8
7.11.2016 1 ARAŞTIRMA YAKLAŞIM - DESEN ve YÖNTEMLERİ Epistemolojik Açıdan “Bilgi” Nedir? 2. Grup: İnsanların hepsinin üzerinde birleşeceği bir bilgi olamaz. Doğru bilgi duruma ve kişişel tecrübelere göre değişebilir. 1. Grup: İnsanların hepsinin üzerinde birleşeceği bir bilgi olabilir. Örneğin deney yolu ile elde edilen bilimsel bilgi. Olgularla desteklenen ya da olgularla ilgili verilere dayanan bilginin tek sağlam bilgi türüdür. EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri Ontolojik Açıdan “Gerçek” Nedir? 1. Grup: “Gerçek” objektiftir, somuttur, tektir ve bireylerin müdahalesi dışında varolan bir olgudur. 2. Grup: “Gerçek” subjektiftir, çoğuldur, bireylerin sosyal etkileşim neticesinde oluşturulan bir olgudur, dolayısıyla bireylerin içerisinde bulunduğu konuma ve şartlara göre farklı formlar (yorumlar) alabilir. EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri “Gerceğe” nasıl ulaşırız? 1. Grup: “Gerçek” objektif bir olgu olmasından dolayı, araştırmacının da bunu anlama sürecinde hiç bir müdahalesi olmadan, kendi yorumlarını dahil etmeden, objektif ve bilimsel yöntemleri kullanarak buna ulaşması gerekir. 2. Grup: “Gerçek” denilen olgu bireyin kendisinden, ve bulunduğu ortamdan tamamen bağımsız bir olgu degildir. Aksine, bireyler “sosyal gerçeği” kendilerinden bir şeyleri ilave ederek ortak oluştururlar. Bilimsel araştırmanın amacı bu “gerceği”in farkli yorumlarını anlamaya yönelik olmalıdır. EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri “Gerçeğe” nasıl ulaşırız? 1. Grup: “Sosyal gerçeğe” ait değişkenler, matematiksel olarak ifade edilebilir, ve aralarında ki ilişki değişik teknikler ile ölçülebilir. 2. Grup: Subjektif olmasından, ve değişkenler arasındaki ilişkiler nicel olarak ifade edilemeyecek kadar kompleks olduğu için, ölçülmeleri zordur. EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri ARAŞTIRMA YAKLAŞIMI - DESENİ - YÖNTEMİ ? Araştırma yaklaşımı, bir araştırmanın yapılışında bilginin ve gerçeğin nasıl algılandığına dayalı olarak araştırma hakkındaki genel bakışı ifade eder. Araştırma deseni, araştırmanın sorularını cevaplamak ya da hipotezlerini test etmek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen bir plandır. Araştırma yöntemi bir araştırmanın nasıl yapıldığıdır. EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Epistemolojik Açıdan “ ” Nedir?...7.11.2016 6 Durum Çalıması (Case Study) Bir duruma ilişkin etkenlerin (ortam, bireyler, olaylar, süreçler vb) bütüncül bir yaklaşımla

  • Upload
    others

  • View
    10

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

7.11.2016

1

ARAŞTIRMA

YAKLAŞIM - DESEN ve YÖNTEMLERİ

Epistemolojik Açıdan “Bilgi” Nedir?

2. Grup: İnsanların

hepsinin üzerinde

birleşeceği bir bilgi

olamaz. Doğru bilgi

duruma ve kişişel

tecrübelere göre

değişebilir.

1. Grup: İnsanların hepsinin

üzerinde birleşeceği bir bilgi

olabilir. Örneğin deney yolu

ile elde edilen bilimsel

bilgi.

Olgularla desteklenen ya da

olgularla ilgili verilere

dayanan bilginin tek sağlam

bilgi türüdür.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Ontolojik Açıdan “Gerçek” Nedir?

1. Grup: “Gerçek”

objektiftir, somuttur,

tektir ve bireylerin

müdahalesi dışında

varolan bir olgudur.

2. Grup: “Gerçek” subjektiftir,

çoğuldur, bireylerin sosyal

etkileşim neticesinde

oluşturulan bir olgudur,

dolayısıyla bireylerin içerisinde

bulunduğu konuma ve şartlara

göre farklı formlar (yorumlar)

alabilir.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

“Gerceğe” nasıl ulaşırız?1. Grup: “Gerçek” objektif

bir olgu olmasından dolayı,

araştırmacının da bunu

anlama sürecinde hiç bir

müdahalesi olmadan,

kendi yorumlarını dahil

etmeden, objektif ve

bilimsel yöntemleri

kullanarak buna ulaşması

gerekir.

2. Grup: “Gerçek” denilen

olgu bireyin kendisinden, ve

bulunduğu ortamdan

tamamen bağımsız bir olgu

degildir. Aksine, bireyler

“sosyal gerçeği” kendilerinden

bir şeyleri ilave ederek ortak

oluştururlar. Bilimsel

araştırmanın amacı bu

“gerceği”in farkli yorumlarını

anlamaya yönelik olmalıdır.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

“Gerçeğe” nasıl ulaşırız?

1. Grup: “Sosyal

gerçeğe” ait değişkenler,

matematiksel olarak ifade

edilebilir, ve aralarında ki

ilişki değişik teknikler ile

ölçülebilir.

2. Grup: Subjektif

olmasından, ve değişkenler

arasındaki ilişkiler nicel

olarak ifade edilemeyecek

kadar kompleks olduğu için,

ölçülmeleri zordur.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

ARAŞTIRMA YAKLAŞIMI - DESENİ - YÖNTEMİ ?

Araştırma yaklaşımı, bir araştırmanın

yapılışında bilginin ve gerçeğin nasıl

algılandığına dayalı olarak araştırma

hakkındaki genel bakışı ifade eder.

Araştırma deseni, araştırmanın sorularını

cevaplamak ya da hipotezlerini test

etmek amacıyla araştırmacı tarafından

geliştirilen bir plandır.

Araştırma yöntemi bir araştırmanın nasıl

yapıldığıdır.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

7.11.2016

2

Yöntem Bilim Hangi Yöntem?

Nitel ve Nicel araştırma

yaklaşımları birbirinden çok

farklı mıdır?

Farklı ise, bu farklılık

nereden kaynaklanıyor

Aralarındaki farklar

nelerdir?

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Nicel Araştırma — Nitel Araştırma

Nicel araştırma Nitel araştırma

Gerçeklik nesneldir

Asıl olan yöntemdir

Değişkenler kesin sınırlarıyla

saptanabilir ve bu değişkenler

arasındaki ilişkiler ölçülebilir

Araştırmacı olay ve olgulara dışardan

bakar, nesnel bir tavır geliştirir

Genelleme

Tahmin

Nedensellik ilişkisini açıklama

Gerçeklik oluşturulur

Asıl olan çalışılan durumdur

Değişkenler karmaşık ve iç-içe

geçmiştir ve bunlar arasındaki ilişkileri

ölçmek zordur

Araştırmacı olay ve olguları yakından

izler, katılımcı bir tavır geliştirir

Derinlemesine betimleme

Yorumlama

Aktörlerin perspektiflerini anlama

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Nicel Araştırma — Nitel Araştırma

Nicel araştırma Nitel araştırma

Kuram ve denence ile başlar

Deney, manipülasyon ve kontrol

Standardize edilmiş veri toplama

araçları kullanma

Parçaların analizi

Uzlaşma ve norm arayışı

Verinin sayısal göstergelere

indirgenmesi

Olay ve olguların dışında, yansız ve

nesnel

Kuram ve denence ile son bulur

Kendi bütünlüğü içinde ve doğal

Araştırmacının kendisinin veri

toplama aracı olması

Örüntülerin ortaya çıkarılması

Çokluluk ve farklılık arayışı

Verinin, bütün derinlik ve zenginliği

içinde betimlenmesi

Olay ve olgulara dahil, öznel

perspektifi olan ve empatik

ARAŞTIRMA YAKLAŞIMLARI

NİCELNe, nerede, ne kadar?

NİTELNeden, niçin, nasıl?

KARMABirlikte

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Araştırma Yaklaşım-Desen-YöntemleriNicel (Quantitative)

Deneysel (Experimental)• Zayıf Deneysel (Pre)

• Yarı deneysel (Quasi)

• Tam Deneysel (True)

• Tek Denekli (Single Subject)

Deneysel Olmayan

(Non-Experimental)• Basit Betimsel (Simple Descriptive)

• Karşılaştırmalı (Comparative)

• İlişkisel (Correlational)

• Tarama (Survey)

• Nedensel karşılaştırma (Ex-post Facto)

• İkincil veri analizi (Secondy Data Analysis)

Nitel (Qualitative)

Etkileşimli (Interactive)• Kültür Analizi (Ethnography)

• Olgubilim (Phenomenology)

• Örnek Olay İncelemesi (Case Study)

• Kuram Oluşturma (Grounded theory)

• Yorumlama (Hermeneutics)

Etkileşimsiz/Analitik (Non-Interactive) • Kavram Analizi

• Tarihsel Analizi

• Derleme (Review)-Meta Analiz/Sentezler

• Politika Analizleri (Policy Analysis)

• Değerlendirme Araştırmaları (Evaluative Researches)

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Karma (Mixed)

Temel Desenler• Açıklayıcı ardışık desen (Nicel Nitel)

• Keşfedici ardışık desen (Nitel Nicel)

• Birleştirme (Çeşitleme) (Nicel + Nitel = Çeşitleme)

Karma (Mixed)

Gelişmiş Desenler• Müdahale deseni

• Sosyal adalet deseni

• Çok aşamalı değerlendirme deseni

DENEYSEL (EXPERIMENTAL) ARAŞTIRMA

Deney ve kontrol grubu belirlenir.

Deney grubu üzerinde bir takım değişiklikler yapılırken kontrol grubu sabit tutulur.

Ortaya çıkan sonuçlara göre bu iki grup karşılaştırılarak neden-sonuç ilişkisine bakılır.

4 alt gruba ayırabiliriz: Zayıf Deneysel (Pre-Experimental)

Tam Deneysel (True experimental)

Yarı Deneysel (Quasi-experimental)

Tek Denekli (Single subject)EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

7.11.2016

3

ZAYIF DENEYSEL (Pre-Experimental)

Seçkisiz atamanın olmadığı tek grup

desenler ile seçkisiz atama ve

eşleştirmenin olmadığı karşılaştırmalı

grup desenlerinden oluşur

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

EBE Z Eğitimde

Araştırma Yöntemleri

Zayıf deneysel modeller...

Statik grup karşılaştırmalı desen

(Sontest denkleştirilmemiş gruplu desen)

Statik grup öntest-sontest desen

(öntest-sontest denkleştirilmemiş desen)

Tek grup öntest-sontest desen

YARI-DENEYSEL (Quasi-experimental)

Deney ve kontrol Gruplarının seçimi rasgele yapılması yerine bazı ön ölçümler ve ölçütlere göre belirlenir.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

EBE Z Eğitimde

Araştırma Yöntemleri

Yarı-deneysel modeller

TAM DENEYSEL (True experimental)

Deney ve kontrol gruplarına seçim tesadufi bir şekilde yapılır. Yani bir bireyin herhangi bir grupta olma ihtimali eşittir.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

EBE Z Eğitimde

Araştırma Yöntemleri

Tam deneysel modeller...

Sontest kontrol gruplu seçkisiz desen

Öntest-sontestkontrol gruplu seçkisiz desen

7.11.2016

4

EBE Z Eğitimde

Araştırma Yöntemleri

Tam deneysel modeller...

Eşleştirilmiş seçkisiz desenler

TEK DENEKLİ(Single Subject)

•Gelişigüzel bir denek seçimi yoktur.

• Araştırmaya uygun olan bir veya birkaç kişi ile çalışma yapılır.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

DENEYSEL OLMAYAN (NON-EXPERIMENTAL) ARAŞTIRMA

Denekler ve bulundukları ortam üzerinde değişiklik yapılmaz.

Mevcut durumu tanımlamak amacıyla ölçümler ve gözlemler yapılır.

Deneysel dizaynda olduğu gibi neden-sonuç ilişkisini göstermek amaçlanmaz.

6 alt gruba ayırabiliriz:

Basit Betimsel (Simple Descriptive)

Karşılaştırmalı (Comparative)

Korelasyonel-İlişkisel (Correlational)

Tarama (Survey)

Nedensel karşılaştırma (Ex-post Facto)

İkincil veri analizi (secondary data analysis)

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

BASİT BETİMSEL (SIMPLE DESCRIPTIVE) YÖNTEM

Karakterize edilmiş kişiler veya gruplar

sayısal olarak tanımlanmaya çalışılır.

Mevcut durumun değerlendirmesi

yapılır.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

KARŞILAŞTIRMALI (COMPARATIVE) YÖNTEM

İki veya daha fazla grup veya olgu

arasında farklılık olup almadığı

araştırılır. Basit betimsel yöntemin bir

kademe ileriye götürülmüş halidir.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

KORELASYONEL-İLİŞKİSEL (CORRELATIONAL) YÖNTEM

İki veya daha fazla grup veya olgu

arasındaki bir ilişkinin olup olmadığı

incelenir.

Pozitif Korelasyon

Negatif Korelasyon

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

7.11.2016

5

TARAMA (SURVEY)

Tutumlar, inanışlar, görüşler gibi

bilgi türlerini belirlemede kullanılır.

Genellikle veriler anket yoluyla toplanır

ve örneklem geniş turulur.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

NEDENSEL KARŞILAŞTIRMA (EX-POST FACTO)

Neden-sonuç ilişkisi aranır.

Deneysel desenden farklı olarak

nedenler (faktörler) çok öncesinden

gerçekleşmiştir veya ortamda

mevcuttur.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

İKİNCİL VERİ ANALİZİ (SECONDARY DATA ANALYSIS)

Daha önceden farklı amaçlar için

toplanılıp kullanılmış verilerden

yararlanarak yeni araştırmalar yapmak

amacıyla veri analizine dayalı

araştırma.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

NİTEL (QUALITATIVE)- Etkileşimli Araştırma

Birebir insanlarla etkileşim ile veri toplama esasına dayalı araştırmalardır.

6 alt gruba ayırabiliriz: Kültür Analizi (Ethnographic)

Olgubilim İncelemeleri (Phenomenology)

Durum Çalışması-Örnek Olay İncelemesi (Case Study)

Kuram Oluşturma (Grounded theory)

Yorumlama (Hermeneutics)

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Kültür Analizi (Ethnographic)

Bir kültürü, o kültürdeki inanış ve

değerleri ve bunların oluşma

süreçlerini incelemek amacıyla yapılan

araştırmalardır.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Olgubilim (Phenomenology)

Bildiğimiz fakat tam olarak

anlayamadığımız olguları araştırmayı

amaçlayan çalışmalardır.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

7.11.2016

6

Durum Çalışması (Case Study)

Bir duruma ilişkin etkenlerin (ortam,

bireyler, olaylar, süreçler vb) bütüncül

bir yaklaşımla araştırıldığı ve ilgili

durumu nasıl etkiledikleri ve ilgili

durumdan nasıl etkilendikleri üzerine

odaklanılan bir araştırma yöntemidir.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Kuram Oluşturma(Grounded Theory)

Sistematik olarak toplanan ve analiz

edilen verilere dayalı teori oluşturma

yöntemidir.

Olgu bilime benzer fakat olgu bilimde

olgulara ilişkin kuramlar ortaya koyma

yoktur.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Yorumlama(Hermeneutics)

Bir metnin, sanatsal ürünün,

davranışın veya bir konuşmacının

söylediklerinin ne anlama geldiğini

derinlemesine irdelemeyi amaçlayan

bir yöntemdir

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Nitel-Etkileşimsiz Analitik Araştırmalar

İnsanlarla birebir etkileşim gerektirmeyen daha çok dokümanlara dayalı veri toplama ve analiz esasına dayalı nitel araştırma desenidir.

5 alt gruba ayırabiliriz: Kavram Analizi (Concept Analysis)

Tarihsel Araştırma (Historical Research)

Derleme (Review)-Meta Analiz/Sentez

Politika Analizleri (Policy Analysis)

Değerlendirme Araştırmaları (Evaluation Research)

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Kavram Analizi(Concept Analysis)

Bir kavramın ve özelliklerinin etraflıca açıklanmasına dayalı çalışmalardır.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Tarihsel Araştırma (Historical Research)

Tarih içerisinde gerçekleşmiş olayların dokümanlara dayalı olarak incelenmesidir.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

7.11.2016

7

Derleme-Meta Analiz(Review-Meta

Analysis/Syntesis)

Herhangi bir alandaki çalışmaların anlaşılır bir şekilde sentezlenmesi ve özetlenmesidir.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Politika Analizleri(Policy Analysis)

Eğitimle ilgili politika üretme, politikaları inceleme ve eleştirme ve geliştirme işleriyle ilgilenir.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Değerlendirme Araştırmaları(Evaluation Research)

Bir işlemin veya sürecin nasıl işletildiğinin incelendiği ve değerlendirildiği araştırmalardır.

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Karma (Mixed) Temel Desenler

Nitel ve nicel araştırmaların ardışıklı veya eş zamanlı olarak kullanıldığı ve verilerin analizi aşamasında sonuçların birleştirildiği araştırmalardır.

3 alt gruba ayırabiliriz:• Açıklayıcı ardışık desen (Nicel Nitel)

• Keşfedici ardışık desen (Nitel Nicel)

• Birleştirme (Çeşitleme) (Nicel + Nitel = Çeşitleme)

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Açıklayıcı ardışık desen (Explanatory squential)

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Nicel Nitel

Keşfedici Ardışık desen(Exploratory sequential)

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

7.11.2016

8

Birleştirme (Çeşitleme)(Convergent)

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Karma (Mixed) Gelişmiş Desenler

Bir temel desen üzerine kurgulanıp diğer desenlerle desteklenen çalışmalar denir.

3 alt gruba ayırabiliriz:• Müdahale deseni (Intervention design)

• Sosyal adalet deseni (Social justice design)

• Çok aşamalı değerlendirme deseni (multistage evaluation design)

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Müdahale deseni (Intervention design)

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Sosyal adalet deseni (Social justice design)

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Çok aşamalı değerlendirme deseni (multistage evaluation design)

EBE Z Eğitimde Araştırma Yöntemleri