64
ISTORIČAR GLIŠA ELEZOVIĆ: И3 ПОСМРТНИХ РУKОПИСА АХМЕТ ЏЕВДЕТ ПАШЕ ПОБУЊЕНЕ НАХИЈЕ У ХЕРЦЕГОВИНИ ЗАВОЋЕЊЕ РЕДОВНЕ ВОЈНЕ СЛУЖБЕ У БОСАНСКОМ ВИЛАЈЕТУ У нас he биrги мало људи који су икад ово чули, а да је овај паша био некад крупна: rюлитичка и културна личност у Турској, да је био један од угледних турских историописаца, јамачно he их знати још мање. Meђутим, он је за свога живота од 72 године, у ТЮ~У' своје раЈЗностр~ке каријере, долазио у прилике да и непосредно утиче на. судбину наших народа и да зааедно са целИ1V! државН!ИМ апараrгом турским омета њихов нациiоiНални и културни развитак, па ми то даје повода да овде кажем неколико речи о њему. Ахмед Џевдет син је извесног хаџи Исмаи.ла који је поред св1ога оца зва10 по њ"Уiену још за тр!И своја претка. Негде у почетку 18 века отац му се пресели из Крк Клиса (буti'ареког ЛоЗенграда) у Ло!! еч, касабу јужно од Плевена у данашњој Бугарској, И! ту се :х;ащи Исмаилу хиџр. 1238 године1) роди дете које he, кад ОIЦЈја!СТе, б~ти чувени Ахмед Џевдет паша. Онt је: у своме месту рођења учио осноrвну школу и науке које су се тада предавале у медре-. си једне тако 31абачене каdабе као што је био Ловеч, па 1839 године, кад му је било 17 година, дође у Стамбол, где код тадашњих уrчених људи настави да се даље изображав,а. Тако је завршиv медресу и по положеном испиту пр\ИiМИ

Dževdat-paša o Žarku

  • Upload
    gojcin

  • View
    24

  • Download
    6

Embed Size (px)

Citation preview

ISTORIAR GLIA ELEZOVI: 3 K he r , : r , , he . Me, 72 , ~' ~ , . 1V! ! r ii , . . 1 10 "i ! . 18 (ti' ) !!, , ! :; . 1238 1) he, I!, ~ . t : r -. 31 d , 1839 , 17 , , r ,. v \i (). 1 . r iamo , rr . , iv . ~ 1VI , ,, , , ! \ , 1i . . , , ;r 5'" 1, . ?. , . , .1) ! 18-IX-1822 . .17"'260 . :. c'l10i , fi , ' . r, fi , [ll, , , , fi, fi , ~~ . ~ I: , . . r . iI v i d - i- s m rn i , rr ~ i . ! ' , , efi 1855 N. Kellgren rr G r m t i k d r s m n ti s h n S h rp h , 'I .' fi , ,. fi 1 . i r . i i 'I] , r ; : , . , r ! ! efie . , . 1: ,r ~ , Kciiik Kaynrci 1774 ~ 1826 .1853 . r efi 'I - lorcJIJel :]> - - -- : , ~ - - , r~ - - , . . , II i:r . :r , 14 t --r . 1271 2) i ! r . , ~. 16 . .1288 .') efi :. -1 ;- r.n; , ,_; !i i"). ~ ~, Ii . 11 .: )'l ~ .2) . . 4-III-1855 . .3) : Vaka novis-i-devlet. . Tarill-i-Osmani encumani mecmuasi,N2 44, I s t n u , 1334 (1918), . 95.. - ii k i hh .4 ) . . 2--1871 . .5) , . t n ii n i s i h -261 \1: . i r:1 i ~ : !, ! :. I ! . 1188-1196 (1774-1781), - \ . 1196-1200 (1781-1785), . 1271 (1854), " " 1200-1202 (1785-1787), " 1273 (1856),IV" " 1202-1205 (1787-1790), " 1275 (1858)," " 1205-1209 (1790-1794)," 1278 (1861),YI" " 1209-1211 (1794-1796), 1294 (1877),YII" " 1212-1219 (1797-1804), " 1288 (1871), " " 1219-1223 (1804-1808)," 1288 (1871),IX" "1223-1226 (1808-1811)," 1292 ( ? ) ' " " 1232-1236 (1816-1820)," 1301 (1883),XI" " ? ? ? ? ?XII" " 1236-1241 (1820-1825)," 1302 (1884). , ! -. :l : L ~. : , ,!i 01 , . i , , ~ ~, , ! Kpajiial, \ ,, 11 , , m , . : 01, I]: : r ,. , . ti . r , , rd , ,. , rr, ~. 11 , , 1 , parr . ~; nt: :: n z k l d i d s I s l m. B.I. L i z i g, 1913, . 209 s. v. m dDjewdet pasl]a;F r n z i n g r, D i G s h i h ~t s h r i r d r s m n n, L i pzi g, 1927, . 348, . 377-380 I r h i m 1 t t i n G 6 v s , r k m ~ h u r l r i n s i k l d i s i,r Yedign, . 19, s.v. , 1 . i ii ~ fi\eCIJ'.262 , Q 118.1. , . : rr (man1Jik) (edeblyat) , , ! ; , > ' 'lii;.' -~. . . h ! . , , i . 1848 . , ! . , 1r . yr , I .Beh h , i ,: 1 . t ,i lY' .1868 . i 'I1ai!Vy. 1 D i v n -i- hk m- :i.., a.d 1 i ii ' ii :~ 1,1 - i- h k m- i - d 1 . 1 '! , !i 1 . , :i.:' ' 1 t (m u m 1 t)7). ~ i h 1t- , --. ypeiljee , 1. 'I1 !l\'!i: . . r , (1857), 1 (1869) . . 12: 1 : ; w , ; r. , . .1873 . . .~ ii.J,.n.y -.:1: ~.:U.u~~:~ ' , !S, :i 'YTiat , , . : ' n , i , -6) , N2 16 (93), , 228.7) Enzyklopaedje des blam, . , Leipzig, 1928, . 508, s. v. 111 dj ll ; ,N2 44, . 95-96.263 , , r!), ' i . 1858 . , ; n z i m t d i r s i . 01 n.vr ry h 1859 ., r : I! , ! i . , 8 -~i . 1285(. 25-VIII-1871) ., Ii , .R) n , ' !, lt . t:' 1 1282(. 4-II-1872) :. . ! ' 1. 9 ) K:iizli : . : , t, , . ! . t . , . , : : : , , h , ,l .l , 1860 . 1 : ' r,]ih , , n , t ~ 1 KiJbrifzli . 10 ) , l. . , h (14-IX-1860), , :\.i OIIOII !;:t . 1278 (l 9-VII-1861) . : K1rizH i tc ]:l'fl, .11 ) 1861 . .12) !nh . h ry :, !r "\. t~. ' i, h " , n:I .i h ~: , . , l8) , N2 44, . 95-96.9) .: islahat komsiyoni. , 46, . 223.1) . Dr , (1839-1861), , 1849 ,304, 305.. 11) , 16 (93), . 227.12) , 1852 1862 , , 1923 . 91.264 1!. ! i tr k t r h n m n i m cmu s i, i r , . 16 (93},i, 1926 (1927}, . 228. 'IIoe , ~ 1 , ; ; 11 , , 1, . [ , :v i orprei . ~ 11, . , , ,C'l'ora ' , ' , i :, , 1 1 1, 1 l ! . , , :! . , , ~'i. n, , , , &I . 13 ) . , . : !i/14) ' , ; 10 r i'! . , 11 1 , 11 . r . l , 12 i l:nr . (. ' , , . . . , . i:i \r 1>, :~ 1, r- D1:. .~ , , ' , la' , . l , . , , '5 ) : i . -- -- : , ! ' n ' 6) , . : '"", i, ;: . -13) .: ta~i gedigi'e kor.14) .: ht-i-ir?liya. ., , ,'!.15) .: meclis-i-va/3..1") - , .265 '. 17) 1 . l'8) l. , :: oryr . : . , , ,n6,jre( , r:. ! : , . 1:., :, . . . 'lv. i1f9 ). r . 2"), i;il ! 1 f03 ). r !, , \ . , , i I1l .l . . r. 1 : , l . ? l 1 n i . ,!()I n i, . I rl, , ;, . . 1 : -68 . 277 . 74.89) .: Meclis-i-ali-i-tanzimat.70) . R ~ d i ;; . fie ii t r i m, s. v. .71) . . h 11- VIII-1858 . .72) : , 14 . 1276 ., 12 1859 . . h h, , , 316.73) .: , ! r. 90). r . 1 . KPfaljea. lVDocap, : : i\!I1." 1 ) , , r w2): . , . t: , , 10 r. ) ;, 1 w i , . r r. !. , 1arro \ . /01 , . o:mer ! i . /i { , :: il. !: r'93) . , , d II :.1[ . / 94) ~ 95) , . , 1 :1 . O[I. ! . :' l>: r1 . 1 10 :: r , . , . - , ,. , . . :m!i. i\ , t . , : . , : ! -89) .: V h ~ i d . . . 287 . 123. 90) .ie , h, r ; . h, . 133.91 . . 267 . 34.92) .: L i u ~ k .93) .: k u 1 v !1 ~ i d 1 r. . . 280 . 89.94) .: meclis-i-liva.95) .: Vucuhinin en ileru gelenlerinden.281, . , , l . - , I, '. n , . 11 . 11 , 1 I;. , :. : . , (r u s ) 1i 96)., , : 97), , : : 11:. . Ii. r : , 1 . cty : . 98), ' . ' n . . ( ::~."")0111 () h i :100 ). !r. . qy ;,. : ! , q '. 1 . 1 , . i' !, ~. 1 ! : I. , m , i1 G. , . ~ , II'oa 1I~ , i.,. !' . , , ! . , , h . i, . 1 101).. :~ 102 . 101 i , , ! . 1 ! . l103). ~ , h. 96) .: takim, takim.97) . . 271 . 45.98) , , , , r , . h , . 135.99) .: nevahiye_j-asiye p;aylesi.1) .: an ced.11) .: Kara Dag ve Sirblstan meselelerj zuhur ile.102) .'! . .13) .: k r i d s i. .282 ~ ;11\04) . / qy ' . ~! hr . . !. - . i :. i: ; :; . . :11:. t. ; 'l1). -m, : . rtJ['a; ' 0") >\ 1i . ,h :s :s, . o:slo:peh: : :1 h . : 13 11. h , q m , :i:106) : . !1 h : v,, rr .. t . i, :;. r, . .iU m : . r . ,: 8 . : i . , _, i . r . r ~ ''7I;!. :: "';I:i : . , , . ;r ( : J>l ), , ( ,