Embed Size (px)
Citation preview
DOPING W SPORCIE
Dr n. med. Artur Biel
Doping (doop – ang.)
1889 – mieszanina opium i narkotyków
stosowana u koni wyścigowych celem ich
pobudzenia przed wyścigiem (angielski
słownik )
Doping - historia
3000 r.p.n.e. Chiny – żucie rośliny Ephedra
1500 r.p.n.e. ( Filostrat, Galen ) Teby –
picie wina przez zawodników igrzysk sportowych
I w.p.n.e. ( Pilniusz Młodszy ) – picie naparu ze
skrzypu i żucie grzybów przez biegaczy
długodystansowych
Kultura Inków ok.. 1500r. żucie liści rośliny coca,
peyote, kaktusa – Lophophora williams
Doping - historia
1718r. Wojna Szwedzko – Norweska jedzenie przez żołnierzy muchomorów Amanita ( pobudzajaco – halucynogenne )
1914r. I wojna światowa żołnierze francuscy pili „ la gnole” – mieszanina alkoholu i eteru
1940r. II wojna światowa „Energy Tablets”-amfetamina zażywana masowo przez żołnierzy alianckich
II wojna światowa masowe spożycie alkoholu etylowego przez żołnierzy radzieckich
Doping - historia
1935r. Zsyntetyzowano czysty testosteron
1942r. Testosteron podawany niemieckim
żołnierzom jednostek specjalnych
1945r. Używanie testosteronu przez
amerykańskich kulturystów
1954r Podawanie testosteronu rosyjskim
ciężarowcom
Klasyfikacja środków dopingujących i metod dopingu
KLASY ŚRODKÓW DOPINGUJĄCYCH
A. Środki pobudzające – stymulanty min. amfetamina, efedryna, kokaina
B. Narkotyczne środki przeciwbólowe min. morfina, petydyna
C. Środki anaboliczne
1.Steroidy anaboliczne – androgenne min. nandrolon, stanozolol, testosteron
2. Inne środki anaboliczne np.klenbuterol
D. Środki moczopędne
min.furosemid, hydrochlorotiazyd
E. Hormony peptydowe i glikoproteinowe
min.Gh, ACTH, EPO
Klasyfikacja środków dopingujących i metod dopingu
Metody dopingu
A. Doping krwią ( EPO )
B. Manipulacje farmakologiczne, chemiczne i
fizyczne
C. Doping genetyczny
Klasyfikacja środków dopingujących i metod dopingu
Środki zabronione w niektórych dyscyplinach sportu
A. Alkohol
B. Marihuana
C. Środki miejscowo znieczulające
D. Kortykosteroidy ( oprócz stosowania miejscowego)
E. B – adrenolityki ( np.propranolol, atenolol)
Arthur Linton 1872 – 1896Trimethyl
Thomas Hicks 1904r. Maraton. IO. Saint LouisSiarczan strychniny, surowe jaja z brandy
Pietro Dorando 1908r. Maraton.IO.LondynStrychnina
Knud Jensen 1960r. Rzym.IO.Ronikol
Tommy Simpson 1967.Tour de FranceAmfetamina
NESP- darbepoetyna alfa( new erytropoetin stimulator protein )
CERA (Continuous Erythropoietin Receptor Activator)
HIF (hypoxia inducing factor)
Hematide (Procrit, Epogen)
Jupp Elze vs. Carlos Duran1968r.Perwityna
Lasse Viren 1976r.IO.Montreal
Martti VainioSAA, krew
Tamara i Irina Press
Steroidy Anrogenno - Anaboliczne
SAA
SAA
Wpływ na psychikę
Antykatabolityczny efekt ( hamowanie
powysiłkowej hyperkortyzolemii )
Działanie anaboliczne ( dodatni bilans
azotowy )
SAA Szybki wzrost masy ciała
Zmiana sylwetki-szybki przyrost masy mięśniowej
Intensywny przyrost mięśni obręczy kończyny górnej, grzbietu, głowy, klatki piersiowej
Trądzik
Ślady po iniekcjach
Łysienie czołowe – mężczyźni, przerzedzenie owłosienia na głowie –kobiety
Ginekomastia
Zanik piersi, hirsutyzm
Zmiana tembru głosu u kobiet
Obrzęki kończyn dolnych
Wzrost urazowości
Nadciśnienie tętnicze
SAA – następstwa ( psychika )
Wzrost agresji
Wybuchowość
Pobudzenie psychiczne
Bezsennośc
Padaczka
Zespoły maniakalne, urojeniowe
Psychoza
Szał sterydowy
SAA – następstwa ( krążenie )
Aterogeneza
Wzrost LDL i TG, spadek HDL
Przerost mięśnia sercowego ( otłuszczenie)
Nasilenie ryzyka zmian zakrzepowo -
zatorowych
SAA – następstwa ( wydzielanie wewnętrzne)
Uszkodzenia wątroby ( żółtaczka, rak wątroby, torbiele )
Upośledzenie spermatogenezy
Ginekomastia
Rozrost gruczołu krokowego
Zaburzenia cyklu miesiączkowego
Przerost łechtaczki, zmniejszenie gruczołów piersiowych
SAA – następstwa ( odporność )
Wzrost zapadalności na infekcje wirusowe i
bakteryjne
Cięższy przebieg infekcji
SAA
Testosteron
Nandrolon
Stanazonol
Metanabol
Sustanol
Omnadren
Ricky Bruch SAA
Kaarlo Kangasniemi SAA
Serge Reding SAA
SARMs ( selective androgen receptor modulators)
Brigit Dressel 1987r.
Ben Johnson SAA
Carl Lewis
Katrin Krabbe klenbuterol
Marion Jones SAA
His-tagged long R3 – IGF-1
Repoxygen
siRNA ( small interfering RNA )
np. supresja miostatyny
PPAR delta (peroxisome proliferator – activated receptor delta)
GW501516 ( GlaxoSmithKline)
Synthol
Instytucje
1988r. Komisja Antydopingowa
1989r.Rada do Spraw Przeciwdziałania
Dopingowi w Sporcie
1991r.Komisja do Walki z Dopingiem w
Sporcie
Obecnie Komisja do Zwalczania Dopingu w
Sporcie
Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie
Nie jest organem państwowym a ciałem
społecznym
Jest wykonawcą kompetencji prezesa
UKFiT
WADA ( world anti – doping agency )
www.wada.com
Dziękuję za uwagę
