49
Dziennik Ustaw Nr 180 13640 Poz. 1407 Na podstawie art. 9 pkt 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. — Prawo o szkolnictwie wy˝szym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z póên. zm. 2) ) zarzàdza si´, co nast´- puje: § 1. W rozporzàdzeniu Ministra Nauki i Szkolnic- twa Wy˝szego z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie stan- dardów kszta∏cenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kszta∏cenia, a tak˝e trybu tworzenia i warunków, jakie musi spe∏niaç uczelnia, by prowa- dziç studia mi´dzykierunkowe oraz makrokierunki (Dz. U. Nr 164, poz. 1166) wprowadza si´ nast´pujàce zmiany: 1) w § 1 w ust. 1 dodaje si´ pkt 9a w brzmieniu: „9a) bezpieczeƒstwo i higiena pracy;”; 2) dodaje si´ za∏àcznik nr 9a do rozporzàdzenia w brzmieniu okreÊlonym w za∏àczniku nr 1 do ni- niejszego rozporzàdzenia; 3) za∏àcznik nr 33 do rozporzàdzenia otrzymuje brzmienie okreÊlone w za∏àczniku nr 2 do niniej- szego rozporzàdzenia; 4) za∏àcznik nr 41 do rozporzàdzenia otrzymuje brzmienie okreÊlone w za∏àczniku nr 3 do niniej- szego rozporzàdzenia; 5) za∏àcznik nr 58 do rozporzàdzenia otrzymuje brzmienie okreÊlone w za∏àczniku nr 4 do niniej- szego rozporzàdzenia; 6) za∏àcznik nr 63 do rozporzàdzenia otrzymuje brzmienie okreÊlone w za∏àczniku nr 5 do niniej- szego rozporzàdzenia; 7) za∏àcznik nr 94 do rozporzàdzenia otrzymuje brzmienie okreÊlone w za∏àczniku nr 6 do niniej- szego rozporzàdzenia. § 2. 1. Przepisy rozporzàdzenia, o którym mowa w § 1, w brzmieniu nadanym niniejszym rozporzàdze- niem, w zakresie standardów kszta∏cenia dla poszcze- gólnych kierunków oraz poziomów kszta∏cenia, majà zastosowanie od dnia 1 paêdziernika 2009 r. w odnie- sieniu do pierwszego roku studiów. Do kszta∏cenia na wy˝szych latach studiów stosuje si´ przepisy do- tychczasowe. 2. Rada podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni prowadzàcej dany kierunek studiów mo˝e do- stosowaç plany studiów i programy nauczania reali- zowane na wy˝szych latach studiów do standardów kszta∏cenia dla poszczególnych kierunków studiów oraz poziomów kszta∏cenia okreÊlonych w rozporzà- dzeniu, o którym mowa w § 1, w brzmieniu nadanym niniejszym rozporzàdzeniem. § 3. Rozporzàdzenie wchodzi w ˝ycie z dniem og∏oszenia. Minister Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego: B. Kudrycka 1407 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WY˚SZEGO 1) z dnia 16 paêdziernika 2009 r. zmieniajàce rozporzàdzenie w sprawie standardów kszta∏cenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kszta∏cenia, a tak˝e trybu tworzenia i warunków, jakie musi spe∏niaç uczelnia, by prowadziç studia mi´dzykierunkowe oraz makrokierunki ——————— 1) Minister Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego kieruje dzia∏em administracji rzàdowej — szkolnictwo wy˝sze, na podsta- wie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporzàdzenia Prezesa Rady Mini- strów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegó∏owe- go zakresu dzia∏ania Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy˝sze- go (Dz. U. Nr 216, poz. 1596). 2) Zmiany wymienionej ustawy zosta∏y og∏oszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 46, poz. 328, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 144, poz. 1043 i Nr 227, poz. 1658, z 2007 r. Nr 80, poz. 542, Nr 120, poz. 818, Nr 176, poz. 1238 i 1240 i Nr 180, poz. 1280, z 2008 r. Nr 70, poz. 416 oraz z 2009 r. Nr 68, poz. 584, Nr 157, poz. 1241 i Nr 161, poz. 1278. Za∏àczniki do rozporzàdzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego z dnia 16 paêdziernika 2009 r. (poz. 1407) Za∏àcznik nr 1 Standardy kszta∏cenia dla kierunku studiów: Bezpieczeƒstwo i higiena pracy A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia pierwszego stopnia trwajà nie krócej ni˝ 7 semestrów. Liczba godzin zaj´ç nie powinna byç mniejsza ni˝ 2 500. Liczba punktów ECTS (European Credit Transfer System) nie powinna byç mniejsza ni˝ 210. II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA Absolwent powinien posiadaç wiedz´ ogólnà z za- kresu nauk technicznych oraz wiedz´ specjalistycznà z zakresu bezpieczeƒstwa i higieny pracy (bhp), w tym obejmujàcà zagro˝enia wyst´pujàce w procesach technologicznych (pracy) i metody ich eliminowania lub ograniczania, ocen´ ryzyka zawodowego, badania wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz zada- www.rcl.gov.pl

Dz.U. Nr 180#2861 (2... · 2015. 7. 9. · Dziennik Ustaw Nr 180 — 13640 — Poz. 1407 Na podstawie art. 9 pkt 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. — Prawo o szkolnictwie wy˝szym

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13640 — Poz. 1407

    Na podstawie art. 9 pkt 2 ustawy z dnia 27 lipca2005 r. — Prawo o szkolnictwie wy˝szym (Dz. U.Nr 164, poz. 1365, z póên. zm.2)) zarzàdza si´, co nast´-puje:

    § 1. W rozporzàdzeniu Ministra Nauki i Szkolnic-twa Wy˝szego z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie stan-dardów kszta∏cenia dla poszczególnych kierunkóworaz poziomów kszta∏cenia, a tak˝e trybu tworzeniai warunków, jakie musi spe∏niaç uczelnia, by prowa-dziç studia mi´dzykierunkowe oraz makrokierunki(Dz. U. Nr 164, poz. 1166) wprowadza si´ nast´pujàcezmiany:

    1) w § 1 w ust. 1 dodaje si´ pkt 9a w brzmieniu:

    „9a) bezpieczeƒstwo i higiena pracy;”;

    2) dodaje si´ za∏àcznik nr 9a do rozporzàdzeniaw brzmieniu okreÊlonym w za∏àczniku nr 1 do ni-niejszego rozporzàdzenia;

    3) za∏àcznik nr 33 do rozporzàdzenia otrzymujebrzmienie okreÊlone w za∏àczniku nr 2 do niniej-szego rozporzàdzenia;

    4) za∏àcznik nr 41 do rozporzàdzenia otrzymujebrzmienie okreÊlone w za∏àczniku nr 3 do niniej-szego rozporzàdzenia;

    5) za∏àcznik nr 58 do rozporzàdzenia otrzymujebrzmienie okreÊlone w za∏àczniku nr 4 do niniej-szego rozporzàdzenia;

    6) za∏àcznik nr 63 do rozporzàdzenia otrzymujebrzmienie okreÊlone w za∏àczniku nr 5 do niniej-szego rozporzàdzenia;

    7) za∏àcznik nr 94 do rozporzàdzenia otrzymujebrzmienie okreÊlone w za∏àczniku nr 6 do niniej-szego rozporzàdzenia.

    § 2. 1. Przepisy rozporzàdzenia, o którym mowaw § 1, w brzmieniu nadanym niniejszym rozporzàdze-niem, w zakresie standardów kszta∏cenia dla poszcze-gólnych kierunków oraz poziomów kszta∏cenia, majàzastosowanie od dnia 1 paêdziernika 2009 r. w odnie-sieniu do pierwszego roku studiów. Do kszta∏ceniana wy˝szych latach studiów stosuje si´ przepisy do-tychczasowe.

    2. Rada podstawowej jednostki organizacyjnejuczelni prowadzàcej dany kierunek studiów mo˝e do-stosowaç plany studiów i programy nauczania reali-zowane na wy˝szych latach studiów do standardówkszta∏cenia dla poszczególnych kierunków studióworaz poziomów kszta∏cenia okreÊlonych w rozporzà-dzeniu, o którym mowa w § 1, w brzmieniu nadanymniniejszym rozporzàdzeniem.

    § 3. Rozporzàdzenie wchodzi w ˝ycie z dniemog∏oszenia.

    Minister Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego: B. Kudrycka

    1407

    ROZPORZÑDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WY˚SZEGO1)

    z dnia 16 paêdziernika 2009 r.

    zmieniajàce rozporzàdzenie w sprawie standardów kszta∏cenia dla poszczególnych kierunkóworaz poziomów kszta∏cenia, a tak˝e trybu tworzenia i warunków, jakie musi spe∏niaç uczelnia,

    by prowadziç studia mi´dzykierunkowe oraz makrokierunki

    ———————1) Minister Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego kieruje dzia∏em

    administracji rzàdowej — szkolnictwo wy˝sze, na podsta-wie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporzàdzenia Prezesa Rady Mini-strów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegó∏owe-go zakresu dzia∏ania Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy˝sze-go (Dz. U. Nr 216, poz. 1596).

    2) Zmiany wymienionej ustawy zosta∏y og∏oszone w Dz. U.z 2006 r. Nr 46, poz. 328, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 144,poz. 1043 i Nr 227, poz. 1658, z 2007 r. Nr 80, poz. 542,Nr 120, poz. 818, Nr 176, poz. 1238 i 1240 i Nr 180,poz. 1280, z 2008 r. Nr 70, poz. 416 oraz z 2009 r. Nr 68,poz. 584, Nr 157, poz. 1241 i Nr 161, poz. 1278.

    Za∏àczniki do rozporzàdzenia Ministra Nauki i SzkolnictwaWy˝szego z dnia 16 paêdziernika 2009 r. (poz. 1407)

    Za∏àcznik nr 1

    Standardy kszta∏cenia dla kierunku studiów:

    Bezpieczeƒstwo i higiena pracy

    A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA

    I. WYMAGANIA OGÓLNE

    Studia pierwszego stopnia trwajà nie krócej ni˝7 semestrów. Liczba godzin zaj´ç nie powinna byçmniejsza ni˝ 2 500. Liczba punktów ECTS (EuropeanCredit Transfer System) nie powinna byç mniejszani˝ 210.

    II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA

    Absolwent powinien posiadaç wiedz´ ogólnà z za-kresu nauk technicznych oraz wiedz´ specjalistycznàz zakresu bezpieczeƒstwa i higieny pracy (bhp), w tymobejmujàcà zagro˝enia wyst´pujàce w procesachtechnologicznych (pracy) i metody ich eliminowanialub ograniczania, ocen´ ryzyka zawodowego, badaniawypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz zada-

    www.

    rcl.g

    ov.p

    l

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13641 — Poz. 1407

    nia i metody pracy s∏u˝by bhp. Powinien posiadaçumiej´tnoÊç korzystania z wiedzy w pracy zawodoweji komunikowania si´ z otoczeniem oraz niezb´dnà wie-dz´ w zakresie prawa i ekonomii. Absolwent powinienumieç: interpretowaç rol´ i miejsce cz∏owieka w proce-sie pracy wraz ze wszystkimi tego konsekwencjami,praktycznie wykorzystywaç wiedz´ i umiej´tnoÊci z za-kresu psychologii, organizacji, zarzàdzania i marketinguw dzia∏aniach dotyczàcych bezpieczeƒstwa i higienypracy oraz oceniaç przebieg procesów produkcyjnych(pracy) w zak∏adach pracy w kontekÊcie zagadnieƒ bez-pieczeƒstwa i higieny pracy. Powinien umieç: przepro-wadzaç kontrole przestrzegania przepisów bezpieczeƒ-stwa i higieny pracy, formu∏owaç wnioski w zakresiepoprawy warunków pracy, oceniaç rozwiàzania tech-niczno-organizacyjne pod wzgl´dem spe∏niania wyma-gaƒ bezpieczeƒstwa i higieny pracy oraz ergonomii, ba-daç okolicznoÊci i przyczyny wypadków przy pracy orazpodejmowaç dzia∏ania profilaktyczne. Absolwent powi-

    nien byç przygotowany do podj´cia pracy zwiàzanejz ochronà zdrowia i ˝ycia cz∏owieka w Êrodowisku pra-cy — w tym w s∏u˝bie bezpieczeƒstwa i higieny pracyu ma∏ych, Êrednich i du˝ych przedsi´biorców —u przedsi´biorców Êwiadczàcych us∏ugi z zakresu bez-pieczeƒstwa i higieny pracy oraz w organach nadzorunad warunkami pracy. Powinien byç przygotowany dopracy w jednostkach badawczych prowadzàcych pro-jektowanie i wdra˝anie rozwiàzaƒ technicznych i orga-nizacyjnych minimalizujàcych skutki oddzia∏ywaniaprocesu pracy na cz∏owieka, a tak˝e w szkolnictwie —po ukoƒczeniu specjalnoÊci nauczycielskiej (zgodnie zestandardami kszta∏cenia przygotowujàcego do wykony-wania zawodu nauczyciela). Absolwent powinien znaçj´zyk obcy na poziomie bieg∏oÊci B2 Europejskiego Sys-temu Opisu Kszta∏cenia J´zykowego Rady Europy orazumieç pos∏ugiwaç si´ j´zykiem specjalistycznym z za-kresu nauk technicznych. Absolwent powinien byçprzygotowany do podj´cia studiów drugiego stopnia.

    III. RAMOWE TREÂCI KSZTA¸CENIA

    1. GRUPY TREÂCI KSZTA¸CENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ¢å ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINI-MALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS

    2. SK¸ADNIKI TREÂCI KSZTA¸CENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ¢å ZORGANIZOWA-NYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS

    godziny ECTSA. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCHTreÊci kszta∏cenia w zakresie: 420 35

    1. Matematyki 75

    2. Fizyki technicznej 60

    3. Chemii i technologii chemicznej 45

    4. Materia∏oznawstwa 45

    5. Technik wytwarzania 60

    6. Informatyki 45

    7. Geometrii i grafiki in˝ynierskiej 30

    8. Zarzàdzania 30

    9. Prawa 30B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCHTreÊci kszta∏cenia w zakresie: 450 37

    1. Prawnej ochrony pracy

    2. Psychologii i socjologii

    3. Fizjologii pracy i higieny przemys∏owej

    4. Ochrony Êrodowiska

    8. Oceny ryzyka zawodowego

    5. Ergonomii

    6. Podstaw bezpieczeƒstwa i higieny pracy

    7. Analizy i oceny zagro˝eƒ

    9. Organizacji, zadaƒ i metod pracy s∏u˝by bezpieczeƒstwa i higieny pracy

    10. Badania wypadków przy pracy i chorób zawodowych11. Ochrony przeciwpo˝arowej i ratownictwa

    godziny ECTS

    A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCH 420 35

    B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCH 450 37Razem 870 72

    www.

    rcl.g

    ov.p

    l

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13642 — Poz. 1407

    3. TREÂCI I EFEKTY KSZTA¸CENIA

    A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCH

    1. Kszta∏cenie w zakresie matematyki

    TreÊci kszta∏cenia: Ciàgi liczbowe — w∏aÊciwoÊci,granica. Liczby zespolone. Rachunek macierzo-wy i wektorowy. Funkcje — liniowe, ciàg∏e, jed-nej i wielu zmiennych. Rachunek ró˝niczkowyi ca∏kowy jednej i wielu zmiennych. Szeregi licz-bowe. Równania ró˝niczkowe zwyczajne. Analizadynamiki zjawisk. Metody opisu statystycznego.Elementy rachunku prawdopodobieƒstwa. Danei podstawowe normy statystyczne. Zmienna lo-sowa, podstawowe rozk∏ady zmiennych loso-wych. Rozk∏ady z prób. Przedzia∏y ufnoÊci. Testo-wanie hipotez statystycznych. Statystyczna mia-ra wspó∏zale˝noÊci zjawisk. Techniki losowaniaprób. Projektowanie eksperymentów statystycz-nych.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:stosowania matematyki i statystyki w opisie zja-wisk; konstruowania modeli matematycznychi ich wykorzystywania w rozwiàzywaniu zagad-nieƒ bezpieczeƒstwa i higieny pracy.

    2. Kszta∏cenie w zakresie fizyki technicznej

    TreÊci kszta∏cenia: Statyka, kinematyka i dynami-ka punktu materialnego i uk∏adu punktów mate-rialnych. Mechanika cia∏a sztywnego. Ruchdrgajàcy. Mechanika relatywistyczna. Grawita-cja. Kinetyczna teoria gazów. Termodynamika.Równowaga faz — przejÊcia fazowe. Kinetykafizyczna. Równowaga uk∏adów p∏askich i prze-strzennych (wyznaczanie wielkoÊci podporo-wych). Stany napr´˝eƒ i przemieszczenia ele-mentów konstrukcji. ElektrycznoÊç i magne-tyzm. Obwody elektryczne pràdu sta∏ego i prze-miennego. Moc i energia w obwodach jednofa-zowych i trójfazowych. Maszyny pràdu sta∏ego— w∏aÊciwoÊci ruchowe. Maszyny pràdu prze-miennego — zasada budowy i dzia∏ania. Uk∏adysterowania. Optyka liniowa i falowa. Oddzia∏y-wania fundamentalne, elementarne sk∏adnikimaterii, budowa atomu, budowa jàdra, kwanty.Przyrzàdy pó∏przewodnikowe. Elementy bezz∏à-czowe, diody, tranzystory, wzmacniacze mocy.Uk∏ady prostownikowe i zasilajàce. Elementytechniki mikroprocesorowej. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:pomiaru i okreÊlania wielkoÊci fizycznych; rozu-mienia i analizy zjawisk fizycznych; wykorzysty-wania wiedzy z zakresu fizyki w technice.

    3. Kszta∏cenie w zakresie chemii i technologii che-micznej

    TreÊci kszta∏cenia: Podstawowe poj´cia i prawachemii. W∏aÊciwoÊci fizyczne i chemiczne pier-wiastków. Budowa atomu i czàsteczki, wiàzaniachemiczne. Wybrane klasy zwiàzków chemicz-nych — nazewnictwo. Otrzymywanie i w∏aÊciwo-Êci wybranych zwiàzków nieorganicznych i orga-nicznych. Mechanizmy powstawania zwiàzkówchemicznych. Typy reakcji chemicznych. Stanyskupienia materii. Kataliza. Elementy elektroche-mii. Podstawy technologii chemicznej. Rozwój

    metody technologicznej — koncepcja chemicznai technologiczna, projekt procesowy. Zasadytechnologiczne. Analiza stechiometryczna, ter-modynamiczna i kinetyczna procesu chemiczne-go. Bilans masowy i cieplny. Schematy techno-logiczne. Reaktory chemiczne. Zagro˝enia dlazdrowia i ˝ycia stwarzane przez substancje che-miczne i procesy chemiczne. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:rozumienia i stosowania wiedzy chemicznejw bezpieczeƒstwie i higienie pracy; zapobieganiazagro˝eniom w procesach chemicznych.

    4. Kszta∏cenie w zakresie materia∏oznawstwa

    TreÊci kszta∏cenia: Podstawowe w∏aÊciwoÊci ma-teria∏ów: wytrzyma∏oÊciowe — rozciàganie, zgi-nanie, Êciskanie, skr´canie; zm´czeniowe; trybo-logiczne — cierne i Êlizgowe; cieplne — przewod-noÊciowe i izolacyjne, ˝aroodporne i termo-wytrzyma∏oÊciowe; elektryczne — przewodno-Êciowe, odpornoÊciowe na dzia∏anie otoczenia— atmosferycznego, chemicznego i biologiczne-go; technologiczne — w zakresie obrabialnoÊci,lejnoÊci, termoplastycznoÊci i utwardzalnoÊci.Podstawowe elementy struktury, technologiiotrzymywania i modyfikacji wa˝nych techno-logicznie materia∏ów. Stopy ˝elaza i w´gla: stale,˝eliwa, materia∏y szkliste. Stale stopowe. Stopymetali kolorowych: bràz, mosiàdz. Stopy alumi-nium. Materia∏y do pracy w obni˝onych i pod-wy˝szonych temperaturach. Polimery i tworzywasztuczne. Materia∏y ceramiczne. Kompozytyw∏ókniste o osnowie ceramicznej i metalicznej. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:stosowania materia∏ów o okreÊlonych w∏aÊciwo-Êciach; oceny wp∏ywu materia∏ów na bezpie-czeƒstwo u˝ytkowania wyrobów.

    5. Kszta∏cenie w zakresie technik wytwarzania

    TreÊci kszta∏cenia: Procesy wytwarzania mate-ria∏ów in˝ynierskich — rola doboru materia∏ów.Procesy technologiczne kszta∏towania strukturyi w∏aÊciwoÊci in˝ynierskich stopów metali — ob-róbka cieplna, metalurgia proszków, wytwarza-nie i kszta∏towanie materia∏ów ceramicznych,szkie∏ oraz materia∏ów polimerowych i kompo-zytowych, odlewanie i obróbka plastyczna meta-li i stopów. Obróbka ubytkowa. Technologiekszta∏towania postaci geometrycznej. Obróbkapowierzchniowa i cieplno-chemiczna. Ci´cie ter-miczne, ∏àczenie, spajanie. Przebieg i organiza-cja monta˝u. Technologia maszyn — maszy-ny technologiczne. Procesy technologicznew budownictwie, elektrotechnice, elektronicei optoelektronice. Projektowanie maszyn. Pro-jektowanie materia∏owe procesów wytwarzania.Komputerowe wspomaganie projektowaniaprocesów technologicznych (CMA — ComputerAided Manufacturing). Podstawy organizacjiprodukcji. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:rozumienia i wykorzystywania procesów techno-logicznych; oceny oddzia∏ywania procesów tech-nologicznych na cz∏owieka; podejmowania dzia-∏aƒ profilaktycznych.

    www.

    rcl.g

    ov.p

    l

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13643 — Poz. 1407

    6. Kszta∏cenie w zakresie informatyki

    TreÊci kszta∏cenia: Architektura systemów kom-puterowych. Bazy danych i relacyjne bazy da-nych. Kompilatory. J´zyki programowania. Pro-gramowanie proceduralne i obiektowe. Analizaobrazu i przetwarzanie sygna∏ów. Podstawysztucznej inteligencji — bazy wiedzy i systemyeksperckie w zastosowaniu do systemów kom-puterowego wspomagania zarzàdzania i kiero-wania. Sieci komputerowe — klasyfikacja, archi-tektura, protoko∏y. Sprz´t sieciowy, oprogramo-wanie. Zarzàdzanie sieciami. Zasady pracy w sie-ciach komputerowych. Wersje sieciowe oprogra-mowania u˝ytkowego. Internet. Hipertekst. Me-tody zapewnienia bezpieczeƒstwa w systemachinformatycznych. Informacje i us∏ugi sieciowe.Komputerowe wspomaganie w systemach za-rzàdzania i kierowania.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:korzystania z sieci komputerowych i aplikacji sie-ciowych; korzystania z komputerowego wspo-magania w zarzàdzaniu bezpieczeƒstwem i higie-nà pracy.

    7. Kszta∏cenie w zakresie geometrii i grafiki in˝y-nierskiej

    TreÊci kszta∏cenia: Geometryczne podstawy ry-sunku technicznego — rzutowanie równoleg∏ei prostokàtne. Aksonometria jako podstawowaforma tworzenia rysunków poglàdowych (szkico-wanie odr´czne). G∏ówne formy zapisu graficz-nego zalecane przez normy — rzutowanie, prze-kroje rysunkowe, wymiarowanie. Normalizacjaw rysunku technicznym. Odwzorowanie i wymia-rowanie elementów maszyn. Schematy i rysunkiz∏o˝eniowe. Graficzne przedstawianie po∏àczeƒelementów maszyn. Oznaczanie cech powierzch-ni elementów. Techniki komputerowe (CAD —Computer Aided Design) jako narz´dzie wspo-magajàce opracowanie graficzne dokumentacjitechnicznej i ofertowej.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykonywania i interpretacji rysunków technicz-nych; wykorzystywania technik komputerowychdo opracowywania dokumentacji technicznej.

    8. Kszta∏cenie w zakresie zarzàdzania

    TreÊci kszta∏cenia: Synergia i efekt organizacyjny.Sterowanie, kierowanie a zarzàdzanie. Proces za-rzàdzania — planowanie, organizowanie, zatrud-nianie, kierowanie, motywowanie, kontrolowa-nie. Cechy i cele organizacji — jej cz´Êci sk∏ado-we. Struktury organizacyjne — typy struktur, ichprojektowanie ze szczególnym uwzgl´dnieniemwarunków techniczno-technologicznych. Reor-ganizacja. Procesy informacyjno-decyzyjne. Isto-ta, metody, techniki i style zarzàdzania.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykorzystania zasad zarzàdzania w funkcjono-waniu przedsi´biorcy.

    9. Kszta∏cenie w zakresie prawa

    TreÊci kszta∏cenia: Elementy prawa — konstytu-cyjnego, administracyjnego, cywilnego i karne-go. Prawo gospodarcze — poj´cie i zakres,przedsi´biorcy i ich mienie, obrót gospodarczy.

    Administracyjno-prawne warunki wykonywaniadzia∏alnoÊci gospodarczej. Zobowiàzania. Ochro-na w∏asnoÊci przemys∏owej.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:rozumienia systemu prawnego w Polsce i UniiEuropejskiej; interpretowania i stosowania prawa.

    B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCH

    1. Kszta∏cenie w zakresie prawnej ochrony pracy

    TreÊci kszta∏cenia: Znaczenie poj´cia prawnejochrony pracy. èród∏a prawnej ochrony pracy —ustawy, rozporzàdzenia, uk∏ady zbiorowe pracy,regulaminy, normy. Obowiàzek pracodawcyi pracobiorcy przestrzegania przepisów i zasadbezpieczeƒstwa i higieny pracy. Obowiàzki pro-ducentów i u˝ytkowników Êrodków produkcjiw zakresie bezpieczeƒstwa i higieny pracy. Profi-laktyczna ochrona zdrowia — zapobieganie cho-robom zawodowym i innym schorzeniom zwià-zanym z pracà. Wspó∏praca ze s∏u˝bà medycynypracy. Szkolenia pracowników w zakresie bezpie-czeƒstwa i higieny pracy. Ârodki ochrony pracy.Szczegó∏owa ochrona pracy — wzmo˝onaochrona pracy kobiet, wzmo˝ona ochrona pracym∏odocianych, specjalna ochrona pracy osóbniepe∏nosprawnych. Analiza spo∏ecznych i eko-nomicznych skutków nieprzestrzegania przepi-sów ochrony pracy. Kontrola przestrzeganiaprzepisów dotyczàcych ochrony pracy.

    Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:rozumienia i interpretowania przepisów dotyczà-cych ochrony pracy; wykorzystywania przepisówdotyczàcych ochrony pracy w dzia∏aniach narzecz kszta∏towania bezpiecznych i higienicznychwarunków pracy.

    2. Kszta∏cenie w zakresie psychologii i socjologii

    TreÊci kszta∏cenia: Dobór do pracy i proces ada-ptacji zawodowej pracownika. Motywowanie pra-cowników do bezpiecznej pracy — wzorce bez-piecznego post´powania, metody i Êrodki moty-wowania pracowników. Znaczenie relacji mi´dzypracownikami w zak∏adzie pracy — wspó∏praca,konflikt, alienacja. Nawyki i rutyna w zachowa-niach wobec zagro˝eƒ. OsobowoÊç w postrzega-niu i ocenie zagro˝eƒ. Stres zawodowy — przyczy-ny, konsekwencje, metody ograniczania.

    Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykorzystywania wiedzy z zakresu psychologiii socjologii w dzia∏aniach na rzecz tworzenia bez-piecznych i higienicznych warunków pracy orazpoprawy kultury bezpieczeƒstwa w pracy.

    3. Kszta∏cenie w zakresie fizjologii pracy i higienyprzemys∏owej

    TreÊci kszta∏cenia: Fizjologiczna definicja pracy.ZdolnoÊç do wysi∏ku i ogólna wydolnoÊç fizycz-na cz∏owieka. Wydatek energetyczny i metody je-go pomiaru. Fizjologiczna krzywa pracy. Zm´cze-nie. Wp∏yw warunków pracy na wydajnoÊç —mikroklimat, ha∏as, drgania mechaniczne, oÊwie-tlenie, promieniowanie elektromagnetyczne, py-∏y i substancje toksyczne. Organizacyjne metodypoprawy warunków pracy.

    www.

    rcl.g

    ov.p

    l

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13644 — Poz. 1407

    Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykorzystywania wiedzy z zakresu fizjologiii higieny przemys∏owej w dzia∏aniach na rzeczergonomii i ochrony zdrowia pracowników.

    4. Kszta∏cenie w zakresie ochrony Êrodowiska

    TreÊci kszta∏cenia: Cele i znaczenie ochrony Êro-dowiska. Metody zapobiegania zanieczyszczaniuatmosfery. Ochrona wód powierzchniowych. Za-nieczyszczanie gleby — ochrona powierzchni zie-mi. Odnawialne i alternatywne êród∏a energii.Cele i zadania monitoringu Êrodowiskowego.Przeciwdzia∏anie zanieczyszczeniu Êrodowiska.Zanieczyszczenie Êrodowiska a stan zdrowiacz∏owieka.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:rozumienia celów i zadaƒ ochrony Êrodowiska;wykorzystywania wiedzy z zakresu ochrony Êro-dowiska w kontekÊcie zdrowia Êrodowiskowego.

    5. Kszta∏cenie w zakresie ergonomii

    TreÊci kszta∏cenia: Przedmiot, zakres i cele ergo-nomii. Semantyczne aspekty ergonomii. Metodystosowane w ergonomii. Kierunki dzia∏alnoÊciergonomicznej — ergonomia koncepcyjna i ko-rekcyjna. Standardy i normy w ergonomii. Uk∏ad„cz∏owiek — maszyna — Êrodowisko” (c-m-s) —podmiot i przedmiot badaƒ ergonomicznych. Ro-la pracy w ˝yciu cz∏owieka. Skutki wykonywaniapracy przez cz∏owieka. Przebieg procesów infor-macyjnych w uk∏adzie c-m-s. Problematyka pracyfizycznej w uk∏adzie c-m-s. Przestrzenne kszta∏to-wanie stanowiska pracy w uk∏adzie c-m-s. Orga-nizacja produkcji i stanowiska roboczego. Posta-wa przy pracy. Wymagania antropometrycznew projektowaniu stanowiska pracy w uk∏adziec-m-s. Ergonomiczna analiza ucià˝liwoÊci i szko-dliwoÊci pracy.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:oceny i organizowania stanowisk pracy zgodniez zasadami ergonomii.

    6. Kszta∏cenie w zakresie podstaw bezpieczeƒ-stwa i higieny pracy

    TreÊci kszta∏cenia: Tradycyjne i wspó∏czesne uj´-cie problematyki bezpieczeƒstwa i higieny pracy.Prawne aspekty bezpieczeƒstwa i higieny pracyw uregulowaniach krajowych — ustawa — Ko-deks pracy, rozporzàdzenia, Polskie Normy.Prawne aspekty bezpieczeƒstwa i higieny pracyw uregulowaniach mi´dzynarodowych. Zasadykszta∏towania bezpieczeƒstwa i higieny pracy —wymagania dla budynków i pomieszczeƒ pracyi ich wyposa˝enia, wymagania dla maszyn i in-nych urzàdzeƒ technicznych, systemy ocenyzgodnoÊci wyrobów. Ârodki ochrony zbioroweji indywidualnej. Profilaktyka ochrony zdrowiapracujàcych. Mierniki oceny stanu bezpieczeƒ-stwa i higieny pracy. Skutki nieprzestrzeganiaprzepisów i zasad bezpieczeƒstwa i higieny pra-cy. Wypadki przy pracy. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:rozumienia celów i zadaƒ s∏u˝by bezpieczeƒstwai higieny pracy; wykorzystywania wiedzy z zakre-su bezpieczeƒstwa i higieny pracy.

    7. Kszta∏cenie w zakresie analizy i oceny zagro˝eƒ

    TreÊci kszta∏cenia: Czynniki szkodliwe dla zdro-wia — ucià˝liwe i niebezpieczne. Zagro˝enie, na-ra˝enie, ryzyko zawodowe. Elementy metrologii.Najwy˝sze dopuszczalne st´˝enia (NDS) oraz naj-wy˝sze dopuszczalne nat´˝enia (NDN) czynni-ków szkodliwych dla zdrowia w Êrodowisku pra-cy. Normy i zalecenia. WartoÊç chwilowa i pu∏a-powa st´˝enia. Pomiary chwilowe i dozymetrycz-ne. Metody i systemy pomiarowe czynników Êro-dowiska pracy. Model liniowy i progowy szkodli-woÊci. Ocena obcià˝enia fizycznego — pomiarwydatku energetycznego. Ocena zagro˝eƒ zestrony czynników niebezpiecznych.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:identyfikacji i pomiaru czynników wyst´pujàcychw Êrodowisku pracy; oceny zagro˝eƒ, jakie mogàstwarzaç czynniki wyst´pujàce w Êrodowiskupracy.

    8. Kszta∏cenie w zakresie oceny ryzyka zawodo-wego

    TreÊci kszta∏cenia: Podstawowe poj´cia z zakresuoceny ryzyka zawodowego. Akty prawne doty-czàce oceny ryzyka zawodowego. Statystycznei fizyczne modele niezawodnoÊci obiektów. Nie-zawodnoÊç ludzka. JakoÊciowe i iloÊciowe meto-dy oceny ryzyka. Ryzyko w procesach podejmo-wania decyzji. Metody analizy i oceny ryzyka —analiza bezpieczeƒstwa pracy, analiza z zastoso-waniem list kontrolnych, metoda HAZOP (Hazardand Operability Study), metoda drzewa b∏´dów,metoda drzewa zdarzeƒ. Zasady szacowaniai oceny ryzyka zawodowego. Organizacja ocenyryzyka zawodowego w przedsi´biorstwie. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:dokonywania analizy i oceny ryzyka zawodowe-go zwiàzanego z wykonywanà pracà.

    9. Kszta∏cenie w zakresie organizacji, zadaƒ i me-tod pracy s∏u˝by bezpieczeƒstwa i higieny pracy

    TreÊci kszta∏cenia: Kwalifikacje i zasady zatrud-niania pracowników s∏u˝by bezpieczeƒstwai higieny pracy (bhp). Zadania i uprawnienia pra-cowników s∏u˝by bhp. Metody pracy s∏u˝by bhp.Kontrola przestrzegania przepisów i zasad bhp.Analiza stanu bhp. Ocena planów i dokumentacjidotyczàcych modernizacji zak∏adu pracy. Ocenaspe∏niania wymagaƒ bhp przez przekazywane dou˝ytku obiekty budowlane, w których przewidujesi´ pomieszczenia pracy, urzàdzenia produkcyjnei inne majàce wp∏yw na warunki pracy. Ocenaspe∏niania wymagaƒ bhp w stosowanych i nowowprowadzanych procesach produkcyjnych. Oko-licznoÊci i przyczyny wypadków przy pracy orazwyp∏ywajàce z nich wnioski profilaktyczne. Oce-na ryzyka zawodowego. Wspó∏praca z komórka-mi i s∏u˝bami zak∏adu pracy oraz instytucjami ze-wn´trznymi w realizacji zadaƒ z zakresu bhp. Po-pularyzowanie problematyki bezpieczeƒstwai higieny pracy.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:identyfikowania zadaƒ s∏u˝by bhp; stosowaniametod odpowiednich do zadaƒ s∏u˝by bhp; w∏a-Êciwego organizowania pracy s∏u˝by bhp.

    www.

    rcl.g

    ov.p

    l

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13645 — Poz. 1407

    10. Kszta∏cenie w zakresie badania wypadków przypracy i chorób zawodowych

    TreÊci kszta∏cenia: Definicja wypadków przy pra-cy. Cechy wypadków przy pracy — nag∏oÊç zda-rzenia, przyczyna zewn´trzna, zwiàzek z pracà.Orzecznictwo sàdowe. Wypadki traktowane narówni z wypadkami przy pracy. Zg∏aszanie wy-padków przy pracy. Ustalanie okolicznoÊci i przy-czyn wypadków przy pracy. Dokumentacja wy-padków przy pracy. Metody badania wypadkówprzy pracy. Wykaz chorób zawodowych. Post´-powanie w przypadku chorób zawodowych. Roz-poznawanie chorób zawodowych. Zg∏aszaniepodejrzenia choroby zawodowej. Ocena nara˝e-nia zawodowego. Orzekanie o rozpoznaniu cho-roby zawodowej. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:dokonywania analizy wypadków przy pracy;ustalania okolicznoÊci i przyczyn wypadków przypracy; post´powania w przypadku chorób zawo-dowych.

    11. Kszta∏cenie w zakresie ochrony przeciwpo˝aro-wej i ratownictwa

    TreÊci kszta∏cenia: Regulacje prawne w zakresieochrony przeciwpo˝arowej w Polsce. Organiza-cja ochrony przeciwpo˝arowej. Podstawowe po-j´cia, zjawiska i procesy dotyczàce palenia si´materia∏ów. Sprz´t i Êrodki gaÊnicze. Technicznesystemy zabezpieczeƒ — przeciwpo˝arowe za-opatrzenie wodne (systemy ostrzegawcze, sta∏eurzàdzenia gaÊnicze, êród∏a wody dla celówprzeciwpo˝arowych). Metody rozpoznawaniazagro˝eƒ po˝arowych. Przyczyny po˝arów. Zasa-dy post´powania w przypadku po˝aru — dzia∏a-nia ratowniczo-gaÊnicze. System zintegrowane-go ratownictwa w Polsce — zasady funkcjono-wania. Zarzàdzanie kryzysowe podczas kl´sk ˝y-wio∏owych — powodzi, po˝aru. Psychologiczneaspekty dzia∏aƒ ratunkowych — zagadnieniaetyczne i spo∏eczne. Organizacja akcji ratowni-czej na miejscu zdarzenia. Pierwsza pomoc. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:oceny zagro˝eƒ po˝arowych; post´powaniaw przypadku po˝aru; podejmowania dzia∏aƒ ra-towniczo-gaÊniczych; udzielania pierwszej po-mocy.

    IV. PRAKTYKI

    Praktyki powinny trwaç nie krócej ni˝ 6 tygodni.

    Zasady i form´ odbywania praktyk ustala jednost-ka uczelni prowadzàca kszta∏cenie.

    V. INNE WYMAGANIA

    1. Programy nauczania powinny przewidywaç zaj´ciaz zakresu wychowania fizycznego — w wymiarze60 godzin, którym mo˝na przypisaç do 2 punktówECTS; j´zyków obcych — w wymiarze 120 godzin,którym nale˝y przypisaç 5 punktów ECTS; techno-logii informacyjnej — w wymiarze 30 godzin, któ-rym nale˝y przypisaç 2 punkty ECTS. TreÊci kszta∏-cenia w zakresie technologii informacyjnej: podsta-wy technik informatycznych, przetwarzanie tek-stów, arkusze kalkulacyjne, bazy danych, grafika

    mened˝erska i/lub prezentacyjna, us∏ugi w sieciachinformatycznych, pozyskiwanie i przetwarzanie in-formacji — powinny stanowiç co najmniej odpo-wiednio dobrany podzbiór informacji zawartychw modu∏ach wymaganych do uzyskania Europej-skiego Certyfikatu Umiej´tnoÊci Komputerowych(ECDL — European Computer Driving Licence).

    2. Programy nauczania powinny zawieraç treÊci z za-kresu ekonomii lub poszerzajàce wiedz´ humani-stycznà w wymiarze nie mniejszym ni˝ 60 godzin,którym nale˝y przypisaç nie mniej ni˝ 3 punktyECTS.

    3. Programy nauczania powinny przewidywaç zaj´ciaz zakresu ochrony w∏asnoÊci intelektualnej.

    4. Przynajmniej 60 % zaj´ç powinny stanowiç çwicze-nia audytoryjne, laboratoryjne, projektowe lub tere-nowe.

    5. Za przygotowanie pracy dyplomowej (projektu in-˝ynierskiego) i przygotowanie do egzaminu dyplo-mowego student otrzymuje 15 punktów ECTS.

    ZALECENIA

    1. Wskazana jest znajomoÊç j´zyka angielskiego.

    2. Przy tworzeniu programów nauczania mogà byçstosowane kryteria FEANI (Federation Europ¯enned`Associations Nationales d`Ing¯nieurs).

    B. STUDIA DRUGIEGO STOPNIA

    I. WYMAGANIA OGÓLNE

    Studia drugiego stopnia trwajà nie krócej ni˝ 3 se-mestry. Liczba godzin zaj´ç nie powinna byç mniejszani˝ 900. Liczba punktów ECTS nie powinna byç mniej-sza ni˝ 90.

    II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA

    Absolwent powinien posiadaç — rozszerzonàw stosunku do studiów pierwszego stopnia — wiedz´z zakresu nauk matematycznych, technicznych i eko-nomicznych oraz umiej´tnoÊci rozwiàzywania proble-mów z zakresu bezpieczeƒstwa i higieny pracy (bhp).Powinien umieç korzystaç z profesjonalnego oprogra-mowania, prowadziç badania, analizowaç, oceniaçi porównywaç alternatywne rozwiàzania, proponowaçi optymalizowaç nowe rozwiàzania oraz samodzielnieanalizowaç problemy z zakresu bezpieczeƒstwa i hi-gieny pracy. Absolwent powinien posiadaç umiej´tno-Êci organizowania pracy, w tym dzia∏aƒ zapobiegajà-cych wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym.Powinien umieç: kontrolowaç przestrzeganie przepi-sów i zasad bhp, wykonywaç analizy z zakresu bezpie-czeƒstwa i higieny pracy, oceniaç ryzyko zawodowe,opracowywaç i wdra˝aç systemy zarzàdzania bezpie-czeƒstwem i higienà pracy, organizowaç i prowadziçprace badawcze i rozwojowe — w szczególnoÊci pro-jektowaç i wdra˝aç rozwiàzania techniczne i organiza-cyjne minimalizujàce skutki oddzia∏ywania procesupracy na cz∏owieka. Absolwent powinien post´powaçzgodnie z zasadami etyki zawodowej. Absolwent po-winien byç przygotowany do pracy w: s∏u˝bie bezpie-czeƒstwa i higieny pracy u ma∏ych, Êrednich i du˝ych

    www.

    rcl.g

    ov.p

    l

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13646 — Poz. 1407

    przedsi´biorców, administracji paƒstwowej, samorzà-dowej, gospodarczej i oÊwiatowej w zakresie proble-matyki bezpieczeƒstwa i higieny pracy oraz instytu-cjach zajmujàcych si´ poradnictwem i upowszechnia-niem wiedzy z zakresu bezpieczeƒstwa i higieny pracy.Absolwent powinien byç przygotowany do pracy

    w biurach projektowych i doradczych jako ekspertw zakresie bezpieczeƒstwa i higieny pracy, a tak˝e doprowadzenia w∏asnej dzia∏alnoÊci gospodarczej w za-kresie us∏ug dotyczàcych bezpieczeƒstwa i higienypracy. Absolwent powinien byç przygotowany do pod-j´cia studiów trzeciego stopnia (doktoranckich).

    III. RAMOWE TREÂCI KSZTA¸CENIA

    1. GRUPY TREÂCI KSZTA¸CENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ¢å ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINI-MALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS

    3. TREÂCI I EFEKTY KSZTA¸CENIA

    A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCH

    1. Kszta∏cenie w zakresie matematycznego wspo-magania decyzji

    TreÊci kszta∏cenia: Elementy matematyki stoso-wanej — programowanie matematyczne, teoriagrafów i sieci, zbiory rozmyte, teoria funkcji de-cyzyjnych, teoria gier. Optymalizacja — zbiórrozwiàzaƒ dopuszczalnych, kryterium jakoÊci,minimalizacja i maksymalizacja funkcji rzeczywi-stej, zadania optymalizacji z dwoma i wielomakryteriami. Optymalizacje wielokryterialne. Mo-delowanie preferencji. Optymalizacja hierar-chiczna. Optymalizacja w warunkach niepewno-Êci. Rozwiàzanie kompromisowe. Kolektywnepodejmowanie decyzji optymalnych. Gry decy-zyjne, strategiczne i kooperacyjne. Formu∏owa-nie problemów z zakresu bezpieczeƒstwa i higie-ny pracy z zastosowaniem optymalizacji wielo-kryterialnej.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:stosowania metod matematycznych w podejmo-waniu decyzji.

    B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCH

    1. Kszta∏cenie w zakresie zarzàdzania bezpieczeƒ-stwem i higienà pracy

    TreÊci kszta∏cenia: Istota zarzàdzania bezpieczeƒ-stwem i higienà pracy. Cele i zadania zarzàdzaniabezpieczeƒstwem i higienà pracy. Uregulowanianormatywne zwiàzane z zarzàdzaniem bezpie-czeƒstwem i higienà pracy. Za∏o˝enia do projek-tu systemu zarzàdzania bezpieczeƒstwem i higie-nà pracy. Przeglàd wst´pny zak∏adu. Analiza sta-nu bezpieczeƒstwa i higieny pracy zak∏adu. Roz-poznanie systemowe zak∏adu (wydzia∏u, oddzia-∏u). Raport koƒcowy. Projektowanie systemu za-rzàdzania bezpieczeƒstwem i higienà pracy. Da-ne wyjÊciowe do projektu — definicje, dokumen-ty, nazwy przywo∏ywane w projekcie. Wymaga-nia projektowanego systemu zarzàdzania bez-pieczeƒstwem i higienà pracy. Plan wdra˝aniasystemu zarzàdzania bezpieczeƒstwem i higienàpracy. Wdra˝anie i eksploatacja systemu zarzà-dzania bezpieczeƒstwem i higienà pracy. Zobo-wiàzania zak∏adu wynikajàce z wdra˝ania i eks-ploatacji systemu zarzàdzania bezpieczeƒstwemi higienà pracy (SZBHP). ÂwiadomoÊç personelu

    godziny ECTS

    A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCH 30 4

    B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCH 240 27

    Razem 270 31

    2. GRUPY TREÂCI KSZTA¸CENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ¢å ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINI-MALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS

    godziny ECTS

    A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCHTreÊci kszta∏cenia w zakresie: 30 4

    1. Matematycznego wspomagania decyzji 30

    B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCHTreÊci kszta∏cenia w zakresie: 240 27

    1. Zarzàdzania bezpieczeƒstwem i higienà pracy

    2. Bezpieczeƒstwa procesowego

    3. Metod zwalczania zagro˝eƒ

    4. Projektowania ergonomicznego

    5. Metod szkolenia w obszarze bezpieczeƒstwa i higieny pracy

    6. Ekonomiki przedsi´wzi´ç z zakresu bezpieczeƒstwa i higieny pracy

    7. Komputerowego wspomagania s∏u˝by bezpieczeƒstwa i higieny pracy

    www.

    rcl.g

    ov.p

    l

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13647 — Poz. 1407

    a wdra˝anie systemu. Opracowanie i wdra˝aniedokumentacji systemowej. Komunikowanie si´w sprawach wdra˝anego systemu. Strukturawdra˝ajàca system — odpowiedzialnoÊç. Szkole-nie audytorów. Integracja systemów zarzàdzaniajakoÊcià (SZJ), zarzàdzania Êrodowiskiem (SZÂ)oraz zarzàdzania bezpieczeƒstwem i higienà pra-cy (SZBHP).Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:projektowania, wdra˝ania i eksploatacji systemuzarzàdzania bezpieczeƒstwem i higienà pracy.

    2. Kszta∏cenie w zakresie bezpieczeƒstwa proceso-wego

    TreÊci kszta∏cenia: Mi´dzynarodowe akty prawnew zakresie bezpieczeƒstwa procesowego. Audytbezpieczeƒstwa instalacji procesowej. Systemrejestracji i dokumentacji dotyczàcej transportui sk∏adowania odpadów niebezpiecznych — zna-kowanie, karty charakterystyki substancji niebez-piecznych. Zasady transportu materia∏ów nie-bezpiecznych — procedury post´powania w sy-tuacjach awaryjnych. Zagro˝enia zwiàzane zesk∏adowaniem odpadów niebezpiecznych — ist-niejàce technologie zagospodarowywania,unieszkodliwiania i sk∏adowania ró˝nych odpa-dów. Zasady przygotowywania raportów bezpie-czeƒstwa i planów operacyjno-ratowniczych.Systemy wczesnego wykrywania zagro˝eƒi ostrzegania przed zagro˝eniami oraz likwidacjizagro˝eƒ.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:stosowania zasad bezpieczeƒstwa procesowegow pracy.

    3. Kszta∏cenie w zakresie metod zwalczania zagro-˝eƒ

    TreÊci kszta∏cenia: Systematyka zagro˝eƒ. Meto-dy i techniki zapobiegania zagro˝eniom oraz re-dukcji i eliminacji zagro˝eƒ. Zagro˝enia mecha-niczne. ElektrycznoÊç statyczna — energia elek-tryczna. Wy∏adowania atmosferyczne, ochronaodgromowa. Zagro˝enia po˝arowe i wybucho-we. Ha∏as. Drgania mechaniczne. Pola elektro-magnetyczne. Promieniowanie optyczne. Sub-stancje chemiczne. Py∏y i aerozole.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:stosowania metod zapobiegania zagro˝eniomoraz redukcji i eliminowania zagro˝eƒ.

    4. Kszta∏cenie w zakresie projektowania ergono-micznego

    TreÊci kszta∏cenia: Ewolucja celów i wartoÊciw projektowaniu obiektów technicznych. Zasadyprojektowania ergonomicznego. Procesy projek-towe w ergonomicznej dzia∏alnoÊci korekcyjneji koncepcyjnej. Zagadnienia projektowe i ergo-nomiczne kryteria decyzyjne. Listy Fittsa do po-dzia∏u zadaƒ w systemie. Zasady ekonomiki ru-chów w projektowaniu procesu pracy. Projekto-wanie architektury maszyn z wykorzystaniemdanych antropometrycznych. Projektowanie roz-mieszczenia elementów stanowiska pracy. Zasa-dy optymalizacji obcià˝enia psychicznego. Zasa-

    dy doboru i rozmieszczania urzàdzeƒ sygnaliza-cyjnych i sterowniczych. Projektowanie rozwià-zaƒ zmniejszajàcych ha∏as. ProjektowanieoÊwietlenia miejsca pracy. Zasady kszta∏towaniamikroklimatu i jakoÊci powietrza w pomieszcze-niu. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:projektowania z wykorzystaniem zasad ergono-mii.

    5. Kszta∏cenie w zakresie metod szkolenia w ob-szarze bezpieczeƒstwa i higieny pracy

    TreÊci kszta∏cenia: Psychologia w nauczaniu —procesy psychiczne warunkujàce efektywnoÊçuczenia si´, rola wyk∏adowcy podczas nauczania,kreowanie klimatu sprzyjajàcego efektywnemuszkoleniu. Nauczanie doros∏ych — kszta∏cenie,szkolenie, doskonalenie, dokszta∏canie, eduka-cja, dydaktyka, metodyka, andragogika, kwalifi-kacje zawodowe. Projektowanie procesu dydak-tycznego. Organizacja szkolenia — rola i zadaniaorganizatora szkolenia, kryteria doboru wyk∏a-dowców, zasady przeprowadzania hospitacji, za-sady przeprowadzania egzaminów, prowadzeniedokumentacji szkolenia. Metody prowadzeniazaj´ç dydaktycznych — stosowanie metod inter-aktywnych, dobór materia∏ów dydaktycznych,ocena skutecznoÊci prowadzonych zaj´ç. Metodyi formy popularyzacji problematyki bezpieczeƒ-stwa i higieny pracy. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:nowoczesnego prowadzenia zaj´ç dydaktycz-nych.

    6. Kszta∏cenie w zakresie ekonomiki przedsi´wzi´çz zakresu bezpieczeƒstwa i higieny pracy

    TreÊci kszta∏cenia: Koszty bezpieczeƒstwa i zdro-wia w pracy jako nak∏ady na akumulacj´ zaso-bów kapita∏u ludzkiego. Rodzaje kosztów bezpie-czeƒstwa i zdrowia w pracy. Optymalizacja kosz-tów bezpieczeƒstwa i zdrowia w pracy. Ekono-miczne aspekty bezpieczeƒstwa i zdrowia w pra-cy. Koszty wypadków przy pracy i chorób zawo-dowych. Koszty spo∏eczne wypadków przy pracyi chorób zawodowych. Koszty dzia∏aƒ profilak-tycznych. Ekonomiczne instrumenty poprawybezpieczeƒstwa i zdrowia w pracy. Koszty bez-pieczeƒstwa i zdrowia w pracy w Êwietle polskie-go prawa pracy oraz przepisów w zakresie ubez-pieczeƒ spo∏ecznych.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:szacowania kosztów przedsi´wzi´ç z zakresubezpieczeƒstwa i higieny pracy; oceny strat zwià-zanych z niew∏aÊciwymi warunkami bezpieczeƒ-stwa i higieny pracy.

    7. Kszta∏cenie w zakresie komputerowego wspo-magania s∏u˝by bezpieczeƒstwa i higieny pracy

    TreÊci kszta∏cenia: Bazy danych. Internetowe êró-d∏a informacji o bezpieczeƒstwie i higienie pracy.Statystyczna karta wypadków przy pracy. Syste-my wspomagajàce ocen´ ryzyka i kontroli stanubezpieczeƒstwa. Systemy wspomagajàce bada-nie okolicznoÊci i przyczyn wypadków przy pra-cy. Przeglàd programów komputerowych wspo-

    www.

    rcl.g

    ov.p

    l

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13648 — Poz. 1407

    magajàcych prac´ s∏u˝by bezpieczeƒstwa i higie-ny pracy. Systemy informacji przestrzennej (GIS— Geographical Information System). Symula-cja zagro˝eƒ w Êrodowisku wirtualnym.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykorzystywania technik komputerowych w re-alizacji zadaƒ s∏u˝by bezpieczeƒstwa i higienypracy.

    IV. INNE WYMAGANIA

    1. Przynajmniej 60 % zaj´ç powinno byç przeznaczo-ne na çwiczenia audytoryjne, laboratoryjne, projek-towe lub terenowe.

    2. Za przygotowanie pracy magisterskiej i przygoto-wanie do egzaminu dyplomowego student otrzy-muje 20 punktów ECTS.

    Za∏àcznik nr 2

    Standardy kszta∏cenia dla kierunku studiów:

    Fizjoterapia

    A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA

    I. WYMAGANIA OGÓLNE

    Studia pierwszego stopnia trwajà nie krócejni˝ 6 semestrów. Liczba godzin zaj´ç i praktyk nie po-winna byç mniejsza ni˝ 3 820. Liczba punktów ECTS(European Credit Transfer System) nie powinna byçmniejsza ni˝ 180.

    II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA

    Absolwent powinien uzyskaç wykszta∏cenie i przy-gotowanie zawodowe — zgodne z wymaganiami obo-wiàzujàcymi w jednostkach ochrony zdrowia — dopracy z osobami chorymi i niepe∏nosprawnymi,przede wszystkim w zakresie stosowania czynnikównaturalnych (fizykalnych) w profilaktyce oraz w celachleczniczych. Powinien posiadaç predyspozycje psycho-fizyczne do pracy z ludêmi chorymi i niepe∏nospraw-nymi oraz byç na tyle sprawnym fizycznie, by mócpoprawnie demonstrowaç i przeprowadzaç çwiczenia

    fizyczne z tymi osobami. Absolwent powinien posia-daç wiedz´ i umiej´tnoÊci niezb´dne do: kszta∏towa-nia, podtrzymywania i przywracania sprawnoÊci i wy-dolnoÊci osób w ró˝nym wieku utraconej lub obni˝o-nej wskutek ró˝nych chorób bàdê urazów; nienagan-nego wykonywania wszelkich zabiegów fizjoterapeu-tycznych oraz dostosowywania swych dzia∏aƒ do nad-rz´dnych celów rehabilitacji w ramach funkcjonowa-nia zespo∏ów rehabilitacyjnych oraz kontrolowaniaefektywnoÊci procesu fizjoterapii. Absolwent powi-nien byç przygotowany do pracy w jednostkachochrony zdrowia, oÊrodkach dla osób niepe∏nospraw-nych, oÊrodkach sportowych oraz szkolnictwie — poukoƒczeniu specjalnoÊci nauczycielskiej (zgodnie zestandardami kszta∏cenia przygotowujàcego do wyko-nywania zawodu nauczyciela). Absolwent powinienznaç j´zyk obcy na poziomie bieg∏oÊci B2 Europejskie-go Systemu Opisu Kszta∏cenia J´zykowego Rady Eu-ropy oraz umieç pos∏ugiwaç si´ j´zykiem specjali-stycznym z zakresu kierunku studiów. Absolwent po-winien byç przygotowany do podj´cia studiów dru-giego stopnia.

    III. RAMOWE TREÂCI KSZTA¸CENIA

    1. GRUPY TREÂCI KSZTA¸CENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ¢å ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINI-MALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS

    godziny ECTS

    A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCH 405 20

    B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCH 1110 55

    Razem 1515 75

    2. SK¸ADNIKI TREÂCI KSZTA¸CENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ¢å ZORGANIZOWA-NYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS

    godziny ECTS

    2. Biologii medycznej 15

    A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCHTreÊci kszta∏cenia w zakresie: 405 20

    3. Fizjologii 75

    4. Biochemii 30

    1. Anatomii prawid∏owej cz∏owieka 90

    5. Biofizyki 15

    1 2 3www.

    rcl.g

    ov.p

    l

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13649 — Poz. 1407

    3. TREÂCI I EFEKTY KSZTA¸CENIA

    A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCH

    1. Kszta∏cenie w zakresie anatomii prawid∏owejcz∏owieka

    TreÊci kszta∏cenia: Budowa koÊci i ich po∏àczeƒ.KoÊci jako element podporowy, ruchowyi ochronny. Uk∏ad kostno-stawowy i mi´Êniowyw statyce i dynamice — elementy kostne, wi´za-d∏a i mi´Ênie jako stabilizatory i ograniczniki ru-chu, ruchomoÊç stawowa, jednostki funkcjonal-ne i zespo∏y dynamiczne. Uk∏ad nerwowy — bu-dowa i funkcja, wa˝niejsze oÊrodki i poziomy ste-rowania ruchami, unerwienie obwodowe, uner-wienie segmentarne. Uk∏ad krà˝enia i oddycha-nia, topografia drzewa oskrzelowego, mechanikaoddychania. Ogólna budowa i funkcja narzàdówjamy brzusznej. Wybrane zagadnienia z anatomiirentgenowskiej i innych metod obrazowych. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykorzystywania wiedzy z zakresu budowy ana-tomicznej podstawowych uk∏adów, a w szczegól-noÊci aparatu ruchu cz∏owieka w kontekÊcie jegofunkcjonowania.

    2. Kszta∏cenie w zakresie biologii medycznej

    TreÊci kszta∏cenia: Budowa komórki i funkcje or-ganelli komórkowych. Cykl ˝yciowy komórki. Zja-wisko nekrozy i apoptozy. Ekspresja i regulacjaekspresji genów. Biosynteza bia∏ka. ZmiennoÊçi mutacje. Aberracje chromosomalne. Podstawygenetyki cz∏owieka. Budowa i funkcje tkanek orazwybranych uk∏adów i narzàdów. Budowa gruczo-∏ów wydzielania wewn´trznego. Hormony, regu-lacja hormonalna. Podstawowa charakterystykaetapów embriogenezy cz∏owieka. B∏ony p∏odowei ∏o˝ysko. Czynniki teratogenne. Wady rozwojowe.

    Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:opisu budowy mikroskopowej podstawowychtkanek cz∏owieka i ich rozwoju.

    3. Kszta∏cenie w zakresie fizjologii

    TreÊci kszta∏cenia: Krew i krà˝enie krwi — sk∏adi w∏aÊciwoÊci krwi. CzynnoÊç, regulacja i auto-matyzm serca. Transport tlenu. Krà˝enie obwo-dowe, regulacja Êwiat∏a naczyƒ. Limfa i p∏ynytkankowe. Krzepni´cie krwi. Uk∏ad oddechowy— wskaêniki funkcjonalne oddychania. Hipoksjai jej rodzaje. Przemiana materii — spoczynkowai wysi∏kowa. Termoregulacja oraz jej mechani-zmy. Wysi∏ek fizyczny — klasyfikacja fizjologicz-na. Reakcje na wysi∏ek fizyczny osób w ró˝nymwieku. WydolnoÊç fizyczna — czynniki jà warun-kujàce i metody oznaczania. Trening fizyczny ja-ko proces adaptacji fizjologicznej, zmiany potre-ningowe. Zm´czenie — rodzaje, lokalizacja i ob-jawy. Podstawy neurofizjologii. OÊrodkowyuk∏ad nerwowy — regulacja czynnoÊci narzàdówi uk∏adów. Obwodowy i wegetatywny uk∏ad ner-wowy. Mi´Ênie — rodzaje w∏ókien mi´Êniowych,po∏àczenia nerwowo-mi´Êniowe. Istota skurczumi´Êniowego, rekrutacja jednostek ruchowych.Unerwienie motoryczne mi´Êni szkieletowych.Przewodnictwo i pobudliwoÊç w∏ókien nerwo-wych. CzynnoÊç elektryczna mi´Êni. Odruchy.Proces sterowania ruchami. PlastycznoÊç oÊrod-kowego uk∏adu nerwowego i tkanki mi´Êniowej.Reinerwacja. Neurofizjologia bólu. Procesy prze-kaênictwa synaptycznego. Mechanizmy uczeniasi´ i pami´ci.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:opisu funkcjonowania poszczególnych uk∏adówcz∏owieka, zw∏aszcza zwiàzanych z poruszaniemsi´, sterowaniem ruchami i wysi∏kiem fizycznym.

    10. Patologii ogólnej 15

    1 2 3

    7. Podstaw fizjoterapii klinicznej 195

    5. Masa˝u leczniczego 45

    10. Zaopatrzenia ortopedycznego 15

    8. Fizjoterapii klinicznej w dysfunkcjach narzàdu ruchu 195

    9. Fizjoterapii klinicznej w chorobach narzàdów wewn´trznych 150

    6. Fizjoterapii ogólnej 60

    1. Kszta∏cenia ruchowego i metodyki nauczania ruchu 150

    11. Pedagogiki 15

    4. Fizykoterapii 105

    2. Kinezyterapii 150

    3. Terapii manualnej 45

    B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCHTreÊci kszta∏cenia w zakresie: 1110 55

    7. Kinezjologii 45

    8. Kwalifikowanej pierwszej pomocy medycznej 15

    9. Psychologii 45

    6. Biomechaniki 45ww

    w.rc

    l.gov

    .pl

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13650 — Poz. 1407

    4. Kszta∏cenie w zakresie biochemii

    TreÊci kszta∏cenia: Równowaga kwasowo-zasa-dowa, bufory krwi. Aminokwasy, bia∏ka i enzy-my. Synteza w´glowodanów i t∏uszczów. ¸aƒ-cuch oddechowy — bilans energetyczny. Anabo-lizm — katabolizm — generowanie i wykorzysty-wanie energii. Bilans energetyczny. Rola fosfo-kreatyny w pracujàcych mi´Êniach — glikogeno-liza, glikoliza, beta-oksydacja, cykl Krebsa, wza-jemne relacje przemian tlenowych i beztleno-wych. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:opisu i interpretacji biochemicznych mechani-zmów funkcjonowania organizmu oraz podsta-wowych wskaêników biochemicznych i ich zmianw efekcie niektórych schorzeƒ lub wysi∏ku fizycz-nego.

    5. Kszta∏cenie w zakresie biofizyki

    TreÊci kszta∏cenia: Biofizyka — przedmiot i zakreszainteresowaƒ, historia. Studium dynamiki uk∏a-du, modelowanie matematyczne. Rozciàganiei Êciskanie tkanek, napr´˝enia, odkszta∏cenia,prawo Hooke‘a. Skr´canie i zginanie, z∏amaniakoÊci. Pomiar napr´˝eƒ w koÊciach podczas próbwytrzyma∏oÊciowych. Dostosowanie biernegouk∏adu ruchu do przenoszenia obcià˝eƒ mecha-nicznych. Elementy mechaniki p∏ynów — biofizy-ka uk∏adu krà˝enia i oddychania. Kinematyka, ki-netyka, mechanika p∏ynów. Obliczanie oporówaero- i hydrodynamicznych oraz parametrówprzep∏ywu. Wp∏yw czynników mechanicznych naorganizm cz∏owieka — ultradêwi´ki i infradêwi´-ki. Oddzia∏ywanie pràdu elektrycznego i pól elek-tromagnetycznych na organizm cz∏owieka. W∏a-ÊciwoÊci elektryczne komórki — przewodnictwoi potencja∏y elektryczne w uk∏adzie nerwowym.Pomiar opornoÊci cia∏a cz∏owieka. Obwody prà-du sta∏ego. Praca i moc pràdu elektrycznego.Dzia∏anie laserów, charakterystyka promienio-wania laserowego. Obliczanie dawek promienio-wania laserowego. Podstawy cybernetyki — re-gulacja procesów fizjologicznych. Biofizyka pro-cesów widzenia i s∏yszenia. Wybrane zagadnie-nia z zakresu optyki geometrycznej. Pomiary s∏y-szenia wybranych cz´stotliwoÊci. Podstawy bio-energetyki i termokinetyki.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:opisu i interpretacji podstawowych w∏aÊciwoÊcifizycznych tkanek; opisu i interpretacji zjawisk fi-zycznych zachodzàcych w ustroju pod wp∏ywemzewn´trznych czynników fizycznych.

    6. Kszta∏cenie w zakresie biomechaniki

    TreÊci kszta∏cenia: Struktura biomechanicznauk∏adu kostno-stawowego. Biomechaniczna ana-liza budowy i funkcji g∏ównych stawów oraz kr´-gos∏upa. W∏aÊciwoÊci mechaniczne narzàdu ru-chu. OkreÊlanie wartoÊci si∏ zewn´trznych i we-wn´trznych dzia∏ajàcych na cz∏owieka. W∏aÊci-woÊci mechaniczne mi´Ênia szkieletowego. Me-todologia badaƒ wartoÊci momentów si∏y poje-dynczych zespo∏ów mi´Êniowych mierzonychw warunkach statycznych i dynamicznych. Krzy-wa Hilla. Wyznaczanie charakterystyki mocy me-

    chanicznej wybranych zespo∏ów mi´Êniowychw funkcji obcià˝enia zewn´trznego. Zmiany funk-cji mi´Êni koƒczyny dolnej po urazach i operacjiw obr´bie stawu kolanowego oraz po alloplasty-ce stawu biodrowego. Kryteria oceny techniki ru-chu cz∏owieka. StabilnoÊç postawy. Kinematycz-ny i kinetyczny opis mechaniki lokomocyjnychform ruchu — chodu i biegu. Analiza wartoÊci si∏reakcji oraz rozk∏adu parcia stóp na pod∏o˝e pod-czas chodu. Wybrane zagadnienia zaawansowa-nej analizy chodu cz∏owieka po udarach, ampu-tacji koƒczyny dolnej, zaburzeniach nerwowo--mi´Êniowych. Poj´cie i pomiary symetrii funk-cjonalnej. Wykorzystanie elektromiografii do ba-dania pracy mi´Êni podczas ruchu ca∏ego cia∏a(w chodzie) i ruchu wybranych segmentów cia∏a.Biomechaniczna analiza upadków. Biomecha-niczna analiza jazdy na wózkach inwalidzkich.Elementy modelowania biomechanicznego. No-woczesne kierunki rozwoju biomechaniki i bio-in˝ynierii medycznej. èród∏a obcià˝enia na sta-nowisku pracy. Ergonomia pracy, mieszkania,wyrobów. Ergonomiczne podstawy badaniai planowania stanowisk pracy w wybranych za-wodach. Ergonomiczna ocena i dobór stanowiskpracy dla osób niepe∏nosprawnych. Ergonomicz-na ocena obcià˝eƒ niektórych pozycji przy pracyi ich wp∏yw na dysfunkcje, urazy i wypadki. Ergo-nomia pracy fizjoterapeuty. Ergonomia a profi-laktyka.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:opisu i interpretacji biomechanicznej aktów ru-chowych i statyki cz∏owieka; biomechanicznejanalizy postawy cia∏a, ruchów w stawach orazruchów lokomocyjnych cz∏owieka; biomecha-nicznej analizy zmian w warunkach obcià˝eƒ ze-wn´trznych.

    7. Kszta∏cenie w zakresie kinezjologii

    TreÊci kszta∏cenia: Jedno- i wielostanowy aparatruchu. Kontrola postawy cia∏a. CzynnoÊç bio-elektryczna i mechaniczna mi´Êni. Kontrola do-wolna pojedynczego mi´Ênia. Wzorce ruchówjednostawowych. Kontrola ruchów lokomocyj-nych. Ruchy manipulacyjne. Kinestezja. Proble-my sterowania ruchami w stanach patologicz-nych.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:opisu i analizy czynnoÊciowej prostych i z∏o˝o-nych ruchów cz∏owieka w warunkach prawid∏o-wych i ró˝nych zaburzeniach uk∏adu ruchu.

    8. Kszta∏cenie w zakresie kwalifikowanej pierw-szej pomocy medycznej

    TreÊci kszta∏cenia: Stany zagro˝enia zdrowiai ˝ycia — post´powanie w stanach zagro˝enia˝ycia. Pomoc przedlekarska. Zagro˝enia w pra-cowni fizyko- i kinezyterapii, zapobieganie. Wy-posa˝enie apteczki pierwszej pomocy. Podsta-wowe zasady i przepisy BHP w pracowni fizyko-i kinezyterapii.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:interpretacji zasad BHP w pracowni fizjoterapii;udzielania medycznej pomocy przedlekarskiej —zw∏aszcza w stanach zagro˝enia ˝ycia.

    www.

    rcl.g

    ov.p

    l

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13651 — Poz. 1407

    9. Kszta∏cenie w zakresie psychologii

    TreÊci kszta∏cenia: Podstawy psychologii ogólneji rozwojowej. Podstawy diagnostyki psycho-logicznej. Stadia rozwoju psychicznego dziecii m∏odzie˝y, rozwój psychomotoryczny i podsta-wowe sposoby jego oceny. Cz∏owiek i choroba,podstawowe reakcje na chorob´: akceptacja, fru-stracja, postawy chorego i jego otoczenia. Rela-cja personel medyczny — pacjent. Psychologicz-ne aspekty i konsekwencje niektórych choróbi niepe∏nosprawnoÊci.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:interpretacji podstawowych poj´ç z zakresupsychologii ogólnej oraz rozwoju psychomoto-rycznego; rozumienia podstawowych reakcjicz∏owieka na chorob´.

    10. Kszta∏cenie w zakresie patologii ogólnej

    TreÊci kszta∏cenia: Podstawowe poj´cia — zdro-wie, choroba. Klasyfikacja chorób, objawy, prze-bieg, rokowanie, zejÊcie. Czynniki chorobotwór-cze i mechanizm ich dzia∏ania. Etiologia i patoge-neza. OdczynowoÊç ustroju, odpornoÊç swoistai nieswoista. AIDS — nabyta utrata odpornoÊci.Zapalenia. Choroby na tle immunizacyjnym.Alergia. Zmiany post´powe i wsteczne. Chorobanowotworowa. Awitaminozy. Wstrzàs. Zaburze-nia termoregulacji. Podstawy patofizjologii uk∏a-du nerwowego. Zaburzenia czucia i ból. Patolo-gia ogólna krwi, krà˝enia i oddychania. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:opisu i interpretacji podstawowych poj´ç z za-kresu patologii ogólnej i g∏ównych zmian pato-fizjologicznych w stopniu u∏atwiajàcym zrozu-mienie problematyki zmian patologicznychw ró˝nych schorzeniach; wykorzystywania wie-dzy z zakresu patologii ogólnej w stosowaniuró˝nych zabiegów fizjoterapeutycznych.

    11. Kszta∏cenie w zakresie pedagogiki

    TreÊci kszta∏cenia: Uczenie si´, nauczanie, wy-chowanie. Zasady i metody nauczania oraz kry-teria ich doboru. Ocena i jej funkcje. Pedagogicz-ne aspekty fizjoterapii. Kszta∏cenie integracyjne,zjawisko w∏àczania i wykluczania osób niepe∏no-sprawnych. Kinezyterapia jako edukacja i reedu-kacja umiej´tnoÊci ruchowych. Fizjoterapeutai pacjent w relacji nauczyciel — uczeƒ. Psychope-dagogiczne uwarunkowania skutecznoÊci pracyfizjoterapeuty. Elementy procesu nauczania wa-runkujàce skuteczne usprawnianie — cele, zasa-dy, metody, formy organizacyjne, kontrola i oce-na, przyczyny niepowodzeƒ, postawa pedago-giczna fizjoterapeuty. Spo∏eczne i pedagogicznemechanizmy kszta∏towania postaw pacjenta. Me-tody oddzia∏ywania na pacjenta. Wspó∏dzia∏aniefizjoterapeuty z rodzinà pacjenta.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:interpretacji podstawowych poj´ç z zakresuuczenia si´ i nauczania; rozumienia psychopeda-gogicznych aspektów pracy fizjoterapeuty jakoosoby nauczajàcej w kontekÊcie podstawowychsk∏adowych procesu nauczania.

    B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCH

    1. Kszta∏cenie w zakresie kszta∏cenia ruchowegoi metodyki nauczania ruchu

    TreÊci kszta∏cenia: Umiej´tnoÊci ruchowe — ichmiejsce i rola w aktywnoÊci fizycznej cz∏owiekazdrowego i niepe∏nosprawnego. Akty ruchowew uj´ciu rozwojowym, kinezjologicznym i ergo-nomicznym. Uczenie si´ i nauczanie czynnoÊciruchowych. Mo˝liwoÊci i uwarunkowania proce-su motorycznego uczenia si´ cz∏owieka. Etapyopanowywania czynnoÊci ruchowych. Podsta-wowe zasady, metody i Êrodki nauczania czynno-Êci ruchowych. Rodzaje aktywnoÊci ruchowej.åwiczenia statyczne i dynamiczne. U∏atwianiei utrudnianie çwiczeƒ. Uczenie si´ jako elimina-cja b∏´dów. Metody i formy kontroli poziomuopanowywania czynnoÊci. Mo˝liwoÊci nauczaniaczynnoÊci ruchowych u niepe∏nosprawnych.Kszta∏towanie równowagi cia∏a. Kszta∏towaniezdolnoÊci koordynacyjnych i niektórych czynno-Êci manualnych. Postawa i lokomocja w uj´ciurozwojowym. Edukacja i reedukacja posturalna.Potrzeby i mo˝liwoÊci kszta∏towania, doskonale-nia i przywracania lokomocyjnych zdolnoÊcicz∏owieka. Ogólne zasady lokomocji na wózkachinwalidzkich. Zabawowe i muzyczno-ruchoweformy kszta∏cenia umiej´tnoÊci ruchowych orazaktywne i pasywne formy çwiczeƒ w wodzieprzydatne w procesie usprawniania. Ogólna cha-rakterystyka procesu uczenia si´ i nauczaniaw wychowaniu fizycznym. Diagnoza i prognozapedagogiczna w procesie nauczania czynnoÊciruchowych. Cele, zadania, zasady, formy, Êrodkii metody nauczania czynnoÊci ruchowych. Plano-wanie procesu nauczania czynnoÊci ruchowychosób niepe∏nosprawnych. Metody stosowanew wychowaniu fizycznym z akcentem na ichprzydatnoÊç w procesie usprawniania. Kontrolai ocena w nauczaniu czynnoÊci ruchowych. Bez-pieczeƒstwo i higiena zaj´ç.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:postrzegania aktów ruchowych cz∏owieka w ró˝-nym uj´ciu procesu uczenia si´ i nauczania ru-chów, z uwzgl´dnieniem aspektów rozwojowychi metodyki nauczania ruchów; wykorzystywaniaró˝nych form aktywnoÊci w nauczaniu ruchóworaz planowaniu i kontrolowaniu procesu opa-nowywania umiej´tnoÊci ruchowych.

    2. Kszta∏cenie w zakresie kinezyterapii

    TreÊci kszta∏cenia: Miejsce i rola kinezyterapiiw procesie rehabilitacji. Teoretyczne podstawykinezyterapii. Podstawy metodyczne kinezytera-pii — ogniwa, cele i zadania, podstawowe zasa-dy, formy i Êrodki kinezyterapii, metody. Ocenastanu pacjenta dla potrzeb kinezyterapii — wy-wiady, podstawowe pomiary i sposoby ocenyfunkcjonalnej, testy, plan post´powania kinezy-terapeutycznego, dokumentacja. Znaczenie oce-ny stanu pacjenta w post´powaniu kinezytera-peutycznym. Systematyka kinezyterapii. Bazatechniczna. Urzàdzenia i sprz´t. Technika wyko-nywania ró˝nych çwiczeƒ leczniczych indywidu-alnych. Prowadzenie çwiczeƒ zespo∏owych. Wy-brane zagadnienia reedukacji nerwowo-mi´Ênio-

    www.

    rcl.g

    ov.p

    l

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13652 — Poz. 1407

    wej. Podstawy stosowania metod kinezyterapii.Wskazania i przeciwwskazania do wykonywaniaçwiczeƒ leczniczych.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykonywania çwiczeƒ leczniczych; opisu i inter-pretacji teoretycznych podstaw techniki i meto-dyki usprawniania leczniczego.

    3. Kszta∏cenie w zakresie terapii manualnej

    TreÊci kszta∏cenia: Miejsce terapii manualnejw procesie fizjoterapii. Podstawy biomechanicz-ne i patofizjologiczne terapii manualnej. Trakcjei mobilizacje — zasady wykonywania. Podstawo-we metody terapii manualnej — zbie˝noÊci i ró˝-nice. Metodyka wykonywania zabiegów manual-nych. Zagro˝enia terapii manualnej, wskazaniai przeciwwskazania.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykonywania zasadniczych zabiegów manual-nych; opisu i interpretacji podstawowych techniki metodyki terapii manualnej.

    4. Kszta∏cenie w zakresie fizykoterapii

    TreÊci kszta∏cenia: Podstawy fizyczne i fizjologicznefizykoterapii — stosowana aparatura i urzàdzeniaoraz ich obs∏uga. Metodyka wykonywania zabie-gów oraz wskazania i przeciwwskazania do: le-czenia ciep∏em i zimnem, wodolecznictwa, Êwia-t∏olecznictwa i laseroterapii niskoenergetycznej,elektrolecznictwa, magnetoterapii, ultradêwi´-ków i wziewaƒ. Wskazania i przeciwwskazaniado wykonywania poszczególnych zabiegów.Elektrodiagnostyka — metody jakoÊciowe i ilo-Êciowe. Podstawy EMG.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykonywania podstawowych zabiegów fizykal-nych; opisu i interpretacji teoretycznych podstawtechniki i metodyki fizykoterapii.

    5. Kszta∏cenie w zakresie masa˝u leczniczego

    TreÊci kszta∏cenia: Masa˝ — reakcje fizjologiczne,warunki i higiena wykonywania masa˝u, techni-ki masa˝u klasycznego, wskazania i przeciw-wskazania. Masa˝ aparaturowy — urzàdzenia,metodyka zabiegów. Masa˝ w Êrodowisku wod-nym.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompeten-cje: wykonywania podstawowych form masa˝uleczniczego; opisu i interpretacji teoretycznychpodstaw techniki i metodyki masa˝u leczni-czego.

    6. Kszta∏cenie w zakresie fizjoterapii ogólnej

    TreÊci kszta∏cenia: Problematyka niepe∏nospraw-noÊci oraz podstawowe poj´cia i definicje. Reha-bilitacja medyczna i jej sk∏adowe, miejsce fizjote-rapii w rehabilitacji medycznej. Interdyscyplinar-noÊç rehabilitacji. Zwiàzek rehabilitacji z nauka-mi medycznymi, humanistycznymi i o kulturzefizycznej. Wyrównywanie ubytków funkcjonal-nych — regeneracja, kompensacja, adaptacja.EfektywnoÊç rehabilitacji, plastycznoÊç oÊrodko-wego uk∏adu nerwowego, potencja∏ rehabilita-

    cyjny. Osoba rehabilitowana jako podmiot — po-dejÊcie fizjoterapeuty do osoby rehabilitowanej.Ocena stanu funkcjonalnego, dokumentacja tegostanu i zabiegów fizjoterapeutycznych. Ogólnametodyka rehabilitacji i taktyka post´powaniafizjoterapeutycznego — hierarchia i racjonaliza-cja celów, ogólne zasady doboru Êrodków, formi metod fizjoterapii, fizjoterapia jako element re-habilitacji kompleksowej. Organizacja rehabilita-cji i fizjoterapii, zespó∏ rehabilitacyjny. Rehabili-tacja szpitalna, ambulatoryjna i domowa orazw sanatorium i oÊrodku rehabilitacyjnym. Obozyi turnusy rehabilitacyjne. Etyka zawodowa fizjo-terapeuty, kompetencje oraz odpowiedzialnoÊçmoralna i prawna. Badania diagnostyczne i funk-cjonalne jako podstawa tworzenia, weryfikacjii modyfikacji programu rehabilitacji oraz kontro-li jej wyników. Testy funkcjonalne stosowanew fizjoterapii — dobór odpowiedniego testu,trafnoÊç oceny, przydatnoÊç i znaczenie dla do-boru Êrodków fizjoterapii oraz kontroli wynikówrehabilitacji. Testy specyficzne dla ró˝nych me-tod fizjoterapii. Testy specyficzne dla ró˝nychschorzeƒ i dysfunkcji. Wykorzystanie aparaturydiagnostyczno-pomiarowej w diagnostyce funk-cjonalnej — prezentacja i interpretacja wyników,przydatnoÊç i znaczenie ró˝nych badaƒ aparatu-rowych dla doboru Êrodków fizjoterapii oraz kon-troli wyników rehabilitacji.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:doboru oraz wykonywania badaƒ i testów nie-zb´dnych dla doboru Êrodków fizjoterapii; opisui interpretacji podstawowych poj´ç dotyczàcychniepe∏nosprawnoÊci i ca∏okszta∏tu rehabilitacjimedycznej; opisu i interpretacji zmian i zjawiskistotnych dla ró˝nego rodzaju niepe∏nosprawno-Êci oraz likwidowania bàdê ∏agodzenia ich skut-ków.

    7. Kszta∏cenie w zakresie podstaw fizjoterapii kli-nicznej

    TreÊci kszta∏cenia: WiadomoÊci o ró˝nych jed-nostkach chorobowych niezb´dne dla progra-mowania procesu rehabilitacji i zrozumieniauwarunkowaƒ jego skutecznoÊci oraz przeciw-wskazaƒ do stosowania zabiegów fizjoterapeu-tycznych — w zakresie ortopedii i traumatologii,reumatologii, neurologii, pediatrii, kardiologii,pulmonologii, chirurgii, ginekologii i po∏o˝nic-twa, geriatrii, psychiatrii oraz intensywnej tera-pii. Podstawowe wiadomoÊci o chorobachz uwzgl´dnieniem mechanizmu i dynamiki roz-wijajàcych si´ zmian, ich odwracalnoÊci, mecha-nizmów kompensacyjnych i powiàzaƒ przyczy-nowo-skutkowych mi´dzy objawami. Rokowa-nie, zejÊcie choroby i jej skutki, z uwzgl´dnie-niem rodzaju i stopnia niepe∏nosprawnoÊci.Zbieranie wywiadów i prowadzenie badaƒ czyn-noÊciowych. Prowadzenie dokumentacji klinicz-nej w stopniu niezb´dnym w praktyce fizjotera-peutycznej.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:opisu i interpretacji podstawowych jednosteki zespo∏ów chorobowych w stopniu umo˝liwiajà-cym racjonalne stosowanie Êrodków fizjoterapiii planowanie procesu rehabilitacji.

    www.

    rcl.g

    ov.p

    l

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13653 — Poz. 1407

    8. Kszta∏cenie w zakresie fizjoterapii klinicznejw dysfunkcjach narzàdu ruchu

    TreÊci kszta∏cenia: Teoria i praktyka fizjoterapiiosób doros∏ych oraz dzieci i m∏odzie˝y z roz-maitymi dysfunkcjami aparatu ruchu w ortopediii traumatologii, reumatologii, neurologii i neuro-logii dzieci´cej. Fizjoterapia w ca∏okszta∏cie le-czenia chorego. Dobieranie zabiegów fizjotera-peutycznych i metod fizjoterapii stosownie dorozpoznania klinicznego, okresu choroby i funk-cjonalnego stanu rehabilitowanej osoby. Fizjote-rapia w ró˝nych stadiach i okresach choroby.Profilaktyka zmian wtórnych. Usprawnianie, ste-rowanie kompensacjà i post´powanie adaptacyj-ne w ró˝nych jednostkach chorobowych. Kontro-lowanie wyników rehabilitacji. Prowadzenie do-kumentacji. Specyfika fizjoterapii w wieku roz-wojowym oraz u osób w podesz∏ym wieku.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykonywania çwiczeƒ leczniczych i zabiegówfizykalnych u osób z dysfunkcjami narzàdu ruchu— stosownie do ich stanu klinicznego i funkcjo-nalnego; wykonywania badaƒ i testów niezb´d-nych dla doboru Êrodków fizjoterapii; wykony-wania zabiegów i stosowania odpowiednich me-tod terapeutycznych.

    9. Kszta∏cenie w zakresie fizjoterapii klinicznejw chorobach narzàdów wewn´trznych

    TreÊci kszta∏cenia: Fizjoterapia osób doros∏ychoraz dzieci i m∏odzie˝y ze schorzeniami niedoty-czàcymi w swej istocie aparatu ruchu — w kar-diologii, pulmonologii, geriatrii, psychiatrii, chi-rurgii, ginekologii i po∏o˝nictwie, pediatrii, onko-logii i medycynie paliatywnej. Fizjoterapia w ca-∏okszta∏cie leczenia chorego. Dobieranie zabie-gów fizjoterapeutycznych i metod fizjoterapiistosownie do rozpoznania klinicznego, okresuchoroby i funkcjonalnego stanu rehabilitowanejosoby. Fizjoterapia w ró˝nych stadiach i okre-sach choroby. Profilaktyka zmian wtórnych.Usprawnianie, sterowanie kompensacjà i post´-powanie adaptacyjne w ró˝nych jednostkachchorobowych. Kontrolowanie wyników rehabili-tacji. Prowadzenie odpowiedniej dokumentacji.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykonywania çwiczeƒ leczniczych i zabiegówfizykalnych u osób z chorobami i dysfunkcjaminiedotyczàcymi narzàdu ruchu — stosownie doich stanu klinicznego i funkcjonalnego; wykony-wania badaƒ funkcjonalnych narzàdów we-wn´trznych i badaƒ wydolnoÊciowych niezb´d-nych dla doboru Êrodków fizjoterapii; wykony-wania zabiegów i stosowania odpowiednich me-tod terapeutycznych.

    10. Kszta∏cenie w zakresie zaopatrzenia ortopedycz-nego

    TreÊci kszta∏cenia: Rola przedmiotów ortope-dycznych w rehabilitacji. Przedmioty ortopedycz-ne stabilizujàce, odcià˝ajàce i korygujàce orazprotezy — zasady ich doboru i zastosowania.Obuwie i wk∏adki ortopedyczne — rodzaje i za-stosowania. Przedmioty ortopedyczne u∏atwiajà-ce pionizacj´ i lokomocj´. Osoba na wózku inwa-lidzkim — podstawowe problemy, jazda aktyw-

    na. Przedmioty ortopedyczne u∏atwiajàce za-adaptowanie si´ osoby niepe∏nosprawnej do ˝y-cia w zmienionych przez dysfunkcj´ warunkach.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:opisu i interpretacji zasad dzia∏ania przedmiotówortopedycznych stosowanych w rehabilitacji;rozumienia roli przedmiotów ortopedycznychw rehabilitacji.

    IV. PRAKTYKI

    Praktyki powinny obejmowaç:godziny ECTS

    1) praktyk´ klinicznà 80 32) praktyk´ w pracowni fizykoterapii 260 83) praktyk´ w pracowni kinezyterapii 260 84) praktyk´ w zakresie fizjoterapii

    klinicznej 320 11

    Zasady i formy odbywania praktyk ustala jednost-ka uczelni prowadzàca kszta∏cenie.

    V. INNE WYMAGANIA

    1. Programy nauczania powinny przewidywaç zaj´ciaz zakresu wychowania fizycznego — w wymiarze60 godzin, którym mo˝na przypisaç do 2 punktówECTS; j´zyków obcych — w wymiarze 120 godzin,którym nale˝y przypisaç 5 punktów ECTS; techno-logii informacyjnej — w wymiarze 30 godzin, któ-rym nale˝y przypisaç 2 punkty ECTS. TreÊci kszta∏-cenia w zakresie technologii informacyjnej: podsta-wy technik informatycznych, przetwarzanie tek-stów, arkusze kalkulacyjne, bazy danych, grafikamened˝erska i/lub prezentacyjna, us∏ugi w sieciachinformatycznych, pozyskiwanie i przetwarzanie in-formacji — powinny stanowiç co najmniej odpo-wiednio dobrany podzbiór informacji zawartychw modu∏ach wymaganych do uzyskania Europej-skiego Certyfikatu Umiej´tnoÊci Komputerowych(ECDL — European Computer Driving Licence).

    2. Programy nauczania powinny zawieraç treÊci po-szerzajàce wiedz´ humanistycznà w wymiarze niemniejszym ni˝ 60 godzin, którym nale˝y przypisaçnie mniej ni˝ 3 punkty ECTS.

    3. Co najmniej 75 % godzin przeznaczonych na na-uczanie treÊci w zakresie: kinezyterapii, terapii ma-nualnej, fizykoterapii, masa˝u leczniczego, podstawfizjoterapii klinicznej, fizjoterapii klinicznej w dys-funkcjach narzàdu ruchu oraz fizjoterapii klinicznejw chorobach narzàdów wewn´trznych powinno byçrealizowane w formie çwiczeƒ (çwiczeƒ klinicznych).

    4. Za przygotowanie do egzaminu dyplomowego(w tym tak˝e za przygotowanie pracy dyplomowej,je˝eli przewiduje jà program nauczania) studentotrzymuje 10 punktów ECTS.

    ZALECENIA

    W celu umo˝liwienia uzyskania prawa do wykony-wania zawodu o zasi´gu ponadkrajowym zaleca si´dostosowanie programów nauczania i planów stu-diów do wytycznych Âwiatowej Konfederacji Fizjote-rapii (World Confederation for Physical Therapy —WCPT). Zaleca si´, aby praktyki by∏y organizowanezgodnie z wytycznymi WCPT, zarówno w zakresie pro-gramu, jak i czasu trwania.

    www.

    rcl.g

    ov.p

    l

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13654 — Poz. 1407

    B. STUDIA DRUGIEGO STOPNIA

    I. WYMAGANIA OGÓLNE

    Studia drugiego stopnia trwajà nie krócej ni˝ 4 se-mestry. Liczba godzin zaj´ç i praktyk nie powinna byçmniejsza ni˝ 2 300. Liczba punktów ECTS nie powinnabyç mniejsza ni˝ 120.

    II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA

    Absolwent powinien uzyskaç wykszta∏cenie i przy-gotowanie zawodowe — zgodnie z wymaganiamiobowiàzujàcymi w jednostkach ochrony zdrowia — dosamodzielnej pracy z osobami chorymi i niepe∏no-sprawnymi, przede wszystkim w zakresie stosowaniaczynników naturalnych (fizykalnych) w profilaktycei w celach leczniczych oraz uprawnienia do podj´ciaspecjalizacji z zakresu fizjoterapii. Powinien posiadaçpredyspozycje psychofizyczne do pracy z ludêmi cho-rymi i niepe∏nosprawnymi oraz byç na tyle sprawnym

    fizycznie, by móc poprawnie demonstrowaç i przepro-wadzaç çwiczenia fizyczne z tymi osobami. Absolwentpowinien uzyskaç wiadomoÊci i umiej´tnoÊci niezb´d-ne do wykonywania badaƒ z zakresu diagnostyki funk-cjonalnej, planowania i kontrolowania efektywnoÊciprocesu rehabilitacji medycznej, prowadzenia badaƒi w∏àczania si´ w prac´ zespo∏ów badawczych, kiero-wania zespo∏em terapeutycznym, organizacji i zarzà-dzania placówkami prowadzàcymi dzia∏alnoÊç fizjote-rapeutycznà, szkolenia zawodowego w zakresie pod-stawowych procedur fizjoterapeutycznych i nauczaniaprzedmiotów zawodowych. Absolwent powinien byçprzygotowany do pracy w: jednostkach ochrony zdro-wia, oÊrodkach dla osób niepe∏nosprawnych, oÊrod-kach sportowych, jednostkach naukowych, admini-stracji paƒstwowej i samorzàdowej oraz szkolnictwie— po ukoƒczeniu specjalnoÊci nauczycielskiej (zgod-nie ze standardami kszta∏cenia przygotowujàcego dowykonywania zawodu nauczyciela). Absolwent powi-nien byç przygotowany do kontynuacji edukacji nastudiach trzeciego stopnia (doktoranckich).

    III. RAMOWE TREÂCI KSZTA¸CENIA

    1. GRUPY TREÂCI KSZTA¸CENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ¢å ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINI-MALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS

    2. RAMOWE TREÂCI KSZTA¸CENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ¢å ZORGANIZOWANYCHORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS

    godziny ECTS

    A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCH 405 20

    B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCH 435 20

    Razem 840 40

    godziny ECTS

    2. Farmakologii 30

    A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCHTreÊci kszta∏cenia w zakresie: 405 20

    3. Metodologii badaƒ 45

    4. Historii rehabilitacji 15

    1. Podstaw genetyki 30

    5. Filozofii 15

    1 2 3

    7. Psychologii klinicznej i psychoterapii 30

    14. Ekonomii i systemów ochrony zdrowia 15

    6. Bioetyki 15

    15. Zarzàdzania i marketingu 30

    8. Pedagogiki specjalnej 30

    13. Prawa 30

    9. Socjologii niepe∏nosprawnoÊci i rehabilitacji 30

    10. Dydaktyki fizjoterapii 45

    12. Zdrowia publicznego 30

    11. Demografii i epidemiologii 15www.

    rcl.g

    ov.p

    l

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13655 — Poz. 1407

    3. TREÂCI I EFEKTY KSZTA¸CENIA

    A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCH

    1. Kszta∏cenie w zakresie podstaw genetyki

    TreÊci kszta∏cenia: Podstawy genetyki cz∏owiekaze szczególnym uwzgl´dnieniem genetyki kli-nicznej i genetycznych uwarunkowaƒ uzdolnieƒruchowych. Wady i choroby uwarunkowane ge-netycznie.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykorzystywania wiedzy z zakresu genetykiw dzia∏alnoÊci zawodowej.

    2. Kszta∏cenie w zakresie farmakologii

    TreÊci kszta∏cenia: Leki — rodzaje, postacie, me-chanizm dzia∏ania, ogólne zasady dawkowania,synergizm i antagonizm, wskazania i przeciw-wskazania, nadwra˝liwoÊç, przedawkowanie,uzale˝nienia. Leki dzia∏ajàce ogólnie i miejsco-wo. Najwa˝niejsze leki stosowane w procesiefizjoterapii — Êrodki: przeciwbólowe, obni˝ajàcenapi´cie mi´Êni, przyspieszajàce gojenie ran.Ârodki stosowane do kàpieli leczniczych. Ârodkistosowane do jontoforezy i fonoforezy. Ârodkistosowane do inhalacji. Ârodki o dzia∏aniu lokal-nym stosowane w trakcie masa˝u — maÊci, kre-my, ˝ele. Ogólne zasady zlecania i kontrolowaniadzia∏ania Êrodków farmakologicznych.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:stosowania leków w zabiegach fizjoterapeutycz-nych w oparciu o podstawowà wiedz´ dotyczàcàich dzia∏ania.

    3. Kszta∏cenie w zakresie metodologii badaƒ

    TreÊci kszta∏cenia: Przedmiot badaƒ oraz proble-my badawcze i ich formu∏owanie. Proces badaw-czy i jego etapy. Cele i ogólny schemat poznania.Hipotezy badawcze, zmienne, wskaêniki. Rzetel-noÊç i powtarzalnoÊç wyników. Weryfikacja wy-ników. Metody badaƒ. Normy. Rejestracja wyni-ków. Wyniki indywidualne i grupowe. Tworzeniegrup badawczych, problem jednorodnoÊci grup.Kierowanie i wspó∏praca w zespole. Bazy da-nych. Zasady opracowywania zebranych mate-ria∏ów badawczych — analiza iloÊciowa i jako-Êciowa, selekcja, klasyfikacja, prezentacja i inter-pretacja. Metody jakoÊciowe i iloÊciowe. Pro-

    blem kwantyfikacji badaƒ i powtarzalnoÊci wyni-ków w rehabilitacji i fizjoterapii. Aktualne mo˝li-woÊci badawcze z zakresu fizjoterapii.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:zbierania i gromadzenia danych oraz wyborusposobu opracowywania wyników; interpretacjii prezentacji wyników badaƒ.

    4. Kszta∏cenie w zakresie historii rehabilitacji

    TreÊci kszta∏cenia: Geneza i rozwój rehabilitacjina Êwiecie i w Polsce. Historyczne czynniki roz-woju rehabilitacji. Rehabilitacja w poszczegól-nych okresach historycznych. Zwiàzki rehabilita-cji z kulturà fizycznà i medycynà. Twórcy Êwiato-wej i polskiej rehabilitacji.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykorzystywania wiedzy z zakresu historii reha-bilitacji w dzia∏alnoÊci zawodowej.

    5. Kszta∏cenie w zakresie filozofii

    TreÊci kszta∏cenia: Najwa˝niejsze koncepcje filo-zoficzne i etyczne le˝àce u podstaw wspó∏czesnejkultury. Epistemologiczne za∏o˝enia wspó∏cze-snego paradygmatu nauk empirycznych. Aksjo-logiczne i metodologiczne za∏o˝enia etyki nor-matywnej i deontologii lekarskiej. Filozofia a me-dycyna. Metodologiczny status medycyny jakonauki. Warunki racjonalnoÊci myÊlenia. Logikaa medycyna. Interpretacja poj´cia zdrowia i cho-roby w Êwietle filozoficznych modeli i w kultu-rach Êwiata na przestrzeni dziejów. Podstawowecechy biomedycznego modelu cz∏owieka. Filozo-ficzne i etyczne implikacje przyjmowanychw medycynie modeli cz∏owieka. Medycyna holi-styczna. Pacjent jako osoba.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:prowadzenia racjonalnego dyskursu w spo∏e-czeƒstwie pluralistycznym w oparciu o znajo-moÊç podstawowych poj´ç i koncepcji filozoficz-nych; metodycznego wàtpienia, argumentacjioraz rozró˝niania wnioskowania indukcyjnegood dedukcyjnego.

    6. Kszta∏cenie w zakresie bioetyki

    TreÊci kszta∏cenia: Wybrane zagadnienia etycznewspó∏czesnej medycyny i rehabilitacji. KonfliktwartoÊci w bioetyce. Ochrona jednostki w bada-

    2. Medycyny fizykalnej i balneoklimatologii

    B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCHTreÊci kszta∏cenia w zakresie: 435 20

    3. Diagnostyki funkcjonalnej i programowania rehabilitacji

    4. Protetyki i ortotyki

    6. Sportu osób niepe∏nosprawnych

    1. Metod specjalnych fizjoterapii

    5. AktywnoÊci ruchowej adaptacyjnej

    1 2 3

    www.

    rcl.g

    ov.p

    l

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13656 — Poz. 1407

    niach medycznych. Etyczne aspekty prokreacjii genetyki. Âmierç jako problem filozoficzny, mo-ralny i medyczny. Spór o eutanazj´. Graniceopieki medycznej. Moralne aspekty transplanta-cji. Problem Êwiadomej zgody pacjenta. Europej-ska konwencja bioetyczna. Etyka w badaniach —komisja etyki. NierzetelnoÊç w nauce, zmyÊlanie,fa∏szowanie, plagiatorstwo. Zasady dobrej prak-tyki. Zabezpieczanie i przechowywanie wyników.Zasady autorstwa publikacji naukowych. Konfliktinteresów w badaniach. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:dostrzegania, rozpoznawania i rozró˝niania kon-fliktów etycznych zwiàzanych z rozwojem naukbiomedycznych; oceniania etycznego i moralne-go post´powania cz∏owieka w obszarze nauko zdrowiu; przygotowywania wniosków o zgod´komisji bioetycznych na prowadzenie badaƒ.

    7. Kszta∏cenie w zakresie psychologii kliniczneji psychoterapii

    TreÊci kszta∏cenia: Psychologiczne uwarunkowa-nia rehabilitacji osób w ró˝nym wieku. Psycho-logiczne aspekty starzenia si´ i staroÊci, psycho-logiczne problemy rehabilitacji osób starych.Cz∏owiek i choroba, reakcje na chorob´ — akcep-tacja, frustracja, postawy chorego i jego otocze-nia. Problemy chorego z afazjà. Relacja personelmedyczny — pacjent. B∏´dy jatrogenne. Trudno-Êci poczàtkujàcego fizjoterapeuty. Uczenie si´pomagania. Empatia. Psychologiczne aspektyi konsekwencje niektórych chorób i niepe∏no-sprawnoÊci — akceptacja inwalidztwa, przysto-sowanie si´ do nowej sytuacji. Choroby przewle-k∏e i nieuleczalne. Pacjent w opiece paliatywnej.Nerwice i ich geneza. Metody psychokorekcyjne.Psychoterapia i psychoterapeutyczne wartoÊciaktywnoÊci ruchowej i sportu.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:dostrzegania problemów psychologicznychosób z ró˝nymi dysfunkcjami i w ró˝nym wiekuoraz ich wp∏ywu na przebieg i skutecznoÊç reha-bilitacji; wykorzystywania podstawowych metodpsychologii klinicznej i psychoterapii.

    8. Kszta∏cenie w zakresie pedagogiki specjalnej

    TreÊci kszta∏cenia: Pedagogiczne aspekty fizjote-rapii — zwiàzek fizjoterapii z pedagogikà ogólnài z wychowaniem fizycznym jako procesemkszta∏cenia i wychowania. Pedagogika specjalnai jej dzia∏y. Psychopedagogiczne uwarunkowaniaskutecznoÊci pracy fizjoterapeuty. Metody po-znania pacjenta i uwarunkowaƒ procesu rehabi-litacji. Spo∏eczne i pedagogiczne mechanizmykszta∏towania postaw pacjenta. Metody oddzia-∏ywania na pacjenta. Wspó∏dzia∏anie fizjotera-peuty z rodzinà pacjenta. Pacjent podmiotemfizjoterapii. Postawy rodzicielskie a efektywnoÊçfizjoterapii. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:kszta∏cenia i wychowywania osób niepe∏no-sprawnych; radzenia sobie z problemami peda-gogicznymi w trakcie kszta∏cenia osób niepe∏no-sprawnych.

    9. Kszta∏cenie w zakresie socjologii niepe∏no-sprawnoÊci i rehabilitacji

    TreÊci kszta∏cenia: ˚ycie spo∏eczne i jego deter-minanty. Przedmiot i funkcje socjologii rehabili-tacji. Niepe∏nosprawnoÊç w sensie biologicznymi prawnym. Definiowanie i orzekanie niepe∏no-sprawnoÊci. Zdrowie — choroba — spo∏eczeƒ-stwo. Socjomedyczne wskaêniki stanu zdrowia.Pomiar niepe∏nosprawnoÊci i rehabilitacji. Socjo-logiczne koncepcje niepe∏nosprawnoÊci i proce-su rehabilitacji — spo∏eczna rola chorego. Posta-wy wobec niepe∏nosprawnych. Stygmatyzacjai etykietowanie. Status, rodzina, edukacja i za-trudnienie a niepe∏nosprawnoÊç. Socjalizacja.Dyskryminacja. Segregacja. Integracja. Koncep-cja barier i wyrównywania szans. Socjologia za-wodu fizjoterapeuty.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:rozpoznawania podstawowych problemów oso-by niepe∏nosprawnej funkcjonujàcej w spo∏e-czeƒstwie; ∏agodzenia i rozwiàzywania proble-mów z zakresu spo∏ecznych skutków niepe∏no-sprawnoÊci.

    10. Kszta∏cenie w zakresie dydaktyki fizjoterapii

    TreÊci kszta∏cenia: Ogólne zasady dydaktyki. For-my i sposoby przekazu informacji — Êrodki dy-daktyczne, przekazywanie wiadomoÊci i naucza-nie umiej´tnoÊci praktycznych. Nauczanie pod-stawowych procedur fizjoterapii. Metody fizjote-rapii jako specyficzny element kszta∏cenia zawo-dowego. Granice kompetencji w edukacji zawo-dowej. Permanentne kszta∏cenie i samokszta∏ce-nie.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:tworzenia planów i programów nauczania, zeszczególnym uwzgl´dnieniem podyplomowegokszta∏cenia i doskonalenia zawodowego w opar-ciu o znajomoÊç podstaw dydaktyki; wykorzysty-wania wiedzy dydaktycznej w kszta∏ceniu zawo-dowym.

    11. Kszta∏cenie w zakresie demografii i epidemiologii

    TreÊci kszta∏cenia: Charakterystyka metod i zasadanalizy demograficznej. Podstawowe parametrytrwania ˝ycia. Wspó∏czesne podejÊcie do zdro-wia i choroby. Poj´cia statystyki epidemiologicz-nej — chorobowoÊç, zapadalnoÊç, umieralnoÊç,swoiste wspó∏czynniki umieralnoÊci, wspó∏czyn-niki standaryzowane. Epidemiologia opisowai behawioralna. Niepe∏nosprawnoÊç w uj´ciuepidemiologicznym. Czynniki ryzyka w poszcze-gólnych grupach chorób cywilizacyjnych. Bada-nia przesiewowe — rola, rodzaje, sposób prze-prowadzania. Wybrane zagadnienia higienyw kontekÊcie demografii i epidemiologii.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:oceny skali problemów niepe∏nosprawnoÊciw uj´ciu demograficznym i epidemiologicznym;wykorzystywania badaƒ przesiewowych w profi-laktyce niepe∏nosprawnoÊci; wykorzystywaniawiedzy z zakresu demografii i epidemiologiiw profilaktyce niepe∏nosprawnoÊci.

    www.

    rcl.g

    ov.p

    l

  • Dziennik Ustaw Nr 180 — 13657 — Poz. 1407

    12. Kszta∏cenie w zakresie zdrowia publicznego

    TreÊci kszta∏cenia: Definicje zdrowia w uj´ciuspo∏ecznym. Czynniki decydujàce o zdrowiu. Styl˝ycia i aktywnoÊç ruchowa a zdrowie cz∏owieka.Ârodowiskowe uwarunkowania stanu zdrowia.Ârodowisko jako czynnik patogenny. Zanieczysz-czenie Êrodowiska i ˝ywnoÊci jako czynniki pato-genne. Praca zawodowa jako czynnik patogenny.Choroby cywilizacyjne i zawodowe. Profilaktykapierwotna i wtórna. Edukacja zdrowotna i pro-mocja zdrowia. Zawodowe zagro˝enia zdrowiafizjoterapeuty. Polityka spo∏eczna w dziedzinieochrony zdrowia.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:podejmowania dzia∏aƒ ukierunkowanych naedukacj´ zdrowotnà, promocj´ zdrowia i profi-laktyk´ niepe∏nosprawnoÊci w oparciu o znajo-moÊç czynników decydujàcych o zdrowiu orazo zagro˝eniu zdrowia.

    13. Kszta∏cenie w zakresie prawa

    TreÊci kszta∏cenia: Przepisy prawa — ich rodzaje.System prawa. Podmioty prawa. Wyk∏adniaprawna. Prawo cywilne — podmioty i przedmio-ty stosunków cywilnoprawnych. CzynnoÊciprawne, sporzàdzanie umów cywilnoprawnych.Elementy prawa finansowego, gospodarczegoi administracyjnego. Prawo pracy — nawiàzaniei ustanie stosunku pracy, uprawnienia i obowiàz-ki pracodawcy i pracownika. Post´powanie ad-ministracyjne, decyzja administracyjna. Opiekazdrowotna w Êwietle prawa. Prawne uregulowa-nia funkcjonowania jednostek s∏u˝by zdrowia.Status prawny fizjoterapeuty. Ochrona prawnadóbr pacjenta. OdpowiedzialnoÊç cywilna i za-wodowa fizjoterapeuty. Eksperyment naukowyi medyczny w Êwietle prawa. Prawo wynalazczei prawo autorskie w praktyce fizjoterapeutycznej.Ochrona w∏asnoÊci intelektualnej.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:stosowania i przestrzegania zasad prawnychw placówkach zajmujàcych si´ rehabilitacjà osóbniepe∏nosprawnych w kontekÊcie prawa cywilne-go, prawa pracy oraz prawa wynalazczegoi autorskiego.

    14. Kszta∏cenie w zakresie ekonomii i systemówochrony zdrowia

    TreÊci kszta∏cenia: Rynek, cena, koszt alternatyw-ny. Systemy zabezpieczeƒ spo∏ecznych. Organi-zacja opieki zdrowotnej. Systemy ubezpieczeƒzdrowotnych i spo∏ecznych. Przekszta∏cenia eko-nomiczne a tendencje zmian w systemie ochro-ny zdrowia. Relacje pacjent (Êwiadczeniobiorca)— fizjoterapeuta (Êwiadczeniodawca) — p∏atnik.Ekonomiczne aspekty funkcjonowania publicz-nych i niepublicznych placówek s∏u˝by zdrowia. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:dostrzegania aspektów ekonomicznych niepe∏-nosprawnoÊci i rehabilitacji; szacowania kosztówfizjoterapii i funkcjonowania jednostek ochronyzdrowia w ró˝nych systemach ochrony zdrowiai ubezpieczeƒ spo∏ecznych.

    15. Kszta∏cenie w zakresie zarzàdzania i marketingu

    TreÊci kszta∏cenia: Podstawowe poj´cia z zakresuzarzàdzania i marketingu. Struktura wewn´trznaorganizacji. Plan strategiczny i operacyjny. Kon-trola w zarzàdzaniu organizacjami. Zarzàdzaniezasobami ludzkimi. Style kierowania. Rola moty-wacji w kierowaniu zachowaniami. Komuniko-wanie si´ i negocjacje. Marketing w sferze dzia-∏alnoÊci zwiàzanej z ochronà zdrowia cz∏owieka.Mo˝liwoÊci i ograniczenia marketingu w sferzeochrony zdrowia.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:organizowania jednostki zajmujàcej si´ fizjotera-pià; post´powania zgodnego z zasadami zarzà-dzania i kierowania; stosowania marketinguw odniesieniu do sfery dzia∏alnoÊci zwiàzanejz ochronà zdrowia.

    B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCH

    1. Kszta∏cenie w zakresie metod specjalnych fizjo-terapii

    TreÊci kszta∏cenia: Miejsce metod specjalnychkinezyterapii i terapii manualnej w procesie fizjo-terapii. Metody specjalne jako zamkni´ta ca∏oÊçi jako zasób Êrodków fizjoterapii. Metody ukierun-kowane na ∏agodzenie pojedynczych objawów.Metody stosowane w fizjoterapii okreÊlonychschorzeƒ i dysfunkcji. Metody reedukacji nerwo-wo-mi´Êniowej, neurorehabilitacji doros∏ychi dzieci, terapii manualnej i reedukacji posturalnej.Metody specjalne terapii w Êrodowisku wodnym.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:rozumienia specyfiki i przeznaczenia podstawo-wych metod reedukacji, neurorehabilitacji i tera-pii manualnej; stosowania metod specjalnychw fizjoterapii.

    2. Kszta∏cenie w zakresie medycyny fizykalneji balneoklimatologii

    TreÊci kszta∏cenia: Medycyna fizykalna i jej sk∏a-dowe. Czynniki fizyczne w profilaktyce, diagno-styce i terapii. Fizykalne metody diagnostyczneprzydatne w praktyce fizjoterapeutycznej. Kli-niczne wykorzystanie fizykoterapii w leczeniui doleczaniu ró˝nych schorzeƒ. Kliniczne wyko-rzystanie magnetoterapii i magnetostymulacji.Porównanie magnetoterapii i magnetostymula-cji z innymi metodami wykorzystujàcymi poleelektromagnetyczne. Zastosowania klinicznekrioterapii miejscowej i ogólnoustrojowej. Pro-mieniowanie laserowe we wspó∏czesnej medy-cynie. Biostymulacja laserowa, terapia biodyna-miczna i ablacja laserowa —