32
273 qeTino dedikom da mamikom damitoves qeTino, ase miTxres: _ mixede, araferi etkinos; araferi gatexos, ar dakuwos kabebi, ar moxatos kedlebi, ar aburdos Zafebi; daumale nemsebi, daumale Rilebi, makratelic damale, ar daiWras frCxilebi; ar gaaRos karada, ar daxios wignebi, fanjara Tu gatexa, damnaSave iqnebi; ar miuSva RumelTan, ar dagvRupo, manana! ar daxazos parketi, daumale manqana; ar CauSva ezoSi, surdo arvin damarTos, daumale fanqrebi, xelSi dana ar ando; roca gavalT, karebi gadakete razebiT, ganjinaSi Cakete Wiqebi da vazebi. meti ra dagibaroT, TviT mixvdebi danarCens... ho, asanTi ar ando, Torem xanZars gaaCens. 272 18. n. dumbaZe, t. IV

dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

  • Upload
    others

  • View
    15

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

273

qeTino

dedikom da mamikom

damitoves qeTino,

ase miTxres: _ mixede,

araferi etkinos;

araferi gatexos,

ar dakuwos kabebi,

ar moxatos kedlebi,

ar aburdos Zafebi;

daumale nemsebi,

daumale Rilebi,

makratelic damale,

ar daiWras frCxilebi;

ar gaaRos karada,

ar daxios wignebi,

fanjara Tu gatexa,

damnaSave iqnebi;

ar miuSva RumelTan,

ar dagvRupo, manana!

ar daxazos parketi,

daumale manqana;

ar CauSva ezoSi,

surdo arvin damarTos,

daumale fanqrebi,

xelSi dana ar ando;

roca gavalT, karebi

gadakete razebiT,

ganjinaSi Cakete

Wiqebi da vazebi.

meti ra dagibaroT,

TviT mixvdebi danarCens...

ho, asanTi ar ando,

Torem xanZars gaaCens.

272 18. n. dumbaZe, t. IV

Page 2: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

274 275

_ hoda, ase Tu gindaT,

dediko da mamiko:

araferi SeemTxves

Cems patara daikos;

Tu gindaT, rom qeTinos

araferi etkinos,

me gamiSviT kinoSi,

Tqven mixedeT qeTinos.

fiso

fisunia, Zilisguda,

Cxubis Rirsi ara xar?

mudam gZinavs, Tagunam ki

yvelaferi gadaxra.

ara, fiso, jer ara var

SenisTanas mnaxveli,

amden ZilSi, Cemo kargo,

sul gagityda saxeli.

ici, ra Tqves Senze guSin,

Temurim da gogiam?

_ aseT katas, Cveno nana,

saTaguri sjobia.

mamali

roca avad viyavi,

vsvi da vylape wamali

da dedikom saCuqrad

momiyvana mamali.

erTxel Zia gvestumra,

babuam Tqva: _ ra vqnaTo?

bebiam Tqva: _ saswrafod

mamlayinwa davklaTo.

hoda, es rom gavige,

mamals xeli davavle

da bebias uCumrad

karadaSi davmale.

mere iciT, ra moxda?

bebom SiSiT ikivla...

im sulelma mamalma

karadaSi iyivla.

goWebi

dasdevs kudSi muria

lanZRviTa da ginebiT,

mTeli ezo daTxares

pawawina dingebiT.

guSin doqi gatexes,

Caiparnen yanaSi,

daerivnen wiwilebs,

mere Cawvnen talaxSi.

amisTana ra moxda,

amis fasi ra naxes!

erTi vaSlis gulisTvis

erTmaneTi galaxes.

ar ismenen arafers

amodena yurebiT,

aRarc Txovna esmiT da

aRarc sayvedurebi.

Page 3: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

276 277

Tu ar gamoswordebiT,

wneliT gaitkicebiT,

ar grcxveniaT, goWebo?

RorebiviT iqceviT.

daTunia

gamarjoba, daTunia,

ra kargi xar, lamazi,

ver micani? Semomxede,

me var, Seni Tamazi.

yuradRebas arc ki maqcev,

modixar da midixar...

mec myavs saxlSi daTunia,

magram Sen xom didi xar!

ar grcxvenia, damikarge

Seni naxvis xalisi.

ramodena gazrdilxar da

gamarjoba ar ici.

Tojina

mTel dRes ase atareb

usaqmurad, ZilSia,

guSin wigni mogeci,

arc ki gadagiSlia.

daemsgavse daTunas

da ara Wam arafers,

aba, piri gaaRe

da karaqi Caylape!

ar mijereb, Tojina?

naxe, Tu ar ganano

da saRamos, Zilis win,

Tavi Tu ar dagbano!

saTvale

bebi, rogor davijero,

rom saTvale kargia,

im dRes vcade, gavikeTe,

arafrad ar margia.

veRarc fiso davinaxe,

veRarc Cveni Temuri,

saTvalea, xels rom giSlis,

Sen ki Tvalebs emduri.

gaxsovs, guSin, sayvarelo,

mTeli dRe rom mawvale?

Turme cxvirze gekeTa da

maZebnine saTvale.

kruxi

axlos misvlas ar damaclis,

ikivlebs da iwivlebs,

TiTqos rames vupirebde

TavyviTela wiwilebs.

es ra avi kruxi aris,

rogor Semomafrinda!

amis Semdeg me magasTan

laparakic ar minda.

Seniao wiwilebi,

Tugind miTxraT asjerac,

sanam kruxs ar momaSorebT,

aravisi ar mjera.

naZvis xis simRera

Page 4: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

278 279

moval, roca mTa da bari

TeTr nabadSi gaexveva,

patarebis saocnebo

saaxalwlo naZvis xe var.

Camoviyvan Tovlis papas,

mxarze xurjingadakiduls,

Camovitan namcxvars, qadas,

CurCxelas da Saqaryinuls.

malxazebo, mananebo,

varskvlavebis sadarebo,

modiT CemTan, saCuqrebi

dagirigoT, patarebo!

simRerebiT ca mTovari

gaaTbeT da gaadareT,

es axali weliwadic

bednierad gaatareT!

eqimi

movida da gagvsinja

erTad me da bebia,

mere uTxra dedikos:

_ bavSvi gagcivebiaT.

me ki sul ar mcioda,

Tbilad mecva zemodan,

gizgizebda buxari

da Zalian mcxeloda.

avad sulac ara var,

an mcivana rodi var,

Zia eqims eSleba _

me bebia vgonivar.

dedikos vficavar

wera-kiTxva viswavle,

ai, ukve didi var.

ar wamiyvanT skolaSi?

baRSi aRar mivdivar!..

Tvla xom vici asamde,

Tanac eqvsi wlisa var,

patara rom viyavi,

gana isev isa var!

sul xuTebze viswavli,

Cems dedikos vficavar!

bekeka

gamigone, bekeka,

geyo stunva-TamaSi,

xedav? dametake da

amomsvare talaxSi.

erTxel Tu gagebute,

veRar gadamibireb,

mere mTeli saaTi

dajeqi da itire.

Tugind Cemi muriac

Seni codviT iwvodes,

Sens dedikos monawvel

rZes ar davlev, icode.

avadmyofi

Page 5: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

280 281

dRes sul mowyenili var,

xasiaTi wamixda,

iciT, Cemi Tojina

Zlier avad gamixda.

xmas ar iRebs srulebiT,

arc saWmeli ar unda,

ku eqimTan gaiqca,

ra vqna, rom ar dabrunda?

yovel wuTSi oTaxSi

nu Semoxval, bebia,

moeride avadmyofs,

iqneb gadamdebia.

RmerTo, netav saSiSi

araferi ar iyos!

aq nu moswev papiross,

gareT gadi, mamiko!

saxlobana

netav sad xar, Sens ZebnaSi

movirbine ezo,

wamo CvenTan, saxlobana

viTamaSoT, rezo!

ra kargia, Cxubs da cemas

veRar gamibedav,

Sen iqnebi Cemi Svili,

me viqnebi deda.

me bazarSi gaviqcevi,

xels nu axleb amas...

araferi daaSavo...

daujere mamas.

mainc Cxubob? mainc mirtyam?

ase ici mudam.

ar grcxvenia, usircxvilo,

dedas cema unda?!

qeTino, gamoicani!

g a m o c a n a : mteria sibnelis,

mteria wyvdiadis,

yvelaze lamazi,

yvelaze Tbili,

diadi,

zviadi,

nazi da keTili

iZinebs RamiT da

iRviZebs diliT.

p a s u x i : yvelaze lamazi?

yvelaze keTili?

zviadi,

diadi,

ra aris neta?

Sen Tu mze ggonia,

ara xar marTali,

es gaxlavT Cemi da

mananas deda.

g a m o c a n a : yvelaze Zlieri,

yvelaze mamaci,

lamazi fafariT,

Zlieri toriT,

gruxuna,

bruxuna,

samarTlis gamCeni,

qveynad rom ara hyavs

toli da swori.

Page 6: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

282 283

p a s u x i : gruxuna?

bruxuna?

Zlieri, mamaci?

netavi rad unda

mixvedra amas?

Sen lomi ggonia?

ara xar marTali,

es gaxlavT Cemi da

mananas mama.

ia

ra yvavils vgavar, Tu iciT?

kargad SemxedeT, aba...

cisferi qudi maxuravs,

macvia lurji kaba.

baRSi var, xeliT matarebs

Cveni mebaRe Zia,

Tavze pepela mazis da

iciT?

me ia mqvia.

nemsi

Zafs rom nemsSi ver agebs,

bebo brazobs Zalian,

mijavrdeba xandaxan,

TiTqos Cemi bralia,

Soridan rom vuqceri,

guli dardiT mevseba,

damitanjes bebiko

saZagelma nemsebma.

gagonila aseTi?

ratom vera xvdebian...

didi nemsi uyidon

Cems sayvarel bebias!

gazafxulo, lamazo

Cemo Wrelo peplebo,

Cemo lurjo iebo,

Cemo nuSis xeebo,

Cemo Cituniebo.

rodis ayvavildebiT,

atmebo da vaSlebo,

tyeSi marwyvis sakrefad

rodis wavalT, bavSvebo?

ha, zamTari midis da...

Tovli dneba nel-nela.

ai, Tavi amohyo

buCqis Ziras enZelam.

sawyal Tovlis babuas

davuSinoT gundebi;

gazafxulo, lamazo,

male dagvibrundebi?

qurdbacaca baWia

amden mwvane kombostos

arc Citi Wams, arc Wia.

albaT isev eSmakobs

qurdbacaca baWia!

mova, roca ZilSi var

Page 7: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

284 285

da muriac ara Cans,

mere daurideblad

mTel kombostos gadaWams.

erTxel mainc eTxova:

`sayvarelo maiko,

Seni baRCis kombosto

gamasinje, daiko~.

mec mivcemdi, axla ki

sayveduris Rirsia!

Tqven TviTon TqviT, qurdoba

gana sakadrisia?

saaTi

_ tik-tak, tik-tak, _

iZaxis

da kedelze hkidia,

dRe da Rame isrebi

midian da midian......

mova deda, Sexedavs:

_ aba, Cemo oTari,

cxra saaTi gamxdara,

Seni Zilis dro aris!

da yvelani mtoveben,

CemTvis ara scaliaT.

me rom deda maZinebs,

sul saaTis bralia.

saaxalwlo

_ axali wlis saRamoa,

qari qris da fifqi cviva,

Tovlis sabans rom ixurav,

naZvis xeo, ara gciva?

_ ara mciva, patarebo,

me Rimili Tqveni maTbobs

da gisurvebT, rom Tqvens gulSic

arasdros ar daizamTros.

zamTaria, magram guli

ar giTbebaT yvelas gana?

xedavT? Tovlis babuamac

saCuqrebi mogitanaT.

uRran tyidan moviCqari,

ise Zlier SemiyvardiT,

me movedi, rom axali

mogilocoT weliwadi.

manana da lali

m a n a n a _ lali, lali, Cemo lali!

l a l i _ rao, Cemo manana?

m a n a n a _ es Tojina dedaSenma

CemTan gamogatana?

l a l i _ rasa brZaneb, qalbatono!

ar gaTxoveb arasdros,

ginda isev gaacivo,

isev surdo damarTo?

m a n a n a _ radgan ase meubnebi,

radgan ase majavreb,

damibrune Cemi vaSli,

me rom guSin gaWame.

l a l i _ araferic, araferic,

arafersac ar mogcem,

Page 8: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

286 287

im vaSlisTvis, aRar gaxsovs,

loyaze rom gakoce?

m a n a n a _ me rom wigni mogitane

kargi wasakiTxavi?..

l a l i _ mere me rom mogarCine,

eqimi rom viyavi?

m a n a n a _ ho-ho-ho-ho, didi saqme,

sul ar ici TamaSi,

gaxsovs, me rom mogexmare

kanfetebis WamaSi?

l a l i _ mere me rom Sens Tojinas

gavukeTe nemsebi?!

m a n a n a _ mere me rom wagikiTxe

didi, grZeli leqsebi?!

l a l i _ rogorc vxedav, qalbatono,

umaduri brZandebi,

dagaviwyda, guSinwin rom

gamomarTvi babTebi?

m a n a n a _ arc Tojina minda Seni,

aRarc Seni vaSlebi,

bute, bute, gagebute,

aRar geTamaSebi!

yvinCila

saqaTmis karebs rom ar giReb,

amisTvis memduri, yvinCila?

ra giyo, ra Cemi bralia,

mezoblis mamalma giCivla.

movarda dezebis wkaruniT,

_ am ymawvils aravin

patronobT?

arada, yivilze etyoba,

yivanaxvela aqvs, batono,

gamova, Sejdeba sarze da

gahkivis sazizRar ariebs,

ufrosebs ar vCivi, batono,

yivanas gadasdebs variebs.

axlave momSordes aqedan

da Tavis ezoSi irbinos,

arada, miyareT kakali,

rodesac davaglej bibilos.

maS raRad memduri, rodesac

mezoblis mamalma giCivla;

sul male, sul male morCebi

da isev gagiSveb, yvinCila.

burTi da nikora

burTma igora, igora,

mindori gadaigora,

mindvris bolos rom migorda

boloSi daxvda nikora,

nikoram hkiTxa:

_ vina xar?

zRarbi, lekvi Tu knutio,

Tu marTla romelime xar,

rad ar gabia kudio?

iqneba kacis Tavi xar,

maSin ra uyav qudio?

_ erTi sabralo burTi var,

gaberili var wyeniTo,

sul sxvis nebaze davxtivar

mTeli dRe zeviT-qveviTo,

miSvele rame, nodarma

momkla wixlebis rtymeviTo.

nikoras guli moukvda

galaRebuli lxeniTo,

sul mouSuSa gverdebi,

loka da loka eniTo.

mela da qaTami

Page 9: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

288 289

meliam uTxra qaTamso:

_ rom Seaberdi mamalso,

amaRam CemTan wamodi,

Tval-margalitiT agavso.

qaTamma uTxra: _ melao,

me SenTvis ara mcxelao,

sul erTi wuTi macale,

gamovaRviZeb muraso

da imas elaparake,

Tu Tavze qudi gxuravso.

limonaTi

dedac miyvars,

mamac miyvars,

saCuqrebic momwons maTi,

magram yvelas mirCevnia

erTi Wiqa limonaTi.

ramden wamals vsvam da vylapav

misi eSxiT, misi xaTriT,

Tqven ar iciT, ra kargia

gaziani limonaTi.

nodarikos stumari

zRapar iyo, zRapar iyo,

wyalSi yinva Camdgariyo,

RobemZvrala WinWraqasTvis

tyeSi mocvi gamqraliyo,

mSieri da gaToSili

fanjarasTan momdgariyo

da tiriliT eZaxoda:

_ gamiReo, nodariko!

sxvanairad aba, gana

SeiZleba momxdariyo?

is zarmaci RobemZvrala

nodarisTan stumrad iyo.

stumrad iyo da SimSiliT

Citi rom ar momkvdariyo

dReSi samjer Cais kovziT

rZes asmevda nodariko.

varada

varada, biWo, varada,

ukve aRar var avada,

dedikom ZaliT Semasva

wamlebi mTeli karada.

kenWiviT biWi vizrdebi

babuas gasaxarada,

nodari mqvia saxelad,

TofuriZe var gvarada.

SaSvebi

xeze Semosxdnen SaSvebi,

Surduls esvrian bavSvebi.

_ SaSvi xom mgalobelia,

hei, bavSvebo, ras SvrebiT!

da roca tkbili galoba

daiwyes Savma SaSvebma,

yvela Surduli makratliT

daWres patara bavSvebma.

sawyali babua

19. n. dumbaZe, t. IV

Page 10: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

290 291

Cemi sawyali babua

uwyinaria, keTili,

dRedaRam Cafiqrebuli,

oTaxSi gamoketili.

vTxov: _ babu, tyeSi wavideT,

davkrifoT kaxambalia...

_ Cumad, sulelo, xom xedav,

romans wers, ara scalia.

_ babu, kus tbaze wavideT

anda kinoSi wamodi...

_ acale, biWo, xom xedav,

xval moxsenebiT gamodis.

_ Cumad, leqsebs wers babua,

CamCurCuleben yvelani.

CemTvis rodisRa moiclis,

RmerTo, dauSre melani.

dReoba

xval aris Cemi dReoba,

iqneba didi Rreoba.

ukve dRe aris mesame

danebs da Canglebs lesaven,

Camovlen, rogorc svavebi,

mSieri naTesavebi,

veRar giSveliT verafers,

gadasanslaven yvelafers.

varikebo da taxebo,

karebs gagiRebT axlave,

vnaxoT, mSieri stumrebi

ras SeWamen da daxraven.

oRond zeg diliT dabrundiT,

varikebic da taxebic,

xom iciT, Tqveni gulisTvis

ra magrad gavilaxebi!

iavnana

bulbuli vardis kokorze

mReroda iavnanaso,

katam Tqva: _ miveparebi

da gadavsanslav amaso.

amis gamgone bulbulsa

niskartSi Caecinao,

xmas auwia da katas

mkvdariviT CaeZinao.

beberi mwevrisa da trabaxa

kurdRlis gasaubreba

kurdRelma uTxra: _ mwevaro!

Sen rom daeZeb, me varo,

Tu vaJkaci xar, mobrZandi,

ager buCqebSi vwevaro.

mwevarma uTxra: _ kurdRelo!

sizmarSi gnaxe wuxelo,

veRar dagiWer, davberdi,

var ufexo da uxelo.

Tumca arc ise vwuxvaro,

Senc mxiarulad nu xaro,

iseTi lekvi mezrdeba,

sizmarSic ver wauxvalo!

Zmuri samsaxuri

Page 11: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

292 293

gamiwie, muria,

Zmuri samsaxuria,

Cems magivrad SeWame

karaqi da puria.

da Tu xvalac Sen SeWam

Cems mawons da qadaso,

mTeli dRe rom gawvalebs,

me dagiWer kataso.

fiso

fisunia, fiso,

arvin gaWmevs tkbilso,

cali Tvali nuSs migigavs,

cali _ mwvane Rilso.

deda ambobs: _ wuwkiao,

bebo ambobs: _ mRliso,

babu ambobs: _ mTeli Rame

Tagvi Saqars RrRniso,

es yursac ar apartyunebs

Tavs ver arTmevs Zilso,

maqnisia riso,

marto knutebs yriso.

Cemzec ase ar amboben?..

fiso, ra gikvirso?!

Sejibri

nodarikos da maikos

aqvT kamaTi da dava.

am zafxuls dasasveneblad

vin sad da rodis wava.

maikom uTxra: _ borjomSi

waval ivlisis aTSi.

nodarma uTxra: _ Sens jibrze

me waval limonaTSi.

maCvi

gubazoulis WalaSi

atyda stvena da gangaSi:

wuxel simonas wisqvilTan

maCvi gabmula xafangSi,

ma ra egona, mag msunags,

rom miZvreboda yanaSi,

axla simonas biWebi

amoiReben cxra tyavSi.

naxos, rogori yofila

mewisqvilesTan TamaSi.

nana

lurj jejils ekiTxeboda

gaocebuli nanao:

_ eg kaba yayaCoebiT

vin mogiqarga, yanao?

erTi is kaci maCvene,

mec minda magisTanao.

CoCori

Page 12: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

294 295

babuaCems wignebi

davuxie am diliT,

damsajes da mTeli dRe

ar maWames sadili.

rom vitire, dedikom

damawiwkna qoCori,

bebiam ki miZaxa

gauzrdeli CoCori.

imas ki ara vtiri,

rom davfxriwe wignebi,

Turme, rom gavizrdebi

didi viri viqnebi.

mgeli, batkani da muria

erTxel batkanma murias

Sehkadra sayveduria:

_ raa, rom batknebs mglis SiSiT

ver gviWamia puria?!

gabrazebulma muriam

xelad iZia Suria,

mglis lekvs, farexSi Separuls,

ZirSi moWama yuria.

mglis lekvma dedas SesCivla

dakbenilma da uyurom:

_ murias mamaZaRlobas

rodemde unda uyuro?!

SeSinebulma Zu mgelma

atexa vai-viSio,

Svils uTxra: _ xom gagafrTxile,

gqondes ZaRlebis SiSio,

cxvris gadamkide, mag oxrebs,

ar uyvarT Cveni jiSio.

sxva gza ar aris, Svilebo,

mglis jiSma dReis iqeTo,

unda gvari da saxeli

ZaRlebad gadavikeToT.

xanZrobana

xanZrobanas TamaSi

SeiZleba TavlaSi?!

qalbatono asmaTi,

daumaleT asanTi!

nodariko Tavbua,

nu awvaleb babuas!

tyavs gagaZrobs, yaCaRo,

cecxli rom gaaCaRo!

avtobiografia

dediko myavs studenti,

mama _ arqiteqtori,

bebo _ Tvalis eqimi,

babua ki _ leqtori.

miyvars bevri Zili da

ufro bevri TamaSi.

jerjerobiT vervin mjobs

tirilsa da WamaSi.

saxli midgas veraze,

nomeri aqvs waSlili,

Tu dagWirdeT, ikiTxeT:

levan maWaraSvili.

baRi

Page 13: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

296 297

me baRi baRi megona,

yvavilebiT da peplebiT,

aq ki ra damxvda? _ magida,

wigni da maswavlebeli,

vaSlis fafa da stafilo,

katletebi da supebi,

ara, batono, am baRSi

uTuod daviRupebi.

ar minda Tqveni sawoli,

arc es fafuki baliSi,

an namdvil baRSi wavideT,

an ara _ saxlSi gamiSviT.

Tagvi

Tagvi var, spilo xom ar var,

rom mabraleben amdenso,

erT marcvals SevWam, yvirian:

_ vai, beReli dagvevso,

verafriT ver avudivarT,

am Rormucela Tagvebso!

da mTeli qveyniereba

saTagurebiT damdevso.

katis da ZaRlis ar mikvirs,

kaci ram gaamgelao,

netavi marTla spilo mqna,

suyvelas gadavTelavo.

nodarikos gasaWiri

_ usmine deidebs,

bicolebs, mamidebs,

Tu ginda am zafxuls

soxumSi waxvide,

axlave suyvelas

piroba dagvide,

zRvaSi ar Sexvide,

mzeze ar gaxvide...

_ me xom yurs gigdebdiT,

axla Tqvenc damigdeT,

an aqve damtoveT,

an fexiT damkideT,

an rogorc miyideT,

iseve gamyideT.

biWi, ZaRli da bebia

nodariko da bembi

cxovroben rogorc Zmebi,

erTi TefSidan Tqvlefen,

orTave erTad yefen.

taxtis qveSa aqvT bina,

orTaves erTad sZinavs,

biWi miuSvers loyas,

ZaRli lokavs da lokavs.

bevrs emuqreba bebi,

erTad gaTrevTo TmebiT...

ai, am wuTSi, axlac

orTave baRSi gaxlavT,

dasdevs bebia kudSi,

magram vin agdebs ZaRlad.

Page 14: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

298 299

zamTari

biWos, ra Tovli movida,

netav saidan movida,

imden xans daagviana,

albaT, Zalian Soridan.

au, ramdeni fifqia,

fifqebi qarSi miqrian,

ase lamazi Tu iyo

zamTari, arc mifiqria.

ei, beRurav, mavTulze

mobuzuli rom zixaro,

Cems aivanze mofrindi,

sakenki gadmogiyaro,

cotaTi gaTbi, danayrdi

da mere erTad vixaroT.

lelas da niSa xaris gabaaseba

_ rogor xar, xaro niSao?

_ ise ra, ara miSavo...

_ Sen rogora xar, lelao?

_ ra vi... var nela-nelao,

didedam maminelao:

ar maitexo fexio,

Camoxsen saqanelao,

gogov, rad dagaxvelao,

mand grila, aqa cxelao,

eg Txa vin gamowvelao,

eg xe vin gadabelao...

_ ar daidardo, lelao,

egre ara varT yvelao?!

_ kargad iyavi, niSao,

RmerTma mze ar gagiSavos,

mag gzebze frTxilad iare,

eg qedi ar daiSavo...

televizori

_ gadacema viszea,

yvavzea Tu Cxikvzea?

_ sulerTia, viszea,

CarTeT televizori!

... da mTeli dRe asea,

yvela aTi sarTulis,

yvela televizori

arTuli da CarTuli.

da arc erTma ar icis:

vinc ugnurad iqceva,

male televizoris

yuTad gadaiqceva.

bua

bebom imdeni maSina,

_ mova da SegWams buao,

me mgoni TviTon SeSinda

da wnevam gaabruao.

nu geSinia, bebiko,

magas vaswavli Wkuasa

da Seni SeSinebisTvis,

me TviTon SevWam buasa.

Page 15: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

300 301

gugulis sayveduri

CitebSi rom maqiaqebT,

mTaTxavT, talaxs mesvriT,

neta vin gyavT qveyanaze

Cemze ukeTesi?..

sxva romeli Citi gixmobT

gazafxulze ese:

_ xalxo, droze gaiRviZeT,

TeseT _ kafeT _ TeseT!!!

me SemarqviT paraziti,

bulbulze werT leqsebs,

amis Semdeg sxvebs aswavliT

zrdilobas da wesebs?!

gazafxuli

Ramea, caSi omia,

elva qvemexebs isvris,

qarma Rrubeli daglija,

adina TeTri sisxli,

wvima TqrialiT movarda,

tye daibura nisliT.

diliT mze amoCaxCaxda,

gadaibardna nuSi,

raRacam gamoiRviZa,

gaiTamaSa gulSi,

bebiam uTxra babuas:

_ gazafxuldao guSin.

xuligani

iyo qorwili orisa,

Sevardnisa da qorisa,

mofrinda marTve arwivTa,

Tamadad dajda yanwiTa,

gverdiT moisva xoxobi,

tuCmoTxupnili anwliTa.

movida bati butia,

TeTri, viT batibutia.

mere movida CoCori,

Sublze dayrili qoCoriT,

mofrindnen SaSvi, kakabi,

ra farCiTa da ra kabiT.

Cxikvi, kodala, torola

da gana TiTo-orola...

uceb movarda mozveri,

stumrebi miJver-moJvera,

ver iqceoda uZraxad,

CoCors sul viri uZaxa,

ibRavla: _ me var xaria! _

qorwili ariv-daria.

CoCorma erTxans uTmina,

mere moTxara saria,

imdeni urtya xuligans,

waiRes cocxalmkvdaria.

Page 16: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

302 303

gaugebari leqsi

es leqsi dedazecaa,

es leqsi mamazecaa,

Tu miwa dedamiwaa,

maS zeca mamazecaa?

au, ramdeni cebia,

netavi saqme raSia,

Sen xom ar metyvi, bebia,

rom iyurebi caSia?

_ macale, Svilo, cas

vandob,

gulis tkivils da

xvaSiads;

vinc am cas rames

gaugebs,

imas davukraT

taSia!

namdvili ambavi

Turme qaTmebis wyevlama

melia daaelama,

saqaTmis nacvlad saZaRlis

kari SeaRo melama.

im saZaRleSi rac moxda,

albaT gaigeT yvelama...

loTi

WaWanaWami taxia,

goravda, rogorc kvaxia,

Tavze waadga bekeka,

uTxra: _ Rorebze axia!

taxma qvevidan Sestira:

_ mTvrali Txa ar ginaxia?

_ ki, rogor ara, batono,

kidevac gamilaxia!

samduravi

erTi Tvea fisunias

TefSze karaqs aRar vudeb,

arc rZes vasmev,

arc Zexvs vaWmev,

arc masa da arc mis knutebs.

ar ikiTxavT, rad vemduri?

anda risTvis gavebute?

Tu ar iciT, mogaxsenebT,

momiSales mercxlis bude.

erTma patara beRuram

erTma patara beRuram

dalewa rkinis galia;

asi pepela SeWama,

ori aTasi kalia,

asi aTasi muxluxo,

mere moswyurda wyalia,

Sav zRvas daado niskarti,

Page 17: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

304 305

Seisruta da dalia.

mere Cems fisos eZgera,

daubriala Tvalia,

fisom iribad gaxeda,

ifiqra, albaT mTvralia,

TaTi waartya kefaSi:

SenTviso ara mcalia!

TaTi rom wahkra kefaSi,

gaqra beRuras kvalia,

qars gaatana bumbuli,

me gadmomigdo Zvalia.

mRerian TuSis biWebi

mitantaleben bilikze

TuSis patara biWebi,

fexSi esobaT eklebi,

fexSi esobaT xiWvebi.

midian, miimRerian,

mTebi uwyoben xmasao:

`TuSi var, magram kargi var,

kidev vjobivar sxvasao...

ar mivatoveb arasdros

mTaSi garekil cxvarsao,

ar gavacivebT Radarsa,

ar gamovketavT karsao,

omalos, diklos, Senaqos

ar davutovebT sxvasao~.

niamorebi gadmodgnen

gadmoefinen mTebsao.

mdinareebi gadmoskdnen,

kldem kldeze daikvnesao.

iremma irems gasZaxa:

balRebma es ra Tqvesao!

netai, Cvensa mamulsa!

netai, dedaTqvensao!

nugeSi

Cems bebos xuTi Svili hyavs,

SviliSvili ki _ erTi.

bebia ambobs _ Cems bedSi

ar urevia RmerTi.

Cems Svilebs RmerTi ara swamT?

rogor gavCumde, rogor?

xuT Svilze erTi badiSi

da mere, isic gogo?

_ nu geSinia, bebia,

rom gavizrdebi, maSin

imden SviliSvils giyidi

ver daatio saxlSi.

asi saTvale geqneba,

Cemo bebia olRa,

asi kaba da TavSali,

asi qudi da qolga.

Sen oRond kargad iyavi,

nu ujavrdebi mamas,

da Cirsac Tu ar mogvakleb,

Cvenc ar mogaklebT Wamas.

vai dedasa!

tyeSi gaisma kikini,

SeiZra mTebi surebis,

kuWgamomxmarma turebma

gamoifxikes yurebi.

soroebidan gamoZvrnen,

20. n. dumbaZe, t. IV

Page 18: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

306 307

aubagundaT gulebi,

gaixed-gamoixedes,

dazveres gzebi urebi.

uceb waawydnen bekekas,

dro aRar iyo yurebis,

ToneSi cecxli CaanTes,

daacxves dedas purebi,

moipatiJes stumrebi,

moxades savse Wurebi.

vai dedasa! sad iyvnen

broliebi da murebi!

stumar-maspinZeli

aba delia-delia,

yvavma iSova yvelia,

patara lxini moawyo,

moipatiJa melia.

marTali aris, melia

loTi da Rvinis msmelia,

magram ras izam, wesia,

melia mezobelia.

mela magidas miujda,

yvavs gadaxvia xelia,

yvavma sasmisi auvso,

midRegrZeleo keria.

melam sasmisi dacala,

zed daayola kveria,

kvers daayola yvelia

da roca yveli ar eyo,

yvavs gamoWama yelia.

ase damTavrda qeifi,

aba delia-delia.

pranWiebi

sul erTi cicqna, pawia

bostani hqonda baWias,

ise patara bostani,

xan Citi Wamda, xan _ Wia,

iqve baWias mezoblad

ciyvs hqonda naZvze fuRuro,

Sig edga erTi qoTani,

carieli da uyuro.

da maT mezoblad, Rrublebis

imediTa da nugeSiT,

patara ixvi cxovrobda

gobisodena gubeSi.

baWia gaiZaxoda:

_ SromiT maskdeba oflio,

stafiloTi da mwvaniliT

me vamarageb msoflios!

ixvi gubidan yviroda:

_ ca Tavze qudad mxuravso,

rac msoflioSi Tevzia,

sul Cems gubeSi curavso!

ciyvi iseTi frTxilia,

fuRuro Caketili aqvs,

Signidan gaiZaxoda:

_ es Cemi ori kbilia,

iseTi alesilia,

rac msoflioSi Txilia,

sul Cemi dakvnetilia!

trabaxSi dadga zamTari,

erT Tvesac ar gauvlia,

ixvsac,

ciyvsac

da baWias

SimSiliT gasZvra sulia.

ixvi,

ciyvi

da baWia

samTave iyo pranWia.

Page 19: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

308 309

mamuka

gadaigrixa mamukam

simindis foCis ulvaSi,

Tofiswamali Cayara

Tavis xelTofas lulaSi,

joxis meranze gadajda,

dascxo buki da naRara,

oCani cxenis ar iyos,

tyupad tlinkebic ayara.

Tavze daesxa boColas,

akuwa mkvaxe kvaxebi.

_ biWo, mamuka, dawynardi,

icode, gailaxebi!

ar daiSala mamukam

xmlisa da Tofis triali,

axla murias mivarda

yiJiniTa da RrialiT.

muram uTmina, uTmina,

kudic ki gauqicina,

sul mTlad rom Tavze

daajda,

bolos muramac iwyina,

Semoaxia Sarvali,

mere iseTi ifrina...

SarvalCaxdili rom naxa,

dawva da bevri icina.

qeTinos bafTebi

gadaifrines peplebma

aTasferadi tramali,

uxvad miirTves neqtari,

viT ukvdavebis wamali.

dakocnes vardi, yayaCo,

ia, RiRilo, enZela,

cis dasaliers miadgnen,

daRlilebs frena eZnelaT,

ucxo yvavilze Camosxdnen

Tvali molules wamiTa,

uceb wamodga yvavili,

yvavili uceb wavida.

pepelam uTxra pepelas:

_ ra gvemarTeba, netao,

mosiarule yvavilebs

TvaliT pirvelad vxedavo.

maSin yvavilma Sehkadra:

_ ram SegaSinaT, netao,

qeTino mqvia saxelad,

ra vqna, masxediT zedao,

mindvrad bafTebi davkarge,

saubedurod Cemdao,

rom mimatovoT, peplebo,

Sin ar SemiSvebs dedao.

ver gauwbilebs peplebma

Txovna da gulisnadebi,

axla aravin ar dadis

qeTosnairi bafTebiT.

Page 20: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

310 311

qurdis qurdi

xaTunam gulis kankaliT

bebos mopara kakali.

da roca kakals hparavda,

roca xuravda karadas,

qila gautyda murabis,

da swored am dros xaTunas

Tavze waadga zurabi.

xaTunam uTxra: _ Zamiko,

modi, kakali gaviyoT!

zurikom uTxra: _ daiko,

es rom bebiam gaigos,

es rom dedikom gaigos,

es rom mamikom gaigos?..

amitom mTeli kakali

me unda momce, daiko!

xaTunam xelis kankaliT

sul CauTvala kakali.

mere ar iciT, ra iyo?

bebiam mainc gaigo.

roca bebiam gaigo,

mere mamamac gaigo,

mere dedamac gaigo.

Worma iara, iara,

sofeli Semoiara,

magram xaTuna ki ara,

qurdi kaklis da murabis _

magrad mityepes zurabi.

futkari

mzia, lili da nana

gatenil skebTan dganan:

_ futkaro, abli, babli,

mogveci cota Tafli?!

gavuyofT givis, zazas,

Tinas, mananas, nestans,

nu gewyineba oRond

da nu dagvasob neqtars.

futkaro, abli, babli,

Tu ginda qveynad madli,

mogveci cota Tafli?!

xedavs futkari: skasTan

bavSvebi puriT dganan.

adga da misca Tafli,

Rormucelaa gana?!

qeTinos vedreba mzisadmi

mzeo, dabrundi, dabrundi,

nu CaeSvebi zRvaSi.

zRvas cecxli waekideba,

Cemi mama zis navSi.

imas rom rame SeemTxves,

ra meSveleba maSin?!

mzeo, dabrundi, dabrundi,

arc me dagrCebi valSi,

diliT rom amobrZandebi,

Segegebebi taSiT.

Page 21: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

312 313

qalaqi da sofeli

JuJuna wvima movida,

sul dagvisvela babTebi,

saxlSi Semodi, xaTuna,

Semodi, avad gaxdebi!

JuJuna wvima movida,

siminds daulbo foCebi,

gadi, wvimaSi irbine,

irbine, nana, morCebi!

JuJuna wvima movida,

wvima movida magari,

saxlSi Semodi, xaTuna,

dadnebi, rogorc Saqari!

JuJuna wvima movida,

daafrTxo mtredis xundebi,

nana, gamodi ezoSi,

gagikaJdeba kunTebi!

risTvis mosulxar, eqimo?

mezoblebs risTvis gvifeTeb?

nanas eqimi rad unda,

wadi, xaTunas mixede!

bayayisa da qeTinos gasaubreba

gaberili da amayi

wyalSi yiyinebs bayayi.

q e T i n o : curva rom ici, bayayo,

yvinTva rom ici, bayayo,

imiTi xom ar amayob?!

aba, napirze amodi,

naxe, ra magrad dagnayo!

b a y a y i : curva da yvinTva rom vici,

swored imitom vyiyineb,

gabede, wyalSi Camodi,

sul dagawiwkni kikinebs!

sarfeli meTevze bavSvebis simRera

aida, aida,

gascure, baida,

gamodi, kefalo,

gamodi, stavrida!

aida, aida,

mousvi, baida,

delfini movarda,

netavi saidan?..

stavridas gaitans,

kefalsac gaitans,

bades da baidas

gaitans lazistans.

am bades davtovebT,

talRebze efinos,

oRond Sen mogveSvi,

keTilo delfino.

ra moxda aseTi,

es zRva rom gacale;

sul Seni ar aris?

cota Cvenc gvacale!

dRes ara gvcalia,

xval geTamaSebiT,

dilidan vTevzaobT

sarfeli bavSvebi.

dRes Tevzis nasaxic

ar gagviyidia,

gvacale, gavyidiT

stavridas, midias.

talRebi modian,

talRebi modian,

Sen sxvagan iTevze,

Savi zRva didia.

mobrundi, baida,

mze zRvaSi Cavida.

delfini wavida,

aida, aida!

Page 22: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

314 315

Sejibreba saRoriis tyeSi

kvirkob-mariobis TveSi

saRoriis uRran tyeSi,

nadirT Soris gaimarTa

pirveloba Wama-smaSi.

im Sejibrze Tavad gaxldiT,

Tqveni toli viyav maSin,

daaxvaves salafavi,

sasmeli da saylapavi,

moaqvT godriT,

moaqvT urmiT:

yveli,

puri,

xaWapuri,

Tafli _ kasriT,

Rvino _ WuriT,

vaSli,

msxali,

xeWeWuri,

gogra,

nesvi,

kartofili,

wabli,

gobze dawyobili.

gamovidnen falavnebi

zogi ZaliT,

zogi nebiT,

gadmoTeles stadioni,

gadmoTeles gazonebi,

da Rorebi vidre gverdze

virebs muclebs azomebdnen,

uceb CarTes wammzomebi.

erTi, ori,

erTi, ori,

Tavs daacxra saWmels qori.

rom gavarda uceb yvavi,

yvavi svavis naTesavi,

yvavs fexdafex mihyva svavi,

daTvma kasrSi Cargo Tavi.

ganabuli yvela elis,

gaimarjvebs Smagi mgeli.

magram, vaglax, Secda yvela,

mgels gauswro wamiT melam.

turam danTqa yvela Wuri,

baWiebi mokvdnen SuriT.

vaSlis xarbi

darbis zRarbi,

Tavis arCivs

eZebs maCvi.

erTi, ori,

erTi, ori,

Zlivs moglijes saWmels

jori.

virs daadga gasaWiri,

_ miSveleTo, _ yviris viri.

ver ajobebT vervin, vera,

saWmels Zera

daeZgera.

stadionze grgvinavs taSi,

cxens gauskda WamiT faSvi.

gaberili umi niyviT

gaaTries gverdze ciyvi.

Txa Zroxas da irems Svelis,

gulwasuli gahyavT Sveli.

gauzrdeli, briyvi, anci

arvis aclis

Savi vaci,

icinis da wvers ivarcxnis,

aba, gani,

aba, gani,

gahyavT vaci

Page 23: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

316 317

xuligani.

erTi, ori,

erTi, ori,

gainaba stadioni.

Jruanteli uvlis tanSi.

aba, taSi,

Cqara taSi,

mecxre kasri miaqvs ybaSi.

gamarjvebis dascxeT marSi,

erTi, ori,

ar hyavs swori,

Cempioni gaxda Rori.

ase yvela nadirs gzebi

mouWra da moucela

da im dRidan daaweses

es titulic _ Rormucela.

kvici

iyo erTi kvici,

yornisferi kvici,

eSmaki da mkvircxli,

oCani da ficxi,

dedis urCi kvici.

albaT, yvelam icis,

erTxel mkvircxli kvici

mohyva Tavis qicins,

ukiTxavad dedis

miatova Tavla,

moindoma gavla,

gadirbina veli

moRerebul yeliT

da mdinaris piras,

SimSilisgan xeli,

SeefeTa mgeli.

mgels cremliT da ficiT

guls moulbobs kvici?..

hoda, yvelas, yvelas,

Tagunas da melas,

baWiaa igi,

Tu nukria Svelis,

vinc ar usmens mSoblebs,

gansacdeli elis.

iyo erTi kvici...

meti aRar vici.

ixvi da mamali

viti, viti,

Cemze didi

mocurave vin ari,

vis amSvenebs ulvaSi,

gamejibros curvaSi.

zurgze lurji zoli gamdevs,

Cempionis kantia,

ixvTa modgma vasaxele,

meZaxian `kvatias~.

da dedlebis amaliT

iqve gaCnda mamali.

ukan ar daixia,

tanze Semoixia:

_ mag dafexvil trabaxas

mival, yelSi vecemi,

daaxaleT, dedlebo,

Tqveni laye kvercxebi.

ise magrad gavcuro,

ise magrad viyivlo,

magas Tu ar vajobo,

Page 24: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

318 319

de, gamixmes bibilo!

gadaeSva morevSi,

ca yiviliT gaxia,

da im dRidan mamali

dedlebs ar unaxia.

daTunias mosawvevi baraTi

saTaflias usierSi

yvelas, yvelas geliT,

xval jvars iwers Cemi biWi,

saamayo beli.

fiWvnarSi maqvs gamarTuli

mamuli da saxli,

savse pantiT, kurkanteliT,

wabliTa da TafliT.

qorwili maqvs arnaxuli,

smiT da WamiT, daRliT,

oRond ar wamoiyvanoT

monadire ZaRli,

oRond ar wamoiyvanoT

tyeSi stumrad futkari,

da Tu mova, is nestari

Sin datovos, uTxariT.

oRond ar wamoiyvanoT

monadire soflis,

da Tu mainc ar daiSlis,

Sin datovos Tofi.

Tqveni kargad yofnis meti

araferi minda,

erTxel mainc viqeifoT

uCxubrad da mSvidad.

Cems sasaxles uRran tyeSi

ar awvims, ar aTovs,

Tu mewveviT, gamaxarebT!

marad Tqveni daTo.

mawoni

levanikom da nodarma

gatexes Caidania,

bebo gagiJda, saRamos

Cai rom veRar dalia.

levanma gaduCurCula

nodars, mis gverdiT dawolils:

_ Cven rom gvaZalebs Zilis win,

axla TviTon svas mawoni.

arwivis brZaneba #1

suliT, xorciT da bumbuliT

poeti iyo bulbuli.

gadaekida weroo,

leqsi me unda vweroo.

es rom gaigo vardmao,

gadaiyola dardmao.

es rom Seityo arwivma,

brZana: _ momgvareT suleli,

vards daubrunos surneli,

Tan gadaeciT werosa,

arc weros, arc imRerosa,

Torem frTasa da bumbulsa

gavacli Rero-Rerosa,

werom bayayebs mixedos,

leqsi bulbulma werosa.

Page 25: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

320 321

silamaze

ara SromiT da garjiTa,

rogorc patara narCita,

farSevangi da xoxobi

Tavs iwoneben farCiTa...

ezoSi waramarao

kuds Slian, rogorc maraos,

amboben: _ Cvengan, batono,

es silamazec kmarao.

mananas werili

Cemo kargo mediko,

Cemo kargo daia,

geficebi Tojinas,

momenatre Zalian.

momenatra sofeli,

babua da bebia,

albaT, axla sxedan da

isev mzeze Tbebian.

menatreba Zalian

dedaSenis namcxvari

da otia babuas

moyolili zRapari.

eTeri da Tamazi

skolaSi Tu dadian?

Cvens ukudo murias

kudi xom ar gazrdia?

Cveni fiso ras Svreba,

mudam rZe rom udgia,

bebom wkepla ra uyo,

xom ar gadaugdia?

nanas Cemi wignebi

xom ar dauxevia?

Cemi TuTa uCemod

xom ar daurxeviaT?

Sens Tojinas isev is

Wreli kaba acvia?

qors yviTeli wiwila

xom ar gautacnia?

Cemi kaba boColas

xom ar dauReWia?

bebos Cemi bekeka

xom ar gaukreWia?

isev TqvenTan sofelSi,

netav rodis viqnebi!

albaT, veRar micnoben

goWebi da Tiknebi.

me wels veRar Camoval,

sayvarelo mediko,

gamogiSvas TbilisSi,

Seexvewe dedikos.

Cemo kargo mediko,

Cemo tkbilo daia,

ra iqneba, Camodi,

momenatre Zalian.

aq iseTi baRi gvaqvs!..

didi, camde awvdili,

ra sabavSvo baRia,

sasaxlea namdvili,

dabla, pirvel sarTulze,

Cveni didi klasia,

saTamaSo oTaxi

TojinebiT savsea.

yvelgan sisufTavea,

yvelgan Tadarigia,

aivanze, fanjrebTan,

sawolebi gvidgia.

Zili giyvars? vin giSlis,

daweqi da iZine!

21. n. dumbaZe, t. IV

Page 26: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

322 323

TamaSi gsurs? ezo gvaqvs,

dadeqi da irbine!

baRSi kidev baRia,

yurZnebiT da vaSlebiT,

geficebi dedikos,

TviTon Cven vkrefT, bavSvebi.

bostanic gvaqvs lamazi

da yovelTvis, Wamis dros,

vWamT Cvensave bostanSi

mosul kitrs da pamidors.

ezo, baRi, bostani,

yvelaferi Cvenia,

baRs muria darajobs,

sul ar aris kbenia.

rac ar unda abrazo,

ginda ceme, galaxe,

cotas gagijavrdeba,

wina kbilebs ganaxvebs.

*

ra sabavSvo baRia!

ra lamazad nagebi!

kargi maswavleblebi,

kargi amxanagebi:

gela, gia, Temuri,

xaTuna da ramazi,

dodo, dali, qeTino,

jemali da Tamazi...

gela kargi biWia,

magram cota trabaxa.

sul maSinebs: _ manana,

cali xeliT gaglaxav!

xan nawnavebs momqaCavs

`aCu, aCus~ ZaxiliT,

xan TamaSic ar unda,

iRrineba ZaRliviT.

roca yvavils davxatav,

mova, fanqriT gadaSlis,

guSin Cemi daTuna

amosvara talaxSi.

misi SiSiT Tojinas

ver vaZineb akvanSi,

SemaZula biWebTan

saxlobanas TamaSi.

gogoebis saqmeSi

netav risTvis ereva?

aba, biWi rom viyo,

maSin Tu momereva!

*

Sen ar icnob naTias,

Txupnias da alqajas?

nunu maswavlebelma

o, ramdenjer dasaja...

roca gvZinavs suyvelas,

maSin xtis da RiRinebs,

roca vmReriT, naTia

swored maSin iZinebs.

xan sul tiris _ ar mSia...

xan sul tiris _ mSiao.

vaSlze ambobs _ msxalia,

msxalze ambobs _ biao.

xan skamze dgas fexebiT,

xan magidas awvalebs,

da Tu rame gautyda,

sul gogoebs gvabralebs.

roca sjian, zluqunebs,

usivdeba Tvalebi:

_ nunu maswavlebelo,

Tqven ki genacvalebiT,

ai, maSin damsajeT,

Tu vicelqo meored,

geficebiT Tojinas,

aRar gavimeoreb.

da micemul pirobas

uceb gadaiviwyebs.

eh, im sawyal Tojinas

sul tyuilze ificebs.

Page 27: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

324 325

*

Cvens jgufelebs, mediko,

yvelas uyvars Temuri,

geficebiT, mec miyvars,

magram mainc vemduri.

didi moyvarulia

vaSlis, atmis, alublis,

magram arc baRs, arc bostans

arasodes ar uvlis.

mouvlelma bostanma

rogor mogvces nayofi?

erTxel mainc morwyavdes

stafilos an kartofils.

hoda, Cemo mediko,

gamamtyune amaSi,

gagonila mTeli dRe

omobanas TamaSi?

Tofs mimiznebs, miyviris:

_ fexze ratom dadixar?

bax, bux, bax, bux, mogartyi,

waiqeci, mkvdari xar,

aba, SemomecaleT,

gmiri var da mamaci...

magram gmiri ki ara,

aris didi zarmaci.

*

dodos icnob, pranWias?

ar ikarebs aravis,

Tanac matyuaraa,

ra maqvs dasafaravi!

vinme Tu gaexumra,

anda rame Sebeda,

wamsve wacunculdeba

nunu maswavlebelTan:

_ nunu maswavlebelo,

liam wyali daRvara;

giam Txilis naWuWi

pirsabanSi Cayara.

nunu maswavlebelo,

iciT, ra qna naTiam?

saTamaSo baWia

cali fexiT aTria.

nunu maswavlebelo,

enas miyofs manana!

gigim, maswavlebelo,

daamtvria manqana!

albaT, unda mTeli dRe

visxdeT ganabulebi,

magis SiSiT, mediko,

ver veSmakobT srulebiT.

*

Cemze, aba, ra giTxra,

Senc ki ici, daiko,

`oqros gogos~ meZaxis

dedikoc da mamikoc.

_ musika da simRera

exerxeba Tavidan,

niWieri bavSvia, _

ase ambobs mamida.

oRond rame vinatro,

mama xelad gaaCens,

marto bebo babale

ujavrdeba mamaCems:

_ xvewnad nu gadiqeciT,

Wamos bavSvma TavisiT,

RmerTo, amas ras vxedav,

barem Tavze daisviT.

albaT mitom brazdeba

Cemze bebo babale,

murabas rom viparav,

mudam magas vabraleb.

ise sulac ara var

uzrdeli da uxeSi,

mere ra, Tu xandaxan

CemiT vdgebi kuTxeSi!

Page 28: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

326 327

* * *

pirvelad rom mivediT

baRSi me da dediko,

vai, rogor vitire,

rom icode, mediko.

nunu maswavlebelma

jer Camisva kalTaSi,

mere damalobanas

wamoviwyeT TamaSi:

_ enki, benki, siklisa,

enki, benki, da...

nunu maswavlebeli

ga-vi-da...

enki, benki, siklisa,

enki, benki, da...

sayvareli dedikoc

ga-vi-da...

me Tvalebi davxuWe,

es iyo da es iyo,

roca Tvali gavaRe,

aRar iyo dediko...

jer vitire, vitire,

mere bevri vicine,

roca guli vijere,

davweqi da viZine.

dedas aRar mivtiri

ukve didi xania,

nunu maswavlebelTan

ise mimixaria!..

ramden TamaSs gvaswavlis,

leqsebsa da simRerebs,

xan kuTxeSi gvayenebs,

xanac wkeplebs gviRerebs.

xan TafliviT tkbilia,

magram, Sen genacvale,

xan iseTi avia,

bebosaviT mawvalebs.

_ ZaRlTan axlos nu mixval!

xeliT ratom exebi?

_ aba, TiTi piridan!

_ gaaCere fexebi!

_ sxvis pirsaxocs nu xmarob!

_ naxe Seni alagi!

_ xorci ratom datove!

_ gaaTave karaqi!

_ ar iCxuboT, bavSvebo!

zis da Tvals ar gvacilebs.

roca ar gveZineba,

swored maSin gvaZinebs.

ra Znelia amdenis

moTmena da atana,

gagonila yoveldRe

sapniT piris dabana?

magram magas ar vambob,

javric ar maqvs magisi,

SeiZleba yoveldRe

kbilis xexva jagrisiT?

nino gamge, eqimi,

nunu maswavlebeli,

mzareuli, mebaRe,

klasis damlagebeli;

_ gaixexeT, bavSvebo!

erTad gveCxubebian...

ra kargia, kbilebi

rom ara aqvs bebias.

xom aseTi qalia,

mainc gviyvars Zalian,

gajavreba rom icis,

albaT, Cveni bralia.

kino, cirki, Teatri

albaT, gagigonia,

iqac xSirad vbrZandebiT,

sul baRSi varT, ggonia?

dagvawyoben wyvil-wyvilad,

sabavSvo baRs gavcdebiT

Page 29: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

328 329

da mivdivarT quCaSi,

rogorc jariskacebi.

yvela gadasasvlelze

mwvane Suqi enTeba,

Cven rom gavalT qalaqSi,

moZraoba Cerdeba.

Zia milicieli

joxs auwevs manqanebs,

amis Semdeg manqanebs

veravin gaaqanebs.

mere, gana cotani,

TiTqmis ocdaaTi varT,

Cven tramvaiT yovelTvis

ubileTod davdivarT.

ase xSirad vseirnobT,

patarebi qalaqSi

da TeatrSi verTobiT

Tojinebis TamaSiT.

im dRes kidev kinoSi

ici, ra gamikvirda?

Tagunia fisosTan

saxlSi stumrad mivida.

* * *

erTxel kino gvaCvenes,

gavigude siciliT,

erT oTaxSi cxovrobdnen

melia da wiwili.

zRarbma sneul baWias

gaukeTa nemsebi,

Cxikvma ciyvs da kodalas,

waukiTxa leqsebi.

mere erTma daTunam

mxarze SeSa gaiwyo

da namdvili kaciviT

laparaki daiwyo.

ase laparakobdnen

ZaRlic, turac, mgelica,

mere... mere ar maxsovs...

gvian gamomeRviZa.

* * *

`muStaidi~ ginaxavs?

ara? _ Senze axia,

arc ki ici, ra kargi,

ra lamazi baRia.

Cveni matarebeli

nuTu ar gagigia?

bileTebze yovelTvis

ise didi rigia...

wiTelquda morige

dadis, wesrigs amyarebs,

xan celq mgzavrebs uwyreba,

xan meisres abarebs:

_ Seamowme xazebi!

_ wesrigSia baqani?

_ Tqven vin gnebavT?

ufrosi?

wamobrZandiT, aq aris.

ufrosTan rom yvelani

mowiwebiT midian,

Sen ggonia Ziaa?

Cvenze cota didia.

araferi sjobia,

vficav, amis yurebas,

mTel gzas pionerebis

razmi emsaxureba.

ha, gavediT baqanze

da vagonTan mivediT,

erTma cicqna gogonam

gamisinja bileTi.

orTqlmavali mzad aris,

yviris, qSinavs, caxcaxebs,

da sadguris radio

rixianad acxadebs:

_ Cveni matarebeli...

Page 30: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

330 331

platformaze gavida,

daiZvreba erT wuTSi

pirvel liandagidan.

Cqarobs xalxi, miaTrevs

skivrebsa da loginebs.

_ amxanago mgzavrebo,

gaufrTxildiT Tojinebs!

daustvina morigem...

xvevna, kocna, alersi!..

airia baqani,

araferi ar gvesmis.

_ damikocne Cvenebi...

_ gadaeci baraTi...

_ moiwere...

_ mSvidobiT...

_ mogvigone...

_ naxvamdis...

mihqris matarebeli,

migvaqrolebs patarebs;

Cveno matarebelo,

gvatare da gvatare!

Cuq, Cuq, Cuq, Cuq,

mivfrinavT,

guguneben borblebi:

_ moemzadeT, mgzavrebo!

_ CamobrZandiT!

_ movediT!

zooparkSic davdivarT,

tyis cxovelebs vecnobiT.

maimunebs vabrazebT,

viciniT da verTobiT.

maimuni pranWia,

saxe daumanWia,

darbis, darbis, qaqanebs,

saqanelas aqanebs;

rasac miscem, afuWebs,

gvesvris Txilis naWuWebs;

ra sufTaa, ra sufTa?!

Tavze iyris nasufrals.

qceva autaneli,

xelpirdaubaneli,

baZia da wunia,

marTlac maimunia.

rom ar vambob arafers,

Sen ggonia, ara mwyins?

dediko rom xandaxan

maimunos meZaxis!

sofelSi rom bevria,

aqaca hyavT melia,

Sen ki ici, melia

rarig saZagelia.

o, ramdeni dedlis da

mamlis sisxli dalia!..

aq am qaTmis qurdebiT

savse aris galia.

gaxsovs, Citi Cioras

tirili da godeba?

sul cremlebi maxrCoben,

roca momagondeba.

aq Tavs ikatuneben,

ar arian madaze,

zooparkis galia

axi aris magaTze.

*

spilo xom gagigia?

mTaze ufro didia,

cxviris nacvlad, mediko,

win xorTumi hkidia.

vaSli, puri, Saqari

imiT miaqvs xaxaSi,

uyvars Cveni yureba,

sicili da TamaSi.

erTxel sulac ar Sercxva,

arc ki moibodiSa

da xorTumiT suyvelas

Tavze wyali mogviSva.

Page 31: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

332 333

dagvasvela, gagvwuwa,

wagvamwara stumroba,

geficebi, xandaxan,

sul ar icis xumroba.

ise mudam wynaria,

dinjia da mSvidia,

miyidida mamiko,

magram Zlier didia.

*

kuziani aqlemi

arasodes ginaxavs?

amboben, rom kuzebSi

wyals da saWmels inaxavs.

kuzSi saWmels ra unda?

Cemo kargo, arada...

sawyals, albaT, ara aqvs

ganjina da karada.

kenWebi Tu esrole,

cota Tu Seawuxe,

viTom araferia,

ise SemogafurTxebs.

mere ra, rom mTasaviT

gazrdila da grZelia,

me Tu mkiTxav, namdvilad

didi gauzrdelia.

*

iqiT mTeli mxecebis

mefe _ lomi Rrialebs,

Tuki axlos mixvedi,

Tvalebs dagibrialebs.

kbilebs gaakraWunebs,

torebs dahkravs galias,

Cven ki ara, didebsac

eSiniaT Zalian.

axlos arvis ikarebs,

aravis scnobs sruliad,

amitomac TamaSi

lomTan akrZalulia.

*

lomis gverdiT vefxvia,

isic mtacebelia,

sul katas hgavs, mediko,

katasaviT Wrelia.

vefxvsac, lomis ar iyos,

sul ar uyvars bavSvebi,

arc vefxvia, Tu mkiTxav,

saxlSi SemosaSvebi.

*

Svelis ar meSinia,

win balaxi uyria;

iqve rom dakuntruSobs,

pawawina nukria.

Sen ggonia, vefxviviT,

misvlis nebas ar momcems?

erTxel movefere da

Sig tuCebSi vakoce.

ver datkbebi verasdros

Svlis da nukris yurebiT,

rogora aqvT, Tu ici,

dacqvetili yurebi!

ase nazi cxoveli

zooparkSi arc kia,

Cvens bekekas Camohgavs,

magram ufro kargia.

*

daTunia yvelas sjobs,

banjgvliani daTuna,

mudam gveburtyuneba

me, dodos da xaTunas.

cekvac icis, Tuki sTxov,

Tumca Txovna rad unda,

_ taSi, Cemo daTuna!

_ dauare, daTuna!

ise miyvars, mediko,

sul mis cqeras vundebi,

rames rom ar matkendes,

Page 32: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge › uploads › literature › 7 › sabavshvo_leqsebi.pdf · CoCori. 294 295 babuaCems wignebi davuxie am diliT, damsajes da mTeli

334 335

gulSi Cavexutebi.

*

roca daviqancebiT

sirbiliT da TamaSiT,

movusxdebiT magidebs,

lamaz wignebs gadavSliT...

ras icini, ar gjera?

Tu ar gjera, ikiTxe,

ici, guSin ra didi

wigni gadavikiTxe?

eh, ras niSnavs, mediko,

Cvens baRSi rom ara xar,

netav Cemi kiTxva da

angariSi ganaxa!

iqneb esec ar gjera?

aba, hkiTxe naTias,

orjer ori oTxia,

orjer xuTi aTia.

cxra da ori... damaca...

wignSi rogor weria?

axlav gamaxsendeba

cxra da ori bevria...

mimateba, gayofa,

gamravlebis wesebi,

es xom vici, Tu ginda,

axla mkiTxe leqsebi.

`Semodgoma~, `zamTari~,

`skolis zari gveZaxis~,

`yvavo, yvavo, yvanCala~,

`Txam SeWama venaxi~...

sul gamoTqmiT viswavle,

ara gjera, ara, xom?

ginda giTxra zepirad?

uh, Tavidan ar maxsovs...

ar ifiqro mindodes,

SenTan Tavis Seqeba.

skolaSi rom viswavli,

sul xuTebi meqneba.

Cveni baRis ambebi

rac giTxari, es iyo,

nuTu amis Semdegac

ar Camoxval, mediko?

pasuxs veli, momwere,

ras akeTeb, sada xar,

gaxsovs, iq rom dampirdi:

`werils mogwer xandaxan~.

Tuki wera ar ici,

misTvis ar mwer werilebs,

aiRe da CemsaviT,

dedas daawerine.

magram Sengan, daiko,

araferic ar momdis,

momikiTxe boCola,

ueWvelad Camodi.

ar mogakleb arafers...

cirks, kinoSi wayvanas,

aTasjer da mravaljer

gkocni,

Seni manana.