Upload
vanliem
View
259
Download
5
Embed Size (px)
Citation preview
Elmi məqaləni necə yazmalı?Bu təqdimat yenicə elmi tədqiqat işlərinə başlamış magistr
tələbələrinə, aspirantlara kömək üçün işlənmişdir. Elmdə ilk addımlarını atan gənclər üçün elmi məqalə onun müvvəfəqiyyətlərinin rəhnidir. Odur ki, elə əvvəldən elmi məqaləni lazımı səviyyədə yazmaq
bacarığı onun əsl alim kimi formalaşmasına və yüksək uğurlar qazanmasına çox kömək edər.
Müəllif İsmət S.Əhmədov
Elmin qurulması tədqiqat işlərinin bir-biri ilə əlaqəsini tələb edir
Tədqiqat
Elmi məhsul
Elmi ədəbiyyat
İlkin araşdırmalar sizin üçün bazis rolunu oynayır, bundan sonra siz elm şəbəkəsində həm istehsalçı və həm də idxalçı olacaqsınız. Karye-ranızın sonuna qədər elmi məlumat- lar toplamaq həvəsi, əks əlaqə, şübhələr və təkrar-təkrar təcrübələr sizi kölgə kimi izləyəcək. Odur ki, aldığınız nəticələri mümkün qədər vaxtında və münasib şəkildə elm aləminə çatdırmağınız çox vacibdir.
Sizin elmə töhfəniz nə ölçülür?
Sual
Proses necə başlayır?
İlkin təcrübə
cavabHə yox
Yeni təcrübə
Layihə hazırlığı
Laboratoriya işiNəticələr
Xülasə
Əlyazması Nəşri və axtarış
Sizin elmi işlərinizin elm aləminə bəlli olduğuna əmin olun və nəticələrinizi koleqalarınızla müzakirə etməyə cəhd edin!
Necə?
Elmi nəticələrinizi yazılı, şifahi və digər üsullarla çatdırmağa cəhd edin!
Məqaləni yazmağa başlamazdan əvvəl nəzərdə tutduğunuz suala təcrübələrin cavab verdiyinə əmin olun
Qeydlərinizi sistemləşdirin, ədəbiyyat məlumatlarını toplayın, lazım olacaq digər materialları aydınlaşdırın
Məqalənin əlyazmasına necə
başlamalı?
Məlumatlarını təşkil et
Məlumatların ayrı-ayrı bloklarda quruluşu
Problem, məsələnin qoyuluşu, aktuallığı, nə üçün bu sual?
Nümunələr, təcrübə obyekti, cihazlar, şərait və statistika
Təcrübələr, təcrübələrin nəticələri, qrafik, cədvəl, fotoşəkil və s.
Nəticələrin analizi və müzakirəsi, başqa müəlliflərin nəticələri ilə müqayisəsi
Məlumatlarinizi əlaqələndirməyə cəhd edin
Və onları strukturlaşdırın
Elmi məqalənin strukturu
Başlıq
Müəllif (lər), iş yerləri, koordinatları
Xülasə, açar sözlər
Giriş
Material və metod
Təcrübə və nəticələr
Müzakirə
Qərar
Təşşəkkür (məqaləni maliyələşdirənlərə və şəarit yaradanlara
Ədəbiyyat
Əlavələr
BaşliqElmi məqalənin başlığı təcrübənin mahiyyətinə tam uyğun olmaqla çox yığcam və cəlbedici olmalıdır. O informativ, qısa, spesifik, aydın və birmənalı olmalıdır.
Nə üçün başlıq vacibdir?
İnformasiya axtarışı xidmətlərinin, brauzerlərin və ya məlumat banklarının çoxu onların indekslərini işləyib
hazırlamaq üçün onun adından istifadə edir, başlıq məqalənin hər cür yayılmasını və axtarışını asanlaşdırır.
Müəllif(lər)in adı və koordinatları
Məqalələrinizdə çalışın həmişə eyni addan və eyni stildən istifadə edin. Belə olan halda heç kimi çaşdirmayacaqsınız,
axtarış asan olacaq və yadda qalan müəllif olacaqsınız. "Etibarlı ad" arzu olunandır. Yazışmanın (korrespondesiya)
hansı müəlliflə olacağını müəyyənləşdirin.Təşkilatların (müəssisələrin) tam ad və ünvanını verin.
Hal-hazırda elektron poçtlar da həmçinin verilir.
Xülasə (abstrakt)
Xülasə, məqalənin qısa məzmunudur. Burada çox səlis şəkildə problem, təcrübə, nəticələr və son qərar verilir.
Axtarış saytlarına adətən xülasə qoyulduğundan və digər müəlliflər çox zaman yalnız onunla kifayətləndiyindən onu həddən artıq səlis və məzmunlu yazmaq lazımdır.
Əsas məsələlərdən biri də onun ölçüsüdür. Çox az sözlə (200-300), xülasə məqalənin əsas aspektləri, nəticələr və onların interpretasiyaları haqqında, məlumat və cavab
verməlidir
Xülasənin strukturu
Brief Inform ativeConcise Condensed
Content
Structured Single paragraph
Form at
Abstract
Qısa cümlələr, ancaq teleqraf cümlələri olmasın
Ədəbiyyat olmasınCədvəl və qrafik, sxem, şəkil olmasın
Acronimlər, ixtisarlar olmasınÇox təfsilata varmayın!
Açar sözlər
Açar sözlər "boş sözlər" və ya xüsusi ümumiliklər olmamalıdır. Onların
mənbələri:məqalədə verilən sözlər və sərbəst mətn
GirişQısa
Nəzəri cəlb edən
Ən münasib istinadlar (elmi ədəbiyyatdan)
Məlum məlumatların təkrar edilməməsi
Məqsəd və obyekt
Material və metodlar
Nümunələr, nümunəAdamlarMaterial (mənşəyi, əgər vacibdirsə)Metodlar (istinadlar və qısa təsvir)Statistik metodlar (software)Tənliklər. Beynəlxalq standartlara uyğunluqMəqsədlər və obyekt
TəcrübələrMəqsədə cavab verirMəntiqi ardıcıllıqla aparılmışdırArtıq (lazımsız) təcrübələri daxil etməyin İlk hipotezanı etibarsız saymayın, onları uzaqlaşdırmayın (yox etməyin)Cədvəllərdə, şəkillərdə və mətndə heç bir informasiyanı təkrar etməyin
Müzakirə
Təcrübələrin mahiyyəti nədir və onlar nəyi göstərir?
Təcrübələr başqa elmi təcrübələrlə uzlaşır ya yox?
Təkrarçılıq olmasın
Alınan nəticələr
Təşəkkürlər
Adlar, İnstitutlar, layihələr, qrantlar, və s...
İstinad
S. Harvard S. Vancouver(Adı və ili) (rəqəmlə)
...... Nəticələr bu işlərlə uyğunlaşır (Smith, 1996; Brown et al., 1998)....
...... Nəticələr bu işlərlə uyğunlaşır [1,2]......
Ədəbiyyatın elementləri:Jurnal məqaləsi: Müəlliflər. İl. Məqalənin başlığı. Tom. (issue).səhifə.
Kitab: Müəlliflər. İl. Məqalənin başlığı. Redaktor. Şəhər. Nəşriyyat. s.
Kitabdan fəsil: Fəslin müəllifi. İlr. Fəslin başlığı. Redaktor. Kitabın adı. Şəhər. Nəşriyyat. S.s.
Patent: Müəllif. İl. Patentin adı. Patentin nömrəsi (indeksi)
Konfrans materialı: Müəllif. İl. Konfransın adı. Şöbə. Şəhər. Tarix
Felin zamanları
Məchul növ
Keçmiş
İndiki
Məchul növ ilə mətni korlamayın, bundan boyun qaçırın, yalnız naməlum mövzulardan istifadə edərkən və məqsədə müvafiq hallarda işlədin
Direktivlər, nəticələr, ümumiləşmələr, stabil vəziyyətlər
Prosedurlar, nəticələr, son fikirlər
Məlum növ
CədvəllərBaşlığı mətnə uyğun sadə olmalıdır. Ton və ştrixlər verməyin. Mətni və başlıqları ayırmaq üçün yalnız xətlərdən istifadə edin.
Şəkil və cədvəllərdə hər hansı bir informasiyanı təkrar etməyin
Yalnız mühüm dipnotlardan istifadə edin.
Başlıqlarda ölçü vahidini verməyi yaddan çıxarmayın
Cədvəl adətən 2x2 sətirli və isənilən sayda stünlu ola bilər.
ŞəkillərŞəkil = şəkilin başlığı + koordinat oxları + vahidlər + məzmun
Şəkillərdə torlar, çərçivələr, yazı, xətlər çox olmasın!
Şəkillər rəqəmlərdən çox tendensiyanı xarakterizə etməlidir (göstərməlidir)
Şəkillər yalnız bir xətt olmasın!
Məlum simvollardan, aydın xətlərdən istifadə edin və səliqə ilə yazın!
Dərc etmək üçün jurnal seçmisinizmi?
Müəlliflər kim olacaq, məlumatlandırmısinizmı?
Gəlin məqalənin birinci layihəsini
yazaq!
Qaç
Uzun-uzadı sözlərdən
Artıq cümlələrdən Bir qiymətli olmayan məlumatlardan
Jarqon sözlərdən
Qeyri müəyyənlikdən
Əlyazmalar
Daha sadə
Aydın
Daha qısa
Çox qısa
Daha yaxşı Çoxlarını tulla
Əlyazmalar
Nə üçün?
Necə?Nə nəticə almısan?
Nəticələr nə göstərir?
Sizin məqaləniz bu suallara cavab verirmi? G i r i ş
material + metodN ə t i c ə l ə r
Müzakirə
Cədvəl və şəkillərdə olan Məlumatların dəqiqliyin səliqə ilə yoxlayın
Cədvəl və şəkillərin hamısımı lazımlıdır?
Şəkil və cədvəllərdən hansını birləşdirə bilərsiniz
Hansısa məlumat təkrarlanırmı?
1-ci layihəni yendən oxu
Stilə bir də nəzər yetir
Mündəricatı, məlumatları, ədəbiyyatı gözdən keçir
2-ci layihə
Axırıncı əlyazma