Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Farklı bir metotla hazırlanan bu çalışma
Kur’an okumayı kolay, hızlı ve doğru bir
şekilde öğretmeyi amaçlıyor. Kur’an
okumayı öğrenmek isteyen herkes için
tasarlanmıştır.
ELİF CÜZÜ Farklı Bir Yöntemle
Adnan HOYLADI
(Tecvîd İlaveli)
Farlı Bir Yöntemle
ELİF CÜZÜ (Tecvîd İlaveli)
Adnan Hoyladı
Sakarya 2017
Adnan Hoyladı, 1979’da Devrek-Zonguldak’ta doğdu. 1996’da Devrek İ.H.L.’den
mezun oldu. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde lisans eğitimini 2001’de
tamamladı. Aynı yıl D.İ.B’de, 2004’te M.E.B’de çalışmaya başladı. 2010’da M.Ü.S.B.E.’de
İslam Hukuku alanında yüksek lisans eğitimini tamamladı. Din Eğitimi ve İslam Hukuku
alanında çalışmaları bulunan yazar, evli ve üç çocuk babasıdır.
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
1
İçindekiler
1. HARFLERİN AYNI OLDUĞUNU FARK EDELİM.................................................................................................. 5
2. A VE E SESLERİ .............................................................................................................................................................. 7
2.1. Harflerin Üstün ile Kısa Okunuşlarını Öğrenelim ................................................................................... 7
2.2. Harflerin Elif ile Uzun Okunuşlarını Öğrenelim ....................................................................................... 9
2.3. Harflerin İki Üstün ile Okunuşlarını Öğrenelim .................................................................................... 12
3. I ve İ SESLERİ ............................................................................................................................................................... 14
3.1. Harflerin Esre ile Kısa Okunuşlarını Öğrenelim ................................................................................... 14
3.2. Harflerin Ye ile Uzun Okunuşlarını Öğrenelim ...................................................................................... 16
3.3. Harflerin İki Esre Okunuşlarını Öğrenelim ............................................................................................. 18
4. U ve Ü SESLERİ ............................................................................................................................................................ 20
4.1. Harflerin Ötre ile Kısa Okunuşlarını Öğrenelim .................................................................................... 20
4.2. Harflerin Vâv ile Uzun Okunuşlarını Öğrenelim ................................................................................... 22
4.3. Harflerin İki Ötre Okunuşlarını Öğrenelim ............................................................................................. 23
5. CEZM İLE OKUMAYI ÖĞRENELİM ....................................................................................................................... 25
5.1. Cezimi Tanıyalım ............................................................................................................................................... 25
5.2. Cezimle Okuyalım .............................................................................................................................................. 25
6. ŞEDDE İLE OKUMAYI ÖĞRENELİM .................................................................................................................... 27
6.1. Şeddeyi Tanıyalım ............................................................................................................................................. 27
6.2. Şeddeyle Okuyalım ............................................................................................................................................ 27
7. HARFLERİN İSİMLERİNİ ÖĞRENELİM .............................................................................................................. 29
7.1. Dil Harfleri ............................................................................................................................................................ 29
7.2. Dudak Harfleri .................................................................................................................................................... 29
7.3. Boğaz Harfleri ..................................................................................................................................................... 30
8. HAREKESİ OLMAYAN HARFLERİN OKUNMADIĞINI FARKEDELİM .................................................... 30
8.1. Harekesi Olmayan Elifin ( ) Okunuşu ........................................................................................................ 30
8.2. Elif Lâm ( ) Takısının Okunuşu .................................................................................................................. 31
8.3. Allah Lafzı ( )’ nın Okunuşu ........................................................................................................................ 31
8.4. Kesik Harflerin Okunuşu (Hurûfu Mukattaa) ........................................................................................ 31
9. UZATMALARI ÖĞRENELİM .................................................................................................................................... 32
9.1. Zamirlerin Okunuşu.......................................................................................................................................... 32
9.2. Bitişik ve Ayrık Uzatma (Meddi Muttasıl ve Meddi Munfasıl) ........................................................ 32
9.3. Geçici ve Gerekli Uzatma (Meddi Ârız ve Meddi Lâzım).................................................................... 33
9.4. Lîn Harflerinin Uzatılması (Meddi Lîn) .................................................................................................... 33
10. İDĞAMLARI ÖĞRENELİM ..................................................................................................................................... 33
10.1. Gunneli İdğam (İdğamı Meal Gunne) ...................................................................................................... 34
ADNAN HOYLADI
2
10.2. Gunnesiz İdğam (İdğam Bilâ Gunne) ....................................................................................................... 34
10.3. Aynı Harflerin İdğamı (İdğamı Misleyn) ................................................................................................ 35
10.4. Benzer Harflerin İdğamı ............................................................................................................................... 35
11. GİZLİ VE AÇIK OKUMAYI ÖĞRENELİM ........................................................................................................... 37
11.1. Açık Okuma (İzhar) ........................................................................................................................................ 37
11.2. Genizden Okuma (İhfa) ................................................................................................................................. 38
11.3. Vurgulu Okuma (Kalkale) ............................................................................................................................ 38
11.4. Duraklayarak Okuma (Sekte) ..................................................................................................................... 38
12. SAKİN MİM’İ ( OKUMAYI ÖĞRENELİM ....................................................................................................... 38 (مْ
13. RA HARFİNİ ( ) OKUMAYI ÖĞRENELİM ......................................................................................................... 39
13.1. Ra Harfinin Kalın Okunduğu Durumlar .................................................................................................. 39
13.2. Ra Harfinin İnce Okunduğu Durumlar .................................................................................................... 40
14. KUR’AN-I KERİM’DEKİ İŞARETLERİ ÖĞRENELİM ..................................................................................... 41
14.1. Secâvend İşaretleri ......................................................................................................................................... 41
14.2. Tecvid İşaretleri ............................................................................................................................................... 41
14.3. Kur’an’daki Diğer İşaretler .......................................................................................................................... 42
15. NAMAZ DUALARINI EZBERLEYELİM .............................................................................................................. 44
17. MÜEZZİNLİK DUALARINI ÖĞRENELİM .......................................................................................................... 45
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
3
ÖNSÖZ
Farklı bir yöntemle hazırladığımız bu elif cüzü Yüce Kitabımız Kur’an-ı Kerim’i
hızlı, kolay ve doğru bir şekilde öğretmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada alışılagelen
cüzlerden farklı bir metot takip edilmiştir. Konu ve derslere ayrılan çalışma, benzer
sesleri ağızdaki çıkış yerlerine göre gruplandırarak işlemektedir. Bu sayede hızlı ve
doğru bir telaffuz gerçekleşecektir.
Başlangıçta harfler yerine harflerin seslerinin öğretimi istenmektedir. Bu nedenle
ilk konuda sadece harfler harekesiz olarak verilmiştir. Burada öğrencinin şeklen harfleri
tanıması amaçlanmıştır. Sonra harflerin isimleri verilmeden sesleri verilmelidir. Sonraki
bölümlerde harfler harekelerle verilmiştir.
Bunun yanında konular işlenirken sarmal bir yöntem izlenmiştir. Konu
anlatımından sonra hem işlenen konuyla ilgili hem de önceki konularla ilgili örnekler
verilmiştir. Bu nedenle bir konunun iyice öğrenilmeden diğer konuya geçilmemesi
gerekir. Bu yöntemle öğrenmenin pekiştirilmesi de sağlanmıştır.
Kur’an öğreniminde fem-i muhsinin (güzel okuyan biri) önemini büyüktür. Bu
nedenle çalışmada yer alan derslerin bir öğretmenle öğrenilmesi en güzel olandır.
Çalışmamızdan Kur’an öğrenmek isteyen herkes faydalanabilir. Biz bu çalışmayı
özellikle örgün eğitimde derslerde kullanmak üzere tasarladık. Gayret bizden başarı
ancak O’ndandır.
Adnan Hoyladı
ADNAN HOYLADI
4
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
5
1. HARFLERİN AYNI OLDUĞUNU FARK EDELİM
BİLGİ KUTUSU
Arapçada bir kelimeyi oluşturan harfler bitiştirilerek yazılır. Bu nedenle bazı harfler kelimenin başında farklı, ortasında farklı, sonunda farklı yazılır. Bu fark büyük bir fark değildir. Sadece bazı harflerin kuyrukları yazılmaz. 6 harf de kendinden sonraki
harfe bitişmeyip sadece kendinden önceki harfe bitişir. Bunlar ( ) harfleridir.
Harfleri Tanıyalım: Bu tabloda tüm harflerin kelime içindeki yazılışlarını inceleyerek yazım farklılıklarını anlamaya çalışalım.1
Harflerin Kelimenin
Harfler Sonundaki Yazılışı
Ortasındaki Yazılışı
Başındaki Yazılışı
1
-
2
3
4
5
6
7
8
1 Öğretmenler için not: Bu tabloda harflerin isimlerini vermeyiniz. Sadece şekil ve seslerini veriniz.
ADNAN HOYLADI
6
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
7
25
26
27
28
2. A VE E SESLERİ
2.1. Harflerin Üstün ile Kısa Okunuşlarını Öğrenelim
BİLGİ KUTUSU
Arapçada harfleri okutan işaretlere hareke denir. Bu harekeler harfin üstüne veya
altına yazılır. Türkçede sesli harflerin okumada görevi ne ise Arapçada da harekelerin
görevi odur. Arapçada sesli harf yoktur. Onun yerine harekeler vardır. Harekesi olmayan
harf okunmaz.
Üstün, (ْ َ ) harfin üstüne yazılan kısa, eğik bir çizgidir. Burada mavi renkle
gösterdiğimiz kalın harfleri -a sesi vererek okutur. Kırmızı renkle gösterilen ince harfleri
de -e sesi vererek okutur.
Aşağıdaki tablolarda harfler ağızdaki çıkış yerlerine göre gruplandırılmıştır. Aynı
yerden çıkan harfler aynı satırda verilmiştir. Bu şekilde harflerin düzgün bir şekilde
telaffuz edilmesi hedeflenmektedir.
2.1.1. Dudak Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 fe
2 ve2 me be
2 Bu harf okunurken dudaklar yuvarlatılarak hafifçe öne uzatılır.
ADNAN HOYLADI
8
2.1.2. Dil Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 ga
2 ke
3 ye şe ce
4 da3
5 le
6 ra
7 ne
8 ta4 de te
9 sa se ze
10 za5 ze6 se7
2.1.3. Boğaz Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 he e
3 Bu harf okunurken dil ağız içinde yatay bir şekilde açılarak dilin sağ ve sol kenarları dişlere değdirilir. Dilin uç kısmı da ön dişlerin arkasına vurulup geri çekilir. 4 Bu harf okunurken dil ağız içinde yatay bir şekilde açılır. Dil ucu ön dişlerin arkasına hızlıca vurulup geri çekilir. 5 Bu harf kalın ve peltek bir harf olup okunurken dil ucu hafifçe ön dişlerin arasından dışarı çıkartılır. 6 Bu harf peltek bir harf olup okunurken dil ucu hafifçe ön dişlerin arasından dışarı çıkartılır. 7 Bu harf peltek bir harf olup okunurken dil ucu hafifçe ön dişlerin arasından dışarı çıkartılır.
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
9
2 a ha
3 ğa ha8
Not: Yukarıdaki tablolarda okunuşlarının altı çizilen harfler biraz zor telaffuz
edilmesi sebebiyle bu harflerin okunuşlarının bir öğretmenden öğrenilmesi
gerekmektedir.
ÖRNEKLER
2.2. Harflerin Elif ile Uzun Okunuşlarını Öğrenelim
BİLGİ KUTUSU
Arapçada bazı harfler uzatılarak okunur. Bu çok önemlidir. O harfi uzatarak
okumazsak kelimenin manası bozulur. Bu sadece Kur’an’a mahsus değildir. Normal
konuşma dilinde de bu harfler uzatılarak söylenir. Uzatma için kullanılan harflere med
(uzatma) harfleri denir. Bu harfler harekesiz ( ) dir. Uzatma miktarı bir ölçüdür.
Buna bir elif miktarı da denir.
Harekesi üstün olan harf eğer uzatılarak okunması gerekiyorsa önüne harekesiz
bir elif ( ) konur. Burada mavi renkle gösterdiğimiz kalın harfler elif ile uzun okunması
durumunda -aa sesi verilerek uzatılır. Kırmızı renkle gösterdiğimiz ince harfler de -ea
sesi verilerek uzatılır. (Yani e ile a arasında bir sesle uzatılır.)
8 Bu harf okunurken boğaz hafifçe hırıldatılır.
ADNAN HOYLADI
10
2.2.1. Dudak Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 fea
2 vea mea bea
2.2.2. Dil Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 gaa
2 kea
3 yea şea cea
4 daa
5 lea
6 raa
7 nea
8 taa dea tea
9 saa sea zea
10 zaa zea sea
2.2.3. Boğaz Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
11
1 hee ee
2 aa haa
3 ğaa haa
ÖRNEKLER
ÖNEMLİ UYARI
Uzun okumalarda sadece elif ( ) kullanılmaz. Bunun yanında harfin üzerindeki
kesme işareti de uzun okunması gerektiğini gösterir. Bu işarete asar ( ) denir. Asar
işareti üzerinde bulunduğu kalın harfi –aa şeklinde ince harfi de –ea şeklinde uzun
okutur. Bu işaretten sonra harekesiz bir ye ( ) veya vâv ( ) harfi gelebilir. Bu harfler
okunmaz. Sadece asar işaretinin bulunduğu harf uzatılarak okunur. Unutmayalım harekesi olmayan harf okunmaz.
ADNAN HOYLADI
12
2.3. Harflerin İki Üstün ile Okunuşlarını Öğrenelim
BİLGİ KUTUSU
İki üstün, iki esre ve iki ötreye tenvin denir. Bunlar mutlaka kelimenin sonunda
bulunurlar. Dolayısıyla tenvin alan harf, kendinden sonra gelen başka bir harfe bitişmez.
İki üstün ( ) kelimenin sonundaki harfin üstüne konulan iki kısa çizgidir. Mavi
renkle gösterdiğimiz kalın harfleri iki üstün ile -an sesi vererek okuruz. Kırmızı renkle
gösterdiğimiz ince harfleri de -en sesi vererek okuruz.
İki üstün kelime sonunda elif üstüne yazılır. Bu elif sadece yazıda vardır. Okunmaz.
Sonuna geldiği ismin dişi olduğunu belirten yuvarlak te ( ) ile biten kelimeler iki üstün
aldıklarında iki üstün elifin üzerine değil ( )nin üzerine yazılır. Yani kelimenin sonuna
elif eklenmez. Bazı durumlarda ( ) harfi gibi bazı harfler sonuna elif eklenmeden de iki
üstün alabilir.
2.3.1. Dudak Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 fen
2 ven men ben
2.3.2. Dil Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 gan
2 ken
3 yen şen cen
4 dan
5 len
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
13
6 ran
7 nen
8 tan den ten
9 san sen zen
10 zan zen sen
2.3.3. Boğaz Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 hen en
2 an han
3 ğan han
ÖRNEKLER
ADNAN HOYLADI
14
3. I ve İ SESLERİ
3.1. Harflerin Esre ile Kısa Okunuşlarını Öğrenelim
BİLGİ KUTUSU
Esre ( ) harfin altına yazılan kısa, eğik bir çizgidir. Burada mavi renkle
gösterdiğimiz kalın harfleri -ı sesi vererek okuruz. Kırmızı renkle gösterdiğimiz ince
harfleri de -i sesi vererek okuruz.
3.1.1. Dudak Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 fi
2 vi9 mi bi
3.1.2. Dil Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 gı
2 ki
3 yi şi ci
4 dı10
5 li
6 ri
7 ni
9 Bu harf okunurken dudaklar yuvarlatılarak hafifçe öne uzatılır. 10 Bu harf okunurken dil ağız içinde yatay bir şekilde açılarak dilin sağ ve sol kenarları dişlere değdirilir. Dilin uç kısmı da ön dişlerin arkasına vurulup geri çekilir.
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
15
8 tı11 di ti
9 sı si zi
10 zı12 zi13 si14
3.1.3. Boğaz Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 hi i
2 ı hı
3 ğı hı15
Not: Yukarıdaki tablolarda okunuşlarının altı çizilen harfler biraz zor telaffuz edilmesi sebebiyle bu harflerin okunuşlarının bir öğretmenden öğrenilmesi gerekmektedir.
ÖRNEKLER
11 Bu harf okunurken dil ağız içinde yatay bir şekilde açılır. Dil ucu ön dişlerin arkasına hızlıca vurulup geri çekilir. 12 Bu harf kalın ve peltek bir harf olup okunurken dil ucu hafifçe ön dişlerin arasından dışarı çıkartılır. 13 Bu harf peltek bir harf olup okunurken dil ucu hafifçe ön dişlerin arasından dışarı çıkartılır. 14 Bu harf peltek bir harf olup okunurken dil ucu hafifçe ön dişlerin arasından dışarı çıkartılır. 15 Bu harf okunurken boğaz hafifçe hırıldatılır.
ADNAN HOYLADI
16
3.2. Harflerin Ye ile Uzun Okunuşlarını Öğrenelim
BİLGİ KUTUSU
Harekesi esre olan harf eğer uzatılarak okunması gerekiyorsa önüne harekesiz bir
ye (ى) konur. Burada mavi renkle gösterdiğimiz kalın harfler ye ile uzun okunması
durumunda -ıi sesi verilerek uzatılır. (yani ı ile i arasında bir sesle uzatılır.) Kırmızı
renkle gösterdiğimiz ince harfler de -ii sesi verilerek uzatılır.
3.2.1. Dudak Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 fii
2 vii mii bii
3.2.2. Dil Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 gıi
2 kii
3 yii şii cii
4 dıi
5 lii
6 rii
7 nii
8 tıi dii tii
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
17
9 sıi sii zii
10 zıi zii sii
3.2.3. Boğaz Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 hi ii
2 ı hı
3 ğı hı
ÖRNEKLER
ÖNEMLİ UYARI
Uzun okumalarda sadece ye ( ) kullanılmaz. Bunun yanında harfin altındaki
kesme işareti de uzun okunması gerektiğini gösterir. Bu işarete çeker ( ) denir. Çeker
işareti altında bulunduğu kalın harfi –ıi şeklinde ince harfi de –ii şeklinde uzun okutur.
Bu işaretten sonra harekesiz bir ye ( ) harfi gelebilir. Bu harf okunmaz. Sadece çeker
işaretinin bulunduğu harf uzatılarak okunur. Unutmayalım harekesi olmayan harf okunmaz.
ADNAN HOYLADI
18
3.3. Harflerin İki Esre Okunuşlarını Öğrenelim
BİLGİ KUTUSU
İki esre ( ) kelimenin sonundaki harfin altına konulan iki kısa çizgidir. Mavi renkle
gösterdiğimiz kalın harfleri iki esre ile -ın sesi vererek okuruz. Kırmızı renkle gösterdiğimiz ince harfleri de -in sesi vererek okuruz.
3.3.1. Dudak Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 fin
2 vin min bin
3.3.2. Dil Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 gın
2 kin
3 yin şin cin
4 dın
5 lin
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
19
6 rin
7 nin
8 tın din tin
9 sın sin zin
10 zın zin sin
3.3.3. Boğaz Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 hin in
2 ın hın
3 ğın hın
ÖRNEKLER
ADNAN HOYLADI
20
4. U ve Ü SESLERİ
4.1. Harflerin Ötre ile Kısa Okunuşlarını Öğrenelim
BİLGİ KUTUSU
Ötre ( ) harfin üstüne yazılan küçük bir vâv harfidir. Burada mavi renkle
gösterdiğimiz kalın harfleri -u sesi vererek okutur. Kırmızı renkle gösterilen ince harfleri de -ü sesi vererek okutur.
4.1.1. Dudak Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 fü
2 vü16 mü bü
4.1.2. Dil Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 gu
2 kü
3 yü şü cü
4 du17
5 lü
6 ru
7 nü
16 Bu harf okunurken dudaklar yuvarlatılarak hafifçe öne uzatılır. 17 Bu harf okunurken dil ağız içinde yatay bir şekilde açılarak dilin sağ ve sol kenarları dişlere değdirilir. Dilin uç kısmı da ön dişlerin arkasına vurulup geri çekilir.
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
21
8 tu18 dü tü
9 su sü zü
10 zu19 zü20 sü21
4.1.3. Boğaz Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 hü ü
2 u hu
3 ğu hu22
Not: Yukarıdaki tablolarda okunuşlarının altı çizilen harfler biraz zor telaffuz edilmesi sebebiyle bu harflerin okunuşlarının bir öğretmenden öğrenilmesi gerekmektedir.
ÖRNEKLER
18 Bu harf okunurken dil ağız içinde yatay bir şekilde açılır. Dil ucu ön dişlerin arkasına hızlıca vurulup geri çekilir. 19 Bu harf kalın ve peltek bir harf olup okunurken dil ucu hafifçe ön dişlerin arasından dışarı çıkartılır. 20 Bu harf peltek bir harf olup okunurken dil ucu hafifçe ön dişlerin arasından dışarı çıkartılır. 21 Bu harf peltek bir harf olup okunurken dil ucu hafifçe ön dişlerin arasından dışarı çıkartılır. 22 Bu harf okunurken boğaz hafifçe hırıldatılır.
ADNAN HOYLADI
22
4.2. Harflerin Vâv ile Uzun Okunuşlarını Öğrenelim
BİLGİ KUTUSU
Harekesi ötre olan harf eğer uzatılarak okunması gerekiyorsa önüne harekesiz bir
vâv ( ) konur. Burada mavi renkle gösterdiğimiz kalın harfler elif ile uzun okunması
durumunda -uu sesi verilerek uzatılır. Kırmızı renkle gösterdiğimiz ince harfler de -uü sesi verilerek uzatılır. (Yani u ile ü arasında bir sesle uzatılır.)
4.2.1. Dudak Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 füu
2 vüu müu büu
4.2.2. Dil Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 guu
2 küu
3 yüu şüu cüu
4 duu
5 lüu
6 ruu
7 nüu
8 tuu düu tüu
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
23
9 suu süu züu
10 zuu züu süu
4.2.3. Boğaz Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 hüu üu
2 uu huu
3 ğuu huu
ÖRNEKLER
4.3. Harflerin İki Ötre Okunuşlarını Öğrenelim
BİLGİ KUTUSU
İki ötre ( ) kelimenin sonundaki harfin üstüne konulan iki küçük vâv harfidir.
Mavi renkle gösterdiğimiz kalın harfleri iki ötre ile -un sesi vererek okuruz. Kırmızı renkle gösterdiğimiz ince harfleri de -ün sesi vererek okuruz.
ADNAN HOYLADI
24
4.3.1. Dudak Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 fün
2 vün mün bün
4.3.2. Dil Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 gun
2 kün
3 yün şün cün
4 dun
5 lün
6 run
7 nün
8 tun dün tün
9 sun sün zün
10 zun zün sün
4.3.3. Boğaz Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
25
1 hün ün
2 un hun
3 ğun hun
ÖRNEKLER
5. CEZM İLE OKUMAYI ÖĞRENELİM
5.1. Cezimi Tanıyalım
BİLGİ KUTUSU
Cezm ( ) iki harfi birbirine katarak harekesiz okutan ve harfin üzerine konulan
küçük yuvarlak şekildeki harekedir. İki harf birbirine katılarak okunduğunda birinci harfte üstün, esre veya ötre olur. İkinci harfte ise cezm bulunur. Aşağıdaki tabloda harflerle ilgili verilen örnekleri inceleyiniz.
5.2. Cezimle Okuyalım
5.2.1. Dudak Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 fem
ADNAN HOYLADI
26
2 veb men bir
5.2.2. Dil Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 gaf
2 kir
3 yel şaz cün
4 da’
5 lav
6 ruz
7 nim
8 tab del tüh
9 saf seğ zur
10 zan zat süs
5.2.3. Boğaz Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 hem et
2 ur han
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
27
3 ğaz haz
ÖRNEKLER
6. ŞEDDE İLE OKUMAYI ÖĞRENELİM
6.1. Şeddeyi Tanıyalım
BİLGİ KUTUSU
Şedde ( ) yan yana gelen birincisi cezimli ikincisi harekeli iki harfi ayrı ayrı
yazmadan okutmaya yarayan ve harfin üzerine konulan yatay yazılmış küçük üç
şeklindeki harekedir. Yazım kolaylığı sağlar. Örneğin ( ) nin ( ) şeklinde yazılması
gibi. Burada cezimli olan birinci harf yazılmayıp ikincisinin üzerine şedde konulmuştur. Aşağıdaki tabloda harflerle ilgili verilen örnekleri inceleyiniz.
6.2. Şeddeyle Okuyalım
6.2.1. Dudak Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 ferre
2 vebbi medde ْ ْم د birrin
ADNAN HOYLADI
28
6.2.2. Dil Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 gahhun
2 kimmen
3 yellen şazzun cünnü
4 da’a
5 lemme
6 ruzzi
7 nassın
8 tıbbin delle tühhe
9 saffin semmin zurrun
10 zannu zattu süsse
6.2.3. Boğaz Harflerinin Okunuşu
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 hemmün ette
2 urrun hanni
3 ğizzü hazzan
ÖRNEKLER
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
29
7. HARFLERİN İSİMLERİNİ ÖĞRENELİM
7.1. Dudak Harfleri
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 fe
2 ve23 mim be
7.2. Dil Harfleri
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 gaf
2 kef
3 ye şın cim
4 dat24
23 Bu harf okunurken dudaklar yuvarlatılarak hafifçe öne uzatılır. 24 Bu harf okunurken dil ağız içinde yatay bir şekilde açılarak dilin sağ ve sol kenarları dişlere değdirilir. Dilin uç kısmı da ön dişlerin arkasına vurulup geri çekilir.
ADNAN HOYLADI
30
5 lam
6 ra
7 nun
8 tı25 dal te
9 sad sin ze
10 zı26 zel27 se28
7.3. Boğaz Harfleri
Okunuşu Harfler Okunuşu Harfler
1 he elif
2 ayın ha
3 ğayın ha29
8. HAREKESİ OLMAYAN HARFLERİN OKUNMADIĞINI FARKEDELİM
8.1. Harekesi Olmayan Elifin ( ) Okunuşu
BİLGİ KUTUSU
Bazı kelimelerde özellikle çoğul fiillerin sonundaki elif ( ) okunmaz.
25 Bu harf okunurken dil ağız içinde yatay bir şekilde açılır. Dil ucu ön dişlerin arkasına hızlıca vurulup geri çekilir. 26 Bu harf kalın ve peltek bir harf olup okunurken dil ucu hafifçe ön dişlerin arasından dışarı çıkartılır. 27 Bu harf peltek bir harf olup okunurken dil ucu hafifçe ön dişlerin arasından dışarı çıkartılır. 28 Bu harf peltek bir harf olup okunurken dil ucu hafifçe ön dişlerin arasından dışarı çıkartılır. 29 Bu harf okunurken boğaz hafifçe hırıldatılır.
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
31
8.2. Elif Lâm ( ) Takısının Okunuşu
BİLGİ KUTUSU
Elif Lâm takısı isimlerin başına getirilen, belirlilik sağlayan bir ön ektir. Elif lâm takısının hem elif hem de lâm’ın harekesi yoksa okunmaz.
8.3. Allah Lafzı ( )’ nın Okunuşu
BİLGİ KUTUSU
Allah lafzının (Lafzatullah) başındaki elif ve lâm harfleri harekesi olmadığı sürece okunmaz. Ancak bu lafzın ince ve kalın okunduğu yerler vardır. Allah lafzından önceki son harfin harekesi üstün ve ötre ise Allah lafzı kalın okunur, son harfin harekesi esre ise Allah lafzı ince okunur.
Allah lafzının ince okunmasına örnekler:
Allah lafzının kalın okunmasına örnekler:
8.4. Kesik Harflerin Okunuşu (Hurûfu Mukattaa)
BİLGİ KUTUSU
Kesik harflerin üzerinde hareke bulunmaz. Bu nedenle bu harfler, isimleriyle okunur. Bazılarının üstünde 3 ile 4 ölçü uzatılması gerektiğini belirten kılıç işareti bulunur. Bu durumda gerekli uzatma (Meddi Lazım) kuralına göre okunur. (İlgili konuya bakınız.)
Örneklerin okunuşu:
ADNAN HOYLADI
32
9. UZATMALARI ÖĞRENELİM
9.1. Zamirlerin Okunuşu
BİLGİ KUTUSU
Arapçada “o” anlamına gelen ( ) zamir, kendinden önceki harf harekeli ise
uzatılarak okunur. Harekesi cezimse (sâkinse) veya harekesizse (uzatma harfleri gibi) uzatılmadan okunur. Uzatma miktarı bir ölçüdür.
Uzatılan durumlara örnekler:
Uzatılmayan durumlara örnekler:
Furkan sûresi 69. Ayetindeki zamir bu kuralın dışında olup uzatılarak okunur.
9.2. Bitişik ve Ayrık Uzatma (Meddi Muttasıl ve Meddi Munfasıl)
BİLGİ KUTUSU
Bir kelimede, uzatma harflerinden ( ) sonra kırık hemze ( ) gelirse bitişik
uzatma (Meddi Muttasıl) yapılır. Burada bitişik denilmesinin sebebi uzatma harflerinin ve hemzenin aynı kelimede olmasıdır. Ayrı kelimelerde olmak kaydıyla uzatma
harflerinden sonra elif ( ) gelirse ayrık uzatma (Meddi Munfasıl) yapılır. Ayrık
denilmesisin sebebi uzatma harflerinin bir kelimede elifin ondan sonra gelen kelimenin başında ayrı kelimelerde olmasıdır. Bitik uzatma 2 ile 4 ölçü arasında uzatılırken ayrık
uzatma 1 ile 4 ölçü arasında uzatılır. Bu uzatmaların üstünde ( ) şeklinde kılıç işareti
bulunur.
Bitişik uzatmaya örnekler:
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
33
Ayrık uzatmaya örnekler:
9.3. Geçici ve Gerekli Uzatma (Meddi Ârız ve Meddi Lâzım)
BİLGİ KUTUSU
Ayet sonlarında duracağımız zaman son harfin harekesi cezimmiş gibi okuruz. Durmazsak son harfin harekesini okuyarak diğer ayete geçiş yaparız. Ayet sonlarında durduğumuzda ortaya çıkan bu cezime ârızi sukûn denir. Uzatma harflerinden sonra bu sukûn gelirse geçici uzatma (Meddi Ârız) yapılır. Uzatma harflerinden sonra gelen harfin harekesi cezim veya şedde ise gerekli uzatma (Meddi Lâzım) yapılır. Buradaki cezim her zaman var olduğu için buna lâzımi sukûn denir. Bu uzatmanın üstünde kılıç işareti bulunur. Geçici uzatma 1 ile 4 ölçü arasında gerekli uzatma ise 3 ile 4 ölçü arasında yapılır.
Gerekli uzatmaya örnekler:
9.4. Lîn Harflerinin Uzatılması (Meddi Lîn)
BİLGİ KUTUSU
Lîn harflerinden ( ) sonra cezim gelirse lîn harfleri uzatılır. Uzatma miktarı 2 ile
4 ölçü arasındadır. Burada dikkat edilmesi gereken husus lîn harflerinin cezimli ve kendilerinden sonraki harfin de cezimli oluşudur. Burada lîn harflerinden önceki ya da sonraki harf değil lîn harfleri uzatılır. Lîn harflerinden sonra gelen cezimler (sukûn) ârızi olabileceği gibi lâzımî de olabilir.
10. İDĞAMLARI ÖĞRENELİM
BİLGİ KUTUSU
ADNAN HOYLADI
34
İdğam iki harfi birbirine katarak okumak demektir. İki harf birbirine katılacağı zaman tenvin ya da cezimli nun’dan sonraki harfin üstünde şedde varmış gibi okunur. Bazen idğamla beraber gunne yapılır. Gunne idğama nun sesi vermek demektir.
10.1. Gunneli İdğam (İdğamı Meal Gunne)
BİLGİ KUTUSU
Gunneli idğam (İdğam Meal Gunne) iki kelimenin arasında olur. Tenvin ya da
cezimli nun ile biten kelimeden sonra ( ) harfleriyle başlayan bir kelime
geldiğinde gunneli idğam yapılır. Gunne süresi 1 ile 1,5 ölçü arasıdır. Kur’an-ı Kerim’de çokça yer alır.
Bu örneklerin okunuşları aşağıda verilmiştir.
ÖNEMLİ UYARI
Gunneli idğam aynı kelime içinde yapılmaz. Bu nedenle aşağıdaki örneklerde gunneli idğam yapılmaz.
10.2. Gunnesiz İdğam (İdğam Bilâ Gunne)
BİLGİ KUTUSU
Gunnesiz idğam (İdğam Bilâ Gunne) iki kelimenin arasında olur. Tenvin ya da
cezimli nun ile biten kelimeden sonra ( ) harfleriyle başlayan bir kelime geldiğinde
gunnesiz idğam yapılır. Kur’an-ı Kerim’de çokça yer alır.
Bu örneklerin okunuşları aşağıda verilmiştir.
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
35
10.3. Aynı Harflerin İdğamı (İdğamı Misleyn)
BİLGİ KUTUSU
Aynı harf birincisi cezimli, ikincisi harekeli olarak art arda gelirse idğam (İdğam Misleyn) yapılır. Kur’an-ı Kerim’de çokça yer alır.
Örnekleri aşağıdaki gibi okuyabiliriz.
ÖNEMLİ UYARI
Aynı harflerin idğamındaki harfler ( ) harfleri olursa idğamla birlikte gunne de
yapmak gerekir. Buna idğam misleyn meal gunne denir. 1 ile 1,5 ölçü gunne yapılır.
Şeddeli ( ) harfleri de aynı şekilde gunneli idğamla okunur. Kur’an-ı Kerim’de çokça
yer alır.
Şeddeli mim ve nun’a örnekler:
10.4. Benzer Harflerin İdğamı
10.4.1. Mahreçleri Aynı Olan Harflerin İdğamı (İdğamı Mütecaniseyn)
BİLGİ KUTUSU
Mahreçleri aynı, sesleri farklı olan iki harften birincisinin cezimli, ikincisinin harekeli olarak art arda gelmesi durumunda idğam yapılır. Buna idğam mütecaniseyn denir. Bu harfler üç grupta toplanır. Her grup kendi arasında idğam yapılır. Kur’an-ı Kerim’de çokça yer almaz.
ADNAN HOYLADI
36
1. Grup harfler: ( )
Örneklerin okunuşları:
2. Grup harfler: ( )
Örneklerin okunuşları:
3. Grup harfler: ( )
Örneğin okunuşu:
10.4.2. Mahreçleri Birbirine Yakın Olan Harflerin İdğamı (İdğamı Mütekâribeyn)
BİLGİ KUTUSU
Mahreçleri birbirine yakın iki harften birincisinin cezimli, ikincisinin harekeli olması durumunda idğam yapılır. Bu idğama idğam mütekâribeyn denir. Bu idğam her grubun içindeki harfler arasında olur. Kur’an-ı Kerim’de çokça yer almaz.
1. Grup: ( ): Birinci harf ( ) ikinci harf ( ) olması gerekir. Örnekte görüldüğü
üzere ( ) okunmaz.
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
37
Örneklerin okunuşları:
1. Grup: ( ) Örnekte görüldüğü üzere ( ) okunmaz.
Örneğin okunuşu:
10.4.3. Nun Sesinin Mim Sesine Dönüştürülerek Okunması (İklâb)
BİLGİ KUTUSU
Tenvin ya da cezimli ( )’dan sonra be ( ) harfi gelirse tenvin veya nun ( ) sesi
mim ( ) sesine dönüştürülerek gunneli okunur. Buna iklâb denir. Gunne miktarı 1,5
ölçüdür. Kur’an-ı Kerim’de bu kural çokça yer almaktadır.
Örneklerin okunuşu:
11. GİZLİ VE AÇIK OKUMAYI ÖĞRENELİM
11.1. Açık Okuma (İzhar)
BİLGİ KUTUSU
Tenvin veya cezimli (sâkin) ( ) dan sonra ( ) harflerinden biri
geldiğinde ( ) sesinin açık ne net bir şekilde okunmasına izhar denir.
ADNAN HOYLADI
38
11.2. Genizden Okuma (İhfa)
BİLGİ KUTUSU
Tenvin veya cezimli (sâkin) ( ) dan sonra ( )
harflerinden biri geldiğinde ( ) sesi genizden getirilerek 1 ile 1,5 ölçü arasında
tutularak okunmasına ihfa denir.
11.3. Vurgulu Okuma (Kalkale)
BİLGİ KUTUSU
( ) harflerinin cezim aldığında vurgulu okunmasına kalkale denir.
Kalkale sesi, bir önceki harfin harekesine uygun çıkarılır. Kalkale harfine hareke verilmez.
11.4. Duraklayarak Okuma (Sekte)
BİLGİ KUTUSU
Kur’an okurken nefes almaksızın bir müddet durup aynı nefesle okumaya devam etmeye sekte denir. Kur’an-ı Kerim’de 4 yerde sekte yapılır.
Kehf Sûresi 1 ve 2. Ayet
Kıyâme Sûresi 27. Ayet
Mutaffifin Sûresi 14. Ayet
Yasin Sûresi 52. Ayet
۞ ۞
12. SAKİN MİM’İ ( ) OKUMAYI ÖĞRENELİM
BİLGİ KUTUSU
Üzerinde cezim bulunan mim harfine sâkin mim denir. Sâkin mim’in üç farklı durumu vardır.
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
39
1. Sâkin mim’den sonra harekeli bir mim harfi gelirse gunneli idğam yapılır. Gunne ölçüsü 1 ile 1,5 arasıdır.
Örneklerin okunuşu:
2. Sâkin mim’den sonra be ( ) harfi gelirse dudak ihfası (İhfai Şefevî) yapılır.
Gunneli okunur. Sâkin mim sesi dudakları bastırmadan genizden getirilir. Gunne ölçüsü 1 ile 1,5 arasıdır.
3. Sâkin mim’den sonra ( ) ve ( ) harfi dışında başka bir harf gelirse sâkin mim
açık ve net bir şekilde okunur. Buna sâkin mim’in izharı da denir.
13. RA HARFİNİ ( ) OKUMAYI ÖĞRENELİM
13.1. Ra Harfinin Kalın Okunduğu Durumlar
BİLGİ KUTUSU
1. Ra harfinin harekesi üstün ya da ötre ise kalın okunur.
2. Ra harfi sâkin olursa kendinden önceki harfin harekesine bakılır; üstün veya ötre ise ra kalın okunur. Hem ra harfi hem de ra harfinden önceki harf sâkin olursa daha önceki harfin harekesine bakılır; üstün veya ötre ise ra kalın okunur.
3. Ra harfi sâkin olup kendinden önceki harf esreli olursa ve ra’dan sonra isti'lâ
harfleri denilen kalın harflerden ( ) birisi gelirse ra kalın okunur. Yani lîn
harfi olan ya'dan sonra gelen ra harfi üzerinde durulursa ra ince okunur.
ADNAN HOYLADI
40
4. Ra harfi sâkin olur ve kendinden önce de esreli vasıl hemzesi gelirse ra kalın okunur. Bir önceki kelimeyle birleştirilmiş olsa da kalın okunur.
13.2. Ra Harfinin İnce Okunduğu Durumlar
BİLGİ KUTUSU
1. Ra harfinin harekesi esre ise ince okunur.
2. Ra harfi sâkin olursa kendinden önceki harfin harekesine bakılır, esre ise ra ince okunur. Hem ra harfi hem de ra harfinden önceki harf sâkin olursa daha önceki harfin harekesine bakılır, esre ise ra ince okunur.
3. Ra harfi sâkin, kendinden önce lîn harflerinden ya ( ) olursa ra ince okunur.
Yani lîn harfi olan ya'dan sonra gelen ra harfi üzerinde durulursa ra ince okunur.
ÖNEMLİ UYARI
Kalın ve ince okunduğu yerlerin dışında kalan ve az sayıda örneği bulunan
aşağıdaki üç durumda ise sâkin ra harfi ( ) hem kalın hem de ince okunabilir:
1. İsti'lâ harfinin harekesi esre olduğu için kelimesinde
2. ve örneklerinde olduğu gibi, öncesinde esre bulunan sâkin tı
( ) veya sâkin sad’dan ( ) sonra gelen ra harfinde durulduğunda
3. kelimelerinde durulduğunda kalın veya ince okunabilir.
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
41
14. KUR’AN-I KERİM’DEKİ İŞARETLERİ ÖĞRENELİM
14.1. Secâvend İşaretleri
BİLGİ KUTUSU
Kur’an’ı Kerim okurken anlama göre nerede durup nerede duramayacağımızı gösteren ayet sonlarına veya kelimelerin üstüne konulan işaretlere vakıf işaretleri denir. Bunlara secavend de denir.
Lâzım Vakıf ( ): Durulmadığında mananın bozulabileceği bu nedenle durmanın
gerektiği vakıftır.
Mutlak Vakıf ( ): Mana açısından durmanın uygun olduğu hiçbir sakıncasının
olmadığı vakıftır. Durmak uygundur.
Gıf İşareti ( ): Mananın pekişmesi açısından durmanın çok daha uygun olduğunu
belirtir.
Muâneka Vakfı () (): Birbirine yakın yerlere konulan bir işarettir. Birinde
durulursa diğerinde durulmaması gerektiğini belirtir. Ancak bu iki işaretin aynı ayette olması gerekir.
Kaf İşareti ( ): Durmanın veya geçmenin mümkün olduğu ancak geçilmesinin daha
uygun olduğunu belirtir.
Mücevvez Vakıf ( ): Durmanın veya geçmenin mümkün olduğu ancak geçilmesinin
daha uygun olduğu vakıftır.
Murahhas Vakıf ( ): Okurken nefesimizin yetmediği yerde durulabilir, ancak
geçmek daha uygundur.
Lâ İşareti ( ): Mana yönünden durmanın uygun olmadığını durulmaması gerektiği
belirten işarettir. Ayet sonlarında durunca geriden almaya gerek yoktur.
Ayın İşareti ( ): Bir konunun bittiğini diğer konunun başladığını belirtir. Aşırlar da
ayın’dan başlayıp ayın’da biter.
Kef İşareti ( ): Kendisinden önceki işaretle aynı durumu belirtir.
14.2. Tecvid İşaretleri
BİLGİ KUTUSU
ADNAN HOYLADI
42
Kur’an-ı Kerim’de bazı kelime ya da harflerin altında küçük yazılmış o harf ya da kelimenin nasıl okunacağını belirten işaret ve açıklamalar vardır.
Med İşareti ( ): Bir ölçü kadar uzatma yapılması gerektiğini belirtir.
Kasr İşareti ( ): Uzatılmadan kısa okunması gerektiğini belirtir.
Sin İşareti ( ): Sad ( ) harfinin altına yazılır be bu harfin sin ( ) harfi gibi ince
okunması gerektiğini belirtir.
Nun İşareti ( ): Son harfinin harekesi tenvin olan kelimeden diğer kelimeye geçişin
esreli nun ( ) ile yapılacağını belirtir.
Kat’ İşareti ( ): Mutlaka okunması gereken kat’i hemzenin altında bulunur. Vasıl
hemzesi gibi okunmadan geçilmez.
Sekte İşareti ( ): Sekte yapılması gereken kelimelerin altında bulunur. (Sekte
konusuna bakınız.)
İşmâm İşareti ( ): Yusuf sûresi 11. Ayetindeki ( ) şeddenin altında
bulunur. Kelimenin aslı ( ) dir. Burada kelimenin aslındaki ötreli nun’u ( )
belirtmek için ötre sesi çıkarılmadan dudakların ileriye uzatılıp nâ ( ) demeden
geri çekilmesi gerektiğini anlatır. Şeddeli nun’larda bilindiği üzere gunne yapılır. Bu ayette işmam gunneden önce yapılır.
Teshil İşareti ( ): Fussilet sûresinin 44. Ayetindeki ( ) kelimesindeki
ikinci hemzenin altından bulunur. Bu hemzenin kolay okuma amacıyla yumuşatılarak okunması gerektiğini belirtir.
İmale İşareti ( ): Hûd sûresinin 41. Ayetindeki ( ) kelimesinin altında
bulunur. Bu kelimedeki ra ( ) harfinin harekesinin üstün-esre arası bir sesle
okunacağını belirtir.
14.3. Kur’an’daki Diğer İşaretler
BİLGİ KUTUSU
Kur’an’ı Kerim’in kenarlarında secde ayetlerinin yerini belirleyen secde işaretleri, cüz başlangıçlarında cüz işaretleri, hizb başlarında hizb işaretleri ve ayet sonlarında ayet numarasını belirten ayet bitimi işaretleri bulunur. Bu işaretler hatim okumayı, hatim dağıtmayı, Kur’an ezberlemeyi kolaylaştıran işaretlerdir.
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
43
Secde İşareti: Kur’an’ı Kerim’de okunduğunda secde yapılmasını gerektiren ayetlerin bulunduğu sayfanın kenarına konulan işaretlerdir. 14 yerde secde ayeti vardır. Bunlar:
1. el-A'raf, 7/206; 2. er-Ra'd, 13/15; 3. en-Nahl, 16/49; 4. el-İsrâ, 17/107; 5. Meryem,19/58; 6. el-Hac, 22/18; 7. el-Furkân, 25/60; 8. en-Neml, 27/25; 9. es-Secde, 32/15; 10. Sâd, 38/24; 11. Fussilet, 41/37; 12. en-Necm, 53/62; 13. el-İnşikâk, 84/21; 14. Alak, 96/19. Ayetler
Bu secdenin yapılışı: Tilâvet secdesi niyetiyle eller kaldırılmaksızın "Allahu ekber" denilerek secdeye varılır, secdede üç kere "Sübhane Rabbîyel-a'lâ" denilir. Bundan sonra "Allahu ekber" denilerek secdeden kalkılır. Tilâvet secdesinin rüknü, Allah Teâlâ'yı ta'zîm için yüzü yere koymaktır. Bu secde için abdestli, temiz, avret yerleri örtülü ve kıbleye yönelmiş olmak şarttır. Tilâvet secdesine ayaktan inilmesi ve bu secdeden kalkarken ayağa kalkılması ve bu şekilde ayağa kalkarken "Gufrâneke Rabbenâ ve İleykel masîr" denilmesi müstehaptır. Tilâvet secdesine varılırken ve kalkarken alınan tekbirler de müstehaptır. Asıl secde ise vacibtir.
Cüz İşareti: Kur’an-ı Kerim’de 600 sayfa vardır. Bu sayfalar 20’şer sayfalık bölümlere ayrılmıştır. Bu bölümlerin her birine cüz denir. Kur’an-ı Kerim’de toplam 30 cüz vardır.
Hizb İşareti: Kur’an-ı Kerim’de her 5 sayfaya hizb denir. Bir cüzde 4 hizb bulunur. Kur’an-ı Kerim’de toplam 120 hizb vardır.
﴿٥٦﴾
Ayet Bitimi İşareti: Ayet sonlarında bulunan ve o ayetin içinde bulunduğu sûrenin kaçıncı ayeti olduğunu belirten işaretlerdir. Arapçada kullanılan rakamlar aynen Türkçedeki rakamlar gibidir.
Bunlar: 1 (ْ,)2ْ(ْ,)3ْ(ْ,)4ْ(ْ,)5ْ(ْ,)6ْ(ْ,)7ْ(ْ,)8ْ(ْ,)9ْ(ْ,)0ْ()
Bunlar Türkçede olduğu gibi soldan sağa doğru okunurlar.
Örneğin sayısının 56 olarak okunması gibi.
ADNAN HOYLADI
44
15. NAMAZ DUALARINI EZBERLEYELİM
Subhaneke Duası
Anlamı: Allah’ım! Sen her türlü eksiklikten uzaksın. Seni daima böyle över ve sana hamt ederim. Senin adın mübarektir. Senin şanın yücedir. Senin övgün uludur. Senden başka ilah yoktur.
Tahiyyat Duası
Anlamı: Selamlar, saygılar ve en güzel sözler Allah içindir. Ey Peygamber! Allah’ın selamı, rahmeti ve bereketi senin üzerine olsun. Bizlere ve Allah’ın salih kullarına da selam olsun. Ben şehadet ederim ki Allah’tan başka ilah yoktur. Yine şehadet ederim ki Muhammed onun kulu ve elçisidir.
Allâhumme Salli Duası
Anlamı: Allah’ım! Hazreti Muhammed’e ve onun ailesine rahmet et. Tıpkı Hazreti İbrahim’e ve ailesine rahmet ettiğin gibi. Şüphesiz sen her türlü övgüye layık olansın ve çok yücesin.
Allâhumme Bârik Duası
Anlamı: Allah’ım! Hazreti Muhammed’i ve onun ailesini mübarek kıl. Tıpkı Hazreti İbrahim’i ve ailesini mübarek kıldığın gibi. Şüphesiz sen her türlü övgüye layık olansın ve çok yücesin.
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
45
Rabbenâ Âtina Duası
Anlamı: Ey Rabb’imiz! Bize hem bu dünyada hem de ahirette iyilik ve güzellik ver. Bizi cehennem ateşinin azabından koru.
Rabbenâğfirlî Duası
Anlamı: Ey Rabb’imiz! Hesabın görüleceği günde beni, annemi, babamı ve bütün
müminleri bağışla.
Kunut Duası 1
Anlamı: Allah’ım! Biz yalnız senden yardım dileriz, bizi bağışlamanı ve doğru yola iletmeni isteriz. Sana iman ederiz. Tövbe edip sana döneriz. Sana güveniriz. Bütün hayırları senden bilir, seni överiz. Sana şükreder, nankörlük etmeyiz. Sana karşı gelenlerle ilişkimizi keser, onları terk ederiz.
Kunut Duası 2
Anlamı: Allah’ım! Biz ancak sana ibadet ederiz. Yalnız senin için namaz kılar ve sana secde ederiz. Yalnız sana ulaştıracak işlere koşar ve senin rızan için çalışıp çabalarız. Rahmetini umar, azabından korkarız. Şüphe yok ki senin azabın kâfirlere ulaşacaktır.
17. MÜEZZİNLİK DUALARINI ÖĞRENELİM
Ezan
ADNAN HOYLADI
46
Anlamı: Allah en yücedir. Allah en yücedir.
Allah en yücedir. Allah en yücedir.
Ben şahitlik ederim ki Allah’tan başka ilah yoktur- Ben şahitlik ederim ki Allah’tan başka ilah yoktur.
Ben şahitlik ederim ki Hz. Muhammed Allah’ın elçisidir- Ben şahitlik ederim ki Hz. Muhammed Allah’ın elçisidir.
Haydi, namaza- Haydi namaza
Haydi, kurtuluşa- Haydi kurtuluşa
(Namaz uykudan daha hayırlıdır- Namaz uykudan daha hayırlıdır.)
Allah en yücedir- Allah en yücedir.
Allah’tan başka ilah yoktur.
Not: Parantez içindeki bölüm sadece sabah ezanında okunur.
Ezan Duası
Anlamı: Ey şu eksiksiz davetin ve kılınacak namazın rabbi Allah’ım! Muhammed'e vesileyi, fazileti ve yüksek dereceleri ver. Onu, kendisine vadettiğin Makam-ı Mahmûd’a ulaştır. Muhakkak ki Sen vadettiğine aykırı davranmazsın.
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
47
Salavat
Anlamı: ''Allah’ım! Efendimiz Muhammed'e ve ailesine, hayırlar ihsan eyle ve
onlara huzur (esenlik- güven- sağlık) ver.
Ahzab Sûresi 56. Ayet (Cuma namazında hutbeden önce okunur.)
Anlamı: Şüphesiz Allah ve melekleri Peygamber'e salât ediyorlar. Ey iman edenler!
Siz de ona salât edin, selâm edin.
Kamet
Anlamı: Allah en yücedir. Allah en yücedir.
Allah en yücedir. Allah en yücedir.
Ben şahitlik ederim ki Allah’tan başka ilah yoktur- Ben şahitlik ederim ki Allah’tan başka ilah yoktur.
Ben şahitlik ederim ki Hz. Muhammed Allah’ın elçisidir- Ben şahitlik ederim ki Hz. Muhammed Allah’ın elçisidir.
ADNAN HOYLADI
48
Haydi, namaza- Haydi namaza
Haydi, kurtuluşa- Haydi kurtuluşa
Namaz başladı – Namaz başladı.
Allah en yücedir- Allah en yücedir.
Allah’tan başka ilah yoktur.
Kamet'ten sonra namaza başlanır ve selam verilince;
Anlamı: Allah’ım! Esenlik veren, her türlü noksanlıktanْuzak olan sensin. Ey celâl ve ikram sahibi, sen neْyücesin!
İmam selam verdikten sonra,
Anlamı: Rasülullah’a salâtu selam olsun. Allah her türlü eksiklikten uzaktır. Hamt onadır.ْAllah’tan başka ilah yoktur. Allah en büyüktür.ْGüç ve kuvvet ancak yüce ve ulu olan Allah’ınْelindedir.
Ayet’el-Kürsî okunduktan sonra tesbihler
Anlamı: O yüce büyük ve celal sahibi olan Allahْher türlü eksiklikten uzaktır.
Anlamı: Kerim olan Yüce Rabbime daima şükürler olsun.
Anlamı: Şanı yüce âlemlerin Rabbi Allah, en büyüktür. (O’ndan başka kudret sahibi yoktur.)
Tesbih bittikten sonra
FARKLI BİR YÖNTEMLE ELİF CÜZÜ
49
Anlamı: Allah’tan başka ilah yoktur. O tektir, ortağı yoktur. Mülk ona aittir. Bütün övgüler onadır. Onun her şeye gücü yeter. Sonsuz lütuf sahibi, yüceler yücesi Rabb’im her türlü eksiklikten uzaktır.
ADNAN HOYLADI
50
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………….
Hz. Peygamber buyuruyor ki: “Sizin en hayırlınız Kur’an-ı öğrenen ve
öğretendir.” Bu nedenle bilmeyenlerin Kur’an-ı öğrenmesi,
bilenlerin de Kur’an okumayı başkalarına öğretmesi Müslümanın en büyük vazifesidir. Ancak Kur’an okumayı doğru öğrenmek gerekir.
Özellikle harflerin doğru bir şekilde telaffuz edilmesi çok önemlidir.
Doğru yöntemle hazırlanmış bir elif cüzünün yanında fem-i muhsin de
gerekir. Kur’an öğrenenlerin bu işin ehli hocalarımızdan, din
görevlilerimizden yardım almaları en doğrusudur. Bu mümkün olmazsa en
azından ses kayıtlarından istifade edilmelidir.
Adnan HOYLADI