21
339 Tbilisi Sen lali xar, saqarTvelos silamaze, Tbilisi da Tbili gulis feTqva gqvia, Sens ZebnaSi saqarTvelos laJvard caze mzes ramdenjer gza da kvali dahkargvia. saqarTvelos didi dafnis gvirgvinidan aTasi gziT mowyvetili foToli xar, magram mainc, waglejili mtris piridan, qarTvelis guls dRevandlamde mohyolixar. Sen krwanisze samas gmirTa aragvelTa dawyvetili gulis simebs Sehxebixar, Sen Tbilisi ki ara da, im qarTvelTa daumSrali Tbili sisxlis wveTebi xar. Sens kedlebTan vinc Tavs mtrisgan imalavda, mas dedis rZe mware Sxamad Sergebia, mtkvars rom xedav, es mTis wyali ki ara da qarTvelebis sisxlnarevi cremlebia. gorgasalis udrekeli fari xar da xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis, Sens ZebnaSi saqarTvelos laJvard caze mzes ramdenjer gza da kvali dahkargvia, Sen Tbilisi ki ara da, Cemo kargo, is maocebs, natvrisTvali rad ar gqvia?! * * * ase xanmokle rom maqvs cxovreba _ erTi dila da erTi saRamo, yvela rogor sTqvas nazma grZnobebma, Cemo muzav da Cemo kalamo. 338

dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

  • Upload
    others

  • View
    7

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

339

Tbilisi

Sen lali xar, saqarTvelos silamaze,

Tbilisi da Tbili gulis feTqva gqvia,

Sens ZebnaSi saqarTvelos laJvard caze

mzes ramdenjer gza da kvali dahkargvia.

saqarTvelos didi dafnis gvirgvinidan

aTasi gziT mowyvetili foToli xar,

magram mainc, waglejili mtris piridan,

qarTvelis guls dRevandlamde mohyolixar.

Sen krwanisze samas gmirTa aragvelTa

dawyvetili gulis simebs Sehxebixar,

Sen Tbilisi ki ara da, im qarTvelTa

daumSrali Tbili sisxlis wveTebi xar.

Sens kedlebTan vinc Tavs mtrisgan imalavda,

mas dedis rZe mware Sxamad Sergebia,

mtkvars rom xedav, es mTis wyali ki ara da

qarTvelebis sisxlnarevi cremlebia.

gorgasalis udrekeli fari xar da

xar Tamaris RimiliviT daxatuli,

qarTvelebis salocavi xati xar da

mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

Sens ZebnaSi saqarTvelos laJvard caze

mzes ramdenjer gza da kvali dahkargvia,

Sen Tbilisi ki ara da, Cemo kargo,

is maocebs, natvrisTvali rad ar gqvia?!

* * *

ase xanmokle rom maqvs cxovreba _

erTi dila da erTi saRamo,

yvela rogor sTqvas nazma grZnobebma,

Cemo muzav da Cemo kalamo.

338

Page 2: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

340 341

* * *

locva ar vici me jixvis rqaze,

Cangs Sevavedreb awmyos da mermiss,

me, albaT, leqsi gamakravs jvarze

da Tu aRmadgens, kvlav Zala leqsis.

amoduRdi, margalito

saqarTvelos siyvaruliT ametyveldi!

sxvas umRero, agaJRere gana mitom?

Cemo qnaro, masze xotbiT axaverddi

da gulidan amoduRdi, margalito.

masze locviT gaicviTe yvela lari,

xma apkure tkbil SarbaTad, damTrob eSxad,

masze gqondes gacveTamde saubari,

gaCenilo qarTvel mgosnis azarfeSad.

saqarTvelos siyvaruliT axaverddi,

mas umRere, rom mgosani masaxelo,

rom krebulis leqsiT savse yvela gverdis

saTauri iyos mxolod saqarTvelo.

iyos mxolod saqarTvelo da sxva ara,

gana misTvis agaJRere, sxva adido?

xotba uTxar, ametyveldi kvlav narnarad

da gulidan amoduRdi, margalito.

saqarTvelo

kaspiis zRviT wamosulo qaravnebo,

mTebo, gzebo, viwro, faTerakiano,

gubazis da miTridatis qalaqebo,

myinvarwvero, zamTar-zafxul janRiano.

momiyeviT, viT ibrZoda saqarTvelo,

ros Telavda monRoli da lang-Temuri,

viT brwyinavda mzis sxivebze sasaxelo

gorda xmali, TviT mzesaviT anTebuli.

aw saidan modenila es zRva xalxi,

ra undodaT am patara walkotidan,

risTvis ecva qarTvel dedas mudam Talxi,

xmals rad lesdnen qarTvelebi balRobidan.

sad SeCerda kidobani gariyuli,

roca STanTqa niaRvarma mTa da mdelo,

sad dairwa is akvani, vaziT wnuli,

sad iSva da davaJkacda saqarTvelo.

samSoblo

kvdebodnen imisTvis, rom uyvardaT mamuli

miwas ar daTmobdnen uomrad,

dgebodnen naxmleviT mkerdgadaRaruli,

ver grZnobdnen, Wriloba Tu hqondaT.

kvdebodnen imisTvis, rom uyvardaT mamuli

da maradi sicocxle undodaT.

Tamariseul droSas rom gaSlidnen

erTi midioda asze.

aTas sicocxlesac sikvdilze gacvlidnen,

daclidnen sicocxlis Tasebs,

oRond, saqarTvelo mravalJamier

yofiliyo sicocxliT savse.

Page 3: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

342 343

aTas siyvarulsac gacvlidnen wmindas,

Caiklavdnen gulis feTqvas,

oRond, ver dasTmobdnen saqarTvelos miwas,

maxvils imarxavdnen mkerdTan,

kvdebodnen da ambobdnen mxolod erT sityvas,

imasac samSoblo erqva.

saqarTvelo gqvia saxelad

am siyvaruls rom ar uCans bolo,

sad gagonila grZnoba amxela!

iqneb imisTvis miyvarxar mxolod,

rom `saqarTvelo~ gqvia saxelad.

an Tu fiqrobda mSobeli maSin,

Cemi sicocxlis kars rom aRebda,

rom is patara, uRono bavSvi

dedaze ufro Segiyvarebda.

arc naxidurTan ar mibrZolia

da arc arabi vkafe moZale,

arc Temuris win ar miTrTolia

da arc misvria misTvis boZali.

Seni saxeli raRad maTrTolebs,

rom ar gyolivar WirSi mfarvelad,

iqneb imisTvis getrfi martoden,

rom `saqarTvelo~ gqvia saxelad.

saidan gadiqec sxivad ocnebis,

RmerTi rom ar mwams, qarTul miwaze

fexs rom davadgam, rad vilocebi.

sxvas rom uyvarxar, rad vgrZnob sinanuls,

ase mgonia, mxolod Cemi xar,

ra SeuZlia am Cems siyvaruls,

magram sicocxles rad mirCevnixar.

raRad gamxdara Seni saxeli

CemTvis mzesaviT cad asatani,

iqneb imisTvis, rom Sens didebas

Seakvdnen Cemi mama-papani.

da mec ar vici, vficav, ar vici

RmerTi viwamo? xoda, RmerTi xar,

xati rad minda sxva dasafici,

roca sicocxles Sen mirCevnixar.

da am siyvaruls rad unda bolo,

Tuki mawamebs grZnoba amxela,

dae, imisTvis miyvarde mxolod,

rom `saqarTvelo~ gqvia saxelad.

hei, loTebo

vici, verasdros CamoixsniT lodebs mxrebidan,

Tumc Savi Rvino Tqvens TvalebSi Sav fers abacebs,

hei, loTebo, amoforTxdiT sardafebidan,

SexedeT qalaqs, rogor barbacebs.

aCrdilebiviT sardafebSi uzixarT boTlebs,

amSralebT Wiqebs, saocnebo Tqveni alagi.

verc ki SeamCnevT, roca TqvenTan Semoabotebs

landi qalaqis.

da mxolod landi... o, es landic TqvenTvis mTvralia,

trialebs yvela, yoveli da mTeli samyaro,

daubrundebiT isev Rvinos... orTqlis galias,

rom gulis Sxami am RvinosTan erTad daRvaroT.

mainc verasdros CamoixsniT lodebs mxrebidan,

ver gausworebT qalaqis lands Tvalebs almacers,

hei, loTebo, amoforTxdiT sardafebidan,

SexedeT qalaqs, ar damTvrala, mainc barbacebs.

Page 4: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

344 345

ase Zvirad rad gafaseben

aRa-mahmad-xan...

yizilbaSebi...

RamiT kivili SeSinebul mecixovneTa,

Slegi frutuni cxenTa laSebis,

mahmadis landi, molaslase sveticxovelTan.

namgala mTvare

da zRva varskvlavTa _

qarTlis lurj caze mokamkame ase azizad,

aRa-mahmad-xan...

jari karavTa

da xmaldakruli jvari vazisa.

deda Tbilisi...

gmiris cremlebi...

da mahmad-xanis oqroT nayidi cixis karebi.

deda Tbilisi...

mtkvari, gloviT anamRerebi,

anamRerebi gloviT zarebi.

miwa qarTuli...

sisxlis mewyeri...

krwanisis veli da sikvdilis raSiT tareba...

arc erTi saxli daungreveli.

dolbandiani saWurisis axarxareba.

deda Tbiliso!

naTelo mzisa!

da Senc, qarTulo miwav, aseve,

qarTls gadaxede da, Tuki ican,

ar gaocdebi, ase Zvirad rad gafaseben.

dedas

dedao tkbilo, rogorc Seni ZuZus Tavebi,

dedao nazo, siyvarulis ufrTo feria,

manaxe guli, sisxlis cremliT naiarebi

da me am gulze o, ra cota damiweria.

gadamaviwyes sityva `deda~, Sen ase gsurda?

gadamaviwyes, mere risTvis, ase iyo da

me guli boRmiT mevseboda, an risTvis mSurda,

roca akvnidan pawawina `dedas~ ityoda.

dedao tkbilo, salocavo, sagalobelo,

leqsSi yovelis SeiZleba gana xseneba?

ra Zneli iyo ganSorebiT, Cemo mSobelo,

cxra wlis manZilze es vaeba da SeCveneba.

da mikvirs exla, cxra wlis gulSi ase uRmerTod,

amdeni tanjva sad dagubda, sad daetia,

rad iyo yofa _ metyveleba TvalTa uenod.

Cemi cxovreba iyo drama da tragedia.

ara, borkilebs, Cemo kargo, ar atarebdi,

samagierod, mogonebis sakire gwvavda

da igonebdi, iq, mSobliur lamaz mxareSi,

xuWuWTmiani, pawawina biWuna gyavda.

aTasebs yavdaT, aTasebi moigonebdnen

da RamiT, roca yazarmaSi mefobda Zili,

bagis caxcaxiT guls titiniT moioxebdnen,

is _ saxelmwifos moRalate deda _ da Svili.

rogor undodaT mzis naTeli dagviwyeboda,

amoxval mzeze da siciviT gaiToSebi...

iq, Sens sakanSi Ramis landi ise wveboda,

rogorc sikvdilis daZonZili Savi droSebi.

dedao nazo, siyvarulis ufrTo feria,

amdenma tanjvam Seni saxe rogor daRara,

wyeulimc iyos, im warsulis rac dagrCenia,

xom damibrundi cimbiriviT TeTri WaRara.

Page 5: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

346 347

Rame mTebSi

Camsxvreuliyo xevi mTebis uRran ubeSi,

daTvis danator bedauris xerxemaliviT,

varskvlavebs mTvare gadahqondaT qera RrublebSi

gulSeRonebul, gatacebul TamarqaliviT.

beberi muxa rZisfer janRiT galeSiliyo

da qartexilze barbacebda mTvrali deviviT,

giJi CanCqeri napralebze CamoSliliyo,

zRapruli alis almodebul nawnavebiviT.

maRla varskvlavni kiafobdnen aTasferadad,

muq lurj zewarze oqros zolad gadaRvrilebi,

TiTqos meomrebs nabadebi gadaeyaraT,

ise eyarnen mTvaris Suqze mTebis Crdilebi...

da iyo Rame saocari Sesaxedavi,

kavkasionze frTamokecil Rames eZina,

eZinaT mTebsac, ar eZinaT mxolod varskvlavebs,

rom mSvidi Rame Tavdasxmisgan gadaerCinaT.

galaktioni

SenTvis axlobels,

CemTvis Soreuls, _

ambobs simReras qari,

ise godeben xeTa totebi,

rogorc larebi qnaris.

CemTvis Soreuls,

cremlebmoreuls,

Sevcqer uxilav Tvalebs.

galaktioni ganmartoebiT

estumre zamTris baRebs.

im saubariT

ra daubare,

yornebs rom miaqvT sadRac...

lurja cxenebiT gadauare

im Cems samyofel alags.

ukan mogdevda qari simReriT

da fantelebis jari.

SenTvis axlobels,

CemTvis Soreuls, _

ambavs yveboda qari.

am qars tyed gaWrils, rogorc ocnebas,

vin audgamda enas.

leqss Tu scodnia gasxivosneba,

Zala Tu hqonda zenas,

mzesTan saubars ra dagiSlida,

leqsis RmerTkaci Tu xar,

brmisTvis wyvdiadi gadagiSlia

mkvdars `mesaflave~ uTxar.

CemTan saubris dro ara gqonda,

arRvevdi zecis TaRebs,

Tumc aTaswlobiT iTvlidi dros da

me ki, viTvlidi wamebs.

bolos gipove da mainc sdumxar,

axal samyaros badeb.

vijeqiT, didxans gismendi mdumars,

aTovda zamTris baRebs.

eklesia

raze fiqrob, miTxar, raze, ase didxans.

rad waxrilxar, yavarjeni xom ar ginda,

arc samreklo zaris xmaze suls ar iTqvams...

nino wminda...

ra uyavi is samreklo, an zarebi,

o, im zarebs Tqma Tu surdaT kidev ramis,

da zarebi isev aRar zanzareben,

sdums iveris mariami.

Page 6: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

348 349

arc me mesmis, rad dadumdi mlocvelisTvis,

kvlav cremli gdis daxavsebul kedlebians,

mainc moval da orTaves codvebisTvis

muxlT mogiyri, eklesia.

`Seundeo~, warsulSi Tu giTqvams ase,

aRaRaddi, aRsareba mainc minda,

o, sada xar, geamboro vazis jvarze,

nino wminda.

am saflavebs rom dascqeri SublSekruli,

jvrebamoCrils, gadabarduls, eklebians,

Sav fiqrebSi yoraniviT Serujuli

Camarxulxar, eklesiav.

an ras izam, daiqance,

gadadeqi am cxovrebis Saragzidan,

daaviwydaT RvTismSobeli mariami,

ieso da nino wminda.

muxa

im uRran tyeSi gamvleli Tu xar

da yurs Tu ugdeb xeTa kaeSans,

naxav did muxas, aswlovan muxas,

taxis naeSvars.

im uRran tyeSi gamvleli Tu xar,

naxav, totebi ra Zirs daeSva,

uyureb muxas,

uyureb, swuxxar...

uyureb didxans, viT cxovrebas

Sensas naeSvars.

im uRran tyeSi gamvleli Tu xar

da Tu ocnebis afra dagexa,

Tavs Seadareb naeSvar muxas,

muxas,

namexars.

Zvirfaso deda

da ase wvimda...

albaT, isev Rame monaxavs,

guls rom gemarxa RamesaviT ukuni sevda,

gismino minda,

Senc warsuli wlebis mona xar,

Zvirfaso deda.

tiroda Rame...

bevri rame miTxari kidev,

o, mogonebav im lamazi warsulis dReTa,

miTxari rame,

kidev rame, Ramea vidre,

Zvirfaso deda.

miTxari rame,

rogor miyvars, roca miyvebi _

gareT wvimaa, Ramea da glovaa ferTa,

gaTendes, barem,

netav diliT isev viqnebiT,

Zvirfaso deda?

da ase wvimda...

aCrdilebma cremlebi Rvares,

o, isev Rame... gadaiRebs es wvima, neta?

gismino minda,

rad dadumdi, miTxari rame,

Zvirfaso dedav.

Page 7: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

350 351

foToli

es foToli uTenia

Telas moswyda CqamiT,

diliT fexs gauTelia,

Severcxlili namiT,

uTenia es foToli,

uTeliaT fexiT...

Telas moswyda, obolia,

auareT gverdi.

Rame mtkvris piras

cis mkerdze Rrubelma taZari aRmarTa,

Sig mTvare SebrZanda varskvlavTa amaliT.

dRes Tbiliss mgzavriviT gzad SemoaRamda

da mtkvarTan amuxla merani frTamali.

Tbilisma nabadi mtkvris piras gaSala

da mtkvari, viT ZiZa, umReris Zilispirs,

`daviTma arabi emiri dalaSqra,

cxraasi wlis winaT aiRo Tbilisi~.

Rame ki naomar zRvasaviT mSvidia,

mtkvris RurRus qafians Tbilisi Cahyurebs,

Sig mTvaris mTrTolavi aCrdili hkidia,

viT aRmosavleli qalRmerTis sayure.

`ca frTebs ikecavda, viT orbi daWrili,

qreboda naTeli qarTuli dilis mzis,

kvdeboda, viT igi, xoxobi frTaWreli,

daviTs rom ar exsna mtrisagan Tbilisi~,

mTvare ki, moxrili gorgaslis SvildiviT,

dahyurebs Tbiliss da RimilSi TeTrdeba,

Tbilisi amxedrda, merani WixviniT

Slis fafars, oqrosfers. mtkvris piras Tendeba.

Tendeba _ mec mtkvarTan vbaasob dilamdis,

Tbiliso, me SenTan xom mgzavrad mivlia,

Tendeba _ Sexede, es mTvare pirbadri

cis gaxsnil perangze badaxSis Rilia.

gaTenda _ Rrublebis taZari daimsxvra

mzem sxivTa Rimili ra uxvad dasTova,

Ramem ki guda da nabadi aikra

da mahmadxaniviT Tbilisi dastova.

pirveli zamTari

quCebSi Tovlis qudebiT dadian,

fifqi xis totebze rCeba Tu cviva;

patara gogona gamohyavs bebias;

gogona gundaobs, bebias sciva.

vaJebi dganan da qalebi Cqaroben,

Tovls ayris gamvlelebs naZvebis marao,

kmarao _ aCqarebs gogonas bebia;

gogona siciliT pasuxobs _ arao.

Tmis vercxlis kibeebs ahyveba TiTebiT,

moixsnis TavSals da moaxvevs SviliSvils.

me vxedav saocar siTbos da siyvaruls

bebias TvalebSi, bebias RimilSi.

bebias TovliviT qaTqaTa Tmebi aqvs.

naZvebic qaTqaTa sabnebiT morTulan.

da ukvirs pataras, bebias TavSalqveS

ra Tbili, ra Tbili zamTari mosula.

Page 8: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

352 353

gaxsovdes. Turqo!

vuyureb zecis lurj tatnobze mTvaris Semosvlas,

da guli Cemi mogonebis talRebs SerTvia;

mdinaris aqeT mSobliuri saqarTveloa,

mdinaris gaRma osmaleTia.

vici, cecxls yridnen Tvalebidan Slegi raSebi

da brZolis velze uTvalavi Tavi eyara,

maxvils iTxovdnen akvnidanve Cvili bavSvebic,

rom mtrisTvis mkerdi gadaeRaraT.

am deda mtkvarSi sisxlis tbori ar dateula,

sikvdils Sebmia Tavganwirul gmirTa laSqari,

bolos maxvili Sig vadaSi gadamtvreula

da mainc iyo: hei, dahkari!

me isic vici, erT qarTvelze aTi iyaviT,

monebad yiddiT qarTvel qalebs TvalebgiSrians,

mamulisaTvis vecemodiT, mamuls vficavdiT

da osmaleTSi ambis mimtanic ar gagviSvia.

me isic vici, bevri aris mdinaris gaRma,

ar Cahqrobia sicocxle da mklavis imedi;

da bevris guli qceulia mrisxane naRmad,

amRerebuli, rogorc hiqmeTi.

rad ginda, Turqo, Zveleburad xmali SemarTo,

vin giTxra, TiTqos Sobidanve Seni mteri var,

arc mifiqria mkerdi sisxliT Segiferado,

magram gaxsovdes _ me qarTveli var.

rad medavebi mSobel miwas dasabamidan,

Savi balRami gulSi rad gaqvs Semonaxuli?

me Seni qveynis terfistola miwac ar minda,

Sen ki wamarTvi oSki, xaxuli.

mdinaris gaRma me Sens maxvils SemarTuls vxedav,

ginda glovaSi gaiTenos deda-Tbilisma,

gaxsovdes, Turqo, Sen Tamaris laSqari gcemda.

gaxsovdes, Turqo, me qarTveli var.

RamiT TbilisSi

TbilisSi RamiT vin seirnobs, poetis garda,

sxvas leqsisaTvis Ramis Teva ar moundeba.

Sevdgebi xidze,

quds movixdi,

Cavxedav mtkvars da...

zeca gulaRma amobrundeba.

mere gavyvebi...

vivli, manam ar daviRlebi,

mtkvari metexTan ahyolia jebirs yelamde,

saxlis kedlebze miyrdnobilan Wadris Crdilebi

da ase sZinavT gaTenebamde...

sZinavT?

iZinon,

xels ar vuSli ZilSi srulebiT,

davdivar frTxilad,

ai, Crdilsac gadavalaje,

davxetialob,

Tbiliss leqsebs vedudunebi

da vaeWveb Ramis darajebs.

mere Tendeba...

Tmebs miwewavs sunTqva dilisa,

kaxeTis mxridan matareblis kivili mesmis...

o, rogor minda,

rogor minda, Cemo Tbiliso,

Cvens siyvarulze davwero leqsi.

beThoveni

yovel saRamos, roca minda davwero leqsi,

roca bavSvebi ezos nuSebs eTxovebian,

ucxo gogonas aRebuli akordi mesmis,

davdeb kalams da davmunjdebi,

_ beThovenia...

23. n. dumbaZe, t. IV

Page 9: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

354 355

is mohyavs CemTan ucnob gogos ucxo alersiT,

mohyavs, rom guli, Cemi guli sadRac waiRos,

da im saRamos, beThoveni roca ar mesmis,

me meSinia, is gogona avad ar iyos.

tician tabiZes

mihqrian wlebi frTaasxmuli raSis uswrafes

da ivsebian mogonebis sawyaulebi,

Seni cxovreba erTxel ise daaxurdaves,

rogorc iesos Cadenili saswaulebi.

datove qveynad gafrenili lurji ocneba,

leqsiT damwvarma, daferflilma, almodebulma,

Sen kidev erTxel moaswari xmis gamoReba,

viT didma zarma, samreklodan Camogdebulma.

matareblidan

didi warsulis daRi azis qvaTa yovelTa

sveticxovelTan.

jvrisken micuravs mZime nisli qarSi daZruli...

... da ukan rCeba mcxeTa,

CvenTa winaparT kurTxeul xelTa

naSeni da gadataZruli...

aragvis WalebSi

... da lurjad gaTenda aragvis WalaSi,

niavi Rrubelis baliSze isvenebs,

jejilebs sicocxlis wigniviT gadaSlis

da TiTebs aragvis talRebSi isvelebs.

savsea cvar-namiT yayaCos Tasebi,

wiTlad rom qargaven wiwamurs tevrians,

Walas rom rZisferi nislebi avseben, _

nuSis da tyemalis yvavilTa mtveria.

mze mcxeTis jvarzea,

dneba da iRvreba,

_ mamulo, icocxle,

dRemudam gexaros,

ismine mzisa da sicocxlis simRera:

_ daiwye, mercxalo.

Tamaris cixe

Cem soflad erTi didi mTa aris,

ca Rrublis kalTas am mTaze ixevs,

mze aq amodis, rogorc Tamari,

da agvirgvinebs Tamaris cixes.

wamodi, vnaxoT Tamaris mTaze

cixe zviadi, SublSeWmuxvnili,

am xevs mTisaken biliki asdevs,

Zneli, guruli krimanWuliviT.

cixe Cans, rogorc mTebis nawili,

miduRebuli cis siSoresTan,

da qongurebze msxdari arwivni

hgvanan nabdian mecixovneTa.

Page 10: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

356 357

maTi yvirili Soridan ismis,

TiTqos uxmoben Torosan moymes,

o, rogor hgvanan kedlebi cixis

qarTveli dedis daxokil loyebs.

radgan Sen soflad,

radgan Cem soflad,

radganac yvelgan, sadac mTa aris,

dgas didi cixe:

daviTis cixe,

bagratis cixe,

cixe Tamaris.

radgan sicocxlis didi saxeli

ar gavuxadeT sikvdils ziari,

amitom qarTvels hqvia qarTveli,

xolo Tbilisi Tbilisi ari.

baRSi

aisi Ramis darabebs aRebs,

sicocxlis feri mohyveba ivliss.

_ salami vardiT moqargul baRebs,

_ salami mtkvars da salami Tbiliss!

xeze Citebi kvirtebad sxedan,

mival da baRis karebs SevaReb,

ai, moxuci gadaxril xesTan...

_ dila mSvidobis, Zia mebaRe!

Camogviqrolebs gogona anci,

yvavils funTula xelebs Seaxebs.

_ dila mSvidobis, patara gvanca!

_ dila mSvidobis, Zia mebaRe!

mere mTeli dRe vardebSi dadis,

mzes emaleba baRSi Takaras,

_ Zia mebaRe, movwyvito vardi?..

_ modi, mowyvite, Cemo patara.

daisi Ramis darabebs ketavs,

mze ukanasknel sxivebs Segvaxebs

da ismis irgvliv Sriali xeTa:

_ Rame mSvidobis, Zia mebaRe.

me Tbiliseli biWi var

me Tbiliseli biWi var,

yadriani da gamgebi,

Tu aCrdiliviT ar mdie,

quCebSi dagekargebi.

me lerwmis salamuri var,

Cemi xma varskvlavs miswvdeba,

Tu droze ar amakvnese,

simRera damaviwydeba.

me foToli var am Wadris,

mze mkocnis, mTvare marigebs,

Tu droze ar amitaceb,

mova da qari wamiRebs.

me siyvarulis wvima var

da SenTan erTad vsveldebi,

Tu droze ar damagube,

waval, mtkvars SevuerTdebi.

me siyvarulis leqsi var,

leqsi var gulis nadebi,

Tu droze ar Semiyvare,

sxva vinmes Sevuyvardebi.

Page 11: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

358 359

varazi

akaciebis rxeviT

aRar modixar, qaro,

gaqra varazis xevi,

gaqra varazis wyaro.

jaWvze dabmuli ZaRli

gaavebuli rogor,

xevis pirs Tixis saxli,

da iezidi gogo.

silaze cicqna terfi _

bavSvobis kvali Cemi,

qvaze Semskdari RelviT

Cemi qaRaldis gemi.

varazis mRvrie sarke,

Sors gaqceuli fiqri,

universitets aqeT,

universitets iqiT.

mze sarkmels xvdeba, rogorc

oqronavlebi funji,

is iezidi gogo

modis varazis quCiT.

exla sad cxovrobs, netav,

gamoicvala rogor,

_ Semoiare CvenTan,

sad daikarge, gogo!

ukacravad

quCa-quCa fexakrefiT da RiRiniT movdivar,

cota nabaxusevi var, cota, mTvrali ki ara,

gogonebo, gzas nu miqcevT, gana marTla loTi var,

wuxel Cvensken wvimda, magram ukve gadaiara.

jer sisxami dilaa da mTvare isev damnaTis,

ra codnia tviSis Rvinos, gamogaclis araqaTs,

_ ukacravad, megobaro, romelia saaTis?

_ mapatieT, megobaro, papirosi ara gaqvT?

quCa-quCa fexakrefiT da RiRiniT movdivar,

cota nabaxusevi var, cota, mTvrali ki ara,

gogonebo, gzas nu miqcevT, gana marTla loTi var,

wuxel Cvensken wvimda, magram ukve gadaiara.

dao!

sarkmels gamiRebs mTawmindis qari

da akaciis totebTan daobs,

Cveni Tbilisi, Cvenive mtkvari

da mogoneba, Zvirfaso dao.

gadamaviwyda yoveli TiTqos,

mainc warsulis xsenebas vbedav.

gaxsovs? uecrad wasuli siTbo

da sicocxleze utkbesi deda...

modi, vifiqroT warsulze erTad,

radganac igi gvqonia erTi,

Cven RvTismSobeli gvegona deda

da mama _ TviTon maRali RmerTi.

gaxsovs? _ zRapari oqros mamalze

da amiranze naTqvami miTi,

ocneba dedis iavnanaze

da sanTlis alze damwvari TiTi.

Page 12: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

360 361

feriscvaleba uamrav dReTa,

mogonebebi isev ramdeni...

mere, viT Suqi, movida deda

da masTan erTad davibadeniT.

sarkmels mixuravs mTawmindis qari

da axla CemTan raRacas daobs,

macocxlebs deda, Tbilisi, mtkvari

da Senze fiqri, Zvirfaso dao!

rusTavelis ZeglTan

mze Tavs miwamde ixris,

Rame nabadiT dgeba,

mTvare RrublebSi iwvis,

Rrublis SandalSi dneba.

mtkvari salamurs ukravs

mosagoneblad ZvelTa,

qarTvlis sicocxle sunTqavs

SoTa rusTvelis ZeglTan.

qarTvlis sicocxle sunTqavs

mTvariT naSuqar bnelSi,

SoTa rusTvelis gulTan,

qvisgan gamoTlil mkerdSi.

gaSlis qaRaldis gragnils

mTawmindis sio grili,

gadabmul warbebs gaxsnis

saxe qvisagan Tlili.

zeciT mouxmobs riTmas,

mtkvari Sedgeba ganzrax,

yuri daugdos sityvas:

`sjobs sicocxlesa naZraxs~.

mTvare RrublebSi iwvis,

TrTis, viT foToli verxvis,

ukvdav simReras ityvis

vinme meleqse mesxi.

muxlebs moiyris Zegli,

mtkvrisken gaiwvdis xelebs.

xma aJRerdeba neli:

`Tamars vaqebdeT mefes~,

mTvare Rrublebis taxtze

zis TamariviT badri,

Sedgeba mgosnis xmaze,

wuTiT daudo yadri,

gauRima da Rrublis

Camoifara Cadri.

mtkvari salamurs ukravs

mosagoneblad ZvelTa,

qarTvlis sicocxle sunTqavs

SoTa rusTvelis ZeglTan.

meaTe palata

me maSin movedi, damTavrda rodesac

sicocxlis uriTmo, uazro balada,

rodesac gardacvlils morige mosdevda,

meaTe gogona... meaTe palata...

me yovel gazafxuls, sikvdilis gazafxuls

velodi sicocxlis SiSiT da kankaliT,

miyvarda... mZulda da velodi dasasruls,

meaTe palata _ sikvdilis sakani...

iwvao gogona fermkrTali, SavTvala

da lados leqsebi ewyoo karadas,

da bolos lamazma eqimma dagTvala

mease gogona, meaTe palata.

me mZulda WiriviT es Wiri veragi _

lamazi eqimi da TeTri xalaTi,

da ver daviviwye, Zvirfaso, verasgziT

gza samarisaken meaTe palatis.

Page 13: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

362 363

bavSvobis sizmrebi

wevxar loginSi garinduli da Tvalebs nabav,

xandaxan Zafi gauwydeba azris dinebas,

deda kiTxulobs lamaz wignSi saocar ambavs,

usmen, usmen da... CageZineba.

... ai, micuravs ialqani dausabamod,

Tvali iRleba napiridan Cvensken yurebiT,

gemis baqanze gvestumreba mlaSe saRamo,

mere dominos viTamaSebT mezRvaurebi.

mivcuravT isev...

gamoCndeba xmeleTi albaT...

movarda talRa da gembani risxviT danisla...

_ adiT anZaze!

_ afrebi dabla!

ismis brZaneba kapitanisa...

imsxvreva gemi, _

mSveleli ki ara Cans axlos,

sikvdili dasdevs gzadakargul xomalds aCrdilad.

gvisrola talRam,

_ viRupebiT, gviSveleT, xalxo!..

...da isev dedam,

dedis kocnam gadagvarCina.

* * *

ucxovria Sahis mofardagul darbazebSi,

uynosia nazi sakmeveli vardis,

SarbaTi usvams oqros azarfeSiT

da mainc axrCobda dardi.

mTvare aq badria, iqac iyo badri

da mainc sadari ver ipova versad,

saqarTvelos miwis icoda yadri,

saqarTvelos miwaze erCia kvnesa.

Sen xar venaxi!

me mTaze damrCa patara oda,

kargi dila da kargi amindi,

odas lamazi parmaRi hqonda

da xavsiani ewyo kramiti.

maTrobda Cemi soflis haeri

da zeca elviT gadaxeuli,

maTrobda Cemi ezos Cxaveri,

odis birkvilze gadaxveuli.

me siyvaruli uzomo vici

da amisaTvis mamuls geZaxi,

sitkbo da madli qarTuli miwis _

Sen xar venaxi!

zRva

me aq ver davdeb zRvars,

me aq ver vityvi leqss,

yvelafers ambobs zRva,

Tumca arafers wers.

vficav miwas da mzes,

zRvis majiscema mSurs,

zRvao, ar getyvi leqss,

mxolod dagigdeb yurs.

mere mogandob Tavs,

mere mogandob suls,

Tu ar damimsxvrev navs,

Tu ar gamwirav sul.

Page 14: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

364 365

zRvasTan simRera minda

qaro, arwie yana,

yanav, amwife puri,

wyarov, imRere nana,

iav, daugde yuri.

mzeo, Sexede Rrubels,

ca rad tiroda winad,

Cito, aSene bude,

alvav, mieci bina.

iremo, Camo barad,

tyeo, dayare wabli,

vazo, iqeci qarvad,

futkaro, momec Tafli.

kerav, idine boli,

saro, gamarTe Robe,

ezov, amwvane moli,

miwav, sicocxle momec.

zRvao, raRacas mReri

saocarsa da wmindas,

cav, aixade Weri,

zRvasTan simRera minda.

riwis gza

bzifis xeoba CajanRebuli,

gza TiTqos zecis TaRze adiso.

klde, kldeze SubliT dajaxebuli,

warbebSekruli samaradisod.

Sens uneburad umateb nabijs,

Rrublebi caze dinjad midian.

marcxniv xramia, axedav marjvniv, _

Savi lodebi bewvze hkidia.

ufro maRldeba sicocxle Seni,

xedav mSvenebas, jer uTqmels eniT,

ca dedamiwas saocrad Svenis,

miiwevs mTaSi, mzemdis izrdebi.

win gadagirbens damfrTxali Sveli _

da mxolod maSin gamofxizldebi.

ra SeuZlia kacis Zalasa,

kldes Seungria gulis ficari,

da riwis tbisken farTo Saragza

mTebs daumizna, rogorc isari.

amRerebuli avedi mTaSi,

mze Sublze Rrublis dalals ixvevda,

Semodga kldeze da riwis tbaSi,

patarZaliviT Camoixeda.

tba napirs tkbilad esaubreba,

naZvnari mzesTan moubaria,

da rac hqonia kargi bunebas,

suyvela riwas mouparia.

gavcqeri qedebs, ZmebiviT Seyrils,

mTaze Tovli Cans, xelis dadeba,

CanCqers kldis qimze ucdeba fexi

da napralebSi kisriT vardeba.

_ salami, mTebo, TqvenTan movedi!

_ sicocxle! _ mesmis yoveli mxridan,

da mec, viT CanCqers, kldidan moxeTqils,

ise mCqefare sicocxle minda.

Page 15: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

366 367

vaJa-fSavelas

korCiota ras Cioda?

aprilSi rom mindvrebs vercxlavs,

iqneb peplebs uCioda?

vin auxsnas bolocecxlas:

`ras Cioda korCiota?~

koWli beRura

abuzuliyo buxarTan kata,

naZvis xes TeTri qudi exura,

miwas efina Tovli qaTqaTa

da zed daxtoda koWli beRura.

igi koWlia, magram mere ra,

mas abreSumis frTebi asxia,

da Tu isurva frTa frTas Semohkras,

cis kari mudam daxvdeba Ria.

varskvlavs akocos, _ mas SeuZlia

da gadalaxos cxrajer cxra mTebi,

magram man ra hqmnas, vinac koWlia

da ar asxia beRuras frTebi?

mnaTobebisken

mTvaris nafexurs Cavyvebi xevSi,

ankara wyalSi Cavxedav zecas

da Rame, mTvariT daWrili mkerdSi,

lurj mxrebs qedebze Semoikecavs.

cis krialosans wyalSi daviTvli

yelze momaxvevs sxivebs aisi

da am patara xevSi gaivlis

Cemi bavSvobis Tbili maisi.

qveynis ambebiT daviyursebi

veRar damitevs patara xevi

da isev mTvaris nafexurebiT

mnaTobebisken avyvebi zeviT.

vuZRvni axalgazrda poetebs

mtarvalze Rvarad momskdari gesli

gulsac swvavda da kupris Ramesac,

Srapnelis alze naweri leqsi

mters maxviliviT mkerdze daeca.

leqss gamarjveba erqva saxelad,

risxva grigalma rogor alagmos,

Seni leqsebi maxvilTan erTad

iyo tyvia da iyo malamo.

roca sicocxlis lazaTi gesmis,

roca sicocxlis ici gageba,

sisxliT naweri patara leqsic

gmiris suliviT ar ikargeba.

rodesac eZeb sikvdils imisTvis

mamuli iyos dRegrZel maradis,

rodesac qarTvels droSad migiZRvis

brZola krwanisis, brZola marabdis,

rodesac gesmis sicocxlis Zala,

mudam Wabukob da ar berdebi,

modi, scade da nu aswev kalams,

modi, scade da nu amRerdebi.

lamaz sicocxles roca uyureb

ra ubraloa da ra rTulia,

Sen ki arada, leqsi dudunebs

guli zRva aris, zRva ki gulia.

rodesac gesmis sicocxlis Zala,

mudam Wabukob da ar berdebi,

Page 16: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

368 369

modi, scade da nu aswev kalams,

modi, zRvasaviT nu amRerdebi.

oRond imRere, imRere ise,

iyo boboqar zRvaze xmieri,

imRere, ise daaTbe mzisebr,

wyalSi qvac gaTbes Seni simReriT.

imRere ise, zecamac igrZnos,

xmam amoxeTqos gulis ficari

da SenTvis Seni leqsebi iyos

yvelaze wminda dasaficari.

nacnobi baRi

nacnobi baRi...

zRva sixaruli...

nacnobi skami...

Tbili saRamo...

Cveni ocneba da siyvaruli _

sicocxlesaviT dausabamo...

im dReebs gulSi verafriT waSli

da Cven im adgils vestumreT isev,

win mirbis Cveni patara bavSvi

da kabis kalTas kenWebiT ivsebs.

orTaves dagvRlis bavSvi TamaSiT,

aRarc isvenebs, arc eZineba...

vxedavT, Cvens skamze sxedan qal-vaJi,

davinaxavT da gagvecineba.

_ dabrZandiT!

_ ara, ara, ijeqiT!

mere RimiliT vuxdiT madlobas,

mogvyavs patara,

vbrundebiT ukan

da baRSi vtovebT axalgazrdobas.

gadascem, alubalo?

gaxsovs, alubalo?

ar gaxsovs? maSin

me da Sen viyaviT garTuli fiqriT,

is gazafxuliviT movida baRSi

patara qolgiT da patara wigniT.

ca iyo saocrad mSvidi da Rrma,

misi Tvalebi baZavdnen zecas,

mxrebze eyara gaSlili Tma

da apriliviT lamazad ecva.

ar gaxsovs?

gaixsene,

kargad gaixsene,

maSin Sen hgavdi sul axlad moTovils.

movida,

RimiliT bage gaixsna

da wigniT waiRo Seni foToli.

hoda, im gogonas,

im lamaz ciras

minda oriode sityva davubaro...

iqneba movides SenTan da, ici ra?...

_ gadascem, alubalo?

24. n. dumbaZe, t. IV

Page 17: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

370 371

giyvarda

Sen CemTan titini giyvarda

patara gogonas darad,

kocnas rom mogTxovdi CinarTan,

bavSviviT metyodi _ aras.

Sen Cemi wameba giyvarda,

bages xels adebdi farad,

me Seni bavSvoba mxiblavda

da Seni bavSvuri _ ara.

me leqsebs getyodi CinarTan,

Sen Cemi leqsebi giyvarda,

Semdeg es bavSvoba gafrinda,

wavida, sad gauCinarda?

cao

cao, miwame, Tu xar,

im vaJs da im qals uTxar,

qal-vaJs:

vaJas da lias,

Tu erTmaneTi uyvarT,

me ras merCian _ ias?!

Sen gaxsovs?

* * *

wamodi, sicocxle ganaxo,

gauZleb iebis mzeras?

usmine, ras ambobs balaxi:

_ miwa var

_ zeca var

_ mze var.

yayaCo saSvels Tu ar mogvcems

da mze Tu dagviwvavs Rawvebs,

jer mindors kalTaze vakocoT

da mere gulaRma gavwveT.

Sexede, mTas cecxli edeba

da rogor maRldeba camde.

ar ginda? rogorc is qedebi

am nislebs rZesaviT vsvamdeT.

gaxede im naxirs aSvebuls

da gzaze mimaval urmebs.

Sen gaxsovs Cveni bavSvoba?

ra cudad vxatavdiT Turme.

soflis saRamoebi

tkbili mogoneba,

Wiakokonebad...

soflis gogonebis

TvalTa elvareba...

sityva gadakruli...

guli dazafruli...

bage daSaqruli...

sisxlis mRelvareba.

mZivad dapneuli,

mZivad gadayrili

dganan Tavdaxrili

soflis gogonebi.

tkbili mogoneba.

Wiakokonebad

Page 18: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

372 373

Sukis orRobesTan

dganan or-orebi

Rame dailia...

mTvarec dailia...

wyvilad gaivlian,

rogorc molandeba.

ase siaruli...

sityva siyvaruli

ucxo sixaruliT

enas moadgeba.

erTis gaoreba...

cremlis dagoreba...

tkbili ganSoreba

WiSkris alagidan.

mere mogoneba,

Wiakokonebad,

leqsi, Camosuli

soflad qalaqidan.

Tovda

Tovda da mere rogor,

ise bardnida karSi

viT mogoneba as wels

gadacilebul kacSi.

Tovda da mere rogor,

sul mTlad daTova saxli,

gorakebs moaxvia

spetaki yabalaxi.

daTova sabalaxo,

SemoaTova axors,

aseTi didi Tovli

Cems sofels jer ar axsovs.

mwvadi da Rvino medga,

uyvarda mama-papas,

TmaSefifquli babu

cecxlTan yveboda zRapars.

babu yveboda ambavs,

turfa da tanad saro,

im gadamTiel TaTars

gautacnia maro.

qari qviTiniT Slida

mTebis WaRara fafars,

da buxris piras babu

isev yveboda zRapars.

Tovda da mere rogor,

odebi gadabura,

CalaSi Cawolili

ZaRli uyefda turas.

mTvare mobrZanda

mTis kexze sxivi aenTo,

gadmoskda Suqi patara,

sofelSi sdumdnen ZaRlebic,

sdumda Citebis naRarac,

cam sxivmosili Tabaxi

RimiliT gadmoatara,

mTvare mobrZanda sofelSi

da vercxlis cremli daRvara.

Page 19: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

374 375

Semodgomis suraTi

es qarviT piramde navsebi godrebi,

es giSriT piramde navsebi urmebi,

midian. WrialiT, zarmacad, zmorebiT,

futkrebis zuzuniT giwivis yurebi.

es Rvinis simagriT daguli biWebi

marans gars uvlian baxusiT namians,

mRerian, Tvrebian pirsavse jamebiT,

mRerian: dalie, dagilev Zamia.

Rvino ki CuxCuxiT iRvreba WurebSi,

Wurebi gminaven, qSinaven, Tvrebian,

mtevnebi, Cayrilni sawnaxlis ubeSi,

cremls Rvrian wuwuniT da Saqrad dnebian.

sofleli Zmobili

ivnisis wvima mwyerisfexa balaxs alurjebs,

biWi ezoSi nawvimarze frTxilad abijebs,

mezoblis baRSi moiparavs mwvane aluCas

da Cems gogonas orRobeSi miipatiJebs.

aagebs wisqvils, mtreds mouyvans TeTrs da RuRunas,

oRond inatros mananam da ras ar gauCens,

daudgams odas, laSis Reles gadauwuravs

da Rorjoebis akidoTi daasaCuqrebs.

gvirgvins dauwnavs iebiT da iasamnebiT,

gaacnobs soflis yvela murebs, yvela broliebs,

guls gauxarebs daSanTuli Calam-kalmebiT

da Cems uCumrad filTa Tofsac gaasroliebs.

gadis zafxuli _ bednieri, alersiani...

qari simReriT Semodgomis furcels gadaSlis...

dgas Cemi gogo alagesTan Tvalcremliani

da soflel Zmobils ipatiJebs dedaqalaqSi.

Semodgomis Rame

cad wasuli, veeberTela Wadris ZirSi Camjdari,

Cemi oda iyureba nisliani TvalebiT,

xrinwiani xmiT RiRinebs sawnaxelSi maWari

da parmaRze taros fSvnaSi Woraoben qalebi.

dailocos Caxoxbili, nenas gakeTebuli...

ra sicili,

ra simRera,

ra cekvebi,

ra mada...

da kedlidan Camosuli jixviT dafeTebuli,

kedel-kedel,

Robe-Robe

gaparuli Tamada.

gadabmuli krimanWuliT waRebuli yurebi,

_ nu iparav, megobaro!

_ arxeinad iyavi!..

alionze sufris TavSi wamoSlili stumrebi...

_ biWo, erTic dagelia, mere wasuliyaviT.

vxedav, rogor melodeba,

vxedav, rogor miRimis

Cemi odis sakvamuri,

Cemi odis yavari

da soflisken mimavali dagrexili biliki,

rogorc Cemi mTvrali stumris dakarguli qamari.

gagviwvimdeba

mze guriidan aWaraSi gadaipara,

ai, Sexede,

saTaflias mTaze migoravs.

male sofelSi SevalT, wiqara...

male, nikora...

cidan varskvlavi ar iyureba,

Page 20: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

376 377

qarma Rrublebi mTebze Sereka,

daTvis ReleSi gaasvenes viRac turebma,

albaT, bekeka.

cam mTvare axlos ar gaikara,

sul dabla iwevs, TiTqos mZimdeba.

male, nikora,

male, wiqara,

gagviwvimdeba.

* * *

Cemo atmebo, gazafxulma rodis dagmosaT,

mindoro, wablas rZia-rZia rodis ageme,

rodis gaigeT qalaqidan Cemi Camosvla,

gzaSi wiTeli yayaCo rom SemomagebeT.

babu, zRapari moamzade aTasmeerTe,

bebia, injra erTiT meti Camoarige,

Cemo muriav, bilikze rom SemomefeTe,

Cemi Camosvla rogor gaige.

Sevdeqi gzaze da simReras davudaraje,

isev aRmarTi,

iseve bolavs Cveni keria,

Cemi Camosvla vin gaxara, dao darejan,

kargi kaba rom Segikeria.

gagondebi

sio rom venaxs moirbens,

mze rom Cadneba daxrili,

mobrunebuli soflisken

bRavils mohyveba naxiri.

ezoSi dgaxar WadarTan,

xbos ucdi _ Tu dabrundeba,

dasavleTi ki TandaTan

Sens kabasaviT xundeba.

maRla Wadaris foTlebSi

daRlili skvinCa iZinebs,

ezoSi, simartoveSi,

Rarze mTis wyali RiRinebs.

caze laSqari varskvlavTa

iRviZebs TiTo-orola,

ezoSi dgaxar WadarTan,

ealersebi boColas.

xelebs CasWideb yurebSi,

Wkvian TvalebSi Caxedav,

mere akoceb tuCebSi,

moRebul WiSkars daketav _

da bolos amoioxreb,

netavi, raze Rondebi,

albaT, boColas alersze

im RamiT me gagondebi.

mSvidobiT

gaamos.. kidev dalie Rvino,

xanZari kvaldakval mosdevs alions,

`dagvifareo, wmindao nino~ _

ambobs baba da abolebs yalions,

`dalie kidev Cxavris nawuri~...

xasanbegura... svanuri lileo...

bavSvobis eJvnebi mihqrian JRaruniT...

mSvidobiT, sofelo da siymawvileo.

Page 21: dumadze IV tomi - Nodar Dumbadzenodardumbadze.ge/uploads/literature/10/leqsebi.pdf · xar Tamaris RimiliviT daxatuli, qarTvelebis salocavi xati xar da mzis naTeba zurmuxtovan gazafxulis,

378 379

Cemi babua

Tovlma datexa Wadars totebi,

beRuras bina ver upovia,

TeTri nabdebiT dganan tolebi,

baxmaros mTebze dauTovia.

dadga kalanda, dro Tovlis mosvlis,

Tovlis zewari wyarom gaxia,

babua ambobs:

_ amxela Tovli

jer guriaSi ar minaxia.

buxarTan zis da yalions qaCavs,

dauTovia babuas Tmazec,

albaT, es erTi kalanda darCa

da Semdeg wava mousvlel gzaze.

weli moRuna _ asoci weli,

_ ra momklavs, baba, _ ambobs glexurad,

_ namdvil sicocxles awi moveli, _

da agugunebs `xasanbeguras~.

`baxmaros mTebze dauTovia~, _

mReris babua da eRimeba:

_ Sen qalaqidan Camodi, Svilo,

qveynis ambavi gecodineba.

vuyvebi iseT saocar ambebs,

babu arafers ar ambobs didxans,

daeWvebuli Tvals mikravs gangeb

da mere kefas CibuxiT ifxans.

buxarSi jirki Tvals abrialebs,

balebi kverze Radars adeben.

babua Samfurs daatrialebs,

atirdebian cecxlze mwvadebi.

_ Tuki asea, ra momklavs, baba,

adgeba, Coxis kalTas akecavs.

_ es sadRegrZelo imisi iyos,

ramac sicocxle gamiaskeca.

baxmaros mTebze dauTovia,

buxarSi cecxli tkbilad RuRunebs,

_ banio, _ metyvis da berikaci

mravalJamiers daagugunebs.

ilia

aragvis napirs, wiwamurTan, aRma mivdevdi,

sadac aragvi aragviani ase giJia,

da saqarTvelos matiane, savse didebiT

gulis siRrmeSi gadamiSlia.

iq, wiwamurTan, me aragvis talRebma miTxres:

gqonda sicocxle da Rimili qveynis sayofi,

Sen saqarTvelos kurTxeuli vaziviT gTxridnen,

rom ar enaxaT Seni nayofi.

am kaklis CrdilSi mzes aswrebdi ciskarze Rimils,

qveynis varamiT guli rarig dagmZimebia...

amas Ciodi: `RmerTo Cemo, sul Zili, Zili~,

Sen ki arasdros ar gZinebia.

aragvis piras sawvimari Rrubeli iwva,

qarTls rom scodnoda _ xalxi mkerdiT dagifaravda.

miwa atirda, dalocvili qarTuli miwa,

da lodi aragvs cremlebs hparavda.

vin gagimeta, Tvalze bindi vin gadagakra,

mag guliscema ra marjvenas Cauketia...

Sen Cagasvenes samareSi, ilia, magram

Seni dideba samareSi ar Caetia.

Semobrundeba cxovreba waRma?

gesmis saflavSi _

SvilTa RaRadi!

JamTa RaRadi!

qvaTa RaRadi!

sanam aragvi wiwamurze ar ava aRma,

Sens naTels Sublze ar Caqreba Suqi maradi.