Doç. Dr. Hüseyin Odabaş Atatürk Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü

Türkiye'de Büyük Kentler Dışında Kurulan Bilgi ve Belge Yönetimi

Bölümlerinin Özellikleri ve Kurulmakta Olan Bölümlere Öneriler

Doç. Dr. Hüseyin Odabaş

Atatürk Üniversitesi

Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü

50.Kütüphane Haftası

1. Giriş2. Türkiye’de Bilgi ve Belge Yönetimi Eğitimi3. Atatürk Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü

a. Genel Olanaklarb. Akademik Olanaklar

4. Bulgular ve Değerlendirmeler5. Sonuç ve Öneriler

Sunum Planı

Tablo 1 – Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri

Ün. Program Türü

Türü Şehir Puan Türü

2013 Kont.

Taban Puan

AÜ I.Ö. Devlet ANKARA TM-1 31 323,58044 HÜ I.Ö. Devlet ANKARA TM-1 93 320,29325 İÜ I.Ö. Devlet İSTANBUL TM-1 67 314,97680 YBÜ I.Ö. Devlet ANKARA TM-1 31 313,88281 MÜ I.Ö. Devlet İSTANBUL TM-1 72 310,24797 İÜ II.Ö. Devlet İSTANBUL TM-1 67 301,17866 ATA.Ü. I.Ö. Devlet ERZURUM TM-1 52 298,29523 ÇKÜ I.Ö. Devlet ÇANKIRI TM-1 41 296,58364 ATA.Ü. II.Ö. Devlet ERZURUM TM-1 52 285,87695 ÇKÜ II.Ö. Devlet ÇANKIRI TM-1 40 — YDÜ I.Ö., %50

Burslu Vakıf KUZEY KIBRIS TM-1 30 —

Toplam 576

(ÖSYM, 2013)

Türkiye’de Bilgi ve Belge Yönetimi Eğitimi

Tablo 2 – Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümlerinin LYS’de Başarı Puanlar

2010 2011 2012 2013 Değişim

ATA.Ü. (İ.Ö.) 266.000 239.000 183.000 178.000 -33,08 AÜ 141.000 143.000 115.000 103.000 -26,95 ATA.Ü. 204.000 190.000 149.000 150.000 -26,47 İÜ (İ.Ö.) 185.000 170.000 142.000 144.000 -22,16 MÜ 152.000 153.000 123.000 126.000 -17,11 İÜ 141.000 140.000 117.000 117.000 -17,02 HÜ 122.000 126.000 107.000 108.000 -11,48

Ortalama 173.000 165.857 133.714 132.286 -22,03



Tablo 3 - KPSS Aracılığıyla Kamu Kurumlarına Yerleştirilen Mezunlar

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 127 208 80 79 248 190 237 201

(BBY Haber Portali, 2014)

Aritmetik Ortalama: 171

Atatürk Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü

Tablo 4 – Ata. Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü 2013-2014 Öğretim Yılında Öğrenci Sayısı

SINIF BAYAN BAY TOPLAM 1 33 20 53 2 43 10 53 3 26 19 45 4 23 27 50 TOPLAM 125 76 201

SINIF BAYAN BAY TOPLAM 1 28 26 54 2 33 18 51 3 26 19 45 4 33 16 49 TOPLAM 120 79 199

SINIF BAYAN BAY TOPLAM GENEL 245 155 400


2011-2012 öğretim yılından itibaren Bilgi ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı çatısı altında yüksek lisans programına başlanılmıştır.

Söz konusu programda toplam 44 öğrenci öğretimine devam etmektedir.


Genel Olanaklar

Atatürk Üniversitesi 1957 yılında Türkiye’nin 5. üniversitesi olarak kurulan köklü bir akademik kurumdur.

-- derslerin sürdürülebilmesi için teknolojik altyapısı oluşturulmuş üç adet sınıf

-- 35 terminalli bilgisayar laboratuvarı (Fakülteye tahsis edilen)

-- 16 bilgisayardan oluşan laboratuvur (Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü’ne tahsis edilen


Genel Olanaklar

Kentte bölüm öğrencilerinin yararlanabileceği

-- Erzurum İl Halk Kütüphanesi,

-- Erzurumlu Emrah Edebiyat ve Müze Kütüphanesi,

-- Erzurum Yazma Eser Kütüphanesi,

-- Atatürk Üniversitesi Merkez Kütüphanesi ve

-- Erzurum Teknik Üniversitesi Kütüphanesi olmak üzere beş kütüphane hizmet vermektedir.


Öğretim Elemanları: 6 Öğretim Üyesi, 2 Araştırma Görevlisi1 Uzman

Akademik Olanaklar


Akademik Olanaklar

Tablo 5 - Bölümlerin öğrenci ve öğretim elemanı dağılımı

Üniversite Personel Sayı Oran* L.

Öğrenci/Personel Atatürk Üniversitesi Öğretim üyesi 6 69,3 (34,6) Öğretim yardımcıları ve

diğerleri 2 208 (104)

Ankara Üniversitesi Öğretim üyesi 10 12,4 Öğretim yardımcıları ve

diğerleri 3 41,3

Hacettepe Üniversitesi

Öğretim üyesi 11 33,81

Öğretim yardımcıları ve diğerleri

12 31

İstanbul Üniversitesi Öğretim üyesi 13 41,23 (20,61) Öğretim yardımcıları ve

diğerleri 4 134 (67)

Marmara Üniversitesi

Öğretim üyesi 9 32

Öğretim yardımcıları ve diğerleri

9 32

* Son öğretim yılının öğrenci kontenjanları dikkate alınarak düzenlenmiştir.

Bilimsel ve Kültürel Faaliyetler





Araştırma kapsamında 198 öğrencinin katılımcı olarak destek verdiği bir anket çalışması yapılmış ve çalışmadan elde edilen üç tür veri kümesi değerlendirmeye alınmıştır.

Bulgular ve Değerlendirmeler

Bulgular ve DeğerlendirmelerTablo 6 – Ata Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü'nün önemli sorunları*

Sorunlar Sayı Yüzde Yanıtsız 36 22,09 Bölümün tanınmama sorunu 27 16,56 Derslerin iş yükü 24 14,72 Derslerin uygulamaya aktarılamaması 10 6,13 Eski Türkçe dersi sorunu 7 4,29 Derslerin sıkıcılığı 6 3,68 Derslerin çok teorik işlenmesi 6 3,68 Akademisyen noksanlığı 6 3,68 Derslerin içerik benzerliği 5 3,07 Öğrenci-akademisyen ilişkisi 5 3,07 Yabancı dilin güçlendirilememesi 5 3,07 Modern derslerin azlığı 4 2,45 Kütüphanelerin geleceğinin belirsizliği 4 2,45 İstihdam sorunu 3 1,84 Ders kitaplarının noksanlığı 3 1,84 Ders içeriklerinde nitelik sorunu 3 1,84 Dört yılın fazlalığı 3 1,84 Akademisyen sorunu 2 1,23 Fazla bayan öğrencinin bulunması 1 0,61 Yaz okulunun açılmaması 1 0,61 Erzurum’da bulunma zorunluluğu 1 0,61 Derslere devam zorunluluğu 1 0,61 Toplam 163 100

* Anket çalışmasına katkıda bulunanların sayısı 198 olmasına rağmen, Tablo 6 ve 7’de katılımcıların sayısı 163 ile sınırlı kalmıştır. Buna çevrimiçi anket uygulamasının kullanılması ve iki tablonun daha önce derlenen verilerden oluşturulması neden olmuştur.

Bulgular ve DeğerlendirmelerTablo 7 - Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü'nün sağladığı fırsatlar

Fırsatlar Sayı Yüzde Yanıtsız 40 24,54 İstihdam avantajı sağlaması 62 38,04 Okuryazarlık alışkanlığı kazandırması ve güçlendirmesi 7 4,29 Mezunlarına imkân ve fırsatlar sağlaması 7 4,29 Zengin beceriler kazandırması 6 3,68 Bilgiyi farklı yollarla kullanabilme becerisi kazandırması 5 3,07 Bilişim okuryazarlığı kazandırması 5 3,07 İşine bağlı ve donanımlı öğrenciler yetiştirmesi 4 2,45 Akademisyenlerin donanımlı olması 4 2,45 Araştırmacı kişilik kazandırması 4 2,45 İnsan ufkunu genişletmesi 3 1,84 Sosyalleşme davranışları kazandırması 2 1,23 Derslerin zor olmaması 3 1,84 Bilgi erişim ve hizmete sunma becerisi kazandırması 3 1,84 Kapsamlı araştırmalar yapılıyor olması 1 0,61 Sistematik düşünmeyi öğretmesi 1 0,61 Zevk vermesi 1 0,61 İstihdam alanının geniş olması 1 0,61 Akademisyen olma fırsatı tanıması 1 0,61 Bölümün laboratuvarının olması 1 0,61 Derslerin aralarında uyumlu olması 1 0,61 Eski Türkçeyi öğretmesi 1 0,61 Toplam 163 100

Bulgular ve Değerlendirmeler

Tablo 8: Mezuniyet Sonrası İstihdam Edilmek İstenen Sektör

Sektör Sayı Yüzde

Yanıtsız 9 4,5

Üniversite Kütüphanesi 53 26,8

Kütüphaneler 48 24,2

Arşivler 25 12,6

Tarihi Arşivler 20 10,1

Akademisyenlik 12 6,1

Halk Kütüphanesi 10 5,1

Araştırma Kütüphanesi 7 3,5

Disiplin Dışında Özel İş 4 2

Özel Kütüphaneler 3 1,5

Tarihi Kütüphaneler 2 1

Çocuk Kütüphanesi 1 0,5

Güncel Kurum Arşivleri 1 0,5

Teknoloji Arşivleri 1 0,5

Okul Kütüphaneleri 1 0,5

Elektronik Bilgi Hizmetleri 1 0,5

Toplam 198 100

Sonuç ve Öneriler

Büyük kentler dışında bilgi ve belge yönetimi bölümlerinin karşı karşıya bulunduğu güçlükler ve riskler:

¾ Yeni bölümlerin açılmasında bilimsel ilkelerin ve Türkiye gerçeklerinin esas alınmaması

¾ Öğretim üye ve yardımcılarının yetersiz oluşu

¾ İş yoğunluğunun akademik üretkenliğe olumsuz yönde etki etmesi

¾ Akademik programların yürütülmesi için gerekli olan fiziki olanakların yetersizliği

¾ Büyük kentlerin sahip olduğu olanaklardan yoksunluk

KAYNAKLAR

ÖSYM (2013). Yükseköğretim Programların Ek Yerleştirme Kılavuzu. 14 Mart 2014 tarihinde http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2013/OSYS/2013OSYSEKYERLESTIRMEKILAVUZU25.09.2013.pdf adresinden erişildi.

Yılmaz, M. (2010). “Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü: Kuruluş Aşaması ve Bugünkü Durumu”. Türk Kütüphaneciliği 24 (1), 118-130.

Atılgan, D. (1999). Türkiye'de Kütüphanecilik Eğitimi ve Yeni Bin Yılda Hedefler. Bilginin serüveni: Dünü, Bugünü, Yarını: Türk Kütüphaneciler Derneği’nin Kuruluşunun 50. Yılı Uluslararası Sempozyum Bildirileri içinde (ss. 144-163). Ankara: Türk Kütüphaneciler Derneği.

Bilgi ve Belge Yönetimi Taban Puanları (2013). 20 Mart 2014 tarihinde http://www.parlakbirgelecek.com/tr/faydali-bilgiler/universite-secimine-baslarken/bilgi-ve-belge-yonetimi-taban-puanlari adresinden erişildi.

BBY Haber Portali. (2014). 21 Mart 2014 tarihinde http://www.bbyhaber.com/bby/2012/07/22/bilgi-ve-belge-yonetimi-bolumunu-tercih-edecek-ogrenciler-icin-genel-bilgiler/ adresinden erişildi.

Bir, B. (2012). Türkiye’deki Üniversitelerde Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümlerinin, Özelde Marmara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Eğitim Programlarının Genel Değerlendirilmesi ve Durum Analizi”, International Conference on New Trends in Education and Their Implications ICONTE, Antalya, (26-28 Nisan 2102).

Türkiye'de Büyük Kentler Dışında Kurulan Bilgi ve Belge Yönetimi

Bölümlerinin Özellikleri ve Kurulmakta Olan Bölümlere Öneriler

Doç. Dr. Hüseyin Odabaş

Atatürk Üniversitesi

Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü

50.Kütüphane Haftası

Documents

Doç. Dr. Hüseyin Odabaş Atatürk Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü