XORNAL CULTURAL PARA O LECER

Nº22Outubro de 2018Prezo: 2 euros

A Xuntacofinancia seisespectáculos noTeatro Principalde Ourense

Páxina VI

Páxina IX

Páxinas XI

Páxina XII

A Xunta destina31 millóns ámellora deestradas enLugo

Concello eDeputaciónorganizan 280actos para oSan Froilán

III WorldHumor Awardsen Italia

Entr

evi

sta Diego Ameixeiras, escritor

“Escribir en clave realista ásveces é entrar en lugares que non son moi cómodos”

Páxina IV

Páxina V

Festa da Carne en Montederramo

Páxinas XV

Páxinas XIX a XXI

Apróbase oacordo dereestruturaciónparcelaria enCastro Caldelas

A asociación Díade Galicia enAsturiasentregou asinsignias de ouro

O FARELO | Outubro de 2018II

Opinión

Olume é deses grandes compo-ñentes imprescindibles do pa-trimonio cultural. Xoga tanto

un papel principal, como acompañanteen diferentes manifestacións de actosfestivos. Visualizámolo pois en festascomo a da noite de San Xoán, a queimado meco, fachóns, e outras moitas.

A súa presenza é observable inclusiveen crenzas, ritos e supersticións, quevan dende a queimada, calquera elabo-ración do pote das bruxas ou meigas,grimorios, ritos funerarios, o infernopropio de certas relixións, ata mesmona mitoloxía nórdica co reino de Mus-pellheim e os xigantes de lume.

Dende un comezo, a súa principalfunción era a emisión de calor, a pre-paración de alimentos, así como a Ilu-minación de espazos. A súa lumines-cencia non só proliferaba en camiñosou en lugares internos de residencias,alumeaba o maxín popular a travésdos contos, lendas e mitos que eranreproducidos ó longo dos anos. Trátasepois dun elemento que adoita ocuparun lugar centralista da narración, como

cando Prometeo rouba o lume ós deuses.Cómpre lembrar ó tocar este ámbitoque, en certas obras literarias de carácteramoroso, o lume alude á paixón entreos namorados.

Para certos pobos, ocupaba un caráctersagrado e de culto, como na antigaGrecia e Roma. Afirmación plausible através dos antigos templos, onde seevitaba que este se apagara, así comocoa función que se lle outorgaba ásVestais. Tamén, para outros moitos,mesmo ten a capacidade de actuar comopurificador de enerxías negativas.

Ó par que certas manifestaciónsacuíferas, outras poboacións honrábanovertendo alimentos a este. En parte,podía ser considerado como medicinal,pois as brasas que producía empregá-banse para deter certas hemorraxias.Pero historicamente, como ben é sabidona actualidade, pódeselle dar connota-ción negativa. Xa, supostamente, Nerónincendiara Roma.

Como sinalei anteriormente, en Galiciaa súa importancia radicaba na sociedadedende as crenzas populares, pasando

polo misticismo e a súa presenza nosdiferentes ritos e actos festivos, ataformar incluso parte esencial dos co-ñecementos que a sociedade posuíasobre a natureza; presentes algúns des-tes aínda hoxe en día.

Non debe ser observable como algofísico, se non tamén simbólico. A im-portancia do lar, as lareiras, son tanresaltables que mesmo dan nome ófogar, delimitando as estancias máisimportantes da casa.

Nos diferentes contos, lendas e mitos

galegos, ás veces selle dá ou acata unton maléfico ante ocompoñente queo acompaña. Undos causantes,pode ser a im-pregnación relixiosa que enmarca deforma xeneralizada a nosa cultura, e aasociación do diaño coas chamas do in-framundo. Mais na nosa terra, semprese considerou como purificador e coidadorante certas doenzas, enfermidades.

A honorabilidade do lume

Por Rafael José Adalid Rodríguez

Festa das Fachóns en Castro Caldelas o 19 de xaneiro.

Os antropólogos recoñecen nasentidades locais a existencia dedúas parroquias: a dos vivos e,

dentro delas, a dos mortos, os cemite-rios, recintos sacrosánticos. Neses es-pazos está depositada a memoriacolectiva dos devanceiros, que seidentifican nas lápidas escritas maio-ritariamente en castelán, idioma quenunca falaron cos seus familiares e ve-ciños que seguen a ser maioritaria-mente galegofalantes.

É difícil comprender o drama da re-nuncia á lingua dun pobo precisamenteno tránsito da vida á morte. Pero é tanevidente esta anomalía cultural que osconcellos deben exercer o seu maxisteriopara emprender accións encamiñadas aemendar estas sinerxias históricas darenuncia á lingua propia nos espazosda memoria.

Os alcaldes sóno das parroquias devivos pero tamén das dos mortos queo marco normativo regula. Velaí a Lei151/2014, de sanidade mortuoria de

Galicia e as ordenanzas municipais re-gulamentadoras da taxa polos servizosdos cemiterios. As administracións mu-nicipais no uso das súas competenciasxestionan eses espazos e o seu per-manente decoro. Non todos os cemi-terios son municipais. Máis de tresmil cincocentos son parroquiais, xes-tionados pola igrexa ou as comunidadesveciñais. Pero estas están baixo a xu-risdición administrativa das entidadeslocais e, xa que logo, suxeitos que de-penden das accións da política insti-tucional.

Os concellos como entidades básicasda administración, as que están máispróximas á cidadanía, deben execer omaxisterio pedagóxico necesario paracrearen conciencia cívica, procurandoa cohesión social. A cultura e a linguason medios que a facilitan. De aí quea lexislación lles atribúa aos Concellosesa competencia artellando alternativaspara o fomento e uso da lingua galegaen todas as ordes da vida social. É un

mandato legal recollido no Estatutode Autonomía, na Lei de NormalizaciónLingüística e noutras disposicións doordenamento xurídico.

A Asociación de Funcionarios para aNormalizacion Lingüística (AFNLG) vénde enviarlles aos rexedores municipaisdos trescentos quince concellos a pro-posta de celebraren o día Día da Res-tauración da Memoria Lingüística nassemanas anteriores á celebración doDía de Defuntos. Durante os últimosvinte anos celebraron en colaboraciónde moitísimos concellos actos nos cam-posantos para deixar constancia, coacolocación dunha placa na porta deentrada a eses recintos, o recoñece-mento ao legado cultural que nos dei-xaron os que moran ali “Na memoriadas persoas que xacen aquí, porquegrazas a eles Galicia segue a ter culturae lingua de seu”. Nalgúns casos, cospermisos das familias, procédese acambiar a lápida en castelán por outraen galego, para facer xustiza a súamemoria lingüística.

Parello a este formato de acto cele-braranse outros coa sinatura da De-

claración de Von-tades no que osparticipantes dei-xen constancia, deque, chegado omomento do seufalacemento, as súas exequias fúnebresse celebren en lingua galega ou docontrario en silencio.

Este ano a AFNLG, a través das redessociais, lanzará unha campaña publici-taria “Deixa en herdanza a túa lingua.”animando á cidadanía a incluír nostestamentos unha manda testamentariascon contidos culturais demandándollesaos seus herdeiros o amor pola linguae a cultura galegas, dando así conti-nuidade ás que se recollen publicadasnos volúmes editados co título “En ga-lego, agora e sempre” (http://www.ga-leguizargalicia.com.).

Coa colaboración dos concellos edas entidades socioculturais parroquiais,poderemos restaurar unha anomalíacultural para que a lingua da memoriasexa a auténtica e non a imposta poruns constumes que nos desnaturalizaante a historia.

Alcaldes de vivos e mortos

Por Xosé González Martínez . Presidente do Foro E. Peinador

MiscelaneaIIIO FARELO | Outubro de 2018

Colaboradores: GALIZA: Rocio Rodríguez – Montserrat Rodríguez – Porto Ucha – Raquel Vázquez – C. Méixome –

M. Xiraldez – M. Rguez. Alonso – X. Maure – Uxío Breogán – Pérez Lema – X. Glez. Mtnez. – M. Bragado – B. Iglesias (Mero) – Nemesio Barxa – Andrea Goro – Anxo Mena – I. Otero Varela – SusiRodríguez – Jesús Témez Fernández – Isidoro Gracia – Roberto Carlos Mirás – Rafael José Adalid –Laura de Cáceres – Kiko Neves – Ramón Mariño – Manuel Estévez – PORTUGAL: Hilaria AlbertinaDantas Antelo - Viale Moutinho – Manso Preto – Isabel Varela – João Martinho – MADRID: Juan Lou-zán – BARCELONA: Fdez. Valdeorra – PAIS BASCO: Nicolás Xamardo – CANARIAS: Fco. Puñal – NOVAIORQUE: Fco. Álvarez (Koki).

Fotografía: Hernández – A. Gutiérrez – M. Preto – Dpto. Propio.Humor: Tokio, Martirena – Pepe Carreiro – X. Marín – Xosé Manuel Fernández Montes (Hermanager

Producións) – Ignacio Hortas – Francisco Puñal –Felix Ronda – Fuco Prado – Sex – Ortifus (España) –Omar Pérez (Galicia) – Mauricio Parra (Colombia) – Cébula (Polonia) – J.Bosco e Fernández (Brasil) –Marlene – Pohle (Arxentina) – Guy Badeaux (Canadá).

Depósito legal: VG-14/2017

Imprime: Publicaciones Tameiga S.L.Publicidade: Departamento propio e axencias publicidade@novasdoeixoatlantico.comFotografía: Hernández e departamento propioDeseño e maquetación: Fran Eiró

Director: Guillermo Rodríguez Fdez. T. 658 58 50 49 guillermo@novasdoeixoatlantico.comEdita: Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L. Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD

36860 PONTEAREAS - GALIZA - T. 986 64 12 69 redaccion@novasdoeixoatlantico.com

Xornal Cultural para o Lecer

"Unión" e "unidade" foronas palabras máis repetidasno Palacio de Congresos

de Xixón. Reclamáronas, xun-tos, os empresarios de Galicia,Asturias e Castela e León parasuperar o "illamento histórico"do Noroeste. As patronais em-prazaron aos políticos e á so-ciedade civil a incorporarse aunha "fronte común" para queesta zona de España intégreseno Corredor Atlántico e asíoptar a axudas millonarias daUnión Europea (UE) e resolvero seu déficit histórico de in-fraestruturas. O desafío foilanzado nunha xornada da Pla-taforma Atlántico Noroestesobre "Retos e oportunidadesdo Corredor Atlántico e a súaconexión cos portos do no-roeste español".AsturiasO presidente da Federación

Asturiana de Empresarios(FADE), Belarmino Feito, re-saltou o "illamento" que sofreAsturias por estrada e ferrocarrile a penalización que padecepor vía aérea, con tarifas ele-vadas. "Asturias é a rexión áque máis lle custa chegar aMadrid", dixo. Feito manifestouas súas dúbidas sobre candochegará o AVE a Asturias e oseu temor polo futuro do Muselpor mor da descarbonización,pois é o primeiro porto grane-lero de España e dúas terceiraspartes dese tráfico correspón-dense con carbón.GaliciaJorge Cebreiros, presidente

da Confederación de Empresariosde Pontevedra, falou "en re-presentación "de todos os deGalicia", cuxas demandas "coin-ciden" coas dos empresarios deAsturias e León. Expresou a súa

confianza en que a xornadasexa un "punto de inflexión",para superar unha "actuaciónnon correcta" e "non compren-sible", a da UE ao deixar aoNoroeste "á marxe do desen-volvemento ferroviario de mer-cadorías".

Cebreiros avogou tamén porsuperar o "illamento" e porconseguir "unha rede de in-fraestruturas en condicións",unha "necesidade estratéxica",que servirá para "dinamizar aeconomía", abrir "novas em-presas" e crear "postos detraballo". Pediu ás adminis-tracións que soliciten á UEaxuda para infraestruturas"modernas e de calidade". Re-saltou que aínda que se deuun primeiro paso para a in-corporación do Noroeste aoCorredor Atlántico, aínda restao "si" do Parlamento e a Co-

misión Europea, polo que de-mandou ao Ministerio de Fo-mento que siga perseguindoese obxectivo: "Os empresariosestarán ao seu lado".Castela-LeónJavier Veiga, presidente da

Cámara de Comercio de León,criticou á UE por esquecerse "do Noroeste" durante máis de20 anos, a pesar de que é a "macrorregión con mellores ín-dices de tráfico de mercadorías"e "camiño de saída e chegadade América e África".

Veiga destacou a necesidadede lograr, "todos xuntos", queo Noroeste sexa eixo prioritarioen Europa e resaltou que ascondicións actuais da súa redeferroviaria "non son as máisadecuadas". Pediu ao Gobernocentral que inclúa nos Presu-postos investimentos para oNoroeste e a Fomento o calen-

dario para a posta en servizoda Variante de Pajares: "é horade fixar datas concretas".XixónO presidente da Cámara de

Comercio de Xixón, Félix Ba-ragaño, avogou por un "pro-xecto común", "de todos", con"compromisos concretos ecuantificables" e un "plan detraballo" concretado en "in-vestimentos, prazos e datas".E engadiu: "non caben Españasde dúas velocidades, a do Me-diterráneo e a atlántica". Si-nalou que o obxectivo das pa-tronais do Noroeste é "elevara voz para poñer en valor unhaparte fundamental de España",que suma "o 12 por cento dasuperficie nacional, o 10 porcento da poboación, máis do9 por cento do PIB, o 20 porcento do tráfico de mercadoríaspor tren e case o 14 por centopor estrada", destacou.

O presidente da PlataformaAtlántico Noroeste e da Fede-ración Leonesa de Empresarios,Javier Cepedano, resaltou a"importancia" da xornada deonte, pois comezou unha "novaetapa" na que, "máis unidosque nunca, tentaremos revertera falta de investimento en in-fraestruturas". Reclamou a co-laboración dos gobernos e doscidadáns para corroborar a in-corporación do Noroeste aoCorredor Atlántico.

Fronte á "confrontación" ea "controversia" que rodearona proxectos como "a Variantede Pajares", Cepedano propuxobuscar o "consenso" e impulsar"plans e proxectos concretos,viables e realizables" pata optara axudas europeas.

Participantes na cume da Plataforma Atlántico Noroeste en Xixón.

Os empresarios do Noroeste piden "unidade" a políticos fronte ao illamento

O FARELO | Outubro de 2018IV

EntrevistaPor Moncho Mariño

-O título deste traballo teuvén duns versos de T.S. Eliot,por que colliches estas pala-bras?

A protagonista é unha poe-ta, cunha sensibilidade especialque non sempre é comprendidapolos seus coñecidos. Entónpareceume que a novela queríaun título que fixese unha re-ferencia a unha obra poéticae que puidese guiar e metermena cabeza desta muller. Ade-mais, un poema como o deElio, un dos máis coñecidosdo século XX, serviríame comopunto de partida para metermenunha historia que penso queestá contada cun ton bastantepoético. Neste libro, curiosa-mente, o primeiro que me saíufoi o título.-Buscabas reflectir diferen-tes clases sociais e os seusvalores cos personaxes datrama?

Creo que case todos os per-sonaxes son persoas que levanunha derrota dentro e cun péna marxinalidade, algúns ab-solutamente, que directamente

viven á marxe da sociedadetal como a entendemos e ou-tros que sen ser marxinais,están dominados por forzasmoi poderosas como o diñeiro,a profesión e a dependenciasentimental. Creo que iso sobretodo, máis que de clase de di-ferente, están todos unidospor esa sensación de derrota. -Dis que os personaxes, amaioría polo menos, vivenna marxinalidade, pensasque na literatura actual seestán reflectindo este tipode persoas? Estase facendoxustiza con esta xente nanova narrativa?

Está o sen teito, que vivenunhas condicións absoluta-mente infrahumanas. O restodos personaxes viven nunhasituación que podemos vermáis ou menos, todos os díasnun barrio de calquera cidade.

Na novela as historias estánnun límite, nun punto, quepermiten narrar unha historiacon interese. Creo que ese tipode personaxes non se lles dávoz porque non todos os au-

tores e autoras están dispostosa menterse nese tipo de am-bientes, porque a fotografíaque che sae cando describesalgo así non é unha imaxe“bonita”. A novela pode sermoitas cousas pero non é unhanovela esperanzada porque faladunha realidade que temosdiante dos ollos pero que moi-tas persoas non queren ver. -Cres que a novela negra entodos os soportes posiblesestá vivindo un bo mo-mento?

É certo que se puxo de modadesde hai certo tempo, peroconsidero que é unha estrateixadas editoriais que identifica anovela negra cun tipo de “best-seller” asociado a un tipo deinvestigación, un tipo de in-triga ou drama policía e isocreo que é o que se puxo demoda. A novela negra non tenpor que ser exclusivamentepolicial. Moitas veces fala docrime ou do submundo do de-licto, pero doutros temas pa-rece que non fala moito, pre-cisamente por iso, non é un

tipo de novela cómoda. Certotipo de novela policíal creaun problema, un desorde quese ordena ao final. Pero noutrotipo de novelas non hai men-saxes que tranquilice. Está demoda os thrillers ou outro tipode novelas máis comerciaispor así chamarlle. -Logo de décadas, o mundourbano en Galicia pode darde si para o xénero negro? Equero dicir máis alá do nar-cotráfico, que case parece untópico máis.

Si, claro, hai material sufi-ciente para que haxa unha no-vela negra recoñecible, polostemas que trata, polos perso-

naxes ou polos temas que es-tean aí presentes, como o mes-mo narcotráfico, que tampoucoé que haxa tantas novelas quese que metan aí. Actualmentea literatura galega prefire irpor outros lugares, posible-mente por aquilo de que escribiren clave realista a partir doque temos diante implica entraren lugares que non son moicómodos e non creo que haxamoita xente que queira facelo.Pero por exemplo, o tema dosnarcos é algo que no futuroseguirá dando máis traballos eprobablemente co tempo haberáxente que se acheguen conoutras visións.

“Escribir en clave realista ás veces é entrar en lugares que non son moi cómodos”

Diego Ameixeiras, escritor

Diego Ameixeiras (Lausana, 1976) é undos referentes da novela negra en galegocon traduccións ao castelán e con guións

no audiovisual (Matalobos ou Os Atlánticos).Agora publica “A crueldade de abril”, unha his-

toria sobre persoas que viven á marxe, fóra das“zonas de confort” que a maioría teñen cons-truido arredor de si. Conversamos con el sobreeste seu último traballo en novela e sobre estexénero dentro do panorama literario.

VO FARELO | Outubro de 2018

Redacción OURENSE

Galicia

OConcello de Montede-rramo organiza a XXVedición da Festa da

Carne que se celebrará o día12 de outubro, venres, Día doPilar. Haberá charangas egaiteiros para animar a xor-nada gastronómica e estaránabertos postos de venta dediversos produtos.

Nos últimos anos adoitanasistir á carpa úns mil co-mensais para degustar oito-centos quilos de carne detenreira que se presenta enempanada, ó caldeiro e ri-chada. Ademais do pan e dabica das panaderías Vilanovae Gaínza, no menú entra oviño Peza do Rei e licores,tamén da Ribeira Sacra.

Montederramo celebra dúasfeiras ao mes, os días 12 e28, e as festas más suliñablesson o 15 e 16 de agosto,Asunción e San Roque, res-pectivamente, e ésta gastro-nómica por excelencia.

Esta localidade ourensáestá situada nun antiplanode 920 metros de altitudee rodeada de montañas ele-vadas: Monte Meda e Serrade San Mamede (1.618 me-tros de altitude). Eiqui naceo río Mao que atravesa omunicipio e verte as súasaugas ao Sil preto das saídasdos catamaráns e frente aosviñedos de Doade, en Sober(Lugo).

En Montederramo paga apena visitar a ponte romanade Vilariño Frío, o mosteirode Santa María (século XII)e o cruceiro de Marrubio ea Capela de Santo Antón(Conxunto artístico datadoen 1778). O bidueiral deMontederramo, pola estradaa Chandrexa de Queixa, éun dos bosques de maior ex-tensión de Galicia con 250hectáreas.

O termo municipal tenunha poboación de 1.100

habitantes dos que 200viven na capitalidade.Na planta baixa da CasaConsistorial está ubicadaa oficina de información

de turismo (Teléfono988 292000). O Con-cello, xunto con Paradade Sil, Castro Caldelase A Teixeira, pertenceá denominada Terra deCaldelas. En Montede-rramo 120 familias po-súen 5.300 cabezas degando bovino.

Montederramo prepara a XXV Festa da Carne

Servindo a carne de tenreira.

O FARELO | Outubro de 2018VI

Redacción OURENSE Galicia

OTeatro Principal de Ou-rense presentou a súanova carteleira cuadri-

mestral, que inclúe ata finaisde decembro as representaciónsde seis espectáculos escénicoscomo parte da programación daRede Galega de Teatros e Audi-torios (RGTA), impulsada polaXunta de Galicia a través daAxencia Galega das IndustriasCulturais (Agadic).

En concreto, serán as fun-cións das compañías galegasArte’n’rúa, que presentará o es-pectáculo do mesmo nome o25 de novembro, e as que sedesenvolverán no marco da pro-gramación infantil especial parao Nadal: Caramuxo Teatro, queestará o 27 de decembro coaobra Ela, unha homenaxe ápintora Maruxa Mallo; Eme2Emoción &Arte, que porá enescena o 28 de decembro Con-tacreques; e Tanxarina Títeres,

que chegará o 29 de decembrocon A galiña azul, a emblemá-tica peza de Carlos Casares.

Ademais destas propostasgalegas, de fóra da nosa Co-munidade virán a través daRGTA a compañía Factoría Una-horamenos co espectáculo Talvez soñar (25 de novembro) eRon Lalá con Crimen y Telón(21 de decembro).

Así o especificou o directorda Agadic, Jacobo Sutil, napresentación levada a cabo enOurense xunto con RosendoLuís Fernández, vicepresidenteda Deputación, e Olga Mojón,directora do teatro. Sutil des-tacou que o Teatro Principalourensán é un activo membroda RGTA desde a fundacióndeste circuíto hai máis de 20anos. “A colaboración estreitaque existe entre os responsablesdeste espazo e a Xunta de Ga-licia tradúcese nun intenso e

continuado funcionamento des-te escenario, o que contribúeá finalidade común de acadara máxima difusión das artesescénicas na nosa Comunidade”,declarou.Un circuíto O director da Agadic lembrou

as cifras de actividade da RGTApara o presente ano. O circuíto,do que forman parte 39 conce-llos galegos, iniciou xa no mesde agosto o seu segundo pe-ríodo de programación anual,para o que están previstas 255citas culturais a cargo de 97formacións artísticas (87 delas,galegas). Isto supón que, candoremate o ano, esta Rede terápromovido no noso territorioun total de 601 funcións (deteatro, danza, novo circo, maxiaou narración oral) cun orza-mento global de 1,63 millónsde euros achegados entre aXunta de Galicia e as entidades

locais xestoras dos escenariosasociados.

Ademais das propostas dasque o público ourensán poderágozar a través da RGTA, a novaprogramación do Principal deOurense complétase cun amplocalendario de espectáculos es-cénicos e musicais. Así, a pri-meira convocatoria foi o 20 desetembro cun recital a cargoda Kammer Philarmonie Koln eun programa integrado por Vi-valdi, Mozart e Paganini. A esteconcerto seguíronlle as montaxesde compañías e intérpretes re-coñecidos a nivel estatal, tales

como El funeral, con ConchaVelasco e Antonio Resines (21de setembro), Los Dedae conBlack Apple (27 de setembro),Todas las noches de un día,con Carmelo Gómez e Ana To-rrent (30 de setembro).

A peza dirixida por DanielVeronese Todas las mujeres seráo 6 de outubro; Iphigenia enVallecas, por El Pavón TeatroKamikaze, o día 21 de outubro;a produción do Teatro EspañolUn tercer lugar, o día 3 de no-vembro e a de Histrión TeatroLa correspondencia persona, odía 2 de decembro.

A Xunta cofinancia seis espectáculosno Teatro Principal de Ourense

Rosendo Fernández, Olga Mojón e Jacobo Sutil.

Na provincia de Ourenseeste ano a Conselleríade Economía, Emprego

e Industria impulsa un totalde 18 obradoiros duais nosque se investirán preto de 5,2millóns de euros e que benefi-ciarán a 355 persoas en situa-ción de desemprego veciñosdun total de 77 concellos.

A delegada territorial da Xun-ta en Ourense, Marisol DíazMouteira, indicou que se tratedunha iniciativa, enmarcada naAxenda 20 para o Emprego, queo Goberno galego leva a caboen colaboración cos concellose que, polo tanto, fomenta acooperación institucional. OsConcellos Emprendedores tiveronprioridade nestas axudas desti-nadas a fomentar a empregabi-lidade e así, na provincia de

Ourense preto do 60% dos con-cellos beneficiarios son em-prendedores.

Díaz Mouteira subliñou quenesta edición, a principal no-vidade é que os participantespoderán combinar un contratode formación e aprendizaxedurante nove meses, cun con-trato en prácticas, de comomínimo tres meses máis, nunhaempresa emprazada no mesmoámbito territorial e cunha ac-tividade vinculada ás materiasdo obradoiro. O obxectivo éseguir mellorando o empregonos concellos galegos, espe-cialmente os do rural, adap-tando a oferta formativa ássúas demandas e necesidadesde contratación.Obradoiros forestaisOutra das novidades desta

nova edición é que tiveronprioridade os obradoiros vin-culados o eido forestal e aoCamiño de Santiago. En con-creto, na provincia de Ourensedesenvolveranse 3 iniciativasforestais, nas que se impartiránespecialidades de aproveita-mento, recolección, repoboa-ción, conservación, silvicultura,construción e mantemento deinfraestruturas para a preven-ción e extinción de incendiose de seguridade e medio am-biente relacionadas tamén coavixilancia e extinción de in-cendios.

As outras especialidades oucompetencias impartidas nosobradoiros son diversas e vandesde albanelería, pasando porxardinería ou atención socio-comunitaria a persoas no do-

micilio, e mesmo promociónturística local e informaciónao visitante.

A delegada territorial avan-zou que o departamento au-tonómico dirixido por Fran-cisco Conde apoia os 18 obra-doiros promovidos polos con-cellos de Ourense, Monterrei,A Gudiña, Celanova, O Carba-lliño, Sarreaus, O Barco deValdeorras, A Merca, CastroCaldelas, A Veiga, Padrenda,Porqueira, Viana do Bolo eXinzo de Limia; e polas man-

comunidades de concellos dacomarca de Ourense, Ribeiro,Terra de Celanova e SantaÁgueda.

Xunto cos obradoiros duaisde emprego, a Consellería deEconomía, Emprego e Industriana provincia desenvolveranse3 obradoiros de emprego paramenores de 30 anos, a travésdo Sistema de Garantía Xuvenil,para seguir impulsando o em-prego entre a mocidade nosque participarán 47 persoasdesempregadas.

Marisol Díaz Mouteira informou da posta en marcha de 18 obradoiros.

A Xunta porá en marcha obradoiros duaisde emprego en 77 concellos

VIIO FARELO | Outubro de 2018

Redacción OURENSE

Galicia

Deporte e turismo de naturezadesde Ourense para 190 países.Así se resume o paso, un ano

máis, da Vuelta a España pola provin-cia de Ourense, un evento deportivodos máis importantes do mundo queco apoio da Deputación de Ourensefixo posible nesta 73ª edición daproba ciclista que en terras ourensánsse disputase o pasado día 5 de setem-bro a etapa máis longa —208 quiló-metros—, con saída desde mombuey(Zamora) e chegada a Luíntra-RibeiraSacra logo de percorrer os concellosourensás da Mezquita, A Gudiña, OBolo, Viana do Bolo, Larouco, Pobra deTrives, San Xoán de Río, Castro Calde-las, A Teixeira, Parada de Sil e No-gueira de Ramuín.

"Novamente, á provincia de Ourensesituouse como protagonista dun doseventos deportivos máis importantesdo mundo, e como referente do eco-sistema turismo-deporte de alto nivel,ofrecendo ao mundo unha postal in-mellorable dunha parte importantedo noso territorio, a Ribeira Sacra, ecoa épica deportiva de ser unhaetapa durísima e moi esixente",afirma Manuel Baltar.

O presidente da Deputación destacaque a alianza de Ourense coa Vuelta"é un éxito seguro, pola resposta dopúblico e pola calidade deportivadunha etapa como esta, facendo daRibeira Sacra un escaparate mundiale ofrecendo unha promoción especta-cular da nosa provincia", e apostapor "seguir unindo Ourense cun produtolíder mundial no ámbito do ciclismo,como a Vuelta, un ecosistema de tu-rismo, deporte e termalismo ao quehai que engadir o éxito do centro deadestramento de piragüismo en Laiasou a copa internacional de piragüismoque organizaremos o vindeiro ano; a

Estación de esquí de Cabeza de Man-zaneda e o seu proxecto e innivación;a aposta polo mundo do motor, coRally de Ourense e patrocinio doequipo Suzuki no ámbito nacional, etamén as rutas BTT e andainas, entreoutros exemplos".2016 e 2017O logro conseguido nesta edición

únese aos éxitos promocionais e eco-nómicos acadados nas roldas de 2016e 2017, anos nos que a Vuelta, porprimeira vez en todas as súas edicións,foi presentada, saíu e acolleu catrodas 21 etapas na provincia de Ourense;e tamén en 2017, cando a caravanapublicitaria da Volta incluíu un vehículocoa imaxe promocional de "Ourense, aprovincia termal", material de mer-chandising, e presenza no "ParqueVuelta", un espazo temático de ocio,espectáculos e gastronomía que foivisitado por máis de 100.000 persoas.

Manuel Baltar agradece o compro-miso de todas as persoas que fan po-sible "que Ourense sexa un ano máisun referente na Vuelta a España, entreas que cabe salientar especialmente afigura de Javier Guillén, director xeralde "La Vuelta", e subliña a importancia"do impacto promocional que supónun evento destas características, cunhacobertura informativa que abrangue190 países, con 1.200 xornalistas efotógrafos acreditados, unha caravanade 2.500 persoas que xeran en cadaetapa un gasto diario de 250.000euros, e un seguimento a través deInternet de 12 millóns de persoas".

Baltar entregou en Luíntra o premioao gañador da etapa, o ciclista italianoAlessandro de Marchi (BMC), e recibiude mans do exciclista Óscar Pereiro opremio Ecovidrio, patrocinador sostiblede La Vuelta, un galardón que recoñeceo labor que desenvolve a Deputación

de Ourense no ámbito dos proxectosde protección medioambiental e dexestión de residuos.

Manuel Baltar considera que esa éa fortaleza da "marca Ourense": poñeren valor a nosa riqueza natural defen-dendo un turismo sostible de alta ca-lidade e cunha oferta inmellorable esingular no ámbito do termalismo, oturismo cultural e patrimonial e taménno gastronómico".

Paralelamente á disputa da etapa,instalouse na contorna do Campus deOurense o denominado "Parque Vuelta",un espazo temático de ocio para ache-gar este evento deportivo a toda a fa-milia, e a caravana publicitaria desta

edición incluíu novamente un vehículocoa imaxe promocional da provinciade Ourense, que está a percorrer 400municipios de España durante os díasen que se celebrou a proba ciclista.

A Vuelta, que este ano cumpriu asúa 73ª edición, saíu de Málaga opasado 25 de agosto e rematou enMadrid o 16 de setembro. Constou de21 etapas –unha pola provincia deOurense- pasando ademais por outraszonas de Galicia, Andalucía, CastelaA Mancha, Castela León, Asturias,Cantabria, País Vascos, Cataluña, An-dorra e Madrid. O pelotón ciclista es-tivo integrado por un total de 176corredores.

Ribeira Sacra e a provincia de Ourense, difundidas en190 países na Vuelta a España

La Vuelta ao seu paso por Castro Caldelas. (Foto: Manolita Losada).

www.novasdoeixoatlantico.com

O FARELO | Outubro de 2018VIII

Redacción LUGOGalicia

Odeputado de Depor-tes, Pablo RiveraCapón, informou que

máis de 1.200 persoas parti-ciparon ao longo do veránnas actividades lúdicas, de-portivas-fluviais, gratuítas, eabertas para todos os públi-cos, que o goberno provinciallevou entre os meses de xulloa setembro a Concellos demenos de 5.000 habitantes.Foron concretamente nos es-pazos naturais dos Concellosde Ribeira de Piquín, A Fon-sagrada, Navia de Suarna,Negueira de Muñiz, Ribas deSil, Láncara, Trabada e A Pon-tenova.

Rivera Capón remarcou que“esta iniciativa é unha alter-nativa ao turismo de praia, eao mesmo tempo contribúe adescubrir as posibilidades delecer dos nosos ríos. As oitoxornadas que se celebraron,noutros tantos concellos, in-cluíron tobogáns, balancíns,pulpos, rocódromos acuáticos,pistas de obstáculos, kaiaks,

waterballs... animacións mu-sicais e xogos populares. Todobaixo a supervisión dun coor-dinador, que conta con entre6 e 12 monitores para a se-guridade”.

Con esta iniciativa o Go-berno da Deputación contri-búe a poñer en valor os re-cursos naturais e paisaxísticosda Provincia, xa que as acti-vidades desenvólvense en en-claves únicos, como o Chaodo Pousadoiro, a Praia FluvialPena do Inferno, a de San

Clodio, a Pobra de Navia, ada Pobra de San Xiao, a Riade Abres ou a Pozo da Ola.

As actividades gratuítasda Deputación tiveron unhaparticipación de máis de 1.200persoas. Foron as seguintes;Ribeira de Piquín, 121 per-soas; A Fonsagrada, 98 per-soas; Navia de Suarna, 198persoas; Negueira de Muñiz,77 persoas; Ribas de Sil, 202persoas; Láncara, 153 persoas;Trabada, 149 persoas e a Pon-tenova con 207 persoas.

Máis de 1.200 persoas participaron nasactividades fluviais de verán

Actividades fluviais de xuño a setembro 2018.

OGrupo de Desenvolve-mento Rural (GDR)número 6 Ribeira

Sacra-Courel recibiu un totalde 40 solicitudes de subven-ción para outras tantas ini-ciativas dentro daconvocatoria de 2018-2019do Leader. Estes proxectossuporán un investimentototal de 1.766.357 euros econ eles crearanse 12 novospostos de traballo e contri-buirase ao mantemento de134. Para ese período, o GDRdispón dun orzamento totalde 948.968 euros. No con-xunto de Galicia, os 24 gru-pos de desenvolvementorural dispoñen dun total de17,5 millóns de euros na de-vandita convocatoria.

A conselleira do Medio Ru-ral, Ángeles Vázquez, desta-cou estes datos durante asúa visita a diferentes pro-xectos apoiados GDR 6, querecibiron axuda por un im-porte total que supera os192.000 euros. Trátase dunmiradoiro no concello de Ri-bas de Sil, un centro de díaen Monforte de Lemos, me-lloras nunha carpintería enBóveda e a apertura dunhatenda de produtos locais enSamos.

A titular de Medio Rural

destacou a importancia damedida Leader para a dina-mización tanto económicacomo social e mesmo culturaldo agro galego e puxo envalor o seu enfoque “de abai-xo arriba”, de forma que ga-rante a participación activados axentes locais na defini-ción, valoración e seleccióndas iniciativas que recibenapoio.

Trece municipiosO ámbito de actuación do

GDR Ribeira Sacra-Courelabrangue 13 municipios per-tencentes a catro comarcasda provincia luguesa. Polade Lemos, son os concellosde Bóveda, Monforte de Le-mos, Pantón, A Pobra do Bro-llón, O Saviñao e Sober; polade Quiroga, Folgoso do Cou-rel, Quiroga e Ribas de Sil;pola de Sarria, O Incio, Samose Triacastela e pola comarcade Ancares, As Nogais.

Foi constituído como aso-ciación na primavera de 2016e en decembro dese mesmoano foi seleccionado comoentidade colaboradora na xes-tión do programa Leader2014-2020. Trátase dun dosgrupos de desenvolvementorural máis extensos de Galicia,cunha superficie de 1.963quilómetros cadrados.

Ribeira Sacra-Courelrecibiu 40 solicitudes de

axuda do Leader

Representantes dos concellos beneficiados.

Entregáronse os trofeosaos participantes doLugo Open 2018, a

décima proba do circuítoWorld Pádel Tour, que aco-lleu a capital luguesa, coapoio da Deputación e doConcello de Lugo.

O Pazo Provincial dos De-portes encheuse de públicopara presenciar as finais fe-minina e masculina, que reu-niron ás mellores parexasdesta disciplina deportiva.En total, durante os días decompetición máis de des milpersoas pasaron polas insta-lacións luguesas para des-frutar do espectáculo. A pro-

pia organización cifrou enun millón de euros o retorno

económico do evento para aprovincia de Lugo.

Máis de dez mil persoas asistiron ao Lugo Open 2018

As autoridades entregaron os premios.

AConsellería de Infraestruturas eVivenda destinou un orzamentode máis de 31 millóns de euros a

actuacións de mellora e conservaciónde estradas autonómicas na provinciade Lugo entre o ano 2017 e o presente2018. O delegado territorial de Lugo,José Manuel Balseiro, compareceu parafacer balance das actuacións que estálevar a cabo a Administración galega coobxecto de manter a rede viaria en óp-timas condicións, ademais de informarsobre proxectos nos que está traba-llando o departamento autonómico deInfraestruturas.

Balseiro destacou, por unha banda,que neste período a Xunta acometeu48 proxectos de mellora e conservaciónde estradas que supuxeron un investi-mento de case 15 millóns de euros. Al-gúns deles xa están executados e outrosatópanse actualmente en execución ouna fase de redacción do documentotécnico da obra. Por outro lado, explicouque a esta achega hai que engadir asactuacións de mantemento que se re-alizan a través do contrato de vialidadeinvernal das Zonas Norte e Sur da pro-vincia de Lugo, que suman un orzamentode 16,2 millóns de euros nas dúasanualidades.PlanNo marco do plan de mellora de

estradas, a Administración galegaimpulsou durante o ano 2017 unhavintena de grandes proxectos naprovincia de Lugo, que mobilizaronun investimento de 6,3 millóns deeuros. As maior parte dos recursosforon destinados aos proxectos dereforzo de firmes.

Entre eles, destacan pola súa con-tía as obras de mellora que executoua Xunta na estrada LU-621 entre APobra de San Xiao (Láncara) e Baralla(1,2 millóns de euros). Un investi-mento similiar a este último supuxoa actuación na LU-124, tramo Lindín(A-8)– Cruz da Cancela, que beneficiaaos concellos de Mondoñedo, Rio-torto, A Pontenova e A Pastoriza.Dada a súa envergadura, esta obrasegue en execución na actualidade.Pola súa banda, as obras da LU-612entre Lousada e Ferreira (Portomarín),foron obxecto dun investimento depreto dun millón de euros o ano pa-

sado.Durante o presente ano 2018, a

Xunta promove 28 grandes proxectosde mellora de estradas lucenses, cunorzamento de 8,5 millóns de euros. Amaior parte do investimento vai dirixidoa actuacións de rehabilitación de firmesde vías (5 millóns).

Entre as obras financiadas con cargoa este orzamento, destacan pola súacontía as da estrada LU-133 Reme-Vilamar, entre Barreiros e Ribadeo (1millón de euros); a rehabilitación daLU-642 entre Oural e Ferrería do Incio(máis de 600.000 euros) e a construciónde dúas rotondas en Monforte de Lemos,na LU-664 (máis de 300.000 euros).

Balseiro sinalou que actualmente estánen fase de licitación tres actuacións.Unha delas é a da LU-124 entre Riotortoe Vilameá (A Pontenova), cuxa execucióncompletará a renovación integral da es-trada que une A Pastoriza, Mondoñedo,Riotorto e A Pontenova e que ten un or-zamento de 604.000 euros.

A segunda actuación en fase de con-tratación é a primeira fase da obra naestrada da Gañidoira (LU-540), cun in-vestimento de 457.000 euros e que be-neficiará aos concellos de Viveiro, Ourol,Muras e Xermade. Por último, o delegado

referiuse ás melloras naautovía Ferrol-Vilalba (AG-64), para a que se desti-nan 337.000 euros e queestán tamén en procesode licitación.Futuras actuaciónsAdicionalmente aos

investimentos anteriores,e como previsións de futuro o delegadoterritorial destacou algúns dos proxectosde maior envergadura que ten en marchaa Consellería de Infraestruturas e Vi-venda na provincia de Lugo. Balseirosubliñou que a Xunta ten previsto aco-meter o desdobramento do corredorLugo-Sarria, que suporá converter enautovía un tramo de 11,5 quilómetrosentre A Pobra de San Xiao (Láncara), OPáramo e Sarria. O orzamento estimadopara esta obra é de 23 millóns de eu-ros.

Balseiro explicou tamén que a Conse-llería mellorará 19 quilómetros da LU-631 entre Friol e Palas de Rei, cun orza-mento estimado de 6 millóns de euros;e ten actualmente en período de licitacióna reforma da LU-651 entre Folgoso eSeoane en cuxa primeira fase está previstoinvestir 2 millóns de euros. O delegadodixo que hai reservados 4,5 millóns para

a conexión do porto seco de Monfortede Lemos coa estrada N-120.

Mantemento e vialidadeA estes recursos hai que engadir o

investimento anual no plan de mante-mento e vialidade invernal. O dispositivoposto en marcha o ano pasado estivooperativo dende o 1 de novembro ata o30 de abril e mobilizou a 118 profesionaise 1.740 toneladas de reservas e fundentes(sal e salmoira).

Dentro das actuacións promovidaspola Consellería na provincia destacaasí mesmo o plan de sendas, que per-mitirá crear seis novos itinerarios peoníse ciclistas en Lugo: LU-633 CamiñoFrancés en Portomarín (1Km), LU-612Antiga estrada a Santiago Toiriz (Lugo1,9 km), LU-107-127-111 en Rábade,Begonte (2,5 Km), LU-115 en Outeiro(1,3 km), LU-231 en Friol (0,6Km) eLU-621 en Láncara (0,5Km).

IXO FARELO | Outubro de 2018

Redacción LUGO

Galicia

A Xunta destina máis de 31 millóns de eurosá mellora de estradas autonómicas en Lugo

O delegado da Xunta, José Manuel Balseiro, informou das obras.

Ovoceiro da Deputación, ÁlvaroSantos Ramos, supervisou o ini-cio das obras que a Deputación

financia no Saviñao para o arranxo dedez quilómetros de dúas estradas provin-ciais. En concreto, trátase da LU-P-5804,que vai de Rebondiego a Morgade porAiaz, e a LU-P-5801, que conecta Fióncoa Igrexa da Cova.

Santos Ramos sinalou que “imos in-vestir entre as dúas obras un total de266.200 euros, que permitirán arranxarsete quilómetros da estrada 5804 eoutros 2,9 quilómetros da 5801” e des-tacou a importancia desta actuaciónpara mellorar as comunicacións dos ve-ciños e veciñas do Saviñao: “ambas asdúas vías rexistran un elevado tráficotanto de veciños como de turistas, polo

que son moitas as persoas que se veránbeneficiadas”.

A estrada LU-P-5804 é un camiñomoi transitado, xa que conecta con Es-cairón e por ela circulan a diario os tra-balladores das numerosas explotaciónsagrarias que se concentran na zona. Asobras contan cun investimento de220.000 euros, que permitirán acondi-cionar o tramo que vai do punto quilo-métrico 3,9 ao 10,9.

Pola súa parte, a LU-P-5801 dá ser-vizo a unha zona turística, na que seatopan a praia fluvial da Cova e viñedosda Ribeira Sacra. Neste caso, arranxa-ranse preto de 3 quilómetros, com-prendidos entre o punto quilométrico0 e o 2,9, cun investimento de 46.000euros. En ambos casos, as obras con-

sisten na mellora do firme con aglo-merado quente, o acondicionamentodas cunetas, o pintado integral e ainstalación de sinalización horizontale vertical.

Por outra banda, a Deputación me-llorará con 350.000 euros a estradaLU-P-4102, que vai de Ferreira a Cu-rrelos. Son uns traballos que repercu-tirán, de xeito directo, no día a díados veciños, pois esta é a estrada quevertebra o norte e o sur do Concello, econta con moito tránsito pois dáacceso a todos os servizos que hai nomunicipio. Con este investimento, re-novaranse preto de oito quilómetros,comprendidos entre os puntos 14 e22, é dicir, a Deputación terminará oarranxo integral da vía.

A Deputación mellora dez quilómetros de dúasestradas no Saviñao

O FARELO | Outubro de 2018X

Redacción LUGOGalicia

Osecretario xeral de Política Lingüís-tica, Valentín García, acudiu ao Au-ditorio Gustavo Freire da Cidade das

Murallas para participar na inauguración daSemana Internacional de Cine de Autor deLugo, que chegou este ano á súa 40º edi-ción. Previamente, asistiu no salón deactos da Deputación á presentación dolibro “40 semanas de cine en Lugo”, co quese conmemora este aniversario. ValentínGarcía agradeceu o traballo “serio e conti-nuado do Grupo Fonmiñá”, organizador daSemana de Cine, que permitiu “chegar ataesta 40 edición”. Ademais, o secretarioxeral quixo destacar a sección “Cine Ga-lego” do festival cinematográfico lucense,que este ano amplía as súas proxeccións,“porque é fundamental para apoiar os crea-dores de cine na nosa lingua e dar a coñe-cer o seu traballo”.

Tanto na presentación do libro como nainauguración da Semana de Cine, ValentínGarcía estivo acompañado polo o xefe terri-torial da Consellería de Vicepresidencia,Ramón Carballo, nun acto no que taménparticiparon a alcaldesa, Lara Méndez; a de-putada provincial de Cultura, Pilar GarcíaPorto; a vicerreitora de coordinación doCampus de Lugo, Montserrat Valcárcel Armesto;o director da Semana de Cine, Manuel CurielFernández, e o presidente do Grupo Cinema-tográfico Fonmiñá, Xulio Xiz Ramil.

Durante a inauguración oficial do festivalforon galardoados Manuel Curiel, directordas 40 Semanas de Cine ata agora celebradas;

Lucía Yáñez, autora do cartel da Semana;Tareixa Campo, directora do grupo teatralAchádego, e Edgar Fernández Cloos, fillo deGuillermo Fernández Otero, o delegado deCultura que propiciou no seu día o nacementoda Semana Internacional de Cine de Autorde Lugo. Todos eles recibiron de mans dasautoridades presentes estatuíñas deseñadaspor Forges para a Semana de Cine.Catro décadas de cineO Grupo Fotocinematográfico Fonmiñá or-

ganiza un ano máis, e xa son 40, a Semanade Cine de Autor de Lugo, que ata o 21 desetembro proxectou máis de 165 cintas depaíses de todo o mundo organizadas en 13ciclos: Sección oficial, Ciclo infantil, O mellordo ano, E para comer... Lugo, Arte e cine,Ciclo Cáceres, Grandes historias, Sección es-pecial, Encontros de cine, Cine nostálxico,Curtas de cine e Cine galego. A Semana In-ternacional de Cine de Autor de Lugo botoua andar en 1979 e, desde a creación daXunta de Galicia en 1981, contou coa súacolaboración.

Nesta 40 Semana, rendeuselle homenaxea Rosario Dúrcal, actriz nada en Lugo e quetriunfou en México, cuxa biografía se pre-sentará no marco da Semana de Cine. Taménfoi presentado o volume “40 semanas decine en Lugo”, unha obra a cargo de XulioXiz e Manuel Curiel que repasa a historia decada unha das edicións deste encontro ci-nematográfico, que conta un ano máis coacolaboración da Consellería de Cultura eEducación.

Acto de inauguración da Semana Internacional de Cine de Autor de Lugo.

A Semana de Cine de Autorcumpliu a 40ª edición

Opresidente da Deputa-ción, Darío CamposConde, supervisou o

inicio das obras de renovacióndo céspede artificial do campomunicipal de Sangoñedo,unha vella demanda dos equi-pos de fútbol de Chantada,que reclamaban o acondicio-namento do campo, á quedará resposta o executivo pro-vincial. Fíxoo acompañadopolo alcalde do Concello, Ma-nuel Lorenzo Varela.

Campos Conde sinalou que“destinamos á renovación des-te campo de fútbol 266.000euros, co que se beneficiaráncentos de veciños, pois ocampo de Sangoñedo é usadopolos dous equipos de fútbolque xogan na Primeira Auto-nómica, o Sociedade DeportivaChantada e o Atlético Chan-tada, e tamén polos nenos enenas das escolas deportivasmunicipais”.

O campo municipal de San-goñedo é utilizado polos clubsda localidade tanto para ades-trar como para os partidosde liga. Os xogadores recla-maban dende hai tempo arenovación do céspede, poiso deficiente estado do campofavorecía que se producisenlesións, polo que a Deputaciónacometerá o arranxo e reno-

vación do céspede, logo deque a Xunta decidise non co-laborar con este proxecto.Pavillón municipalO presidente destacou que

esta non é a única actuaciónprevista nas infraestruturasdeportivas de Chantada eavanzou que pronto comeza-rán as obras de acondiciona-mento do pavillón municipal,por un valor de 80.000 euros.Deste xeito, o goberno pro-vincial contribuirá a apoiar odeporte chantadino cun in-vestimento total duns 350.000euros.

O pavillón é empregadopolo CB Chantada, equipo debaloncesto que compite naLiga EBA, para os adestra-mentos e os partidos de com-petición.

A obra consistirá na reno-vación do parqué e na cons-trución de rampas de accesopara as persoas con diversi-dade funcional. Tamén nestecaso, a actuación do gobernoprovincial responde a unhapetición veciñal. Con estestraballos non só se favorecea práctica deportiva neste es-pazo, senón que tamén seconsegue mellorar a accesi-bilidade, eliminando barreirasarquitectónicas e facilitandoa plena inclusión.

Chantada renovaráinfraestruturas deportivas

O pavillón é a única instalación deportiva cuberta de titularidade municipal.

XIO FARELO | Outubro de 2018

GaliciaRedacción LUGO

Do 4 ao 12 de outubro,vestida de festa, Lugovolve adquirir un es-

plendor especial. Nestes días,as prazas, a xente, … todoestá tinguido coa luz e coascores especiais de outono,cores que marcan que Lugoestá de patrón, que chega oSan Froilán; un pretexto paraunhas festas nas que a cidade,sempre aberta, se volve máisaberta ca nunca.

O Concello deseñou unhaprogramación de 280 actos, coobxecto de satisfacer a todosos públicos, que presentou ovoceiro do Goberno da Deputa-ción, Álvaro Santos Ramos, aalcaldesa de Lugo, Lara Méndez,e a concelleira de Cultura, Tu-rismo, Xuventude e Promociónda Lingua, Carmen Basadre; ou-tros membros do Goberno deLugo e distintos representantese artistas que teñen oco noprograma, que farán do SanFroilán 2018, unha festa única.

Santos Ramos apuntou quea colaboración da Deputaciónvai na liña de seguir impulsandoao San Froilán como punto deencontro da provincia e de con-vivencia, onde teñan cabidatodos os gustos e sensibilidades.Lembrou que, como é habitual,na praza traseira do Concello,estará o tradicional mercadoArteSanFroilán, un espazo noque turistas e visitantes poderáncoñecer de primeira man o grantraballo dos artesáns lucenses.

Internacional "Tradición, historia e cultura,

conxugadas con modernidadee vangardismo", definen a estacita, que nesta edición, e trastres anos dedicando o día 11de outubro a un dos PatrimoniosMundiais de Lugo, o CamiñoPrimitivo, se impulsa aíndamáis, ofrecendo conferencias eandainas previas ao inicio dosfestexos. Serán os días 29 e30, os paseos con saída ás10:30 horas dende a parada dobus urbano da rúa Anxo LópezPérez e as charlas, ás 19:00horas, no auditorio do CentroCultural do Vello Cárcere. XavierGómez Vila e Adolfo de AbelVilela serán os encargados dasponencias, baixo os títulos Ositinerairos xacobeos pola cidadede Lugo e A presenza do Camiñona cidade de Lugo.

Esta edición, as festas pa-tronais de Lugo teñen un pro-grama de ampla representacióninternacional, con artistas comoMyles Sanko (inglés), Marky Ra-mone (americano) ou os gruposFanfare Ciorcalia, de Rumanía,Pussy Riot, de Rusia -que ac-tuarán por primeira vez no es-cenario con Ramone-, ou NathyPeluso e Javiera Mena, de Lati-noamérica. Ademais, este é unSan Froilán con especial prota-gonismo para os artistas deLugo: coa presenza de máis de20 grupos locais.

Haberá ademais, como é ha-bitual, o Día de Ferrol (6), Des-file de Gando, Festival de CulturaTradicional, San Froilán Tece-deiro, feira de antigüidades,ofrenda a Rosalía, de man dePaloma Lugilde; o Domingodas Mozas (7), mostra do traxe

tradicional galego, concertosde bandas ou unha verbenacomo as de antes. Rúas e prazasO San Froilán é unha festa

que acolle a rúa e as prazas.Esta cita, declarada de IntereseTurístico Galego e Nacional,arrincará o día 4, ás 20:30horas co pregón de ManuelLombao. Despois Los Pelúdez,Los Gofiones, pasarrúas, con-certo folk, noite sabinera…

O propio día de San Froilán:un espectáculo piromusical evideomaping, na Praza Maior,ás 23:30 horas. Zenet, AdriánVigo, Lucía Pérez e Vizcaínosúmanse aos concertos que xaestaban anunciados, como porexemplo os de Rozalén, Son-DeSeu, ou Herdeiros da Crus. O San Froilán integradorO programa do San Froilán,

cada vez máis completo e inte-grador, para que todos teñan aoportunidade de vivir a festa;tamén contempla este ano pro-gramación para os miúdos emiúdas, en concreto medio cen-to de actividades no patio doedificio administrativo do Con-cello; para os máis deportistas:unha vintena de citas de di-versas modalidades e para osmaiores, como vén sendo habi-tual unha verbena de tarde, oluns 8. No relacionado coa tra-dición, o San Froilán ten 5 díasdedicados á cultura no Camiño,no Cantiño Nemesio Cobreros,con cada día dedicado a diversosoficios tradiconais; así como oArte San Froilán (impulsadopola Deputación), ou a presen-tación dun número máis da co-lección dos Devanceiros: As fes-tas Finiseculares, de Adolfo deAbel Vilela.Buses e aparcadoirosOs días 4, 6 e 11 de outubro,

as liñas 3A, 4, 6 e 7A prolon-garán o seu servizo ata as 03:00horas, e os días 5, 7 e 12, asliñas 3AE, 4E, 5E, 6E, ata as02:00 horas. O Concello habili-tará 4 zonas de estacionamentodisuasorias, dúas en CamposNovos, As Termas e rúa das Ar-tes. Do mesmo xeito, haberáun servizo especial de bus queconectará estas zonas co recintofeiral. Alsa ofrecerá descontosdun 25% para as persoas quese acheguen a Lugo entre o 1 eo 15 de outubro.

Concello e Deputación organizan 280 actos para o San Froilán 2018

O FARELO | Outubro de 2018XII

Humor

Por Francisco Puñal Suárez

Por terceira vez, e nestaocasión co tema cen-tral da “Indiferenza”,

para o debuxo humorístico, aAsociación Cultural Lepidus,da cidade italiana de Salso-maggiore, na provincia deParma, e coa colaboración deFitel, organizou o WorldHumor Awards, nun concursopara caricaturistas, cuxa par-ticipación está reservada porinvitación para un númeroseleccionado de artistas pro-fesionais italianos e estran-xeiros.

O evento, que recibiu 300viñetas de 170 autores de 50países, outorgou no tema daIndiferenza os seguintes pre-mios: 1º Osama Eid Hajjaj, deJordania; 2º Gianni Chiostri,de Italia; e o 3º a AlexanderYakovlev, de Rusia.

Ao debuxante, diseñadorgráfico, ilustrador e profesor,Omar Pérez (Vila María, Cór-doba. Arxentina -1956), quevive en Galicia desde 1989,foille entregado o Premio áExcelencia, pola súa obra, entreoutros autores.

III World Humor Awards

Trofeo de Excelencia- Omar Perez (Argentina) Trofeo de Excelencia - Musa Gumus (Turquía) Trofeo de Excelencia - Robert Rousso (Francia)

3er Premio- Alexander Yakovlev (Rusia)

Trofeo de Excelencia- Farzane Vaziritabar (Iran)

1er Premio - Osama Eid Hajjaj (Jordania)

2do Premio - Gianni Chiostri (Italia)

XIIIO FARELO | Outubro de 2018

HumorMARTIRENA

FUCO PRADO

LUIS MAC-BEATH

MARILENA NARDI

Henry Fonda Kirk Douglas. Espartaco

CARICATURAS

O FARELO | Outubro de 2018XIV

Redacción OURENSEGalicia

OConcello de Castro Cal-delas está a executartraballos para a sinali-

zación da ruta de sendeirismo"Os Bosques Máxicos de CastroCaldelas". Estas obras supoñenunha inversión de 11.567euros e están financiadas nuntotal de 8.675,70. A desegre-gación da axuda por fontes definanciamento é a seguinte:Fondo Europeo Agrícola de De-senvolvemento Rural (FEADER)o 75% con un importe de6.506,78 €; Ministerio de Agri-cultura o 7,5% con un importe

de 650,68 € e a Xunta de Gali-cia o 17,5% coa cuantía de1.518,24 euros.

Con cargo a esta financiación,o Concello de Castro Caldelasestá levar a cabo as seguintesobras: acondicionamento emellora da accesibilidade e asinalización da Ruta de Sen-deirismo "Os Bosques Máxicosde Castro Caldelas"; colocaciónde paneis interpretativos e ex-plicativos, sinalización dos dis-tintos recursos turísticos e co-locación de estacas nos crucese puntos de desviación.

Os Bosques Máxicos deCastro Caldelas

Vista aérea de Castro Caldelas rodeada de fragas.

A12ª edición do festivalromería Arteficialtrouxo consigo un

novo récord de asistencia,con case 1.500 persoas quese achegaron ao centro histó-rico da vila de Ribadavia paradesfrutar dun sábado cheo demúsica, solidaridade e diver-sión. O mercado das semen-tes e as actividades paracrianzas tamén foron respon-sables da gran cantidade depúblico.

As actividades programadas,tanto os concertos coma osobradoiros para as crianzastamén foron un éxito absolu-to. Moitos nenos desfrutaronde dous xogos nos que, ade-máis de divertirse, nun apren-deron a crear froitas con fíose pinturas, e outro no queaprenderon sobre espazo earquitectura no interior daIgrexa da Madalena.

Outra actividade do progra-ma que tivo unha moi boaacollida foi a colaboración de

Arteficial co festival de poesíaKerouac. Catro poetas subíronseaos balcóns das casas que daná praza da Madalena para re-citar os seus versos ao redordo público.

No tocante aos concertos,todos comezaron en hora edesfrutaron dun público en-tregado que viviu cada acordee cada estrofa, acorde coa ca-lidade dos músicos que con-formaban o programa dos es-

cenarios da contorna da ma-dalena (Guau, Labaq, Sara Fon-tán, Big Ok, Oh! Ayatollah,Pantis e Whales).

Tras un intenso día no cen-tro histórico de Ribadavia, afesta moveuse cara a Igrexada Oliveira, onde o públiconon parou de mover as cadei-ras cos magníficos concertosde Chalo Correira e Estaban &Manuel, ademáis da DJ set deIssac Pedrouzo.

Ribadavia celebrou o festival Arteficial

Festival de poesía Kerouac.

Oalcalde de Ourense,Jesús Vázquez, anun-ciou que o Concello

concedeu en xunta de Go-berno extraordinaria a licenzade obra ao Ministerio de Edu-cación, Cultura e Deporte parao proxecto básico e de execu-ción de rehabilitación arqui-tectónica do MuseoArqueolóxico. A obra está es-timada en 11 millóns deeuros, e que este ano xa contacon 400.000 euros nos orza-mentos do Estado para a súaposta en marcha.

Jesús Vázquez confirma quecon este paso dáse respostaao compromiso adquirido pologrupo de Goberno para des-bloquear unha obra que “es-

taba pendente dende o ano2002”. Nesta liña explicou quenos últimos tres anos déronsepasos importantes como amodificación puntual do PERIen tempo récord para poderrealizar o proxecto e que hoxeremata coa concesión de li-cenza e o seu traslado ao Mi-nisterio de Cultura “para asúa inmediata licitación porparte do Estado”, dixo.

“Trátase dunha obra esti-mada en once millóns de eurospara o desenvolvemento doedificio, á que hai que enga-dirlle outros de 2,2 millóns deeuros para o proxecto museís-tico, co cal estamos a falardunha suma total de 13 millónsde euros”, explicou o rexedor.

Outros investimentosVázquez incidiu en que as

inversións do Estado en materiacultural en Ourense superarános 40 millóns de euros nestemandato, xa que ás obras doArqueolóxico se suman as daBiblioteca Pública Municipal ea do Arquivo Provincial, ambasno complexo de San Francisco.

O rexedor explicou que des-pois da licitación aínda quedaun período grande de obras,se ben mostrou o seu desexode que “prácticamente despoisde dúas décadas do seu pecheeste equipamento volva a abrir-se ao público e que ao rematarno 2021 o edificio teña xa usocomo Museo Arqueolóxico”.

Snalou que tanto dende o

Concello como dende o Minis-terio de Cultura existe a vontadede que paralelamente ás obrasno edificio se desenvolva o

proxecto museístico, valoradoen máis de 2,2 millóns deeuros, co fin de axilizar a postaen marcha do museo.

Faciana do Museo Arqueolóxico de Ourense.

O Concello concede licenza ao Ministerio de Cultura pararehabilitación do Museo Arqueolóxico

XVO FARELO | Outubro de 2018

Redacción OURENSE

Galicia

ODiario Oficial de Galicia(DOG) publicou a apro-bación do acordo de

concentración parcelaria dazona do Burgo-Vilamaior-Camba, no concello ourensánde Castro Caldelas. Este pasosupón a determinación dos pre-dios de reemplazo cos novos ti-tulares, coa superficieresultante da reorganización ecoa nova clasificación da terra.Neste caso, falamos da reorga-nización de 5.705 parcelas quepasan a ser 921 predios perten-centes a 455 propietarios.

Con este anuncio, a conse-llería pon en coñecemento dosveciños, que serán notificadosindividualmente, a apertura doprazo de 30 días hábiles de ex-posición pública do acordo, ocal poderán examinar no Con-cello de Castro Caldelas e ante

o que poden interpoñer recursode alzada. Os documentos quese poden examinar refírenseaos predios de substitución,onde constan as situacións xu-rídicas derivadas das parcelasde procedencia, as fichas deatribucións e os planos, entreoutros.

Lévanse investido dende o

inicio da concentración 3,3millóns de euros que se desti-naron na súa meirande parteá execución da rede de camiñose a investimentos en servizostécnicos, como a elaboracióndo proxecto de reorganización,a concreción das bases provi-sionais e definitivas, e a re-dacción do acordó.

Apróbase o acordo de reestruturaciónparcelaria en Castro Caldelas

Esta reestruturación supón a reorganización de 5.705 parcelas pertencentes a455 propietarios.

AConsellería de Econo-mía, Emprego e Indus-tria entregou os

diplomas aos 20 alumnas ealumnos que se formaron noobradoiro de emprego Calde-las III que promoven os con-cellos de Castro Caldelas,Chandrexa de Queixa, Monte-derramo, San Xoán de Río e ATeixeira.

A delegada territorial daXunta en Ourense, MarisolDíaz Mouteira, participou noacto de clausura desta ini-ciativa de emprego na que aXunta investiu 280.000 eurose que serviu para ofrecer aosparticipantes durante os úl-timos nove meses formaciónteórica e práctica nas espe-cialidades de promoción tu-rística local e información aovisitante e xardinería e res-

tauración da paisaxe.O alumnado que se formou

e traballou neste taller realizoulabores de promoción turísticae xardinería nos concellos par-ticipantes. Entre outras ac-tuacións limparon, rozaron esinalizaron os camiños para a

creación dunha ruta circularde sendeirismo duns 108 qui-lómetros que une os cincomunicipios.

No acto, Díaz Mouteira puxoen valor estes programas mix-tos de formación e empregoque, segundo apuntou, incre-

mentan a inserción no mercadode traballo dos seus partici-pantes. Os obradoiros formanparte do compromiso da Xuntacoa formación, xa que, segundoa delegada territorial, esta éa chave que pode abrir asportas a un futuro de oportu-nidades laborais. Marisol DíazMouteira indicou que se trate

dunha iniciativa, enmarcadana Axenda 20 para o Emprego,que o Goberno galego leva acabo en colaboración cos con-cellos e que, polo tanto, fo-menta a cooperación institu-cional. Asistiron ao acto osalcaldes de A Teixeira e Mon-tederramo así como a alcaldesade Castro Caldelas.

Neste taller, promovido polo concello de Castro Caldelas, participaron cincoconcellos.

O obradoiro Caldelas III formou e deutraballo a 20 desempregados

Organizado por Gallae-cia, Asociación deCatadoras de Galicia,

nesta XX edición participa-ron 645 viños das Denomi-nacións de Orixe de Galicia.Na precata, que tivo lugarna sede do consello regula-dor en Monforte de Lemos opasado 27 de xuño, xa seauguraban uns bos resulta-dos para as mostras presen-tadas que, sen dúbida,víronse superados á luz dosresultados obtidos. O lunsdía 3 de setembro tivo lugara cata final, na que foronpremiadas un total de 68marcas das cales 11 perten-cen á denominación de orixeRibeira Sacra. De entreestas, os tintos mellor reco-ñecidos foron: Adega Vella(Jorge Feijoo González). Al-gueira Serradelo (Adega Al-

gueira). Cruceiro Rexio(Ramón Marcos Fernández).Leira Míllara (Leira Míllara).Marqués de Garoña (Viña Ga-roña). Regina Expresión (Re-gina Viarum). Regina Viarum(Regina Viarum).

Doutra banda, na categoríade viños brancos, Ribeira Sa-cra foi merecedora doutrasdistincións que demostran ocrecente recoñecemento dosbrancos elaborados ao am-paro da denominación deorixe: Adega Vella (Jorge Fei-joo González). Viña Vella(Virxen dos Remedios).

Segundo o consello re-gulador é un “ novo reco-ñecemento ao traballo benfeito por parte dos viticul-tores e adegueiros, que sendúbida anima a seguir tra-ballando na mesma liña deexcelencia”.

Adega Vella recibiu douspremios “Distinguidos

Gallaecia”

Jorge e Marisol, de Adega Vella, na Praza do Ferro de Ourense.

O FARELO | Outubro de 2018XVI

Redacción OURENSEGalicia

Oanuncio do GobernoCentral da informa-ción pública do estu-

dio informativo do proxectoda Estación Intermodal deOurense é aclamado polo al-calde “como un novo pasofundamental e a demostra-ción palpable de que os es-forzo destes anos porreforzar a cooperación insti-tucional entre as tres admi-nistracións ten pagado apena para acadar o gran pro-xecto do século XXI”

O Boletín Oficial do Estadopublicou o 29 de setembro o“anuncio de la SubdirecciónGeneral de Planificación Fe-rroviaria por el que se sometea información pública el Es-tudio Informativo del Pro-

yecto Nueva Estación Inter-modal de Ourense". Esteanuncio prodúcese ao día se-guinte de que o Consejo deMinistros dese luz verde ásinatura do convenio para aconstrución do aparcadoirosoterrado para máis de 300prazas nesta zona do barrio

de A Ponte.Jesús Vázquez ratifica que

o proxecto da Estación In-termodal de Norman Fosteré imparable “e cando falamos,facémolo facendo o que haique facer e con pasos firmesonde teñen que estar: nosboletíns oficiais”.

O Goberno anuncia o estudo informativosobre a Estación Intermodal

Neste espazo quedará ubicada a nova Estación de Autobuses.

Atécnica en Rehabilita-ción da ONCE, Julia Fer-nández-Neto Pons,

impartiu unha sesión de ase-soramento destinada a persoaldo restaurante AGAPE doLiceo. O obxecto desta sesiónfoi explicar a estes profesio-nais da hostalería que atendensala, as técnicas instrumen-tais básicas para ofrecer unservizo de calidade a clientescegos ou con discapacidadevisual grave.

Informóuselles dos move-mentos desde o mesmo mo-mento en que chega o clienteinvidente ao restaurante ataque o abandona, coa atenciónpersonalizada no servizo em-pratado, desde a forma decolocarllo na mesa ata a des-crición e disposición dos ali-mentos que contén, tendoen conta as pautas da ONCEe ás que están adecuadas es-tas persoas con discapacidadevisual.

Asesoramento a persoal dehostalería impartido pola ONCE

Beatriz Cabanelas Gon-zález, de Pontevedra,pola súa foto titulada

“A Padroeira”, resultou gaña-dora do XXII Certame Foto-gráfico “Viña do Campo”,convocado por Adegas Do-campo e polo que recibirá2.100 euros e o correspon-dente diploma acreditativo. Osegundo premio outorgouse aCosme Muñoz Ortega, deYecla-Murcia, pola foto “Yo-duro de Prata”. Está dotadocon 795,00 € e diploma. “Senformación”, é o título da fotoque obtivo o terceiro premio,sendo o seu autor Anxo Be-

nito Zapata, de Logroño equen recibirá 350,00 € e di-ploma. Con estas fotos eaquelas que a xuízo do Xuradoreúnen unha calidade, sendoademais finalistas, montaraseunha exposición.

Na XXII edición partici-paron preto de dous cente-nares de fotografías proce-dentes de Galicia, País Vasco,Cantabria, Navarra, Cataluña,Andalucía, Castela a Mancha,Madrid, Asturias, A Rioxa,Murcia, Canarias, Murcia, Ara-gón, Valencia, Estremadura,Castela León, Portugal e His-panoamérica.

Unha pontevedresa gaña o certame fotográfico Viña do Campo

A fotografía que conseguiu o primeiro premio.

Ovoceiro e candidato áalcaldía de Ourensepor Ourense en

Común, Martiño X. Vázquez,mantivo unha xuntanza conAntón Sánchez, portavoz na-cional de Anova e vicevo-ceiro de En Marea, paratraballar conxuntamente coamirada posta no horizontedas municipais 2019.

A reunión tamén partici-paron representantes de ou-tras candidaturas municipa-listas da provincia, como Ri-beiro en Común e AlternativaVeciñal do Carballiño.

Ao remate, o candidato áAlcaldía por Ourense en Co-mún, Martiño Xosé Vázquezagradecía como “fundamental”o apoio amosado por Anova,“traballamos nunha candida-tura ampla e transversal. Unproxecto común onde partidospolíticos, veciñas e activistasnos sintamos representados.A situación de parálise de

Ourense é grave e nos inter-pela a todas. No 2019 ninguénpode quedar na casa, temosque ser lexión para reverteras políticas que levan secandoo concello e a provincia du-rante décadas. Ourense tenunha oportunidade de cambiarde ciclo como xa sucedeu noresto de Galicia e para iso to-das somos necesarias”.

Pola súa parte, o portavoznacional de Anova, AntónSánchez, concluía que “os es-

pazos de unidade popular sona mellor e única ferramentapara desafiuzar ao Partido Po-pular das institucións públicasque parasitan ou mal gober-nan, como pode ser o casode Ourense. A nosa asembleaacordou apoiar a todas ascandidaturas municipalistasconsolidadas e por isto esta-mos hoxe aquí, para ofrecertoda a nosa axuda e apoio aOurense en Común de cara áseleccións de 2019”.

A reunión celebrouse na sede de Ourense en Común.

Ourense en Común e Anova traballaránxuntas para arrebatarlle a Alcaldía ao PP

XVIIO FARELO | Outubro de 2018

Galicia

ADeputación de Ou-rense editou a 32ªedición do “Anuario da

Gaita”, unha publicación de-dicada ao estudo e á investi-gación do instrumentosenlleiro de Galicia, a corna-musa. É “a única publicaciónnas súas características enGalicia e o monográfico cien-tífico máis antigo no ámbitoda gaita”, salientou o vice-presidente da Deputación deOurense, Rosendo Fernández,durante a presentación doAnuario. Asistiron ao acto odeputado provincial de Cul-tura, Manuel Doval e o direc-tor da Escola Provincial deGaitas da Deputación, XoséLois Foxo.

Esta publicación, unha dasmoitas iniciativas que desen-volve a Escola Provincial deGaitas a prol da nosa culturae tradición, achega ao lectorinvestigación, historia, culturae etnografía sobre o mundoda gaita, explicou RosendoFernández, quen lembrou quese trata dunha publicación“pioneira dentro do seu xé-nero, sendo un traballo queaposta pola defensa do noso

e pola identidade propia”.Mentres que, Manuel Dovalfelicitou a Escola Provincialde Gaitas da Deputación por“continuar a traballar na iden-tidade da nosa provincia”.

O “Anuario da Gaita” é “osentir das nosas xentes e danosa cultura e representa onoso facer de cada día”, ex-plicou o director da EscolaProvincial de Gaitas da De-putación, quen lembrou que“este traballo recoñecido in-ternacionalmente, quedarápara a historia”. Así mesmo,Xosé Lois Foxo lembrou queno preámbulo desta publica-ción, o presidente da Depu-

tación de Ourense, ManuelBaltar, “adiantou que seríaacertado chamar á Escola Pro-vincial de Gaitas, “Escola In-ternacional de Gaitas da De-putación”, dado que cada díason máis os alumnos de todoo mundo quen a escollanpara descubrir os segredosda cornamusa”. Neste mesmosenso, explicou que “hai xentevinculada á Escola de máisde 20 países e que esa inter-nacionalidade tamén vén detraballos científicos como o“Anuario da Gaita”, como daman da Real Banda de Gaitas,que leva a nosa música a tó-dolos continentes”.

Manuel Doval, Rosendo Fernández e Xosé Lois Foxo.

O Anuario da Gaita é o monográficocientífico máis antigo sobre a cornamusa

Adirectora xeral de Ad-ministración Local,Marta Fernández- Ta-

pias acompañada da delegadaterritorial da Xunta en Ou-rense, Marisol Díaz Mouteira,visitou unha das actuaciónslevadas a cabo no Concello deChandrexa de Queixa aoabeiro das axudas da Vicepre-sidencia. Fernández- Tapiasindicou que grazas á Orde deInfraestruturas rehabilitousea antiga escola da parroquiade Rabal para velorio, tal ecomo solicitou o Concello,dando así un servizo funda-mental e básico aos pequenos

núcleos rurais. A rehabilita-ción da antiga escola contoucunha axuda de preto de40.000 euros.

A través destas axudas, aXunta apoia aos concellosgalegos para financiar estru-turas de uso público, comoinstalacións deportivas, pra-zas, paseos, parques infantísou dependencias municipaisonde se prestan servizos ad-ministrativos, entre outrasactuacións. Tamén se podensubvencionar actuacións demellora do alumeado públicoe pavimentación de vías mu-nicipais.

Chandrexa de Queixa rehabilitaráa antiga escola de Rabal

Fernández-Tapias, Díaz Mouteira e Francisco Rodríguez, alcalde.

Adeputada de En Marea,Paula Vázquez Verao, de-nunciou no Parlamento

de Galicia a situación na que seencontra o centro Monteledo,en Ourense. Este centro, de ini-ciativa pública e xestión pri-vada desde 2016 e que desemomento "viu deteriorada asúa calidade educativa e, con-secuentemente, da súa capaci-dade de buscar a reintegraciónsocial das persoas menores".

Vázquez Verao sinalou quedesde a Fundación Diagramaasumiu a xestión "trabállase

en cadro, cun nivel de educa-dores por quenda igual ou,mesmo, inferior aos servizosmínimos establecidos pola Ad-ministración en caso de folga(8 por quenda son os servizosmínimos establecidos, e tenhabido días de 7 ou 8, candodebe haber 10 por quenda),non se cubren as vacacións enningunha categoría profesional,aumentaron os tempos da quen-da de noite, reduciron os temposde descanso entre quendas defin de semana, hai tamén de-sorganización na comuncación

cos xulgados".A deputada de En Marea si-

nalou os incumprimentos queesta fundación realizaba nassúas obrigas, de maneira queVerao considera que a Xuntaestá permitindo que o centronon atenda correctamente osseus cometidos e que a atenciónen xeral estea deteriorada.

Vázquez Verao explicou noParlamento de Galicia que estasituación "seméllanos unhafraude: unha Fundación que re-cibe polo convenio de suscritocoa Consellería catro millóns

de euros para a xestión destecentro e que acadou a adxudi-cación por, entre outras cousas,indicar que contaría con 2 edu-cadores máis que os 32 esixidosna convocatoria, na realidade,ao non substituír vacacións,hai case 6 educadores menos

dos que hai obriga de contaren plantilla. As case 10.000horas do persoal educador quenon se substitúen son case 6persoas. O mesmo sistema derecorte que aplican nas resi-dencias de maiores; as mesmasconsecuencias".

En Marea denuncia no Parlamento a perdade calidade educativa do centro Monteledo

Instalacións do Centro de Menores Monteledo, de Ourense.

Redacción OURENSE

O FARELO | Outubro de 2018XVIII

RedacciónGalicia

Alberto Núñez Feijóo aconsellaao alcalde de Ourense, JesúsVázquez, acatar a sentenza

do Tribunal Superior de Xustiza deGalicia que anula o concurso e oconsecuente nomeamento de Fran-cisco Javier Rodríguez-Novoa comoxefe de Persoal deste Concello enxullo de 2016. O presidente daXunta e do PP de Galicia afirmouque "esa praza, de acordo co TSXG,está mal convocada e hai que volverconvocala".

Que fai úns días catalogou como"o mellor alcalde das sete cidadesde Galicia", agora aconsella acatara sentenza e proceder en conse-cuencia. Logo non ha de ser reco-rrida, senón abrir o proceso á súanova cobertura. Núñez Feijóo indi-cou que "o TSXG di que a convoca-toria da praza estaba mal convo-cada, que é incorrecta e anúlaa".E chegou a afirmar que aquelesque recorreron a convocatoria "es-tán no seu dereito".

A pesar de que o candidato doPP para revalidar a Alcaldía de Ou-rense nas próximas Municipais enredacoa posibilidade de recorrer o fallo,o que fai apelando a que han de seros servizos xurídicos do Concelloos que lle digan respecto diso; Al-berto Núñez expresouse respectuosocoa decisión do Tribunal Superiorde Xustiza de Galicia, non deixandooutra saída a Jesús Vázquez: "haique volver convocala", sinalou totalrotundidade.A oposiciónOs grupos municipais do PSOE e

Ourense en Común pediron, con-xuntamente, que o alcalde de Ourenseasuma a sentenza do Tribunal Supe-rior de Xusticia de Galicia anulandoa ocupación dun posto de traballodebido a que considera ilegítima-mente gañado polo aspirante; a di-misión de Flora Moure á fronte daConcellería de Persoal e RecursosHumanos do Concello; e o cesamentodo propio Rodríguez-Novoa no postode xefe de Persoal do Concello dacidade.

Unha vez máis, Jesús Vázquez seenroca nos Servizos Xurídicos doConcello: o rexedor sostén que cabe

recurso de casación contra a sen-tenza do alto tribunal galego queconfirma a do Contencioso Admi-nistrativo 2 de Ourense e, por iso,que haberá que esperar ao que acon-sellen facer os xuristas.

PSOE e Ourense en Común indí-canlle que só pretende gañar tempo,evitando a firmeza da sentenza máisaló das Municipais de 2019.

Jesús Vázquez amparouse na "in-dependencia" do Tribunal que xulgouo acceso ao posto de Francisco-Javier Rodríguez Novoa; que no mes-mo non estaba ningún político; enque, por iso, "non existe ningunharesponsabilidade política" no asunto—nin sequera da oposición, ningúnpolítico, dixo—; e en que as basesdo concurso chegáronlle heredadesao actual Goberno municipal.

Pero o PSOE rebátelle argumen-tando que, se é así, non ten porqué haber ningún problema en queo Concello asuma a sentenza. Eque, pola contra, "deriva responsa-bilidades" cara aos demais.

Ourense en Común vai máis aló:Martiño Xosé Vázquez advertiu aocandidato do PP para revalidar a Al-caldía de Ourense, de que " chega-remos ata onde teñamos que che-gar", dixo, sen descartar a vía penalde persistir Vázquez en Abad ensoster á fronte de Persoal do Concellode Ourense a quen aduciu, entre osseus méritos profesionais, unha li-cenciatura en Farmacia.

Feijóo aconsella ao alcaldeque acate unha sentenza

Jesús Vázquez, alcalde de Ourense.

OBNG anunciou enrolda de prensaque exporá unha

batería de iniciativas,tanto no Parlamento deGalicia como nos conce-llos onde conta con repre-sentación, para reactivaro debate e a demanda dotransporte metropolitanoen Ourense. A formaciónpolítica reivindica esteservizo e a integración demáis municipios, co fin deque poida chegar a un total de trececoncellos da contorna da capital eatenda a 147.000 persoas. ParaliseA parlamentaria Noa Presas, nunha

reunión con candidatos, cargos e diri-xentes da organización nacionalistas,apelou á necesidade de superar un mo-delo do século XIX para adaptalo aoXXI. “A parálise do Concello de Ourensenon pode ser un impedimento”, afirmouPresas, para que este proxecto tomeforma.

Lembrou os "anos e anos de promesasincumpridas" e acusou ao PP de encadear"unha mentira tras outra" e mostrarunha “incapacidade absoluta" para re-solver o problema da falta de transportemetropolitano. Así, a parlamentaria doBNG dixo que levarán iniciativas para asúa reactivación tanto á Xunta comoaos plenos de todos os concellos nosque teñen representación.IlegalidadeO candidato do BNG á alcaldía da ci-

dade, Luís Seara, sinalou que esta for-mación ten un proxecto claro, “que de-finimos como integral, íntegro, integradore integrado”. Polo que se refire ao trans-porte urbano, Seara considera que éfundamental, un asunto estratéxico,para poder consolidar unha estruturacomarcal que sexa referencia do sur deGalicia e do norte de Portugal.

“Se non temos transporte comarcalé porque o Concello de Ourense estáabsolutamente paralizado”, sinalou ocandidato do BNG, que culpa directa-mente ao goberno popular e ao alcalde,Jesús Vázquez, de “ter sumida a cidadena parálise e non caos”. Censurou o di-rixente nacionalista a situación de “fla-grante ilegalidade” na que se atopan

gran número de concesións municipais,incluída a do transporte urbano desdeo ano 2015.

Preguntouse Luís Seara que ocorreríase no canto de estar a gobernar “lestesincapaces” a situación produciuse du-rante o anterior mandato do gobernode coalición entre o PSOE e o BNG

O Concello estase movendo na ile-galidade", reiterou Seara, polo que cha-mou ao goberno local a "sacar un novoprego de contratación" ou que optepola "xestión completa do servizo".Aínda así, o " máis viable", dixo o lídernacionalista, é a chegada do BNG aoConcello "para darlle solución". DiscriminaciónFírvida, de Barbadás, criticou a "dis-

criminación" pola falta deste transporte,e lembrou a súa posta en marchanoutras cidades, tras subliñar que re-dundaría en " abaratamento ou melloresfrecuencias e conexións...".

Pola súa banda, Noa Presas lembrouos "anos e anos de promesas incumpri-das" e acusou ao PP de encadear "unha mentira tras outra" e mostrarunha " incapacidade absoluta" para re-solver o problema da falta de transportemetropolitano.

Así, a parlamentaria do BNG dixoque levarán iniciativas para a súa reac-tivación tanto á Xunta como aos plenosde todos os concellos implicados. "Nonpodemos continuar cun transporte doséculo XIX", sentenciou.

Neste sentido, esixirán que se estendaeste modelo a outros cinco concellos:Taboadela, Nogueira de Ramuín, A Pe-roxa, Vilamarín e Paderne de Allariz.Agora, o proxecto intégrano Ourense,Amoeiro, Barbadás, Coles, Pereiro deAguiar, Punxín, San Cibrao e Toén.

O BNG reactiva a demanda dotransporte metropolitano

Dirixentes políticos do BNG en rolda de prensa.

XIXO FARELO | Outubro de 2018

Especial Asturias

En Asturias residen ac-tualmente 22.297 ga-legos, segundo as

últimas cifras publicadaspolo Instituto Nacional deEstadística (INE), a data 1 dexaneiro de 2018, dos que ogrupo máis numeroso, for-mado por 9.243 galegos, é onado na provincia de Lugo;seguido do procedente da

Coruña, con 6.733 persoas;do de Pontevedra, con 3.459;e, por último, do de Ourense,con 2.862 persoas.

Pola súa banda, Galiciaacubilla un total de 17.375asturianos, dos que 6.887 re-siden na provincia da Coruña,5.807 na de Lugo, 3.436 nade Pontevedra e 1.251 na deOurense.

En Asturias viven máis de 20 mil galegos e en Galiciamáis de 17 mil asturianos

Asturianos e galegos no restaurante El Castillo de la Zoreda (La Manjoya), de Oviedo.

Aasociación Día de Gali-cia en Asturias home-naxeou aos grupos de

montaña e á Marcha a pe aCovadonga, do Centro Astu-riano de Oviedo. Foron agasa-llados o Grupo de RescateEspecial de Intervención deMontaña da Garda Civil(Greim), a Marcha a pe aoSantuario de Covadonga doCentro Asturiano con motivodo 40 aniversario, a Federa-ción de Montaña do Princi-pado de Asturias, o Grupo deMontaña Vetusta con motivodo 75 aniversario e o Grupo deMontaña Torreblanca por mordo seu 50 aniversario.

Neste mesmo acto de ho-menaxe aos grupos de mon-taña presentaron o seu es-

pectáculo o actor vigués Bru-xo Queimán e a cantante eactriz, de Tomiño (Pontevedra)Andrea Pousa.

A Banda de Música Ciudadde Oviedo, ofreceu un maxistralconcerto y pechou os actoscoa interpretación dos himnosde Galicia, cantado por AndreaPousa, e o de Asturias.

Con anterioridade, na cate-dral oficiouse unha misa quefoi cantada pola soprano as-turiana Tina Gutiérrez.

Na Cámara de Comercio deOviedo, celebrouse o encontroempresarial Astur-Galaico. Fo-ron homenaxeadas as em-presas: Asturfeito, Banco Sa-badell Galego, Atai, AdegaTerras Gauda, Escola de DanzaLia, Caldaria, programa Land

Rober da TVG, Asociación Ga-lega de Feiras e Eventos (Aga-fe), Joyería La Perla, Escuelade Empresarias Emprendedoras

de Asturias, Darlim, Pontyn(de Uruguai), Produtora deAndrea Pousa, restaurante barLa Paloma e Pulpería A Feira.

Esta empresa ten a sede prin-cipal en Ourense, con dousestablecementos, e sucursaisen Oviedo, Xixón e Avilés.

Os actos de homenaxe aos grupos de montaña celebraronse no Auditorio Príncipe Felipe de Oviedo.

Homenaxe aos grupos de montaña e a empresarios

O FARELO | Outubro de 2018XX

Especial Asturias

"Facer o Camiño de San-tiago en bicicleta é unhaexperiencia fascinante

que recomendo a todo omundo". Así o dixo no ClubPrensa Asturiana do xornal LaNueva España a alpinista RosaFernández Rubio, que pronun-ciou a conferencia "Do Everestao Monte do Gozo", dentro doacto inaugural dos organiza-dos pola Asociación Día de Ga-licia en Asturias, que presideo ourensán de Loureiro (No-gueira de Ramuín), ManuelFernández Quevedo.

Rosa Fernández é a primeiramuller asturiana no cume doEverest e primeira españolaque completou o reto "Setecumes". Fernández falou nacharla das súas expediciónsao Everest e do percorrido enbicicleta que realizou en Kat-

mandú, infestado de dificul-tades e tamén de satisfaccións."Ao regreso deime conta deque tiña que fundar un clubde bici para mozas. Presenteinoen 2011, vai moi ben", dixo.

Tamén se referiu á estradaque une Lhasa e Katmandú,capitais respectivas de Tíbete Nepal, coñecida como aFriendship Highway, a "estradada Amizade", que circula porportos superiores aos 5.000metros de altitude. O momentoculminante chega aos pés doEverest, a montaña máis altado planeta, con 8.848 metros.Nas proximidades de Lhasa, aestrada chinesa 318 transitaen paralelo ao Yarlung Tsang-po, coñecido na India comoBrahmaputra. Os tibetanosalcúmano Zangbo, " purifica-dor". Este apelativo desvela o

seu sentido ao coñecer a tra-dición, xa case abandonada,de esnaquizar os corpos dosfalecidos e tiralos ao río para

servir de alimento aos peixes. Manuel Fernández Quevedo

convidou a Rosa Fernández avisitar a Ribeira Sacra e a na-

vegar polo Canón do Sil, ofre-cemento que a montañeira deCangas del Narcea aceptou debo grado.

Rosa Fernández, alpinista asturiana: "O Camiño de Santiago enbicicleta é unha experiencia fascinante"

Rosa Fernández recibiu de Manuel Fernández Quevedo, a insignia de ouro e o carné de socia de honra da asociaciónDía de Galicia en Asturias.

XXIO FARELO | Outubro de 2018

Especial Asturias

Osecretario xeral daEmigración, AntonioRodríguez Miranda,

presidiu a entrega de insig-nias de ouro da AsociaciónDía de Galicia en Asturias, queeste ano recaeron en EmilioEsteban González xefe de On-coloxía do Hospital Universi-tario Central de Asturias(HUCA) e membro da RealAcademia de Medicina, e RosaFernández Rubio, alpinistaasturiana. O responsable au-tonómico salientou durante oacto a importancia dos valo-res que exemplifican amboshomenaxeados, que coincidencos que Galicia defende tantofóra como dentro das súasfronteiras.

“A paixón por todo o quefan, a entrega a unha causacuxo principal obxectivo émellorar a calidade de vidadas persoas e a capacidadede entrega e sacrificio poraquelo que consideran, nonsó importante, se non taménxusto acompañou, e aíndaacompaña hoxe, aos galegosque viven espallados polomundo”, sinalou Miranda.“Este son algúns do motivos

polos que considero unhahonra que estes dous profe-sionais nos seus diferentesámbitos formen parte desdehoxe deste elenco de home-naxeados con motivo da ce-lebración do Día de Galiciaen Asturias”, engadiu o titulardo departamento do Executivogalego.

Dedicación e esforzoRosa Fernández Rubio fixo

cumio en seis das catorce mon-tañas de máis de 8.000 metros,incluído o monte Everest, e adía de hoxe é, ademais, aúnica muller española en com-pletar o Proxecto 7 Cumios,escalando as montañas máisaltas de todos os continentes.

Aos méritos deportivos destamuller súmanse o seu amorpolo Camiño de Santiago, quepercorreu varias veces en bi-cicleta, así como a fundaciónen 2011 do clube Una a Una,o primeiro equipo ciclista fe-minino de BTT de España, coque levou a cabo varios pro-xectos deportivos e solidarios,

e a súa constante colaboracióncoa Asociación Española Contrael Cáncer (AECC).

Emilio Esteban, quen ten ássúas costas unha dilatada ca-rreira de investigación do cancroque inclúe múltiples publica-cións e cargos de responsabili-dade en diferentes medios edepartamentos, foi nomeadodirector do laboratorio de On-coloxía Médica do Principadode Asturias no 2007, e ingresouna Real Academia de Medicinao pasado mes de maio.Actos culturais e sociaisMiranda participou, xunto ao

presidente da Asociación de Díade Galicia en Asturias, ManuelFernández Quevedo, nos actosconmemorativos da comunidadegalega na capital ovetense, queconcluíron logo de varios díasde actividades culturais, em-presariais, sociais e gastronó-micas organizados pola entidade.Conferencias, encontros de em-presarios, concertos, celebra-cións litúrxicas e un parque te-mático con reproducións dosmonumentos galegos na rúa Pi-casso de Oviedo conformaron oprograma desta celebración quedurou unha semana.

A asociación Día de Galicia en Asturias entregou asinsignias de ouro

Os homenaxeados posando co secretario xeral a Emigración, autoridades do Concello de Oviedo e presidente daasociación galega.

O FARELO | Outubro de 2018XXII

RedacciónMiscelanea

Asegunda edición dospremios da Real Acade-mia Galega Contádenos

o voso Día das Letras Galegasxa ten gañadores. O CPI Virxeda Cela (Monfero), o CEIP Plu-rilingüe Anxo da Garda (A Co-ruña) e a EEI do Milladoiro(Ames) recollerán o vindeiromes de outubro na sede dainstitución os galardóns doconcurso dedicado nesta oca-sión a María Victoria Moreno,a quen a RAG homenaxeou cogallo do Día das Letras Gale-gas 2018. Nesta nova ediciónparticiparon máis de 80 cen-tros de toda Galicia, un 15 %máis que na anterior. Todoseles recibirán un diploma daAcademia.

Contádenos o voso Día dasLetras creouse co obxectivode coñecer e difundir comocelebraron o Día das LetrasGalegas os centros encargadosda educación do alumnadode menor idade, ao abeiro dePrimavera das Letras. Esteproxecto web da RAG fornece

desde 2016 a comunidade es-colar de contidos lúdicos edidácticos arredor da figuraprotagonista do 17 maio des-de unha perspectiva inter-disciplinaria.

O CEIP Plurilingüe Anxo daGarda participou no concursocun conxunto de actividadesvariadas que achegaron oalumnado do centro coruñésá vida e á obra de María Vic-toria Moreno desde a litera-tura, a música ou o teatro emesmo foron alén da propiaescola. Unha representaciónna que se entrevista a autora,unha adaptación musical dunpoema de Elexías de luz, oconcurso "Quen sabe máis deMª Victoria Moreno?", lecturasde fragmentos de obras daescritora no centro de día deEirís ou un xogo de cuarto deescape son algunhas das ac-tividades que se desenvolveronneste colexio para celebrar oDía das Letras Galegas.

O CPI Virxe da Cela apostoupola linguaxe radiofónica. O

alumnado de primeiro e se-gundo gravou un conto ins-pirado en personaxes dasobras de María Victoria Morenoe o de cuarto, un programadedicado á autora con entre-vistas a Eli Ríos, Monste Pena,Francisco Castro, Fran Alonsoe Andrea Jamardo.

Na procura dun vínculoemocional entre os nenos enenas de infantil, a EEI doMilladoiro realizou unha ex-posición sobre os “cachorros”de María Victoria Moreno quereflectiu o amor da autorapolos canciños e mais polosseus alumnos e alumnas, aosque se refería con agarimocon este mesmo apelativo. Amostra valeuse de retratos,datos biográficos, fotografíase retrincos da vida da escritora;fragmentos e ilustracións dassúas obras nas que aparecencanciños e textos e citas nasque lembra o seu labor comodocente e o seu xeito de en-tender o ensino e de se rela-cionar cos mozos e mozas.

Tres colexios de Monfero, A Coruña e Ames gañanos premios Contádenos o voso Día das Letras

Aeurodeputada do BNG,Ana Miranda, vén depresentar unha batería

de emendas na Comisión de Li-berdades Civís, Xustiza e Asun-tos de Interior do ParlamentoEuropeo, da que é membro. As20 propostas presentadas vanencamiñadas a garantir que osfuturo Fondo Social Europeo(FSE) poida facer unha “polí-tica efectiva” de prevención daxenofobia e a intolerancia nuncontexto europeo de aumentodo populismo ófobos polo au-mento dos movementos migra-torios crecentes no que debepotenciarse a integración daspersoas.

“Agora que se están nego-ciando os fondos europeos é omomento de facer as propostasao Fondo Social Europeo quepermitan unha maior proteccióndos dereitos humanos e as li-berdades e loitar contra o ra-cismo e a xenofobia”, explicaa eurodeputada nacionalista,quen considera que a Comisiónde Liberdades xoga un papelfundamental no freo da derivaultraconservadora e autoritariaque se está producindo nalgúnsdos Estados Membros da UE.

Outra das emendas presen-tadas polo Bloque na Comisiónde Liberdades refírese á pro-tección dos menores migrantesque viaxan sen estar acompa-ñados. “É imprescindible ga-rantir a súa seguridade, poisde moitos xa non se sabe ninonde están e temos que evitarque caian en mans das mafiasque operan aproveitando a súafebleza”, explica Ana Miranda.

Neste sentido recorda quena sesión plenaria do pasadomes de abril, o ParlamentoEuropeo aprobou unha Reso-lución, que sinala que a pro-tección dos menores, indepen-dentemente de se son refu-xiados ou non, debe ser unobxectivo prioritario.Participación cidadáPara levar a cabo estas pro-

postas Miranda considera im-prescindible promover a parti-cipación da cidadanía e da so-ciedade civil, tanto desde oámbito galego e local. Nestaliña vai encamiñada outra dasemendas presentadas pola eu-rodeputada do BNG, para quen“as organización que traballande forma descentralizada debenrecibir os fondos necesariospara desenvolver as súas tarefasna defensa dos dereitos huma-nos e as liberdades”.

Por outro lado, a Comisiónde Liberdades deu un primeiropaso na creación dun novo ins-trumento legal, o Visado Hu-manitario Europeo, que faciliteo paso seguro ás persoas refu-xiadas que queiran solicitar asi-lo. “Con esta ferramenta que-remos reducir as mortes no mare proporcionar vías seguras deentrada, xa que o sistema deasilo europeo actual só permiteque as solicitudes de asilo sexanadministradas exclusivamentepolo primeiro país de entrada”,explica Ana Miranda.

A Unión Europea conta ac-tualmente cun Regulamentosobre o asilo que só se aplicaás persoas que chegan ao te-rritorio da UE e tramitaran so-licitude de asilo, máis que nongarante unha entrada seguraen territorio europeo; pola con-tra, o Visado Humanitario Eu-ropeo (VHE) proporcionaría áspersoas refuxiadas unha vía deentrada segura, xa que se po-dería solicitar directamentedende un terceiro país, e ga-rantiría a seguridade das persoase a legalidade.

O BNG móllase contra axenofobia e o racismo

Miranda no campamento de Calais

XXIIIO FARELO | Outubro de 2018

Redacción OURENSE

Galicia

OConcello de Ourense

foi denunciado ante aDirección Xeral de Trá-

fico por "atentado contra aSeguridade do Tráfico congrave risco para a integridadefísica das persoas". A denun-cia alude a que o Goberno deJesús Vázquez promove desdea institución municipal as dis-traccións ao volante nalgúnsconcretos puntos da cidade. Eprodúcese en plena campañada DXT de vixilancia e con-cienciación dos perigos queditas distraccións supoñenpara a condución.

A denuncia, que foi presen-tada polos policías locais dacidade, alude a tres das pan-tallas xigantes instaladas nacapital ourensá. E refire á DXT

a controversia que tales paneisrepresentan, pois "resulta pa-radoxal que a Lei de SeguridadeViaria requira ao condutor amáxima atención á condución,e sexa a Administración quenincite, por motivos oscuran-tistas e interesados, a quefaga o contrario". Indica, asímesmo, non só que o procederdo Goberno municipal "fai queo cóctel provocador do Con-cello sexa completo para quesuceda unha desgraza"; senónque o feito consumouse. E ad-xunta documentación en rela-ción a accidentes de tráficoocorridos na rúa Pardo de Celaque poderían achacarse a dis-traccións provocadas polo panelinstalado na confluencia conAvilés de Taramancos.

DenunciasA denuncia refire as adver-

tencias que se fixeron chegarao Concello desde a PolicíaLocal en relación ao asunto;o informe desfavorable da xefada Policía Local indicandocambios de orientación dospantallas; a moción aprobadaen Pleno pola que a oposiciónpediu a retirada das devanditaspantallas; denuncias dos pro-pios policías locais e outroscolectivos como Stop Acci-dentes; e, mesmo, unha de-nuncia ante a Fiscalía de Ou-rense. Fronte a todo isto, oConcello de Ourense non fixosenón consumar o que a de-nuncia entende que contra-viene a Lei de SeguridadeViaria e as directrices que ins-

piran a campaña da DXT ac-tualmente en marcha.

A denuncia sinala: "Resultaparadoxal que a Lei de Segu-ridade Viaria requira ao con-dutor a máxima atención ácondución, e sexa a adminis-

tración quen incite, por mo-tivos oscurantistas e intere-sados, a que faga o contrario,instalando pantallas dixitaisdirixidas ao tráfico rodadocomo está a pasar no Concellode Ourense"

Panel publicitario en rúa Pardo de Cela con rúa Avilés de Taramancos.

A Polícía Local denuncia ao Concello ante a DXT por"atentado contra a Seguridade do Tráfico"

Adeputada de En Mareapor Ourense, ÁnxelesCuña asegurou que a

cultura na cidade estaba "su-frindo un asedio por parte doPP". Este "asedio" significaque se tentan desactivar todasas iniciativas culturais debase, de carácter participativoou que teñan que ver coa me-llor historia dos movementosculturais de Ourense, comopode ser a Casa da Xuventude.Na rolda de prensa na que sepresentaron as iniciativas quese van levar ao Parlamento deGalicia, o voceiro de Ourenseen Común, Martiño Xosé Váz-quez explicou que se volverá apedir no pleno municipal a"dimisión da responsable deCultura do PP" por unha xes-tión que só conduce a desac-tivar a vida cultural na cidade.

Para Ánxeles Cuña "a cida-danía de Ourense ama a cul-tura" e o actual goberno mu-

nicipal só está dando pasospara acabar coa vida culturada cidade. Cuña sinalou que ahistora de Ourense explica asúa relación coa cultura porquea cultura en Ourense "é unsinal de identidade, algo quenos caracterizou desde sempree co que nos sentimos identi-ficados". Para a deputada estaidentificación vén de antigo,"pero agora non se trata defalar do pasado, senón do pre-sente cultura da cidade, unpresente que o PP mantén enasedio para someter a toda acultura da xente, de base, par-ticipativa".

Para a deputada por Ourense,hai situación moi obvias queexplican cómo se está traba-llando para "esnaquizar a culturaourensán". Citou, entre outroscasos, o exemplo da Casa daXuventude "unha entidade quefuncionou de maneira modélicacon Benito Losada e que non

necesitaba eses cambios intro-ducidos pola Xunta para faceladesaparecer". Tamén se referiuCuña Bóveda a situación dedesaparición ou crise pola quepasan os festivais, as activida-des e moitos colectivos na ci-dade "aos que se lles retirou oapoio económico". Cuña Bóvedatamén se referiu ás figuras dacultura da cidade, como o propioBenito Losada ou Marcos Val-cárcel para exemplificar un tipode modelo cultural que existeen Ourense que serve para ter"unha cidade mellor, unha cul-tura que suma e que engadevalor".Atenas de GaliciaPola súa parte, o voceiro

de Ourense en Común, MartiñoXosé Vázquez, explicou queen Galicia fálase moito deOurense como Atenas de Ga-licia e "mesmo o alcalde nondeixa de utilizar esta expre-sión, pero non ten dereito a

usala porque o seu gobernoestá tentando que Ourensedeixe de ser unha cidade cul-tural como foi sempre". O vo-ceiro de OUeC explicou quenon se pode considerar "ca-sual" a perda progresiva deactividade cultural na cidadeque ten "unha relación directacoa forma en que goberna oPP e en que tipo de activida-des culturais favorece". Váz-quez sinalou que Ourense enComún volvería a pedir no

pleno municipal a "dimisiónda concelleira de Cultura por-que a situación cultural dacidade non pode estar en peorsituación".

Vázquez asegurou que casoscomo o do festival de cine,que foi un dos emblemas dacidade, era a demostración damala xestión do PP na cidade ecualificou de moi malo que"este festival creado desde acidade acabe sendo xestionadodesde o Pazo provincial".

En Marea levará ao Parlamento iniciativas para romper o "asedio" quemantén o PP sobre a cultura ourensán

Martiño Vázquez e Ánxeles Cuña en rolda de prensa.

Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L.Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD (36860 PONTEAREAS - GALIZA)

T. 986 64 12 69redaccion@novasdoeixoatlantico.com

Unha ducia de persoas,a maioría mulleres,arredor de cadansúa

bicicleta, retratándose no ano1960 en Salvaterra de Miñoxusto antes de saír a percorrermáis dunha ducia de quilóme-tros para iren a unha festa deentroido nunha vila veciña; afamilia dun rico propietarioagrícola da parroquia portu-guesa de Serzedo, retornadocon fortuna da emigraciónbrasileira, a comezos do sé-culo XX; unha familia de la-bregos canda aos seus animaispreparados para iren aomillo... Son algunhas das es-cenas que podemos ver nasfotografías premiadas no ICertame de Fotografía 'Imaxesdo Patrimonio' convocado du-rante o pasado curso escolarpola Asociación Cultural e Pe-dagóxica Ponte... nas Ondas!

Co inicio do presente curso,vimos de coñecer a decisióndo xurado e o conxunto de fo-tografías premiadas (dez imaxespremiadas nas categorías deensino primario e secundario)e participantes (arredor dunmilleiro de imaxes recibidas).Formaron este xurado AnxoCabada profesor e fotógrafo,Xerardo Pereiro profesor e an-tropólogo, Vitor Pinto profesore fotógrafo, Cristina Sánchez-Carretero investigadora e an-tropóloga e Xerardo Feijoomembro da Asociación Culturale Pedagóxica Ponte… nas On-das! actuando como secretariocon voz e sen voto. Xurado easociación agradécenlle aoscentros de ensino, profesoradoe alumnado, de Galicia e Por-

tugal, a súa participación nestaprimeira edición do certame.

Era obxectivo prioritario daconvocatoria axudarlle ás novasxeracións a descubriren a exis-tencia dun rico e variado Pa-trimonio Cultural Común. Conesa finalidade, propúxosellesque buscaran, na compaña dosseus familiares, aquelas fotosque contivesen elementos desepatrimonio cultural, na procurade elementos e vivencias con-cretas para constatar, desdeo presente, o valor que cum-priron e seguen a cumprir,manifestacións culturais quepolo seu simbolismo formanparte da nosa memoria colec-tiva. Gran calidade dos traballospresentados.

O xurado destaca a grancalidade das imaxes recibidas,acompañadas de textos conreferencias explicativas. Ospremios serán entregados nunevento a celebrar o próximomes de novembro, arredor doDía do Patrimonio.

As imaxes gañadoras e par-ticipantes poden visualizarseao completo desde esta ligazón:http://escolasnasondas.com/i-certame-de-fotografia-imaxes-do-patrimonio-as-ganadoras/

Máis de vinte anos de tra-ballo en prol do patrimonio

A Asociación Cultural e Pe-dagóxica Ponte… nas Ondas!,organizadora do certame, levamáis de vinte anos traballandona divulgación do PatrimonioInmaterial galego-portugués.Coordinados por docentes ga-legos e portugueses, milleirosde alumnas e alumnos de es-colas de Galicia e Portugalteñen participado en anosanteriores nos certames deRecolla do Patrimonio Inma-terial organizados pola Aso-ciación. Un vizoso materialque pode atoparse na webwww.opatrimonio.org.

Fallada a primeira edición docertame "Imaxes do Patrimonio"

Dúas ducias de Escolas galegas eportuguesas reúnen un milleirode estampas do patrimonio.

As fotografías formarán parte doarquivo virtual do patrimonio inmaterial galegoportugués.

Categoría Ensino Primario/Ensino Básico 1º Premio Miriam Sousa Magallanes, CEIP Infante Felipe De Borbón (Salvaterra de Miño)2º Premio Gonzalo Faro Casamayor CEIP Plurilingüe Infante Felipe De Borbón (Salvaterra Miño)3º Premio Roberto Rajo Gómez CEIP Plurilingüe Infante Felipe De Borbón (Salvaterra de Miño)4º Premio Lucas Nande Cambra CEIP Plurilingüe Infante Felipe De Borbón (Salvaterra de Miño)5º Premio Sofía Carrete García CPI Uxío Novoneira (Pedrafita do Cebreiro) Categoría Ensino Secundario Obrigatorio / Ensino Secundario 1º Premio Vasco Resende de Sousa Escola EB2/3 Sophia Mello Breyner – Arcozelo2º Premio Martín Vidal Márquez IES Terra de Turonio3º Premio Maruxa Malvar Torres IES Ponte Caldelas4º Premio Iria Martinez Sambade IES Plurilingüe Fontexería- Muros5º Premio Alexandra da Silva Artilheiro Escola Profissional Infante D. Henrique Premio Especial á escola que enviou o conxunto maior de fotografías que teñan grande

relevancia polo seu contido: CEIP Infante Felipe de Salvaterra de Miño