Dr. Selçuk NAS Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz İşletmeciliği ve Yönetimi Yüksekokulu

TMMOB ve Gemi Makineleri İşletme Mühendisleri Odası Denizcilik Sorunları Sempozyumu 17 Kasım 2007

Dr. Selçuk NAS

Dokuz Eylül ÜniversitesiDeniz İşletmeciliği ve Yönetimi Yüksekokulu Tel : 0 232 412 88 03 0 232 453 70 72Fax : 0 232 453 81 81Mobile : 0 532 331 51 31Mail : [email protected] : [email protected] : www.nasmaritime.com

GEMİ KAPTANLARININ PROFİL VERİLERİ ÜZERİNE SAYISAL BİR ANALİZGEMİ KAPTANLARININ PROFİL VERİLERİ ÜZERİNE SAYISAL BİR ANALİZ

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

http://www.nasmaritime.com/


ÇALIŞMANIN AMACIÇALIŞMANIN AMACIBu çalışma Nas’a (2006) ait “Gemi Bu çalışma Nas’a (2006) ait “Gemi Operasyonlarının Yönetiminde Kaptanın Bireysel Operasyonlarının Yönetiminde Kaptanın Bireysel Karar Verme Süreci Analizi ve Bütünleşik Bir Karar Verme Süreci Analizi ve Bütünleşik Bir Model Uygulaması” konulu doktora tezinden ve Model Uygulaması” konulu doktora tezinden ve verilerinden faydalanılarak hazırlanmıştır. verilerinden faydalanılarak hazırlanmıştır. Çalışmanın amacı, doktora çalışmasında veri Çalışmanın amacı, doktora çalışmasında veri toplama aracı olarak profil ölçeği değişkenlerine toplama aracı olarak profil ölçeği değişkenlerine ait veriler kullanılarak, gemi kaptanlarına, ait veriler kullanılarak, gemi kaptanlarına, istihdam edildikleri örgüte, ve kumandaları istihdam edildikleri örgüte, ve kumandaları altında bulunan gemilere ait değişkenlere ait altında bulunan gemilere ait değişkenlere ait verilerin karşılaştırmalı analizlerini ortaya verilerin karşılaştırmalı analizlerini ortaya koymaktır.koymaktır.


Veri Toplama YöntemiVeri Toplama Yöntemi

Bu çalışmada veri olarak Nas’a (2006) ait “Gemi Bu çalışmada veri olarak Nas’a (2006) ait “Gemi Operasyonlarının Yönetiminde Kaptanın Bireysel Operasyonlarının Yönetiminde Kaptanın Bireysel Karar Verme Süreci Analizi ve Bütünleşik Bir Karar Verme Süreci Analizi ve Bütünleşik Bir Model Uygulaması” konulu doktora tezi için Model Uygulaması” konulu doktora tezi için toplanan veriler kullanılmıştır. Veri toplama aracı toplanan veriler kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak ise aynı tezdeki anket formunun profil olarak ise aynı tezdeki anket formunun profil değişkenleridir. Bu anket formunda söz konusu değişkenleridir. Bu anket formunda söz konusu edilen profil değişkenleri üç ana bölüm altında edilen profil değişkenleri üç ana bölüm altında 18 değişkenden oluşmaktadır. 18 değişkenden oluşmaktadır.


Gemi Kaptanlarının Yaş Gruplarına Göre Gemi Kaptanlarının Yaş Gruplarına Göre Oransal DağılımıOransal Dağılımı

Milliyetlerine göre yaş ortalamalarına bakıldığı zaman, çalışmaya katılan Milliyetlerine göre yaş ortalamalarına bakıldığı zaman, çalışmaya katılan Türk gemi kaptanlarının yaş ortalaması 44,0 iken yabancı kaptanlarının yaş Türk gemi kaptanlarının yaş ortalaması 44,0 iken yabancı kaptanlarının yaş

ortalaması 46,5 olarak tespit edilmiştirortalaması 46,5 olarak tespit edilmiştir. .

Yaş Grubu70

- ..

65-6

9

60-6

4

55-5

9

50-5

4

45-4

9

40-4

4

35-3

9

30-3

4

25-2

9

Ora

n

30

20

10

0 1

5

9

16

22

17

15

11

2


İstabul Boğaz ve Haydarpaşa

Limanı

BOTAŞ Ceyhan Terminali

Toros Gübre Limanı

TCDD İskenderun Limanı

İsdemir Demir Çelik Limanı

TCDD Mersin Limanı

TCDD Antalya Limanı

Egeport Kuşadası Limanı

TCDD İzmir Limanı

Ulusoy Çeşme Limanı

Petkim Limanı

Nemrut Körfezi İskeleri

Aliağa TÜPRAŞ Terminal

Dikili Limanı

Çanakkale Çimentoİskelesi

Çanakkale Boğaz Kılavuzluk

TCDD Bandırma Limanı

BADETAŞ LimanıBandırma

Ambarlı ARPAŞ Limanı

DEKAŞ İzmit Kılavuzluk

Med Marine İzmit Kılavuzluk Teşk.

GEMPORT Limanı (Gemlik)

Erdemir Demir Çelik Limanı

TCDD Derince Limanı

Gelibolu Klavuzluk İstasyonu


Örneklem sayısı 11 Temmuz 2005 – 15 Eylül 2005 tarihleri arasında gerçekleştirilen çalışma sonucu 358 ile sınırlandırılmıştır.

TürkiyeTürkiye Batı AvrupaBatı Avrupa Doğu Avrupa veDoğu Avrupa veEski D. BlokuEski D. Bloku

Asya veAsya veUzak DoğuUzak Doğu

Kuzey Afrika ve Kuzey Afrika ve Orta DoğuOrta Doğu

TürkiyeTürkiye 144144 İtalyaİtalya 2424 UkraynaUkrayna 2121 HindistanHindistan 99 SuriyeSuriye 1212

KKTCKKTC 11 YunanistanYunanistan 1616 RusyaRusya 2020 FilipinlerFilipinler 88 MısırMısır 33

HollandaHollanda 1111 BulgaristanBulgaristan 1010 KoreKore 55 LübnanLübnan 22

AlmanAlman 1010 RomanyaRomanya 55 ÇinÇin 33 CezayirCezayir 11

İngiltereİngiltere 88 PolonyaPolonya 55 JaponyaJaponya 22

İspanyaİspanya 33 HırvatistanHırvatistan 44 Myanmar Myanmar (Burma)(Burma)

22

NorveçNorveç 33 LitvanyaLitvanya 55 PakistanPakistan 22

DanimarkaDanimarka 22 KaradağKaradağ 22 TayvanTayvan 22

FransaFransa 11 GürcistanGürcistan 11 SingapurSingapur 11

SlovenyaSlovenya 11 KamboçyaKamboçya 11

YugoslavyaYugoslavya 11

Azerbaycan Azerbaycan 11

145145 7878 7676 3535 1818

TOPLAM TOPLAM 353353

DiğerleriDiğerleri -- Bahama (2), Belize (1), Malta (1), Antigua (1) -- -- Bahama (2), Belize (1), Malta (1), Antigua (1) -- 55

GENEL TOPLAMGENEL TOPLAM 358358


6 Gemi Kaptanlarına Ait Profil Bilgileri

Yaş Deniz Tecrübesi (yıl)

Kaptanlık Tecrübesi (yıl)

(n) % n % n % 25-29 07 02,0 00-02 -- -- 00-02 52 14,5 30-34 38 10,6 03-05 01 0,03 03-05 62 17,3 35-39 52 14,5 06-08 10 02,8 06-08 52 14,5 40-44 61 17,0 09-11 27 07,5 09-11 54 15,1 45-49 78 21,8 12-14 27 07,5 12-14 25 07,0 50-54 56 15,6 15-17 35 09,8 15-17 30 08,4 55-59 32 08,9 18-20 45 12,6 18-20 30 08,4 60-64 19 05,3 21-23 31 08,7 21-23 9 02,5 65-69 05 01,4 24-26 46 12,8 24-26 12 03,4 70-… 02 0,06 27-29 24 06,7 27-29 5 01,4

Yanıtlanmayan 08 02,2 30-32 39 10,9 30-32 6 01,7 Toplam 358 100,0 33-35 30 08,4 33-35 2 0,06

36-38 11 03,1 36-38 -- --- 39-41 8 02,2 39-41 -- --- 41 -… 16 04,5 41 -… -- --- Yanıtlanmayan 8 02,2 Yanıtlanmayan 19 05,3 Toplam 358 100,0 Toplam 358 100,0

Sahip Olduğu Çocuk Sayısı

Tecrübe Sahibi Olduğu Gemi Tipi Sayısı

Eğitim Durumu

(n) % (n) % (n) % Yok 50 14,0 1 Tipte 136 52,0 İlk Öğretim 09 02,5 1 Çocuk 81 22,6 2 Tipte 70 19,6 Lise 93 26,0 2 Çocuk 138 38,5 3 Tipte 50 14,0 Mes. Y.O. 13 03,6 3 Çocuk 42 11,7 4 Tipte 30 08,4 Dz Harp O. 98 27,4 4 Çocuk 16 04,5 5 Tipte 14 03,9 Fak/YO. 94 26,3 5 Çocuk 04 04,0 6 Tipte 02 0,06 Yük Lis/D. 21 05,9 Yanıtlanmayan 27 07,5 Yanıtlanmayan 5 01,6 Yanıtlanmayan 30 08,4 Toplam 358 100,0 Toplam 358 100,0 Toplam 358 100,0


II. Gemilere Ait Profil Bilgileri Gemi Büyüklüğü Dağılımı (Groston)

Gemi Bayrağı Grubu

(n) % (n) % 0 - 2.999 82 22,9 OECD Ülkeleri 155 43,3 3.000 - 4.999 38 10,6 Kolay Bayrak Ülk. 167 46,6 5.000 - 19.999 131 36,6 Diğer 29 08,1 20.000 - …..... 98 27,4 Yanıtlanmayan 07 02,0 Yanıtlanmayan 09 02,5 Toplam 358 100,0 Toplam 358 100,0

III. Gemi İşletmelerine Ait Profil Bilgileri Gemi İşletmelerinin Büyüklüğü

Gemilerin İşletme Modeli

(n) % (n) % Küçük Ölçekli ( 1-5 Gemi ) 108 30,2 Armatörü Tarafından İşletilen 224 62,6 Orta Ölçekli ( 6-20 Gemi ) 136 38,0 Büyük Ölçekli ( 20 den fazla) 89 24,9

Profesyonel Gemi İşletme Örgütleri Tarafından İşletilen 118 33,0

Yanıtlanmayan 25 07,0 Yanıtlanmayan 16 04,5 Toplam 358 100,0 Toplam 358 100,0


Milliyet Grupları“Türk ve KKTC”, “Batı Avrupa”, “Doğu Avrupa”, “Asya ve Uzak Doğu”

Gemi Bayrağı Grupları“OECD Ülkeleri Bayrağı”, “Kolay Bayrak Ülkeleri Bayrağı”

İşletme BüyüklüğüKüçük Ölçekli (1-5 gemi), Orta Ölçekli (6-20 gemi), Büyük Ölçekli (21 ve üstü)

Gemi TipiKuru yük, Tanker, Konteyner, Dökme yük gemileri

İşletme TipiArmatör tarafından işletilen, Profesyonel gemi işletme örgütleri tarafından işletilen


Hipotez Testleri SonuçlarıHipotez Testleri SonuçlarıHA1: Gemi kaptanlarının profilleri arasında anlamlı farklılıklar vardır. ( H01 – H 21 ) Gemi kaptanlarının değerlendirmelerine göre

Gemi kaptanlarının yaşlarının milliyet gruplarına göre anlamlı farklılıklar gösterdiğide tespit edilmiştir (H1). Özellikle Batı Avrupalı gemi kaptanlarının yaş ortalaması 48,48 iken Türk gemi kaptanlarının yaş ortalaması 43,98 olarak tespit edilmiştir.

Türk gemi kaptanlarının çalıştığı işletmedeki tecrübesi 4,10 yıl iken Batı Avrupa ülkeleri milliyetindeki gemi kaptanlarının çalıştığı işletmedeki tecrübesi 9,00 yıl, “Asya ve Uzak Doğu” ülkeleri milliyetindeki gemi kaptanlarının çalıştığı işletmedeki tecrübesi 9,59 yıl olarak tespit edilmiştir.



Küçük ölçekli işletmelerde çalışan gemi kaptanlarının çalıştıkları işletmedeki ortalama tecrübesi 3,98 yıl ve orta ölçeklide 5,87 yıl iken büyük ölçekli işletmelerdeki çalışma süresi 10,34 yıldır.

Türk gemi kaptanlarının yıl içerisindeki çalışma süresi 8,63 ay iken Batı Avrupa ülkeleri milliyetindeki gemi kaptanlarının yıl içerisindeki çalışma süresi 7,41 ay, “Doğu Avrupa ve eski Doğu Bloku” ülkeleri milliyetindeki gemi kaptanlarının yıl içerisindeki çalışma süresi 6,85 ay olarak tespit edilmiştir. Ayrıca “Doğu Avrupa ve eski Doğu Bloku” ülkeleri milliyetindeki gemi kaptanlarının yıl içerisindeki çalışma süresi 6,85 ay iken “Asya ve Uzak Doğu” ülkeleri milliyetindeki gemi kaptanlarının yıl içerisindeki çalışma süresi 7,93 ay olarak tespit edilmiştir.

Türk gemi kaptanlarının çalıştığı işletme büyüklüğü orta ölçekli (8,76 adet gemi) iken Batı Avrupa ülkeleri milliyetindeki gemi kaptanlarının çalıştığı işletme büyüklüğü büyük ölçekli (62,65 adet gemi) olarak tespit edilmiştir.



Küçük ölçekli işletmelerde çalışan gemi kaptanlarının yaş ortalaması 43,84 iken büyük ölçekli işletmelerde çalışan gemi kaptanlarının yaş ortalaması ise 47,08 olarak tespit edilmiştir.

Küçük ölçekli işletmelerde çalışan gemi kaptanlarının işletmedeki tecrübesi 3,98 yıl iken büyük ölçekli işletmelerde çalışan gemi kaptanlarının işletmedeki tecrübesi ise 10,34 yıl olarak tespit edilmiştir.

Ayrıca orta ölçekli işletmelerde çalışan gemi kaptanlarının işletmedeki tecrübesi 5,87 yıl iken büyük ölçekli işletmelerde çalışan gemi kaptanlarının işletmedeki tecrübesi ise 10,34 yıl olarak tespit edilmiştir.



Kuru yük gemilerinde çalışan gemi kaptanları, gemi işletmelerinde 4,12 yıl çalışırken,konteynerde çalışanlar 5,14 yıl, tankerlerde çalışanlar 8,46 yıl, dökme yüklerde çalışanlar 9,36 yıl olarak tespit edilmiştir.

Türk gemi kaptanlarının işletmelerdeki tecrübesi 4,14 yıl iken yabancı gemi kaptanlarının 7,80 yıl olarak tespit edilmiştir

OECD ülkelerine ait gemi bayrağı taşıyan gemi kaptanlarının yıl içerisindeki çalışma süresi 8,28 ay iken Kolay Bayrak ülkelerinin 7,63 ay olarak tespit edilmiştir.


Küçük orta ölçekli gemi işletmelerinin birleşerek, tecrübe, insan kaynakları, finansman vb. konulardaki kaynaklarını bir araya getirerek büyük ölçekli işletmeler gibi güçlü konuma gelmeleridir. Birleşmeyi tercih etmeyen küçük ve orta ölçekli gemi işletmelerinin ise gemilerini profesyonel gemi yönetim örgütlerinin işletmesine bırakarak yoğun rekabet içerisindeki sektörde hayatta kalmaları önerilebilir.

Araştırmanın bulguları arasında bulunan gemi kaptanlarının işletmelerdeki çalışma süresinin ve denizde çalışma süresinin özellikle “Batı Avrupa” ve “Uzak Doğu ve Asya” milliyetlerindeki gemi kaptanları için uzun olduğu tespit edilmişti. Bu ülkelerdeki gemi kaptanlarının uzun süreli çalışmayı tercih etmelerinin sebepleri araştırılması gereken konulardandır.

ÖNERİLERÖNERİLER


TEŞEKKÜR EDERİM

Documents

Dr. Selçuk NAS Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz İşletmeciliği ve Yönetimi Yüksekokulu