Eskil Milli Eğitim Müdürlüğü

Zararlı Alışkanlıklar Gör. Psikolojik Danışman

• Vefa OKUR

Bağımlılık Nedir?

Bağımlılık; keyif verici maddeye alışkanlığın ötesinde bağlanma hali. Maddenin yokluğunda terleme, titreme, kasılma, gerginleşme, kusma gibi yoksunluk belirtilerinin oluşması durumu. İhtiyaç duyma.

Bağımlılığı elbette madde bağımlılığıyla sınırlamak çok da doğru olmayacaktır. İlerleyen teknoloji ve değişen toplum yapısı yeni bağımlılık türlerinin oluşmasına neden olmuştur. Bunların başında bilgisayar oyunları, internet kullanımı, TV, cep telefonu gelmektedir.

Madde BağımlılığıBağımlılık Yapıcı

Maddeler:

SigaraAlkolMorfinEroin

KokainKafeinUçucu maddelerEsrar vb…

Bunlardan üçü varsa…

• Maddeyi kullanmak için güçlü bir istek• Maddeyi kullanma davranışını denetlemede

güçlük• Yoksunluk belirtileri• Tolerans gelişimi• Maddeyi elde etmek, kullanmak ve belirtilerini

gizlemek için aşırı zaman ve çaba harcama• Madde kullanımı sosyal, ruhsal, fiziksel sorunlara

yol açsa da maddeyi almaya devam etme

SİZ DE BAĞIMLISINIZ!!!

Ergenleri Madde Kullanımına İten Faktörler

• Merak• Akran Baskısı• Ergendeki aidiyet arzusu• Maddeyi problemlerden kaçış olarak görme• Bir kereden bir şey olmaz inancı• Ergenin kendini kanıtlama çabası(büyüdüğünü

gösterme)• Arkadaşları arasında popüler olacağını düşünmesi

• Madde kullanımıyla oluşan yalancı rahatlık hissi

• Ergenin gençliğine güvenmesi ve sağlığının bozulmayacağına inanması(bana bir şey olmaz)

• Madde bağımlılığı konusunda yeterli bilgiye sahip olmaması

Sigaranın Yol Açtığı HastalıklarAkciğer, dudak, gırtlak, deri, kan kanseri;Bronşit, astım, amfizem,Ağız içi tümörler, diş ve diş eti hastalıkları, ağız kokusu;Gastrit, ülser, kalp yetmezliği, beyin ve kalp damarlarının tıkanması;Kısırlık, hormon bozuklukları, katarakt bunlardan sadece bazıları..

Pasif İçicilikSigara kullanmasak da sigara dumanını soluyarak pasif içici konumuna geliriz.Sadece 30 dk sigara dumanına maruz kalmak bile uzun süreli bağımlıların karşılaştığı hastalıklara yakalanma riskini arttırmaktadır.

Alkol Kullanımı ve ZararlarıKaraciğer rahatsızlıkları, kalp ritminin ve kan dolaşımının bozulması,damar sertleşmesi, tansiyon hastalıkları, gastrit, ülser, beyin ve sinir hücrelerinin zarar görmesi, irade ve düşüncede bozukluklar..

Ülkemizde

Cinayetlerin %85Tecavüzlerin %50Şiddet Olaylarının %50Trafik Kazalarının %65Eşlerini Dövenlerin %70Akıl Hastalıklarının %60 nın

Nedeni ALKOLdür!

Alkol bağımlılarıKarar vermede güçlük çeker

İradeleri zayıftır.

Aniden sinirlenir

Saldırgan davranışlar sergiler

Bağımlılık Yapıcı Maddelerden Korunma

HAYIR diyebilenSosyal destek bağları kuvvetli olanFarklı ve zengin ilgi alanları olanKendini yetiştirmiş, bilgili, donanımlı olanÖzgüveni yüksek kişilerin bağımlı olmasının daha

zor olduğunu unutmayın. Bu insanlar maddelerden aldıkları yalancı zevkin geçiciliğinin farkındadır ve en iyi korunmanın hiç başlamamak olduğunun bilincindedir.

YA SİZ?

Madde Bağımlısıysan;• Madde kullanmaya başladıktan sonra

vücudunda oluşan olumsuzlukları GÖR.• Bırakabileceğine İNAN.• Bağımlılıktan sonraki ÖZGÜRLÜĞE odaklan• Önündeki uzun ve SAĞLIKLI yaşam için plan

yap.• Artık sigara alkolün değil ARKADAŞLARının

sıcaklığına sığın.

BAĞIMLILIKTAN KURTULMAK İÇİN EN

UYGUN ZAMAN BUGÜNDÜR!!!

TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI

Telefonunuzda arama mesaj olmadığı halde eliniz sürekli ona gidiyorsa,Telefonunuzu unuttuğunuzda kendinizi huzursuz

hissediyor bir an önce telefonu elinize almak istiyorsanız,

Eve gelir gelmez bilgisayarı açıp e postalarınızı, sosyal medya durumunuzu kontrol ediyorsanız,

• Yemeği bilgisayar ya da TV başında yemeyi tercih ediyorsanız,

• İnsanlarla yüz yüze konuşmak yerine mesajlaşmayı ya da sosyal medyadan görüşmeyi tercih ediyorsanız,

• İnternete bir gün bile girmeseniz yoksunluk çekiyorsanız,

• Oyun oynamak ya da bilgisayar başında zaman geçirmek için temel ihtiyaçlarınızdan ödün veriyorsanız;

SİZ DE TEKNOLOJİ BAĞIMLISISINIZ!!

Teknoloji Bağımlılığının Nedenleri

• İnternet sayesinde dünyada olup bitenleri kolayca öğrenebilmekteyiz,

• Uzun zamandır görüşemediğimiz kişilerle rahatça iletişim kurabilmekteyiz,

• Sanal ortam yalnız hissetmemizin önüne geçer,• Bize güvenli bir iletişim ortamı

sağlar(duygularımıza, elimize kolumuza dikkat etmek zorunda değiliz)

• Rengarenk ve eğlenceli oyunlar oldukça caziptir.• İnternet sayesinde hayal edip gerçek hayatta

olmadığımız kimliklere bürünebiliyoruz.• Onlarca kampanya telefon kullanımını teşvik

etmekte,• Akşam vakit geçirmenin en güzel yolu dizi ve

kolay para kazandıran yarışmalar.

İşte bu etkenler teknolojiyle iç içe yaşamamıza hatta ona bağımlı hale gelmemize neden olmaktadır.

Teknoloji Bağımlılığının Fiziksel Zararları

• Gözlerde yanma ve kuruluk• Kaslarda ağrı ve sertleşmeler, beden

duruşunda bozukluk• Ellerde uyuşmalar• Göz tansiyonu• Obezite • Uyku bozuklukları

Teknoloji Bağımlılığının Psikolojik ve Sosyolojik Zararları

• Teknoloji bağımlıları evden çıkmak istemez ve dış dünyaya karşı fobi geliştirir.

• Arkadaş ve ailesiyle ilişkilerinde hissedilir bozukluklar olur, yalnızlaşır.

• Biriyle yüz yüze konuşması gerektiğinde eli ayağına dolaşır, kendine güveni kaybolur.

• Sanal dünyada her şeyi halledebilen imparatorken gerçek dünyada acizdir.

• Bağımlı oldukları teknolojik cihazlardan mahrum kalmaları ciddi yoksunluklara yol açar.

• Teknoloji bağımlılığı düşünmeyen, tartışmayan toplumların oluşmasına neden olur.

• Dokunmak, temas etmek, birbirine bakıp aynı duygu durumunu yakalayabilmekten mahrum bırakır.

Teknoloji bağımlılığından kurtulmak için;

• Bilgisayarın başında olmadığınızda bilgisayarı tamamen kapatın.

• Bilgisayarı başında olmak için belirlediğiniz saatler dışında kullanmamaya çalışın.

• Zaman zaman televizyonu kapatıp müzik dinleyin ya da tamamen sessiz kalıp kendinizi dinleyin.

• Kitap okumak için mutlaka zaman ayırın.• E kitap yerine kitap ansiklopedi karıştırın.

• Telefonunuz yanınızda olmadan da dışarı çıkabileceğinizi unutmayın.

• Arkadaşlarınızla buluşup sohbet etmeye özen gösterin.

• Doğayla vakit geçirmenin rahatlatıcı etkisini unutmayın.

• Arkadaşlarınızla ortak kurslara gidin ya da ilgi duyduğunuz hobilerinize vakit ayırın

EBEVEYN ROLÜ

Rol Model: Gelişim çağında olan çocukların yaşça kendilerinden büyük birini örnek aldıkları ona benzemeye çalıştıkları bilinen bir gerçektir. Anne ya da babanın bağımlı olması toplumda yer edinmiş bireyler oldukları da göz önüne alınırsa çocuk için önemli bir risk faktörüdür.

Güven eksikliği: bağımlılığın türü ne olursa olsun kendine güven duymama bağımlı olmada önemli bir etken. Sigarayı elinde yetişkin gibi tutmak çocuğa güven verir; bilgisayar ekranının arkasına gizlenerek yapılan sohbetler rahattır ve risk almayı gerektirmez; sanal dünyaya dalıp gidince hayatın gerçekleriyle yüzleşmek ve çaba harcamak zorunda kalınmaz; bağımlılık yalnızlığı unutturur.

Ergenlik döneminde ailelerin hala çocuklarmış gibi davranmaları onların kendilerini kanıtlama yoluna gitmelerine neden olabilir. Ya da özsaygıları zedelenebilir ve adım atmak için gerekli cesareti kendilerinde bulamazlar.

Aile içindeki problemlerin çocuğa yansıması baş etme becerileri düşük olan kimi gençler için tehlike arz eder. Madde ve teknoloji bağımlılığını bu sorunlardan kaçış olarak görebilir ya da örneğin sanal alemde kendisi için daha huzurlu olabileceği bir ortam kurma yoluna gidebilir.

Ait olmak ergenliğin önemli kavramlarından biridir. Ailesiyle güvene dayalı sağlıklı bir ilişki geliştirememiş yetişkin adayı bu ihtiyacını çevresinden karşılama ihtiyacında olacaktır. Ancak bu konuda kendine güvenmemesi ve kendini yetersiz hissetmesi gireceği arkadaş ortamını etkileyecek ve karşımıza bağımlılıkta risk grubunun bir üyesini çıkaracaktır.

Ergenlik kişilik oluşturmada önemli bir adımdır. Zorlu bir süreç yaşayan ergenin aile içinde görmezden gelinmesi ‘birey’ muamelesi görmemesi ailesinden uzaklaşmasına ve kendini kanıtlamak istemesine neden olabilir. Bu ihtiyacını karşılayacağı çevrelere girmek isteyebilir ya da farklı yollar deneyebilir.

Ailenin gelişim üzerinde büyük bir etkisi vardır. Hatta kilit nokta olduğu bile söylenebilir. Çocuğun yetişkin yaşamında oluşturmuş olduğu kişilikte doğumdan itibaren içinde bulunduğu çevre büyük önem taşır. Verdiği kararlarda, meslek, eş seçiminde vb. hep ailesinin etkisi vardır.

Ailelerse çocuklarını en iyi şekilde yetiştirmek, başarılı ve mutlu bireyler olmalarını ister. O halde ailelerin nelere dikkat etmesi lazım?

• Sevdiğinizi ve değer verdiğinizi göstermekten sakınmayın

• Sorumluluk verin ve başarısız olsalar bile çabalarını takdir edin

• Ailevi konularda fikirlerini alın• İstek ve önerilerini reddettiğinizde nedenini

mutlaka açıklayın• Olumlu iletişim dilini kullanmaya özen gösterin

• İhtiyaç duyduğu sıcak aile ortamını sağlayın• Arkadaşlarını, hayallerini, mutluluk ve

üzüntülerini paylaşmaları için fırsat verin• Hata yaptıklarında ceza vermek yerine çözüm

yolunu beraber bulun• ‘birey’ olmaları için destek olun; sen ne

bilirsin.. Çocuk aklınla karışma vb cümleleri bir kenara bırakın.

• Ve her zaman için duygu düşünce davranışlarınızdaki tutarlılıkla onlara örnek

olun

BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER…..

VEFA OKUR EŞMEKAYA ORTAOKULU REHBER ÖĞRETMENİ