7
HISTORIA MEDIEVAL. Tema 11.- De la crisis a la expansión: población a!ric"l#"ra $esarrollo "rbano % comercial. 1.- LA CRISIS DEL SIGLO XIV Y SUS INTERPRETA CIONES Crisis bajomeie!a" Naie #o$e e$ %a "a &risis e%ro#ea a '$a"es e "a Ea (eia. E" )*rmi$o &risis )ie$e m+")i#"es i$)er#re)a&io$es e &risis e &or)o &i&"o a "as i'&%")aes a&%m%"aas e$ %$ #erioo e "ar,a %ra&i$. is)orio,ra/0a e&imo$$i&a "as i$)ermi$ab"es ,%erras %e a/e&)aro$ a b%e$a #ar)e e E%r o#a2 es#e&ia"me$)e "a e "os Cie$ A3os. La Pes)e Ne,ra 415678 m%&9os !iero$ e$ e""a e$ ese$&ae$a$)e e "a &risis #or s%s e/e&)os: e" es&e$so e #ob"a&i$ !i$o a&om#a3ao e o)ras &o$se&%e$&ias: es&e$so e "a #ro%&&i$ a,r0&o"a2 es&e$so e "as re$)as se3oria"es. (a")9%sia$os Dese%i"ibrio e$)re %$a #ro%&&i$ a,raria es)a$&aa ; %$a #ob"a&i$ %e si,%e &re&ie$o. P"a$)ea a",%$as %as E" ese%i"ibrio es %$a si)%a&i$ %e ;a se 9a ao ; #or )a$)o )ie$e$ &ar<&)er &0&"i&o2 o res#o$e a si)%a&io$es &o$&re)as e" XIV. Abe" 41= 5>2 9is)o riao r a"em<$8 es)%i a "a e!o"% &i$ e "os #r e&ios ; sa"a rios &o$ "o s re/er e$)e s emo,r <'&os 2 &o$&"% ;e$o e $ %e E%r o#a s%/ ri %$a #ro/ %$a &risis a,ra ria %e se ma$i'es)a Ca0a e "os #re& ios a,ra rios ; s%bi a e "os ma$% /a&)% raos ; sa"arios. Des&e$so e "a #ob"a&i$ A%me$)o e "os es#ob"aos /%e e" as#e&)o m<s &ri)i&ao e s% )eor0a2 ;a %e siem#re 9ab0a$ e?is)io. C"ima Las /%e$)es 9a&e$ re"a&i$ a i$!ier$os e e?)rema %re@a ; m%; ""%!iosos. (o$e)aris)a Es&ase@ e me)a"es #re&iosos #or e" a,o)amie$)o e "as mi$as e #"a)a e E%ro#a &e$)ra" ; "as i'&%")aes #ara &o$se,%ir oro e" &o$)i$e$)e a/ri&a$o re)ro&eso e "a &a"ia e "as mo$eas ; &o$)ra&&i$ e "a &ir&%"a&i$ mo$e)aria ea&i$ 4&a0a ,e$era"i@aa e "os #re&ios8. is)orio,ra/0a mar?is)a P"a$ )ea %$ a # ers#e&)i!a ,"oba" e "a &risis: E" /e%a"ismo ;a 9ab0a i$i&iao s% &risis e$ e" si,"o a$)erior. A es)a&ar "a )eor0a e" $or)eameri&a$o R. Bre$$er %e io #aso a" &o$o&io eba)e Bre$$er. E" a%)or e'e$e " a "%&9a e &"ases &omo e)ermi$a$)e e "a e!o"%&i$ 9is)ri&a. G%; Bois Visi$ ,"oba" e$ "a %e se i$&"%;e "a &r isis a,raria ; "a &risis /e%a" &risis ,e$era" e" sis)ema2 e$ "a %e es)a&a$ os is/%$&io$es U$a re"a&io$aa &o$ "a #ro%&&i$ ; o)ra &o$ e" re#ar)o B"o%eo e "a #ro%&&i$ a,r0&o"a #or e" es)a$&amie$)o )*&$i&o ; es&e$so e "a #ro%&)i!ia.  → A%me$)o e "as im#osi&io$es 's&a"es e &ar<&)er #+b"i&o ; es&e$so e "as re$)as se3oria"es. Te$e$&ias a&)%a"es N%e!os <mbi)os e es)%io #o"0)i&o2 es#iri)%a"2 ar)0s)i&o. Re!%e")as $obi"iarias2 asesi$a)os e mo$ar&as2 e" #a#e" e" iab"o a #ar)ir e" XV2 &omo "as #rei&&io$es a#o&a"0#)i&as2 "a i/%si$ e" a%)orre)ra)o 2 "a $%e!a &o$&e#&i$ e" )iem#o 4re"ojes8 ma$i/es)a&io$es e "a &risis bajomeie!a". Toas "as &a%sas &i)aas a$)eriorme$)e #%ee$ ser #%$)o e #ar)ia e "a &risis2 "a &om#"ejia 9a&e %e a",%$os 9is)oriaores 9ab"es e &risis i!ersas2 a%)$omas2 #ero re"a&io$aas e$)re s0. .- LOS TRASTORNOS DE(OGRFICOS. LA EVOLUCIHN DE(OGRFICA La &risis emo,r<'&a es e" s0mbo"o m<s &"<si&o e "a &risis. Demo,ra/0a 9is)ri&a em%es)ra %e e" i$&reme$)o #ob"a&io$a" ao e$)r e e" 1 ; e" 15 se i$)err%m#e2 <$ose %$a im#or)a$)e /ra&)%ra emo,r<'&a e$ e" XIV em#e@a$o a re&%#erarse e$ e" si,"o si,%ie$)e. Pes)e #ro%jo %$ es#e&)a&%"ar a%me$)o e "a mor)a"ia. G%erra Di/0&i" e &%a$)i'&ar2 se #ro%&e$ )ambi*$ e$ e" XV. ambre ambre ; mor)a"ia )%!iero$ %$a si,$i'&a&i$ es#e&ia" e$ "a #rimera mi)a e" XIV. E#iemias-mor)a"ia ,ra$ im#or)a$&ia e$ e" XIV ; se ma$)%!o %ra$)e "os #erioos #os)eriores #or "a re#e)i&i$ e " as e#iemias. La #es)e $e,ra I$&ie sobre %$a #ob"a&i$ e$ re,resi$. Des)a&a #or "a es#e&)a&%"aria e s%s e/e&)os: ra#ie@ e s% i/%si$ ; e/e&)os "e)a"es. I$a%,%ra e" #erioo e "a 9is)oria e "as e#iemias. Di/%si$ Dese "a C9i$a #asa a "os mo$,o"es %e "a #ro#a,a$ #or "as mese)as e Asia Ce$)ra"2 CaJa2 &o"o$ia ,e$o!esa aseiaa #or "os mo$,o"es2 e$ o$e se #ro#a, a "os e%ro#eos. 1

Esquema Medieval. Tema 11

Embed Size (px)

Citation preview

7/24/2019 Esquema Medieval. Tema 11

http://slidepdf.com/reader/full/esquema-medieval-tema-11 1/7

HISTORIA MEDIEVAL. Tema 11.- De la crisis a la expansión: población a!ric"l#"ra $esarrollo "rbano % comercial.

1.- LA CRISIS DEL SIGLO XIV Y SUS INTERPRETACIONES→ Crisis bajomeie!a" → Naie #o$e e$ %a "a &risis e%ro#ea a '$a"es e "a Ea (eia.

→ E" )*rmi$o &risis )ie$e m+")i#"es i$)er#re)a&io$es → e &risis e &or)o &i&"o a "as i'&%")aes a&%m%"aas e$ %$ #erioo e "ar,a %ra&i$.→ is)orio,ra/0a e&imo$$i&a → "as i$)ermi$ab"es ,%erras %e a/e&)aro$ a b%e$a #ar)e e E%ro#a2 es#e&ia"me$)e "a e "os Cie$ A3os.

→ La Pes)e Ne,ra 415678 → m%&9os !iero$ e$ e""a e$ ese$&ae$a$)e e "a &risis #or s%s e/e&)os: e" es&e$so e #ob"a&i$!i$o a&om#a3ao e o)ras &o$se&%e$&ias: es&e$so e "a #ro%&&i$ a,r0&o"a2 es&e$so e "asre$)as se3oria"es.

→ (a")9%sia$os→ Dese%i"ibrio e$)re %$a #ro%&&i$ a,raria es)a$&aa ; %$a #ob"a&i$ %e si,%e &re&ie$o.→ P"a$)ea a",%$as %as → E" ese%i"ibrio es %$a si)%a&i$ %e ;a se 9a ao ; #or )a$)o )ie$e$ &ar<&)er &0&"i&o2 o res#o$e a si)%a&io$es

&o$&re)as e" XIV.→ Abe" 41=5>2 9is)oriaor a"em<$8 → es)%ia "a e!o"%&i$ e "os #re&ios ; sa"arios &o$ "os re/ere$)es emo,r<'&os2 &o$&"%;e$o e$ %e E%ro#a s%/ri

%$a #ro/%$a &risis a,raria %e se ma$i'es)a → Ca0a e "os #re&ios a,rarios ; s%bia e "os ma$%/a&)%raos; sa"arios.

→ Des&e$so e "a #ob"a&i$→ A%me$)o e "os es#ob"aos → /%e e" as#e&)o m<s &ri)i&ao e s% )eor0a2 ;a %e siem#re 9ab0a$

e?is)io.→ C"ima → Las /%e$)es 9a&e$ re"a&i$ a i$!ier$os e e?)rema %re@a ; m%; ""%!iosos.→ (o$e)aris)a → Es&ase@ e me)a"es #re&iosos #or e" a,o)amie$)o e "as mi$as e #"a)a e E%ro#a &e$)ra" ; "as i'&%")aes #ara &o$se,%ir oro e"

&o$)i$e$)e a/ri&a$o → re)ro&eso e "a &a"ia e "as mo$eas ; &o$)ra&&i$ e "a &ir&%"a&i$ mo$e)aria → ea&i$ 4&a0a ,e$era"i@aa e"os #re&ios8.

→ is)orio,ra/0a mar?is)a → P"a$)ea %$a #ers#e&)i!a ,"oba" e "a &risis: E" /e%a"ismo ;a 9ab0a i$i&iao s% &risis e$ e" si,"o a$)erior.→ A es)a&ar "a )eor0a e" $or)eameri&a$o R. Bre$$er %e io #aso a" &o$o&io eba)e Bre$$er. E" a%)or e'e$e "a "%&9a e &"ases

&omo e)ermi$a$)e e "a e!o"%&i$ 9is)ri&a.

→ G%; Bois → Visi$ ,"oba" e$ "a %e se i$&"%;e "a &risis a,raria ; "a &risis /e%a" → &risis ,e$era" e" sis)ema2 e$ "a %e es)a&a$ os is/%$&io$es → U$are"a&io$aa &o$ "a #ro%&&i$ ; o)ra &o$ e" re#ar)o → B"o%eo e "a #ro%&&i$ a,r0&o"a #or e" es)a$&amie$)o )*&$i&o ; es&e$so e "a#ro%&)i!ia.

 → A%me$)o e "as im#osi&io$es 's&a"es e &ar<&)er #+b"i&o ; es&e$so e "as re$)as se3oria"es.→ Te$e$&ias a&)%a"es → N%e!os <mbi)os e es)%io → #o"0)i&o2 es#iri)%a"2 ar)0s)i&o.

→ Re!%e")as $obi"iarias2 asesi$a)os e mo$ar&as2 e" #a#e" e" iab"o a #ar)ir e" XV2 &omo "as #rei&&io$es a#o&a"0#)i&as2 "a i/%si$ e"a%)orre)ra)o2 "a $%e!a &o$&e#&i$ e" )iem#o 4re"ojes8 → ma$i/es)a&io$es e "a &risis bajomeie!a".

→ Toas "as &a%sas &i)aas a$)eriorme$)e #%ee$ ser #%$)o e #ar)ia e "a &risis2 "a &om#"ejia 9a&e %e a",%$os 9is)oriaores 9ab"es e &risis i!ersas2a%)$omas2 #ero re"a&io$aas e$)re s0.

.- LOS TRASTORNOS DE(OGRFICOS. LA EVOLUCIHN DE(OGRFICA→ La &risis emo,r<'&a es e" s0mbo"o m<s &"<si&o e "a &risis.→ Demo,ra/0a 9is)ri&a → em%es)ra %e e" i$&reme$)o #ob"a&io$a" ao e$)re e" 1 ; e" 15 se i$)err%m#e2 <$ose %$a im#or)a$)e /ra&)%ra emo,r<'&a e$ e"

XIV em#e@a$o a re&%#erarse e$ e" si,"o si,%ie$)e.

→ Pes)e → #ro%jo %$ es#e&)a&%"ar a%me$)o e "a mor)a"ia.→ G%erra → Di/0&i" e &%a$)i'&ar2 se #ro%&e$ )ambi*$ e$ e" XV.→ ambre → ambre ; mor)a"ia )%!iero$ %$a si,$i'&a&i$ es#e&ia" e$ "a #rimera mi)a e" XIV.→ E#iemias-mor)a"ia → ,ra$ im#or)a$&ia e$ e" XIV ; se ma$)%!o %ra$)e "os #erioos #os)eriores #or "a re#e)i&i$ e "as e#iemias.

→ La #es)e $e,ra

→ I$&ie sobre %$a #ob"a&i$ e$ re,resi$.→ Des)a&a #or "a es#e&)a&%"aria e s%s e/e&)os: ra#ie@ e s% i/%si$ ; e/e&)os "e)a"es.→ I$a%,%ra e" #erioo e "a 9is)oria e "as e#iemias.→ Di/%si$ → Dese "a C9i$a #asa a "os mo$,o"es %e "a #ro#a,a$ #or "as mese)as e Asia Ce$)ra"2 CaJa2 &o"o$ia ,e$o!esa aseiaa #or "os mo$,o"es2 e$

o$e se #ro#a, a "os e%ro#eos.

1

7/24/2019 Esquema Medieval. Tema 11

http://slidepdf.com/reader/full/esquema-medieval-tema-11 2/7

HISTORIA MEDIEVAL. Tema 11.- De la crisis a la expansión: población a!ric"l#"ra $esarrollo "rbano % comercial.

  → L"e,2 e$ #rimer "%,ar2 a Si&i"ia ; a &o$)i$%a&i$ a Cere3a ; Cr&e,a. E$ "a #rimera mi)a e 1567 se e?#a$i #or I)a"ia2 ,ra$ #ar)e e ra$&ia; "a Coro$a e Ara,$.

  → E$)re j%"io ; i&iembre e 1567 #as a" $or)e e ra$&ia2 s%r e" Im#erio Germ<$i&o2 s%r e I$,"a)erra2 Coro$a e Cas)i""a ; Rei$o e Por)%,a".  → E$ 156= iba 9a&ia e" $or)e e E%ro#a2 "os +")imos )erri)orios a"&a$@aos /%ero$ S%e&ia ; R%sia e$ 15>.

→ orma e "a #es)e → b%b$i&a2 #%"mo$ar ; se#)i&*mi&a 4#ro%&0a 9emorra,ias &%)<$eas e &o"or $e,ro a@%"ao e a90 e" $ombre e $e,ra8.→ E/e&)os → Desi,%a"es e$ E%ro#a ; m%; i/0&i"es e &%a$)i'&ar2 #ara I$,"a)erra2 R%sse"" a &a"&%"ao %e a/e&)o e$)e %$ ; %$ > #or &ie$ e "a #ob"a&i$.

→ La re&%#era&i$ emo,r<'&a

→ Las e#iemias !o"!iero$ a a#are&er e$ E%ro#a %ra$)e "a se,%$a mi)a e" XIV #ero $o )%!iero$ "a /%er@a e "a e 15672 )a$)o e$i/%si$ &omo mor)a$a.

→ Los e/e&)os e "a Pes)e Ne,ra2 "a a#ari&i$ e $%e!os bro)es ; "os e/e&)os e "a ,%erra e$ ra$&ia2 e?#"i&a$ %e e" es&e$so e "a #ob"a&i$se ma$)%!iera 9as)a e$)rao e" si,"o XV.→ Si,"o XV → se &ara&)eri@a #or &i&"os e esarro""o #ob"a&io$a" e %$os )rei$)a a3os i$)err%m#ios #or &risis e mor)a$a e ,ra$ im#a&)o.

  → A%me$)o e "a resis)e$&ia a "os e/e&)os e "as e#iemias.  → (ejora e$ "a a"ime$)a&i$ → i$&reme$)o e "a es#era$@a e !ia → es&e$so e "a )asa e mor)a"ia  → Pre&o&ia e$ "a ea e "os ma)rimo$ios.

→ Se &a"&%"a %$ a%me$)o a$%a" e "a #ob"a&i$ e$ E%ro#a e$)re e" K> ; e" 1 #or 1.→ E" a%me$)o se ma$i'es)a e /orma &"aro e$ "as &i%aes2 #ero $o 9a; %e o"!ia "a emi,ra&i$ e" &am#o a "a &i%a.

→ A "o "ar,o e" si,"o se "o,r re&%#erar "a #ob"a&i$ e$ $%merosas @o$as e E%ro#a a $i!e"es a$)eriores a "os e/e&)os e "a Pes)e Ne,ra.

5.- LA DEPRESIHN AGRARIA Y SUS (ANIESTACIONES→ (%$o meie!a" → m%$o r%ra" → "a &risis a/e&)a emi$e$)eme$)e a" <mbi)o r%ra" o$e se &o$&e$)ra "a ma;or #ar)e e "a #ob"a&i$ ; e "a #ro%&&i$ ,"oba" e

"a *#o&a.→ La &risis es 9omo,*$ea e$ e" &am#o2 e$ e" m%$o %rba$o "as ma$i/es)a&io$es /%ero$ m%; i!ersas2 i$&"%so 9a; %ie$ $ie,a "a e?is)e$&ia e "a &risis e$ "as

&i%aes.→ i$a"es e" XIII se a$ "os #rimeros s0$)omas e "a &risis r%ra"2 %e se ma$)ie$e a #ri$&i#ios e" XIV &o$ "os e$omi$aos ma"os a3os re/erios a "a &"ima)o"o,0a ;%e ,e$eraba$ 9ambre #or "a #*ria e &ose&9as.

→ La G%erra e "os Cie$ A3os2 a/e&) e /orma es#e&ia" a" m%$o r%ra" /ra$&*s.→ (a$i/es)a&io$es e "a &risis → Ras,os ,e$era"es #rese$)es e$ E%ro#a %ra$)e "a &risis → a%me$)o e "os es#ob"aos2

→ ismi$%&i$ e" es#a&io ei&ao a" &%")i!o2→ es)a$&amie$)o e "os #re&ios e "os &erea"es2→ &a0a e "as re$)as se3oria"es2→ i$se,%ria &re&ie$)e e" &am#esi$ao.

→ Los es#ob"aos ; "a re%&&i$ e" es#a&io &%")i!ao

→ Cre&ie$)e aba$o$o e "os $+&"eos e #ob"a&i$ 4es#ob"aos8 → es e" ras,o m<s si,$i'&a)i!o e "a &risis emo,r<'&a.→ Los es#ob"aos so$ &o$se&%e$&ia e %$ "e$)o #ro&eso e es#ob"a&i$ %e se !e a&e"erao #or "a Pes)e2 #ero "a e#iemia $%$&a es "a &a%sa.→ Los /a&)ores e&o$mi&os so$ e)ermi$a$)es e$ "a es#ob"a&i$2 )ambi*$ "a #obre@a e "os s%e"os o "a #%es)a e$ mar&9a e %$a #o"0)i&a e reore$a&i$

e" )erri)orio e$ %$a @o$a.

→ A"ema$ia2 e %$os 1M. $+&"eos a #ri$&i#ios e" XIV2 os si,"os es#%*s %$os 6. es)aba$ aba$o$aos.→ La &risis se ma$i'es)a e$ %$a ismi$%&i$ e )ierras &%")i!aas2 #or "o ,e$era" "as e me$or re$imie$)o2 %e #asaro$ a &o$!er)irse e$ #as)os o re,reso a si!e,e)a&i$ $a)%ra".

→ Se s%e"e re"a&io$ar "a &risis &o$ e" a%me$)o e "a ,a$aer0a2 &aso &"aro e e""o es "a ,a$aer0a )ras9%ma$)e &as)e""a$a.→ La &risis es e" '$a" e %$ &i&"o e?#a$si!o ; e" i$i&io e %$a $%e!a es)r%&)%ra&i$ e" es#a&io a,rario e$ e" %e se rom#e e" e%i"ibrio e$)re a,ri&%")%ra2 bos%e ;

,a$aer0a.

→ E" esaj%s)e e$)re #re&ios ; sa"arios ; "a &a0a e "as re$)as se3oria"es→ A")era&io$es e "os #re&ios ; "os sa"arios → ob"i, a "os #oeres #+b"i&os a )omar meias → ore$amie$)os e #re&ios ; sa"arios2 m%; ab%$a$)es ; &o$ #o&os

res%")aos.→ E$ "os ma"os a3os "os #re&ios a,rarios s%b0a$ #or "a es&ase@2 #ero #asao e" #rob"ema "os #re&ios bajaba$2 e$ &ambio "a &risis emo,r<'&a 9ab0a

2

7/24/2019 Esquema Medieval. Tema 11

http://slidepdf.com/reader/full/esquema-medieval-tema-11 3/7

HISTORIA MEDIEVAL. Tema 11.- De la crisis a la expansión: población a!ric"l#"ra $esarrollo "rbano % comercial.

#ro!o&ao %$a es&ase@ e ma$o e obra → a%me$)o e "os sa"arios e "os jor$a"eros a,rarios ; e "os ar)esa$os %e ma$)%!iero$ %$a )e$e$&iaas&e$e$)e.

→ Ca0a e "as re$)as se3oria"es → es&e$so e "os re&%rsos ob)e$ios #or "os ,ra$es #ro#ie)arios.→ Las re$)as a$)i,%as e$ me)<"i&o era$ 'jas2 &o$ "a i$a&i$ se e!a"%aba$.→ Las mor)a$aes ; "a 9%ia a "a &i%a ismi$%; e" $+mero e &am#esi$os e#e$ie$)es.→ Las /re&%e$)es ,%erras ; "a es)r%&&i$ e +)i"es a,r0&o"as.→ Aba$o$o e "as reser!as se3oria"es e$)re,aas a &am#esi$os a &ambio e %$ &e$so 'jo.

→ I$se,%ria e" &am#esi$ao

→ E" e)erioro e "as &o$i&io$es e" &am#esi$ao: )e$sio$es so&ia"es ; %jos mi,ra)orios

.

→ La &risis #ro!o&a → em#eoramie$)o e "as &o$i&io$es j%r0i&as e" &am#esi$o→ ; %$ a%me$)o e "a emi,ra&i$ a "a &i%a.

→ Se,%$a mi)a e" XIV → esarro""o e "os ma"os %sos→ P%es)a e$ #r<&)i&a e &os)%mbres %e s%#%es)ame$)e es)aba$ e$ %so e$ e" #asao2 &o$ e" obje)i!o e a%me$)ar "as re$)as ; sobre )oo e

'jar a" &am#esi$o a "a )ierra e!i)a$o "a 9%ia a "a &i%a.→ La res#%es)a &am#esi$a /%e e" a%me$)o e "os &o$i&)os.

→ E" a%me$)o e "a i$se,%ria &am#esi$a se ebi → A%me$)o e "a #resi$ se3oria"2 a" im#a&)o e "as mor)a$aes ; e" &"ima emo&io$a" %e #ro!o&aba$.→ Se b%s&a re/%,io e$ "as &i%aes #ara 9a&er /re$)e a "as %ras &o$i&io$es e" mome$)o.

6.- RECONSTRUCCIHN AGRARIA EN EL SIGLO XV. RIT(OS DE RECUPERACIHN→ Tras "a &risis e" m%$o r%ra" s%/ri %$a aa#)a&i$ a "as $%e!as &o$i&io$es → reore$a&i$ e" m%$o r%ra".→ E" XIV se ie$)i'&a &o$ "a &risis ; e" XV &o$ "a re&%#era&i$ → rea"ia m%&9o m<s &om#"eja.

→ Re&%#era&i$ #ara e" &%")i!o e "as )ierras %e 9ab0a$ sio aba$o$aas2 #ero &omo %$a !%e")a a "a si)%a&i$ a$)erior2 se 9ar< e$ /%$&i$ e "a $%e!area"ia → a%,e e "a ,a$aer0a ; es#e&ia"i@a&i$ e "os &%")i!os.

→ Se b%s&a "a re&%#era&i$ e "as )ierras e b%e$a &a"ia %e se 9ab0a$ aba$o$ao #or "as e#iemias o #or "a ,%erra2 a%$%e $o se re&%#eraro$ )oas2 $om<s a""< e" #or 1.

→ So$ "os se3ores "ai&os ; e&"esi<s)i&os "os %e #romo!iero$ "a re#ob"a&i$2 e$ a",%$as o&asio$es "a aris)o&ra&ia %rba$a.→ Se #ro%&e %$a re&%#era&i$ e "os #re&ios e "os ,ra$os.

→ E" a%,e e "a ,a$aer0a ; "a es#e&ia"i@a&i$ e "os &%")i!os→ Ci%a → &o$s%miora e &ar$es2 #ro%&)os "<&)eos2 &%eros2 "a$a ; #ro%&)os #e&%arios.

 → E$ "a re&o$s)r%&&i$ a,raria e" XV es)a&a e" esarro""o e "a ,a$aer0a2 es#e&ia"me$)e e "a o!i$a.→ I$,"a)erra → #as e e?#or)aora e "a$as a #ro%&)ora e )ejios

→ "a $e&esia e #as)os ""e! a "a a#ari&i$ e "os &am#os &er&aos 4e$&"o%s%res8.→ Cas)i""a → a%,e e "a ,a$aer0a )ras9%ma$)e.

→ La (es)a2 s%r,ia e$ 1M5 e$ e/e$sa e "os i$)ereses e "os #ro#ie)arios e reba3os → La &risis e" XIV "a be$e'&i a" i,%a" %e e" i$)er*se "os ,ra$es #ro#ie)arios → Cas)i""a se &o$!ir)i ese #ri$&i#ios e" XIV e$ "a #ri$&i#a" abas)e&eora e "a$as e "a$es.

 → Los Tras)<mara a#o;aro$ e&iiame$)e "a (es)a ; "a ,a$aer0a )ras9%ma$)e2 ""e,a$o a )e$er %$a &aba3a e >.. a '$a"es e" XV.→ Es#e&ia"i@a&i$ e" s%e"o → em#ie@a a ma$i/es)arse ese meiaos e" XV.

→ a; #"a$)as %e so$ m<s re$)ab"es %e "os &erea"es &%a$o es)os se #%ee$ &o$se,%ir a )ra!*s e" &omer&io.→ La !i → /%e %$o e "os &%")i!os %e m<s #ro,resaro$ e$ "as @o$as ae&%aas a s% &%")i!o.→ A"ema$ia → "+#%"o 4&er!e@a8 ; "as #"a$)as )e?)i"es.

→ Es#e&ia"i@a&i$ e "os &%")i!os → #osib"e #or "as re"a&io$es &omer&ia"es es)ab"e&ias e$ E%ro#a a '$a"es e" (eie!o.→ Los &erea"es #ro&ee$)es e" B<")i&o ; @o$as orie$)a"es #ermi)iero$ e$ "a @o$a o&&ie$)a" e" &%")i!o e #ro%&)os m<s

es#e&%"a)i!os.

→ Tra$s/orma&io$es e$ "a so&iea r%ra"→ La &risis i$&ii e$ "a so&iea r%ra"2 "a re&%#era&i$ )ambi*$ "o 9i@o2 #ero es i/0&i" es)ab"e&er &omo a/e&) a "a so&iea r%ra". P%ee a'rmarse %e "a

3

7/24/2019 Esquema Medieval. Tema 11

http://slidepdf.com/reader/full/esquema-medieval-tema-11 4/7

HISTORIA MEDIEVAL. Tema 11.- De la crisis a la expansión: población a!ric"l#"ra $esarrollo "rbano % comercial.

rea&)i!a&i$:→ a!ore&i a "os &am#esi$os: "a ser!i%mbre re)ro&ei2 b%e$a #ar)e e "as &or!eas se &o$!ir)iero$ e$ re$)as e$ me)<"i&o.→ Se io %$a #ro"i/era&i$ e "os &o$)ra)os e "ar,a %ra&i$.→ E%ro#a e" Es)e: "a si)%a&i$ e" &am#esi$ao em#eor $o)ab"eme$)e.→ Pe%e3a $ob"e@a: $o #%o s%#erar "a &risis

>.- CIUDADES2 ARTESANA Y CO(ERCIO→ (%$o %rba$o → $o es&a# a "a e#resi$ bajomeie!a" → "as e#iemias2 "as ,%erras2 s%/riero$ "as &o$se&%e$&ias e "os ma"os a3os a,r0&o"as ; "a &risis

r%ra".

→ Las &i%aes $o s%/riero$ )a$)o &omo e$ &am#o "a &risis e "a *#o&a2 a",%$os a%)ores $ie,a$ "a &risis e$ "as &i%aes.→ (a$)%!iero$ e" ri)mo e &re&imie$)o2 %ra$)e "a &risis2 a%$%e a %$ ri)mo m<s s%a!e. So$ es&asas "as $%e!as /%$a&io$es.→ Las !iejas &i%aes e%ro#eas &o$)i$%aro$ s% esarro""o e$ #"e$a &risis: am#"ia&i$ e "os re&i$)os am%ra""aos2 m%&9as !e&es e$ !is)as a %$a

e?#a$si$ %e $o ""e, 4Ga$)e8.→ Por "o ,e$era" se 9i@o #or "a e?#a$si$ %rba$a o #ara i$&"%ir "os arraba"es %e se 9ab0a esarro""ao e?)ram%ros.

→ Cre&imie$)o e "a #ob"a&i$ → a #esar e s%/rir "os e/e&)os e "as #es)es2 "as &i%aes se &o$!ir)iero$ e$ e" "%,ar e re/%,io e "os &am#esi$os.→ La &i%a era %$ &e$)ro e "o&a"i@a&i$ e "as a&)i!iaes ar)esa$a"es ; &omer&ia"es → /o&o e "a a&)i!ia e&o$mi&a "i,aa a "a )ra$s/orma&i$

e "as ma)erias #rimas ; a" i$)er&ambio 4Br%jas2 Ve$e&ia2 amb%r,o2 G*$o!a8.→ Las !i""as %e a&)%aba$ &omo &e$)ros e" &omer&io re,io$a" e s% e$)or$o esem#e3aba$ "as mismas /%$&io$es.

→ N%e!as /%$&io$es → &e$)ro e "a !ia #o"0)i&a ; ami$is)ra)i!a e$ #ara"e"o &o$ e" esarro""o e "os Es)aos moer$os: Paris2 Lo$res2 Roma2N<#o"es2 Bar&e"o$a2 Va""ao"i o A!i,$o$.

  → Ce$)ros i$)e"e&)%a"es e$)or$o a %$a U$i!ersia: Sa"ama$&a2 O?/or2 Cambri,e.  → %$&i$ mi"i)ar2 &omer&ia" o re"i,iosa e$ o)ros &asos2 #ero $%$&a "a +$i&a /%$&i$.

→ La &i%a e%ro#ea bajomeie!a" )e$0a &omo raso m<s &ara&)er0s)i&o "a m%")i#"i&ia e /%$&io$es.

→ La so&iea %rba$a ; s%s &o$i&)os

→ Es)r%&)%ra so&ia" e "as &i%aes e$ "os si,"os XIV ; XV #o"ari@a&i$ e$ )or$o a os ,r%#os→ Pa)ri&iao % o"i,ar%0a %rba$a ; e" &om+$ o ,e$)e me$%a → popolo grosso-popolo minuto e "as &i%aes i)a"ia$as→ Pa)ri&iao → &o$)ro" e "a a&)i!ia e&o$mi&a %rba$a.

→ Gra$es 9ombres e $e,o&ios2 &omer&ia$)es a "ar,a is)a$&ia2 '$a$&ieros2 maes)ros e "os #ri$&i#a"es o'&ios.→ (o$o#o"i@a$ e" #oer #o"0)i&o e "a &i%a → #ro&eso i$i&iao &o$ a$)erioria #ero #"e$ame$)e &o$so"iao a

#ri$&i#ios e" XIV.→ Com+$ → m%; 9e)ero,*$eo2 #ero &o$ a",%$os ras,os &om%$es → e#e$e$&ia e&o$mi&a e "os #a)ri&ios2 im#osibi"ia e

a&&eer a" ,obier$o m%$i&i#a".→ Di/ere$&ias e$)re #a)ri&iao ; &om+$ → es)i"o e !ia2 "a ro#a2 "a a"ime$)a&i$2 e" &om#or)amie$)o2 i$&"%so "a "e$,%a.→ Co$i&)i!ia /re&%e$)e → e$)re maes)ros ; o'&ia"es e %$ mismo o'&io e$)re "os is)i$)os ,remios2 &re&ie$)e 's&a"ia ; #or

"as as#ira&io$es e #oer.→ A%$%e "os &o$i&)os se iero$ e$ )oa E%ro#a ese e" XIII2 "os m<s im#or)a$)es )%!iero$ #or es&e$ario

"a$es e I)a"ia: mai)i$es e Br%jas e$ 152 "a re!%e")a e "os )ejeores e Ga$)e 4Ar)e!a"e8 e$

15572 "a re!%e")a e E)ie$$e (ar&e" e$ 15>Q ; "a e Cabo&9e e$ Paris e$ 1611.→ I)a"ia → Bo"o$ia e$ 17= "a m<s im#or)a$)e /%e "a e "os Ciom#i e "ore$&ia 415M78.

→ A&)i!iaes ar)esa$a"es → Pro%&&i$ ar)esa$a" es)< s%je)a a "as &or#ora&io$es e o'&ios %e &%e$)a$ &o$ %$a &om#"eja re,"ame$)a&i$.→ D%ra$)e "os si,"os XIV ; XV se ,es)a$ a",%$os e"eme$)os %e a "a "ar,a e'$ir<$ "as re"a&io$es e" sis)ema &a#i)a"is)a.

→ E$ "as @o$as e ma;or a&)i!ia ar)esa$a"2 "a is)a$&ia e$)re e" &a#i)a" ; e" )rabajo a%me$)aba: e" )rabajaor !e$0a s% /%er@a e )rabajo a&ambio e %$ sa"ario.

→ E" a&&eso a "a maes)r0a e$ "os o'&ios es)aba !eao a "a ma;or0a e "os )rabajaores ; "a &o$s)i)%&i$ e $%e!as aso&ia&io$es era m%;i/0&i".

→ La si)%a&i$ es&ri)a o&asio$ar< ,ra$ $+mero e re!%e")as %rba$as.

4

7/24/2019 Esquema Medieval. Tema 11

http://slidepdf.com/reader/full/esquema-medieval-tema-11 5/7

HISTORIA MEDIEVAL. Tema 11.- De la crisis a la expansión: población a!ric"l#"ra $esarrollo "rbano % comercial.

→ U$a #ar)e im#or)a$)e e "a #ro%&&i$ ar)esa$a" "a rea"i@aba$ a"ea$os.→ a&ia %$a &o$&e$)ra&i$ em#resaria" → Co$&e$)ra&i$ e ar)esa$os e$ barrios es#e&0'&os.

→ Re%$i$ e )a""eres bajo %$ mismo em#resario.

→ I$%s)ria )e?)i " → Es "a m<s si,$i'&a)i!a e "a Ea (eia.→ R%ea e 9i"ar → $o!ea )*&$i&a &o$o&ia e$ e" XIII #ero %e se #ro#a, e$ e" XIV.→ A#ari&i$ e $%e!os &e$)ros #ro%&)i!os → I$,"a)erra e e?#or)aora e "a$as e$ #o&o )iem#o se &o$!ier)e e$ #ro%&)ora e )ejios2 %$i*$ose

a "os )rai&io$a"es &e$)ros ame$&os e i)a"ia$os.→ E%aro I e I$,"a)erra → se eja e e?#or)ar "a$a a "a$es ; se a%me$)a "a &aba3a o!i$a2 a "a !e@ %e

ar)esa$os ame$&os #%siero$ e$ mar&9a "a #a3er0a i$,"esa.→ Pro%&)os )e?)i"es → j%$)o a "a "a$a2 e" m<s im#or)a$)e2 se )rabaja e" a",o$2 e" "i$o2 e" &<3amo ; "a sea.

  → A",o$ → #ro&ee$)e e Orie$)e ; $or)e e F/ri&a2 )ambi*$ se &%")i! e$ e" s%r e I)a"ia a '$es e "a Ea (eia. La #ro%&&i$)e?)i" se "o&a"i@a e$ I)a"ia: Cremo$a2 Pisa ; "ore$&ia. E" /%s)<$ 4me@&"a e a",o$ ; "a$a8 a"&a$@ ,ra$#o#%"aria.

  → Li$o → "os $+&"eos m<s im#or)a$)es es)aba$ e$ "os Pa0ses Bajos.  → C<3amo → o&&ie$)e e ra$&ia 4Norma$0a ; Bre)a3a8  → Sea → a%,e #or s% &o$s%mo #or "a aris)o&ra&ia2 e" &e$)ro m<s im#or)a$)e e #ro%&&i$ era L%&&a2 a%$%e )ambi*$ "ore$&ia2

Sie$a2 G*$o!a2 Ve$e&ia o (i"<$.

→ (i$er0a e i$%s)rias me)<"i&as → a&)i!iaes e$ e?#a$si$ e$ "os si,"os XIV ; XV es#e&ia"me$)e e$ e" Im#erio.→ ierro → a%me$)a &o$sierab"eme$)e s% #ro%&&i$.→ (e)a"es #re&iosos → a&%3a&i$ e mo$ea.

  → Las mi$as e #"a)a e I$,"a)erra2 Sajo$ia ; Poi)o% e&"i$aro$2 #ero /%ero$ s%s)i)%ias #or "a %)$a ora 4Bo9emia8.  → Cobre → se #%siero$ e$ e?#"o)a&i$ "as mi$as es&%bier)as e$ "a @o$a e Es)iria.  → A"%mbre → %sao e$ "a i$%s)ria )i$)orera era im#or)ao e Orie$)e2 e$ 16Q1 se es&%briero$ ;a&imie$)os e$ To"/a

4I)a"ia8.→ E" )rabajo e$ "a mi$a2 m%; %ro2 mejor e$ es)a *#o&a.

→ (ejoras → bombeo e" a,%a e "as ,a"er0as &o$s)r%&&i$ e #i"ares e sos)e$imie$)o e$ ,a"er0as e s%e"os /r<,i"es2aber)%ras e airea&i$.

→ I$%s)ria sier+r,i&a → im#or)a$)es #ro,resos ese e" s. XIV.→ La i$%s)ria b*"i&a2 es#e&ia"me$)e "a ar)i""er0a e '$a"es e "a Ea (eia.→ Ce$)ros i$%s)ria"es → (a"i$as2 Lo$res2 Par0s2 (i"<$2 N%rember, o Bres&ia.→ I$%s)ria e" 9ierro → Es)iria2 Lieja ; e" a&)%a" Pa0s Vas&o.→ La im#re$)a &o$ &ara&)eres m!i"es e me)a"2 &reaa #or G%)e$ber,2 re"a&io$aa &o$ e" esarro""o e "os

me)a"es a meiaos e" XV.

→ E" &omer&io → La &risis bajo meie!a" )%!o %$ im#a&)o $e,a)i!o e$ "as a&)i!iaes &omer&ia"es2 a #esar e e""o e" i$)er&ambio mer&a$)i" a%me$) a '$a"es e "a Ea(eia2 a%$%e s%/ri im#or)a$)es &ambios.→ Tra$s#or)es → Pro,resos $o)ab"es → A#ari&i$ e" &o&9e e #asajeros a#er)%ra e" #aso a"#i$o e Bre$$ero.

→ Preo&%#a&i$ #or mejorar "as r%)as )erres)res ; "a se,%ria e "os mer&aeres.→ Tra$s#or)e %!ia" → #o&os &ambios.→ Tra$s#or)e mar0)imo → &o$) &o$ a!a$&es i$)eresa$)es → Car)o,ra/0a2 es)a&a$o "a es&%e"a ma""or%i$a 4Abra9am

Cres%es8.→ Co$so"ia&i$ e "os ,ra$es as)i""eros: amb%r,o2 L%9e&2 G*$o!a2

Ve$e&ia2 Bar&e"o$a2 Se!i""a.→ Pro,resos e$ "os $a!0os → a$sa ; B<")&o → "a o,,e o &o&a ; "a %r&a &o$ ,ra$ &a#a&ia e &ar,a.

→ Cas)i""a → "a $ao #are&ia a "os bar&os a$)eriores #ero &o$ me$os &a#a&ia.

5

7/24/2019 Esquema Medieval. Tema 11

http://slidepdf.com/reader/full/esquema-medieval-tema-11 6/7

HISTORIA MEDIEVAL. Tema 11.- De la crisis a la expansión: población a!ric"l#"ra $esarrollo "rbano % comercial.

→ Carra&a → $a!0o reo$o e !e"a2 &o$ )res m<s)i"es ; "a #osibi"ia e i$s)a"ar #ie@as e ar)i""er0a.  → Deri!aa e moe"os $ri&os /%e m%; %)i"i@aa e$ e" (ei)err<$eo2 )e$0a %$a ,ra$ &a#a&ia e &ar,a.

→ Carabe"a → bar&o e #es&a e$ #ri$&i#io2 %e ,ra&ias a "as i$$o!a&io$es )*&$i&as e "os #or)%,%eses2 #ro)a,o$i@ "os,ra$es es&%brimie$)os.

→ La ,a"era era "a m<s %)i"i@aa e$ e" (ei)err<$eo2 ae&%aa #ara "a ,%erra #ero "imi)aa #or s% &a#a&ia e )ra$s#or)e.

4.3.2.- Técnicas mercantilesDo&%me$)a&i$ e "a *#o&a: $%merosos )e?)os sobre "a a&)i!ia &omer&ia" i$)er&ambios &omer&ia"es ; o#era&io$es mer&a$)i"es.A#ari&i$ e ma$%a"es2 es#e&ia"me$)e e$ I)a"ia 4Practica della Mercatura8.

A%me$)o e "a &orres#o$e$&ia mer&a$)i" e$)re "os &omer&ia$)es ; s%s &orres#o$sa"es ; a,e$)es 4ar&9i!o e ra$&9es&o i (ar&o Da)i$i2 mer&aer e Pra)o: &o$ %$os1>. o&%me$)os2 &%e$)as2 #re&ios2 e)&.8-Co$)abi"ia ob"e: &o$o&ia e$ e" XIV ; ,e$era"i@aa e$ e" XV.A&)i!ia ba$&aria m<s &om#"eja: re&ibe$ e#si)os ; 9a&e$ #r*s)amos2 aem<s &ambios e mo$eas %e se basa$ e$ "a es)abi"ia e" %&ao !e$e&ia$o ; e" or0$ e"ore$&ia.La /ra,i"ia e "a ba$&a ; "as $%merosas %iebras 9a&e %e a#are@&a$2 e$ e" XV2 ba$&os #+b"i&os: (o$)e e "ore$&ia2 Sa$ Ambrosio e (i"<$2 Ta%"a e Ca$!is e$Bar&e"o$a.La "e)ra e &ambio: $a&ia e$ I)a"ia #ar)i&i#a$ &%a)ro a,e$)es: aor2 )omaos2 be$e'&iario ; #a,aor2 &o$ "a %e se rea"i@a$ $%merosas o#era&io$es &r*i)o2)ra$s/ere$&ias2 &ambio.%e$)e e i$,resos e$ !ir)% e" &ambio e !a"or e "as mo$eas &o$ "as %e se $e,o&iaba.R<#ia e?#a$si$ #or )oa E%ro#a2 obje)o e $e,o&ia&i$ e$ "as /erias ; e$ "os &e$)ros e a&)i!ia e&o$mi&a ; '$a$&iera2 &omo "ore$&ia2 G*$o!a2 Lo$res2 Br%jas.4.3.3. Ferias y sociedades comercialesSi,"os XIV ; XV see$)ari@a&i$ e" &omer&io "as ,ra$es &om#a30as &omer&ia"es &%e$)a$ &o$ a,e$)es e$ "os $+&"eos m<s a&)i!os e E%ro#a "os i$)er&ambios serea"i@a$ a )ra!*s e "os o&%me$)os mer&a$)i"es.

E" 9%$imie$)o e "as a$)i,%as /erias 4C9am#a,$e8 $o i$i&a s% esa#ari&i$2 se io %$a )ras"a&i$ ,eo,r<'&a ; %$a re&o$!ersi$ e s%s /%$&io$es.La G%erra e "os Cie$ A3os #ro!o& %e e" eje "a$esI)a"ia se es#"omara2 j%$)o &o$ o)ros /a&)ores: 9%bo %$a )ras"aara$ 9a&ia e" es)e.C9a"o$s-s%r-(ar$e 4%%es e Bor,o3a8: #a3os e "a$es ; seas i)a"ia$as.Gi$ebra: me)a"es #re&iosos.L;o$: a%,e es#e&)a&%"ar: )ejios e sea ; o#era&io$es e &ambio.ra$/%r): &o$%e$&ia e mer&aeres e )oa A"ema$ia.. Lei#@i,: mer&aeres r%sos ; #o"a&os.. (a"o$eo 4Es&a$i$a!ia8: are$%e.. (ei$a e" Cam#o e$ e" rei$o e Cas)i""a..So&ieaes e &omer&io: m%; !ariaas se,+$ e" &a#i)a"2 e" raio e a&&i$ o s% %ra&i$..Com#a30a e Ra!e$sb%r,: '$a"es e" XIV2 @o$a e S%abia2 res%")ao e "a /%si$ e )res /ami"ias. Pro$)o mo$o#o"i@ e" &omer&io e?)erior e S%abia2 )%!o ,ra$ a%,e e$ e"XV "a a#ari&i$ e $%e!as &om#a30as "a e&"i#s.. I)a"ia$as: "as m<s im#or)a$)es. Las mejor &o$o&ias so$ "as ore$)i$as: /ormaas #or #o&as /ami"ias2 e" $ombre era e" e "a /ami"ia #re#o$era$)e.. Cor#o: &a#i)a" a#or)ao #or "os so&ios e "a &om#a30a se a&e#)aba$ &a#i)a" aje$o a "os miembros e "a so&iea sobre&or#o %e e!e$,aba$ %$ Q a$%a".. (*i&is: "a mejor &o$o&ia2 #arai,ma e "as so&ieaes e "a *#o&a2 &o$ s%&%rsa"es e$ $%merosas &i%aes. S% a&)i!ia &%bre ese '$a"es e" XIV a '$a"es e"XV.4.3.4.- Potencias mercantiles tradicionalesBaja Ea (eia: e" &omer&io e%ro#eo se )ras"aa a" <mbi)o a)"<$)i&o: a!a$&es e "os )%r&os im#or)a$&ia e" es#a&io a)"<$)i&o2 #ro,resos e$ "a $a!e,a&i$..Ve$e&ia ; G*$o!a $o #eriero$ s% im#or)a$&ia: Ve$e&ia se,%0a &o$ser!a$o $%merosas &o"o$ias ; e$&"a!es2 &omer&iaba &o$ Siria2 E,i#)o ; e" mar Ne,ro. G*$o!a: )ambi*$a!a$@ e$ e" (ei)err<$eo orie$)a": a"%mbre2 #ie"es2 es&"a!o.. Las r%)as es)aba$ #ro)e,ias #or e" Im#ero mo$,o"2 s% &a0a s%#%so e" re)ro&eso e" &omer&io i)a"ia$a e$ "a @o$a orie$)a".. G*$o!a se iri,ir< a" (ei)err<$eo o&&ie$)a": A$a"%&0a &ris)ia$a2 rei$o e Gra$aa ; &o$)i$e$)e a/ri&a$o e$ b%s&a e" oro s%a$*s ; es&"a!os..Br%jas: e$same$)e #ob"aa ; bie$ &om%$i&aa #or mar 4Damm ; es#%*s La Es&"%sa8: "a$a e I$,"a)erra 9ierro ; are$%es e Es&a$i$a!ia 9ierro ; are$%es e R%siaes#e&ias e Orie$)e. Es e" #ri$&i#a" #%er)o e?#or)aor e "as ma$%/a&)%ras ame$&as. Se &o$!ier)e e$ %$ im#or)a$)e &e$)ro i$)er$a&io$a" e #a,os ; &r*i)os &o$) &o$

6

7/24/2019 Esquema Medieval. Tema 11

http://slidepdf.com/reader/full/esquema-medieval-tema-11 7/7

HISTORIA MEDIEVAL. Tema 11.- De la crisis a la expansión: población a!ric"l#"ra $esarrollo "rbano % comercial.

$%merosas &o"o$ias e mer&aeres %e se a,r%#aba$ #or $a&io$es ; &aa %$a e e""as )e$0a s% &asa &o$s%"ar.. E$ "a #rimera mi)a e" XVI era e" #ri$&i#a" &e$)ro mer&a$)i" ; ba$&ario e E%ro#a..La a$sa: "i,a e &i%aes ,erm<$i&as /%$aa e$ 15>Q a" i$)e,rarse "as i/ere$)es "i,as re,io$a"es e?is)e$)es2 "a /ormaba$ M &i%aes ; %$as 1 m<s &o$ &ar<&)er easo&iaas j%$)o &o$ e" ,ra$ maes)re e "a Ore$ Te%)$i&a..  Te$0a im#or)a$)es &o"o$ias e mer&aeres e$ e" e?)ra$jero: Lo$res2 Ber,e$2 Br%jas.. Co$)ro"aba e" &omer&io e$ e" B<")i&o ; e" mar e" Nor)e. E?#or)aba$: are$%es2 &era2 #ie"es2 9ierro ; &obre2 &er!e@a e i$&"%so &erea"es.. Im#or)aba$: #a3os ame$&os2 sa" /ra$&esa ; !i$os.. S% #erioo e m<?ima a&)i!ia !a ese '$a"es e" XIV a "a #rimera mi)a e" XV.4.3.5.- Nuevos polos económicos

A)"<$)i&o: #ro)a,o$is)a e "a a&)i!ia $a!a" ; mer&a$)i" a '$a"es e "a Ea (eia a#ari&i$ e $%e!as #o)e$&ias mer&a$)i"es.I$,"a)erra: B%e$os #%er)os2 ab%$a$)e "a$a ; &%ero2 mi$era"es 49%""a2 #"omo2 es)a3o82 i$%s)ria )e?)i" e$ e?#a$si$.o"a$a: Desarro""o e&o$mi&o e$ e" XIV ; XV: #a3er0a ; "a &re&ie$)e im#or)a$&ia e "os #%er)os e" Ams)eram ; Ro))eram.Coro$a e Ara,$: im#or)a$)e esarro""o mi"i)ar ; e&o$mi&o e$ e" (ei)err<$eo2 e$)ra$o e$ e&"i!e e$ "a se,%$a mi)a e" XV.Coro$a e Cas)i""a: D%ra$)e e" XV se e?#a$sio$a e" &omer&io a "ar,a is)a$&ia. B%r,os ; Bi"bao era$ "os ejes #ri$&i#a"es e" &omer&io: e?#or)a&i$ e "a$a iri,ia a

"a$es2 &os)a a)"<$)i&a e ra$&ia ; s%r e I$,"a)erra2 )ambi*$ se e?#or)aba 9ierro !i@&a0$o2 a&ei)e2 !i$o2 ese e" XV a@+&ar e Ca$arias.A$a"%&0a im#or)a$)e /o&o &omer&ia" #romo!io #or "os ,e$o!eses.Co"o$ias e &omer&ia$)es &as)e""a$os e$ Br%jas.

Por)%,a".

7