European Landowners’ Organization 67 rue de Trèves – Trierstraat 67, 1040 Brussel – België Thierry de l'ESCAILLE Secretary General – CEO Wat betekent Natura

European Landowners’ Organization

67 rue de Trèves – Trierstraat 67, 1040 Brussel – België

Thierry de l'ESCAILLESecretary General – CEO

Wat betekent Natura 2000 voor de private landbeheerder en hoe samenwerken met publieke

overheden?

Kallo – 9 juni 2006



Biodiversiteit in Europa, stand van zaken !

Belangrijkste habitats bedreigd ‘wetlands’ in Noord en West-Europa zijn met 60 %

achteruitgegaan

Soorten gaan achteruit64 % inheemse planten zijn uitgestorven in Europa

45 % van de Europese vlinderpopulatie zijn bedreigd

38% van Europese vogelsoorten zijn bedreigd



Bestaande bindende instrumenten voor Natuur & Biodiversiteit

Internationale ConventiesBern, Bonn, Ramsar, Washington (CITES), Biological Diversity …

Europese UnieVogel- en Habitatrichtlijn, Hervorming GLB (CAP), Leefmilieu kaderwetten (Water,

Lucht, Bodem, Biodiversiteit COM, enz.

Nationale & Regionale WettenSoorten bescherming, gebiedsbescherming, jachtdecreet, bosdecreet, natuurdecreet, …

GebruikerscodesCode Goed beheer (Landbouw, bosbouw, jacht, certificatie,…)



Duidelijk politiek engagement van Lidstaten en EU:

Een halt toeroepen aan het verlies aan biodiversiteit voor het einde van dit decennium

2 – LISBOA STRATEGIE (2000)

“De meest dynamische en concurrentiekrachtige kenniseconomie in de wereld” tegen 2010.

= Socio-economisch concurrentie-model

1- GÖTENBORG TOP (2001)



NATURA 2000 Netwerk

Het BELANGRIJKSTE instrument voor een Actieplan Biodiversiteit in Europa

Coherente combinatie van soorten habitatbescherming.



Wat is nu juist NATURA 2000 ?

Speciale Beschermingszone (SBZ-V) van de Vogelrichtlijn voor 181 kwetsbare vogelsoorten voor trekvogels (vnl waterrijke gebieden)

Speciale Beschermingszones (SBZ-H) van de Habitatrichtlijn voor 200 habitattypes voor ongeveer 700 soorten planten en dieren

Is de inspanning van de EU om te voldoen aan de doelstellingen van ‘United Nations Convention on Biodiversity’

“Een EU-wijd ecologisch netwerk van beschermende

gebieden” bestaande uit :



Belangrijkste kenmerken van de Vogel- en Habitatrichtlijn

Vogelrichtlijn – 1979

• Alle vogelsoorten beschermd

• Geen prioritaire soorten (cf. indicatieve lijst Life-Nature)

• gehele EU grondgebied

• Habitat beschermingsmaatregelen (incl. SBZ-V in Natura 2000)

• Jacht en handel gelimiteerd voor bepaalde soorten

Habitatrichtlijn – 1992

• Soorten/Habitats van algemeen EU belang beschermen

• Prioritaire habitats/soorten

• Biogeografische regio's

• Gebiedsbeschermingsmaatregelen (SBZ-H) in Natura 2000

• Soortbescherming en -beheer



Selectie van N2K gebied (Fase 1)

Speciale beschermingszones onder de Vogelrichtlijn =

Wetenschappelijke criteria (Ornithologisch) Lidstaat duidt het ‘meeste geschikte gebied’ aan

SBZ-H = Directives’ criteria1. Lidstaat stelt een nationale lijst met gebieden voor2. Commissie & Lidstaat lijst ‘gebieden van communitair

belang’3. Lidstaat duidt de uiteindelijke SBZ-H aan

“Wetenschappelijk” benadering:



NATURA 2000 GebiedenNATURA 2000 GebiedenVogel = +/- 8% en Habitat = +/- 14 %Vogel = +/- 8% en Habitat = +/- 14 %



NATURA 2000NATURA 2000

1. Implementatie - Verantwoordelijkheid van de LIDSTAAT

art 6, 12, 16 - wetgeving

2. Impact voor – Rol van eigenaar – gebruiker

geen ‘strikt natuurreservaat’ waarin menselijke activiteit wordt

uitgesloten

3. Beheerplan als ‘TOOL’

4. Biodiversiteit - Nadruk op ‘duurzaam beheer’

!!! ecologie - economie – sociaal !!!

5. Financiering



1. NATURA 2000 gebiedsbeheer 1. NATURA 2000 gebiedsbeheer (Fase 2)(Fase 2)

Geen ‘kant en klaar’ model

Gebiedgerichte benadering

Participatieve aanpak



1. Hoe omgaan met verandering in Natura 2000 gebieden – enkele criteria

• Algemene regel :– lid 1: treffen van de nodige instandhoudingsmaatregelen

gericht op positieve en pro-actieve ingrepen.– lid 2 : kwaliteitsverlies van habitats en aanzienlijke verstoring

van soorten moeten worden vermeden preventie.• Procedure

– De leden 3 en 4 :procedurele en feitelijke waarborgen (monitoring – evaluatie) ten aanzien van plannen en projecten die significante gevolgen kunnen hebben voor een „Natura 2000”-gebied.

Artikel 6 beschrijft de instrumenten voor een juist gebruik en de bescherming van de Natura 2000 gebieden (Hfd. ”Instandhouding van de natuurlijke habitats en de habitats van soorten”) = GEBIEDEN



1. Artikel 12/16, (Hfd. „Bescherming van

de soorten”) = Strikte bescherming plant en dierArt. 12 /16 = Lidstaat moet instaan voor de strikte

bescherming van bepaalde soorten (lijst Bijlage II en Bijlage

IV) in het habitat• Art. 12 = strikte bescherming plant en dier (+ecologische/wettelijk criteria)

• Art. 16 = derogatie procedure (+ pre-test verplichtingen)

- geen bevredigend ander alternatief- afwijking doet geen afbreuk aan de instandhoudingsdoelstelling- weloverwogen redenen om het algemeen maatschappelijk belang te kunnen inroepen (incl. sociaal/economisch)- compensatie maatregelen worden genomen



1. Artikel 12/16 enkele ecologische en wettelijke elementen

• Natuurlijk karakter/ gunstige staat van bescherming • Broed- en rustplaatsen • Achteruitgang / schade / verstoring • Preventie / Pro-actieve maatregelen / herstel • Introductie / Re-introductie - toevallige /Introductie• Mitigerend / Compensatie / “bijkomende maatregelen”

Probleem:

bestaande activiteiten + goed beheer vs. art. 12?



2. Impact op de landelijke activiteiten2. Impact op de landelijke activiteitenN2000 toepassing vraag zeer grote inspanning op het vlak van :

Mensen, inzetbaarheid en beschikbaarheid

Technische middelen (kennis & infrastructuur)

Beperkingen op verwezenlijking/ontwikkeling van activiteiten ten

gevolge van soortenbescherming (Art 6 Habitatrichtlijn)

Beperking/verbod van activiteiten, zelfs bestaande activiteiten ten

gevolge van soorten in het habitat (Art. 12-16 Habitatrichtlijn)

Financiële impact :Verlies aan inkomsten, verlies van kapitaal, of zelfs het einde van bedrijf en

uitbating,

verlies van waarde van de activa

Artikel 8 Habitatrichtlijn + actuele financiële discussie in EP en Raad



2. ELO credo 2. ELO credo Belang van behoud/ontwikkeling van landelijke activiteiten:Belang van behoud/ontwikkeling van landelijke activiteiten:

• Mens maakte de omgeving zoals we deze vandaag kennen (vaak reeds generaties lang), dagdagelijkse arbeid droeg bij aan de ontwikkeling, schoonheid, pracht en rijkdom van het landschap en de biodiversiteit in de EU …( cf. ELO Boek)

• Het platteland als museum betekent het verlies aan landelijke activiteiten en gronden van belang voor het behoud van de landelijke omgeving

• Landelijke activiteiten dragen bij aan de biodiversiteit:

• landbouw, bosbouw, jacht, visserij, buitensporten…

• Locale activiteiten vs globalisatie • Geld besteed aan plattelandsontwikkeling blijft lokaal en maakt de

ontwikkeling mogelijk van nieuwe activiteiten (hefboom), nieuwe technologieën (eco-efficiënt: biomassa, windparken,…).



2. Sleutelrol van landeigenaars in het 2. Sleutelrol van landeigenaars in het beheer en toename van biodiversiteitbeheer en toename van biodiversiteit

Bijzondere situatie van de landeigenaar met betrekking tot de

toepassing van N2000 is namelijk dat er verschillende rechten

gebonden zijn aan de grond, maar dat uiteindelijk één persoon

verantwoordelijk is voor het beheer en behoud : de eigenaar,

want hij krijgt op het einde finaal de last indien activiteiten onmogelijk

worden. Eigendomsrecht, jachtrecht, visrecht, toegangsrecht, gebruiksrecht,…

maakt dat al vlug soms meer dan 10 mensen geïnteresseerd zijn in hetzelfde stukje land.

Leid de beslissing over infrastructuur, beheer en omgeving (vb. NL herstel van waterrijke gebieden)



2. Mogelijk ontwikkeling in N2000 gebieden

Geen verbod ‘a priori’ van nieuwe activiteiten (art.6, art.12/16)

Ontwikkelingen geval per geval te bekijken

Evaluatie en beslissingsprocedure

Bijkomende beschermingsmaatregelen voor prioritaire habitats

Documenten/richtlijnen over artikel 6 en artikel 12/16 (in opmaak)

Aanmoedigen van de LS om gelijkaardige documenten op te maken

(lastenboek voor habitats)



3. Management Plan - Beheerplan – (Fase 2 +)

Een belangrijk communicatie/implementatie hulpmiddel- Vertrouwen winnen van de landeigenaar en zijn leefomgeving is uiterst belangrijk- In het geval van NATURA 2000, kan men enkel het vertrouwen winnen van de mensen indien er een oprechte belangstelling wordt getoond in hun gezichtspunten, en dat er bij beslissingen over de toekomst van een N2000 gebied, daar duidelijk rekening mee wordt gehouden !!!!!



Verzamel alle noodzakelijk informatie over bescherming op één plaats en voor iedereen inkijkbaar ! Verduidelijk het bestaande landgebruik en de interrelatie met natuurbescherming !

Voorzie in een open forum voor debat ! Streef naar consensus over de manier waarop

het langetermijnbeheer moet verlopen ! Zorg bij het uiteindelijke resultaat voor een

gevoel van gedeeld eigendomsbezit bij alle

deelnemende groepen !

3. Belangrijke voordelen van deze plannen :



Daarnaast biedt het de mogelijkheid voor de verschillende deelnemers om van elkaar te leren en de mening van andere personen te waarderen Het moet worden gehandhaafd; Bijzondere inspanningen zullen vereist zijn om het proces draaiend te houden en de belangstelling en actieve samenwerking van alle actoren te waarborgen.

3. Belangrijke voordelen van deze plannen :



4. Behoud van Biodiversiteit

De EU uitdaging :

GLB (CAP) hervorming NATURA 2000 netwerk Diverse milieu wetten

De al oude confrontatie tussen

Plattelandsactiviteiten en Milieuwetten moet

stoppen en van afgestapt worden, op basis van een

constructieve dialoog tussen overheid en

gebruikers.



1. Duurzame landbouw

2. Duurzame bosbouw

3. Duurzame jacht en buitenactiviteien (vb. Hengelsport, buitensporten,….)

4. Belangrijkste uitdagingen voor de gebruikers moeten zich toespitsen op :



4. Duurzame Landbouw en Bosbouw4 De doelstelling:

Toename van de rendabiliteit van de landbouwbedrijven op lange termijn basis (vs. verlaten van gronden, verlies van jobs,…..

Produceren en terzelfdertijd de biodiversiteit laten toenemen en EU landschappen beschermen (2de generatie productie en 3de generatie productie) om te voldoen aan de toenemende behoeften van de burger

Landbeheerscontracten moeten worden uitgevoerd met : Visie over leefbaarheid op lange termijn (biodiversiteit + socio-

economisch benadering) Toewijzing van de nodige fondsen, rekeninghoudend met een juiste

en billijke compensatie en economische hervormingen. Nood aan EVENWICHTIGE wetgeving en regelgeving met

een HOLISTISCHE aanpak NATUUR HEEFT NOOD AAN LANDBOUW…!



4. Duurzame land- en bosbouw

Economic Social

Environmental

Sustainable management

ELO gelooft dat indien NATURA 2000 wordt uitgevoerd op een juiste manier het een nuttig instrument kan zijn om een evenwichtig systeem uit te bouwen dat in staat is instandhoudingsdoelstelling vast te leggen : bevorderen van biodiversiteit en socio-economische kenmerken op een lange termijn basis



4. Duurzame Jacht en buitenactiviteiten

We erkennen dat goed beheerde jacht in Natura 2000 gebieden kan behouden blijven zolang het verzoenbaar is met de doelstellingen van de SBZ (Chapter 1.5 “Conservation of Habitats” of the Guidance Document)

ELO promoot “Sustainable Hunting Initiative” : overeenkomst tussen Birdlife International en FACE op basis van Directive 79/409/EEC

ELO erkent de noodzaak en het belang van een effectieve bescherming van habitats en gericht beheer ter bevordering van de biodiversiteit

ELO beklemtoont eveneens dat de aanduiding tot NATURA 2000 gebied geenszins jacht & buitenactiviteiten uitsluit



Art 8 “Habitatrichtlijn”geen financiering of cofinanciering geen andere verplichting dan «standstill»

5. N2000 goed gefinancierd ?

In UE 15 Natura 2000 leidt onder• Een zwakke communicatie• Een gebrek aan medewerking van de gebruikers• Een zwakke omzetting door de LS • Het is NOODZAKELIJK te voorzien in een adequate

financiering van N2K



5. Art 8 “Habitatsrichtlijn”

Europees netwerk van beschermende gebieden met nieuwe leefmilieu beperkingen.

Wie zal de financiële kost dragen van deze beperkingen ???Financiering? No specifiek instr. = Art. 8 & LIFE+ & RDR & EAGGF & EAFDR &

EFRD …

Uitbreiding van Art.8 voor het gehele netwerk en niet alleen de SBZ-V (SCZ)

LIFE + ter financiering van ‘non eligible’ activiteiten getroffen door het Natura

2000 network (vnl. forestry);

Rural Development Regulation (RDR) of Plattelandsontwikkeling om

landbouw-natuur werken te betalen (inkomstenderving, bijkomende kosten door

beperkingen, incentives)?

Andere?

Doel: Analyse de financiering van NATURA 2000 netwerkAchtergrond:

ELO actie is gericht op :



5. De rol van de Europese commissie

Nauwe samenwerking met de Lidstaten en de actoren

Informatie & communicatie (vb. Nieuwsbrief, promotie en uitwisseling van goed beheer tussen de Lidstaten in natuurbeheeractiviteiten)

Promotie van NATURA 2000 in de andere EU fondsen

‘Follow-up’ van de implementatie van Habitat/VogelrichtlijnDirectives

Gerechtelijke stappen die naar de toepassing van Gemeenschappelijk milieurecht streven: Behandeling van klachten voor het Hof van Justitie

Behandeling van petitie

Het verzekeren van handhaving van milieu-eisen van voorgestelde acties in het kader van de Europese programma's van Regionaal Fondsen



De rol van de Lidstaten en de gewesten Subsidiariteit

“Implement though the prism of subsidiary their EU obligation regarding N2K”

Een advies : geen herhaling van de fouten van de EU 15 door een duidelijke en geloofwaardige dialoog met de gebruikers



Sleutelrol van de Gebruikersorganisaties

Communiceer over NATURA 2000: met de lokale

actoren (private & publieke overheden, NGOs,

burgers)

Beperk potentiele conflicten in de uitwerking van

N2K (informeer vroeg genoeg, en durf dialogeren)

Zoek naar oplossingen (lokaal & per gebied)

Beheerovereenkomsten

Eis adequate financiering bij beperkingen



Dank U Voor uw aandacht

Documents

European Landowners’ Organization 67 rue de Trèves – Trierstraat 67, 1040 Brussel – België Thierry de l'ESCAILLE Secretary General – CEO Wat betekent Natura