enerji kalitesi

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    1/76

    Enerji Kalitesi MhendisliiKapasitr & Filtre BanklarKondansatrler & Reaktrler

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Katalog 2011

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    2/76

    lme, Koruma, Faturalama ve Enerji ynetimi yazlmlar iinkullanlan kaytl Aktif markasdr.

    lme, Koruma, Kontrol ve Kompanzasyon rnleri iin kullanlan yksekkaliteli, uzun mrl ve evreye duyarl Aktif markasdr.

    Orta gerilim Hcreleri, Anahtarlama elemanlar ve Kkler iin rekabetiAktif markasdr.

    Yksek kalitesi ile benzerlerinden bir adm nde olan rnlerde kullanlmtr

    Enerji sreklilii ve llebilir enerji tasarruf rnlerini simgeler

    Akll kontrol mantna sahip rnlere uygulanmtr

    Zor ilerin basitletirildii kolay kullanlan rnleri ifade eder

    evreye ve geleceimize saygl yeil rnleri ifade eder

    Kompanzasyon, Harmonik Filtre, Diren, zole g, Senkronizasyon veOtomasyon panolar iin yksek kaliteli ve evreye duyarl Aktif markasdr.

    Orta gerilim Hcreleri, Anahtarlama elemanlar ve Kklerde standartlardanfazlas iin yksek kaliteli ve evreye duyarl Aktif markasdr.

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    3/76

    1

    AG KOMPANZASYON SSTEMLER

    YARDIMCI EKPMANLAR

    B 1 Mhendislik Hizmetleri 26B 2 Enerji Kalitesi Bilgileri 28

    B 3 lgili Standartlar 30B 4 lm Ekipmanlar 30

    ENERJ KALTES MHENDSL

    C 1 M serisi Kompanzasyon Panosu 34C 2 MT serisi Tristr kontroll Dengesiz Faz Kompanzasyon Panosu 36C 3 MS serisi Harmonik Filtre Reaktrl Kompanzasyon Panosu 38C 4 MST serisi Tristr kontroll Harmonik Filtre Reaktrl Kompanzasyon Panosu 40C 5 MaxSine serisi Aktif Filtre 44

    TEKNK BLGLENDRME

    A 1 Reaktif G Nedir? 8

    A 2 Reaktif G Kompanzasyonunda Baz Formller 8A 3 Baz Ana Tketicilerin G Faktrleri 9A 4 G Faktr Nasl yiletrilir? 9A 5 Kompanzasyon ile G Faktrnn yiletirilmesinin Faydalar 10A 6 Reaktif G Hesab 10A 7 G Sistemlerinde Harmonikler 15

    YG KOMPANZASYON SSTEMLER

    E 1 Kapasitr niteleri 60E 2 Filtre niteleri 68

    E 3 Kaset niteleri 70

    D 1 Metal Mahfazal Kapasitr & Filtre Sistemleri 50D 2 Ak Tip Kapasitr & Filtre Sistemleri 52D 3 Statik VAR Kompanzasyon Sistemleri (SVC) 54

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    4/76

    2

    Aktif Rayl Sistemler Ltd.

    Aktif Rayl Sistemler (ARS) 2008 ylnda rayl sistemlerdetrafo merkez ekipmanlarnn tesisi ve tren zeriuygulamalarnda kullanlan elektriksel rnlerin teminiamacyla kurulmutur.

    Aktif Rayl Sistemlerin asl amac, pazardaki kurumlar veorganizasyonlar iin hem mhendislik hem de rn

    alanlarnda hizmet sunmaktr.

    ok gen bir irket olmasna ramen ARS, hem AntalyaHafif Rayl Sistemleri projesinde, hem de stanbul MetroStinger Sistemi projelerini ilk ylnda baarylasonulandrmtr.

    Aksis Enerji Sistemleri Ltd.

    Aksis Enerji Sistemleri (AKS) tm enerji seviyelerindelme ve saya otomasyon konularnda hizmet sunmakzere 2003 ylnda kurulmutur. irket enerji lmynetimi sistemleri ile enerjinin efektif kullanlmassayesinde enerji tasarrufuna odaklanmtr.

    AKS, yksek kaliteli lm ve haberleme donanmlar ilemteri istekleri dorultusunda zel yazlm ve sistemzmleri salayarak lmenin her seviyesindeki isteklerecevap verebilmektedir.

    AKS, mterileri, irket tarafndan retilmi yazlmlarlafarkl lm ve deme metotlar kullanarak her ay 100

    MTL' den fazla enerji faturas retmektedir.

    Aktif Mhendislik Ltd.

    Aktif Mhendislik (AMDT) 1996 ylnda lme, Koruma veEnerji Kalitesi alanlarnda faaliyet gstermek zerekurulmutur.

    AMDT 35 alan ve 2200 m2 ynetim binas ile stanbul'dayer almaktadr. AMDT kuruluundan beri enerji sektrneyksek kaliteli lm cihaz ve sistemleri, koruma cihazve sistemleri ile enerji tasarrufu ve maliyet analizikonularnda yksek kaliteli mhendislik hizmetisalamaktadr.

    AMDT 15 yl akn tecrbesi, yurtii ve yurtd referanslarile mterilerine zel ve standart zmler retmektedir.

    irket Profili

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    5/76

    3

    Coet S.r.L.

    1962 ylnda Milan' da kurulmuolan COET, endstriyel elektrikcihazlar zerine almalar ve ald patentleriyle,mterilerinin AG, OG panolarnda gvenle kullanabileceibirok retim gerekletirmitir.

    retilen tm rnler uzun teknik aratrmalar sonucuolumutur. Bu sayede her zaman orijinallik ve planlananzmlerin ok ynll bilinir olmutur.

    COET Endstri ve Rayl sistem alanlarnda almakta olup,son yllarda rayl sistemlerde trafo merkezleri iinanahtarlama elemanlar salama konusunda nde gelenfirmalardan biri olmutur.

    Aktif Elektroteknik A..

    irket 1981 ylnda Seta Elektrik ad ile hcre ve trafomerkezi retmek zere kurulmuolup, Mays 2008 de AktifGroup bnyesine katlarak Aktif Elektroteknik (AET) adnalm ve Austos 2009'da talyan meneli Friem S.p.A. ileimzalad ortaklk ile uluslararas bir irket olmutur. AET,bu tarihten beri uluslararas tecrbeli Trk ve talyan enerjigruplarnn sinerjik ortakl ile ynetilmektedir.

    AET 100 alan ve 9000 m2 retim alan ile Ankara'dafaaliyet gstermektedir. AET 30 yllk retim tecrbesi,teknolojik makine park, srekli gelien bilgi birikimi,deneyimli Trk ve talyan Ar-Ge ekibi, Avrupa'nn ndegelen Akredite Laboratuarlarndan alnm tip testinesahip rnleri ve gelecekteki beklentileri karlayacak

    yeni fikirleri nda faaliyet gstermektedir.

    irket Profili

    Friem S.p.A.

    Friem 1950 ylnda Milan'da Yksek G Dntrcleri imalatiin kurulmuolup dnya apnda kullanlmak zere 40 milyonAmper ve 1000'in zerinde G Dorultucusu retmitir.

    FRIEM Enerji sektr ile Elektromekanik alanlarndaki teknikbilgisi ve Dnm Sistemlerini tmyle tasarlayabilme becerisisayesinde, mterilerine Yksek Akml DC izolatrleri, DC

    Anahtarlar, Anodik Kontrol ve Koruma rnleri (ACDP),Polarizer gibi yardmc rnleri ve ve Solar Paneldntrclerini de retmektedir.

    Friem Trkiye'de Aktif Elektroteknik A.. nin ve talya'da COETS.r.L.nin hissedardr.

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    6/76

    4

    Giri

    Aktif Group mteri odakl faaliyetleri, yksek retimkalitesi, ileri Mhendislik bilgisi, Ar-Ge almalar veyazlm gelitirme becerileri ve titiz ve ilkeli almassayesinde kazand ve koruduu sadk msterileri ilesrekli bir geliim iindedir.

    Grup irketleri 1990'l yllardan beri ISO 9001 kalitebelgesine sahip olup, fabrikamz ISO 14001 evre ve ISO18001 i sal ve gvenlii sertifikalarna sahiptir.

    Teknoloji

    Aktif'in en nemli aktiviteleri Ar-Ge ve Personel kalitesi olup,bu aktivitelere ortalama zerinde yatrm yaplmaktadr.

    Tm mekanik projelerin tasarm 3D-CAD platformundayaplmakta, Enerji ak ve kalitesi iin dnyaca kabulgrm dizayn ve simlasyon yazlmlar ile ActWinyazlmlarmz kullanlmakta ve farkl platformlardayazlmlar gelitirilebilmektedir.

    retim kalitesini ykseltmek zere 2009 ylnda tesistekitm makine park yeni teknoloji rnlerle deitirilmitir.

    Vizyon

    Yeniliki aktivitelerimiz,Ak fikirli yaklamlarmz,ne kan kalite farkllklarmz veMteri odakl yaklamlarmz

    sayesinde tm dnyada enerji sektrndeki sadkmterilerinin saysn arttrarak, bu sayede pazar payn

    geniletmek ve konusunda sektrn en bilinen, gvenilenve tercih edilen irketlerinden biri olmaktr.

    Misyon

    Aadaki ilkeler ile ykselen mteri beklentilerinikarlayarak irketimizin ve lkemizin rn ve bilgikalitesini en iyi ekilde duyurmaya devam etmektir.

    ak fikirli yaklamyksek kalite anlayyeniliki dncelersrekli iyiletirilen yntemleriyi eitimli alanlar

    bilgiye dayal kararlar

    irket Profili

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    7/76

    5

    Performansl, Dayankl ve Basit

    Uluslararas standartlarn zerine sektrel bilin ve titizlikile izlediimiz dayankllk rnlerimizin st kategoridedeerlendirilmesine ve kullanc iin mkemmel birperformansn ortaya kmasna olanak salar.

    Yazlmsal ve donanmsal olarak tm rnlerimizde grselsadelik ve kullanmda basitlik tasarm kstasdr.rnlerimiz acil durum uygulamalar ve alkanlklarnsreklilii asndan en basit ve en ilevsel kullanma sahipolup, rnlerimizin tasarm, imalat ve sevkinde mterimemnuniyeti temel referanstr.

    Gvenlik

    Tm rnlerimizde insan emniyeti ve gvenlik en nplandadr.

    rnlerimizin tasarm, kilitleme mantklar vedkmantasyonu, emniyet asndan en st dzeyde imalve test edilmektedir.

    Ayrca tm servis ve saha hizmetleri de elektrik enerjisiile alldnn bilincinde olarak i ve ii gvenliikurallarna uygun olarak yaplmaktadr.

    Servis Sreklilii

    Enerji sreklilii, enerji verimlilii dolaysyla da iletmekarll demektir.

    Bu bilinle rnlerimiz enerji srekliliini salamak zereen iyi hizmeti verebilecek ekilde tasarlanmakta veretilmektedir.

    Oryantasyon ve Mhendislik eitimlerimizin temelkonularndan biri olan bu felsefe teknik ve idari kadrolarmz

    tarafnca da uygulanmaktadr.

    zlenebilirlik

    Enerji srekliliinin ve verimliliinin salanabilir olmasancak izlenebilirlik ile mmkndr.

    Farkl platformlarda yazlm gelitirme becerilerimiz vedonanmsal imkanlarmz sayesinde rnlerimiz uzaktanizleme, takip edebilme ve ynetebilme becerileri iledonatlmakta ve bu sayede iletme karllna hizmet

    etmektedir.

    irket Profili

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    8/76

    6

    A 1 Reaktif G Nedir?

    A 2 Reaktif G Kompanzasyonunda Baz FormllerA 3 Baz Ana Tketicilerin G FaktrleriA 4 G Faktr Nasl yiletrilir?A 5 Kompanzasyon ile G Faktrnn yiletirilmesinin FaydalarA 6 Reaktif G Hesab

    A 6.1 Datm Transformatr ve Yke Gre Hesaplamada Katsay TablosununKullanlmas

    A 6.2 Katsay TablosuA 6.3 Rezonans Gc HesabA 6.4 Trafo Sekonderinde Uygulanacak Sabit Grup SeimiA 6.5 Asenkron Motorlarn Lokal KompanzasyonuA 6.6 Reaktif G Kompanzasyonu

    A 6.6.1 Mnferit (Merkezi) KompanzasyonA 6.6.2 Lokal Kompanzasyon

    A 7 G Sistemlerinde HarmoniklerA 7.1 Harmonik Nedir?A 7.2 Harmonik KaynaklarA 7.3 Harmoniklerin EtkileriA 7.4 Harmonik Filtreli Kompanzasyon Sistemleri

    A 7.4.1 Dk Ayarl Pasif FiltrelerA 7.4.2 Tam Ayarl Pasif Filtreler

    A 7.5 Kompanzasyon Uygulamalarnda Dikkat Edilecek HususlarA 7.6 Aktif Filtreler

    A 7.7 Statik VAR Kompanzasyonu (SVC)

    8

    899

    1010

    101112121213

    1314151515161718181820

    22

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    9/76

    TeknikBilgilendirme

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    10/76

    A 1 Reaktif G Nedir?Elektrodinamik prensibine gre alan jeneratr, trafo,bobin, motor gibi tketicilerin almalar iin gerekli olan

    manyetik alan salayan mknatslanma akmna ReaktifAkm ve dolaysyla ekilen gce Reaktif G denir.

    Reaktif Gcn, tketim merkezlerinde zel bir reaktif g reticisitesis edilerek karlanmasna kompanzasyon denir. Kompanzasyoniin dinamik ve statik faz kaydrclardan yararlanlr.

    Reaktif g kompanzasyon sistemlerinde en ok bilinen veyounlukla uygulanmakta olan sistem reaktif ihtiyacnnkondansatrler vastas salanmasdr.

    Bir dier yntem olan ar uyartlm senkron jeneratrkullanm ise gerek kurulum gerekse iletme ve bakmmasraflarnn kondansatrlere gre daha yksek olmas

    sebebi ile tercih edilmemektedir. Bu uygulama gnmzdeancak gerekli artlarn salanabildii nadir iletmelerdeuygulanabilmektedir.

    A 2 Reaktif G Kompanzasyonunda BazFormller

    Bir tketicinin ebekeden ektii grnr g; S = 3.U.Iolarak ifade edilir.

    ekilen gcn endktif bir yk olmas durumunda gerilim ileakm arasnda as meydana gelir. Buna gre;

    Burada grnr gcn aktif gce oranna g faktr denir.G faktr basite, S grnr gc ile P aktif gcnnoluturduu asnn Cosins alnarak hesaplanabilmektedir.G katsays 0....1 arasnda deiim gsterebilmektedir. Buoran ile sistemin reaktif enerji tketimi ok kolay bir ekildeanlalabilir. G faktrnn 1e eit olmas halinde assfra eit olacak ve tketilen enerjinin tamam aktif bileenliolacaktr.

    Kompanzasyon yaplarak, ekilen reaktif gcn ebekedendeilde kurulan kompanzasyon sisteminden salanmas ile,ebekeden ekilen S grnr gc azalmakta, byleceS grnr gc ile P aktif gc arasndaki asdaralmaktadr. asnn daralarak sfra yaklamas ise g

    katsaysnn (Cos)1e yaklamas anlamna gelmektedir.G faktr, tesis, kullanlan cihaz ve makinelere gredeiiklik gsterir. Ayrca g faktr cihazlarn tam ykte veyayar ykte almalarna gre de deiim gstermektedir.

    Elektrik tketiminin faturalandrlmasnda tg terimi tercihedilmektedir. Enerji lm cihazlarnda aktif ve reaktif gtketimi tg deeri hesaplanarak llr.

    Reaktif enerji ile aktif enerji arasndaki oran tg ye eittir.Anlalaca gibi tg deeri ne kadar kk olursa ebekedenekilen reaktif enerji o lde dk olur. Bu terim Costerimine gre daha anlalr ve daha kolay

    hesaplanabilmektedir.Cos ve tg deerleri arasndaki bant yanda verilmitir.

    Teknik BilgilendirmeA

    8

    Q S

    PIp

    Iq I

    Ip= I . Cos

    Iq= I . Sin

    I= Ip2

    Iq2

    +

    Ip= Aktif akmIq= Reaktif Akm

    I = Hat Akm

    P= S . Cos

    Q= S . Sin

    P = Aktif gQ = Reaktif gS = Grnr g

    S= P2

    Q2+

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    11/76

    A 3 Baz Ana Tketicilerin G Faktrleri

    Reaktif enerji tketimi sanayide zellikle;

    Dk ykl motorlar,

    Kaynak makineleri,Ark ve ndksiyon ocaklar,G eviricileri, tarafndan gerekletirilir.

    TKETC

    GenelAsenkron motor 25% yklenmede

    50% yklenmede75% yklenmede

    100% yklenmedeAkkor telli ampul

    Floresan ampulDearj ampulleri

    Omik ocakEndksiyon oca (kompanze edilmi)Dielektrik stma ergitme ocaklar

    Omik kaynak makinalarTek fazl statik kaynak makinalar

    Ark kaynak niteleriArk kaynaklar iin transformatr ve dntrcler

    Ark ocaklarTristr tetiklemeli g dntrcleri

    Cos

    0,170,550,730,8

    0,85yaklak 1

    yaklak 0,50,4-0,6

    yaklak 1yaklak 0,85yaklak 0,85

    0,8-0,9yaklak 0,5

    0,7 - 0,90,7 - 0,8

    0,80,4 - 0,8

    Tg

    5,801,520,940,75

    0,62yaklak 0yaklak 1,73yaklak 2,29-1,33

    yaklak 0yaklak 0,62yaklak 0,62

    0,75-0,48yaklak 0,73

    1,02 - 0,751,02 - 0,75

    0,752,25 - 0,75

    A 4 G Faktr Nasl yiletirilir?

    letmenin ebekeden ald reaktif enerjinin edeerinde,yk deiimine uygun olarak kondansatr gruplarnn

    elektrik sistemine sokulup kartlmas ile g faktr 1eyaklatrlarak kompanzasyon salanabilir.

    Kompanzasyon sistemlerinde arlkl olarakkondansatrlerin tercih edilmesinin nedenleri ;

    Aktif enerji tketimi ok dktr,Dk maliyetlidir,Sisteme balants kolaydr,Uzun mrldr,Bakm masraflar dktr.

    9

    Cos =

    1 + (Tg )2

    1

    a n A k f G r o u p C o m p a n ya n A k f G r o u p C o m p a n y

    Teknik Bilgilendirme A

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    12/76

    A 5 Kompanzasyon le G Faktrnnyiletirilmesinin Faydalar

    G faktrnn iyiletirilmesi ile;Reaktif ceza denmez,Jeneratrlerin, transformatrlerin ve enerji iletimhatlarnn ykleri azalr, yeni ykler iin imkan salanr,Tesisteki toplam gerilim dm azalr,Tesisteki toplam kayplar azalr,Bylece tesislerin daha kk glere gre dizayn edilmesiyada mevcut tesislerden daha byk g ekilebilmesisalanr.

    A 6 Reaktif G Hesab

    Tketicinin reaktif g ihtiyacnn tespit edilebilmesi iintketicinin ebekeden ektii grnr gcn S, buna aitCos1 g katsaysnn ve karlmas istenen Cos2deerinin bilinmesi gereklidir. Bununla beraber bir tesistekurulacak olan kompanzasyon sisteminin tipi;

    Sistemdeki reaktif g dalmna, Reaktif g ihtiyacnn deiimine, Tesisteki harmonik distorsiyon miktarna ve Tesisin yerleimine baldr.

    Reaktif g hesab yaplrken bir ka farkl yntemuygulanabilmekte ve bu gcn hesaplanmasnda dikkatedilmesi gereken baz noktalar bulunmaktadr.

    Qc = Gereken Kompanzasyon GcP = Aktif GCos1 = llen veya bilinen g katsaysCos2 = Ulalmak istenen g katsays

    A 6.1 Datm Transformatr ve Yke GreHesaplamada Katsay Tablosunun Kullanlmas

    tg1 = llen veya bilinen Cos1 in tg1 karl katsaytablosundan yararlanlarak bulunabilir.tg2 = Ulalmak istenen Cos2 nin tg2 karl katsay

    tablosundan yararlanlarak bulunabilir.k = tg1 - tg2

    Q1= S1 . Sin 1

    10

    Q

    Q1

    Qc

    Q2

    2

    1

    S1

    S2

    PP1=P2

    Q2= S2 . Sin 2

    Qc= Q1 - Q2

    Qc= S1 . Sin 1 - S2 . Sin 2

    P1

    Cos 1P1= S1 . Cos 1 S1=

    P1= P2= P

    Qc= P1 . (Tg 1 - Tg 2)

    ......kVAr Toplam G....kW

    ......kVAr

    P2

    Cos 2P2= S2 . Cos 2 S2=

    Sin 2Qc= P1 . Sin 1Cos 1

    P2.Cos 2

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Yke Gre;

    Yklerin aktif gc (P) = 750 kWllen veya bilinen (Cos1) = 0,70Hedef (Cos2) = 0,99Katsay (k) = 0,878

    Buna gre;Qc = 750 x 0,878 = 658,5 kVAr

    Trafo Gcne Gre;

    Trafo Gc (S) = 1000 kVAYklerin trafo gcne oran (%) = % 75llen veya bilinen (Cos1) = 0,70Hedef (Cos2) = 0,99Katsay (k) = 0,878

    Buna gre;Qc = (1000 x 0,75) x 0,7 x 0,878 = 461 kVAr

    Teknik BilgilendirmeA

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    13/76

    11

    A 6.2 Katsay Tablosu

    Aadaki katsay tablosunda, llen ve istenilen gfaktr deerlerine karlk den, ebekeden ekilen kWbana kompanzasyon gcnn hesaplanmas iin gerekenkatsay deerleri verilmitir. Cos deerine karlk dentg deeri de ayrca belirtilmitir.

    G Faktr Yk iin kW bana gereken reaktif g (kVAr) katsay tablosu

    Cos 0.90 0.91 0.92 0.93 0.94 0.95 0.96 0.97 0.98 0.99 1.00 tg 0.484 0.456 0.426 0.395 0.363 0.329 0.292 0.251 0.203 0.142 0.0000.40 2.291 1.807 1.836 1.865 1.896 1.928 1.963 2.000 2.041 2.088 2.149 2.2910.41 2.225 1.740 1.769 1.799 1.829 1.862 1.896 1.933 1.974 2.022 2.082 2.2250.42 2.161 1.676 1.705 1.735 1.766 1.798 1.832 1.869 1.910 1.958 2.018 2.1610.43 2.100 1.615 1.644 1.674 1.704 1.737 1.771 1.808 1.849 1.897 1.957 2.1000.44 2.041 1.557 1.585 1.615 1.646 1.678 1.712 1.749 1.790 1.838 1.898 2.041

    0.45 1.985 1.500 1.529 1.559 1.589 1.622 1.656 1.693 1.734 1.781 1.842 1.9850.46 1.930 1.446 1.475 1.504 1.535 1.567 1.602 1.639 1.680 1.727 1.788 1.9300.47 1.878 1.394 1.422 1.452 1.483 1.515 1.549 1.586 1.627 1.675 1.736 1.8780.48 1.828 1.343 1.372 1.402 1.432 1.465 1.499 1.536 1.577 1.625 1.685 1.8280.49 1.779 1.295 1.323 1.353 1.384 1.416 1.450 1.487 1.528 1.576 1.637 1.7790.50 1.732 1.248 1.276 1.306 1.337 1.369 1.403 1.440 1.481 1.529 1.590 1.7320.51 1.687 1.202 1.231 1.261 1.291 1.324 1.358 1.395 1.436 1.484 1.544 1.6870.52 1.643 1.158 1.187 1.217 1.247 1.280 1.314 1.351 1.392 1.440 1.500 1.6430.53 1.600 1.116 1.144 1.174 1.205 1.237 1.271 1.308 1.349 1.397 1.458 1.6000.54 1.559 1.074 1.103 1.133 1.163 1.196 1.230 1.267 1.308 1.356 1.416 1.5590.55 1.518 1.034 1.063 1.092 1.123 1.156 1.190 1.227 1.268 1.315 1.376 1.5180.56 1.479 0.995 1.024 1.053 1.084 1.116 1.151 1.188 1.229 1.276 1.337 1.4790.57 1.441 0.957 0.986 1.015 1.046 1.079 1.113 1.150 1.191 1.238 1.299 1.4410.58 1.405 0.920 0.949 0.979 1.009 1.042 1.076 1.113 1.154 1.201 1.262 1.405

    0.59 1.368 0.884 0.913 0.942 0.973 1.006 1.040 1.077 1.118 1.165 1.226 1.3680.60 1.333 0.849 0.878 0.907 0.938 0.970 1.005 1.042 1.083 1.130 1.191 1.3330.61 1.299 0.815 0.843 0.873 0.904 0.936 0.970 1.007 1.048 1.096 1.157 1.2990.62 1.265 0.781 0.810 0.839 0.870 0.903 0.937 0.974 1.015 1.062 1.123 1.2650.63 1.233 0.748 0.777 0.807 0.837 0.870 0.904 0.941 0.982 1.030 1.090 1.2330.64 1.201 0.716 0.745 0.775 0.805 0.838 0.872 0.909 0.950 0.998 1.058 1.2010.65 1.169 0.685 0.714 0.743 0.774 0.806 0.840 0.877 0.919 0.966 1.027 1.1690.66 1.138 0.654 0.683 0.712 0.743 0.775 0.810 0.847 0.888 0.935 0.996 1.1380.67 1.108 0.624 0.652 0.682 0.713 0.745 0.779 0.816 0.857 0.905 0.966 1.1080.68 1.078 0.594 0.623 0.652 0.683 0.715 0.750 0.787 0.828 0.875 0.936 1.0780.69 1.049 0.565 0.593 0.623 0.654 0.686 0.720 0.757 0.798 0.846 0.907 1.0490.70 1.020 0.536 0.565 0.594 0.625 0.657 0.692 0.729 0.770 0.817 0.878 1.0200.71 0.992 0.508 0.536 0.566 0.597 0.629 0.663 0.700 0.741 0.789 0.849 0.9920.72 0.964 0.480 0.508 0.538 0.569 0.601 0.635 0.672 0.713 0.761 0.821 0.964

    0.73 0.936 0.452 0.481 0.510 0.541 0.573 0.608 0.645 0.686 0.733 0.794 0.9360.74 0.909 0.425 0.453 0.483 0.514 0.546 0.580 0.617 0.658 0.706 0.766 0.9090.75 0.882 0.398 0.426 0.456 0.487 0.519 0.553 0.590 0.631 0.679 0.739 0.8820.76 0.855 0.371 0.400 0.429 0.460 0.492 0.526 0.563 0.605 0.652 0.713 0.8550.77 0.829 0.344 0.373 0.403 0.433 0.466 0.500 0.537 0.578 0.626 0.686 0.8290.78 0.802 0.318 0.347 0.376 0.407 0.439 0.474 0.511 0.552 0.599 0.660 0.8020.79 0.776 0.292 0.320 0.350 0.381 0.413 0.447 0.484 0.525 0.573 0.634 0.7760.80 0.750 0.266 0.294 0.324 0.355 0.387 0.421 0.458 0.499 0.547 0.608 0.7500.81 0.724 0.240 0.268 0.298 0.329 0.361 0.395 0.432 0.473 0.521 0.581 0.7240.82 0.698 0.214 0.242 0.272 0.303 0.335 0.369 0.406 0.447 0.495 0.556 0.6980.83 0.672 0.188 0.216 0.246 0.277 0.309 0.343 0.380 0.421 0.469 0.530 0.6720.84 0.646 0.162 0.190 0.220 0.251 0.283 0.317 0.354 0.395 0.443 0.503 0.6460.85 0.620 0.135 0.164 0.194 0.225 0.257 0.291 0.328 0.369 0.417 0.477 0.6200.86 0.593 0.109 0.138 0.167 0.198 0.230 0.265 0.302 0.343 0.390 0.451 0.593

    0.87 0.567 0.082 0.111 0.141 0.172 0.204 0.238 0.275 0.316 0.364 0.424 0.5670.88 0.540 0.055 0.084 0.114 0.145 0.177 0.211 0.248 0.289 0.337 0.397 0.5400.89 0.512 0.028 0.057 0.086 0.117 0.149 0.184 0.221 0.262 0.309 0.370 0.5120.90 0.484 0.000 0.029 0.058 0.089 0.121 0.156 0.193 0.234 0.281 0.342 0.484

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Teknik Bilgilendirme A

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    14/76

    12

    A 6.3 Rezonans Gc Hesab

    Yeni bir tesisin projelendirilmesinde dikkat edilmesi gerekenunsurlardan ilki tesis edilecek kompanzasyon gcnn

    paralel rezonans deerinden dk olmasdr. Paralelrezonans gc yandaki formle gre hesaplanr.

    Rezonans tehlikesi, kompanzasyon gcnn rezonans gcnnzerinde olmas durumunda sz konusudur. Bir iletme iin buhesap yaplrken, iletmede ykler sebebi ile oluabilecek herbir harmonik mertebesi iin ayr ayr hesap yaplmaldr.

    Herhangi bir harmonik mertebesinde oluabilecek rezonanstehlikesinin nlenebilmesi iin kompanzasyon gcnn mutlakahesaplanan rezonans gcnden kk seilmesi gerekir.

    A 6.4 Trafo Sekonderinde Uygulanacak Sabit GrupSeimi

    Transformatr sarglarnn mknatslanmas iin gerekli olanreaktif enerjinin ebekeden karlanmas gerekmektedir.Aadaki tabloda transformatr alma yzdesine gregerekli olan sabit kompanzasyon gleri verilmitir.Tablodaki bu gler transformatrn yapsna bal olarakdeiebilir. retici firmalar bu kesin deerleri vermelidir.

    Transformatr sekonderine sabit reaktif g kompanzasyonuuygulamas yaplrken, transformatrn gerek duyduu ireaktif g tketimini de gze alnmal ve en azndan

    transformatr bota alyormu gibi deerlendirilmelidir.Genel olarak bir iletmede trafo sekonderine balanacak sabitkondansatr gc pratik olarak Qs %3 S deerinde alnabilir.

    rnein 1000 kVA gcnde bir trafo iin seilebilecek sabitkondansatr grubunun gc 25 30 kVAr seviyesinde olmasuygundur.

    A 6.5 Asenkron Motorlarn Lokal Kompanzasyonu

    Yandaki tabloda, stator terminallerine direk balanabilecekmaksimum kompanzasyon gleri belirtilmitir.

    Ayrca, kompanzasyon uygulamas yaplmadan ncekondansatr akmnn, motorun mknatslanma akmnn%90 n gemedii kontrol edilmelidir.

    Eer, motor iin gereken kompanzasyon gc tabloda belirtilendeerlerden fazla ise, motor terminallerine uygulanacakkompanzasyon gcnn Qc > %90Io3U forml ilehesaplanarak bulunmas uygun olacaktr.

    Kompanzasyon kontaktr (K2), motor kontaktr (K1) ile seribalanmal, kompanzasyon motorun almas ile devreye giripkmaldr.

    Qres =S

    n2. uk % . Sin k

    1115

    202530405060

    100150180218274

    340380482

    811

    15182230374575

    110132160200

    250280355

    23

    456

    7.59

    111724313543

    525767

    24

    578

    1011132229364147

    576376

    35

    67.5

    911

    12.5142533384453

    637086

    MaksimumAsenkron

    Motor Gc

    Maximum hz rpm

    3000 1500 1000

    HP kW Maximum Kompanzasyon Gc (kVAr)

    S = Transformatr gc (kVA)n = Harmonik mertebesi (3., 5., 7., .gibi)%uk = Transformatrn bal ksa devre gerilimiSink = Transformatrn bal ksa devre g

    asnn sins

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Reacve power demand calculated by takinginto consideraon the internal consumpon of

    the transformer (kVAr)

    NominalTransformatr

    Power(kVA)

    100

    160200

    250

    315

    400

    500

    630

    800

    1000

    1250

    2000

    25003150

    4000

    5000

    3

    44

    5

    6

    8

    10

    12

    20

    25

    30

    50

    6090

    160

    200

    5

    7.59

    11

    15

    20

    25

    30

    40

    50

    70

    100

    150200

    250

    300

    Bota

    6

    1012

    15

    20

    25

    30

    40

    55

    70

    90

    150

    200250

    320

    425

    100% ykte75% ykte

    Teknik BilgilendirmeA

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    15/76

    A 6.6 Reaktif G Kompanzasyonu

    AG tesislerinde uygulanabilecek kompanzasyon yntemlerinigenel olarak 2 ana grupta inceleyebiliriz.

    Mnferit (Merkezi) Kompanzasyon Lokal Kompanzasyon

    A 6.6.1 Mnferit (Merkezi) Kompanzasyon

    Reaktif g ihtiyac olan yklerin ok sayda ve dankolarak bulunduu sistemlerde merkezi ve otomatikkompanzasyon uygulanmas en ekonomik zmdr.

    Bu tip sistemlerde her tketicinin sabit ve srekli reaktif g

    tketmesi sz konusu deildir. Bu nedenle reaktif gihtiyacn karlayabilmek iin kurulacak olan kompanzasyonsisteminin, ihtiya duyulan reaktif gc salayacak vesistemin tanj deerini sabit tutacak ekilde tasarlanmasgereklidir.

    Merkezi kompanzasyon AG trafosunun sekonder tarafnayke paralel olarak uygulanmakta ve gerekli kompanzasyongc, g faktrndeki deiime bal olarak kondansatrgruplarnn devreye sokulup kartlmasyla salanmaktadr.

    Gerekli kompanzasyon gcnn hesaplanmas ve gerek

    duyulan kondansatr gruplarnn devreye sokulupkartlmas, reaktif g kontrol rlesi ile salanmaktadr.

    Bu tip kompanzasyon sistemleri:

    Deiken ykl elektrik sistemlerinde, Ana datm panolarnda veya

    Byk gl datm sistemlerinde kullanlmaktadr.

    Avantajlar:

    Reaktif cezaya girilmesi engellenir.

    Reaktif g ihtiyac olan yklerin ok sayda ve dankolarak bulunduu sistemlerde mnferit kompanzasyonuygulanmas en ekonomik zmdr.

    Transformatrn daha etkin kullanmna izin verir.Transformatr rahatlatr.

    13

    Qc90 % . I0 . 3.U

    Qc

    K1

    K2

    M3

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Teknik Bilgilendirme A

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    16/76

    14

    A 6.6.2 Lokal Kompanzasyon

    Reaktif g ihtiyac sabit olan yklerin veya tesiste trafodanuzakta bir noktada bir arada bulunan yklerin olmasdurumunda uygulanabilecek bir yntemdir.

    Motorlarn reaktif g ihtiyacn karlayabilmek iinuygulanacak kompanzasyon sisteminin hesabnn motorunektii aktif gce gre yaplmas gereklidir. Motorlarnetiketlerinde, Aktif G ve Cos deerleri tanmlanmaktadr.

    Avantajlar:

    Reaktif cezaya girilmesi engellenir.Teknik adan bakldnda, reaktif enerji tketildii noktadaretildii iin joule kayplar, dolays ile iletim kablolarnda

    oluan s kayplar dier uygulamalara gre dahadaazaltlmtr.Transformatr rahatlatr.

    Aklama:

    Dier uygulamalara gre daha maliyetli bir uygulamadr.

    RGK

    RGK

    Transformatr Sabit Kondansatr

    Merkezi Kompanzasyon eitli Ykler Sabit MotorKompanzasyonu

    eitli YklerUzunKablo

    Hatt

    Lokal Kompanzasyon eitli Ykler

    M

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Teknik BilgilendirmeA

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    17/76

    15

    A 7.1 Harmonik Nedir?

    Elektrik sistemlerinde enerjinin retilmesi ve datlmassrasnda akm ve gerilimin 50 Hz temel frekansta Sinsoidaldalga eklinde olmas idealdir.

    Ancak gelien g elektronii teknolojisi ile iletmelerdekitristr ve IGBT gibi yksek frekanslarda tetikleme yapabilentm ykler elektriksel alma karakteristiklerinden dolayeitli frekans seviyelerinde harmonik ad verdiimiz akmlarnolumasna neden olur.

    Bir sistemde faz akm llrken kullanlan ampermetre eerrms lm yapan bir ampermetre ise, llen faz akm 50 Hzbileenli faydal ana akm ile birlikte eer varsa dier yksekfrekansl harmonik akmlarnn karesel ortalamas olarakkacaktr.

    Ayn lm rms lm tekniini kullanmayan bir ampermetreile yapldnda ise, sadece 50 Hz bileenli faydal ana akmdalgas llm olunacaktr. Tabi bu durumda eer sistemdeyksek frekansl harmonik akmlar mevcut ise, rms lmyapan ampermetre ile temel frekans akmn lenampermetrenin gsterdii deerler farkllk arz edecektir.Yandaki Irms formlnden de anlalaca zere sistemdeharmonik akmlarnn akmas RMS akm seviyesininykselmesine neden olacaktr.

    Akm iin sz konusu lm ve tespitler gerilim lmleri iinde geerlidir. Gerilim lm yaplrken de rms lm yapancihazlar ile rms tekniini kullanmadan lm yapan cihazlar

    arasnda yksek frekansl harmoniklerin varl

    na ba

    l olarakfarkllklarn olmas sz konusudur.

    A 7.2 Harmonik Kaynaklar

    Statik AC/DC g dntrcleriDorultucular (Rectifier),eviriciler (nverterlar)Ark ocaklar ve Elektroliz niteleriDC motorlarAC Hz kontrol cihazlar,Yumuak yol vericiler

    Frekans dntrclerKesintisiz g kaynaklarBilgi ilem ve TV yayn sistemleri, PC, vb. Ofis ekipmanlarElektronik balastl armatrlerDier dalga deiimli ve faz ayarlamal kontrolsistemleridir.

    Alak gerilim ebekelerinde temel olarak kompanzasyonamacyla kullanlan kondansatrlerin harmonikler zerine olanetkisi de hesaba katlmaldr.

    Anahtarlama tiplerine bal olarak non- lineer yklerinoluturduu harmonik akmlar tabloda grld gibidir.

    Elektriksel uygulamalarda, yar iletken teknii kullanlmsistemler tarafndan retilen harmonik akmlar ise yandakiikinci tabloda belirtilmitir.

    3

    7 5

    1

    HarmonikMertebesi

    57

    1113

    17192325

    Pulse Says (yar iletken eleman says)

    20.014.3

    9.17.7

    5.95.34.34.0

    6 puls (%)

    --

    9.17.7

    --4.34.0

    12 puls (%)

    Tek fazl dorultucu

    6 pulse dorultucu(filtre kondansatrl)

    6 pulse dorultucu(filtre kondansatr & bastrcreaktr ile)

    6 pulse tristrl statikevirici (bastrc reaktr ile)

    12 pulse tristrl statikevirici (bastrc reaktr ile)

    ~ 85%

    ~ 70%

    40% - 60%

    25% - 40%

    ~ 15%

    Anahtarlama tipi Akm Dalga ekli THDi

    RMS akm

    RMS voltaj

    Irms = I1 + I2 + I3 +...+ In2 2 2 2

    = I12

    +

    n

    h-2Ih

    2

    Vrms = V1+V2+V3 +...+Vn2 2 2 2

    = V12

    +

    n

    h-2Vh

    2

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Teknik Bilgilendirme A

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    18/76

    16

    A 7.3 Harmoniklerin Etkileri

    ebeke retece bal bir endktans olarak dnlrse,kondansatr bir paralel rezonans devresi oluturur.Kondansatrlerin devreye alnmas ile beraber bir sirklasyonakm ve rezonans frekans oluur. Harmonik akmlarnn birksm ebekeye doru ve byk ksm ise empedanslarnnkk olmas nedeni ile kondansatrlere doru ynlenirler.

    Frekansn ykselmesine bal olarak kondansatrempedansnn dmesi, yksek frekansl harmonik akmlarnnkendilerine en dk direnci (empedans) gsterenkondansatrler zerine akmasna neden olmaktadr.

    Transformatr empedans frekans ile doru orantl olarakartmakta, kondansatr empedans ise frekansa bal olarak

    azalmaktadr. Herhangi bir Fpr frekansnda bu reaktanslarbirbirine eit olabilmekte ve bu frekansta kondansatr iletransformatr arasnda, paralel rezonans etkisiyle harmonikakmlar salnm yaparak artmaktadr.

    Transformatr ksa-devre gc (Ssc) ne kadar artarsa,rezonans frekans tehlikeli sonular douracak olanharmonik frekans deerlerinden o kadar uzak olur.

    Harmonikler sebebi ile yaanabilecek problemlerin balcalaraada sralanmtr.

    Elektromekanik cihazlarda ve kablolarda snma,

    Makinalarda mekanik titreimler (vibrasyon),Ateleme devrelerinin anormal almas,CAD/CAM terminallerinde hafzalarn silinmesi,Elektronik kart arzalar,G kondansatrlerinde g kayplar, delinmeler vepatlamalar, kompanzasyon sigortalarnda atmalar,Kesici ve alterlerde amalar,Rle sinyallerinin bozulmas ve anormal almas,Enerji kayplar.

    Kondansatrlerin Harmonik Akmlarna Kar Dayanmlar

    Kondansatr dizayn ve retimi yaplrken, belirli standartlara(EN 60831-1 ve 2) uyulmas gerekmektedir. Bir kondansatrstandartlara gre nominal gerilim ve frekans deerlerinde,ektii nominal akmnn en az 1.3 katna eit efektif akma ve1.1 kat gerilime 24 saatlik srete 8 saat dayanabilmelidir.

    Harmonik akmlarn varl ve empedansla etkilenen gerilimart, kondansatrn dayanmas gereken efektif akmnkatsaysn belirlemektedir.

    Sistemdeki harmonik etkileim SH (sistemde bulunanharmonik akm kaynaklar) nedeniyle kondansatrndayanm katsays tam olarak belirlenemez. Bu katsay deer

    olarak paralel rezonans katsaysnn ok ok stndedir.Ayrca ksa devre gcne bal deien trafo gc STR de bukatsaynn belirlenmesi iin gereklidir.

    rete

    ebekeEmpedans

    Trafo

    HarmonikKayna

    HarmonikKayna

    Kompanzasyon

    f (Hz)

    XT

    XC

    XC = =1 1

    .C . f.C

    f (Hz)

    XT

    XC

    Fpr

    Fpr = FkaynakSsc

    Q

    Ssc .Q

    PAF=

    XT

    Xkaynak

    XC

    HarmonikKayna

    XT

    XC

    Xs

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Teknik BilgilendirmeA

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    19/76

    17

    Kondansatrlerin Harmonik Filtre Reaktrler ile Korunmas

    Yksek seviyede harmonik etkileim oluan sistemlerdeyaplacak kompanzasyon uygulamasnda kondansatrlere

    seri olarak harmonik filtre reaktrlerinin kullanlmas etkinbir zmdr.

    Harmonik filtre reaktrlerinin kullanlmasnn iki amacvardr. Bunlar:

    Harmonik akmlarna kar kondansatrn empedansnarttrmak.Kondansatr ile ebeke empedansndan kaynaklananrezonans frekansn (Fpr) kaydrarak rezonans frekansnana harmonik akmlarn oluturduu frekanslarn altndatutmak.

    Yandaki grafikten anlalaca zere;

    Seri rezonans frekansnn (Fsr) altndaki frekansnoktalarnda reaktr ve kondansatr seri devresi kapasiteetkisi gstererek kompanzasyonu salar.Seri rezonans frekansnn (Fsr) stndeki frekansnoktalarnda reaktr ve kondansatr seri devresi endktansetkisi gstererek 3. 5. 7. harmonik frekanslarnda paralelrezonans riskini ortadan kaldrr.

    A 7.4 Harmonik Filtreli KompanzasyonSistemleri

    Harmonik distorsiyon deerleri yksek olan sistemlerdekullanclarn kar karya kaldklar iki ana sorun:

    Reaktif g kompanzasyonu yapmak ve kondansatrleriharmonik akmlarna kar korumak;Gerilim distorsiyon deerlerini makul seviyelere ekmekve hassas yklerin arzasz almasn salamaktr.

    Harmonik filtreli kompanzasyon sistemlerine, Pasif Filtre de

    denir ve Pasif Filtre sistemleri yaplarna gre ikiye ayrlr.

    Dk AyarlAyarl

    XLSanti - harmonik reaktr

    XLTkaynak

    XCkondansatr

    XLS

    XLS + XC

    f (Hz)

    XL

    XC

    Fsr

    Fpr

    Fpr: Harmonik filtre reaktrleri, kondansatrlerve trafo empedanslarnn yaratt paralelrezonans frekans.

    Fsr: Kondansatr ve harmonik filtre reaktrleriarasnda oluan seri rezonans frekans.

    (ounlukla tercih edilen seri rezonansfrekans deerleri 189, 205, 210, 215 ve225 Hztir)

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Teknik Bilgilendirme A

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    20/76

    18

    ITH = Toplam harmonik akmICH = Kondansatrn zerindeki harmonik akmVTH = Harmonik gerilimiZH = Harmonik empedans

    ITH = IH + ICH

    ICH = 0

    ITH = IH + 0 = IH

    VTH = ZH . ITH = 0 . IH = 0

    ITH = Toplam harmonik akmICH = Kondansatr zerindeki harmonik akm

    VTH = Harmonik gerilimiZH = Harmonik empedans

    Seri rezonans art XL = XC

    YklerM

    L

    C

    Fr = 12 LC

    ITH = IH + ICH

    ICH = 0 . IH = 0

    ITH = 0

    VTH = ZH . ITH = 0

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    A 7.4.1 Dk Ayarl Pasif Filtreler

    D k ayarl Pasif Filtre sistemlerinde amakondansatrlerin sisteme olan paralel rezonans etkisinitamamen ortadan kaldrmak ve bu noktada empedans,belirlenen rezonans frekansnda sfra eitleyerek harmonikgerilimlerini minimuma indirmektir.

    Dk ayarl Pasif Filtreli Kompanzasyon sistemlerinde, iletmedekiharmonikler yok edilmemekte, kondansatrlerin sistemdeoluturabilecei paralel rezonansn nne geilerek harmonik akmve gerilim seviyelerinin ykselmesi nlenmektir.

    Pasif Filtreli kompanzasyon uygulamalarnda sonu olarak,iletmedeki harmonik akm seviyesi, kompanzasyonun devred brakld anlardaki seviyelere inmekte, buna balolarak harmonik gerilimleride azalmaktadr. Fakat sistem

    ayn zamanda mkemmel olarak kompanzasyonu dasalamaya devam etmektedir.

    Dk ayarl pasif filtreler ;

    Kompanzasyonun sisteme olan harmonik etkileiminiortadan kaldrr.Harmonik gerilimini drr.Ekonomik ve faydal bir yntemdir.Tesiste retilen harmonik akmlarna kar etkisizdir.

    A 7.4.2 Tam Ayarl Pasif Filtreler

    Ayarl pasif filtrelerde, filtreli kompanzasyon mant ile aynolmakla beraber endktans bobini, tesiste etkin Harmonikfrekans veya frekanslarna eit olacak ekilde tasarlanr.

    Ayarl pasif filtreler, harmonik filtreli kompanzasyonakyasla daha etkili, g kayplar ve kurulum maliyeti dahayksek bir sistemdir.

    rnein tesiste 5. 7. ve 11. harmonikler baskn ise 250 Hz,350 Hz ve 550 Hz de seri rezonans devresi meydana getirilir.

    Fakat tesiste 5. 7. 11. ve 13. harmonikler baskn ise 250 Hz,350 Hzde seri rezonans meydana getirilirken, 500 Hzinzerinde bir deerde geni bantl bir filtre devresi

    tasarlanarak seri rezonans devresi meydana getirilir.Ayarl pasif filtreler;

    Ayarland frekansdaki harmonik akmn filtre eder.Harmonik gerilimlerini minimize eder.G kayplar ve kurulum maliyeti yksektir.

    A 7.5 Kompanzasyon Uygulamalarnda DikkatEdilecek Hususlar

    Filtrasyon uygulamasnda endktans bobini nedeni ilekondansatr zerinde bir gerilim art meydana gelir.

    Bu gerilim art 5. harmonie gre tasarlanan bir sistemdeuygulanan rezonans frekansna (189-225 Hz) gre 20 30 Varasnda deiecektir.

    Teknik BilgilendirmeA

    Ykler

    L

    C245 Hz 345 Hz 545 Hz M M

    34,5 kV

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    21/76

    19

    Bu durumda 400 V ebeke geriliminde uygulanacak filtrelikompanzasyon sistemlerinde kullanlan Asset VCB serisikondansatrlerin nominal gerilimlerinin 440 V olarakseilmesi uygundur. 440 Vluk Asset VCB serisi

    kondansatrler gnde 24 saat sre ile 520 V gerilimseviyesine dayanabileceinden, hem bu uygulamadankaynaklanan gerilim artlarna hem de ebekede oluangerilim artlarna kar mkemmel bir performans ile uzunyllar boyunca alacaktr.

    Kondansatrler, etiketlerindeki gerilim deerinden daha dkbir gerilimindeki ebekede kullanlrsa kondansatrlerden eldeedilecek reaktif g gerilimlerin karesine oranl olarak azalr.Bu yandaki formlle ifade edilir.

    Bu nedenle kondansatrn etiketindeki gerilim deeri

    arttka, ebeke gerilimdeki etkin reaktif gc dmekte vedaha byk gte kompanzasyona ihtiya duyulmaktadr.

    Teknik ve pratik anlamda kondansatr zerindeki gerilimartnn ve ebekedeki diferansiyel gerilim artnn hesapedilerek kondansatr gcnn seilmesi en doru olandr.

    Endktans bobinleri, seilen frekans deerinde tasarlanrken;

    yi bir sonu alabilmek iin ayar frekans harmoniin olduufrekansa olabildiince yakn seilmelidir,

    Her fazda endktans deerindeki sapma %3ten bykolmamaldr,

    Imax deeri (lineerite) minimum 2xIn olmal ve bu deerdedahi endktans deerindeki sapma %5i gememelidir.

    SH ve STR parametrelerine bal olarak 3 farkl elektrikselsistem ifade edilebilir ve sistemde kullanlacak kondansatrtipleri de bu parametrelere gre belirlenebilir.

    dU =

    2

    Fn

    2Fr - -12Fn

    Qn = Qc Un2

    Uc

    2

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    STR: Datm transformatrnn gc (paralel baltrafolarn glerinin toplam)

    SH: Sistemde bulunan harmonik kaynaklar nedeniyle,kompanzasyon yaplacak datm trafosusekonderinden ekilen g (kVA).

    Yksek seviyedekiharmonik etkileim

    Elektriksel sistem tipi

    Dk seviyedekiharmonik etkileim

    Orta seviyedekiharmonik etkileim

    Kirlilik kriteri 400 Vda uygulama modeli

    400 / 415 V ASSET LTC Serisitp kondansatr

    1,18 x Un gerilime srekli, dayanabilen415 V ASSET VCB Serisi kondansatr

    1,18 x Un gerilimde ve 1,5 x In akmdasrekli alabilen 440 V ASSET VCBSerisi kondansatr ve Antivar serisireaktr grubu

    SHSTR 10 %

    25 %

    SHSTR

    SHSTR

    Teknik Bilgilendirme A

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    22/76

    20

    A 7.6 Aktif Filtreler

    Aktif Filtreler, gerek dk ayarl gerekse ayarl pasiffiltrelerden tamamen farkl yapda ve mantkta almaktadrlar.

    Aktif Filtreler herhangi bir harmonik frekansna akordluolmayp, sistemde bulunan tm yksek frekansl akmbileenlerine (Aktif Filtre yapsna ve alma mantna balolarak genellikle 1 50 aras harmonikler iin) kar filtrelemeyapmak iin alrlar.

    Aktif Filtreler, sistemin g katsaysndan bamsz almalarsayesinde, G katsaysnn 1 veya 1e yakn olduu yerlerdede problemsiz olarak kullanlabilirler. Aktif Filtreler genellikleharmonik reten yke paralel olarak balanmaktadrlar.

    Aktif Filtrelerin alma mant, baland noktadaki harmonik

    akmlarn tespit ederek, bu noktada anti harmonik akmlarnsisteme basmas, bylece yklerin rettii harmonikakmlarnn ebekeye doru akmasnn nlenmesidir.

    Aktif Filtreler teoride, harmonik akm seviyelerini 0 (sfr) aekmek iin tasarlanmakta olup, harmonik akmlarnnsistemde dolamasnn nlenmesi ile gerilim harmoniklerininde ortadan kalkmas ngrlmektedir.

    Teoride harmonik akmlarnn sfra ekilmesi hedeflense de,pratikte gereklememektedir. Gerek ebekeden kaynaklananharmonik bileenler gerekse iletmelerin dier noktalarnda

    retilen harmonikler sebebi ile uygulamalarda harmonik akmseviyelerinin sfra ekilmesi mmkn olmamaktadr. Busebeplerden tr Aktif Filtrelerde hedef, sistemdeki harmonikakm seviyelerinin, iletme iin risk ierebilecek seviyelerinaltna ekilmesi ile standartlarda belirtilen harmonik akm vegerilim seviyelerinin salanabilmesidir.

    Aktif Filtreler ayn zamanda sistemin 50 Hz ana bileeni iinreaktif g kompanzasyonunu da hassas bir ekildesalayabilmektedir. Bylece dengesiz yklenmelerde ve okhzl deien reaktif g deiimlerinde aktif filtre kullanlarakg katsay 1 e ekilebilmektedir.

    Aktif Filtre Uygulamalar;

    Aktif Filtre uygulamasndan maksimum verim almak iinuygulama yaplmadan nce harmonik lm ve analizleriningerekletirilmesi, elde edilen verilerin simlasyonlar iledorulanmas, uygulanacak Aktif Filtre modelinin, llenharmonik akm mertebeleri ve genliklerine gre tespit edilmesigerekmektedir.

    Aktif Filtrelerin harmonik akmlarnn filtrelenmesi iinkullanld durumlarda, sistemdeki harmonik akmseviyelerinin mutlaka tespit edilmi olmas gerekmektedir.

    Bylece uygulanacak olan aktif filtrenin anti harmonik akmkapasitesinin almamas salanabilecektir.

    Harmonik kayna

    M

    Aktif Filtre

    -Ih

    I1I1+ Ih

    AF

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Teknik BilgilendirmeA

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    23/76

    21

    Dier bir adan bakldnda ise, uygulanacak aktif filtre ileharmonik akmlarnn yzdesel olarak indirilecei seviyelernceden bilinebilecektir. Bylece aktif filtreuygulamalarndan maksimum verim elde edilecektir.

    Aktif Filtrelerin seiminde yukarda da bahsedildii gibi ennemli kriterlerden biri sistemdeki harmonik akmlarnnmertebeleri, genlikleri ve alardr. Bununla berberllmesi gerek dier bir nemli deer ise rms akmn CF(Crest Factor) seviyesidir. CF seviyesi, harmoniklibileenlerin etkisi ile bozulan sins dalgasnn peakakmlarnn doru tespit edilebilmesi, aktif filtre antiharmonik kapasitesinin buna gre doru hesaplanabilmesiasndan byk nem arz etmektedir.

    Aktif Filtre uygulamalarna ynelik lmlerin yaplmas, bulmlerin doru yorumlanmas, hedeflenen harmonikseviyelerine ulamada doru rn ve sistemlerin seilmesiveya tasarlanmas tamamen gerek anlamda yksekmhendislik bilgisinin (zellikle harmonik ve aktif filtrelerkonusunda uzmanlk bilgisi) yan sra tecrbe ve deneyim(daha nceden defalarca Aktif Filtre uygulam vehedeflenen olumlu sonular srekli yakalam olmay)gerektirmektedir.

    UPS

    Transformatr

    3 faz3 telliAktif Filtre

    3 faz3 telliAktif Filtre

    3 faz3 telliAktif Filtre

    Evirici

    M 3 faz4 telliAktif Filtre

    3 faz4 telliAktif Filtre

    c)

    b)

    a)

    f)

    e)

    d)

    AF

    AF

    AF

    AF

    AF

    AF

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Teknik Bilgilendirme A

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    24/76

    22

    A 7.7 Statik Var Kompanzasyonu (SVC)

    Genel Bilgilendirme;

    Statik Var Kompanzasyonu (SVC) sistemleri, bir tesisinkulland enerjinin kalitesini birok ynden iyiletirensistemlerdir. Reaktif G Kompanzasyonu salamasnn yansra, daha yksek gerilim kararll ve azaltlm bozulmaseviyesi ile kullancya birok avantaj da beraberinde getirir.

    SVC sisteminin kullanlmas sayesinde, tesis yllk retimkapasitesinde art, toplam aktif kayplarda azalma ve reaktifenerji cezalarn engelleme salanm olur. SVC sistemleri,salad bu kazanlar sayesinde olduka ksa srede kurulummaliyetlerini amorti eder.

    Teknik Aklama,

    SVC sistemlerinde temel olarak tristr kontroll elemanlarkullanlr. Bir SVC sistemini meydana getiren reaktif g kontrolelemanlarnn temel tipleri: tristr kontroll reaktr (TCR) vetristr anahtarlamal kondansatr (TSC) olarak sralanabilir.Endstri tesislerinde en sk kullanlan SVC tipi ise SabitKondansatr-Tristr Anahtarlamal Reaktr (FC-TCR)'dr.SVC sistemi, seilen maksimum endktif ve maksimumkapasitif snrlarda ve bu snrlar arasnda olduka hzl ekilde

    kompanzasyon yapabilme yeteneine sahiptir.

    Ayrca, reaktif g kompanzasyonsu hzl ve ezamanl olaraksalanrken, bir yandan da g frekansndaki ar gerilimleriengellenir, gerilim kmeleri azalr ve gerilim daha kararl birseviyede tutulmu olur,yk tarafndan retilen harmonikler deabsorbe edilmi olur.

    Sabit Kondansatr-Tristr Anahtarlamal Reaktr (FC-TCR)ieren SVC sistemleri, sabit kondansatr gruplarna paralelbal deiken bir reaktrden oluur.

    FC-TCR sisteminde, bir yandan sabit kondansatrler ilekapasitif reaktif g retilirken, dier yandan da tristr kontrollreaktr ile endktif reaktif g retilir. Belirli bir gerilimseviyesi altnda sabit kondansatr grubunun retecei reaktifkapasitif g sabit olduundan, reaktrden salanan sisteminreaktif g retimi tristrlerin tetikleme alarnn deitirilmesiile belirlenmektedir.

    Tristrn tetikleme asnn deimesi, reaktrn temel bileenakmn, dolays ile reaktif gcn bykln kontroledecektir. Ayrca, sistemdeki sabit kondansatr gruplarna seribal reaktrler ile tuned harmonik filtreleri meydana getirilir,bu sayede de ykler ve TCR tarafndan retilen harmonikler

    de absorbe edilmi olur.

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Teknik BilgilendirmeA

    TCR TSC HF FR FC

    TCRli ve TSCli rnek Devre emas

    TCRli rnek Devre emas

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    25/76

    23

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Teknik Bilgilendirme A

    Kontrol &Koruma

    Tristr Kontroll Reaktr(TCR)

    5. Filtre 4. Filtre 3. Filtre 2. Filtre

    20 kV 50 Hz

    SVC Sistemlerinde, anahtarlama eleman olarak tristrlerinkullanlmas ile, anahtarlama esnasnda oluabilecek anlkgerilim pikleri ve dalgalanmalar en aza indirgenir. Gelienyariletken teknolojisinin rn olan tristrler sayesinde, vakum

    kesici-SF6 kesici anahtarlamalar ile karlatrldnda oldukaksa cevap verme sresi olan bir kompanzasyon sistemitasarlamak mmkn olmaktadr.

    Ksaca, Statik Var Kompanzasyonun pozitif etkileri:Fliker azatlmGerilim stabilizasyonuReaktif g kompanzasyonuG faktr arttrmYk barasnda gerilim artHarmoniklerin snmlendirilmesi

    Enerji Tasarrufu

    Kompanzasyon yaplmas ve enerji kalitesinin ykselmesi, aktifg iletimini arttrr ve enerji kayplarn azaltr. G ebekesindegereksiz ar yklenmeler nlenebilir ve bu sayede de hemtesisin hem de blgenin yarar iin elektrik daha verimlikullanlm olur.

    Mteriye Yararlar

    retimde verimliliin artmas,Demir elik Tesislerinde daha kararl ark ile elektrotlarntketiminde azalma,Is kayplarnda azalma,Ksa amortisman sresi (1-2 yl)

    EAF LF

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    26/76

    24

    B 1 Mhendislik Hizmetleri

    B 2 Enerji Kalitesi BilgileriB 2.1 Gerilim kmesiB 2.2 Gerilim YkselmesiB 2.3 KesintiB 2.4 entikB 2.5 G Frekans DeiimiB 2.6 FlikerB 2.7 Gerilim DengesizliiB 2.8 TransientB 2.9 Harmonikler

    B 3 lgili StandartlarB 4 lm Ekipmanlar

    26

    282828282828282929293030

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    27/76

    EnerjiKalitesiMhendislii

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    28/76

    B 1 Mhendislik Hizmetleri

    Enerji kalitesi mhendislii, her eyden nce, enerji kalitesilm ve raporlamas sahalarnda uzman profesyonelmhendisler tarafndan ilgili standartlara uygun lm veanaliz yapabilen ekipmanlar kullanmay gerektirir.

    lm yapmann doru metodu EN 50160,IEC 61000-4-7,IEC61000-4-15 ve IEC 61000-4-30 standartlarna gre dorulm noktalarndan uygun periyotlarda ve rneklemehassasiyetinde lm almakla balar.

    lm boyunca alnmas gereken datalar aadaki gibidir;

    Gerilim kmesi Gerilim ykselmesi Gerilim kesintisi Gerilim dengesizlii G frekans Fliker

    PstPlt

    entik Geici rejim Harmonikler

    Yukardaki lmlere ek olarak aadaki datalar da lm

    boyunca kayt edilmelidir.

    Gerilim lmleriVrms VR,VS,VT,V0,VPOZ,VNEG

    Akm lmleriIrms,IR,IS,IT,I0,IPOZ,INEG

    Crest Faktr lmleriCF-VR,CF-VS,CF-VT

    CF-IR-CF-IS,CF-IT

    G lmleriP3F,Q3F,D3F,S3F

    G Faktr lmleriPF3F,PFR,PFS,PFT

    Tg3F,TgR,TgS,TgT

    Rapor, kayt edilen datalardan ilgili standartlar erevesindemaksimum, minimum deerler hesaplanarak hazrlanr.Rapor detayl analiz iin her lm noktasnn grafik ve olaytablolarn ierir. Ayrca rapora, her bir olay iin osiloskopikhata (arza) analizleri eklenir.

    26

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Enerji Kalitesi MhendisliiB

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    29/76

    27

    Her olay iin, ilk nce olayn nedeni tanmlanr. Nadirensadece kaytl lmler ve lmlerin incelenmesi ile sonucaulaabilir. ou zaman iletmenin elektrik altyaps birbilgisayarda simle edilerek farkl iletme koullarnda yk

    ak ve g kalitesi parametreleri analiz edilir.

    Simlasyona ek olarak minimum maliyet, maksimum kazanile zm nerileri tanmlanr. Tanmlanan zm nerileriilgili simlasyonda altrlarak yaplabilecek uygulamalarsonras ortaya kacak elektriksel parametreler analiz edilir.Bylece iletmede ngrlen zmlerden herhangi birininuygulanmas sonrasnda beklenmeyen ve istenmeyensrprizler ile karlalmaz.

    nerilen ve daha nceden simlasyonu yaplarak sonulartespit edilmi olunan zmlerin uygulanmasnn ardndan sz

    konusu tesiste g kalitesi lmleri tekrar edilir. Uygulamasonras elde edilen veriler ile uygulama ncesi simlasyonsonular birbirleri ile karlatrlarak, detayl analizleri ierenbir rapor hazrlanr ve tesis yetkililerine sunulur.

    Yksek seviye mhendislik altyaps ve tecrbeye dayal bualmalar sayesinde, Aktif Group her sektrdeki heriletmede aa kan tm problemleri analiz edebilir vezm oluturabilir.

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    G Ak ve Harmonik Simlasyonu rnei

    Enerji Kalitesi Mhendislii B

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    30/76

    B 2 Enerji Kalitesi Bilgisi

    B 2.1 Gerilim kmesi

    Gerilim kmeleri normal gerilim seviyesinden hzlsapmalara verilen isimdir. Gerilim genlii nominal seviyenin%10 u kadar debilir. Bu deiimin sresi IEC 61000-4-30standardnda tanmland zere yarm periyot ile birkasaniye arasnda olabilir.

    B 2.2 Gerilim Ykselmesi

    Gerilim ykselmeleri normal gerilim seviyesinden hzlsapmalara verilen isimdir. Gerilim genlii nominal seviyenin% 10 u kadar ykselebilir. Bu deiimin sresi IEC61000-4-30 standardnda tanmland zere yarm periyotile birka saniye arasnda deiebilir.

    B 2.3 Kesintiler

    Kesinti esnasnda gerilim nominal seviyesinin olduka altnader. fazl sistemlerde kesinti faz geriliminin deeiklerin altna dmesi ile balar ve bir fazn kesinti eikdeeri ile beraber histerisizi amas veya eit olmas ile biter.

    Ksa kesintiler gerilimin yarm periyot ile 3 dakika sre aral

    boyunca nominal deerinin % 10 unun altna dmesidir.

    Uzun kesintiler ise gerilimin 3 dakikadan uzun sreleriboyunca nominal deerinin % 10 unun altna dmesidir.

    B 2.4 entik

    entik nominal gerilim dalga formundan ters polaritedeyarm periyottan az sre ile aa kan bozulmalardr.

    B 2.5 G Frekans Deiimi

    Gzlem periyodu 10 saniyelik sabit veriler ile 1 haftadr. Buverilerin % 95'i 49,5 Hz ile 50,5 Hz arasnda % 100 de 47Hz ile 52 Hz arasnda olmaldr.

    B 2.6 Fliker

    Fliker besleme gerilimindeki deiimler nedeni ilelambalardaki parlaklk deiimlerini saysallatrr. lm

    altndaki algoritma IEC 61000-4-15 standardna gre alrve insan gznn alglama hassasiyetine dayanr.

    28

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Enerji Kalitesi MhendisliiB

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    31/76

    29

    B 2.7 Gerilim Dengesizlii

    Besleme gerilimi dengesizlii simetrik komponentlermetodununun kullanlmas ile deerlendirilir. Pozitif

    bileenin yan sra dengesizlik koullar en azndan aadakibileenlerden biri ile oluur.

    Negatif bileen (u2) ve/veya Sfr bileeni (u0).

    RMS gerilimin ana bileeninin giri sinyali 50 Hz sistemlerde10 periyot aralkl olarak llr.

    Negatif bileen u2 nin deerlendirilmesi aadaki oran ileyzdesel olarak belirtilmitir.

    u2=(negatif bileen/pozitif bileen)*%100

    Sfr bileen u0 nin deerlendirilmesi aadaki oran ileyzdesel olarak belirtilmitir.

    u0=(sfr bileen/pozitif bileen)*%100

    3 faz A.C. gerilim iin ilgili standartta belirtilen testing state 1koullarnn gereklilikleri yerine getirildiinde, %1 ile %5 arasndakinegatif ve sfr bileen dengesizlikleri dikkate alnmaz.

    B 2.8 Transient (Geici Rejimler)

    Kararl durumda, arzu edilmeyen ani ve ok ksa sre ilegerekleen olaylara Transient denir.Birka milisaniyesrmesine ramen ani ykselmesi nedeni ile etkisi okyksek olup, genellikle yldrmlardan, kapasitrlerden vebyk yklerin anahtarlanmalarndan kaynaklanr. A.C. g

    devrelerinde geici rejimler, dalga formlar, genlik vesreten bamsz aa karlar. Transientleri basit birerparametreler grubu olarak tanmlamak olduka zordur.

    Akm ve gerilimdeki geici rejimler kendi aralarnda darbelive salnml olmak zere iki ayr kategoridesnflandrlabilmektedir.

    Gerilimde, A.C. ebeke transientleri iin ortak test dalgaformlarnn spektrum snr ortalama 10 MHz (200 saniye iingeerli) ile geni genliklerde 1 MHz (2 milisaniye iin geerli)arasnda frekanslar ierir.

    B 2.9 HarmoniklerHarmonikler gerilim,akm veya g sinzoidal formlarndakiperiyodik bozulmalardr. Bir dalga formu deiik frekans vegenliklerdeki farkl sinzoidal formlarn toplam gibidnlebilir. Her bileenin katks ile tm sinyal llr.lmler ana bileenin yzdesi veya tm harmoniklerinbirleiminin yzdesi olarak verilebilir.

    THD un gzlem periyodu 10 dakikalk sabit veriler ile alnanbir haftalk lmdr. Bu verilerin % 95 inin deeri %8 inaltnda olmaldr. Her gerilim harmoniinin gzlem periyodu10 dakikalk sabit veriler ile alnan bir haftalk lmdr. Bu

    verilerin % 95'i EN 50160, IEC 61000-4-30, IEC 61000-2-2,IEC 61000-2-4, IEC 61000-3-2, IEC 61000-3-6standartlarnda belirtilen snrlarn altnda olmaldr.

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Enerji Kalitesi Mhendislii B

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    32/76

    30

    B 3 lgili Standartlar

    EN 50160 Measurement Guide for Voltage Characteristics

    IEC 61000-2-4 Environment - Compatibility levels inindustrial plants for low-frequency conducted disturbances

    IEC 61000-3-6 Assessment of emission limits for disturbingloads in MV and HV power systems

    IEC 61000-3-7 Limits - Assessment of emission limits forfluctuating loads in MV and HV power systems

    IEC 61000-4-7 Testing and Measurement TechniquesGeneral guide on harmonics and interharmonicsmeasurements and instrumentation, for power supplysystems and equipment connected thereto

    IEC 61000-4-30 Power Quality Measurement MethodsIEEE 519-1992 IEEE Recommended Practices andRequirements for Harmonic Control in Electrical PowerSystems

    B 4 lm Ekipmanlar

    lmler yksek kaliteli ve performansl, tanabilir enerjikalitesi kaydedicileri ile yaplmaktadr.

    Kullanlan lm cihazlar ile;

    EN 50160, IEC 61000-3-6/7 standartlar erevesindedatm ve iletim sistemlerinin enerji kalitesinin kontrolndeIEC 61000-4-30 class A ya uygun olarak, btn istatistikselveriler, gerilim ykselmeleri, kmeleri ve kesintiler vb.sistematik olarak kayda alnmakta, bu verilerle detayl vestandartlara uygun raporlama yapbilmektedir.

    Genel Olarak;

    Enerji kalitesi kaydediciler, ilgili standartlara (EN 50160, IEC61000-4-7) gre elektrik ebekelerinin kalitesini analizetmek iin gerekli cihazlardr.

    Enerji kalitesi kaydediciler, fliker, harmonikler,interharmonikler, g, simetrik komponentler,dengesizlikler ve enerji gibi elektrik parametrelerininizlenmesini ezamanl olarak salarlar.

    Enerji kalitesi kaydediciler, modem, GSM modem, USB,Ethernet, RS485 veya RS232 vb. haberleme olanaklarndestekler, bu sayede uzak eriimler kurularak veritransferlerine olanak salarlar.

    Bu haberleme olanaklar sayesinde ayn zamanda enerjikalitesi kaydedicilerinin versiyonlar ykseltilebilir ve uzakeriim ile standartlardaki deiimlere adapte edilebilirler.

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Enerji Kalitesi MhendisliiB

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    33/76

    31

    Uygulama yazlm, verileri depolamak, analiz etmek, lmyapan tm cihazlarn datalarn bilgisayar ortamanndakarlatrmak ve raporlama yapmak iin kullanlr. Hzlbalant ekipmanlar cihazn ok ksa bir sre iinde

    almaya balamasn salar.

    Akm lmleri, akm klampleri ile veya yksek gvenlikseviyesine sahip fleksi akm klampleri ile yaplr.

    Uygulamalarda lm yazlm aadaki datalar daimi ve ezamanl olarak kaydeder;

    RMS Gerilim RMS Akm Aktif, Reaktif,Grnr ve Harmonik Gler G Faktr, Tanjant Phi

    Harmonikler (52. Harmonie kadar), nterharmonikler Pst,Plt (Fliker) Dengesizlik ve Simetrik Komponentler Frekans Enerji

    Aadaki istatistiksel veriler 10 dakika, 1 saat, 24 saat,7gnlk aralklar ile cihazn hafza kartna sistematik olarakkayt edilir;

    Gerilim kmeleri, ykselmeleri ve kesintiler Aadaki standartlara gre ebeke g kalitesi analizleri EN 50160 IEC 61000-3-6/7 IEC 61000-4-30 class A Kullanc tanml eik deerleri

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Enerji Kalitesi Mhendislii B

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    34/76

    32

    C 1 M serisi Kompanzasyon PanosuC 2 MT serisi Tristr kontroll Dengesiz Faz Kompanzasyon PanosuC 3 MS serisi Harmonik Filtre Reaktrl Kompanzasyon PanosuC 4 MST serisi Tristr kontroll Harmonik Filtre Reaktrl Kompanzasyon PanosuC 5 MaxSine serisi Aktif Filtre

    3436384044

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    35/76

    Kompanzasyon

    Sistemleri

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    36/76

    C 1 M serisi Kompanzasyon Panosu

    Asset M serisi kompanzasyon sistemleri Asset P5 serisi415V modler kasetler ve yksek teknoloji dijital reaktif gkontrol rleleri kullanlarak tasarlanmtr.

    Bu sayede Asset M serisi kompanzasyon sistemlerimkemmel bir almann yan sra 1.18 x Un ve 1.50 x Inlikesiz gerilim ve akm dayanmna ulaarak 490 V ebekegeriliminde srekli alabilmektedir.

    Yine Asset P5 serisi kasetlerin ani dearj akmlarnsnrlama imkanlar ile ebeke veya iletme ierisindeyaanabilecek gerilim darbelerine kar mukavemetsalanmakta, yksek kaliteli ekipman kullanm sayesindede uzun mrl ve gvenilir bir sistem oluturulmaktadr.

    Asset M serisi kompanzasyon sisteminde, Asset P5 serisikasetlerin kullanm tm sisteme modler bir yapgetirmekte ve kullanc tarafndan kademe ilavesi, kademeglerinin deitirilmesi gibi ileri ok kolay ve pratik birhale getirmektedir.

    Asset M serisi kompanzasyon sistemleri, kullanlan yksekteknoloji dijital reaktif g kontrol rlesinin kumandas ilekondansatr kademelerini devreye alp karmaktadr.Reaktif g kontrol rlesi ald akm ve gerilim lbilgilerine istinaden ihtiya reaktif gc belirleyerekelektromekanik kontaktrlerin anahtarlama ilemini yapar.Rle her bir kademede bulunan kondansatr gcn bilerek,

    sadece ihtiya duyulan kademeleri devreye alr ve kartr.Bu sayede reaktif g ihtiyac hzl ve en az varyasyon ilekarlanr. htiya reaktif gcn karlanmasnda mmknolan en az varyasyon ve dolays ile en az kontaktrtetiklemesi sayesinde kontaktr ve kondansatr ypranmasen aza indirilerek ekipmanlarn kullanm mr uzar.

    Avantajlar;

    Asset M serisi kompanzasyon sistemleri tm testleriyaplm ve sadece g balantlar yaplarak alacakekilde teslim

    edilmektedir. Panolara g balantlar yapldktan sonrasistem devreye almaya hazrdr.

    Dokunmaya kar yksek korumaYksek dayanm ve uzun mrAni dearj akmlarnn snrlandrlmas ile kondansatr,kontaktr ve tesis genelinde alt sisteminin uzunmrllnn salanmasModler dizayn sayesinde Asset P5 serisi kaset ilavesi ileg arttrmStandart fabrikasyon imalatHzl teslimat ve uygun fiyat

    34

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Kompanzasyon Sistemleri - Alak GerilimC

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    37/76

    35

    M 10041

    M 12541M 15041M 17541M 20041M 22541M 25041M 27541M 30041M 32541M 35041M 37541M 40041M 45041M 50041M 55041M 60041M 65041M 70041M 75041M 80041M 85041M 90041M 95041M 100041M 105041

    M 110041M 115041M 120041

    100 kVAr, 400 V

    125 kVAr, 400 V150 kVAr, 400 V175 kVAr, 400 V200 kVAr, 400 V225 kVAr, 400 V250 kVAr, 400 V275 kVAr, 400 V300 kVAr, 400 V325 kVAr, 400 V350 kVAr, 400 V375 kVAr, 400 V400 kVAr, 400 V450 kVAr, 400 V500 kVAr, 400 V550 kVAr, 400 V600 kVAr, 400 V650 kVAr, 400 V700 kVAr, 400 V750 kVAr, 400 V800 kVAr, 400 V850 kVAr, 400 V900 kVAr, 400 V950 kVAr, 400 V1000 kVAr, 400 V1050 kVAr, 400 V

    1100 kVAr, 400 V1150 kVAr, 400 V1200 kVAr, 400 V

    2x6,25 + 12,5 + 25 + 50 kVAr

    2x6,25 + 12,5 + 2x25 + 50 kVAr2x6,25 + 12,5 + 25 + 2x50 kVAr2x12,5 + 2x25 + 2x50 kVAr2x12,5 + 25 + 3x50 kVAr2x12,5 + 2x25 + 3x50 kVAr2x12,5 + 25 + 4x50 kVAr2x12,5 + 2x25 + 4x50 kVAr2x25 + 5x50 kVAr25 + 6x50 kVAr2x25 + 6x50 kVAr25 + 7x50 kVAr2x25 + 7x50 kVAr2x25 + 8x50 kVAr2x25 + 9x50 kVAr2x25 + 10x50 kVAr2x25 + 9x50 + 100 kVAr2x25 + 8x50 + 2x100 kVAr2x25 + 7x50 + 3x100 kVAr2x25 + 8x50 + 4x100 kVAr2x25 + 5x50 + 5x100 kVAr2x25 + 4x50 + 6x100 kVAr2x25 + 3x50 + 7x100 kVAr2x25 + 2x50 + 8x100 kVAr2x25 + 50 + 9x100 kVAr2x25 + 2x50 + 9x100 kVAr

    2x25 + 50 + 10x100 kVAr2x25 + 2x50 + 10x100 kVAr2x50 + 9x100 + 200 kVAr

    600 x 500 x 2050 mm

    600 x 500 x 2050 mm600 x 500 x 2050 mm600 x 500 x 2050 mm600 x 500 x 2050 mm600 x 500 x 2050 mm600 x 500 x 2050 mm600 x 500 x 2050 mm600 x 500 x 2050 mm600 x 500 x 2050 mm600 x 500 x 2050 mm600 x 500 x 2050 mm600 x 500 x 2050 mm600 x 500 x 2050 mm600 x 500 x 2050 mm600 x 500 x 2050 mm

    1200 x 500 x 2050 mm1200 x 500 x 2050 mm1200 x 500 x 2050 mm1200 x 500 x 2050 mm1200 x 500 x 2050 mm1200 x 500 x 2050 mm1200 x 500 x 2050 mm1200 x 500 x 2050 mm1200 x 500 x 2050 mm1200 x 500 x 2050 mm

    1200 x 500 x 2050 mm1200 x 500 x 2050 mm1200 x 500 x 2050 mm

    Standart rn Band;

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Teknik zellikler;

    Nominal Gerilim 415 VNominal Frekans 50/60 Hz

    Srekli Ar Gerilim 490 VSrekli Ar Akm 1.5 InOrtam Scakl 10 +45 0CDepolama Scakl -30 +60 0CRenk RAL 7035 / RAL 9003zleme Kademeler, Gerilim, Akm, Cos, Aktif G, Reaktif Galma Mant Otomatik c/k ayar ve kademe g tespiti

    htiya gce uygun akll devreye alma ve karmaSra dizininden bamsz almaKademeleri eit sreli kullanm

    ebeke ve jeneratr iin ayr Cos ayarOtomatik ve manuel alma modlar

    Cevap Zaman 1 - 60 sn.k Genel alarm kKoruma Snf IP 41 (Opsiyonel IP 54)Karkas / Kap Kalnlklar 2,5 mm / 1,5 mmSan Cinsi A1 kalite, DKP, Paslanmaz, GalvanizliAmbalaj Palet zerinde naylon ambalajlTama stten kanca veya alttan lift ileStandartlar EN 60439-1, IEC 60439-1,2

    Kompanzasyon Sistemleri - Alak Gerilim C

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    38/76

    C 2 MT serisi Tristr kontroll Dengesiz FazKompanzasyon Panosu

    Asset MT serisi tristr kontroll dengesiz faz kompanzasyonsistemleri, alak gerilim iin gerek zamanl ve her bir fazbirbirinden bamsz kompanze edebilen kompanzasyonsistemleridir.

    Asset MT serisi tristr kontroll dengesiz faz kompanzasyonsistemleri, Asset P3 serisi modler tristr kontrolldengesiz faz kompanzasyon kasetleri ile son teknoloji 3 fazzerinden lm alan monofaze kontroll digital reaktif gkontrol rleleri kullanlarak tasarlanmtr.

    Asset P3 serisi modler tristr kontroll dengesiz fazkompanzasyon kasetleri, ayn anda 3 faz ve gerektiinde 3 fazn

    birbirinden bamsz devreye alnp kartlabilme zellii ile MTserisi sistemlerin temelini oluturmaktadr. Bu zelliksayesinde, kullanlan sfr gei kontroll elektronik anahtarlarile her bir faz iin, dier fazlardan bamsz, birebir ihtiyacauygun, darbesiz ve geici rejim oluturmadan hzl bir ekilde ezamanl kompanzasyon geekletirilir.

    MT serisi sistemlere modler bir yap kazandran Asset P3serisi kasetlerin ne kan bir dier zellii kullanlan AssetVCB serisi 6 kutup balantl ve srekli 1.18*Un gerilimdayanml kondansatr teknolojisidir. Kondansatrn 6kutuplu balant yaps, monofaze ve trifaze anahtarlamaseeneklerinde modle esneklik kazandrmaktadr.

    IEC standartlarna uygun retilerek testleri yaplan Asset MTserisi tristr kontroll dengesiz faz kompanzasyonsistemleri sonu olarak dengesiz datlm yklerin ezamanl gecikmesiz kompanzasyonunda en iyi zmdr.

    Avantajlar;

    Asset MT serisi kompanzasyon sistemleri tm testleriyaplm ve sadece g balantlar yaplarak alacakekilde teslim edilmektedir. Panolara g balantlaryapldktan sonra sistem devreye almaya hazrdr.

    Dengesiz yklerin her faz iin birbirinden bamsz, hzl

    ve hassas kompanzasyonuSfr gei sayesinde yumuak anahtarlama ve bu sayedekondansatrlerin ve tesis genelinde alt sisteminin uzunmrllnn salanmasModler dizayn sayesinde Asset P3 serisi kaset ilavesi ileg artrm kolaylDokunmaya kar yksek korumaYksek dayanm ve uzun mrStandart fabrikasyon imalat ve hzl teslimat

    Dezavantajlar;

    Monofaze kompanzasyon sistemleri ntr toprak aras

    gerilimde ykselmeye neden olurlar. Ntr toprak geriliminekar ok hassas cihazlar ieren uygulamalar iin zelzmlerimizi sorunuz.

    36

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Kompanzasyon Sistemleri - Alak GerilimC

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    39/76

    37

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Teknik zellikler;

    Nominal Gerilim 440 VNominal Frekans 50/60 Hz

    Srekli Ar Gerilim 520 VSrekli Ar Akm 1,5 x InOrtam Scakl -10 +45 oCDepolama Scakl -30 +60 oCRenk RAL 7035 / RAL 9003zleme Kademeler, Gerilim, Akm, Cos, Aktif G, Reaktif Galma Mant Otomatik c/k ayar ve kademe g tespiti

    htiya gce uygun akll devreye alma ve karmaSra dizininden bamsz almaKademeleri eit sreli kullanmOtomatik ve Manuel alma Modlar

    Cevap Zaman < 40 msn

    Koruma Snf IP 41 (Opsiyonel IP 54)Karkas / Kap Kalnlklar 2 mm / 2 mmSan Cinsi A1 kalite, DKP, Paslanmaz, GalvanizliAmbalaj Palet zerine naylon ambalajlTama stten kanca ile veya alttan lift ileStandartlar EN 60439-1, IEC 60439-1,2

    Kompanzasyon Sistemleri - Alak Gerilim C

    Standart rn Band;

    MT 10

    MT 17,5MT 22,5MT 32,5

    MT 45

    MT 55

    MT 65

    MT 85

    MT 90

    MT 100

    MT 125

    MT 145MT 165

    MT 175

    MT 200

    MT 220

    MT 250

    MT 260

    MT 300

    MT 310

    MT 330

    MT 340

    MT 380

    MT 420

    10 kVAr, 400 V

    17,5 kVAr, 400 V22,5 kVAr, 400 V32,5 kVAr, 400 V

    45 kVAr, 400 V

    55 kVAr, 400 V

    65 kVAr, 400 V

    85 kVAr, 400 V

    90 kVAr, 400 V

    100 kVAr, 400 V

    125 kVAr, 400 V

    145 kVAr, 400 V165 kVAr, 400 V

    175 kVAr, 400 V

    200 kVAr, 400 V

    220 kVAr, 400 V

    250 kVAr, 400 V

    260 kVAr, 400 V

    300 kVAr, 400 V

    310 kVAr, 400 V

    330 kVAr, 400 V

    340 kVAr, 400 V

    380 kVAr, 400 V

    420 kVAr, 400 V

    5,2

    5,210,32 x 10,3

    10,3 + 20,7

    2 x 10,3 + 20,7

    10,3 + 2 x 20,7

    10,3 + 20,7 + 41,3

    10,3 + 20,7 + 41,3

    10,3 + 20,7 + 41,3

    20,7 + 2 x 41,3

    10,3 + 2 x 20,7 + 2 x 41,310,3 + 20,7 + 3 x 41,3

    10,3 + 20,7 + 3 x 41,3

    10,3 + 2 x 20,7 + 3 x 41,3

    10,3 + 20,7 + 4 x 41,3

    20,7 + 5 x 41,3

    10,3 + 20,7 + 5 x 41,3

    10,3 + 20,7 + 6 x 41,3

    2 x 20,7 + 6 x 41,3

    20,7 + 7 x 41,3

    10,3 + 20,7 + 7 x 41,3

    10,3 + 20,7 + 8 x 41,3

    10,3 + 20,7 + 9 x 41,3

    500 x 500 x 1750

    500 x 500 x 1750500 x 500 x 1750500 x 500 x 1750

    500 x 500 x 1750

    600 x 500 x 2100

    600 x 500 x 2100

    500 x 500 x 1750

    600 x 500 x 2100

    600 x 500 x 2100

    600 x 500 x 2100

    1000 x 500 x 17501000 x 500 x 1750

    1000 x 500 x 1750

    1000 x 500 x 1750

    1000 x 500 x 1750

    1000 x 500 x 1750

    1000 x 500 x 1750

    1000 x 500 x 1750

    1000 x 500 x 1750

    1000 x 500 x 1750

    1200 x 500 x 2100

    1200 x 500 x 2100

    1200 x 500 x 2100

    RST (kVAr)

    Model Kompanzasyon

    Gc

    Kademe Tasarm ller

    Trifaze Kompanzasyon Monofaze Kompanzasyon

    0.57 + 1.14

    0.57 + 1.14 + 2.280.57 + 1.14 + 2.280.57 + 1.14 + 2.28

    0.57 + 1.14 + 2.28

    0.57 + 1.14 + 2.28

    0.57 + 1.14 + 2.28

    1.14 + 2.28

    1.14 + 2.28 + 2.28

    2.28 + 2.28 + 4.55

    1.14 + 2.28 + 4.55

    1.14 + 2.281.14 + 2.28

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    4.55

    0.57 + 1.14

    0.57 + 1.14 + 2.280.57 + 1.14 + 2.280.57 + 1.14 + 2.28

    0.57 + 1.14 + 2.28

    0.57 + 1.14 + 2.28

    0.57 + 1.14 + 2.28

    1.14 + 2.28

    1.14 + 2.28 + 2.28

    2.28 + 2.28 + 4.55

    1.14 + 2.28 + 4.55

    1.14 + 2.281.14 + 2.28

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    4.55

    0.57 + 1.14

    0.57 + 1.14 + 2.280.57 + 1.14 + 2.280.57 + 1.14 + 2.28

    0.57 + 1.14 + 2.28

    0.57 + 1.14 + 2.28

    0.57 + 1.14 + 2.28

    1.14 + 2.28

    1.14 + 2.28 + 2.28

    2.28 + 2.28 + 4.55

    1.14 + 2.28 + 4.55

    1.14 + 2.281.14 + 2.28

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    2.28 + 4.55

    4.55

    Rn (kVAr) Sn (kVAr) Tn (kVAr) (mm)

    (E x B x Y)

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    40/76

    C 3 MS serisi Harmonik Filtre ReaktrlKompanzasyon Panosu

    eitli harmonik kaynaklar olan bir sistemde harmoniklerinetkisi ilk olarak empedansn en zayf olduu noktada,kompanzasyon sistemindeki kondansatrler zerindegrlr. Harmonikler nedeni ile kondansatrler zerine arakm ve gerilimler der. Ayn zamanda sistemdeki mevcutharmonikler nedeni ile oluabilecek rezonans etkisi ile artgsterecek olan akm ve gerilim bozulmalar,kompanzasyonda sebep olduu tahribatn yannda, hassasyklerinde arzalanmasna neden olurlar.

    Asset MS serisi harmonik filtreli kompanzasyon sistemleri,Asset R7 serisi filtreli kompanzasyon kasetleri ve yksekteknoloji rn dijital reaktif g kontrol rleleri

    kullanlarak tasarlanmtr.Asset MS serisi harmonik filtreli kompanzasyon sistemleri520 V ve 1,5 x In akm altnda srekli olarak alabilmektedir.

    Yine Asset R7 serisi filtreli kompanzasyon kasetlerinin anidearj snrlama imkanlar sayesinde, ebeke veya iletmeiinde yaanabilecek gerilim darbelerine kar mukavemetsalanmakta ve yksek kaliteli ekipman kullanm sayesindede uzun mrl ve gvenilir bir sistem oluturulmakta, diertehizatnda gvenlii arttrlmaktadr.

    Asset MS serisi kompanzasyon sistemleri otomatik reaktifg kontrol rlesi ile kademelerini devreye alp

    karmaktadr. Reaktif g kontrol rlesi ald akm vegerilim l bilgilerine istinaden ihtiya reaktif gcbelirleyerek elektromekanik kontaktrlerin anahtarlamailemini yapar. Rle her bir kademede bulunan kondansatrgcn bilerek sadece ihtiya duyulan kademeleri devreyealr ve kartr. Bu sayede reaktif g ihtiyac hzl ve en azvaryasyon ile karlanm olur.

    Avantajlar;

    Asset MS serisi harmonik filtreli kompanzasyon sistemleri tmtestleri yaplm ve sadece g balantlar yaplarak alacakekilde teslim edilmektedir. Panolara g balantlaryapldktan sonra sistem devreye almaya hazrdr.

    Dokunmaya kar korumaYksek dayanm ve uzun mrHarmoniklerin snrlandrlmas ile sistemde paralelrezonans riskini ortadan kaldran, tesis genelinde altsisteminin ve hassas yklerin, harmonik kaynaklproblemlerden uzak, uzun mrl olmasn salayandk ayarl harmonik filtrasyonAni dearj akmlarnn snrlandrlmas ile kondansatr,kontaktr ve tesis genelinde alt sisteminin uzunmrllnn salanmasElektronik kart arzalarnn nlenmesi

    Modler dizayn sayesinde Asset R7 serisi filtrelikompanzasyon kasetleri ile g arttrm imkanStandart fabrikasyon imalatHzl teslimat ve uygun fiyat

    38

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Kompanzasyon Sistemleri - Alak GerilimC

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    41/76

    39

    Teknik zellikler;

    Nominal Gerilim 440 VNominal Frekans 50/60 Hz

    Srekli Ar Gerilim 520 VSrekli Ar Akm 1.5 InStandart Seri Akord Frekanslar 189 Hz, 210 Hz, 215 Hz (opsiyonel dier frekanslar)Ortam Scakl -10 +45 0CDepolama Scakl -30 +60 0CRenk RAL 7035 / RAL 9003zleme Kademeler, Gerilim, Akm, Cos, Aktif G, Reaktif Galma Mant Otomatik c/k ayar ve kademe g tespiti

    htiya gce uygun akll devreye alma ve karmaSra dizininden bamsz almaKademeleri eit sreli kullanmJeneratr ve ebeke iin ayr Cos ayar

    Otomatik ve Manuel alma ModlarCevap Zaman 1 - 60 snk Genel Alarm kKoruma Snf IP 41 (Opsiyonel IP 54)Karkas / Kap Kalnlklar 2,5 mm / 1,5 mmSan Cinsi A1 kalite, DKP, Paslanmaz, GalvanizliAmbalaj Palet zerine naylon ambalajlTama stten kana ile veya alttan lift ileStandartlar EN 60439-1, IEC 60439-1,2

    MS 12544MS 15044MS 17544MS 20044MS 22544MS 25044MS 27544MS 30044MS 35044MS 40044MS 45044MS 50044MS 55044MS 60044

    MS 65044MS 70044MS 75044MS 80044MS 90044MS 100044MS 110044MS 120044MS 130044MS 140044MS 150044MS 160044

    MS 170044MS 180044MS 190044MS 200044

    125 kVAr, 440 V150 kVAr, 440 V175 kVAr, 440 V200 kVAr, 440 V225 kVAr, 440 V250 kVAr, 440 V275 kVAr, 440 V300 kVAr, 440 V350 kVAr, 440 V400 kVAr, 440 V450 kVAr, 440 V500 kVAr, 440 V550 kVAr, 440 V600 kVAr, 440 V

    650 kVAr, 440 V700 kVAr, 440 V750 kVAr, 440 V800 kVAr, 440 V900 kVAr, 440 V

    1000 kVAr, 440 V1100 kVAr, 440 V1200 kVAr, 440 V1300 kVAr, 440 V1400 kVAr, 440 V1500 kVAr, 440 V1600 kVAr, 440 V

    1700 kVAr, 440 V1800 kVAr, 440 V1900 kVAr, 440 V2000 kVAr, 440 V

    2x12,5 + 2x25 + 50 kVAr2x12,5 + 25 + 2x50 kVAr2x12,5 + 2x25 + 2x50 kVAr2x12,5 + 25 + 3x50 kVAr25 + 4x50 kVAr2x25 + 4x50 kVAr25 + 5x50 kVAr2x25 + 3x50 + 100 kVAr2x25 + 2x50 + 2x100 kVAr2x25 + 50 + 3x100 kVAr2x25 + 2x50 + 3x100 kVAr2x25 + 50 + 4x100 kVAr2x25 + 2x 50 + 4x100 kVAr2x25 + 50 + 5x100 kVAr

    2x25 + 2x 50 + 5x100 kVAr2x25 + 50 + 6x100 kVAr2x25 + 2x 50 + 6x100 kVAr2x25 + 50 + 7x100 kVAr2x25 + 50 + 8x100 kVAr2x50 + 9x100 kVAr2x50 + 10x100 kVAr2x50 + 9x100 + 200 kVAr2x50 + 8x100 + 2x200 kVAr2x50 + 7x100 + 3x200 kVAr2x50 + 6x100 + 4x200 kVAr2x50 + 5x100 + 5x200 kVAr

    2x50 + 4x100 + 6x200 kVAr2x50 + 3x100 + 7x200 kVAr2x50 + 2x100 + 8x200 kVAr2x50 + 100 + 9x200 kVAr

    800 x 600 x 2050 mm800 x 600 x 2050 mm800 x 600 x 2050 mm800 x 600 x 2050 mm800 x 600 x 2050 mm800 x 600 x 2050 mm800 x 600 x 2050 mm800 x 600 x 2050 mm800 x 600 x 2050 mm800 x 600 x 2050 mm800 x 600 x 2050 mm

    1600 x 600 x 2050 mm1600 x 600 x 2050 mm1600 x 600 x 2050 mm

    1600 x 600 x 2050 mm1600 x 600 x 2050 mm1600 x 600 x 2050 mm1600 x 600 x 2050 mm1600 x 600 x 2050 mm1600 x 600 x 2050 mm2400 x 600 x 2050 mm2400 x 600 x 2050 mm2400 x 600 x 2050 mm2400 x 600 x 2050 mm2400 x 600 x 2050 mm3200 x 600 x 2050 mm

    3200 x 600 x 2050 mm3200 x 600 x 2050 mm3200 x 600 x 2050 mm3200 x 600 x 2050 mm

    Standart rn Band;

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Kompanzasyon Sistemleri - Alak Gerilim C

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    42/76

    C 4 MST serisi Tristr kontroll HarmonikFiltre Reaktrl Kompanzasyon Panosu

    Statik anahtarlamal gerek zamanl otomatik kompanzasyonsistemlerinin dier otomatik kompanzasyon sistemlerindenfark kondansatrlerin kontaktr yerine Statik Anahtarlar(tristrler) ile devreye alnp kartlmasdr.

    Asset MST serisi harmonik filtreli kompanzasyon sistemi, statikanahtarlar kullanan, alak gerilim iin gerek zamanl reaktif gkompanzasyon sistemidir. Asset MST serisi ayn zamandaharmonik filtre reaktrleri ihtiva etmesi sayesinde, harmonikkaynakl yklerden ve ani yk darbelerinin oluturduu ykharmoniklerinden dolay gerek kendisini gerekse sistemirezonans riskinden uzak tutarak, harmonik filtrasyonuda salar.

    Asset MST serisi, PLCler, Sanayi tipi bilgisayarlar, vb. gibi

    gerilim deiimlerine kar hassas olan cihazlarn veyaendstriyel robotlar, vinler, punta veya dikili kaynakmakineleri, deiken hz srcleri, vs. gibi ok hzl devirlicihazlarn ok sayda kullanld karmak sanayiproseslerinde, reaktif gcn dengelenmesi ve enerji kalitesiile ilgili sorunlar zebilmesi iin gelitirilmitir.

    Asset MST serisi, bu tip yeni nesil cihazlara uygun, yumuakve hzl bir reaktif g kompanzasyon sistemidir.

    Elektromekanik anahtarlama kullanan konvensiyonel sistemlerlekarlatrldnda Asset MST serisinin temel avantaj vardr;

    Kondansatrler tetiklendiinde gerilim dmne neden

    olabilecek geici ar akmlar (inrush) yaratmazKondansatrlerin konvansiyonel kontaktrler iletetiklenmesi esnasnda karlalan geici ar akm vegerilimler olumaz.ok ksa cevap zaman (40 milisaniyeden kk) ile ezamanl kompanzasyon salanr.

    Esas olarak Asset MST unlar iin tasarlanmtr :

    Reaktif g faktr (cos ) kompanzasyonu.Harmoniklerin snrlandrlarak Enerji kalitesininykseltilmesiToplam elektrik tketiminin azaltlmas.

    Jeneratr birimlerinin optimizasyonu.Asset MST, zellikle aadaki yklerin kompanzasyonu iinok uygundur :

    Geici akm veya gerilimleri kabul etmeyen ykler(PLCler Bilgisayarlar, vb.)ok hzl devirli ykler (Kaynak makineleri, Vinler,Asansrler, Robotlar, Deiken hzl srcler, vb.)Darbeli momentli ykler (Silindirik mikserler,Kompresrler, Varageleler, vb.)Titreim (Fliker) reten ykler (Ar endktif ykler, Arkocaklar, Kaynak makinalar, vb.)

    40

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Kompanzasyon Sistemleri - Alak GerilimC

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    43/76

    41

    Elektromekanik kontaktr ile anahtarlama;

    Kademeyi devreye alrken

    Konveksiyonel sistemlerde anahtarlama srasnda aadaki olaylar gerekleebilir:

    Geici ar akmlarn 200 Ini gemesi (Inrush) nemli lde geici ar ve dk gerilimler (Transient)

    Bu bozulmalar kumanda ekipmannda ve hassas elektronik sistemlerde hatal almaya veya hasara nedenolabilir. (PLClerde, sanayi tipi bilgisayarlarda vb.)

    Asset MST ile yaplan yumuak anahtarlama;

    Asset MST ile yaplan yumuak anahtarlama transient ve kondansatr zerinde geici ar akm oluumunuengeller.

    Asset MST ile toplam 40 milisaniyeden ksa reaksiyon zaman sayesinde reaktif gcn yksek hassasiyettekontrol salanr.

    Kademeyi devreden kartrken

    Kademeyi devreye alrken Kademeyi devreden karrken

    U

    UU

    U

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Kompanzasyon Sistemleri - Alak Gerilim C

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    44/76

    42

    Teknik zelliklerin Karlatrlmas;

    Karlatrma Verileri Assetatic Elektromekanik Kontaktrl

    Elektromekanik kontaktr kullanm Yok VarHareketli paralarn anmas Yok VarKontak geri tepmesi Yok OlabilirKontak anmas Yok YksekKademeler devreye alnp kartldnda oluan Yok Var (200Ini aabilir)geici ar akmlarGeici dk gerilimler (Transient) Yok Var (%100e yakn)Uyumluluk (PLCler, bilgisayar ekipmanlar, vs.) Mkemmel OrtaUyumluluk (punta kaynak makinalar, robotlar, vs.) Mkemmel ZayfDevreye alma ve devreden karma zaman 40 milisaniyeden kk Ortalama 10 saniyeOperasyon says Snrsz Snrl (Elektromekanik Kontaktr)alma srasnda ses seviyesi Yok Dk (Elektromekanik Kontaktr)Krpma (Fliker) azaltlmas Var Yok

    Harmonikleri nleme Yok Yok

    Teknik zellikler;

    Nominal Gerilim 440 VNominal Frekans 50/60 HzSrekli Ar Gerilim 520 VSrekli Ar Akm 1.5 InStandart Rezonans Frekans 189 Hz, 210 Hz, 215 Hz (opsiyonel dier)Ortam Scakl -10 +45 0CDepolama Scakl -30 +60 0C

    Renk RAL 7035 / RAL 9003zleme Kademeler, Gerilim, Akm, Cos, Aktif G, Reaktif GOtomatik c/k ayar ve kademe g tespitihtiya gce uykun akll devreye alma ve karmaKademeleri eit sreli kullanmSra dizininden bamsz

    ebeke ve jeneratr iin ayr Cos ayarOtomatik ve manuel alma modlar

    Cevap Zaman 40 milisaniyeden kkk Genel alarm kKoruma Snf IP 41 (Opsiyonel IP 54)Karkas / Kap Kalnlklar 2,5 mm / 1,5 mmSan Cinsi A1 kalite, DKP, Paslanmaz, GalvanizliAmbalaj Palet zerinde naylon ambalajl

    Tama stten kanca ile veya alttan lift ileStandartlar EN 60439-1, IEC 60439-1,2

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Kompanzasyon Sistemleri - Alak GerilimC

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    45/76

    43

    MST 12544 125 kVAr, 440 V 2x12,5 + 2x25 + 50 kVAr 800 x 600 x 2050 mm

    MST 15044 150 kVAr, 440 V 2x12,5 + 25 + 2x50 kVAr 800 x 600 x 2050 mmMST 17544 175 kVAr, 440 V 2x12,5 + 2x25 + 2x50 kVAr 800 x 600 x 2050 mmMST 20044 200 kVAr, 440 V 2x12,5 + 25 + 3x50 kVAr 800 x 600 x 2050 mmMST 22544 225 kVAr, 440 V 25 + 4x50 kVAr 800 x 600 x 2050 mmMST 25044 250 kVAr, 440 V 2x25 + 4x50 kVAr 800 x 600 x 2050 mmMST 27544 275 kVAr, 440 V 25 + 5x50 kVAr 800 x 600 x 2050 mmMST 30044 300 kVAr, 440 V 2x25 + 3x50 + 100 kVAr 800 x 600 x 2050 mmMST 35044 350 kVAr, 440 V 2x25 + 2x50 + 2x100 kVAr 800 x 600 x 2050 mmMST 40044 400 kVAr, 440 V 2x25 + 50 + 3x100 kVAr 800 x 600 x 2050 mmMST 45044 450 kVAr, 440 V 2x25 + 2x50 + 3x100 kVAr 800 x 600 x 2050 mmMST 50044 500 kVAr, 440 V 2x25 + 50 + 4x100 kVAr 1600 x 600 x 2050 mmMST 55044 550 kVAr, 440 V 2x25 + 2x 50 + 4x100 kVAr 1600 x 600 x 2050 mmMST 60044 600 kVAr, 440 V 2x25 + 50 + 5x100 kVAr 1600 x 600 x 2050 mmMST 65044 650 kVAr, 440 V 2x25 + 2x 50 + 5x100 kVAr 1600 x 600 x 2050 mmMST 70044 700 kVAr, 440 V 2x25 + 50 + 6x100 kVAr 1600 x 600 x 2050 mmMST 75044 750 kVAr, 440 V 2x25 + 2x 50 + 6x100 kVAr 1600 x 600 x 2050 mmMST 80044 800 kVAr, 440 V 2x25 + 50 + 7x100 kVAr 1600 x 600 x 2050 mmMST 85044 850 kVAr, 440 V 2x25 + 2x 50 + 7x100 kVAr 1600 x 600 x 2050 mmMST 90044 900 kVAr, 440 V 2x25 + 50 + 8x100 kVAr 1600 x 600 x 2050 mmMST 95044 950 kVAr, 440 V 2x25 + 2x 50 + 8x100 kVAr 1600 x 600 x 2050 mmMST 100044 1000 kVAr, 440 V 2x50 + 9x100 kVAr 1600 x 600 x 2050 mmMST 110044 1100 kVAr, 440 V 2x50 + 10x100 kVAr 2400 x 600 x 2050 mmMST 120044 1200 kVAr, 440 V 2x50 + 9x100 + 200 kVAr 2400 x 600 x 2050 mmMST 130044 1300 kVAr, 440 V 2x50 + 8x100 + 2x200 kVAr 2400 x 600 x 2050 mmMST 140044 1400 kVAr, 440 V 2x50 + 7x100 + 3x200 kVAr 2400 x 600 x 2050 mm

    MST 150044 1500 kVAr, 440 V 2x50 + 6x100 + 4x200 kVAr 2400 x 600 x 2050 mmMST 160044 1600 kVAr, 440 V 2x50 + 5x100 + 5x200 kVAr 3200 x 600 x 2050 mmMST 170044 1700 kVAr, 440 V 2x50 + 4x100 + 6x200 kVAr 3200 x 600 x 2050 mmMST 180044 1800 kVAr, 440 V 2x50 + 3x100 + 7x200 kVAr 3200 x 600 x 2050 mmMST 190044 1900 kVAr, 440 V 2x50 + 2x100 + 8x200 kVAr 3200 x 600 x 2050 mmMST 200044 2000 kVAr, 440 V 2x50 + 100 + 9x200 kVAr 3200 x 600 x 2050 mm

    Standart rn Band;

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Kompanzasyon Sistemleri - Alak Gerilim C

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    46/76

    44

    C 5 MaxSine serisi Aktif Filtre

    Harmonikleri ortadan kaldrmak iin en etkili yol MaxSine

    nt Aktif Filtredir.Lineer olmayan gerilim - akm karakteristiine sahipelektriksel ekipmann ebekedeki says giderek artmaktadr.Bunlarn oluturduu harmonik akmlar, ebekeempedansnda temel sistem geriliminin zerine binerekgerilim bozulmasna neden olan harmonik gerilimlerinolumasna neden olurlar.

    Bu gerilim bozulmas ebekeye bal tm elektrikselekipman tarafndan grlr ve motorlarn, trafolarn,kondansatrlerin, alt tehizatnn ve kablolarn daha fazlasl yklenmesine neden olur. Baz elektriksel ekipman

    bozulmu gerilimle beslendiinde daha fazla duyulabilirgrlt retirler. Hassas elektronik koruma, kontrol veripple kontrol sistemleri bozulmu gerilimle beslendiindemuhtemelen hi almazlar.

    Harmonik sorunlarn ortadan kaldrmak iin eitlizmler bulunmaktadr. Aktif filtre rn patentli DirectPhase Current Control (DPCC) (Direk Faz Akm Kontrol)teknolojisine dayanmaktadr. ebekenizdeki harmoniklerinetkili ve hzl bir ekilde azaltlmasn ve reaktif gkompanzasyonu salar.

    Genel zellikler;

    Kolay kullanm iin grafiksel ekran ve tu takmlarndanoluan kullanc arayz

    Durum bilgisi gsterme Menlerde kolay gezinti Elektriksel bilgilerin izlenmesi Kullanc dostu operasyon parametreleri kurulumu Ekranda lmleri gsterme

    ebeke gerilimi ve yk akm Toplam harmonik bozulma

    ebeke harmonik gerilim ve akmlarn grafiksel analizi RS485 haberleme balants Uzaktan kumanda iin iki izole giri alma ve alarm durumlar iin iki rle k ki kompanzasyon modu Selective 1-25th, hzl mod Gerek zaman - Selective, ok hzl mod 25.harmonie kadar tek harmoniklerin seimi, 0-%100

    kompanzasyon faktr

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Kompanzasyon Sistemleri - Alak GerilimC

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    47/76

    45

    Ana reaktif g kompanzasyon seimi, kompanzasyonfaktr 0-%100. %100 kullanmda g faktr 1e zorlamave faz akm dengeleme

    ok hzl modda ortalama 50. harmonie kadar akmharmoniklerinin 3 faz kompanzasyonu

    4 telli uygulama ile ntr akmlarnn eliminasyonu Mkemmel cevap zaman ok hzl modda 1 milisaniyeden

    kk, hzl modda 20 milisaniyeden kk Dk yk akm durumunda standby alma. Ups, jeneratr yk tarafndan operasyon iin gvenlik Ripple kontrol sistemleri zerinde etkisi yoktur Elektronik ar yk korumas Konvansiyonel frekans ayarlanm kapasitr banklaryla

    birlikte alabilmeDk ve orta g seviyelerinde ekonomik uygulamalar

    Aktif filtreler;

    Kompanze edilecek akmn eri eklinden Akm deiikliklerinin dinamiklerinden Akmn fazndan (endktif / kapasitif) Akm ynnde (jeneratr / yk) Ykn fazndan (simetrik / asimetrik)

    ebeke geriliminin kalitesindenebeke empedansndan bamsz alrlar.

    3-faz 400V 50 Hz

    Deiken hzsrcs veya

    baka birharmonik kayna

    Aktif Filtre

    CT

    I1+ Ih

    I1

    - Ih

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Kompanzasyon Sistemleri - Alak Gerilim C

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    48/76

    46

    Tek rn ok imkan;

    Harmonik filtreleme

    Harmonik kayna olan yke, paralel bal kontroll akmkayna (aktif filtre) bulunmaktadr. Bu kontroll akmkayna harmonik kaynann retmi olduu akmharmoniklerinin aynlarn ancak ters fazrlleriniretmektedir. Bylece sistem sadece fundamental (anabileen) akm ile yklenmi olur.

    G faktr dzeltme

    Aktif filtre ebekeye ana reaktif akm enjekte ederek gfaktr dzeltmesi yapabilir. Kompanzasyon faktr%0-%100 arasnda olabilir. %100 kullanmda g faktr 1e

    zorlanr ve faz akm dengelenir. Bu operasyon ykn fazkaymasndan bamszdr.

    Fliker kompanzasyonu / Aktif pik dzeltme

    Aktif filtreler byk dinamik reaktif yklerin aa kardgerilim kntlerini ortadan kaldrmak iin kullanlabilir.Aktif pik dzeltme cihaz ebekede ksa periyotlar iin aktifg beslemesi yapmak zere gelitirilmitir.

    Hibrid dinamik VAR kompanzasyon

    Hibrid dinamik VAR kompanzasyonaktif filtreye paralel balsabit detuned kapasitr banklar tarafndan ihtiya duyulanreaktif gcn yarsn salayan bir fliker kompanzasyonuygulamasdr.

    Kurulum;

    Aktif filtre kurulumu ebekede herhangi bir noktayauygulanabilir. ebekenin eitli nemli noktalarndakiharmonik bozulma harmonik lmleri ile tespit edildiktensonra aadaki aktif filtrasyon ve kompanzasyon metodlar

    arasnda seim yaplr.a) belirli bir ykn filtrasyon ve kompanzasyonu,b) belirli bir yk grubunun filtrasyon ve kompanzasyonu,c) merkezi filtrasyon ve kompanzasyon.

    Maliyeti en dk zmn hangisi olaca harmonikbozulma miktarna, lineer olmayan yklerin ve ebekenintipine baldr. Cihazn belirtilen k gc temel reaktif gkompanzasyon kapasitesini belirler. Cihaz boyutlandrrkenhangi tr kompanzasyon kullanlaca dikkate alnmaldr.Ntrdeki harmonik akmlarnn faz akmnn %5ini getiidurumlarda 4 telli cihaz kullanlmas tavsiye edilir.

    a n A k f G r o u p C o m p a n y

    Kompanzasyon Sistemleri - Alak GerilimC

  • 8/3/2019 enerji kalitesi

    49/76

    47

    Aktif filtrenin boyutunu belirlemek iin gereken bilgiler;

    Aktif filtre uygulanacak sistemin tek hat emas Sistemin gerilim ve frekans Harmonik akmlar Reaktif g

    3 x 400 V +%10 -%20 (ebeke geriliminde farkllklar olmasdurumunda bildirilmelidir)50/60 HzOrtalama akmn RMS deerinin %10u1.2 x IRMS (dinamik)10 kHz (ortalama)2 adet (alma / alarm), 2A/250Vac< 1 ms, ok hzl mod

    < 20 ms, hzl mod100-3000 / 1 A, class 0,5< cihaz gcnn 3%nden< 60 dB-10... +45C-30 ... +60C< deniz seviyesinden 1000 m(farkllk durumunda siparite bildirilmelidir.)0-%852 mm paslanmaz elik, RAL 7035IP41EN 61000-6-2 / EN 61000-6-4

    Modbus, RS 485

    Teknik zellikler;

    Nominal Gerilim

    Nominal FrekansAkm HisterisiziAr Yk KapasitesiAnahtarlama FrekansPotansiyel Bo Kontak klarCevap Zaman

    Akm Trafosu evrim OranG TketimiGrlt