DEPED COPY

3Edukasyon sa Pagpapakatao

Kagamitan ng Mag-aaralBikol

Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph.

Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.

Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas

Yunit IVPaggibo nin Marhay, Kinaoogmahan nin Diyos

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikatlong BaitangKagamitan ng Mag-aaral sa BikolUnang Edisyon 2014ISBN: 978-971-9601-89-0

Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.

Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at may-akda ang karapatang-aring iyon.

Inilathala ng Kagawaran ng EdukasyonKalihim: Br. Armin A. Luistro FSCPangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD

Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral

Mga Manunulat: Maria Carla M. Caraan, Rolan B. Catapang, Rodel A. Castillo, Portia R. Soriano, Rubie D. Sajise, Victoria V. Ambat, Violeta R. Roson, Rosa Anna A. Canlas, Leah D. Bongat, Marilou D. Pandiño, Erico M. Habijan, PhD, at Irene C. de Robles

Konsultant: Fe A. Hidalgo, PhDMga Editor: Erico M. Habijan, PhD at Irene C. de Robles,Mga Tagasalin: Meda Laurenciana at Rowena TabilogTagaguhit: Randy G. MendozaTagatala: Gabriel Paolo C. RamosMga Tagapamahala: Joselita B. Gulapa, Marilou D. Pandiño,

Marilette R. Almayda, PhD, at Marilyn D. Dimaano, EdD

Inilimbag sa Pilipinas ng Studio Graphics Corp.

Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)

Meralco Avenue, Pasig CityPhilippines 1600

E-mail Address: imcsetd@yahoo.com

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

iii

Pangenot na Tataramon

Pighaman an kagamitan na ini para sa arog mong eskuwela tanganing magamit sa pag-adal nin Edukasyon sa Pagpapakatao. Obheto kan kagamitan na ini na magiyahan ka sa pag-adal, pagkanood saka pagpahiwas kan saimong kakayahan tanganing mapauswag an saimong pagkatawo. Linalaoman na maoogma kang mag-adal kan mga leksyon sa kada kwarter. An mga gibohon base sa mga totoong karanasan. An mga ini nasa porma nin tula, kanta, istorya pati na mga totoong sitwasyon base sa edad, interes, saka pangangaipo sa presenteng panahon.

Pinag-apat na yunit an mga leksiyon na magigin amigo/amiga mo sa aroaldaw.

Yunit 1 - Obligasyon Ko sa Sakuyang Sadiri saka PamilyaYunit 2 - Padaba Ko An Kapwa KoYunit 3 - Para sa Karahayan kan Gabos, Magsunod KitaYunit 4 - Paggibo nin Karayahan, Kinakaogmahan nin Diyos

Arog kan sa Grade 1 saka Grade 2 gagamiton saka sususugon mo an mga proseso saka lakdang sa paggamit kan kagamitan na ini para mas dusay an saimong pagkanood nin mararahay na bagay sa buhay. Nakahanda an saimong paratukdo na giyahan ka sa mga gibohon na pan-indibidwal pati naman pang-grupo. Tanganing mas makahulugan an saimong pag-adal nagkaigwa nin mga lakdang na aagihan: Aramon Ta, Gibohon Ta, Isapuso Ta, Isabuhay Ta, saka Purbaran Ta.

Piglalaoman na pakatapos kan Grade 3, maipapahiling mo sa gibo an saimong mga nasabotan - na pipilion mo an tanos na pagkabuhay, responsableng paghiro, saka pagdesisyon para sa sadiri, sa kapwa, sa nasyon, saka sa Diyos.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

v

Yunit IV Paggibo nin Marhay, Kinaoogmahan nin Diyos

Leksyon 1 Pagtubod sa Diyos ......................................................

Leksyon 2 Pagtubod Mo, Igagalang Ko .....................................

Leksyon 3 Paglaom: Liyabe Para sa Minamawot na Pangaturogan ........................................................

Leksyon 4 An Paglaom na Igwa Ako, Ihinihiras sa Kapwa Ko ..

Leksyon 5 Salamat O Diyos sa Pagkamoot Mo Sakuya

Leksyon 6 Trayumpo Mo, Kaogmahan Ko .................................

Leksyon 7 Manindugan Kita Para Sa Karahayan ......................

Leksyon 8 Pagkamoot kan Diyos Ihinihiras Ko sa Sakuyang Kapwa ...................................................

Leksyon 9 Biyayang Itinao Kan Diyos, Pangangatamanan Ko

166

175

183

191

198

207

212

220

227

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

Yunit IVPaggibo nin Marhay, Kinaoogmahan nin Diyos

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

166

Leksyon 1Pagtubod sa Diyos

Kun an mga bituon sa kalangitansakuyang pinagtuturuhukan an bulan na Saimong pinakarhay sa saiyang kinalagan ako tuldok sana sa mahiwason na kinabanlinalang Mo saka tinawan pa nin kahulugangabos ini dai kayang sabuton kan sakuyang kadunongan.

-prs-

Talagang makangalas an kapangyarihan kan Diyos. Riparuhon mo an pagkapakarhay kan mga planeta. Bako ining kagibohan kan tawo kundi gibo ini kan Diyos na kaglalang kan gabos na bagay sa kinaban.

Sa leksyon na ini ilaladawan an mga paagi kan pagpahiling nin pagtubod sa Diyos saka sa mga karahayan na itinao niya sa mga nagtutubod saiya.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

167

Nagdakula ako sa tios na pamilya. Sa lamesang kakanan, eksakto sana an barangaan kan kakanon. Dai na ako pwedeng maghagad nin dagdag na panira maski gutom pa ako ta kaipohan paghustuhon sana ni Nanay an panira samuya.

Naglalakaw sana ako pasiring sa eskwelahan maski medyo harayo ini. Sa singkwenta sentimos na balon ko, dai na ako makakakan kun malunad pa ako nin tricycle.

Mapaghuhusto man giraray ni Nanay an samuyang kakanon.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

168

Sarong aldaw, may ipinagibo samuya si Mrs. Mijares. An sabi niya, ipirong daw an samuyang mga mata saka isipon an gustong propesyon, trabaho, an mga lugar na gustong dumanan, saka iladawan daw sa samuyang isip na naging asensado kami sa buhay.

Pagkatapos, pinamuklat niya an samuyang mga mata saka naghapot: “Mga aki nagtutubod kamo na maaabot nindo an mga pangarap nindo sa buhay?”

“Iyo po,” an samuyang sabay- sabay na simbag.

Hinapot niya pa kami kun ano an dapat gibohon para maabot ini. An simbag ko, “Maski ano po an mangyari, gigibohon ko po an gabos para makatapos ako sa pag-eskwela.” Nagsirimbag man an mga kaklase ko.

An sabi niya maaabot daw an mga pangaturogan o kamawotan sa buhay kun mag-adal nin marhay saka magtiwala sa tabang kan Diyos sa pag-abot kan kamawotan na ini.

Anuman an kaabotan kan buhay, manarig kita na may Diyos na magiya saka matabang sa pag-abot kan satuyang mga kamawotan mantang ginigibo ta man an tama saka marhay.

Nangyari daw an mga pangarap ko? Uya na ako ngunyan isinurat ko an istorya kan buhay ko para saimo. Tama ka, saro na akong paratukdo.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

169

Photo owned by the writer

Ika? Ano an kamawotan o pangaturogan mo sa buhay?

An pagtubod sa Diyos iyo an pagpapahiling nin bulahos na pagtitiwala sa kapangyarihan Niya anuman an mangyari sa satuyang buhay. Mantang ginigibo ta man an satuyang makakaya, dapat padagos na pagpangadyi saka pagtubod sa Diyos an kaipohan.

Pano ipinahiling kan nagsurat nin istorya an pagtubod niya sa Diyos?

Nadangog mo na an kasabihan na “Nasa Diyos an pagkaherak, Nasa tawo an paggibo.” Ano daw an gustong ipasabot kaini?

Gibohon 1A. Basahon an minasunod na sitwasyon saka isurat kun ano an

pwedeng gibohon kan mga karakter sa sitwasyon.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

170

1. Ipinagpangadyi ni Marco na makatapos siya sa pag-eskwela.

2. Ipinagpangadyi ni Belen na pirmi sindang may marhay na lawas.

3. Nananarig sa Diyos si Iking na dai na magbaha pa sa saindang lugar.

Kun minsan maski nagtutubod kita sa Diyos dai itinatao an mga bagay na satuyang hinahagad. Pwedeng may rason kun tano ta dai ini nangyayari. An mga eksperyensyang ini mas minapakusog pa kan pagtubod ta Saiya.

B. Bilugon an minasunod na pangungusap para makagibo nin pangadyion.

1. Diyos ko, inaako ko po na dai ako nanggana sa patiribayan sa pagkanta. Dai bale po, sa masunod ___________________________.2. Diyos ko, dai po ako makakaiba sa trip sa sarong semana. Mayo pa kayang kwarta si Tatay saka si Nanay. Kaipohan man po na magbakal nin bulong ta may helang an nguhod kong tugang. Okey sana po sakuya ____________________________.

Gibohon 2

Gibohon kan GrupoSarong paagi kan pagpapahiling nin pagtubod sa Diyos iyo

an pagpangadyi. Pag-adalan mo an saimong kapalibotan.

Simbagan an hapot saka gibohon.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

171

Ano-anong mga problema an inaatubang kan satuyang nasyon?

1. Pumili nin saro sa mga problemang isinurat nindo saka maggibo nin pangadyion manungod digdi. Magtarabang an mga miyembro kan grupo sa paggibo nin pangadyi.

2. Isabi sa pangadyion an pwede nindong gibohon ngani na mabawasan an problema. Pwede nindong gamiton na halimbawa an pangadyion na nasa sunod na pahina.

Halimbawa:Diyos ko, Kamo po an pinagkukuahan kan samuyang pag-asa. Nagtitiwala po kami sa Saimong kapangyarihan. Diyos ko, gusto ko pong idulok Saimo an _____________________. Sa problemang ini, makakaasa po Kamo na kami matarabang sa paagi nin ________________. Ipinapangadyi ko po an saindang kamugtakan ________________________________________.

3. Pagkatapos na mabilog an pangadyion, isurat ini sa lumang folder.

4. Maghanda an saindong grupo para sa pagbasa o pagkanta kan ginibong pangadyion.

5. Pagkatapos kan presentasyon, idukot an nahaman na pangadyion sa manila paper o cartolina.

6. Ipaskil an mga pangadyion sa luwas kan klasrum ngani na mabasa man kan ibang eskwela.

Kun minsan, dai nauutob an hinahagad ta sa satuyang pangadyion. Dai kita dapat mawaran nin pag-asa saka panluyahan nin boot kun mayo kitang narisibi nin kasimbagan manungod digdi.

Pwedeng may gusto sanang itukdo an Diyos satuya. Pwedeng bako pa ini an tamang panahon o may iba pang mas magayon na plano an Diyos sa satuyang buhay.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

172

An importante padagos kitang magtubod Saiya mantang ginigibo ta man an satuyang makakaya ngani na mautob an mga kamawotan ta sa buhay.

Gibohon 1. Magpili nin sarong sitwasyon sa ibaba saka isipon mo na

gusto nindang ipangadyi mo sinda. Isurat an nabilog mong pangadyion sa notebook.

a. Matrabaho an ama ni Cora sa ibang nasyon. Aram niyang mamumundo an saiyang ama kun maghali na ini.

b. Tag-uran na naman. Naghahadit an bilog na baranggay huli ta pwedeng magbaha na naman sa saindang lugar.

c. Harayo pa an kumpleanyo ni Hannah pero nagprepreparar na an saindang pamilya para sa dikit na handaan. Ihihiras ninda ini sa mga aking nasa ampunan. Gusto nindang makapagpaogma nin mga aki sa saiyang kaaldawan.

d. Saro si Lumay sa mga aki na dai makaeskwela. Dai pa kaya tapos an iriwal kan gobyerno saka mga tawong naaanggot sa mga namamayo digdi.

2. Pagkatapos gumibo nin pangadyion, ihiras ini sa mga kaklase.

Tandaan TaAn pagsarig sa Diyos, pagpapahiling nin pagtitiwala Saiya

anuman an kaabotan kan satuyang buhay. Habang ginigibo ta an mga bagay ngani na maging marhay an satuyang buhay, nagtitiwala man kitang gigiyahan saka tatabangan kita nin Diyos.

Maski aki ka pa, dakul na man an saimong mga eksperyensya sa aro-aldaw. An mga eksperyensyang ini pwedeng nakapagpaogma, nakapagpamundo o pwede man na nagpakusog kan saimong pagtubod sa Diyos. Mas marhay na pakusugon pa an pagtubod sa Diyos ta ini an magiya ngani na maging marhay kang tawo.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

173

Isipon mo an saimong kamugtakan tolong taon (3) puon ngunyan.

Ano an gusto mo sa saimong buhay? Ano an kamawotan mo sa buhay? Ano an gigibohon mo nganing mautob ini? Tano ta nagtutubod kang tatabangan ka nin Diyos na maabot ini?

Sa tabang kan saimong paratukdo, magibo ka nin faith goal o kaplanohan sa buhay na sa pagtubod mo mauutob ini.

Direksyon:

1. Sa sarong papel, ilista an mga kamawotan mo sa buhay. Halimbawa: Tolong (3) taon puon ngunyan, makakatapos

na ako nin Grade 6 o elementarya. 2. Pwede mo man idrowing saka lagan nin eksaktong

panahon kun nuarin mo gustong mautob ini. 3. Kun dai tataong magdrowing, pwede man maggunting nin

mga ritrato sa mga lumang babasahon o kalendaryo.4. Idukot an mga drowing o ginunting na ritrato sa sarong

lumang folder o karton.5. Lagan ini nin titulo na gusto mo. 6. Idukot ini sa parte kan harong nindo na pirmi mong

mahihiling ngani na pirmi mong marumdoman. Sigurohon na an gabos na gigibohon mo para sa reyalisasyon kan mga kamawotan na ini.

Ipinapangadyi ko na mautob mo an saimong mga kamawotan sa buhay. Tandaan mo, namomotan ka kan Diyos saka kaogmahan Niya na mahiling kang asensado sa buhay.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

A. Isurat kun tama o sala an minasunod na pangungusap. Isurat an simbag sa saimong notebook.

1. An pagtubod sa Diyos sarong marhay na ugali.2. Nagtutubod na pirmi si Berto na manggagana siya sa

patiribayan sa pagtaram. Kaibahan dapat siya kan saiyang paratukdo pagpraktis pero dai siya nag-eskwela ta nagkawat sana siya nin computer.

3. Mangyayari an satuyang mga hinahagad sa Diyos maski dai kita maggibo nin paagi na mautob ini.

4. An pagtubod sa Diyos maipapahiling sa pagpapangadyi.5. Dapat na mapakusog ta an satuyang pagtubod sa Diyos

maski minsan dai nagkakaigwa nin kasimbagan an mga hinahagad ta.

B. Ano an pwedeng gibohon sa minasunod na sitwasyon ngani na magkaigwa nin kasimbagan an satuyang pagtubod sa Diyos? Isurat an simbag sa saimong notebook.

1. Nagtutubod si Marta na magiging marhay an saindang proyekto sa Science.

2. Hinahagad ni Patricia na sana magkabati na sinda ni Mila. Nagkaigwa kaya sinda nin dai pagkaintindihan habang nagkakawat kasuodma.

3. Nagtutubod si Bert na patatawadon siya kan Diyos maski itinago sa Ate niya na siya an nakapasa kan bagong salming kaini.

C. Simbagan an minasunod na hapot. Isurat an simbag sa saimong notebook.

1. Ano an saimong ginigibo ngani na maipahiling mo na tunay an pagtubod mo sa Diyos?

2. Ano an saimong ginigibo ngani na magkaigwa nin marhay na simbag an mga hinahagad mo sa Diyos?

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

Leksyon 2Pagtubod Mo, Igagalang Ko

Pag-adalan an ritrato sa itaas. Sa paghuna mo, ano an gustong ipahayag kaini?

Maipapahiling ta an iba-ibang paagi kan paggalang sa pagtubod o relihiyon kan ibang tawo. Kun an kada tawo tataong maggalang sa pagkakaiba kan lambang saro, ano sa paghuna mo an karahayan na itatao kaini?

Magbilog nin triad na iyo an maganap sa istorya sa ibaba. Tawan nin buhay an lambang karakter nganing mas masabotan an mensahe kan pag-urulay.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

176

i i i

Domingo nin aga…

Maja at Berting: Diyos marhay na aga, Clarita.Clarita: Diyos marhay na aga man, Maja. Diyos marhay

na aga man, BertingMaja: Sain ka maduman?Clarita: Masimba ako. Nasa simbahan na si Tatay saka si

Nanay.Berting: Ah, iyo? Kami man nagsamba kan Biyernes sa

samuyang Masjid.Maja: Kan Huwebes man kami nagsamba kan sakuyang

pamilya.

Simbagan an mga hapot:

1. Ano an pig-uuralayan kan mga aki?

2. Tano daw ta iba-iba an aldaw kan saindang pagsamba?

Bilang sarong miyembro kan grupo na nagtutubod sa Diyos, ano an pwede mong gibohon ngani na maipahiling mo na may respeto ka sa pagtubod sa Diyos kan ibang tawo?

Pag-adalan an lambang ritrato. Pano ipinapahiling kan lambang aki an paggalang sa pagtubod kan iba?

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

177

Ako si Miguel. Saro akong Sabadista. Dai ako nagriribok kun may misa sa simbahan na harani sa samuyang harong.

Ako man si Estella. Sinasabihan ko an nguhod kong tugang na

dai pagkawatan an rosaryo kan samuyang pinsan na

Katoliko.

Ako si Rashid. Nagdadangog ako nin may paggalang kun pinag-aadalan sa samuyang klase an pagtubod kan ibang

relihiyon.

Amigo ko si Rashid. Dai ko siya pigngingiritan kun nagpapangadyi siya. Ako palan si

Kathy.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

178

Dai kami nanghuhusgar sa pagtubod kan ibang tawo manungod sa Diyos. Iba-iba an paagi kan mga tawo

nin pagpahiling kan saindang pagtubod. Samuya ining iginagalang. Seguradong arog man kamo kaiyan. Pwede

daw ihiras mo sa klase kun pano mo ipinapahiling an saimong paggalang sa pagtubod kan iba manungod sa Diyos?

Gibohon 1Pano ta maipapahiling an paggalang sa pagtubod sa Diyos

kan ibang tawo sa minasunod na sitwasyon? Simbagan an mga hapot. Isurat ini sa saimong notebook saka ihiras sa klase.

1. Nangalas an saimong pinsan sa makusog na tanog kan tambol. May prusisyon palan para sa Patron na si San Isidro Labrador na pigtutubodan na Patron kan maabundang ani. Sinabi kan pinsan mo na nauuyam siya sa ginigibong ini kan mga Katoliko. Ano an gigibohon mo?

2. Sinasabi kan kaklase mo na mas marhay na maging miyembro kan saindang relihiyon. Pinipirit ka niyang mag-iba saiya saka madangog sa saindang pag-aadal kan mga tataramon nin Diyos. Ano an gigibohon mo?

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

179

Relihiyon ko o pagtubod

Paagi nin pagsamba o pagpangadyi

Katakod na gawi-gawi

Pag-isipan an minasunod na hapot:Naeksperyensya mo na daw na pigngingiritan huli sa saimong pagtubod sa Diyos? Ano an namatian mo? Igwa man daw nin pagkakataon na pinagngiritan mo an ibang tawo huli sa saindang pagtubod? Ano sa paghuna mo an saindang namatian? Pano mo maipapahiling an paggalang sa pagtubod kan ibang tawo?

3. Ika saka an nguhod mong tugang pinag-imbitaran kan saimong amigang Muslim sa saiyang kompleanyo. Huli ta paborito kan tugang mo an inasal na karneng orig naghapot siya saimo nin pasikreto kun may handa kaini. Ano an isasabi mo saiya?

Gibohon 2Gamiton an tsart para sa pag-uurulay na gigibohon kan

saindong grupo. Magpili nin parataram na mahiras sa bilog na klase kan saindong mga naging simbag.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

180

Tandaan TaIgwa nin iba-ibang relihiyon o pagtubod sa Diyos an

mga tawo. Iba-iba man an satuyang paagi kan pagsamba, nagkakasararo an satuyang paglaom na sa paaging ini maipapaabot ta an pagsamba saka pag-omaw sa Diyos.

Dapat sana na igalang ta an pagtubod kan iba manungod sa Diyos. Dai sinda dapat pagngiritan o pagkantyawan huli ta sinda arog man satuyang nakukulogan an boot.

“Kun ano an gusto mong gibohon saimo kan saimong kapwa iyo man an gibohon mo saiya.” Nagiromduman mo an kasabihan na ini? Bako daw tamang-tama ini sa satuyang leksyon? Kun gusto mong igalang kan saimong kapwa an pagtubod mo, igalang mo man an saiyang pagtubod.

1. Sa tabang kan saindong paratukdo, magkaigwa nin selebrasyon kan Aldaw nin Pagtubod sa Diyos kun sain mapresentar kamo nin sarong halipot na programa. Pwedeng imbitaran an mga paratukdo, mga magurang, mga empleyado saka mga eskwela ngani na maihiras kan mga aki na mangingenotan sa pagtataram kan saindang pagtubod, mga kanta sa pagsamba saka mga gawi-gawi kun pano sinda nagsasamba.

2. Sa puon kan selebrasyon magkakaigwa nin pagpangadyi. Pasalamatan an mga tawong nag-abot para makisumaro saindo.

3. Tapuson an saindong halipot na programa sa pagpangadyi na pangingenotan kan mga aki, mga magurang saka mga paratukdo na hali sa iba-ibang relihiyon.

4. Bilang tanda kan pagpasalamat sa gabos na nakisumaro sa

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

181

selebrasyon, tatawan an lambang bisita nin sarong kurteng dahon na papel kun sain isusurat niya an saiyang mensahe saka pangaran.

5. Idukot sa sarong puon nin kahoy na gibo sa karton an gabos na mga dahon na may nakasurat na mensahe.An kahoy na ini aapudon na “Kahoy nin Iba-Ibang Pagtubod alagad may Pagkasararo.”

I. Pilion an mga sitwasyon na nagpapahiling nin paggalang sa pagtubod kan iba manungod sa Diyos. Isurat an letra kan simbag sa saindong notebook.

a. Pigngingiritan an mga aki na nagbabasa kan Koran.b. Tinataraman kan sarong aking Muslim an aki na dai

pagkawatan an krus. c. Nagdadangog na may paggalang an mga Muslim habang

pinag-uurulayan an mga gigibohon kan mga Katoliko.d. Pinasalamatan kan Muslim an sarong aki ta nakisumaro ini

saiyang kompleanyo.

II. Pag-adalan an minasunod na sitwasyon. Pilion an dapat gibohon sa lambang sitwasyon. Isurat an letra kan simbag sa notebook.

1. Nahiling mo na pinapaknit kan kaklase mo an mga pahina kan sarong banal na libro. a. Kukuahon ko an Koran saiya ngani na dai niya ini gabos

mapuknit.b. Papabayaan ko sana siya sa saiyang ginigibo.c. Sasabihan ko siya na dai niya pagpukniton an mga

pahina kan banal na libro.

2. Makusog an tanog kan radyo habang nagdadangog an saimong Tatay nin bareta. Nadangog mo na

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

182

nagpapangadyi an saindong kataid na pamilyang Muslim. a. Mapaaram ako ki Tatay na paluluwayon ko an radyo ta

nangangadyi an samuyang kataid. b. Matuninong na sana ako mantang nangangadyi sinda.c. Hahalaton ko si Tatay na suguon ako na paluwayon an

radyo.

3. Aram mo na maduman sa saindong harong an amigang Muslim kan saimong tugang na matua sa aldaw nin pista.a. Sasabihan ko siya na an samuyang handa mayo nin

salak na karneng orig kaya pwede niyang kakanon.b. Sasabihan ko si Nanay na an iluto gabos igwa nin

karneng orig. c. Sasabihan ko si Manay na dai na niya pagpadumanon

sa samuyang harong.

4. Ipinapabisto saimo kan pinsan mo an saiyang amigo na miyembro kan Iglesia ni Cristo saka ika man sarong Methodist.a. Makikiulay ako saiya pagkatapos akong maipabisto saiya.b. Makikiamigo ako saiya maski iba an saiyang pagtubod

manungod sa Diyos. c. Pababayaan ko an sakuyang pinsan kun ano an gusto

niyang gibohon.

5. Nahiling mong nagkakarawat sa laog nin simbahan an mga aki.a. Pababayaan ko sinda sa saindang pagkarawat saka dai

na ako makibali sa pagkarawat ninda ngani na dai na magdagdag an ribok.

b. Tataraman ko sinda na magkawat na sana sa parke.c. Lalapagon ko sinda hanggang sa makaluwas sinda sa

simbahan.

III. Mag-isip nin iba pang paagi kun pano mo maipahiling an paggalang sa pagtubod kan iba manungod sa Diyos. Idrowing an saimong simbag sa notebook.

Mabuhay ka magalang na aki. Natapos mo na naman an leksyon manungod sa pagkamoot sa Diyos.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

183

Leksyon 3Paglaom: Liyabe Para sa

Minamawot na Pangaturogan

Ano kaya an namamatian kan sarong aki na naglalaban sa sarong patiribayan arog kan nasa ritrato? Ano man kaya an namamatian kan:

sarong aki na nagkakanta na pirit inaabot an halangkawon na tono.sarong aki na kabali sa quiz bee. sarong aki na naagihan nin linog, baha, saka landslide.

Sa leksyon na ini, minamawot na maisapuso mo an kahalagahan kan pagkakaigwa nin paglaom saka maisabuhay ini ngani na maging kusog sa pagbilog kan saimong mga pangaturogan na mag-asenso.

Hilingon saka pag-adalan an mga ritrato sa ibaba.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

Hmmmmmm … Kaya ko ini. Kaya ko ini.

Diyos ko, sana po marahay na ako. Gusto ko na pong magbalik sa

eskwelahan.

Naglalaom ako na matatapos na an ribok sa

samuyang lugar.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

Sana magkaigwa na man kami nin malinig na tubig.

Simbagan an minasunod na hapot. 1. Ano an problema kan mga aki sa ritrato?

2. Pano kaya ninda inaako an mga problemang ini?

3. Ano an mga namamatian mo habang binabasa mo saka pig-aadalan an mga ritrato. Ihiras an simbag mo sa klase.

Namatian mo na daw an mga arog kaining pangyayari sa saimong buhay? Ano an ginibo mo? Pano mo pinapadanay an paglaom na maaabot an kagustohan mo bilang eskwela?

Kamong mga aki pa kadakul nin mga kamawotan sa buhay. An pagkakaigwa nin paglaom makakatabang na maabot an mga kamawotan na ini.

Gibohon 1Igwa nin mga pagkakataon na pinupurbaran an abilidad

saka pagtubod ta sa sadiri. An pagkakaigwa nin paglaom saka positibong desisyon makakatabang ngani na maabot an minamawot ta sa buhay.

Bilugon an tsart na nasa masunod na pahina manungod sa kamawotan na gusto mong mangyari sa buhay.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

186

An mga gigibohon ko mantang nasa ikatolong

grado ako:

An mga gigibohon ko pagtapos nin ikaanom na

grado:

Gibohon 2 A. Magpili nin saro sa mga nakasurat na sitwasyon. Isurat an

simbag sa saimong notebook.

1. Huli sa dai pagkaintindihan kan gobyerno saka mga grupo na kontra digdi, napiritan na magbaralyo an mga tawo sa ligtas na lugar. Saro kan mga aki na kaibahan sa pagbalyo si Rowena.

2. Nakarisibi nin surat si Lelet na dai siya sinuwerte na maging scholar sa pag-eskwela sa masunod na taon.

Simbagan an mga hapot:1. Kun ika an aking nasa sitwasyon, pano mo ipapahiling an

pagkakaigwa nin paglaom sa buhay?

2. Pano mo masasabi na importante an pagkakaigwa nin paglaom sa buhay?

B. Bumilog nin limang grupo. Hilingon an kada aki na nasa ritrato saka pag-adalan an saindang pigtataram. Simbagan an mga hapot na nasa ibaba kan mga ritrato. Pag-urulayan an simbag kan saindong grupo saka isurat ini kan lider sa sarong malinig na papel.

Ako si Bulit. Saro akong Agta. Naglalaom ako

na magiging marhay an pakikiiba kan mga kaklase

ko sakuya. Magiging marhay akong amigo

sainda.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

187

Ako si Maita. Nagbabasol ako ta dai ako nag-adal nin marhay. Naglalaom ako na

______________.

Ako si Korin. Ini man an sakuyang tugang.

Naglalaom ako na _____________.

Ako man si Rufo. Naglalaom ako na _________________.

Mga hapot:Sa paghuna mo, ano an linalaom kan kada aki sa ritrato? Ano daw an saindang gigibohon ngani na mautob an saindang paglaom?

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

188

Pano ta mailaladawan an tataramon na paglaom?

Magpili ka nin saro sa mga sitwasyon sa ibaba saka gibohon ini. Maghanda sa paghiras kaini sa klase.

1. Kun an paglaom sarong kakanon, maggibo nin resipe manungod digdi. Isipon an mga kaipohan ngani na an sarong tawo magkaigwa nin paglaom sa buhay. Halimbawa, kusog kan boot. Pirang kutsara an kaipohan kaini? Tawan ining titulo na “Resipe nin Paglaom.”

2. Maggibo nin maze o mapa manungod sa paglaom. Kun an paglaom sarong lugar, ano an mga dalan na aagihan mo ngani na maabot an lugar na ini? Ano man an mga bagay na dapat balunon o darahon mo sa paglakaw?

Tandaan Ta Importante na magkaigwa nin paglaom (hope) an kada

aki na arog mo. Dai ka makuntento sa pagkakaigwa sana nin paglaom. Kaipohan maghigos ka saka gibohon mo an kinakaipohan na mga paagi ngani na maabot mo an saimong minamawot.

Paglaom an nagiging giya sa pagbilog nin mga kamawotan. Pagmaigotan mo na maabot ini. Kun minsan dai nangyayari an satuyang mga kamawotan pero dai kita dapat mawaran nin paglaom. Dapat sanang akuon ini nin magian sa puso.

Kun minsan naman may mga bagay na gusto mong mangyari pero dai tulos natutubod. Pero ta nagtitiwala, naglalaom saka nangangadyi ka sa Diyos dikit-dikit ining makukua saka maaabot. Lalo na kun ini para sa karahayan kan gabos. Namumotan ka nin Diyos saka naoogma Siya

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

189

kun nahihiling ka man Niya na naoogma saka magayagaya. Padagos kang mangadyi, ipakiulay Saiya an namatian kan saimong puso. Dai ka mawaran nin paglaom. Kun dai man mangyari an saimong minamawot, may itinatagama Siyang mas makakapamarhay saimo.

Maski aki ka pa, may inaatubang ka na man nin problema sa aro-aldaw.

Gibohon 11. Bago ka magturog ilista sa notebook kun pano mo

inaatubang an mga problema, arog kan dai pagpasar sa test, dai napili na makabali sa patiribayan saka iba pa.

2. Ipaliwanag mo kun pano naging importante an pagkakaigwa nin paglaom sa panahon na idto.

3. Ihiras ini sa mga kaklase mo sa masunod na aldaw.

Gibohon 2Katabang an mga kairibanan mo sa grupo, panuan an

tsart sa ibaba kan saindong mga simbag. Ihiras ini sa klase pagkatapos.

Pangyayaring nasakitan ako bilang sarong eskwela…

Naipahiling ko an paglaom sa paagi kan…

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

190

A. Pilion an mga pangungusap na nagpapahiling nin pagkakaigwa nin paglaom. Ipaliwanag an simbag kun tano ta ini an napili mo. Gibohon ini sa saimong notebook.

1. “Kaya ta ini.”2. “Madadaog na ako. Garo matitibay an mga kalaban ko.”3. “Matapos ako nin pag-eskwela ngani na sa maabot na

aldaw makatabang ako ki Nanay saka ki Tatay.” 4. “Sana makapuli na an samuyang ina hali sa Hongkong.

Pirmi ko ining ipinapangadyi.”5. “Mga pirang taon pa maburunga na an mga kahoy na ini.

Kaipohan ta sindang atamanon.”

B. Magsurat nin sarong pangungusap na nagpapahiling nin pagkakaigwa nin paglaom sa minasunod na pagsubok:

1. Nadistruso an saindong banwa kan sarong makusog na bagyo.Pangungusap na may paglaom:

2. Dai ako nakapasar sa test/quizPangungusap na may paglaom:

3. Dai napili na mabayle sa programaPangungusap na may paglaom:

4. Nakabali sa mga naanggotan kan paratukdoPangungusap na may paglaom:

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

191

Leksyon 4An Paglaom na Igwa Ako, Ihinihiras sa Kapwa ko

Kun ika an parakawat sa ritrato, ano daw an mamatian mo kun mahihiling mo an mga amiga o amigo na nagtatao nin suporta saimo?

May mga tawong nagtitiwala sa kakayahan mo. Sinda an saimong pamilya, mga paratukdo, saka mga amiga o amigo. Tinatawan ka ninda nin kusog nin boot kun may problemang minaabot saimo. Ika, pano ka nakapagtatao nin paglaom sainda?

Sa leksyon na ini, pag-aadalan ta kun pano kita makapagtatao nin paglaom sa iba.

Sa nakaaging leksyon nanudan ta kun gurano kaimportante an pagkakaigwa nin paglaom para maabot an kamawotan sa buhay. Para makapagtao nin paglaom sa ibang tawo, importante kita mismo igwa kaini.

Basahon an minasunod na sitwasyon saka simbagan an mga hapot manungod digdi.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

192

An paglaom makakatabang ngani na maabot ko an mga

minamawot ko sa buhay.

Natatandaan mo pa si Paglaom? Pwera ki Paglaom may bago ka pang mabibisto. Siya si Liwanag.

Marhay na aldaw. Ako si Liwanag. Maski kita aki pa, kaya

ta na man makapagtao nin paglaom sa iba. Ika, kaya mo

man daw magtao nin paglaom sa iba?

Dai ka na magmundo. Mararahay man giraray si Timmy.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

193

Dai ko talaga maintindihan

an leksyon ta sa Matematika.

Kaya mo iyan. Madya ta satuyang

pag-adalan.

Salamat sa saindong pagbisita.

Maogma kami ta madali ka nang magluwas nin ospital.

Simbagan an minasunod na hapot:1. Ano an ipinapahiling ni Liwanag na pagpapahalaga sa iba-

ibang sitwasyon sa komik- istrip?

2. Arin sa mga sitwasyon an naeksperyensyahan mo na arog ki Liwanag?

3. Gusto mo man na makaarog ki Liwanag? Ipaliwanag an saimong simbag.

4. Sa panong paagi mo ihihiras an pagkakaigwa nin paglaom sa saimong mga amigo o amiga, kaklase saka mga kaibanan sa harong?

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

Gibohon 1Arog ka man daw ki Liwanag? Mag-isip nin sarong

eksperyensya kun sain nakapagtao ka nin paglaom sa iba. Ihiras ini sa saimong kaklase.

Gibohon 2 Katabang an saimong grupo, magpahiling nin halipot na

palabas na nagpapahiling kan pagtao nin paglaom sa iba.

1. Magdrowing nin sarong super hero. Aapudon mo siyang Paglaom.

2. Sa palibot kan nabilog mong imahe, isurat an saiyang mga pinagkakamidbidan. Ihiras ini sa saimong kaklase.

Tandaan TaIgwa nin kasabihan na “Dai mo maihihiras an sarong

bagay na mayo ka man.” Ngani na makahiras ka nin paglaom dapat igwa ka muna kaini sa saimong buhay.

Makapaghihiras ka nin paglaom sa iba sa paagi kan pagtatao nin kusog nin boot, pagsuporta saka pagtabang.

An paglaom, pwedeng ipahiling o ipamati sa kapwa sa iba-ibang pagkakataon. Sa eskwelahan, maipapamati o maipapahiling sa kaklase na pwedeng mag-eskwela maski mayo nin balon na kwarta, pwedeng mag-eskwela maski luma

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

Gibohon 1An pagtatao nin paglaom sa iba sarong marhay na ugali.

Pinapakusog kan paglaom an boot kan tawong tinatawan. Makakatao pa man ini nin kaogmahan.

Magmasid saka aramon kun siisay sa kaklase o barkada an pwede mong ipamati an paglaom. Simbagan an minasunod na hapot. Isurat an simbag sa saimong simbag.

1. Siisay sa mga tawong nakapalibot saimo an gusto mong tabangan na magkaigwa nin paglaom?

2. Ano an rason ta siya an napili mo?

3. Pano mo pupuonan an pagtabang?

4. Sa paghuna mo, ano an namamatian kan kaklase o barkada mo kan siya an saimong napili?

5. Magiging maogma ka daw kun an napili mong kaklase o amiga/amigo mamatian an paglaom? Ipaliwanag an saimong simbag.

an bado basta malinig ini, saka dapat maghigos na pirmi sa pag-adal ngani na manudan an pagbasa, pagkwenta saka iba pa. Sa harong naman, pwede mong ipamati an paglaom sa miyembro kan saimong pamilya na may helang, kun nagtitios kamo sa buhay o kun nawaran kamo nin harong huli sa makusog na bagyo.

An padagos na pagpapahiling saka pagpapamati kan paglaom iyo an kaogmahan nin Diyos. Ini sarong grasya na dapat padagos na ihiras sa kapwa.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

196

Gibohon 2Bilugon mo an surat na nagpapamati nin paglaom sa sarong

amigo/amiga na nasa evacuation center.

November 20, 2013

Namomotan kong _________,

Kumusta ka na? Sana ____________________ sa evacuation center. An sabi ni Tiya Irene dai _________________________________________________. Dakul pa daw nakaulang sa tinampo pasiring sa saindong lugar. Dai ka _________________________ magpangadyi. Dai ka mawaran nin ____________. Baka sa maaabot na Sabado __________________ ako ki Nanay ngani na bisitahon ka.

An saimong amiga,Liwanag

Maski kita aki pa makakatao na man kita nin paglaom sa iba. Dapat na udok sa boot an satuyang pagtao kaini.

I. Sabihon kun Tama o Sala an kada pangungusap. Isurat an simbag sa saimong notebook.

1. An paglaom nakapagpapakusog nin boot.2. Pwede kang makapagtao nin paglaom maski mayo ka

kaini. 3. An pagtatao nin paglaom sa iba nakakapagpaogma sa

tawong nagtao kaini. 4. Maski ika aki pa kaya mo man magtao nin paglaom sa iba. 5. An pagtao nin paglaom dapat udok sa boot.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

197

II. Basahon an minasunod na sitwasyon. Ano an itataram o gigibohon mo ngani na makapagtao ka nin paglaom sa saimong kapwa? Isurat an simbag sa saimong notebook.

1. Ninerbyos an tugang mo na makua nin periodical test. 2. Nahiling mong namumundo an saimong ama huli ta

nadistruso kan bagyo an saindong mga pananom.3. Haloy pa bago makakalakaw an saimong amigo

pagkatapos na mapadalinas siya sa hagyan.4. Nadaog an mga kaklase mo sa patiribayan kan pagbayle.5. Gusto nang magpundo sa pag-eskwela an kaklase mo huli

ta harayo an saindong eskwelahan.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

198

Leksyon 5Salamat O Diyos sa Pagkamoot Mo Sakuya

“Dai ko hinagad pero kusang itinao. Dai ko hinanap pero nakua ko. Dai ko minawot pero, naabot ko. Dai pa man nagluwas an pangadyi sa nguso ko, tulos Niya nang itinao.

Kun nagkasala ako pirmi Niyang pinapatawad. Nalihis ako nin dalan, inampon Niya kan mapag-ataman Niyang paladPagtimbang ko kan sadiri, kulang, mayo ako nin kapasidad Alagad, biyaya, pagkamoot, saka abilidad sakuya Niya iginawad.

O Diyos na mahirakon, siisay pa daw an madaog Saimo?Dara Mong kapangyarihan namamatian koPagpadangat Mo samuya pirmi Mong itinataoHuli sa pagkamoot Mo,may kahulugan an buhay ko”

-prs-

Ano kaya an ipinapasabot kan ritrato? Ano kaya an mensahe kan tawong nagdrowing kaini?

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

199

Gibohon 1 Basahon an hapot sa ibaba. Idrowing o isurat mo an simbag

sa sarong malinig na papel saka ipaskil ini sa pisara. Pwede mo man lagan nin kolor kun kinakaipohan.

Hapot:Kun idrodrowing mo an pagkamoot nin Diyos, sain mo ini ikukumparar?

Simbagan an minasunod na hapot:1. Ano an namamatian nindo mantang isinusurat an simbag

sa saindong papel?

2. Pagmasdan an mga nakapaskil na simbag sa pisara. Pwera sa mga nakapaskil na simbag, may naisipan ka pa daw na paagi kun pano idrodrowing an pagkamoot kan Diyos satuya? Ipaliwanag an saimong simbag.

An pagkamoot nin Diyos tunay saka dai nagbabago maski nuarin saka maski kiisay man. Puon pagkamundag hanggang kita bawian nin buhay, dai kita liningawan nin Diyos, maging sa panahon nin kamunduan o mga problema.

Isipon mong marhay. Kun ika nagkasala, tinataraman ka kan saimong magurang. Tano ta ginigibo ninda ini?

Itinatama ninda an saimong salang hiro saka ugali. Ipinapasabot ini sa saimo ngani na dai ka na magkasala liwat.

Siring man, kun ika nagpakumbaba, inako mo an saimong pagkakasala saka naghagad ka nin kapatawadan, pirmi ka nindang tinatawan nin pagkakataon na magbago.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

200

Ini an mga patunay kan pagkamoot ninda saimo. Kun an satuyang mga magurang kayang magmoot satuya nin arog kaini, pano pa daw an Diyos na satuyang Ama na iyo an may gibo sa bilog na kinaban? Bako sanang mapagmoot an Diyos huli ta an Diyos mismo an pagkamoot.

Gibohon 2Pag-adalan an mga ritrato saka simbagan an mga hapot.

Mga hapot:Sa paghuna nindo, ano daw an ipinapangadyi kan mga aki?Pirmi man daw kamong nangangadyi nin pasasalamat sa Diyos kan gabos na itinao Niyang grasya? Ipaliwanag an saindong simbag.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

201

Bilang sarong aki, pano mo ipapahiling an saimong pagpasalamat sa mga tawong nagpadakula saimo?

An pagpangadyi sarong paagi nin pakikipag-ulay sa Diyos. Ini gibong nakakapagpaogma sa Diyos huli ta nagpapahiling ini na importante Siya sa satuyang buhay saka gusto ta man makipag-ulay Saiya. Dapat ta man ibali sa satuyang pagpangadyi an kamugtakan kan ibang tawo saka kan satuyang nasyon.

Ipinapangadyi kong marhay na mamatian mo an pagkamoot nin Diyos ngani na maihiras mo an Saiyang karahayan saka pagkamoot sa pakikiiba sa kapwa.

Gibohon 1 A. Bweltahan an tula na nasa primerong pahina. Isipon mo an

mga pagkakataon na nagkatotoo saimo an mga nasabing mga grasyang itinao kan Diyos. Kumpletohan an mga pangungusap. Gibohon ini sa saimong notebook.

1. Dai ko hinagad pero kusa Niyang itinao an ___________________________________________________.

2. Igwang mga aldaw na nakakalingaw akong magpangadyi pero pirmi Niya akong _____________________.

3. Kaidto nakikipag-iwal ako sa klase pero dai na ngunyan. Dakul na akong amigo. Aram ko na pinatawad ako nin Diyos sa __________________________.

4. Kun minsan an pagmati ko dai ako dapat mamotan, an Diyos _______________________________.

5. Aram kong namomotan ako nin Diyos huli ta ____________.

B. Ihiras an simbag sa saimong kataid.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

202

Gibohon 2Igwa kang naaraman nin kanta manungod sa pagkamoot

kan Diyos?

An kanta sa masunod na pahina halimbawa kan paglaladawan nin pagkamoot kan Diyos na kinakanta sa misa kan mga Katoliko. Aram mo daw an kanta na ini?

Pano mo ilaladawan an pagkamoot nin Diyos? Sa tabang kan iba pang miyembro kan saimong grupo, maggibo nin sarong kanta na naglaladawan nin pagkamoot nin Diyos sa saiyang mga nilalang. Lagan ini nin titulo. Pwedeng maggibo nin sadiring tono o pwede man na arugon an tono kan kanta na aram kan mga miyembro. Maghanda sa pagpresentar kaini sa klase.

Pag-ibig ang siyang pumukaw sa ating puso at kaluluwaAng siyang nagdulot sa ating buhay ng gintong aral at pag-asaPag-ibig ang siyang buklod natin, di mapapawi kailan pa manSa puso’t diwa tayo’y isa lamang kahit na tayo’y magkawalay.

Koro:

Pagkat ang Diyos nati’y Diyos ng Pag-ibigMagmahalan tayo’t magtulunganAt kung tayo’y bigo ay huwag limutinna may Diyos tayong nagmamahal

Diyos ay pag-ibig…Diyos ay pag-ibig…

Gibohon 1. Sa sarong malinig na papel o lumang folder, maggibo

nin sarong halipot na pangadyion nin pasasalamat sa

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

203

Tandaan TaAn pagkamoot nin Diyos daing katumpas, dai nagbabago

saka dai nin katapusan. Kun an Diyos an naggibo satuya, an saiyang pinagkakamidbidan, yaon man satuya. Ini an rason kun tano ta namomotan ta an kapwa, kun tano ta may puso kitang matinabang.

Aramon ta an paglaladawan sa pagkamoot nin Diyos sa mga minasunod na pahayag:

An pagkamoot nin Diyos mayo nin kataposan.An pagkamoot nin Diyos namamatian kan mga nagtitiwala Saiya. Gustong sabihon isinasabuhay ta an Saiyang mga katugonan. An pagkamoot kan Diyos namamatian sa paagi nin pagpangadyi saka pagbasa kan libro kan Saiyang mga tataramon.An tawong nakamati kan pagkamoot nin Diyos matinabang saka namomotan man an kapwa. An tawong nakamati kan pagkamoot nin Diyos magalang saka maingat sa saiyang mga gibo.

pagkamoot kan Diyos na namatian nindo. 2. Isipon man an mga karahayan na ginibo kan mga tawong

nagmamakulog saka nagpapahiling nin pagkamoot saimo. Ibali sinda sa saimong pangadyion.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

A. Pag-adalan an ritrato.

Bistado mo an nasa ritrato? Siya si Arriza Ann Nocum. An saiyang ina Muslim pero an ama niya Kristiyanong Katoliko. Enot na namatian ni Arriza an pagkamoot nin Diyos, sa saiyang maogmang pamilya.

Naglalaom siya na sa maabot na aldaw maihiras niya man an pagkamoot kan Diyos na namamatian niya sa mga Kristyano saka Muslim sa Mindanao. Sa tabang kan mga magurang, mga amiga saka mga tawong may pusong matinabang nakapagpatindog siya nin library. Inapod niya ining KRIS Peace Library.

Ngunyan, pwera sa apat na library, may mga aki na pinapag-adal an organisasyon. An pagkamoot nin Diyos na namamatian ni Arriza iyo an naging liyabe sa pagsabot, pagkamoot, pagtabang niya sa kapwa tawo.

Bako na madali an ginibo niya pero nagtiwala siya sa Diyos na tatabangan an marhay niyang kaisipan.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

Simbagan an mga hapot:1. Gusto mo man na makaarog ki Arriza Ann?

2. Bilang sarong eskwela, pano mo ipapahiling sa kapwa na pwede kang maging instrumento kan pagkamoot nin Diyos?

3. Ihiras an simbag mo sa klase.

B. Gumibo nin sarong badge, ritrato, halipot na surat o tula para sa duwang tawong naging instrumento na mamatian mo an pagkamoot nin Diyos. Itao ini sainda.

I. Pano mailaladawan an pagkamoot nin Diyos satuya? Tapuson an mga pahayag sa ibaba sa paagi nin pagdagdag nin taramon na katanog kan nalinyahan na taramon.

1. Diyos nin pagkahirak, habo Mo po na kamim ___ ___ ___ h ___ ___ ___ k.

2. Mapagmoot saka maherakon na Diyos, Mga biyaya gikan Saimo __ __ b __ __.

3. Gabos ko po Saimo idudulot.Kaibahan po an sakuyang __ __ __ __ __ __ __ __ t.

4. Sa panahon nin kamunduan ika an sakuyang pag-asa. Gabos po makakaya kun Ika ank __ __ __ a __.

5. Maggibo nin sadiring pahayag manungod sa pagkamoot saimo kan Diyos.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

206

Sa Harong Sa Eskwelahan Sa Pakikiiba sa Kapwa

Inoomaw taka sa pagtapos mo sa leksyon na ini! Ngunyan handa ka na para sa masunod na leksyon. Ipinapangadyi ko na sana nasa puso mo na an pagkamoot nin Diyos na dai magbabago maski nuarin pa man.

II. Pano ta man ipapamati sa iba an satuyang pagkamoot sa Diyos?

Kopyahon an graphic organizer sa saimong notebook saka lagan an kada kolum nin duwang halimbawa.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

207

Leksyon 6Trayumpo Mo, Kaogmahan Ko

An tunay na amigo o amiga pirming may pagkamoot sa iba. Pano ta maipapahiling an pagkamoot sa satuyang amigo o amiga? Madya, aramon ta sa leksyon na ini.

Pag-adalan an ritrato. Nakabali ka na daw sa patiribayan siring kan mga aking nasa

ritrato na nanggana sa kompetisyon sa saindang eskwelahan?

Pano daw sinda tinabangan kan saindang mga amigo o amiga na manggana?

Nagdadalan ka nin basketbol? Siguro narumduman mo pa an kapangganahan kan koponan nin Pilipinas sa FIBA, sarong pangkinaban na kompetisyon sa basketbol. Aram mo daw na sobra an kaogmahan kan mga nagdaralan kan manggana an koponan? Huli ta sinda an nagrepresentar kan Pilipinas sa kompetisyon, halos

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

208

gabos na Pilipino nagpangadyi saka nagpahiling nin pagsuporta sainda.

Basahon an halipot na tula saka simbagan an mga hapot manungod digdi.

Pirmi siyang may nakahandang ngiritNawawara niya an kapagalan ko saka mga pasakit,Kadamay ko siya sa sakuyang pagpipiritMatyagang naggigiya, kamawotan ko makamit.

Saka uminabot na an oras nin patiribayanNakangirit siya saka sinabing “Kaya mo iyan!”Nahiling ko pa siya kan magduko saka maluhay na nagtaram Nag-alay nin pangadyion para sa sakuyaSa Diyos Ama na makapangyarihan.

Saka kan apudon na an sakuyang pangaran,Karahayan niya talagang dai mapapantayan!Halangkawon an lukso niya huli sa kaogmahan Sakuyang trayumpo, namamatian niya man.

Nagtrayumpo ako huli sa tabang mo An onra kong ini utang ko saimoKun nangyari man na nadaog akoSa panahon nin pagmundo, presinsya mo an kusog ko.

Salamat sa sarong tunay na amigo o amigaDai mapapantayan an kabootan niyaDai ko siya malilingawan, maski nuarin paBiyayaan man lugod siya nin Diyos dagdagan nin grasya.

-prs-

Simbagan an mga hapot:Kun hahapoton an puso saka pagmati mo, ano an marhay na titulo kan tula?Pano ipinahiling sa tula an pagkamoot saka pagmakulog sa amigo o amiga?Kun ika an barkada na sinasabi sa tula, ano daw an mamatian mo? Ipaliwanag an saimong simbag.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

209

Gibogon 1 1. Kun may amigo o amiga ka na nagbali sa sarong

patiribayan, pano mo ipapahiling an pagsuporta saiya? Isurat an simbag sa saimong notebook.

2. Ihiras sa kataid an saimong simbag. Ibahagi sa iyong katabi ang iyong iginuhit na sitwasyon.

Gibohon 21. Magbilog nin limang grupo. Balikan giraray an tula na

nasa Aramon Ta. Katabang an saimong kagrupo basahon an saknong na nabunot sa pa-rap na paagi. Sabayan ini nin tamang aksyon. Ipalabas kun inapod na an saindong grupo.

2. Simbagan an hapot.

Pano ta maipamati an pagkamoot sa amigo o amiga sa panahon nin saindang kaogmahan saka kamundoan?

Pag-adalan an halipot na istorya manungod sa mag-amigo.

Bistado mo si Ferdinand Blumentritt? Siya an amigo kan satuyang pambansang bayani na si Dr. Jose Rizal. Sarong beses sana sindang nagkahilingan pero an saindang pagkaamigohan naghaloy nin halos sampulong taon. Namantiner ninda ini sa paagi kan pagriribayan nin surat. Sinasabi na saro si Blumentritt sa ginibohan ni Rizal kan surat nin pamamaaram. Sobra an pagkamundo ni Blumentritt sa nangyari sa saiyang amigo.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

210

Simbagan an minasunod na hapot:1. Kun uso an pick-up line kaidtong panahon ni Rizal, ano daw

an pighahapot ninda sa lambang saro?

2. Maggibo nin sarong pick-up line manungod sa marhay na amigo o amiga. Isurat ini sa saimong notebook saka pasimbagan sa kataid.

Mga halimbawa: Saklay ka daw?Huli ta pirmi mo akong inaalalayan.Papel ka daw?Huli ta gusto kong suratan ka nin pasasalamat na ipapadara ko sa sakuyang amiga.

274

Tandaan TaAn sarong mapagkamoot na amigo o amiga pirming maaasahan. Sa panahon nin kamundoan, yaon siya para damayan ka. Pirmi siyang nakahandang magtabang sa abot kan saiyang makakaya. Dai nauuri o naaara sa saimong mga naabot.Kaogmahan niya na mahiling ka na maogma saka matrayumpo.An pagiging marhay na amigo o amiga pagpapahiling nin pagkamoot sa Diyos.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

211

Gibohon 1. Maggibo nin kard nin pasasalamat para sa saimong amigo

o amiga. Sa primerong pahina, idrowing mo siya o idukot an saiyang tunay na ritrato. Ilaag an saiyang pangaran sa itaas kaini. Sa palibot kaini isurat man an mga marhay niyang gawi-gawi.

2. Sa laog kan kard maggibo nin halipot na surat nin pagpasalamat para sa mga karahayan na ginibo niya para sa saimo.

Kumpletohan an tsart sa ibaba. Gibohon ini sa saimong notebook.

Mga Ugali nin Sarong Marhay na Amigo/Amiga

Mga Paagi kan Pagpapahiling nin

Pagmakulog o Pagkamoot sa Sarong Amigo/Amiga

1.

2.

3.

4.

5.

Inoomaw taka marhay na amigo o amiga huli ta matrayumpo mong natapos an leksyon na ini! Siguradong mas maoogma an mga kabarkada mo.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

212

Leksyon 7Manindugan Kita Para Sa Karahayan

Nakahiling ka na nin aki na inomaw saka tinawan nin onra? Ano an namatian mo? Pano kun nahiling mo na an aki kinakantyawan, pinagngingiritan saka kinukulogan? Ano man an saimong mamatian? Pag-adalan an leksyon na ini para sa paninindugan sa karahayan.

Kun hinalian mo nin balukag an manok, maibabalik mo pa daw ini? Tama ka, dai na ini maibabalik pa sa saiyang hawak maski nuarin pa. Arog man kaini an sitwasyon kun nakapagtaram kita nin makulog na tataramon sa satuyang kapwa. Iyo, pwedeng maghagad nin tawad pero an ano man na makulog na taramon na itinaram ta dai na mababawi pa. Nakulogan ta na an pagmati kan iba.

An pangangantyaw, pang-iinsulto, makulog na tataramon o pangkukulog sa kapwa mga gawi-gawi na bakong marhay saka dai dapat tugotan na mangyari. Ngani na mapangatamanan an kaligtasan, katuninongan kan lambang saro, kaipohan an paninindugan para sa rason saka karahayan.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

213

Pag-adalan an mga ritrato sa ibaba. Sabihon kun arin digdi an marhay saka bakong marhay na gibo?

Kun may nahiling ka nin kinukutya, kinakantyawan, pinagngingiritan, pinapabayaan mo sana ini o naggigibo ka nin paagi na mapundo ini? Kun nagibo mo an tama saro kang aki na may paninindugan para sa karahayan.

Dakul na paagi an pagpahiling nin paninindugan. Halimbawa, may ginibo ka daw nin desisyon na habong sunudon kan kairibanan mo, pero aram mo na iyo an tama saka matanos? Kun ipinagpados mo an kaisipan mo, may paninindugan ka para sa karahayan.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

Gibohon 1Sairisay sa minasunod an nagpapahiling nin paninindugan?

Idrowing an maogmang lalawgon kun nagpahiling nin paninindugan, mamundong lalawgon kun dai.

1. Dakul sa mga kaklase ni Edwin an nagkopyahan sa test huli ta dipisil ini. Dai nakikopya si Edwin sa mga kaklase niya. Pinagtyagaan niyang masimbag ini.

2. Nahiling mong dakul an nagkalat na ati sa palibot. Napag-urulayan kan klase nindo na maggibo nin bukas na surat para sa mga eskwela manungod sa maraot na resulta kan maati na kapalibotan.

3. Nadangog mo na pig-uurulayan kan mga kaklase mo an bagong balyong eskwela na si Eman. Pigngingiritan ninda ini huli ta may tono an pagtaram saka dai ini tataong magtaram nin Tagalog. Aram mong sala an ginigibo ninda pero dai ka sana nakiaram.

4. Dai sinasadya nabutasan mo an baso kaya napasa ini. Pag-abot ni Nanay mo, sinabi mo an nangyari saka naghagad ka nin tawad.

5. Nahiling mong pinatik kan dakulang aki an kaklase mong maluya an paghiling. Tinabangan mo an natumbang kaklase saka inibahan mo siya sa saindong paratukdo para isabi an nangyari.

Gibohon 2An pangangantyaw o pang-aapi nin kapwa sarong maraot

na gibo na dai dapat tugotan na mangyari.

1. Magpili nin sarong ritrato na nasa Aramon Ta.2. Pag-urulayan kan saindong grupo an pwedeng gibohon

ngani na maputol an mga salang gibo.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

3. Isurat an saindong mga simbag sa papel na simbagan. Pwera sa mga nasa ritrato, magtao pa nin halimbawa kan mga salang gibo na dai dapat arogon saka tugotan.

4. Ihiras an simbag sa klase.

Isipon mo. An paninindugan para sa karahayan pagpapahiling nin pagkamoot sa Diyos. Naoogma an Diyos kun nahihiling kitang nagsusunod kan Saiyang mga katugonan.

Bilang sarong aki, pwede mong ipahiling an saimong paninindugan sa karahayan sa paagi kan paggibo nin marhay saka dai pagtugot sa gibong maraot.

Gibohon1. Magbulnot nin sarong nakarolyong papel na may nakasurat

na pangaran kan saimong kaklase.2. Isipon mo kun pano ipinahiling kan nabulnot mong kaklase

an karahayan saka isurat mo ini sa sarong malinig na papel. Pwede mo man ilista an iba pang marhay na gawi-gawi o marhay na tataramon manungod saiya na sa pagtubod mo maoogma siya kun saiyang mabasa o madangog.

3. Itao mo sa nabulnot mong kaklase an papel na may surat.

Simbagan an mga hapot:Ano an namamatian mo habang itinatao mo o habang inaako mo an papel?Ano man an namatian mo pagkatapos mong basahon an surat na itinao saimo?

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

216

Tandaan TaAn paninindugan para sa karahayan, pagpapahiling

nin pagkamoot sa Diyos huli ta nangangahulugan ini nin pagsunod sa Saiyang mga katugonan. An pagpapundo o dai pagtugot sa mga maraot na gibo saro man kan paagi nin paninindugan para sa tama saka karahayan.

Kadakul nin paagi kun pano ipapahiling an paninindugan. Kun may test, dapat maging honesto. Likayan an pagtaram nin mga tataramon na nakakakulog nin boot. Nagkapirang halimbawa kaini an minasunod:

Dapat kitang manindugan sa katotoohan.Halimbawa: Dai dapat pagtugotan an ibang aki na magkopyahan.

Dapat kitang manindugan sa pagkakaparantay kan lambang saro. Halimbawa: An mga aking naghali sa ibang grupong etniko, ibang relihiyon, iba an pagtubod dai dapat pagngiritan, dulagan o apihon.

Anuman an porma nin pagkulog sa kapwa, dai dapat gibohon saka tugotan.Halimbawa: An makakulog sa boot na pagkaraw-karaw sa kapwa.

Aram mo daw na sa paagi kan mga marhay na tataramon, naaagda ta an kapwa na maggibo nin marhay? An sarong aki na may pagkamoot sa Diyos marhay man an pakikiiba sa saiyang kapwa. Dai siya nagpapakulog nin boot kan saiyang kairiba. Saro siyang halimbawa kan karahayan. Siguradong naoogma saiya an Diyos saka ibang tawo.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

217

Gibohon Manindugan kita para sa karahayan.

1. Sa giya kan paratukdo, maggibo nin “kudal” kontra sa salang pakikiiba sa kapwa tawo.

Magkua nin sarong puting papel o lumang folder. Koloran an gilid kaini. Isurat sa laog an saimong paninindugan para sa karahayan saka pag-apon kan maraot na gibo.Halimbawa: Dai ako matuyaw sa sakuyang kapwa. Idukot an ginibo sa sarong bilog na manila paper kaiba an mga ginibo kan iba pang kaklase. Ipaskil an nagibong kudal sa luwas kan klasrum ngani na mabasa man kan ibang eskwela. Maglaag nin espasyo sa manila paper na pwedeng magpirma an ibang eskwela bilang pagpahiling nin pag-uyon ninda digdi.

Halimbawa kan mga paninindugan.

1. Maggibo nin tama; maging maboot sa kapwa.2. Dai nin karapatan an siisay man na pagngiritan an ibang

tawo huli sa saindang pisikal na hitsura, relihiyon, estado sa buhay o pagkatawo.

3. Dai ka magpasaway. 4. Namomotan ko an Diyos kaya dai ko pig-aapi an sakuyang

kapwa.5. Kun may mahiling ka nin aki na pigkukulogan ipaaram tulos

sa mga nanunundan.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

218

Pag-adalan an lambang sitwasyon saka pilion an tamang simbag. Isurat an letra kan simbag sa saimong notebook.

1. Nasala an kaklase mo sa pagsabi kan sarong taramon habang pinapabasa kan saindong paratukdo. Nahiling mo na sekrito siyang pigngingiritan kan saimong kataid. Ano an gigibohon mo?

a. Sasabihan ko an nasalang kaklase na pinagngiritan siya kan kataid ko.

b. Sasawayon ko an sakuyang kataid sa paagi nin senyas saka kakaulayon ko siya pagkatapos kan klase.

c. Tataraman ko siya nin makusog ngani na maaraman kan gabos an ginibo niya.

d. Dai ako makiaram.

2. Nahiling mong nagsosolo saka dai kabali sa karawat an bago nindong kaklase.

a. Mahabo na ako ta iibahan ko na sana siya.b. Sasabihan ko siyang magduman sa library ta mayo man

siyang kaulay.c. Aagdahon ko siyang magbali sa samuyang kawat.d. Hahapoton ko an mga kairiba ko kun gusto man ninda

siyang ibali sa karawat.

3. Nahiling mo na inaanggotan saka kinukudot kan saimong amiga an nguhod niyang tugang.

a. Sasabihan ko siya na kaulayon saka dai pagkulogan an tugang niya.

b. Hahapoton ko siya kun ano an ginibo kan tugang niya.c. Sasabihan ko siya na isabi na sana sa Nanay ninda an

ginibo kan tugang niya.d. Kakaulayon ko an saiyang tugang.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

219

4. Duwang beses na pinatik kan dakula mong kaklase an pinakasadit mong kaklase. Pinagsabihan mo siya kan enot niyang gibohon ini. Naghagad siya nin tawad saka nagsabi na dai niya man ini tinuyo pero narisa mong dai man totoo an saiyang sinabi. Ngunyan inutro na naman niya.

a. Matoninong sana ako ta baka ako naman an saiyang patikon.

b. Sasabihan ko an mga kaklase ko na patikon man siya.c. Aanggotan ko an pinatik kong kaklase huli ta dai siya

nakilaban.d. Isasabi ko sa samuyang paratukdo an ginibo niya ngani

na magpundo na siya kan saiyang gibo.

5. Inaapod mo nin baoo an barkada mo huli ta naluluhayan ka kan saiyang paghiro. Maski binansagan mo siya, sige pa man giraray an pakikiiba niya saimo. Aram mong nakukulogan an boot niya. Sarong aldaw, nadangog mo na inaapod na man siya kan mga kaklase mo nin baoo.

a. Tutuyawon ko sinda saka tataraman na ako sana an pwedeng mag-apod saiya kaidto huli ta magkabarkada kami.

b. Papundohon ko sinda saka ipapahiling ko sainda an paghagad ko nin tawad sa kabarkada ko huli kan sala kong gibo.

c. Aagyaton ko sinda nin iwal ngani na mahiling kan barkada ko na handa ko siyang ipaglaban.

d. Makikibali man ako sa pangangantyaw sa barkada ko.

Inoomaw taka giraray huli ta natapos mo nin matrayumpo an leksyon na ini. Ipadagos mo an pagiging marhay saimong mga barkada ta kaoogmahan ka nin Diyos.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

220

Leksyon 8Pagkamoot kan Diyos

Ihinihiras Ko Sa Sakuyang Kapwa

Ano an namamatian mo kun nakakahiling ka nin mga nagtitios, mga napupungaw, o mga tawong nasasakitan? Namamatian mo man daw an saindang kamugtakan? Gusto mo man daw sindang tabangan? Ipinapangadyi mo man daw sinda?

Natural sa satuya an pagkamoot sa kapwa huli ta kita nilalang kan Diyos na pano nin pagkamoot para sa mga kapwa ta nilalang.

Sa panong paagi mo ipinapahiling an pagkamoot mo sa Diyos? Gurano man kasadit o kadakula, siguradong naoogma an Diyos na mahiling kita na namomoot sa satuyang kapwa. Tunay ining tanda kan pagkamoot ta sa Saiya.

May ipapabisto ako saimo. Bisto mo an aking nasa ritrato? Siya si Kesz Valdez.

May sasabihon siya saimo: Marhay na aldaw kaamiga/kaamigo! Ako si Kesz, trese anyos. Dati akong nakaistar sa tambakan nin basura. Para mabuhay, naghahalungkat ako nin mga basurang pwede pang ipabakal. Nagpapalimos man ako sa saudan. Sa sementeryo o kaya sa hampang kan convenience store ako pirming nagtuturog. Kan limang anyos pa sana ako, nagkaigwa ako nin malalang lugad huli sa pagkasulo. Nahiling ako ni Kuya Bonn na binibisto ko nin ama ngunyan saka

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

221

ni Kuya Efren. Nilinigan ninda an mga lugad ko. Inataman ninda ako. Namatian kong padangat ninda ako.

Puon kaidto, nag-iiba na ako ki Kuya Efren sa saiyang eskwela sa kariton. Tinatabangan ko an mga aki na likayan an saindang salud. Kan ako syete anyos na, naisip kong bilogon an C3 o Championing Community Children sa tabang kan sakuyang mga kaamigo/kaamiga. Nagpapabakal kami nin mga kandila para makatipon nin pondo para matabangan an mga aki sa tinampo.

Nagtutubod ako na kaya tang pagayonon an kinaban. Maogma ako sa ginigibo ko. Nagtutubod ako na arog ko, kaya tang tabangan saka padangaton an satuyang kapwa.

Simbagan an mga kahapotan sa saimong notebook.1. Siisay si Kesz Valdez?

2. Pano niya ipinahiling an saiyang pagpadangat/pagkamoot sa kapwa?

3. Anong mga departamento kan gobyerno an aram mong nagtatabang sa mga aki sa tinampo?

4. Sa saimong paghuna, ano an posibleng mangyari sa mga aki na naglalayaw-layaw sa tinampo kun mayong maataman saka matabang sainda?

5. Kun ika si Kesz, pano mo tatabangan an mga aking ini?

Gibohon 1 (Indibidwal na Gibohon) Siisay o ano an gusto mong ipangadyi? Magsurat nin sarong

halipot na pangadyion manungod sa sainda. Isurat ini sa sadiring papel.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

222

Gibohon 2 (Panggrupong gibohon)Katabang an saimong grupo, gibohan nin aksyon an tula.

Maghanda sa pagpahiling kaini sa klase. Ipaliwanag an mensahe kan tula sa sarong pangungusap.

Dakilang Diyos, mapinadangat na AmaDawa sain kami darahonAn Saimong pagkamoot saimong pabalonGiya saka handigan, ano man na panahon.

Pinamati samuya, pagkamoot na hararomPagkamoot mo, dai kayang sukulonKaya kapwa ko pirmi man papadangatonKapalibotan na biyaya, samuyang papakarhayon.

-prs-

Gibohon 11. Hilingon na marhay an saimong sadiri. Mag atid-atid kun

gurano mo ipinapahiling an pagkamoot mo sa saimong kapwa. Simbagon nin honesto an tseklist. Lagan nin tsek an kolum na tugma sa saimong simbag gamit an batayan sa ibaba. Gibohon ini sa saimong notebook.

3 – Pirmi kong ginigibo2 – Minsan ko sanang ginigibo1 – Dai ko ginigibo

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

223

Mga Paagi nin Pagpapahiling nin pagkamoot sa kapwa

1 2 3

1. Tinatabangan ko an sakuyang kaklase kun nahiling kong may dara siyang magabat.

2. Pirmi akong nakahuyom sa gabos. Marhay akong makiiba sa kapwa.

3. Kun nadangog o nahiling ko an sakuyang kaklase na may nginingiritan o kinakantyawan na iba huli sa saindang itsura, pagtaram o hiro-hiro, siya sinasaway ko.

4. Kun nakabarita ako na may mga nabiktima kan kalamidad, ipinapangadyi ko sinda na direktang matabangan.

5. Nagbabali ako sa mga proyekto na nagtatabang sa iba o sa kapalibotan.

(Hal. Paglilinig nin palibot, pagtatao nin tabang sa mga nadanyaran)

2. Gigiyahan ka kan saindong paratukdo para makua mo an tamang iskor sa ginibo mong aktibidad. Pagkatapos mong simbagan an tseklist, kwentahon an puntos na nakua mo. Bilangon kun pira an sinimbagan mo nin 1. i-multiply nin 1. Arog man an gibohon sa iba pang numero.

Pagkatapos sagutin ang tseklist, tuusin ang puntos na nakuha mo. Bilangin kung ilan ang sinagutan mo ng 1. I-multiply ito sa 1. Ganun din ang gawin sa iba pang bilang.

Halimbawa:

2 an may simbag na 1 kaya 1 X 2 = 22 an may simbag na 2 kaya 2 X 2 = 43 an may simbag na 2 kaya 3 X 2 = 6

Sumahon an gabos na puntos (2 + 4 + 6 = 12) saka aramon an kahulugan kaini.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

11-15 Matibay ka! Ipinapahiling kan pagkamoot mo sa kapwa na padangat mo an Diyos.

6-10 May pagmamakulog ka sa saimong kapwa alagad dapat mo pang pakusogon ini.

1-5 Paghinguwahon pang lalong mapakusog an pagmakulog sa saimong kapwa.

Tandaan TaNatural satuya an pagkamoot sa kapwa huli ta nilalang

kita kan Diyos na mamomoton.

Naipapahiling ta an pagkamoot sa Diyos sa aro-aldaw na pakikiiba ta sa satuyang kapwa.

Maghagad kita nin tabang sa Diyos na maipamati ta an tunay na pagkamoot sa kapwa. Siya an matao satuya nin kusog para ini magibo.

Padangat kita kan Diyos kaya tinawan niya kita nin kakayahan na magpadangat saka maeksperyensya an kaogmahan na naidadara kaini sa satuyang pagmati.

Aram mo daw na kaya mong maging arog ni Kesz? Sa paggiya kan saimong paratukdo, maging parte kan sarong proyektong makakatabang sa saimong kapwa arog kan nasa ibaba:

Titulo kan Proyekto: Regalo nin Pag-asa Para sa Kahubenan

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

Katoyuhan: Makapagtao nin kaogmahan sa mga aking nasa tinampo o kinukupkop kan gobyerno arog kan DSWD o kaya simbahan, sa paagi nin pagtao nin mga kawatan, tsinelas o mga bulong o ano man na gamit sa pagpakarhay kan salud na kokolektahon hali sa mga matinabang.

Mga Dapat Gibohon o Ihanda:

Sa tabang kan saindong paratukdo, magibo kamo nin surat para makahagad nin donasyon arog kan mga libro na dai mo na binabasa, lumang kawatan saka bado sa ibang mga aki o saindang magurang para maidagdag sa mga nakolekta hali sa saindong klase.Magtatakda kamo nin aldaw kun sain kamo mapadara saka mabisita sa kada klase para kuanon an saindang mga donasyon na ilalaag sa sarong dakulang kahon na garo regalo. Itatao an mga nakolektang kawatan saka mga gamit sa sarong organisasyon na nag-aataman sa mga aking nasa tinampo, may mga helang, o ulila.

Pagkatapos gibohon an proyekto, isurat sa notebook an namatian mo habang piggigibo an proyekto. Pwede mo man ining idrowing kun gusto mo.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

226

Pano mo maipapahiling an pagkamoot sa kapwa sa mga minasunod na sitwasyon? Isurat an saimong gigibohon o sasabihon sa notebook.

1. Nadangog mo an saimong mga kakawat na pinagngingiritan an aki na nag-agi sa kahampang nindo huli ta nadapla siya.

2. Nadalan mo sa telebisyon o nadangog sa radyo na kadakul nadanyaran nin bagyo sa saindong probinsya.

3. Naghihibi an kaklase mo huli ta nawalat niya sa harong ninda an saiyang libro.

4. Mabali sa sarong patiribayan sa eskwelahan an saimong mga kaklase.

5. Nahiling mo an saimong paratukdo na kadakul darang gamit mantang pasiring sa klase nindo.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

227

Leksyon 9Biyayang Itinao Kan Diyos, Pangangatamanan Ko

“Diyos na mamoton, burabod nin pagpapala, kami po nangangalas sa regalo Mong biyaya sa samuya. Pano nin pasasalamat an samuyang mga puso kada beses na mapagmasdan an kagayonan kan kinaban na itinao mo para sa samuya. Tabangan Mo po kami na maging malikay na tagapangataman kan mga biyayang ini. Nin huli ta an pagpadangat kan kapalibotan saka mga natural na yaman saro man na tanda kan samuyang pagkamoot sa Saimo. Enot Mo kaming namotan kaya nagigibo mi man na mamotan an samuyang kapwa saka an iba Mo pang nilalang.”

-prs-

Nakaresibi ka na man nin regalo? Siisay an nagtao kaini sa saimo? Tano ta tinawan ka niya? Pano mo ini tinatawan importansya? Sa leksyon na ini mas maiintindihan mo an importansya kan kapalibotan saka maisasaboot mo an pagtao nin importansya sa manlain-lain na nilalang kan Diyos.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

228

An kapalibotan biyaya o regalo kan Diyos sa satuya kaya dapat ta ining pangatamanan. Ano an saimong mamamatian kun an regalong itinao mo dai tinatawan ninimportansya o iniingatan kan tinawan mo?

Himation mo an sirang kan saldang, an huyop nin duros. Dangugon mo an huni kan mga gamgam. Hilingon mo an mga sira na manlain-lain an korte saka kolor na magaya-gayang naglalangoy sa mga kadagatan. Hilingon mo an mga kabukidan na pano-pano nin mga kahoy. An gabos na mga ini, nagpapatunay kan dai masusukol na pagkamoot kan Diyos sa satuya. Boot niyang maging sagana saka matuninong an satuyang pagbuhay o pag-istar digdi sa kinaban.

Pano mo pinangangatamanan an mga biyayang itinao kan satuyang Diyos?

Gibohon 1 (Indibidwal na Gibohon)Sa pag-agi kan panahon, dikit-dikit na nagbabago an

satuyang dating magayagayang kapalibotan. An salang paggamit saka pag-aabuso sa satuyang mga natural na yaman nakakadara nin grabeng problema sa satuyang kapalibotan. Gurano ka kamuklat sa mga problemang ini?

Sabihon kun anong problemang pangkapalibotan an ipinapahiling kan kada ritrato. Isurat an simbag sa notebook.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

229

1. Pagkagadan kan mga sira huli sa pagkahilo kan maating tubig o kawaran nin oxygen na kaipohan ninda.

2. Pagkaubos nin mga puon nin kahoy sa kabukidan huli sa bawal na pagtotroso o pagkakaingin kan mga tawo.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

230

3. Pagbaha resulta nin daing pundong uran o pag-abot kan makukusog na bagyo huli sa pagbabago nin klima sa mundo.

4. Pagkagadan nin mga salog o sapa huli sa daing pundong pag-aapon nin basura sa mga katubigan.

la niña climate changeglobal warming el niño deforestationillegal logging oil spill water pollution

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

231

Simbagan an mga hapot:Manungod sain an mga ritrato?Ano an mga kadahilanan kan mga problemang ini?Ano an posibleng mangyari kun magpapadagos an arog kaining kamugtakan kan satuyang kapalibotan?Ano an saimong magiginibo para mapangatamanan an satuyang mga natural na yaman sa kapalibotan?

Gibohon 2 (Gibohon na panggrupo)1. Magpili nin sarong problema sa kapalibotan.2. Pag-urulayan ini segun sa dahilan o resulta.3. Magsuhestyon nin mga solusyon kun pano mareresolberan

an problema.

Simbagan an mga kahapotan sa ibaba.Manungod sain an mga problemang pangkalikasan?Ano an mga rason kan mga problemang ini?Ano an pwedeng mangyari kun magpadagos an arog kaining sitwasyon kan satuyang kapalibotan?Ano an magiginibo mo ngani na mapangatamanan an satuyang kalikasan?

Ireport an saindong simbag gamit an graphic organizer.

Problema

Kawsa

Epekto

Solusyon

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

232

padagos na nagdadakul saka delikadong maging dahilan kan pagkagadan kan gabos na yamang-dagat saka hayop na makukua duman.

An gamgam na albatross na nasa ritrato nakua sa baybayon harani sa Kadagatang Pasipiko. An gamgam na ini, arog satuya, nilalang saka padangat kan Diyos. Huli sa kapabayaan kan tawo, an iba pang nilalang, tinanom saka hayop delikadong maubos saka mawara.

Atid-atidon an saimong sadiri.

Pano mo ipapahiling an saimong pagmakulog sa mga biyayang itinao kan Diyos?

Simbagan nin honesto an tseklist sa ibaba. Lagan nin tsek an kolum na nagtutugma sa saimong simbag gamit an minasunod na batayan. Gibohon ini sa saimong notebook.

3 – Pirmi kong ginigibo2 – Paminsan-minsan kong ginigibo1 – Bihira kong gibohon

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

233

Mga Paagi nin Pagpapahiling nin pagmakulog sa kapalibotan

1 2 3

1. Kun nagkakan ako nin dulsi saka mayo akong mahiling na basurahan, itinatago ko muna an patos kaini sa sakuyang bag. Dai ko basta-basta inaapon an patos kun sain-sain.

2. Kun kami nagduman sa dagat o sain man na pasyaran, tinitipon ko an sakuyang basura sa sarong laganan saka ko iaapon sa basurahan. Dai ako nagkakalat.

3. Kun may mahiling akong ido o ano man na hayop, pinapabayaan ko sana sinda. Dai ko sinda dinadaklag o kinukulugan.

4. Kun an samuyang grupo an natukahan na maglinig kan klasrum, mahigos saka maogma kong inuutob an sakuyang obligasyon.

5. Pinapagirumdon ko an sakuyang tugang, kaklase, kaamigo/kaamiga, na iapon an saindang basura sa tamang laagan.

Pakatapos simbagan an tseklist, kwentahon an puntos na nakua mo. Bilangon kun pira an sinimbagan mo nin 1 saka i-multiply ini sa 1. Arog man kani an gibohon sa iba pang numero.

Halimbawa:

2 an bilang nin tsek sa kolum 1 kaya 1 X 2 = 2

2 an bilang nin tsek sa kolum 2 kaya 2 X 2 = 4

2 an bilang nin tsek sa kolum 3 kaya 3 X 2 = 6

Sumahon an gabos na puntos (2 + 4 + 6 = 12) saka aramon an kahulugan kani.

1-15 - Matibay! An pagmakulog mo sa kapalibotan nagpapahiling nin pagkamoot mo sa Diyos.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

Tandaan TaAn satuyang natural na yaman-kadagaan, katubigan,

mga hayop saka tinanom mga regalong biyaya satuya kan Diyos. Padangat kita kan Diyos kaya sa paagi kan mga biyayang ini, boot niyang maging masagana saka magaya-gaya an pagbuhay ta gabos sa kinaban.

Dakul sa mga problemang pangkapalibotan na naeeksperyensya ta ngunyan resulta man sana kanpag-abuso kan mga tawo. Oras na para makanood an mga tawo na tawan importansya an satuyang kapalibotan para maiwasan na an mga katibaadan na nangyayari.

Kaya bilang aki na tagapangataman kan satuyang kapalibotan, agdahon mo an mga arog mong aki na magtanom sa saindang natad o eskwelahan saka makanood na magmasid sa kapalibotan para mas mabantayan an biyayang natural na yaman na hali sa Diyos.

Isipon mo na maipapahiling ta an satuyang pasasalamat saka pagkamoot sa Diyos sa paagi nin paglilikay saka pangangataman sa satuyang kapalibotan.

6 –10 - May pagmamakulog ka alagad dai sapat. Dapat ugalion an pagmamakulog sa kapalibotan huli ta ini biyaya satuya kan Diyos.

1 –5 - Nakakapungaw huli ta bako ini an dapat mong ugalion. Dai mo na paghalaton na an saimong kawaran nin pagmakulog an magresulta nin katibaadan sa sadiri saka sa iba. Hinguwahon na magbago.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

Sunudon an minasunod na direksyon para sa gibohon.

1. Sa sarong malinig na papel o lumang folder, katabang an saimong grupo, magsurat kamo nin tolong lakdang na gigibohon nindo para maipahiling an pangangataman saka pag-iingat sa kapalibotan.

2. Ilaag an saindong mga pangaran sa ibaba kan listahan saka pirmahan nindo ini.

3. Ipaskil an mga ini sa sarong parte kan saindong klasrum. 4. Kada Lunes, lagan nin maogmang lalawgon an listahan

kun nareyalisar nindo an mga ini. An may pinakadakul na maogmang lalawgon na nailaag o naidrowing pagkatapos kan taon an mga ikokonsiderar na bayani nin kapalibotan.

5. Pwedeng gamiton an tsart sa ibaba bilang giya sa gigibohon. Mag-isip man nin iba pang paagi para sa pagsurat nin iba pang mga gibohon.

Kami an kapinunan!

Porsch

Ces Edna

Matabang kami sa paglinig nin klasrum sa aro-aldaw.

Iaapon mi an mga basura sa tamang apunan.

Babaribihon mi an mga tinanom sa atubangan kan samuyang klasrum.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

236

Ano an dapat mong gibohon sa minasunod na sitwasyon? Isurat an saimong simbag sa notebook.

1. Pagkagadan kan mga sira sa kadagatan. 2. Berdeng kapalibotan.3. Makusog na pagbaha hatod kan bagyong Yolanda.4. Padagos na pagdakul kan basura na iwinawarak kan mga

tawo.5. Dikit na sanang mga kahoy sa kadlagan.

Inoomaw taka matibay na eskwela! Ngunyan natapos mo na an gabos na leksyon sa ikaapat na markahan, linalaoman na maisasabuhay mo an gabos na kaaraman na saimong nanudan sa bilog na taon. Sana magserbi kang sarong magayon na halimbawa sa saimong kapwa. Mabuhay ka!

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.