12
Ekitabo/Akicorasit katubo kikiliok kaluemorikito ekiteker King’arak akitiditeun eseny kakitogogong’ atubo anaelemuna ikiliok kodekis lolo.

Ekitabo/Akicorasit katubo kikiliok kaluemorikito …...Kinerata ijo kitung’a koit alimokin kesi akiro nu nukapolok. Atubo kikiliok itiditeuni eseny akitodol akaisakany;kape ka kwatat

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Ekitabo/Akicorasit katubo kikiliok kaluemorikito …...Kinerata ijo kitung’a koit alimokin kesi akiro nu nukapolok. Atubo kikiliok itiditeuni eseny akitodol akaisakany;kape ka kwatat

Ekitabo/Akicorasit katubo kikiliok kaluemorikito ekiteker

King’arak akitiditeun eseny kakitogogong’ atubo anaelemunaikiliok kodekis lolo.

Page 2: Ekitabo/Akicorasit katubo kikiliok kaluemorikito …...Kinerata ijo kitung’a koit alimokin kesi akiro nu nukapolok. Atubo kikiliok itiditeuni eseny akitodol akaisakany;kape ka kwatat

Akitegenun

Eroko ijo kigeuna

Kisisia nukapolok nukabeit ikamuto atubo.

Konaik akitosom iboro luejasi akicoreset na.

Asom kiboro kalu

Lu erai iboro luke emufano. Ibekini ijo akiten kon luitut ijo ebekineteisomaete namejokuna katutubet kon (Iboro luejokuna itenio ijasi ijokitung’a mutan akou/adam. Akiten iboro kon ing’arakin ijo akinamanamanuesomasi ka atutubet kon akolong’ na.

Ikadii lukakinamanam kokiteker/katutubet.

Ejasi ikadin ikany’,eji epicha ewai epe kakitodiar ewai loce, Atenikinat eraiainakin itung’a ekinamanama nuejasi okadi. Ebekino itosomao ikadini koirotin luegelagela. Eji erot epe ne.

Abulia naka kimuruor:

Kokoraa ikadin. Kolimok itwan ipe kitodia epica atuket kes. Eji ng’in itwanakimuruor atenikina kekadi. Kode atuket akinamanama atenikinat, akang’asiaka ng’in akirot. Kitolosite abulia akitodol adaun kikadin kere namapasik itung’a.Mam apod mam itung’a kinyakunete tena. Koinak kesi aking’arasit adiosit.Ibore niepol erai akinamanama nuejasi okadi kapupun nuinerasi itung’a ikamuto ng’un.

2

Atubo naelumuna ikiliok kodekis erai alemaro kamunyo nakoking’aren. Etapana kojokuna kisomae kotama kodekis. Ekiliokit loetubud ejasi ka apaki naka kwap (60%) adumun eseny akilany ekiliokit lo mam ketubub. Mam atubo kigang’I eseny cut (100%) kanuka ng’un eji akitosom ampirat kakitiditeun apaperon.. Atubo bobode itiditeuni ekiliokit adumun adekesia bala enduasi kace nukadoteu. Kama kaber, atubo igan’gi kansa nakakidoisit kaberu. Atubo erai ibore nieburae ng’il itwan aseun. Itung’a luipu mam kejenete ikamut atubo kere epone ebekina aking’arakin. Iboru lu ebuto aking’arakin itung’a ejor ikamuto atubo kaking’arakin kesi atyakun kejokuna kama kes. Koinak itung’a itau aking’it nuejasi kakesi kageun akinamanam.

Page 3: Ekitabo/Akicorasit katubo kikiliok kaluemorikito …...Kinerata ijo kitung’a koit alimokin kesi akiro nu nukapolok. Atubo kikiliok itiditeuni eseny akitodol akaisakany;kape ka kwatat

Atubo kikiliok etapana kojokuna ?

Abulia ka ekiteker.Atenikinat kabulia kana erai alimokin itung’a akiro katubo tetere itiakunetkesi nuejoka kama kes. Eseuno itung’a luesete abulia, koseutu luidoutekeporoto loka kuju kebekinete akitekwen. Mam kebuto asilikin abuliaete.itung’a ice kaduket ebekinete aking’arakin akitemeteme kakiten nama bulias.

Akitemetemesia kabulia naka ekiteker.

1. Koototo nama kacif kere eliguru kakitemokin kesi nuikotosi osi asom.2. Kokoutu nameng’ara namaibekinata osi abulia.3. Ebekini erauni king’a kere etogo lokapolon ker okilasi. Kocoikisi ebe eji apak naelesikina itung’a akiboi kotena kakite nuesomasi/abulia. Kokou itung’a iuni kobuliata. Ibekini ijo asoma kalukatukok kere itung’a kekiteker.4. Koit ejori keporoto loka kuju. Ikote ijo itung’a kopuputu. Ikote ijo itung’a kopuputu. Mam ariang’un kidiakajo kere kimurokisi ijo akiro nukikote ijo alimun. Koit alimor nukapolok- nuce mam apodo noi.5. Kilookin ijo, kitejenu lukabuliak kalimokin atukot ejasi nuikotosi aso koking’aren kes. Kinerata kakesi kakituk kanaeminasi kesi kacoikin ebe apuputu kesi akiro ng’un.6. Kosiautu abulia.7. Kerikakini abulia koa apak apupun ang’itisia tetere inerasi itung’a.8. Kosial kinyek luapupete kobutu abulia kere kitenata kesi esial kabulia. Kinamanamata akiro nukitetet nualomutu.9. Kosial koya apaki abongo’kin aking’itisia kijokin.10. Kokor ikaratasi kakitejenun intung’a namaebekinete kesi asit atubo.

IkaratasiIkaratasi erai lukikora kedaun akinamanama katoni abulia kalukaduket.Koinak ikiliok kaber luka ikaru kijokin. Koany ebe ikorak ijo itung’a luegelagela.Ikaratasi ing’arakinete itung’a akisisia nuipu ikamuto nuilimok ijo kesi. Kigirakkwapu ikaratasi luikora ijo. Kedaunosi iwiki idis, kipejok alaro ng’in bobodekinerata kitung’a lupe ng’ulu kice lumam ijo kisinaminamit. Koinak kesi apaknakaking’it nuejasi kakesi. Kong’olek keminakina iburo ng’ul. King’it kejasiakiro ace ekotosi kesi ajenun. Kigir nuenyakutu kesi, kolimok akimorisit kon.

3

Page 4: Ekitabo/Akicorasit katubo kikiliok kaluemorikito …...Kinerata ijo kitung’a koit alimokin kesi akiro nu nukapolok. Atubo kikiliok itiditeuni eseny akitodol akaisakany;kape ka kwatat

Kinerata ijo kitung’a koit alimokin kesi akiro nu nukapolok.

Atubo kikiliok itiditeuni eseny akitodol akaisakany;kape ka kwatat 60%.

Atubo mam kirebokin eseny cut. Ekotokina itung’a akinap ampiraikakitiditeun ipaperon

Kanaetubu etwan mam kitodikit ebe emamatare keseny. Ikiliok luetububebekinete edumunete eseny, katoni ejasi ikiliok luetubub luejasi keseny.

Atubo ing’arakit ipaperon kikiliok akitiditeun kansa laka akidoisit kaberu

Atubo kikiliok ejokuna kisomakin toma edekis

Atubo ejokuna kokiteker kijokin kanuitiditeuna apak nakadumun eseny.

4

Abulia nakekiteker.

Alaro: Ong’eleja kakar namilang’are ikole.Props: Enet lokakilang’.

Lukabuliak:Ochieng’ lokelang’an. Ajuma , eberu ken ,naipoe ikole. Otieno, ekiliokit,opapa kes.

Atubo naelemuna ikilioko kadekis erai asomit naetapana.

Page 5: Ekitabo/Akicorasit katubo kikiliok kaluemorikito …...Kinerata ijo kitung’a koit alimokin kesi akiro nu nukapolok. Atubo kikiliok itiditeuni eseny akitodol akaisakany;kape ka kwatat

Asomit nasodit

5

Setting: Iboete Ochieng’ ka Ajuma kosutulin iyare itenete eneti

lokakilang’ itete itunga.

Action: Kotubor Otieno kama ka Ochieng’ katoni Ajuma. Kotubor Otieno kama

ka Ochieng’ katoni Ajuma. Irujae Otieno paran, mam kaanyut kesi.

Ochieng: Otieno! (Otieno)

Action: Koporor Otieno eriang’ut. Kodacar ecue ken kariang’un.

Ochieng: (Ekwena) (Otieno!) Mam ijo anyun siong’?Kero ijo bobode irujae Akeyo?

Otieno: Mam esomae oeng’ esabu kakou kang’.

Action: Kokwenikinete Ochieng ka Juma. Kitenata nama ibuliatatara osi.

Ajuma: Otieno, inyena eji toma kocue loidaca ijo.

Otieno: Um, amakerendai nainakin Omondi oeng’.Abala ebe kalikono

eong’ mam oeng’ kadumuni eseny.

Ajuma: Ha! Amakerendai nuirebokinete eseny kama kon! Inyena bobo ainak

ijo?Imatat naibekin akitoporor ijo.

Ochieng: Edodit Otieno) kinyek kaany oeng’.

Action: Koinakini Otieno Ochieng’ ecue.Kong’olekini Ochieng’ amakerendai

kijang’akin akou ken eroka kicakina ecue akejen ken.

Otieno: Inyena erono? Erai erangi lokaronon?

Ochieng: Inyena! Otieno epopang’i , ikoni ijo imunokin etwan ng’ol ai.

Otieno: Konye esisiae Omondi Nairobi.

Ajuma: Mam Omondi kesisiat Nairobi! Mam kedaut esomero laka primary.

Abu koot Nairobi katipe aanyun mamai ken kode awol kodum ko

Garisa.

Ochieng: Ijasi ijo kabeit ikamut akigang’ eseny kama kon?

Otieno: Ebo…. Eseny mam kerait abulia.

Page 6: Ekitabo/Akicorasit katubo kikiliok kaluemorikito …...Kinerata ijo kitung’a koit alimokin kesi akiro nu nukapolok. Atubo kikiliok itiditeuni eseny akitodol akaisakany;kape ka kwatat

6

Kitenata nama ibuliatatara osi

Page 7: Ekitabo/Akicorasit katubo kikiliok kaluemorikito …...Kinerata ijo kitung’a koit alimokin kesi akiro nu nukapolok. Atubo kikiliok itiditeuni eseny akitodol akaisakany;kape ka kwatat

7

Ajuma: Kanuka ng’un nyo ibulia ijo kamakerendai kanu.

Otieno: Inyena esomae oeng’.

Ochieng: Ijeni ijo, ebalai ibore niejokuna cut era mam akwar.

Otieno: Konye ariat oeng’ ekiliokit.

Ajuma: Ajenit eong’ ibut ijo atamar ng’un.

Ochieng: Ebo.. erai ijo ekiliokit, konye mam kitodikit ebe mam ijo kibekini

akidar akwan kon.

Otieno: Ijenit ijo ajasi oeng’ kapai..

Ajuma: Kedaun amoun aseny kama kus?

Otieno: Mam! Kony mam oeng’ kajatatara.

Ochieng: Ikoni ijo ijenunu ai? Irait ijo lokemadan? Eji ijo ajenun ejauten kon

kaloken, kajaikin kikisila luejoka.

Otieno: Ajasi oeng’ kikisila luejok.

Ajuma: Ikiliok idis noi ejasi kikisila luejok…..ng’in nes atenikinat kana ampirat.

Ochieng: Itosomae ijo ampirai?

Otieno: Esa ece.

Kodaun asomit na..Kode Ochieng akingit atuket ang’itisia auni.

Koinakinet itwan ipe katuket abong’okin ang’itisia ng’un,king’arakin

loepolokit atuket nesi kemam akinyakun ken kederi.

1. Ali erot loejokuna cut kakigang’ eseny.

2. Kiyelosi osi ali erot loejokuna cut kama kon kipaperon akigang’ eseny?

3. Ikwarasi osi, inyena ekotekina osi asom akigang’ eseny.

4. Inyena ajokuna ajenun ajautene kon keseny.

5. Ejasi itwan kijokin kanu ekote akingit?

Page 8: Ekitabo/Akicorasit katubo kikiliok kaluemorikito …...Kinerata ijo kitung’a koit alimokin kesi akiro nu nukapolok. Atubo kikiliok itiditeuni eseny akitodol akaisakany;kape ka kwatat

8

Asomit nakiareit

Ajuma: Aitut eong’ ebe eji ijo atubo.

Otieno: Akadak) Inyena! Ekiliokit ejaluot kappa ka eong’.

Ochieng: Nu ikamauto ang’aleu kon, mere emila.

Otieno: Ny ekotekina eong’ katubo?

Ajuma: Eputosi atenikina kanaka Ochieng….Itiditeuni adumun keseny

akitodol akaisakany’kare kakwatat.

Otieno: Epol noi.

Ochieng: Ebo! Eji ijo asom.

Otieno: Woi! Etakanyi epipil noi.

Ochieng: Mam! Edaikino ijo ekeya tetere ipupun ijo apipil naedit. Kodaun

kapak kanaeuriana.

Otieno: Konye abeitee, ikoni alemar amunyo iga ng’i oeng kama keseny ai?

Ajuma: Kinyek kang’it, kwap kamonyonaing’aren, mam amuno kenonok?...

Otieno: Mam eong’ kajeni. Kinyek karoo eong’ (Kosiauni ang’olekin epale ken.

Ajuma: Mama bang’anut, kinyakuk.

Otieno: Ebo….. ikoni nen.

Ajuma: Ejok…kana enonok amunyo ng’in , akolong’ ace ikwara ijo

igwang’/ecila, mere kong’in?

Otieno: Woi…Inyena ing’isit ijo.

Ajuma: Ng’ol nes erait erot epe loeloma ekurut keseny akwan kon.

Ochieng: Bobode amunyo naenonok ng’in ejasi kirotin, namitorete ikuru

keseny katapanu elomete akwan.

Page 9: Ekitabo/Akicorasit katubo kikiliok kaluemorikito …...Kinerata ijo kitung’a koit alimokin kesi akiro nu nukapolok. Atubo kikiliok itiditeuni eseny akitodol akaisakany;kape ka kwatat

9

Otieno: Ahh! Kedaun atubo icasi amunyo, kokekesari ikuru keseny akilom

akuan.

Ajuma: Kong’in! Bobode, kani ebilakina amunyo kaneni, ebekini adekesia

adumun-adekesia ing’akinete eseny akilom akuan.

Otieno: Konye ajasi oeng’ ka ang’isitait.

Ochieng: King’it.

Otieno: Kokau ken…ikoni akwara ai…eroko ejokuna?

Action: Kokwenikinete Ajuma katoni Achieng.

Ajuma: Ite ijo eong’ ang’urung’ura.

Ochieng: Abo anyut ijo eong’ang’urung’ura.

Otieno: Kakotr eong’ asom, wali asi eong’,ikoni isomae ai?.....

Ochieng: Koot odekis.

Ajuma: Odekis kapugan.

Ochieng: Ebo. Kisom itwan niesisiat asoma ng’un, kemam ebekinete akiro

emunaunos

Otieno: Ikoni isomae ai?

Ochieng: Kedaun akitub ijo einakino ijo ike luka akicul apipil.

Ajuma: Ike luejoka, mere abulia ka Omondi.

Ochieng: Kedaunosi aparasia auni elemaro arapit kacous. Kosi ijo anyo

ketuborosi aparasia akany’kare)

Otieno: Kodaunosi.

Ajuma: Mere cut. Kedaun atubo, mum kilesikina ijo akwar akitodol nama

etuboros iwikin ikany’kape.

Otieno: Inyena.

Ajuma: Ewoja noi.

Otieno: Aiee.

Ochieng: Opopa ang’i… iwikin ikany’kape, kode ijo ang’aleun tena, kitolosi ijo

kasom kon.

Page 10: Ekitabo/Akicorasit katubo kikiliok kaluemorikito …...Kinerata ijo kitung’a koit alimokin kesi akiro nu nukapolok. Atubo kikiliok itiditeuni eseny akitodol akaisakany;kape ka kwatat

10

Page 11: Ekitabo/Akicorasit katubo kikiliok kaluemorikito …...Kinerata ijo kitung’a koit alimokin kesi akiro nu nukapolok. Atubo kikiliok itiditeuni eseny akitodol akaisakany;kape ka kwatat

Otieno: Igan’gang’ eong kama keseny?

Ajuma: Mam apak naka adumun eji kwap, konye eji ijo…

Otieno: Ajeni eong’ kitiditeu ipaperon katoni…

All: Konap ampirat akolong’ kijokin.

Akolong’ na ejaikin apak nakiareit naka ang’itisia ka abong’osia. Epone

eputosi kalosodit. Aking’itisia erai.

1. Nyo ekotekina ikiliok kiteso kotubosi?

2. Ikoni ai atubo itiditeuni ekilokit adumun eseny?

3. Ikoni ai itiditeuni apaki nakadum eseny?

4. Wali ejokuna noi asit atubo kikiliok?

5. Kedaun atubo, ekotekina ijo akitolosit akigang; eseny? ( Epone ali?)

Kedaun akinamanama na, king’it keji itwan ipede ekote abulia ikamut akiro nu?

Koinak apaki nakakitemonokin.

Apaki na, ebekinete itung’a luejasi atuket akitoguo abulia kakilokony lukabuliak

kitete kesi ebekinete kesi akipiakan nukitetet toma abulia.

Kinyek kobuliata esial kabulia, koinak kesi itau akinamanama akiro nualomutu.

Kosial, king’it luejasi atuket king’itata nuejasi ka kesi aso koya apak anyakun

kijokin.

Erai ibore nieopol itung’a ajenun abeit tetere ebekinete kesi atyakun nakajokak.

Kiyalamik lukatuket kanukakitere abulia, kitosom apak na akikor iboro kapa

kikaratasi kakitejenun kesi nama ebekinete kesi asit atubo.

11

Page 12: Ekitabo/Akicorasit katubo kikiliok kaluemorikito …...Kinerata ijo kitung’a koit alimokin kesi akiro nu nukapolok. Atubo kikiliok itiditeuni eseny akitodol akaisakany;kape ka kwatat

12