ELAZIĞ

KENTLEŞME (YAPI)SEKTÖRÜ

Eylül 2014

Global Yapı Sektörü Trendleri

Türkiye Yapı Sektörü

Elazığ ve Yapı Sektörü

Demografik gelişmeler, global yapı sektörünün şekillenmesindeki en önemli etkendir.

o 2050 yılında dünyada 9 milyar insan• Batı dünyasında yaşayan 1.2 milyar insan sayısı sabit kalacak• Büyüme gelişmekte olan ülkelerden kaynaklanacak.• Her yıl 76 mio nüfus artışının yarısı 6 ülke kaynaklı: Hindistan (22%), Çin (11%), Bangladeş,

Endonezya, Nijerya ve Pakistan (4%’er).

o 2050 yılına kadar 51 ülkede azalan nüfuslar• Nüfusunun 20%’sinden fazlasını kaybedecek 10 ülkenin yarısı Karadeniz ülkeleri; Rusya 31 mio,

Ukrayna 20 mio, Romanya 5 mio, Bulgaristan 3 mio ve Gürcistan 1 mio nüfus kaybına uğrayacak. Bu ülkelerin göç almak üzere açık bir politika izlemeleri kaçınılmaz olacak.

• AB üyesi İtalya, Polonya ve Almanya toplam 18 mio nüfus kaybına uğrayacak.

o 2050 yılına kadar ortalama yaşam süresinde 10 yıl uzama, 76 yıl• 65 yaşının üzerindeki nüfusun toplam nüfusa orana 7%’den, 15%’e çıkacak. • İtalya, İspanya ve Japonya gibi ülkelerin toplam nüfuslarının 1/3’ü 65 yaşının üstünde olacak.

o Büyük kısmı şehirlerde yaşayan toplumlar• 1950 yılında 10 milyon nüfusu aşan tek şehir New York, bugün 31 şehir 10 mio üzerinde

o Artan uluslararası göç• 1990 yılında doğduğu ülkenin dışında göçmen olarak yaşayanların sayısı 120 mio iken, bugün bu

rakam 180 mio• Gelişmiş ülkelere, nitelikli insan gücü için cazip göç imkanları

8,7 trilyon USD büyüklüğünde olan (2012) global inşaat sektörünün, 2025 yılında 15 trilyon USD’ye ulaşması beklenmektedir.

(*) Global Construction 2025 – Oxford Economics

7,2

8,7

12

15

2010 2012 2020 (T) 2025 (T)

• Mevcut büyüklüğü ile inşaat sektörü global ekonomik büyüklüğün %12’sine karşılık gelmektedir. 2025 yılı rakamı ile, global ekonominin %13,5’una ulaşması beklenmektedir. Bu rakam yıllık %4,5 büyümeye karşılık gelmektedir.

• 2025 yılında inşaat sektörünün %25’lik kısmının sadece Çin tarafından gerçekleştirilmesi beklenmektedir.

2025 yılına kadar olacak büyümenin %60’lık kısmı Çin, ABD ve Hindistan kaynaklı olacaktır.

(*) Global Construction 2025 – Oxford Economics

Kuzey Amerika

• 2025 yılına kadar %70 büyüme / 2025 yılına kadar ABD’de 20 mio yeni konut inşa ihtiyacı

Batı Avrupa• 2025 yılında 2007’ye göre %5 daha küçük pazar / 2025 yılına kadar max. %2

yıllık büyüme• 2025 yılında İngiltere 315 mil USD, Almanya 342 mil USD

Doğu Avrupa

• Yılda %4,6 büyüme / Türkiye ve Rusya’da yılda %5+ büyüme / Rusya 9. sıradan, 6. sıraya (2025)

Güney Amerika

• Globalden daha yavaş büyüme (kentleşme yüksek ülkeler) / Brezilya’da yılda %2 büyüme (Olimpiyat faktörüne rağmen) / Şili ve Kolombiya’da %4, Meksika’da %5 büyüme

• Uygunsuz koşullarda yaşayan 60 mio / Brezilya ve Meksika’da 2025 yılına kadar 27,5 mio yeni konut ihtiyacı

Sub Sahara•2025 yılında 1,2 milyar nüfus (%40 artış), kentleşme oranında %70 artış•Nijerya yılda %8 büyüme / Her yıl 1,5 mio yeni ev inşa ihtiyacı / 2025 yılında 5. en büyük konut pazarı

Katar•Yılda %10 büyüme ile en hızlı büyüyecek ülke (2022 Dünya Kupası) / 2020 sonrası yavaşlama

Hindistan •Yılda %7,4 büyüme / 2022 yılında Japonya’nın 3. sıradaki yerini alacak

GüneydoğuAsya

•Güney Kore yılda %3,5 büyüme / Endonezya yılda %6 büyüme, 10.sıradan, 5. sıraya (2025) / Filipinler ve Vietnam yılda %5 büyüme

Çin•2010 yılında ABD’yi geçip, 1. sıra / Toplam pazarın %18’i / Mevcut %8,5 büyüme yavaşlayarak %6 / Global pazarın %25’i (2025)

Japonya •Yılda %1 büyüme (azalan nüfus etkisi)

Avusturalya

•Maden yatırımları çoğunlukla tamamlanıp, işletme dönemine geçildiğinden, mevcut yıllık %4,4 büyüme (2005 yılında %12) yavaşlayarak %1,3

Global Yapı Sektörü Trendleri

Türkiye Yapı Sektörü

Elazığ ve Yapı Sektörü

Türkiye ekonomisinin büyüdüğü tüm yıllarda (2012 hariç) inşaat sektörü, GSYH’dan daha fazla büyümüştür.

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13

GSYH Büyümesi -5,7% 6,2% 5,3% 9,4% 8,4% 6,9% 4,7% 0,7% -4,8% 9,2% 8,8% 2,1% 4,0%

İnşaat Sektörü Büyümesi -17,4% 13,9% 7,8% 14,1% 9,3% 18,5% 5,7% -8,1% -16,1% 18,3% 11,3% 0,6% 7,1%

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

GSYH Büyümesi İnşaat Sektörü Büyümesi

• 2010 yılında %18,3’lik, 2011 yılında %11,3’lük büyümelerin ardından sektör 2012 yılında yavaşlamış, 2013 yılında 2012’ye göre biraz daha hızlanmıştır.

İnşaat sektörünün GSYH içindeki payı %4,5 seviyesindedir, bu oran son 10 yıl içinde önemli dalgalanmalar göstermemiştir.

• İnşaat sektörü, ülke ekonomisinin büyüdüğü dönemlerde, ülke ekonomisinden hızlı büyümekte ancak ekonominin küçüldüğü dönemlerde de ekonomiden hızlı küçülmektedir.

• Bu durum toplam GSYH içi payın dengede kalmasına neden olmaktadır.

(*) INTES İnşaat Sektör Raporu

4,4% 4,7% 4,9% 4,7% 3,8% 4,2% 4,5% 4,4% 4,4%

29

3641

45

37

46

5862

69

0

10

20

30

40

50

60

70

80

05 06 07 08 09 10 11 12 13

GSYH İçi Pay İnşaat Sektörü Büyüklüğü

Milyar TL(cari fiyatlar ile)

GSYH içi pay göreceli olarak sabit kalmakla birlikte, sektörün toplam istihdam içi payında istikrarlı bir artış söz konusudur.

• Tarım dışı istihdamın %10’a yakın kısmı inşaat sektörü tarafından yapılmaktadır.

• 2005-2013 döneminde tarım dışı istihdam rakamı toplamda %27 artarken, inşaat sektörü istihdam rakamı toplamda %50 artmıştır.

(*) TUİK

İstihdam (mio kişi)

16 15 16 16 16 1718

19 20

1 1 1 1 1 1 2 2 2

7,5%7,8% 7,9%

7,0%

7,9%8,4% 8,4% 8,6% 8,9%

05 06 07 08 09 10 11 12 13

Tarım Dışı İstihdam İnşaat Sektörü İstihdam İnşaat Sektörü Payı

2013 yılında yeni başlanılan yapı sayısı olarak 2006 yılı değerlerinin üzerine çıkılmıştır.

(*) TUİK

99 92 81 79

12087 92 104

1515

14 13

20

15 1720

0

20

40

60

80

100

120

140

160

06 07 08 09 10 11 12 13

Konut Diğer

Verilen Yapı Ruhsatlarına

Göre Yeni Konut Sayıları

93 90 74 78

139

94116 129

30 3530 23

37

30

4346

020406080

100120140160180200

06 07 08 09 10 11 12 13

Konut Diğer

Toplam m2 Alan (mio)

43 45 43 42

8162

809414 17 17 12

21

19

28

32

0

20

40

60

80

100

120

140

06 07 08 09 10 11 12 13

Konut Diğer

Toplam Değer

(milyar TL)

• Büyümenin tetikleyicisi konut sektörü gibi görülse de, diğer yapıların değere katkısı yüksektir.

• Konut dışı yapıların toplam içi payı, yapı sayısı olarak %16, değer olarak %26’dır.

Yapıların birim alan büyüklükleri ve değerleri yıllar itibarı ile büyümeye devam etmektedir.

(*) TUİK

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

06 07 08 09 10 11 12 13

Yapı Sayısı (Bin)

Yapı Alanı (mio m2)

Yapı Değeri (milyar TL)0,0

0,2

0,4

0,6

0,8

1,0

1,2

1,4

1,6

Ortalama m2 (Bin) Ortalama Değer (mio TL)

06 07 08 09 10 11 12 13

%31

%107

Konut amaçlı binalarda ortalama daire sayısı artmakta, daire büyüklükleri benzer seviyelerde kalmaktadır.

(*) TUİK

155 155

148

151153

142

1511546,0

6,3

6,26,5

7,6 7,68,3 8,0

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

130

135

140

145

150

155

160

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Dairelerin Ortalama Büyüklükleri

Bina Başına Ortalama Daire Sayısı

m2 Daire Sayısı

Konut dışı yapılarda farklı yapı türleri arasında dengeli bir dağılım görülmektedir.

(*) TUİK

Mio m2

5

7

7

9

10

6

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Diğer

Kamu Binaları

Sanayi Binaları veDepoları

Trafik ve İletişimBinaları

Ticaret Binaları

Ofis Binaları

Otel, vb.

Halka Açık İkametYerleri

Mevcut daire stoğunda kümülatif artış söz konusudur.

(*) TUİK

Konut Satışı (Bin)

1.El KonutSatışı (Bin)

Oran

2013 1.157 529 46%

2014 (7 Ay) 610 281 46%

• 1.El Satış Kayıtları son 2 yıl için mevcuttur.• 2 yılın ortalama oranı olan %46

varsayımından hareket ile geçmiş yılların 1.el satış rakamları tahmin edilmiştir.

Konut Satışı (Bin)

1.El KonutSatışı (Bin)

Oran

2008 427 1962009 555 2552010 607 2792011 708 3252012 702 3222013 1.157 529 46%

2014 (7 Ay) 610 281

46%

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

08 09 10 11 12 13

1. El Daire Satış Tahmini

Yeni Yapı İzinleri

Daire Sayısı(Bin)

Son 6,5 yıl içinde satılan (1.el ve 2.el birlikte olmak üzere) dairelerin %50’den fazlası ilk 5 ilde gerçekleşmiştir.

(*) TUİK

2008 2009 2010 2011 2012 20132014 (7

Ay)

İSTANBUL103.50

3140.57

3153.89

7169.01

5167.11

0234.78

9123.678

ANKARA 87.087104.28

5106.00

6117.90

8106.01

9137.77

370.336

İZMİR 26.627 34.828 39.702 44.876 46.429 72.421 38.028ANTALYA 24.821 30.602 31.419 35.451 34.555 59.478 33.379BURSA 10.244 14.879 19.966 24.092 24.724 40.894 22.287

DİĞER (76)174.82

3230.01

7256.10

8316.93

3322.78

4611.83

5322.169

İLK 5 İL PAYI

59% 59% 58% 55% 54% 47% 47%

Nüfus başına satılan konut sayısı değerlendirmesi (İstanbul, Ankara, İzmir çıkarılmıştır).

0

500.000

1.000.000

1.500.000

2.000.000

2.500.000

3.000.000

0 10 000 20 000 30 000 40 000 50 000 60 000 70 000 80 000 90 000 100 000

Son 20 Ay (2013 + 2014 (7 Ay)) İçinde Satılan Konut Sayısı

Nüfus(2013)

Yalova

TekirdağEskişehir

Şanlıurfa

Adana

Diyarbakır

Bursa

AntalyaKonya

MersinKocaeli

Kayseri

Gaziantep

Elazığ

İstanbul, Ankara, İzmir olmadan

Türkiye ortalaması

Yabancılara yapılan satışlar, piyasaya katkı sağlamakla birlikte, bu katkıdan Antalya ve İstanbul faydalanmaktadır.

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

1.600

1.800

O Ş M N M H T A E E K A O Ş M N M H T

Antalya İstanbul Aydın Muğla Mersin Bursa Yalova İzmir Ankara Sakarya Diğer iller

Konut Sayısı

Yabancılara yapılan konut satışlarının %66’sı Antalya ve

İstanbul’da gerçekleşmiştir.

İnşaat sektörü güven endeksi son 4 yıldır aşağı yönlü seyir izlemektedir.

0

20

40

60

80

100

120

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43OCAK2011

(*) TUİK

1.Kentsel Dönüşüm: Temel amaç 20 yıl içinde 6,5-7 milyon konutun dönüşümünü sağlamak

2.Mütekabiliyet: İlk yıl 2013: 12.181 konut, 2014 (7 Ay): 9.980 konut

3.KDV Değişikliği: 1%’den 8%’e (500 – 1.000 TL m2) ve 18%’e (1000+ TL m2)

4.2B Arazilerinin Satışı

Türkiye’de yapı sektöründe etkili olan 4 konu.

Yurtiçi yapı sektörü kadar büyüklük, yurtdışı taahhüt firmaları tarafından üretilmektedir.

Proje Bedeli(milyar USD)

Global Yapı Sektörü Trendleri

Türkiye Yapı Sektörü

Elazığ ve Yapı Sektörü

Türkiye genel trendi ile uyumlu giden Elazığ konut satışları, 2013 yılında genel trende oranla yavaşlamıştır.

0

2

4

6

8

10

12

14

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

2008 2009 2010 2011 2012 2013

Satılan KonutSayısı (Bin)

Satılan KonutSayısı (Bin)

Türkiye

Elazığ

1,1% 1,1% 1,1% 1,1% 1,0%0,8%

Toplam Konut Satışları İçi Pay

Elazığ birinci el konut satışları boyutunda, Türkiye’de 30-31. sırada yer almaktadır, ikinci el pazarı ilde daha aktiftir.

1. EL SATIŞLAR

(Konut Sayısı – Bin)

2.EL SATIŞLAR(Konut Sayısı -

Bin)

1.EL SATIŞLAR(1000 Kişi

Başına)

2.EL SATIŞLAR(1000 Kişi

Başına)

1 İstanbul (160) İstanbul (199) Eskişehir (23,2) Yalova (48,8)

2 Ankara (82) Ankara (126) Tekirdağ (22,8) Tekirdağ (28,2)

3 İzmir (44) İzmir (66) Yalova (19,3) Ankara (24,9)

18

Elazığ (12,9)

27

Elazığ (7,3)

30

Elazığ (6,1)

31

Elazığ (10,8)

2013 ve 2014 ilk 7 Ay Satışlarına Göre

Elazığ, nüfusa oranla konut satış faaliyetleri açısından yoğun bir bölgede bulunmaktadır.

• Sadece 1. El satışlar değerlendirilmiştir.• 2013 yılı ve 2014 yılı ilk 7 ay toplam verisi

kullanılmıştır.• Rakamlar söz konusu dönemde satılan «Bin

konutu» göstermektedir.

1000 kişiye satılan konut rakamı 20+

1000 kişiye satılan konut rakamı 10-20

Elazığ ilinde, ekonomik faaliyetlerde bulunma düzeyi açısından, inşaat şirketlerinin payı yüksek seviyelerdedir.

(*) SGK Veritabanı

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71 73 75 77 79 81

İller

ElazığMalatya

Bursa

AdıyamanManisa

Toplam Şirket Sayısı İçindeİnşaat Şirketleri Oranı 767 125 239

Bina İnşaatı

Bina DışıYapılarİnşaatı

Özelİnşaat

Faaliyetleri

Bölgesindeki illerde bulunan inşaat şirketleri sayısı ile karşılaştırıldığında, Elazığ orta boyuttadır.

(*) SGK veritabanı

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

40.000

45.000

0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000 4.500 5.000

Bina yapım şirketi başına satılan konut sayısı son 20 ay için (İstanbul, İzmir, Ankara hariç) 6,5 olarak gerçekleşmiştir.

BursaSon 20

Ay (2013 + 2014 (7 Ay)) İçinde Satılan Konut Sayısı

İstanbul, Ankara, İzmir

olmadan Türkiye

ortalaması

Bina Yapım Şirketi Sayısı

Antalya