İNŞAAT ATIKLARININ GERİ DÖNÜŞÜMÜ,ASFALTTA KULLANIMI VE ASFALTTA GERİ

DÖNÜŞÜM SİSTEMLERİ

Dr. İbrahim SÖNMEZİSFALT A.Ş.

Genel Müdür Yardımcısı

1. GİRİŞ• Atıkların hammadde gibi kullanılarak yeni bir maddeye

dönüştürülmesine geri dönüşüm denir. Ekonomik zorluklarlakarşı karşıya bulunan ve kalkınmakta olan ülkelerin de tabiikaynaklarından uzun vadede ve maksimum bir şekildefaydalanabilmeleri için atık israfına son vermeleri, ekonomikdeğeri olan maddeleri geri kazanma ve tekrar kullanmayöntemlerini araştırmaları gerekmektedir.

• Atık malzemelerin alternatif kullanım alanlarının bulunmasıson yıllarda Ülkemizde giderek önem kazanmaya başlamıştır.Endüstriyel atıkların inşaat sektörünün değişik dallarındakullanılması ile; büyük hacimlerde kullanıma olanaksağlanabilecek, sınırlı doğal kaynakların hızlı tüketiminiönleyebilecek, ekonomik kazanç sağlayabilecek ve atıklarınsebep olduğu çevre problemlerine bir ölçüde çözümgetirebilecektir.

2. NEDEN GERİ DÖNÜŞÜM?• Dünyanın pek çok ülkesinde ortaya çıkan çevre sorunlarının

temelinde, ekonomi ve çevre arasındaki dengesizlikyatmaktadır. İnsanoğlu, bir yandan hızla gelişen bilim,teknoloji ve sanayi ile ekonomik açıdan yaşam kalitesiniyükseltirken diğer yandan da doğaya zarar vermektedir.

• Plansız endüstrileşme, sağlıksız kentleşme, bölgesel savaşlar,tarımda kimyasal maddelerin bilinçsiz kullanımı ve gerekliönlemler alınmadan yoğun üretime geçen sanayi tesislerininyarattığı kirlilik sonucu bugün karşımıza çok olumsuz tablolarçıkmaktadır.

• Atık malzemeler; çöpler, plastikler, camlar, tıbbi atıklar, birüretim prosesi sonucu ortaya çıkan malzemeler veya kullanımömrünü tamamlamış malzemeler olabilir. Atık maddelerintoplanma, taşınma, prosesten geçirilme ve ortadankaldırılması atık yönetimi olarak bilinmektedir.

2. NEDEN GERİ DÖNÜŞÜM?

• Asfalt karışımlarının 2 ana hammaddesi vardır:– Agrega : % 95 (ağırlıkça)– Bitüm : % 5 (ağırlıkça)

• Agrega, taşocaklarından yani doğal malzemeden,bitüm ise rafinerilerden petrolün damıtılması ileelde edilmektedir. İnşaat atıklarında ise her ikisinide bulmak mümkündür. Beton ve molozatıklarının içinden agrega ayırt edilebildiğinde,çatı ve membran atıklarından da bitüm ayırtedilebildiğinde her iki malzemeyi de asfaltkarışımlarında kullanabilmek mümkündür.

2. NEDEN GERİ DÖNÜŞÜM?• Geri dönüşüm ile doğal kaynakların korunmasına katkı sağlanır. Doğal

kaynaklarımız dünya nüfusunun artması ve tüketim alışkanlıklarınındeğişmesi nedeni ile her geçen gün azalmaktadır. Bu nedenle malzemetüketimini azaltmak, değerlendirilebilir nitelikli atıkları geri dönüştürmeksureti ile doğal kaynaklarımızı verimli kullanmak zorundayız. Dolayısıylageri dönüşüm doğal kaynaklarımızın korunması ve verimli kullanılması içinson derece önemli bir işlemdir.

• Asfalt ve beton , agrega ve bitümün/çimentonun belli oranlarda ve belliortamlarda karıştırılması ile elde edilen belli bir esneme/rijitlik kabiliyetiolan, belli oranlarda sıkışabilen bir malzemelerdir. Agrega, ise, yolyapımında kullanılan ana malzemedir. Kum, çakıl, kırmataş, cüruf ve diğermineral bileşiklerin bağlayıcılı bir ortamda bir araya getirilmiş şeklidir.Bitüm ise, doğal kökenli hidrokarbonların bir karışımı veya pirojenik kökenli(doğal, ısı etkisiyle meydana gelen ergime sonucu oluşan) hidrokarbonlarınbir karışımı ya da bunların her ikisinin bir kombinasyonu olup çok defabunların sıvı, yarı-katı veya katı halde olabilen, metal dışı türevleri ile birarada bulunan, yapıştırıcı özelliği olan bir malzemedir . Çimento, esasolarak, doğal kalker taşları ve kil karışımının yüksek sıcaklıkta ısıtıldıktansonra öğütülmesi ile elde edilen hidrolik bir bağlayıcı malzeme olarak

tanımlanır.

3. İNŞAAT SEKTÖRÜNDE GERİ DÖNÜŞÜM

• Hammaddenin en çok tüketildiği sektörlerden birisi de inşaatsektörüdür. İnşaat sektörü, imalat süreçlerindeki girdileri asgaridüzeye indirmeye, hammaddelerin kullanılmasını, enerji tüketimini,emisyonları ve mekan kullanımını mümkün olduğu kadar azaltmayaçalışmaktadır .

• Bu sektörde tüketilen malzemelerin başında beton, asfalt, ahşap,çatı atıkları, alüminyum, demir gibi malzemeler gelmektedir. Bu türmalzemeler geri dönüşümde çok yaygın olarak kullanılan diğerönemli malzemelerdir. Amerika'da asfalt malzemedeki geridönüşüm oranı % 80'dir. Bu değerden alüminyum, cam, plastik gibigeri dönüştürülebilen malzemelerden daha fazla geridönüştürüldüğü anlaşılmaktadır. Talep ve tüketim açısındanbaktığımızda geri dönüşümün özellikle inşaat alanında yaygın birşekilde uygulanmasının önemli miktarlarda ekonomik ve hammaddekaynağı sağlayacağı görülebilir .

3.1. BETONDA GERİ DÖNÜŞÜM• Beton malzemesi inşaat sektöründe en çok kullanılan malzemedir. Mimari ve

peyzaj amaçlı yapılarda çok geniş şekil, renk, doku ve kaplama seçenekleriniuygulayabilmek için betonun sağladığı olanaklardan yararlanılır.

• Bir bina yada yapının yıkılması gerektiği zaman, elde edilen eski beton, kırılarakbeton agregası yada yollarda zemin altımalzemesi olarak yeniden kullanılabilir.Betonun ağır matriksi yapısı, aynen veya çok az güç ve performans kaybınauğrayarak kullanılabilen ideal bir geri dönüşümlü malzeme yapar.Kullanılmadan iade edilen betonun hemen yada daha sonra betonkarışımlarında kullanılmasını veya beton ürünü, yol malzemesi yada inşaatdolgu malzemesi olarak yeniden kullanılmasını sağlayan sistemler de vardır .

• Uygulamalar, her bir metreküp betondan yaklaşık olarak 0,60 metreküp betongeri dönüştürülmektedir. Bozulan beton yollar, yıkımı gerçekleştirilen eskibinalar bir beton agrega geri dönüşüm şantiyesinde kırılıp ayrıştırıldıktan sonrayeniden kullanıma hazır granüle malzeme haline dönüştürülmektedir. AvrupaÜlkelerinde geri dönüştürülmüş beton agregalar çeşitli uygulamalarda çok sıkkullanılmaktadır Burada yapılan çalışmalar geri dönüştürülmüş betonagregalarının normal agrega yerine veya beton üretiminin yapısal olmayanuygulamalarında kullanılabileceğini göstermiştir. Geri dönüştürülmüş betonagregaları özellikle yol inşaatı için temel dolgu malzemesi olarakkullanılmaktadır .

3.2. MERMER SEKTÖRÜNDE GERİ DÖNÜŞÜM• Üretimi ve işlenmesi esnasında meydana gelen atık miktarı % 60'lara ulaşan

mermer sektörü de yeniden kullanım için önemli miktarlarda hammadde açığaçıkarmaktadır. Meydana gelen atıklar toz ve parça atıklar olmak üzere ikiyeayrılmakta ve bunlar çeşitli şekillerde değerlendirilmektedir. Mermer toz atıklarıözellikle mermer işleme fabrikalarının civarında önemli çevre sorunlarıoluşturmaktadır Bu nedenle bu malzemelerin yol üst yapı inşaatındadeğerlendirilmesi ekonomiye ve çevreye önemli bir katkı getirecektir Filler, bitümlükarışımlarda ince agrega oranını arttırmak, boşluk miktarını azaltmak ve yükseksıcaklıklarda asfalt betonunun deformasyona karşı dayanımını arttırmak içinkullanılır. Bunun dışında mermer toz atıkları sıva katkı malzemesi, çimentoüretiminde katkı malzemesi, kireç üretiminde, refrakter malzeme olarak inşaatsanayinde çeşitli şekillerde kullanılmaktadır . Mermer toz atıklarından yararlanılandiğer önemli alanlardan biriside bozuk zemin özelliklerinin iyileştirilmesindekimyasal katkımaddesi olarak kullanımıdır.

• Mermer tozunun filler katkı malzemesi olarak kullanıldığı bir diğer yapı malzemeside betondur. Yapılan araştırmalar beton üretiminde ince malzeme oranının yaklaşık% 10'nun mermer tozu ile değiştirilmesi halinde basınç dayanımında belirli bir artışolduğunu göstermiştir. Betonda basınç dayanımını belirleyen önemli özelliklerdenbiriside agregaların özellikleridir. Mermer kökenli agregaların aşınma ve danedayanımlarının düşük olmasının bilinmesine karşın belirli beton sınıflarındamermer kökenli agregalar kullanılabilmektedir.

3.3. ÇATI ATIKLARINDA GERİ DÖNÜŞÜM• Asfalt betonu kaplamaların performanslarının iyileştirilmesi amacıyla çok

çeşitli katkı maddeleri kullanılmaktadır. Katkı maddeleriyle modifiye edilenbitümlü karışımların performansları incelenerek, katkıların karışımakazandırdıkları özellikler tespit edilmeye çalışılmaktadır. Bitüm veyabitümlü karışımların modifiye edilmeleriyle yol üstyapılarında oluşabilecekdeformasyonlara karşı, kaplamaların daha yüksek dirençli olmasısağlanmaktadır. Modifiye edici katkı maddelerin bu olumlu yönlerininyanında olumsuzluk olarak sayılabilecek tek özellikleri ise karışımmaliyetlerini yükseltmeleridir. Atık katkı maddelerinin BSK içinde modifiyeedici olarak kullanılması durumunda maliyetlerin yükselmesi söz konusuolmayacaktır.

• Şıngıl parçaları öğütülerek granül hale getirilmiş ve bitümlü sıcak karışımüzerindeki etkilerini tespit etmek için laboratuar ortamında deneyseluygulamalar yapılmıştır. Laboratuar çalışmaları kapsamında, karışımstabilitesinin belirlenmesi amacıyla Marshall stabilitesi deneyi, trafikyükleri altındaki davranışlarının belirlenmesi amacıyla da tekerlek izideneyi yapılmıştır. Ülkemizde şıngıl atıkları henüz ciddi problem teşkiledecek düzeyde olmasa da, her geçen gün artan miktarı göz önünealındığında, çevre kirliliği açısından problem olmadan kullanım alanlarınınaraştırılıp bulunması önem taşımaktadır.

3.4. ÇATI ATIKLARINDA GERİ DÖNÜŞÜM

• Şıngıl atıkları öğütülerek 50/70 bitümle birlikte %1,5 oranındakullanıldığında, Bitümlü Sıcak Karışımlar (BSK) üzerinde olumlu etkigöstermektedir. Atık şıngıl parçaları katılarak hazırlanan karışımlarınMarshall stabilite değerleri, geleneksel karışımlara göre yaklaşık%16 daha düşüktür. Bununla birlikte stabilite değerleri şartname altsınır değerlerinin üzerindedir. Şıngıl atıklarıyla hazırlanankarışımlarda oluşan tekerlek izi derinlikleri geleneksel karışımlardaoluşan tekerlek izi derinliğinden yaklaşık %50 daha az çıkmıştır.Şıngıl bünyesinde bulunan bitüm dolayısıyla, %0,3 oranında bitümtasarrufu yapılailir. Şıngıl atıkları kullanılarak yol üstyapıkaplamalarında oluşan tekerlek izi problemlerinin çözümüne katkısağlanabilir. Şıngıl atıkları bitümlü sıcak karışımlara (BSK) katılarakçevre temizliğine önemli ölçüde katkılar sağlanabilir.

3.5. CAM ATIKLARINDA GERİ DÖNÜŞÜM

• Cam kırığının, yol üstyapı kaplamalarında kullanılan bitümlü sıcakkarışıma ilave edilmesinin, yol güvenliği açısından büyük önemtaşıyan sürtünme katsayısı ile yol yüzeyinin görünebilirlik katsayılarıgibi, trafik ve yol güvenliğine ait özelliklerin tespitinin yanı sıra,karışım performansına etkisi de tespit edildiği bilinmektedir.

• Bitümlü Sıcak Karışıma ebatları 0–5 mm arasında değişen granülcam malzeme katılarak, 135˚C sıcaklıkta ve 75 darbe sıkıştırmaenerjisiyle briket numuneleri hazırlandı. Cam atıklarının oranları %5,%10 ve %15 olarak tespit edildi ve her bir orandan belirli sayıdabriket numunesi üretildi. Cam kırığının permeabilite probleminigidermek ve soyulma mukavemetini güçlendirmek amacıylakarışıma %2 oranında kireç ilave edildiğinde olumlu sonuçlaralınmıştır.

3.5. CAM ATIKLARINDA GERİ DÖNÜŞÜM• Atık cam katkısıyla hazırlanan bitümlü sıcak karışımlar (BSK), geleneksel karışımlara

göre düşük stabilite seviyesinde kalmakla birlikte, Marshall Stabilitesonuçları şartname alt sınır değerlerinin üzerindedir. Cam katkılıkarışımların Dolaylı Çekme Mukavemeti değerleri düşük sıcaklıklardageleneksel karışımlara göre yüksek, ancak sıcaklığın yükselmesiyle birliktebu yükseliş yön değiştirerek, yerini daha düşük değerlere bırakmaktadır.Rijitlik Modülü değerleri 5˚C ve 25˚C’de rijit üst sınır düzeyi üzerinde kaldığıhalde, numuneler uygulanan yüklere dayanım gösterebilmekte, ancak 40˚Csıcaklıkta %10 (CM2) ve %15 (CM3) atık cam katkılı numuneler yüklemeyedayanamayarak dağılmaktadır. Atık cam katkılı karışımlarla yapılankaplamaların geleneksel karışımlara göre daha rijit olduğu ve düşük sıcaklıknedeniyle meydana gelebilecek çatlak oluşumu potansiyeline karşıdirenimi düşürdüğü tespit edilmiştir. Elde edilen veriler ışığında atık camkırığının bitümlü sıcak karışıma, modifiye edilmeden, katılabilecek enuygun oranı %10’dur.

• Atık cam katkı maddesinin esnek üstyapı kaplamalarında yolun kaymadirenci ve görünebilirlik özelliklerini arttırdığı görülmektedir. Cam katkılısıcak karışımların rijitlik özelliği, BSK’da sıcak iklimlerin hakim olduğubölgelerde, başta kalıcı deformasyonlar olmak üzere, stabilite ve çekmemukavemeti gibi diğer özellikler açısından geleneksel (katkısız) karışımlaragöre daha az direnç göstermektedir .

4. ASFALTTA GERİ DÖNÜŞÜM VE GERİDÖNÜŞÜM SİSTEMLERİ

• Yapılan çalışmalar neticesinde önümüzdeki yıllarda üstyapı iyileştirmefaaliyetlerinin yoğun bir şekilde gündeme geleceği açıktır. Bu durumdakazılmış eski BSK tabakalarının içerisinde bulunan ekonomik değeri yüksekbitümlü bağlayıcı ve agreganın belirli işlemlerden sonra yeniden yolyapımında kullanılması maliyetleri azaltacağı gibi, çevrenin korunmasıaçısından da son derece önemlidir.Bununla birlikte, Türkiye'de, hemagrega rezervlerinin hızla tükenmesi, hem de bitüm yönünden dışabağımlılık ve çevre problemlerinin de daha da önem kazanacak olması ile,önümüzdeki 5-10 yıl içinde atık malzemelerin yol yapımında yenidenkullanılması zorunluluğu ile karsı karsıya kalınacaktır .

• Çeşitli kaplama bozulma türleri ve yapısal gereksinimler için günümüzdeçeşitli geri dönüşüm metotları mevcuttur. Asfalt geri dönüşüm verehabilitasyon birliği (Asphalt Recycling and Reclaiming Association-ARRA)beş farklı geri dönüşüm tekniği tarif etmektedir: Soğuk düzeltme (coldplaning), sıcak geri dönüşüm (hot recycling), sıcak yerinde geri dönüşüm(hot in-place recycling), soğuk yerinde geri dönüşüm (cold in-placerecycling) ve tam derinlikten geri kazanma (full depth reclamation) .

4. ASFALTTA GERİ DÖNÜŞÜM VE GERİDÖNÜŞÜM SİSTEMLERİ

• Bu çalışmada anlatılan yöntem Sıcak Geri Dönüşüm’dür. Sıcak geridönüşüm yöntemini aşağıdaki gibi açıklayabiliriz: Sıcak geridönüşüm asfaltları üretmek için, geri kazanılan asfalt kaplama (RAP)malzemesinin yeni malzeme ve gerekirse katkı ilavesiylebirleştirilerek yapılan dönüşümdür. Hem harmantipi hem de tamburtipi sıcak karışım plentleri geri kazanılmış karışımlar üretmek içinkullanılır. Klasik yöntemlerde olduğu gibi RAP malzemeleri öğütmeveya sökme ve kırma operasyonları ile elde edilebilir. Kazılıp sökülenasfalt tabakası asfalt plentine taşınır. Karıştırma, serme ve sıkıştırmaekipmanı ve prosedürleri BSK üretiminde olduğu gibidir. RAPmalzemesinin yeni karışımda kullanılma oranı eğer RAP malzemesisoğuk olarak karıştırıcıya alınıyorsa %10-%30 arasında, RAPmalzemesi önceden ısıtılarak karıştırıcıya alınıyorsa %80’ leribulabilmektedir. Sıcak karışım geri dönüşümün avantajı önemli biryapısal sağlamlığının olması, geleneksel BSK ile karşılaştırıldığındaona eşit veya daha iyi performans göstermesi ve çoğu yüzeykusurlarına, deformasyonlara ve çatlamalara karsı dirençli olmasıdır.

5. ASFALTTA GERİ DÖNÜŞÜMÜNFAYDALARI

• Bozulmuş asfalt kaplamaların kazılarak bitümlü sıcakkarışımlarda yeniden kullanılması ile genel olarak aşağıdakifaydalar sağlanabilmektedir: Kazınan BSK tabakası tekrarkullanılarak milli kaynakların korunması ve/veyadeğerlendirilmesi ile ekonomik kazanımlar elde edilir.Geridönüşüm, yeni malzeme ihtiyacını azaltarak doğalkaynakların korunması ve atık sahalarının oluşmamasıaçısından çevrenin korunmasına katkı sağlar. Mevcutkaplamanın üzerine yeni kaplama yapılması halindeyansıma çatlaklarının önlenememesi, kot yükselmesi vb.sorunlar giderilebilir. Mevcut kaplama yapısı üzerine kalınbir tabaka eklenmeksizin geri dönüştürülerek dahamukavim bir tabaka elde edilir. Geri dönüşüm, gelenekselyapım teknikleriyle karşılaştırıldığında büyük miktardaenerji tasarrufu sağlayabilir.

6. ASFALTTA GERİ DÖNÜŞÜM NASILYAPILMAKTADIR?

• 6.1. Kaplamanın Kazılması: Kaplamanın sökülmesiamacıyla yapılan birçok metod olmasına rağmengünümüzde en çok kırıcılı kepçelerle yoldan asfaltkırma ve asfalt kazıyıcı makinalar ile yoldaki asfaltınkazılması yöntemi kullanılmaktadır. Her iki yöntemdede geri kazanılacak asfalt kaplamanın geri kazanılanveya kazanılmayan agrega, stabilize, plent mixmalzemeleri gibi malzemeler ile karıştırılmamasıgerekmektedir. Buradaki tüm malzemeler birarayakarıştırılmamalı, malzeme özelliklerine göre ayrı ayrıdepolanmalı, üst üste yığılmamalıdır.

6. ASFALTTA GERİ DÖNÜŞÜM NASILYAPILMAKTADIR?

• 6.2. Kazılan Malzemenin Depolanması: Geri kazanılmış asfaltyığınlarının yüksekliği maksimum 3 metre ilesınırlandırılmalıdır. Bu kısıtlamaların amacı parçalananmalzemelerin ilave yükten ve yüksek hava sıcaklıklarındandolayı birbirlerine yapışmalarını engellemektir. Aynı şekilde,yığın üzerine yükleyici, dozer,kamyon gibi araçlar daçıkmamalıdır. Geri kazanılmış asfalt kaplama hava etkisindenkorunmalı ve olabildiğince de kuru koşullarda tutulmalıdır.Depolama ve aşırı nem durumunu minimuma indirmenin eniyi yolu, büyük bir stoklamaya gerek duyulmayacak şekildeparçalama ve sıcak karışım işlemlerini koordine etmektir. Kışaylarında kırma işlemi yapılırsa, kırılmış malzeme bir örtüaltında saklanmalıdır.

6. ASFALTTA GERİ DÖNÜŞÜM NASILYAPILMAKTADIR?

• 6.3. Kazılan Malzemenin Yeniden Kırılması : Arazidenkazılarak elde edilen kullanılmış malzeme depolandıktansonra kullanılacak asfalt karışımındaki ebatlara göre kırıcıekipmandan geçirilmeli ve elenerek asfalta hazır halegetirilmelidir. Geri kazanımlı asfalt üstyapı karışımlarınındizaynı, genel olarak kullanılan Marshall metodununyanında laboratuar deneyleri de gerekmektedir. Yapılançalışmalarda ilk olarak geri kazanılan asfalt kaplamanınkompozisyonu ve orijinal karışım içine hangi % ilekatılacağı belirlenmiştir. Daha sonraki aşamada ise,laboratuar ortamında karışımın hazırlanmasıdır. Karışımtasarımı hazırlandıktan sonra, asfalt üretimigerçekleştirilmektedir.

6. ASFALTTA GERİ DÖNÜŞÜM NASILYAPILMAKTADIR?

• 6.4. Geri Dönüşüm Asfaltın Üretilmesi: Asfalt plentikullanılarak yapılan uygulama, geri kazanılmış malzemeninyeni hazırlanacak karışıma katılması sekline göre sıcak vesoguk besleme olarak iki kısma ayrılır. Burada plentin özelliğiön plana çıkmaktadır. Plentte bulunan ilave kurutucusayesinde geri kazanılmış asfalt kaplama ısıtılarak yenihazırlanacak karışıma katılması sıcak besleme olarakadlandırılmaktadır. Soğuk beslemede ise ilave kurutucu yokturve kazınmış asfalt malzeme ısıtılmış yeni agregaya mikserdeeklenerek belirli bir süre karıştırıldıktan sonra bitüm ilavesi ilesıcak karışım hazırlanmaktadır. Bu metotla yapılanuygulamalarda geri kazanım malzemesinin kullanım oranı %30’lar civarında kalmaktadır. Ülkemizdeki bu uygulamada gerikazanılmış malzeme plentte soğuk olarak beslenmiştir. Üretimesnasında 4 ayrı üretim tipi bulunmaktadır:

6. ASFALTTA GERİ DÖNÜŞÜM NASILYAPILMAKTADIR?

• Direk Elevatörden Besleme Yapılması: Buradaki uygulamada elemeyapılmamaktadır. Ancak kullanılan malzeme oranı % 10mertebesinde kalmaktadır.

• Malzemenin Kurutucudan (Özel kurutucu girişi bulunanplentlerde) Geçirilerek Elavatöre Verilmesi: Buradaki uygulamadada eleme yapılmamaktadır. Ancak kullanılan malzeme oranı % 35mertebesinde kalmaktadır. Bu yöntem özellikle drum tipi plentleriçin uygundur ancak plentin dryerinde RAP malzemesi katmak içinuygun giriş bulunmalıdır.

• Direk Miksere Malzemenin Verilmesi: Buradaki uygulamada ancakkullanılan malzeme oranı % 20 mertebesinde kalmaktadır. Plentinkapasitesini düşürmektedir ve mikserde oluşan buharlaşma dikkatealınmalıdır.

• İkinci Kurutucuda Malzeme Kurutularak Miksere Verilmesi: Budurumda malzeme orijinal agreganın kurutulduğu kurutucu dışındaikinci bir kurutucuda kurutulmaktadır. Bu nedenle bu tipuygulamada % 50 ve daha fazla oranda RAP malzemesikullanılabilmektedir.

7.KATMA ORANLARI

• Beton atıkları : % 40 - % 60

• Cam atıkları : % 10

• Mermer Atıkları : % 10 - % 80

• Çatı Atıkları : % 2 - % 5

• Asfalt Atıkları : % 10 - % 100

• Temel Kazıları : % 30 - % 70

8. EKONOMİK DEĞERLENDİRME

• Yapılan değerlendirmelerde, normal asfalt üretimiile geri dönüştürülmüş asfalt malzemesi katılmışasfalt üretimi arasında % 20 mertebelerindetasarruf olduğu gözlemlenmiştir. Yıllık üretimbazında hesaplandığında bu oranın çok dahabüyüyeceği açıktır.

• Sistemler geliştirildiğinde bu oranın % 50’ lerekadar varacağı aşikardır. Örnek olarak kullanılmışasfalt malzemelerin tamamının yeniden katılmasısağlanabildiğinde % 55 oranında bir ekonomikavantaj sağlanabilmektedir. Ancak bunun içinyapılması gereken ilave tesisler ve de kimyasalkatkılar gerekmektedir.

9. SONUÇLAR

• Geri kazanım ile;– Daha az agrega, çimento ve bitüm kullanımı ile doğal

kaynak tüketimi azalacak,– İnşaat atıklarının kontrolü (toplanması taşınması ve

depolanması) sırasında oluşan çevresel etkiler, hava,su ve toprak kirlililiği, enerji tüketimi, gürültü,kazaların önlenmesi v.b. kirliliğin kaynakta kontrolüsağlanacak,

– Yeni asfalt üretim maliyetlerinin azalması, aynımiktarda kaynak kullanılarak daha fazla asfalt yolyapımı ile ekonomik kazanç sağlanacaktır.

9. SONUÇLAR

– Atıkları daha ekonomik olarak temin edebilmek buanlamda önemli olacaktır.

– Taşocakları ve çevrelerinde atık olarak bulunan tümmalzemelerin kullanımı önemli olacaktır.

– İnşaat atıklarını depolarken kategorize etmek işioldukça kolaylaştıracak hatta kullanımı arttıracaktır.

– Asfalt yapısı itibariyle bünyesine herşeyi kabul edebilirbir malzemedir. Bu nedenle kullanılacak olanmalzemenin asfalt peformansına olumsuz etkisininolmaması kullanım için yeterli bir kriterdir.