจากดอานาจของตารวจในแงของบทบาททมผพพากษาทรบผดชอบในการสอบสวน

16 Ibid.

2.6 มาตรฐานและกระบวนการทางกฎหมายในเรองการพสจนลายพมพ DNA ในประเทศเนเทอรแลนด17

แตเดมระบบกฏหมายฝรงเศสและเนเทอรแลนดจะเหมอนๆกน ปจจบนระบบกฎหมายของประเทศเนเทอรแลนดตางจากประเทศฝรงเศส ในประเทศเนเทอรแลนดมเพยงผพพากษาอาชพเทานนทสามารถทาหนาททงผพพากษาและพนกงานอยการในเขตอานาจทแตกตางกน ดงนนจงไมมลกขนทมชอ และไมม cour d'assises ในความหมายของประเทศฝรงเศสตอไป ระบบนจะมผพพากษาผชวยหรอ deputy judges ซงเปนนกกฎหมายอาชพหรอศาสตราจารยทมาทางานแบบผพพากษานอกเวลาในขณะทยงคงทางานในหนาทอนๆตอไปได Magistrate ททาหนาทตรวจสอบไมมอานาจเชนเดยวกบทมในประเทศฝรงเศส เขาจะไมรบคารองจากปจเจกบคคลและไมแนะนาเรองการไตสวน อยางไรกตามเขาสามารถตดสนใจทจะใหควบคมคความ และออกคาสงเฉพาะบางอยาง เชน การคน หนาทตางๆมมากขนคลายกบ magistrate ของเยอรมนทเปนผตรวจสอบ กระบวนการพจารณาเปนเรองการใชดลพนจแตอยภายในกรอบของระเบยบนโยบายการลงโทษทวไป นโยบายการลงโทษทองถนพจารณาโดยนายกเทศมนตร หรอของเขต อยการของรฐ และหวหนาพนกงานตารวจ สาหรบผเชยวชาญนน สวนมากของการตรวจสอบของผเชยวชาญจะมการผกขาดของหองปฏบตการเพยงแหงเดยวทเรยกวา Nederlands Forensisch Instituut NFI ควบคมโดย กรมการยตธรรม คาใชจายของการตรวจสอบของผเชยวชาญจะออกโดยกรมการยตธรรมแมแตในคดทมคาพพากษาแลวกตาม จะมความเชอมนทสงระหวางผเชยวชาญและ magistrate กลาวคอมความเชอในคณภาพของการตรวจโดยผเชยวชาญ ความเชอมนนอาจมผลในการทผพพากษาพอใจความเหนเพยงอนเดยวในคดสวนมากและจะไมมการการเพมเตมความเหนอก จะมการฝกอบรมผเชยวชาญระหวางการทางาน และตดตามคณภาพของอาชพตลอดอาชพทเปนผเชยวชาญ ในเรองทเกยวกบ DNA ความกาวหนาในการตรวจลายพมพ DNA จะมความเปนไปไดของการตรวจของผเชยวชาญในคดทมคาพพากษาจาคก 4 ปแทนท 8 ป และมความเปนไปไดท magistrate ทมหนาทในการตรวจสอบทจะออกคาสงใหมการเอาตวอยางทจะใชในการทดสอบ DNA แมคความจะไมยนยอมกได 17 Ibid.

สาหรบตารวจทรบผดชอบทางเทคนคและวทยาศาสตร จะมการใหความสาคญเพมขนโดยมการเปรยบเทยบระหวางตารวจทางเทคนคหรอผเชยวชาญทางวทยาศาสตร กบแบบเดมทใชพนกงานสอบสวน 2.7 มาตรฐานและกระบวนการทางกฎหมายในเรองการพสจนลายพมพ DNA ในประเทศองกฤษ18 ในประเทศองกฤษและเวลส จะไมมประมวลอาญาหรอประมวลกฎหมายทเกยวกบการดาเนนคดอาญาทเปนอนหนงอนเดยว แตแลวจะเปนชดของกฎหมายทเกยวกบเรองเฉพาะของกฎหมายหรอวธพจารณาความแบบสารตถะ แตหลกการของธรรมศาสตรในพฒนา บทบาทสาคญของตารวจในการสอบสวนและการเตรยมคดจะมอานาจอสระในระดบภาคและมอานาจเดมทในการสอบสวน เปนอสระปราศจากคาชแนะของศาลและสวนมากแลวจะไมมการสบเสาะหรอขดขวางโดยศาล การตดสนใจในการฟองคดขนอยองคกรทเรยกวา the Crown Prosecution Service (the CPS) CPS ตงขนเปนสวนหนงของรฐบาลทไมมหนาทเชนเดยวกบอยการในระบบ continental และเจาหนาทในองคกรไมตองนาคดขนพจารณาตอหนาลกขน แตจางนกกฎหมายในสวนเอกชนทาแทน ในคดสวนมากเมอตารวจตองการผเชยวชาญจะตกลงทาสญญากบ the Forensic Science Service (FSS) ในกรณทเปนความผดเฉพาะอยางตารวจสามารถขอความชวยเหลอจาก the National Crime Faculty ผพพากษาจะไมมหนาทระหวางการสอบสวนยกเวนการออกหมายคนบาน หมายจบ การปลอยชวคราวหรอควบคมตว รวมทงอานาจในการดกฟงทางโทรศพทหรอเทคนคการสบตางๆ ในคดสวนมากแลวจะตดตอกบ magistrate ทไมใชผพพากษาโดยอาชพ การจดการสถานทเกเหตจะกระทาโดยการจดการอยางมระเบยบและเกยวของกบตวแทนหลายคนจากตารวจนตเวช จะเนนทคณภาพ และความสามารถในการตรวจสอบทมาของตวอยางทได ซงจะมคมอในการใช ตารวจจะมงบประมาณประจาปทแนนอนในการทาการสอบสวนแตมปญหาเมอสนปหรอกรณทตองมการตดตามคด

18 Ibid.

ในสวนของการตรวจลายพมพ DNA จะมบทบาทมากในการสอบสวน ฐานขอมล DNA ทจดทาโดย FSS ทมรายละเอยดของปจเจกบคคลรวมประมาณ 700,000 ตวอยาง กฎหมายอนญาตใหมการเอาตวอยางและเกบไวโดยไมคานงถงธรรมชาตหรอความหนกเบาของความผด ในขณะนไดมการใชฐานขอมลนมากและเปนทนยม ในแงการพจารณาคดอาญา สทธมอยทคความทงสองฝายทจะถามเพอทดสอบพยานหลกฐานของอกฝายหนงหรอเรยกวา ถามคาน ดงนนความเหนของผเชยวชาญสามารถถกถามคานโดยทนายความของคความได หนาทของผพพากษาคอทาใหกระบวนการพจารณายตธรรมและสรปอธบายตอลกขน ขอเทจจรงทวาผเชยวชาญสามารถถกถามคานในระหวางการพจารณาไดทาใหมการปรบปรงคณภาพของพยานหลกฐานทางวทยาศาสตรอยางไมตองสงสย แตยงคงมความเสยงในกรณทผเชยวชาญมชอเสยงหรอนาเชอจะทาใหมผลมากและโดยตรงตอลกขน FSS ตงขนเปนของรฐบาลมสถานะเปน agency ทาใหมอทธพลตอทางเลอกทตดสนในเรองทเกยวกบตารวจเทคนคและวทยาศาสตร การตรวจสอบของผเชยวชาญ และสถานทเกดเหต การตความของผลทเกยวกบสถตทฤษฎของเบย (Bayes Theorem) นามาใชโดยผเชยวชาญและอธบายกบลกขน ซงตางจากประเทศในยโรปอนๆ 2.8 มาตรฐานและกระบวนการทางกฎหมายในเรองการพสจนลายพมพ DNA ในประเทศไทย การยอมรบพยานหลกฐาน DNA

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 226 พยานวตถ พยานเอกสาร หรอพยานบคคลซงนา จะพสจนไดวาจาเลยมผดหรอบรสทธ ให

อางเปนพยานหลกฐานได แตตองเปนพยานชนดทมไดเกดขนจากการจงใจ มคามนสญญา ขเขญ หลอกลวงหรอโดยมชอบประการอนและใหสบตามบท บญญตแหงประมวลกฎหมายนหรอกฎหมายอนอนวาดวยการสบพยาน

มาตรา 238 ตนฉบบเอกสารเทานนทอางเปนพยานได ถาหา ตนฉบบไมได สาเนาทรบรองวาถกตองหรอพยานบคคลทรขอความ กอางเปนพยานได

ถาอางหนงสอราชการเปนพยาน แมตนฉบบยงมอยจะสงสาเนา ทเจาหนาทรบรองวาถกตองกได เวนแตในหมายเรยกจะบงไว เปนอยางอน

มาตรา 241 สงใดใชเปนพยานวตถตองนามาศาล

ในกรณทนามาไมได ใหศาลไปตรวจจดรายงานยงททพยาน วตถนนอยตามเวลาและวธซงศาลเหนสมควรตามลกษณะแหงพยาน

การสมดลยและนาหนก (Balancing and Weight) มาตรา 227 ใหศาลใชดลพนจวนจฉยชงนาหนกพยานหลกฐาน ทงปวงอยาพพากษาลงโทษจนกวาจะ

แนใจวามการกระทาผดจรง และจาเลยเปนผกระทาความผดนน เมอมความสงสยตามสมควรวาจาเลยไดกระทาผดหรอไม ใหยก ประโยชนแหงความสงสยนนใหจาเลย ผเชยวชาญ หรอ Expertise

ในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาใน หมวด5 ผเชยวชาญในคดอาญาเรยกวา ผชานาญการพเศษ

มาตรา 243 ผใดโดยอาชพหรอมใชกตาม มความชานาญพเศษ ในการใด ๆ เชนในทางวทยาศาสตร ศลป ฝมอ พาณชยการ การแพทยหรอกฎหมายตางประเทศ และซงความเหนของเขานน อาจมประโยชนในการวนจฉยคด ในการสอบสวน ไตสวนมลฟอง หรอพจารณาอาจเปนพยานในเรองตาง ๆ เปนตนวา ตรวจรางกาย หรอจตของผเสยหาย ผตองหาหรอจาเลยตรวจลายมอ ทาการทดลองหรอกจการอยางอนๆ

ศาลจะใหผชานาญการพเศษทาความเหนเปนหนงสอกได แตตองใหมาเบกความประกอบหนงสอนน ใหสงสาเนาหนงสอดงกลาว แลวแกคความทราบลวงหนาไมนอยกวาสามวนกอนวนเบกความ

ตวอยางคดทศาลไทยไดใชพยานหลกฐานทางวทยาศาสตรเพอนาประกอบในการพจารณาคดคอ คด

แพทยหญงผสพร และนายแพทยวสทธของศาลอาญากรงเทพใต คดหมายเลขแดงท 7391 / 254619 และคดหมายเลขแดงท 7392 / 254620 ศาลไดวนจฉยวา “…มปญหาตองวนจฉยประการแรกวา ชนเนอทตรวจพบจาก 19 เปนคดทฟองระหวางนายโชต วฒนเชษฐ โจทก นายวสทธ บญเกษมสนต จาเลยเรอง ความผดตอชวต ความผดตอเจาพนกงานในการยตธรรม ความผดตอเสรภาพ 20 เปนคดทฟองระหวางพนกงานอยการ สานกงานอยการสงสด โจทก นายโชต วฒนเชษฐ โจทกรวม นายวสทธ บญเกษมสนต จาเลย เรอง ความผดตอชวต ความผดตอเจาพนกงานในการยตธรรม ความผดตอเสรภาพ ความผดเกยวกบเอกสาร

บอพกสงปฏกลของอาคารวทยนเวศนและบอพกสงปฏกลของโรงแรมโซฟเทล เซนทรลพลาซาลาดพราว ทงสองแหง เปนชนเนอและบางสวนของอวยวะของแพทยหญงผสพร บญเกษมสนต ผตาย และผตายถงแกความตายแลวหรอไม โจทกท 1 และท 2 มพนตารวจโทชยธ มารยาตร พนกงานสอบสวนสถานตารวจนครบาลพญาไท ซงไดรบแตงตงใหรวมเปนพนกงานสอบสวนคดน เปนพยานเบกความวา หลงจากทแพทยหญงผสพร บญเกษมสนต ผตายหายตวไป ตงแตวนท 20 กมภาพนธ 2544 แลว ตอมาวนท 22 กมภาพนธ 2544 จาเลยไดเขาแจงความทสถานตารวจนครบาลพญาไท พนตารวจโทชยธและพนตารวจเอกสฤษฎชย เอนกเวยง ผกากบการสบสวนสอบสวน กองบงคบการตารวจนครบาล 1 กบเจาพนกงานตารวจอนไดรวมกนสบสวนหาขอเทจจรง ทงจากการสอบปากคาจาเลยและรวบรวมพยานหลกฐานแวดลอมทงปวงทเกยวของกบการหายตวไปของผตาย และไดมวนเทป ว ด โอ จากกลองโทรทศนวงจรปดของศนยการคาสยามดสคฟเวอรทบนทกภาพจาเลยเดนประคองผตายไปทบรเวณลานจอดรถในวนทจาเลยและผตายไปรบประทานอาหารญปนทรานอาหารโออช บรเวณชน 2 ของศนยการคาสยามดสคฟเวอรเมอวนท 20 กมภาพนธ 2544 เวลาประมาณ 11.30 นาฬกา หลงจากนนผตายหายตวไป ปรากฏหลกฐานจากภาพถายมวน ว ด โอ เทปโทรทศนวงจรปด เอกสารหมาย จ. 16 จากการสบสวนและสอบขอเทจจรงจากการใหถอยคาของจาเลยและพยานหลกฐานทเกยวของ มขอนาสงสยเกยวกบพฤตการณของจาเลยและไดทราบวา ในวนท 20 กมภาพนธ 2544 จาเลยไดเปดใชหองพกเลขท 318 อาคารวทยนเวศน ซงตงอยภายในจฬาลงกรณมหาวทยาลย เชอวาจาเลยมสวนเกยวของกบการหายตวไป และเนองจากภาพถายจากกลองโทรทศนวงจรปด เอกสารหมาย จ.16 ไดปรากฏภาพของจาเลยและผตายทอยทศนยการคาสยามดสคฟเวอร ซงตงอยในเขตทองทสถานตารวจนครบาลปทมวน จงไดมคาสงจากกองบญชาการตารวจนครบาลใหโอนสานวนการสอบสวนไปยงสถานตารวจนครบาลปทมวน ซงพนตารวจโทชยธ ยงคงเปนพนกงานสอบสวนรวมอยดวย ตอมาวนท 23 มนาคม 2544 ไดมการตรวจคนหองพกเลขท 318 อาคารวทยนเวศน พบคราบโลหตอยในทอนาทงในหองนาบรเวณทยบอาบนากบทผามานพลาสตกทใชกนอาบนา พนตารวจโทกฤษฎา รบรวมทรพย เจาพนกงานตารวจ กองพสจนหลกฐาน สานกงานตารวจแหงชาต พยานโจทกซงไดไปรวมตรวจสถานทดงกลาว เบกความวา เมอตรวจพบคราบโลหตในหองนา จงไดเกบคราบโลหตไปตรวจสอบและใหความเหนวา อาจมการฆาและหนทาลายศพในหองนานน และทาลายหลกฐานทงลงในชกโครก ในวนเดยวกนไดมการสบบอพกสงปฏกลของอาคารวทยนเวศนพบชนเนอมนษยจานวนหนง พนตารวจโทกฤษฎาไดนาคราบโลหตและชนเนอทตรวจพบไปตรวจเปรยบเทยบกบเสนผมทเกบไดจากแปรงหวผมของผตายทไดจดสงมา เพอเปรยบเทยบสารพนธกรรมหรอลายพมพด เอน เอ ซงผลการตรวจปรากฏวา คราบโลหตดงกลาวเปนคราบโลหตมนษย มลายพมพด เอน เอ แบบเดยวกบเสนผมของผตาย เชอวา เปนของบคคลคนเดยวกน ตามเอกสารหมาย จ.25 ซงเสนผมจากแปรงหวผมของผตายน แพทยหญง

พรทพย โรจนสนนท พยานโจทกไดตรวจลายพมพด เอน เอ ของรายผมเปรยบเทยบกบลายพมพด เอน เอ จากโลหตของนายชชวาล บตรผตาย และลายพมพด เอน เอ จากโลหตของโจทกท 1 แลว สรปวา เสนผมดงกลาวเปนของผตาย ตามรายงานผลการตรวจโลหตของโจทกท 1 บดาผตาย เปรยบเทยบกบคราบโลหตและชนเนอ ผลการตรวจลายพมพด เอน เอ จากโลหตของโจทกท 1 ไมขดแยงกบความสมพนธเปนบดาและบตรตามรายงานการตรวจพสจน เอกสารหมาย จ.26 สวนพนตารวจเอกหญงณตตมา ชวาลเวชกล เจาพนกงานตารวจ สถาบนนตเวชวทยา สานกงานตารวจแหงชาต พยานโจทกเบกความวา พนตารวจเอกหญงณตตมา ไดรบชนเนอทพบทบอพกสงปฏกลของอาคารวทยนเวศนมาตรวจสอบลายพมพด เอน เอ เปรยบเทยบเพอหาความสมพนธกบโลหตของโจทกท 1 ทจดสงมา ซงไดดาเนนการตรวจโดยใชเครองตรวจชนดอตโนมต ผลการตรวจปรากฏวา ชนเนอดงกลาวเปนชนเนอมนษย ลายพมพด เอน เอ ของชนเนอดงกลาว ตรวจเปรยบเทยบกบลายพมพด เอน เอ จากโลหต ของโจทกท 1 ไมปฏเสธความเปนบดากบบตรกน โดยมความเปนไปไดมากกวา 99 เปอรเซนตทชนเนอดงกลาวมความสมพนธเปนของบตรโจทกท 1 ตามรายงานการตรวจพสจน เอกสารหมาย จ.30 นอกจากนไดมการตรวจพบชนเนอทบอพกสงปฏกลของโรงแรมโซฟเทล เซนทรลพลาซา ลาดพราว เมอวนท 26 มนาคม 2544 เนองจากจาเลยไดเปดใชหองพกเลขท 1631 ของโรงแรมดงกลาว เมอวนท 21 กมภาพนธ 2544 พนตารวจโทกฎษฎา ไดนาชนเนอดงกลาวมาตรวจเปรยบเทยบกบเสนผมของผตาย กปรากฏวาลายพมพด เอน เอ ของชนเนอและลายพมพด เอน เอ ของเสนผมผตายเปนแบบเดยวกน ตามรายงานการตรวจพสจน เอกสารหมาย จ.27 สวนพนตารวจเอกหญงณตตมา กไดรบชนเนอทไดมาจากบอพกสงปฏกลของโรงแรมโซฟเทล เซนทรลพลาซา ลาดพราว เชนกน และไดนามาตรวจเปรยบเทยบกบชนเนอทเกบไดจากบอพกสงปฏกลของอาคารวทยนเวศน โดยตรวจดวยเครองอตโนมต ผลการตรวจปรากฏวา ชนเนอทเกบมาไดจากสถานททงสองแหงมลายพมพด เอน เอ ทกตาแหนงทตรวจตรงกน เชอวาเปนของบคคลเดยวกน คอชนเนอของผตายตามรายงานการตรวจพสจน เอกสารหมาย จ.31 และเมอนาไปเปรยบเทยบกบการตรวจลายพมพด เอน เอจากโลหตของโจทกท 1 ปรากฏวามความสมพนธเปนบดากบบตรกน ตามรายงานการตรวจพสจน เอกสารหมาย จ.30 ทงพนตารวจโทสวชย ประทปวศรต เจาพนกงานตารวจ สถาบนนตเวชวทยา พยานโจทกกเบกความยนยนอกวา จากการตรวจชนเนอทพบทบอพกสงปฏกลของอาคารวทยนเวศน ชนเนอบางสวนมลกษณะเปนผวหนงสวนลาตวถกตดเปนรปลมหรอกระสวย ลกษณะรอยตดประณต ขอบชดเจน มชนเนอสวนเยอหมลาไส ขวลาไส และบางสวนเปนกระบงลมมนษยถกตดเปนชนสวนยอยๆ มชนสวนพงผด ไขมน และกลามเนอถกแลจนบางเปนผวหนงสวนตนขาหรอแขน นาหนกรวมประมาณ 3,330 กรม สภาพดงกลาวประมาณวาเจาของชนเนอเสยชวตมาแลว 3 ถง 4 สปดาห ซงเปนระยะเวลาใกลเคยงกบทผตายหายตวไปเมอวนท 20 กมภาพนธ 2544 พนตารวจโทสวชย ยนยนวา การ

สญเสยชนเนอและอวยวะสวนดงกลาว ผนนจะไมสามารถดารงชวตอยได เชอวาชนเนอดงกลาวเปนชนเนอจากศพผตาย ซงพฤตกรรมการตายเปนการฆาตกรรมอาพราง เหตการณตายไมปรากฏเนองจากศพถกทาลายเพออาพรางเอกลกษณบคคล พยานโจทกทงสามยนยนผลการตรวจพสจนชนเนอทตรวจพบตรงกนวา ชนเนอดงกลาวเปนชนเนอของผตาย และผตายถงแกความตายแลว ซงสอดคลองกบขอเทจจรงทปรากฏวานบแตผตายหายตวไป ไมมผใดไดพบเหนหรอไดรบการตดตอจากผตายจนบดน แมจาเลยจะเบกความเชอวา ผตายยงมชวตอย แตกมไดนาสบพสจนใหเหนวา ผตายมชวตอยทไหน อยางใด พยานหลกฐานโจทกท 1 และท 2 รบฟงไดวาชนเนอมนษยทตรวจพบเปนชนสวนอวยวะของแพทยหญงผสพร บญเกษมสนต ผตายทถกของมคมเฉอน หน ทาลาย และผตายถงแกความตายแลวโดยผดธรรมชาต”

บทท 3 วธการวจย

ในบทนจะอธบายวธการวจยทใชในการศกษาครงน โดยแบงออกเปน 1. ประชากรและกลมตวอยาง 2. เครองมอ 3. คาของตวแปร 4. การทดสอบทางสถตทใชในการวเคราะหขอมล

3.1 ประชากร และกลมตวอยาง 3.1.1 ประชากร (population) จานวนประชากรผพพากษาศาลอาญา ศาลอาญากรงเทพใต และศาลอาญาธนบร มจานวน 291คน (สงหาคม 2546) ปรากฏตามตารางท 1 ตารางท 1 จานวนผพพากษาศาลอาญา ศาลอาญากรงเทพใต และศาลอาญาธนบรแบงตามศาล

ศาล จานวน ชาย หญง

ศาลอาญา 149 114 35 ศาลอาญากรงเทพใต 78 59 19 ศาลอาญาธนบร 64 48 16

3.1.2 กลมตวอยาง 3.1.2.1 ขนาดกลมตวอยาง ในการพจารณาขนาดของตวอยาง ผวจยใชสตรการคานวณของยามาเน (Yamane, 1967:886) เพอหาขนาดของตวอยางโดยใหมความคลาดเคลอน 0.05 ในการสมตวอยาง

n = N/ (1+Ne2)

n = ขนาดของตวอยาง N = จานวนประชากรทงหมด e = ความคลาดเคลอนในการสมตวอยาง N = 291 e = 0.05 n = 291/(1+291x (0.05) 2) = 169 ขนาดของกลมตวอยางมประมาณ 169 คน จงใชจานวน 169 คนของผพพากษาเปนกลม

ตวอยางในการศกษาครงน จานวนทเพมขนเปน 180 คนเนองจากผพพากษาบางคนไมตอบแบบสอบถาม 3.1.3 การเลอกกลมตวอยาง วธการเลอกกลมตวอยาง

3.1.3.1เลอกจากประชากรผพพากษาในศาลอาญา ศาลอาญากรงเทพใต และศาลอาญาธนบรทงหมดในแตละศาล รวมทงเพศชายและหญง

3.1.3.2 สมตวอยางแบบงาย จานวนประชากรและตวอยางปรากฏในตารางท 2 ดงน

ตารางท 2 จานวนประชากรและตวอยางผพพากษาแบงตามเพศ และศาล

จานวนผพพากษา ศาล ประชากร ตวอยาง

ชาย หญง ชาย หญง ศาลอาญา 114 35 36 8

ศาลอาญากรงเทพใต 59 19 28 7 ศาลอาญาธนบร 48 16 14 7

รวม 221 70 78 22

3.2 เครองมอวจย เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลเปนชดของแบบสอบถามประกอบดวย 3 สวนคอ สวนท 1 เปนคาถามทเกยวกบลกษณะทางประชากรทใชอธบายลกษณะของกลมตวอยาง ปรากฏตามคาถามดงน

คาชแจง ใหทาทกขอ โดยแตละขอ ใหทาเครองหมาย X หนาคาตอบทถกทสดเพยงขอเดยว 1. เพศ � ชาย � หญง 2. อาย � 25-35 ป � 36-45 ป � 46-65 ป 3. การศกษา � ปรญญาตร � ปรญญาโท � ปรญญาเอก 4. ตาแหนง � ผชวยผพพากษา � ผพพากษาประจาศาล � ผพพากษาศาลชนตน � ผพพากษาหวหนาคณะในศาลชนตน � ผพพากษาหวหนาคณะประจาสานกงานศาล 5. ศาลททางานในปจจบนน � ศาลอาญา � ศาลอาญากรงเทพใต � ศาลอาญาธนบร 6. รบราชการตลาการมาแลว � 1-5 ป � 5-10 ป � 11-15 ป � 16-25 ป

สวนท 2 เปนขอคาถาม 11 ขอทใชในการวดความรของผตอบเกยวกบดเอนเอและการพสจนลายพมพดเอนเอ พฒนาและตรวจสอบความตรงและความเชอมนโดยใหทปรกษาตรวจสอบแกไข แตละคาถามจะใชทางเลอก 2 ทางเลอกคอ ใช และ ไมใชและทดสอบแบบ try-out กบกลมผพพากษา สวนท 3 เปนคาถามทเกยวกบผเชยวชาญและผลการตรวจพสจนลายพมพ ด เอน เอ โดยแยกเปนความคดเหนทเกยวกบความเชอมนตอผเชยวชาญ 7 ขอ และจานวนครงในการใชผลการตรวจพสจนลายพมพ ด เอน เอ ชงนาหนกในคดอาญา 9 ขอ โดยไดพฒนาและตรวจสอบความเชอมนและความตรงตามลาดบคอ

1. พจารณาและจดขอคาถามทมเนอหาเรองผเชยวชาญ และผลการตรวจพสจนลายพมพ ด เอน เอ โดยแตละขอคาถามจะวดโดยใชทางเลอก 5 ทางเลอกตามหลกของลเกต (Likert scale) : เนอหาเรองผเชยวชาญ – เหนดวยอยางยง เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยง ผลการตรวจพสจนลายพมพ ด เอน เอ- มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

2. หลงจากทไดสรางขอคาถาม ไดใหทปรกษาตรวจสอบความตรงในเนอหาและโครงสราง (Content and construct validity)

3. ขอคาถามไดทดสอบกบกลมผพพากษา 30 คนทไมใชกลมตวอยางจรง โดยไดตรวจสอบความเชอมน ความสอดคลองภายในตรวจสอบโดยใช Cronbach’s alpha efficient

คาถามทมเนอหาเรองผเชยวชาญออกแบบเพอวดความเชอมนในผเชยวชาญ และคาถามเกยว กบผลการตรวจพสจนลายพมพ ด เอน เอ ออกแบบเพอวดการชงนาหนกพยานหลกฐาน ปรากฏวามความเชอมน (reliability) คอนขางสงในการวดทงสองแบบ โดยการวดความเชอมนในผเชยวชาญม α = .6872 และการชงนาหนกพยานหลกฐานผลการตรวจพสจน ม α = .7050

4. ขอคาถามทไดจากการทดสอบไดนาออกเปนแบบสอบถามเพอสงไปยงกลมตวอยาง 180 คน คาเฉลยของคะแนนทงหมดในแตละตอนคอระดบความคดเหนและความถในแตละตอนของคาถาม

3.3 คาของตวแปร พสยความรเกยวกบดเอนเอและการตรวจพสจนลายพมพวดโดยใชความรของผพพากษา โดยมระดบคะแนนหากตอบถก 1 คะแนน และตอบไมถก 0 คะแนน คะแนนทไดจากขอคาถาม 11 ขอ มากทสดคอ 11 คะแนน ถง นอยทสด เกณฑทใชคอหากผตอบทาคะแนนไดมากกวาคาเฉลย ผนนมแนวโนมทมความรสงในเรองน พสยของความเชอมนในผเชยวชาญวดโดยความเหนของผพพากษาโดยอาศยมาตรวดของลเกต 5 ระดบจากเหนดวยอยางยง (5 ) ถงไมเหนดวยอยางยง ( 1 ) คะแนนทไดจากขอคาถาม 7 ขอ มากทสดคอ 35 คะแนน ถงนอยทสด 7 คะแนน เกณฑทใชคอหากผตอบทาคะแนนไดมากกวาคาเฉลย ผนนจะมแนวโนมทมความเชอมนสงในเรองน พสยของการชงนาหนกพยานหลกฐานผลการตรวจพสจน วดโดยจานวนครงทผพพากษาใชโดยอาศยมาตรวดของลเกต 5 ระดบจากมากทสด (5 ) ถงนอยทสด ( 1 ) คะแนนทไดจากขอคาถาม 9 ขอ มากทสดคอ 45 คะแนน ถงนอยทสด 9 คะแนน เกณฑทใชคอหากผตอบทาคะแนนไดมากกวาคาเฉลย ผนนจะมแนวโนมทมความเชอมนสงในเรองน

3.4 การทดสอบทางสถตทใชในการวเคราะหขอมล

ขอมลทไดจากการตอบแบบสอบถามมาเขารหสและตรวจความผดพลาด แลวใชโปรแกรมสาเรจรป

ทางสงคมศาสตร (SPSS) เพอแปรผล สถตทใชเปนสถตบรรยาย มวตถประสงคเพอหา ความถ (f -Frequencies) เปอรเซนต (% -Percentage) คาเฉลย (⎯X -Mean) และความเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.-Standard Deviation)

บทท 4 ผลและการอภปรายผล

ในบทนจะเปนการอภปรายผลจากการสารวจ ซงแบงไดเปน

1. ลกษณะทางประชากร 2. ความรเรองลายพมพ ด เอน เอ 3. ความเชอมนตอผเชยวชาญในการตรวจพสจน 4. การชงนาหนกผลการตรวจพสจนลายพมพ ด เอน เอ

4.1 ลกษณะทางประชากร ตารางท 3 จานวนและเปอรเซนตของเพศผพพากษาแบงตามศาล จานวนผพพากษา ศาลอาญา ศาลอาญากรงเทพใต ศาลอาญาธนบร

ชาย หญง ชาย หญง ชาย หญง ผชวยผพพากษา 2 0 0 0 2 0

ผพพากษาประจาศาล 2 0 17 6 4 4 ผพพากษาศาลชนตน 1 3 5 1 2 3 ผพพากษาหน.คณะในศาลชนตน 18 2 6 0 6 0 ผพพากษาหน.คณะประจาสนง.ศาล 13 3 0 0 0 0

รวม 36 8 28 7 14 7

ผพพากษาทตอบแบบสอบถามทางานทศาลอาญาอาญา ศาลอาญากรงเทพใต และศาลอาญาธนบรเปนเพศชาย 78 คนและเปนเพศหญง 22 คน ผพพากษาสวนมากคอ 59% จะมอายระหวาง 36 – 45 ป รองลงมา 23%

อายระหวาง 25-35 ป และทเหลออก 18% อายระหวาง 46-65 ป ดานการศกษาจานวน 66% จบปรญญาตร และ 34% จบการศกษาชนปรญญาโท ผพพากษาทตอบแบบสอบถามจานวน 4% เปนผชวยผพพากษา 48% เปนผพพากษาประจาศาลและผพพากษาศาลชนตน และ 37% เปนผพพากษาหวหนาคณะ สวนมากจานวน 43% รบราชการนาน 1-5 ป รองลงมาจานวน 26% รบราชการนาน 16-25 ป 23% นาน 5-10 ป และ 8% รบราชการนาน 11-15 ป

4.2 ความรเรองลายพมพ ด เอน เอ ตารางท 4 จานวนและเปอรเซนตของผพพากษาแบงตามระดบความรในขอคาถามแตละขอ

คาถามขอท จานวนรอยละ ใช ไมใช 1. คาวา ด เอน เอ หรอ DNA ยอมาจาก Deoxyribonucleic Acid 50 50 2. คาวา ลายพมพ ด เอน เอ หรอ DNA Fingerprint หมายถง การตรวจลาดบของ DNA ซงมความหมายเดยวกบ DNA Profiling

32 68

3.ยนส (Genes) เปน DNA 50 50 4. สารพนธกรรม DNA มอยในนวเคลยสโดยอยในโครโมโซม 68 32 5. DNA มโครงสรางพนฐาน เปน เสนค (Double-strand) บดเปนเกลยว (Helix)

61 39

6. ในการตรวจพสจนบคคลดวยวธ DNA Fingerprint ตองใชการเปรยบเทยบตาแหนง (Locus) อยางนอย ๑๐ ตาแหนง

59 41

7. ปจจยหนงททาให DNA เสอมคอ เชอโรค 41 59 8. การตรวจลายพมพ DNA ม ๒ วธ คอการทาดวยมอ และเครองอตโนมต

53 47

9. รายงานผลการตรวจลายพมพ DNA แบบ Exclusion คอผลการตรวจยนยนไดถงความขดแยงรอยเปอรเซนต

36 64

10. การตรวจลายพมพ DNA ไมสามารถดดแปลงแกไขดวยวธใดๆใหผลออกมาเหมอนกนได แตสามารถดดแปลงใหผลออกมาไมเหมอน

40 60

11. ผเชยวชาญการตรวจพสจนในปจจบน สามารถแบงไดเปนผเชยวชาญในสถาบนวชาการผเชยวชาญในเชงการคา และผเชยวชาญททางานในหนวยงานของรฐ

48 52

Minimum score Maximum score Mean

00.00 11.00 5.38

Standard Deviation 3.63 โดยเฉลยแลวผพพากษาจะมความรในเรองลายพมพ DNA และการตรวจ อยในเกณฑปานกลางคอนไป

ในทางนอยซงเปนการยอมรบสมมตฐานขอท 1 ของงานวจยน โดยมคาเฉลย ⎯X = 5.38 โดยมคาเบยงเบนมาตรฐานคอนขางสง คอ S.D. = 3.63 โดยในแตละขอคาถามมดงน

คาวา ด เอน เอ หรอ DNA ยอมาจาก Deoxyribonucleic Acid ผพพากษาร 50% และไมร 50% คาวา ลายพมพ ด เอน เอ หรอ DNA Fingerprint หมายถง การตรวจลาดบของ DNA ซงมความหมาย

เดยวกบ DNA Profilingผพพากษาร 32% และไมร 68% ยนส (Genes) เปน DNAผพพากษาร 50% และไมร 50% สารพนธกรรม DNA มอยในนวเคลยสโดยอยในโครโมโซม ผพพากษาร 68% และไมร 32% DNA มโครงสรางพนฐาน เปน เสนค (Double-strand) บดเปนเกลยว (Helix) ผพพากษาร 61% และไมร

39% ในการตรวจพสจนบคคลดวยวธ DNA Fingerprint ตองใชการเปรยบเทยบตาแหนง (Locus) อยางนอย

๑๐ ตาแหนงผพพากษาร 59% และไมร 41% ปจจยหนงททาให DNA เสอมคอ เชอโรคผพพากษาร 41% และไมร 59% การตรวจลายพมพ DNA ม ๒ วธ คอการทาดวยมอ และเครองอตโนมตผพพากษาร 53% และไมร 47% รายงานผลการตรวจลายพมพ DNA แบบ Exclusion คอผลการตรวจยนยนไดถงความขดแยงรอย

เปอรเซนตผพพากษาร 36% และไมร 64% การตรวจลายพมพ DNA ไมสามารถดดแปลงแกไขดวยวธใดๆใหผลออกมาเหมอนกนได แตสามารถ

ดดแปลงใหผลออกมาไมเหมอนผพพากษาร 40% และไมร 60% ผเชยวชาญการตรวจพสจนในปจจบน สามารถแบงไดเปนผเชยวชาญในสถาบนวชาการผเชยวชาญใน

เชงการคา และผเชยวชาญททางานในหนวยงานของรฐผพพากษาร 48% และไมร 52%

4.3 ความเชอมนตอผเชยวชาญในการตรวจพสจน

(ใชเกณฑ 5-4.5 มากทสด 4.4-3.5 มาก 3.4-2.5 ปานกลาง 2.4-1.5 นอยและ 1.4-1 นอยทสด) ตารางท 5 จานวนและเปอรเซนตของผพพากษาแบงตามความคดเหนในขอคาถามแตละขอ

คาถามขอท จานวนรอยละ เหนดวยอยาง

ยง เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย ไมเหนดวย

อยางยง 1. ผเชยวชาญผทาการตรวจสอบลายพมพ ด เอน เอ มคณสมบตทเหมาะสมและตรงกบงานทเชยวชาญ

25

47 28 0 0

2. ผเชยวชาญผทาการตรวจสอบลายพมพ ด เอน เอ อาจมอคตในการตรวจพสจน

0 21 67 12 0

3.ผลสรปของผเชยวชาญในรายงานการตรวจพสจนถกตองแมนยา

5 49 46 0 0

4.การทผเชยวชาญมาใหการในชนศาลในคดตางๆ ในเรองเชนเดยวกนน ทาใหคาใหการผเชยวชาญนนมนาหนกในการรบฟง

11 70 17 2 0

5.คาใหการของผเชยวชาญเกยวกบความรเรองอน สามารถบอกถงความถกตองของผลการตรวจพสจนไดทางหนง

5 42 41 12 0

6. ขอเทจจรงหรอผลจากงานวจยหรอผลงานทางวชาการของผเชยวชาญทไดทากอนมาเบกความ ทาใหการรบฟง และชงนาหนกผลการตรวจพสจนมมากขน

9 70 19 2 0

7. ผเชยวชาญทมชอในบญชของศาลมาใหการในคดการตรวจพสจน ด เอน เอ สามารถเชอมนในผลการตรวจสอบได

3 57 40 0 0

Minimum score Maximum score Mean

3.00 4.71 3.63

Standard Deviation .37 โดยเฉลยแลวผพพากษาจะมความเชอมนตอผเชยวชาญในการตรวจพสจนลายพมพ DNA อยในเกณฑ

ทมากซงเปนการยอมรบสมมตฐานขอท 2 ของงานวจยน โดยมคาเฉลย ⎯X = 3.63 และมคาเบยงเบนมาตรฐาน นอย คอ S.D. = 0.37 โดยในแตละขอคาถามมดงน

ผเชยวชาญผทาการตรวจสอบลายพมพ ด เอน เอ มคณสมบตทเหมาะสมและตรงกบงานทเชยวชาญมจานวน 47% ทเหนดวยหรอเชอมน 28% ไมแนใจ และ 25% เหนดวยอยางยงหรอเชอมนมาก ผพพากษาจะมความเชอมนวาผเชยวชาญททาการตรวจสอบมคณสมบตทดเนองจากมองคความรทเกยวกบเรองลายพมพ DNA

ผเชยวชาญผทาการตรวจสอบลายพมพ ด เอน เอ อาจมอคตในการตรวจพสจนมจานวน 67% ทไมแนใจ 21% เหนดวยหรอเชอมน และ 12% ไมเหนดวยหรอไมเชอมน ผพพากษาจานวนมากเชอวาความมอคตอาจมขนไดในการตรวจพสจน ซงแสดงใหเหนวาผพพากษายงไมแนใจและยงไมเชอมนในตวผเชยวชาญมากนก

ผลสรปของผเชยวชาญในรายงานการตรวจพสจนถกตองแมนยามจานวน 49% ทเหนดวยหรอเชอมน 46% ไมแนใจ และ 5% เหนดวยอยางยงหรอเชอมนมาก ผพพากษาจะมความเชอมนในผลการตรวจพสจนเปนอยางมากวาถกตองและผลสรปทไดนามาใชประกอบในการฟงพยานหลกฐานได

การทผเชยวชาญมาใหการในชนศาลในคดตางๆ ในเรองเชนเดยวกนน ทาใหคาใหการผเชยวชาญนนมนาหนกในการรบฟงมจานวน 70% ทเหนดวยหรอเชอมน 17% ไมแนใจ 11% เหนดวยอยางยงหรอเชอมนมากและ 2% ไมเหนดวยหรอไมเชอมน ผพพากษาเชอมนในการทผเชยวชาญทมาใหการในชนศาลในคดอนๆซงเปนการแสดงใหเหนวาเปนผทบคคลอนใหการยอมรบในความรของผเชยวชาญนน

คาใหการของผเชยวชาญเกยวกบความรเรองอน สามารถบอกถงความถกตองของผลการตรวจพสจนไดทางหนงมจานวน 42% ทเหนดวยหรอเชอมน 41% ไมแนใจ 12% ไมเหนดวยหรอไมเชอมน และ 5% เหนดวยอยางยงหรอเชอมนมาก ผพพากษาคานงสงนคอนขางจะไมแนใจและไมเหนดวย เพราะผเชยวชาญทมความรอนอาจไมมความเชยวชาญในเรองการตรวจพสจน DNA

ขอเทจจรงหรอผลจากงานวจยหรอผลงานทางวชาการของผเชยวชาญทไดทากอนมาเบกความ ทาใหการรบฟง และชงนาหนกผลการตรวจพสจนมมากขนมจานวน 70% ทเหนดวยหรอเชอมน 19% ไมแนใจ 9% เหนดวยอยางยงหรอเชอมนมากและ 2% ไมเหนดวยหรอไมเชอมน ผพพากษาจานวนมากหากทราบถงผลงานของผเชยวชาญคนนนวามความรเพยงพอหรอไม จะใชเปนเครองชงนาหนกในคดได เชนหากเปนคนทมความซอตรงและมความรความสามารถจรงกจะใหนาหนกในคาเบกความมากขน

ผเชยวชาญทมชอในบญชของศาลมาใหการในคดการตรวจพสจน ด เอน เอ สามารถเชอมนในผลการตรวจสอบได มจานวน 57% ทเหนดวยหรอเชอมน 40% ไมแนใจ และ 3% เหนดวยอยางยงหรอเชอมนมาก ผ

พพากษาจานวนมากจะมความเชอมนวาหากเปนผเชยวชาญทมชอในบญชของศาลแลวสามาถเชอมนไดมากกวาทคความหามาเอง

4.4 การชงนาหนกผลการตรวจพสจนลายพมพ ด เอน เอ ตารางท 6 จานวนและเปอรเซนตของผพพากษาแบงตามความคดเหนในขอคาถามแตละขอ

คาถามขอท จานวนรอยละ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด 1. พจารณาจากผลการตรวจพสจนเชนเดยวกนนทปรากฏในผลงานทางวชาการและลงพมพในวารสารในสายอาชพนนประกอบการพจารณา

4 21 35 32 8

2. พจารณาถงความเปนไปไดของทฤษฎหรอเทคนคทใชในการตรวจพสจนเพอบงชวาผลการตรวจพสจนถกตอง

10 44 32 14 0

3. พจารณาถงอตราความผดพลาดหรอ Error Rate ทเกดขนในผลการตรวจพสจนเพอใชในการพจารณาความถกตองของผลการตรวจพสจน

0 38 44 18 0

4. พจารณาถงมาตรฐานการตรวจพสจนทางวทยาศาสตรทมเกณฑ และยอมรบโดยนกวทยาศาสตรทเกยวของ เพอนามาใชรบฟงความถกตองของผลการตรวจได

12 50 30 6 2

5. ตรวจสอบวาผลการตรวจพสจน เปนเอกสารตนฉบบ หรอเอกสารทแทจรงหรอไม

15 55 24 4 2

6. พจารณาวาผลการตรวจพสจนไดมการทดสอบหลายครง จนผลทไดรบเหมอนกนทกครง

14 42 38 6 0

7. พจารณาจากผลการตรวจวาตวอยางนามาจากทเกดเหต โดยถกตองและตามขนตอน

27 52 17 4 0

8. พจารณาวาผลการตรวจพสจนมาจากแหลงการตรวจพสจนเพยงแหลงเดยวทผกขาดการตรวจพสจน

2 13 49 24 12

9. พจารณาผลการตรวจพสจนโดยใชเกณฑททานตงไว เพอตรวจสอบความถกตอง

7 21 32 18 22

Minimum score Maximum score Mean Standard Deviation

2.11 4.33 3.33 .49

โดยเฉลยแลวผพพากษาจะชงนาหนกผลการตรวจพสจนลายพมพ ด เอน เอ อยในเกณฑปานกลาง ซง

เปนการปฏเสธสมมตฐานขอท 3 ของงานวจยนทวา ผพพากษาจะชงนาหนกผลการตรวจพสจนลายพมพ ด เอน เอ อยในเกณฑทมาก โดยมคาเฉลย ⎯X = 3.33 และมคาเบยงเบนมาตรฐาน นอย คอ S.D. = 0.49 โดยในแตละขอคาถามมดงน

พจารณาจากผลการตรวจพสจนเชนเดยวกนนทปรากฏในผลงานทางวชาการและลงพมพในวารสารในสายอาชพนนประกอบการพจารณา มจานวน 35% ปานกลาง 32% นอย 21% มาก 8% นอยทสด และ 4% มากทสด เหนไดวาผพพากษาไมพจารณาวาทฤษฎหรอเทคนคตางๆไดถกตรวจสอบจากผอนโดยการพมพเผยแพรทางวชาการหรอไม ซงไมเปนไปตามมาตรฐานเดยวกบในคด Daubert ของประเทศสหรฐอเมรกา หลกการเบองหลงคอเปนการทาใหความเชอมนของผเชยวชาญมากขนหรอนอยลงหากปรากฏจากการยอมรบของผอน

พจารณาถงความเปนไปไดของทฤษฎหรอเทคนคทใชในการตรวจพสจนเพอบงชวาผลการตรวจพสจนถกตองมจานวน 44% มาก 32% ปานกลาง 14% นอย และ 10% มากทสด ผพพากษาพจารณาเรองนไมมากนกเนองจากอาจไมมความรเรองเทคนคทใชในการตรวจพสจน

พจารณาถงอตราความผดพลาดหรอ Error Rate ทเกดขนในผลการตรวจพสจนเพอใชในการพจารณาความถกตองของผลการตรวจพสจนมจานวน 44% ปานกลาง 38% มาก และ 18% นอย เหนไดวาผพพากษาไดพจารณาความผดพลาดอยในระดบปานกลางคอนขางไปในทางนอย อาจเนองจากไมทราบถงวธการขนตอนในการตรวจพสจน ซงในการพจารณาความถกตองของผลการตรวจพสจน ผเชยวชาญตองสรปผลการตรวจออกมาหากมความคลาดเคลอน ผลจะไมถกตองตามความเปนจรง ดงน

ความคลาดเคลอนในการตดสนใจ สมมตฐาน H0 DNA ทตรวจ ไมเปน DNA ของจาเลย

Ha DNA ทตรวจ เปน DNA ของจาเลย

ความจรงทแท H0 เปนจรง H0 เปนเทจ สมมตฐานยอมรบ ระดบความเชอมน ความคลาดเคลอนชนดท 2 H0 DNA ไมเปนของจาเลย DNA เปนของจาเลย สรปวาจาเลยไมทาผด สรปวาจาเลยไมทาผด สงทผ เชยวชาญสรป ความคลาดเคลอนชนดท 1 กาลง ปฎเสธ DNA ไมเปนของจาเลย DNA เปนของจาเลย H0 สรปวาจาเลยทาผด สรปวาจาเลยทาผด

พจารณาถงมาตรฐานการตรวจพสจนทางวทยาศาสตรทมเกณฑ และยอมรบโดยนกวทยาศาสตรทเกยวของ เพอนามาใชรบฟงความถกตองของผลการตรวจได มจานวน 50% มาก 30% ปานกลาง 12% มากทสด 6% นอย และ2% นอยทสด ผพพากษาประมาณเกนครงหนง (56%) ทพจารณาถงความมมาตรฐานในการตรวจพสจน ซงเปนมาตรฐานเรองการยอมรบทวไปหรอ General Acceptance ในคด Frye วาจะตองเปนทยอมรบของนกวทยาศาสตรทเกยวของ

ตรวจสอบวาผลการตรวจพสจน เปนเอกสารตนฉบบ หรอเอกสารทแทจรงหรอไมมจานวน 55% มาก 24% ปานกลาง 15% มากทสด 4% นอย และ2% นอยทสด จะเหนไดวาในการตรวจตนฉบบหรอเอกสารทแทจรง ผพพากษาตองปฏบตอยเรอง เปนเรองทกฎหมายบญญตใหยอมรบในตนฉบบเพอความถกตองของเอกสารนนๆ ซงอาจมการปลอมแปลงขนได

พจารณาวาผลการตรวจพสจนไดมการทดสอบหลายครง จนผลทไดรบเหมอนกนทกครงมจานวน 42% มาก 38% ปานกลาง 14% มากทสด และ6% นอย ผพพากษาพจารณาเรองนมาก เปนการยนยนตามหลกในคด Daubert เรองททฤษฎและเทคนคทางวทยาศาสตรมการทดสอบเชงประจกษแลว ผลทไดจงมความแนนอน

พจารณาจากผลการตรวจวาตวอยางนามาจากทเกดเหต โดยถกตองและตามขนตอนมจานวน 52% มาก 27% มากทสด 17% ปานกลาง และ4% นอย ผพพากษาคานงถงเรองการไดมาซงตวอยางในทเกดเหตและขนตอนนาตวอยางนนมาเปนจานวนมากหากรวมระหวางมากถงมากทสดจะไดจานวนถง 79% สงนเปนหลก The chain of custody of samples เชนเดยวกบระบบ Forma1 ของประเทศฝรงเศส และเปนหลกกฎหมายทตองคานงถงเนองจากหากตวอยางทไดมาหากมการเปลยนแปลงในระหวางขนตอน จะทาใหผลการตรวจพสจนไมถกตอง

พจารณาวาผลการตรวจพสจนมาจากแหลงการตรวจพสจนเพยงแหลงเดยวทผกขาดการตรวจพสจนมจานวน 49% ปานกลาง 24% นอย 13% มาก 12% นอยทสด และ 2% มากทสด ผพพากษาพจารณาจากประเดนนอยในระดบปานกลาง โดยไมพจารณาวาบคคลอนสามารถกระทาซาเพอตรวจสอบไดหรอไม ประเดนนเปนเรองการคานอานาจของผตรวจหรอผเชยวชาญเนองจากหากไมมผใดสามารถทาได ผลการตรวจพสจน อาจไมถกตองได

พจารณาผลการตรวจพสจนโดยใชเกณฑทผพพากษาตงไว เพอตรวจสอบความถกตองมจานวน 32% ปานกลาง 22% นอยทสด 21% มาก 18% นอย และ 7% มากทสด ผพพากษาพจารณาประเดนนอยในระดบปานกลางคอนขางไปทางนอยคอไมมเกณฑในการตรวจสอบเปนของตนเองหากตองพจารณาคดทเกยวกบพยานหลกฐานทางวทยาศาสตร

บทท 5 ขอสรปและขอเสนอแนะ

ในบทนเปนการสรปผลทไดจากการศกษาวจย โดยแยกออกเปน

1. ความยอ 2. ปญหาผลการตรวจพสจนและพยานหลกฐานดเอนเอ 3. ปญหาเกยวกบพยานผเชยวชาญ 4. ขอเสนอแนะ

5.1 ความยอ การศกษาวจยในครงนในเรองการพสจนลายพมพ DNA ในศาลพบวา ผพพากษามความรในเรองลายพมพ DNA และการตรวจพสจน DNA อยในเกณฑทปานกลางคอนขางไปในทางทนอย ซงมแนวโนมวาผพพากษามความรบางแตไมไดลงลกในเรองนเฉพาะ โดยมตงแตผทไมมความรเลย จนถงผทมความรมากทสด โดยผทมความรเรองน จะเปนผทมองคความรเรองนมากอน เชน กอนรบราชการเปนผพพากษาจะประกอบอาชพทเกยวกบแพทย ทนตแพทย หรอสายทางวทยาศาสตร

ในเรองความเชอมนตอผเชยวชาญททาการตรวจพสจนลายพมพ DNA ผพพากษาจะมความเชอมนอยในเกณฑทมาก เนองจากมความเชอมนวา ผเชยวชาญผทาการตรวจสอบลายพมพ ด เอน เอ มคณสมบตทเหมาะสมและตรงกบงานทเชยวชาญ การทผเชยวชาญมาใหการในชนศาลในคดตางๆ ในเรองเชนเดยวกนน แสดงใหเหนวาเปนผทบคคลอนใหการยอมรบในความรซงใหคาใหการผเชยวชาญนนมนาหนกในการรบฟงการ ขอเทจจรงหรอผลจากงานวจยหรอผลงานทางวชาการของผเชยวชาญทไดทากอนมาเบกความ ทาใหการรบฟง และชงนาหนกผลการตรวจพสจนมมากขน

ในเรองการชงนาหนกผลการตรวจพสจนลายพมพ ด เอน เอ ผพพากษาจะใหนาหนกพยานหลกฐานทางวทยาศาสตรอยในเกณฑปานกลาง เนองจากผพพากษาไมพจารณาวาทฤษฎหรอเทคนคตางๆไดถกตรวจสอบจากผอนโดยการพมพเผยแพรทางวชาการหรอไม ผพพากษาอาจไมมความรเรองเทคนคทใชในการตรวจพสจน ผพพากษาพจารณาความผดพลาดในการตรวจพสจนอยในระดบปานกลางคอนขางไปในทางนอยอาจเนองจากไมทราบถงวธการขนตอนในการตรวจพสจน แมผพพากษาประมาณเกนครงหนงทพจารณาถง

ความมมาตรฐานในการตรวจพสจน ซงเปนมาตรฐานเรองการยอมรบทวไปหรอ General Acceptance ทจะตองเปนทยอมรบของนกวทยาศาสตรทเกยวของ และพจารณาวาผลการตรวจพสจนไดมการทดสอบหลายครง จนผลทไดรบเหมอนกนทกครงคอมการทดสอบเชงประจกษแลว รวมทงคานงถงเรองการไดมาซงตวอยางในทเกดเหตและขนตอนนาตวอยางนนมาเปนจานวนมาก แตผพพากษาไมมเกณฑในการตรวจสอบเปนของตนเองหากตองพจารณาคดทเกยวกบพยานหลกฐานทางวทยาศาสตร

5.2 ปญหาผลการตรวจพสจนและพยานหลกฐานดเอนเอ การตรวจลายพมพดเอนเอ ทาใหเกดปญหาขนในรปแบบของ

5.2.1 ความมอคตทผเชยวชาญทางนตวทยาศาสตรตอการปฏบตกบตวอยางในการทดสอบ พจารณาผลการตรวจพสจน และใหการเปนพยานในศาล

5.2.2 เกณฑการทดสอบทางกฎหมายในการยอมรบพยานหลกฐานการตรวจลายพมพดเอนเอ 5.2.3 ลกษณะทควรจะนาพยานหลกฐานมาแสดง และถกประเมนโดยผพพากษา ในกรณของตารวจและนตวทยาศาสตร จะตองมการเกบตวอยาง ณ ทเกดเหต การสบสวนสอบสวนเพอ

หาผกระทาผดทแทจรง ดงนน การเกบตวอยางตองทาอยางถกตอง ขนตอนการสบสวนตองอาศยผเชยวชาญทางนตวทยาศาสตรตงแตเรมตน และตองมการฝกอบรมตารวจททางานเกยวกบทเกดเหตหรอตารวจวทยาศาสตร รวมทงตองมการมฐานขอมลระดบชาต และมความเขาใจทฤษฎทางสถตอยางแทจรง ในกรณของผทเกยวของกบวชาชพทางกฎหมาย ปญหาสาคญทเกดขนจะเกยวของ อาท

1. วธพจารณาทนามาใชกรณทตองพจารณาเรองการรบฟงพยานหลกฐาน โดยเฉพาะจะตองมการพจารณากอนหรอระหวางทมการพจารณาคด

2. การเปดเผยผลการตรวจพสจนของผเชยวชาญกอนการพจารณา 3. บทบาททสาคญของผพพากษา เมอมการยอมรบพยานหลกฐานแลว ตองตระหนก และมความร

ความเขาใจอยางแทจรง รวมทงตองหลกเลยงจากการควบคมโดยวทยาศาสตรทมกลไกทางเทคนคทตองอาศยการทางานของคอมพวเตอรทดเหมอนจะไมเกดขอผดพลาด

ดงนนผเชยวชาญและนกกฎหมายตองแสดงใหเหนถงทกษะในการเขาใจขอจากดและความเปนไปไดในขอผดพลาดทจะเกดขน วธการทการจบคประวตทตองแสดงใหประจกษดวยสายตา การแปลความดานเคมททาโดยความเปนไปไดทางสถตไปสการพสจนทางกฎหมาย

5.3 ปญหาเกยวกบพยานผเชยวชาญ

5.3.1 ปญหาความมอคต ตวอยางขอมลเชงประจกษในประเทศออสเตรเลย21 เปดเผยวาการรบรวาพยานผเชยวชาญมอคตมจานวนมากจากการสารวจผพพากษา

5.3.2 คาใชจายและความลาชา ตวอยางขอมลเชงประจกษในขอ 5.3.1 พบวาจานวนครงหนงของปจจยหลกในคาใชจายและความซบซอนในระบบมาจากพยานผเชยวชาญ

5.4 ขอเสนอแนะ ในการพจารณาคดอาญา จากการศกษาพบวาพยานผเชยวชาญทเกยวของจะมบทบาทสาคญ นวตกรรมทจะควบคมกระบวนการพจารณาโดยใชกลยทธในการบรหารคดเชน

5.4.1 กฏระเบยบของศาล ในเรองผเชยวชาญ 5.4.1.1 คความไมสามารถนาผเชยวชาญมาโดยไมไดรบอนญาตจากศาล 5.4.1.2 ศาลอาจจากดคาธรรมเนยมผเชยวชาญและคาใชจายอนทคความอกฝายจะไดรบลวงหนา 5.4.1.3 ศาลจะบรหารวธการการใหการของผเชยวชาญโดยพยายามใหเปนลายลกษณอกษร

มากกวาเปนคาพด 5.4.1.4 การใชผเชยวชาญรวมกนเพยงคนเดยว

5.4.2 ทางเลอกอนเกยวกบการไดมาซงพยานผเชยวชาญ เชน 5.4.2.1 ศาลตงผพพากษาสมทบนงพจารณาดวย เพอชวยเหลอใหเขาใจพยานหลกฐาน และการ

นามาใชในคด 5.4.2.2 ผเชยวชาญนอกศาล ทคความใหไตสวนและรายงานกลบมาทศาล 5.4.2.3 ผเชยวชาญทศาลตงอาจเปนผเชยวชาญในเรองนตามบญชผเชยวชาญของศาล 5.4.2.4 ผเชยวชาญทถกเสนอชอเพยงคนเดยวในการพจารณาในศาล

21 Http://www.lawlink.nsw.gov.au/sc/sc.ns/pages

5.4.3 กลมของผเชยวชาญ 5.4.3.1 การพจารณารวมของผเชยวชาญ (Joint Conference) เปนการคดรวมกนโดยปราศจากอคต

ตรงประเดน และมการเขยนรายงานทตรงประเดน 5.4.3.2 การใชกลมผเชยวชาญในการพจารณา (Expert Panel) โดยการแสดงออกดวยวาจาใน

ความเหนของแตละคน และมการวจารณโดยผเชยวชาญอน แลวมการถามคานกบถามตงพยานแตละคนหรอเหลอเฉพาะประเดนเดยวโดยพยานเอง ผพพากษา ทนายความ

5.4.4 การจดตงสมาคมและสถาบนพยานผเชยวชาญ เปนการพฒนาอาชพ และการฝกอบรมผเชยวชาญ โดยมวตถประสงคในการใหเปนผเชยวชาญ เนนคณภาพของงาน เปนผอนมตหรอขนทะเบยนรบรองผเชยวชาญทใชมาตรฐานทเหมาะสม และใหทางานกบอาชพนกกฎหมาย โดยมจรยธรรมของผเชยวชาญไวคอยควบคมดวย

ภาคผนวก แบบสอบถาม

ดวยกระผม นายไพจตร สวสดสาร อธบดผพพากษาศาลแพงธนบรเขารบการอบรมในหลกสตรผบรหารกระบวนการยตธรรมระดบสง (บ.ย.ส.) รนท 7 ผเขารบการอบรมในหลกสตรนตองทางานวจยซงเปนสวนหนงของการอบรม กระผมไดทางานวจยในเรอง การพสจนลายพมพ ด เอน เอ ในศาลในคดอาญา (DNA FINGERPRINT IN COURT IN CRIMINAL CASES) และในการทาวจยตองศกษาความคดเหนของทานผพพากษาในศาลอาญาโดยไดออกเปนแบบสอบถามทแนบมาพรอมน

แบบสอบถามนใชในการศกษาเทานน คาตอบจะเปนความลบและไมมผลประการใดตอตวทานเอง ขอใหทานตอบตามความเปนจรงตรงกบความรและความคดเหนของทานมากทสด และขอใหตอบคาถามทกขอ

ขอกราบขอบพระคณทานในการตอบแบบสอบถาม โดยขอความกรณาทานสงคาตอบแบบสอบถามททานเลขานการศาลภายในวนท 15 สงหาคม 2546 เพอกระผมจกไดนาขอมลทไดมาวเคราะหผลตอไป หากทานมขอสงสยประการใด ขอไดโปรดตดตอกระผมไดทเบอรโทรศพทหมายเลข 02-4151434

คาชแจง แบบสอบถามประกอบดวยคาถาม 3 ตอน: ตอนท 1 เปนขอมลทางประชากร ตอนท 2 เปนขอมลทเกยวกบความรเรอง ด เอน เอ ตอนท 3 เปนขอมลทเกยวกบผเชยวชาญและผลการตรวจพสจนลายพมพ ด เอน เอ

ตอนท 1 ขอมลทางประชากร

คาชแจง ใหทาทกขอ โดยแตละขอ ใหทาเครองหมาย X หนาคาตอบทถกทสดเพยงขอเดยว 1. เพศ � ชาย � หญง 2. อาย � 25-35 ป � 36-45 ป � 46-65 ป 3. การศกษา � ปรญญาตร � ปรญญาโท � ปรญญาเอก 4. ตาแหนง � ผชวยผพพากษา � ผพพากษาประจาศาล � ผพพากษาศาลชนตน � ผพพากษาหวหนาคณะในศาลชนตน � ผพพากษาหวหนาคณะประจาสานกงานศาล 5. ศาลททางานในปจจบนน � ศาลอาญา � ศาลอาญากรงเทพใต � ศาลอาญาธนบร 6. รบราชการตลาการมาแลว � 1-5 ป � 5-10 ป � 11-15 ป � 16-25 ป

ตอนท 2 เปนขอมลเกยวกบความรเรองลายพมพ ด เอน เอ คาชแจง ใหทาทกขอ โดยแตละขอ ใหทาเครองหมาย / ใน � ใตคาตอบทถกทสดเพยงขอเดยว คาถามเกยวกบความรเรองลายพมพ ด เอน เอ

ใช ไมใช

7. คาวา ด เอน เอ หรอ DNA ยอมาจาก Deoxyribonucleic Acid 8. คาวา ลายพมพ ด เอน เอ หรอ DNA Fingerprint หมายถง การตรวจลาดบของ DNA ซงมความหมายเดยวกบ DNA Profiling

9.ยนส (Genes) เปน DNA 10. สารพนธกรรม DNA มอยในนวเคลยสโดยอยในโครโมโซม 11. DNA มโครงสรางพนฐาน เปน เสนค (Double-strand) บดเปนเกลยว (Helix) 12. ในการตรวจพสจนบคคลดวยวธ DNA Fingerprint ตองใชการเปรยบเทยบตาแหนง (Locus) อยางนอย ๑๐ ตาแหนง

13. ปจจยหนงททาให DNA เสอมคอ เชอโรค 14. การตรวจลายพมพ DNA ม ๒ วธ คอการทาดวยมอ และเครองอตโนมต 15. รายงานผลการตรวจลายพมพ DNA แบบ Exclusion คอผลการตรวจยนยนไดถงความขดแยงรอยเปอรเซนต

16. การตรวจลายพมพ DNA ไมสามารถดดแปลงแกไขดวยวธใดๆใหผลออกมาเหมอนกนได แตสามารถดดแปลงใหผลออกมาไมเหมอน

17. ผเชยวชาญการตรวจพสจนในปจจบน สามารถแบงไดเปนผเชยวชาญในสถาบนวชาการผเชยวชาญในเชงการคา และผเชยวชาญททางานในหนวยงานของรฐ

ตอนท 3 เปนขอมลทเกยวกบผเชยวชาญและผลการตรวจพสจนลายพมพ ด เอน เอ คาชแจง ใหทาทกขอ โดยแตละขอ ใหทาเครองหมาย / ใน � ใตคาตอบททานมความเหนเพยงขอเดยว

คาถามทเกยวกบผเชยวชาญ ระดบความคดเหน ในการพจารณาพพากษาคดโดยเฉพาะการรบฟงพยานหลกฐานผลการตรวจลายพมพ ด เอน เอ ทานมความเหนเกยวกบสงตอไปนอยางไร

เหนดวยอยางยง

เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยง

18. ผเชยวชาญผทาการตรวจสอบลายพมพ ด เอน เอ มคณสมบตทเหมาะสมและตรงกบงานทเชยวชาญ 19. ผเชยวชาญผทาการตรวจสอบลายพมพ ด เอน เอ อาจมอคตในการตรวจพสจน 20.ผลสรปของผเชยวชาญในรายงานการตรวจพสจนถกตองแมนยา 21.การทผเชยวชาญมาใหการในชนศาลในคดตางๆ ในเรองเชนเดยวกนน ทาใหคาใหการผเชยวชาญนนมนาหนกในการรบฟง 22.คาใหการของผเชยวชาญเกยวกบความรเรองอน สามารถบอกถงความถกตองของผลการตรวจพสจนไดทางหนง 23. ขอเทจจรงหรอผลจากงานวจยหรอผลงานทางวชาการของผเชยวชาญทไดทากอนมาเบกความ ทาใหการรบฟง และชงนาหนกผลการตรวจพสจนมมากขน 24. ผเชยวชาญทมชอในบญชของศาลมาใหการในคดการตรวจพสจน ด เอน เอ

สามารถเชอมนในผลการตรวจสอบได

คาถามทเกยวผลการตรวจพสจน จานวนครง ในการพจารณาพพากษาคดโดยเฉพาะการรบฟงพยานหลกฐานผลการตรวจลายพมพ ด เอน เอ ทานพจารณาสงตอไปนอยางไร

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

25. พจารณาจากผลการตรวจพสจนเชนเดยวกนนทปรากฏในผลงานทางวชาการและลงพมพในวารสารในสายอาชพนนประกอบการพจารณา 26. พจารณาถงความเปนไปไดของทฤษฎหรอเทคนคทใชในการตรวจพสจนเพอบงชวาผลการตรวจพสจนถกตอง 27.พจารณาถงอตราความผดพลาด หรอ Error Rate ทเกดขนในผลการตรวจพสจนเพอใชในการพจารณาความถกตองของผลการตรวจพสจน 28. พจารณาถงมาตรฐานการตรวจพสจนทางวทยาศาสตรทมเกณฑ และยอมรบโดยนกวทยาศาสตรทเกยวของ เพอนามาใชรบฟงความถกตองของผลการตรวจได 29. ตรวจสอบวาผลการตรวจพสจน เปนเอกสารตนฉบบ หรอเอกสารทแทจรงหรอไม 30. พจารณาวาผลการตรวจพสจนไดมการทดสอบหลายครง จนผลทไดรบเหมอนกนทกครง 31. พจารณาจากผลการตรวจวาตวอยางนามาจากทเกดเหต โดยถกตองและตามขนตอน 32. พจารณาวาผลการตรวจพสจนมาจาก

แหลงการตรวจพสจนเพยงแหลงเดยวทผกขาดการตรวจพสจน 33. พจารณาผลการตรวจพสจนโดยใชเกณฑททานตงไว เพอตรวจสอบความถกตอง

บรรณานกรม

เอกสารสออเลกทรอนกส

Http://www.lawlink.nsw.gov.au/sc/sc.ns/pages Http://www.forensicdna.com/(Empty%20reference!) Http://onin.com/fp/cyanoho.html Http://onin.com/fp/fphistory.html http://www.enm.justice.fr

หนงสอ บษบา ฤกษอานวยโชค(2543) การตรวจดเอนเอเพอพสจนความเปนพอและพยานวตถ เอกสารการ

ประชมดานนตเวชวทยาระดบโมเลกล “การพสจนดเอนเอในกระบวนการยตธรรม” วนท 28-29 สงหาคม 2543 ณ หองประชมอรรถสทธ คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด หนา 13

พรทพย โรจนสนนท (2543) ความรเบองตนเรอง DNA FINGERPRINT เอกสารการประชมดาน นตเวชวทยาระดบโมเลกล “การพสจนดเอนเอในกระบวนการยตธรรม” วนท 28-29 สงหาคม 2543 ณ หองประชมอรรถสทธ คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

สทธศกด ขวญเมอง (2543) ระบบอตโนมตสาหรบใชเพอการพสจนบคคล (Automated Human Identification System), Gene System Co. Ltd.

Federal Rule of Evidence 401, 403, 702 Block, E. B., Science vs. Crime: The Evolution of the Police Lab, Cragmont Publications, 1979. Dillon D., A History of Criminalistics in the United States 1850-1950, Doctoral Thesis,

University of California, Berkeley, 1977. Ecole Nationale de la Magistrature (2000), Report on the study of the criminal evidence and

scientific progress in Germany France Great Britain and the Netherlands; also available at http://www.enm.justice.fr

lse, W. M. and Garrow, J. M., The Detection of Crime, The Police Journal-London, 1934. Gaensslen, R. E., Ed., Sourcebook in Forensic Serology, Unit IX: Translations of Selected

Contributions to the Original Literature of Medicolegal Examination of Blood and Body Fluids, National Institute of Justice, 1983.

Gaensslen, R. E., Sourcebook in Forensic Serology, U.S. Government Printing Office, Washington, D.C., 1983.

Gerber, S. M., Saferstein, R., More Chemistry and Crime, American Chemical Society, 1997. German, E., Cyanoacrylate (Superglue) Discovery Timeline, 1999.

http://onin.com/fp/cyanoho.html German, E., The History of Fingerprints, 1999.http://onin.com/fp/fphistory.html Kate Brinton & Kim Libermann (1999) Basics of DNA Fingerprinting, University of Washington. Kind, S., and Overman, M., Science Against Crime, Aldus Book Limited, Doubleday, US. 1972. Morland, N., An Outline of Scientific Criminology, Philosophical Library, NY, 1950. National Research Council (1992) , DNA technology in forensic science, National Acad Pr., Washington DC National Research Council (1996), The Evaluation of Forensic DNA Evidence, the National

Academy Press, Washington, D.C. Olsen, Robert D., A Fingerprint Fable: The Will and William West Case

<http://www.forensicdna.com/(Empty%20Reference!)> Paijit Savasdisara (2003) ‘DNA in the Courtroom: A Thai and US Experience’, the S.J.D.

Dissertation, Northwestern California University, USA. Thorwald, J., Crime and Science, Harcourt, Brace & World, Inc., New York, 1966, Translation,

Richard and Clara Winston. Thornwald, J., The Century of the Detective, Harcourt, Brace & World, Inc., New York, 1964,

Translation, Richard and Clara Winston, 1965.

คด Daubert v. Merrell Dow Pharmaceuticals, 113 S.Ct. 2786 (1993) Frye v. United States, 293 F.1013 (DC. Cir. 1923) People v. Castro 144 Misc. 2d 956, 545 N.Y.S. 2d 985 (Sup. Ct 1989) People v. Lipscomb, 215 Ill. App. 3d 413 (1991) State v. Brown 470 N.W. 2d (Iowa 1991) United States v. Jakobetz, 747 F.Supp. 250 (D.Vt. 1990) United States v. Porter, 1994 WL 742297 (DC Super. Ct., Nov. 17,1994)

ประวตผวจย

1. ชอ ดร.ไพจตร สวสดสาร

เกดเมอวนท 23 มกราคม 2499

บานเกด ตาบลในเมอง อาเภอเมอง

นครศรธรรมราช

2. อาชพ ผพพากษา

ศาลฎกา แขวง พระบรมมหาราชวง

เขต พระนคร กรงเทพมหานคร 10200

โทร. 02-2219163

3. การศกษา

- Doctor of Juridical Science (S.J.D.) Northwestern California University School of Law, USA

- ศกษาศาสตรดษฎบณฑต(ศษ.ด.)(ประชากรศกษา) มหาวทยาลยมหดล โดยทนเรยนด (ท 1 ของสาขาวชา) ของมหาวทยาลย และรางวลวทยานพนธจากสภาวจยแหงชาต ประจาป พ.ศ. 2543 สาขา นตศาสตร

- Master of Science in Information Science (M.S.I.S.) The University of Pittsburgh School of Information Science, USA โดยทน The ASIA Foundation

- Master of Comparative Law (M.C.L). The University of Miami School of Law, USA

- Master of Laws (LL.M.) The University of Missouri School of Law, USA

- Zertifikat Deutsch Als Fremdsprache - เนตบณฑตไทย (น.บ.ท.) สานกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา - สงเสรมการเกษตรและสหกรณบณฑต (สส.บ.)

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช - นตศาสตรบณฑต (น.บ.) มหาวทยาลยธรรมศาสตร

4. หนาทการทางานในอดต - อธบดผพพากษาศาลแพงธนบร - รองอธบดผพพากษาศาลแพงกรงเทพใต - ผพพากษาหวหนาคณะในศาลแพงธนบร - อาจารยทปรกษาภายนอกชนปรญญาเอก สาขาการบรหารงานยตธรรมและ

สงคม คณะสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยมหดล - อาจารยทปรกษาภายนอกชนปรญญาเอก สาขานตศาสตร คณะนตศาสตร

มหาวทยาลยรามคาแหง

- อาจารยทปรกษาภายนอกชนปรญญาเอก สาขาสงคมวทยา คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง

- อาจารยทปรกษาภายนอกชนปรญญาโท สาขานตศาสตร คณะนตศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง

- อาจารยทปรกษาภายนอกชนปรญญาโท คณะสงคมสงเคราะหและสงคมวทยา มหาวทยาลยธรรมศาสตร

- อาจารยบรรยายพเศษชนปรญญาตรและปรญญาโทคณะนตศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง

- อาจารยพเศษสาขานตศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช - Former Asia Editor, Journal of The Computer and Law, London ,U.K.

5. ตาแหนงในปจจบน ผชวยผพพากษาศาลฎกา

6. ผลงานวจย - เปนผวจยรวมงานวจยเรอง The Effectiveness of the Honda Induction

Programme on its Employees in Suzuka City, Japan. ภายใตทน IATSS FORUM (International Association of Traffic and Safety Science)

- เปนผวจยเรอง Individual Differences of Thai Judges that Influence on Sentencing Goals in Criminal Cases, 1999 รางวลสภาวจยแหงชาต

- เปนผวจยเรอง DNA in the Courtroom: A Thai and US Experience, 2003. 7. ตาราทางวชาการ

- ระเบยบวธวจยทางกฎหมาย (Legal Research Methodology) พมพครงท 1 พ.ศ. 2544 หจก.โรงพมพชวนพมพ กรงเทพมหานคร ISBN 974-340-630-1

- การใชคอมพวเตอรทางกฎหมาย และ กฎหมายทเกยวกบคอมพวเตอร (Computer Usage in Legal Practice and Laws Related to Computer) พมพครงท 1 พ.ศ. 2547 หจก.โรงพมพชวนพมพ กรงเทพมหานคร ISBN 974-9617-16-9