DOPİNG

Dr. Sadun TEMOÇİN

ADÜTF Fizyoloji AD

Dr. Mustafa ALTINIŞIK

ADÜTF Biyokimya AD

Aydın 2007

Sunum Planı

• Doping Nedir?

• Yasaklı maddeler

• Kullanımı kısıtlı maddeler

• Kullanımı izinli olan maddeler

• Yasaklı doping yöntemleri

• Doping neden yasaklanmıştır?

• Doping kontrolü nedir?

• Doping Kontrol İstasyonu'nda neler olur?

• Doping suçlarında cezalar

Doping Nedir?

Doping, "Uluslararası Olimpiyat Komitesi

(IOC) tarafından yasaklanmış madde

veya yöntemlerin sporcu tarafından

bilinçli veya bilinçsiz olarak kullanımı"

diye tanımlanmaktadır.

Yasaklı maddelerin sporcunun idrarında bulunması veya yasaklı

yöntemin kullanılması doping suçlarını oluşturur.

Yasaklı maddeler

IOC tarafından bildirilen yasaklı maddeler 5

ana grup altında toplanmaktadır:

1-Uyarıcılar (Amfetamin, efedrin v.b.)

2-Narkotik Analjezikler (Morfin v.b.)

3-Anabolik Ajanlar (Testosteron v.b.)

4-Diüretikler (Furosemid v.b)

5-Peptid hormonlar ve benzerleri

(Eritropoietin, büyüme hormonu, v.b.)

UYARICILAR, aktiviteyi arttıran ve yorgunluk

hissini azaltan maddelerdir.

Bu tip maddeler, sporcunun performansının

artmasına neden olan psikolojik ve fiziksel

uyarı sağladıkları için yasaktırlar.

Uyarıcıların, sinirlilik, kalp atışını

hızlandırması, kan basıncını yükseltmesi, su

kaybı ve dolaşım bozukluklarına neden

olması gibi bazı yan etkileri bulunmaktadır.

Uyarıcı kullanmanın fiziksel göstergeleri

olarak göz bebeğinin büyümesi, terlemenin

artması, sinirlilik, saldırganlık, elde titremeler,

kilo kaybı, hızlı kalp atışı ve yüksek kan

basıncı verilebilir.

Kafein, gösterdiği uyarıcı etki nedeniyle IOC

tarafından yasaklı madde olarak kabul edilmiştir.

Kafein miktarının idrarda 12 mikrogram/ml olması

normal kabul edilir; üzerinde olması sonucunda test

pozitif sayılmaktadır. Kahve, çay veya kola gibi

kafein içeren içeceklerin normal sınırlar içerisinde

kullanılmaları pozitif test sonucuna neden olmaz.

Ancak kafein tabletlerinin kullanılması, kafein

suppozituvarlarının uygulanması veya benzer

enjeksiyonlar pozitif bir test sonucuna neden

olacaktır.

Kokain, hem yasaklı bir doping maddesidir,

hem de ülkemiz sınırları içinde kullanımı yasa

dışıdır.

Çoğu öksürük ve nezle ilacı, yasaklı uyarıcı

maddeler taşımaktadır. Ancak bu tip

maddeler taşımayan ilaçlar da bulunmaktadır.

Konu mutlaka spor hekimine danışılarak

çözülmelidir.

NARKOTİK ANALJEZİKLER, morfin ve

morfinin kimyasal ve farmakolojik benzerleri

olup, öncelikle ağrı kesici olarak

kullanılmaktadır.

Ağrıyı hissetmemek için kullanılan

narkotiklerin pek çoğu solunum

depresyonuna neden olup, fiziksel ve

psikolojik bağımlılık gibi oldukça tehlikeli yan

etkileri bulunmaktadır.

Sporcu, bir rahatsızlıktan dolayı ağrı

kesiciye gereksinim duyarsa; hafif ya da

orta derecedeki ağrıların tedavisinde

kullanılabilecek çeşitli doping sınıfına

girmeyen ağrı kesiciler bulunmaktadır.

Sporcu, bu konuyu spor hekimine danışarak

çözebilir.

ANABOLİK AJANLAR, vücutta üretilen

doğal bir steroid olan testosteron hormonuna

benzer etkilere sahip sentetik maddelerdedir.

Doğal testosteron "anabolik" (kas yapıcı) ve

"androjenik" (erkeğe özgü hal ve davranış)

etki sağlar.

Atletik performansı arttırmak için anabolik

ajanları kullanmak, ciddi sağlık riskleri

taşımakta ve spor ahlakına ters düşmektedir.

Anabolik ajanlar, normal hormon

fonksiyonunu etkiler, karaciğer hastalığı

riskini artırır, kan basıncını yükseltir, yüksek

yoğunluklu lipidlerin düzeyini yükselterek

kardiyovasküler olay riskinin artmasına neden

olur. Bu etkilerinin yanı sıra psikolojik etkileri

de bulunmaktadır.

Anabolik ajanların kadınlarda kullanımları

sonucu oluşan etkiler:

- Erkeksi karakterlerin oluşması

- Artan agresiflik, ruh halinde dalgalanmalar,

depresyon

- Anormal menstrual sikluslar ve

mensturasyonun fonksiyon görmesinin

baskılanması

- Yüz ve vücutta fazla tüylenme

- Klitorisin genişlemesi

- Sesin kalınlaşması

Anabolik ajanların erkeklerde kullanımları

sonucu oluşan etkiler:

- Akne

- Artan agresiflik, ruh halinde dalgalanmalar,

depresyon

- Testislerin boyutlarının küçülmesi

- Azalmış sperm üretimi

- Karaciğer ve böbrek fonksiyonlarında

azalma

- Göğüslerde büyüme

- Vaktinden evvel oluşan kellik

- Prostat bezinin genişlemesi

Anabolik ajanların büyüme çağındaki

çocuklarda kullanımının etkileri:

- Vücut ve yüzde oluşan akneler

- Kemiklerdeki kıkırdak dokusunun erken

sertleşmesi sonucu boyda uzamanın ve büyümenin

durması

DİÜRETİKLER, böbrek üzerinde etkili olan ve fazla

miktarlarda suyun vücuttan atılmasına neden olan

bir ilaç grubudur.

Bunlar genellikle sporcular tarafından, belirli ağırlık

sınıflarına girebilmek için (örneğin güreş, boks v.b)

geçici ağırlık kaybı ve diğer bileşikler ile ilaçların

vücuttan atılmalarını sağlayarak doping testlerinden

kaçmak amacıyla kullanılmaktadır.

Diüretikler, kullanımları sonucu ortaya

çıkabilecek sağlık risklerine ek olarak, idrar

numunelerinin seyreltilmesi veya daha düşük

ağırlık sınıflarında yarışmak amacıyla kilo

kaybında kullanılabildiği için yasaklanmıştır.

Ayrıca diüretiklerin kullanımı, hakça bir

yarışmada sporun ruhuna aykırı olduğu için

de yasaktır.

Diüretiklerin kullanımı, dehidratasyona, kas

zayıflamasına, kramplara, kan basıncının

düşmesine ve elektrolit dengesizliğiyle oluşan

kalp düzensizliklerine neden olabilir.

PEPTİD HORMONLAR VE BENZERLERİ,

büyüme, cinsel davranışlar, ağrıya karşı

duyarlık ve davranış gibi çeşitli bedensel

fonksiyonların uyarılmasında bir organdan

diğerine mesaj iletimi görevini yerine

getirmektedir.

Peptid hormonları; insan koryonik

gonadotropin (HCG), adreno kortikotropin

(ACTH), insan büyüme hormonu (HGH) ve

eritropoietin (EPO)dir. Benzerleri ise kimyasal

olarak üretilmiş doğal olarak vücutta oluşan

peptid hormonlar ile benzer etkileri bulunan

ilaçlardır

Erkeklerde HCG'nin verilmesi, vücuttaki androjenik

steroidlerin normal düzeylerinde artışa yol açar ve

bu, testosteronun verilmesiyle aynı etkiyi gösterir.

HCG'nin kullanımı, baş ağrısı, sinirlilik, depresyon,

yorgunluk ve jinekomastiye (erkeklerde meme

büyümesi) neden olabilir.

ACTH, sporcular tarafından vücutta doğal olarak

üretilen kortikosteroidlerin düzeylerini arttırmak ve

öfori sağlamak amacıyla kullanılır.

İnsan büyüme hormonu, metabolizma ve kas

yapımını etkileyen ve doğal olarak oluşan bir

maddedir.

Bununla birlikte bu ilacın kullanımı ile ilgili tehlikeli

yan etkileri bulunmaktadır. Aşırı HGH kullanımı,

deride kalınlaşma, kulaklar, el ve ayak

parmaklarında büyüme, iç organlarda genişleme,

kemik ve yüz hatlarının büyümesindeki bozulma ile

karakterize edilebilen akromegaliye neden olabilir.

HGH; diyabete, kalp ve tiroid hastalığına, menstrual

düzensizliklere, seksüel istek azalmasına,

iktidarsızlığa ve yaşam sürecinin kısalmasına neden

olabilir.

Eritropoietin hormonu (EPO) böbrekler tarafından

salınır ve kırmızı kan hücrelerinin üretimini uyarır.

EPO, bazı sporcular tarafından dayanıklılık

sporlarında, kırmızı kan hücrelerinin sayısını ve

buna bağlı olarak kaslara oksijen taşınımını

arttırdığı için kullanılmaktadır.

Enjekte edilebilen EPO'nu kullanımı, kan

pıhtılaşması, felç ve kalp hastalıkları riskinin artması

gibi ciddi sağlık riskleri taşımaktadır. Eğer aynı

iğneyi birden fazla sporcu kullanmışsa, sarılık

(hepatit) ve AIDS gibi enfeksiyon hastalıklarının

bulaşma riski vardır.

IOC tarafından bildirilen ve sporcular

tarafından kullanımı kısıtlı olan

maddeler de vardır; bunlar 5 ana grup

altında toplanır:

1- Alkol

2- Marihuana

3- Lokal anestezikler

4- Kortikosteroidler

5- Beta-blokerler

Kullanımı kısıtlı maddeler

Alkol, yasaklı olmamasına karşın

ulusal ve uluslararası federasyonların

isteği üzerine, örneğin eskrim ve

pentatlon gibi spor dallarında

sporcularda alkol düzeyi ölçülebilir.

Marihuana, IOC tarafından kısıtlı

kullanımı olan maddeler sınıfında olup,

Türkiye'de kullanımı kanuni açıdan

yasaktır. Bazı spor dallarında ulusal ve

uluslararası federasyonların isteği

üzerine kontrol edilebilir.

Lokal anestezikler, ancak aşağıdaki koşullar

yerine getirildiği zaman kullanılabilirler:

- Kokain dışında prokain, ksilokain, karbokain ve

benzer analjezikler kullanıldığında,

- Lokal enjeksiyon uygulandığında (i.v. enjeksiyona

izin verilmemektedir),

- Uygulanan ilaçların içinde epinefrin gibi

vazokonstriktörler bulunmadığı durumlarda,

- Tıbbi olarak kullanımı yazılı bir belge ile

kanıtlandığı durumlarda.

Kortikosteroidlerin kullanımı; yüzeysel (topikal)

uygulama (kulak, göz ve deri), solunum yolu ile

(inhalasyon) uygulanması (astım, allerjikrinit), lokal

ve eklem içine (intraartiküler) enjeksiyon dışında,

yasaklanmıştır.

Kortikosteroidlerin ağızdan, kas veya damar içine

enjeksiyon ile kullanımı izinli değildir. İzinli bazı

antienflamatuvar ilaçların isimleri ise Doping

Kontrol Merkezi'nden elde edilebilir.

Beta-blokerler, kalp hastalıklarında

kullanılan kan basıncını düşürüp kalp

atışlarını azaltan ilaçlardır. Bu ilaçlar, aynı

zamanda migren tedavisinde ve el

titremelerinin önüne geçilmesinde kullanılır.

Beta-blokerlerin, kalp atış hızını düşürerek

atıcılık ve okçuluk gibi spor dallarında kolun

sallanmaması ve parmakların titrememesi

için kullanılması hakça bir yarış kavramına

karşıdır.

Sporcunun dayanıklılık performansını

azaltıcı etkisinin yanı sıra, beta-blokerlerin

kullanılması sonucu kalp hastalıkları, astım,

depresyon, uykusuzluk ve cinsel problemler

ortaya çıkmaktadır.

Vitaminler ve mineraller yasaklı değildir.

Ancak bunları çok miktarda kullanan

sporcuların çıkabilecek sağlık problemlerine

dikkat etmeleri gerekmektedir.

Kullanımı izinli olan maddeler

Bazı bitkisel ürünler yasaklı maddeleri

içermektedir. Yasaklı maddeleri içeren bu

bitkiler (bazı bitki çayları gibi) yasaktır. Bu

nedenle genelde Uzak Doğu kökenli bitkisel

çayların kullanılmadan önce ne tip etken

madde içerdikleri kontrol edilmeli veya

Doping Kontrol Merkezi'ne sorulmalıdır.

Amino asitler yasaklı değildir.

Sporcular arasında en yaygın inançlardan

biriside Protein bakımından zengin

yiyeceklerin (Özellikle hayvansal kaynaklı)

vücut kas kitlesinde artışa neden olacağıdır.

Diyetle alınan proteinler, kas kitlesinin

gelişimi için gerekli amino asitleri sağlarlar.

Sporcular almaları gereken proteinin vücut

ağırlıkları ve spor dalları ile orantılı olması

gerektiğini unutmamalıdırlar. Geniş vücut

kitlesine sahip olanların protein ihtiyaçları

daha fazla olacaktır.

Tedavi amaçlı kullanım ayrıcalığı (TAKA):

Sporcular herkes gibi bazı durumlarda

tedavi amacıyla ilaç kullanabilirler.

Tedavi amacıyla alınan ilaçlar içerisinde

yasaklı maddeler bulunabilir. Bu durumda

önceden uluslararası federasyonunuza ya

da dopingle mücadele kuruluşuna TAKA

(Therapeutic Use Exemption-TUE) için

başvurulur ve gerekli izin alınır.

Bu süreç, bir spor organizasyonundan 21

gün önce tamamlanmalıdır.

IOC tarafından bildirilen yasaklı yöntemler 2

ana grup altında toplanır:

1- Kan dopingi

2- İdrarın farmakolojik, kimyasal ve fiziksel

olarak işlem görmesi.

Yasaklı doping yöntemleri

Kan dopingi, kan ve kan ürünlerinin, kanın

oksijen taşıma kapasitesini ve dolayısıyla

aerobik atletik performansı arttırmak

amacıyla damardan verilmesi yöntemine

verilen isimdir. Kan dopingi için kullanılan

kan, sporcunun kendi kanı olabileceği gibi

başkasına da ait olabilir.

Atletik performansın arttırılması için

sporculara damardan kan verilmesi, spor

ahlakına aykırıdır.

Kan dopingi aynı zamanda tehlikeli sağlık

problemleri de oluşturmaktadır.

İdrarın farmakolojik, kimyasal ve fiziksel

olarak işlem görmesi; üzerinde doping

kontrolü yapılacak idrarın bütünlüğünü,

özelliğini bozmaya yönelik yöntem ve

maddelerin kullanımıdır.

İdrar söktürücü kullanma, sporcunun kendi

idrarı yerine sonda ile başkasının idrarını

verme, idrarı değiştirme, idrarın

bütünlüğünü bozma, probenesid ve benzeri

maddelerle böbrekten doping maddesinin

idrarla atılışını önleme, bromantan ve

epitestosteron vererek testosteron ve

epitestosteron tayinini engelleme bu grup

içinde değerlendirilir.

doping ilaç kullanımının tarihçesi

Doping neden yasaklanmıştır?

Doping,

sporun temel prensiplerine aykırıdır;

sporcuların haksız avantajlar elde

etmelerine neden olur;

bazı doping maddeleri ve

yöntemlerinin sporcu üzerinde yan

etkileri olur.

Doping kontrolü nedir?

Doping kontrolü,

sporcuların seçimi;

idrar numunelerinin toplanması;

analizi;

sonuçların yorumlanması işlemlerini

içermektedir.

Doping kontrol analizleri halen daha çok idrar

örneklerinde yapılmaktadır.

Yakın bir gelecekte doping kontrol analizlerinin

daha geçerli ve kesin sonuç vermesi için, idrar

örnekleri yerine kan örneklerinin alınması ve bu

işlemin yaygınlaşması planlanmaktadır.

Doping kontrolü için sporcunun seçimi,

yarışmalarda veya çalışma kamplarında

yapılır.

Yarışma dışı doping numunesi alım işlemi,

yıl boyunca herhangi bir zamanda önceden

yapılan bir uyarı sonucunda veya hiç haber

vermeksizin yapılmaktadır.

Doping Kontrolleri Ulusal ve Uluslararası

Dopingle Mücadele Kuruluşları tarafından

organize edilmekte ve yönetilmektedir.

Dünyadaki Dopingle Mücadele çalışmaları Dünya

Anti-Doping Ajansı (World Anti-Doping Agency –

WADA) tarafından konulan kurallarla organize

edilmektedir.

WADA 1999 yılında kurulmuş ve 2003 yılı Mart

ayında Danimarka nın Kopenhag kentinde kabul

edilen Dünya Anti-Doping Kodu (World Anti-

Doping Code) uyarınca tüm dünyada dopingle

mücadelede etkin duruma gelmiştir.

Ulusal ve Uluslararası Dopingle Mücadele

Kuruluşları doping kontrollerini kabul edilen

uluslararası standartlara uygun yapmak

zorundadır. Bu standartlar Dünya Anti-Doping

Ajansı ve/veya Uluslararası Spor Federasyonları

tarafından yayınlanmaktadır.

Yarışma süresince veya bir takvime bağlı

sporcu çalışma kamplarında yürütülen

önceden programlanmış doping numunesi

alım işlemleri, “ilan edilmiş doping kontrolü”

olarak sınıflandırılır.

İlan edilmiş doping kontrolü için sporcular,

doping kontrolü için genel olarak aldıkları

derecelere göre veya ilgili kurulların

oluşturduğu bir protokol sonucunda

seçilmektedirler.

Seçilen sporcuya yarışma sonunda verilen

çağrı formu ilgili kişi tarafından imzalanıp

onunla Doping Kontrol İstasyonu'na kadar

birlikte gelmesi istenir. Bunun yapılmaması,

bir reddetme olarak rapor edilir ve bu davranış

dopingle ilgili bir suçtur.

İlan edilmemiş doping kontrolü

işlemlerinde; Bağımsız Doping Kontrol

Görevlileri sporcuyu arayarak 36 saat

içerisinde bir Doping Kontrol İstasyonu'nda

bulunmasını isteyebildiği gibi sporcunun

çalışma veya yarışma bölgesine giderek

kendisine duyuru formunu verebilir.

1- Kayıt

2- Toplama Kaplarının Seçimi

3- İdrar Numunesinin Verilmesi

4- Saklama Kaplarının Seçimi

5- İdrar Numunelerinin Bölünmesi

6- pH ve Yoğunluk Kontrolü

7- Kod Numarasının Yazılması

8- İdrar Numunelerinin Ambalajlanması

9- İmza Atma

10- Sporcuya Ait Kopyanın Alınması

Doping Kontrol İstasyonu'nda

neler olur?

Kayıt sırasında görevli, sporcuya adını sorar,

kimliğini kontrol eder ve son 10 gün içerisinde

kullandığı ilaçları, özel besin ve bitkisel

ürünleri ilgili forma kaydeder.

Sporcunun, aldığı tüm ilaçları bildirmesi,

kendisi için yararlıdır.

Burada bildirilecek ilaçlar, ceza durumunda

hafifletici nedenler olabilir.

Sporcu Doping Kontrol İstasyonu'na yanında birisini getirmeli; su, kola,

bira gibi ufak ve orijinal ambalajlarında çeşitli içecekleri bulundurmalıdır.

İdrar numunesi vermeye hazır olduğunda,

sporcudan doping numunesi alım

istasyonunda bulunan toplama kaplarından bir

tanesini seçmesi istenir.

Sporcudan, bir görevlinin yakın gözetiminde

seçilen kap içerisine en az 100 ml olmak

üzere idrar vermesi istenir. Bu sırada

sporcunun diz altından göğüs üstüne kadar

soyunması gerekir.

İdrar numunesinin, sporcunun kendisi

tarafından ve doğru yöntemle verildiğinden

emin olunması için sporcunun görevli

tarafından yakından gözlenmesi

gerekmektedir.

Sporcu gerekli olan en az 100 ml idrarı verene kadar birkaç dakika ile

birkaç saat arasında beklenebilir.

Sporcudan, verilen idrar numunesini koymak

için 2 tane saklama kabını seçmesi istenir.

İdrar numunesi, seçilen "A" ve "B" şişelerine

sporcu tarafından paylaştırıldıktan sonra

şişelerin ağızları görevli tarafından kapatılıp

özel bir şekilde mühürlenir. Eğer numune

miktarı az ise "A" şişesine en az 50 ml olacak

şekilde idrar konulmalıdır.

Laboratuvarda yapılan analizlerde, "A" numunesinde bir veya daha çok

yasaklı madde bulunması halinde, sporcunun yanında yapılan "B"

şişesindeki numune analizi ile "A“ daki sonucun doğru olup olmadığı

kesinlik kazanır.

İdrar numunesi seçilen "A" ve "B" şişelerine

sporcu tarafından paylaştırıldıktan sonra idrar

toplama kabında kalan idrarın pH değeri

(asitlik derecesi) ve yoğunluğu, görevli

tarafından kontrol edilip, sonuçlar kaydedilir.

Görevli, numunelere ait kod numaralarını 2

ayrı etiket üzerine yazar ve etiketleri ait

olduğu şişe ve kaplar üzerine yapıştırır. Kod

numaraları daha sonra ilgili formlara da işlenir.

Görevli, idrar numunelerini taşıyan "A" ve "B"

şişelerinin ağızlarını özel olarak kapatıp,

şişeleri ait oldukları kaplar içine ayrı ayrı

yerleştirir. Özel bir kilit ile kilitlendikten sonra

kilit numaraları ilgili formlara işlenir.

Sporcudan, bütün işlemler tamamlandıktan

sonra doping numunesi alım işlemlerinin

kurallara uygun olarak yapıldığını belirtmek

için doping kontrol formunun ilgili yerini

imzalaması istenir.

İmzalanan doping kontrol formunun bir

kopyası sporcuya verilir. Bu kopya, sporcu

tarafından saklanmalıdır. İşlemleri

tamamlanan sporcu istasyonu terk eder.

Toplanan idrar numuneleri, güvenlik altında,

IOC tarafından ruhsatlandırılmış bir

laboratuvara en hız yolla gönderilir.

Laboratuvarda önce "A" numunesi analiz

edilir. "B" numunesi ise güvenli bir şekilde

saklanır.

Sporcular Doping Kontrol

İstasyonu'nu terk ettikten sonra

idrar numuneleri ne olur?

Doping kontrol laboratuvarlarının sonuçlarının

geçerli olabilmesi için her yıl WADA – World Anti-

Doping Agency (Dünya Anti-Doping Ajansı)

tarafından kontrollerinin yapılarak onaylanmaları

(akredite edilmeleri) gereklidir.

Onaylanmamış laboratuvarlardan alınan doping

kontrol analiz sonuçlarıyla sporculara ceza vermek

yasal sorunlara neden olmaktadır. Bu nedenle

doping kontrol örnekleri, onaylanmış

laboratuvarlarda analiz edilmektedir.

Günümüzde sayıları zaman içinde değişmekle

birlikte akredite edilmiş otuza yakın doping kontrol

laboratuvarı bulunmaktadır.

Ankara’da Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi

bünyesinde 1989 yılında kurulmuş bir doping kontrol

laboratuvarı bulunmaktadır. Laboratuvar 2003

yılında Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından

onaylanmıştır.

Eğer "A" numunesi analizi pozitif sonuç

verdiyse; sonuç, ilgili federasyon tarafından

sporcuya bildirilir. "B" numunesinin açılması

ve analizinin istenilip istenilmediğini sorulur.

Sporcu, "A" numunesinin açıklanan sonucuna

itiraz edebilir. İkinci analiz, sporcunun ve

getireceği ilgili kişinin huzurunda "B"

numunesi üzerinden yürütülerek son karar

verilir.

"B" numunesi, "A"daki sonucu doğrulamak

amacıyla analiz edilir. Sporcu, "B"

numunesinin analizinde başından itibaren

bulunabilir. Eğer sporcu, herhangi bir nedenle

"B" numunesinin analizinde bulunamazsa,

bağlı olduğu federasyonun tayin edeceği kişi

ile de temsil edilebilir.

Eğer "B" numunesi sonuçları "A" numunesini

doğruluyorsa, bu durum sporcuya bildirilir.

Sporcu, ilgili yasa ve yönetmelikler

çerçevesinde cezalandırılır.

Eğer "B" numunesinin analizi sonucunda

herhangi bir yasaklı madde bulunmazsa test

negatif sayılır.

Doping pozitif test için yasaklı maddelerin idrar içindeki

derişimleri

Doping kontrol akış şeması

GSGM veya ilgili bağımsız federasyon,

doping analiz sonuçlarını ilgili kuruluşlara

(kamuoyuna) duyurmaya yetkilidir.

Ulusal bağımlı ve bağımsız federasyonlar, kendi

kuralları içerisinde ve uluslararası kurallara uygun

bir şekilde, doping suçları saptanan sporculara

cezalarını verir.

Dopingle Mücadele Kurallarına aykırı davranan

sporculara ceza verme yetkisi

Ulusal ve Uluslararası Federasyonlardadır.

Doping suçlarında cezalar

4 Şubat 1999’da İsviçre’nin Lozan kentinde,

"Sporda Doping Dünya Konferansı“nda

hazırlanan bildiride konu başlıkları:

1. Eğitim, dopingin önlenmesi ve sporcuların hakları

2. Dopingle Mücadelede Olimpik Hareket İlkeleri

3. Cezalar

4. Uluslararası Dopingle Mücadele Kurulu (Ajansı)

5. Uluslararası Olimpiyat Komitesi, Uluslararası Spor

Federasyonları, Ulusal Olimpiyat Komitelerinin ve

Spor Yüksek Mahkemesi'nin Sorumlulukları

6. Olimpik Hareket ve kamu oyu ile olan işbirliği

Temel doping maddelerini veya yasaklanmış yöntemleri ilk

kez kullanan sporcular için uygulanacak en az ceza

sporcunun tüm yarışmalardan iki yıl süre ile men edilmesidir.

Ancak, özel ve ayrıcalıklı durumlarda Uluslararası Spor

Federasyonlarının ilgili kurullarınca ele alınmak üzere, ilk kez

doping kullanan sporcular için uygulanacak olan iki yıl

yarışmalardan men cezasında farklı uygulamalar yapılabilir.

Ek cezalar veya farklı ölçüm kriterleri ortaya konabilir.

Dopingle Mücadelede Olimpik Hareket İlkelerini zedeleyen ve

suçlu bulunan antrenör ve idarecilere çok daha büyük cezalar

uygulanabilir.

Uluslararası Olimpiyat Komitesi her yılın ilk

aylarında hangi maddelerin ve yöntemlerin yasaklı

kapsamına girdiğini bildiren bir doping listesi

yayınlamaktadır. Genellikle bir önceki yılın listesine

eklemeler veya çıkarmalar yapılan bu listeler ilgili

Federasyonlara gönderilir.

WADA’nın her yıl yayınladığı yasaklı madde ve

yöntemler listesi o yılın 1 Ocak gününden 31 Aralık

gününe kadar geçerli olmaktadır.

Bu listede bulunan yasaklı madde ve yöntemlerin

tedavi amaçlarla bile olsa sporcular tarafından

kullanılması yasaktır.

Sporcular kullanacakları ilaçların yasaklı listesine

girip girmediğini bir hekime danışarak öğrenmek

zorundadırlar.

Listede yer alan yasaklı maddeleri kullandığı

saptanan sporcular dopingli sayılarak ceza alırlar.

WADA tarafınca yayınlanan

Sporcular Tarafından Kullanımı Yasak Olan

Maddeler ve Yöntemler Listesi

1 Ocak 2007

I-YARIŞMA VE YARIŞMA DIŞINDA KULLANIMI YASAK OLAN MADDE

SINIFLARI:

S1. Anabolik maddeler

S2. Hormonlar ile bunların benzerleri

S3. Beta-2-agonistler

S4. Anti-östrojenik aktivite gösteren maddeler

S5. Diüretik ve diğer siliciler

II-KULLANIMI YASAK OLAN YÖNTEMLER

M1. Oksijen transferini arttıranlar

M2. Kimyasal ve fiziksel uygulamalar

M3. Gen dopingi

III-YARIŞMADA KULLANIMI YASAK OLAN MADDE SINIFLARI

S1’den S5’e ve M1’den M3’e kadar olan kategorilere ek olarak:

S6. Uyarıcılar

S7. Narkotik analjezikler

S8. Kannabinoidler

IV-BAZI SPOR DALLARINDA KULLANIMI YASAK OLAN MADDE SINIFLARI

P1. Alkol

P2. Beta-blokerler

ÖZET

“Ben sporcunun

zeki, çevik ve aynı

zamanda

ahlaklısını severim.”

Kaynaklar: http://www.guresdosyasi.com/doping.html (erişim, 23.10.2007)

http://www.geocities.com/sporda_doping/index.html (erişim, 23.10.2007)

http://www.tdkm.hacettepe.edu.tr/doping/index.html (erişim, 23.10.2007)

http://spor.hekimi.com (erişim, 16.11.2007)

Sunumu için,

Kadim Dost Sayın Sadun TEMOÇİN’e…