Ekonomski odnosi Kine i SAD-a

8/12/2019 Ekonomski odnosi Kine i SAD-a

1/15

UNIVERZITET ZA POSLOVNI IN ENJERING I MENADMENT BANJA LUKA

SEMINARSKI RAD

Ekonomski odnosi izmeu Sjedinjenih Amerikih Drava I NarodneRepublike Kine

Isidora Mati

BANJA LUKA, 2014.


2/15

[Type here]

APSTRAKT

U ovom seminarskom radu pokuau da pokaem ekonomske odnose izmeu SjedinjeniAmerikih Drava I Narodne Republike Kine. Pokuau da dokaem I da deficit u budetu jedne, I sificit u budetu druge drave nisu rezultati skoranjih odluka, ve I datakva s ituacija proizilazi I iz razliitosti kultura ove dvije drave.

Kljune rijei: proizvodnja, potronja, recesija, tednja, dolar, juan.


3/15

[Type here]

1. UVOD

Sjedinjene Amerike Drave I Narodna Republika Kina nisu saveznici, ali nisu nneprijatelji. esto su konkurenti, ali u mnogo emu I partneri. Rije je o dvijenacije koje su temeljno I neizbjeno meuzavisne. Njihov odnos lii na klackalicuije vibracije osjea cijela planeta. Ove dvije zemlje su razvile otvoreni odnos, uokviru koga mogu da diskutuju o razlikama I da moraju da znaju kako dauvaavaju jedna drugu, ak I kada se ne slau.

SAD su trenutno najvea svjetska ekonomija, Kina je druga I najbre raste. Kina je najmnogoljudnija zemlja svijeta, SAD su tree po broju stanovnika. Rije je odvije drave sa najveim brojem kupaca automobile I potronjom nafte, ali I dvanajvea emitera tetnih gasova.

Kina I SAD su glavni trgovinski partneri, sa zajednikim interesima u

sprijeavanju terorizma I neirenja oruja za masovno unitenje. Kina je najveistrani kreditor Amerike I ujedno zemlja sa najveim ansama da ugrozineprikosnoveni ekonomski status SAD- a. Procjene svijetskih ekonomista su da ese to sasvim izvjesno I dogoditi, samo je pitanje kada. OECD predvia da bi tomoglo da se desi ve 2015. godine. Svjetska banka ovaj podatak prolongira do2030.godine, kada tvrdi da e u Kini ivjeti dvije treine svjetskih pripadnikasrednje klase. Imajui ove procjene u vidu, ne udi injenica da se glavna trvenjizmeu Vaingtona IPekinga odnose upravo na ekonomiju I trgovinu.


4/15

[Type here]

2. SJEDINJENE AMERIKE DRAVE

2.1. Privreda SAD-a

Sjedinjene Amerike Drave su I ekonomsko I vojno najjaa drava na svijetu.Temelj amerike ekonomije je slobodno trite I preduzetnitvo gdje se poslovneodluke donose u skladu sa trinim oekivanjima I potrebama. Dravni uticaj seosjea u makroekonomskoj politici kamata. Povoljan okvir za razvoj ekonomije

jesu I pozitivni zakoni koji su ve dugo na snazi u SAD-u kao npr.Antimonopolistiki zakoni koji ni jednom preduzeu ne doputaju monopo proizvodnje I odrivanja cijena jer tada najee potroa mora plaati previsokcijenu proizvoda. Zakonima su zatieni potroai od nekvalitetne I tetne roberadnici od loih uslova, okoli od pretjeranog oneienja. Iz dravnog proraunase izdvajaju sredstva za istraivanje I razvoj raznih industrija I proizvoda to

pomae brojnim regijama I gradovima u postizanju veeg stepena razvoja.

Poljoprivredom se bavi 2.7% stanovnitva,Ali poljoprivredna proizvodnja SAD-a je meu najproduktivnijim u svijetu. Obiljeavaju je velika imanja,najsavremenija mehanizacija I hemijsko- tehnika zatita, a podsticaj daju velikounutranje trite I politiko-ekonomske veze SAD-a sa svijetom gdje se plasirajuvikovi. U SAD-u se proizvodi gotovo sve, a proizvodnja je prema klimatskimuslovima podijeljena na pojaseve. Na krajnjem suptropskom jugoistoku, Floridi,

proizvode se agrumi, a na jugu pamuk, duvan I soja. Na nepreglednim njivamasredinjih ravnica od Apalaa do Stjenjaka (umjereno tople kine klime) zasijansu kukuruz I penica koji slue I za prehranu vrlo brojne stoke koju nalazimo svedo Velikih Jezera gdje se u ikagu nalaze najvee klaonice stoke. Nasjeveroistoku je znaajno mljekarstvo I voarstvo, a na zapadu je bitna

poljoprivreda. Kalifornijska dolina stalno se navodnjava pa je nazivajuNajskupljim vrtom Amerike.


5/15

[Type here]

2.2. Ekonomija SAD-a

SAD ima najrazvijeniji ekonomski sistem. Nominalni drutevi proizvod u martu2014.godine ove drave bio je 17.23 biliona dolara, priblino etvrtinanominalnog globalnog bruto drutvenog proizvoda. To je sedmi najvii BDP percapita. Bruto drutveni proizvod po paritetu kupovne moi je takoe jedan odnajveih u svijetu, otprilike patina ukupnog svjetskog stanovnitva. SAD imamjeovitu ekonomiju I odrava stabilnu ukupnu stopu rasta BDP-a, umjerenustopu nezaposlenosti, kao I visok nivo istraivanja I kapitalne investicije. Najve

partneri SAD- a su Kanada, Kina, Meksiko, Japan I Njemaka.

SAD ima bogate prirodne resurse, dobro razvijenu infrastrukturu I visoku produktivnost. T rei je proizvoa svjetske nafte I najvei proizvoa prirodnoggasa. Iza Kine, SAD je najvea trgovinska nacija, I najvea svjetska nacionalna

privreda, bar od 1890.godine. Od 2010. Najvei je I svjetski proizvoa, predstavlja petinu svjetske industrijske p roizvodnje. Od 500 najveih svjetskihkompanija, 132 imaju sjedte u SAD-u, to predstavlja 2 puta vie nego u bilokojoj drugoj zemlji.

Ova zemlja ima jedan od najveih I najuticajnijih svjetskih finansijskih trita. Njujorka berza je daleko najvea svjetska berza po trinoj kapitalizaciji. Straneinvesticije u SAD- u su ukupno skoro $ 2.4 triliona, dok su amerike investicije ustranim zemljama ukupno preko $3.3 triliona. Potronja obuhvata oko 71%amerike ekonomije u 2013. Trite rada je privuklo imigrante iz cijelog svijeta, aneto stopa imigracije je meu najviim u svijetu.

Amerika ekonomija je trenutno upletena u ekonomsku krizu koja je uslijedilanakon finansijske krize 2007-2008. U septembru 2013.stopa nezaposlenosti jeiznosila 7,2% (11.26 miliona stanovnika). U decembru 2013.ukupan javni dug bio je oko 1.015xBDP, dug somaih finansijskih aktiva iznosio je $131 bilion, domaih finansijskih obaveza $106 biliona.

Amerika ekonomija pala je za 1% u prvom kvartalu 2014., to je prvi pad od2011. Analitiari, meutim oekuju da e se ekonomija oporaviti u drugomkvartalu na godinjem nivou sa stopom rasta od 4,64% od marta 2014.


6/15

[Type here]

3. NARODNA REPUBLIKA KINA

3.1. Privreda Kine

Narodna Republika Kina, najee nazivana samo Kina je drava u Istonoj AzijiPoznata je kao najmnogoljudnija zemlja svijeta, po veliini povrine je trea nasvijetu, iza Rusije I Kanade. Prua se od Tihog okeana na istoku do planinskoglanca Pamira na zapadu.

Od 1978. Kina provodi reforme radi preorjentacije na trinu ekonomiju. Tokom1978-2002.godinje je uveavala BDP po prosjenoj stopi od 8,5%. 2001. Godineimala je BDP od 5500 milijardi amerikih dolara, a BDP per capita je iznosio4330$. Uprkos s nanoj industrijskoj promjeni, Kina je ostala preteno siromanazemlja sa velikim regionalnim razlikama. Najrazvijenije podruje je u priobalnom pojasu koji privlai skoro sva strana ulaganja. Kineske pokrajine znatno serazlikuju po vrijednosti ostvarenog BDP-a po stanovniku (500% po stanovniku uGansuu I Guizhouu, 24000$ u Hong Kongu).

U ekonomskoj tranziciji znatno je promjenjena struktura BDP-a I zaposlenih.Krajem 2002. Prema BDP- u vodea je bila industrija (48%), zatim usluge (32%) I

poljoprivreda (20%). U gradovima je nezaposlenost 10%. Procjena je da je useoskim podrujima nezaposlenost puno vea. Strana ulaganja u kinu od 1978Iznosila su oko $400 milijardi (trea po veliini stranih investicija). Prema

prirodnim resursima Kina je jedna od najbogatijih zemalja. Posebno se izdvajaju

izvori uglja, eljezne rude nafte, gasa, ive, mangana, aluminijuma, cinka, uznajvei hidropotencijal u svijetu.

Glavni poljoprivredni proizvodi su ria, penica, kukuruz, jeam, soja, krompir,lan, konoplja, eerna trska I duvan. Uzgajaju se goveda, svinje, ovce, a znaajnuulogu ima I ribolov. Glavni industrijski proizvodi su eljezo, elik, cement, brodovi, graevinski material, hemikalije, obua, porcula, hrana, igrakenamjetaj I papir.

Uglavnom se izvoze maine, elektro oprema, tekstil I konfekcija, oruje, igrake,raunari I ugalj. Glavninu uvoza ine industrijske maine, vozila, nafta I derivati plastika I roba iroke potronje. Kina najvie trguje sa SAD-om, Japanom,Evropskom Unijom, Tajvanom, Rusijom, Singapurom, Malezijom I RepublikomKorejom. Novana jedinica je juan.

21.maja 2013. Kina je sa Indijom sklopila 8 manje vanih sporazuma, kao poetak velikog ekonomskog zamaha u svijetu.


7/15

[Type here]

3.2. Ekonomija Kine

Trina ekonomija Kine je druga po veliini ekonomija na svijetu ponominalnom BDP- u, kao I paritetu kupovne moi, iza Sjedinjenih AmerikihDrava. To je najbra raszua privreda, uz stope rasta u prosjeku od 10% tokom30 proteklih godina.

Kina je takoe najvei izvoznik I drugi po redu uvoznik robe u svijetu.Ekonomija Kine se zasniva na proizvodnji I izvozu, I u tome je nadmaila SAD uovoj kategoriji. ASEAN- China free trade area ugovor je stuio na snagu 1.januara2010.godine. Kina- vajcarska je prvi kineski FTA sa evropskom ekonomijom,dok je Kina-Pakistan sporazum o slobodnoj trgovini potpisan jo 2007.godine, I prvi je potpisan sa Junoazijskom dravom. Privreda Kine je nabre rastuetrite potroaa u svijetu.

Na osnovu dohotka po glavi stanovnika, Kina je rangirana kao druga, iza SAD-a,2012.godine, prema Meunarodnom Monetarnom Fondu (MMF). Pokrajine priobalnim regionima Kine imaju tendenciju da budu vie industrijalizovane, dosu regioni u zaleu manje r azvijeni.

Internacionalizacija kineske ekonomije nastavlja da utie na standardizovanuekonomsku prognozu. Na poetku 2010.godine, Kina je ostala jedina azijskazemlja koja ima ekonomiju iznad $10 biliona ( zajedno sa SAD-om I EvropskomUnijom).

Od 1980. Kina je uspostavila specijalne ekonomske zone koje se ire I u drugeoblasti.

U svjetskoj ekonomiji uestvuje sa 13,27%. Rast BDP-a u 2013. Ostvaren je7,6% (najnie od 1994.). u 2014. Godini oekuje se 7,9%. Ima 1,4 milijardestanovnika I siguran prirodn i prirataj. Nakon hiljada godin izolacije sve je prisutnija u svim dijelovima svijeta. U Kini je reim komunistki ali privreda svevie poprima elemente kapitalizma. Kineska ekonomija rapidno raste, ubrzano semodernizuje, proiruje svoj ekonomski, politiki I vojni potencijal I za oekivat je da za 8 do 10 godina postane vodea ekonomija svijeta. U Kini se pravi

prodaje sve do vrhunske tehnologije. Kinski proizvodi svih grana privrede su preplavili svijet, a njene direktne investicije su sve uinkovitije u Africi ILatinskoj Americi.

Problem Kine je njena ovisnost od izvoza u zapadne zemlje, koju pokuavaublaiti poveanjem domae potronje. Energetski kapaciteti Kine su vei odevropskih I amerikih, ali nedovoljni za njen nivo proizvodnje I potronje. Najvei inostrani priliv novca Kina ostvaruje od SAD-a I u njenom posjedu je


8/15

[Type here]

vie od hiljadu milijardi amerikih obveznica. Kina ima veliki uticaj I na valutnakretanja u svijetu. Kupovna mo Kine je preko $10 triliona. U strukturidrutvenog proizvoda industrija uestvuje sa blizu 47%, poljoprivreda sa 10%, ausluge sa 43%. Stopa nezaposlenosti je 4,3%.

Kineska vojska je najbrojnija ali I sve opremljenija. Uz sve vie kopnenih raketaaviona, podmornica, ratnih brodova I nosaa aviona, Kina ubrzano razvija

projectile dugog dometa.

Tenja Kine je da odri rast BDP-a preko 7,5%. Njen aktuelni problem jeinflacija, koja ove godine iznosi preko 6%. Kineska ekonomija se susree sa problemima u stratekim granama industrije elika, cementa, stakla,aluminijum a, te brodogradnji. Zbog poveanja trokova radne snage I trokova proizvodnje strane kompanije (SAD I Velika Britanija) povlae svoje proizvodnekapacitete iz Kine.

Procjenjuje se da e do 2025. Kina biti najvea svjetska ekonomija, sa $38triliona BDP-a, to podupiru velika ulaganja, ubrzana urbanizacija (Kina gradinajvei grad sa 42 miliona stanovnika) I veliko radon sposobno stanovnitvoestok tempo rasta kineske ekonomije, ostvaren poslednjih 10 godina, sezavrava. Kineska ekonomija je 2010.imala r ast 9,2%, u 2011. 7,7%. U2014.predvia se rast kineske ekonomije za 7,9% a po nekima 8,2%. Nosilarasta u Kini je srednja klasa, kao to je u SAD-u bila 1800.do 1900. Godine. AkoKina uspije oponaati SAD iz tog perioda bie to zlatne godine kineske

ekonomije. Ipak, realnija je procjena da bi 2023.godine kineska ekonomijamogla biti umjesto amerikog, najvea na svijetu.

Osnova daljeg uspjenog rasta privrede Kine je jaka industrija. Uz to, treba imatu vidu da kineski radnik godinje pravi 2.307 radnih sati a ameriki 1.790. Stopanezaposlenosti u Kini je 4,1%(2010.). politika prevaspitavanja radom I politikaraanja jednog djeteta radi smanjivanja nataliteta ima velike posljedice naekonomski rast na dui vremenski rok. Trenutno je samo 8% populacije starijeod 65godina.

Obzirom na visok nivo proizvodnje i visoku stopu tednje, te dobru produktivnost, vjeruje se da Kina moe odrati rast, mada ima visok nivo duga.Dug Kine je svega 1,2 biliona ili 17,5% od njene ekonomije, sa rezervama 3.200

biliona. K ina je vlasnik duga a ne dunik, jer na svakog Kineza otpada svega$1.000 duga, dok na jednog Amerikanca otpada $40.000 duga. Dug Kine se sa600 biliona u 2008 popeo na 2,421 triliona (poetak 2014.g) uz uee u BDP


9/15

[Type here]

40,6%. Glavna briga Kine je jaanjefiskalnog sistema, u okviru agresivnog programa reformi najavljenog krajem prole godine.

4. EKONOMSKI ODNOSI SJEDINJENIH AMERIKIHDRAVA I NARODNE REPUBLIKE KINE

Ve 120 godina SAD su vodea ekonomija, no, prema procjenamaMeunarodnog monetarnog fonda, njihova dominacija zavrie 2016.godine, kadae lidera na globalnom tritu prestii komunistika Kina.

Naime, dok se Vaington u recesijskim godinama borio sa deficitom, kineskaekonomija se nezaustavljivo irila, pa sada dvije najjae svjetske ekonomijestrahuju jedna od druge i gledaju se ispod oka.

Obe zemlja strahuju od politikih, vojnih I ekonomskih poteza druge strane, jerekonomski rast zavisi od Kine, a Kina je zavisna od SAD-a zbog njihovefinansijske moi. Amerika mora razumjeti Kinu, no netreba je se bojati. Kinastrahuje od toga to je Amerikanci I saveznici vojno okruuju, dok SAD strijepizbog kineske elje da dominira Azijom jer ne ele da ih izgura odatle. Osim toga,obe strijepe od namjera druge strane.(Kissinger, 2011)

Ove svjetske sile se nadmeu za vodeu poziciju, ali I meusobno sarauju. Obsu danas toliko jake da je meu njima uspostavljena ravnotea na dugi rokInteresi Kine I SAD- a su razliiti, ali duboko isprepleteni I uslovljeni tokovimakapitala, pa propast jedne nikako ne bi bio dobitak za drugu zemlju. Naime, Kina

je veliki povjerilac SAD- a, pa je u recesiji vodila proameriku politiku da bizatitila svoje investicije I imovinu u SAD-u. Zato su politiki potezi obe velesileuslovljeni dub okim trgovakim vezama, dok se na povrini stalno utrkuju.

Kina svoje devizne reserve dri u dolarima I dolarskim obveznicama koje, akoikad doe do napetosti sa Amerikom, uvijek moe poeti prodavati I time ruitvrijednost dolara. Taj potez, meutim, bio bi ma sa dvije otrice jer biobezvrijedio I kineske devizne reserve, a SAD I Kina su povezani I drugiminteresima. Kinezi ne ele izgubiti dobrog kupca I trite za svoju robu, a SAD uKini treba jeftinu fabriku za vlastitu proizvodnju. Zato se neki problemi povremeno preuuju, a drugi poput pojaanog naoruavanja Kine, kao aduti vadeispod tepiha kad je potrebno . I pored brojnih meusobnih zamjerki, obe zemljeznaju dokle mogu ii u zaotravanju odnosa. Tako danas ameriko-kineski odnosinisu prijate ljski, no radi ekonomskih interesa jo e dugo biti kolegijalni.

Amerika je svjetski vojni lider, a njezina vojska je tehnoloki bez premca, noKina zadnjih godina mijenja oruane snage I nastoji biti velesila. Obe sile su pristojno naoruane I raspolau nuklearnim naoruanjem. Kina puno ulae u


10/15

[Type here]

mornaricu I vazduhoplovstvo, te je danas prisutna na drugim kontinentima I nasvjetskim okeanima. Oko sebe ima niz kriznih arita, od Tajvana I SjeverneKoreje, do Avganistana I Pakistana, ali sa SAD-om, osim suprotnosi ima I jednak broj zajednikih taaka. Zato SAD I Kina u vojnim stvarima dijelom konkuriu, dijelom sarauju, no bez sukobljavanja. Danas nikakva privredna konkurencija politiko neslaganje ili saveznik ne bi mogao izazvati sukob izmeu Amerike Kine.

Mnoge Amerikance ne plai toliko kineski ekonomski uspjeh koliko konkurentsk prednost temeljena na eksploataciji radne snage. Kineski prodavci spremni suraditi za puno manje novca, znatno due vrijeme, I u mnogo opasnijim uslovima uodnosu na ostatak svijeta. Stvaranje sigurnih uslova na radnim mjestima je skupo,ali Kina svoje stanovnitvo vie smatra materijalnim resursima nego ivimljudima- samo je 2005.godine u nesresama poginulo 127.000 radnika.

Istovremeno, Evropa I Amerika ulau znatna sredstva u sigurnost, radno vrijeme I plaanje prekovremenih sati, pa su u loijem poloaju. Zato se kineske filozofijekonkurentnosti treba bojati cijeli svijet, jer u suprotnom radnicima razvijenihzemalja nee preostati nita drugo nego da private due radno vrijeme, manju platu I rizine poslove.

Konstatuje se da su za razliku od prije 30 godina, kada su imali malo iskustva saZapadom, kineske diplomate I strunjaci za odgovarajue oblasti sada dobroobrazovani, da putuju I da su potovani. U meunarodnim forumima, kao to sUN I Svjetska trgovinska organizacija kineske diplomate su postale vine ukorienju proceduralnih pravila za postizanje diplomatskih I komercijalnihciljeva. Ovaj trend e se vjerovatno nastaviti u narednim decenijama, to

poveava vjerovatnou da e ameriki donosioci odluka nailaziti na protivnike sakojima se ne slau o nekim pitanjima, ali I sposobnije partnere, sa kojima se mogusloiti oko zajednikog bavljenja problemima od zajednikog interesa- kao to suneirenje masovnog oruja, alternativna energija ili pandemije gripa.

Amerikanci procjenjuju da kineski zvaninici postepeno stiu samopouzdanje karegionalna sila, mada jo uvijek oklijevaju da tvrde da je Kina svjetski lider.

Ekonomska veza izmeu SAD I Kineokarakterisana je kao prekomjerna potronja SAD-a I hiperproizvodnja Kine. Ovo navedeno stanje bi odgovaralo IKini I SAD- u, ali ne u uslovima tekue globalne recesije. Rjeavanje neravnoteatekueg bilansa je zadatak obe zemlje kako bi se izbjegle sledee krize. SADimaju vii nivo deficit tekueg rauna nego bila koja druga drava u istoriji.Akademskom raspravom oko trgovinske neravnotee SAD-a dominirale su dvijesuprotne pozicije:

Monetaristi


11/15

[Type here]

Skeptici

Kljuno pitanje njihovog razlaza je: Da li je deficit tekueg rauna SAD-a odriv?

Rasprava je voena I oko toga da li su za globalnu neravnoteu odgovorne SADili treba kriviti ekonomije u razvoju (Kina) zbog toga to su toliko tedile (uamerokim dravnim hartijama) ne dozvoljavajui jaanje svojih valuta.

0

10

20

30

40

50

60

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Prikaz ukupne tednje Kine i SAD, %BDP

Kina SAD


12/15

[Type here]

U 2012.godini izvoz iz SAD u Kinu dostigao je 109 milijardi USD, bez obzira nausporavanje privrednog rasta Kine. Mnoge SAD kompanije su veoma

23

17.9

9.4

5.1

4.9

4.23.23.12.7

2.5

2.4

2.42.22.2

2.1

34.8

Izvoz iz SAD-a

Kanada Meksiko Kina Japan

Velika Britanija Njemaka Koreja Brazil

Holandija Australija Francuska Hong Kong

Singapur Belgija Tajvan Ostali

37.2

28

21.513.5

8.8

5.2

3.93.6

3.43.2

3.23.2

2.9

46.7

Uvoz u SAD

Kina Kanada Meksiko Japan Njemaka

Saudijska Arabija Koreja Velika Britanija Indija Francuska

Italija Tajvan Irska Ostali


13/15

[Type here]

zainteresovane za izvoz na kinesko trite, posebno sada kada potranja u Evropiopada.Meutim, izvoz iz Kine u SAD je opao sa 10% iz 2000. Na 7% 2012.godinekineske vlasti imaju za cilj da do 2015.izvoz bude vraen na nivo iz 2000.godine.Trgovinski deficit Kine u martu 2013.iznosio je 884 milijarde USD. Izvoz je

usporen zbog smanjene potranje za kineskom robom na kljunim tritimaEvrope I SAD-a. Najvee izvozno trite SAD-a su Kanada I Meksiko, a Kina je na treem mjestu.Trgovinski deficit SAD- a je poetkom godine uveansa 38,1 milijarda USD na44,4 milijarde USD.

4.1. Monetaristi

Monetarizam je dominantna ekonomska struja u SAD-u I Evropi od 1980-tih, sa

fokusom na analizu makroekonomskog efekta priliva novca I ulozi Centralne banke.

Polazi od osnovne pretpostavke da trita tee ravnotei I da su odstupanjasluajna. Monetaristi ne shvataju deficit tekueg rauna u SAD-u kaoneposrednu prijetnju po nacionalnu ekonomiju, suprostavljajui se stanovitu da je izvoz uvijek dobar, a uvoz lo.

Kljuni argument je da se USD razlikuje od svih drugih valuta, pa se tako onoto se dogaa u ekonomiji SAD ne moe uporeivati sa drugim zemljama kojimaju visok trgovinski deficit. Poto trini sistem tei ravnotei, monetaristi

vjeruju da e se dugorono neravnotee u globalnoj ekonomiji rijeiti same odsebe, pa tako nema razloga za preveliku zabrinutost zbog deficit SAD-a.

Globalna poplava tednje (Bernanke 2007)- poveana tednja I suficit tekuegrauna u zemljama u razvoju moraju da budu praeni deficitom na nekomdrugom mjestu jer ukupna tednja u svijetu mora da bude jednaka ulaganjima, asuma bilansa nacionalnih tekuih rauna mora biti nula.


14/15

[Type here]

Poto je veliki dio problema u dijelovima svijeta izvan SAD-a, on se tamo mora Irjeavato. Jedan od glavnih primjera je situacija u Kini, gdje je rast izvoza doveodo rasta prihoda, dok je dostupnost potroakih kredita bila slaba, pa ljudi I daljeosjeaju potrebu za tednjom. To bi u kombinaciji sa oklijevanjem kineske vladeda ojaa vrijednost svoje valute, moglo da bude objanjenje amerikog dficitaa.

4.2. Skeptici

Za razliku od monetarista, skeptici tvrde da je deficit tekueg rauna SAD-aneodriv I da bi mogao da dovede do katastrofalnih posljedica po globalnuekonomiju. Ukoliko se spoljni deficit SAD- a drastino ne smanji, moglo bi doido spekulativnog napada na USD I ozbiljne krize u globalnoj ekonomiji.

Prema najgorem moguem scenariju, USD bi tada izgubio vanu ulogu koju jeimao u globalnoj ekonomiji. Poto SAD imaju deficit tekueg rauna, one poveavaju dug prema drugim zemljama koji se plaa odlivom USD. Kako se tadugovanja moraju platiti u budunosti, pa ako se novac troi na potrnju umjestona investicije koje mogu da stvore prihod, doie I dan kada se USD vie nee

smatrati dobrom investicijom.Ako SAD b udu dugoronije zahvaene recesijom I smanje nivo uvoza, ostataksvijeta e trpiti zbog manje tranje za izvozom. Neke zemlje mogle bi bolje da prou, ali veoma zaduene zemlje esto izvoze kako bi mogle da otplate devizndug, koji je obino denominovan u USD. Ako se smanje izvozna trita, to bimoglo da dovede do ozbiljne dunike krize u ovim zemljama.


15/15

Documents

Ekonomski odnosi Kine i SAD-a