Editor’s Note

บทบรรณาธการสวสดทกทานคะ กจกรรมของชมรมรกษกระดกยงเขมขนเหมอนเดม

ในปน เบกฤกษดวยกจกรรมวนเดก ตามดวยวนผสงอาย คณผอานตดตามในขาวไดเลยนะคะ

เวลาเราไปเขารวมกจกรรมใหความร ความบนเทง สำาหรบประชาชนทเกยวกบกระดก บอยครงจะมการตรวจวดมวลกระดกดวยเครองอลตราซาวดของสนเทา มคำาถามมากมายวา เชอถอไดหรอ มนบอกอะไรเรา ตรวจแลว

คณะทำ�ง�นชมรมรกษกระดก

พญ.สวณ รกธรรม ทปรกษาชมรมฯพญ.สขจนทร พงษประไพ ประธานชมรมฯ คณกนตฤทย ทรงพฒนาศลป เลขานการผศ.พญ.สกญญา ชยกตตศลป เหรญญก พ.อ.รศ.นพ.ทว ทรงพฒนาศลป กรรมการรศ.พญ. วไล คปตนรตศยกล กรรมการ รศ.พญ.นลนทพย ตำานานทอง กรรมการพญ. วภาว ลกษณากร กรรมการนพ. ปณณวชญ วงศววฒนานนท กรรมการพญ.แหวนทบทม ธนโกเศศ กรรมการ

คณประวทย คงขวญรตน กรรมการคณอารยา เสรวสทธพงศ กรรมการคณสพรรณ วบลยมา กรรมการคณพสฎฐ องภานวงศ กรรมการคณนวรตน จตรตนสกล กรรมการอาจารยพชรนทร แสงเทยน กรรมการคณนำาพา ชนะชมภ กรรมการคณนชมาลย วงศพานช กรรมการคณประไพภทร พงพระเดช กรรมการคณพวงพยอม วชรเสว ผชวยเลขานการ

พญ.สขจนทร พงษประไพบรรณาธการจลสารรกษกระดก

ตองทำาอะไรตอ ฉบบน ศ.นพ.ฉตรเลศ พงษไชยกล จะมาชวยไขขอของใจ และนอกจากนทานยงชวยพวกเราทำาความรจกกบ FRAX มากขน ในฐานะททานเปนหวเรยวหวแรงดำาเนนการจนทำาใหม FRAX ประเทศไทยเกดขน ขอขอบคณทานมา ณ ทนดวยคะ

ปนมาชวยกนรณรงคใหผหญงวยทอง มสขภาพกระดกทแขงแรงอยางตอเนองนะคะ ดวยการสวมใสเสอผาอาภรณสขาว (ทาง IOF หรอ International Osteoporosis Foundation กระซบบอกมา)

2

Bone Update

โดย ศ.นพ.ฉตรเลศ พงษไชยกลประธานวชาการดานการแพทย มลนธโรคกระดกพรนแหงประเทศไทยฯ

เปนททราบกนดวาโรคกระดกพรนเปนสาเหตทสำาคญททำาใหเกดกระดกหกงาย ซงปจจบนอบตการณของกระดกหกในประเทศไทยมแนวโนมสงขนจากจำานวนผสงอายเพมจำานวนอยางรวดเรว การวนจฉยโรคกระดกพรนตองอาศยการตรวจความหนาแนนของกระดกซงตองทำาการตรวจทโรงพยาบาล หลายปทผานมามการพฒนาเครองมอชนดอนทชวยประเมนความหนาแนนของกระดกแทนเครองมาตรฐาน เราเรยกเครองมอชนดนวา

“เครองอลตราซาวดเพอวดปรมาณความหนาแนนของกระดก(quantitative ultrasound)”

โดยหลกการแลวเครองชนดนเปนการตรวจโดยใชคลนเสยงผานเนอกระดก สามารถตรวจไดทกระดกสนเทา กระดกหนาแขง และกระดกนวมอ แตทนยมตรวจมากทสด ไดแก กระดกสนเทา

สำาหรบขอดของเครองตรวจอลตราซาวดสนเทามหลายประการ ไดแก เครองมอมราคาถก ขนาดเลกสามารถเคลอนยายไดงาย ไมมรงส ระยะเวลาในการตรวจสน มความแมนยำา สามารถบอกถงความหนาแนนของกระดกและคณภาพของกระดก สามารถทำานายการเกดกระดกพรนและสามารถประเมนความเสยงของการเกดกระดกหกได อยางไรกตามเครองมอชนดนกมขอจำากดหลายประการเชนกน ไดแก ในปจจบนยงไมมเกณฑทชดเจนในการวนจฉยโรคกระดกพรน และยงไมแนะนำาใหใชเกณฑตำากวา -2.5 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทยบกบวยหนมสาวในการวนจฉย ตามเกณฑขององคการอนามยโลก การตรวจอาจมความคลาดเคลอนไดเนองจากถกรบกวนจากอณหภมทเปลยนแปลงโดยเฉพาะอยางยงเครองทตองใชนำาในการวด นอกจากนยงขาดการศกษาสำาหรบใชในการตดตามผลการรกษาหรอการเปลยนแปลงของกระดกในระยะยาว

ขอสำาคญทควรทราบคอ ในปจจบนมเครองตรวจชนดนอยทวไป ทานอาจไดรบการตรวจทรานขายยา หางสรรพสนคา และบอยครงททานถกวนจฉยวาเปนโรคกระดกพรน หรอกระดกบาง และถกแนะนำาใหซอผลตภณฑเสรม เชน นม แคลเซยม หรอยาเพอรกษากระดกพรน เปนตน

การตรวจอลตราซาวดกระดกสนเทา

3

ตวอยางเครองตรวจอลตราซาวดสำาหรบสนเทา

บอยครงทแพทยพบวาผปวยจำานวนไมนอยตองมาไดรบการตรวจซำาทโรงพยาบาลเพอยนยนวาตนเองเปนโรคกระดกพรนจรงหรอไมจากผลการตรวจดวยเครองมอชนดน และจำานวนไมนอยทผลตรวจปกตเมอทำาการตรวจดวยวธมาตรฐาน ดงนนสำาหรบผทไดรบการตรวจดวยเครองอลตราซาวดทสนเทา มขอแนะนำาดงน

- อยาตกใจเมอไดรบการวนจฉยวาเปนโรคกระดกพรน หรอกระดกบาง ทานควรนำาผลตรวจมาพบแพทยผเชยวชาญเพอยนยนการวนจฉย การวนจฉยเนองจากเครองมอชนดนไมใชวธมาตรฐาน แตเหมาะสำาหรบการตรวจคดกรองเทานน

- ทกครงทไดรบการตรวจแลวผดปกต อยารบประทานยารกษากระดกพรนโดยใชเฉพาะผลตรวจดวยเครองมอนเทานน

Bone Q & A

FRAX®

โดย ศ.นพ.ฉตรเลศ พงษไชยกลประธานวชาการดานการแพทย มลนธโรคกระดกพรนแหงประเทศไทยฯ

1. เปนทนายนดวา เราม FRAX® สำาหรบคนไทยแลว ประชาชนสวนใหญยงไมรจกอยากใหอาจารยสรปงายๆ วามนคออะไร มประโยชนยงไงคะ

FRAX® ยอมาจาก Fracture Risk Assessment Tool ซงเปนเครองมอทใชในการทำานายความเสยงของการเกดกระดกหกในอก 10 ปขางหนา เครองมอนเปนเครองมอทพฒนาโดยองคการอนามยโลก โดยจะทำานายความเสยงของการเกดกระดกสะโพกหกและกระดกทตำาแหนงสำาคญ ไดแก กระดกสนหลงหกทมอาการทางคลนก กระดกสะโพก กระดกตนแขน และกระดกแขน โดยสามารถเขามากรอกขอมลปจจยเสยงตามทโปรแกรมกำาหนดรวมกบ

4

ผลตรวจความหนาแนนของกระดก ทานกจะทราบวาทานมความเสยงทจะเกดกระดกหกในอก 10 ปขางหนาเปนอยางไร เครองมอนเปนเครองมอทไมมคาใชจายใดๆ ทานสามารถทำาเองได รวมทงสามารถคำานวณความเสยงของการเกดกระดกหกไดแมทานไมมผลตรวจความหนาแนนของกระดก

2. อาจารยกรณาเลาทมาทไปของ FRAX® สำาหรบคนไทย หนอยนะคะ

FRAX® ในระยะแรกๆ โปรแกรมการคำานวณมใชสำาหรบบางประเทศเทานน และเรมมการคำานวณสำาหรบคนไทยเมอ 1 พฤษภาคม 2556 ทผานมานเอง โดยเปนความรวมมอระหวางองคการอนามยโลกและมลนธโรคกระดกพรนแหงประเทศไทยฯ ในการคำานวณความเสยงของการเกดกระดกหกสำาหรบประเทศไทยนน โปรแกรมการคำานวณไดถกพฒนาจากขอมลปจจยเสยงของคนไทยจรงๆ ทไดรบการเกบขอมลจากทวประเทศทำาใหคาทไดมความถกตองและเหมาะสมสำาหรบใชในคนไทยจรงๆ

3. เราจะเรมตนทดสอบไดอยางไรคะ

การคำานวณ FRAX® สามารถเขาไปทดสอบไดท http://www.shef.ac.uk/FRAX/?lang=th โดยเขาไปเลอกเครองมอคำานวณของคนไทย จากนนใหทานกรอกขอมลปจจยตางๆ ตามขอแนะนำาจำานวน 11 ขอ ในกรณททานมผลตรวจความหนาแนนของกระดกคอสะโพก (femoral neck) ทานสามารถใสโดยเลอกตามเครองตรวจความหนาแนนของกระดกซงทานอาจใชคา T-score หรอผลความหนาแนนของกระดกทมหนวยเปนกรมตอตารางเซนตเมตรกได และเมอทานกดทปม “คำานวณ” โปรแกรมกจะบอกความเสยงของการกระดกสะโพกหก และกระดกหกทตำาแหนงสำาคญทระยะเวลา 10 ป ซงทานสามารถอานรายละเอยดเพมเตมไดใน website

5

ผมไมไดเทหแคทรงผมนะครบพ

ดซ ป�ๆ ว�พวกหนเกงแคไหน อ อ

Bone Activity

ของมลนธโรคกระดกพรนแหงประเทศไทยฯณ ทำ�เนยบรฐบ�ล ในวนเส�รท 12 มกร�คม 2556

มลนธโรคกระดกพรนแหงประเทศไทยในพระอปถมภของสมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนา กรมหลวง นราธวาสราชนครนทร เลงเหนถงความสำาคญของเดกซงเปนอนาคตของชาต จงไดพยายามทจะใหความรเรองโรคกระดกพรน เพอใหเดก และบดา มารดา ไดตระหนกถงความสำาคญของการสะสมมวลกระดก ซงสามารถทำาไดอยางมประสทธภาพตงแตวยเดก เพอเปนการปองกนภาวะโรคกระดกพรนเมอสงอาย โดยเนนใหเดก และครอบครว รจกบญญต 10 ประการ เพอเสรมสรางกระดกใหแขงแรง ในปน มลนธฯ ทำาถงผาสกรน บญญต 10 ประการ แจกใหแกเดกๆ ทเขารวมกจกรรมในบทของมลนธฯ

การจดกจกรรมของมลนธฯ ในปน ประกอบดวย การเนนใหเดกรวาการดมนม และการออกกำาลงกายเปนการเสรมสรางกระดก และรางกายใหแขงแรง นอกจากนยงสาธตทาออกกำาลงกายแบบโยคะ ใหเดกๆ ไดดและทำาตามกนอยางสนกสนาน เปนทสนใจของเดกๆ และผปกครองทเขารวมงานอยางมาก

พบกนใหมวนเดกปหนา นะคะ

พญ.สขจนทร พงษประไพประธานฝายกจกรรมและสอสาธารณะ ฯ

สรปกจกรรมวนเดกแหงชาต

เอ ! ขอนกกอนว� Milk สะกดยงไง !!

คน ท�สวย ใหแอคชน ซะเมอยเลยคะ

พๆ ข� หนรคะ ว�ดมนมแลวกระดกแขงแรง

6

Bone Activityสรปกจกรรมความรสประชาชน เรอง

วนเส�รท 30 มน�คม 2556 เวล� 12:00-15:00 น. ณ สม�คมแพทยสตรแหงประเทศไทยฯ

“ดแลตนเอง เพอกระดกแขงแรง”

พญ.ปานฤด และ คณะวทยากรพญ.จามร เชอเพชระโสภณ กลาวเปดงาน

รปไมชด

นอง ปน ปน คะ

มลนธโรคกระดกพรนแหงประเทศไทย ใน พระอปถมภของสมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร โดย ชมรมรกษกระดก รวมกบ สมาคมแพทยสตรแหงประเทศไทยฯ และ สมาคมผวจยและผลตเภสชภณฑ (พรมา) ไดรวมกนจดกจกรรม ความรสประชาชน เรอง “ดแลตนเอง เพอกระดกทแขงแรง” และไดรบเกยรตจาก พญ.จามร เชอเพชระโสภณ นายกสมาคมฯ ใหเกยรตมาเปนประธานกลาวเปดงาน กจกรรมครงนไดรบความสนใจจาก สมาคมผสงอายในบรเวณใกลเคยง และจากประชาชนทวไปเขารวมกจกรรม 120 คน

กจกรรมครงนไดรบเกยรตจากพธกร พญ.ปานฤด มโนมยพบลย กลาวตอนรบและเชญเขาสการเสวนา โดยวทยากรผทรงคณวฒจาก มลนธโรคกระดกพรนแหงประเทศไทยฯ 3 ทาน ไดแก พญ.สขจนทร พงษประไพ, พ.อ.รศ.ดร.นพ.ทว ทรงพฒนาศลป และ พญ.สพรรณการ เจรญ ไดนำาเสนอความรเกยวกบโรคกระดกพรนการออกกำาลงกายเพอปองกนการหกลม ตลอดจนอาหารทมประโยชนเพอปองกนโรคกระดกพรน อยางนาสนใจ และเขาใจงาย

พญ.มยรา กสมภ นายก และเลขาธการสมาคมฯ และวทยากร

ตอจากการเสวนา คอ การสาธต โยคะ ในทาตางๆ เพอเพมความแขงแรงของกลามเนอ และชวยใหการทรงตวดยงขน เปนการปองกนการหกลมในผสงอาย โดย คณ ปญจมาภรณ เรองสวรรณ หรอ นอง ปน ปน เทานนยงไมพอ งานน อาจารย สขจนทร ถงขนาดเปดเผยทาเดดเคลดลบ ในการออกกำาลงกาย จากประเทศ ธเบต กนเลยทเดยว จบกจกรรมกนดวย พญ.มยรา กสมภ เลขาธการสมาคมฯ กลาวขอบคณคณะวทยากรทมาใหความร และทกทานทมารวมงานในวนน

ในนามมลนธโรคกระดกพรนแหงประเทศไทยฯ ขอขอบคณ นายกสมาคมแพทยสตรแหงประเทศไทยฯ และทมงานของสมาคมฯ ทไดสนบสนนอยางดยง และเออเฟอสถานทจดงานครงน

พบกนใหมโอกาสหนา แลวอยาลมตดตามกจกรรมของพวกเราตอไปนะคะ

พญ.สขจนทร พงษประไพประธานฝายกจกรรมและสอสารสาธารณะฯ

7

สำ�นกง�นมลนธโรคกระดกพรนแหงประเทศไทย ในพระอปถมภของ สมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร (ม.ก.พ.ท.)

*กรณไมมผรบ กรณาสงกลบ สำานกงานมลนธโรคกระดกพรนแหงประเทศไทย ในพระอปถมภของสมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร (ม.ก.พ.ท.)

Thai Osteoporosis Foundation (TOPF) under the Patronage to H.R.H. Princess Galayani Vadhana Kromluang Naradhiwas Rajanagarindra

100 อาคารสภาวด ทาวเวอร หองชดท 94/2-3 ถนนนครชยศร สามเสนใน ดสต กรงเทพฯ 10300โทรศพท : 02-241-7933 โทรสาร : 02-241-7932 Email : topf2002@gmail.com Web Page : www.thaiosteoporosis.org และ www.topf.or.th Facebook : ชมรมรกษกระดก