34
1 2. Sınıf Türkçe FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM 5. 1 Paragrafta Anlam Paragraf Oluşturma Paragraf Tamamlama Paragrafın Konusu Paragrafın - Şiirin Başlığı Paragrafın Ana Düşüncesi Şiirin Ana Duygusu Paragrafın Yardımcı Düşünceleri Gerçek ve Hayal Unsuru İfadeler Paragrafın Akışını Bozan Cümle Anlatım Biçimleri Olay Yazılarının Unsurları Bilgilendirici Metni Oluşturan Unsurlar

FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

12. Sınıf Türkçe

FASİKÜLPARAGRAFTA ANLAM

5.

1

• Paragrafta Anlam• Paragraf Oluşturma• Paragraf Tamamlama• Paragrafın Konusu• Paragrafın - Şiirin Başlığı• Paragrafın Ana Düşüncesi• Şiirin Ana Duygusu• Paragrafın Yardımcı Düşünceleri• Gerçek ve Hayal Unsuru İfadeler• Paragrafın Akışını Bozan Cümle• Anlatım Biçimleri• Olay Yazılarının Unsurları• Bilgilendirici Metni Oluşturan Unsurlar

Page 2: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

14. Sınıf Türkçe

Paragrafta Anlam

Aşağıda verilen metnin, giriş bölümünü mavi, gelişme bölümünü sarı, sonuç bölümünü kırmızı kalem ile çizerek belirleyelim.

1

Asağıda verilen paragrafları okuyalım. Metnin hangi bölümüne ait olduklarını yazalım.2

Ergen çocukla bir arada yaşamak dendiğinde herkesin ilk aklına gelen düşünce, çatışmalar ve sonu gelmeyen tartışmalar oluyor ya da zayıf yanlarını keşfetmek ve tüm enerjilerini bu eksikliklerini dü-zeltmeye veya güçlendirmeye çalışmak... Bu tutumun etkisinde kalan çocuk, ne yaparsa yapsın be-ğenilmediği, takdir edilmediği ya da değiştirilmeye çalışıldığı hissine kapılır. Yanlışlarının düzeltilmesi veya değiştirilmesi yönünde baskı gören çocuk ise tepki vermeye ve ebeveyinlerinden uzaklaşmaya başlayabilir.

Oysa anne-babaların geliştirmeleri gereken tutumu, çocuklarının iyi yaptıkları ya da iyi oldukları şey-leri keşfetmektir.

Nilay Karatosun

İnsanlarla hayvanlar arasındaki kadim ilişkinin temelleri, milyonlarca yıl öncesine dayanıyor.

Son olarak, siz siz olun bana bir şey olmaz demeyin, önlemlerinizi alın.

Toplumlardaki değişiklikler ve yenilikler, kendini önce müzikte göster-mektedir. Bu nedenle Atatürk, müziğe gereken önemi vermiş ve bu

alanda büyük atılımlar gerçekleştirmiştir.Atatürk; güzel sanatlara, müziğe ve Türk müziğine verdiği önemi çeşitli

konuşmalarında dile getirmiştir.

Giriş

Sonuç

Gelişme

Page 3: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

2 4. Sınıf Türkçe

• Adam tüm merhametiyle köpeğe doğ-ru yöneldi.

• Eğilip bakınca aşağıda kocaman köpe-ği gördü.

• Yaralandığını görünce çok üzüldü.• Köpek masum bakışlarını, çevirdi.• Birdenbire uluma sesiyle irkildi.

Paragraf Oluşturma

Aşağıdaki kutularda karışık olarak verilen cümleleri oluş sırasına göre dizelim ve paragraf oluştu-ralım.

• Doktorlar ilerisini düşünerek tüm mü-dahaleleri yaptı.

• Sağlık kontrolleri sırasında safra kese-sinde taş tespit edildi.

• Basketbol Federasyonu Hidayet Türkoğlu’na geçmiş olsun dileklerini iletti.

• Hidayet Türkoğlu’nun aylardır şikâ-yetleri vardı.

• Bu yüzden tüketim çılgınlığı var.• Doğrusu bu durum aile bütçelerine

zarar veriyor.• İnsanlar ihtiyaçlarından daha fazla şey

kullanıyor.• Herkes kullanım miktarına dikkat et-

meli.

Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-

daki kocaman köpeği gördü. Adam tüm merhame-

tiyle köpeğe doğru yöneldi. Yaralandığını görünce

çok üzüldü. Köpek masum bakışlarını, çevirdi.

Hidayet Türkoğlu’nun aylardır şikâyetleri vardı.

Sağlık kontrolleri sırasında safra kesesinde taş tespit

edildi. Doktorlar ilerisini düşünerek tüm müdahele-

leri yaptı. Türkoğlu’na geçmiş olsun dileklerini iletti.

Herkes kullanım miktarına dikkat etmeli. İnsanlar

ihtiyaçlarından daha fazla şey kullanıyor. Bu yüzden

tüketim çılgınlığı var. Doğrusu bu durum aile bütçe-

lerine zarar veriyor.

Page 4: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

34. Sınıf Türkçe

Paragraf Oluşturma

Karışık olarak verilen cümleleri sıralayalım. Paragraf oluşturalım, oluşturduğumuz paragrafı ya-zalım.

( ) Bir de üstüne üstlük kovmuş.( ) Bunun üzerine ağa, köylüyü azarlamış.( ) Köylü, bunları düşünerek evinin yolunu tutmuş.( ) Ne de olsa haksızlık karşısında susmak büyük bir yanlışmış.( ) Ama köylünün vicdanı çok rahatmış.( ) Bir köylü, ağanın haksızlık yaptığını düşünerek kararına itiraz etmiş.

( ) O, vatanını ve milletini çok seviyordu.( ) Bu sevgi ve inanç nedeniyle yurdumuzu en gelişmiş milletlerin seviyesine ulaştırmayı, hat-

ta bu seviyenin üzerine çıkarmayı amaç edindi.( ) Atatürk, yaptığı her şeyi Türk milletine dayanarak, güvenerek, bu milletin ruhuna inanarak

yaptı.( ) Bu amacına ulaşmak için de birçok alanda yenilikler gerçekleştirdi.

Bir köylü, ağanın haksızlık yaptığını düşünerek kararına itraz etmiş. Bunun üzerine ağa, köylüyü

azarlamış. Bir de üstüne üstlük kovmuş. Köylü, bunları düşünerek evinin yolunu tutmuş. Ne de

olsa haksızlık karşısında susmak büyük bir yanlışmış. Ama köylünün vicdanı çok rahatmış.

Atatürk, yaptığı her şeyi Türk milletine dayanarak, güvenerek, bu milletin ruhuna inanarak yaptı.

O, vatanını ve milletini çok seviyordu. Bu sevgi ve inanç nedeniyle yurdumuzu en gelişmiş mil-

letlerin seviyesine ulaştırmayı, hatta bu seviyenin üzerine çıkarmayı amaç edindi. Bu amacına

ulaşmak için de birçok alanda yenilikler gerçekleştirdi.

324561

23

1

4

Page 5: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

4 4. Sınıf Türkçe

Metin Çalışması

İçme suyu markalarının şişelerinde yapılan testler, hemen hemen hepsinde plastik parçacık-lar bulunduğunu ortaya koydu.

Dokuz farklı ülkeden 250 plastik su şişesinin incelendiği araştırmayı gazetecilik kuruluşu Orb Media yaptı.

Araştırma sonucunda her bir litre suda ortala-ma 10 plastik parçacığının bulunduğu, her birinin de insan saçından daha kalın olduğu anlaşıldı.

Test edilen markalar, BBC’ye açıklamalarında tesislerinin yüksek standartlarda olduğunu söy-ledi.

Şişe sular, Fredonia’daki New York Devlet Üni-versitesinde incelendi.

Araştırmaya katılan üniversitenin kimya profe-sörü Sheiri Masan, “Peş peşe her şişede, her mar-kada plastik bulduk!” dedi ve ekledi:

“Bu, herhangi bir markayı doğrudan suçlama amaçlı değil, araştırma plastiğin her yere tesir et-tiğini gösteriyor. Plastik toplumumuzun her yeri-ne yayılan bir madde ve sularımızı da istila ediyor. Bunlar her gün tükettiğimiz en temel ürünler.”

Mikro plastik olarak bilinen küçük plastik par-çalarını yutmanın sağlığa zarar verdiğine dair bir kayıt yok ama olası etkilerine dair bilimsel çalış-malar yürütülüyor.

Araştırmanın sonuçlarına ilişkin Prof Mason, “Felaket değil, ama sayı olarak bakarsak kaygı ve-rici.” dedi.

BBC’ye konuşan uzmanlara göre musluk suyu-nun kirli olabileceği gerekçesiyle gelişmekte olan ülkelerde, plastik su şişesi tüketimi devam etmesi gerektiğidir.

BBC

1) Bu metnin hedef kitlesi kimdir?

...............................................................................................................................................................................................

2) Bu metnin yazılma amacı nedir?

...............................................................................................................................................................................................

3) Bu metin hangi haber kuruluşuna aittir?

...............................................................................................................................................................................................

4) Araştırma kaç ülkede, kaç şişe incelenerek yapılmıştır?

...............................................................................................................................................................................................

5) Araştırmayı hangi üniversite yapmıştır?

...............................................................................................................................................................................................

6) Araştırmayı kim yapmıştır?

...............................................................................................................................................................................................

BÜYÜK MARKALARIN ŞİŞE SULARINDA PLASTİK MADDELER BULUNDU

Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayalım.

Plastik su şişesi üreticileri

Plastik su şişesi üreticilerini uyarmak

BBC

Dokuz ülkede 250 şişe incelenmiş

New York Devlet Üniversitesi

Kimya profesörü Sheiri Masan

Page 6: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

54. Sınıf Türkçe

Paragraf Tamamlama

Aşağıdaki paragrafları okuyalım. Verilen paragrafların öncesi ve sonrasında neler olabilir biz tamamlayalım.

Bir gün bir tilki yeni arkadaş olduğu leyleği yemeğe davet etmiş. Bu daveti seve seve kabul eden leylek, tilkinin evine gitmiş. Tilkinin buyur ettiği sofrada basit bir çorba varmış. Üstelik tilki düz bir tabakta ikram etmiş o yağsız tuzsuz çorbayı. Uzun gagalı leyleğimiz nasıl içsin bunu?

Arka bacaklarının uzun olmasının en iyi yanı, yokuş yukarı kolay çıkmalarını sağlamasıdır. Tavşanların en kötü yanı ise ürkek olmalarıdır. Bunlar gibi pek çok fiziksel ve kişisel özellikleri sıralanabilir.

Leylek çok üzülmüş buna. Çorbayı uzun gagasıyla içememiş. Ama bir şey de dememiş Leylek de

tilkiyi davet etmiş yemeğe. Tilki gelince uzun şişede sunulan yahniyi yiyememiş, burnu girmemiş

çünkü yaptığı hatayı anlamış.

Tavşanlar sevimli, yumuşak tüyleri, yabani hayvanlardır. Ön bacakları kısa, arka bacakları uzun-

dur.

Page 7: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

6 4. Sınıf Türkçe

Paragraf Tamamlama

Paragrafların eksik bölümlerini tamamlayan cümleleri seçelim, paragrafları tamamlayalım.1

Aşağıda bir paragrafın cümleleri karışık olarak verilmiştir. Bu cümlelerin hangi bölüme ait olabileceğine karar verelim, uygun kutucuğa X işareti getirelim.

2

.................................................................................................................... . Biraz sonra sahibimiz bize saman

getirecek. Sen hiçbir şey yeme. Hatta ayakta bile durma.

.............................................................................................................................. Başını da yere daya.

.......................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................... Bunun için küçük prensle ilgili

anılarımı yazarken çok zorluk çektim. Bu küçük arkadaşım koyunuyla birlikte gittiğinden bu yana

tam altı yıl geçti. Onu tarif etmeye çalışıyorum, çünkü onu unutmak istemiyorum.

................................................................................................................... Herkes bir dost sahibi olmayabilir.

........................................................................................................................................................................................

Küçük Prens

Samanların arasına çök. Senin hasta olduğunu sanacak ve yarın seni rahat bırakacaktır. Bir önerim var dostum.

Ve eğer onu unutursam şekillerden başka hiçbir şeyle ilgilenmeyen yetişkinlere benzerim. Kitabımın baştan savma okunmasını istemiyorum. İnsanın bir dostunu unutması üzücüdür.

Giriş Gelişme SonuçYıldızlar arasından bir öbek yıldız, gökten aşağı doğru süzülmeye başlamış.Öksüz kız, yıldızların armağanlarıyla yaşamının sonuna kadar varlık içinde yaşamış.Sonra biri daha, sonra biri daha...Yıldızlar, yeryüzüne doğru inerken pırıltılı bir giysiye dönüşüp kızın vücuduna dolanmış.Öksüz kız gökyüzüne bakmış.Yıldızlardan oluşan bu giysi ışıl ışılmış.Giysinin belindeki kuşağa asılı olan çanta, pırlanta ve elmaslarla doluymuş.

Bu söyleyeceklerimi uygula.

Güzelce yere uzan

Sahibimiz senin durumunu görünce veteriner çağıracaktır.

Bu sözleri beni derinden etkiledi.

Bu yaşadığım bana bir şey öğretti

Ama hayatındaki insanlara iyi sahip çıkmalı.

Page 8: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

74. Sınıf Türkçe

Paragrafın Konusu

Aşağıda verilmiş olan paragraf ve şiirlerin konularını belirleyelim.1

...Doping denilen illetin ağır sonuçlarına karşın yürekleri yakan çirkin bağımlılıklarını sürdüren ve sonunda “iflas eden” bir sporcu grubunu yok ettiği halter sporumuz için ne demeliyiz?

Naim Süleymanoğlu, Halil Mutlu gibi soydaşlarımızla zirveye ulaşan, her türlü şampiyonluğun yaşatıldığı o gurur dolu günler şimdi çok gerilerde kaldı. En acı olanı da, Federasyonu doping denilen çirkinliğin gölgesinden kurtaramayan bir başkanın göre-vinden kaçarcasına uzaklaşması.

KONU:

...Önce birlikte yaşadıkları sokak hayvanlarını hayatlarından çıkardılar. Sonra sıra sinek, böcek, örümcek ne varsa ilaçlamaya geldi. Böcek olmayınca kuşlar da beslene-mez oldu. Kırlangıçların geri gelmemesinden bir şeylerin iyi gitmediğini anlamalıydık. Kuşlar azalınca biz salyangozlar için doğal düşman da kalmadı. Sayımız arttı. Her ne kadar onlar için tehdit oluşturmasak da çare aramaya başladılar. Biraz daha kabuğu-muza çekilip göz önünde görünmemeye çabaladık. Bizlere salyangoz demek yerine sümüklü böcek diyerek kendileri için istenmeyen olduğumuzu işlediler.

KONU:

Ben giderim adım kalır,Dostlar beni hatırlasın.Düğün olur, bayram gelir,Dostlar beni hatırlasın.

Can bedenden ayrılacakTütmez baca, yanmaz ocak, Selam olsun kucak kucak,Dostlar beni hatırlasın.

AŞIK VEYSEL

KONU:

Doping’in zararları

Besin zinciri

Vefa

Page 9: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

8 4. Sınıf Türkçe

Paragrafın Konusu

2KOLLU HESAP MAKİNESİ

Mekanik olarak çalışan bu hesap makineleri 1870’lerde geliştirilmiştir. Bu hesap makinesiyle dört işlem yapılabiliyordu. Makine, kollar ve düğ-meler yardımıyla çalışıyordu. İçinde çarklar bulunuyordu. İşlemler, bir kol yardımıyla bu çarklar hareket ettirilerek yapılıyordu.

Bilim Çocuk dergisi

MERDANELİ ÇAMAŞIR MAKINESI 1980’li yıllardan önce hemen her evde bir “merdane-li çamaşır makinesi” vardı. Bu makineler “yarı otomotik”ti. Çamaşır yıkamak için banyodaki musluğa takılan bir hortumla, makinenin içine su dolduruluyordu. Deterjan da koyulduktan sonra makinenin ayar düğmesinden çalışma süresi ayar-lanıyordu. Makinenin içinde, bir sağa bir sola dönen bir parça-da vardı. Böylece içindeki çamaşırlar çalkanarak yıkanıyordu. Çamaşırlar,” merdane” olarak adlandırılan ve dönen iki silindi-rin arasından geçirilerek sıkılıyordu.

Bilim Çocuk dergisi

Yukarıdaki paragrafın konusu:

Çok severiz biz okulu,Kitabımız bilgi dolu.Okur, yazar her Türk oğlu,Yükselmenin budur yolu.Biz okullu çocuklarızHem çalışır, hem oynarız.

Kâğıt, kalem, kitap, defter;Bizi bunlar adam eder.Öğretmeni candan dinler,Öğreniriz pek çok şeyler.

Biz okullu çocuklarız;Hem çalışır, hem oynarız.

OKUL TÜRKÜSÜ

Hasan Ali Yücel

Yukarıdaki şiirin konusu:

Yukarıdaki paragrafın konusu:

Hesap makineleri

Merdaneli çamaşır makinesi nasıl çalışır

Okul servisi

Page 10: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

94. Sınıf Türkçe

Metin Çalışması

Aşağıda verilen şiirleri okuyalım. Her iki şiirin konusunu benzerlik ve farklılıkları ile karşılaştıralım.

Tabiat ortamında,Mutlu hissedersin kendini.Tabiat ortamında iken,Boşaltırsın beynini.

Huzur verir sana doğa,Şehir ortamına yaklaşma,Ağaçların ortasında,Şu keyife baksana!

DOĞAYLA İÇ İÇE

BENZERLİKLER FARKLILIKLAR

DOĞAYA

Doğa verir sana ekmek aşını,

Üstünde görürsün her bir işini,

Zulmeden belaya sokar başını,

Doğayla barışan güller değil mi?

Doğada kurala uyan kazanır,

Çok mutlu yaşayıp ömrü uzanır,

Herkes kendisini çok güçlü sanır,

Doğa hepimizden güçlü değil mi?

Erol DURAN

İkisi de doğa hakkında

Doğa mutluluk verir.

Doğaya doğru davranırsan kazanç sağlarsın

Doğaya zulmedersen hayal kırıklığı yaşarsın

Doğa herkesten güçlüdür.

Page 11: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

10 4. Sınıf Türkçe

Paragrafın Başlığı

Aşağıdaki metne uygun başlığı işaretleyelim.

Aşağıdaki şiirlere uygun başlıklar yazalım.

1

2

Amerika’da ardı ardına dört kez başkan seçilen tek bir adam vardı. Franklin D. Roosevelt.Roosevelt, 39 yaşında yakalandığı çocuk felcinden dolayı yürüyemiyordu. Fakat bu durum

onun başarı merdivenlerini hızla tırmanmasına engel olmadı.ABD’nin 32. başkanı olan Roosevelt, hayli tempolu geçen başkanlık günlerinde onca işin

üstesinden gelmesine rağmen nasıl bu kadar zinde kaldığı sorusuna şu yanıtı vermişti.— Beyler! Şu an ayağının baş parmağını hareket ettirebilmek için iki yıl uğraşan birine bakı-

yorsunuz.

..............................................Tüm dünyayı Güneş sardıIsıttı içimizi.Tüm renkler canlandı.Uyandırdı bizleri.

Ağaçlar yeşerdi.Denizler canlandı.Dondurmalar yapıldı.Sevindi tüm insanlar.

Özge YALÇIN

..............................................Çocuk dediğin oynar,Çocuk dediğin güler,Çocuktur hayatın neşesiOdur bizlere umut olan.

Özge YALÇIN

..............................................Kuşlara yuva olurYeşildir onun rengiİnsanlara hava olurDoğadır onun adı

Özge YALÇIN

Roosevelt’in Cevabı Çocuk Felci Başkan Olmanın Püf Noktaları

GÜNEŞÇOCUK

DOĞA

Page 12: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

114. Sınıf Türkçe

Paragrafın Ana Düşüncesi

Aşağıda verilen metinlerin ana düşüncelerini yazalım.

Araştırmacılar, saatlerce başkalarının sosyal medya sayfalarına bakarak vakit geçirenlerin, ken-di hayatlarını başkalarının yaşamlarıyla karşılaştırarak kendilerini mutsuz ettikleri sonucuna ulaştı. Araştımada, sosyal medyayı bir hafta kullanmamanın mutluluğa neden olduğu da vurgulandı.

Ana Düşünce:

...Doğal değerlere sahip bölgelerimizde ne yapacaksak önce uzmanlarla ve bilim insanlarıyla ko-nuşup tartışmalı, halkın çevrecilerin görüşlerine kulak vermeli, ondan sonra gerekli kararları alıp uygulamalıyız. Böyle yaparsak hem millî menfatleri dikkate almış hem tepkileri azaltmış hem de işin doğrusunu yapma fırsatını yakalamış oluruz. İnsanlar gelir gider ama doğal güzellikler bir giderse bir daha geri gelmez. Bunu unutmayalım...

Ana Düşünce:

Sevgi, cebimizde beş kuruş paramız olmasa da sahip olduğumuz ve olabileceğimiz en güzel, en değerli, en güçlü şey. Sevgiyi yaşatmak için pahalı armağanlar, gösterişli saraylar gerekmiyor, çoğu kez en saf, en içten sevgiler, yokluğun, zorlu mücadelelerin içinde büyüyüp gelişiyor. En acılı günümüzde omzumuza konan elin, yoklukta paylaşılan bir dilim ekmeğin, yürekten söylenen bir çift tatlı sözün duyumsattığı duyguları maddi bedeli ne denli yüksek olursa olsun hangi armağan duyumsatabilir?

Ana Düşünce:

Sosyal medya insanı mutsuz eder. Kendi hayatımıza odaklanmamız gerekir.

Her iş bir uzmanına danışılarak yapılırsa herkes karlı çıkar.

Sevgi paha biçilemeyen en değerli şeydir.

Page 13: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

12 4. Sınıf Türkçe

Paragrafın Ana Düşüncesi

Paragrafların konusunu ve ana düşüncesini yazalım.

Bir gün, tilkinin önüne bir aslan çıkmış. Tilki ömründe ilk kez aslan görüyor olduğundan çok kork-muş. Az kalsın korkudan ölecekmiş. İkinci görüşünde yine korkmuş ama bu korkusu ilk seferki kadar değilmiş. Tilki üçüncü, dördüncü derken aslana alışmış. Bir süre sonra yanına yaklaşıp konuşmaktan bile çekinmemiş.

Konu:

Ana Düşünce:

Bir kadının bir tavuğu varmış. Her gün bir tane yumurta yumurtlarmış. Kadın:”Şu tavuğa daha fazla yem vereyim de günde iki yumurta versin.” diye düşünmüş. Kadın o günden sonra tavuğa bol bol yem vermiş. Sonunda tavuk öylesine şişmanlamış ki günde bir yumurta bile veremez olmuş.

Konu:

Ana Düşünce:

Köpeğin biri yumurtayı çok severmiş. Bir gün bir deniz kabuğu görmüş. Onu da yumurta sanmış ve bir çırpıda yutuvermiş. Köpek biraz sonra karnında bir ağrı hissetmeye başlayın-ca durumu anlamış. Kendi kendine:”Her gördüğüm yuvarlak şeyi yumurta sanmamın cezasını çekiyorum.”diye söylenmiş.

Konu:

Ana Düşünce:

Köpeğin biri ağzında et parçasıyla ırmaktan geçiyormuş. Suda kendi aksini görünce ağzında etle giden bir başka köpek daha var sanmış. Kendi ağzındaki eti bırakıp diğer köpeğin ağzındaki eti kap-maya çalışmış. Ama ikisini de elden kaçırmış. Çünkü biri zaten yokmuş, ötekini de su alıp götürmüş.

Konu:

Ana Düşünce:

Tilkinin aslanı görmesi

Kadının tavuğundan fazla yumurta istemesi.

Köpeğin deniz kabuğunu yanlışlıkla yemesi.

Köpeğin derede kendi aksini görmesi.

İnsan bilmediğinden korkar. Zaman her şeyin çaresidir.

Hırs gerçekleri görmemizi engeller.

Yaptığımız eylemleri sonucunu düşünerek yapmalıyız.

Elimizdekiyle yetinmeyi bilmek gerekir.

Page 14: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

134. Sınıf Türkçe

Metin Çalışması

Metinlerle ilgili soruları cevaplayalım.

PAHALI PİPAFranz, dul ve fakir bir kadının oğluydu. Yeteneği

sayesinde hukuk fakültesine girdi. Mezun olduk-tan kısa bir süre sonra başbakanın sekreteri oldu.

Bir gün, şehirde panayır kurulduğu sıra bir ak-rabası onu ziyarete geldi.

“Annenizin selamını getirdim. Çok yaşlandı, üs-telik de hasta.” dedi. Franz adama biraz para verdi ve isteksiz bir tavırla:”Götürün bunu ona verin.” dedi.

Öğleden sonra başbakanın ailesi de panayıra geldiler. Franz da yanlarındaydı. Deniz köpüğün-den yapılmış bir pipo gördü. Hoşuna gitti, satın aldı.

Başbakanın iyi kalpli kızı, Franz’ın annesine az para yolladığını öğrenmişti. Bu nedenle lüzumsuz bir eşya için bu kadar para vermesini çok tuhaf karşıladı.

Bu durumu babasına anlattı. Babası da: ”Ken-di annesine karşı içinde sevgi taşımayan, yalnız kendi zevkine ve gereksiz şeylere düşkün olan bir kimseye güvenemem.” dedi. Kısa bir süre sonra da Franz’ın işine son verdi.

Christop Van Schmind

1) Hikâyenin konusu nedir?

..........................................................................................

2) Hikâyenin ana düşüncesi nedir?

..........................................................................................

3) Sen Franz’ın yerinde olsaydın annene nasıl davranırdın?

..........................................................................................

4) Başbakanın kararını doğru buluyor musun? Neden?

..........................................................................................

YILAN KIVRAKYılan Kıvrak biraz unutkandır. Evinin yolunu

kaybetmesi doğaldır. Fakat Kıvrak, aslında kaybe-dilmeyen şeyleri de kaybederdi.

O gün küçük ve eğri böğrü bir ağacın gövdesine sarılmıştı. Başı da ağaçtaki bir kavuğun önüne doğ-ru duruyordu.

Kıvrak, kavuktan gözlerini ayırmıyordu. Bir hay-van çıkarsa yemeyi umuyordu. Beklerken birden kuyruğunun olmadığını fark etti. Şimdi ne olacak? Ailesine ne diyecek? Kuyruksuz bir yılan nasıl yaşar-dı, nasıl oynardı? Bu yüzden yemeyi düşünmeyi bı-raktı. Kendini aşağı doğru salıverdi. Üzüntüyle tam aşağı inmişti ki kuyruğunun gövdesinin ucunda olduğunu görmez mi!

Kıvrak, aslında kuyruğunu kaybetmemişti. Ağa-cın arka kısmında kaldığından onu görmemişti. Kaybettiğini sanmıştı.

Kim Kremer1) Metinde ne anlatılmaktadır?

..........................................................................................

..........................................................................................

2) Metinden çıkarılacak sonuç nedir?

..........................................................................................

..........................................................................................

3) Unutkan insanlar neleri unuturlar?

..........................................................................................

..........................................................................................

4) İnsanlar neden bir şeyleri unuturlar?

..........................................................................................

..........................................................................................

Franz’ın başından geçenler

Annesine sevgisi olmayan kimseyi sevemez.

Onu yanıma alır iyi bakardım

Evet çünkü insanları yönetiyor.

Yılan Kıvrak’ın unutkanlığı

Her şeyi.

dikleri için.

Önem vermedikleri için ya da dikkat etme-

Page 15: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

14 4. Sınıf Türkçe

Şiirin Ana Duygusu

1. Şiirin ana duygusu nedir? .............................................................................................................

2. Şiirde kimin resminden söz ediliyor? .............................................................................................................

3. Resim nerededir? .............................................................................................................

4. Atatürk’ün arkasında ne vardır? .............................................................................................................

5. Atatürk, resimde nasıl duruyor? .............................................................................................................

6. Atatürk ne zaman gülüyor? .............................................................................................................

7. Atatürk’ün gözleri ne zaman bulutlanıyor? .............................................................................................................

RESİMKürsünün üstünde bir resim:Gözleri denizlerden maviBakışları güneşlerden sıcakDört mevsim.Kürsünün üstündeAtatürk’ün arkasında al bayrak,Kollarını kavuşturmuş göğsünde.Bu resimle başlar bizim günümüz,Karşımızda Atatürk’ü gördükçeKıvançla dolar taşar günümüz.Öğretmenimizin kürsüdeVerdiği dersiDinler bizimle birlikteAtatürk’ün resmi.Çalışkanız, çünküÇalışıncaBakarız, Atatürk güldü.Bir yanlışlık yapsakBulutlanır gözleri,Anlarız, Atatürk üzüldü.

Behçet NECATİGİL

Atatürk sevgisi

Kürsünün üstünde duvarda

Çocuklar çalışınca

Atatürk’ün

Kollarını göğsünde birleştirmiş

Bayrak

Çocuklar yanlış yapınca

Page 16: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

154. Sınıf Türkçe

Paragrafın Yardımcı Düşünceleri

Paragraflarda değinilmeyen düşünceleri bulalım, işaretleyelim.

Hoşgörülü olmak, toplumsal adaletsizliği hoş görmek demek değildir. Hoşgörü, kişinin kendi inanç-larına bağlı olmakta özgür olması ve başkalarının da kendilerine ait inançlara bağlı olduğunu kabul et-mesi demektir. Hoşgörü; görünüşü, durumu, konuşması, davranışı ve değerleri doğal olarak farklı olan insanların barış içinde ve oldukları gibi yaşama hakkına sahip oldukları gerçeğini kabul etmek demektir. Hoşgörü, aynı zamanda birisinin görüşlerinin zorla başkalarına kabul ettirilmemesi demektir.

UNESCO“Hoşgörünün İlkeleri Bildirgesi”

Ey oğul,Baştan uyarayım seni. Anlatacağım yollar, vereceğim öğütler birbirinden ayrıymış gibi gözükse de

ayrılmaz; gerçekte birbirini tamamlar, birbirini bütünler. Bu yönden bir bütün olarak göreceksin bunları, eksiksizce uygulayacaksın. Kendini yetiştirmen, geliştirmen, bunları tam izlemene, uygulamana bağlı. Bunları izleyip uyguladın mı kendinin en büyük öğretmeni olursun, kendini yetiştirirsin. Yaşamı değişti-ren, güzelleştiren insanların çoğu, kendi kendilerinin öğretmeni olmuş olanlardır. Sıkıldığın, bunaldığın günler olacak. Bunlara yakınmadan katlanacaksın. Hiçbir zaman yılmayacaksın. Güçlükler karşısında di-reneceksin. Umut, en büyük güçtür. Umudunu yitiren insan, güçlüklerin üstesinden gelemez.

Emin Özdemir

Hoşgörülü olan, hiçbir konuda fikrini söylememelidir.

Farklı kültürlere sahip insanlar, kendi ülkelerinde yaşamalıdır.

Hoşgörü, farklı fikirlere saygıyı gerektirir.

Görüşlerimizi zorla da olsa mutlaka kabul ettirmeliyiz.

Hoşgörü, inançlara saygılı olmayı gerektirir.

Güçlüklerle karşılaştığımız zaman mücadele etmekten vazgeçmeliyiz.

Kendi kendimizin öğretmeni olabilirsek yaşamı değiştirip güzelleştirebiliriz.

Öğretmenimiz, anne ve babamız, bize her şeyi öğretirler.

Sıkıntılı günlere katlanmayı bilmeliyiz.

Güçlüklerin üstesinden gelebilmek umudumuzu kaybetmemeye bağlıdır.

Page 17: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

16 4. Sınıf Türkçe

Paragrafın Yardımcı Düşünceleri

Düşüncelerini yukarıdaki gibi ifade eden kişiye göre aşağıdakilerden hangileri dahilerin karakter özelliklerindendir? İşaretleyelim.

Dahiler bilinen dünyamızı parçalara böler, yenilikler katarak yeniden inşa ederler. Takıntı-ları yüzünden çoğu zaman acı çekerler ama doğru bildiklerinden vazgeçmezler. Yeni dünya-lar keşfetmek için sıradan dünyayı terk ederler; onlar için yeni kapılar ancak alışılagelmişleri tamemen kapatabildiğinde açılır. Bozulmamış şeyleri tamir etmek için sabahlamak onların işidir.

100 yıldan biraz daha fazla zaman önce, Sırp asıllı Amerikalı bir dahi bozulmamış şeyleri tamir etmeye başladı. Dünyanın büyük bir kısmı hala mum ışığı ile aydınlanırken modern dünyayı baştan aşağı şekillendiren elektrik devrimini gerçekleştirdi.

Gerçekçi

Bağnaz

Sabırlı

Takıntılı

Duygusal

Kararlı

Hayalperest

Maceracı

✗ ✗

Page 18: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

174. Sınıf Türkçe

Paragrafın Yardımcı Düşünceleri

Paragrafta/dizelerde aşağıdaki duygulardan hangileri yer almaktadır? İşaretleyelim.

Keder

Kıskançlık

Kızgınlık Hayal kırıklığı

Utanç

Pişmanlık

Özlem

Ümitsizlik

Yalnızlık Üzüntü

Vefasızlık

Arzu

Sevgili Günlük,Bugün okulda çok üzücü şeyler yaşandı. Sabah okula gittiğimde herkes Aylin'in doğum gününden

bahsediyordu. Sonra anladım ki hafta sonu Aylin'in doğum günüymüş ve o bir beni çağırmamış. Çok kızdım. O sırada Aylin saçında benim çok beğendiğim tokalarla sınıfa girmesin mi? Sıraya oturur otur-maz tokaları saçından çekip aldım. Onun çok canı yandı, ona hediye olarak gelmiş tokalar da dağıldı. Böyle bir şey yapmış olmaktan çok utandım.

Uçun kuşlar uçun doğduğum yere;Şimdi dağlarında bembeyaz karlar vardır.

Orada geçti benim güzel günlerim; O günleri anıp bugün inlerim.

Bir gün yine gitmek isterim,Ömrüm yetmez buna, bilirim.

Page 19: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

18 4. Sınıf Türkçe

Gerçek ve Hayal Unsuru İfadeler

Aşağıdaki cümlelerden gerçek unsur ögelerinin olduğu cümlelerin altındaki kutucuğa “✓”, hayal unsuru olanlarınkine “X” işareti getirelim.

Ormanlar kralı aslan iyice yaşlanmış.

Bugün kampa gidiyorum ve çok mutluyum.

Bir kümeste yaşayan kazlar hastalanmışlar.

Tilki ağzı sulanarak koyunlara yaklaşmış.

Selin uslu uslu oturup kızı bekliyordu.

Fare, aslanın tuzağa yakalandığını görmüş.

Dost kara günde belli olur.

Babam 4 yıl önce 32 yaşındaydı.

Suna heyecandan ne yapacağını şaşırmıştı.

Pencerenin kenarlarında bembeyaz kar birikmişti.

Atın hevesi kursağında kalmış.

Page 20: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

194. Sınıf Türkçe

Metin Çalışması

.......................................................................

Bir kümeste yaşayan tavuklar hastalanmışlar. Tavukların hastalandığını duyan tilkinin gözleri sevinçle parlamış. Hemen üzerine bir doktor önlüğü giyip eline ilaç dolu çanta almış. Zaman geçirmeden kümese doğru yola çıkmış.

Ortalıkta kimseler görünmüyormuş. Tilki ağzı sulanarak kümesin kapısını çalmış. Pencereden dışarıya bakan tavuklar, tilkiyi görünce korkudan titremeye başlamışlar. Kapının açılmadığını gören tilki:

— Kötü bir niyetim yok. Hastalandığınızı duydum da sizi iyileştirmeye geldim. Kapıyı açın da hepinizi muayene edeyim, demiş. Kurnaz tilkinin niyetini anlayan anne tavuk:

— Çok düşüncelisin tilki kardeş teşekkür ederiz. Ancak senden önce doktor gelip bizi muayene etti. Has-talığımız bulaşıcıymış. Sana bulaşmasını istemeyiz, diye cevap vermiş.

Bu sözleri duyan tilkinin hevesi kursağında kalmış. Arkasına bile bakmadan oradan uzaklaşmış. Tilkinin uzaklaştığını gören tavuklar da derin bir nefes almışlar.

La Fontaine

1) Yukarıdaki metne bir başlık yazalım.

2) Aşağıdaki söz gruplarının anlamlarını yazalım.

Gözleri sevinçle parlamak: ..................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................... Ağzı sulanmak: ........................................................................................................................................................................... Hevesi kursağında kalmak: ....................................................................................................................................................

3) Metinden alınan cümlelerden gerçek unsuru taşıyan cümlelere “G”, hayal unsuru taşıyan cümle-lere “H” yazalım.

Tavukların hastalandığını duyan tilkinin gözleri sevinçle parlamış.

Ortalıkta kimseler görünmüyormuş.

Tilki ağzı sulanarak kümesin kapısını çalmış.

Zaman geçirmeden kümese doğru yola çıkmış.

Hastalığımız bulaşıcıymış.

Tilkinin uzaklaştığını gören tavuklar derin bir nefes almışlar.

Akıllı Tavuk

Çok sevinmek

Lezzetli bir yiyecek karşısında verilen abartılı tavırÇok istediğin bir şeyi yapamamak

H

G

G

G

H

H

Page 21: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

20 4. Sınıf Türkçe

Paragrafın Akışını Bozan Cümle

Aşağıdaki paragrafları okuyalım. Paragraflarda akışı bozan cümleleri bulalım. Akışı bozan cümlelerin numarasını kumbaranın kilidine yazalım ve kiliti açalım.

1 Mutlu ailelerin çocukları da mutlu olur. 2 Bütün ailenin huzuru, neşesi eve yansır. 3 Neşe

tüm insanları güzelleştiren bir duygudur. 4 Ayrıca ailedeki huzur, toplumun her kesimine mutlaka

yansır.

Kurtuluş Savaşı’ndan önce ülkemiz işgal altındaydı. 1 İşgal altındaki ülkemizi kurtarmak için

yeni ordumuz kuruldu. 2 Askerlerimize silahlar temin edildi. 3 İngiltere ile kültür alışverişi yapı-

lıyordu. 4 Ülkemiz düşman işgalinden kurtarılmaya çalışıldı.

1 Abur cubur yemeyi çok seven çocuklar vardır. 2 Bu çocuklar harçlığının büyük bir kısmını

bakkalda tüketir. 3 Anne ve babaları bu durumu fark edince harçlıklarını kesebilir. 4 Okulda

öğretmenleri harçlık kullanımı ile ilgili kısa bir film izletirse faydalı olabilir.

4 3

3

Page 22: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

214. Sınıf Türkçe

Anlatım Biçimleri

Aşağıda verilen paragrafların anlatım biçimlerini yazalım.

İçinde “pazar, kestane şekeri, lunapark” sözcüklerinin geçtiği hikâye edici kısa bir paragraf yazalım.

Mamutlar filgiller ailesinin üyesidirler. Son buzul çağında dünyanın hemen hemen her böl-gesine yayılmış olarak bulunmaktaydılar. Mamutların nesli MÖ 1700 yılında tükenmiştir. 4,5 m boy ve 8 ton ağırlığına kadar erişebilen bir fizyolojiye sahiptirler. İklim değişikliği veya aşırı avlanma sonucunda nesillerinin tükendiği ileri sürülmektedir.

Penguenler, uçamayan, dimdik durabilen, perde ayaklı deniz kuşlarıdır. Tüyleri kuş tüylerine hiç benzemez. Sırtları siyah veya gri, karın kısımları beyaz ince puslu tüylerle örtülüdür. Türler birbirinden, başlarındaki renkli tüyleriyle ayrılır. Kuyrukları kısa ve ayakları vücutlarının gerisin-de olduğundan rahatlıkla dimdik ayakta durabilirler.

Eve yaklaştıkça sevincim arttı. Bu sevinç artması anneme söyleyeceğim sözlerden ileri geli-yordu. Bu sözler pek önemliydi. O zaman çocuk akıllı olduğum halde kendimi dünyanın akıllı-ları arasında görüyordum. Ne zannettiniz ya? Ben öğrenimimi bitirdim...

1

2

Bilgilendirici Anlatım

Bilgilendirici Anlatım

Öyküleyici Anlatım

Bursa’da ailecek lunaparka gittik. Çeşitli oyuncaklara bindik. Dönerken lunaparkın içindeki pazara

da uğradık. Babam bize kestane şekeri ve fıstık aldı. Afiyetle yedik.

Page 23: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

22 4. Sınıf Türkçe

Anlatım Biçimleri

Aşağıda verilen anlatım biçimlerine uygun olarak bir paragraf yazalım. Paragrafımızda verilen anah-tar kelimeleri kullanalım.

PARAGRAFIM ANLATIM BİÇİMİ

Trafik, trafik ışıkları, yaya, araç...

Bilgilendirici Anlatım

Hikâye Edici Anlatım

Okul, öğretmen, sınıf, düzen, birlik, eğitim

Bilgilendirici Anlatım

Gazete, haber, günlük, yaşam, gerçek, hayat

Betimleyici Anlatım

Elbise, kırmızı, tül, 23 Nisan, gösteri

Yayaların ve araçların sorun yaşamadan istedik-

Eğitim yılı başlamıştı. Öğretmen sınıfa girdi

Gazete bize haber, günlük yaşam gerçek hayat

23 Nisan gösterisinde 1. sınıf kız öğrencileri

leri yere gitmeleri için trafik kurallarına uymaları

öğrencileriyle tanıştı. Okulda ve sınıfta uymaları

hakkında bilgiler veren bir araçtır.

kırmızı elbiseler giymişler. Bu elbiselerin etekleri

gerekir. Trafikte yeşil ışık yanınca karşıya geçilir.

gereken kuralları anlattı. Öğrenciler birlikte bu ku-

tülden yapılmış küçük kızlar bu elbiseleriyle çiçek

rallara uyarak düzenli bir eğitim hayatı geçirdiler.

gibiydiler adeta.

Page 24: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

234. Sınıf Türkçe

Anlatım Biçimleri

Aşağıdaki ifadelerin hangi anlatım biçimiyle ilgili olduğunu belirtilen alanlara yazalım.

Herhangi bir alanda üne kavuşmuş, tanınmış insanların hayatını an-latan yazılardır.

Doğa üstü kahramanların, yerlerin anlatıldığı çocuklar için yazılan ya-zılardır.

İncelenen bir sanat veya düşünce eserinin zayıf ve güçlü yönlerinin anlatıldığı metindir.

Hayvanların konuşturulduğu yazılardır.

Yazarın kendi istediği herhangi bir konuyu kendisiyle konuşuyormuş gibi yazdığı yazılardır.

Sahnede sergilenmek üzere yazılan, her konuda her alanda yazılabi-len yazılardır.

Biyografi

Masal

Eleştri

Fabl

Deneme

Tiyatro

Page 25: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

24 4. Sınıf Türkçe

Olay Yazılarının Unsurları

Aşağıda verilen hikâyeyi okuyalım. Hikâye unsurlarını belirleyelim.

SİZE HİZMET EDENLERİ HEP HATIRLAYIN

Günlerden bir gün 10 yaşındaki bir çocuk pastaneye girdi. Garson kız hemen koştu. Çocuk sordu:

— Çikolatalı pasta kaç para?

— 50 Cent

Çocuk cebinden çıkardığı bozukları saydı. Bir daha sordu:

— Peki dondurma ne kadar?

— 35 Cent, dedi garson kız, sabırsızlıkla. Başka müşteriler de vardı ve kız hepsine tek başına koşuşturu-yordu. Bu çocukla daha ne kadar vakit geçirebilirdi ki...

Çocuk, parasını bir daha saydı:

— Bir dondurma alabilir miyim, lütfen, dedi.

Kız dondurmayı getirdi. Fişi tabağın kenarına koydu ve diğer masaya koştu. Çocuk dondurmasını bitirdi. Fişi kasaya ödedi. Garson kız masayı temizlemek üzere geldiğinde gözleri doldu birden. Masayı sanki akan gözyaşları temizleyecekti. Boş dondurma tabağının yanında çocuğun bıraktığı 15 Cent’lik bahşiş duruyordu.

Size Hizmet Edenleri Hep Hatırlayın.

Kişiler

Olay

Yer

Zaman

ÇocukGarson

Pastane

Çocuğunpastaneye gelmesi

Günlerden bir gün

Page 26: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

254. Sınıf Türkçe

Olay Yazılarının Unsurları

Aşağıdaki hikâyeyi okuyalım. Hikâye unsurlarını belirleyip yazalım.

Bir çiftçinin oğulları birbiriyle hiç geçinemezmiş. Babaları ne dediyse işe yaramamış, huylarını bir türlü değiştirmemişler. Adamcağız sözle başa çıkamayacağını anlamış. Bari bir örnek göstereyim demiş.

Oğullarını çağırıp bir yığın çubuk istemiş. Çubuklar gelince hepsini bir araya bağlamış. Oğullarına verip:

“Kırın bakayım şunları.” demiş. Uğraşmışlar, uğraşmışlar. Çubuklar bir türlü kırılmamış. Bunun üzerine çiftçi demeti çözmüş, çubukları birer birer oğullarının eline vermiş, hepsi de çabucak kırılmış. Baba; “Görüyorsunuz ya çocuklarım! Siz de birleşirseniz kimse size bir şey yapamaz ama birbirinizle geçinemez, çekişirseniz karşı koyamaz, yenilirsiniz.” demiş.

Olayın Geçtiği Yer

..................................................

..................................................

Olay

..................................................

..................................................

Hikâyenin Adı

..................................................

.................................................. Olayın Kahramanları

..................................................

..................................................

Olayın Geçtiği Zaman

..................................................

..................................................

Bir yer

Çiftçinin Öğüdü

Çiftçi ve Oğulları

Bir zamanÇiftçinin oğullarına

verdiği ders

Page 27: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

Etkinlik

26 4. Sınıf Türkçe

Bilgilendirici Metni Oluşturan Unsurlar

Aşağıda verilen ifadelerin bir metnin hangi bölümüne (serim, düğüm, çözüm) ait olduğunu yazalım.

İstanbul’un Sarıyer ilçesinde, Kemerburgaz-Bahçeköy yolu üzerinde, Belgrad Ormanı’nın güneydoğusunda yer alan Atatürk Arboretumu, 296 hektarlık bir alan üzerinde dünyanın de-ğişik yerlerinden 2000 farklı bitki türüne ev sahipliği yapıyor. Latince kökenli bir sözcük olan Arboretum, “Ağaç Parkı” anlamına geliyor.

Bu noktada altını çizerek belirtmek gerekir ki Mustafa Kemal’in ulusal kurtuluş ve bağımsız-lığı sağladıktan sonraki esas amacı, Türkiye’nin bir daha aynı duruma düşmemesinin şartlarını oluşturmak ve bağımsızlığını sonsuza kadar koruyabilmesini temin etmekti.

Sonuç olarak adalet terazisinin hassas tartılar yaptığı toplumlarda, suçlu, suçsuz değerlen-dirilmesi de hatasız olur.

Türkiye onu, TRT’deki “Resim Sevinci” programlarından tanıdı. Yarım saat gibi kısa bir süre-de muhteşem tablolar resmediyor, bunu yaparken resimlerindeki her bir ögeye de bir hikâye hazırlıyordu. Resimleri fazla bir sanat değeri taşımasa da kitlelere resim sevgisini aşılayan bir sanatçı olarak tanındı. “Şurada küçük mutlu ağaçlarımız olsun.” gibi cümlelerinden anımsaya-cağımız bu “kıvırcık” ressam, Bob Ross’tu...

Serim

Düğüm

Çözüm

Serim

Page 28: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

28 4. Sınıf Türkçe

Kavrama Soruları

Okuduğumuz metnin türünü işaretleyelim.

Aşağıdaki soruları “Kuşun Öğüdü” metnine göre cevaplayalım.

Okuduğumuz metnin konusu nedir?

Hikâye unsurlarını yazalım.

Metne farklı bir başlık yazalım.

1

2

3

4

Bilgilendirici metin Hikâye edici metin

YER ZAMAN

BAŞKAHRAMAN OLAY

METNİN BAŞLIĞI

Adamın kuşu yakalaması ve aralarında geçen konuşma

Bir yer Bir zaman

Kuşun oyunu

kuşAvcı

Adamın kuşu yakalaması

KuşunÖğüdü

Page 29: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

294. Sınıf Türkçe

Kavrama Soruları

Metindeki kahramanları kişilik özellikleri ile eşleştirelim.

Metinden alınan aşağıdaki bölümde akışı bozan cümlenin altını çizelim.

Metin ana düşüncesini yazalım.

Metinden alınan aşağıdaki ifadelerden hangileri hayal unsuru öge içerir? İşaretleyelim.

5

6

7

8

çabuk inanan kurnaz aç gözlü öz güvenli çabuk inanan acımasız

Sana verdiğim iki öğüdü tuttun da benden üçüncüyü mü istiyorsun? Uykuya dalmış bir kişi-ye öğüt vermek, kurak toprağa tohum ekmekten farksızdır. Üzüm baka baka kararır insanoğlu, diyerek uçup gitti.

Zavallı bir kuş, binbir dolapla hazırlanmış bir tuzakta yakalanmıştı.

Sana hayatını değiştirecek üç öğüt vereyim.

Avcı, meraktan teklifi kabul etti.

Avcı, elini açarak kuşu serbest bıraktı.

Kuş uçup ağacın dalına kondu ve oradan ikinci öğüdünü söyledi.

Avcı, dövünmeye başladı.

Adam biraz kendine gelir gibi oldu.

Kuş kendini yakalayan kişiye şöyle dedi: “Ey Efendi!”

.................................................

.................................................

.................................................

1 3 52 4 6

2 - 4

Her söylenene inanmamalıyız.

1 - 3 - 5 - 6

Page 30: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

30 4. Sınıf Türkçe

Kavrama Soruları

Aşağıdaki metnin konusunu yazıp okuduğumuz metinle karşılaştıralım.

Yandaki şiirin ana duygusunu yazalım.

Yandaki şiire başlık yazalım.

• Metnin konusunu yazalım.

• Okuduğumuz metinle yukarıdaki metnin konularını karşılaştıralım.

9

10

O gün 10 yaşıma giriyordum. Annem harika bir pasta yapmıştı. Babam da elinde koca-man bir kutuyla gelmişti. Merakla babamın hediyesini açmayı bekliyordum.

Herkes geldi, pasta kesildi. Babam elinde kocaman paketiyle geldi. O da ne? O kocaman kutunun içinde küçük bir defter vardı. Hayal kırıklığına uğrayan ben defteri açtığımda “Hedi-yenin büyüğü küçüğü olmaz yazıyordu. İkinci sayfayı çevirdiğimde babamın nasihatları yazı-yordu. Babama sarılıp teşekkür ettim. Merakla defterde yazanları okumak için odama gittim.

O gün bugündür defterde yazan nasihatları dikkate alırım. O küçük defterimin sayfaları,1. sayfa; Kendini sev, sev ki tüm canlıları sevesin.2. sayfa; Başkasının payına düşene göz dikme.3. sayfa; Sır saklamasını bil... diye devam ediyor.Bu defter küçük ama içinde yazanlar çok büyük.

.................................................Kendine özgü ol.Kendin gibi ol,Tıka kulaklarınıDuyma seni inciten sesleri.

Kendini sev,Kendine iyi bakKapa gözleriniGörme sana çevrilen kötü gözleri

Çocuğun doğum günü

İkisi de “öğütlerle” alakalı

Kendin olmak

Kendin ol

Page 31: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

314. Sınıf Türkçe

Karma Test

1. “Körebe” oyununun aşamaları sıralanırken giriş cümlesinin belirlenmesinde etkili olan faktörü yazalım.

2. Bu paragrafta neden bahsedilmektedir?

1. 1. Eğer tanırsa bu oyuncu ebe olur; tanıyamazsa oyun aynı ebeyle sürer.

2. Ebe bu sırada kollarını öne doğru uzatarak oyunculara dokunmaya ve dokunduğu kişi-nin kim olduğunu tanımaya çalışır.

3. Ebenin gözlerinin bağlanmasıyla başlayan oyunda oyuncular ebe ortada kalacak biçim-de bir halka oluştururlar.

4. Ardından oyuncular “Türkü söyler döneriz, bil bakalım biz kimiz?” şarkısını söyleyerek ebenin çevresinde dönerler.

“Körebe” oyununun aşamaları aşağıdaki seçe-neklerin hangisinde doğru sıralanmıştır?

A) 4 – 2 – 3 – 1 B) 4 – 1 – 3 – 2

C) 3 – 4 – 2 – 1 D) 3 – 2 – 1 – 4

2. Kısacık bir anda insanların ağzından çıkan ke-limeler; karşısındaki insanın kalbine dokunur, onların kalbini okşar ya da kırar. Sözcükler insa-nın ayaklarını yerden keser, yanakları ateşe verir, kasları gevşetir, mideye oturur, boğazı düğümler. Sözcükler bir kere ağızdan çıktı mı onları hiçbir şey durduramaz. Eğer onları iyi kullanıyorsanız birilerine hediye almaya ya da onları silahla teh-dit etmeye gerek yoktur.

Bu paragrafta anlatılmak istenen, aşağıdakiler-den hangisidir?

A) Sözcükler iyi kullanıldığında pek çok kapıyı açacak bir anahtardır.

B) Sözcükler insanların vücut diline yansır.C) Sözcükleri amaçsızca kullanmak dile yapıla-

cak en büyük haksızlıktır.D) Sözü iyi söylemek kadar zamanında söylemek

de önemlidir.

Daha önce bir şey söylemiş gibi ifadeler bu-lundurmamasına dikkat ederek.

1) Eğer tanırsa2) Ebe bu sırada3) Ardından oyuncular

yapıldıktan sonra söylenebilecek ifadeler.

Sözün tesirinden

ifadeleridaha önceaçıklama

Page 32: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

32 4. Sınıf Türkçe

Karma Test

3. Seçeneklerde verilen düşüncelere paragrafı oluşturan cümlelerin hangisinden ulaştığı-mızı belirtelim.

(1) Geri dönüştürme, bütün canlılar için doğal bir eylemdir. (2) Örneğin soluduğumuz havadaki oksijen ta-mamen bitkilerden gelir. (3) Bitkiler, insanların karbon gazı atıklarını tekrar kullanır. (4) Yani kirlilik ancak insan faali-yetleri, doğanın geri dönüştüremeyeceği atıklar ürettiğinde ortaya çıkar.

A →… numaralı cümleB →… numaralı cümleC →… numaralı cümleD →… numaralı cümle

4. Seçeneklerde verilen duyguların dörtlüğün hangi dizelerinde yer aldığını belirtelim.

Saygı

Hayranlık

Gurur

Özlem

3. Geri dönüştürme, bütün canlılar için doğal bir eylemdir. Örneğin soluduğumuz havadaki oksi-jen tamamen bitkilerden gelir. Bitkiler, insanların karbon gazı atıklarını tekrar kullanır. Yani kirlilik ancak insan faaliyetleri, doğanın geri dönüştüre-meyeceği atıklar ürettiğinde ortaya çıkar.

Bu paragraftan aşağıdakilerin hangisine ulaşı-lamaz?

A) Doğada bulunan bütün canlılar birer geri dö-nüşüm fabrikasıdır.

B) Kirlilik, yalnızca atıklar sonucu ortaya çıkmaz.C) Bitkiler bazı atıkları tekrar kullanır.D) Doğru yöntemler kullanıldığında tüm atıklar

geri dönüştürülebilir.

4.

Adına nice büyük destanlar yazılmış Ay yıldızın üzerine ne de güzel yakışmış Ülkemin her yerinde uçup dalgalanmışBenzerin yoktur canım bayrağım

Bu dörtlükte aşağıdaki duygulardan hangisi yer almamaktadır?

A) Saygı B) Hayranlık

C) Gurur D) Özlem

31

24

1

2

3

Page 33: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

334. Sınıf Türkçe

Karma Test

5. Seçeneklerde verilen paragrafla ilgili bilgileri paragraftan yola çıkarak doğrulayalım.

• Tanım ve neden-sonuç cümleleri yer almak-tadır:

• Karşılaştırmalara yer verilmiştir:

• Betimleyici anlatım kullanılmıştır:

• Bilgi vermek amacıyla yazılmıştır:

6. Paragrafta verilen olayın unsurlarını aşağıda-ki şemaya yerleştirelim.

Zaman Yer

Olay

Şahıs Kadrosu

5. Tutum nedir? Tutum, davranışlarımıza yansıyan ve içten gelen bir duygudur. Tutumumuz; duy-gularımızdan daha fazla geleceğimize etki eden, sihirli bir güç gibidir. Çoğunlukla vücut diliyle ve yüz ifadesiyle anlatıldığından bulaşıcı olabilir. Bazen gizlenebilir ve bizi görenler aldanabilir. İçimizde olanlar çok geçmeden dışımızdakileri etkileyecektir.

Bu paragraf için aşağıdakilerden hangisi söyle-nemez?

A) Tanım ve neden-sonuç cümleleri yer almakta-dır.

B) Karşılaştırmalara yer verilmiştir.C) Betimleyici anlatım kullanılmıştır. D) Bilgi vermek amacıyla yazılmıştır.

6. Bu sabah herkese gördüğüm düşü anlattım. Dün mağazada gördüğüm oyuncak arabanın düşüm-de büyüyerek benimle konuştuğunu ve arkadaş olduğumuzu anlattım. Hepsi gülmeye başladı. Babam: “Yarın maaş günü. Oğlumuz ne zaman düş göreceğini biliyor.” dedi. Annem ve ablam: “Tamam Erkan, hepimiz mesajını aldık.” diyerek gülmeye devam ettiler.

Bu paragrafta aşağıdaki olay unsurlarından hangisine yer verilmemiştir?

A) OlayB) Yer (Mekân) C) ZamanD) Şahıs Kadrosu

Bu sabah

Çocuğun rüya görmesi

Çocuk anne baba abla

Tutum, davranışlarımıza yansıyan

Çoğunlukla vücut diliyle anlatıldığından

Duygularımızdan daha çok geleceğimize

Tamamın-

içten gelen bir duygudur.

bulaşıcı olabilir.

etki eden bir güç.

da öğretici bilgi vermektedir.

Page 34: FASİKÜL PARAGRAFTA ANLAM - BİLFEN YAYINCILIK · 2018. 11. 5. · • Herkes kullanım miktarına dikkat et-meli. Birdenbire uluma sesiyle irkildi. Eğilip bakınca aşağı-daki

34 4. Sınıf Türkçe

Karma Test

7. Aşağıda verilen karakter özelliklerine kişinin hangi sözlerinden yola çıkılarak ulaşılabilece-ğini yazalım.

Başına gelen-leri gelip bana anlatınca işin doğrusunu sana hiç çekinme-den söylemem gerektiğini düşündüm. Bir yalana inanmanı istemedim. Bu olanlar aramızda sır olarak sonsuza dek kalacak.

Yardımsever

Dürüst

Açık sözlü

Güvenilir

8. İşaretlediğimiz cümle hangi yönüyle paragra-fın anlam bütünlüğünü bozmaktadır?

7. Başına gelenleri gelip bana anlatınca işin doğru-sunu hiç çekinmeden sana söylemem gerektiğini

düşündüm. Bir yalana inanmanı istemedim. Bu olanlar aramızda sır olarak sonsuza dek kalacak.

Düşüncelerini bu şekilde ifade eden biri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) YardımseverB) DürüstC) Açık sözlüD) Güvenilir

8. (1) Mutluluk hikâyeleri herkesi esnetir. (2) İlgi çekici olan mutsuzluktur. (3) Romeo ve Juli-et mutlu olsalardı ortada bir öykü de olmazdı. (4) Mutluluk herkesin okumaktan keyif aldığı bir unsurdur. (5) İlginç olan; Pinokyo’nun, Çirkin Ör-dek Yavrusu’nun, Külkedisi’nin, Kibritçi Kız’ın, Kırmızı Başlıklı Kız’ın mutlulukları değil, mutsuz-luklarıdır.

Numaralanmış cümlelerden hangisi bu parag-rafın akışını bozmaktadır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

Dürüst: işin doğrusunu

Açık sözlü: hiç çekinmeden söylemem gerekti-ğini düşündüm

Güvenilir: Bu olanlar aramızda sonsuza dek kalacak.

Mutsuzluktan bahsederken araya mutluluk girmiş.