DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİK GELİŞMELER VE BEKLENTİLERmtmd.org.tr/data/mtmd2017/upload_download/Ekonomi... · dÜnya ekonomİsİnde bÜyÜme yÜzde ekonomİ ve stratejİ daniŞmanlik

DÜNYA VE TÜRKİYE

EKONOMİK GELİŞMELER VE BEKLENTİLER

EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

11 MAYIS 2019

DÜNYA EKONOMİSİ

KÜRESEL KRİZ SONRASI DÜNYA EKONOMİSİNDE GELİŞMELER


3

DÖNEM EKONOMİK

BÜYÜME

DÜNYA

TİCARETİ

2009 NEGATİF SERT DARALMA

2010-2011 ZAYIF BÜYÜME HIZLI GENİŞLEME

2012-2014 SINIRLI BÜYÜME DURGUNLUK

2015-2016 SINIRLI BÜYÜME SERT DARALMA

2017 HIZLI BÜYÜME GENİŞLEME

2018 BÜYÜME HIZLI GENİŞLEME

DÜNYA EKONOMİSİNDE BÜYÜME YÜZDE


4 KAYNAK: IMF WORLD ECONOMIC OUTLOOK NİSAN 2019

1,5

-2,0

4,1

3,1

2,5 2,6 2,8 2,8

2,5

3,2 3,1

-2,5

-2,0

-1,5

-1,0

-0,5

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

5,0

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 GT 2019 T

DÜNYA MAL TİCARETİNDE GELİŞMELER MİKTAR BAZINDA BÜYÜME YÜZDE


5

2,0

-12,0

14,0

5,3

2,2 2,4 2,7 2,3 1,6

4,6

3,0

-15,0

-10,0

-5,0

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 T

KAYNAK: DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ, NİSAN 2019

DÜNYA EKONOMİSİNDE BÜYÜMENİN ÖZELLİKLERİ 2017-2018/6


DENGELİ TÜM ÜLKELER VE BÖLGELER BÜYÜYOR

KAPSAYICI TÜM SEKTÖRLER BÜYÜYOR

POTANSİYELE YAKIN

AŞIRI BÜYÜMELER/BALONLAR YOK

İSTİHDAM YARATIYOR

İŞSİZLİK AZALIYOR

ARZ YANLISI ÜRETİM TABANLI / SANAYİ ÜRETİMİ ARTIŞI

6

DÜNYA EKONOMİSİ VE TİCARETİ 2019 ANA SENARYOSU;YAVAŞLAMA (YUMUŞAK İNİŞ)


7

1 DÜNYA EKONOMİSİ

YÜZDE 3,1 BÜYÜMEDEN YÜZDE 2,7 BÜYÜMEYE

2 DÜNYA MAL TİCARETİ (MİKTAR BAZINDA)

YÜZDE 3,0 BÜYÜMEDEN YÜZDE 2,6 BÜYÜMEYE

KÜRESEL EKONOMİDE YAVAŞLAMAYA YOL AÇAN NEDENLER


8

1 TİCARİ KORUMACILIK

2 SİYASİ KUTUPLAŞMA, JEOPOLİTİK RİSKLER VE YAPTIRIMLAR

3 AVRUPA BİRLİĞİ’NDE BREXIT VE GELECEK BELİRSİZLİĞİ

4 PARASAL GENİŞLEMELERİN ETKİLERİ SONA ERDİ

DÜNYA EKONOMİSİNDE BÜYÜME YÜZDE


9 KAYNAK: IMF WORLD ECONOMIC OUTLOOK NİSAN 2019

1,5

-2,0

4,1

3,1

2,5 2,6 2,8 2,8

2,5

3,2 3,1

2,7

-2,5

-2,0

-1,5

-1,0

-0,5

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

5,0

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 GT 2019 T

DÜNYA MAL TİCARETİNDE GELİŞMELER MİKTAR BAZINDA BÜYÜME YÜZDE


10

2,0

-12,0

14,0

5,3

2,2 2,4 2,7 2,3 1,6

4,6

3,0 2,6

-15,0

-10,0

-5,0

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 T

KAYNAK: DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ, NİSAN 2019

2019 YILI İLK ÇEYREK BÜYÜMELER


11 KAYNAK: NATIONAL STATISTICS

7,0

6,9

6,8

6,7

6,7

6,7

6,8

6,9

6,9

6,8

6,9

6,8

6,7

6,5

6,4

6,4

6,1

6,2

6,3

6,4

6,5

6,6

6,7

6,8

6,9

7,0

7,1

20

15

Q2

20

15

Q3

20

15

Q4

20

16

Q1

20

16

Q2

20

16

Q3

20

16

Q4

20

17

Q1

20

17

Q2

20

17

Q3

20

17

Q4

20

18

Q1

20

18

Q2

20

18

Q3

20

18

Q4

20

19

Q1

2,6

2,0

0,9 0,8

1,4

3,5

2,1

1,2

3,1 3,3

2,5

2,0

4,2

3,5

2,6

3,2

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

20

15 Q

2

20

15 Q

3

20

15 Q

4

20

16 Q

1

20

16 Q

2

20

16 Q

3

20

16 Q

4

20

17 Q

1

20

17 Q

2

20

17 Q

3

20

17 Q

4

20

18 Q

1

20

18 Q

2

20

18Q

3

20

18 Q

4

20

19 Q

1

ABD BÜYÜME YÜZDE

1,6

1,6

2,0

1,7

1,7

1,7

1,9

2,1

2,4

2,8

2,7

2,4

2,2

1,6

1,2

1,2

1,9

1,9

2,1

1,8

1,8

1,8

2,0

2,2

2,5

2,8

2,6

2,3

2,2

1,8

1,5

1,5

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

2015Q2

2015Q3

2015Q4

2016Q1

2016Q2

2016Q3

2016Q4

2017Q1

2017Q2

2017Q3

2017Q4

2018Q1

2018Q2

2018Q3

2018Q4

2019Q1

AB 19 AB 28

AB BÜYÜME YÜZDE

1,6

1,7

1,3

1,8

1,8

1,9

1,9

2,1

2,3

2,7

2,8

2,1

2,0

1,2

0,6

0,4

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

2015Q2

2015Q3

2015Q4

2016Q1

2016Q2

2016Q3

2016Q4

2017Q1

2017Q2

2017Q3

2017Q4

2018Q1

2018Q2

2018Q3

2018Q4

2019Q1

ÇİN BÜYÜME YÜZDE

ALMANYA BÜYÜME YÜZDE

DÜNYA MAL TİCARETİ 2019 YILI GELİŞMELER; İHRACAT


12 KAYNAK: DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ

AY 2018

MİLYAR DOLAR 2019

MİLYAR DOLAR %

DEĞİŞİM

AB 2 1.066,5 1.026,4 -3,77

ÇİN 4 725,0 724,9 0,0

HİNDİSTAN 3 80,8 85,6 5,97

ENDONEZYA 2 44,3 40,2 -9,31

JAPONYA 3 184,5 173,8 -5,77

GÜNEY KORE 3 145,1 137,4 -5,26

HOLLANDA 2 119,0 115,3 -3,14

ALMANYA 2 260,7 248,3 -4,76

RUSYA 3 101,7 101,0 -0,63

SİNGAPUR 3 97,6 95,0 -2,68

TAYVAN 3 79,7 76,4 -4,19

İSVİÇRE 3 80,5 74,6 -7,28

İNGİLTERE 3 122,8 116,1 -5,42

ABD 3 402,4 404,3 0,46

KÜRESEL EKONOMİ ÖNÜNDE RİSKLER


13

1 ABD-ÇİN TİCARET ANLAŞMASINA HEM YAKINLAR, HEM UZAKLAR

TÜM İLAVE VERGİLER KALKABİLİR, YENİ VERGİLER KONABİLİR

2 BREXIT’DE SON DÖNEMEÇ; 22 MAYIS KRİTİK TARİH

3 ABD, BAŞTA AB’DEN OLMAK ÜZERE OTOMOTİV İTHALATINA İLAVE VERGİ

KOYABİLİR

4 İRAN’A YAPTIRIMLAR VE DİĞER JEOPOLİTİK RİSKLER

TİCARİ KORUMACILIK DÜNYA EKONOMİSİNİ NE KADAR ETKİLER?


14

BAZ SENARYO 2019-2023 YILLIK ORTALAMA

TİCARET SAVAŞLARI SENARYOSU

2019-2023 YILLIK ORTALAMA

EKONOMİK BÜYÜME % 2,9 2,3

TİCARET BÜYÜME MİKTAR % 3,6 1,8

ÖZEL YATIRIMLAR BÜYÜME % 3,2 2,0

TÜKETİM HARCAMALARI BÜYÜME %

3,6 3,0

EMTİA FİYATLARI TİCARET MÜZAKERELERİNİ İZLİYOR


15

LONDRA METAL BORSASI METAL ENDEKSİ; 1961=100

London Metal Exchange Index consists of 6 metals with the following weights: aluminim (42.8%), copper (31.2%), zinc (14.8%), lead (8.2%), nickel (2%) and tin (1%). Weightings of the six metals are derived from global production volume and trade liquidity averaged over the preceding five-year period

BELİRSİZLİK; BREXIT;

UZATILACAK; ANLAŞMASIZ AYRILIK SIKINTI OLACAK


16

BREXIT 31 EKİM TARİHİNE UZATILDI

1 AB MEVCUT ANLAŞMALARDA MÜZAKEREYE KAPALI

ERTELEME SÜRESİNCE BÜYÜK BRİTANYA AB TAM ÜYESİ

2 BÜYÜK BRİTANYA ANLAŞMALARI PARLAMENTODAN GEÇİRMEYE ÇALIŞACAK

3 MAY HÜKÜMETİ 22 MAYIS’TAN ÖNCE ONAY ALMAYI HEDEFLİYOR, ÇIKIŞ 1 HAZİRAN

4

22 MAYIS’A KADAR ONAY ALAMAZSA BÜYÜK BRİTANYA AB PARLAMENTO

SEÇİMLERİNE KATILMAK ZORUNDA KALACAK,

KATILMAZ İSE 1 HAZİRAN’DA ANLAŞMASIZ BREIXT OLACAK

5 BÜYÜK BRİTANYA BREXIT’İ TEK TARAFLI OLARAK HALEN İPTAL ETME OLANAĞINA

SAHİP

İRAN’A SERT YAPTIRIMLAR; EKONOMİ NEREYE KADAR DAYANIR?


17

2,8 2,7

1,8

1,4

1,0

0,3

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

OCAK 2018 MAYIS 2018 EKİM 2018 ESNEKYAPTIRIMLAR

SONRASI

KRİTİK EŞİK YENİYAPTIRIMLAR

SONRASI

GÜNLÜK İHRACAT MİLYON VARİL

SEÇENEKLER VE BEKLENTİLER

1 İRAN NÜKLEER ANLAŞMADAN TAMAMEN

ÇEKİLEREK URANYUM ZENGİNLEŞTİREBİLİR

2 HÜRMÜZ BOĞAZINI KAPATABİLİR

3 ÇİN ALIMA DEVAM EDEBİLİR

4 ORTA DOĞU’DA YENİ GERGİNLİKLER

5 TÜRKİYE İÇİN DE ZORLU SÜREÇ

KÜRESEL TÜKETİMİN ÜÇTE BİRİ KÖRFEZDEN

ÇIKIYOR VE HÜRMÜZ BOĞAZINDAN GEÇİYOR

11,49

7,08

2,07

1,82

1,72 1,15

TÜRKİYE HAM PETROL İTHALATI 2018 MİLYON TON

İRAN IRAK RUSYA S.ARABİSTAN KUVEYT DİĞER

PETROL FİYATLARI 70 DOLAR SEVİYELERİNDE

ABD ARTIK EN GÜÇLÜ PİYASA YAPICI


18

20

30

40

50

60

70

80

90

100

110

120

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

201

4 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

(24

)

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

201

5 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

201

6 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

(1

1)

MA

YIS

(2

5)

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L (2

6)

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

201

7 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

(8

)

EKİM

(1

5)

EKİM

KA

SIM

201

8 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

(8

)

ABD PETROL PİYASASINDA HAKİM OYUNCU HALİNE GELDİ


19

0,70

0,80

1,16

1,45

1,73

1,75

1,77

1,90

2,51

2,71

3,06

3,78

4,52

9,79

11,54

13,37

0,00 2,00 4,00 6,00 8,00 10,00 12,00 14,00 16,00

VENEZÜELLA

LİBYA

İRAN

ANGOLA

NİJERYA

NORVEÇ

MEKSİKA

KAZAKİSTAN

BREZİLYA

KUVEYT

BAE

ÇİN

IRAK

S. ARABİSTAN

RUSYA

ABD

GÜNLÜK HAM PETROL ÜRETİMİ MİLYON VARİL

ABD VE AVRUPA MERKEZ BANKASI NELER BEKLİYORDUK-NELER OLUYOR


20

ABD MERKEZ BANKASI AVRUPA MERKEZ BANKASI

FAİZ ARTIŞLARI

+

BİLANÇO DARALTMA

GENİŞLEME BİTECEK

+

FAİZ ARTIŞI

2019 YILINDA FAİZ ARTIŞI YOK

+

BİLANÇO DARALTILMASINI

2019 YILI İÇİNDE DURDURACAK

EYLÜL AYINDA

YENİ GENİŞLEMEYE GİDECEK

+

EN ERKEN FAİZ ARTIŞI 2020 EYLÜL

DOLAR YENİDEN GÜÇLENİYOR

BÜYÜME VE İSTİHDAM GÜÇLÜ, YÜKSEK FAİZ, YAPTIRIMLAR-ANLAŞMALAR


21 DOLAR ENDEKSİ; GELİŞMİŞ ÜLKE PARA BİRİMLERİ SEPETİ KARŞISINDA DEĞER 1991=100

YEN, EURO, STERLİN, İSVİÇRE FRANGI, KANADA DOLARI, AVUSTRALYA DOLARI

DOLAR ENDEKSİ 1991=100

EURO DOLAR PARİTESİ 1,10’A YAKLAŞIYOR


22


23

DÜNYADA YENİ SANAYİ DALGASI KUVVETLENMEYE DEVAM EDİYOR


DALGANIN UNSURLARI

1 GELİŞMİŞ ÜLKELERDE YENİDEN SANAYİ

2 SANAYİ 4.0, OTOMASYON, DİJİTALLEŞME, ROBOTİK/VERİMLİLİK

BEKLENENDEN DAHA ÖNCE SONUÇ VERİYOR

3

YENİ NESİL SANAYİLER; MALZEME TEKNOLOJİLERİ, YENİLENEBİLİR

ENERJİ TEKNOLOJİLERİ, GERİ KAZANIM TEKNOLOJİLERİ,

ELEKTRİKLİ OTOMOBİLLER, UZAY TAŞITLARI

4 KARBON EKONOMİSİNİ İKAME İÇİN SANAYİLEŞME

(PETROL ÜRETİCİSİ ÜLKELER)

5 ÇİN SANAYİNDE DÖNÜŞÜM;ATIL KAPASİTELER KAPANIYOR

ÇİN SANAYİNİN REKABET BASKISI AZALIYOR

6 YENİ SANAYİLEŞEN ÜLKELER

(VİETNAM, MISIR, BAE, ŞİLİ VB.)

7 YENİ NESİL NADİR METALLER VE İŞLENMESİ

(LİTYUM VB.)

24

TÜRKİYE EKONOMİSİ;

EKONOMİK

DENGELENMEDE NEREDEYİZ?

YENİ EKONOMİ PROGRAMI


26

«YENİ EKONOMİ PROGRAMI» 2019 HEDEFİ; EKONOMİDE DENGELENME


27

2018 2019

EKONOMİK BÜYÜME % 2,6 2,3

ÖZEL TÜKETİM BÜYÜME % 1,1 2,0

ÖZEL YATIRIM BÜYÜME % -1,1 2,0

KAMU YATIRIM BÜYÜME % 1,4 -36,1

CARİ AÇIK MİLYAR DOLAR

CARİ AÇIK/MİLLİ GELİR %

27,3

-3,5

26,0

-3,3

TÜFE YIL SONU % 20,3 15,9

DOLAR/TL KURU ORTALAMA 4,90 5,60

İŞSZİLİK YIL ORTALAMASI YÜZDE 11,0 12,1

BÜTÇE AÇIĞI/MİLLİ GELİR -1,9 -1,6



28

57

,9

17

,0

8

13

18

23

28

33

38

43

48

53

58

63

68

73

78

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

201

3 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

201

4 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

201

5 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

201

6 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

201

7 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

201

8 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

YILLIKLANDIRILMIŞ CARİ AÇIK - MİLYAR DOLAR



29

77

,2

76

,0

76

,2 7

7,0

77

,7

78

,0

77

,8

76

,3

78

,1

77

,9

78

,0

78

,1

77

,0

76

,8

76

,7

78

,4

78

,8

79

,0

78

,7

78

,8

79

,0 7

9,7

79

,9

79

,0

78

,2

77

,8

77

,8

77

,3 77

,9

78

,3

77

,1 7

7,8

76

,2

75

,4

74

,1

74

,1

74

,4

74

,0

74

,3 7

5,0

72,0

73,0

74,0

75,0

76,0

77,0

78,0

79,0

80,0

81,0

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

20

16

AR

ALI

K

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

20

17

AR

ALI

K

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

20

18

AR

ALI

K

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

İMALAT SANAYİ KAPASİTE KULLANIM ORANI YÜZDE



30

4,2 4,6

-0,8

4,2

5,4 5,4

11,3

7,3 7,4

5,3

1,8

-3,0

-4,5

-2,5

1,0

3,0

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

2016 Q1 2016 Q2 2016 Q3 2016 Q4 2017 Q1 2017 Q2 2017 Q3 2017 Q4 2018 Q1 2018 Q2 2018 Q3 2018 Q4 2019 Q1 2019 Q2 2019 Q3 2019 Q4

EKONOMİK BÜYÜME YÜZDE



31

16,30

19,50

31,86

0

5

10

15

20

25

30

35

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

20

17

AR

ALI

K

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

20

18

AR

ALI

K

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

TÜKETİCİ ENFLASYONU YILLIK YÜZDE

ÇEKİRDEK TÜFE GIDA



32

0,00

10,00

20,00

30,00

40,00

50,00

60,00

20

16

AR

ALI

K

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

20

17

AR

ALI

K

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

20

18

AR

ALI

K

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

ÜFE ÜFE ARAMALI

ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ YILLIK YÜZDE



33

26,05

26,77

0,00

5,00

10,00

15,00

20,00

25,00

30,00

35,00

40,00

20

14

AR

ALI

KO

CA

KŞU

BA

TM

AR

TN

İSA

NM

AY

ISH

AZİ

RA

NTE

MM

UZ

AĞ

UST

OS

EYLÜ

LEK

İMK

ASI

M2

01

5 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

ZA

ĞU

STO

SEY

LÜL

EKİM

KA

SIM

20

16

AR

ALI

KO

CA

KŞU

BA

TM

AR

TN

İSA

NM

AY

ISH

AZİ

RA

NTE

MM

UZ

AĞ

UST

OS

EYLÜ

LEK

İMK

ASI

M2

01

7 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

ZA

ĞU

STO

SEY

LÜL

EKİM

KA

SIM

20

18

AR

ALI

KO

CA

KŞU

BA

TM

AR

TN

İSA

N (

26

)M

AY

IS (

9)

TİCARİ KREDİ VE BONO FAİZLERİ YILLIK YÜZDE

2 YIL VADELİ BONO FAİZİ YÜZDE KISA VADELİ TL KREDİ FAİZİ YÜZDE

MALİ DİSİPLİNDE NEREDEYİZ?


34

20,4

70,8

0

10

20

30

40

50

60

70

80

OCAK-MART 2018 OCAK-MART 2019

MERKEZİ BÜTÇE AÇIĞI MİLYAR TL

TÜRKİYE 2018 BAŞINDA SARMALA YENİDEN GİRDİ

SARMAL 2019 YILINDA DERİNLEŞEBİLİR


35

YÜKSEK

ENFLASYON

YÜKSEK

FAİZLER

SÜREKLİ DÖVİZ KURLARI

ARTIŞI

TÜRKİYE EKONOMİSİ;

FİNANSAL İSTİKRARDA

NEREDEYİZ?

YURTDIŞI BORÇLARIN ÇEVRİLME ZAMANI


37

5,10

6,88

4,74

3,54

1,05

1,34

2,20

1,97

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

7,00

8,00

9,00

NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ

DIŞ BORÇ GERİ ÖDEMELERİ MİLYAR DOLAR

FİNANSAL KURUMLAR ŞİRKETLER

6,15

8,22

6,94

5,51

DIŞ BORÇ ÇEVİRME ORANLARI YÜZDE


38

70,0

80,0

90,0

100,0

110,0

120,0

130,0

140,0

150,02

013

AR

ALI

KO

CA

KŞU

BA

TM

AR

TN

İSA

NM

AY

ISH

AZİ

RA

NTE

MM

UZ

AĞ

UST

OS

EYLÜ

LEK

İMK

ASI

M2

014

AR

ALI

KO

CA

KŞU

BA

TM

AR

TN

İSA

NM

AY

ISH

AZİ

RA

NTE

MM

UZ

AĞ

UST

OS

EYLÜ

LEK

İMK

ASI

M2

015

AR

ALI

KO

CA

KŞU

BA

TM

AR

TN

İSA

NM

AY

ISH

AZİ

RA

NTE

MM

UZ

AĞ

UST

OS

EYLÜ

LEK

İMK

ASI

M2

016

AR

ALI

KO

CA

KŞU

BA

TM

AR

TN

İSA

NM

AY

ISH

AZİ

RA

NTE

MM

UZ

AĞ

UST

OS

EYLÜ

LEK

İMK

ASI

M2

017

AR

ALI

KO

CA

KŞU

BA

TM

AR

TN

İSA

NM

AY

ISH

AZİ

RA

NTE

MM

UZ

AĞ

UST

OS

EYLÜ

LEK

İMK

ASI

M2

018

AR

ALI

KO

CA

KŞU

BA

T

BANKALAR DIŞ BORÇ ÇEVRİME ORANI YÜZDE ŞİRKETLER DIŞ BORÇ ÇEVİRME ORANI YÜZDE

MERKEZ BANKASI DÖVİZ REZERVLERİ


39

5,0

25,0

45,0

65,0

85,0

105,0

125,0

20

13

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

ZA

ĞU

STO

SEY

LÜL

EKİM

KA

SIM

AR

ALI

K2

01

4 O

CA

KŞU

BA

TM

AR

TN

İSA

NM

AY

ISH

AZİ

RA

NTE

MM

UZ

AĞ

UST

OS

EYLÜ

LEK

İMK

ASI

MA

RA

LIK

20

15

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

ZA

ĞU

STO

SEY

LÜL

EKİM

KA

SIM

AR

ALI

K2

01

6 O

CA

KŞU

BA

TM

AR

TN

İSA

NM

AY

ISH

AZİ

RA

NTE

MM

UZ

AĞ

UST

OS

EYLÜ

LEK

İMK

ASI

MA

RA

LIK

20

17

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

ZA

ĞU

STO

SEY

LÜL

EKİM

KA

SIM

AR

ALI

K2

01

8 O

CA

KŞU

BA

TM

AR

TN

İSA

NM

AY

ISH

AZİ

RA

NTE

MM

UZ

AĞ

UST

OS

EYLÜ

LEK

İMK

ASI

MA

RA

LIK

20

19

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

(2

6)

MERKEZ BANKASI DÖVİZ REZERVLERİ MİLYAR DOLAR

BRÜT DÖVİZ REZERVİ NET DÖVİZ REZERVİ

MERKEZ BANKASI LİKİDİTE OLANAKLARI


40

0

5

10

15

20

25

30

0

20

40

60

80

100

120

140

160

1802

014

AR

ALI

K

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

201

5 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

201

6 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

201

7 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

201

8 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

(7

)

TL LİKİDİTESİ MİLYAR TL TCMB FONLAMA MALİYETİ YÜZDE

BANKA KREDİLERİNDE GELİŞMELER


41

BANKA KREDİLERİNDE BÜYÜME YILLIK KUR ETKİSİNDEN ARINDIRILMIŞ YÜZDE

REEL SEKTÖRÜN DÖVİZ KREDİSİ BORÇLARI ŞUBAT 2018


42

SEKTÖRLER

YURTİÇİ DÖVİZ KREDİLERİ MİLYAR

DOLAR

YURTDIŞI DÖVİZ KREDİLERİ MİLYAR

DOLAR

TOPLAM DÖVİZ KREDİLERİ MİLYAR

DOLAR

ENERJİ 26,85 12,94 39,79 İNŞAAT 21,52 17,78 39,30 ULAŞTIRMA DEPOLAMA LOJİSTİK 11,95 18,74 30,69 TOPTAN VE PERAKENDE TİCARET 18,76 5,03 23,79 İLETİŞİM VE HABERLEŞME 4,41 9,72 14,13 TEKSTİL VE HAZIR GİYİM 11,04 2,93 13,97 TURİZM 11,22 2,08 13,30 GAYRİMENKUL GELİŞTİRME 7,72 4,87 12,59 METAL SANAYİ 9,75 2,57 12,32 HOLDİNGLER 6,99 4,57 11,56 GIDA SANAYİ 4,23 5,23 9,46 MADENCİLİK 4,23 3,82 8,05 PETROL RAFİNELERİ 3,12 4,13 7,25 ULAŞTIRMA ARAÇLARI 3,31 2,93 6,24 KİMYA SANAYİ 3,12 2,65 5,77 SAĞLIK 2,29 3,31 5,60 MİNERAL ÜRÜNLER SANAYİ 4,12 1,35 5,47 MAKİNE İMALAT SANAYİ 4,41 0,40 4,81 DİĞER 16,05 11,34 27,39 TOPLAM 175,09 116,39 291,48

BANKALARDA SORUNLU KREDİLER VE SERMAYELER 31 ARALIK 2018 İTİBARİYLE


43

ÖZSERMAYE MİLYON TL

GERİ DÖNMEYEN VE TAKİPTEKİ KREDİLER

MİLYON TL

SORUNLU KREDİLER/ ÖZSERMAYE %

2 ÖZEL TÜRK BANKASI 95.397 97.125 101,81

5 ÖZEL YABANCI ORTAKLI(SAHİPLİ) TÜRK BANKASI

126.609 143.241 113,14

3 KAMU BANKASI 108.679 101.348 93,25

TOPLAM 330.685 341.714 103,02

REEL SEKTÖR VE BANKACILIK SEKTÖRLERİ


44

BANKALAR KÖTÜ

BANKA HAZİNE 1

ÖZEL TERTİP

TAHVİL

2

ÖZEL TERTİP

TAHVİL

TC. MERKEZ

BANKASI

3

NAKİT

ENFLASYON YARATIR

TL DEĞİL DÖVİZ GEREKİYOR

4 KÖTÜ

KREDİLER

5 NAKİT

6

SERMAYE YETERLİLİĞİ

ARTACAK

YENİ KREDİLER

VERİLECEK

KREDİ FAİZLERİ

DÜŞECEK

DIŞ KAYNAK

GEREKİYOR

IMF VB.

BANKALARIN YAKLAŞIMI


45

10

12

14

16

18

20

22

24

26

28

20

17 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

20

18 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

(3

)

TL MEVDUAT FAİZ ORANI YILLIK YÜZDE

5,10

6,88

4,74 3,54

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

7,00

8,00

NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ

BANKALAR DIŞ BORÇ GERİ ÖDEMELERİ MİLYAR DOLAR

1

YURTDIŞI KREDİLERİ EN AZ ORANDA

YENİLİYORLAR, MALİYETLER+İÇERİDE KREDİ

KOŞULLARI UYGUN DEĞİL

2 DTH GİRİŞİ İLE DÖVİZ LİKİDİTELERİ YÜKSEK

3 BANKA BİLANÇOLARI KÜÇÜLÜYOR+KREDİ

OLANAKLARI AZALIYOR

4 DÖVİZLİ İŞLEMLERDEN YORULDULAR+TL

KAYNAKLARA DÖNÜYORLAR

5 TL MEVDUATLARDA YENİ ARTIŞ EĞİLİMİ

6 KAMU BANKALARI MEVDUATTA ENFLASYON+

FAİZE GEÇTİLER

7 TL KREDİ FAİZLERİ DE ARTIYOR

8 KREDİ YENİDEN YAPILANMALAR SÜRÜYOR

9 GERİ ÖDENMEYEN BORÇLAR SATILIYOR

10 AÇIKLANAN FON KURULUŞLARINA ÖZEL

BANKALAR MESAFELİ

TÜRKİYE CDS PUANI


46

154,99

542,70

309,61

466,00

385,20

480,20

100

150

200

250

300

350

400

450

500

550

600

20

14 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

20

15 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

20

16 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

20

17 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

(2

1)

MA

YIS

HA

ZİR

AN

(2

2)

HA

ZİR

AN

TEM

MU

Z (1

6)

TEM

MU

Z

AĞ

UST

OS

(13

)

AĞ

UST

OS

EYLÜ

L

EKİM

KA

SIM

20

18 A

RA

LIK

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

(26

)

MA

RT

NİS

AN

(5

)

NİS

AN

MA

YIS

(9

)

TÜRKİYE KREDİ İFLAS TAKAS (CDS) PUANI

TÜRK LİRASINDA DEĞER KAYBI


47

7,36 7,22

5,52 5,81

6,18 6,21

6,61

4,00

4,20

4,40

4,60

4,80

5,00

5,20

5,40

5,60

5,80

6,00

6,20

6,40

6,60

6,80

7,00

7,20

7,40

7,60

9.M

ar1

4.M

ar1

9.M

ar2

4.M

ar2

9.M

ar3

.Nis

8.N

is1

3.N

is1

8.N

is2

3.N

is2

8.N

is3

.May

8.M

ay1

3.M

ay1

8.M

ay2

3.M

ay2

8.M

ay2

.Haz

7.H

az1

2.H

az1

7.H

az2

2.H

az2

7.H

az2

.Tem

7.T

em1

2.T

em

17

.Te

m2

2.T

em

27

.Te

m1

.Ağu

6.A

ğu1

1.A

ğu1

6.A

ğu2

1.A

ğu2

6.A

ğu3

1.A

ğu5

.Eyl

10

.Eyl

15

.Eyl

20

.Eyl

25

.Eyl

30

.Eyl

5.E

ki1

0.E

ki1

5.E

ki2

0.E

ki2

5.E

ki3

0.E

ki4

.Kas

9.K

as1

4.K

as1

9.K

as2

4.K

as2

9.K

as4

.Ara

9.A

ra1

4.A

ra1

9.A

ra2

4.A

ra2

9.A

ra3

.Oca

8.O

ca1

3.O

ca1

8.O

ca2

3.O

ca2

8.O

ca2

.Şu

b7

.Şu

b1

2.Ş

ub

17

.Şu

b2

2.Ş

ub

27

.Şu

b4

.Mar

9.M

ar1

4.M

ar1

9.M

ar2

4.M

ar2

9.M

ar3

.Nis

8.N

is1

3.N

is1

8.N

is2

3.N

is2

8.N

is3

.May

8.M

ay

SİYASİ VE DIŞ POLİTİK

RİSKLERDE

NEREDEYİZ?

RİSKLERDE NEREDEYİZ?


49

1

İSTANBUL SEÇİMLERİ;

YENİLEME EKONOMİDE YENİ BİR BEKLE-GÖR DÖNEMİ YARATTI

YENİLENEN SEÇİM SONUÇLARI YENİ SİYASİ GELİŞMELERE YOL AÇABİLİR

2

ABD İLE İLİŞKİLER;

S-400 FÜZE SİSTEMLERİ ALIMI

SURİYE’DE KARŞITLIK

İRAN’DAN PETROL ALIMI

3

SURİYE, İDLİB; SÜREÇ SERTLEŞİYOR

KUZEY IRAK; YENİ MÜCADELE ALANI

4 DOĞU AKDENİZ;

PETROL VE DOĞAL GAZ ARAMA ÇALIŞMALARI

2019 YILI

BEKLENTİLERİ

TÜRKİYE EKONOMİSİ İÇİN 2 SENARYO


51

EKONOMİK SENARYOLAR OLASILIK %

1

YENİ EKONOMİ PROGRAMI SÜRDÜRÜLECEK

VE REEL KESİM İLE BANKALARA DESTEKLER

VERİLECEK

50

2

ŞİRKETLERİN KREDİ VE BORÇ ÖDEME

SIKINTILARI DERİNLEŞECEK VE BANKACILIK

SEKTÖRÜNE BULAŞACAK

50

2019 YILI BEKLENTİLERİ


52

2018

FİİLİ

2019 YENİ

EKONOMİ

PROGRAMI

HEDEFİ

2019

TAHMİN

SENARYO 1

2019/4,0

TAHMİN

SENARYO 2

EKONOMİK

BÜYÜME % 2,6 2,3 -1,0/-2,0 -4,0/-5,0

TÜFE YIL SONU % 20,3 15,9 19/21 26/28

DOLAR/TL KURU

ORTALAMA 4,90 5,60 6,00 7,00

TL KREDİ FAİZ

ORANLARI

YIL SONU %

25 17/18 22/23 30/32

İNŞAAT SEKTÖRÜ

BÜYÜME -1,9

SABİT SERMAYE

YATIRIMLARI

+2,0

-2,5 / -3,0 -5,0/-6,0

TÜRKİYE EKONOMİK BÜYÜME TAHMİNLERİ


TAHMİN YAPAN KURUMLAR 2019 %

CITIBANK -3,4

IMF -2,5

GOLDMAN SACHS -2,5

MOODYS -2,0

OECD -1,8

FITCH -1,1

EBRD -1,0

JP MORGAN -0,9

EULER HERMES -0,7

STANDART& POORS -0,5

TCMB BEKLENTİ ANKETİ 1,2

53

İNŞAAT SEKTÖRÜ

2019 YILI

BEKLENTİLERİ

İNŞAAT SEKTÖRÜNDE YENİ DENGE ARAYIŞI


55

1 ARZ VE TALEPTE

2 MÜTEAHHİTLİK ŞİRKETLERİ MALİ YAPILARINDA

3 YENİ FİNANSMAN TEMİNİNDE

4 FİYATLARDA/GETİRİLERDE

5 OYUNCULARDA (MÜTEAHHİTLER VE DİĞERLERİ)

İNŞAAT SEKTÖRÜNDE GELİŞMELER

İNŞAAT SEKTÖRÜ İLE EKONOMİK BÜYÜME AYRIŞTI


56

17

,1

24

,7

8,4

14

,0

5,0

4,9

5,4

9,0

-1,9

8,6

11

,1

4,9

8,5

5,2

6,1

3,2

7,4

2,6

-5

0

5

10

15

20

25

30

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

İNŞAAT SEKTÖRÜ BÜYÜME YÜZDE EKONOMİ BÜYÜME YÜZDE


SEKTÖRDE GÜVEN DÜŞÜK SEVİYESİNDE


57

40

50

60

70

80

90

100

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

ZA

ĞU

STO

SEY

LÜL

EKİM

KA

SIM

AR

ALI

K2

014

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

ZA

ĞU

STO

SEY

LÜL

EKİM

KA

SIM

AR

ALI

K2

015

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

ZA

ĞU

STO

SEY

LÜL

EKİM

KA

SIM

AR

ALI

K2

016

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

ZA

ĞU

STO

SEY

LÜL

EKİM

KA

SIM

AR

ALI

K2

017

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

ZA

ĞU

STO

SEY

LÜL

EKİM

KA

SIM

AR

ALI

K2

018

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN

MA

YIS

HA

ZİR

AN

TEM

MU

ZA

ĞU

STO

SEY

LÜL

EKİM

KA

SIM

AR

ALI

K2

019

OC

AK

ŞUB

AT

MA

RT

NİS

AN


KONUT SEKTÖRÜNDE YENİ BAŞLANGIÇ İŞTAHI AZALDI


58

ALINAN KONUT YAPI RUHSATLARI

Yıllar Bina sayısı Konut Birim Sayısı

(Daire) Yüzölçümü (m²)

2010 121.038 906.527 140.738.525

2011 87.246 647.693 93.459.859

2012 89.271 746.586 113.047.329

2013 102.251 836.138 129.797.003

2014 117.166 1.026.238 163.605.930

2015 106.734 897.230 140.335.751

2016 113.038 1.002.725 159.071.137

2017 138.246 1.369.560 222.308.636

2018 81.602 640.030 101.562.534


FİYAT MALİYET DENGESİ BOZULDU


59

17

8,5

18

3,8

19

8,8

25

0,1

90

110

130

150

170

190

210

230

250

2702

01

0

20

11

20

12

20

13

20

14

20

15

20

16

20

17

20

18

YENİ KONUT FİYAT ENDEKSİ 2010=100 KONUT İNŞAAT MALİYETLERİ 2010=100


KONUT KREDİLERİ STOKU İLK KEZ GERİLEDİ


60

1,6

3,5

8,8

16

,0

24

,2 38

,6

45

,8

51

,5

61

,2

65

,4

86

,0

11

0,1

12

5,4

14

3,7

15

9,2

19

1,1

18

8,0

0,0

50,0

100,0

150,0

200,0

250,0

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

KONUT KREDİLERİ STOKU MİLYAR TL


YENİ KONUT SATIŞLARI GERİLİYOR


61

52

9.1

29

54

1.5

54

59

8.6

67

63

1.6

86

65

9.6

98

65

1.5

72

61

6.1

50

0

100.000

200.000

300.000

400.000

500.000

600.000

700.000

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019/3

YILLIK YENİ KONUT SATIŞLARI


GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ ULUSLARARASI CAZİBESİNİ YİTİRDİ


62

1.909

787

1.440

206 264

15 0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

2013 2014 2015 2016 2017 2018

YABANCILARIN TÜRKİYE’DE TİCARİ GAYRİMENKUL SATIN ALMALARI

KAYNAK: CUSHMAN WAKEFIELD, WORLD INVESTMENT ATLAS 2019

İNŞAAT SEKÖTRÜNDE GELİŞMELER

İNŞAAT VE GAYRİMENKUL SEKTÖRÜNÜN DÖVİZ CİNSİ KREDİ STOKU


63

SEKTÖRLER

YURTİÇİ DÖVİZ KREDİLERİ

MİLYAR DOLAR

YURTDIŞI DÖVİZ KREDİLERİ

MİLYAR DOLAR

TOPLAM DÖVİZ KREDİLERİ

MİLYAR DOLAR

ENERJİ 26,85 12,94 39,79 İNŞAAT (ARALIK 2018) 22,52 20,64 43,16 ULAŞTIRMA DEPOLAMA LOJİSTİK 11,95 18,74 30,69 TOPTAN VE PERAKENDE TİCARET 18,76 5,03 23,79 İLETİŞİM VE HABERLEŞME 4,41 9,72 14,13 TEKSTİL VE HAZIR GİYİM 11,04 2,93 13,97 TURİZM 11,22 2,08 13,30 GAYRİMENKUL GELİŞTİRME (ARALIK 2018) 7,80 6,05 13,85 METAL SANAYİ 9,75 2,57 12,32 HOLDİNGLER 6,99 4,57 11,56 GIDA SANAYİ 4,23 5,23 9,46 MADENCİLİK 4,23 3,82 8,05 PETROL RAFİNELERİ 3,12 4,13 7,25 ULAŞTIRMA ARAÇLARI 3,31 2,93 6,24 KİMYA SANAYİ 3,12 2,65 5,77 SAĞLIK 2,29 3,31 5,60 MİNERAL ÜRÜNLER SANAYİ 4,12 1,35 5,47 MAKİNE İMALAT SANAYİ 4,41 0,40 4,81 DİĞER 16,05 11,34 27,39 TOPLAM 175,09 116,39 291,48


SERGÜL SOKAK, SARAL SİTESİ C.BLOK D.10 GAYRETTEPE-BEŞİKTAŞ İSTANBUL TEL 0212 352 87 95

www . e s d h . com . tr

Documents

DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİK GELİŞMELER VE BEKLENTİLERmtmd.org.tr/data/mtmd2017/upload_download/Ekonomi... · dÜnya ekonomİsİnde bÜyÜme yÜzde ekonomİ ve stratejİ daniŞmanlik