Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
SAĞLIK
MEVZUATI
VE
HEMŞİRELİK
K
HAFTA
6
SAĞLIK BAKANLIĞI TEŞKİLATINDA
HEMŞİRELİK
HEDEFLER
Bu üniteyi çalıĢtıktan sonra;
Sağlık Bakanlığı’nın yapısını, görevlerini bilecek ve Sağlık
Bakanlığı yönetim yapısı içinde hemĢirelik mesleğinin
yerini öğrenmiĢ olacaksınız.
Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu ile hizmet sunumuna
getirilen yenilikleri ve hemĢirelik mesleğini etkileyen
yönleri öğrenmiĢ olacaksınız.
İÇİNDEKİLER
Sağlık Bakanlığının TeĢkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
Hükmünde Kararname
Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu
2
SAĞLIK BAKANLIĞININ TEġKĠLAT VE GÖREVLERĠ HAKKINDA
KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME
Osmanlı Ġmparatorluğu’nun son dönemlerinde ĠçiĢleri Bakanlığı’na bağlı bir genel
müdürlük tarafından yürütülen sağlık hizmetleri 1920 yılında bakanlık düzeyinde
örgütlenmiĢtir. Ancak bakanlığın organizasyon yapısı ve görevleri yasal olarak 1983
tarihinde yayınlanan 181 sayılı “Sağlık Bakanlığının TeĢkilat Ve Görevleri Hakkında
Kanun Hükmünde Kararname” ile düzenlenmiĢtir. Bu kararname, “herkesin
hayatının beden ve ruh sağlığı içinde devamını sağlamak, ülkenin sağlık Ģartlarını
düzeltmek, bireylerin ve toplumun sağlığına zarar veren etkenlerle mücadele etmek ve
halka sağlık hizmetlerini ulaĢtırmak, sağlık kuruluĢlarını tek elden planlayıp hizmet
vermelerini sağlamak” için Sağlık Bakanlığı’nın kurulması ve görevlerinin düzenlenmesi
amacıyla çıkarılmıĢtır.
Kararnamede Sağlık Bakanlığı’nın görevleri Ģu Ģekilde sıralanmıĢtır:
a) Herkesin hayatını bedenen, ruhen ve sosyal yönden tam bir iyilik hali içinde
sürdürmesini sağlamak için birey ve toplum sağlığını korumak ve bu amaçla
ülkeyi kapsayan plan ve programlar yapmak, uygulamak ve uygulatmak, her
türlü tedbiri almak, gerekli teĢkilatı kurmak ve kurdurmak,
b) BulaĢıcı, salgın ve sosyal hastalıklarla savaĢarak koruyucu, tedavi edici
hekimlik ve rehabilitasyon hizmetlerini yapmak,
c) Ana ve çocuk sağlığının korunması ve aile planlaması hizmetlerini yapmak,
d) Gerekli aĢı, serum, kan ürünleri ve ilaçların üretimini yapmak, yaptırmak ve
gerekirse ithalini sağlamak,
e) Kanser, verem ve sıtma ile savaĢ hizmetlerini yürütmek ve bu alanda hizmet
veren kurum ve kuruluĢların çalıĢmalarının koordinasyonunu ve denetimini
sağlamak,
f) Bu görevlerin yerine getirilmesi için gerekli tesisleri kurmak ve iĢletmek,
g) Meslek personelini yetiĢtirmek,
h) Ġlaç, uyuĢturucu ve psikotrop maddelerin üretim ve tüketimini her safhada
kontrol etmek ve denetlemek; farmasötik ve tıbbi madde vb. üreten yerlerin,
dağıtım yerlerinin açılıĢ ve çalıĢmalarını esaslara bağlamak, denetlemek,
3
i) ı) Temel sorumluluk Sağlık Bakanlığına ait olmak üzere Tarım Orman ve
KöyiĢleri Bakanlığı ve mahalli yönetimlerle iĢbirliği yaparak gıda maddelerinin
ve bunları üreten yerlerin sağlık açısından kontrol hizmetlerini yürütmek,
j) Mahalli yönetimlerle ilgili diğer kuruluĢlarla iĢbirliği yaparak çevre sağlığını
ilgilendiren önlemleri almak ve aldırmak,
k) BulaĢıcı, salgın insan hastalıklarına karĢı kara sınır kapıları, deniz ve hava
limanlarında koruyucu sağlık tedbirlerini almak,
l) Sağlık hizmetleriyle ilgili olarak milletlerarası ve yurt içindeki kurum ve
kuruluĢlarla iĢbirliğinde bulunmak. ( Madde 2)
4
Kaynak:http://www.saglik.gov.tr/TR/Genel/DosyaGoster.aspx?BELGEANAH=47531&DIL=1&DOSYAISIM=gorev_dagilimi_tr_yeni.pdf
5
Kaynak: http://www.saglik.gov.tr/TR/Dosyalar/teskilat/tasra_files/slide0001.htm
Sağlık Bakanlığı, kendisine bağlı yataklı ve yataksız sağlık kuruluĢlarının
yapımı, iĢletilmesi, personel ihtiyacının giderilmesi, hizmetlerin planlanması ve
denetimi gibi iĢleri ya doğrudan merkezden ya da taĢra teĢkilatı aracılığı ile
yürütür. Diğer kurum, kuruluĢ ya da kiĢilere bağlı olan sağlık kuruluĢlarının
kurulması ve iĢletilmesinde de standartları belirleme ve denetim yetkilerine
sahiptir.
Sağlık Bakanı, Bakanlık kuruluĢunun en üst amiridir ve Bakanlık hizmetlerini
mevzuata, hükümetin genel siyasetine, milli güvenlik siyasetine, kalkınma
planlarına ve yıllık programlara uygun olarak yürütmekle ve Bakanlığın faaliyet
alanına giren konularda diğer bakanlıklarla iĢbirliği ve koordinasyonu sağlamakla
görevlidir ve BaĢbakana karĢı sorumludur (Madde 5)
MüsteĢar, Bakanın yardımcısı olup, Bakanlık hizmetlerini Bakan adına ve
onun emirlerine göre, Bakanlığın amaç ve politikalarına, kalkınma planlarına ve
yıllık programlara, mevzuat hükümlerine uygun olarak düzenler ve yürütür.
Bakanlık TeftiĢ Kurulu hariç Bakanlığın tüm birim ve kuruluĢlarına gereken
emirleri verir ve bunların uygulanmasını gözetir ve sağlar (Madde 6). Bakanlıkta
ana hizmet birimleri ve danıĢma ve yardımcı birimlerin yönetim ve
koordinasyonunda müsteĢara yardımcı olmak üzere üç MüsteĢar Yardımcısı
görevlendirilebilir (Madde 7).
Sağlık Bakanlığındaki ana hizmet birimleri Ģu Ģekilde sıralanmıĢtır:
a) Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, b) Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü, c) Ġlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü, d) Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğü, e) Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü. f) Sıtma SavaĢı Dairesi BaĢkanlığı,
SAĞLIK BAKANLIĞI TEġKĠLATINDA HEMġĠRELĠK
Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi
g) Verem SavaĢı Dairesi BaĢkanlığı, h) Kanserle SavaĢ Dairesi BaĢkanlığı (Madde 8)
BURADA HEMġĠRELERĠN YOĞUN OLARAK ÇALIġTIKLARI HĠZMETLER
DĠKKATE ALINARAK BAZI BĠRĠMLERĠN GÖREV YETKĠ VE
SORUMLULUKLARI ĠNCELENECEKTĠR.
Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü: Birinci basamak sağlık hizmetleri
veren sağlık kuruluĢlarının iĢletilmesi ile koruyucu sağlık hizmetlerinin
yürütülmesinden sorumludur. Bu hizmetler arasında sağlık ocaklarının ve sağlık
evlerinin kurulup çalıĢtırılmaları, çevre sağlığı hizmetleri, gıda kontrolü, bulaĢıcı
hastalıkların kontrolü sayılabilir ( Madde 9).
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü: Bakanlığa bağlı yataklı tedavi kurumları
açmak, takip etmek, kan ve kan ürünlerini sağlamak, kan merkezleri açmak, özel
hastanelerin açılmasına ruhsat vermek ve denetlemek gibi görevleri vardır (
Madde 10).
Bakanlığın en önemli görevlerinden biri olan “ bireylerin fiziksel, ruhsal ve
sosyal yönden tam bir iyilik halinde olması”nın sağlanması için verilen her türlü
koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerinin yürütülmesinde hemĢireler
vazgeçilmez sağlık meslek üyesidir. Bu meslek üyelerini temsilen Tedavi
Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde 1986 yılında HemĢirelik Hizmetleri
Daire BaĢkanlığı kurulmuĢtur. HemĢirelik Hizmetleri Daire BaĢkanlığı 3 Ģubeden
( Hizmetiçi Eğitim ġubesi, Program GeliĢtirme ġubesi ve Koordinasyon ve
Değerlendirme ġubesi) oluĢmaktadır. Bu Ģubeler hemĢirelikte sertifika
programları, hizmetiçi eğitim programları düzenlemek, bilimsel faaliyetleri
duyurmak, hemĢirelikle ilgili mevzuat çalıĢmaları yapmak, hemĢirelik
personelinin sorunları, Ģikayetleri ile ilgilenmek, hemĢirelikle ilgili ulusal ve
uluslar arası toplantılara katılmak, hemĢirelikle ilgili araĢtırma programları ve
SAĞLIK BAKANLIĞI TEġKĠLATINDA HEMġĠRELĠK
Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi
oryantasyon programları geliĢtirmek, hemĢirelik bakım standartlarını artırmak vb.
görevleri yerine getirirler.
Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğü: Sağlık insan gücü plânlaması yapmak,
ihtiyaca uygun insan gücü yetiĢtirilmesi için ilgili kurum ve kuruluĢlarla iĢbirliği
yapmak, personel eğitim plânını hazırlamak, eğitim programlarını düzenlemek,
uygulamak veya uygulanmasını sağlamak ve koordine etmek; halkın sağlık
bilincinin geliĢtirilmesi amacıyla eğitim programları hazırlamak, yürütmek ve
koordine etmek; ilgili kuruluĢlarla iĢbirliği yaparak sağlık mesleklerinin
standartlarını belirlemek gibi görevleri vardır. (Madde 12)
Bakanlık, görevleri arasında sayılan “meslek personelini yetiĢtirmek” için
1946-1996 yılları arasında çeĢitli kurslarla ya da lise düzeyinde hemĢirelik
eğitimi veren Sağlık Meslek Liseleri aracılığıyla hemĢirelik eğitimi vermiĢtir.
Ancak 1996 yılında Sağlık Meslek Liseleri Sağlık Yüksekokullarına
dönüĢtürülmek üzere YÖK’e devredilmiĢ ve hemĢirelik eğitiminin lisans
düzeyinde verilmesi kararlaĢtırılmıĢtır. 1985-1996 yılları arasında hemĢirelikte
ön lisans eğitimi veren Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulları da hemĢirelik
eğitiminin lisans düzeyinde verilmeye baĢlamasından sonra öğrenci alımını
durdurmuĢtur. Bakanlık 2001 yılında tekrar lise düzeyinde hemĢirelik eğitimi
vermeye baĢlasa da 2007 yılında HemĢirelik Kanununda yapılan değiĢikliklerle
birlikte hemĢirelik eğitiminin en az lisans düzeyinde olmasına hükmedilmiĢtir.
Ancak aynı kanuna eklenen geçici bir madde ile sağlık meslek liselerine 5 yıl
daha öğrenci alınmasına karar verilmiĢtir. Yabancı ülkelerde de hemĢirelik
eğitimi en az lisans düzeyinde verilmekte olup ülkemizde de hemĢirelik mesleği
açısından olmasını arzuladığımız eğitim düzeyidir.
Personel Genel Müdürlüğü: Bakanlığın insan gücü planlaması ve personel
politikasıyla ilgili çalıĢmaları yapmak, personel sisteminin geliĢtirilmesiyle ilgili
tekliflerde bulunmak; Bakanlık personelinin atama, özlük ve emeklilik iĢleriyle ilgili
iĢleri yapmak; sağlık ve yardımcı sağlık personelinin diplomalarının onay
SAĞLIK BAKANLIĞI TEġKĠLATINDA HEMġĠRELĠK
Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi
iĢlemlerini yapmak, kayıtlarını tutmak ve bunlarla ilgili iĢleri izlemek gibi görevleri
de vardır. ( Madde 24 )
HemĢirelerin çalıĢacakları illere atanması, hangi yasal düzenlemelere göre
çalıĢtırılacakları (657, 4/B, 4/C gibi), özlük iĢleri ile yeni mezun hemĢirelerin
diplomalarının onaylanması gibi iĢlemler bu birim tarafından yapılmaktadır.
Yüksek Sağlık ġurası: Sağlık Bakanlığının sürekli kurulu olup 11 üyeden
oluĢmaktadır. ġura üyeleri Sağlık Bakanınca ülkede sağlık hizmetleri veya
eserleri ile tanınmıĢ kiĢiler arasından 1 yıllığına seçilir. Yüksek Sağlık ġurası
yılda en az bir kere toplanır. Bakanlık gerekli gördüğü durumlarda ġura'yı
toplantıya çağırabilir. Kurul sağlık politikaları ve çıkartılması düĢünülen tüzük ve
yönetmeliklerle ilgili olarak bakana danıĢmanlık yapar. Ayrıca sağlık personelinin
mesleklerini uygularken yaptıkları iddia edilen ve yargıya intikal etmiĢ olan
olayları inceler ( meslek hataları vb.) ve sağlık personelinin hata payını belirler.
Bu konuda yargı organlarına danıĢmanlık yapar. (Madde 31)
Yüksek Sağlık ġurası hemĢirelik meslek üyelerinin yaptıkları hatalar, vb.
olaylar da incelemekle birlikte bu kurul üyeleri arasında hemĢirelik mesleğini
temsil eden bir hemĢire üye yer almamaktadır.
SAĞLIK HĠZMETLERĠ TEMEL KANUNU
1987’de yürürlüğe giren 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu Milli
Savunma Bakanlığı Hastaneleri dıĢındaki diğer tüm özel ve kamu kurum ve
kuruluĢlarında verilen sağlık hizmetleriyle ilgili temel esasları düzenlemek
amacıyla çıkarılmıĢtır.
Kanuna göre;
a) Sağlık kurum ve kuruluĢları yurt genelinde eĢit, kaliteli ve verimli hizmet
sunacak Ģekilde Sağlık Bakanlığınca planlanır, koordine edilir, mali yönden
desteklenir ve geliĢtirilir.
SAĞLIK BAKANLIĞI TEġKĠLATINDA HEMġĠRELĠK
Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi
b) Koruyucu sağlık hizmetlerine öncelik verilmek suretiyle kamu ve özel bütün
sağlık kurum ve kuruluĢlarının kurulması ve iĢletilmesinde kaynak israfı ve atıl
kapasiteye yol açılmaksızın gerektiğinde hizmet satın alınarak kaliteli hizmet arzı
ve verimliliği esas alınır.
c) Bütün sağlık kurum ve kuruluĢları ile sağlık personelinin ülke genelinde
dengeli dağılımı ve yaygınlaĢtırılması esastır. Sağlık kurum ve kuruluĢlarının
kurulması ve işletilmesi bu esas içerisinde Sağlık Bakanlığınca düzenlenir.
Gerek görüldüğünde özel sağlık kuruluĢlarının her türlü ücret tarifeleri Sağlık
Bakanlığınca onaylanır. Kamu kurum ve kuruluĢlarına ait sağlık kuruluĢları veya
sağlık iĢletmelerinde verilen her türlü hizmetin fiyatları Sağlık Bakanlığınca
belirlenir ve ilan edilir.
d) Kurulacak eğitim, denetim, değerlendirme ve oto kontrol sistemi ile sağlık
kuruluĢlarının belirlenen standart ve esaslar içinde hizmet vermesi sağlanır.
e) Herkesin sağlık durumunu takip edebilmek için gerekli kayıt ve bildirim
sistemi kurulur.
f) Sağlık Bakanlığı; sağlık ve yardımcı sağlık personelinin yurt düzeyinde
dengeli dağılımını sağlamak üzere istihdam planlaması yapar, ülke ihtiyacına
uygun nitelikli sağlık personeli yetiĢtirilmesi amacıyla hizmet önce ya da kamu
kuruluĢlarında mesleklerini icra eden sağlık ve yardımcı sağlık personeline
hizmet içi eğitim yaptırır.
g) Sağlık hizmetlerinin yurt çapında istenilen seviyeye ulaĢtırılması amacıyla;
bakanlıklar seviyesinden en uçtaki hizmet birimine kadar kamu ve özel sağlık
kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları arasında
koordinasyon ve işbirliği yapılır.
h) VatandaĢların hastalıklardan korunma, sağlıklı çevre, beslenme, ana çocuk
sağlığı ve aile planlaması ve benzeri konularda eğitilmeleri ve takipleri bütün
kamu kuruluĢlarının sorumluluğu, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluĢları,
özel ve gönüllü kuruluĢların iĢbirliği içerisinde gerçekleĢtirilir.
ı) Koruyucu, teĢhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde kullanılan ilaç, aĢı,
serum ve benzeri biyolojik maddelerin üretiminin ve kalitesinin teĢvik ve teminini
SAĞLIK BAKANLIĞI TEġKĠLATINDA HEMġĠRELĠK
Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi
sağlamak, özel mevzuata göre ruhsatlandırma, izin ve fiyat verme iĢlerini
yürütmek.
k) Özürlü çocuk doğumlarının önlenmesi için, gebelik öncesi ve gebelik
döneminde tıbbi ve eğitsel çalıĢmalar yapılır. Yeni doğan bebeklerin
metabolizma hastalıkları için gerekli olan testlerden geçirilerek risk taĢıyanların
belirlenmesine iliĢkin önlemler alınır.
l) Rehabilite edici tıbbi hizmetlerde kullanılan yardımcı araç ve gereçleri
üretmek amacıyla, kamu kurum ve kuruluĢları ile gerçek ve tüzel kiĢiler
tarafından kurulacak kuruluĢların açılıĢ iznini vermeye Sağlık Bakanlığı yetkilidir.
( Madde 3 ).
1987 yılında TBMM’de kabul edilen Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’nda,
sağlık hizmetlerinin sunumuna iliĢkin olarak yeni uygulamalar ve kavramlar
getirilmiĢtir. Bu yeni uygulamalar arasında özel sağlık kuruluĢlarının açılmasının
teĢvik edilmesi, mali olarak desteklenmeleri, dıĢarıdan hizmet satın alma, kamu
sağlık kurum/kuruluĢlarında verilen hizmetlerin ücretlendirilmesi, sözleĢmeli
personel çalıĢtırma gibi uygulamalar bulunmaktadır. Bununla birlikte sağlık
kurum ve kuruluĢlarının yanında sağlık iĢletmeleri kavramı da kullanılmaya
baĢlanmıĢtır.
Sağlık iĢletmesi: Bu kanun kapsamındaki kamu kurum ve kuruluĢlarına ait
sağlık kuruluĢlarının ilgili Bakanlığın teklifi ve Sağlık Bakanlığının uygun görmesi
halinde Bakanlar Kurulu kararı ile sağlık iĢletmesine dönüĢtürülmesine imkan
verilmiĢtir (Madde 5).
Sağlık iĢletmelerinde görevli olan ve mesleklerini serbest icra etmeyen
hekimler, Sağlık Bakanlığının belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde ve
sağlık iĢletmesi yönetiminin uygun görmesi halinde mesai saatleri dıĢında
kuruluşta özel teşhis ve tedavi yapabilirler.
Bu maddeler ile bu kanun çıkarılıncaya kadar sosyalleĢtirilmiĢ sağlık
hizmetlerine , koruyucu sağlık hizmetlerine önem verilirken bu kanun ile tedavi
edici sağlık hizmetlerine ağırlık verilmeye baĢlanmıĢ ve sağlık kurumları birer
SAĞLIK BAKANLIĞI TEġKĠLATINDA HEMġĠRELĠK
Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi
iĢletme olarak nitelendirilmiĢtir. Böylece sağlıkta özelleĢtirmenin yasal
temelleri atılmıĢtır. Özel muayenelerin yolu açılmıĢ, sağlık hizmetleri
karĢılığında elde edilen gelirler de sağlık iĢletmesinin gelirleri arasında
sayılmıĢtır.
Kanunda yer alan geçici madde ile hemĢirelerin de aralarında bulunduğu
sağlık meslek üyelerinin aile hekimliği sisteminde sözleĢmeli olarak
çalıĢtırılabilmelerinin önü açılmıĢtır. Bu maddede,
“Sağlık iĢletmesi uygulamasına geçirilen kuruluĢun sağlık ve yardımcı sağlık
personeli ile diğer personeli istekte bulunmaları halinde ve kuruluĢun kabul
etmesi koĢuluyla yeni bir atamaya gerek kalmaksızın sözleĢmeli olarak
çalıĢtırılabilirler. Ancak, memur statüsünden sözleĢmeye geçen personel,
istekleri halinde T.C. Emekli Sandığı ile iliĢkilendirilirler. Ġlgili sağlık kuruluĢunca
sözleĢme isteği kabul edilmeyen ya da sözleĢme isteminde bulunmayan
personel sağlık kuruluĢunun talebi ve kurumlarının uygun görmesi halinde uygun
bir kadroya naklolunur. Bu personel yeni bir kadroya atanıncaya kadar
durumlarına uygun iĢlerde görevlendirilirler ve eski kadrolarına ait aylık, ek
gösterge ve her türlü hakları yeni görevlerinde kaldıkları sürece Ģahıslarına bağlı
olarak saklı tutulur” denilmektedir. (Geçici Madde 1 )
Kanunda;
“*Koruyucu sağlık hizmetlerinde görevli sağlık ve yardımcı sağlık personeli ile
diğer personelin sağlık iĢletmesi kapsamına alınma ve mali imkanlarından
yararlandırma usul ve esasları Sağlık Bakanlığınca tespit edilir. ( Madde 6)
* Sağlık iĢletmesinin yönetimi ile çalıĢma usul ve esasları Bakanlar
Kurulunca,
* Hizmet ve ilaç alma, ilgili kurum ve kuruluĢlara ait araç, gereç ve
malzemelerin kiralanması, devri, gayrimenkullerin kiralanması; tıbbi araç, gereç
ve malzeme yönünden standardı vb. belirlenmesi; Maliye ve Gümrük, ilgili
Bakanlıklar ve Sağlık Bakanlığı ile ortak olarak,
* Bütün kamu ve özel sağlık kuruluĢlarının tesis, hizmet, personel ölçütlerini
belirlemeye, sağlık kurum ve kuruluĢlarını sınıflandırmaya ve sınıflarının
SAĞLIK BAKANLIĞI TEġKĠLATINDA HEMġĠRELĠK
Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi
değiĢtirilmesine, sağlık kuruluĢlarının amaca uygun olarak teĢkilatlanmalarına,
sağlık hizmet zinciri oluĢturulmasına, hizmet içi eğitim usul ve esasları ile sağlık
kurum ve kuruluĢlarının koordineli çalıĢma ve hizmet standartlarının tespiti ve
denetimi ile bu kanunla ilgili diğer hususlar Sağlık Bakanlığı tarafından
çıkarılacak yönetmelikle tespit edilir” (Madde 9) denilmektedir.
Bu maddeler doğrultusunda aile hekimliği sistemi ile aile hekimliği
sisteminde çalıĢtırılacak personel için yasal zemin hazırlanmıĢ ve bu
madde doğrultusunda da 2004’te Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında
Kanun ve son olarak da 2010 yılında da Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği
çıkarılmıĢtır.
Kanunda ayrıca, “sağlık iĢletmelerinde koruyucu sağlık hizmetleri dıĢında
teĢhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetler ücretlendirilmiĢ olup sağlık
iĢletmesince tahakkuk ettirilen masraflar ilgili sosyal güvenlik kurumunca ödenir”
(Madde 8) ifadesi yer almaktadır.
Türkiye’de sağlık hizmetleri kamu tarafından üretilip, tedavi masrafları genel
bütçeden ve kamu sigortasından karĢılanırken bu madde ile sağlık hizmetleri
özel kurum ya da kuruluĢlarca da üretilip tedavi masrafları halkın kendi
bütçesinden, özel sigortalardan ya da kamu sigortasından karĢılanmaya
baĢlanmıĢtır.
Sağlık personelinin atanması ile ilgili olarak; aile hekimliğine yönelik
yapılan yasal düzenlemelerden sonra yeni maddeler eklenmiĢ olup ek maddede
“Devlet hizmeti yükümlülüğünü yapmakta olan personel, bulundukları ilde
sözleĢmeli aile hekimi olarak çalıĢabilirler veya ihtiyaç halinde aile hekimliği
uygulamaları için görevlendirilebilirler. Bu personelin aile hekimliğinde geçen
süreleri Devlet hizmeti yükümlülüğünden sayılır” denilmektedir .
Ayrıca bu ek maddelerle Sağlık Bakanlığına ya da hazineye ait olan binaların
sağlık iĢletmeleri tarafından kullanılabilmesi için devredilmesi, kiralanması,
yenilenmesi ile ilgili düzenlemeler getirilmiĢtir.
SAĞLIK BAKANLIĞI TEġKĠLATINDA HEMġĠRELĠK
Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi
ÖZET Bu derste Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
Hükmünde Kararname ile Sağlık Bakanlığı’nın organizasyon yapısı, görevleri ve
hemşirelik mesleğinin bu organizasyon içindeki yeri; Sağlık Hizmetleri Temel
Kanunu ile de sağlık hizmetlerinin sunumunda getirilen yenilikler ve hemşirelik
mesleğini etkileyen yönleri incelenmiştir.
DEĞERLENDĠRME SORULARI
1. Sağlık Bakanlığı bünyesinde yer alan birimlerden hangisi koruyucu sağlık hizmetlerinin yürütülmesinden sorumludur? a) Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü b) Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü c) Personel Genel Müdürlüğü d) Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğü e) Yüksek Sağlık ġurası 2. Sağlık Bakanlığı örgütlenmesi ile ilgili olarak aĢağıdaki ifadelerden hangisi yanlıĢtır?
a) MüsteĢar Sağlık Bakanı adına sağlık politikalarını yürütür. b) MüsteĢar, Sağlık Bakanlığı TeftiĢ Kuruluna emirler verir. c) Sağlık Bakanı uluslararası kuruluĢlarla iĢbirliği yapmaya yetkilidir. d) Yüksek Sağlık ġurası Sağlık Bakanlığı’nın sürekli kuruludur. e) Yüksek Sağlık ġurası direkt olarak Sağlık Bakanına bağlıdır.
3. Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu ile ilgili olarak aĢağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
a) Koruyucu sağlık hizmetlerine ağırlık vermiĢtir. b) Sağlık Bakanlığının örgütlenmesini ve görevlerini tanımlamıĢtır. c) Yataklı tedavi kurumlarında hemĢirelerin çalıĢma Ģekillerini düzenlemiĢtir. d) Sağlık iĢletmelerinde çalıĢacak hemĢirelerin nasıl çalıĢtırılacakları ile ilgili
düzenlemelere yer vermiĢtir. e) Aile hekimliği sisteminin uygulanmasına yönelik esasları düzenlemiĢtir.
SAĞLIK BAKANLIĞI TEġKĠLATINDA HEMġĠRELĠK
Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi
4. Aile Hekimliği Sisteminin temelleri aĢağıdaki yasal düzenlemelerden hangisi ile atılmıĢtır?
a) Sağlık Hizmetlerinin SosyalleĢtirilmesi Hakkında Kanun b) Sağlık Bakanlığının TeĢkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararname c) Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu d) HemĢirelik Hizmetleri Yönetmeliği e) Genel Sağlık Sigortası Kanunu
CEVAPLAR
1- B
2- B
3- D
4- C
YARARLANILAN KAYNAKLAR
1. Öztek Z., Yüksel A., SakabaĢ Ġ. ( 1996). Sağlık Hizmetleri ve ÇalıĢanlar
Açısından Yasal Düzenlemeler, T.C. Sağlık Bakanlığı Uyum Eğitimi
Materyali 3, 6. Basım, Ankara.
2. Ülker S., Kocaman G., Özkan Ö. ( 2004). 12 Mayıs 2004 Dünya
HemĢireler Günü Özel Baskı. Odak Ofset, Ankara.
3. http://www.saglik.gov.tr/TR/Genel/DosyaGoster.aspx?BELGEANAH=47531&DI
L=1&DOSYAISIM=gorev_dagilimi_tr_yeni.pdf
4. http://www.saglik.gov.tr/TR/Dosyalar/teskilat/tasra_files/slide0001.htm