Μηνιάτικη ηλεκτρονική έκδοση του Πανελλήνιου Σωματείου Θεάτρου Σκιών ۩ Τεύχος 32 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010

Γιάννης Τσαρούχης

100 χρόνιααπό την γεννησή του

Σελίδα 2

O ζωγράφοςκαι σκηνογράφοςΓιάννης Τσαρούχηςγεννήθηκε στον Πειραιάστις 13 Ιανουαρίου του1910 και πέθανε στηνΑθήνα στις 20 Ιουλίουτου 1989.

Ο Γιάννης Τσαρούχης διαμορφώνει μιαπροσωπική εκδοχή της έννοιας της ελληνικότητας,την οποία προσεγγίζει μέσα από τη λαϊκήπαράδοση, τον Καραγκιόζη και τον Θεόφιλο, τηβυζαντινή τέχνη και τα διδάγματα του Κόντογλου,αλλά και την αισθητική και τις αρχές της αρχαίαςελληνικής ζωγραφικής, των τοιχογραφιών τηςΠομπηίας, των πορτρέτων του Φαγιούμ. Ο ίδιοςπίστευε άλλωστε ότι "η παράδοση πρέπει ναπεράσει από πολλά στάδια για να γίνει πραγματικήδύναμη".

Το έργο του συνδυάζει τις επιρροές τηςμεσογειακής τέχνης με ευρωπαϊκά στοιχεία τωνμεγάλων δασκάλων της Αναγέννησης και τουΜπαρόκ, αλλά και των κινημάτων της σύγχρονηςτέχνης και κυρίως του Φοβισμού. ΣυμβιβάζειΑνατολή και Δύση και καταλήγει σε ένα μοντέρνο

ελληνικόαποτέλεσμα."Χωρίς ναμείνει στηγραφικότηταή ναμεταβληθείσε ανθολόγιοεθνικώναπηχήσεων,οΤσαρούχης,υπακούονταςίσωςασυνείδητάτου σε μιαλειτουργίαανθρωπισμού

που υπάρχει μέσα στο ελληνικό φως, αγκάλιασε τοανθρώπινο σώμα και μαζί μ' αυτό προχώρησε ναβρει την οριστική έκφρασή του."

Η περίοδος της μαθητείας του δε κοντάστον Κόντογλου, όπου η υστεροβυζαντινήπερίοδος με τα νεοελληνικά στοιχεία της, τασυναξάρια και τα παραμύθια της Ανατολήςκεντρίζουν τη φαντασία του.

Υπήρξε μάλιστα και βοηθός του γιακάποιο διάστημα. «Το Βυζάντιο είναι ο αρχαίοςκόσμος όπως διεσώθη με τα τραύματα της μοίρας»θα γράψει στην «Ε�ιθεώρηση Τέχνης» το 1964.

Ιδιαίτερη αίσθηση έκαναν στονΤσαρούχη οι φιγούρες του θεάτρου σκιών τουΚαραγκιόζη, κυρίως μέσα από το ιδίωμα τουΣ�αθάρη και τις αφίσες του Δεδούσαρου, ενώμελετούσε και την αρχαία ελληνική τέχνη, μεβαθιά πίστη στην ενότητα που διαπνέει το ελληνικόπνεύμα και στις ρίζες όλης της νεότερης δυτικήςτέχνης σ΄ αυτό. Στους τύπους του θεάτρου σκιών,με τις δυσδιάστατες αεικίνητες φιγούρες,, όπως καιστις εικόνες της αγιογραφίας, έβλεπε ότι μπορούσε«μέσα από ατέλειωτες θυσίες μορφών, να επιζήσειο ελληνικός έρως και η ιερή πίστη, στον άνθρωποτων ανατολιτών», όπως είχε πει το 1964.

Ο πολυμήχανος Καραγκιόζης με ότι τονσυνιστά, ενσαρκώνει για το ζωγράφο ταιδιοσυγκρασιακά γνωρίσματα του αστικοποιημένουΈλληνα ενώ ταυτόχρονα τα παρωδεί, όντας τηνίδια στιγμή θύτης και θύμα των καταστάσεων απότις οποίες επιβιώνει παρά τις αντίξοες συνθήκεςπου τον πολιορκούν.

Δε μιμείται το πρότυπό του αλλά το«θαυμάζει αδίστακτα» καθώς μπορεί να διακρίνειμέσα σ’ αυτό το πνεύμα του δυτικού μπαρόκγοητευτικά μπολιασμένο με Μολιερικά γκροτέσκαστοιχεία, την ατμόσφαιρα του νεορομαντισμούανάμεικτη με τόνους του ιταλικού μελοδράματος,βενετσιάνικα χαρακτηριστικά διασταυρωμένα μεπαραφράσεις των παραμυθιών της Χαλιμάς.

Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΜΑΣ

Μηνιάτικη ηλεκτρονική έκδοση

του Πανελλήνιου Σωματείου

Θεάτρου Σκιών

Τζωρτζ 6 Αθήνα 106 77

Τεύχος 32 Φεβρουάριος 2010

Εξώφυλλο:

Γιάννη Τσαρουχη

Φλεβάρης

ΕΚΔΟΤΗΣΠάνος Β. Καπετανίδης

210 46 16 664

e-mail:

panoskap@mycosmos.gr

www.karagkiozis.com

Γιάννης Τσαρούχης100 χρόνια α�ό την γεννησή του

Σελίδα 3

Έχουμε την εντύπωση ότι γνωρίζουμε

το έργο του Γιάννη Τσαρούχη; Σφάλλουμε. Η

έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πει-ραιώς 138 το αποδεικνύει περίτρανα. Η ζω-

γραφική του, ναι, μας είναι οικεία, μέσα από

πολλές δημοσιεύσεις, αλλά και χάρη στην

αχλύ που ακόμη προκαλεί ο μύθος του ίδιου

του Τσαρούχη. «Θυσία Ιφιγένειας με σημερινά

κοστούμια» και «Καφενείον "Ο Παρθενών"»,

δύο έργα του ζωγράφου τα οποία βλέπουμε

πρώτη φορά. Είναι όμως τυχαίο το γεγονός

ότι 20 χρόνια μετά τον θάνατό του, τούτη είναι

η πρώτη αναδρομική έκθεση έργων του; Μάλ-

λον όχι. Ο ίδιος την οραματιζόταν πολύ πριν

πεθάνει. Όμως δεν ζητούσε ποτέ τίποτα. Πί-

στευε ότι η πολιτεία θα ενδιαφερόταν από

μόνη της. Φευ. Ευτυχώς, πρόλαβε να φτιάξει

το ίδρυμα που φέρει το όνομά του. Χάρη στην

οικογένειά του, αλλά και λιγοστούς φίλους που

το έχουν στηρίξει έμπρακτα, επιτελέστηκε

έργο ουσιαστικό, χωρίς τυμπανοκρουσίες και

κυρίως χωρίς την παραμικρή ποτέ επίσημη οι-

κονομική βοήθεια.

Οι άνθρωποι του ιδρύματος αξιοποίη-

σαν αποτελεσματικά τα ευρωπαϊκά κονδύλια

της «Κοινωνίας της Πληροφορίας» και κατέ-

γραψαν, φωτογράφησαν, ψηφιακοποίησαν και

τεκμηρίωσαν όχι μόνο τα έργα του Γιάννη

Τσαρούχη που ανήκουν στη συλλογή τους,

αλλά κι εκείνα που βρίσκονται σε μουσεία ή

σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το

εξωτερικό. Σαν τον Σέρλοκ Χολμς, η ΝίκηΓρυπάρη, πρόεδρος του ιδρύματος και ανι-

ψιά του Τσαρούχη, εντόπισε τα έργα που πα-

ρουσιάζονται τώρα υπό την επιμέλειά της στο

Μουσείο Μπενάκη. Τα περισσότερα τα βλέ-

πουμε για πρώτη

φορά.

Τους πήρε χρόνια να

συγκεντρώσουν το υλικό. Κι αν

δεν υπήρχε η συμπαράσταση του

Δ.Σ. του Μουσείου Μπενάκη αλλά και

του Πολιτιστικού Ιδρύματος της ΤραπέζηςΚύπρου, η έκθεση που εντάσσεται στο πλαί-

σιο του εορτασμού των 100 χρόνων από τηγέννηση του Γιάννη Τσαρούχη (1910-1989)δεν θα γινόταν ποτέ.

Κάτω απ' αυτές τις συνθήκες δεν μας

εξέπληξε η ανακοίνωση της Νίκης Γρυπάρη

για την ενσωμάτωση του Ιδρύματος Γιάννη

Τσαρούχη στο Μουσείο Μπενάκη. «Διατηρώ-

ντας την αυτονομία του», όπως τονίστηκε, το

ίδρυμα και η «κληρονομιά» του ανήκουν πια

στο Μουσείο Μπενάκη. Φυσικά, θα παραμεί-

νει ο χώρος στο Μαρούσι και θα λειτουργεί

καθημε-

ρινά.

«Επειδή

όλοι είμα-

στε θνη-

τοί,

έπρεπε να

φροντί-

σουμε για

το μέλ-

λον», κα-

τέληξε η

Νίκη Γρυ-

πάρη.

Το

Μπενάκη,

που μετα-

τρέπεται σε αληθινό θησαυροφυλάκιο της πο-

λιτιστικής μας κληρονομιάς, δέχθηκε

πρόσφατα άλλη μία μεγάλη δωρεά. Το μεγάλο

ψηφιδωτό του Γ. Τσαρούχη, το οποίο φιλοτέ-

χνησε το 1959-60 ύστερα από παραγγελία

του Κωνσταντίνου Δοξιάδη, δωρήθηκε από τα

παιδιά του στο μουσείο. Ήταν τοποθετημένο

στο αίθριο του κτιρίου της Σχολής Δοξιάδη.

Τώρα εντοιχίστηκε μόνιμα πια στη στοά της ει-

σόδου του κτιρίου της οδού Πειραιώς. Και

είναι αληθινό κόσμημα...

Όλος ο Τσαρούχης

στο μουσείο Μπενάκη

Διαρκεί έως τις 14 Μ

αρτίου και

πρόκειται αναμφίβολα για το ει-

καστικό γεγονός της χρονιάς.

Σελίδα 4Η αποκαλυπτική έκθεση με τα 680

έργα αναπτύσσεται χρονολογικά: ξεκινά

από το 1917, όταν ο Τσαρούχης, εφτά

χρονώ παιδί, ζωγράφιζε «Καράβια στοηλιοβασίλεμα» και καταλήγει στο 1989,

λίγο πριν από τον θάνατό του, με το έργο

«Έρως εσταυρωμένος και Στέλλα Βιολά-

ντη» που δημιούργησε για το θεατρικό του

Ξενόπουλου. Το βλέπει κανείς στον πρώτο

όροφο του Μουσείου Μπενάκη μαζί με τα

υπόλοιπα έργα του για το θέατρο.

Ο θεατής, έργο με το έργο, ανακα-

λύπτει τους πειραματισμούς και τις αναζη-

τήσεις του, τη θεματολογία, τα θαρραλέα

άλματα αλλά και τις «επιστροφές», τις

χρωματικές κλίμακες και την ωριμότητά

του. Συνειδητοποιεί τη σκέψη και την πνευ-

ματικότητα πίσω από τα έργα, τη βαθιά,

ουσιαστική, πλούσια και παραγωγική του

πορεία.

Το ίδρυμα έχει τα περισσότερα από

τα έργα της δεκαετίας του '30. Οχι όμως

και των επόμενων δύο. Γι' αυτό και τα έργα

του '40 και του '50 εντυπωσιάζουν. Εντοπί-

στηκαν τα περισσότερα τυχαία, καθώς «άλλαζαν» χέρια

συλλεκτών. Ακόμη και οι Σόθμπις βοήθησαν στον εντοπι-

σμό. Για παράδειγμα, τα χρόνια από το 1953 έως και το

1957 ο Γιάννης Τσαρούχης υπέγραψε αποκλειστική συμ-

φωνία με την γκαλερί του Αλέξανδρου Ιόλα στη Νέα Υόρκη.

Ακόμη και ένας τοίχος από το παλιό σπίτι της οικο-

γένειας Βουρλούμη μαζί με μία από τις πόρτες του εκτίθε-

νται. Ο Ανδρέας Βουρλούμης, πατέρας του Παναγή, ήταν

στενός του φίλος. Μια μέρα που είχε γενέθλια, ο Τσαρού-

χης αποφάσισε να του κάνει δώρο-έκπληξη, ζωγραφίζο-

ντας στον ασβεστωμένο τοίχο της πλινθόκτιστης κουζίνας

έναν ναύτη. Χρησιμοποίησε και υλικά της κουζίνας: αβγά,

καφέ, ζάχαρη και χώμα... Ο Παναγιώτης Βουρλούμης,

πρόεδρος σήμερα του ΟΤΕ, έσωσε το έργο όταν το σπίτι

στον Χολαργό γκρεμίστηκε... Τις πόρτες που ζωγραφίστη-

καν αργότερα έσωσε ο αδελφός του Τσαρούχη, Μάριος.

Στημένη έξοχα από τη Λίλη Πεζανού, η έκθεση δια-

κόπτεται στη μέση για να τοποθετηθούν οι προβολές τεσ-

σάρων κινηματογραφικών αφιερωμάτων: «Γ. Τσαρούχης.

Σπουδή για πορτρέτο» του Δημήτρη Βερνίκου, «Αναζητώ-

ντας τη χαμένη εικόνα» του Λάκη Παπαστάθη, «Γιάννης

Τσαρούχης» από το Μονόγραμμα του Γ. Σγουράκη (σε

σκηνοθεσία Ν. Τριανταφυλλίδη) και «Ο Πειραιάς του Γ.

Τσαρούχη» του Φώτου Λαμπρινού.

Συνοδεύεται από αναλυτικό κατάλογο (400 σελί-δων) με κείμενα των Αγγελου Δεληβορριά, Νίκης Γρυπάρη, Ευγένιου Δ. Ματθιόπουλου, Αλέκου

Λεβίδη, Παναγή Βουρλούμη, Ελγκας Καββαδία και Χλόης Ομπολένσκι. Πλαισιώνεται από εκπαι-

δευτικά προγράμματα για μαθητές όλων των τάξεων.

Σελίδα 5

Η παιδαγωγική αξιοποίηση

της τέχνης του νεοελληνικού Θεά-

τρου Σκιών ως «πολιτιστικό πρό-γραμμα» στην εκπαίδευση (για

παράδειγμα με την περίπτωση της

Αποθέωσης) έχουμε αναφέρει και

ξανά ότι πάντοτε είναι σωστό να

συνοδεύεται από μια σειρά ποικίλων ακόμα εκδηλώσεων όπως: τακτική παρακολούθηση πα-ραστάσεων Καραγκιόζη, συνεντεύξεις από τους καραγκιοζοπαίχτες, επισκέψεις στα μουσεία

Θεάτρου Σκιών, κατασκευή φιγούρας/σκηνικών και κυρίως διεξαγωγή ερευνών, εκθέσεων και

θεατρικών παραστάσεων από τους μαθητές και τις μαθήτριες. Στις παραπάνω δραστηριότητες

εντάσσεται και το Πολυθέαμα, «μια σύνθετη πολιτιστική

εκδήλωση, που αποτελεί συνδυασμό πολλών διαφορετι-

κών καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων γύρω από ένα κοινό

θεματολογικό άξονα. Έτσι η αφήγηση, το θέατρο (αυτο-

σχεδιασμός, δρώμενο, παράσταση), ο χορός, η μουσική,

το τραγούδι, η εικαστική δημιουργία, η έκθεση φωτογρα-

φίας και η προβολή (βίντεο και κινηματογράφος) εναλ-

λάσσονται στο πολυθέαμα ορίζοντας ένα νέο σημειακό

πολυ-χώρο. Ο στόχος όλων των μορφών τέχνης είναι κοι-

νός, αφού όλες οι δραστηριότητες του πολυθεάματος

εστιάζουν στο θέμα και στο περιεχόμενο της γιορτής-εκ-

δήλωσης» (Μουγιακάκος Π.- Μώρου Αντ., Σχολικές & Πο-

λιτιστικές Εκδηλώσεις Α΄-Στ΄ Δημοτικού: Βιβλίο

Δασκάλου, σ. 211).

Η σχέση της τέχνης του Θεάτρου Σκιών με τα

Πολυθεάματα έχει γίνει όλο και πιο έντονη κατά τα τελευ-

ταία χρόνια. Συγκεκριμένα, έχει ήδη επισημανθεί από

σύγχρονο καθηγητή Θεατρολογίας ότι «το Θέατρο Σκιών,

με την καθαρά μορφολογική του σημασία, μπορεί να με-

τεξελιχθεί σε τρόπο θεατρικής έκφρασης με αυτόνομη ή

συνοδευτική χρησιμότητα και ως τέτοιο να ενταχθεί μέσα

«ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝΣΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΟΛΥΘΕΑΜΑΤΑ»

του Θωμά Αθ. Αγραφιώτη

Εκπαιδευτικού

στο πλαίσιο των γενικότερων δραστηριοτή-

των του Σχολείου (αξιοποίηση των τεχνικών

του για την παρουσίαση ενός θεάματος).

Κατά συνέπεια, οι μαθητές του Νηπιαγωγείου

και του Δημοτικού μπορούν να παρακολουθή-

σουν θεάματα Θεάτρου Σκιών και να δημι-

ουργήσουν ουσιαστικά επεισόδια από την

ιστορία του είδους, μέσα στα πλαίσια μιας

μουσειακής προσέγγισης, που λόγω ηλικίας

ενδείκνυται για τα άτομα αυτής της κατηγο-

ρίας. Περισσότερο όμως από αυτόν το στόχο

της απλής ψυχαγωγίας, το Θέατρο Σκιών

μπορεί να αξιοποιηθεί σε όλο το φάσμα της

πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευ-

σης, ως μορφή Θεάτρου απαλλαγμένη από

τα παραδοσιακά της στοιχεία (ήρωες, μου-

σική, θέματα) και ενσωματωμένη σε σύγχρο-

νες προσεγγίσεις και σκηνικές αποδόσεις

θεατρικών παραστάσεων, που υπερβαίνει τα

στενά όρια του γηγενούς και διαχέεται στα

πλαίσια των σύγχρονων μορφών πολυθεά-ματος (θεατρική παράσταση με στοιχεία

χορού, με μουσική, με προβολή video, με Θέ-

ατρο Σκιών, με παντομίμα κ.τ.λ.)» (Γραμμα-

τάς Θόδωρος, Διδακτική του Θεάτρου, σ.

59-60).

Διαχωρίζοντας τη θέση μας σχετικά με

κάποιες από τις παραπάνω επισημάνσεις,

Σελίδα 6

οφείλουμε να τονίσουμε ότι η παρουσίαση

των έργων του παραδοσιακού Καραγκιόζη

δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να ενταχθεί

(ούτε καν ως απλός υπαινιγμός) στα στενά

δεδομένα «μιας μουσειακής προσέγγισης»,

ενώ δεν μπορεί σε καμία επίσης περίπτωση

να περιοριστεί στα πλαίσια ενός στόχου

«απλής ψυχαγωγίας». Οι περιορισμοί αυτής

της μορφής αδικούν, υποβαθμίζουν και τελι-

κώς αφήνουν αναξιοποίητη την αποδεδειγ-

μένα υψηλή αισθητική και ψυχοπαιδαγωγική

αξία του Θεάτρου Σκιών. Επιπροσθέτως

όμως, είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι

«το βασικό σημείο αναφοράς της τέχνης

αυτής είναι ακριβώς η σκιά, ενώ οι φιγούρες

και τα σκηνικά αποτελούν τα βοηθητικά “δο-

μικά υλικά” της. Με άλλα λόγια, αυτό που

πρέπει να γίνει σαφές είναι ότι το Θέατρο

Σκιών μπορεί να λειτουργήσει άνετα και

χωρίς φιγούρες παρά μόνο με τις σκιές του

σώματος ή άλλων αντικειμένων». Συνεπώς, η

τέχνη του Θεάτρου Σκιών πράγματι δεν είναι

δυνατό να περιοριστεί αποκλειστικά και μόνο

στα δεδομένα του νεοελληνικού Καραγκιόζη,

ο οποίος εξάλλου αποτελεί ένα μόνο από τα

πολλά υποσύνολα του παγκοσμίου Θεάτρου

Σκιών.

Οι Έλληνες καραγκιοζοπαίχτες πάντως,

κατά τα παλιότερα κυρίως χρόνια, οργάνω-

ναν σύντομα έργα κουκλοθεάτρου, ταχυδα-

κτυλουργικά κόλπα κ.τ.λ., τα οποία

προηγούνταν συνήθως της κυρίως παράστα-

σης του Καραγκιόζη διαμορφώνοντας έτσι μία

ιδιαίτερη

μορφή Πο-

λυθεάματος.

Στη σημε-

ρινή εποχή

από την

άλλη, η

«διάχυση»

των (παρα-

δοσιακών

και μη) στοι-

χείων του

Θεάτρου

Σκιών σε

διάφορες

μορφές Πολυθεάματος είναι μια πολύ αξιό-

λογη και αποτελεσματική εκπαιδευτική πρα-

κτική, η οποία αξιοποιείται πλέον με επιτυχία

στις σχολικές εκδηλώσεις αλλά και σε πολλές

ακόμα ιδιαίτερα πετυχημένες θεατρικές από-

πειρες σύγχρονων καραγκιοζοπαιχτών (όπως

π.χ. του Ηλία Καρελλά). Για την περίπτωση

όμως όλων αυτών των σύγχρονων Πολυθεα-

μάτων, όπου

τα επιμέρους

καλλιτεχνικά

δρώμενα συ-

νυπάρχουν σε

έναν ισότιμοδιάλογο, απο-

τελεί σημα-

ντική

πρόκληση το

να μπορέσει

το Θέατρο

Σκιών να «κυ-

ριαρχήσει»

έναντι των

άλλων μορ-

φών τέχνης

(όπως π.χ. ο

χορός στην

περίπτωση της Αποθέωσης, η προβολή

video κ.τ.λ.), με κύριο σκοπό ο «Καραγκιό-

ζης» να τεθεί σε θέση μεγαλύτερης ισχύος,

έχοντας υπό τον καλλιτεχνικό του έλεγχο όλες

αυτές τις υπόλοιπες μορφές τέχνης σε κάθε

Πολυθέαμα.

ΕΠΙΛΟΓΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣΑγραφιώτης Θωμάς, Το νεοελληνικό Θέατρο Σκιών ως μέσο αγωγής των μαθητών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευ-

σης- χριστιανοπαιδαγωγική θεώρηση, εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2008, σ. 27. Γραμματάς Θόδωρος, Διδακτική

του Θεάτρου, εκδ. Τυπωθήτω- Γιώργος Δάρδανος, Αθήνα 2001. Μουγιακάκος Π.- Μώρου Αντ., Σχολικές & Πολιτι-

στικές Εκδηλώσεις Α΄-Στ΄ Δημοτικού: Βιβλίο Δασκάλου, εκδ. Ο.Ε.Δ.Β., Αθήνα 2007.

Οι ‘Αργοναύτες’

στο θέατρο Προσκήνιο

Μια περιπέτεια με

ζωντανή μουσική, σκιές,

κούκλες και ηθοποιούς

από το Θίασο

Ηλία ΚαρελλάΚάθε Κυριακή 11:30 π.μ

Σελίδα 7

H τρομοκρατία της γρί�ηςKαταστροφικές οι συνέ�ειες

στα (�αιδικά κυρίως) θεάματα

Έρευνα για την κήρυξη �ανδημίας Η1Ν1 Έρευνα για την κήρυξη �ανδημίας Η1Ν1 ζητούν μέλη του Συμβουλίου της Ευρώ�ηςζητούν μέλη του Συμβουλίου της Ευρώ�ης

Α.Π.Ε.Οι φαρμακευτικές εταιρείες

κατηγορούνται ότι «υ�οκίνησαν τηνκατασ�ατάληση �όρων»

Στρασβούργο Μέλη του Συμβουλίου της Ευρώ�ης ζητούν τη σύσταση ε�ιτρο�ής�ου θα εξετάσει «την α�ειλή για την υγεία α�ό τις ψευδείς �ανδημίες», έ�ειτα α�όκαταγγελίες ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έκανε λάθος να κυρήξει συναγερμό για τηνέα γρί�η Η1Ν1.

Το θέμα θα συζητηθεί στα τέλη Ιανουαρίου στο Στρασβούργο, δήλωσε την Πέμ�τη οΒόλφγκανγκ Βόνταργκ, μέλος του Συμβουλίου της Ευρώ�ης και ε�ιδημιολόγος.

Ο Βόνταργκ είχε δεχθεί σφοδρές ε�ικρίσεις όταν υ�οστήριξε ότι ο Π.Ο.Υ. κήρυξελανθασμένα �ανδημία «υ�ό την �ίεση των εργαστηρίων». Ο Γερμανός σοσιαλιστής θέλειτο Συμβούλιο της Ευρώ�ης να ζητήσει α�ό τα μέλη του να διενεργηθούν «έρευνες για τιςε�ι�τώσεις της “κατάστασης” �ανδημίας και του κόστους της σε εθνικό και ευρω�αϊκόε�ί�εδο».

Σε κείμενο �ου υ�ογράφεται α�ό βουλευτές δέκα χωρών, ο Βόνταργκ αναφέρει ότι οιφαρμακευτικές εταιρείες «υ�οκίνησαν την κατασ�ατάληση �όρων �ου �ροοριζόταν για τηνυγεία, �ρος όφελος ανα�οτελεσματικών στρατηγικών εμβολιασμού» και «εξέθεσαν χωρίς λόγοεκατομμύρια υγιείς ανθρώ�ους στους κινδύνους των άγνωστων �αρενεργειών τωνεμβολίων, �ου δεν ήταν ε�αρκώς δοκιμασμένα».

Η διευθύντρια του Παγκόσμιου ΟργανισμούΥγείας, Μάργκαρετ Τσαν, �αραδέχθηκε ότι δεν έχειακόμα εμβολιαστεί ενάντια στον ιό Η1Ν1.

«Έχω ζητήσει α�ό την ιατρική υ�ηρεσία μου ναμε ενημερώσει �ου μ�ορώ να εμβολιαστώ», (!!!)α�άντησε η Μάργκαρετ Τσαν, ερωτηθείσα α�όδημοσιογράφους εάν έχει εμβολιαστεί, �ροσθέτοντας ότιβεβαίως θα κάνει το εμβόλιο.

Το καλύτερο εμβόλιο για όλες τις ασθένειες είναι το γέλιο!

Ο Ιπποκράτης πίστευε στην θεραπευτική αξία του γέλιου.

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, ο άνθρωπος είναι το μόνο γελαστικόν ζώον.

Το γέλιο έχει άμεση επίδραση στο αμυντικό σύστημα του ανθρώπου.

Με το γέλιο βαθαίνει η αναπνοή μας.

«Παιδιά που αναρρώνουν σε νοσοκομεία και υποβάλλονται σε χημειοθεραπείες αντα-

ποκρίνονται καλύτερα στην αγωγή και καταναλώνουν λιγότερα αναλγητικά όταν καθημερινά

ψυχαγωγούνται» (από το βιβλίο του γιατρού ολιστικής θεραπευτικής Αλέξανδρου Λουπασάκη:

«Γέλιο η καλύτερη θεραπεία»).

Σελίδα 8

Διαγωνισμός φιγούρας για νέους έως 30 ετώνΟι καλύτερες φιγούρες θα μπουν σε ημερολόγιο.

Συμμετοχές μέχρι τέλος Μάη σε καλή ψηφιακή φωτογραφία στον Καλλιτεχνικό Διευθυντή

Κων/νο Κουτσουμπλή

Τα καλύτερα άρθρα, συνεντεύξεις έρευνες για το θέατρο σκιών για την εφημε-

ρίδα θα περιληφθούν σε πανηγυρικό τεύχος των εκδόσεων Φαρφουλάς! (συμμετέχουν

όλες οι ηλικίες) Στείλτε μέχρι τέλος Μάη

ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ “ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΤΡΙΝΟΣ”

ΣΤΟ 1ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΈΝΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

Το Ελληνικό Παραδοσιακό Θέατρο Σκιών “ΧρήστοςΠατρινός” συμμετείχε στο 1ο Πανελλήνιο Συμπόσιο της

Πανελλήνιας Ένωσης Εκπαιδευτικών Πολιτιστικών Θε-

μάτων (Π.Ε.Ε.ΠΟ.ΘΕ.), που πραγματοποιήθηκε από τις

8 μέχρι τις 10 Ιανουαρίου 2010 στις Σχολές Μωραΐτη

στο Ψυχικό.

Το θέμα του Συμποσίου έφερε τον τίτλο «Όταν οι τέ-χνες συνομιλούν στο σχολείο…».

Η εργασία με τίτλο «Γνωρίζω το Λαϊκό Θέατρο

Σκιών» απέσπασε πολλά εποικοδομητικά σχόλια και τη

θετική κριτική των συνέδρων, αναγνωρίζοντας παράλ-

ληλα την προσπάθεια για τη διατήρηση και διάσωση της

Λαϊκής μας Τέχνης.

Το εκπαιδευτικό-πολιτιστικό πρόγραμμα «Γνωρίζωτο Λαϊκό Θέατρο Σκιών» υλοποιήθηκε κατά τα έτη

2008-2009 και 2009-2010 από κοινού με το Τμήμα Πολι-

τιστικών Θεμάτων της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαί-

δευσης Ν. Αιτωλοακαρνανίας και τη Νομαρχιακή

Αυτοδιοίκηση Αιτωλοακαρνανίας.

Το Ελληνικό Παραδοσιακό Θέατρο Σκιών «Χρήστος Πατρινός» πραγματοποίησε επι-

σκέψεις σε 40 Δημοτικά Σχολεία, Νηπειαγωγεία και Ειδικά Σχολεία του Νομού και παρου-

σίασε παραδοσιακά έργα Καραγκιόζη ενώ η προσπάθεια πρόκειται να συνεχιστεί με νέο

καλλιτεχνικό πρόγραμμα. Οι παραστάσεις αποτελούσαν εξ’ ολοκλήρου θέαμα Καραγκιόζη

κατά το κλασσικό πρότυπο και πλαισιώνονταν από σχετικές διαλέξεις και συζητήσεις. Ιδιαί-

τερη μέριμνα δόθηκε στη γνησιότητα της παραδοσιακής μορφής των έργων και στην πι-

στότητα των κειμένων. Επιπλέον καταβλήθηκε προσπάθεια για την αξιοποίηση του

Θεάτρου Σκιών ως εποπτικό μέσο στη διδακτική και μαθησιακή διαδικασία και εφαρμό-

στηκε ειδικό πρόγραμμα διδασκαλίας με χρήση της μεθόδου project και θέμα «Το Θέατρο

Σκιών».

Στόχος του Θεάτρου Σκιών του «Χρήστου Πατρινού» είναι να εμφυσήσει στους μαθη-

τές το πνεύμα της άμιλλας προς τα πρότυπα του παρελθόντος, να τους καλλιεργήσει

ηθικά, πνευματικά και πολιτιστικά και να ενισχύσει το πνεύμα της συλλογικότητας και της

συνεργασίας. Η λαϊκή παράδοση αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού μας και

οφείλουμε να τη διατηρήσουμε ζωντανή και αναλλοίωτη, διότι όπως έγραφε ο Πλούταρ-χος «Καλόν πασι τά οικεια κοσμειν καί σώζειν» (= Είναι ωραίο για όλους να τιμούν καινα διασώζουν καθετί δικό τους).

Σελίδα 9

Το ΘέατροΤο ΘέατροΣκιών τουΣκιών τουΠάνου Πάνου Καπετανίδη Καπετανίδη στην Γερμανίαστην Γερμανία

20 χρόνια μετά την προηγούμενη επίσκεψή του

στην Γερμανία, (1990) ο Πάνος Καπετανίδης με τον

Καραγκιόζη του επισκέφθηκε αυτή τη φορά το Φρέχεντης Κολωνίας, στις 24 Γενάρη, προσκαλεσμένος από

τον Σύλλογο Γονέων του Σχολείου της περιοχής.

Η ιδέα ήταν της δασκάλας των Ελληνικών του

Γερμανικού αυτού σχολείου Μαρίνας Ψωμιάδου, και η επιτυχία όπως ήταν αναμενόμενο

ήταν μεγάλη.

Η Δημοτική θεατρική αίθουσα ήταν κατάμεστη, (πάνω από 500 άτομα), ενώ ο Σύλλο-

γος, με την αμέριστη συμπαράσταση των γονέων της Ελληνικής κοινότητας, είχε φροντίσει να

φιλέψει τους παρευρισκόμενους με παραδοσιακά γλυκά της πατρίδας, που οι ίδιοι έφτια-ξαν, καφέ, αναψυκτικά, αλλά και φρεσκοψημένα σουβλάκια, ώστε να ταιριάζει απόλυτα η

ρήση του Καραγκιόζη «Θα φάμε, θα πιούμε … και νηστικοί θα κοιμηθούμε».

Τόσο η υποδοχή όσο και φιλοξενία του Πάνου και της Κικής στο Φρέχεν ήταν αξέχαστη

ενώ το θερμό αγκάλιασμα του Ελληνογερμανι-

κού κοινού, ζέστανε την παγωμένη ατμόσφαιρα

της χιονισμένης πόλης.

Δεν άργησαν και οι προτάσεις για επανά-

ληψη του γεγονότος τόσο από τον διοργανωτή

Σύλλογο όσο και από τον Σύλλογο γειτονικού

σχολείου κα ενός Γερμανικού φορέα διοργάνω-

σης εκδηλώσεων.

Τα παιδιά αγόρασαν και φιγούρες του

Πάνου και την άλλη μέρα στο σχολείο άρχισαν

να παίζουν στα διαλείμματα μεταξύ τους, λέγο-

ντας όσες «ατάκες» θυμόντουσαν από την πα-

ράσταση.

Η εγκάρδια φιλοξενία συμπληρώθηκε με

ξενάγηση στην Κολωνία (ένα τέταρτο δρόμος

από το Φρέχεν), από τον Πρόεδρο του Συλλό-

γου Κώστα Χαραλαμπίδη, που αν δεν υπήρχε

βιντεοσκόπηση, δεν θα μπορούσαμε να συ-

γκρατήσουμε τις πάμπολλες πληροφορίες που

μας έδινε.

Η πανέμορφη παλιά πόλη της Κολωνίας,

ή ότι επιβίωσε (βλέπε “αναστηλώθηκε”) από

αυτήν, μετά τους βομβαρδισμούς του Β’ Παγκο-

σμίου Πολέμου, που καταστρέψανε σχεδόν όλη

Σελίδα 10

την πόλη, εκτείνεται γύρω από τον Καθε-

δρικό, στα νότια προς τη δυτική όχθη του

Ρήνου, ενδείκνυται για ατελείωτες βόλτες

στα στενά, λιθόκτιστα σοκάκια της, με τις

μικρές, χαριτωμένες πλατείες, τα εντυπω-

σιακά, πολύχρωμα κτίρια του 19ου αιώνα

και τα ολοζώντανα μπαρ και εστιατόρια που

σερβίρουν ολόφρεσκη, τοπική μπύρα

Kölsch - από το όνομα της τοπικής, ιδιότυ-

πης διαλέκτου. Στα δρομάκια γυρόφερναν

ακόμα αρκετά «πτώματα» - όπως ονόμαζε

ο Πρόεδρος τους ξεχασμένους μασκαρά-δες από το καρναβάλι που ξεκίνησε την

προηγούμενη μέρα.Σε όλη τη βόλτα, ψηλά - ψηλά ξεχώριζε

ο Καθεδρικός ναός «Ντομ», που όσο πλη-

σιάζαμε γινόταν πιο επιβλητικός. Όταν το

βλέμμα που ξεκινά από το έδαφος και ανε-

βαίνει αργά προς τον ουρανό τοσο αργά,

σχεδόν φοβισμένα, δεν πρέπει να υπάρχει

στιγμή που η λέξη δέος να μπορεί να περι-

γράψει καλύτερα από αυτήν.

Σε όσες φωτογραφίες κι αν τον έχεις

δει, όσο υποψιασμένος κι αν ξεκινήσεις, την

πρώτη φορά που τον αντικρίζεις σε όλη του

τη μεγαλοπρέπεια, με τα 157 μέτρα των πύρ-

γων του, που κάποτε του χάρισαν τον τίτλο

του ψηλότερου κτιρίου του κόσμου, να υψώ-

νονται πάνω σου αγγίζοντας τον ουρανό,

σχεδόν τρομάζεις.

Κτισμένος (για την ακρίβεια, ολοκλη-

ρωμένος) μόλις το 1880, ο Καθεδρικός της

Κολωνίας δεν είναι απλά σύμβολο της πόλης.

Είναι πιο διάσημος από την ίδια την πόλη

που τον φιλοξενεί. Είναι, επίσης, ο ναός των

ρεκόρ: Η μεγαλύτερη γοτθική εκκλησία της

Ευρώπης, με τους δεύτερους ψηλότερους

πύργους στον κόσμο, και τη μεγαλύτερη ανα-

λογία ύψους - πλάτους από κάθε άλλη μεσαι-

ωνική εκκλησία, που επιβίωσε δεκατέσσερις

βομβαρδισμούς κατά τη διάρκεια του Β’ Πα-

γκοσμίου Πολέμου, ενώ η πόλη γκρεμιζόταν.

Λέγεται ότι εδώ φυλάσσονται και τα οστά των

Τριών Μάγων - ναι, εκείνων με τα δώρα.

Αυτό για το οποίο (θα έπρεπε να) είναι

διάσημη η πόλη, όμως, είναι η αγάπη της για

τις τέχνες, που εκφράζεται στα αμέτρητα,

άκρως ενδιαφέροντα μουσεία και τις γκαλερί

της, το Μουσείο μοντέρνας τέχνης Ludwig,

ακριβώς δίπλα (δυστυχώς πολύ δίπλα) στον

Καθεδρικό, που φιλοξενεί μια από τις μεγαλύ-

τερες συλλογές pop art στην Ευρώπη αλλά

και το πρωτότυπο Μουσείο Farina, που απο-

τίει το δέοντα φόρο τιμής στον τόπο όπου

γεννήθηκε η κολόνια. Το Eau de Cologne ση-

μαίνει στα γαλλικά «νερό της Κολωνίας» και

το κτίριο είναι το παλιό εργοστάσιο “4711” του

αρωματοποιού που το δημιούργησε, στις

αρχές του 18ου αιώνα. Σήμερα, το μουσείο

που φέρει το όνομά του είναι, φυσικά, μου-

σείο αρωματοποιίας και σε πρωτοτυπία το

συναγωνίζεται μόνο το Μουσείο Σοκολάταςστις όχθες του Ρήνου, που δυστυχώς λόγω

Κυριακής ήταν κλειστό.

Φεύγοντας την άλλη μέρα για το διε-

θνές αεροδρόμιο του Ντίσελντορφ, στο

μυαλό μας κουβαλήσαμε τις ωραίες αναμνή-

σεις από την παράσταση και το ωραίο, ζεστό

κοινό των παιδιών και της Ελληνικής κοινό-

τητάς αλλά και της καταπληκτικής ξενάγηση

στην Κολωνία. Μοναδική παραφωνία ήταν το κόστος

του υπέρβαρου. Παρά του ότι είχαμε πάρει τα

απολύτως απαραίτητα, για τα 23 κιλά του

υπέρβαρου πληρώσαμε στην αεροπορική εται-

ρία μόνο για την μετάβαση 366 € (!!!)

Σελίδα 11

Η Βασιλόπιττα του Καραγκιόζη

Τριάντα κομμάτια πίττα

κόπηκαν στην Πίττα του Καραγκιόζη

που κόπηκε στο Σωματείο μας την

Τρίτη 12 Γενάρη στα γραφεία

του Σωματείου μας.

Τιμή για μας ήταν η παρουσία του Προεδρείου του αδελφού Συλλόγου Νεάπολης - Εξαρ-χείων «Γειτονιά», με επικεφαλής τον Πρόεδρο Νίκο Καλτσούνη την θρυλική ΓραμματέαΚάτια Σαββίδου και την Ταμία Βίκη Τσιάρα που ήταν η «συντυχερή» της βραδιάς, αφού τομαχαίρι του Προέδρου Πάνου Καπετανίδη που έκοβε την βασιλόπιττα, έκοψε στη μέση τοχρυσό φλουρί ανάμεσα στο κομμάτι της και εκείνο του Μιχάλη Ταυλάτου.

Στην εκδήλωσή της κοπής της πίτας,εκτός τους πολλούς νέους παραβρέθηκε

από τους Βετεράνους Καραγκιοζοπαίκτες,ο επίτιμος μας Μίμης Αθανασίου - Μάνος