EUSKARAREN ERABILERA EZ SEXISTA/USO NO SEXISTA DEL EUSKERA

En este trabajo se describe en euskera la utilización no sexista de la la lengua en algunos apartados

Uso específico de la palabra gizona.

Palabras compuestas

Nombres que tienen género

Uso del plural

Uso del genérico.

Terminaciones “sa” en femenino.

EL trabajo corresponde al de Asimetría en el léxico, va acompañada de las viñetas que ha realizado la alumna de 2º de

Bachiller.

OLAIA ZABALETA BATX.2.

GIZONA: ERABILERA ESPEZIFIKOA

Gaur egun gure gizartean sexismoaren inguruan arazo asko sortzen dira. Maiz entzuten dugu eguneroko bizitzan

horrelakoak: Auzo honetan bost mila gizon bizi dira. Esaldi honek dakartzan eraginak oso inportateak dira nahiz eta denek

ez kontuan hartu. Gizon hitza esaldian, zer esan nahi ote du? Gizona: lurreko abere mota garatueneko kidea, gizaki arra,

gizonezkoa. Ala, pertsona orokorrean?, hau da nahiz mutilak nahiz neskak. Adibide honetan gertatzen den bezala gure

munduan edozein lekutan ere bai gertatzen dira horrelakoak, horregatik ez da modu egokia zerbait izendatzeko GIZON hitza

erabiltzea emakumei gutxietsi egiten diolako.

GIZONA: HITZ ELKARTUETAN

Zenbat aldiz entzun dugu gizona hitza hitz elkartuetan? Adibide hauetan agertzen dira: lege-gizona, industria-gizona edo

eliz-gizona. Ez dugu kontuan hartzen baino horrelako hitzak erabiliz gizartea gizonezkoen inguruan hazitzen ari da. Hiru hitz

horiek gizon espezifiko bat aipatzeko balio dute baino orokorrean erabiltzen ditugu, horregatik GIZONA hitza, neska bat

aipatu nahi izanez gero, EMAKUME hitzarengatik aldatu beharko da eta orokorrean zerbait esatekotan, JENDEA hitza

erabiliko da.

GENEROA DAUKATEN IZENAK

Euskaran badaukagu hainbat hitz generoa daukatenek bai animaliak bai pertsonak izendatzeko ere,adibide hauetan azaltzen

den bezala:behorra/zaldia; etxekoandrea/ etxeko-jauna.Azken adibide honetan ikus dezakegu etxekoandrea etxeko-jauna

baino esanahi txarragoa daukala.Etxekoandreari dagokionez, emakume honek nahiz bere seme-alabek nahiz etxea zaintzen

du, baino arduradun bat bezala. Etxeko-jauna ordea, arduradunaren gizona da. Arduradunari eta seme-alabei agintzen die.

Honekin esan nahi dudana zera da, euskaran badaude hitz oso sexistak beste generoarekin konparatutakoan eta hau ez da

egokiena gizartean.

Nota

Chica: ¿Lo de la chica que…? Nuestra

evolución viene de trabajar…

Chico: La evolución de los hombres viene de

los monos..

GENEROA DAUKATEN IZENEN PLURALA EDO GENERIKOA

Gaur egun gure gizartean ikus dezakegun bezala gizonezkoen hitzak asko erabiltzen dira emakume eta gizonak orokorrean

izendatzeko.Adibidez:Zenbat mutil etorri dira? edo Osabak etorri dira.Esaldi hauek ez dira egokienak maskulinotzat hartu

dezakegulako Lehengo esaldiek egokia bihurtzen baditugu horrela geldituko da: Zenbat neska-mutil etorri dira? edo Osaba-

izebak etorri dira.Baino badago ere beste debateren bat,zergatik jartzen ote da gizonezko hitza emakumezkoaren aurrean

silaba berberak dituztenean? Legeak esaten duelako, berriro ere sexismoaren menpean gaude.

-SA BUKAERAKO FEMENINOAK

Iparraldean batez ere –sa atzizkia asko erabiltzen da. Honen esanahia ez dauka zentzurik sexismoaren alde jartzen dituelako

hitzak, hau da, adibidez euskaran langile esaten dugunean bi generoak elkartzen ditugu. Baino –sa atzizkian jarriz gero

langile esanahia aldatu dezakegu eta gizonezkotzat hartu atzizki horren eraginarengatik.

Nota:

Mujer: ¿Quién ha dicho que las cosas de los

hombres no podemos hacerlas las mujeres?