Ref. code: 25595717030133OJE

ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง

โดย

นางสาวชนกานต สกลแถว

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร สาธารณสขศาสตรมหาบณฑต

วชาเอกการจดการอนามยสงแวดลอมและความปลอดภย คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2559

ลขสทธมหาวทยาลยธรรมศาสตร

Ref. code: 25595717030133OJE

ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง

โดย

นางสาวชนกานต สกลแถว

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

สาธารณสขศาสตรมหาบณฑต วชาเอกการจดการอนามยสงแวดลอมและความปลอดภย

คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2559

ลขสทธมหาวทยาลยธรรมศาสตร

Ref. code: 25595717030133OJE

FACTORS RELATED TO SAFETY BEHAVIOR IN CHEMISTRY LABORATORY AMONG UNDERGRADUATE STUDENTS

BY

MISS CHANAKARN SAKULTHAEW

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF PUBLIC HEALTH

MAJOR IN ENVIRONMENTAL HEALTH AND SAFETY MANAGEMENT FACULTY OF PUBLIC HEALTH

THAMMASAT UNIVERSITY ACADEMIC YEAR 2016

COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY

Ref. code: 25595717030133OJE

(1)

หวขอวทยานพนธ ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง

ชอผเขยน นางสาวชนกานต สกลแถว ชอปรญญา สาธารณสขศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย วชาเอกการจดการจดการอนามยสงแวดลอม

และความปลอดภย คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก รองศาสตราจารย ดร. เฉลมชย ชยกตตภรณ อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม อาจารย ดร. สรอยสดา เกสรทอง ปการศกษา 2559

บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาถงปจจยสวนบคคล บคลกภาพ ความร ความตระหนกและการรบรทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง การวจยเปนแบบการศกษาเชงพรรณนา โดยใชเครองมอเปนแบบสอบถามปลายปดไดรบการตอบกลบแบบสอบถามทงสน จ านวน 165 คน คดเปนรอยละ 91.16จากจ านวนทงสน 181 คน วเคราะหขอมลโดยใชจ านวน รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบไคสแควร (Chi-square)

ผลการวจยพบวา นกศกษาสวนใหญมอาย 19-20 ป มบคลกภาพแบบแสดงตว มความรเกยวกบการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลาง มพฤตกรรมปฏบตงานในหองปฏบตการเคมอยในระดบด มความตระหนกในความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมอยในระดบสง และมการรบรตออปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในหองปฏบตการเคมอย ในระดบตองปรบปรง ส าหรบการศกษาปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาพบวา ปจจยดานบคลกภาพ ปจจยดานความร ปจจยดานความตระหนกและปจจยดานการรบรมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาอยางมนยส าคญทางสถตท 0.05 ค าส าคญ: บคลกภาพ, ความตระหนก, การรบร, พฤตกรรม

Ref. code: 25595717030133OJE

(2)

Thesis Title FACTORS RELATED TO SAFETY BEHAVIOR IN CHEMISTRY LABORATORY AMONG UNDERGRADUATE STUDENTS.

Author MISS Chanakarn Sakulthaew Degree Master of Public Health

Major in Environmental Health and Safety Management

Department/Faculty/University Faculty of Public Health, Thammasat University Thesis Advisor Associate Professor Chalermchai Chaikittiporn, Dr.P.H. Thesis Co-Advisor Soisuda Kesornthong, Ph.D. Academic Years 2016

ABSTRACT

The objectives of this research are to study in several parameters consist of individual, personal, knowledge, awareness and recognition related to safety behavior in using a chemistry laboratory of the first year undergraduate student of a university. Research methodology is descriptive research by using a close end questionnaire. This research have gained responses from 165 to 181 questionnaire, which is 91.16%. All data was presented in descriptive statistics for example number, frequency, percentage, standard deviation, maximum, and minimum. All these methods were used to test by using Chi-square.

The results showed that the age of the students are between 19 to 20 years old. They are extroversion and also have moderate knowledge about operation in a chemistry laboratory. Their operational behavior are in good level. They have high awareness about the safety in a chemistry laboratory personal protective equipment perception need to be developed. In the study of parameters related to safety behavior in a chemistry laboratory aspect, this research showed that parameters of personality, knowledge, awareness and recognition related to safety behaviors for using a chemistry laboratory of undergraduate student at statistically significant at .05 level.

Keywords: personality, awareness, perception, behavior

Ref. code: 25595717030133OJE

(3)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงตามวตถประสงคไปไดดวยด เนองจากไดรบความกรณาอยางสงจาก รองศาสตราจารย ดร. เฉลมชย ชยกตตภรณ อาจารยทปรกษาวทยานพนธ และอาจารย ดร.สรอยสดา เกสรทอง อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม ทกรณาใหค าแนะน าปรกษา ตลอดจนการปรบปรงแกไขขอบกพรองตางๆ ดวยความเอาใจใสอยางดยง ผวจยตระหนกถงความตงใจจรงและความทมเทของอาจารย และขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง

ขอกราบขอบพระคณอาจารย ดร.ชยยทธ ชวลตนธกล ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ รองศาสตราจารย สราวธ สธรรมาสา ทกรณามาเปนผทรงคณวฒในการสอบวทยานพนธ และรองศาสตราจารยฉววรรณ บญสยา ทไดใหค าแนะน าตางๆ ในวทยานพนธนเปนอยางสงจนท าใหวทยานพนธนส า เรจลลวงไปดวยดรวมถงขอบคณเจาหนาททกทานของมหาวทยาลยธรรมศาสตรทไดใหการชวยเหลอรวมทงคอยประสานงานตางๆ ใหเปนอยางดตลอดมา

ขอขอบพระคณผมสวนเกยวของทกทานในมตรภาพ ทใหความร ความชวยเหลอใหขอคดและขอเสนอแนะดๆ ตลอดจนคอยสนบสนนและเปนก าลงใจในการศกษา ผวจยขอมอบประโยชนทพงมของวทยานพนธเลมนใหแดเหลาคณาจารย และมหาวทยาลยธรรมศาสตรทได ประสทธประสาทวชา จนท าใหผลงานวจยเปนประโยชนตอผทเกยวของ

นางสาวชนกานต สกลแถว

Ref. code: 25595717030133OJE

(4)

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย (1) บทคดยอภาษาองกฤษ (2) กตตกรรมประกาศ (3) สารบญตาราง (9) สารบญภาพ (11) บทท 1 บทน า 1 1.1 ทมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคการวจย 7 1.3 สมมตฐานการวจย 7 1.4 กรอบแนวคดทใชในการวจย 7 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 10 1.6 ศพททใชในงานวจย 10

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 12 2.1 แนวคดและทฤษฏทเกยวกบอาชวอนามยและความปลอดภยในการท างาน 12 2.1.1 ความหมายของอาชวอนามยและความปลอดภย 12 2.1.2 แนวคดและทฤษฎเกยวกบอาชวอนามย 13 2.2 แนวคดและทฤษฏทเกยวกบการเกดอบตเหตและการควบคมความสญเสย 13 2.2.1 ความหมายของอบตเหต 13 2.2.2 สาเหตการเกดอบตเหต 14

Ref. code: 25595717030133OJE

(5)

2.2.3 ทฤษฎเกยวกบการเกดอบตเหต 16 2.2.4 แนวความคดการควบคมความสญเสย 22 2.3 แนวคดและทฤษฎเกยวกบบคลกภาพ 23 2.3.1 ความหมายของบคลกภาพ 23 2.3.2 ทฤษฎบคลกภาพของไอเเซงค 24 2.4 แนวคดและทฤษฎเกยวกบพฤตกรรมความปลอดภยในการท างาน 27 2.4.1 ความหมายของพฤตกรรม 27 2.4.2 ประเภทของพฤตกรรม 28 2.4.3 องคประกอบของพฤตกรรม 29 2.4.4 กระบวนการเกดพฤตกรรม 30 2.5 แนวคดเกยวกบความร 32 2.5.1 ความหมายของความร 32 2.6 แนวคดและทฤษฎการรบรความเสยง 32 2.6.1 ความหมายของการรบร 32 2.6.2 กระบวนการรบร 33 2.6.3 แนวทางการรบรความเสยง 34 2.7 แนวคดการจดการดานความปลอดภยในหองปฏบตการ 36 2.7.1 หลกการควบคมความปลอดภยในการท างาน 36 2.7.2 หลกการจดการดานความปลอดภย 36 2.7.3 แนวคดเรองความปลอดภยในหองปฏบตการ 38 2.7.4 แนวทางการสรางระบบความปลอดภยในหองปฏบตการในสถานศกษา 40 2.8 กฎหมายทเกยวกบความปลอดภยและหองปฏบตการดานเคม 43 2.8.1 พระราชบญญตความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมใน

การท างานพ.ศ. 2554 43

2.8.2 กฎกระทรวงก าหนดมาตรฐานในการบรหาร จดการ และด าเนนการ ดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน เกยวกบสารเคมอนตราย พ.ศ. 2556

44

2.8.3 พระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 46 2.8.4 พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 46

Ref. code: 25595717030133OJE

(6)

2.9 มหาวทยาลยราชภฏ 47 2.9.1 พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 47 2.9.2 พระราชบญญตมหาวทยาลยราชภฏพ.ศ. 2547 47 2.10 งานวจยทเกยวของ 48

บทท 3 ระเบยบวธการวจย 58 3.1 รปแบบการวจย 58 3.2 ประชากรและกลมตวอยาง 58 3.2.1 ประชากร 58 3.2.2 กลมตวอยาง ขนาดตวอยาง 58 3.3 เกณฑการคดเลอกผเขารวมวจย 58 3.3.1 เกณฑการคดเขา (Inclusion criteria) 58 3.3.2 เกณฑการคดออก (Exclusion criteria) 58 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 59 3.5 เครองมอทใชในการศกษา 59 3.5.1 แบบสอบถามสวนท 1 (ดานลกษณะสวนบคคล) 59 3.5.2 แบบสอบถามสวนท 2 (ดานความร) 59 3.5.3 แบบสอบถามสวนท 3 (ดานพฤตกรรม) 60 3.5.4 แบบสอบถามสวนท 4 (ดานบคลกภาพ) 61 3.5.5 แบบสอบถามสวนท 5 (ดานความตระหนก) 62 3.5.6 แบบสอบถามสวนท 6 (ดานการรบรตออปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล) 62 3.6 การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ 63 3.6.1 การสรางเครองมอ 63 3.6.2 การน าเครองมอการวจยไปหาความเทยงตรง (Validity) 63 3.7 การจดเกบขอมล 64 3.8 จรยธรรมในการวจย 64 3.9 การวเคราะหขอมล 65 3.9.1 สถตพรรณนา (Descriptive Statistics) 65 3.9.2 สถตเชงวเคราะห (Inferential Statistics) 65

Ref. code: 25595717030133OJE

(7)

บทท 4 ผลการวจยและอภปรายผล

66

4.1 ขอมลสวนบคคลของนกศกษา 66 4.2 ความรเกยวกบการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม 71 4.3 พฤตกรรมการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม 73 4.4 บคลกภาพ 75 4.5 ความตระหนกในความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม 77 4.6 การรบรตออปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในหองปฏบตการเคม 79 4.7 ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล และบคลกภาพกบพฤตกรรม

ความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา 81

4.8 ความสมพนธระหวางปจจยดานความร ความตระหนก และการรบรกบพฤตกรรม ความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา

84

บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 86 5.1 สรปผลการวจย 86 5.1.1 ปจจยสวนบคคลและบคลกภาพ 86 5.1.2 ปจจยดานความรในการใชหองปฏบตการเคม และความตระหนกใน

ความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม 87

5.1.3 ปจจยดานการรบรตออนตราย และความปลอดภยในการใช หองปฏบตการเคม

88

5.2 อภปรายผล 89 5.2.1 ปจจยสวนบคคลและบคลกภาพ 89 5.2.2 ปจจยดานความร และความตระหนก 92 5.2.3 ปจจยดานการรบรตออนตราย และความปลอดภยในการใช

หองปฏบตการเคม 95

5.3 ขอจ ากดดานกลมตวอยาง 96 5.4 ขอเสนอแนะ 96 5.4.1 ขอเสนอแนะดานการพฒนาจากผลงานวจย 96 5.4.2 ขอเสนอแนะดานกลมตวอยาง 97 5.4.3 ขอเสนอแนะดานวธการเกบขอมล 97

Ref. code: 25595717030133OJE

(8)

5.4.4 ขอเสนอแนะดานการพฒนาระบบบรหารจดการความปลอดภยใน หองปฏบตการเคม

98

5.4.5 ขอเสนอแนะดานการปฏบตใหสอดคลองกบกฎหมายทเกยวของ 98 5.4.6 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 99

รายการอางอง 100 ภาคผนวก ภาคผนวก ก แบบสอบถามฉบบสมบรณทผานการตรวจสอบความเทยงตรง 109 ภาคผนวก ข ผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอ 119 ภาคผนวก ค หนงสอรบรองจรยธรรมการวจยในคน 123 ภาคผนวก ง ขอมลส าหรบอาสาสมครวจย 124 ภาคผนวก จ หนงสอแสดงความยนยอมเขารวมการวจยของอาสาสมคร 128

ประวตผเขยน

Ref. code: 25595717030133OJE

(9)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1.1 สถตการเกดอบตเหตจากการปฏบตงานในหองปฏบตการในประเทศไทย

และตางประเทศ ตงแตป พ.ศ. 2540–2558 2

2.1 ประเภทบคคลทมลกษณะธรรมชาตของคนทมสวนเปนสาเหตใหเกดอบตเหต 20 2.2 รายละเอยดขององคประกอบตาง ๆ ในการประเมนระดบความปลอดภย

ในหองปฏบตการ 34

2.3 แสดงตวอยางขนตอนของงานเพอใหเกดความปลอดภยในหองปฏบตการ 41 4.1 จ านวนรอยละ และคาเฉลยของขอมลสวนบคคลของนกศกษา 165 คน 67 4.2 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของความรเกยวกบการปฏบตงาน

ในหองปฏบตการเคมของนกศกษา 165 คน 71

4.3 จ านวน รอยละ และคาเฉลยของความรเกยวกบการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม ของนกศกษา 165 คน

72

4.4 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการปฏบตงาน ในหองปฏบตการเคมของนกศกษา 165 คน

73

4.5 จ านวน รอยละ และคาเฉลยของพฤตกรรมการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม ของนกศกษา165 คน

74

4.6 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของบคลกภาพของนกศกษา 165 คน

75

4.7 จ านวน รอยละ และคาเฉลยของบคลกภาพของนกศกษา165 คน 76 4.8 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของความตระหนกใน

ความปลอดภยของการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา 165 คน 77

4.9 จ านวน รอยละ และคาเฉลยของความตระหนกในความปลอดภยของการปฏบตงาน ในหองปฏบตการเคมของนกศกษา 165 คน

78

4.10 จ านวน รอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรตออปกรณปองกน อนตรายสวนบคคลในหองปฏบตการเคมของนกศกษา 165 คน

79

4.11 จ านวน รอยละ และคาเฉลยของการรบรตออปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล ในหองปฏบตการเคมของนกศกษา 165 คน

80

Ref. code: 25595717030133OJE

(10)

4.12 ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล และบคลกภาพกบพฤตกรรมความปลอดภยใน การปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา (N = 165)

83

4.13 ความสมพนธระหวางปจจยดานความรความตระหนก และการรบรกบพฤตกรรม ความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา (N = 165)

85

Ref. code: 25595717030133OJE

(11)

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1.1 กรอบแนวคดทใชในการวจย 9 2.1 แสดงโดมโนทง 5 ตว 17 2.2 แสดงการปองกนการเกดอบตเหตโดยการดงโดมโนตวท 3 ออก 18 2.3 แสดงรปแบบของระบบความปลอดภยของ Bob Firirenze 19 2.4 แสดงแบบจ าลองเกยวกบการคนหาสาเหตของอบตเหตและความสญเสย 23 2.5 แสดงความสมพนธระหวางบคลกภาพ 2 มตทไดจากการวเคราะหปจจยของลกษณะ

ทางอารมณ 26

2.6 แสดงภาพการเกดพฤตกรรมมนษย 31 2.7 แสดงแบบจ าลองเกยวกบองคประกอบความปลอดภย 7 ดาน 39

Ref. code: 25595717030133OJE

1

บทท 1 บทน า

1.1 ทมาและความส าคญของปญหา

มหาวทยาลยเปนสถาบนอดมศกษาทมความหลากหลายในดานการเรยนการสอน การวจยและการบรการวชาการ ซงในการด าเนนการเรยนการสอนและการวจยนน หากสภาพแวดลอมไมเหมาะสมกจะสงผลใหเกดความเสยงและอนตรายตอสภาพของนกศกษาบคลากรและผทเกยวของได

ทงน สภาพแวดลอมของมหาวทยาลยฯแบงออกเปน 4 ดาน คอ ความปลอดภยทางกายภาพความปลอดภยทางเคม ความปลอดภยทางชวภาพ ความปลอดภยทางการยศาสตร หรอทางจตวทยาสงคม ทอาจกอใหเกดความเสยงและอนตรายตอสภาพของนกศกษาบคลากรและผทเกยวของ ตลอดจนอาจมการปนเปอนในสงแวดลอมการทจะท าใหสถาบนอดมศกษาเหนความส าคญของความปลอดภยในสขภาพของทงนกศกษาและบคลากรนนจะตองเกดจากความรวมมอของฝายตางๆ ในการท าความเขาใจและบงคบใหเกดความตระหนกถงความส าคญของความปลอดภยในการปองกนอนตรายและสงคกคามทมอยในสภาพแวดลอมใหมากยงขน

การบรหารจดการความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างานเปนการจดการสงทจะมผลกระทบตอสขภาพจากการท างานของผปฏบตงานและลดความสญเสยจากอบตเหตหรอเหตฉกเฉนจากการท างาน โดยมงเนนใหนกศกษาและบคลากรทกระดบมความตระหนกและมการด าเนนการดานความปลอดภยอยางสม าเสมอ เพอเสรมสรางใหสภาพแวดลอมในการท างานมความปลอดภยไดมาตรฐานตามทกฎหมายก าหนดไว และเพอใหผปฏบตงานมสขภาพกายสขภาพใจทดซงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 มาตรา 44 บญญตไววาบคคลยอมมสทธไดรบหลกประกนความปลอดภยและสวสดภาพในการท างาน รวมทงมหลกประกนในการด ารงชพทงในระหวางการท างานและเมอพนสภาวะการท างาน และในขณะนไดมพระราชบญญตความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน พ.ศ. 2554 มาตรา 3 วรรค 2 ไดก าหนดใหราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค และราชการสวนทองถน จดใหมมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างานในหนวยงานไมต ากวามาตรฐานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างานตามพระราชบญญตน พระราชบญญตดงกลาวมผลบงคบใชในวนท 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2554

Ref. code: 25595717030133OJE

2

จากสถตการเกดอบตเหตจากการท างานในหองปฏบตการในประเทศไทยและตางประเทศตงแตป 2540-2559 พบวา มจ านวนการเกดอบตเหต ทงหมด 13 ครง ดงแสดงไดในตารางท 1.1

ตารางท 1.1 สถตการเกดอบต เหตจากการปฏบตงานในหองปฏบตการในประเทศไทยและ

ตางประเทศตงแตป พ.ศ.2540-2559

ล าดบท วนทเกดเหต รายละเอยดเหตการณ ผลกระทบ/ความเสยหาย

1 2540 เกดเหตการณไฟไหมและสารเคมระเบด ในหองปฏบตการมหาวทยาลยแคนทกก รฐแคนทกก ประเทศสหรฐอเมรกา

ทรพยสนเสยหาย/ไมมผไดรบบาดเจบ

2 8 เม.ย. 2548 เกดเหตการณไฟไหมและสารเคมระเบด ในหองปฏบตการมหาวทยาลยโคลแมน รฐโอไฮโอ ประเทศสหรฐอเมรกา

ทรพยสนเสยหาย/ไมมผไดรบบาดเจบ

3 2551 เกดเหตการณไฟไหมในหองปฏบตการมหาวทยาลยแคลฟอรเนย ลอสแอนเจลส(UCLA) รฐแคลฟอรเนย ประเทศสหรฐอเมรกา

ทรพยสนเสยหาย/นกศกษาไดรบบาดเจบจากแผลไฟไหม และเสยชวตในเวลาตอมา

4 7 ม.ค. 2553 เกดเหตการณระเบดในหองปฏบตการมหาวทยาลยเทกซสเทค รฐเทกซส ประเทศสหรฐอเมรกา

ทรพยสนเสยหาย/มผไดรบบาดเจบ (นวขาดและบาดเจบทแขน/ตา)

5 2 เม.ย. 2554 เกดเหตการณแกสระเบดภายในหองปฏบตการอาหาร อาคาร 6 ชน 2 คณะเทคโนโลยคหกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร

ทรพยสนเสยหาย จากการระเบด/มผไดรบบาดเจบ 3 ราย

Ref. code: 25595717030133OJE

3

ตารางท 1.1 สถตการเกดอบตเหตจากการปฏบตงานในหองปฏบตการในประเทศไทยและ ตางประเทศตงแตป พ.ศ.2540–2559 (ตอ)

ล าดบท วนทเกดเหต รายละเอยดเหตการณ ผลกระทบ/ความเสยหาย

6 ก.ค. 2555 เกดเหตการณสารเคมเกดปฏกรยารนแรงภายหลงจากการใชกรดไนตรกในการก าจดของเสยภายในหองปฏบตการเคม มหาวทยาลยพรนซตน รฐนวเจอรซ ประเทศสหรฐอเมรกา

ทรพยสนเสยหาย/นกศกษาและรปภ. ไดรบบาดเจบจากการถกไฟไหม

7 ก.ค. 2555 เกดเหตการณสารเคม (กรดไฮโดรฟลออรก) กระเดนใสทบรเวณล าตวของนกวทยาศาสตร ทปฏบตงานภายในหองปฏบตการเคม โดยไมไดสวมเสอคลมส าหรบการปฏบตการทดลองสารเคม สงผลใหไดรบบาดเจบสาหสและเสยชวตภายใน 2 สปดาห หลงเกดเหต

มผเสยชวตจากการสมผสพษของสารเคม

8 12 ก.ค. 2555 เกดเหตการณไฟไหมภายในหองปฏบตการขณะมการเรยนการสอน อาคารจฬาพฒน 4 ชนท 1 คณะสหเวชศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ทรพยสนเสยหาย/อาจารยและนกศกษาไดรบบาดเจบ ถกไฟลวกทล าตว และแขน

9 12 ต.ค. 2556 เกดเหตการณไฟไหมภายในหองปฏบตการโรงงานผลตกาซ เขตอตสาหกรรมจรง ประเทศสงคโปร

ทรพยสนเสยหาย/มผเสยชวต 1 ราย/ผบาดเจบ 7 ราย

10 19 ม.ย. 2557 เกดเหตการณระเบดของสารเคมภายในหองปฏบตการเคม มหาวทยาลยมนนโซตา รฐมนนโซตา ประเทศสหรฐอเมรกา

ทรพยสนเสยหาย/นกศกษาไดรบบาดเจบทแขนและล าตว

Ref. code: 25595717030133OJE

4

ตารางท 1.1 สถตการเกดอบตเหตจากการปฏบตงานในหองปฏบตการในประเทศไทยและตางประเทศตงแตป พ.ศ.2540–2559 (ตอ)

ล าดบท วนทเกดเหต รายละเอยดเหตการณ ผลกระทบ/ความเสยหาย

11 28 ก.ค. 2557 เกดเหตการณเพลงไหมหองปฏบตการเคม ศนยทดสอบมาตรวทยาศาสตร สถาบนวทยาศาสตรเทคโนโลย แหงประเทศไทย สถาบนยานยนต จงหวดสมทรปราการ

ทรพยสนเสยหาย/มผไดรบบาดเจบจากการสดดมสารเคมจ านวน 4 ราย และไดรบบาดเจบสาหส 1 ราย

12 15 ก.ย. 2557 เกดเหตการณไฟไหมนกเรยน ขณะเรยนท าการทดลองสารเคม โดยมครเปนผน าการทดลองภายในหองทดลอง โรงเรยนเดนเวอร พบบลครฐโคโลราโด ประเทศสหรฐอเมรกา

ทรพยสนเสยหาย/นกเรยนไดรบบาดเจบ 3 ราย และไดรบบาดเจบสาหสบรเวณใบหนาและล าตว 1 ราย

13 16 ต.ค. 2557 เกดเหตการณเพลงไหมหองปฏบตการ ชน 4 อาคารกรมโรงงานอตสาหกรรม ถ.พระราม 6 โดยมเสยงระเบดดงระหวางทเพลงก าลงไหม

ทรพยสนเสยหาย/ไมมผบาดเจบและเสยชวต

14 7 พ.ย. 2557 เกดเหตการณสารเคม (เมทานอล) ระเบด ขณะท าการทดลองภายในหองปฏบตการเคม โรงเรยนอฟเปอรไซด ไฮสคล รฐนวยอรก ประเทศสหรฐอเมรกา อบตเหตนมสาเหตมาจากการไมปฏบตตามกฎระเบยบ/ค าแนะน า ในการทดลองสารเคมทกอใหเกดเปลวไฟ และการไมสวมใส PPE ขณะท าการทดลอง ทงผทดลอง และผเขารวมการทดลอง

ทรพยสนเสยหาย/นกเรยนไดรบบาดเจบจากไฟไหมขนรนแรง สงผลใหเกดการพการทางห

Ref. code: 25595717030133OJE

5

ตารางท 1.1 สถตการเกดอบตเหตจากการปฏบตงานในหองปฏบตการในประเทศไทยและ ตางประเทศตงแตป พ.ศ. 2540–2559 (ตอ)

ล าดบท วนทเกดเหต รายละเอยดเหตการณ ผลกระทบ/ความเสยหาย

15 11 พ.ย. 2557 เกดเหตการณแกสระเบดในหองปฏบตการ คณะวศกรรมศาสตร สาขาไฟฟามหาวทยาลยธรรมศาสตร สาเหตเกดจาก การทดสอบแรงดนแกสทอดในหลอดทดลอง

ทรพยสนเสยหายเลกนอย/ไมมผไดรบบาดเจบ

16 26 ม.ค. 2558 เกดเหตการณระเบดในหองปฏบตการเคมมหาวทยาลยเนชนแนล ควมอยประเทศไตหวน สาเหตเกดจากสารประกอบเปอรออกไซดทเกดจากการท าปฏกรยาระหวางสารไดเอทลอเทอรและเททระไฮโดรฟราน กบออกซเจนในอากาศ ซงปฏกรยาดงกลาวเกดขนหลงจากทมการเปดขวดสารเคม

ทรพยสนเสยหาย/นกศกษาไดรบบาดเจบ

17 29 ต.ค. 2558 เกดเหตการณเครองจกรแยกน ากบแอลกอฮอลระเบดภายในหองปฏบตการของสถาบนเทคโนโลยนานาชาตสรนธรมหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยรงสต ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน

ทรพยสนเสยหายจากแรงระเบด/นกศกษาไดรบบาดเจบจากฝาเพดานทหลนลงมา

18 19 ธ.ค. 2558 เกดเหตการณระเบดในหองปฏบตการเคม ชน 2 อาคารเหอถง มหาวทยาลยชงหว กรงปกกง สนนษฐานเหตการณวามสาเหตมาจากจดทเกบสารเคมในหองทดลอง

ทรพยสนเสยหายจาก แรงระเบด/มผเสยชวตจ านวน 1 ราย คอเมง เสยง เจยน นกวจยผส าเรจการศกษาระดบปรญญาเอก อาย 32 ป ซงเพงเขาท างานเมอป 2557

Ref. code: 25595717030133OJE

6

ตารางท 1.1 สถตการเกดอบตเหตจากการปฏบตงานในหองปฏบตการในประเทศไทยและ ตางประเทศตงแตป พ.ศ. 2540–2559 (ตอ)

ล าดบท วนทเกดเหต รายละเอยดเหตการณ ผลกระทบ/ความเสยหาย

19 18 เม.ย. 2559 เกดเหตการณระเบดในหองปฏบตการเคม มหาวทยาลยฮาวายเมองโฮโนลล รฐฮาวาย ประเทศสหรฐอเมรกา เนองจากการใช pressure gauge กบสารเคมไวไฟ โดย การน า pressure gauge เขาไปวดในถงลม ซงเปนการใชงานทไมถกตอง

ทรพยสนเสยหาย/ ไมมผไดรบบาดเจบ

20 ต.ค. 2559 เกดเหตการณไฟไหมนกเรยน ขณะเรยนท าการทดลองสารเคม โดยครเปนผน าการทดลองภายในหองทดลอง โรงเรยนแฟรเฟกคนทร ไฮสคลรฐเวอรจเนย ประเทศสหรฐอเมรกา สาเหตเนองมาจากวธการสาธตการผสมสารเคมทไมถกตอง ไมมการใหค าแนะน าแกนกเรยนขณะดการสาธตการทดลอง และไมมการสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล ไดแก แวนตา เปนตน

ทรพยสนเสยหาย/นกเรยนไดรบบาดเจบจากไฟไหมทผวหนง 5 ราย

จากสถตจะเหนไดวา การเกดอบตเหตในหองปฏบตการในแตละครงนนสงผลใหเกด การเสยชวต บาดเจบ อกทงยงสงผลตอความเสยหายในทรพยสน ท าใหผวจยมความสนใจทจะศกษาปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษา เพอน าไปสการจดท ามาตรการความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของมหาวทยาลยรวมไปถงการน าผลการวจยทไดไปเปรยบเทยบกบกฎหมายเพอปรบปรงและน าผลการวจยทไดไปจดท าโปรแกรมใหความรกบนกศกษาในการใชหองปฏบตการเคมตอไป

Ref. code: 25595717030133OJE

7

1.2 วตถประสงคการวจย 1.2.1 เพอศกษาปจจยสวนบคคลและบคลกภาพทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง 1.2.2 เ พ อศ กษาปจจ ยด านความร และความตระหนกท ม ความสมพนธ ก บพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง 1.2.3 เพอศกษาปจจยดานการรบรทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใช หองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง

1.3 ตงสมมตฐานการวจย 1.3.1 ปจจยสวนบคคลและบคลกภาพมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยใน การใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง 1.3.2 ปจจยดานความร และความตระหนกมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง 1.3.3 ปจจยดานการรบรมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง

1.4 กรอบแนวคดทใชในการวจย กรอบแนวคด หมายถง แนวคดทเกยวกบความสมพนธของตวแปรทงหมดทเกยวของกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใช หองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนงทงท เปนความสมพนธทางตรงและทางออม ไดแก ตวแปรอสระ ประกอบดวย ปจจยสวนบคคล, บคลกภาพ, ความร, ความตระหนกและการรบรตออนตรายและความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม ตวแปรตาม คอ ระดบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง ซงในกรณนมตวแปรทเกยวของกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใช หองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนงหลายตวแปร จงมการก าหนดกรอบแนวคดเชงทฤษฎ

Ref. code: 25595717030133OJE

8

เพอลดความซ าซอนในการเลอกใชตวแปรซงจะลดความซบซอนในการเกบขอมลและการวเคราะหทางสถต การวจยครงนผวจยก าหนดกรอบแนวคดในการวจยประกอบดวยปจจยสวนบคคล, บคลกภาพ, ความร, ความตระหนกและการรบรทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง

Ref. code: 25595717030133OJE

9

ภาพท 1.1 กรอบแนวคดทใชในการวจย

ตวแปรอสระ (Independent Variables)

ตวแปรตาม (Dependent Variables)

- z

บคลกภาพ - แบบแสดงตว (Extrovert Personality) - แบบเกบตว (Introvert Personality)

บคลกภาพ

- z

ความร - ความรเกยวกบการปองกนอนตราย ในหองปฏบตการเคม - ความรเกยวกบกฎระเบยบความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม

ความตระหนกในเรองเกยวกบความปลอดภย ในการใชหองปฏบตการเคม

- z

ปจจยสวนบคคล - เพศ - อาย - ระดบการศกษา - โรคประจ าตวและการใชยา - ประสบการณเกยวกบการประสบ อนตรายในหองปฏบตการ

การรบรตออนตรายและความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม

พฤตกรรมการปองกนอบตเหตจากการ

ท างานของนกศกษา

- การตรวจสภาพเครองมอและอปกรณ - การสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวน

บคคล -

ระดบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1

ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง

- การตรวจสอบสภาพเครองมอและอปกรณ - การสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวน

บคคล

- การปฏบตตามกฎระเบยบ และมาตรการความปลอดภย

Ref. code: 25595717030133OJE

10

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1.5.1 เพอจดท ามาตรการความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของมหาวทยาลย 1.5.2 เพอน าผลการวจยทไดไปเปรยบเทยบกบกฎหมายเพอปรบปรง 1.5.3 เพอน าผลการวจยทไดไปจดท าโปรแกรมใหความรกบนกศกษาในการใชหองปฏบตการเคม

1.6 นยามศพท

1.6.1 นกศกษา หมายถง นกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตรในมหาวทยาลยแหงหนง ทมการใชหองปฏบตการเคม 1.6.2 ปจจยสวนบคคล หมายถง ขอมลสวนบคคลของนกศกษาทมการใชหองปฏบตการเคมประกอบดวย

1.6.2.1 เพศ หมายถง เพศชายและเพศหญง 1.6.2.2 อาย หมายถง อายนบตามปปฏทนใหนบอายเตม ถามเศษเดอนใหตดลงเหลอ

เทาอายเตม 1.6.2.3 โรคประจ าตว หมายถง โรคเรอรงทนกศกษาเจบปวยอยแลว เชน

โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคลมบาหม โรคอวน โรคภมแพ เปนตน ซงมความจ าเปนตองเขารบการรกษาอยางตอเนอง 1.6.3 ประสบการณการประสบอนตรายในหองปฏบตการเคม หมายถง ความรทเกดจากการทนกศกษาใชหองปฏบตการเคมแลวไดรบความบาดเจบตอรางกายและมทรพยสนเสยหาย อนเนองมาจากการเกดอบตเหตจากการใชหองปฏบตการเคม รวมไปถงการทนกศกษาไดเคยพบเหนผทไดรบบาดเจบ และเกดความเสยหายของทรพยสน อนเกดจากการเกดอบต เหตในการใชหองปฏบตการเคม 1.6.4 บคลกภาพ หมายถง ลกษณะนสยเฉพาะตวและพฤตกรรมของนกศกษาชนปท 1ระดบปรญญาตรทสามารถตอบสนองและปรบตวใหเขากบหลกการใชหองปฏบตการเคมอยางปลอดภยโดยแบงบคลกภาพในทนออกเปน2 ลกษณะ คอ

1.6.4.1 แบบแสดงออก คอ นกศกษาทมลกษณะชอบสงสรรค ชอบเขาสงคมชางพดโตตอบกบคนอนได เปนกนเอง มชวตชวา ไมทกขรอน เปนผน า ชอบการเปลยนแปลง เปนตน

1.6.4.2 แบบเกบตว คอ นกศกษาทมลกษณะยดมนถอมน ขาดจนตนาการ มองโลกในแงราย ถอตว ไมชอบสงสรรค เกบตวเงยบ ไมชอบการเปลยนแปลง เปนตน

Ref. code: 25595717030133OJE

11

1.6.5 ความร หมายถง การทนกศกษาไดขอมลเกยวกบขอเทจจรง รปแบบ วธการ กฎเกณฑแนวปฏบตในการใชหองปฏบตการเคม ซงไดมาจากการสงเกต ประสบการณ หรอจากการอบรมตางๆน ามาประกอบกนและสามารถเชอมโยงความคดใหเขากบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมได อาทเชน ความรจากคมอการฝกปฏบตในการใชหองปฏบตการเคม ความรจากการไดรบการอบรมเกยวกบการใชหองปฏบตการเคมและความรเกยวกบสารเคมในหองปฏบตการเคม ความรจากการศกษาคนควาวธการใชหองปฏบตการเคมอยางปลอดภย หลกการปฏบตการทดลองเกยวกบสารเคมทถกตองของนกศกษาความรจากประสบการณในการปองกนอนตรายในหองปฏบตการเคม และกฎระเบยบความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม เปนตน 1.6.6 ความตระหนก หมายถง ภาวะการณทนกศกษาเกดความรสกนกคด ความคดเหน หรอประสบการณจากเหตการณใดเหตการณหนงทเกยวกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมโดยนกศกษาสามารถเขาใจและประเมนสถานการณในการใชหองปฏบตการเคมทปลอดภยได 1.6.7 การรบร หมายถง การรบรของนกศกษาในดานพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม 1.6.8 พฤตกรรมการปองกนตนเอง หมายถง พฤตกรรมทนกศกษาสามารถตอบสนองตออนตรายในการใชหองปฏบตการเคมซงรวมถงการปฏบตทสามารถปองกน ลด และขจดสภาพทเปนอนตรายในการใชหองปฏบตการเคมทอาจสงผลตอสขภาพอนามย และความเสยงตออนตรายทมโอกาสเกดขนได 1.6.9 อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล หมายถง อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลทใชระหวางการทดลองภายในหองปฏบตการเคมของนกศกษา อาทเชน เสอกราวน, แวนตา, ถงมอ,หนากาก, กระบงปองกนใบหนา เปนตน 1.6.10 หองปฏบตการเคม หมายถง หองทใชในการทดลองทางดานสารเคมของมหาวทยาลยแหงหนง 1.6.11 พฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม หมายถง การปฏบตหรอการแสดงออกของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตรทมการใชหองปฏบตการเคมอนปราศจากอนตรายจากอบตเหตในการใชหองปฏบตการเคมทอาจสงผลตอความสญเสยในทรพยสนของมหาวทยาลย และหรอของนกศกษาทใชหองปฏบตการเคม รวมไปถงความสญเสยตอรางกาย หรอการไดรบความบาดเจบจากอนตรายในการใชหองปฏบตการเคมดงกลาว

Ref. code: 25595717030133OJE

12

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาปจจยสวนบคคล บคลกภาพ ความร ความตระหนก และการรบรความปลอดภยทมความสมพนธตอพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตรของมหาวทยาลยแหงหนงนนไดมการทบทวนเอกสารและทฤษฎทเกยวของซงประกอบไปดวยแนวคดและทฤษฎในดานตางๆ ดงน

2.1 แนวคดและทฤษฏทเกยวกบอาชวอนามยและความปลอดภยในการท างาน 2.2 แนวคดและทฤษฏทเกยวกบการเกดอบตเหต และการควบคมความสญเสย 2.3 แนวคดและทฤษฎเกยวกบบคลกภาพ 2.4 แนวคดและทฤษฎเกยวกบพฤตกรรมความปลอดภยในการท างาน 2.5 แนวคดเกยวกบความร 2.6 แนวคดและทฤษฎการรบรความเสยง 2.7 แนวคดการจดการดานความปลอดภยในหองปฏบตการ 2.8 กฎหมายทเกยวของกบความปลอดภย และหองปฏบตการดานเคม 2.9 มหาวทยาลยราชภฏ 2.10 งานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคดและทฤษฏทเกยวกบอาชวอนามยและความปลอดภยในการท างาน 2.1.1 ความหมายของอาชวอนามยและความปลอดภย “อาชวอนามย” เปนค าสมาสระหวาง “อาชวะ” หรอ “อาชพ” กบค าวา “อนามย” หมายถงการดแลสขภาพอนามยและความปลอดภยของผประกอบอาชพ รวมทงการท านบ ารงและรกษาสขภาพดานรางกายและจตใจใหสมบรณอยเสมอ (ธระพล ตษยาธคม, 2546) “อาชวอนามย” หมายถง ศาสตรและศลปะทเกยวกบการปองกน สงเสรม คมครองและธ ารงรกษาไวเพอใหผประกอบอาชพทกอาชพมสภาวะอนามยทสมบรณทงรางกาย จตใจและมความเปนอยดในสงคม (เฉลมชย ชยกตตภรณ, 2549) “ความปลอดภย” หมายถง สภาพทปราศจากภยคกคาม ไมมอนตรายและความเสยงใดๆ(ปราโมช เชยวชาญ, 2550)

Ref. code: 25595717030133OJE

13

“ความปลอดภย” หมายถง สภาวะการปราศจากภยอนตราย รวมถงการปราศจากการบาดเจบ ความเสยง และการสญเสย (เฉลมชย ชยกตตภรณ, 2549)

ดงนนจงสรปไดวา “อาชวอนามยและความปลอดภย” คอ การกระท าหรอสภาพการท างานซงปลอดจากเหตอนจะท าใหเกดความสญเสย การบาดเจบ ความเสยหาย การเจบปวย ทงตอรางกาย จตใจ และทรพยสนอนเนองมาจากการท างาน หรอเกยวกบการดแลดานอาชวอนามย และความปลอดภย 2.1.2 แนวคดและทฤษฎเกยวกบอาชวอนามย

งานอาชวอนามยตามค าจ ากดความลกษณะขององคการอนามยโลก (WHO) และองคการแรงงานระหวางประเทศ (ILO) ไวประกอบดวยลกษณะงาน 5 อยาง คอ

2.1.2.1 การสงเสรม (Promotion) และการธ ารงรกษาไวเพอใหคนงานทกอาชพมสขภาพรางกายแขงแรง มจตใจทสมบรณทสดตลอดจนมความเปนอยในสงคมทด

2.1.2.2 การปองกน (Prevention) จะปองกนคนงานไมใหมสขภาพอนามยเสอมโทรมและผดปกตจากสาเหตอนเนองมาจากสภาพการท างานทผดปรกต

2.1.2.3 การปกปองคมครอง (Protection) คนท างานหรอลกจางไมใหท างานเสยงตอสภาพการท างานทอนตราย

2.1.2.4 การจด (Placing) และปรบสภาพคนงานใหท างานในสงแวดลอมทเหมาะสมกบความสามารถของรางกาย และจตใจของเขา

2.1.2.5 การปรบงานใหเขากบคนและการปรบคนใหเขากบงาน (Adaptation) คอ พยายามเลอกจดหางานใหเหมาะสมกบสภาพรางกายของคนงานมากทสด

จากทฤษฎขางตนจงสรปไดวา “อาชวอนามย” คอ การปองกนอนตรายและสงเสรมสขอนามย เพอใหคงไวซงสภาพรางกาย จตใจ ทรพยสนทสมบรณ ซงแสดงใหเหนไดวาอาชวอนามยและความปลอดภยนนมความส าคญตอการปฏบตงาน และการด ารงชวตในรปแบบตางๆ

2.2 แนวคดและทฤษฏทเกยวกบการเกดอบตเหต และการควบคมความสญเสย

2.2.1 ความหมายของอบตเหต อบตเหต หมายถง สงทเกดจากความละเลยการวางแผนไวลวงหนาและขาดการควบคม

ตอเหตการณทเกดขนจากการกระท าตางๆ ของคนและสงของผลกคอการไดรบบาดเจบและเกดการเสยหาย(Henrich, 1950)

Ref. code: 25595717030133OJE

14

อบตเหต หมายถง เหตการณทเกดขนโดยไมเจตนา ไมคาดหวง ไมยนดใหเกดขน อนเกดจากการกระท าทไมปลอดภยหรอสถานการณทไมปลอดภยท าใหเกดผลกระทบทไมปรารถนามการบาดเจบหรอตาย ทรพยสนเสยหาย สามารถหลกเลยงไดโดยการปองกนอบตเหต(Thygerson 1967: อางถงใน นนทภส หงษเวยงจนทร 2546: 30)

อบตเหต หมายถง เหตการณทเกดขนโดยไมไดวางแผนไวลวงหนาซงกอใหเกดการบาดเจบพการหรอตายและท าใหทรพยสนไดรบความเสยหาย (วฑรย สมะโชคด และวรพงษ เฉลมจระรตน, 2547)

จากขางตนจงสรปไดวา “อบตเหต”หมายถง เหตการณทสงผลตอความสญเสย เสยหาย บาดเจบโดยไมคาดคด

2.2.2 สาเหตการเกดอบตเหต วฑรย สมะโชคด และวระพงษ เฉลมจระรตน (2547, น.20) ไดกลาวถงแนวคดของ H.W. Heinrich ทไดท าการศกษาสาเหตการเกดอบตเหตในป ค.ศ.1920 สรปไว 3 ประการ ดงน

1. สาเหตทเกดจากคน (Human Causes) มจ านวนสงทสดคอรอยละ 88 ของการเกดอบตเหตทกครงตวอยางเชน การท างานทไมถกตอง ความพลงเผลอ ความประมาท การมนสยชอบเสยงในการท างาน เปนตน

2. สาเหตทเกดจากความผดพลาดของเครองจกร (Mechanical Failure) มจ านวนเพยงรอยละ 10 ของการเกดอบตเหตทกครงตวอยางเชน สวนทเปนอนตรายของเครองจกรไมมเครองปองกนเครองมอหรอเครองจกรตางๆ ช ารดบกพรองรวมถงการวางผงโรงงานไมเหมาะสมสภาพแวดลอมในการท างานไมปลอดภย เปนตน

3. สาเหตทเกดจากดวงชะตา (Acts Of God) มจ านวนเพยงรอยละ 2 เปนสาเหตทเกดขนโดยธรรมชาตนอกเหนอการควบคมได เชน พาย น าทวม ฟาผา เปนตน

จากผลการวจยขางตน H.W. Heinrich ไดสรปสาเหตส าคญของการเกดอบตเหตเปน 2 ประการ ไดแก

1. การกระท าทไมปลอดภย (Unsafe Act) เปนสาเหตใหญทกอใหเกดอบตเหตคดเปนจ านวนรอยละ 85 ของการเกดอบตเหตทงหมด

2. สภาพการณทไมปลอดภย (Unsafe Condition) เปนสาเหตรอง คดเปนจ านวนรอยละ15 เทานน (ชยยทธ ชวลตนธกล, 2532) ชยยทธ ชวลตนธกล (2532, น.16-18)กลาวถงการเกดอบตเหตจากการท างานวาเกดจาก 2 สวน คอ

Ref. code: 25595717030133OJE

15

1. สาเหตน า ไดแก 1.1 ความผดพลาดของการจดการ เชน หนวยงานไมมการสอนเกยวกบความปลอดภย, ไมมการแกจดอนตรายตางๆ, ไมมการจดหาอปกรณความปลอดภยใหกบพนกงาน 1.2 สภาวะดานจตใจของผปฏบตไมเหมาะสม เชน ออนเพลยมาก, สายตาไมด, มรางกายไมเหมาะสมกบงานทท า

2. สาเหตโดยตรงม 2 สาเหตใหญ คอ การปฏบตงานทไมปลอดภยของผปฏบตและสภาพของงานทไมปลอดภย 2.1 การปฏบตงานทไมปลอดภยเปนการกระท าทไมปลอดภยของผปฏบตในขณะทท างานซงจากสถตการเกดอบตเหตพบวา รอยละ 88 ของอบตเหตเกดขนจากสาเหตน เชน การใชเครองจกรเครองมออปกรณตางๆ โดยไมไดรบมอบหมาย, ไมใสใจตอค าเตอนตางๆ, เลนตลกคะนองตอนท างาน, ใชเครองมอทช ารดหรอใชเครองมอไมถกวธ , ไมสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลทจดให

2.2 สภาพของงานทไมปลอดภยเปนสภาพแวดลอมทไมปลอดภยทอยรอบๆ ตวผปฏบตงานพบวา ประมาณรอยละ 10 ของอบตเหตเกดขนเนองจากสาเหตนเชนเครองมอทใชออกแบบไมเหมาะสม, สถานทท างานมการวางของเกะกะกดขวางทางเดน, การจดเกบสารเคมตางๆ ไมเหมาะสม, บรเวณทท างานลนขรขระ, แสงสวางไมเพยงพอ, ไมมระบบเตอนภยทเหมาะสม กตญญ หรญญสมบรณ (2545, น. 346) ไดกลาวถงสาเหตของการเกดความไมปลอดภย3 สาเหต ดงน (กตญญ หรญญสมบรณ, 2545) 1. สาเหตทเกดจากคน (Human causes) มจ านวนสงทสดคอรอยละ 88 ของการเกดอบตเหตทกครงตวอยางเชน การท างานทไมถกตอง ความพลงเผลอ ความประมาท เปนตน

2. สาเหตทเกดจากความผดพลาดของเครองจกร (Mechanical failure) มจ านวนเพยงรอยละ10 ของการเกดอบตเหตทกครงตวอยางเชน สวนทเปนอนตรายของเครองจกรไมมเครองปองกน, เครองจกรเครองมอหรออปกรณตางๆ ช ารด, บกพรองรวมถงการวางผงโรงงานไมเหมาะสม, สภาพแวดลอมในการท างานไมปลอดภย เปนตน

3. สาเหตทเกดจากดวงชะตา (Acts of god) มจ านวนเพยงรอยละ 2 เปนสาเหตทเกดขนโดยธรรมชาตนอกเหนอการควบคมไดเชน พาย น าทวม ฟาผา เปนตน

จากขอมลขางตนสรปไดวา สาเหตการเกดอบตเหตและความไมปลอดภยในการท างานนนมาจากตวผปฏบตงาน, เครองจกร, อปกรณ, เครองมอในการปฏบตงานและสภาพแวดลอมในการท างานซงเปนสงทสามารถควบคมไดและควบคมไมได ทงน ผปฏบตงานควรทจะพจารณาถงสาเหตทแทจรงของการเกดอนตรายหรอการเกดความไมปลอดภย

Ref. code: 25595717030133OJE

16

2.2.3 ทฤษฏทเกยวกบการเกดอบตเหต เมอกลาวถงอบตเหตและความปลอดภยในการท างานภายในหองปฏบตการแลว

สงส าคญทจ าเปนตองท าการศกษาเพอหาแนวทางปองกนมใหเกดอนตราย หรออบตเหตได นนคอ การศกษาถงรปแบบของการเกดอบตเหตในลกษณะตางๆ รวมไปถงสาเหตของการเกดอบตเหตตามทฤษฏทนกวจยหลายทานไดคนควา เฉลมชย ชยกตตภรณ (2533) ไดรวบรวมทฤษฎเกยวกบการเกดอบตเหตตางๆ ไว 3 ทฤษฎ คอ ทฤษฎโดมโน, ทฤษฎรปแบบระบบความปลอดภยของบอบฟเรนซและทฤษฎรปแบบการเกดอบตเหตของกองทพบกสหรฐอเมรกา ดงน (เฉลมชย ชยกตตภรณ, 2533)

1. ทฤษฎโดมโน (Domino Theory) Heinrich เปนผเรมแนวคดนโดยมหลกการทส าคญคอการเรยงล าดบการประสบ

อนตรายเปนขนตอนถาเกดเหตการณทท าใหขนตอนทหนงเกดขนกจะสงผลกระทบไปยงขนตอนอนๆตามล าดบจนถงล าดบขนตอนสดทายกคอ การบาดเจบองคประกอบตางๆ ในแตละขนตอนตามทฤษฎโดมโนสามารถอธบายไดตามล าดบ ดงน

ล าดบท 1 บรรพบรษและสงแวดลอมทางสงคม (Ancestry and Social Environment)

สงแวดลอมทางสงคมและการประพฤตปฏบตสบทอดกนมาจากอดตท าใหแตละบคคลมพฤตกรรมทแสดงออกมาตางๆ กนเชน ความสะเพรา, ประมาทเลนเลอ, ขาดความคดไตรตรอง, ความดอดงดนทรง,ความชอบในการเสยงอนตราย, ความตระหนเหนยวแนนเหนแกเงนและลกษณะอนๆ ทถายทอดทางพนธกรรม เปนตน

ล าดบท 2 ความผดปรกตของบคคล (Fault of Person) สขภาพจตและสงแวดลอมทางสงคม

เปนสาเหตท าใหเกดความผดปรกตของบคคลเชนการปฏบตงานโดยขาดความยงคด , อารมณรนแรง, ประสาทออนไหวงาย, ความตนเตน, ขาดความรอบคอบ, เพกเฉยละเลยตอการกระท าทปลอดภย เปนตนซงความผดปรกตเหลานจะสงผลกระทบใหเกดการกระท าทไมปลอดภยและท าใหเครองจกรและการท างานตองอยในสภาพหรอสภาวะทเปนอนตราย

ล าดบท 3 การกระท าหรอสภาพการณทไมปลอดภย (Unsafe act/Unsafe condition)

ตวอยางการปฏบตงานทไมปลอดภยของบคคลเชนยนท างานภายใตน าหนกทแขวนอย , การตดเครองยนตโดยไมแจงเตอน, ชอบหยอกลอเลน, ถอดเซฟการดเครองจกรออกเปนตนโดยสงทเกดขนจากการกระท าทไมปลอดภยและสภาพการท างานทไมปลอดภยจะเปนสาเหตโดยตรงทท าใหเกดอบตเหต

Ref. code: 25595717030133OJE

17

ล าดบท 4 การเกดอบตเหต (Accident)โดยมเหตการณทมสาเหตปจจยทง 3 ล าดบมาแลว

ยอมสงผลใหเกดอบตการณเชนตกจากทสง, ลนลม, เดนสะดด, สงของหลนจากทสง,วตถกระเดนใส,กระแทกหนบหรอตดเปนตนซงอบตการณเหลานอาจจะเปนสาเหตของการบาดเจบ

ล าดบท 5 การบาดเจบ(Injury) ตวอยางการบาดเจบทเกดกบอวยวะบางสวนของรางกาย

เชนกระดกหกหรอแตก, เคลดขดยอก, แผลฉกขาด, แผลไฟไหม เปนตน ซงการบาดเจบเหลานจะเปนผลโดยตรงจากการเกดอบตเหต

ภาพท 2.1แสดงโดมโนทง 5 ตว. จาก วชาความปลอดภย, โดย วจตร บญยะโหตระ, 2530, กรงเทพฯ: กรมอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ. (วจตร บญยะโหตระ, 2530)

วจตร บญยะโหตระ (2530) ไดอธบายถงความหมายและความสมพนธของโดมโนทง 5 ตววา สภาพแวดลอมของสงคมหรอภมหลงของคนใดคนหนง (สภาพครอบครว , ฐานะความเปนอย, การศกษา, การอบรมเลยงด) กอใหเกดความผดปรกตของคนคนนน (ทศนคตตอความปลอดภยไมถกตอง, ชอบเสยงมกงาย, หงดหงด, ขาดความรอบคอบ) กอใหเกดการกระท าทไมปลอดภย จนเปนเหตใหเกดอบตเหต ผลกคอเกดการบาดเจบหรอความเสยหาย

การปองกนการประสบอนตรายตามทฤษฎโดมโนนคอ การตดขนตอนทเรมตนนออกเสยกอน จะท าใหอบตเหตไมเกดขน ซงหากพจารณาสาเหตของการประสบอนตรายล าดบท 1-3 แลวHeinrich เหนวาขนตอนท 1 และ 2 เปนเรองทแกไขไดยากและกนเวลานานเพราะเปนสงทเกดขนและเปนคณสมบตสวนบคคลแตขนตอนท 3 คอ การกระท าทไมปลอดภยและสภาพการณทไมปลอดภยเปนขนตอนทขจดไดงายกวาถาไดมการควบคมอยางดพอ และปฏบตอยางจรงจง ซงการปองกนการประสบอนตรายตามทฤษฎโดมโน แสดงดงภาพท 2.2

ภมหลงขอบคคล

ความบกพรองของบคคล

อบตเหต

การบาดเจบ

การกระท าและสภาพการท างานทไมปลอดภย

Ref. code: 25595717030133OJE

18

ภาพท 2.2แสดงการปองกนการเกดอบตเหตโดยการดงโดมโนตวท 3 ออก. จาก อบตภยวทยา โดยณรงค ณ เชยงใหม, 2532, กรงเทพฯ : ส านกพมพโอเดยนสโตร(ณรงค ณ เชยงใหม, 2532)

2. ทฤษฎรปแบบระบบความปลอดภยของบอบฟเรนซ (Firenze System Model) Firenze ไดอธบายแนวคดรปแบบระบบความปลอดภยวาการศกษาเรองสาเหต

ของอบตเหตจะตองศกษาองคประกอบทงระบบ ซงมปฏกรยาสมพนธเกยวของกน องคประกอบดงกลาวประกอบดวย คน (Man) เครองจกร (Machine) และสงแวดลอม (Environment)

ความส าคญขององคประกอบทเปนสาเหตของอบตเหตแตละองคประกอบมความส าคญตอการตดสนใจในการผลตงาน (Task) และการเกดอบตเหต (Accident) ดงตอไปน

1. คนหรอผปฏบตงาน (Man) ในการผลตงานหรอท างานในแตละชนผปฏบตงานจ าเปนตองตดสนใจ(Decision) เลอกวธปฏบตอยางใดอยางหนงเพอใหงานบรรลเปาหมายแตการตดสนใจในการด าเนนงานใหบรรลเปาหมายในแตละครงนนยอมมความเสยง (Risk) แอบแฝงอยเสมอดงนนในการตดสนใจแตละครงผปฏบตงานจะตองมขอมลขาวสาร (Information) ทเพยงพอถาหากขอมลขาวสารดถกตองกจะท าใหการตดสนใจถกตองแตถาขอมลไมถกตองกจะท าใหการตดสนใจนนผดพลาดหรอมความเสยงสงและท าใหเกดความลมเหลวในการท างานซงอาจสงผลใหเกดอบตเหตได

2. อปกรณเครองจกร (Machine) ทใชในการผลตจะตองมความพรอมปราศจากขอผดพลาดถาอปกรณเครองจกรทใชออกแบบไมถกตองไมถกหลกวชาการหรอขาดการบ ารงรกษาทดยอมท าใหกลไกของเครองจกรปฏบตงานผดพลาดซงจะน าไปสการเกดอบตเหต

3. สงแวดลอม (Environment) สภาพการท างานและสงแวดลอมในการท างานมบทบาทส าคญตอการผลตความผดพลาดทเกดจากสงแวดลอมยอมกอใหเกดปญหาตอผปฏบตงาน

ลกษณะตกทอด

จากบรรพบรษ/

สภาพแวดลอม

ทางสงคม

ความบกพรอง

สวนบคคล

การกระท าท

ไม

ปลอดภย/

สภาพทไม

ปลอดภย

อบตเหต

การบาดเจบ/

เสยชวต

Ref. code: 25595717030133OJE

19

และเครองจกรซงจะเปนสาเหตของการเกดอบตเหตไดเชน ท างานอยภายใตสงแวดลอมทมสารพษฟงกระจาย แสงจาในขณะทท างาน เปนตน

ภาพท 2.3 แสดงรปแบบของระบบความปลอดภยของ Bob Firirenze. จาก การบรหารความปลอดภย โดย เฉลมชย ชยกตตภรณ, 2533, กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

3. ทฤษฎรปแบบการเกดอบตเหตของกองทพบกสหรฐอเมรกา การบรหารงานความปลอดภยของกองทพบกสหรฐอเมรกาไดพฒนามากขน

เนองจากไดมการน าเอาเทคโนโลยใหมๆ มาใชในการปองกนประเทศกองทพบกสหรฐอเมรกาจงไดศกษาเทคโนโลยทางดานความปลอดภยควบคไปกบเทคโนโลยในการผลตและการใชดวยรปแบบทน าเสนอนเปนรปแบบทแสดงถงการเกดอบตเหตซงพอจะสรปเปนสาเหตของการเกดอบตเหตได 3 ประการ คอ

(1) ความผดพลาดของผปฏบตงาน (Human Error) เกดจากการทผปฏบตงานมพฤตกรรมการท างานทไมปลอดภย (Unsafe Act) สภาพการท างานทไมปลอดภย (Unsafe Condition) ตางๆ ทมอยหรอเกดขนจากวธการท างานทไมปลอดภยของผปฏบตงานเชนกน ความผดพลาดตางๆ นนอาจเกดขนจากความผดพลาดทางดานรางกาย, ขาดการฝกอบรมอยางเพยงพอ, ขาดการกระตนหรอแรงจงใจในการท างาน

(2) ความผดพลาดในระบบ (System Error) อาจเกดจากการออกแบบทไมเหมาะสมซงเนองมาจากนโยบายทไมเหมาะสมของหนวยงานเชน การประหยดการเลอกใชเทคโนโลยการบ ารงรกษาหรอเกดจากความลมเหลวในการออกแบบทไมถกตองตามหลกวชาการ เปนตน

(3) ความผดพลาดในการบรหารจดการ (Management) สาเหตหลกอาจเกดจากความลมเหลว (Failure) จากการบรหารจดการขอมลขาวสารการใชเทคโนโลยและระบบการท างานทไมเหมาะสมซงความลมเหลวนอาจเกดขนจากถายทอดขอมลขาวสารทไมถกตอง, การฝกอบรมอาจไมเพยงพอ, ขาดการกระตนจงใจในการปฏบตงาน (เฉลมชย ชยกตตภรณ, 2533)

T

A

S

K

A

C

C

I

D

E

N

T

Machine

Successful Task Feedback

Risk Decision

T

A

S

K

Risk Decision

Environment

Man

Unsuccessful Task Feedback

Machine

Man

Environment

ACCIDENT

Ref. code: 25595717030133OJE

20

นอกจากนยงมทฤษฎทเกยวของกบอบตเหตเพมเตมตามดานลาง ดงน 1. ทฤษฎพลงงาน ทฤษฎพลงงาน (Energy Cause Theory) เปนทฤษฎทยอมรบกนมานานโดย

แฮดดน (Haddon) ไดตงสมมตฐานไว 2 ประการคอ(สดาว เลศวสทธไพบลย, 2550) (1) การบาดเจบเกดจากการทพลงงานกระทบกบรางกายคนในปรมาณทสงเกนกวา

รางกายหรอสวนหนงสวนใดของรางกายจะทนตอแรงกระทบนนไดเชนแขนขาหกเพราะถกกระทบจากรถชน, ศรษะแตกเนองจากวตถหลนใส, เกดแผลไหมจากกรดหรอดาง เปนตน

(2) การบาดเจบเกดจากการแลกเปลยนพลงงานระหวางรางกายหรอสวนใดสวนหนงของรางกายกบแรงซงมากระทบในลกษณะทผดปกต (Abnormal Energy Exchange) ท าใหเกดการเปลยนแปลงหรอเกดการบาดเจบขนเชน การไดรบพษจากกาซคารบอนไดออกไซดท าใหขาดอากาศหายใจ เปนตน

2. ทฤษฎความเอนเอยงในการเกดอบตเหต ทฤษฎความเอนเอยงในการเกดอบตเหต (Accident-Proneness Theory)

มมมมองวาความเอนเอยงในการเกดอบตเหต หมายถง ลกษณะบคลกภาพซงมแนวโนมใหบคคลไดรบอบตเหตแนวความคดนเรมขนตงแตป พ.ศ.2462 และตอมามนกวทยาศาสตรหลายทานไดศกษาลกษณะธรรมชาตของคนทมสวนเปนสาเหตท าใหเกดอบตเหตไดซงไดแยกประเภทบคคลไวเปน 2 กลมดงตารางท 2.1 (เอมอชฌา (รตนรมจง) วฒนบรานนท, 2548)

ตารางท 2.1 ประเภทบคคลทมลกษณะธรรมชาตของคนทมสวนเปนสาเหตใหเกดอบตเหต

บคคลประเภทเอกซ (Type X) มความเอนเอยงทจะไมเกดอบตเหต

(Non-Accident-Prone)

บคคลประเภทวาย (Type Y) มความเอนเอยงทจะเกดอบตเหต

(Accident-Prone)

1. ผทมระเบยบแบบแผน 2. ผทมเปาหมายในการด ารงชวต 3. ผทพอใจในชวตประจ าวน 4. ผทเคารพสทธและความคดเหนของผอน 5. ผทไมเผดจการ 6.ผทไมชอบโตเถยงหรอทะเลาะววาท 7. ผทนกถงผอน

1. ผทไมมระเบยบแบบแผน 2. ผทไมมเปาหมายในการด ารงชวต 3. ผทไมพอใจในชวตประจ าวน 4. ผทไมสนใจในสทธและความคดเหนของผอน 5. ผทไมมมนษยสมพนธ 6. ผทระงบอารมณ ความรสกเกลยดชงยาก 7. ผทนกถงแตตวเอง

หมายเหต. จาก ความปลอดภย (น. 25), โดย เอมอชฌา (รตนรมจง) วฒนบรานนท, 2548, กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

Ref. code: 25595717030133OJE

21

จากทฤษฎเกยวกบอบตเหตและความปลอดภยทฤษฎทกลาวมาขางตนสามารถสรปไดวาสาเหตส าคญของการเกดอบตเหตและความไมปลอดภยในการท างานโดยหากตองการปองกนและควบคมการเกดอบตเหตตามทฤษฎดงกลาวจะตองแกไขทตวผปฏบตงานโดยการใหการอบรมใหความรในเรองการปฏบตงาน, การใชสถานท, การใชเครองมอตางๆ รวมไปถงการสรางความตระหนกและแรงจงใจใหปฏบตตามหลกความปลอดภยในการท างาน ดงนน สงส าคญทตองค านงถงเพอปองกนมใหเกดอบตเหต หรอความไมปลอดภยในการปฏบตงานคอ การค านงถงสาเหต 3 ประการ ไดแก

1. สาเหตทมาจากผปฏบตงาน 2. สาเหตทมาจากอปกรณ เครองมอ 3. สาเหตทมาจากสภาพการท างาน สถานทปฏบตงาน ทงน เพอลดความเสยงในการเกดอนตรายในการท างานพรอมกนนนยงควรตองค านงถง

ความปลอดภยในการท างานแตละดาน โดยอางองการแบงความปลอดภยในการท างานแตละดานจาก Supervisor’s Safety Checklist ของDereamer ซงมทงหมด 4 ดาน

1. ดานการตรวจความปลอดภยและพฒนาสภาพการท างาน หมายถง การตรวจสอบสภาพการท างานและการปฏบตงานทไมปลอดภยของผปฏบตงานและพฒนาปรบปรงสภาพการท างานเพอใหเกดความปลอดภยในการท างานเชน การตรวจตราสถานทปฏบตงานเพอหาจดอนตรายหรอ จดลอแหลมอนอาจกอใหเกดอนตรายไดและหาแนวทางปรบปรงแกไขการจดหาอปกรณเครองมอเครองใชทมคณภาพตลอดจนการจดสภาพการท างานทเหมาะสม

2. ดานการสนบสนนความปลอดภย หมายถง การสงเสรมการปฏบตงานของผปฏบตงานใหเปนไปตามกฎระเบยบของความปลอดภยทก าหนดไวอยางเครงครดเพอกอใหเกดความปลอดภยในการท างานอาทเชนการสรางแรงจงใจใหมการปฏบตงานอยางปลอดภย โดยการชมเชยเมอปฏบตตามกฎระเบยบ

3. ดานการแนะน าและฝกอบรมเกยวกบความปลอดภย หมายถง การแนะน าฝกอบรมและการใหความรแกผปฏบตงานในดานความปลอดภยใหเปนไปตามกฎระเบยบแหงความปลอดภยทก าหนดไวอยางเครงครดเพอกอใหเกดความปลอดภยในการท างานเชน การใหค าปรกษาแนะน าผปฏบตงานทรบเขาใหมหรอผปฏบตงานทเปลยนต าแหนงการท างานใหมเขารบการฝกอบรมเพอใหรจกกบการใชเครองมอเครองใชเครองจกรหรอขนตอนการปฏบตงานอยางปลอดภย

4. ดานการสอบสวนและรายงานอบตเหต หมายถง การสอบสวนวเคราะหหาสาเหตและรายงานอบตเหตทเกดขนเพอใหทราบสาเหตทแทจรงของการเกดอบตเหตและหามาตรการแกไขเพอปองกนไมใหเหตการณเชนนนเกดซ าขนอกในอนาคต

Ref. code: 25595717030133OJE

22

จากขอมลดงกลาวขางตน สรปไดวาอบตเหตหรอความไมปลอดภยสามารถเกดขนไดจากสภาพแวดลอมทางสงคมการศกษาและทศนคต ซงสงผลกระทบตอความสญเสย การบาดเจบความเสยหายทงตอชวตและทรพยสน ถงอยางไรกตามความปลอดภยในการท างานและการปองกนการเกดอบตเหตสามารถปฏบตไดโดยการก าจด การกระท าหรอสภาพการณทไมปลอดภยออกไปดวยการด าเนนการปองกนในหลากหลายวธขนอยกบสถานการณทเผชญอย อาทเชน การตรวจสภาพการท างานใหมความปลอดภย การสรางความตระหนกในเรองการปฏบตตามกฎความปลอดภยอยางเครงครด รวมไปถงการใหความรโดยการอบรมดานความปลอดภยในการท างานใหแก ผปฏบตงานหรอผปฏบตงาน ทงน มความจ าเปนทตองท าการวเคราะหสาเหตการเกดอบตเหตทกครงเพอใหทราบสาเหต แนวทางการแกไข และปองกนเพอมใหเกดซ าในครงตอไป 2.2.4 แนวความคดการควบคมความสญเสย Frank E. Bird (1986) ไดคดคนโมเดลเกยวกบการคนหาสาเหตของอบตเหตและความสญเสย Loss Causation Model ซ งอธบายถงผลหรอความสญเสยของคน ทรพยสนกระบวนการผลตมาจากหลายสาเหต (Multiple causes) อนเปนผลมาจากอบตการณหรออบตเหตทเกดขนจากสาเหตเบองตนไดแกการปฏบตงานทต ากวามาตรฐาน และสภาพการณทต ากวามาตรฐาน เชน ไมมระบบเตอนภย สภาพแวดลอมในการท างานทไมไดมาตรฐาน ซงสาเหตเหลานเปนเพยงอาการทปรากฏขนเทานนซงทแทจรงแลวเกดจากสาเหตพนฐาน (Basic Causes) ไดแก ปจจยบคคล เชน ผปฏบตงานไมมความร ขาดความช านาญ และปจจยในงานอนหมายถงปจจยทเออหรอสนบสนนในการปฏบตงาน เชน ไมมมาตรฐานการปฏบตงาน ไมมการบ ารงรกษา ไมมการตรวจสอบดแลสาเหตพนฐานเหลาน ขาดการควบคมทด (Lack of Control) อนไดแก ไมมโปรแกรมในการปองกนหรอก าจดสาเหต หรอมแตไมเพยงพอ เปนตน จะเหนไดวาปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตตวสดทาย คอการขาดการควบคมทดเชน ไมมโปรแกรมในการปองกน หรอก าจดสาเหต หรอมไมเพยงพอ หรอมแตไมปฏบตตาม ดงนน การบรหารจดการดานความปลอดภยตองมระบบการบรหารจดการทดแตสาเหตเบองตนทท าใหเกดอบตเหต ไดแก การปฏบตต ากวามาตรฐาน ซงเกดจากการกระท าของผปฏบตงานเอง(Frank E. Bird, 1986)

Ref. code: 25595717030133OJE

23

แบบจ าลองเกยวกบการคนหาสาเหตของอบตเหตและความสญเสย (LOSS Causation Model)

ภาพท 2.4 แสดงแบบจ าลองเกยวกบการคนหาสาเหตของอบตเหตและความสญเสย. จาก โครงการศกษาวจยการจดการดานความปลอดภยในการทางานของสถานประกอบกจการโดย ชยยทธ ชวลตนธกล, 2549, น.119-120, กรงเทพฯ : เรยงสาม กราฟฟค ดไซน(ชยยทธ ชวลตนธกล, 2549) จากผลการวจยขางตน สรปไดวาความสญเสยทเกดจากอบตเหตนนมาจากหลายสาเหตทงตวบคคล และปจจยภายนอกซงมทงสวนทสามารถควบคมได และควบคมไมไดซงสงผลใหเกดความสญเสยตอชวตและทรพยสนรวมไปถงความสญเสยในดานตางๆ อนไดแก คาใชจาย , เวลา, ประสทธภาพในการท างาน เปนตน ซงหากพจารณาในภาพรวมของความสญเสยสามารถแบงไดเปน 2 ประเภทคอ 1.ความสญเสยทางตรง คอ ความสญเสยทเกดเปนคาใชจายในทนททเกดอบตเหต หรอความไมปลอดภยขน อาทเชน คารกษาพยาบาล, คาประกนภยตางๆ เปนตน 2.ความสญเสยทางออม คอ ความสญเสยทสงผลกระทบตอสงทปฏบตอย หรอสงทมสวนเกยวของกบตวผปฏบตงาน อาทเชน สญเสยเวลาในการปฏบตงาน, สญเสยคาใชจายสวนตางๆ ทตองเกดขนเพอปองกนมใหเกดอนตรายซ า, สญเสยเครองมอ อปกรณในการปฏบตงาน เปนตน 2.3 แนวคดและทฤษฎเกยวกบบคลกภาพ

2.3.1 ความหมายของบคลกภาพ Guilford (2010, p.7) กลาววา บคลกภาพ เปนลกษณะเฉพาะทเปนแบบประจ าตว

ของบคคลซงประกอบดวยรปรางภายนอก (Morphology) ความถนด (Aptitude) สภาพทางอารมณ

1.โครงการไมเพยงพอ 2.มาตรฐานของโครงการไมเพยงพอ 3.การปฏบตตามมาตรฐานไมเพยงพอ

ขาดการควบคม

ปจจยจากคน

ปจจยจากงาน

สาเหตพนฐาน

การกระท าและ

สภาพแวดลอมท

ไมไดมาตรฐาน

สาเหตในขณะนน

สมผสกบพลงงาน

หรอวตถ

เหตการณผดปกต

คน ทรพยสน

กระบวนการ

ความสญเสย

Ref. code: 25595717030133OJE

24

(Temperament) ทศนคต (Attitude) ความสนใจ (Interest) ความตองการ (Needs) และรางกาย (Physiology) (Guilford, 2010; Hilgard, 2009; กนยา สวรรณแสง, 2550)

Allport (2009, p. 52) กลาววา บคลกภาพเปนหนวยรวมของระบบทางกายและจตใจ ซงก าหนดลกษณะการปรบตวใหเขากบสงแวดลอม(Allport, 2009)(สถต วงศสวรรค, 2550)

Hilgard (2009, p. 109) กลาววา บคลกภาพเปนลกษณะสวนรวมของบคคลแตละคนอนเปนแนวทางในการปรบตวใหเขากบสงแวดลอม ซงแตละคนจะมรปแบบของการแสดงออก

กนยา สวรรณแสง (2550, น.3) บคลกภาพ หมายถง การรบรพฤตกรรมรวมทงหมดของบคคลใดบคคลหนง ทงในสงทมองเหน เชน พฤตกรรม และสงทมองไมเหน เชน ความคด ความสนใจซงจะท าใหคนอนสามารถทจะเขาใจและแยกแยะความแตกตางของบคคลนนจากคนทวไปได

สถต วงศสวรรค(2550, น. 4) บคลกภาพ หมายถง ลกษณะโดยสวนรวมของแตละบคคล ทงลกษณะภายนอก ภายใน และปจจยตางๆ อนมอทธพลตอความรสกของผพบเหน

Eysenk, H.J. (1947) บคลกภาพ หมายถง การกระท าทงหมดของอนทรยทไดรบจากพนธกรรมและสงแวดลอม เปนผลของปฏกรยารวมกนระหวางสวนส าคญ 5 สวน คอ ความคด ลกษณะนสย อารมณ ความรสก และองคประกอบดานรางกาย โดยพจารณาไดเปน 2 มต คอ มตแรกเปนการแสดงตว และ เกบตว ซงประกอบดวยลกษณะยอยๆ ไดแก การรวมมอ-ไมรวมมอ เขาสงคม-แยกตว เขาใกล-ถอยหนกระตอรอรน-เฉอยชา มตทสองเปนลกษณะทางดานอารมณ เชน ความวตกกงวลและอนๆ

จากแนวความคดขางตนสรปไดวา บคลกภาพ หมายถง พฤตกรรมของบคคลทมาจากพนธกรรมและสงแวดลอม ซงสามารถสะทอนออกมาใหบคคลอนเหนและสามารถรบรไดจนกระทงกลายเปนความรสกทงดและไมด โดยบคลกภาพจะมความแตกตางกนออกไปตามสถานการณทบคคลไดพบเจอ

2.3.2 ทฤษฎบคลกภาพของไอเซงค Ryckman (1993, p.302-304) กลาววา ไอเซงคเรมสรางทฤษฎบคลกภาพจาก

การสงเกตลกษณะนสยของกลมประชากรและน าลกษณะทแตกตางกนมาหาความสมพนธโดยวธการวเคราะหปจจยแลวพบวาโครงสรางของบคลกภาพแบงออกเปน 2 มต ประกอบดวย

มตท 1 บคลกภาพแบบแสดงออก-แบบเกบตว (Extraversion-Introversion) 1. บคลกภาพแบบแสดงออก มลกษณะนาคบ เปนมตร มอธยาศยไมตร ชอบสงคม

มเพอนมาก อยากพดคยกบคนอนๆ ไมชอบอานหนงสอหรอคนควาดวยตนเองคนเดยว ชอบกจกรรมทท าใหตนเตน ชอบเสยง อดทนตอสถานการณ คอนขางผลนผลน ชอบแสดงตลกขบขน พรอมทจะโตตอบ ชอบการเปลยนแปลง ไมมความกงวล มความสขใจ รกสะดวกสบาย มองโลกในแงดและชอบสนกราเรงมแนวโนมทจะแสดงความกาวราวและความไมพอใจออกมาไดงาย ไมสามารถเกบความรสกพอใจ-ไมพอใจไวได

Ref. code: 25595717030133OJE

25

2. บคลกภาพแบบเกบตว มลกษณะเงยบเฉย ไมชอบสงคม มองปญหาเขาสตนเองชอบอานและคนควาคนเดยว สนทกบคนยาก ด าเนนชวตประจ าวนอยางเครงขรม และชอบความมระเบยบควบคมความรสกพอใจ-ไมพอใจไวมาก ไมแสดงกรยากาวราวออกมาตรงๆ และพนอารมณไมเปลยนแปลงงาย นาเชอถอ บางครงมองโลกในแงราย ยดถอแบบมาตรฐาน จรรยาบรรณของสงคมมาเปนบรรทดฐาน

มตท 2 บคลกภาพแบบอารมณหวนไหว-แบบอารมณมนคง (Neuroticism-Stability) 1. บคลกภาพแบบอารมณหวนไหว เปนลกษณะของบคคลทมกจะเชอมโยงความวตก

กงวลเขากบสงเราเปนกลาง รสกวตกกงวลตอทกสงทเกดขน แมแตสถานการณหรอสภาพแวดลอมทไมกอใหเกดอนตราย

2. บคลกภาพแบบอารมณมนคง เปนลกษณะการแสดงออกทมอารมณเยอกเยนและมสขภาพจตด คอ มสขภาพทางอารมณ ความคด ความรสกและการกระท าทด รวมทงมการปรบตวอยในสภาพแวดลอมไดด

ความสมพนธระหวางบคลกภาพ 2 มต ไดจากการวเคราะหปจจยของลกษณะพนฐานทางอารมณซงนกเสรวทยาชาวกรกคอ ฮบโปโปเครตส (Hippocrates) และกาเลน (Galen)ไดใหนยามไว โดยทบคลกภาพ 2 มต น เปนอสระตอกนจงเกดลกษณะบคลกภาพ 4 ลกษณะ ซงประกอบดวย

1. ลกษณะอารมณหวนไหว-แสดงออก Unstable-Extravert) มลกษณะโมโหงายไมผอนคลาย กาวราว ตนเตนไดงาย เปลยนไดงาย หนหนพลนแลน มองโลกในแงด กระฉบกระเฉง

2. ลกษณะอารมณหวนไหว-เกบตว (Unstable-Introvert) มลกษณะออนไหว กระวนกระวาย ยดมนถอมน ขาดจนตนาการ มองโลกในแงราน ถอตว ไมชอบสงสรรค เกบตวเงยบ

3. ลกษณะอารมณมนคง-แสดงออก (Stable Extravert) มลกษณะชอบสงสรรค ชอบออกสงคม ชางพด โตตอบกบคนอนได เปนกนเอง มชวตชวา ไมทกขรอน เปนผน า

4. ลกษณะอารมณมนคง-เกบตว (Stable Introvert) มลกษณะเงยบเฉย ระวดระวงใชความคด รกสงบ ควบคมตนเองได เชอถอได อารมณคงท เยอกเยน

Ref. code: 25595717030133OJE

26

ภาพท 2.5แสดงความสมพนธระวางบคลกภาพ 2 มตทไดจากการวเคราะหปจจยของลกษณะทางอารมณ. จากEysenk, H.J. &Eysenk, M.W. Personality and Individual Differences: A Natural Science Approach . New York: Plenum Press, 1985, p.50.

ตอมาไอแซงคไดเพมมตท 3 ของบคลกภาพทเรยกวา ความแปรปรวนทางสภาพจต(psychoticism) ซงบคคลทมบคลกภาพในมตนสงจะมลกษณะแยกตวโดดเดยว ไมมความรสก ไมสนใจคนอนและตอตานธรรมเนยมปฏบตทสงคมยอมรบ ทงนไดท าการศกษายนยนมตทง 3 ประการของบคลกภาพวา มความเปนสากล (Universality) ซงพบไดแมจะมความแตกตางทางวฒนธรรม

ไอเเซงค ไดพยายามอธบายลกษณะบคลกภาพโดยใชปจจยทางชวภาพ ซงในระยะแรกเมอป 1965 ไดเสนอทฤษฎการยบยง (Inhibition Theory) จากการรวบรวมและสรปผลงานวจยหลายๆ ชนทท าการทดลองกบคนแสดงออกและคนเกบตวเมอถกกระตนดวยสงเรา อธบายวา

ออนไหว กระวนกระวาย ยดมนถอมน ขาดจนตนาการ มองโลกในแงราย ถอตว ไมชอบสงสรรค เกบตวเงยบ

โมโหงาย ไมผอนคลาย กาวราว ตนเตนไดงาย เปลยนแปลงไดงาย หนหนพลนแลน มองโลกในแงด กระฉบกระเฉง

เงยบเฉย

ระวดระวง

ใชความคด

รกสงบ

ควบคมตนเองได เชอถอได อารมณคงท

เยอกเยน

ชอบสงสรรค ชอบออกสงคม ชางพด โตตอบกบคนอนได เปนกนเอง มชวตชวา ไมทกขรอน เปนผน า

Introverted Extroverted CHORELIC

PHLECMATIC

MELANCHOLIC

SANGUINE

Ref. code: 25595717030133OJE

27

คนเกบจะมการท างานของระบบประสาททแตกตางจากคนแสดงออกกลาวคอ ระบบประสาทของคนเกบตวจะตนตวและถกกระตนไดงายกวาคนแสดงออก ดงนน คนเกบตวจะชอบท ากจกรรมทเงยบๆ ไมท าใหระบบประสาทตนตวมากนก ในทางตรงกนขามคนแสดงออกจะมระบบประสาทในแงการยบยงการถกกระตนไดดกวาคนเกบตว มความตองการการถกกระตนทางความรสกมากกวา จงนยมแสวงหากจกรรมทเราใจเพอไมใหรสกเบอหนาย ถงแมวาแนวคดนจะเปนประโยชนในการท านายพฤตกรรมของคนแสดงออกและคนเกบตวได แตยงยากทจะวดได ดงนนในป 1985 ไอเเซงค จงเปลยนแนวคดทใชอธบายบคลกภาพมาเปนทฤษฎการกระตน (Arousal Theory) ซงสามารถอธบายระบบการท างานของรางกายทท าใหเกดความแตกตางระหวางบคคลทงในแงการเกบตว-การแสดงออกและความมนคง-ความหวนไหวทางอารมณโดยอธบายในดานการเกบตว-การแสดงออกวา คนเกบตวมระดบของการถกเราทสงกวาคนแสดงออก สงผลใหคนเกบตวมความรสกไวตอการถกกระตนมากกวา โดยระบบการท างานของรางกายทมสวนเกยวของกบบคลกภาพดานนคอ ascending reticular activating system ในสมองสวนการอธบายในดานความมนคง-ความหวนไหวทางอารมณนน ระบบการท างานของรางกายทมสวนเกยวของคอ visceral brain โดยทบคคลทมความหวนไหวทางอารมณสงจะมระดบการถกกระตนใน visceral brain ต า แตมการตอบสนองตอ sympathetic nervous system สง ดงนน ผทมความหวนไหวทางอารมณสงจะมปฏกรยาตอบสนองและตอบสนองทเกนจรงกบการกระตนเพยงเลกนอย (Ryckman, 1993, p.304-313)

2.4 แนวคดและทฤษฎเกยวกบพฤตกรรมความปลอดภยในการท างาน 2.4.1 ความหมายของพฤตกรรม พฤตกรรม หมายถง การกระท าทกอยางของมนษยไมวาการกระท านนผกระท าจะรตวหรอไมกตามไมวาคนอนจะสงเกตการกระท านนไดหรอไมกตามและไมวาการกระท านนจะ พงประสงคหรอไมพงประสงคกตามดงนน การเดนการยนการคดการตดสนใจการปฏบตตามหนาทการละทงหนาทเปนพฤตกรรมทงสน (ธระ รามสตร, 2535) พฤตกรรม หมายถง การกระท าหรอกรยาอาการทแสดงออกของบคคล (Action) ทงนรวมถงการงดเวนการกระท าดวย (Inaction) (สรอยตระกล (ตวยานนท) อรรถมานะ, 2545) พฤตกรรม หมายถง สงทบคคลกระท าแสดงออกตอบสนองหรอไดตอบสนองตอสงใดสงหนงในสถานการณใดสถานการณหนง ทสามารถสงเกตเหนไดอกทงวดไดตรงกนดวยเครองมอทเปนวตถนสยไมวาการแสดงออกหรอการตอบสนองนนจะเกดขนภายในหรอภายนอกรางกาย(สมโภชน เอยมสภาษต, 2543)

Ref. code: 25595717030133OJE

28

พฤตกรรม หมายถง อาการบทบาทลลาทาทการประพฤตปฏบตการกระท าทแสดงออกใหปรากฏสมผสไดดวยประสาทสมผสทางใดทางหนงใน 5 ทวาร คอ โสตสมผส จกษสมผส ชวหาสมผสฆานสมผสและทางผวหนงหรอมฉะนนกสามารถวดไดดวยเครองมอ (กนยา สวรรณแสง, 2544) พฤตกรรม หมายถง การกระท าของอนทรย (Organism) หรอสงมชวตการกระท านรวมถงการกระท าทเกดขนทงทผกระท ารสกตวและไมรสกตวในขณะกระท า รวมทงการกระท าทสงเกตไดหรอไมได ดงนน พฤตกรรม หมายถง การกระท าหรอการแสดงออกของบคคลตอสงหนงสงใดภายใตสถานการณใดสถานการณหนงทงทสงเกตไดโดยตรงและสงเกตไมไดโดยตรงซงสามารถใชเครองมอวดการแสดงออกได (สทธโชค วรานสนตกล, 2546) จากความหมายดงกลาวขางตน สรปไดวาพฤตกรรม หมายถง การกระท าหรอการแสดงออกของบคคลทมตอสงหนงสงใดทอยในภาวะปราศจากอนตราย หรอปราศจากความเสยงทอาจเกดอนตราย หรอเกดอบตเหตทจะสงผลตอความสญเสย เสยหาย บาดเจบทงตอชวตและทรพยสน 2.4.2 ประเภทของพฤตกรรม

สทธโชค วรานสนตกล (2546, น. 14) ไดแบงประเภทของพฤตกรรมไว 2 ประเภท คอ 1. พฤตกรรมภายนอก (Overt Behavior) หมายถงการกระท าทผ อนสามารถ

สงเกตไดโดยตรงจากประสาททง 5 (ตาหจมกปากและผวหนง) ซงสามารถแบงยอยลงไปไดอก คอ 1.1 พฤตกรรมทสงเกตไดโดยตรงไมตองใชเครองมอชวยบางครงเรยกวา

พฤตกรรมโมลาร (Molar Behavior) เชน หวเราะ รองไห อาปากและกระโดด เปนตน 1.2 พฤตกรรมทไมสามารถสงเกตไดโดยตรงตองใชเครองมอชวยบางครง

เรยกวา พฤตกรรมโมเลกล (Molecular Behavior) เชนการเตนของหวใจฟงจากเครองฟงหวใจ ทแพทยใชความดนโลหตสงดจากเครองวดความดนโลหต เปนตน

2. พฤตกรรมภายใน (Covert Behavior) ไดแกพฤตกรรมทเกดขนภายในตวบคคลโดยจะรสกตวหรอไมรสกตวกตามโดยปกตผอนไมอาจสงเกตเหนพฤตกรรมประเภทนโดยตรงไดถาไมบอกไมแสดงออกมาใหเปนทสงเกตพฤตกรรมภายในจงเปนเรองประสบการณสวนบคคล (Private Experience)ตนเทานนทรตวเชนความคดความจ าจนตนาการความฝนและพฤตกรรมการรสกตางๆ เชน กลวเสยใจ หวเจบ เปนตน ซงถงแมวาจะไมสามารถสงเกตไดโดยตรงกสามารถจะสงเกตไดโดยทางออม เชน ใชแบบทดสอบหรอสงเกตจากพฤตกรรมภายนอกทเปนการสรปโยงถงพฤตกรรมภายในซงพฤตกรรมภายในนนสามารถแบงได 2 ชนด คอ

2.1 พฤตกรรมภายในทเกดขนโดยรสกตว (Conscious Processes) เชน หวเหนอย ตนเตน เจบปวด พฤตกรรมเหลานเจาของพฤตกรรมรตววาเกดและเจาของพฤตกรรมอาจจะควบคมหรอเกบความรสกตางๆ ทเกดขนไดไมแสดงออกซงกรยาอาการหรอสญญาณใดๆ

Ref. code: 25595717030133OJE

29

2.2 พฤตกรรมภายในทเกดขนโดยไมรสกตว (Unconscious Processes) พฤตกรรมบางอยางเกดขนภายในโดยทบางครงบคคลไมรสกตวแตมผลตอพฤตกรรมภายนอกของบคคลผนนเชน ความขลาด ความกลา ความคด ความคาดหวง ความปรารถนา ความสขใจเปนตน(สทธโชค วรานสนตกล , 2546)

2.4.3 องคประกอบของพฤตกรรม Cronbach (1963, p. 68-70) ไดอธบายวาพฤตกรรมของบคคลจะเกดขนจาก

องคประกอบ 7 ประการ ดงน 1. ความมงหมาย (Goal) เปนความตองการหรอวตถประสงคทท าใหเกดกจกรรม

คนเรามพฤตกรรมเกดขนกเพราะตองการตอบสนองความตองการของตนเอง หรอตองการท าตามวตถประสงคทตนไดตงไว คนเรามกมความตองการหลายๆ อยางในเวลาเดยวกน และมกจะเลอกสนองตอบความตองการทรบดวนกอนความตองการอนๆ

2. ความพรอม (Readiness) ระดบวฒภาวะหรอความสามารถทจ าเปนในการประกอบพฤตกรรมเพอสนองตอบความตองการคนเราจะมความพรอมในแตละดานทไมเหมอนกน ดงนนพฤตกรรมของทกคนจงไมจ าเปนตองเหมอนกน และไมสามารถจะประกอบพฤตกรรมไดทกรปแบบ

3. สถานการณ (Situation) คนเรามกจะประกอบพฤตกรรมทตนเองตองการ เมอมโอกาสหรอสถานการณนนๆ เหมาะสมส าหรบการประกอบพฤตกรรม

4. การแปลความหมาย (Interpretation) แมจะมโอกาสในการประกอบพฤตกรรมแลวคนเรากมกจะประเมนสถานการณ หรอคดพจารณากอนทจะกระท าพฤตกรรมนนๆ ลงไป เพอใหพฤตกรรมนนมความเสยงนอยทสดและสามารถทจะตอบสนองความตองการของเขาไดมากทสด

5. การตอบสนอง (Respond) หลงจากไดแปลความหมายหรอไดประเมนสถานการณแลวพฤตกรรมกจะถกกระท าตามวธการทไดเลอกในขนตอนของการแปลความหมาย

6. ผลทไดรบ (Consequence) เมอประกอบพฤตกรรมไปแลวผลทจะไดจากการกระท านนๆ อาจจะตรงกบความตองการหรออาจะไมตรงกบความตองการทตนเองไดคาดหวงไว

7. ปฏกรยาตอความผดหวง (Reaction to Threat) เมอคนเราไมสามารถตอบสนองความตองการของตนเองไดกจะประสบกบความผดหวง ซงเมอเกดความผดหวงแลวคนๆ นนกอาจจะกลบไปแปลความหมายใหมเพอทจะหาวธทจะสนองความตองการของตนเองใหม(Cronbach, 1963)

จากแนวคดดงกลาวสรปไดวา พฤตกรรมมนษยขนอยกบองคประกอบหลายประการซงมาจากตวบคคล และสถานการณภายนอก โดยสามารถอธบายหรอยกตวอยางไดในสวนขององคประกอบทมาจากตวบคคลดงนคอ ความมงหมาย, การตอบสนอง, สงทแสดงออกตอความผดหวง,ความพรอมในหลายๆ ดานทจ าเปนตอพฤตกรรมในการตอบสนองความตองการ ซงเปนสงทแตกตางกนในแตละบคคล เนองจากมความพรอมไมเหมอนกน ตวอยางเชน ความพรอมในดานการศกษา

Ref. code: 25595717030133OJE

30

สงผลตอพฤตกรรมในการปฏบตงานทไมมความปลอดภยเพราะไมสามารถอานหนงสอได จงไมรความหมายหรอสงทตองการสอสารเพอใหเกดการปฏบตงานไดอยางปลอดภย เปนตน 2.4.4 กระบวนการเกดพฤตกรรม

สรพล พยอมแยม (2541, น. 16-17) ไดแบงออกเปนกระบวนการยอยได 3 กระบวนการ คอ

1. กระบวนการรบร (Perception Process) กระบวนการรบรเปนกระบวนการเบองตนทเรมจากการทบคคลไดรบสมผสหรอรบขาวสารจากสงเราตางๆ โดยผานประสาทสมผสซงรวมถงการรสก (Sensation) กบสงเราทรบสมผสนนดวย(สรพล พะยอมแยม, 2541)

2. กระบวนการคดและเขาใจ (Cognition Process) กระบวนการนอาจเรยกไดวากระบวนการทางปญญาซงเปนกระบวนการทประกอบไปดวยการเรยนรการคดและการจ าตลอดจนการน าไปใชหรอเกดพฒนาการจากการเรยนรนน ๆดวย การรบสมผสการรสกทน ามาสการคดและการเขาใจนเปนระบบการท างานทมความละเอยดซบซอนมากและเปนกระบวนการภายในทางจตใจ

3. กระบวนการการแสดงออก (Spatial Behavior Process) หลงจากผานขนตอนของการรบรการคดและเขาใจแลวบคคลจะมอารมณตอบสนองตอสงทไดรบรนนๆ แตยงมไดแสดงออกใหผอนไดรบรยงคงเปนพฤตกรรมทอยภายใน (Covert Behavior) แตเมอไดคดและเลอกทจะแสดงการตอบสนองใหบคคลอนสงเกตไดเราจะเรยกวาพฤตกรรมภายนอก (Overt Behavior) ซงพฤตกรรมภายนอกนเปนเพยงสวนหนงของพฤตกรรมทมอยท งหมดภายในตวบคคลนนเมอมปฏกรยาตอบสนองตอสงเราใดสงเราหนงการแสดงออกมาเพยงบางสวนของทมอยจรงจงเรยกวา Spatial Behavior ในการเกดกระบวนการยอยทง 3 ขนตอนนไมสามารถแยกเปนอสระจากกนไดเพราะการเกดพฤตกรรมในแตละครงนนจะมความตอเนองสมพนธกนอยางมากพฤตกรรมทกอยางยอมมสาเหตคอ การทมนษยจะแสดงพฤตกรรมออกไปนนจะตองมสาเหตตนเหตแหงพฤตกรรมนนเรยกวาสงเรา (Stimulus) สวนพฤตกรรมซงกระท าตอบตอสงเรานนเรยกวาปฏก รยาตอบสนอง(Response) ปฏกรยาตอบสนองบางอยางกกระท าตอบสงเราไปตรงๆ เชน รองไหเมอถกวาแตบางครงเรากไมไดท าปฏกรยาตอบสนองตอสงเราตรงๆ ดงนน พฤตกรรมของมนษยจงเปนเรองทเขาใจยาก จากแนวคดดงกลาวขางตน สามารถสรปไดวา กระบวนการเกดพฤตกรรมเปนกระบวนการทเกดขนอยางตอเนองกนเปนล าดบขน โดยเรมตนจากการรบรน าเขาสกระบวนการคดและเกดเปนความเขาใจจงจะสงผลออกมาเปนการแสดงออกใหคนอนไดรบร ซงการแสดงออกดงกลาวเรยกวา “พฤตกรรม” อนเกดมาจาก “กระบวนการเกดพฤตกรรม” ทงสน

กนยา สวรรณแสง (2544, น. 101-102) กลาววาพฤตกรรมของมนษยเปนระบบของความเกยวเนองระหวางสงเราการประสานสมพนธ (Integration) และปฏกรยาตอบสนองดงภาพท 2.6

Ref. code: 25595717030133OJE

31

ภาพท 2.6 แสดงภาพการเกดพฤตกรรมมนษย. จาก จตวทยาทวไปโดย กนยาสวรรณแสง, 2544, น.101-102, กรงเทพฯ : อกษรพทยา.

ดงนน พฤตกรรมความปลอดภยในการท างานหมายถง การกระท า การปฏบตหรอการแสดงออกของผปฏบตงานในสภาพการปฏบตงานทปราศจากอนตรายจากอบตเหต และ ความไมปลอดภยจากเหตการณตางๆ ในการปฏบตงาน อนจะสงผลตอความสญเสยตอทรพยสนและรางกาย รวมไปถงการบาดเจบ และความสญเสย นอกจากนยงรวมไปถงการมสขภาพอนามยทดตามหลกพฤตกรรมศาสตร

สมถวล เมองพระ (2537,น. 43) กลาววาพฤตกรรมความปลอดภยจะเกดขนไดตองมปจจยหลายประการดวยกน ซงสามารถจ าแนกได 3 ลกษณะ ดงน คอ(สมถวล เมองพระ, 2537)

1. ปจจยทชวยโนมนาวบคคลใหเกดพฤตกรรมความปลอดภย (Predisposing Factors)เปนปจจยทเกยวของกบความรความเขาใจความเชอทศนคตและคานยมของบคคลทมตอเรองใดเรองหนงท เกยวของกบพฤตกรรมอนามยของบคคล ซงพฤตกรรมน เกดขนจากการเรยนรหรอประสบการณทไดรบจากการเรยนรของแตละบคคลซงสวนใหญมกจะไดรบทงในทางตรงและทางออมหรอจากการเรยนรดวยตนเอง

2. ปจจยทชวยสนบสนนใหเกดพฤตกรรมความปลอดภย (Enabling Factors) เปนปจจยทเกดขนจากการทบคคลตางๆ มโอกาสทจะใชบรการหรออปกรณรวมทงสงตางๆ ทมอยและจดหาไวใหอยางทวถงไดแก สถานพยาบาล แหลงอาหารหรออปกรณปองกนความปลอดภย เปนตน

3. ปจจยทชวยเสรมสรางใหเกดความปลอดภย (Reinforcing Factors) เปนปจจยทนอกเหนอจากปจจยดงกลาวขางตนไดแก ปจจยทเกดจากการกระท าของบคคลทเกยวของกบการด าเนนงานทงทางตรงและทางออมเชน ครอบครว ญาต เพอน นายจางและบคลากรอนๆ ซงบคคลเหลานจะมอทธพลตอการปลกฝงหรอเปลยนแปลงพฤตกรรมอนามยโดยการอบรมสงสอนกระตนเตอนการชกจงการเปนตวอยางการดแลควบคมรวมทงการสงเสรมใหเกดการกระท าหรอการปฏบตทถกตองและเหมาะสมทจะน าไปสการมสขภาพหรอพฤตกรรมอนามยตามเปาหมายทก าหนดไว

จากผลการวจยดงกลาวขางตนสรปไดวา ปจจยทสงผลตอพฤตกรรมดานความปลอดภยในการท างานนนมาจากภายในและภายนอก ปจจยภายในคอ ปจจยทมาจากผปฏบตงานเอง ไดแก การเรยนร,ความเขาใจ, ความเชอ และทศนคตตางๆ ในการปฏบตงาน ปจจยภายนอกคอ ปจจยทมา

สงเรา การประสานสมพนธ ปฏกรยาตอบสนอง

Ref. code: 25595717030133OJE

32

จากสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน ไดแก หนาทการปฏบตงานทก าหนดวาตองปฏบตงานดวยการใชเครองมอ อปกรณตางๆ อยางไร รวมไปถงการกระท าจากบคคลภายนอกทเกยวของกบผปฏบตงานทงทางตรงและทางออม 2.5 แนวคดเกยวกบความร 2.5.1 ความหมายของความร Bloom (1971, p. 271) ไดใหความหมายของ “ความร” วา “เปนเรองทเกยวของกบการระลกถงสงเฉพาะเรองหรอเรองทวๆ ไป ระลกไดถงวธการ กระบวนการหรอสถานการณตางๆ โดยเนนความจ า”(วจารณ พานช, 2548)(Bloom 1971) วจารณ พานช (2548, น. 5-6) ไดกลาววา “ความร” นน มหลายนยและหลายมต

1. ความรคอสงทน าไปใชจะไมหมด หรอสกหรอแตจะยงงอกเงยหรองอกงามขน 2. ความรคอสารสนเทศทน าไปสการปฏบต 3. ความรเกดขน ณ จดทตองการใชความรนน 4. ความรเปนสงทขนกบบรบทและกระตนใหเกดขนโดยความตองการซงในยคแรกๆ

ของการพฒนาศาสตรดานการจดการความรมองวาความรมาจากการจดระบบและตความสารสนเทศ (Information) ตามบรบท ซงสารสนเทศกไดมาจากการประมวลขอมล (data) ดงนน ความรจะไมมประโยชนเลยถาไมน าไปสการกระท าหรอการตดสนใจ สรปไดวา ความรคอ ขอเทจจรง ขอมลและสารสนเทศทผสมผสานกบสงทบคคลไดรบมาจากประสบการณ การสงเกต การคนควา การรอบรในบรบท การรวบรวมจากสถานท สงของ บคคลและแสดงออกมาเปนพฤตกรรมทเปนการเรยกเอาสงทจ าไดออกมาใหปรากฏใหสามารถวดได และพรอมทจะน าไปประยกตใชในการตดสนใจหรอใชในการปฏบตงาน 2.6 แนวคดและทฤษฎการรบรความเสยง 2.6.1 ความหมายของการรบร การรบร หมายถง ขบวนการแปลความหมายของสงเราทมากระทบประสาทสมผสและแปลความหมายอยางไรนน ขนอยกบประสบการณในอดตของแตละบคคล (กมลวฒน ยะสารวรรณ, 2547)

ณฐศรต นนทธ (2544 อางถงในเปรมมกา ปลาสวรรณ, 2549) กลาววา การรบร หมายถง การแสดงออกถงความรความเหนซงเกดขนจากการตความการสมผสระหวางอวยวะตางๆ

Ref. code: 25595717030133OJE

33

ของรางกายกบสงแวดลอมซงเปนสงเราโดยมการใชประสบการณเดมชวยในการใหความหมายแหงการสมผสนนๆ

กนยา สวรรณแสง (2542 อางถงในบณฑต เผาวฒนา, 2548) ไดใหความหมายของการรบรคอ กระบวนการทเกดภายในตวของแตละบคคลและการรบรเกดขนกบสงตางๆ ทอยรอบตวโดยการสมผส, การเหน, การไดยน, การรสกและการไดกลน การสมผสซงสงเราเหลานจะผานทางประสาทสมผสแลวแปลออกมาโดยการอาศยประสบการณเดม จากความหมายการรบรด งกลาวขางตน สรปไดว า การรบร หมายถง กระบวนการทางความคดและจตใจทแสดงออกถงความรและความเขาใจของบคคลทมผลมาจากกระบวนการรบและตอบสนองตอสงเราทมาสมผสดวยความแตกตางกนทางดานประสบการณ ปจจยสวนบคคลจงท าใหแตละบคคลมการรบรทแตกตางกน 2.6.2 กระบวนการรบร กระบวนการรบรมขนตอนดงน (จ าเนยร ชวงโชต, 2532)

1. อาการสมผส หมายถง อาการทอวยวะรบสมผสรบสงเราหรอสงเราผานเขามากระทบกบอวยวะรบสมผสตางๆ เพอใหคนเรารบรภาวะแวดลอมรอบตว

2. การแปลความหมายจากอาการสมผสสวนส าคญทจะชวยท าใหการแปลความหมายดหรอถกตองเพยงใดนนตองอาศย

2.1 สตปญญาหรอความเฉลยวฉลาด 2.2 การสงเกตพจารณา 2.3 ความสนใจและความตงใจ 2.4 คณภาพของจตใจขณะนน

3. ความรเดมหรอประสบการณเดมซงไดแกความคดความรและการกระท าท ไดเคยปรากฏแกผนนมาแลวในอดตมความส าคญมากส าหรบชวยในการตความหรอแปลความหมายของการสมผสไดแจมชดความรเดมแลประสบการณเดมทไดสะสมไวส าหรบชวยในการแปลความหมายไดดนนจะตองมคณสมบต ดงน

3.1 เปนความรทแนนอนถกตองชดเจน 3.2 ตองมปรมาณมากกลาวคอ รหลายอยางจงจะชวยแปลความหมายตางๆ

ไดสะดวกและถกตองด(Shermerhorn, 1982) Schcmenhorn, Hunt and Osborn (1982, น. 55) ไดกลาวถงกระบวนการรบรวาเปนกระบวนการทางจตวทยาเบองตนในการตความสงเราทสมผสตางๆ เพอสรางประสบการณทมความส าคญส าหรบผรการรบรเปนสงทท าใหบคคลมความแตกตางกนเมอบคคลไดรบสงเรากจะประมวลสงรบรนนเปนประสบการณทมความหมายเฉพาะตนเอง

Ref. code: 25595717030133OJE

34

จากขอมลขางตนนจงสรปไดวา กระบวนการรบรเปนกระบวนการความคดซงประกอบดวยสงเราทอยรอบตวบคคล โดยกระบวนการดงกลาวนมขนตอนทกอใหเกดเปนกระบวนการรบรคอ การสงเกตเลอกจากสงเราทเขามาสมผส จากนนจะมการแปลความหมายจากการรบรนนเพอใหสามารถแสดงออกมาเปนพฤตกรรมได 2.6.3 แนวทางการรบรความเสยง

Sheldon and Dominic (1992, p. 64-65) ไดอธบายถงแนวทางการรบรความเสยงของบคคลในทศนะทางจตวทยาซงมแนวทางทส าคญ 3 ประการ คอ(Sheldon, 1992)

1. เนนความส าคญทการยอมรบของบคคลส าหรบความนาจะเปนและความพยายาม ทจะอธบายวาแตละบคคลมการประเมนพจารณาลกษณะความเสยงทอาจเกดขนอยางไร

2. เนนศกษาการรบรของบคคลทมโอกาสความนาจะเปนในการตดสนใจบนพนฐานของการเลอกรบรขอมลจากกระบวนการความรสกทเกดขนของตนเองภายใตภาวะความไมแนนอน

3. ความส าคญของแนวความคดเกยวกบการคาดการณและการประเมนความเสยงของบคคล ทงน ไดมผลการวจยการประเมนระดบความปลอดภยในหองปฏบตการทแสดง

ใหเหนถงการประเมนความเสยงทสามารถบงบอกไดวาจะตองด าเนนการแกไขและปองกนอนตรายทอาจเกดขนไดอยางไร ตารางท 2.2 รายละเอยดขององคประกอบตาง ๆ ในการประเมนระดบความปลอดภยในหองปฏบตการ

องคประกอบ รายละเอยดการประเมนระดบความปลอดภย ในแตละองคประกอบ

องคประกอบท 1: การบรหารจดการระบบความปลอดภย

ประเมนขอมลระดบนโยบาย/แผนงานทงเชงโครงสรางและ การก าหนดผรบผดชอบในงานดานความปลอดภยในหองปฏบตการทงในระดบหนวยงานและองคกร

องคประกอบท 2: ระบบการจดการสารเคม

ประเมนสถานภาพการจดการสารเคมในหองปฏบตการ ตงแตระบบขอมลสารเคม การจดเกบ การเคลอนยาย รวมทงการควบคมและลดความเสยงทเกดจากอนตรายของสารเคม

องคประกอบท 3: ระบบการจดการของเสย

ประเมนถงสถานภาพการจดการของเสยภายในหองปฏบตการทงระบบ, ขอมลของเสย, การจ าแนกและจดเกบ, การก าจด/บ าบดของเสย

Ref. code: 25595717030133OJE

35

ตารางท 2.2 รายละเอยดขององคประกอบตางๆ ในการประเมนระดบความปลอดภยในหองปฏบตการ (ตอ)

องคประกอบ รายละเอยดการประเมนระดบความปลอดภย ในแตละองคประกอบ

องคประกอบท 4: ลกษณะทางกายภาพของหองปฏบตการ

ประเมนถงความเหมาะสมของโครงสรางพนฐานของหองปฏบตการ อปกรณและเครองมอภายในหองปฏบตการ ทเออตอความปลอดภยของหองปฏบตการ

องคประกอบท 5: ระบบการปองกนและแกไขภยอนตราย

ประเมนความพรอมและการโตตอบกรณฉกเฉน รวมทง การมแผนปองกนและตอบโตเหตฉกเฉน ขอปฏบตและระเบยบปฏบตเพอความปลอดภย

องคประกอบท 6: การใหความรพนฐานเกยวกบความปลอดภย

ประเมนดานการใหความรพนฐานเกยวกบความปลอดภย ในหองปฏบตการของหนวยงานหรอองคกรแกบคคลากร ทเกยวของ

องคประกอบท 7: การจดการขอมลและเอกสาร

ประเมนการจดการขอมลและเอกสาร เพอใชในการตดสนใจ ในการบรหารจดการดานตางๆ ทเกยวของกบหองปฏบตการ

หมายเหต. จาก คมอการประเมนความปลอดภยหองปฏบตการ(น. 671), โดย พรเพญ ก านารายณ, 2558,วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย.(พรเพญ ก านารายณ, 2558)

จากขอมลขางตนน จงสรปโดยภาพรวมไดวา แนวทางการในการรบรความเสยงเปนเรองของการยอมรบในความนาจะเปนโดยบคคลอาจมการน าส งเราจากภายนอกเขามารวมพจารณาหรอประกอบการตดสนใจสงผลใหการรบรความเสยงของแตละบคคลในสถานการณเดยวกนอาจแตกตางกนนนเปนเพราะปจจยภายนอก หรอสงเราตางๆ ทแตละบคคลไดรบมความแตกตางกน แตถงอยางไรกตาม การประเมนความเสยงหรอการประเมนระดบความปลอดภยส าหรบหองปฏบตการนนจะตองมาจากการประเมนความปลอดภยตงแตในระดบนโยบายและกฎระเบยบไปจนถงเรองของการรองรบเหตฉกเฉนทอาจเกดขนวามระดบความปลอดภยมากนอยเพยงใด มการปองกนหรอไม อยางไร

Ref. code: 25595717030133OJE

36

2.7 แนวคดการจดการดานความปลอดภยในหองปฏบตการ

2.7.1 หลกการควบคมความปลอดภยในการท างาน

วโรจน เชาวจรพนธ (2542,น. 70-71) ไดกลาวถงอบตเหตหรออนตรายทอาจเกดขนมวธปองกนทใชไดผลคอ หลก 3E ประกอบดวย(วโรจน สารรตนะ, 2542)

1. Engineering (วศวกรรมศาสตร) 2. Education (การศกษาอบรม) 3. Enforcement (กฎหมายหรอระเบยบขอบงคบ)

1) การควบคมทางวศวกรรม (Engineering) ไดแก การน าความรทางดานวศวกรรมศาสตรมาใชในการออกแบบอาคารเครองมอเครองจกรอปกรณใหเหมาะสมกบลกษณะการท างานและสามารถปองกนการเกดอบตเหตหรอลดอนตรายจากการเกดอบตเหตลงไดรวมถงการจดสภาพแวดลอมในการท างานทงการออกแบบแสงสวางการควบคมเสยงความรอนฝนสารเคมตางๆ ใหอยในระดบทมความปลอดภยตามมาตรฐานหรอตามทกฎหมายก าหนด

2) การใหความร (Education) การใหความรหรอการสงเสรมการศกษาใหแกผปฏบตงานและผทเกยวของเพอใหมความรและเขาใจถงภยอนตรายในกระบวนการผลตทเกยวของและสามารถปฏบตงานอยางถกตองปลอดภยรวมถงสามารถปองกนอนตรายทอาจเกดขนทงตอสขภาพรางกายและจตใจของผปฏบตงานและเพอนรวมงานไดเปนอยางดโดยใชการฝกอบรมการสนทนาความปลอดภย(Safety Talk), การออกเสยงตามสาย, การจดนทรรศการรณรงคดานความปลอดภยในการท างาน เปนตน

3) การบงคบ (Enforcement) ไดแก การออกกฎระเบยบขอปฏบตหรอวธการปฏบตงานตามมาตรฐานเพอควบคมและบงคบใหมการปฏบตงานอยางปลอดภยภายใตสภาพแวดลอมทถกตองตามมาตรฐานรวมถงการน าเทคนคตางๆ ทใชในการสงเสรมจงใจและบงคบใหผปฏบตงานมความตระหนกถงความปลอดภยในการท างานและสามารถปฏบตงานไดอยางถกตองเหมาะสม

2.7.2 หลกการจดการดานความปลอดภย(บรรยงค โตจนดา, 2543) บรรยงค โตจนดา (2543) ไดกลาวถงหลกการจดการความปลอดภยในการท างาน

ดงตอไปน 1. การจดสภาพแวดลอมทปลอดภยในการปฏบตงานการจดบรเวณทท างานให

ปลอดภยเครองมอเครองใชตางๆ ควรมการตรวจสอบอยางสม าเสมอใหอยในสภาพทดพรอมใชงานไดอยางปลอดภยและหาวธการท างานทปลอดภยใหแกบคลากร

Ref. code: 25595717030133OJE

37

2. จดตงคณะกรรมการหรอมอบหมายใหมผรบผดชอบเกยวกบความปลอดภยในการท างานมการจดรางระเบยบกฎตางๆ ทเกยวกบความปลอดภยโดยมคณะกรรมการรกษาระเบยบจดท าปายค าเตอนทชดเจนรวมทงใหมผดแลรกษาความปลอดภยโดยเฉพาะในสถานทอนตราย

3. การใหการศกษาและฝกอบรมกบบคลากรในดานความปลอดภยจดท าคมอแนะน าเรองการใชเครองมอเครองจกรตางๆ เพอใหเกดความปลอดภยจดใหมการวจยและพฒนา ในดานความปลอดภยเสมอจดใหมการซอมและเตรยมความพรอมเปนกจกรรมเพอความปลอดภย เชน ซอมดบเพลงในอาคารสงและในหองปฏบตการ เปนตน

4. การตดตามผลของการปฏบตงานในดานความปลอดภยมการตรวจสอบสภาพของทท างานตรวจสขภาพของบคลากรจากสารพษทจะเกดขนใหมสถานพยาบาลการปฐมพยาบาลเบองตนในองคการจดใหมผดแลความปลอดภยความสะอาดของสถานทท างาน

5. การจดตงคณะกรรมการเพอความปลอดภยโดยการแบงแยกความรบผดชอบดงน

5.1 จดตงคณะบคคลเพอรบผดชอบในการแกไขอนตรายตางๆ ทจะเกดขนโดยงานนโยบายเกยวกบการปองกนและรกษาความปลอดภยท าการตรวจทบทวนผลงานตางๆ ใหสอดคลอง กบนโยบายดานความปลอดภยมการตดตามและวเคราะหแนวโนมทจะเปนสาเหตของความไมปลอดภย จดท างบประมาณรายจายตางๆ

5.2 คณะกรรมการมหนาทด าเนนงานเกยวกบความปลอดภยโดยจดประชมปรกษาเพอจดท าโครงการอบรมสมมนาเกยวกบเรองความปลอดภยประมวลขาวสารขอมลทเกยวกบการปองกนรกษาความปลอดภย ด าเนนการแกไขหากมอบตเหตเกดขนท าการตรวจสอบและรายงานผลใหผบรหารทราบ

5.3 ผตรวจสอบความปลอดภยท าหนาทในดานการรายงานตอผบรหารถงความบกพรองของอปกรณทตรวจสอบเพอหาทางปองกนมการบนทกและรายงานทกสปดาหเปนผรวมแกไขและตรวจสอบรวมทงวเคราะหหาขอมลสรปเกบสถตและขออางองตางๆ หากมอบตเหตเกดขนรวมทงเปนผประสานงานในกจการทเกยวกบความปลอดภยและการปองกนอบตเหต

5.4 หวหนางานมหนาทรบผดชอบโดยตรงตอสภาพแวดลอมจะตองท าการบนทกการวเคราะห อบต เหตปญหาสขภาพอนเนองมาจากสารพษฝนล ะอองและบนทกเสนอตอคณะกรรมการด าเนนการตรวจสอบสภาพของอปกรณตางๆ ปองกนและแกไขสงทจะกอใหเกดอบตเหตสขภาพของบคลากรตดตามสงเกตพฤตกรรมการปฏบตงานเพอความเหมาะสมในการปองกนดานสขภาพและอบตภยทเกดขน

Ref. code: 25595717030133OJE

38

5.5 ผปฏบตงานมหนาทโดยตรงทตองปฏบตตามค าสงและขอแนะน าของผบงคบบญชาหากผปฏบตงานพบวา เกดความไมปลอดภยขนในหนวยงานควรรบแจงตอหวหนาหรอผมสวนเกยวของเพอหาทางแกไขปองกน

2.7.3 แนวคดเรองความปลอดภยในหองปฏบตการ จากโครงการยกระดบมาตรฐานความปลอดภยหองปฏบตการวจยในประเทศไทย (2557) ไดชใหเหนวาการจดการความปลอดภยในหองปฏบตการนนขนอยกบองคประกอบของความปลอดภย7 องคประกอบทเชอมโยงและสมพนธกน ซงแตละองคประกอบมสวนส าคญในการท าใหเกดความปลอดภยของหองปฏบตการ ไดแก

1) การบรหารระบบการจดการความปลอดภยทตองท าหลายดานสอดคลองกน ตงแตระดบนโยบายทเหนความส าคญของงานดานความปลอดภยของหองปฏบตการ จงควรมขอมลระดบนโยบายและแผนงาน ทงเชงโครงสรางและการก าหนดผรบผดชอบ

2) ระบบการจดการสารเคมทสามารถตดตามความเคลอนไหวของสารเคม มระบบการจดการสารเคมทดทงระบบขอมล การจดเกบ การเคลอนยาย และการจดการสารเคมทไมใชแลว

3) ระบบการจดการของเสยทมระบบขอมล การจ าแนกและการเกบทถกวธเพอรอการก าจดโดยไมมการแพรกระจายสสงแวดลอม

4) ลกษณะทางกายภาพของหองปฏบตการ อปกรณและเครองมอทเออตอการท างานอยางปลอดภยทงในภาวะปกตและฉกเฉน

5) ระบบการปองกนและแกไขภยอนตรายทตองบรหารความเสยงจากขอมลจรง ซงมล าดบความคดตงตนจากการก าหนดไดวาอะไรคอปจจยเสยง ผปฏบตงานตองรวาใชสาร เคมใด คนอนในทเดยวกนก าลงท าอะไรทเสยงอยหรอไม ปจจยเสยงดานกายภาพคออะไร มการประเมนความเสยงหรอไม

6) การใหความรพนฐานเกยวกบความปลอดภยในหองปฏบตการทจะชวยลดการเกดอนตรายจากพฤตกรรมเสยง ตองมการพฒนาบคลากรทกระดบทเกยวของ โดยใหความรพนฐานทเหมาะสม จ าเปน และอยางตอเนองตอกลมเปาหมายทมบทบาทตางกน ถงแมองคกรหรอหนวยงานจะมระบบการบรหารจดการอยางด หากบคคลในองคกรหรอหนวยงานขาด ความรและทกษะ ขาดความตระหนกและเพกเฉยแลว จะกอใหเกดอนตรายและความเสยหายตางๆ ได

7) การจดการขอมลและเอกสารทสามารถใชเปนหลกฐานบนทกและสงงานตอกนไดหากมการเปลยนผรบผดชอบ และเปนการตอยอดของความรในทางปฏบตท าใหการพฒนาความปลอดภยเปนไปไดอยางตอเนองและยงยน (โครงการยกระดบมาตรฐานความปลอดภยหองปฏบตการวจยในประเทศไทย,2557)

Ref. code: 25595717030133OJE

39

ภาพท 2.7 แสดงแบบจ าลองเกยวกบองคประกอบความปลอดภย 7 ดาน.จาก คมอการประเมนความปลอดภยหองปฏบตการ ฉบบแกไขเพมเตม ครงท 1.โดย โครงการยกระดบมาตรฐานความปลอดภยหองปฏบตการวจยในประเทศไทย, 2557, ศนยความเปนเลศดานการจดการสารและของเสยอนตราย : ส านกพฒนาบณฑตศกษาและวจยดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

จากรายงานการวจยดงกลาวขางตน สรปไดวา การจดการดานความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการ คอ การหาแนวทางการปองกนเพอมใหเกดอนตราย หรอความไมปลอดภยขนซงสามารถด าเนนการไดโดยการควบคมตวแปรทมความส าคญอนจะสงใหเกดอนตราย ไดแก 1. การควบคมท อปกรณ เครองมอ โดยตองตรวจสอบตามวธการทม เปนมาตรฐานตามก าหนดระยะเวลาทเหมาะสมอยางสม าเสมอ

2. การควบคมทความร ความเขาใจ โดยตองจดใหมการอบรม สรางความรในการปฏบตงานอยางเหมาะสม และตองมเกณฑในการควบคม หรอการวดระดบความร ความเขาใจในการอบรม หรอใหความรในการปฏบตงานนนๆ

3. การควบคมทการปฏบตงาน โดยการก าหนดกฎระเบยบ ขอบงคบขนมาเพอบงคบใชในสถานทปฏบตงาน และบงคบใหการปฏบตงานเปนไปตามขนตอนทถกตองครบถวน เพอปองกนการเกดอบตเหตในการปฏบตงาน

จากโครงการยกระดบมาตรฐานความปลอดภยหองปฏบตการวจยในประเทศไทย ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (2556) ระบบมาตรฐานความปลอดภยของหองปฏบตการเปนกระบวนการทใชในการด าเนนงานทงปวงทเกยวกบการก าหนดมาตรฐาน (Standard development)

Ref. code: 25595717030133OJE

40

ซงเปนรายละเอยดของขอก าหนด การตรวจสอบและรบรอง (Comformity assessment) เพอแสดงใหเหนวาสงทรบรองนนเปนไปตามมาตรฐานทก าหนดไว

2.7.4 แนวทางการสรางระบบความปลอดภยในหองปฏบตการในสถานศกษา

มหาวทยาลยมหดล ซงเปนสถาบนการศกษาทมความหลากหลายในดานการเรยนการสอน โครงการวจย และงานบรการวชาการทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย วทยาศาสตรการแพทย ตลอดจนงานใหบรการทางการแพทยทกวางขวางแกสงคมแลวนน ทางมหาวทยาลยฯ ยงไดตระหนกถงความส าคญดานความปลอดภยอาชวอนามยทงของนกศกษา บคลากร ผมาปฏบตงาน และผมารบบรการทกคน รวมไปถงสภาพแวดลอมของมหาวทยาลยฯ โดยแบงออกเปน 5 ดาน คอ ความปลอดภยทางชวภาพ ความปลอดภยทางเคม ความปลอดภยทาง รงส การบรการอาชวอนามยและความปลอดภยในโรงพยาบาล และการประเมน อนตรายในสงแวดลอมการท างานมหาวทยาลยฯ จงไดจดท า“แนวทางปฏบตอาชวอนามยและความปลอดภย มหาวทยาลยมหดล” (Mahidol University Occupational Health and Safety Guidelines) ขน เพออ านวยความสะดวกใหผปฏบตงานสามารถอางองเปนแนวปฏบตควรประกอบดวยคณลกษณะ นโยบายทเหมาะสม 6 ประการ ดงน

1) นโยบายความปลอดภยฯ ก าหนดเปนลายลกษณอกษร ประกาศใหผ บรหาร และบคลากรทกคนทราบ รวมทงปรบปรงทบทวนใหทนสมยอยเสมอ

2) ก าหนดใหมคณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างานขององคกร

3) ก าหนดภาระหนาทและการคมครองความปลอดภย สขภาพอนามยให ครอบคลมทกลกษณะงาน

4) ก าหนดกจกรรมหลกทจ าเปน เชน การอบรม การส ารวจ การประเมนความเสยงและเฝาระวงความปลอดภย การสงเสรมความปลอดภย ฯลฯ

5) ก าหนดใหผปฏบตงานทกคนมหนาทรบผดชอบ และใหความรวมมอในการด าเนนกจกรรมความปลอดภย

6) ก าหนดใหมการตดตามประเมนผลใหเปนไปตามนโยบาย ทงน มหาวทยาลยมหดล ไดก าหนดนโยบายความปลอดภย อาชวอนามยและ

สภาพแวดลอมในการท างานดงประกาศมหาวทยาลยมหดล เรอง นโยบายและแนวปฏบตดานความปลอดภยอาชวอนามยและสงแวดลอม พ.ศ. 2553 ลงวนท 17 สงหาคม พ.ศ. 2553

จากคมอความปลอดภยในหองปฏบตการหองปฏบตการกลางส าหรบการเรยนการสอนและวจยโครงการจดตงวทยาเขตอ านาจเจรญมหาวทยาลยมหดล (วงศวรตม บญญานโกมล, 2557) กลาวไววา การจดท าแผนนโยบายดานความปลอดภย แผนปฏบตการ และโครงสรางของหนวยงานในดานความปลอดภยนน ไดแก

Ref. code: 25595717030133OJE

41

1. การอบรมความปลอดภยแกบคลากรและเจาหนาทมจดประสงคเพอลดความเสยงจากอนตรายทอาจเกดขนไดในหองปฏบตการ โดยมทงการอบรมเบองตน (Initial training) ส าหรบเจาหนาททเขาท างานใหมหรอเจาหนาทเดมหากตองท างานกบสารเคมชนดใหมหรอใชวธการตรวจทดลองแบบใหม และการอบรมเพอฟนความร (Refresher training) เปนการอบรมบคลากรเดมทมอยเพอเปนการฟนความรและกระตนใหเกดการปฏบตงานดวยวธการทถกตองและปลอดภย

2. แผนปฏบตงานดานความปลอดภยหองปฏบตการทกทควรทจะตองมแผนการดานความปลอดภย (Laboratory Safety Plan; LSP) โดยค านงถงความปลอดภยตอผปฏบตงานบคคลรอบขางและสงแวดลอมโดยน าเสนอออกมาในรปแบบของรปภาพตารางทเขาใจงายและตองมการทบทวนแผนการปฏบตงานทกปโดยมทงคณะกรรมการตรวจสอบทงภายในและภายนอกองคกร

ตารางท 2.3 แสดงตวอยางขนตอนของงานเพอใหเกดความปลอดภยในหองปฏบตการ

ประเภทงานทท า สงทตองปฏบต

ขนต าทตองปฏบต ขนปกตทตองปฏบต

การท าวจยหรอการทดลองดานเคมภายในหองปฏบตการ

1. การอบรมเฉพาะดานการใชหองปฏบตการเคม

2. การอบรมดานความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม

แผนการบรหารจดการ ของเสยอนตราย

หมายเหต. จาก คมอความปลอดภยในหองปฏบตการหองปฏบตการกลางส าหรบการเรยนการสอนและวจยโครงการจดตงวทยาเขตอ านาจเจรญ,โดย วงศวรตม บญญานโกมล, 2557, มหาวทยาลยมหดล

3. ความรบผดชอบและการดแลความปลอดภยของหนวยงานโดยหนวยงานมบทบาทดงตอไปน

3.1 ประสานงานการจดการอบรมความปลอดภยและใหความรดานความปลอดภย 3.2 จดท าแผนและนโยบายดานความปลอดภยรวมทงจดท าคมอเกยวการท างาน

อยางปลอดภย 3.3 ทบทวนและตรวจสอบโครงสรางอาคารรวมถงอปกรณเครองมอในหองปฏบตการ 3.4 ดแลเรองกฎระเบยบตางๆ รวมถงการรายงานอบตเหตและสถตการบาดเจบ

ขณะปฏบตงานแกผบรหาร

Ref. code: 25595717030133OJE

42

4. จดตงคณะกรรมการดานความปลอดภย (Safety Committee) โดยคณะกรรมการมบทบาททงการวางแผนโปรแกรมดานความปลอดภย บรหารจดการความปลอดภย ประเมนแผนความปลอดภย มการทบทวนแกไขใหไดมาตรฐาน เสนอแนะแกไขนโยบายดานความปลอดภย ตรวจสอบหาสาเหตของอบตเหตทเกดขนในหองปฏบตการและหาแนวทางปองกนแกไข โดยแตละหองปฏบตการควรมหวหนาประจ าหอง เพอคอยควบคมดแลการท างานในหองปฏบตการดวยความปลอดภยภายใตกฎระเบยบทไดก าหนดขนโดยความเหนชอบของคณะกรรมการดานความปลอดภย

5. การจดท าหนงสอคมอดานความปลอดภยในหองปฏบตการ โดยอาศยความรวมมอของทกฝายทเกยวของ ซงอาจแบงเปนหวขอตางๆ ดงน การบรหารจดการอนตรายจากสารเคม การบรหารจดการอนตรายจากสารชวภาพ การบรหารจดการอนตรายจากอคคภย การบรหารจดการอนตรายทางกายภาพหรออนตรายจากอปกรณเครองมอ เปนตน

นอกจากนอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล (Personal Protective equipment: PPE)ยงเปนสงทจ าเปนอยางยงส าหรบผปฏบตงานในหองปฏบตการเพราะเปนอปกรณทชวยลดความเสยงจากการสมผสเชอโรคและสารเคมรวมทงอนตรายทางกายภาพตางๆ การใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลใหเกดประสทธภาพนนตองมการประเมนความเสยงเพอเปนแนวทางการเลอกใชอปกรณ ดงน

1. ตองทราบถงอนตรายทอาจเกดขนไดในหองปฏบตการอปกรณชนใดทมความจ าเปน 2. ตองทราบชนดของอนตรายนนรวมถงคณสมบตของอนตรายนนๆ เมอสามารถประเมนความเสยงไดแลว จะท าใหเราสามารถบรหารจดการเพอลด

ความเสยงได โดยสามารถก าหนดชนดของอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลทเหมาะสมกบงานในหองปฏบตการ และควรมการจดฝกอบรมแกเจาหนาทพรอมทงมการตดตามและประเมนผล

ปจจบนความปลอดภยในหองปฏบตการยงไมอยในสภาพทจะท าใหเปนมาตรฐานไดการเรมตนดวยการยกระดบความปลอดภยจงเปนแนวทางใหเกดการพฒนาไปสความเปนมาตรฐานตอไปโดยหองปฏบตการท ไดมาตรฐานตองเปนหองปฏบตการทด าเนนการตามขอก าหนดของมาตรฐานสากล ISO/IEC 17025 หรอขอก าหนดทวไปวาดวยความสามารถของหองปฏบตการทดสอบและการสอบเทยบ (General Requirements for the Competence of Testing and Calibration Laboratories)

Ref. code: 25595717030133OJE

43

2.8 กฎหมายทเกยวของกบความปลอดภย และหองปฏบตการดานเคม

2.8.1 พระราชบญญตความปลอดภยอาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน พ.ศ. 2554

กฎหมายวาดวยความปลอดภยอาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน โดยวตถประสงคในการวางมาตรการควบคม ก ากบดแล บรหารจดการความปลอดภยฯ และปองกนสงวนรกษาทรพยากรบคคลอนเปนก าลงส าคญของชาต ใหไว ณ วนท 17 มกราคม พ.ศ. 2554 มการบงคบใช 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2554 ทจะน ามาบงคบใชแทนกฎหมายความปลอดภยทอยภายใตพระราชบญญตคมครองแรงงานพ.ศ. 2541 ซงมมาตราทส าคญทเกยวของกบหนวยงานราชการ ดงน

มาตรา 3 พระราชบญญตนมใหบงคบแก 1) ราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถน 2) กจการอนทงหมดหรอแตบางสวนตามทก าหนดในกฎกระทรวง ใหราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถนและกจการอน

ตามทก าหนดในกฎกระทรวงวรรค 1 จดใหมมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างานในหนวยงานของตนไมต ากวามาตรฐานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างานตามพระราชบญญตน

นอกจากน ยงมการก าหนดหนาทของนายจางและลกจางโดยใหนายจางมหนาทจดการและดแลสถานประกอบกจการ เชน ใหมเจาหนาทความปลอดภยในการท างาน จดใหมการฝกอบรมความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน และดแลลกจางสวมใสอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลทไดมาตรฐาน ในสวนของลกจางมการก าหนดใหลกจางมหนาทใหความรวมมอกบนายจางในการด าเนนการและสงเสรมดานความปลอดภยอาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน และมหนาทสวมใสอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลและดแลรกษาอปกรณใหสามารถใชงานไดตามสภาพและลกษณะของงานตลอดระยะเวลาท างานกรณลกจางทราบถงขอบกพรองหรอการช ารดเสยหาย และไมสามารแกไขไดดวยตนเอง ใหแจงตอเจาหนาทความปลอดภย

ทงน รวมถงกฎกระทรวงทอยภายใตพระราชบญญตคมครองแรงงานพ.ศ. 2541 ซงมมาตราทส าคญทเกยวของกบหนวยงานราชการ ดงน

- กฎกระทรวงก าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน พ.ศ. 2549

กฎกระทรวงทเกยวกบมาตรฐาน การบรหารจดการความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างานก าหนดวา ใหนายจางจดใหมขอบงคบและคมอวาดวยความปลอดภย

Ref. code: 25595717030133OJE

44

ในการท างานไวในสถานประกอบกจการและนายจางตองจดใหลกจางไดรบการฝกอบรมความปลอดภยฯจนกวาจะสามารถท างานไดอยางถกตองปลอดภยแลวแตงตงใหเปนเจาหนาทความปลอดภยในการท างานในระดบตางๆ ประกอบกจการทมลกจางตงแต 50 คนขนไป จะตองแตงตงคณะกรรมการความปลอดภย ณ สวนสถานประกอบกจการทมลกจางตงแต 200 คนขนไป จะตองแตงตงหนวยงานความปลอดภยฯ ขนดวย จะเหนไดวากฎกระทรวงฉบบนไดวางโครงสรางพนฐานเพอการพฒนาไปสการจดตงระบบการจดการความปลอดภยและอาชวอนามยไวเปนอยางด

- กฎกระทรวงก าหนดมาตรฐานในการบรหารและจดการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553

กฎกระทรวงก าหนดมาตรฐานในการบรหารและจดการดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553 ก าหนดใหในสถานประกอบกจการทมลกจางตงแตหาสบคนขนไป นายจางตองจดใหมระบบการจดการดานความปลอดภยในการท างานของสถานประกอบกจการ ซงอยางนอยตองประกอบดวย

1) นโยบาย 2) โครงสรางการบรหาร 3) แผนงานดานความปลอดภย 4) การประเมนผลและทบทวนการจดการ 5) การด าเนนการปรบปรงดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน

และก าหนดใหนายจางตองด าเนนการควบคมดแลการด าเนนการตามระบบการจดการดานความปลอดภยในการท างานใหเปนไปตามระบบการจดการดานความปลอดภยในการท างาน และสงเสรมใหลกจางทกคนมสวนรวมในการด าเนนการตามระบบการจดการดานความปลอดภยในการท างานและสามารถเขาถงขอมลตางๆ ทเกยวของกบระบบการจดการดานความปลอดภยในการท างานได

2.8.2 กฎกระทรวงก าหนดมาตรฐานในการบรหารจดการ และด าเนนการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างานเกยวกบสารเคมอนตราย พ.ศ. 2556 อาศยอ านาจตามความในมาตรา 5 วรรคหนง และมาตรา 8 วรรคหนง แหงพระราชบญญตความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน พ.ศ. 2554 อนเปนกฎหมายทมบทบญญตบางประการเกยวกบการจ ากดสทธและเสรภาพของบคคล ซงมาตรา 29 ประกอบกบมาตรา 33 มาตรา 41 และมาตรา 43 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย บญญตใหกระท าไดโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย รฐมนตรวาการกระทรวงแรงงานออกกฎกระทรวงไว ดงตอไปน

Ref. code: 25595717030133OJE

45

ขอ 1 ในกฎกระทรวงน “สารเคมอนตราย” หมายความวา ธาต สารประกอบหรอสารผสม ตามบญชรายชอทอธบดประกาศก าหนด ซงมสถานะเปนของแขง ของเหลว หรอกาซ ไมวาจะอยในรปของเสนใย ฝนละอองไอ หรอฟม ทมคณสมบตอยางหนงอยางใดหรอหลายอยางรวมกน ดงตอไปน (1) มพษ กดกรอน ระคายเคองซงอาจท าใหเกดอาการแพ การกอมะเรง การเปลยนแปลงทางพนธกรรม เปนอนตรายตอทารกในครรภหรอสขภาพอนามย หรอท าใหถงแกความตาย (2) เปนตวท าปฏกรยาทรนแรง เปนตวเพมออกซเจนหรอไวไฟ ซงอาจท าใหเกดการระเบดหรอไฟไหม “ขดจ ากดความเขมขนของสารเคมอนตราย” หมายความวา ระดบความเขมขนของสารเคมอนตรายทก าหนดใหมอยไดในบรรยากาศแวดลอมในการท างานทลกจางซงมสขภาพปกตสามารถสมผสหรอไดรบเขาสรางกายไดทกวนตลอดเวลาทท างานโดยไมเปนอนตรายตอสขภาพ “การท างานเกยวกบสารเคมอนตราย” หมายความวา การกระท าใดๆ ซงอาจท าใหลกจางไดรบสารเคมอนตราย เชน การผลต การตดฉลาก การหอหม การเคลอนยาย การเกบรกษา การถายเทการขนถาย การขนสง การก าจด การท าลาย การเกบสารเคมอนตรายทไมใชแลว รวมทงการบ ารงรกษา การซอมแซม และการท าความสะอาดเครองมอ เครองใช ตลอดจนภาชนะบรรจสารเคมอนตราย “ผลต” หมายความวา ท า ผสม ปรง ปรงแตง เปลยนรป แปรสภาพ และหมายความรวมถงการบรรจ และแบงบรรจ “ครอบครอง” หมายความวา การมไวเพอตนเองหรอผอนไมวาจะมไวเพอขาย ขนสง ใชหรอเพอประการอนใด และรวมถงการทงไวหรอปรากฏอยในบรเวณทครอบครองดวย “กาซ” หมายความวา ของไหลมปรมาตรหรอรปทรงไมแนนอนทสามารถฟงกระจายและเปลยนสภาพเปนของเหลวหรอของแขงได โดยการเพมความดนหรอลดอณหภม “เสนใย” หมายความวา สารทมลกษณะเรยวยาวคลายเสนดาย มตนก าเนดจากแร พช สตว หรอใยสงเคราะห “ฝน” หมายความวา อนภาคของของแขงทสามารถฟง กระจาย ปลวหรอลอยอยในอากาศได “ละออง” หมายความวา อนภาคของของเหลวทสามารถลอยอยในอากาศได “ไอ” หมายความวา กาซทเกดขนจากของเหลวหรอของแขงในสภาวะปกต “ฟม” หมายความวา อนภาคของของแขงทเกดจากการรวมตวของไอสามารถลอยตวอยในอากาศได

Ref. code: 25595717030133OJE

46

หมวดท 1 ขอมลความปลอดภยของสารเคมอนตราย ขอ 2 ใหนายจางทมสารเคมอนตรายอยในครอบครองจดท าบญชรายชอสารเคมอนตรายและรายละเอยดขอมลความปลอดภยของสารเคมอนตรายตามแบบทอธบดประกาศก าหนด พรอมทงแจงตออธบดหรอผซงอธบดมอบหมายภายในเจดวนนบแตวนทมสารเคมอนตรายอยในครอบครองภายในเดอนมกราคมของทกป ใหนายจางแจงบญชรายชอสารเคมอนตราย และรายละเอยดขอมลความปลอดภยของสารเคมอนตรายทตนมอยในครอบครองตออธบดหรอผซงอธบดมอบหมายดวย ขอ 3 ใหนายจางแจงใหลกจางทราบและอธบายใหลกจางเขาใจขอมลความปลอดภยของสารเคมอนตรายทอยในครอบครองของนายจาง ขอความและเครองหมายตางๆ ทปรากฏในเอกสารคมอ ฉลาก ปาย หรอขาวสารทเกยวของ รวมทงขอมลตางๆ ตามทไดก าหนดไวในกฎกระทรวงน ขอ 4 ใหนายจางจดใหลกจางทท างานเกยวกบสารเคมอนตรายทราบและเขาใจวธการในการท างานทถกตองและปลอดภย รวมทงตองจดใหมมาตรการควบคมลกจางใหปฏบตตามวธการดงกลาวในการนใหนายจางจดท าคมอเกยวกบแนวปฏบตและขนตอนในการท างานเกยวกบสารเคมอนตรายค าแนะน าลกจางเกยวกบการปองกนอนตราย ความหมายของขอมลทมบนฉลากและเอกสารขอมลความปลอดภยของสารเคมอนตราย ขอ 5 ลกจางตองปฏบตตามวธการท างานทถกตองและปลอดภยตามคมอการปฏบตงานทนายจางจดท าขนตามขอ 4 และเมอเกดเหตฉกเฉนเกยวกบสารเคมอนตราย ลกจางตองบรรเทาเหตและแจงใหหวหนางานทราบทนท

2.8.3 พระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 ก าหนดในเรองการควบคม การผลด น าเขา สงออก และการมไวในครอบครอง

สารเคมตามบญชในประกาศอตสาหกรรม เรอง บญชรายชอวตถอนตราย

2.8.4 พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.2541

ก าหนดคามาตรฐานของการสมผสสารเคมในชวงเวลาท างานปกตภายใน 1 วน

ไมเกน 8 ชวโมงหรอ 48 ชวโมงตอสปดาห เพอปองกนผใชแรงงานไดรบอนตรายในสถานประกอบการ

จากพษภยของสารเคมทใชในกระบวนการผลต

Ref. code: 25595717030133OJE

47

2.9 มหาวทยาลยราชภฎ 2.9.1 พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

เปนพระราชบญญตทก าหนดหนาทและการปฏบตของสถานศกษา ซงสถานศกษาทกแหงจะตองปฏบตตามโดยเกยวของกบวทยาลยทสงกดส านกงานคณะกรรมการศกษา ดงน

การจดการศกษาใหมการก าหนดมาตรฐานการศกษา และจดระบบประกนคณภาพการศกษาทกระดบและประเภทการศกษาใหมระบบการประกนคณภาพการศกษาเพอพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทกระดบ ประกอบดวย ระบบการประกนคณภาพภายใน และระบบการประกนคณภาพภายนอก โดยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษาใหเปนไปตามทก าหนดในกระทรวง ใหหนวยงานตนสงกดและสถานศกษาจดใหมระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษาและใหถอวาการประกนคณภาพภายในเปนสวนหนงของกระบวนการบรหารการศกษาทตองด าเนนการอยางตอเนอง โดยมการจดท ารายงานประจ าปเสนอตอหนวยงานตนสงกด หนวยงานทเกยวของ และเปดเผยตอสาธารณชน เพอน าไปสการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษา และเพอรองรบการประกนคณภาพภายนอก

การจดกระบวนการเรยนร ใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของด าเนนการจดกจกรรมใหผไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหท าได คดเปน และท าเปน สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอสารการเรยน และอ านวยความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนร

2.9.2 พระราชบญญตมหาวทยาลยราชภฏ พ.ศ. 2547 พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ

ใหประกาศจดตงมหาวทยาลยราชภฎขนแทนสถาบนราชภฎ ทงน ไดก าหนดใหมหาวทยาลยราชภฏแตละแหงเปนนตบคคลและเปนสวนราชการ ตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณในสงกดส านกคณะกรรมการอดมศกษา โดยไดก าหนดหนาทของมหาวทยาลยราชภฎขนแทนสถาบนราชภฏเปนดงน

1) แสวงหาความจรงเพอสความเปนเลศทางวชาการบนพนฐานของภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย และภมปญญาสากล

2) ผลตบณฑตทมความรคคณธรรม สงเสรมการเรยนรตลอดการใชชวตในชมชนเพอชวยใหคนในทองถนรเทาทนการเปลยนแปลง การผลตบณฑตดงกลาวจะตองใหมจ านวนและคณภาพสอดคลองกบแผนการผลตบณฑตของประเทศ

3) เสรมสรางความร ความเขาใจในคณคา ความส านก และความภมใจในวฒนธรรมของทองถนและของชาต

Ref. code: 25595717030133OJE

48

4) เสรมสรางความเขมแขงของวชาชพคร ผลตและพฒนาครและบคลากรทางการศกษาใหมคณภาพและมาตรฐานทเหมาะสมกบการเปนวชาชพขนสง

5) ประสานความรวมมอและชวยเหลอเกอกลกนระหวางมหาวทยาลย ชมชนองคกรปกครองสวนทองถนและองคกรอนทงในและตางประเทศเพอการพฒนาทองถน

6) ศกษาและแสวงหาแนวทางพฒนาเทคโนโลยพนบานและเทคโนโลยสมยใหมใหเหมาะสมกบการด ารงชวตและการประกอบอาชพของคนในทองถน รวมถงการแสวงหาแนวทางเพอสงเสรมใหเกดการจดการการบ ารงรกษาและการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางสมดลและยงยน

7) ศกษาวจย สงเสรมและสบสานโครงการอนเนองมาจากแนวพระราชด ารในการปฏบตภารกจของมหาวทยาลยเพอการพฒนาทองถน

2.10 งานวจยทเกยวของ

พรเพญ ก านารายณ (2558) ไดท าการส ารวจชบงอนตรายและวเคราะหความเสยงในหองปฏบตการทางวทยาศาสตรการแพทยทงดานกายภาพ สารเคม สารชวภาพ อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล ระบบการรองรบสถานการณฉกเฉน รวมทงระบบการจดการของเสยจากหองปฏบตการ และดานการใหความรเกยวกบความปลอดภยของผทเกยวของกบหองปฏบตการ โดยใชวธการทางอาชวอนามยและความปลอดภยทเรยกวา วธการ checklist โดยท าการส ารวจในหองปฏบตการส าหรบจดการเรยน การสอนทางวทยาศาสตรการแพทยของหนวยงานสถานวทยาศาสตรพรคลนก คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร โดยผลคะแนนจากการส ารวจระดบความปลอดภยในหองปฏบตการ พบวาระดบความปลอดภยทไดมาตรฐานนอยทสด 3 ล าดบสดทาย ไดแก การใหความรพนฐานเกยวกบความปลอดภยของบคลากรในหองปฏบตการ การจดการระบบการก าจดของเสยจากหองปฏบตการ และการบรหารระบบจดการความปลอดภยในหองปฏบตการ ซงมคะแนนรอยละ 10.7, 25.6 และ 33.3 ตามล าดบ จดเปนล าดบความเสยงของหองปฏบตการ ส าหรบการเรยน การสอนของสถานวทยาศาสตรพรคลนกทควรหามาตรการในการปองกนและหาแนวทางการปฏบต เพอความปลอดภยในหองปฏบตการอยางเรงดวน นอกจากนน ยงพบวาบคลากรของหองปฏบตการตองสมผสสารเคมอนตรายหลากหลายชนดทงสารเคมทกอใหเกดการระคายเคอง สารทเปนอนตรายตอสขภาพ สารกอมะเรงรวมทงสารชวภาพตางๆ ทอาจกอใหเกดอนตรายตอผปฏบตงานได โดยสารเคมทมมากทสดในหองปฏบตการ ไดแก สารเคมทวไป ซงไมกอใหเกดอนตรายตอตวผปฏบตงานและสงแวดลอม มจ านวนรอยละ 37.6 รองลงมา ไดแก สารกอการระคายเคอง

Ref. code: 25595717030133OJE

49

พบวา มจ านวนรอยละ 19.8 และสารกอมะเรง พบวามจ านวนรอยละ 11.8 เปนตน นอกจากนนยงพบวา ปรมาณของเสยทมมากทสดคอ ของเสยทเปนอนตรายตอสขภาพ และสงแวดลอม สวนเชอจลชพทมการใชงานในหองปฏบตการสถานวทยาศาสตรพรคลนกนน สวนใหญเปนเชอจลชพกลมเสยงระดบท 2 ซงเชอจลชพดงกลาว จดเปนสงมชวตทสามารถกอโรคในคนได ยงมวธการรกษา ปองกน โดยเชอจลชพดงกลาว จ าเปนตองมการบรหารจดการ และวธการปฏบตงานทางจลชววทยาพเศษทเหมาะสมส าหรบหองปฏบตการความปลอดภยทางชวภาพระดบท 2 แตพบวา หองปฏบตการสถานวทยาศาสตรพรคลนกมเพยงการบรหารจดการ และวธการปฏบตงานทางจลชววทยาพนฐานทเหมาะสมส าหรบหองปฏบตการความปลอดภยทางชวภาพ ระดบท 1 เทานน ซงผลการวจยในครงนสามารถน ามาใชเปนขอมลพนฐานในการพฒนา และปรบปรงการบรหารจดการดานความปลอดภยในหองปฏบตการใหมประสทธภาพมากยงขนได

กมลวรรณ บตรประเสรฐ และสรนยา เฮงพระพรหม (2557) ไดท าการศกษาเรอง พฤตกรรมการปฏบตดานความปลอดภยของผทปฏบตงานในหองปฏบตการทางการแพทย ในโรงเรยนแพทยแหงหนง โดยจากการศกษาพบวา ความรของผทปฏบตงานในหองปฏบตการทางการแพทย ไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการปฏบตดานความปลอดภย อาจเนองมาจาก ผปฏบตงานมความเคยชนในการปฏบตหนาทของตนเองเปนประจ าอยแลว อาจท าใหไมไดมการแสวงหาความรเพมเตม เนองจากขาดโอกาสในการรบรขอมล ขาวสาร เชน มภาระงานทมากท า ใหเกดการละเลย และไมใหความส าคญของการเรยนร การอบรมดานความปลอดภยในการท างาน ดงนน จงจ าเปนตองไดรบความร ความเขาใจเพอสรางความตระหนก และใสใจตอการปฏบตงานใหเกดความปลอดภยอยางถกตอง เจตคตของผทปฏบตงานในหองปฏบตการทางการแพทย มความสมพนธกบพฤตกรรมการปฏบตดานความปลอดภย อยางมนยส าคญทางสถต เนองจาก ผปฏบตงานในหองปฏบตการทางการแพทย สวนใหญเหนวา อนตรายจากการท างานสามารถเกดขนไดตลอดเวลา และอาจสงผลเสยทงตอตนเอง และเพอนรวมงานได จงสงผลใหผปฏบตงานมความตระหนกถงความปลอดภย อยางไรกตาม ขอจ ากดในการวจย ไดแก ตวอยางของการศกษานคอ ผทปฏบตงานในหองปฏบตการทางการแพทยในโรงเรยนแพทยแหงหนงเทานน ผลการศกษาทได อาจไมสามารถครอบคลมถงผทปฏบตงานในหองปฏบตการทางการแพทยของโรงเรยนแหงอน เนองจากลกษณะการท างานและสภาพแวดลอมการท างานทแตกตางกน และการศกษานเปนการเกบขอมล โดยใชแบบสอบถามไมไดมการเดนส ารวจสภาพแวดลอมการท างาน ผลการศกษาทได จงไมสามารถสะทอนสภาพการท างาน หรอพฤตกรรมการท างานไดอยางเปนรปธรรม(สธาทพย รองสวสด, 2555)

สธาทพย รองสวสด (2555) ไดศกษาปจจยการรบรเรองความปลอดภยในการท างานทมผลตอพฤตกรรมในการท างานของพนกงานระดบปฏบตการ ประจ าการไฟฟาสวนภมภาค จ.เชยงใหม จ านวน 310 คน ผลการวจยพบวา ปจจยสวนบคคลทมความสมพนธกบพฤตกรรม

Ref. code: 25595717030133OJE

50

ความปลอดภยในการท างาน คอปจจยสวนบคคลดานประสบการณการอบรม เรองความปลอดภย มความสมพนธกบพฤตกรรมในการใชเครองมอ อปกรณความปลอดภยเพอความปลอดภยในการท างาน รวมถงปจจยสวนบคคลดานระดบการศกษา และระยะเวลาการท างานมความสมพนธกบพฤตกรรมในดานความพรอมทางดานรางกาย และจตใจของพนกงาน สวนปจจยการรบร เรอง การจดการความปลอดภยในการท างานทง 5 คอ นโยบายดานความปลอดภย ความรดานความปลอดภย การรบรขอมล ขาวสารดานความปลอดภย ทศนคตทมตอความปลอดภย การจงใจดานความปลอดภยไมมความสมพนธกบพฤตกรรมในการท างานของพนกงานระดบปฏบตการ

ธนฏฐา ทองนาค (2554) ไดท าการศกษาความสมพนธระหวางการจดการอาชวอนามยและความปลอดภยก บการประสบอนตรายของนกศกษาในว ทยาล ย ส งก ดส าน ก งานคณะกรรมการการอาชวศกษา จงหวดอางทอง เปนสถานทจดการเรยน การสอนดานอาชพ และตองมการฝกปฏบตงานจรงกบเครองจกร และอปกรณตางๆ ผลการศกษา พบวามนกศกษาในวทยาลย ประสบอนตรายจากการฝกปฏบตรอยละ 38.93 โดยมอ และนวมอเปนอวยวะทไดรบอนตรายสงสด รอยละ 36.30 ซงลกษณะการประสบอนตรายสวนใหญเปนบาดแผลถลอก รอยละ 36.64 จากการศกษาความสมพนธกบการประสบอนตรายของนกศกษาพบวา ปจจยดานสถานท สาขาวชา การกระท าทต ากวามาตรฐาน และสภาพการณทต ากวามาตรฐานมความสมพนธกบการประสบอนตราย อยางมนยส าคญทางสถต (p<0.05) ซ งโรงฝกงานเปนสถานท ทพบการประสบอนตรายสงสด รอยละ 64.0 และนกศกษาทประสบอนตรายจากการฝกปฏบตงานสวนใหญอยในสาขาวชาชางอตสาหกรรม รอยละ 26.40 และในสาขาวชาคหกรรม และบรหารธรกจ รอยละ 12.53 โดยสาเหตของการเกดอบตเหตสวนใหญ เกดจากการกระท าทต ากวามาตรฐาน คอการหยอกลอในขณะปฏบตงาน รอยละ 30.14 และจากสภาพการณทต ากวามาตรฐานคอ เครองมอ เครองจกร อปกรณบกพรอง รอยละ 21.23

ทศนา นมสวรรณ (2550) ท าการศกษาความรเกยวกบสารเคมอนตราย และพฤตกรรมความปลอดภย ในการท า งาน ในหอ งทดลองของพนกง าน สถาบนวจย วทยาศาสตร และเทคโนโลยแหงประเทศไทย โดยมวตถประสงคเพอศกษา 1) ระดบความรเกยวกบสารเคมอนตรายและพฤตกรรมความปลอดภยในการท างานในหองทดลอง 2) เพอศกษาเปรยบเทยบปจจยสวนบคคลทมผลตอความรเกยวกบสารเคมอนตราย และพฤตกรรมความปลอดภยในการท างานในหองทดลอง 3) ศกษาถงความสมพนธระหวางความรเกยวกบสารเคมอนตรายกบพฤตกรรมความปลอดภยในการท างานในหองทดลอง กลมประชากรทใชวจยเปนพนกงานสถาบนวจยวทยาศาสตร และเทคโนโลยแหงประเทศไทย รวมจ านวนทงสน 168 คน ผลการวจยพบวา 1) พนกงานสถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทยมความรเกยวกบสารเคมอนตราย โดยรวมอยในระดบสง และพฤตกรรมความปลอดภยในการท างานในหองทดลอง อยในระดบเหนดวยมาก 2) ลกษณะ

Ref. code: 25595717030133OJE

51

สวนบคคลทมผลตอความรเกยวกบสารเคมอนตราย ไดแก อายงาน วฒการศกษา และรายได ซงมนยส าคญทางสถตท .03, .009, .02, และ .01 และลกษณะสวนบคคลทมผลตอพฤตกรรมความปลอดภยในการท างานในหองทดลอง ไดแก วฒการศกษา ซงมนยส าคญทางสถตท .01 3) ความสมพนธระหวางความรเกยวกบสารเคมอนตรายกบพฤตกรรมความปลอดภยในการท างานในหองทดลอง โดยรวมมนยส าคญทางสถตท .000 สวนรายไดมความสมพนธกบทกดาน อยางมนยส าคญทางสถต ตงแต .042-.000 ยกเวน ดานการแกไข ปองกนอนตรายจากสารเคม กบดานการรกษาเกยวกบสขอนามยสวนบคคล และดานการรกษาเกยวกบสขอนามยสวนบคคลกบดานคณลกษณะของสารเคมอนตราย(ทศนา นมสวรรณ, 2550)

อภรด ภกดเจรญ (2548) ศกษาการประสบอนตรายจากการท างานของบคลากรในโรงพยาบาลกลาง กรงเทพมหานคร โดยมวตถประสงค เพอศกษาการประสบอบตเหต และการเจบปวยจากการท างานของบคลากร การเปรยบเทยบการประสบอนตรายจากการท างานของบคลากรแผนกตางๆ และศกษาแนวทางการเสรมสรางความปลอดภยของบคลากรในโรงพยาบาลกลาง พบวา บคลากรเกอบทกแผนกมการปฏบตในระดบทด อยางไรกตาม ผลการศกษาแสดงใหเหนวา บคลากรแตละแผนกมความร ความเขาใจ และปฏบตตนดานความปลอดภยในแตละเร องตางกน และทนาสนใจคอ บคลากรแผนกผชวยพยาบาล และคนงานประจ าหอผปวย มการปฏบตตนในระดบไมด ในเรองการใชเครองปองกนอนตราย เชน ถงมอ ผาปดจมก เพราะรสกวาท างานไมคลองตว สวนผลการศกษาการประสบอบตเหต และการเจบปวยจากการท างานของบคลากรพบวา บคลากรประสบอบตเหตในลกษณะตางๆ ตามล าดบ ดงน บคลากรประสบอบตเหตจากการลนลม สงของหลนใสมากทสด รองลงมาคอ การประสบอบตเหตจากของมคม โดยพบวา บคลากรแผนกหองปฏบตการชนสตรโรค และเพาะเชอถกอปกรณ เครองมอกระแทกหรอหนบ และถกเขมหรอของแหลมคม ทมแทงมากทสด และบคลากรแผนกเวชภณฑปลอดเชอประสบอบตเหตจากสารเคม โดยถกสารเคมอนตรายหกใสมากทสด สวนการเจบปวย มบคลากรสวนนอยมากทสดทเจบปวยรนแรงจนตองพกรกษาตวในโรงพยาบาล โดยบคลากรเจบปวย เรองการปวดกลามเนอหลง และคอมากทสด รองลงมาคอ การปวดขอเขา ปวดขา และขอเทา โดยผเจบปวยสวนมากเปนบคลากรในแผนกงานเวชภณฑปลอดเชอ ฝายการพยาบาล และงานซอมบ ารง

กรณา วรภกดภมร (2544) ไดศกษาเรองความร ทศนคต และพฤตกรรมเกยวกบความปลอดภยและสภาพแวดลอมในการท างานของนกศกษาระดบปรญญาตร สาขาวศวกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยราชมงคล ด าเนนการวจยโดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวม ขอมลกลมตวอยางเปนนกศกษาทก าลงศกษาอยช นปท 4 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2542 จ านวน 245 คน พบวา นกศกษาทมภาควชา และระดบคะแนนเฉลยแตกตางกนจะมความรเกยวกบความปลอดภย และสภาพแวดลอมในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

Ref. code: 25595717030133OJE

52

นกศกษาทมเพศแตกตางกนจะมพฤตกรรมเกยวกบความปลอดภย และสภาพแวดลอมในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.01 ความรมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมเกยวกบความปลอดภย และสภาพแวดลอมในการท างาน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

รตนวรรณ ศรทองเสถยร (2542) ศกษาระดบการรบรระบบความปลอดภยและพฤตกรรมความปลอดภย ศกษาเปรยบเทยบลกษณะสวนบคคลทมอทธพลตอการรบรระบบความปลอดภย และพฤตกรรมความปลอดภย ศกษาความสมพนธระหวางการรบรระบบความปลอดภย และพฤตกรรมความปลอดภย กลมตวอยางทใชในการศกษา คอพนกงานฝายผลตทท างานเกยวของกบเครองจกร โรงงานผลตเครองใชไฟฟา ในเขตนคมอสาหกรรมบางกระด จ านวน 305 คน เกบขอมลโดยใชแบบสอบถาม ผลการวจยพบวา พนกงานมการรบรระบบความปลอดภย และพฤตกรรมความปลอดภยอยในระดบดมาก พนกงานทมลกษณะสวนบคคลแตกตางกน มการรบรระบบความปลอดภยไมแตกตางกน พนกงานหญง พนกงานทไมเคยประสบอบตเหตจากการท างาน พนกงานทเคยอบรมดานความปลอดภย และพนกงานทเคยอบรมการใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลมพฤตกรรมความปลอดภยดกวาพนกงานชาย พนกงานทเคยประสบอบตเหตจากการท างาน พนกงานทไมเคยอบรมดานความปลอดภย และพนกงานทไมเคยอบรมการใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.002, 0.005, 0.02, 0.003 ตามล าดบ การรบรระบบความปลอดภยมความสมพนธเชงบวกกบพฤตกรรมความปลอดภย (R =0.420) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.001(รตนวรรณ ศรทองเสถยร, 2542) (กรณา วรภกดภมร, 2544)(อภรด ภกดเจรญ, 2548)(ธนฏฐา ทองนาค, 2554)

จตรา วมลธ ารง (2538) ศกษาเรองความสมพนธระหวางบคลกภาพ ทศนคต ความรเกยวกบความปลอดภยกบการจดการความปลอดภยของผควบคมงาน ในโรงงานอตสาหกรรมผลตยางรถยนตจงหวดสมทรสาคร โดยศกษากบกลมตวอยางจ านวน 137 คน พบวา 1) จากคะแนนทดสอบบคลกภาพ พบวา บคลกภาพแบบ N (หวนไหว-มนคง) มความสมพนธกบการจดการความปลอดภย อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ความรเกยวกบความปลอดภยมความสมพนธกบการจดการความปลอดภย อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ทศนคตตอการจดการความปลอดภย ไมมความสมพนธกบการจดการความปลอดภย 2) ผควบคมงานทมอาย ประสบการณ ระดบการศกษา และประสบการณการอบรมความปลอดภยตางกนมทศนคตตอการจดการความปลอดภยไมตางกน ผควบคมงานทมอาย ประสบการณ ระดบการศกษา มความร เกยวกบการจดการความปลอดภยไมแตกตางกน ผควบคมงานทมประสบการณการอบรมความปลอดภยตางกน มความรเกยวกบความปลอดภยตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .053) ผควบคมงานทมอาย ประสบการณการท างานตางกน มการจดการความปลอดภยตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และ .05 ผควบคมงานทมระดบการศกษา และประสบการณอบรมความปลอดภยตางกน มการจดการความปลอดภยไมแตกตางกน 4) การวเคราะหการถดถอยพหคณ พบวา ทศนตตอการจดการความปลอดภย บคลกภาพ และความรเกยวกบ

Ref. code: 25595717030133OJE

53

ความปลอดภย ท านายประสทธภาพการจดการความปลอดภยไดยางมนยส าคญทางสถต บคลกภาพแบบ N และความรเกยวกบความปลอดภย เปนตวท านายประสทธภาพการจดการความปลอดภยไดดทสด 5) จากการปฎบตเกยวกบการจดการความปลอดภยของผควบคมงานทง 4 โรงงาน พบวามผลกระทบ หรออตราการเกดอบตเหตแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

แกวฤทย แกวชยเทยม (2548) ศกษาเรองการรบรการจดการความปลอดภยและพฤตกรรมความปลอดภยในการท างานของพนกงานระดบปฏบตการ จ าแนกตามปจจยสวนบคคล โดยใชแบบสอบถามเกบขอมลกบกลมตวอยาง เปนพนกงานฝายผลต จ านวน 212 คน ผลการวจยพบวา ปจจยสวนบคคลในดานระดบการศกษาเทานนทมผลตอการรบรการจดการความปลอดภย ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 และการรบรการจดการดานความปลอดภยมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภย ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05

คมสนต สนธวชวงศ (2546) ศกษาเรองการรบรความเสยง และพฤตกรรมดานความปลอดภยของการควบคมงาน ดานสายอากาศในการไฟฟานครหลวง โดยศกษาความสมพนธระหวางการรบรความเสยงกบพฤตกรรมความปลอดภย และความสมพนธระหวางความรทวไปกบพฤตกรรมความปลอดภยโดยใชแบบสอบถามเกบขอมลกบกลมตวอยาง เปนผควบคมงานสายอากาศของการไฟฟานครหลวง 13 เขตจ านวน 259 คน ผลการวจยพบวา การรบรความเสยงมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมความปลอดภยและความรทวไปมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมความปลอดภย และพจารณาผลกระทบรวม 2 ปจจยอายกบต าแหนงงาน และสถานภาพกบต าแหนงงานมผลตอพฤตกรรมความปลอดภย

ดเรก หมานมานะ (2549) ศกษาเรองการรบรความสามารถของตนเอง การรบรความเสยงและพฤตกรรมดานความปลอดภยในการท างานของพนกงาน ระดบปฏบตการ โรงงานประกอบรถยนตแหงหนง โดยใชแบบสอบถามเกบขอมลกบกลมตวอยาง เปนพนกงานระดบปฏบตการจ านวน 324 คน พบวา การรบรความสามารถของตนเอง การรบรความเสยงสขภาพ รางกาย การรบรความเสยงดานสภาพการท างาน และการรบรความเสยงดานการใชเครองมอ เครองจกร การรบรความเสยงโดยรวมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมความปลอดภยในการท างาน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 นอกจากนนยงพบวา ตวแปรอาย ประสบการณในการท างาน การรบรความสามารถของตนเอง การรบรความเสยงสขภาพรางกาย การรบรความเสยงดานสภาพการท างานการรบรความเสยงดานการใชเครองมอ เครองจกรสามารถรวมกนพยากรณพฤตกรรมความปลอดภยในการท างานไดอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

อครชาต ตณสลานนท (2546) ศกษาเรองความรทศนคตตอพฤตกรรมดานความปลอดภยของพนกงานการไฟฟา สวนภมภาค กรณศกษาในสายงานธรกจวศวกรรมธรกจกอสราง และบ ารงรกษาผลการวจยพบวา พนกงานมระดบความรดานความปลอดภย อยในระดบสง ทศนคตดานความปลอดภยอยในระดบทด และพฤตกรรมดานความปลอดภย อยในระดบปานกลาง พนกงานทมอายต าแหนงงาน

Ref. code: 25595717030133OJE

54

และอายงานทแตกตางกน มความรความปลอดภยแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01, 0.05 และ 0.01 ตามล าดบ สวนพนกงานทมเพศ ระดบการศกษา การฝกอบรม และการประสบอบตเหตจากการท างานทแตกตางกน มความรความปลอดภยไมแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตและพนกงานทมเพศอายระดบการศกษาต าแหนงงานอายงานการฝกอบรมและการประสบอบตตจากการท างานทแตกตางกน มทศนคตดานความปลอดภยไมแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตและพบวาความร และทศนคตดานความปลอดภยมความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ความร และพฤตกรรมดานความปลอดภยไมมความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตและทศนคต และพฤตกรรมดานความปลอดภยมความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

อรศรา ปาดแมน (2543) ศกษาเรองความสมพนธระหวางการรบรสภาพการท างานทเปนอนตรายกบพฤตกรรมการท างานทปลอดภยของพนกงานฝายผลต บรษท รองเทาบาจา แหงประเทศไทย จ ากด (มหาชน) โรงงานบางพล จ านวน 260 คน พบวา พนกงานมการรบรสภาพการท างานทเปนอนตราย และพฤตกรรมการท างานทปลอดภย อยในระดบปานกลาง พนกงานทมเพศ อาย วฒการศกษา แผนกงานอายงานทตางกน และประสบการณการอบรมทตางกน มการรบรสภาพการท างานทเปนอนตรายไมแตกตางกน พนกงานทมเพศ อาย วฒการศกษา แผนกงาน อายงานทตางกน มพฤตกรรมการท างานทปลอดภยไมแตกตางกน มเพยงพนกงานทมประสบการณการอบรมตางกนเทานนทมพฤตกรรมการท างานทปลอดภยแตกตางกนอยางมนยส าคญทระดบ 0.05 จากการวเคราะหความสมพนธ พบวาการรบรสภาพการท างานทเปนอนตรายมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการท างานทปลอดภยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.001 โดยมคาสมประสทธสหสมพนธอยในระดบสง (r = 0 .958)

Cellar, D.F., Nelson, Z.C and Yorke, C.M.(2004) ศกษาเรองความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบ อบตเหตจากการท างาน และการรบรความสามารถของตนเอง พบวา บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านกมความสมพนธทางลบกบการเกดอบตเหตจากการท างาน อยางมนยส าคญทางสถต แตไมพบความสมพนธใดๆกบบคลกภาพแบบหวนไหว บคลกภาพแบบแสดงตว และบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ ขณะทบลกภาพแบบหวนไหว และบคลกภาพแบบประนประนอมมความสมพนธกบการรบรความสามารถของตนเองอยางมนยส าคญทางสถต

Apurna Kumar Ghosh, AshisBhattacherjee and Nearkasen Chau. (2004) ศกษาเร องความสมพนธระหวางบคลกหาองคประกอบ และพฤตกรรมความปลอดภยพบวา บคลกภาพแบบอารมณไมมนคงจะมความเสยงทจะไดรบบาดเจบจากการท างาน สงกวาบคลกภาพแบบอารมณมนคง ซงสอดคลองกบงานวจยของสมน นานาพลสน (2550) ทพบวา บคลกภาพแบบหวนไหวสงมพฤตกรรมความปลอดภยในการท างานต า สวนบคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตส านกสง จะมพฤตกรรมความปลอดภยในการท างานสง

Ref. code: 25595717030133OJE

55

David Leggettt (2012) ศกษาเร องการประเมนความเสยงอนตรายส าหรบงานหองปฏบตการเคม พบวา จากสถตการเกดอบตเหตสารเคมระเบด ไฟไหมจนไดรบบาดเจบ และเกดความเสยหาย 10-50 ครง สวนใหญเกดขนจากการใชหองปฏบตการเคม โดยไมสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล และมาจากสาเหตอปกรณ เครองมอทชวยปองกนอนตราย ในการใชหองปฏบตการเคม ไมไดถกน ามาใช หรอไมมการจดเตรยมใหอยในสถานทปฏบตงาน รวมไปถงไมมการใหความร ในเรองการใชอปกรณ เครองมอดงกลาว เพอปองกนอนตราย สาเหตหนงมาจากการทผใชหองปฏบตการเคม ไมเหนถงความส าคญในการปองกนอนตรายดงกลาว เพราะไมมการชบงอนตราย และประเมนความเสยง จงไมสามารถระบสาเหตทแทจรงของการเกดอนตรายดงกลาว และไมสามารถก าหนดแนวทางในการแกไข ปองกนทถกตองได ดงนน เมอท าการวจยแลวจงพบวา สาเหตทแทจรงของการเกดอบตเหต คอ การไมเหนความส าคญของการสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล เมอตองใชหองปฏบตการเคม และการไมปฏบตตามกฎระเบยบของการใชอปกรณปองกนอนตราย ในการใชหองปฏบตการเคมทเหมาะสม

Jyllian Kemsley (2013) ท าการวจย เรองการส ารวจชองวางของความปลอดภยในการท าการทดลองเคม ในหองปฏบตการพบวา สถตการเกดอบตเหตในหองปฏบตการหลายปทผานมาเกดจากผทดลองเคม ปฏบตการทดลองเพยงคนเดยวโดยไมมผชวย หรอผท าการทดลองอนอยดวย, การหลกเลยงการสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลส าหรบใชในหองปฏบตการเคม, การไมไดรบการอบรม ในเรองของอนตรายจากการทดลองเคมในแตละครง รวมไปถง การไมไดรบการอบรมดานความปลอดภย ในการใชหองปฏบตการเคม ซงผลการวจยพบวา กลมผใชหองปฏบตการเคม ระบวาหองปฏบตการเคมตองไดรบการปรบปรงในดานของความปลอดภย รอยละ 45 ในขณะทกลมผ ใชหองปฏบตการเคมมความรสกวา หองปฏบตการเคมเปนสถานทปฏบตงานทมความปลอดภยมากทสดรอยละ 86 ซงเปนคาทสง แสดงใหเหนวา กลมผทใชหองปฏบตการเคมสวนใหญ มความมนใจในความปลอดภยของหองปฏบตการเคมทตนใชปฏบตงานเปนประจ า ซงสงผลใหมองขามในเรองของความเสยงอนตราย ทอาจเกดขนไดตลอดเวลา และการไมท าการประเมนความเสยงในงานของตน กสงผลตอความตระหนกในเรองความปลอดภยทลดนอยลงเชนกน นอกจากน ผลการวจยยงพบอกวา การอบรมทกลมผใชหองปฏบตการไดรบในบางครงนน รอยละ 42 เปนการอบรมทเนนเพอใหสอดคลองกบกฎระเบยบ หรอขอก าหนดทเกยวของเทานน แตไมมการมงเนนไปทการอบรมเพอปรบปรง หรอพฒนาระบบบรหารจดการดานความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมแตอยางใด

สชาตา ชนะจตร (2557) จดท านโยบายสงเสรมความปลอดภยของหองปฏบตการวจยในสถาบนอดมศกษา พ.ศ. 2557-2559 และจดการประชมเผยแพร “นโยบายสงเสรมความปลอดภยของหองปฏบตการ ของส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช .)” ซงสรปไดวา นโยบายการสงเสรมความปลอดภยของปฏบตการดงกลาวน มงเนนทการสรางวฒนธรรมความปลอดภย

Ref. code: 25595717030133OJE

56

เพอปรบพฤตกรรมเสยง และใชจรยธรรมในการสรางความตระหนกรส วฒนธรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการ โดยการเตรยมความพรอมตามนโยบายสงเสรมความปลอดภยของหองปฏบตการ เรมตนทการพฒนาความปลอดภย ซงประกอบไปดวย การส ารวจสภาพความปลอดภยของเครองมอทตองใชในหองปฏบตการ และการเผยแพรระบบการจดการความปลอดภยในการใชหองปฏบตการผานเวบไซต เ พ อเปนการสนบสนนใหเกดการใช ESPReL Checklist ในหองปฏบตการมากขน รวมไปถงเพมการขบเคลอน การพฒนาระบบการสงเสรมมาตรฐานความปลอดภยในการใชหองปฏบตการ

Clemson (2017) ท าการศกษา เรองความปลอดภยของหองปฏบตการเคม ตามมาตรฐานของความปลอดภย Occupational Safety and Health Administration (OSHA) ในสวนของความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม Occupational Exposure to hazardous chemicals in the laboratory สรปผลการศกษาไววา ความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม ควรตองปฏบตตามขอก าหนดมาตรฐานดานความปลอดภย ในการใชหองปฏบตการเคม ทมงเนนในเรองการฝกปฏบตการทดลองสารเคมอยางปลอดภย โดยการอบรมดานความปลอดภยในการใชเครองมอ อปกรณทเกยวของ การสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลส าหรบการใชหองปฏบตการเคม เพอหลกเลยงการเกดอบตเหตจากการใชหองปฏบตการเคม และการบาดเจบจากการปฏบตการทดลอง ในหองปฏบตการเคม

The Berkeley Science Review (2017) ท าการศกษาทศนคตทมตอความปลอดภยของหองปฏบตการ จากการเกบขอมลสถตการไดรบบาดเจบจากการใชหองปฏบตการ โดยระบวาหองปฏบตการ เปนสถานทท างานทมความปลอดภยสง แตยงคงเกดอบตเหต และการบาดเจบอยอยางตอเนอง ซงเปนสาเหตใหเกดการท าแบบสอบถาม เพอคนหาวาสาเหตของความไมปลอดภยนนคออะไร จากการศกษาพบวา สาเหตมาจากการทผใชหองปฏบตการเคมไมไดรบการอบรมในเรองของความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม หรอขนตอนวธการในการทดลองอยางปลอดภยในแตละครง รวมไปถงเรองของการสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลส าหรบการใชหองปฏบตการ ทผ ใชหองปฏบตการยงไม เหนถงความส าคญ หรอยงไมมความตระหนก ในเรองของความปลอดภยจากการสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล ส าหรบการใชหองปฏบตการ ดงนน สงทสามารถสรปไดวาเปนสงทผใชหองปฏบตการตองปฏบต คอ การสรางวฒนธรรมความปลอดภยใหเกดขนในองคกร และในกลมผ ใชหองปฏบตการ รวมไปถงการระมดระวง ในการปฏบต งานในหองปฏบตการภายใตความรบผดชอบของตนเอง เพอมใหเกดอนตรายระหวางการปฏบตการทดลองในหองปฏบตการ ดวยการปฏบตตามกฎระเบยบในการใชหองปฏบตการ การท าความเขาใจ รบการอบรมโดยละเอยดกอนการปฏบตการทกครง การสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลทกครง เพอเปนการรวมรกษาความปลอดภย

Ref. code: 25595717030133OJE

57

ตอสภาพแวดลอมของหองปฏบตการ ตามหลกการการปองกนอนตราย ในการใชหองปฏบตการของ UCLA

Andrew Minister. (2015) ไดท าการศกษา สถตการเกดอบตเหต และการบาดเจบทงรนแรง และไมรนแรงของเดกนกเรยน นกศกษาขณะท าการศกษา หรอดการสาธตการทดลองสารเคมจากอาจารยผสอนในหองปฏบตการเคมทมจ านวนเพมสงขน จนกระทงกลายเปนเรองปกตของการเกดอบตเหตในลกษณะดงกลาว ซงสถาบนการศกษา และหนวยงานความปลอดภยในการใชหองปฏบตการ ไดเลงเหนถงความส าคญในการปองกน และลดอนตรายดงกลาวอยางจรงจง โดยสาเหตสวนใหญพบวา มาจากอาจารยผสอนไมมการใหเดกนกเรยน นกศกษาสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลเมออยระหวางการสาธตการผสมสารเคม ทงน เนองมาจากหลายสาเหต อาทเชน ไมเหนความส าคญของกฎระเบยบความปลอดภย , กฎระเบยบทก าหนดไมครอบคลมเรองความปลอดภยในการสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลทกครง เมอมการทดลองสารเคม, ไมมความตระหนกในความปลอดภยจากการสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล รวมไปถงสถาบนการศกษาไมมงบประมาณเพยงพอ ส าหรบการเตรยมอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลอยางครบถวน และเหมาะสมกบการทดลอง หรอปฏบตการทางเคมในแตละครง นอกจากน ยงพบวา อาจารยผสอนไมมการประเมนความเสยงกอนท าการสอน การทดลองสารเคมในหองปฏบตการเคม, ไมมการอบรมการใชหองปฏบตการเคมอยางสม าเสมอ, ไมมการจดวางแผนผงของหองปฏบตการเคมทถกตอง เพอรองรบเหตฉกเฉน รวมไปถงไมมการซอมแผนฉกเฉน แผนอพยพหนไฟ การดบเพลงขนตนใหกบนกเรยน นกศกษา และผทเกยวของในสถานศกษา เปนตน ซงสาเหตเหลานสงผลกระทบตอพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมทงสน

Ref. code: 25595717030133OJE

58

บทท 3 ระเบยบวธการวจย

3.1 รปแบบการวจย

การศกษาเชงพรรณนา (Descriptive Study) นมวตถประสงค เพอศกษาปจจยสวนบคคลบคลกภาพ ปจจยดานความร ความตระหนก และการรบรทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม ของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง เกบรวบรวมขอมลโดยใหนกศกษาตอบแบบสอบถามดวยตนเอง

3.2 ประชากรและกลมตวอยาง

3.2.1 ประชากร ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ นกศกษาระดบปรญญาตรชนปท 1 ทลงทะเบยน

ศกษารายวชาทมการใชหองปฏบตการเคม ในภาคการศกษาท 2 ปการศกษา 2559 3.2.2 กลมตวอยาง ขนาดตวอยาง

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ นกศกษาระดบปรญญาตรชนปท 1 ทมการลงทะเบยนเรยนในรายวชาทมการใชหองปฏบตการเคม ในภาคการศกษาท 2 ปการศกษา 2559ค านวณกลมตวอยางจากจ านวนนกศกษาระดบปรญญาตรชนปท 1 ทงหมด ทมการลงทะเบยนเรยนดงทไดกลาวขางตน รวมจ านวนทงสน 181 คน

3.3 เกณฑการคดเลอกผเขารวมวจย

3.3.1 เกณฑการคดเขา (Inclusion criteria) มดงตอไปน 1) เปนนกศกษาชนปท 1 ทศกษาระดบปรญญาตรในรายวชาทมการใชหองปฏบตการเคม 2) เปนนกศกษาชนปท 1 ทก าลงศกษาอยในภาคการศกษาท 2 ปการศกษา 2559 3) เปนนกศกษาทยนยอมใหเกบขอมล โดยลงนามในใบยนยอมเขารวมการศกษา

3.3.2เกณฑการคดออก (Exclusion criteria) มดงตอไปน 1) นกศกษาทไมไดมาศกษาในวนทท าการเกบขอมล 2) นกศกษาทไมใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม

Ref. code: 25595717030133OJE

59

3.4 การเกบรวบรวมขอมล

ในการศกษาวจยครงน เกบขอมลจากนกศกษาทศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 1ทศกษาในรายวชาทมการใชหองปฏบตการเคม ในภาคการศกษาท 2 ปการศกษา 2559 ทไดรบการชแจงถงขนตอนในการเกบขอมล และการควบคมคณภาพของขอมลทไดจากการแจกแบบสอบถามใหตอบดวยตนเอง โดยใชแบบสอบถามทสรางขนตามกรอบแนวคดของการวจยทกลาวไวในบทท 1 3.5 เครองมอทใชในการศกษา

ใชแบบสอบถามจากการศกษาทผศกษาสรางขนตามกรอบแนวคด และจากการศกษาขอมลจากเอกสาร และงานวจยทเกยวของ โดยมลกษณะเปนค าถามปลายปด แบงออกเปน 6 สวน (ภาคผนวก ก) ตางๆ ดงน

3.5.1 แบบสอบถามสวนท 1 ลกษณะสวนบคคลของนกศกษาผตอบแบบสอบถาม ประกอบดวย อาย เพศ

คณะทศกษา โรคประจ าตว การใชยา ประสบการณการประสบอนตรายในการใชหองปฏบตการเคมผวจยสรางเปนขอค าถาม จ านวน 5 ขอ

3.5.2 แบบสอบถามสวนท 2

แบบทดสอบความรเกยวกบการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม ผวจยสรางขอค าถาม

มาจากคมอฝกปฏบตการเคมของหองปฏบตการเคม ในมหาวทยาลยแหงหนงจ านวน 16 ขอ โดย

ลกษณะของแบบสอบถามเปนลกษณะค าถามใหเลอกตอบวา ถก หรอ ผด โดยมเกณฑการใหคะแนน

ดงน

ถกเทากบ 1 คะแนน

ผดเทากบ 0 คะแนน

ก าหนดเกณฑในการแบงระดบความร โดยน าคะแนนแตละขอมารวมกน

ได 0 ถง 16 คะแนน และก าหนดเกณฑในการแบงระดบความรไว 3 ระดบ ดงน

คะแนนมากกวา หรอเทากบรอยละ 80 มความรในระดบด

คะแนนตงแตรอยละ 61-79 มความรในระดบปานกลาง

คะแนนนอยกวา หรอเทากบรอยละ 60 มความรในระดบตองปรบปรง

Ref. code: 25595717030133OJE

60

3.5.3 แบบสอบถามสวนท 3 แบบสอบถามพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงาน ในหองปฏบตการเคม

โดยเปนค าถามเกยวกบความถของพฤตกรรมในการปฏบตงาน ในหองปฏบตการเคมทผวจยไดสรางขนจากขอก าหนด กฎระเบยบการปฏบตในการใชหองปฏบตเคม ของมหาวทยาลยแหงหนง

ลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบประมาณคา (Rating Scale) ตามวธของลเคอรท (Likert Scale) ม 5 ระดบ จ านวน 15 ขอ เปนค าถามเชงบวก จ านวน 8 ขอ (ขอท 1-8) มเกณฑการใหคะแนน ดงน 4, 3, 2, 1 และ 0 ตามล าดบ และเปนค าถามเชงลบ จ านวน 7 ขอ (ขอท 9-15) มเกณฑการใหคะแนน ดงน 0, 1, 2, 3 และ 4 ตามล าดบ โดยน าคะแนนแตละขอมารวมกนได 0 ถง 60 คะแนน โดยมเกณฑการใหคะแนน ดงน

ทกครง หมายถง ไดปฏบตตามทกครง เกอบทกครง หมายถง ไดปฏบตตาม 7-9 ครง ใน 10 ครง บางครง หมายถง ไดปฏบตตาม 4-6 ครง ใน 10 ครง นาน ๆ ครง หมายถง ไดปฏบตตาม 1-3 ครง ใน 10 ครง ไมเคยปฏบต หมายถง ไมเคยปฏบตตามเลย ก าหนดเกณฑในการแบงระดบพฤตกรรม โดยน าคะแนนแตละขอมารวมกน

ได 0 ถง 60 คะแนน และก าหนดเกณฑในการแบงระดบพฤตกรรมไว 3 ระดบ โดยอางองขอมลสวนหนงเพอน ามาเปนขอมลศกษาในการแปลผลจากงานวจย เรองปจจยทมผลตอพฤตกรรมความปลอดภยของพนกงาน หนวยงานผลตโอเลฟนส 1 บรษท พทท โกลบอล เคมคอล จ ากด (มหาชน) (มธรน เถยรประภากล, 2556) ดงน

คะแนนมากกวา หรอเทากบ 48 คะแนน มพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงาน ในหองปฏบตการเคม อยระดบด

คะแนน 37-47 คะแนน มพฤตกรรมความปลอดภยในการ ปฏบตงาน ในหองปฏบตการเคมอยระดบปานกลาง

คะแนนนอยกวา หรอเทากบ 36 คะแนน มพฤตกรรมความปลอดภยในการ ปฏบตงาน ในหองปฏบตการเคม อยระดบตองปรบปรง

Ref. code: 25595717030133OJE

61

3.5.4 แบบสอบถามสวนท 4 แบบทดสอบบคลกภาพเปนแบบสอบถามทผวจยไดสรางขน โดยปรบปรงมาจาก

แบบวดบคลกภาพแบบเกบตว-แสดงตว ของ Eysenk อางถงในสารนพนธ เรองบคลกภาพแบบเกบตว -แสดงตวกบทศนคตตอความรก และความสมพนธทาง เพศของผสง อาย (ธนพรรณ กลนเกษร ,2551) ซงผวจยไดท าการปรบปรงใหเหมาะสมกบ เรองทท าการศกษา โดยไดแบงแบบสอบถามเปน 17 ขอ แตละขอประกอบดวย ประโยคบอกเลา 1 ประโยค และมาตราสวนประมาณคาจาก “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” เนอหาในประโยคทง 17 ประโยคในการตอบแบบวดนกลาวถง ความรสกของผตอบเกยวกบการตอบสงเรา ในแงของแรงกระตนในตนเอง และความสามารถทางสงคม เชน ความรสกตนเตน ความสนใจผอน ความคลองแคลว วองไว เปนตน ลกษณะเกบตว หมายถง ผทขาดความสามารถทางสงคม รบการกระตนจากภายนอกไดนอย มการควบคมตนเองสง สวนลกษณะแสดงตว หมายถง ผทชอบคบหาสมาคมกบบคคลอน รบการกระตนจากภายนอกไดมาก ชอบความเปนอสระ และสนกสนาน ในการตอบแบบวดน ผตอบจะไดคะแนน 1 ถง 6 คะแนน และคะแนนรวมจาก 17 ถง 102 คะแนน ในประโยคทแสดงถงลกษณะแสดงตว จ านวน 9 ขอ (ขอท 1, 3, 6, 7, 11, 13, 15, 16, 17) ผทตอบ “จรงทสด” จะไดคะแนนสง มเกณฑการใหคะแนนดงน 6, 5, 4, 3, 2 และ 1 ตามล าดบ และประโยคทแสดงถงลกษณะเกบตว จ านวน 8 ขอ (ขอท 2, 4, 5, 8, 9, 10, 12, 14) ผทตอบ “จรงทสด” จะไดคะแนนต า มเกณฑการใหคะแนน ดงน 1, 2, 3, 4, 5 และ 6 ตามล าดบ

ก าหนดเกณฑในการแบงผตอบออกเปน 2 ประเภท คอ เกบตว และแสดงตว โดยใชคะแนนเฉลยของกลมผทไดคะแนนสงกวาคะแนนเฉลย จดวามบคลกภาพแบบแสดงตว สวนผทไดคะแนนต ากวาคะแนนเฉลย จดวามบคลกภาพแบบเกบตว ซงผวจยไดสรปความหมายจากผลทวดไดจากแบบวดบคลกภาพดงกลาว โดยอางองจากงานวจย เรองความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบ การรบรความสามารถของตนเอง และพฤตกรรมความปลอดภยในการท างานกรณศกษาพนกงานฝายชาง สายการบนแหงหนง (พรยา เชาวลตวงศ, 2554) เฉพาะสวนทเกยวของกบกรณศกษา ดงน ผลคะแนน ลกษณะบคลกภาพ ผลสะทอนตอพฤตกรรมความปลอดภย มากกวา หรอเทากบ 51 แสดงตว รบร และตอบสนองตอพฤตกรรมความปลอดภย ในการใชหองปฏบตการไดด สงผลใหเกดการ ปองกนตออนตรายไดมากกวาแบบเกบตว นอยกวา หรอเทากบ 50 เกบตว รบร และตอบสนองตอพฤตกรรมความปลอดภย ในการใชหองปฏบตการไดนอย สงผลใหเกดการ ปองกนตออนตรายไดนอยกวาแบบแสดงตว

Ref. code: 25595717030133OJE

62

3.5.5 แบบสอบถามสวนท 5 แบบ ทดสอบความตร ะหน ก ในความปลอดภ ย ขอ งก าร ปฏบ ต ง าน

ในหองปฏบตการเคม ผวจยสรางขนจากการศกษาขอมลกฎระเบยบ ขอควรปฏบต ในการใชหองปฏบตการเคม ของมหาวทยาลยแหงหนง และอางองจากงานวจย เรองพฤตกรรมปองกนอบตเหตในการขบขจกรยานยนตรบจาง ในอ าเภอเมอง จงหวดนครปฐม (วาสนา สายเสมา, 2548) เรองของการประเมนคาและวดผล แปลผลจากแบบสอบถาม โดยแบงเปนขอค าถาม จ านวน 15 ขอ เปนมาตราสวนประเมนคา (Riting Scale) ตามวธของลเคอรท (Likert Scale) ม 3 ระดบ ไดแก เหนดวย/ไมแนใจ/ไมเหนดวย ซงมเกณฑการใหคะแนน ดงน

เหนดวย เทากบ 3 คะแนน ไมแนใจ เทากบ 2 คะแนน ไมเหนดวย เทากบ 1 คะแนน ส าหรบเกณฑการแปลผลคาเฉลยคะแนนใชสตร ดงน

= คาคะแนนสงสด−คาคะแนนต าสด

จ านวนกลม =

45−15

3 = 10

ก าหนดเกณฑในการแบงระดบความตระหนก โดยน าคะแนนแตละขอมารวมกนได 15 ถง 45 คะแนน และก าหนดเกณฑในการแบงระดบความตระหนกไว 3 ระดบ ดงน

คะแนนมากกวา หรอเทากบ 35 คะแนน แสดงวา มความตระหนกระดบสง คะแนน 25-34 คะแนน แสดงวา มความตระหนกระดบปานกลาง คะแนน 15-24 คะแนน แสดงวา มความตระหนกระดบตองปรบปรง

3.5.6 แบบสอบถามสวนท 6 แบบสอบถามเกยวกบการรบรตออปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล

ในหองปฏบตการเคมน ผวจยไดสรางขนจากขอก าหนด กฎระเบยบในการใชหองปฏบตการเคม ของมหาวทยาลยแหงหนง จ านวน 12 ขอ เปนมาตราสวนประเมนคา (Riting Scale) ตามวธของลเคอรท (Likert Scale) ม 3 ระดบไดแก เหนดวย/ไมแนใจ/ไมเหนดวย ซงมเกณฑการใหคะแนน ดงน เหนดวย เทากบ 3 คะแนน

ไมแนใจ เทากบ 2 คะแนน ไมเหนดวย เทากบ 1 คะแนน

Ref. code: 25595717030133OJE

63

ส าหรบเกณฑการแปลผลคาเฉลยแตละคะแนนใชสตร ดงน

= คาคะแนนสงสด−คาคะแนนต าสด

จ านวนกลม =

36−12

3 = 8

ก าหนดเกณฑในการแบงระดบการรบร โดยน าคะแนนแตละขอมารวมกนได 12 ถง 36 คะแนน และก าหนดเกณฑในการแบงระดบการรบรไว 3 ระดบ ดงน

คาคะแนนมากกวา หรอเทากบ 28 คะแนน แสดงวา มการรบรระดบสง คาคะแนน 20 – 27 คะแนน แสดงวา มการรบรระดบปานกลาง คาคะแนน 12 – 19 คะแนน แสดงวา มการรบรระดบตองปรบปรง

ทงน การแปลผลของผลการวดคาจากแบบสอบถาม เรองความรตออปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล ในหองปฏบตการเคมน ผวจยไดสรปไว ดงน

ผลการวดคา การแปลผลตอพฤตกรรมความปลอดภย การรบรระดบสง สงผลตอการมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมมาก การรบรระดบปานกลาง สงผลตอการมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมปานกลาง

การรบรระดบตองปรบปรง สงผลตอการมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมนอย 3.6 การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

3.6.1 การสรางเครองมอ โดยการทบทวนวรรณกรรม และเอกสารงานวจยท เกยวของกบปจจย

ทมความสมพนธกบการปองกนความเปนอนตรายในการปฏบตงาน โดยพฒนาคณภาพของเครองมอควบคกบการทบทวนวรรณกรรม

3.6.2 น าเครองมอการวจยไปหาความเทยงตรง (Validity) โดยน าเสนอผทรงคณวฒ จ านวน 3 ทาน ตรวจสอบเพอพจารณาโครงสราง

แบบสอบถาม ความตรงของเนอหา และภาษาทใช (Content Validity) เพอขอค าแนะน าในการปรบปรงแกไขใหเหมาะสม โดยการหาคาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถาม และวตถประสงค (Index of Item Objective Congruence: IOC) ซงมเกณฑในการพจารณาใหคะแนน ดงน

ให +1 เมอแนใจวาขอค าถามมความสอดคลองกบวตถประสงค ให 0 เมอไมแนใจวาขอค าถามมความสอดคลองกบวตถประสงคหรอไม ให -1 เมอแนใจวาขอค าถามไมมความสอดคลองกบวตถประสงค

Ref. code: 25595717030133OJE

64

หลงจากนน น าคะแนนของผเชยวชาญมาหาคาดชนความสอดคลองฯ โดยใชสตรของโรวเนลล และแฮมเบลตน (ผองศร วาณชยศภววงศ, 2546) มสตรการค านวณ ดงน

𝐼𝑂𝐶 =∑𝑅

𝑁

โดยท 𝐼𝑂𝐶 เปนคาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบวตถประสงค

∑𝑅 เปนผลรวมของคะแนนจากการพจารณาของผเชยวชาญ

𝑁 เปนจ านวนผเชยวชาญ

โดยก าหนดเกณฑการพจารณาระดบคาดชนความสอดคลองฯของขอค าถามทไดจากการค านวณจากสตร ทจะมคาอยระหวาง 0.00-1.00 มรายละเอยดเกณฑการพจารณา ดงนถาคา IOC ≥ 0.5 ขนไป คดเลอกขอค าถามนนไวใชได ถาคา IOC ≤ 0.5 ควรพจารณาแกไขปรบปรงหรอตดทง และน าเครองมอวจยทไดรบการปรบปรง แกไขเสนอผทรงคณวฒตรวจสอบอกครง ทงน เพอใหแบบสอบถามสามารถตอบวตถประสงคไดอยางแทจรง 3.7 การจดเกบขอมล

การเกบขอมล ผศกษาวจย ไดก าหนดแนวทางในการเกบรวบรวมขอมล ดงน 1. ผวจยท าหนงสอถงหวหนาสาขาวชาเคม เพอชแจงวตถประสงคการวจย และขนตอนการเกบขอมล 2. ด าเนนการเกบรวบรวมขอมลแบบสอบถาม โดยผวจยไดชแจงรายละเอยดการศกษา

การพทกษสทธของผเขารวมการศกษา และลงลายมอชอในใบเซนยนยอมเขารวมการวจย 3. น าขอมลทไดจากการสมภาษณ และคดกรองทงหมดมาคดคะแนนตามเกณฑ

ทก าหนดไว แลวน าคะแนนมาวเคราะหขอมลดวยวธทางสถต

3.8 จรยธรรมในการวจย

จรยธรรมในการวจยส าหรบการศกษาปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม ของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง ก าหนดขนโดยมวตถประสงค ในการพทกษสทธกลมตวอยาง ปองกนสงทจะเกดขนแกผใหขอมล ตงแตกระบวนการกอนท าการศกษา ระหวางท าการศกษา ภายหลงท าการศกษา เพอมใหกลมตวอยางไดรบผลกระทบใดๆ จากการท าการศกษาในครงน ผวจยไดค านงถงการพทกษสทธกลมตวอยาง ดงน

Ref. code: 25595717030133OJE

65

1. ผวจยน าเสนอโครงรางงานวจยตอคณะกรรมการการจรยธรรมวจยมนษย คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ไดรบการอนมตการท าวจย เลขท 136/2559

2. ผวจยแนะน าผเขารวมวจย ชแจงวตถประสงคของการท าวจยใหผเขารวมวจยไดท าความเขาใจแบบสอบถาม และซกถามใหเขาใจ รวมทงชแจงเพอสรางความเขาใจวาขอมลทไดจากการศกษาครงน จะไมมการเปดเผยใหเกดความเสยหายแกผเขารวมวจย ผลการวจยทไดจะแสดงออกมาเปนภาพรวม เพอน ามาใชประโยชนในการใชหองปฏบตการเคมอยางปลอดภยเทานน

3. ใหผเขารวมวจยแสดงความยนยอมการเขารวมวจย โดยใหลงนามเขารวมวจยในหนงสอยนยอมดวยความสมครใจ

4. ผเขารวมวจยสามารถบอกเลกการเขารวมวจยเมอใดกได โดยไมสงผลกระทบใดๆ ตอผเขารวมวจย

3.9 การวเคราะหขอมล

การศกษาครงนไดท าการการวเคราะหขอมล และประมวลผลโดยใชโปรแกรมส าเรจรป

ทางสถต SPSS (Statistic Package for Social Sciences) และน าเสนอขอมล โดยจ าแนกรายละเอยด ดงน 3.9.1 สถตพรรณนา (Descriptive statistics)

ไดแก จ านวน ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด ในการอธบายลกษณะทวไปของกลมตวอยาง

3.9.2 สถตเชงวเคราะห (InferentialStatistics) ในการทดสอบปจจยทมความสมพนธตอพฤตกรรมการปองกนความเปนอนตราย

และปจจยทเกยวของของนกศกษาในหองปฏบตการเคม โดยใชสถตไคสแควร (Chi-square) ทระดบนยส าคญ 0.05

Ref. code: 25595717030133OJE

66

บทท 4 ผลการวจยและอภปรายผล

การศกษาปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม

ของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง โดยการวเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา(Descriptive Study) ซงจะอธบายขอมลในรปของ จ านวน รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ผวจยเกบรวบรวมขอมล โดยใชแบบสอบถามทงกลมตวอยางเปนนกศกษาระดบปรญญาตรชนปท 1 ทลงทะเบยนศกษารายวชาทมการใชหองปฏบตการเคม ในภาคการศกษาท 2 ปการศกษา 2559 จ านวน181 คน ไดรบแบบสอบถามกลบคน จ านวน 165 คน คดเปนรอยละ 91.16 โดยแบงการวเคราะหผลการวจย และอภปรายผลเปน 9 สวนดงตอไปน

4.1 ขอมลสวนบคคลของนกศกษา 4.2 ความรเกยวกบการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา 4.3 พฤตกรรมการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา 4.5 บคลกภาพของนกศกษา 4.6 ความตระหนกในความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา 4.7 การรบรตออปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในหองปฏบตการเคมของนกศกษา 4.8 ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล และบคลกภาพกบพฤตกรรมความปลอดภย

ในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา 4.9 ความสมพนธระหวางปจจยดานความร ความตระหนก และการรบรกบพฤตกรรม

ความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา

4.1 ขอมลสวนบคคลของนกศกษา

จากขอมลของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง พบวา นกศกษา สวนใหญ มอาย 19-20 ป มจ านวน 120 คน คดเปนรอยละ 72.2 เปนเพศหญง จ านวน 135 คน คดเปนรอยละ 81.8 เพศชาย จ านวน 30 คน คดเปนรอยละ 18.2 สวนใหญเปนนกศกษาคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยจ านวน 123 คน คดเปนรอยละ 74.5 และเปนนกศกษาคณะเทคโนโลยการเกษตรและเทคโนโลยอตสาหกรรมจ านวน 42 คน คดเปนรอยละ 25.5 ไมมโรคประจ าตว จ านวน 152 คน คดเปนรอยละ 92.1 และมโรคประจ าตวจ านวน 13 คนคดเปนรอยละ 7.9 โรคประจ าตวสวนใหญเปนโรคภมแพ จ านวน 6 คน คดเปนรอยละ 46.15 นกศกษาสวนใหญไมมการใชยา จ านวน 162 คน คดเปนรอยละ 98.2 และในกลมนกศกษา

Ref. code: 25595717030133OJE

67

ทมการใชยาเปนยาแกแพ จ านวน 3 คน คดเปนรอยละ 100 นกศกษาสวนใหญไมมประสบการณการประสบอนตรายในการใชหองปฏบตการเคม จ านวน 116 คน คดเปนรอยละ 70.3เคยมประสบการณการประสบอนตรายในการใชหองปฏบตการเคม จ านวน 49 คน คดเปนรอยละ 29.7 นกศกษากลมทเคยมประสบการณประสบอนตราย ในการใชหองปฏบตการเคม พบวา มประสบการณการประสบอนตรายในการใชหองปฏบตการเคมสงสดคอ 5 ครง คดเปนรอยละ 8.16 ระดบการศกษาทเกดการประสบอนตรายในการใชหองปฏบตการเคมมากทสด คอ มหาวทยาลย จ านวน 37 ครง คดเปนรอยละ 75.51 มธยมศกษาตอนปลาย จ านวน 20 ครง คดเปนรอยละ 40.81 และมธยมศกษาตอนตน จ านวน 6 ครงคดเปนรอยละ 12.24 ตามล าดบ การเกดอบตเหตสวนใหญไมไดรบบาดเจบ จ านวน 18 คน คดเปนรอยละ36.73 ลกษณะการบาดเจบสวนใหญคอ ปวดแสบจมก จ านวน 14 คน คดเปนรอยละ 28.57 รองลงมาเปนสารเคมกระเดนใส จ านวน 12 คน คดเปนรอยละ 24.48อวยวะทไดรบบาดเจบสวนใหญเปนมอและนวมอ จ านวน 23 คน คดเปนรอยละ 46.93 รองลงมาเปนแขนจ านวน 12 คน คดเปนรอยละ24.48 และไมมอวยวะไดรบบาดเจบจ านวน 18 คน คดเปนรอยละ 36.73 โดยอบตเหตทเกดขนพบวาไมมทรพยสนเสยหาย จ านวน 42 คน คดเปนรอยละ 85.71 และมทรพยสนเสยหาย จ านวน 7 คน คดเปนรอยละ 14.29 โดยทรพยสนทเสยหายเปนบกเกอรแตก จ านวน 4 คน คดเปนรอยละ57.15 สาเหตของการบาดเจบ หรออบตเหตเปนการหยอกลอเลนกนขณะฝกปฏบตงาน จ านวน 28 คน คดเปนรอยละ 57.14 รองลงมาคอ การไมปฏบตตามขนตอนในคมอฝกปฏบตการเคม จ านวน 20 คน คดเปนรอยละ 40.81 นกศกษาทเกดอบตเหตสวนใหญไมไดไปท าการรกษา จ านวน 34 คน คดเปนรอยละ 69.38 และเขารบการรกษาพยาบาลทหองพยาบาล จ านวน 13 คน คดเปนรอยละ 26.53 และทโรงพยาบาล จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 4.08 ตามล าดบ ทงน พบวาภายหลงการเกดอบตเหต ไมมการหยดเรยน จ านวน 49 คน คดเปนรอยละ 100 แสดงรายละเอยด ดงตารางท 4.1

ตารางท 4.1 จ านวน รอยละ และคาเฉลยของขอมลสวนบคคลของนกศกษา 165 คน

คณลกษณะสวนบคคล จ านวน (รอยละ) อาย 17-18 ป 40 (24.3) 19-20 ป 120 (72.7) 21-22 ป 5 (3.0) (Min, Max = 17, 22; Mean, SD = 18.95, 0.739)

เพศ ชาย 30 (18.2) หญง 135 (81.8)

Ref. code: 25595717030133OJE

68

ตารางท 4.1 จ านวน รอยละ และคาเฉลยของขอมลสวนบคคลของนกศกษา 165 คน (ตอ)

คณลกษณะสวนบคคล จ านวน (รอยละ) คณะทศกษา คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย 123 (74.5) คณะเทคโนโลยการเกษตรและเทคโนโลยอตสาหกรรม 42 (25.5) โรคประจ าตว ไมม 152 (92.1) ม 13 (7.9)

ภมแพ 6 (46.15) G6PD 2 (15.38) ความโลหตดนต า 1 (7.69) ธาลสซเมย 1 (7.69) โรคกระเพาะ 1 (7.69) โลหตจาง 1 (7.69) หอบหด 1 (7.69)

การใชยา ไมม 162 (98.2) ม 3 (1.8) ยาแกแพ 3 (100.0) ประสบการณการประสบอนตรายในการใชหองปฏบตการเคม ไมเคย 116 (70.3) เคย 49 (29.7)

1 ครง 12 (24.48) 2 ครง 20 (40.81) 3 ครง 10 (20.40) 4 ครง 3 (6.12) 5 ครง 4 (8.16)

Ref. code: 25595717030133OJE

69

ตารางท 4.1 จ านวน รอยละ และคาเฉลยของขอมลสวนบคคลของนกศกษา 165 คน (ตอ)

คณลกษณะสวนบคคล จ านวน (รอยละ) ระดบการศกษาทประสบอนตราย (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) มธยมศกษาตอนตน 6 (12.24) มธยมศกษาตอนปลาย 20 (40.81) มหาวทยาลย 37 (75.51) ลกษณะการบาดเจบ (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ไมไดรบบาดเจบ 18 (36.73) ไดรบบาดเจบ 31 (63.27)

หกลม/ลนลม 6 (12.24) ชนวตถ 11 (22.44) บาดแผลจากของมคม 6 (12.24) สารเคมกระเดนใส 12 (24.84) วตถตกใสอวยวะ 6 (12.24) ปวดแสบจมก 14 (28.57) บาดแผลถลอก 3 (6.12) ไฟฟาดด 1 (2.04)

อวยวะทไดรบอนตราย (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ไมมอวยวะไดรบบาดเจบ 18 (36.73) อวยวะทไดรบบาดเจบ 31 (63.27)

มอและนวมอ 23 (46.93) แขน 12 (24.48) ดวงตา 2 (4.08) ขา 9 (18.36) ศรษะ 1 (2.04) เทาและนวเทา 2 (4.08) หลง 3 (6.12)

Ref. code: 25595717030133OJE

70

ตารางท 4.1จ านวน รอยละ และคาเฉลยของขอมลสวนบคคลของนกศกษา 165 คน (ตอ)

คณลกษณะสวนบคคล จ านวน (รอยละ) ความเสยหายของทรพยสนทเกดขนจากอบตเหต ไมม 42 (85.71) ม 7 (14.29)

บกเกอร,ปรอท และหลอดทดลองแตก 1 (14.28) บกเกอรแตก 4 (57.15) หลอดทดลองแตก 2 (28.57)

สาเหตของการบาดเจบ หรออบตเหต (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) หยอกลอเลนกนขณะฝกปฏบตงาน 28 (57.14) ไมปฏบตตามขนตอนในคมอฝกปฏบตการเคม 20 (40.81) แตงกายไมรดกม และไมถกตองกบกฏระเบยบขอบงคบ 15 (30.61) ไมสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล 12 (24.48) ใชเครองมอ อปกรณทช ารด 13 (26.53) ใชยา/ดมแอลกอฮอล 1 (2.04) บรเวณทปฏบตงานแออดจ ากด 6 (12.24) แสงสวางไมเพยงพอ 10 (20.40) การระบายอากาศไมเพยงพอ 8 (16.32) บรเวณพนทปฏบตงานสกปรก รกรงรง หรอไมเปนระเบยบเรยบรอย 10 (16.94) จดวางต าแหนงอปกรณ เครองมอ สารเคมไมเหมาะสม 6 (12.24) เครองมอ อปกรณ หรอวสดมความบกพรอง 12 (24.48)

การเขารบการรกษาพยาบาล หองพยาบาล 13 (26.53) โรงพยาบาล 2 (4.08) ไมไดไปท าการรกษา 34 (69.38)

การหยดพกภายหลงการเกดอบตเหต ไมหยดเรยน 49 (100.0)

Ref. code: 25595717030133OJE

71

4.2 ความรเกยวกบการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม

จากขอมลของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง พบวานกศกษาสวนใหญ มความรเกยวกบการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม อยในระดบปานกลาง จ านวน 96 คนคดเปนรอยละ 58.2 มความรเกยวกบการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม อยในระดบดจ านวน 56 คน คดเปนรอยละ 33.9 และมความรเกยวกบการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม อยในระดบตองปรบปรง จ านวน 13 คน คดเปนรอยละ 7.9 ตามล าดบ แสดงรายละเอยด ดงตารางท 4.2 ตารางท 4.2 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของความรเกยวกบการปฏบตงานใน

หองปฏบตการเคมของนกศกษา165 คน

ระดบความรเกยวกบการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม จ านวน (รอยละ)

มความรระดบด 56 (33.9)

มความรระดบปานกลาง 96 (58.2)

มความรระดบตองปรบปรง 13 (7.9)

(Min, Max = 43.75, 100; Mean, SD = 75.79, 9.86)

หากพจารณาเปนรายขอของแบบสอบถาม เรองความรเกยวกบการปฏบตงาน

ในหองปฏบตการเคม พบวาขอค าถามขอท 2 สญลกษณนเปนสารเคมทมความไวไฟสงควรเกบใหหางจากประกายไฟ และความรอน มจ านวนนกศกษาตอบถกมากทสด จ านวน 162 คน คดเปนรอยละ 98.2ขอค าถามขอท 1สญลกษณนเปนสารเคมทมพษ มอนตรายถงชวต ตองหลกเลยงการสมผสกบรางกายทกรปแบบ มจ านวนนกศกษาตอบถก จ านวน 161 คน คดเปนรอยละ 97.6 และขอค าถามขอท 8 ใชสารเคมตามสดสวนทก าหนดไวในคมอปฏบตการทดลองอยาเครงครด มจ านวนนกศกษาตอบถก จ านวน 157 คน คดเปนรอยละ 95.2 ตามล าดบ และขอค าถามขอท 6 ในการเตรยมสารเคม ตองเตรยมในตดดไอสาร (HOOD) ทกครง มจ านวนนกศกษาตอบผดมากทสด จ านวน 131 คน คดเปนรอยละ 79.4 ขอค าถามขอท 14 ถาเสอผาทสวมใสเกดการตดไฟขน ใหใชน าท าการดบไฟโดยทนท มจ านวนนกศกษาตอบผด จ านวน 117 คน คดเปนรอยละ 70.9 และขอค าถามขอท 12 สารละลายทเหลอจากการทดลองตองเทคนขวดสารละลายเดม มจ านวนนกศกษาตอบผด จ านวน 89 คนคดเปนรอยละ 53.9 แสดงรายละเอยด ดงตารางท 4.3

Ref. code: 25595717030133OJE

72

ตารางท 4.3 จ านวน รอยละ และคาเฉลยของความรเกยวกบการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม ของนกศกษา165 คน

ขอท ขอค าถาม จ านวน (รอยละ)

ตอบถก ตอบผด 1.

161 (97.6) 4 (2.4)

2.

162 (98.2) 3 (1.8)

3.

111 (67.3) 54 (32.7)

4.

154 (93.3) 11 (6.7)

5.

149 (90.3) 16 (9.7)

6. ในการเตรยมสารเคมตองเตรยมในตดดไอสาร (HOOD) ทกครง 34 (20.6) 131 (79.4) 7. เมอเตรยมสารเคม หรอสารละลายจะตองท าการปดฉลากระบชอสารเคม

อยางครบถวน และชดเจนทกครง 152 (92.1) 13 (7.9)

8. ใชสารเคมตามสดสวนทก าหนดไวในคมอปฏบตการทดลองอยางเครงครด 157 (95.2) 8 (4.8) 9. การเตรยมสารละลายกรด ตองไมเทน าลงไปในกรดเขมขน 137 (83.0) 28 (17.0) 10. ไมใชชอนตกสาร หรอหลอดหยดสารชนดหนงไปตกหรอดดสารเคม

ชนดอน 143 (86.7) 22 (13.3)

11. SDS คอ ขอมลความปลอดภยเกยวกบสารเคม 145 (87.9) 20 (12.1) 12. สารละลายทเหลอจากการทดลองตองเทคนขวดสารละลายเดม 76 (46.1) 89 (53.9) 13. ไมใชปากดดสารละลาย ตองใชปเปตเสมอ 143 (86.7) 22 (13.3) 14. ถาเสอผาทสวมใสเกดการตดไฟขน ใหใชน าท าการดบไฟโดยทนท 48 (29.1) 117 (70.9) 15. ถาผวหนงถกกรดหรอดางเขมขนควรรบลางดวยน าจ านวนมากๆ ทนท

หลงจากนนลางดวยสารละลาย 1% NaHCO3 148 (89.7) 17 (10.3)

16. สารเคมทเหลอจากการฝกปฏบตการสามารถทงไดโดยตรงในถงขยะ 81 (49.1) 84 (50.9)

สญลกษณนเปนสารเคมทมพษมอนตรายถงชวตตองหลกเลยงการสมผสกบรางกายทกรปแบบ

สญลกษณนเปนสารเคมทมความไวไฟสงควรเกบใหหางจากประกายไฟและความรอน

สญลกษณนเปนสารเคมทกอใหเกดการระคายเคองตอดวงตา/ผวหนง

สญลกษณนเปนสารเคมทกอใหเกดการระเบด ควรหลกเลยงการกระแทก เสยดส ประกายไฟ และความรอน

สญลกษณนเปนสารเคมทกดกรอนท าลายเนอเยอ และอปกรณปฏบตการ

Ref. code: 25595717030133OJE

73

4.3 พฤตกรรมการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม

จากขอมลของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง พบวานกศกษาสวนใหญ มพฤตกรรมปฏบตงานในหองปฏบตการเคม อยในระดบด จ านวน 77 คน คดเปนรอยละ46.7 มพฤตกรรมปฏบตงานในหองปฏบตการเคม อยในระดบปานกลาง จ านวน 47 คน คดเปนรอยละ 28.5 และมพฤตกรรมปฏบตงานในหองปฏบตการเคม อยในระดบตองปรบปรง จ านวน 41 คน คดเปนรอยละ24.8 ตามล าดบ แสดงรายละเอยด ดงตารางท 4.4 ตารางท 4.4 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการปฏบตงานใน

หองปฏบตการเคมของนกศกษา 165 คน

พฤตกรรมการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม จ านวน (รอยละ)

มพฤตกรรมปฏบตงานระดบด 77 (46.7)

มพฤตกรรมปฏบตงานระดบปานกลาง 47 (28.5) มพฤตกรรมปฏบตงานระดบตองปรบปรง 41 (24.8) (Min, Max = 28, 60; Mean, SD = 45.16, 8.86)

หากพจารณาเปนรายขอพบวา นกศกษาปฏบตตามขอหาม ปาย และค าเตอนตางๆ ในการใชหองปฏบตการเคมอยางเครงครด และใชอปกรณ เครองมอในหองปฏบตการเคมอยางถกตองตามคมอการใชงานทกครง จ านวน 94 คน คดเปนรอยละ 57.0 นกศกษาอานฉลากขางภาชนะบรรจสารเคม ทกครงกอนการใชงาน จ านวน 85 คน คดเปนรอยละ 51.5 ตามล าดบ และหากพจาณาขอทนกศกษาไมเคยปฏบตในปฏบตงานในหองปฏบตการเคม พบวา นกศกษาไมเคยสบบหรในขณะปฏบตงานในหองปฏบตการเคม และดมสรา หรอเครองดมทมแอลกอฮอลกอน หรอขณะปฏบตงานในหองปฏบตการเคม จ านวน 122 คน คดเปนรอยละ 73.9 และนกศกษาไมเคยรบประทานยาแกแพ/แกหวดกอน หรอขณะปฏบตงานในหองปฏบตการเคม จ านวน 90 คน คดเปนรอยละ 54.5 ตามล าดบ แสดงรายละเอยด ดงตารางท 4.5

Ref. code: 25595717030133OJE

74

ตารางท 4.5 จ านวน รอยละ และคาเฉลยของพฤตกรรมการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม ของนกศกษา 165 คน

ขอท พฤตกรรมความปลอดภยในการใช

หองปฏบตการเคม

ระดบในการปฏบต (จ านวนรอยละ) ทกครง

เกอบทก

ครง บางครง

นาน ๆ ครง

ไมเคยปฏบต

1. ปฏบตตามขอหาม ปาย และค าเตอนตางๆ ในการใชหองปฏบตการเคมอยางเครงครด

94(57.0) 60(36.4) 11(6.7) 0(0.0) 0(0.0)

2. สวมเสอคลมปฏบตการตลอดเวลาทอยใหองปฏบตการเคม

70(42.4) 51(30.9) 15(9.1) 8(4.8) 21(12.7)

3. ตรวจสอบสภาพอปกรณ เครองมอทใชในหองปฏบตการเคมกอน และหลงปฏบตงาน

73(44.2) 56(33.9) 28(17.0) 4 (2.4) 4(2.4)

4. ใชอปกรณ เครองมอในหองปฏบตการเคม อยางถกตองตามคมอการใชงาน

94(57.0) 52(31.5) 18(10.9) 1(0.6) 0(0.0)

5. อานฉลากขางภาชนะบรรจสารเคมทกครง กอนการใชงาน

85(51.5) 50(30.3) 24(14.5) 6(3.6) 0(0.0)

6. เมอพบสงผดปรกตจะรายงานสงผดปรกต ใหผดแลหองปฏบตการเคมทราบ

79(47.9) 56(33.9) 21(12.7) 7(4.2) 2(1.2)

7. สวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล ขณะปฏบตงาน ในหองปฏบตการเคม

57(34.5) 60(36.4) 30(18.2) 5(3.0) 13(7.9)

8. พกผอนเพยงพอกอนการปฏบตงาน ในหองปฏบตการเคม

47(28.5) 63(38.2) 41(24.8) 9(5.5) 5(3.0)

9. รบประทานยาแกแพ/แกหวดกอน หรอขณะปฏบตงานในหองปฏบตการเคม

18(10.9) 21(12.7) 16(9.7) 20(12.1) 90(54.5)

10. น าอาหาร หรอเครองดมเขาไปในหองปฏบตการเคม 14(8.5) 21(12.7) 19(11.5) 29(17.6) 82(49.7) 11. รบประทานอาหาร หรอเครองดม

ในหองปฏบตการเคม 15(9.1) 19(11.5) 19(11.5) 23(13.9) 89(53.9)

12. สบบหรในขณะปฏบตงานในหองปฏบตการเคม 2(1.2) 3(1.8) 21(12.7) 17(10.3) 122(73.9) 13. ดมสรา หรอเครองดมทมแอลกอฮอลกอน

หรอขณะปฏบตงาน ในหองปฏบตการเคม 12(7.3) 21(12.7) 3(1.8) 7(4.2) 122(73.9)

14. ใชโทรศพท อปกรณสอสารขณะปฏบตงาน ในหองปฏบตการเคม

20(12.1) 24(14.5) 44(26.7) 43(26.1) 34(20.6)

15. หยอกลอเลนกนขณะปฏบตงานในหองปฏบตการเคม

18(10.9) 34(20.6) 40(24.2) 36(21.8) 37(22.4)

Ref. code: 25595717030133OJE

75

4.4 บคลกภาพ

จากขอมลของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง พบวานกศกษาสวนใหญ มบคลกภาพแบบแสดงตว จ านวน 156 คน คดเปนรอยละ 94.5 และมบคลกภาพแบบเกบตว จ านวน 9 คน คดเปนรอยละ 5.5 ตามล าดบ แสดงรายละเอยด ดงตารางท 4.6

ตารางท 4.6 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของบคลกภาพของนกศกษา 165 คน

บคลกภาพ จ านวน (รอยละ)

บคลกภาพแบบแสดงตว 156 (94.5)

บคลกภาพแบบเกบตว 9 (5.5)

(Min, Max = 44, 78; Mean, SD = 59.47, 5.25)

หากพจารณาเปนรายขอพบวา นกศกษามกแสวงหาความรจากหนงสอมากกวาถามคนอน

ในสงทไมร โดยตอบวาคอนขางจรง มจ านวน 77 คน คดเปนรอยละ 46.7 รองลงมาเปนนกศกษาทชอบคดทบทวนกอนลงมอท าอยเสมอ โดยตอบวาคอนขางจรง จ านวน 74 คน คดเปนรอยละ 44.8 และนกศกษามความพอใจทจะมเพอนนอย แตเปนเพอนแท โดยตอบวาจรงทสด มจ านวน 67 คน คดเปนรอยละ 40.6 ตามล าดบ แสดงรายละเอยด ดงตารางท 4.7

Ref. code: 25595717030133OJE

76

ตารางท 4.7 จ านวน รอยละ และคาเฉลยของบคลกภาพของนกศกษา 165 คน

ขอท ขอค าถาม ความคดเหน (จ านวนรอยละ)

จรงทสด

จรง

คอนขางจรง

คอนขาง ไมจรง

ไมจรง

ไมจรงเลย

1. เปนคนชอบหาสงทนาตนเตนท าอยเสมอ

0 (0.0) 0 (0.0) 15 (9.1) 60 (36.4) 56 (33.9) 34 (20.6)

2. เปนคนทชอบคดทบทวนกอนลงมอท า อยเสมอ

12 (7.3) 65 (39.4) 74 (44.8) 12 (7.3) 2 (1.2) 0 (0.0)

3. ชอบท าอะไรโลดโผน นาตนเตนเสมอ 5 (3.0) 27 (16.4) 39 (23.6) 53 (31.2) 30 (18.2) 11 (6.7) 4. ชอบอานหนงสอมากกวาการไปเทยว

กบเพอน 11 (6.7) 23 (13.9) 55 (33.3) 45 (27.3) 20 (12.1) 11 (6.7)

5. มความพอใจทจะมเพอนนอย แตเปนเพอนแท

67 (40.6) 42 (25.5) 37 (22.4) 14 (8.5) 4 (2.4) 1 (0.6)

6. มกตะโกนพดโตตอบกบเพอนเมอเพอนตะโกนถาม

3 (1.8) 15 (9.1) 26 (15.8) 56 (33.9) 48 (29.1) 17 (10.3)

7. เพอน ๆ มกคดวาเปนคนสนกสนาน ราเรง

1 (0.6) 2 (1.2) 15 (9.1) 55 (33.3) 59 (35.8) 33 (20.0)

8. ชอบฟงคนอนพดมากกวาชวนสนทนาเมออยในกลมคนจ านวนมาก

29 (17.6) 58 (35.2) 46 (27.9) 25 (15.2) 7 (4.2) 0 (0.0)

9. มกแสวงหาความรจากหนงสอมากกวาถามคนอนในสงทไมร

15 (9.1) 35 (21.2) 77 (46.7) 30 (18.2) 8 (4.8) 0 (0.0)

10. ไมชอบอยในกลมเพอนทชอบลอเลยน คนอน

31 (18.8) 40 (24.2) 52 (31.5) 30 (18.2) 9 (5.5) 3 (1.8)

11. ชอบท างานทตองใชความรวดเรว 1 (0.6) 4 (2.4) 28 (17.0) 58 (35.2) 52 (31.5) 22 (13.3) 12. เปนคนทไมรบรอน 15 (9.1) 39 (23.6) 66 (40.0) 26 (15.8) 15 (9.1) 4 (2.4) 13. ชอบเขาไปพดคยกบคนแปลกหนา 16 (9.7) 37 (22.4) 39 (23.6) 41 (24.8) 23 (13.9) 9 (5.5) 14. ไมมความสขเมอไมไดพดคยกบคน

จ านวนมาก 12 (7.3) 26 (15.8) 43 (26.1) 42 (25.5) 30 (18.2) 12 (7.3)

15. รสกวาการท าตวใหสนกสนานในงานเลยงเปนเรองยาก

22 (13.3) 36 (21.8) 34 (20.6) 32 (19.4) 27 (16.4) 14 (8.5)

16. มความเชอมนในตวเองสง 3 (1.8) 15 (9.1) 30 (18.2) 66 (40.0) 33 (20.0) 18 (10.9) 17. ชอบหยอกลอ แหยเพอนอยเสมอ 2 (1.2) 10 (6.1) 25 (15.2) 49 (29.7) 39 (23.6) 40 (24.2)

Ref. code: 25595717030133OJE

77

4.5 ความตระหนกในความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม

จากขอมลของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนงพบวา นกศกษาสวนใหญ มความตระหนกในความปลอดภยในการปฏบตงาน ในหองปฏบตการเคม อยในระดบสงจ านวน 140 คน คดเปนรอยละ 84.8 มความตระหนกในความปลอดภยในการปฏบตงาน ในหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลาง จ านวน 24 คน คดเปนรอยละ 14.5 และมความตระหนกในความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม อยในระดบตองปรบปรง จ านวน 1 คน คดเปนรอยละ0.6 ตามล าดบ แสดงรายละเอยดดงตารางท 4.8

ตารางท 4.8 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของความตระหนกในความปลอดภยของ

การปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา 165 คน

ความตระหนกในความปลอดภยของการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม จ านวน (รอยละ)

มความตระหนกระดบสง 140 (84.8)

มความตระหนกระดบปานกลาง 24 (14.5)

มความตระหนกระดบตองปรบปรง 1 (0.6)

(Min, Max = 17, 45; Mean, SD = 40.22, 5.02)

หากพจารณาเปนรายขอพบวา นกศกษาสวนใหญ แสดงความคดเหนวา เหนดวยกบการลางมอ

ใหสะอาดหลงการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมทกครงเปนสงจ าเปน เพอปองกนอนตรายจากสารเคมเขาสผวหนง รางกาย และการไมหยอกลอเลนกนในหองปฏบตการเคม เปนการปองกนอบตเหตไดอกทางหนงมากทสด จ านวน 131 คน คดเปนรอยละ 79.4 รองลงมา นกศกษาเหนดวยกบการใชหองปฏบตการเคมดวยความระมดระวง และมความตงใจในการท างาน เปนการปองกนการเกดอบตเหตไดอยางด จ านวน 128 คนคดเปนรอยละ 77.6 ตามล าดบ ในขณะทนกศกษาแสดงความคดเหนวา ไมเหนดวยกบการชมสารเคม หรอสารละลายอาจเกดอนตรายได จ านวน 14 คน คดเปนรอยละ 8.5 รองลงมานกศกษาไมเหนดวยกบการเทสารเคมทใชไมหมดเทกลบลงขวดเดม เปนการกระท าทไมปลอดภย จ านวน 12 คน คดเปนรอยละ 7.3 และการทดสอบชนดของสารเคมดวยวธการสดดมโดยตรง เปนการกระท าทตองหลกเลยงเพราะอาจเปนอนตรายตอรางกาย จ านวน 11 คน คดเปนรอยละ 6.7 ตามล าดบ แสดงรายละเอยด ดงตารางท 4.9

Ref. code: 25595717030133OJE

78

ตารางท 4.9 จ านวน รอยละ และคาเฉลยของความตระหนกในความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา 165 คน

ขอท ขอค าถาม ความคดเหน (จ านวนรอยละ)

เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย 1. การใชกรด หรอดางเขมขนในการทดลองจะตองท าใน

ตดดไอสารเทานน เพอเปนการปองกนอนตรายจาการทดลอง 123 (74.5) 38 (23.0) 4 (2.4)

2. การเทสารเคมทใชไมหมดกลบลงขวดเดมเปนการกระท าทไมปลอดภย 87 (52.7) 66 (40.0) 12 (7.3) 3. การทดสอบชนดของสารเคมดวยวธการสดดมโดยตรง

เปนการกระท าทตองหลกเลยง เพราะอาจเปนอนตรายตอรางกาย 116 (70.3) 38 (23.0) 11 (6.7)

4. การไดรบการอบรม ใหความรในการใชหองปฏบตการเคม อยางถกตอง และปลอดภยเปนสงจ าเปน

115 (69.7) 48 (29.1) 2 (1.2)

5. การชมสารเคม หรอสารละลายอาจเกดอนตรายได 114 (69.1) 37 (22.4) 14 (8.5) 6. การท าการทดลองใดๆ ทอยนอกเหนอคมอปฏบตการ หรอไมไดรบ

มอบหมายจากอาจารยผควบคมการปฏบต เปนสงทไมควรกระท า 108 (65.5) 52 (31.5) 5 (3.0)

7. การอาน และท าความเขาใจขนตอนการใชหองปฏบตการเคม รวมถงอปกรณการทดลองกอนลงมอปฏบต เปนการชวยปองกนอบตเหต จากการใชหองปฏบตการเคม

124 (75.2) 37 (22.4) 4 (2.4)

8. การใชหองปฏบตการเคมดวยความระมดระวง และมความตงใจ ในการท างานเปนการปองกนการเกดอบตเหตไดอยางด

128 (77.6) 36 (21.8) 1 (0.6)

9. การเกดอบตเหตแมเพยงเลกนอยควรแจงอาจารยผควบคมทราบ เพอท าการแกไข/ชวยเหลอทนท

120 (72.7) 41 (24.8) 4 (2.4)

10. การทดลองในหองปฏบตการเคมเกนระยะเวลาทก าหนด หรอท าการทดลองเพยงคนเดยว เปนสงทไมควรกระท า เพราะอาจไมสามารถ ชวยไดทนทวงทหากเกดอบตเหต

114 (69.1) 48 (29.1) 3 (1.8)

11. การสวมแวนตานรภยขณะท าการทดลอง เปนการปองกนอนตราย ทอาจเกดขนระหวางการทดลองเคม

125 (75.8) 39 (23.6) 1 (0.6)

12. การแตงกายทเหมาะสม ไมใสเสอรดรป หรอหลวมจนเกนไปขณะท า การทดลอง เปนการปองกนอบตเหตในหองปฏบตการเคม

112 (67.9) 48 (29.1) 5 (3.0)

13. การรบประทานอาหารในหองปฏบตการเคม อาจมสารเคมปะปน เขาไปกบอาหารเกดอนตรายตอรางกายได

119 (72.1) 39 (23.6) 7 (4.2)

14. การลางมอใหสะอาดหลงการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมทกครง เปนสงจ าเปน เพอปองกนอนตรายจากสารเคมเขาสผวหนง/รางกาย

131 (79.4) 30 (18.2) 4 (2.4)

15. การไมหยอกลอ เลนกนในหองปฏบตการเคม เปนการปองกนอบตเหต ไดอกทางหนง

131 (79.4) 31 (18.8) 3 (1.8)

Ref. code: 25595717030133OJE

79

4.6 การรบรตออปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในหองปฏบตการเคม

จากขอมลของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนงพบวา นกศกษาสวนใหญมการรบรตออปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในหองปฏบตการเคม อยในระดบสง จ านวน 102 คน คดเปนรอยละ 61.8 มการรบรตออปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในหองปฏบตการเคม อยในระดบปานกลาง จ านวน 58 คน คดเปนรอยละ 35.2 และมการรบรตออปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในหองปฏบตการเคม อยในระดบปรบปรง จ านวน 5 คน คดเปนรอยละ 3.0 ตามล าดบ แสดงรายละเอยดดงตารางท 4.10 ตารางท 4.10 จ านวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรตออปกรณปองกน

อนตรายสวนบคคลในหองปฏบตการเคมของนกศกษา 165 คน

การรบรตออปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในหองปฏบตการเคม จ านวน (รอยละ)

มการรบรระดบสง 102 (61.8)

มการรบรระดบปานกลาง 58 (35.2)

มการรบรระดบตองปรบปรง 5 (3.0)

(Min, Max = 12, 36; Mean, SD = 29.17, 5.07)

หากพจารณาเปนรายขอพบวา นกศกษาสวนใหญแสดงความคดเหนวาเหนดวยกบใหม

การอบรมการใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในการปฏบตงานภายในหองปฏบตการเคม จ านวน 99 คนคดเปนรอยละ 60.0 รองลงมานกศกษาเหนดวยกบผาปดปากและจมกส าหรบใชปฏบตงานในหองปฏบตการเคมมจ านวนเพยงพอตอจ านวนนกศกษาและชดปฏบตการมความเหมาะกบการใชปฏบตงานในหองปฏบตการเคม จ านวน 93 คน คดเปนรอยละ 56.4 ตามล าดบ ในขณะทนกศกษาแสดงความคดเหนวาไมเหนดวยกบในขณะปฏบตงานในหองปฏบตการเคมถงมอทสวมใสมกเกดการช ารดจ านวน 18 คน คดเปนรอยละ 10.9 รองลงมานกศกษาไมเหนดวยกบชนดของแวนมความเหมาะกบการใชปฏบตงานในหองปฏบตการเคม จ านวน 13 คน คดเปนรอยละ 7.9 และผาปดปากและจมกส าหรบ ใชปฏบตงานในหองปฏบตการเคมมจ านวนเพยงพอตอจ านวนนกศกษา และผาปดปากและจมกส าหรบใชปฏบตงานในหองปฏบตการเคมมขนาดเหมาะกบนกศกษา จ านวน 11 คน คดเปนรอยละ 6.7ตามล าดบ แสดงรายละเอยดดงตารางท 4.11

Ref. code: 25595717030133OJE

80

ตารางท 4.11 จ านวน รอยละ และคาเฉลยของการรบรตออปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล ในหองปฏบตการเคมของนกศกษา 165 คน

ขอท ขอค าถาม ความคดเหน [จ านวน(รอยละ)]

เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย 1. ถงมอส าหรบใชปฏบตงานในหองปฏบตการเคม

มจ านวนเพยงพอตอจ านวนนกศกษา 87 (52.7) 68 (41.2) 10 (6.1)

2. ชนดของถงมอมความเหมาะสมกบการใชปฏบตงาน ในหองปฏบตการเคม

78 (47.3) 81 (49.1) 6 (3.6)

3. ขนาดของถงมอในหองปฏบตการเคมมความหลากหลาย และเพยงพอตอจ านวนนกศกษา

72 (43.6) 83 (50.3) 10 (6.1)

4. ขณะปฏบตงานในหองปฏบตการเคมถงมอทสวมใส มกเกดการช ารด

54 (32.7) 93 (56.4) 18 (10.9)

5. แวนตาส าหรบใชปฏบตงานในหองปฏบตการเคม มจ านวนเพยงพอตอจ านวนนกศกษา

72 (43.6) 85 (51.5) 8 (4.8)

6. ชนดของแวนมความเหมาะกบการใชปฏบตงานในหองปฏบตการเคม

75 (45.5) 77 (46.7) 13 (7.9)

7. แวนตาส าหรบใชปฏบตงานในหองปฏบตการเคม มขนาดเหมาะกบนกศกษา

75 (45.5) 84 (50.9) 6 (3.6)

8. ผาปดปากและจมกส าหรบใชปฏบตงานในหองปฏบตการเคม มจ านวนเพยงพอตอจ านวนนกศกษา

93 (56.4) 61 (37.0) 11 (6.7)

9. ชนดของผาปดปากและจมกมความเหมาะกบการใชปฏบตงานในหองปฏบตการเคม

83 (50.3) 73 (44.2) 9 (5.5)

10. ผาปดปากและจมกส าหรบใชปฏบตงานในหองปฏบตการเคม มขนาดเหมาะกบนกศกษา

88 (53.3) 66 (40.0) 11 (6.7)

11. ชดปฏบตการมความเหมาะกบการใชปฏบตงาน ในหองปฏบตการเคม

93 (56.4) 66 (40.0) 6 (3.6)

12. มการอบรมการใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล ในการปฏบตงานภายในหองปฏบตการเคม

99 (60.0) 59 (35.8) 7 (4.2)

Ref. code: 25595717030133OJE

81

4.7 ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล และบคลกภาพกบพฤตกรรมความปลอดภยใน การปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา จากขอมลปจจยสวนบคคล และบคลกภาพกบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง จ านวน 165 คนพบวา ปจจยสวนบคคลกบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษาไมมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม โดยเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา นกศกษามพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมระดบด 77 คน มอาย19-20 ป, อาย 17-18 ป และอาย 21-22 ป คดเปนรอยละ 79.2, 19.5 และ 1.3 ตามล าดบ พฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบปานกลาง 47 คน มอาย 19-20 ป, อาย 17-18 ป และอาย 21-22 ป คดเปนรอยละ 68.1, 27.7 และ 4.3 ตามล าดบ มระดบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบตองปรบปรง 41 คน มอาย 19-20 ป, อาย 17-18 ป และอาย 21-22 ป คดเปนรอยละ 65.9, 29.3 และ 4.9 ตามล าดบ ซงอาย ไมมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษาอยางไมมนยส าคญทางสถต (p> 0.05) เมอพจารณาเพศของนกศกษาพบวา นกศกษามพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบด 77 คน เปนเพศหญง และเพศชาย คดเปนรอยละ 84.4 และ 15.6 ตามล าดบ พฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบปานกลาง 47 คน เปนเพศหญง และเพศชาย คดเปนรอยละ 87.2 และ 12.8 ตามล าดบ มระดบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบตองปรบปรง 41 คน เปนเพศหญง และเพศชาย คดเปนรอยละ70.7 และ 29.3 ตามล าดบ ซงเพศไมมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภย ในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษาอยางไมมนยส าคญทางสถต (p> 0.05) เมอพจารณาแยกเปนคณะทศกษา พบวา นกศกษามพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมระดบด 77 คน เปนคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย และคณะเทคโนโลยการเกษตรและเทคโนโลยอตสาหกรรม คดเปนรอยละ74.0 และ 26.0 ตามล าดบ พฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม ในระดบปานกลาง47 คน เปนคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย และคณะเทคโนโลยการเกษตรและเทคโนโลยอตสาหกรรม คดเปนรอยละ 85.1 และ 14.9 ตามล าดบ มระดบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบตองปรบปรง 41 คน คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย และคณะเทคโนโลยการเกษตรและเทคโนโลยอตสาหกรรม คดเปนรอยละ 63.4 และ 36.6 ตามล าดบ ซงคณะทศกษาไมมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษาอยางไมมนยส าคญทางสถต (p>0.05) หากพจารณาโรคประจ าตวของนกศกษา พบวา นกศกษามพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมระดบด 77 คน

Ref. code: 25595717030133OJE

82

ไมมโรคประจ าตวและมโรคประจ าตว คดเปนรอยละ 93.5 และ 6.5 ตามล าดบ พฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบปานกลาง 47 คน ไมมโรคประจ าตว และมโรคประจ าตว คดเปนรอยละ 89.4 และ 10.6 ตามล าดบ มระดบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงาน ในหองปฏบตการเคมในระดบตองปรบปรง 41 คน ไมมโรคประจ าตว และมโรคประจ าตว คดเปนรอยละ 92.7 และ 7.3 ตามล าดบ ซงโรคประจ าตวไมมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษาอยางไมมนยส าคญทางสถต (p> 0.05) และหากพจารณาจากการใชยา พบวา นกศกษามพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบด 77 คน ไมมการใชยา และมการใชยา คดเปนรอยละ 98.7 และ 1.3 ตามล าดบ พฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบปานกลาง 47 คน ไมมการใชยา และมการใชยา คดเปนรอยละ 97.9 และ 2.1 ตามล าดบ มระดบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบตองปรบปรง 41 คน ไมมการใชยา และมการใชยา คดเปนรอยละ 97.6 และ 2.4 ตามล าดบ ซงการใชยาไมมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษาอยางไมมนยส าคญทางสถต (p>0.05) ทงน เมอพจารณาจากประสบการณการประสบอนตรายในการใชหองปฏบตการเคม พบวา นกศกษามพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมระดบด 77 คน ไมเคยมประสบการณการประสบอนตรายในการใชหองปฏบตการเคม และเคยมประสบการณการประสบอนตรายในการใชหองปฏบตการเคม คดเปนรอยละ 77.9 และ 22.1 ตามล าดบ พฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมระดบระดบปานกลาง 47 คน ไมเคยมประสบการณการประสบอนตรายในการใชหองปฏบตการเคม และเคยมประสบการณการประสบอนตราย ในการใชหองปฏบตการเคม คดเปนรอยละ 66.0 และ 34.0 ตามล าดบ มระดบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบตองปรบปรง 41 คน ไมเคยมประสบการณการประสบอนตราย ในการใชหองปฏบตการเคม และเคยมประสบการณการประสบอนตรายในการใชหองปฏบตการเคม คดเปนรอยละ 61.0 และ 39.0 ตามล าดบ ซงประสบการณการประสบอนตรายไมมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภย ในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษาอยางไมมนยส าคญทางสถต (p>0.05) ทงน เมอพจารณาบคลกภาพกบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษาพบวา นกศกษามพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมระดบด 77 คน มบคลกภาพแสดงตวและบคลกภาพเกบตว คดเปนรอยละ 89.6 และ10.4 ตามล าดบ นกศกษามพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบปานกลาง47 คน มบคลกภาพแสดงตว คดเปนรอยละ 100.0 นกศกษามพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบปรบปรง 41 คน บคลกภาพแสดงตวและบคลกภาพเกบตว คดเปนรอยละ 97.6 และ 2.4 ตามล าดบ ซงบคลกภาพมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษาอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.05) แสดงรายละเอยดดงตารางท 4.12

Ref. code: 25595717030133OJE

83

ตารางท 4.12 ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล และบคลกภาพกบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา (N=165)

ปจจยสวนบคคล

พฤตกรรมการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม

ระดบด ระดบปานกลาง ระดบตองปรบปรง p-value

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

อาย .451

17-18 ป 15 37.5 13 32.5

12 30.0

19-20 ป 61 50.8 32 26.7 27 22.5

21-22 ป 1 20.0 2 40.0 2 40.0

เพศ .097

ชาย 12 40.0 6 20.0 12 40.0

หญง 65 48.1 41 30.4 29 21.5

คณะทศกษา 0.66

คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย 57 46.3 40 32.5 26 21.1

คณะเทคโนโลยการเกษตรและ

เทคโนโลยอตสาหกรรม

20 47.6 7 16.7 15 35.7

โรคประจ าตว .700

ไมม 72 47.4 42 27.6 38 25.0

ม 5 38.5 5 38.5 3 23.1

การใชยา .891

ไมม 76 46.9 46 28.4 40 24.7

ม 1 33.3 1 33.3 1 33.3

ประสบการณการประสบอนตรายในการใชหองปฏบตการเคม .118

ไมเคย 60 51.7 31 26.7 25 21.6

เคย 17 34.7 16 32.7 16 32.7

บคลกภาพ .029*

บคลกภาพแบบแสดงตว 69 44.2 47 30.1 40 25.6

บคลกภาพแบบเกบตว 8 88.9 0 0.0 1 11.1

Ref. code: 25595717030133OJE

84

4.8 ความสมพนธระหวางปจจยดานความร ความตระหนก และการรบรกบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา

จากขอมลปจจยดานความร ความตระหนก และการรบรกบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนงจ านวน 165 คน ปจจยดานความรเกยวกบการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษากบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา พบวา นกศกษามพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมระดบด 77 คน มความรในระดบปานกลาง, ความรในระดบดและมความรในระดบตองปรบปรงคดเปนรอยละ 57.1, 40.3 และ 2.6 ตามล าดบ นกศกษามพฤตกรรม ความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบปานกลาง 47 คน มความรในระดบปานกลาง, มความรในระดบดและมความรในระดบตองปรบปรงคดเปนรอยละ 53.2, 42.5 และ 4.3 ตามล าดบและนกศกษามพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบตองปรบปรง 41 คนมความรในระดบปานกลาง, มความรในระดบตองปรบปรงและมความรในระดบดคดเปนรอยละ 65.9, 22.0 และ 12.1 ตามล าดบ ซงปจจยความรมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษาอยางมนยส าคญทางสถต (p< 0.00) ปจจยดานความตระหนกในความปลอดภยของการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษากบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา พบวา นกศกษามพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบทด 77 คน มความตระหนกในระดบสง, มความตระหนกในระดบปานกลาง และมความตระหนกในระดบตองปรบปรงคดเปนรอยละ 84.4, 14.3 และ 1.3 ตามล าดบ นกศกษามพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบปานกลาง47 คน มความตระหนกในระดบสง และมความตระหนกในระดบในตองปรบปรงคดเปนรอยละ 95.7 และ 4.3 ตามล าดบ และนกศกษามพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมระดบตองปรบปรง 41 คน มความตระหนกในระดบสง และมความตระหนกในระดบปานกลาง คดเปนรอยละ73.2 และ 26.8 ตามล าดบ ซงปจจยความตระหนกมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภย ในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษาอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.05) และปจจยดาน การรบรตออปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในหองปฏบตการเคมกบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา พบวา นกศกษามพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบด 77 คน มการรบรในระดบสงและการรบรในระดบปานกลาง คดเปนรอยละ 55.8 และ 44.2 ตามล าดบ นกศกษามพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมในระดบปานกลาง 47 คน มการรบรในระดบสง การรบรในระดบปานกลาง และการรบรในระดบตองปรบปรงคดเปนรอยละ 63.8, 27.7 และ 8.5 ตามล าดบ และนกศกษามพฤตกรรมความปลอดภย

Ref. code: 25595717030133OJE

85

ในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมระดบตองปรบปรง 41 คน มการรบรในระดบสงการรบรในระดบปานกลางและการรบรในระดบตองปรบปรง คดเปนรอยละ 70.7, 26.8 และ 2.4 ตามล าดบ ซงปจจยการรบรมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษาอยางมนยส าคญทางสถต (p<0.05) แสดงรายละเอยดดงตารางท 4.13

ตารางท 4.13 ความสมพนธระหวางปจจยดานความร ความตระหนก และการรบรกบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมของนกศกษา (N=165)

ปจจย

พฤตกรรมการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม

ระดบด ระดบปานกลาง ระดบตองปรบปรง p-value

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

ความร .000*

มความรระดบด 31 55.4 20 35.7 5 8.9

มความรระดบปานกลาง 44 45.8 25 26.0 27 28.1

มความรระดบตองปรบปรง 2 15.4 2 15.4 9 69.2

ความตระหนก .038*

มความตระหนกระดบสง 65 46.4 45 32.1 30 21.4

มความตระหนกระดบปานกลาง 11 45.8 2 8.3 11 45.8

มความตระหนกระดบตองปรบปรง 1 100.0 0 0 0 0

การรบร .023*

มการรบรระดบสง 43 42.2 30 29.4 29 28.4

มการรบรระดบปานกลาง 34 58.6 13 22.4 11 19.0

มการรบรในระดบตองปรบปรง 0 0 4 80.0 1 20.0

Ref. code: 25595717030133OJE

86

บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

การศกษาวจยเรอง ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใช

หองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง มวตถประสงคในการวจยดงน

1. เพอศกษาปจจยสวนบคคลและบคลกภาพทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง

2. เพอศกษาปจจยดานความร และความตระหนกทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง

3. เพอศกษาปจจยดานการรบรทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใช หองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง

การวจยครงนท าการเกบรวบรวมโดยแบบสอบถาม จ านวน 6 สวน ไดแก สวนท 1ขอมลสวนบคคล สวนท 2 ความรเกยวกบการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม สวนท 3 พฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม สวนท 4 แบบวดบคลกภาพ สวนท 5 ความตระหนกในความปลอดภยในการปฏบตงานในหองปฏบตการเคม และสวนท 6 การรบรตออปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในหองปฏบตการเคม ไดรบการตอบกลบแบบสอบถามทงสน จ านวน 165 คน คดเปนรอยละ 91.16 จากจ านวนทงสน 181 คน สามารถสรป อภปรายผล และเสนอแนะ โดยน าเสนอเปน 3 สวน ดงน

5.1 สรปผลการวจย 5.2 อภปรายผล 5.3 ขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการวจย

5.1.1 ปจจยสวนบคคล และบคลกภาพของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง

ผลการวจย พบวา ปจจยสวนบคคลไมมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภย ในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง โดยนกศกษาสวนใหญมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด จ านวน 77 คน คดเปนรอยละ 46.7 รองลงมาเปนกลมนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม

Ref. code: 25595717030133OJE

87

อยในระดบปานกลาง จ านวน 47 คน คดเปนรอยละ 28.5 และมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบทตองปรบปรง จ านวน 41 คน คดเปนรอยละ 24.8

ทงน ผลการวจยในสวนของปจจยบคลกภาพ สามารถสรปผลการวจยไดวาปจจยดานบคลกภาพมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมนกศกษาสวนใหญ มบคลกภาพแบบแสดงตว จ านวน 156 คน คดเปนรอยละ 94.5 และมบคลกภาพแบบเกบตว จ านวน 9 คน คดเปนรอยละ 5.5 ซงในกลมนกศกษาสวนใหญทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม อยในระดบด เปนนกศกษาทมบคลกภาพแบบแสดงตว จ านวน 69 คน คดเปนรอยละ 89.6 เปนนกศกษาทมบคลกภาพแบบเกบตว จ านวน 8 คน คดเปนรอยละ 10.4 กลมนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลาง เปนนกศกษาทมบคลกภาพแบบแสดงตวจ านวน 47 คน คดเปนรอยละ 100 และกลมนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบ ทตองปรบปรง เปนนกศกษาทมบคลกภาพแบบแสดงตว จ านวน 40 คน คดเปนรอยละ 97.6 เปนนกศกษาทมบคลกภาพแบบเกบตว จ านวน 1 คน คดเปนรอยละ 2.4

5.1.2 ปจจยดานความรในการใชหองปฏบตการเคม และความตระหนกในความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง

ผลการวจยพบวา ปจจยดานความรในการใชหองปฏบตการเคม ของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนงมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม โดยพบวานกศกษาสวนใหญมความรในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลาง จ านวน 96 คน คดเปนรอยละ 58.2 รองลงมาเปนนกศกษาทมความร ในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด จ านวน 56 คน คดเปนรอยละ 33.9 และนกศกษาทมความรในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบตองปรบปรง จ านวน 13 คน คดเปนรอยละ 7.9โดยนกศกษาสวนใหญทมความรในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลางเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด จ านวน 44 คน คดเปนรอยละ 45.8 รองลงมาเปนนกศกษาทมพฤตกรรม ความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบตองปรบปรง จ านวน 27 คน คดเปนรอยละ 28.1 และ เปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลาง จ านวน 25 คน คดเปนรอยละ 26.0 ส าหรบนกศกษาทมความรในล าดบรองลงมาเปนนกศกษาทมความรในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด โดยเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด จ านวน 31 คน คดเปนรอยละ 55.4 รองลงมาเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลาง จ านวน 20 คน คดเปนรอยละ35.7 และเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบตองปรบปรงจ านวน 5 คน คดเปนรอยละ 8.9 ส าหรบนกศกษาทมความรในการใชหองปฏบตการเคมในระดบตองปรบปรงเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบตองปรบปรง จ านวน 9 คน

Ref. code: 25595717030133OJE

88

คดเปนรอยละ 69.2 และเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลางและระดบด จ านวนเทากน 2 คน คดเปนรอยละ 15.4

ผลการวจยปจจยดานความตระหนกในความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม พบวา ความตระหนกในความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมนกศกษาสวนใหญมความตระหนกในความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบสง จ านวน 140 คน คดเปนรอยละ 84.8 รองลงมาเปนนกศกษาทมความตระหนกในความปลอดภย ในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลาง จ านวน 24 คน คดเปนรอยละ 14.5 และเปนนกศกษาทมความตระหนกในความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบตองปรบปรง จ านวน 1 คน คดเปนรอยละ 0.6 โดยนกศกษาสวนใหญทมความตระหนกในความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบสงเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบทด จ านวน 65 คนคดเปนรอยละ 46.4 รองลงมาเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลาง จ านวน 45 คน คดเปนรอยละ 32.1 และเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบทตองปรบปรง จ านวน 30 คน คดเปนรอยละ 21.4 ส าหรบนกศกษาทมความตระหนกในความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลาง เปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด และอยในระดบตองปรบปรงจ านวนเทากนคอ จ านวน 11 คน คดเปนรอยละ 45.8 และเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภย ในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลาง จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 8.3 ส าหรบนกศกษาทมความตระหนกในความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบตองปรบปรงเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด จ านวน 1 คน คดเปนรอยละ 100

5.1.3 ปจจยดานการรบรตออนตรายและความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม ของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง

ผลการวจยพบวา ปจจยดานการรบรตออนตรายและความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนงมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม นกศกษาสวนใหญทมการรบรตออนตรายและความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบสง จ านวน 102 คน คดเปนรอยละ 61.8 รองลงมาเปนนกศกษาทมการรบรตออนตรายและความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลาง จ านวน 58 คน คดเปนรอยละ 35.2 และเปนนกศกษาทมการรบรตออนตรายและความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบตองปรบปรง จ านวน 5 คน คดเปนรอยละ 3 โดยนกศกษาสวนใหญทมการรบรตออนตรายและความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบสง เปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด จ านวน 43 คนคดเปนรอยละ 42.2 รองลงมาเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม

Ref. code: 25595717030133OJE

89

อยในระดบปานกลาง จ านวน 30 คน คดเปนรอยละ 29.4 และเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบตองปรบปรง จ านวน 29คน คดเปนรอยละ 28.4 ส าหรบนกศกษาทมการรบรตออนตรายและความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลางเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด จ านวน 34 คน คดเปนรอยละ 58.6 รองลงมาเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลาง จ านวน 13 คน คดเปนรอยละ 22.4 และเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบตองปรบปรง จ านวน 11 คน คดเปนรอยละ 19 นกศกษาทมการรบรตออนตรายและความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบตองปรบปรง เปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลาง จ านวน 4 คน คดเปนรอยละ 80รองลงมาเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบตองปรบปรงจ านวน 1 คน คดเปนรอยละ 20 ทงน ไมมนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด 5.2 อภปรายผล

จากการศกษาปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนงสามารถอภปรายได ดงน

5.2.1 ปจจยสวนบคคลและบคลกภาพของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตรของมหาวทยาลยแหงหนง

ปจจยสวนบคคล ประกอบดวย อายเพศ คณะทศกษา โรคประจ าตว การใชยา ประสบการณการประสบอนตรายในการใชหองปฏบตการเคม ผลการวจยพบวา ปจจยสวนบคคลไมมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมโดยกล มนกศกษาท มพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมทอยในระดบด และปรบปรงสวนใหญเปนกลมเดยวกน เนองจากกลมนกศกษาทท าการเกบตวอยางเพอวเคราะหขอมลนนเปนนกศกษาทศกษาในระดบปรญญาตรชนปท 1 โดยจะตองเปนนกศกษาทมศกษาในรายวชาทมการใชหองปฏบตการเคมในภาคการศกษาท 2 ปการศกษา2559 จงสงผลใหมขอจ ากดในดานของปจจยสวนบคคลทน ามาวเคราะหขอมล โดยนกศกษาสวนใหญมอาย 19-20 ป จ านวน 120 คน คดเปนรอยละ 72.2 โดยนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมทอยในระดบด มอาย 19-20 ป จ านวน 61 คน คดเปนรอยละ 79.2 รองลงมาอาย 17-18 ป จ านวน 15 คน คดเปนรอยละ 19.5 และอาย 21-22 ปจ านวน 1 คน คดเปนรอยละ 1.3 นกศกษาสวนใหญเปนเพศหญงสงถงรอยละ 81.8 ในขณะทเพศชายมเพยงรอยละ 18.2 ซงพบวา นกศกษาเพศหญงมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยใน

Ref. code: 25595717030133OJE

90

ระดบดและปรบปรงมากกวาเพศชายโดยมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด รอยละ 84.4 และมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบตองปรบปรงสง รอยละ 70.7 เชนเดยวกบคณะทศกษา ซงพบวา นกศกษาสวนใหญศกษาอยในคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย รอยละ 74.5 ซงมากกวาคณะเทคโนโลยการเกษตรและเทคโนโลยอตสาหกรรมทมเพยงรอยละ 25.5 โดยกลมนกศกษาคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนกลมทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบดสงถงรอยละ 74 ในขณะเดยวกนกเปนกลมทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบทตองปรบปรง รอยละ 63.4 ซงมากกวานกศกษาทศกษาอยในคณะเทคโนโลยการเกษตรและเทคโนโลยอตสาหกรรมทง 2 ระดบ นอกจากน ปจจยสวนบคคลเรองโรคประจ าตว และการใชยายงมผลการวจยเปนไปในลกษณะเดยวกนกบทไดอภปรายดงกลาวขางตนคอ กลมนกศกษาสวนใหญทพบเปนกลมนกศกษาทไมมโรคประจ าตว รอยละ 92.1 และยงเปนกล มนกศกษามพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด และปรบปรง มากกวานกศกษาทม โรคประจ าตว โดยเปนนกศกษาทม พฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด รอยละ 93.5 และเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบตองปรบปรง รอยละ 92.7 และส าหรบผลการวจยเรองการใชยา พบวา กลมนกศกษาสวนใหญเปนกลมนกศกษาทมไมมการใชยา รอยละ 98.2 ซงในกลมนกศกษาดงกลาวน เปนกลมทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด และปรบปรงมากกวานกศกษาทมการใชยาโดยพบวา เปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด รอยละ 98.7และเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลาง รอยละ 97.6 นอกจากนยงพบวา นกศกษาทไมเคยมประสบการณการประสบอนตรายในการใชหองปฏบตการเคม สวนใหญมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด จ านวน 60 คน คดเปนรอยละ 77.9 ในขณะทนกศกษาทเคยมประสบการณการประสบอนตรายในการใชหองปฏบตการเคม มพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด จ านวน 17 คนคดเปนรอยละ 22.1 ซงสอดคลองกบงานวจยของศภวฒน เตชะพทกษ (2548) เรองพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงานบรษท โคราชเดนจ จ ากด (K2) พบวา อาย ระดบการศกษา รายได อายงานไมมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงาน, งานวจยของมธรน เถยรประภากล(2556) เรอง ปจจยทมผลตอพฤตกรรมความปลอดภยของพนกงานหนวยงานผลตโอเลฟนส 1 บรษท พททโกลบอลเคมคอล จ ากด (มหาชน) สาขาท 2 โรงโอเลฟนสไอหนง พบวา คณลกษณะสวนบคคลดานอายระยะเวลาปฏบตงานและการไดรบขอมลขาวสารกจกรรมสงเสรมความปลอดภยไมมผลตอพฤตกรรมความปลอดภย, งานวจยของอศรา ปาดแมน (2542) เรอง ความสมพนธระหวางการรบรสภาพการท างานทเปนอนตรายกบพฤตกรรมการท างานทปลอดภยของพนกงานฝายผลตบรษท รองเทาบาจาแหงประเทศไทย จ ากด (มหาชน) โรงงานบางพล พบวา เพศไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการท างานท

Ref. code: 25595717030133OJE

91

ปลอดภยของพนกงาน และสอดคลองกบงานวจยของ Idirimanna I S A D, and Jayawardena L N A C (2011) เรอง ปจจยทสงผลตอสขภาพ อาชวอนามย และพฤตกรรมความปลอดภยของพนกงานฝายปฏบตการในโรงงานทพบวา ปจจยสวนบคคลอนไดแกการศกษา ประสบการณการท างาน สถานภาพ อาย เพศ เปนปจจยทไมสงผลตอพฤตกรรมความปลอดภยอยางมนยส าคญทางสถต

ปจจยดานบคลกภาพแบงเปนบคลกภาพแบบเกบตว (Introvert) และบคลกภาพแบบแสดงตว (Extrovert) โดยใชแบบสอบถามทปรบปรงมาจากแบบวดบคลกภาพของ Eysenk (Introvertsion-Extroversion in the Eysenk Personality Inventory (Willson, 1977,p.182) ซ งลกษณะของบคลกภาพแบบเกบตวคอ มลกษณะไมเขาสงคม และไมชอบเปลยนแปลงความคด สงผลใหไมเกดความเปลยนแปลงตอพฤตกรรม ในขณะทบคลกภาพแบบแสดงตว คอ บคคลทชอบเขาสงคมชอบความทาทาย และมความเปนผน า สงผลใหสามารถเกดความเปลยนแปลงตอพฤตกรรมไดซงผลการวจยพบวา นกศกษาสวนใหญมบคลกภาพแบบแสดงตวสงถงรอยละ 94.5 และมบคลกภาพแบบเกบตวเพยงรอยละ 5.5 โดยผลการวจยยงพบอกวา นกศกษาสวนใหญทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบดนนเปนกลมนกศกษาทมบคลกภาพแบบแสดงตว รอยละ 89.6 และเปนกลมนกศกษาทมบคลกภาพแบบเกบตวเพยงรอยละ 10.4 จงสามารถอภปรายไดวาสาเหตทปจจยดานบคลกภาพมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมเนองมาจากนกศกษาทมบคลกภาพแบบแสดงตวจะมลกษณะทชอบเขาสงคม และมความเปนผน าสง จงอาจสงผลใหสามารถเขาถงพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมทถกตองไดจากหลากหลายชองทาง ซงหากกลมนกศกษาทมบคลกภาพแบบแสดงตวดงกลาวน เมอเกดความไมเขาใจ หรอมความเขาใจทผดในพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมกจะสามารถปรบเปลยนพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมไดอยางถกตอง เมอไดรบขอมลจากกลมคนตางๆ หรอแหลงขอมลตางๆ ทถกตองโดยสามารถอางองไดจากผลการตอบแบบสอบถามในขอทแสดงถงบคลกภาพแบบแสดงตวทนกศกษาเลอกตอบ “จรงทสด” ไดแก “ชอบเขาไปพดคยกบคนแปลกหนา”มนกศกษาทตอบสงทสดถงรอยละ 9.7 ซงแสดงใหเหนวา เปนกลมนกศกษาทมอธยาศยทด ชอบเขาสงคมสามารถเปดรบความร หรอแสวงหาความรไดจากผอนอยเสมอในขณะทนกศกษาทมบคลกภาพแบบเกบตว เมอพจารณาจากการตอบแบบสอบถามเปนรายขอแลว พบวา ขอทนกศกษาทมบคลกภาพแบบเกบตวตอบ“จรงทสด” มากทสด ไดแก “มความพอใจมเพอนนอย แตเปนเพอนแท”รอยละ 40.6 แสดงใหเหนวากลมนกศกษาดงกลาวไมชอบเขาสงคม ไมชอบการเปลยนแปลง จงอาจน าไปสพฤตกรรมทไมปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมได เนองมาจากการยดตดในขอมล/ความร/การปฏบตแบบเดมๆ โดยไมมการแสวงหาความรใหมๆ ดงนน หากนกศกษาทมบคลกภาพแบบเกบตว ไดรบการฝกอบรม การเนนย าเตอน ทบทวนและเพมเตมความรใหมๆ จากอาจารยผสอน หรอผทมความรความเชยวชาญ ในเรองในการใชหองปฏบตการเคมอยางปลอดภยกนาจะสามารถปรบเปลยนพฤตกรรมทปฏบตอยเดมได

Ref. code: 25595717030133OJE

92

จากผลการวจย จงสรปไดวา ปจจยดานบคลกภาพมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม อยางมนยส าคญทางสถต (p-value < 0.05) ซงสอดคลองกบผลงานวจยของ Ghosh, Bhattacherjee and Chau (2004) เรอง Relationship of Working Conditions and Individual Characteristics to Occupational Injuries พบวา บคลกภาพมความสมพนธกบความเสยงทไดรบการบาดเจบจากการท างานในพนกงานขดถานหน โดยความเสยงและการบาดเจบเนองจากการท างานตองใหความส าคญกบพฤตกรรมความปลอดภยในการท างาน อาจเน องมาจากบคลกภาพเปนผลรวมของลกษณะของบคคลแตละคนทมผลตอการแสดงออกของพฤตกรรมหลากหลายและบคคลสามารถปรบพฤตกรรมของตนเองไดโดยขนอยกบสถานการณทเกดขน

5.2.2 ปจจยดานความร และความตระหนกของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง

ปจจยดานความรในการใชหองปฏบตการเคมผลการวจยพบวา นกศกษาสวนใหญมความรในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบปานกลาง รอยละ 58.2 รองลงมาเปนนกศกษาทมความรในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด รอยละ 33.9 และเปนนกศกษาทมความร ในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบปรบปรง รอยละ 7.9 ซงเมอพจารณาจากการตอบแบบสอบถามเรองความรเกยวกบการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมเปนรายขอ พบวา ขอค าถามทนกศกษาสวนใหญตอบถกตองคอ ขอค าถามขอท 2 “สญลกษณนเปนสารเคมทมความไวไฟสงควรเกบใหหางจากประกายไฟและความรอน” มนกศกษาตอบถกมากทสด รอยละ 98.2 รองลงมาเปนขอค าถามขอท 1 “สญลกษณนเปนสารเคมทมพษมอนตรายถงชวตตองหลกเลยงการสมผสกบรางกายทกรปแบบ”มนกศกษาตอบถก รอยละ 97.6 และขอค าถามขอท 8 “ใชสารเคมตามสดสวนทก าหนดไวในคมอปฏบตการทดลองอยาเครงครด” มนกศกษาตอบถก รอยละ 95.2 ตามล าดบ โดยนกศกษาทมความรในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบดจะมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอย ในระดบด ร อยละ 55.4 ซ งมากกวากล มนกศกษาท ม พฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมระดบปานกลางและระดบตองปรบปรงนนสามารถอภปรายไดวา นกศกษาสวนใหญ ทท าการเกบขอมลนนมความรเกยวกบกฎระเบยบ และมาตรการความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอนเปนผลเนองมาจากเปนกฎระเบยบทไดนกศกษาไดรบการสอสาร หรอการอบรมจากอาจารยผสอนกอนการเรยนการสอน และการสอนโดยเฉพาะทใชสญลกษณรปภาพเปนสอในการสอนซงสามารถท าใหนกศกษามความจดจ าไดมากกวาสอทเปนเพยงขอความ รวมไปถงการใชสารเคมในอตราสวนตามทก าหนดเปนสงทนกศกษาตองปฏบตทกครงทท าการทดลองสารเคมตามทผสอนก าหนด จงอาจถอไดวาเปนความรทนกศกษาสวนใหญสามารถจดจ าไดมากทสดสงผลให เกดเปนพฤตกรรมทปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบดในขณะเดยวกน ผลการวจยยงพบอกวา นกศกษาทมความรในการใชหองปฏบตการเคมในระดบปานกลางเปนกลมทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมใน

Ref. code: 25595717030133OJE

93

ระดบตองปรบปรงมากทสด รอยละ 65.9 รองลงมาคอ นกศกษาทมความรในการใชหองปฏบตการเคมในระดบตองปรบปรง รอยละ 22.0 โดยเม อพจารณาจากการตอบแบบสอบถามเรองความรเกยวกบการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมเปนรายขอพบวา ขอค าถามทนกศกษาสวนใหญตอบผดมากทสด คอขอค าถามขอท 6 “ในการเตรยมสารเคมตองเตรยมในตดดไอสาร(HOOD) ทกคร ง” มนกศกษาตอบผดมากทสด รอยละ 79.4 รองลงมาคอ ขอค าถามขอท 14 “ถาเสอผาทสวมใสเกดการตดไฟขน ใหใชน าท าการดบไฟโดยทนท” มนกศกษาตอบผด รอยละ 70.9 และขอค าถามขอท 12 “สารละลายทเหลอจากการทดลองตองเทคนขวดสารละลายเดม” มนกศกษาตอบผด รอยละ 53.9 ทงน สามารถอภปรายไดวา นกศกษาทตอบผดอาจเปนเพราะนกศกษากลมตวอยางนเปนนกศกษาชนปท 1 ซงการเตรยมสารเคมบางชนดทตองเตรยมในตดดไอสาร (HOOD) นน จะเปนหนาทของนกวทยาศาสตรผดแลการท าการทดลอง โดยนกศกษาจะเปนผสงเกต จงอาจเปนสาเหตใหนกศกษาไมสามารถจดจ าความรดงกลาวได รวมไปถงการทง และจดเกบสารเคมทเหลอจากการท าการทดลองจงสงผลใหนกศกษาไมสามารถจดจ าความร หรอการปฏบตตามกฎระเบยบและมาตรการความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมไดเชนเดยวกนกบเหตการณการเกดไฟไหมจากการทดลองในหองปฏบตการเคมเปนเหตการณทมความถในการเกดนอย จงอาจสงผลใหนกศกษาไมคนเคยกบวธการปฏบตเมอเกดเหตไฟไหมตดทเสอผา และไมสามารถจดจ าในความรดงกลาว อนจะน าไปสพฤตกรรมทไมปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม

ทงน สามารถสรปไดวา ปจจยดานความรในการใชหองปฏบตการเคมมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม โดยมนยส าคญทางสถตท (p-value <0.05) ซงสอดคลองกบงานวจยของปวณา เครอนล, สมบต คงวทยา และณฏฐกานต เกตคม (2557) เรอง การศกษาน ารองสถานภาพดานความปลอดภยของผปฏบตงานในหองปฏบตการ พบวา ผปฏบตงานในหองปฏบตการทยงไมไดรบการฝกอบรมหรอมความรท เพยงพอส าหรบการปฏบตงานในหองปฏบตการ จะสงผลตอพฤตกรรมการปฏบตงานทกอใหเกดความเสยงในการไดรบอนตรายจากการปฏบตงาน ซงปจจยส าคญทท าใหเกดอบตเหตหรออนตรายคอ ความไมตระหนกและการขาดความร ความเขาใจของผปฏบตงานและงานวจยของนพรตน เทยงค าด (2556) เรองปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการปองกนอบตเหตจากการท างานของพนกงานเกบขยะ อ าเภอบางละมง จงหวดชลบร พบวา ความรเกยวกบการปองกนอนตรายมความสมพนธกบพฤตกรรมการปองกนอบตเหตจากการท างานอยางมนยส าคญทางสถต (p-value< 0.01)

ปจจยดานความตระหนกในความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม ผลการวจย พบวา นกศกษาสวนใหญมความตระหนกในความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบสง รอยละ 84.8 ระดบปานกลาง รอยละ 14.5 และระดบตองปรบปรง รอยละ 0.6 ตามล าดบนอกจากน ผลการวจยยงพบวา นกศกษาทมความตระหนกในความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม

Ref. code: 25595717030133OJE

94

ในระดบสง สวนใหญเปนนกศกษาทมพฤตกรรมในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบดสงทสด รอยละ46.4 ดงนน จงเปนไปไดวา นกศกษาสวนใหญทมความตระหนกในความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบสง เพราะนกศกษาไดรบความรในการใชหองปฏบตการเคม เมอนกศกษามความร กจะสามารถแยกแยะไดวาพฤตกรรมใดควรปฏบต เพอความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม และการกระท าใดทไมควรปฏบต เพราะอาจท าใหเกดอนตรายในการปฏบตงานใชหองปฏบตการเคม โดยเมอพจารณาจากการตอบแบบสอบถามเปนรายขอ พบวา นกศกษาสวนใหญเหนดวยกบการลางมอใหสะอาดหลงการปฏบตงานในหองปฏบตการเคมทกครงเปนสงจ าเปน เพอปองกนอนตรายจากสารเคมเขาสผวหนง/รางกายซงความตระหนกดงกลาวอาจสงผลไปสระดบของพฤตกรรมในเรองของการปฏบตตามกฎระเบยบและมาตรการความปลอดภยของนกศกษา และเมอศกษาความสมพนธระหวางปจจยดานความตระหนกในความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม และพฤตกรรมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม ผลการวจย พบวา นกศกษาทมความตระหนกในความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมในระดบสง สวนใหญเป นกลมนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด รอยละ 46.4 ทงน สามารถอธบายไดวาเมอนกศกษามความรในการใชหองปฏบตการเคม และความตระหนกในความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมเกดขนกจะกระตนใหนกศกษาแสดงพฤตกรรมตอสงทท าการปฏบตอยในขณะนน

ทงน สามารถสรปไดวา ปจจยดานความตระหนกในความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมมความสมพนธกบพฤตกรรมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม อยางมนยส าคญทางสถต (p-value < 0.05) ซงสอดคลองกบงานวจยของวทต กมลรตน(2552) เรอง ศกษาพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงานฝายปฏบตการ บรษท อดตยา เบอรลา เคมคลส (ประเทศไทย) จ ากด (ฟอสเฟต ดวชน) ทระบวา พนกงานทกชวงอายมจตส านกและมความตระหนกในดานความปลอดภยมความคาดหวงในความปลอดภยของตนเองซงเปนสวนส าคญทสนบสนนและผลกดนใหพนกงานมการแสดงออกของพฤตกรรมความปลอดภยทสงและงานวจยของ Edwin Sawacha, ShamilNaoum and Daniel Fong (1999) เรอง ปจจยทสงผลตอการปฏบตงานอยางปลอดภยในพนทกอสรางทพบวาตวแปรทสงผลตอการปฏบตงานอยางปลอดภย คอ ความตระหนกในความปลอดภย และสงทอาจกอใหเกดอนตราย อาทเชน ความตระหนกในเรองการอบรมการปฏบตงานอยางถกวธ ซงเปนสาเหตหนงของการเกดพฤตกรรมการปฏบตงานทไมปลอดภย หากพนกงานไมมความตระหนกในความส าคญของการเขารวมฝกอบรมวธการปฏบตงาน หรอขนตอนการใชเครองจกรตางๆ อยางถกวธเพอใหเกดทกษะหรอความช านาญกอนการใชเครองมอ เครองจกรนนๆ จรงกจะสงผลใหเกดการปฏบตงานทผดวธ ไมเปนไปตามขนตอน หรอไมมความถนดในการใชงาน และอาจกอใหเกด

Ref. code: 25595717030133OJE

95

อนตรายในการปฏบตงานได จงสรปไดวา การขาดการฝกอบรม และทกษะในการปฏบตงานเปนสาเหตของการเกดอบตเหต

5.2.3 ปจจยดานการรบรตออนตรายและความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม ของนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยแหงหนง

ผลการวจยพบวา นกศกษาสวนใหญมการรบรตออนตรายและความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบสง รอยละ 61.8 ระดบปานกลาง รอยละ 35.2 และระดบตองปรบปรงรอยละ 3 ตามล าดบ ซงเมอพจารณาการตอบแบบสอบถามเปนรายขอพบวา นกศกษาสวนใหญมการรบรในเรองของประโยชนในการปองกนอนตรายจากการอบรมการใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในการปฏบตงานภายในหองปฏบตการเคม โดยมนกศกษาตอบวาเหนดวย รอยละ 60 รองลงมา คอการเหนดวยกบผาปดปากและจมกส าหรบใชปฏบตงานในหองปฏบตการเคม มจ านวนเพยงพอตอจ านวนนกศกษาและชดปฏบตการมความเหมาะกบการใชปฏบตงานในหองปฏบตการเคม รอยละ 56.4 เนองจากกลมนกศกษาทท าการเกบขอมลกลมดงกลาว เปนนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตรซงมประสบการณในการใชหองปฏบตการเคมนอย ดงนน นกศกษาจะไดรบการอบรมในเรองของการใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในการปฏบตการเคมจากผท าการสอนในหองปฏบตการเคมเปนสวนใหญ จงท าใหเกดการรบร รวมไปถงการไดรบการสอสาร/การอธบายถงลกษณะของอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในหองปฏบตการเคม โดยเฉพาะอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลทมความถในการใชงานบอยทสด เปนอปกรณทนกศกษาพบเหนมากทสด ท าใหนกศกษาเกดความคนเคยซงในทน ไดแก ผาปดจมก ทงน ผาปดจมกถอเปนอปกรณทใชแลวทง ไมสามารถน ามาใชงานใหมได จงอาจสงผลตอการรบรของนกศกษาในเรองของจ านวน/ความเพยงพอตอจ านวนนกศกษาไดมากกวาความเพยงพอตออปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในการปฏบตการเคมรายการอนๆ เมอท าการวจยถงความสมพนธทมตอพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมพบวา นกศกษาสวนใหญทมการรบรตออนตรายและความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมในระดบสง สวนใหญเปนนกศกษาทมพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบด รอยละ 42.2 เนองมาจาก นกศกษาไดรบการอบรม การสอสารในเรองของอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในการปฏบตการเคมท าใหนกศกษาเกดการรบรในสงทสามารถปองกนตนเองจากอนตรายทอาจเกดขนขณะท าการทดลองในหองปฏบตการเคม รวมไปถงเมอนกศกษารบรอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในการปฏบตการเคมแลวกจะเกดการเรยนรในการใชงานอปกรณเหลานนและเมอมการใชงานกจะสามารถรบรไดถงความเพยงพอและความส าคญของจ านวนทตองเพยงพอของอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในการปฏบตการเคมมากขนโดยเฉพาะอยางยง เมอเกดเหตการณทไมคาดคดหรอเปนอบตเหตขณะท าการทดลอง แตนกศกษามการสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลในการปฏบตการเคม จงไมเกดการบาดเจบจะเปนการสงผลตอพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมยงขนไปอก

Ref. code: 25595717030133OJE

96

ทงน สามารถสรปไดวา ปจจยดานการรบรตออนตรายและความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม มความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยางมนยส าคญทางสถต (p-value<0.05) ซงสอดคลองกบงานวจยของกตตศกด สมทธารกษ (2555) เรอง พฤตกรรมการปองกนอบตเหตในการท างานของพนกงานโรงงานเซรามกในจงหวดล าปาง จากการวจยพบวา พนกงานโรงงานเซรามกในจงหวดล าปางสวนใหญมพฤตกรรมการปองกนอบตเหตในการท างานอยในระดบดคดเปนคาเฉลย 2.11 โดยในดานการใชเครองมออปกรณอยในระดบดคดเปนคาเฉลย 2.56 ทงน อาจเปนเพราะพนกงานตระหนกดวาเครองมออปกรณและอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลมความส าคญตอการปฏบตงานจงจ าเปนตองมการตรวจสอบใหเหมาะสม เพอท าใหการท างานมประสทธภาพมากยงขน

5.3 ขอจ ากดดานกลมตวอยาง

เนองจากวตถประสงคในการท าการวจยครงนเปนการวจยจากกลมตวอยางของนกศกษาทมการเรยนในวชาทตองใชหองปฏบตการเคมเทานน ซงการเกบขอมลจะไดมาจากปจจยของกลมตวอยาง ทมจ ากด อาทเชน ตองเปนกลมนกศกษาทลงทะเบยนเรยนในรายวชาทมการใชหองปฏบตการเคมเทานน โดยก าหนดใหเปนกลมนกศกษาชนปท 1 ระดบปรญญาตร ทมการลงทะเบยนเรยนในภาคเรยนท 2 ของปการศกษา 2559 ทงน เพราะตองการศกษาขอมลเฉพาะนกศกษาท เพงเขามาศกษาในระดบอดมศกษาวามปจจยใดบางทมความสมพนธกบพฤตกรรมดานความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม หรอขอบกพรองในดานความปลอดภยสวนใดทจ าเปนตองจดใหมพนฐาน หรอเสรมสรางพนฐานเพอใหสามารถตอยอดตามมาตรฐานของความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมไดอยางมประสทธภาพ ซงอาจกลาวไดวาปจจยของกลมตวอยางทใชในการเกบขอมลครงน เปนขอจ ากดในการวจย 5.4 ขอเสนอแนะ

5.4.1 ขอเสนอแนะดานการพฒนาจากผลงานวจย จากผลการวจยครงนสามารถน ามาตอยอดการวจยเพอการพฒนาในการจดท า

โปรแกรมการจดการฝกอบรมใหความรเรองความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมเพอสรางความตระหนก ใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม ไดแก เรองการใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลเมอตองใชหองปฏบตการเคม , การอบรมใหความรเกยวกบการปองกนอนตรายในหองปฏบตการเคม, ความรเกยวกบกฎระเบยบความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม

Ref. code: 25595717030133OJE

97

เปนตน ควรมการตดตามผลการจากอบรมนน ๆอยางตอเนอง เพอน ามาปรบปรง หรอพฒนาใหหลกสตร หรอเนอหา วธการการอบรม ใหความรแกนกศกษาอยางมประสทธผลมากยงขน อกทง ยงสามารถน าไปสการสรางระบบการจดการหองปฏบตการเคมใหมมาตรฐานความปลอดภยตามกฎหมาย เชน การตดตงถงดบเพลงระบบสญญาณแจงเหตเพลงไหม ทางหนไฟภายในหองปฏบตการเคมหรออาคารทปฏบตการ รวมทง ควรจดใหมกจกรรมการสงเสรมดานความปลอดภยโดยการเนนย าในเรองของการปฏบตตามกฎระเบยบ อาทเชน จดท าปายเครองหมายบงคบ ขอควรระวง ขอควรปฏบตตดประกาศไวบร เวณพนทหองปฏบตการเคมกจะท าใหเกดความปลอดภย รวมไปถงสรางความตระหนกในพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยางตอเนอง และสามารถน าไปใชปฏบตไดอยางปลอดภยมากยงขน

5.4.2 ขอเสนอแนะดานกลมตวอยาง การเพมความหลากหลายของกลมตวอยางจะเปนอก 1 ขอเสนอแนะทสามารถเพม

ขอมลเพอน ามาวเคราะห หรอท าการวจยไดมากยงขน ผลการวจยกจะมความชดเจน และสามารถน าเสนอไดหลากหลายมต อาทเชน การเกบขอมลจากกลมนกศกษาทกชนปทมการใชหองปฏบตการเคมซงกลมตวอยางจะมจ านวนทมากขน และเปนกลมตวอยางทมความถในการใชหองปฏบตการเคมทมความแตกตางกน ขนอยกบสาขาทศกษาแตละชนปการศกษาเปนอยางมาก โดยนกศกษาชนปท 1-2 จะมความถในการใชหองปฏบตการเคมไมเทากบนกศกษาชนปท 3-4 ซงจะมการใชหองปฏบตการเคมบอยครง และมประสบการณการประสบอนตรายในการใชหองปฏบตการเคมแตกตางจากนกศกษาชนปท1-2ทงน กจะสงผลใหเกดปจจยทสามารถน ามาวเคราะหผลทแตกตางกนมากยงขน นอกจากน ยงมสวนของอายนกศกษาทไมมความหลากหลาย มชวงอายทใกลเคยงกนมาก คณะทท าการศกษาและเกบขอมลสามารถท าการเกบขอมลเพมขนจากคณะอน ๆทมการใชหองปฏบตการเคม อาทเชน คณะครศาสตรทมการใชหองปฏบตการเคมเฉพาะนกศกษาชนปท 2 ขนไป เปนตน ทงน เพอใหการวเคราะหผลดานปจจยสวนบคคลไดมมมมองหลากหลายแงมมมากยงขนท าใหงานวจยสามารถตอยอดไปไดในหลายประเดนทอาจมแนวโนมเปนปจจยทสงผลหรอมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมโดยเมอน ามาขยายผลแลวกอาจเปนประโยชนในการน ามาพฒนาระบบการบรหารจดการดานความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมหลากหลายมต

5.4.3 ขอเสนอแนะดานวธการเกบขอมล เนองจากการวจยครงนออกแบบใหมการเกบขอมลเพยงรปแบบเดยวคอ การใช

แบบสอบถามซงอาจไดขอมลทไมมความหลากหลายเชนกน ส าหรบการวจยครงตอไปอาจเปนการเกบขอมลมากกวา 1 รปแบบ อาทเชน การเกบขอมลจากการสมภาษณ การเกบขอมลจากการปฏบตการขณะท าการทดลองในหองปฏบตการเคมจรง เปนตน

Ref. code: 25595717030133OJE

98

5.4.4 ขอเสนอแนะดานการพฒนาระบบบรหารจดการความปลอดภยในหองปฏบตการเคมใหมมาตรฐานเทยบเทาสากลหรอมหาวทยาลยทมมาตรฐานดานความปลอดภยในหองปฏบตการเคม

การจดท าการจดการความปลอดภยในหองปฏบตการ เพอใหสอดคลองกบองคประกอบของความปลอดภยท เชอมโยงและสมพนธกนสงผลใหเกดความปลอดภยของหองปฏบตการ และอกทงยงสอดคลองกบหลกการ PDCA (Plan/Do/Check/Action) หรอเรยกวา วงจร Deming Cycle ซงเปนหวใจส าคญของการปรบรงอยางตอเนอง โดยหากพจารณาจากผลการวจยแลว กยงสามารถวเคราะหไดถงสาเหตของปจจยตางๆ ทมผลอยในระดบทตองปรบปรง สงผลตอพฤตกรรมความปลอดภยทตองปรบปรงดวยเชนกนคอ การขาดการวางแผนในการสรางมาตรฐานดานความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม จงมผลกระทบไปยงการลงมอปฏบตตามแผนอยางเปนระบบและตอเนอง การตรวจสอบในแตละขนตอนของแผนวาพบปญหาหรอไม เพอน ามาปรบปรง และน ามาเพอพฒนาสระดบมาตรฐานตอไป เมอขยายความในสวนของ “ระบบ” และ “ความตอเนอง” แลวผลการวจยนยงพบอกวา สถตการเกดอบตเหตในแตละระดบไมมการถกบนทกไวอยางชดเจนและตอเนอง ซงแสดงใหเหนวายงไมมการจดเกบบนทกอยางเปนระบบ และตอเนองสงผลตอการน ามาวเคราะหเพอขยายผลพฒนาและปรบปรงพฤตกรรมดานความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม ทงน ควรท าการศกษาเพมเตมในสวนของมาตรฐานระบบการบรหารจดการดานความปลอดภยในการใชหองปฏบตการของสถาบนการศกษาทงในประเทศ และตางประเทศ อาทเชน มหาวทยาลยมหดล ซงเปนสถาบนอดมศกษาทมชอเสยงในดานของการสรางระบบมาตรฐานการบรหารจดการดานความปลอดภยในการใชหองปฏบตการ หลกสตรการใหความรดานความปลอดภยทางเคม การสงเสรมใหบคลากรและนกศกษาตระหนกถงความส าคญของการปฏบตงานในหองปฏบตการดวยความปลอดภยโดยใชระบบ E-Learning ในการเรยนรและทดสอบดานความปลอดภยในการใชหองปฏบตการ มชอวา “MU LabPass”

5.4.5 ขอเสนอแนะดานการปฏบตใหสอดคลองกบกฎหมายทเกยวของ อางองตามพระราชบญญตความปลอดภยอาชวอนามย และสภาพแวดลอมใน

การท างาน พ.ศ. 2554 ตามมาตรา 3 วรรค 2 ทมการก าหนดใหราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถนและกจการอนตามทก าหนดในกฎกระทรวงวรรค 1 จดใหมมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างานในหนวยงานของตนไมต ากวามาตรฐานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างานตามพระราชบญญตน และกฎกระทรวง ก าหนดมาตรฐานในการบรหารและจดการดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553 ก าหนดใหในสถานประกอบกจการทมลกจางตงแตหาสบคนขนไป นายจางตองจดใหมระบบการจดการดานความปลอดภยใน

Ref. code: 25595717030133OJE

99

การท างานของสถานประกอบกจการ ซงอยางนอยตองประกอบดวย นโยบาย โครงสรางการบรหาร แผนงานดานความปลอดภย

การประเมนผลและทบทวนการจดการ และการด าเนนการปรบปรงดานความปลอดภยอาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างานรวมถงก าหนดใหนายจางตองด าเนนการควบคมดแลการด าเนนการตามระบบการจดการดานความปลอดภยในการท างานใหเปนไปตามระบบการจดการดานความปลอดภยในการท างานนน จะเหนไดวาผลการวจยทพบวา ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมในระดบตองปรบปรง สงใหผลพฤตกรรมความปลอดภยอยในระดบตองปรบปรงเชนกนนน เปนเพราะขาดการปฏบตการใหสอดคลองกบกฎหมายดงกลาว อาทเชน การไมมการควบคม ดแล ใหความร อบรมเรองอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลเมอตองใชหองปฏบตการเคมอยางมประสทธภาพและตอเนอง การไมก าหนดนโยบายดานความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคม หรอก าหนดอยางไมชดเจน การไมก าหนดแผนงานดานความปลอดภยเพอใหเกดการปฏบตตามแผนงาน ไมมการประเมนผลการปฏบตตามแผนงาน พรอมทงการทบทวนผลการปฏบตเพอน ามาปรบปรงและพฒนา เปนตน นนสงผลใหระดบของการรบรอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล ความร อนหมายถงการทนกศกษาพงไดรบความรจากการฝกอบรมตางๆ ทเกยวของกบการปองกนอนตรายหรอการปฏบตเพอใหเกดความปลอดภยอยางตอเนอง ความตระหนกในอนตราย หรอความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบตองปรบปรงมากทสด สงผลใหพฤตกรรมความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมอยในระดบตองปรบปรงมากทสดเชนกน

ดงนน จากผลการวจยครงน จงสรปไดวาขอเสนอแนะทควรปฏบตเพอใหสอดคลองกบกฎหมายทเกยวของดงกลาวขางตนน เปนสงทส าคญอยางยง เนองจากเปนการรากฐานของระบบการบรหารจดการดานความปลอดภยอยางยงยน

5.4.6 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป จากการวจยครงนพบวา บคลกภาพเปนปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรม

ความปลอดภยในการใชหองปฏบตการเคมปจจยหนง ซงเปนปจจยทยงไมมการวจยตอในเรองของวธการเปลยนบคลกภาพเพอใหเกดพฤตกรรมความปลอดภยมากขนหลงจากทพบวา บคลกภาพแบบแสดงตว เปนบคลกภาพทสงผลตอพฤตกรรมความปลอดภยมากกวาบคลกภาพแบบเกบตว เนองจากบคลกภาพแบบแสดงตวจะเปนลกษณะทพรอมเปลยนแปลงพฤตกรรมทอาจเปนความเสยงตอการเกดอนตราย ดงนน ผทมความสนใจในงานวจยนสามารถน าประเดนของปจจยดานบคลกภาพนไปขยายผลหรอวจยตอไปถงวธการเปลยนแปลงบคลกภาพวาสามารถเกดขนไดหรอไม และหากสามารถเปลยนแปลงได ผลลพธทมตอพฤตกรรมดานความปลอดภยเกดการเปลยนแปลงตามไปดวยหรอไมอยางไร เปนตน

Ref. code: 25595717030133OJE

100

รายการอางอง

หนงสอและบทความในหนงสอ กระทรวงศกษาธการ. (2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 กระทรวงศกษาธการ. (2547). พระราชบญญตมหาวทยาลยราชภฏ พ.ศ. 2547 กระทรวงแรงงาน. (2554). พระราชบญญตความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอม

ในการท างาน พ.ศ. 2554 กระทรวงแรงงาน. (2549). กฎกระทรวงก าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการ

ดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน พ.ศ. 2549 กระทรวงแรงงาน. (2553). กฎกระทรวงก าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการ

ดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553 กระทรวงแรงงาน. (2556). ก ากฎกระทรวงหนดมาตรฐานในการบรหารจดการ และด าเนนการ

ดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างานเกยวกบสารเคมอนตราย พ.ศ. 2556

กระทรวงแรงงาน. (2541). พระราชบญญตคมครองแรงงานพ.ศ. 2541 กระทรวงอตสาหกรรม. (2535). พระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 กตญญ หรญญสมบรณ. (2545). การบรหารอตสาหกรรม. กรงเทพฯ: เทกซ แนด เจอรนล พบลเคชน. กนยา สวรรณแสง. (2550). การพฒนาบคลกภาพ. กรงเทพฯ: บ ารงสาสน. กนยา สวรรณแสง. (2544). จตวทยาทวไป. ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร.กรงเทพฯ : อกษรพทยา., พมพครงท 5. กมลวฒน ยะสารวรรณ. (2547). การรบรกฎระเบยบของพนกงานทาเรอแหลมฉบง. ปญหาพเศษ

รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต.ชลบร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. โครงการยกระดบมาตรฐานความปลอดภยหองปฏบตการวจยในประเทศไทย. (2556). บนเสนทาง

ระบบมาตรฐานความปลอดภยหองปฏบตการ. ศนยความเปนเลศดานการจดการสงแวดลอมและของเสยอนตราย : ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

โครงการยกระดบมาตรฐานความปลอดภยหองปฏบตการวจยในประเทศไทย. (2557). คมอ การประเมนความปลอดภยในหองปฏบตการ. ฉบบแกไขเพมเตม ครงท 1. ศนยความเปนเลศดานการจดการสารและของเสยอนตราย: ส านกพฒนาบณฑตศกษาและวจยดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย.

Ref. code: 25595717030133OJE

101

จ าเนยร ชวงโชต. (2532). จตวทยาการรบรและเรยนร. กรงเทพฯ:มหาวทยาลยรามค าแหง., พมพครงท 7.

เฉลมชย ชยกตตภรณ. (2533). การบรหารความปลอดภย. กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

เฉลมชย ชยกตตภรณ. (2549). ปรชญาและแนวคดเกยวกบความปลอดภยในการท างาน. เอกสารการสอนชดวชาหลกความปลอดภยในการท างานหนวยท 1-8. นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช., พมพครงท12.

ชยยทธ ชวลตนธกล. (2532). ความปลอดภยในการท างานส าหรบเจาหนาทความปลอดภยใน การท างาน. กรงเทพฯ: เมฆาเพรส. ชยยทธ ชวลตนธกล. (2549). โครงการศกษาวจยการจดการดานความปลอดภยในการท างาน

ของสถานประกอบกจการ. กรงเทพฯ : เรยงสาม กราฟฟค ดไซน. ณรงค ณ เชยงใหม. (2532). อบตภยวทยา. กรงเทพฯ : ส านกพมพโอเดยนสโตร. ธระ รามสตร. (2535). แนวคดและแนวทางปฏบตเกยวกบพฤตกรรมสขภาพ. กรงเทพมหานคร:

องคการสงเคราะหทหารผานศก. ธระพล ตษยาธคม. (2546). ความปลอดภยในการท างานของลกจางในสถานประกอบการ

ทไดรบการรบรอง มอก.18001 : ศกษาเฉพาะ บรษทโตโยตา มอเตอรประเทศไทย จ ากด บรรยงค โตจนดา. (2543). การบรหารงานบคคล Personnel management. กรงเทพฯ: รวมสาสน.

บรษท เอส.อ.ไอ.อนเตอรคอนเนคส โปรดกส (ประเทศไทย) จ ากด. (2555). รายงาน การเกดอบตเหต แผนกความปลอดภย. ชลบร: บรษท เอส.อ.ไอ.อนเตอรคอนเนคส โปรดกส (ประเทศไทย) จ ากด

ปราโมช เชยวชาญ. (2550). งานอาชวอนามยและความปลอดภย.ในเอกสารการสอนชดวชา อาชวอนามยและความปลอดภยหนวยท 1-7. นนทบร : ส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช., พมพครงท 5.

ผองศร วาณชยศภวงศ. (2546).เอกสารค าสอนระเบยบวธวจยทางการศกษา. พมพครงท 4. ปตตาน : ฝายเทคโนโลยการศกษา ส านกวทยบรการมหาวทยาลยสงขลานครนทร.

มหาวทยาลยมหดล (2555).แนวปฏบตอาชวอนามยและความปลอดภยกรงเทพฯ:มหาวทยาลยมหดล., พมพครงท 1.

วจารณ พานช. (2548). การจดการความรกบการบรหารราชการไทย. กรงเทพฯ:สถาบนสงเสรม การจดการความรเพอสงคม. วจตร บญยะโหตระ. (2530). วชาความปลอดภย. กรงเทพฯ : กรมอาชวศกษากระทรวงศกษาธการ.

Ref. code: 25595717030133OJE

102

วงศวรตม บญญานโกมล. (2557). คมอความปลอดภยในหองปฏบตการ หองปฏบตการกลาง ส าหรบการเรยนการสอนและวจย โครงการจดตงวทยาเขตอ านาจเจรญ. อ านาจเจรญ: มหาวทยาลยมหดล.

วฑรย สมะโชคด และวรพงษ เฉลมจระรตน. (2547). วศวกรรมและการบรหารความปลอดภย ในโรงงาน. กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย ไทย-ญปน., พมพครงท 17.

วโรจน สารรตนะ. (2542). การบรหารหลการ ทฤษฎ และประเดนทางการศกษา. กรงเทพมหานคร:โรงพมพทพยวสทธ.

สดาว เลศวสทธไพบลย. (2550). อาชวอนามยและความปลอดภย. เอกสารการสอนชดวชา การสาธารณสขทวไปหนวยท 8-15. นนทบร : ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.,

พมพครงท 5, 319-384. สทธโชค วรานสนตกล. (2546). จตวทยาสงคม : ทฤษฎและการประยกต. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน. สรพล พะยอมแยม. (2541). จตวทยาอตสาหกรรม. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศลปากร. สถต วงศสวรรค. (2550). การพฒนาบคลกภาพ. กรงเทพฯ: อกษรพทยา. สมโภชน เอยมสภาษต. (2543). ทฤษฎและการปรบพฤตกรรม. กรงเทพ ฯ : จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. สรอยตระกล (ตวยานนท) อรรถมานะ. (2545). พฤตกรรมองคกร: ทฤษฎและการประยกต.

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. เอมอชฌา (รตนรมจง) วฒนบรานนท. (2548). ความปลอดภย. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.,

พมพครงท 2

บทความวจยในวารสาร กตตศกด สมทธารกษ (2555). พฤตกรรมการปองกนอบตเหตในการท างานของพนกงาน

โรงงานเซรามก ในจงหวดล าปาง.วารสารวชาการคณะเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฎล าปาง., ปท 5 ฉบบท 2 กรกฎาคม 2555- ธนวาคม 2555.

กมลวรรณ บตรประเสรฐและสรนยา เฮงพระพรหม (2557). พฤตกรรมการปฏบตดานความปลอดภยของผทปฏบตงานในหองปฏบตการทางการแพทยในโรงเรยนแพทยแหงหนง. วารสารพยาบาลต าารวจ., ปท 6 ฉบบท 2 กรกฎาคม - ธนวาคม 2557.

ปวณา เครอนล, สมบต คงวทยา, ณฏกานต เกตคม (2557). การศกษาน ารองสถานภาพดาน ความปลอดภยของผปฏบตงานในหองปฏบตการ.Bulletin of Applied Sciences., ปท 3 ฉบบท 3 สงหาคม2557.

Ref. code: 25595717030133OJE

103

พรเพญ ก านารายณ. (2558). ผลการส ารวจชบงอนตรายและวเคราะหความเสยงในหองปฏบตการทางวทยาศาสตรการแพทย. วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย., ปท 23 ฉบบท 4 ตลาคม- ธนวาคม 2558.

สชาตา ชนะจตร. (2557). การประชมเผยแพร “นโยบายสงเสรมความปลอดภยของหองปฏบตการ"ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.)

วทยานพนธ กรณา วรภกดภมร. (2544). ความร เจตคตและพฤตกรรมเกยวกบความปลอดภยและ

สภาพแวดลอมในการท างานของนกศกษาระดบปรญญาตร สาขาวศวกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยราชมงคล. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล.

แกวฤทย แกวชยเทยม. (2548).ศกษาการรบรการจดการความปลอดภยและพฤตกรรม ความปลอดภยในการท างานของพนกงานระดบปฏบตการ.วทยานพนธศลปศาสตร มหาบณฑต สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ.บณฑตวทยาลย.มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

จตรา วมลธรรม. 2538. ความสมพนธระหวางบคลกภาพทศนคตความรเกยวกบความปลอดภย กบการจดการความปลอดภยของผควบคมในโรงงานอตสาหกรรมผลตยางรถยนตในจงหวดสมทรสาคร. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาขาวชาวทยาอตสาหการ) มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ทศนา นมสวรรณ. (2550). ความรเกยวกบสารเคมอนตรายและพฤตกรรมความปลอดภยใน การท างานในหองทดลองของพนกงานสถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย. วทยานพนธ สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกรก. วทยานพนธ สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกรก.

ธนพรรณ กลนเกษร. (2551). บคลกภาพเกบตว-แสดงตว กบทศนคตตอความรกและความสมพนธ ทางเพศของผสงอาย. สารนพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต, สาขาวชาจตวทยาพฒนาการ, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ธนฏฐา ทองนาค. (2554). ความสมพนธระหวางการจดการอาชวอนามยและความปลอดภยกบ การประสบอนตรายของนกศกษาในวทยาลยสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา จงหวดอางทอง. วทยานพนธ สาขาสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต วชาเอกการจดการอนามยสงแวดลอมและความปลอดภย คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

Ref. code: 25595717030133OJE

104

พรยา เชาวลตวงศ. (2554). ความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบ การรบรความสามารถ ของตนเอง และพฤตกรรมความปลอดภยในการท างาน กรณศกษาพนกงานฝายชาง สายการบนแหงหนง. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ, ภาควชาจตวทยา, คณะศลปศาสตร, มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

มธรน เถยรประภากล. (2556). ปจจยทมผลตอพฤตกรรมความปลอดภยของพนกงานหนวยงานผลตโอเลฟนส 1 บรษทพททโกลบอลเคมคอลจ ากด (มหาชน) สาขาท 2 โรงโอเลฟนสไอ – หนง. วชาการคนควาอสระ วทยาศาสตรมหาบณฑต (การจดการสงแวดลอม) คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอมสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

นพรตน เทยงค าด. (2556). ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการปองกนอบตเหตจากการท างาน ของพนกงานเกบขยะ อ าเภอบางละมง จงหวดชลบร. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการอาชวอนามย คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยบรพา.

นนทนภส หงษเวยงจนทร. (2546). ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการปองกนอบตเหตในบานของผสงอายในชมรมผสงอาย โรงพยาบาลสงกดส านกการแพทยกรงเทพมหานคร. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาสขศกษา.บณฑตวทยาลย. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

บณฑต เผาวฒนา. (2548). การมสวนรวมของประชาชน ในการจดการปญหาน าเสยในคลองแมขา ต าบลชางคลาน เทศบาลนครเชยงใหม. การคนควาแบบอสระเศรษฐศาสตรมหาบณฑต. เชยงใหม. บณฑตวทยาลย. มหาวทยาลยเชยงใหม.

เปรมมกา ปลาสวรรณ. (2549). การรบรและปจจยทมผลตอการรบรตอการจดการขยะพลาสตก ของประชาชน เขตต าบลน าแพร อ าเภอหางดง จงหวดเชยงใหม. การคนควาแบบอสระ สาธารณสขศาสตรมหาบณฑต.บณฑตวทยาลย.มหาวทยาลยเชยงใหม.

รตนวรรณ ศรทองเสถยร. (2542). ปจจยทมอทธพลตอการรบรระบบความปลอดภยและพฤตกรรม ความปลอดภยของพนกงานโรงงานอตสาหกรรม. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรม, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

วทต กมลรตน. (2552). ศกษาพฤตกรรมความปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงานฝายปฏบตการ บรษท อดตยา เบอรลา เคมคลส (ประเทศไทย) จ ากด (ฟอสเฟต ดวชน). สารนพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต (การจดการสงแวดลอม), คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม.

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. วาสนา สายเสมา. (2548). พฤตกรรมปองกนอบตเหตในการขบขจกรยานยนตรบจางในอ าเภอเมอง

จงหวดนครปฐม. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาจตวทยาชมชน, ภาควชาจตวทยาและการแนะแนวบณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยศลปากร.

Ref. code: 25595717030133OJE

105

ศภวฒน เตชะพทกษ. (2548). ศกษาปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมความปลอดภยใน การปฏบตงานของพนกงานบรษท โคราชเดนก จ ากด. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต.มหาวทยาลยราชภฎพระนคร.

สมถวล เมองพระ. (2537). พฤตกรรมของคนงานในระดบปฏบตการเรองปองกนอบตเหตเนองจาก การท างาน : ศกษาเฉพาะกรณอตสาหกรรมการผลตภณฑโลหะเครองจกรและอปกรณ เขตบางปะกง จงหวดฉะเชงเทรา. วทยานพนธ ศลปะศาสตรมหาบณฑต (สงคมสงเคราะห) กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สมนน นานาพลสน. (2550). ผลของบคลกภาพหาองคประกอบทมตอพฤตกรรมความปลอดภยในการท างาน : กรณศกษาพนกงานระดบปฏบตการ บรษท ปนซเมนตไทย (ทาหลวง ) จ ากด ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต, บณทตวทยาลยมหาวทยาลยกรงเทพ.

สธาทพย รองสวสด. (2555). ปจจยการรบรเรองความปลอดภยในการท างาน ทมผลตอพฤตกรรมใน การท างานของพนกงานระดบปฏบตการประจ าการไฟฟาสวนภมภาค จ.เชยงใหม. ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต, บณทตวทยาลยมหาวทยาลยกรงเทพ.

สายสนย ปวตนนท. (2541). ความร ทศนคต และการมสวนรวมท ากจกรรมในโครงการบรหาร คณภาพทวทงองคกรของเจาหนาทในโรงพยาบาลทวไปของรฐ กรณศกษาโรงพยาบาลสงหบร จงหวดสงหบร. วทยานพนธปรญญาโท สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรม.กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อศรา ปาดแมน. (2543). ความสมพนธระหวางการรบรสภาพการท างานทเปนอนตรายกบพฤตกรรม การท างานทปลอดภยของพนกงานฝายผลตบรษท รองเทาบาจา แหงประเทศไทย จ ากด (มหาชน) โรงงานบางพล กรงเทพมหานคร. วทยานพนธ พฒนาแรงงานและสวสดการมหาบณฑต คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อภรด ภกดเจรญ. (2548). การประสบอนตรายจากการท างานของบคลากรในโรงพยาบาลกลาง กรงเทพมหานคร. วทยานพนธ พฒนาแรงงานและสวสดการมหาบณฑต คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อครชาต ตณสลานนท. (2546). ความร ทศนคตตอพฤตกรรมดานความปลอดภยในการท างาน ของพนกงานไฟฟาสวนภมภาค กรณศกษาในสายงานธรกจวศวกรรม ธรกจกอสรางและบ ารงรกษา. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

Ref. code: 25595717030133OJE

106

Books and Book Article Apurna Kumar Ghosh, Ashis Bhattacherjee, Nearkasen Chau. (2004). Relationships of

working conditions and individual characteristics to occupational injuries: A case-control study in coal miners. Department of Mining Engineering. India : Indian Institue of Technology.

Allport, G. W. (2009). Personality: A psychology interpretation. New York:Henry Holt. Bloom , B. S. (1971). Handbook on Formative and Summative Evaluation of

Student Learning. . New York : McGraw-Hill. Ghosh, A.K., Bhattacherjee, A., and Chau, N. (2004). Relationship of Working

Conditions and Individual Chalacteristics to Occupational Injuries : A Case-Control Study in Coal Miners. Journal of Occupational Health. Vol.46, pp. 470-478.

Cronbach, L. J. (1963). Educational Psychology. New York : Harcourt Brace And World, Inc.

Cellar,D.F., Nelson, Z.C, Yorke, C.M. (2004). Relationships between Five Factor Personality Variables, Workplace Accidents and Self-Efficacy. Psychological Reports. Vol.94, pp. 1437-1441.

Clemson Universiry. (2017). Lab Safety. South Carolina. David Leggett. (2012). 8th Global Congress for Process Safety Houston.Los Angeles,

CA. Retrieved fromhttps://www.aiche.org Edwin Sawacha, Shamil Naoum and Daniel Fong. (1999). Factors affecting safety

performance on construction sites. London: South Bank University. School of Construction.

Eysenk, H.J. (1947). Dimensions of personality. London: Routledge and Kegan Paul. Eysenk, H.J. &Eysenk, M.W. Personality and Individual Differences: A Natural Science

Approach . New York: Plenum Press, 1985, p.50. Frank E. Bird, J. a. G. L. G. (1986). Practical Loss ControlLeadership. Georgia,USA:

International Loss Control Institute. Guilford, J. P. (2010). Personality. New York: MacGraw-Hill Inc.

Ref. code: 25595717030133OJE

107

Jyllian Kermsley. (2013). Lab Safety Gaps : Researchers reveal troubling practices and perception in labratories:Vol.91, Issue 3, pp. 30-33.Retrieved from http://www.cen.acs.org/articel/88/i25/Assessing-Safety.html

Henrich, H. W. (1950). Industrial accident prevention. New York: McGraw-Hill. Hilgard, E. R. (2009). Introduction to education. New York: Harcourt Brace and World Inc. ILO. (2001). Guidelines on occupational saety and health management systems. ILO-OHS 2001

Geneva : International Labour Office. Idirimanna IASD, Jayawardena LNCA (2011). Factors affecting the health and safety

behavior of factory workers. UK: Manchester Metropolitan University. International attitudes toward lab safety. The Berkeley Science Review. Retrieved

from http://berkeleysciencereiew.com. MU LabPass E-learning. (2012). Coshem Mahidol University. Retrieved from

http://www.coshem.mahidol.ac.th Ryckman, R.M. 1993. Theories of personality. 5th ed. Pacific Grove,CA : Brooks/Cole

Publishing Company. Shermerhorn, J. R., Hunt, J. G. & Osborn, R. N. . (1982). Managing organizational

behavior. New York: John Wiley and Sons. Sheldon, K. a. D. G. (1992). Social Theories of Risk. United States Of America.

Greenwood publishing Group, Inc. .

Ref. code: 25595717030133OJE

ภาคผนวก

Ref. code: 25595717030133OJE

109

ภาคผนวก ก

แบบสอบถามฉบบสมบรณทผานการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาโดย

ผเชยวชาญ

Ref. code: 25595717030133OJE

110

Ref. code: 25595717030133OJE

111

Ref. code: 25595717030133OJE

112

Ref. code: 25595717030133OJE

113

Ref. code: 25595717030133OJE

114

Ref. code: 25595717030133OJE

115

Ref. code: 25595717030133OJE

116

Ref. code: 25595717030133OJE

117

Ref. code: 25595717030133OJE

118

Ref. code: 25595717030133OJE

119

ภาคผนวก ข

ผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอ

1. ผชวยศาสตราจารย ดร.ปวณา มประดษฐ อาจารยประจ า ภาควชาสขศาสตรอตสาหกรรมและความปลอดภยคณะสาธารณสข

ศาสตร มหาวทยาลยบรพา 2. ผชวยศาสตราจารย ดร.โกวทย นามบญม

หวหนาสาขาวชาอาชวอนามยและความปลอดภย ส านกวชาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยแมฟาหลวง

3. ผชวยศาสตราจารย ดร.อารณ เกตสาคร อาจารยประจ า ภาควชาอาชวอนามยและความปลอดภย คณะสาธารณสขศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

Ref. code: 25595717030133OJE

120

Ref. code: 25595717030133OJE

121

Ref. code: 25595717030133OJE

122

Ref. code: 25595717030133OJE

123

ภาคผนวก ค หนงสอรบรองจรยธรรมการวจยในคน

Ref. code: 25595717030133OJE

124

ภาคผนวก ง ขอมลส าหรบอาสาสมครวจย (Participant Information Sheet)

Ref. code: 25595717030133OJE

125

Ref. code: 25595717030133OJE

126

Ref. code: 25595717030133OJE

127

Ref. code: 25595717030133OJE

128

ภาคผนวก จ หนงสอแสดงความยนยอมเขารวมการวจยของอาสาสมครวจย

(Informed Consent Form)

Ref. code: 25595717030133OJE

129

ประวตผเขยน

ชอ นางสาวชนกานต สกลแถว วนเดอนปเกด 9 สงหาคม พ.ศ. 2525 ต าแหนง อาจารย มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค ประวตการศกษา วทยาศาสตรมหาบณฑต วทยาศาสตรและเทคโนโลยการอาหาร

มหาวทยาลยบรพาพ.ศ. 2553 วทยาศาสตรบณฑต (อาชวอนามยและความปลอดภย) มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช พ.ศ. 2558 ประกาศนยบตรบณฑตวชาชพคร มหาวทยาลยราชภฎเทพสตร พ.ศ. 2554 สาธารณสขศาสตรบณฑต (อาชวอนามยและความปลอดภย) มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช พ.ศ. 2550 วทยาศาสตรบณฑต (อตสาหกรรมเกษตร) มหาวทยาลยนเรศวร พ.ศ. 2547

ประสบการณท างาน 2555-ปจจบน อาจารย แขนงวชาอาชวอนามยและความปลอดภย มหาวทยาลย ราชภฏนครสวรรค 2554-2555 ผเชยวชาญดานการประกนคณภาพดานอาหาร และดานอาชวอนามย และความปลอดภย บรษท ฟดเฮาสเคเทอรง เซอรวทเซส จ ากด 2554-2555 อาจารยพเศษ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลตะวนออก วทยาเขตจกรพงษภวนารถ 2553-2554 หวหนาฝายความปลอดภย (เจาหนาทความปลอดภยในการท างาน ระดบวชาชพ) บรษท ไทยวาฟดโปรดกส จ ากด (มหาชน)