Embed Size (px)
Citation preview
ÃÀÐ×ÈÃ
ÒÀÍÈËÖÓÓËÃÀ ……………………………………….…………………………………….1-3
Á¯ËÝà 1. МЯНГАНЫ ХӨГЖЛИЙН ЗОРИЛТЫН ХЭРЭГЖИЛТ……..…,,,………… 4-11
Á¯ËÝà 2. ¯ÍÈÉÍ ÈÍÄÅÊÑ ………………………………………………………….. ..12-13
Á¯ËÝà 3. ÀÆ ¯ÉËÄÂÝÐ……………………………………………………………….14 – 18
Á¯ËÝà 4. ÁÀÍÊ, ÒÀÒÂÀÐ…………………………………………………………………..19
Á¯ËÝà 5. ժĪª ÀÆ ÀÕÓÉ…………………………………………………….…… 20 – 26
Á¯ËÝà 6. ÃÀÀËÜ, ÃÀÄÀÀÄ ÕÓÄÀËÄÀÀ…………………………………………………...27
Á¯ËÝà 7. ÝЯ¯Ë ÌÝÍÄ, ÍÄ ÕÀËÀÌÆ……………………………………,,…….…..28-31
Á¯ËÝà 8. ÃÝÌÒ ÕÝÐÝÃ……………………………………………………………....... 32-33
Á¯ËÝà 9. ÁÓÑÀÄ …………... ……………………………………………………..... …34-36
ÑÎÍÈÐÕÎËÒÎÉ ÑÒÀÒÈÑÒÈÊ……………………………………………………........... 37
ÑÝËÝÍÃÝ ÀÉÌÃÈÉÍ ÍÈÉÃÝÌ ÝÄÈÉÍ ÇÀÑÃÈÉÍ 2013 ÎÍÛ 7 ÑÀÐÛÍ ÒÀÍÈËÖÓÓËÃÀ
1.ÕYÍ ÀÌ
Ýõíèé 7 ñàðûí áàéäëààð ìàíàé àéìàãò áóñàä àéìàã õîòîîñ á¿ãä 858 õ¿í øèëæèí èðæ, 1659
õ¿í øèëæèí ÿâñàí áàéíà. Íèéò øèëæèí èðýãñýäèéí 69.0 õóâü íü Äàðõàí-Óóë, Óëààíáààòàð, Îðõîí, àéìãààñ, øèëæèí ÿâàãñàäûí 83.0 õóâü íü Óëààíáààòàð, Äàðõàí-Óóë, Îðõîí аéìàãò ÿâæýý.
Ìîíãîë-Îðîñûí õèëèéã õÿëáàðøóóëñàí æóðìààð õèë íýâòðýõ ýðõèéí ¿íýìëýõýýð 38437 õ¿í
çîð÷ñîí áàéíà. Àéìãèéí õýìæýýãýýð íèéò 1105 ýõ òºðæ, 1109 õ¿¿õýä ìýíäýëñýí íü ºíãºðñºí îíû ìºí
¿åèéíõýýñ òºðºëò 0.8 õóâèàð буурсан áàéíà.Íàñ áàðñàí õ¿íèé òîî 282 áàéãàà íü íîäíèíãèéí ìºí ¿åýñ 48 õ¿íýýð, 2010 îíûõîîñ 51 õ¿íýýð òóñ òóñ áóóð÷ýý.Ýõíèé 7 ñàðûí áàéäëààð íÿëõñûí ýíäýãäýë Ìàíäàë, Алтанбулаг, Сайхан, Сүхбаатар ñóìäад 11 ãàðààä áàéíà.
2.ÀÆÈËËÀÕ ÕY×, ÀÆÈËÃYÉ×YYÄ
Á¿ðòãýëòýé àæèëã¿é÷¿¿äèéí òîî 928 áîëñîí íü óðüä îíû ìºí ¿åèéíõýýñ 24.2 õóâèàð, 2010 îíû ìºí ¿åýñ ìºí 12.2 õóâèàð òóñ òóñ áóóðñàí áàéíà.Íèéò àæèëã¿é÷¿¿äèéí 63.0 õóâèéã åðºíõèé áîëîâñðîëòîé, 3.6 õóâèéã òóñãàé äóíä, 10.8 õóâèéã ìýðãýæèëòýé àæèë÷èä, 21.8 õóâèéã äýýä áîëîâñðîëòîé õ¿ì¿¿ñ ýçëýõ áîëëîî.
Ýíý ñàðä á¿ðòãýëòýé àæèëã¿é÷¿¿äýýñ 239 õ¿í ажилд зуучлагдан ажилд орж, 263 õ¿í
øèíýýð á¿ðòãýãäñýí áàéíà. Оны эхнээс нийт 1154 хүн шинэ ажлын байраар хангагджээ.
3.ÕÝÐÝÃËÝÝÍÈÉ YÍÝ
Ýíý ñàðä ãóðèë, ãóðèëàí á¿òýýãäýõ¿¿í, á¿õ òºðëèéí òîñ, áåíçèí, øàòàõóóíû ¿íý
õàðüöàíãóé òîãòâîðòîé áàéíà. Ýíý ñàðä төмс õ¿íñíèé ногооны ¿íý урьд сараас 14.3%-62.5% буурсан үзүүлэлтэй байна. Аймгийн хэрэглээний үнийн ерөнхий индекс суурь өмнөх онтой харьцуулснаар 105.3 байна.
4.ҪѪÂ, ̪Íê
Îðîí íóòãèéí òºñâèéí îðëîãî 20142,3 ñàÿ.òºã áîëæ òºñâèéí îðëîãûí òºëºâëºãºº 85,9
õóâüòàé áàéíà. Íèéò îðëîãûí 59,8 õóâèéã óëñûí òºñ⺺ñ îëãîñîí òàòààñ, 40,1 õóâèéã óðñãàë îðëîãî ýçýëæ áàéíà.Îðîí íóòãèéí òºñ⺺ñ ñàíõ¿¿æäýã áàéãóóëëàãóóäûí òºëºâëºñºí çàðäàë 8,1 õóâèàð дутуу ñàíõ¿¿æèãäæýý.
Îí ãàðñààð òºñâèéí íèéò ºãëºã 905,7 ñàÿ òºãðºã áîëñîí íü ºíãºðñºí 6-ð ñàðûíõààñ 6,7 ñàÿ
òºãðºãººð нэмэгджээ. Àðèëæààíû áàíêóóäûí çýýëèéí ºðèéí ¿ëäýãäýë 147062.2 ñàÿ òºãðºã áàéãààãèéí 0.7 õóâèéã
÷àíàðã¿é çýýë ýçýëæ áàéíà.Èðãýäèéí ìºíãºí õàäãàëàìæ 34757.7 ñàÿ òºãðºãò õ¿ð÷ýý.
5.ժĪª ÀÆ ÀÕÓÉ
2013 онд 138.9 мянган га-д үр тариа, 4.02 мянган га-д төмс, 2.3 мянган га-д хүнсний ногоо тус тус тариалжээ.Урьд онтой харьцуулахад үр тариа 1.2 мянган га буюу 0.8 хувиар, төмс 0.044 мянган га буюу 1.1 хувиар тус тус бага, хүнсний ногоо 0.1 мянган га буюу 7.9 хувиар илүүг тариалсан байна.
2012 îíû ìºí ¿åýñ ìàëûí ¿íý 5000-120000 òºãðºãººð ºñ÷, ò¿¿õèé ýäèéí ¿íèéí õóâüä ¿õðèéí øèð 3000, àäóóíû øèð 8000 òºãðºãººð òóñ òóñ áóóðñàí áàéíà.
1
6.ÀÆ YÉËÄÂÝÐ
2013 îíû эхний 7-ð ñàðûí áàéäëààð àæ ¿éëäâýðèéí ñàëáàðò 247851,9 ñàÿ. òºãðºãíèé á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýæ, 249167,4 ñàÿ. òºãðºãíèé áîðëóóëàëò õèéãäñýí íü óðüä îíû ìºí ¿åèéíõýýñ íèéò ¿éëäâýðëýëò 11,5 õóâèàð, áîðëóóëàëò 3,0 хувиар өссөн áàéíà.
Àæ ¿éëäâýðèéí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿íèé 86.2 õóâü íü óóë óóðõàéí ñàëáàðò, 6.8 õóâü íü áàðèëãûí
ìàòåðèàëûí ñàëáàрт, 5,6 хувь нь õ¿íñ óíäààíû ñàëáàðò á¿òýýãäæýý. Ãîë íýð òºðëèéí á¿òýýãäýõ¿¿íèé õóâüä óðüä îíû ìºí ¿åòýé õàðüöóóëàõàä зүсмэл
үйдвэрлэлт 4,5 дахин, тоосго үйлдвэрлэлт 2,8 дахин, шохой үйлдвэрлэлт 2,3 дахин, нарийн боов үйлдвэрлэлт 96,4 хувиар, талх үйлдвэрлэлт 66,8 хувиар, алт олборлолт 66,0 хувиар, хэрчсэн гурил үйлдвэрлэлт 54,4 хувиар, дулаан үйлдвэрлэлт 35,1 хувиар, спирт үйлдвэрлэлт 2,1 хувиар íýìýãäýæ, áóñàä íýð òºðë¿¿ä áóóð÷ýý.
Ñóìäûí æèæèã äóíä ¿éëäâýð¿¿ä àéìãèéí àæ ¿éëäâýðèéí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿íèé 0.3 õóâüòàé
òýíöýõ 801,1 ñàÿ. òºãðºãíèé á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýæ, 854,1 ñàÿ òºãðºãíèé áîðëóóëàëò õèéæýý.
7.ÃÀÀËÜ Ñýëýíãý äàõü Ãààëèéí ãàçðûí ìýäýýãýýð 2220 ñóóäëûí âàãîí, 52174 à÷ààíû âàãîí, 2178 ç¿òã¿¿ðèéí âàãîí, 55539 ñóóäëûí àâòîìàøèí, 34623 à÷ààíû àâòîìàøèí Àëòàíáóëàã, Ñ¿õáààòàð áîîìòîîð äàìæèí ºíãºðñºí áàéíà. ̺í ìîíãîëûí 182153, ãàäààäûí 68528 èðãýí çîð÷ñîí áàéíà.
8.ÕYÍ ÀÌÛÍ ÝÐYYË ÌÝÍÄ, ÍÈÉÃÌÈÉÍ ÄÀÀÒÃÀË, ÕÀËÀÌÆ, ÁÎËÎÂÑÐÎË
Õàëäâàðò ºâ÷íººð 549 õ¿í ºâ÷èëæ á¿ðòãýãäлээ. Íèéò õàëäâàðò ºâ÷íèé 44.3 õóâèéã áýëãèéí
çàìûí õàëäâàðò ºâ÷èí, 27.5 õóâèéã ñ¿ðüåý, 21.9 õóâèéã ãèïàòèò тус тус ýçýëæ áàéíà. Íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýëèéí îðëîãûí òөлөвлөгөө 107.3 õóâüòàé áàéãàà áà íèéãìèéí
äààòãàëûí øèìòãýëèéí àâëàãà 4063.4 сая төгрөг байна.Нийт авлагын 90.5 хувийг аж ахуйн нэгж байгууллагаас авах авлага эзэлж байна.
Íèéãìèéí õàëàìæèéí ñàíãààñ 18655 õ¿íä 4959.7 ñàÿ òºãðºãèéí òýòãýâýð, òýòãýìæèéã
¿ç¿¿ëýýä áàéíà.
9.ÃÝÌÒ ÕÝÐÝà Öàãäààãèéí ãàçðûí ìýäýýãýýð îí ãàðñààð 421 ãýìò õýðýã á¿ðòãýãäñýí íü ºíãºðñºí îíû ìºí ¿åòýé õàðüöóóëàõàä 0.2 õóâèàð буурсан áàéíà.Гэмт хэргийн 29,9 хувь нь согтуугаар үйлдэгдсэн байна.
Á¿ðòãýãäñýí õýðãèéí 27,8 õóâèéã ºì÷ëºõ ýðõèéí ýñðýã ãýìò õýðýã, 37,8 õóâèéã õ¿íèé àìü áèå, ýð¿¿ë ìýíäèéí ýñðýã ãýìò õýðýã, 6,2 õóâèéã íèéãìèéí àþóëã¿é áàéäëûí ýñðýã ãýìò õýðýã, 8,6 õóâèéã òýýâðèéí õýðýãñëèéí õºäºë㺺íèé àþóëã¿é áàéäëûí ýñðýã ãýìò õýðýã ýçýëæ áàéíà.
ªì÷ëºõ ýðõèéí ýñðýã ãýìò õýðãèéí 27,4 õóâèéã ìàëûí õóëãàé ýçýëæ áàéíà. Он гарсаар захиргааны 13136 зөрчил илрүүлсэн ба 12547 иргэн, 15 ААНБ торгуулийн арга
хэмжээ авахуулж, 512 хүн тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулаад байна.
2
10.ÁÓÑÀÄ
à . Õÿíàëò øàëãàëò. Àéìãèéí Ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí ãàçðûí óëñûí áàéöààã÷èä 2013 îíû эхний 7 сарын байдлаар 1135 àæ àõóéí íýãæ áàéãóóëëàãàä õÿíàëò øàëãàëò õèéæ, 1876 çºð÷èë äóòàãäàë èëð¿¿ëæ, 54204,4 ìÿí.òºãðºãíèé òîðãóóëèéí àðãà õýìæýý àâ÷, 48206,2 ìÿí.òºãðºãèéã áàðàãäóóëæýý. Èëýðñýí çºð÷ëèéí 69,1 õóâèéã хүнсний үйлдвэрлэл худалдаа нийтийн хоолны, боловсрол соёл шинжлэх ухааны, мал эмнэлэгийн, хүүхдийн эрүүл ахуйн, байгаль орчны, хэмжил зүйн, эм биобэлдмэлийн õÿíàëò ýçëýæ áàéíà.
б.Онцгой байдлын алба.
Он гарсаар үзлэг шалгалтанд 847 обьект, 2922 айл өрх хамрагдаж, 3122 зөрчил илрүүлж,
709 зөрчил дутагдлыг арилгасан. Гал түймэрт 802.0 сая төгрөгний хохирол учирч, 2336.5 сая төгрөгний эд хөрөнгө аварсан байна.
á. Ãàçàð ºì÷ëºõ, ãàçðààñ áóñàä ¿ë õºäëºõ ýä õºðºíãèéí ºì÷ëºõ ýðõèéí óëñûí á¿ðòãýë 2013 îíû ýõíèé 7 ñàðûí áàéäëààð òºðººñ ¿íýã¿é õóâü÷èëñàí ãàçðûí ºì÷ëºõ ýðõèéí àíõíû
áàòàëãààæóóëàëòûã 1303 õ¿í, ¯ÕÝÕªÝ-èéí àíõíû á¿ðòãýë, áàòàëãààæóóëàëòûã 691 õ¿í áàòàëãààæóóëæýý.
â. Ò¿¿âýð ñóäàëãàà
Эхний 5-ð ñàðä íèéò 7 ñóìûí 3500 ºðõºä ºðõèéí íèéãýì ýäèéí çàñãèéí áîëîí àæèëëàõ õ¿÷íèé ñóäàëãààã ÿâóóëæ ºðõèéí óðàìøóóëàëä 10476,0 òºãðºã îëãîâ
ÑÒÀÒÈÑÒÈÊÈÉÍ ÕÝËÒÝÑ
3
1.1. ҪЪËÒ
2013
2010 2011 2012 2013 2012
Ä¯Í 1168 1104 1114 1105 99.2
Àëòàíáóëàã 1 3 1 1 100.0Å𺺠33 28 22 26 118.2Ç¿¿íá¿ðýí 3 1 5 3 60.0Ìàíäàë 404 373 339 378 111.5Îðõîí 1
Ñàíò 2Öàãààííóóð 25 20 15 10 66.7Áàÿíãîë 4 1Ñàéõàí 91 86 82 87 106.1
Îðõîíòóóë 3 9 6 6 100.0Áàðóóíá¿ðýí 2 2 1 2 2*Øààìàð 5 1 3 3*Õ¿äýð 16 7 1 2 2*
Ñ¿õáààòàð 563 559 635 575 90.6Æàâõëàíò 1 3 2 1 50.0Ò¿øèã 10 7 3 9 3*Õóøààò 4 5 1 2
2013
2010 2011 2012 2013 2012
Ä¯Í 1177 1108 1118 1109 99.2
Àëòàíáóëàã 1 3 1 1 100.0Å𺺠33 28 23 26 113.0Ç¿¿íá¿ðýí 3 1 5 3 60.0Ìàíäàë 411 375 341 379 111.1Îðõîí 1
Ñàíò 2Öàãààííóóð 25 20 15 10 66.7Áàÿíãîë 5 1Ñàéõàí 90 86 81 86 106.2
Îðõîíòóóë 3 9 6 6 100.0Áàðóóíá¿ðýí 2 2 1 2 2*Øààìàð 5 1 3 3*Õ¿äýð 15 7 1 2 2*
Ñ¿õáààòàð 566 562 637 580 91.1Æàâõëàíò 1 2 2 1 50.0Ò¿øèã 10 7 3 9 3*Õóøààò 4 5 1 1
4
òºðñºí ýõ
àìüä òºðñºí õ¿¿õýä
БҮЛЭГ I. МЯНГАНЫ ХӨГЖЛИЙН ЗОРИЛТЫН ХЭРЭГЖИЛТ 1.2.ÍÀÑ ÁÀÐÀËÒ
2013
2010 2011 2012 2013 2012
Ä¯Í 333 299 330 282 85.5
Àëòàíáóëàã 17 7 9 12 133.3
Å𺺠21 33 18 14 77.8
Ç¿¿íá¿ðýí 5 10 11 9 81.8
Ìàíäàë 73 65 87 66 75.9
Îðõîí 5 3 3 4 133.3
Ñàíò 3 3 8 1 12.5
Öàãààííóóð 15 18 16 20 125.0
Áàÿíãîë 20 14 10 6 60.0
Ñàéõàí 30 16 32 22 68.8
Îðõîíòóóë 10 15 17 14 82.4
Áàðóóíá¿ðýí 14 13 10 15 150.0
Øààìàð 18 15 20 13 65.0
Õ¿äýð 5 5 8 10 125.0
Ñ¿õáààòàð 83 67 69 57 82.6
Æàâõëàíò 3 4 3 4 133.3
Ò¿øèã 4 5 4 7 175.0Õóøààò 7 6 5 8 160.0
íàñ áàðàëò
зураг 1
ТӨРСӨН ЭХ, АМЬД ТӨРСӨН ХҮҮХЭД
2010 2011 2012 2013
òºðñºí ýõ 1168 1104 1114 1105
àìüä òºðñºí 1177 1108 1118 1109
5
1168
1104
1114 1105
1177
1108
1118
1109
1060
1080
1100
1120
1140
1160
1180
1200
2010 2011 2012 2013
òºðñºí ýõ àìüä òºðñºí õ¿¿õýä
1168
1104
1114 1105
1177
1108
1118
1109
1060
1080
1100
1120
1140
1160
1180
1200
2010 2011 2012 2013
òºðñºí ýõ àìüä òºðñºí õ¿¿õýä
1.3 ØÈËÆÈÍ ÈÐÑÝÍ ÈÐÃÝÄÈÉÍ ÒÎÎ , ñóìààð
Ñóì2010 2011 2012 2013
Ä¯Í 1224 815 1060 858
Àëòàíáóëàã 74 42 29 33
Å𺺠31 52 70 32
Ç¿¿íá¿ðýí 23 13 67 20
Ìàíäàë 369 237 229 158
Îðõîí 25 12 21 8
Ñàíò 17 10 24 19
Öàãààííóóð 25 35 22 27
Áàÿíãîë 73 22 48 61
Ñàéõàí 59 75 94 127
Îðõîíòóóë 38 48 18 33
Áàðóóíá¿ðýí 13 8 51 30
Øààìàð 58 18 34 22
Õ¿äýð 22 32 22
Ñ¿õáààòàð 330 184 294 214
Æàâõëàíò 18 33 11 24
Ò¿øèã 11 13 7 12
Õóøààò 38 13 9 16
1.4. ØÈËÆÈÍ ßÂÑÀÍ ÈÐÃÝÄÈÉÍ ÒÎÎ, ñóìààð
Ñóì 2010 2011 2012 2013
Ä¯Í 890 865 1441 1659
Àëòàíáóëàã 69 57 104 95
Å𺺠36 41 83 82
Ç¿¿íá¿ðýí 7 26 13 40
Ìàíäàë 159 129 277 363
Îðõîí 18 11 23 18
Ñàíò 30 14 36 49
Öàãààííóóð 17 25 36 60
Áàÿíãîë 32 56 76 98
Ñàéõàí 83 74 154 115
Îðõîíòóóë 16 27 47 56
Áàðóóíá¿ðýí 13 17 57 51
Øààìàð 41 40 47 88
Õ¿äýð 8 12 21 25
Ñ¿õáààòàð 324 286 368 420
Æàâõëàíò 14 28 44 44
Ò¿øèã 6 10 12 18
Õóøààò 17 12 43 37
6
1.5.ÁYÐÒÃÝËÒÝÉ ÀÆÈËÃYÉ×YYÄ /боловсролоор/
¿ç¿¿ëýëò¿¿ä 2013
2012
Á¿ãä 1057 1068 1224 928 75.8
-¿¿íýýñ ýìýãòýé 499 524 649 525 80.9
-äýýä 125 144 177 202 114.1
-êîëëåæè
-òóñãàé äóíä 42 44 62 33 53.2
-åðºíõèé 815 824 830 585 70.5
áîëîâñðîëòîé
-ìýðãýæèëòýé 66 57 155 100 64.5
àæèë÷èä
-ìýðýãæèëã¿é 9 8
2010 2011 2012 2013
зураг 2
БҮРТГЭЛТЭЙ АЖИЛГҮЙЧҮҮД
2010 2011 2012 2013
á¿ðò.àæèëã 1057 1068 1224 928
ýìýãòýé 499 524 649 525
7
10571068
1224
928
499
524
649
525
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
2010 2011 2012 2013
á¿ðò.àæèëã¿é÷¿¿ä ýìýãòýé
10571068
1224
928
499
524
649
525
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
á¿ðò.àæèëã¿é÷¿¿ä ýìýãòýé
1.6. Á¯ÐÒÃÝËÒÝÉ ÀÆÈËïÉׯ¯ÄÈÉÍ ÒÎÎ /ñóìäààð/
ñàðûíýöýñò
Ä¯Í 904 239 263 928
Àëòàíáóëàã 21 3 24Å𺺠39 39Ç¿¿íá¿ðýí 21 21Ìàíäàë 82 100 103 85Îðõîí 34 34
Ñàíò 36 7 8 37Öàãààííóóð 25 25Áàÿíãîë 65 65Ñàéõàí 96 96
Îðõîíòóóë 34 34Áàðóóíá¿ðýí 26 26Øààìàð 50 27 29 52Õ¿äýð 45 45
Ñ¿õáààòàð 230 105 120 245Æàâõëàíò 46 46Ò¿øèã 24 24Õóøààò 30 30
1.7. ØÈÍÝÝÐ ÍÝÌÝÃÄÑÝÍ ÀÆËÛÍ ÁÀÉÐ
2013 îíû 2013 îí 2013
òºëºâ. á¿ãä áàéíãûí óëèðëûí 2012
Ä¯Í 582 1700 1154 1154 0 67.9 198.3
Àëòàíáóëàã 47 70 58 58 82.9 123.4Å𺺠102 115 118 118 102.6 115.7Ç¿¿íá¿ðýí 40 50 32 32 64.0 80.0Ìàíäàë 45 330 229 229 69.4 5.1*Îðõîí 10 55 30 30 54.5 3*
Ñàíò 32 55 41 41 74.5 128.1Öàãààííóóð 44 70 24 24 34.3 54.5Áàÿíãîë 37 70 42 42 60.0 113.5Ñàéõàí 77 175 56 56 32.0 72.7
Îðõîíòóóë 7 105 56 56 53.3 8*Áàðóóíá¿ðýí 31 60 36 36 60.0 116.1Øààìàð 10 100 75 75 75.0 7.5*Õ¿äýð 50 25 25 50.0
Ñ¿õáààòàð 37 245 245 245 100.0 6.6*Æàâõëàíò 50 11 11 22.0Ò¿øèã 35 50 29 29 58.0 82.9Õóøààò 28 50 47 47 94.0 167.9
8
2012 õóâü
ñàðûí ýõíèé ажилгүйчүүдийн тоо
ажилд зуучлагдан орсон
бүртгэлд íýìýãäñýí
ØÈÍÝ ÀÆËÛÍ ÁÀÉÐ /1.7-èéí ¿ðãýëæëýë/
/ýäèéí çàñãèéí ñàëáàðûí àíãèëëààð/
сал
ба
ры
н а
нги
ла
л
Á¿ã
ä
ÕÀ
À,
àí à
ãíóó
ð,
ÎÀ
À,
çàñà
ã à
ãíóó
ð
Óóë
óóð
õàé
, î
ëá
îð
ëî
õ ¿é
ëä
âýð
Áî
ëî
âñð
óóë
àõ
¿éë
äâý
ð
Öà
õèë
ãàà
í,
äóë
àà
í,
óñà
í õ
àíãà
ìæ
Áàð
èë
ãà
Õóä
àë
äà
à,
ãýð
àõó
éí
çà
ñâà
ð, ¿é
ë÷è
ëãý
ý
Çî
÷èä
áóó
äà
ë, çî
îãè
éí ã
àçà
ð
Òýý
âýð
, õî
ëá
îî
Ñà
íõ¿
¿ãè
éí ¿
éë
àæ
èë
ëà
ãàà
¯Õ
Õ,
ò¿ð
ýýñ
Òº
ðè
éí ó
äè
ðä
ëà
ãà,
áà
òëà
í õ
àì
ãàà
ëà
õ, à
ëá
àí æ
óðì
ûí ä
àà
òãà
ë
Áî
ëî
ðñð
îë
Ýð
¿¿ë
ìýí
ä, íè
éãì
èé
í õ
àë
àì
æ
Íè
éãý
ì,
áè
å õ
¿íä
¿ç¿
¿ëýõ
¿é
ë÷è
ëãý
ý
Ä¯Í 1154 401 56 266 3 99 103 73 63 1 0 38 8 10 33
Àëòàíáóëàã 58 34 2 5 13 4
Å𺺠118 59 26 19 3 2 2 1 1 5
Ç¿¿íá¿ðýí 32 7 15 1 3 4 1 1
Ìàíäàë 229 6 96 33 28 54 5 1 6
Îðõîí 30 24 2 1 2 1
Ñàíò 41 25 8 1 1 2 1 3
Öàãààííóóð 24 5 16 1 2
Áàÿíãîë 42 7 14 4 4 10 1 2
Ñàéõàí 56 7 37 2 1 4 1 3 1
Îðõîíòóóë 56 25 22 1 6 2
Áàðóóíá¿ðýí 36 22 6 4 1 3
Øààìàð 75 60 6 1 1 3 4
Õ¿äýð 25 1 8 8 5 2 1
Ñ¿õáààòàð 245 66 11 95 39 5 3 20 4 2
Æàâõëàíò 11 7 2 1 1
Ò¿øèã 29 16 8 3 2
Õóøààò 47 30 9 2 1 1 4
9
1.8.ÎÐÎÍ ÍÓÒÃÈÉÍ ÒªÑÂÈÉÍ ÁÀÉÃÓÓËËÀÃÛÍ ÇÀÐËÀÃÀ /ìÿí.òºã/
2013òºë ã¿éö õóâü
Ä¯Í 32,082,520.9 29,497,718.9 91.9
Àëòàíáóëàã 1,089,804.6 1,022,233.4 93.8
Å𺺠1,499,868.6 1,322,912.5 88.2
Ç¿¿íá¿ðýí 737,759.2 702,923.7 95.3
Ìàíäàë 4,622,519.4 4,475,917.9 96.8
Îðõîí 600,829.8 529,303.6 88.1
Ñàíò 662,415.4 581,034.9 87.7
Öàãààííóóð 1,004,140.7 985,912.9 98.2
Áàÿíãîë 1122511.2 1,027,654.8 91.5
Ñàéõàí 2,473,467.2 2,398,782.9 97.0
Îðõîíòóóë 957,695.5 904,237.4 94.4
Áàðóóíá¿ðýí 776,311.1 714,677.3 92.1
Øààìàð 1,202,404.3 1,185,273.8 98.6
Õ¿äýð 752,929.2 728,722.7 96.8
Ñ¿õáààòàð 4,305,829.1 4,162,737.7 96.7
Æàâõëàíò 580,123.7 543,764.3 93.7
Ò¿øèã 625,405.1 594,578.1 95.1
Õóøààò 556,702.7 532,337.0 95.6
Аймгийн төсөв 8,511,804.1 7,084,714.0 83.2
1.9.ÎÐÎÍ ÍÓÒÃÈÉÍ ÒªÑÂÈÉÍ ÁÀÉÃÓÓËËÀÃÓÓÄÛÍ
ªÃ˪à ÀÂËÀÃÛÍ ÌÝÄÝÝ /ìÿí.òºã/
Íèéò àâëàãà 34,279.4 2,383.0 3,468.0 35,364.4Íèéò ºãëºã 899,091.5 206,554.6 213,203.5 905,740.4 ¯¿íýýñ:öàëèí 393,493.4 143,215.5 115,837.1 366,115.0 ÍÄØ 297,990.3 44,650.4 70,312.5 323,652.4 ÝÌÄØ 7,229.1 2,683.1 4,945.3 9,491.3 Ãýðýë öàõèëãààí 14,731.8 2,628.5 7,564.7 19,668.0 Ò¿ëø,õàëààëò 135,855.3 4,664.5 13.8 131,204.6 Òýýâýð 8,257.2 4,322.9 3,290.5 7,224.8 Øóóäàí õîëáîî 229.5 229.5 0.0 Öýâýð, áîõèð óñ 5,759.1 1,207.3 274.3 4,826.1 Òîìèëîëò 445.0 475.9 1,828.9 1,798.0 Õîîë 12,514.5 1,144.4 3,623.9 14,994.0 Ýì 7,137.2 1,146.8 2,570.9 8,561.3 Óðñãàë çàñâàð 0.0 Áàéðíû ò¿ðýýñ 0.0 0.0 0.0 Áóñàä 15,668.7 185.8 2,712.2 18,195.1
10
ñàðûí ýöñèéí
үлдэгдэл бүгд
ñàðûí эхний үлдэгдэл
òóõàéí ñàðä төлөгдсөн өглөг
òóõàéí ñàðä шинээр үүссэн өглөг
1.10. ÎÐÎÍ ÍÓÒÃÈÉÍ ÒªÑÂÈÉÍ ÎÐËÎÃÎ /ìÿí.òºã/
íèéò îðëîãûí ä¿í 2013
òºëºâ ã¿éöýò õóâü 2012
Ä¯Í 22,138,346.6 23,445,943.4 20,142,268.3 85.9 91.0
Àëòàíáóëàã 276,883.7 503,750.3 382,598.6 76.0 138.2
Å𺺠1,767,432.7 708,587.6 455,186.1 64.2 25.8Ç¿¿íá¿ðýí 157,417.1 389,217.5 303,545.8 78.0 192.8
Ìàíäàë 1,129,618.4 1,838,932.5 2,003,120.0 108.9 177.3Îðõîí 131,341.9 320,738.0 225,382.1 70.3 171.6
Ñàíò 139,863.9 320,240.2 226,060.6 70.6 161.6Öàãààííóóð 183,854.2 458,154.6 357,842.3 78.1 194.6Áàÿíãîë 250,439.0 480,212.8 357,352.2 74.4 142.7
Ñàéõàí 307,294.9 753,441.8 682,628.6 90.6 2.2*
Îðõîíòóóë 203,896.4 449,923.9 344,793.8 76.6 169.1Áàðóóíá¿ðýí 149,601.1 395,639.7 265,712.6 67.2 177.6
Øààìàð 223,579.6 420,030.0 414,982.5 98.8 185.6Õ¿äýð 212,743.6 307,132.0 364,081.0 118.5 171.1
Ñ¿õáààòàð 433,810.7 1,520,810.4 1,542,535.0 101.4 3.6*Æàâõëàíò 131,436.2 329,558.3 231,574.0 70.3 176.2Ò¿øèã 180,425.8 197,955.5 172,507.5 87.1 95.6
Õóøààò 146,733.4 321,750.4 238,763.0 74.2 162.7Аймгийн төсөв 16,111,974.0 13,729,867.9 11,573,602.6 84.3 71.8
¿¿íýýñ òàòâàðûí îðëîãî 2013
òºëºâ ã¿éöýò õóâü 2012
Ä¯Í 9,722,204.5 8,806,539.0 8,085,678.1 91.8 83.2
Àëòàíáóëàã 77,339.8 138,056.6 104,662.8 75.8 135.3Å𺺠809,382.9 198,658.1 110,269.1 55.5 13.6
Ç¿¿íá¿ðýí 11,147.2 30,381.0 14,841.1 48.8 133.1Ìàíäàë 416,216.9 541,543.2 920,671.2 2.2* 2.2*Îðõîí 6,108.4 21,286.9 20,695.4 97.2 3.4*
Ñàíò 7,232.8 11,967.1 5,985.1 50.0 82.7Öàãààííóóð 16,875.3 44,836.0 59,532.5 132.8 3.5*
Áàÿíãîë 39,577.5 57,727.0 41,137.8 71.3 103.9Ñàéõàí 35,816.2 96,657.8 141,813.0 146.7 4.0*
Îðõîíòóóë 21,378.4 31,625.4 36,836.7 116.5 172.3Áàðóóíá¿ðýí 8,866.0 38,827.8 21,340.0 55.0 2.4*
Øààìàð 9,582.1 9,700.0 14,816.1 152.7 154.6Õ¿äýð 46,346.2 83,751.0 140,700.0 2* 3.0*
Ñ¿õáààòàð 97,854.2 176,375.0 198,099.6 112.3 2.0*Æàâõëàíò 8,876.7 32,331.5 17,415.4 53.9 196.2Ò¿øèã 43,060.5 73,871.0 48,423.0 65.6 112.5
Õóøààò 10,556.4 13,100.7 15,029.2 114.7 142.4Аймгийн төсөв 8,055,987.0 7,205,842.9 6,173,410.1 85.7 76.6
11
2012
2012
2.1.ªÐÃªÍ ÕÝÐÝÃËÝÝÍÈÉ ÁÀÐÀÀ, Á¯ÒÝÝÃÄÝÕ¯¯ÍÈÉ ¯ÍÝ
ºðãºí õýðýãëýýíèé áàðààíû íýð òºðºë 2013 2013 2013-7.
6- ñàð 7- ñàð 2013-6.
1.Õ¯ÍÑÍÈÉ ÁÀÐÀÀ
1 Òàëõ, ãóðèë, áóäàà
Ãóðèë 800 800 100.0
Òàëõ, îðîí íóòãèéí, ø 700 700 100.0
Íàðèéí áîîâ êã 2300 2300 100.0
Áóäàà, êã 1600 1600 100.0
Ýëñýí ÷èõýð,êã 1600 1600 100.0
2 ÌÀÕ ÌÀÕÀÍ Á¯ÒÝÝÃÄÝÕ¯¯Í
Õîíèíû ìàõ,êã 7300 7300 100.0
¯õðèéí ìàõ,êã 8500 8500 100.0
Àäóóíû ìàõ,êã 6000 6000 100.0
ßìààíû ìàõ,êã 6500 6500 100.0
Äîòîð ìàõ,öóâäàé,öóñã¿é 4000 4000 100.0
Õèàì,×àíàñàí,1êã 8500 8500 100.0
3 ѯ¯, ѯ¯Í Á¯ÒÝÝÃÄÝÕ¯¯Í, ªÍäªÃ
Ñ¿¿,çàäãàé ,ëèòð 600 600 100.0
Ñ¿¿, Ñàâëàñàí, 1ë ªýë¿í 1800 1800 100.0
Òàðàã, çàäãàé 800 700 87.5
Õîðõîé ààðóóë, çàäãàé, ×èõýðòýé, êã 5000 5000 100.0
Àéðàã 1ë 3000 2500 83.3
Õóóðàé ñ¿¿,êã, Îðîñ, 25%-í òîñëîãòîé 4200 4200 100.0
ªíäºã 250 250 100.0
4 Á¿õ òºðëèéí ººõ òîñ
Óðãàìëûí òîñ 1ë 2800 2800 100.0
ªºõºí òîñ, êã 1200 1200 100.0
Øàð òîñ, êã 8000 8000 100.0
Ìàñëî,çàäãàé, 1êã 3000 3000 100.0
5 Õ¯ÍÑÍÈÉ ÍÎÃÎÎ
Òºìñ êã 600 500 83.3
Ëóóâàí, êã 800 600 75.0
Ìàíæèí, êã 1500 1500 100.0
Áàéöàà, êã 1600 600 37.5
Ñîíãèíî, êã 2000 1500 75.0
ªðãºñò õýìõ,, øèëòýé, äàðñàí 3500 3000 85.7
Àëàã ñàëàò,øèëòýé, Urbanek,630 ãð 2500 2500 100.0
2.ÒÝÝÂÝÐ ØÀÒÀÕÓÓÍ
Áåíçèí À - 80 1540 1540 100.0
Áåíçèí À - 92 1650 1650 100.0
Äèçåëèéí ò¿ëø 1780 1780 100.0
12
БҮЛЭГ II. ҮНЭ, ҮНИЙН ИНДЕКС 2.2.СЭЛЭНГЭ ÀÉÌÃÈÉÍ ÕÝÐÝÃËÝÝÍÈÉ ¯ÍÈÉÍ ÈÍÄÅÊÑ
2013-07 2013-07 2013-072012-07 2012-12 2013-06
ЕРӨНХИЙ ИНДЕКС 103.6 105.3 100.101. ХҮНСНИЙ БАРАА, УНДАА, УС 100.4 110.9 99.5
01.1 Хүнсний бараа 100.4 111.4 99.501.1.1 Талх, гурил, будаа 97.3 97.2 100.701.1.2 Мах, махан бүтээгдэхүүн 106.2 125.6 98.801.1.4 Сүү, сүүн бүтээгдэхүүн, өндөг 93.8 86.7 98.401.1.5 Төрөл бүрийн өөх, тос 101.4 103.8 100.001.1.6 Жимс, жимсгэнэ 110.7 99.8 100.201.1.7 Төмс, хүнсний ногоо 78.9 121.5 98.801.1.8 Саахар, жимсний чанамал, чихэр, шокол 102.5 101.8 101.501.1.9 Хүнсний бусад бүтээгдэхүүн 96.0 95.8 102.0
01.2 Согтууруулах бус ундаа 98.8 98.4 100.301.2.1 Бүх төрлийн цай, кофе, какао 155.8 102.6 100.001.2.2 Рашаан, ус, ундаа, жимсний шүүс 134.3 102.6 100.0
02. СОГТУУРУУЛАХ УНДАА, ТАМХИ 169.9 102.7 100.002.1 Согтууруулах ундаа 102.2 104.0 100.1
02.1.1 Архи, спирт 99.8 102.2 100.202.1.3 Шар айраг 107.5 106.4 100.1
02.2 Тамхи 99.7 102.3 100.103. ХУВЦАС, БӨС БАРАА, ГУТАЛ 101.1 101.1 100.9
03.1 Хувцас, бөс бараа 109.1 109.1 100.003.1.1 Хөвөн бөс, бараа 105.6 105.1 101.103.1.2 Бүх төрлийн хувцас 100.0 100.0 100.003.1.3 Жижиг эдлэл, хэрэгсэл 105.8 105.9 100.0
03.2 Гутал 100.0 100.0 100.004. ОРОН СУУЦ, УС, ЦАХИЛГААН, ТYЛШ 106.0 105.3 101.8
04.1 Орон сууцны бодит түрээс 105.8 101.9 100.004.2 Орон сууцны засвар, үйлчилгээ 113.2 102.7 100.004.3 Усан хангамж, бусад үйлчилгээ 101.2 101.2 100.004.4 Цахилгаан, хийн болон бусад түлш 100.2 101.1 100.0
05. ГЭР АХУЙН ТАВИЛГА, ГЭР АХУЙН БАРАА 105.0 105.0 100.005.1 Тавилга, хэрэгсэл, хивс, дэвсгэр 107.3 103.5 100.005.2 Оёмол, нэхмэл эдлэл 103.0 100.7 100.005.3 Цахилгаан бараа 106.4 100.0 100.005.4 Шилэн эдлэл, сав суулга 106.0 100.0 100.005.5 Багаж хэрэгсэл 100.0 100.0 100.005.6 Цэвэрлэгээний болон бусад жижиг бараа 112.7 100.0 100.0
06. ЭМ, ТАРИА, ЭМНЭЛГИЙН YЙЛЧИЛГЭЭ 101.3 102.4 100.006.1 Эм, тариа, эмнэлгийн хэрэгсэл 100.0 100.0 100.006.2 Амбулаторийн үйлчилгээ 100.7 102.9 100.006.3 Эмнэлэгт хэвтэж эмчлүүлэх үйлчилгээ 108.6 108.6 100.0
07. ТЭЭВЭР 100.6 99.8 100.007.1 Тээврийн хэрэгслийн худалдан авалт 100.0 100.0 100.007.2 Хувийн тээврийн хэрэгслийн засвар, үйлчилгээ 100.1 100.0 100.007.3 Тээврийн үйлчилгээ 100.0 100.0 100.0
08. ХОЛБООНЫ ХЭРЭГСЭЛ, ШУУДАНГИЙН YЙЛЧИЛГЭ 100.0 100.0 100.008.1 Холбооны хэрэгсэл, шуудангийн үйлчилгээ 109.8 100.0 100.0
09. АМРАЛТ, ЧӨЛӨӨТ ЦАГ, СОЁЛЫН БАРАА, YЙЛЧИЛ 101.5 101.4 100.009.1 Дуу, дүрс, гэрэл зураг, бусад тоног төхөөрөмж 103.3 103.0 100.009.2 Чөлөөт цаг, соёлын үйлчилгээ 100.0 100.0 100.009.3 Ном, сонин бичгийн хэрэгсэл 99.9 101.1 100.0
10. БОЛОВСРОЛЫН YЙЛЧИЛГЭЭ 99.8 101.4 100.010.1 Боловсролын үйлчилгээ 100.9 100.0 100.0
11. ЗОЧИД БУУДАЛ, НИЙТИЙН ХООЛ, ДОТУУР БАЙР 100.0 100.0 100.011.1 Нийтийн хоолны үйлчилгээ 115.9 103.0 103.011.2 Зочид буудал, дотуур байрны үйлчилгээ 100.0 100.0 100.0
12. БУСАД БАРАА, YЙЛЧИЛГЭЭ 99.3 100.9 100.012.1 Хувь хүнд хандсан үйлчилгээ 99.0 101.2 100.012.2 Хувь хүний эд зүйл, хэрэглэл 100.9 100.0 100.012.3 Санхүүгийн үйлчилгээ 100.0 100.0 100.0
13
Бүлэг, дэд бүлэг
Á¯ËÝà III . ÀÆ ¯ÉËÄÂÝÐ
3.1 ÀÆ ¯ÉËÄÂÝÐÈÉÍ Á¯ÒÝÝÃÄÝÕ¯¯Í ¯ÉËÄÂÝÐËÝËÒ, ñàëáàðààð, æèë á¿ðèéí ýõíèé 7 ñàðûí áàéäëààð ñàÿ.òºã
Íèéò ä¿íä ýçëýõ õóâü Ñàëáàðààð 2010 2011 2012 2013 2013 2010 2011 2012 2013 2012
Á¿ãä 188609.2 197831.5 222375.2 247851.9 100 100 100 100 111.5
¯¿íýýñ: Óóë,óóðõàé 159816.9 169709.9 179089.3 213709.0 84.7 85.8 80.5 86.2 119.3 Õ¿íñ óíäàà 14660.1 10815.0 11703.3 13906.4 7.8 5.5 5.3 5.6 118.8 Áàðèë.ìàòåðèàë 11448.2 14856.0 28432.3 16944.3 6.1 7.5 12.8 6.8 59.6 Áóñàä 2684.0 2450.6 3150.3 3292.2 1.4 1.2 1.4 1.4 104.5 3.2 ÀÆ ¯ÉËÄÂÝÐÈÉÍ Á¯ÒÝÝÃÄÝÕ¯¯Í ÁÎÐËÓÓËÀËÒ , ñàëáàðààð, æèë á¿ðèéí ýõíèé 7 ñàðûí áàéäëààð ñàÿ.òºã
Íèéò ä¿íä ýçëýõ õóâü Ñàëáàðààð 2010 2011 2012 2013 2013 2010 2011 2012 2013 2012 Á¿ãä 183679.1 193233.4 242021.7 249167.4 100 100 100 100 103.0
¯¿íýýñ: Óóë,óóðõàé 159816.9 147915.0 204277.6 220347.8 87 76.5 84.4 88.4 107.9 Õ¿íñ óíäàà 10248.9 8662.0 9299.6 8624.0 5.6 4.5 3.8 3.5 92.7 Áàðèë. ìàòåðèàë 10984.9 34275.7 25430.0 17092.3 6 17.7 10.5 6.9 67.2 Áóñàä 2628.4 2380.7 3014.5 3103.3 1.4 1.3 1.3 1.2 102.9
Àæ ¿éëäâýðèéí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýëò, ñàëáàðààð, ýõíèé 7 ñàðûí áàéäëààð
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
Àæ ¿éëäâýðèéí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýëò, ñàëáàðààð, ýõíèé 7 ñàðûí áàéäëààð Çóðàã 1
25
14
óóë, óóðõàé õ¿íñ, óíäàà áàðèë.ìàò áóñàä
2010 27431.7 4435.6 623.9 1187.9
2011 74338 6378.4 7699.9 1949.5
2012 65289.4 5796.2 8872.5 2142.7
2013 83631.5 7272.1 3836.7 2630
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
80000
90000
ñàÿ.ò
ºã
óóë, óóðõàé õ¿íñ, óíäàà áàðèë.ìàò áóñàä
2010 27431.7 4435.6 623.9 1187.9
2011 74338 6378.4 7699.9 1949.5
2012 65289.4 5796.2 8872.5 2142.7
2013 83631.5 7272.1 3836.7 2630
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
80000
90000
ñàÿ.ò
ºã
óóë, óóðõàé õ¿íñ, óíäàà áàðèë.ìàò áóñàä
2010 #REF! 79945.4 11373.5 5946.9 2319.4
2011 #REF! 102223.9 7770.9 11509.9 2080.8
2012 #REF! 106487.5 7865.1 14063.1 2415
2013 #REF! 130674.2 9362.3 8684.8 2821.6
0
20000
40000
60000
80000
100000
120000
140000
ñàÿ.ò
ºã
óóë, óóðõàé õ¿íñ, óíäàà áàðèë.ìàò áóñàä
2010 #REF! 79945.4 11373.5 5946.9 2319.4
2011 #REF! 102223.9 7770.9 11509.9 2080.8
2012 #REF! 106487.5 7865.1 14063.1 2415
2013 #REF! 130674.2 9362.3 8684.8 2821.6
0
20000
40000
60000
80000
100000
120000
140000
ñàÿ.ò
ºã
óóë, óóðõàé õ¿íñ, óíäàà áàðèë.ìàò áóñàä
2010 159816.9 14660.1 11448.2 2684
2011 169709.9 10815 14856 2450.6
2012 179089.3 11703.3 28432.3 3150.3
2013 213709 13906.4 16944.3 3292.2
0
50000
100000
150000
200000
250000
ñàÿ.ò
ºã
3.3 ÀÆ ¯ÉËÄÂÝÐÈÉÍ ÃÎË ÍÝÐÈÉÍ Á¯ÒÝÝÃÄÝÕ¯¯ÍÈÉ ¯ÉËÄÂÝÐËÝËÒ , æèë á¿ðèéí ýõíèé
7 ñàðûí áàéäëààð Á¿òýýãäýõ¿¿í Õ / í 2010 2011 2012 2013 - YII 2013 Êîìïàíè Æį Ä¿í 2012
Ãóðèë òí 335.6 216.6 50.6 0 0.0 Íàðèéí áîîâ òí 35.6 40.4 42.2 82.9 82.9 196.4 Òàëõ òí 155.9 170.1 201.9 7.9 328.8 336.7 166.8 Àëò êã 2958.9 2604.6 1177.2 1954.3 1954.3 166.0 Óíäàà ìÿí.ë 15.2 4 10.9 5.6 5.6 51.4 Àðõè ìÿí.ë 1995.3 1746.4 1512.7 1366.2 1366.2 90.3 Ñïèðò ìÿí.ë 1802.2 1353.5 738.8 754.2 754.2 102.1 Çàéðìàã ìÿí.ø 10.7 45.2 6.0 0.0 0.0 Õèâýã òí 112.1 87.1 4.7 0 0.0 Ç¿ñìýë ì3 300 2115 458 2070 2070 4.5* Öåìåíò òí 72829 84919 125129 84405 84405 67.5 Øîõîé òí 21921.2 22848 10374.7 23661.2 23661.2 2.3* Äóëààí ìãê 133.7 100.9 73.8 99.7 99.7 135.1 Õýð÷ñýí ãóðèë ìÿí.ø 48.5 34.2 69.9 3.4 104.5 107.9 154.4 Ñ¿¿ ìÿí.ë 160.6 190.5 135.1 74.5 46.4 120.9 89.5 Òºìðèéí õ¿äýð ìÿí.òí 436.4 1436.7 1305.2 1305.2 90.8 Àðìàòóð òºìºð òí 372 1200 910 910 75.8 Òîîñãî ìÿí.ø 1470.9 513.4 1469.4 1469.4 2.8* Í¿¿ðñ ìÿí.òí 22.2 22.2 Ýñãèé ãóòàë, øààõàé õîñ 0 0 Òàéëáàð - * äàõèí
Çàðèì ãîë íýðèéí á¿òýýãäýõ¿¿íЗураг 2
%
15
1353.5
738.8
1033.6
754.2
1746.4
1512.71591
1366.2
2604.6
1177.2
878.2
1954.3
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
2010 2011 2012 2013
ñïèðò / ìÿí.ë /
àðõè / ìÿí.ë /
àëò / êã /
3.4 ÆÈÆÈà ÄÓÍÄ ¯ÉËÄÂÝÐÈÉÍ Á¯ÒÝÝÃÄÝÕ¯¯Í ¯ÉËÄÂÝÐËÝËÒ , ñóìäààð, эхний 7 сарын байдлаар
Òàëõ Óíäàà Өндөг Íàðèéí áîîâ Ñ¿¿
Ñóì òí ìÿí.òºã ìÿí.ë ìÿí.òºã ìÿí.ø ìÿí.òºã òí ìÿí.òºã ìÿí.ë ìÿí.òºã
Ä¿í 328.8 305924.3 5.6 1400.0 88.0 17600.0 82.9 97475.6 46.4 34180.0
Àëòàíáóëàã 2.6 2420.0 1.3 1755
Åðºº
Ç¿¿íá¿ðýí 1.6 1120.0 0.6 920
Ìàíäàë 74.2 55650.0 5.6 1400.0 26.8 35345.0
Îðõîí
Ñàíò 4.4 2380.0 0.3 360
Öàãààííóóð 21.1 11260.7
Áàÿíãîë 5.7 5753.6 0.5 655.6
Ñàéõàí 17.5 10500.0 34.8 36480.0 46.4 34180
Îðõîíòóóë
Áàðóóíá¿ðýí
Øààìàð
Õ¿äýð
Ñ¿õáààòàð 201.7 216840.0 88 17600.0 18.6 21960.0
Æàâõëàíò
Ò¿øèã
Õóøààò
Õýð÷ñýí ãóðèë Бялуу оёдол модон эдлэ Бусад Íèéò Áîðëóó-
Ñóì ìÿí.ø ìÿí.òºã мян.ш ìÿí.òºã мян.төг мян.төг мян.төг á¿ò-í ëàëò
Ä¿í 104.5 34692.9 9.7 79935 58175 62835 108944 801162.2 854145.8
Àëòàíáóëàã 7.3 2572.5 6747.5 6747.5
Å𺺠0.0
Ç¿¿íá¿ðýí 3.3 1220.4 2480.0 16740 22480.4 34304.4
Ìàíäàë 16 4785.0 0.7 3435 10269.4 110884.4 110346.0
Îðõîí 0.0
0.0
Ñàíò 2740.0 2740.0 Ñàíò 2740.0 2740.0
Öàãààííóóð 1100 12360.7 12922.7
Áàÿíãîë 6409.2 6409.2
Ñàéõàí 22.7 6795.0 47745.0 27490 14805 177995.0 181020.0
0.0
Îðõîíòóóë 0.0
Áàðóóíá¿ðýí 150.0 325 475.0 175.0
Øààìàð 0.0
Õ¿äýð 0.0
0.0
Ñ¿õáààòàð 55.2 19320.0 9 76500.0 7800 35020.0 66030.0 461070.0 499481.0
Æàâõëàíò 0.0
Ò¿øèã 0.0
Õóøààò 0.0
Æèæèã äóíä ¿éëäâýðèéí á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýëò , ýõíèé 7 ñàðûí áàéäëààð
Зураг 3
16
329.9
345.1
793.8
801.1
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
2010 2011 2012 2013
3.5 ÀÆ ¯ÉËÄÂÝÐÈÉÍ Á¯ÒÝÝÃÄÝÕ¯¯Í ¯ÉËÄÂÝÐËÝËÒ, ñóìäààð,æèë á¿ðèéí ýõíèé 7 ñàðûí áàéäëààð сая.төг
Ñóì 2010 2011 2012 2013
Ä¿í 188609.2 197831.5 222375.2 247851.9
Àëòàíáóëàã 14.6 13.9 28.5 20.3 Å𺺠36985.9 107255.9 120340.4 93107.7 Ç¿¿íá¿ðýí 25.1 14.9 5.8 22.5 Ìàíäàë 15130.7 11848.0 12763.0 15024.2 Îðõîí
Ñàíò 1.3 1.9 2.3 2.7 Öàãààííóóð 1889.6 1610.8 70.6 66.9 Áàÿíãîë 121184.0 61020.0 55222.5 120402.3 Ñàéõàí 11271.1 14174.5 28166.3 16275.7
Îðõîíòóóë Áàðóóíá¿ðýí 0.2 0.7 0.8 0.5 Øààìàð Õ¿äýð 53.0 59.0 57.1 68.1 Ñ¿õáààòàð 2053.0 1831.8 1900.1 2375.9 Æàâõëàíò Ò¿øèã 0.7 0.1 3817.8 485.1 Õóøààò
Òàéëáàð: Îðõîí, Îðõîíòóóë, Øààìàð, Æàâõëàíò, Õóøààò ñóìä ¿éëäâýðëýë ÿâóóëààã¿éáîëíî.
Àæ ¿éëäâýðèéí á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýëò , ñóìäààð , ýõíèé 7 ñàðûí áàéäëààðÇóðàã 4
17
0 50000 100000 150000 200000 250000
2010
2011
2012
2013
188609.2
197831.5
222375.2
247851.9
Àæ ¿éëäâýðèéí á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýëò , ñàÿ.òºã
3.6 ÀÆ ¯ÉËÄÂÝÐÈÉÍ ÑÀËÁÀÐÛÍ ÍÈÉÒ Á¯ÒÝÝÃÄÝÕ¯¯ÍÈÉ ÈÍÄÅÊÑ, ñàëáàðààð, ýõíèé 7 ñàðûí áàéäëààð Ñàëáàð Õ / í 2012 YII 2005 îíû 2013 YII 2013 YII
áèåò.õýì ìÿí.òºã ¿íý,òºã áèåò.õýì ìÿí.òºã 2012 YII
Á¿ãä 30624181.5 40219183.4 131.3
Öàõèëãààí, äóëàíû ýð÷èì õ¿÷¿éëäâýðëýëòÄóëààí ãêàë 83700 1391428.8 16624 99700 1657412.8 119.1 ä¿í 1391428.8 1657412.8 119.1 Óñàí õàíãàìæÖýâýð óñ ì.ì3 361.1 206874.2 572900 367 210254.3 101.6
ä¿í 206874.2 210254.3 101.6Öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷ óñàí õàíãàìæ 1598303.0 1867667.1 116.9
Àëò îëáîðëîëò ãð 878200 12064711.6 13738 1954300 26848173.4 222.5Í¿¿ðñ îëáîðëîëò òí 0.0 0.0 10000 22200.0 222000.0 0.0
ä¿í 12064711.6 27070173.4 224.4Óóë óóðõàé îëáîðëîõ àæ ¿éëäâýð 12064711.6 27070173.4 224.4
Õ¿íñ óíäàà ¿éëäâýðëýëòÄýýä ãóðèë òí 0 0.0 401666 0 0.0 0.01-ð ãóðèë òí 39 13467.0 345307 0 0.0 0.02-ð ãóðèë òí 0 0.0 308666 0 0.0 0.0Áàãñàðìàë òýæýýë òí 0 0.0 70000 0 0.0 0.0Õèâýã òí 0 0.0 55193 0 0.0 0.0
ä¿í 13467.0 0.0 0.0Õ¿íñíèé áóñàä
%%%%%
Õ¿íñíèé áóñàä Òàëõ òí 327.7 119510.6 364695 328.8 119911.7 100.3Õýð÷ñýí ãóðèë ìÿí.ø 121.2 21816.0 180000 104.5 18810.0 86.2Íàðèéí áîîâ òí 90.2 91377.5 1013054 82.9 83982.2 91.9
ä¿í 232704.0 222703.9 95.7Àðõè , óíäàà ¿éëäâýðëýëòÀðõè ì.ë 1591 4488529.2 2821200 1366.2 3854323.4 85.9Óíäàà ì.ë 9.5 1273.5 134048 5.6 750.7 0.0Ñ¿¿ ì.ë 94.7 25569.0 270000 111.9 30213.0 118.2Ñïèðò ì.ë 1033.6 1912160.0 1850000 754.2 1395270.0 73.0
ä¿í 6427531.7 5280557.1 82.2Ìîä ìîäîí ýäëýë ¿éëäâýðëýëòÇ¿ñìýë ìàòåðèàë ì3 3260.2 51814.4 15893 2070 32898.5 63.5Øàëíû áàíç ì3 898.7 20390.6 22689 283.7 6436.9 31.6 ä¿í 72205.0 39335.4 54.5Òºìºðëºã áóñ ýðäýñ áîäèñ ¿éëäâýðëýëòÖåìåíò òí 166051.1 8757369.0 52739 84405 4451435.3 50.8Øîõîé òí 26796.5 1457890.4 54406 23661.2 1287311.2 88.3Òîîñãî ìÿí.ø 1224.7 61235.0 50000 1469.4 73470.0 0.0
ä¿í 10215259.3 5738746.5 56.2Áîëîâñðóóëàõ àæ ¿éëäâýð 16961167.0 11281342.9 66.5
18
Á¯ËÝà IV . ÀÆ ¯ÉËÄÂÝÐ
4.1.ÀÐÈËÆÀÀÍÛ ÁÀÍÊÓÓÄÛÍ 7 ÄÓÃÀÀÐ ÑÀÐÛÍ ÌÝÄÝÝ
/мян.төг/
çýýëèéí èðãýäèéí
ººðèéí ìºíãºí
¿ëäýãдэл õàäãàëàìæ
ÄYÍ 16,346,027.4 147,062,233.4 1,008,546.0 34,757,659.7
1.Төрийн банк ÇХ 270,175.9 1,323,469.7 701.7 363,936.0
2.Голомт áàíê 544,318.3 12,612,936.1 58,640.9 1,602,527.2
3.Төрийн банк 139,931.0 2,388,061.7 6,131.4 586,797.2
4.ÕÀÑ Áàíê 183,703.4 10,300,423.2 112,508.8 3,932,589.7
5.Капитал банк 192,485.8 572,001.7 107,531.5
6.ÇÕ ÕÕÁ 310,047.0 4,298,403.2 82,448.2 1,089,369.4
7.ÇÕ ÕÀÑ Áàíê 100,907.7 6,600,576.8 70,429.1 2,713,900.6
8.ÇÕ ÕÀÀ-í áàíê 3,492,221.3 23,244,644.4 150,221.1 5,539,858.9
9.Õºòºë ÕХ Áàíê 505,006.6 7,310,790.7 36,977.7 1,214,616.9
10.ÑÁ ÕÀÀ-í Áàíê 5,469,841.7 41,041,125.1 329,392.1 9,149,480.0
11.Õàäãàëàìæ áàíê 5,137,388.7 37,369,800.8 161,095.0 8,457,052.3
4.2. ÀÐÈËÆÀÀÍÛ ÁÀÍÊÍÛ ÂÀËÞÒÛÍ ÕÀÍØ
8-ð ñàðûí 7-íû áàéäëààð
/ÕÀÀ-í áàíê, òºãðºãººð/
Âàëþòûí íýð
1.ðóáëü 45.10 50.00
2.Äîëëàð 1542.00 1587.00
3.Åâðî 2033.00 2123.00
4.Þàíü 251.20 268.50
5.Èåí 15.68 16.43
6.Àíãëèéí ôóíò 2325.00 2454.00
7.Âîí 1.36 1.47
8.Øâåéöàðü ôðàíê 1627.00 1747.00
19
áàíêóóäхарилцахын
үлдэгдэл÷àíàðã¿é
зээл
àâàõ зарах
га-аар
Сум 2013
2012
�р тариа
Д�Н 129545.5 151807.3 140128.8 138978.5 99.2
Алтанбулаг 5233 5607 4907 6000 122.3
Ер�� 10671 12374 11576 13045 112.7
З��нб�рэн 6282.7 6844 6613.8 5733 86.7
Мандал 5620.8 5895 6653 6603.8 99.3
Орхон 10029 12251 12046 10380 86.2
Сант 3199 3322 2637 2230.7 84.6
Цагааннуур 23183 28226 26540 25921 97.7
Баянгол 5529 7665 6313 7397 117.2
Сайхан 11916.9 11859 12641.1 13588 107.5
Орхонтуул 11330 11886 11184 10140 90.7
Баруунб�рэн 10346 11532 9822 8487 86.4
Шаамар 504 2360 1312 1500 114.3
Х�дэр 5110 5226 4560 4819 105.7
С�хбаатар
Жавхлант 6113 6659 6325.9 6301 99.6
Т�шиг 5175.1 10007 7365 7330 99.5
Хушаат 9303 10095 9633 9503 98.7
т�мс
Y.Х�Д�� АЖ АХУЙ
5.1. ТАРИАЛАЛТЫН МЭДЭЭ , сумдаар
2010 2011 2012 2013
т�мс
Д�Н 2925.5 3339.66 4064.4 4020.0 98.9
Алтанбулаг 195 173 173 124 71.8
Ер�� 120 135 150 180 120.0
З��нб�рэн 157 232 189 130 68.8
Мандал 653.0 731 790 734 92.9
Орхон 186 211.5 266 248 93.2
Сант 190 220 355 314 88.5
Цагааннуур 140.0 175.9 457.5 691.0 151.0
Баянгол 161.0 204.8 213.3 247 115.7
Сайхан 179.0 226.0 291 388 133.3
Орхонтуул 90 98.0 142 68 47.9
Баруунб�рэн 160 176 194 186 95.9
Шаамар 135 150 190 182 95.8
Х�дэр 121 133 152 130 85.5
С�хбаатар 92.0 95.0 84 77 91.7
Жавхлант 107.0 108.0 95 58 61.1
Т�шиг 50 76 82 53 65.0
Хушаат 190 195 241 210 87.1
20
5.1-ийн �ргэлжлэл
2013
2012
Х(нсний ногоо
Д�Н 1789.7 2049.9 2147.5 2317.9 107.9
Алтанбулаг 53 53 53 74.1 139.8
Ер�� 98 115 130 145 111.5
З��нб�рэн 107 152 135 139.3 103.2
Мандал 318.8 385.3 405.6 456.5 112.5
Орхон 64 74 81 104 128.4
Сант 84.3 92.1 136.2 147 107.9
Цагааннуур 86.7 106.5 111.5 158 141.7
Баянгол 123.6 109.9 101.7 116.5 114.6
Сайхан 96.9 135.5 157 208.4 132.7
Орхонтуул 45 55 65 61.5 94.6
Баруунб�рэн 85 100 110 81.5 74.1
Шаамар 261 300 330 262 79.4
Х�дэр 40 46 51 51 100.0
С�хбаатар 38.6 40.5 41 50 122.0
Жавхлант 180.8 166.9 98.5 130.44 132.4
Т�шиг 17 21.2 27 22.7 84.1
Хушаат 90 97 114 110 96.5
Сум 2010 2011 2012 2013
Зураг 1
21
129545.5
151807.3
140128.8 138978.5
100000
120000
140000
160000
2010 2011 2012 2013
¯ð òàðèà, га-аар
5.2 ÕÀÀ-Í Á¯ÒÝÝÃÄÝÕ¯¯ÍÈÉ ¯ÍÝ, 7-ð ñàðûí áàéäëààð
/мян.т�г/
¯Ç¯¯ËÝËÒ
À.Ìàëûí ¿íý
1.Àäóó
íàñ ã¿éöñýí ýð òîëãîé 870.0
ýì òîëãîé 820.0
ªñâºð íàñíû ýð òîëãîé 580.0
ýì òîëãîé 580.0
2.¯õýð
Íàñ ã¿éöñýí ýð òîëãîé 960.0
ýì òîëãîé 920.0
Áóõ òîëãîé 995.0
ªñâºð íàñíû ýì òîëãîé 810.0
ýð òîëãîé 780.0
3.Õîíü
Íàñ ã¿éöñýí ýð òîëãîé 140.0
ýì òîëãîé 135.0
Õóö òîëãîé 150.0
Õóðãà ýð òîëãîé 35.0
ýì òîëãîé 35.0
4.ßìàà
Íàñ ã¿éöñýí ýð òîëãîé 130.0
ýì òîëãîé 120.0
Óõíà òîëãîé 140.0
B.Ìàëûí ãàðàëòàé á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿íý
òºãðºã
¯Ç¯¯ËÝËÒ Хэмжих нэгж Үнэ
1.Ìàõ
Òàõèàíû êã 5500
Ãàõàéíû êã 7500
2.Ямааны ноолуур
Цагаан ноолуур кг
3.Хөөвөр, хялгас
Адууны дэл кг 2000
Адууны сүүл кг
22
Íàñ, õ¿éñ Хэмжих нэгж ¯íý
4.Àðüñ øèð
Àäóóíû øèð ø 30000
¯õðèéí øèð
1.80-2.3 ìåòðèéí õýìæýýòýé øèð ø 25000
2.3 ìåòðýýñ äýýø õýìæýýòýé øèð ø 35000
õîíèíû íîîñгүй íýõèé ø 10000
ÿìààíû íîîëóóðгүй àðüñ ø 3000
C.պ人 àæ àõóéí áóñàä á¿òýýãäýõ¿¿í
ªíäºã, äîòîîäûí ø 240
Ǻãèéí áàë, äîòîîäûí êã 22000
Çàãàñ, äîòîîäûí
áóëóó öàãààí /ñàçààí/ êã 12500
áóñàä êã 6500
D.Ãàçàð òàðèàëàíãèéí á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿íý (äîòîîäûí)
1.Õ¿íñíèé íîãîî
Сонгино êã 2000
Өргөст хэмх êã 1500
2. Õýðýãëýýíèé ìîä
Түлээний мод м3
Òàéëáàð:¯íèéã Ñ¿õáààòàð õîòûí õàíøààð àâñàí áîëíî.
23
¯Ç¯¯ËÝËÒ Хэмжих нэгж ¯íý
5.2-ын үргэлжлэл
5.3.УУР АМЬСГАЛЫН ТОЙМ Climate review
Зуны саруудаас хамгийн дулаан нь долдугаар сар б�г��д агаарын температурын
сарын дундаж нь ихэнх сумдын нутгаар 18-23 градус дулаан байдаг. Гэвч цаг агаарын
н�хц�л жил б�р харилцан адилг�й. Тухайлбал: 1996, 1999-2002, 2004-2005, 2007, 2008
онд ихэнх нутгаар сумдын олон жилийн дунджаас 2-5 градусаар дулаан, �дрийн
�нэмлэх�й их температур Орхон-Сэлэнгийн бэлчир нутгаар 33-38 градус х�рч халж
байсан бол 1976 онд ш�нийн �нэмлэх�й бага температур зарим сумдын нутгаар 2 градус
дулаанаас 3 градус х�йтэн байжээ. Цочир х�йтрэл сарын аль ч �ед ажиглагддаг.
Энэ сард олон жилийн дунджаар ихэнх сумдын нутгаар 54-79 мм бороо ордог. Харин
1999-2002, 2007 онд олон жилийн дунджаас харьцангуй бага бороо орж байжээ.
Дуу цахилгаан жил б�р 4-8, зарим жил 10-14 удаа ажиглагддаг. Салхи 15 м/с-ээс
х�чтэй болох тохиолдол жил б�р 1-3, зарим жилд 5-6 удаа ажиглагддаг.
ЦАГ АГААРЫН УРЬДЧИЛСАН МЭДЭЭThe weather forecast
Агаарын температурын сарын дундаж нь ихэнх сумдын нутгаар 16-20 градус дулаан
буюу олон жилийн дунджийн орчим байх т�л�втэй. /Зураг.1/
24
Нэгд�гээр арав хоногийн дунд �е ба эцэс, хоёрдугаар арав хоногийн
с��лч, гуравдугаар арав хоногийн дунд �е ба с��лчээр сэр��сч уулархаг нутгаар
ш�н�д�� 6-11, �д�рт�� 16-21 градус дулаан, бусад сумдын нутгаар ш�н�д�� 12-
17, �д�рт�� 19-24 градус дулаан байна. Бусад хугацаанд Орхон, Сэлэнгийн сав нутгаар
ш�н�д�� 18-23, �д�рт�� 28-33 градус дулаан, бусад сумдын нутгаар ш�н�д�� 15-
20, �д�рт�� 26-31 градус дулаан байх ба хоёрдугаар арав хоногийн дунд �еэр
Орхон, Сэлэнгэ, Хараа, Туул голын сав нутгаар 31-36 градус, бусад сумдын нутгаар 28-
33 градус х�рч халах т�л�втэй.
Энэ сард олон жилийн дунджийн орчим бороо орох т�л�втэй. /Зураг.2/ Нэгд�гээр
арав хоногийн дунд �е ба с��лч, хоёрдугаар арав хоногийн с��лч, гуравдугаар арав
хоногийн дунд �еэр ихэнх сумдын нутгаар бороо орох т�л�втэй.
Харин хоёрдугаар арав хоногийн эхэн ба дунд �е, гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба
с��лчээр зарим сумдын нутгаар гол т�л�в т�р зуурын бороо орно. Дуу цахилгаантай.
Борооны �мн� зарим газраар салхи т�р зуур х�чтэй шир��сч болзошг�й.
Х�Д�� АЖ АХУЙН �ЙЛДВЭРЛЭЛД ХЭРХЭН Н�Л��Л�Х ТУХАЙ
Weather impact on agricultural activities.
8 дугаар сарын цаг агаарын урьдчилсан мэдээгээр агаарын температурын дундаж
ихэнх сумдын нутгаар дунджийн орчим байна. Хур тунадас ихэнх сумдын нутгаар олон
жилийн дунджийн орчим ба т��нээс ахиу орох т�л�втэй байна. Одоогийн байдлаар
зуншлага нийт нутгийн 70 орчим хувьд сайн, 20 гаруй хувьд гандуу, 10 х�рэхг�й хувьд
буюу Увсын Наранбулаг, Малчин, Завханы Тэс, Баянхонгорын Б�мб�г�р, Bмн�говийн
Ханбогд, Сэврэй, Дорноговийн Хатанбулаг, Мандах сумдын нутгаар гантай байна.
Гол м�рний усны т(вшин ба урсацынурьдчилсан мэдээ
River stage and discharge forecast
8 дугаар сард нутгийн хойд болон баруун з�гийн нутгийн зарим газраар хур тунадас
ахиу орох хэдий ч агаарын температур ихэнх нутгаар дулаан байх тул гол м�рний усны
т�вшин тухайн сарын олон жилийн дунджаас бага ба т��ний орчим байх т�л�втэй.
Тухайлбал, Сэлэнгэ м�р�н З��нб�рэн сум орчим, Орхон голын дагуу усны т�вшин олон
жилийн дунджаас 15-55 см бага байх т�л�втэй. Харин Сэлэнгэ м�р�н орчим, усны
т�вшин олон жилийн дунджаас 25-45 см-ээр их, бусад голуудын усны т�вшин олон
жилийн дунджийн орчим байх т�л�втэй байна.
25
Хэдийгээр ихэнх гол м�рний усны т�вшин олон жилийн дунджаас бага буюу т��ний
орчим байх т�л�втэй байгаа ч сарын зарим хоногуудад гол м�рний усны т�вшин тухайн
хугацаанд орох хур борооны эрчим, хэмжээнээс шалтгаалан огцом нэмэгдэж, олон
жилийн дунджийг давж, богино хугацаанд �ерлэх т�л�втэй. М�н сарын зарим хугацаанд
орох т�р зуурын аадар борооны улмаас хуурай сайр, гуу жалгаар уруйн �ер буух
н�хц�л б�рдэх н�хц�лтэй. Иймд гол м�рний сав даган нутаглаж буй малчид, иргэдийг
�ер усны аюулаас болгоомжлохыг анхааруулж, хуурай сайр, гуу жалгын ойролцоо
болон ам тосох зэргээр бууж суурьшихг�й байхыг з�вл�ж байна.
Зарим томоохон гол м�рний 8 дугаар сард ажиглагдах усны т�вшин, урсацын хэмжээг
олон жилийн дундаж утгатай харьцуулан х�снэгтэд �з��лэв.
2013 оны 9 д(гээр сарын ЦАГ АГААРЫН Т�Л�В
Агаарын температурын сарын дундаж нутгийн хойд хэсгээр 10-15, бусад нутгаар 15-20 градус дулаан буюу нутгийн хойд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад сумдын
нутгаар олон жилийн дунджаас 1.0-1.5 градусаар дулаан байна.
Энэ сард орох борооны хэмжээ нь б�х сумдын нутгаар олон жилийн дунджийн орчим
байна.
7-р сарын агаарын температурын урьдчилсан мэдээ
Зураг 2
7-р сарын хур тунадасны урьдчилсан мэдээ
26
Зураг 3
Á¯ËÝà YI. ÃÀÀËÜ, ÃÀÄÀÀÄ ÕÓÄÀËÄÀÀ
6.1 ÑÝËÝÍÃÝ ÄÝÕ ÃÀÀËÈÉÍ ÃÀÇÐÀÀÐ ÄÀÌÆÑÀÍ ÃÀÄÀÀÄ ÕÓÄÀËÄÀÀ, эхний 7 сарын байдлаар
Áàðàà ýðãýëò Èìïîðò / ìÿí.$ / Ýêñïîðò / ìÿí.$ / Íèéò ýðãýëò
/ ìÿí.$ /
Ñ¿õáààòàð áîîìò 40385.1 6107.1 46492.2
Àëòàíáóëàã áîîìò 51185.2 456.4 51641.6
Ä¿í 91570.3 6563.5 98133.8
¯ç¿¿ëýëò Îðñîí Ãàðñàí Á¿ãä
Ñóóäëûí âàãîí 1108 1112 2220
À÷ààíû âàãîí 29557 22617 52174
Ç¿òã¿¿ðèéí âàãîí 1096 1082 2178
Ñóóäëûí àâòîìàøèí 27817 27722 55539
À÷ààíû àâòîìàøèí 17171 17452 34623
Çîð÷èã÷ монгол 95432 86721 182153 гадаад 31338 37190 68528
À÷àà òýýø / òí / 1643 224.3 1867 Øóóäàí èëãýýìæ / ø / 0 0 0
Õèëèéí õºäºë㺺í, ýõíèé 7 ñàðûí áàéäëààðÇóðàã 1
27
1108
29557
1096
27817
17171
126770
1112
22617
1082
27722
17452
123911
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
Çîð÷èã÷
À÷ààíû àâòîìàøèí
Ñóóäëûí àâòîìàøèí
ãàðñàí
îðñîí
Á¯ËÝà YII.ÝЯ¯Ë ÌÝÍÄ, ÍÄ, ÕÀËÀÌÆ
7.1.ÕÀËÄÂÀÐÒ ªÂ×ͪªÐ ªÂ×˪ÃѪÄ
2013
2010 2011 2012 2013 2012
Ä¯Í 618 682 523 549 105.0
Àëòàíáóëàã 25 32 30 18 60.0
Å𺺠34 17 11 14 127.3
Ç¿¿íá¿ðýí 13 23 8 9 112.5
Ìàíäàë 154 139 93 101 108.6
Îðõîí 5 14 4 4 100.0
Ñàíò 2 14 6 2 33.3
Öàãààííóóð 11 28 16 29 181.3
Áàÿíãîë 50 30 16 19 118.8
Ñàéõàí 37 48 37 24 64.9
Îðõîíòóóë 5 13 15 10 66.7
Áàðóóíá¿ðýí 8 2 11 11 100.0
Øààìàð 22 21 16 29 181.3
Õ¿äýð 4 5 8 3 37.5
Ñ¿õáààòàð 240 283 224 257 114.7
Æàâõëàíò 3 5 14 10 71.4
Ò¿øèã 3 5 8 4 50.0
Õóøààò 2 3 6 5 83.3
7.1-ийн үргэлжлэл
á¿õ õàëäâàðò ºâ÷èí
2013
2010 2011 2012 2013 2012
Ä¯Í 289 279 168 243 144.6
Àëòàíáóëàã 7 8 7 11 157.1
Å𺺠9 3 2 4 2*
Ç¿¿íá¿ðýí 9 1 2 8 4*
Ìàíäàë 71 57 27 10 37.0
Îðõîí 1 1 2 2 100.0
Ñàíò 1 1 2 2*
Öàãààííóóð 5 9 4 4 100.0
Áàÿíãîë 32 4
Ñàéõàí 17 15 11 8 72.7
Îðõîíòóóë 1 1 3
Áàðóóíá¿ðýí 1
Øààìàð 8 8 2 5 2.5*
Õ¿äýð 2 2
Ñ¿õáààòàð 125 164 105 181 172.4
Æàâõëàíò 3
Ò¿øèã 1 3 4 1 25.0
Õóøààò 2 1 1 100.0
28
áýëãèéí çàìûí ºâ÷èí
7.1-èéí ¿ðãýëæëýë
2013
2010 2011 2012 2013 2012
Ä¯Í 47 179 175 120 68.6
Àëòàíáóëàã 12 4 1 25.0
Å𺺠5 3 2
Ç¿¿íá¿ðýí 1 21 3 0.0
Ìàíäàë 16 37 42 22 52.4
Îðõîí 1 10 1 0.0
Ñàíò 8 2
Öàãààííóóð 9 5 14 2.8*
Áàÿíãîë 1 5 2 9 4.5*
Ñàéõàí 1 19 20 3 15.0
Îðõîíòóóë 9 13 0.0
Áàðóóíá¿ðýí 5 6 9 150.0
Øààìàð 2 1 5 14 2.8*
Õ¿äýð 1 7 2 28.6
Ñ¿õáààòàð 15 43 49 39 79.6
Æàâõëàíò 11 5 45.5
Ò¿øèã 2 0.0
Õóøààò 1 1 2 2*
ãèïàòèò
2013
2010 2011 2012 2013 2012
Ä¯Í 193 185 142 151 106.3
Àëòàíáóëàã 12 9 17 6 35.3
Å𺺠8 11 7 10 142.9
Ç¿¿íá¿ðýí 2 1 3 1 33.3
Ìàíäàë 39 37 20 30 150.0
Îðõîí 1 3 1 2 2*
Ñàíò 2 5 2 0.0
Öàãààííóóð 5 9 5 9 180.0
Áàÿíãîë 17 21 14 9 64.3
Ñàéõàí 18 14 6 8 133.3
Îðõîíòóóë 4 3 2 7 3.5*
Áàðóóíá¿ðýí 2 2 2 2 100.0
Øààìàð 11 9 7 7 100.0
Õ¿äýð 2 2 1 1 100.0
Ñ¿õáààòàð 64 53 47 53 112.8
Æàâõëàíò 2 4 2 1 50.0
Ò¿øèã 2 2 2 3 150.0
Õóøààò 2 4 2 50.0
29
ñ¿ðüåý
7.2.ÍÈÉÃÌÈÉÍ ÕÀËÀÌÆÈÉÍ ÑÀÍ /ìÿí.òºã/
¿ç¿¿ëýëò çàðöóóëàëò
õ¿í ìºíãº
Ä¯Í 18655 4,959,711.8
1.Õàëàìæèéí òýòãýâýð 2573 2,067,354.5
2.ͺõöºëò ìºíãºí òýòãýìæ 894 355,660.0
- Á¿òýí ºí÷èí õ¿¿õýä 62 23,046.4
àñðàí õàðãàëçàã÷èä
3.Õ¿íèé õºãæëèéí ñàíãèéí 4326 830,850.3
çàðäàë
4.Îëîí íèéòèéí îðîëöîîíä 324 15,600.1
ò¿øèãëýñýí õàëàìæèéí
¿éë÷èëãýý
5.Àëäàð öîëòîé àõìàäóóäàä 35 59,715.0
¿ç¿¿ëñýí õºíãºëºëò,
òóñëàìæ
- Æèðýìñýí áîëîí íÿðàé 2173 691,947.2
õ¿¿õýäòýé ýõ÷¿¿äýä
îëãîñîí ìºíãº
- Àëäàðò ýõèéí îäîíòîé 8335 1,137,940.0
ýõ÷¿¿äýä îëãîñîí ìºíãº
6.Àõìàä íàñòíû ÍÕÒÕ-èéí 404 114,165.5
äàãóó îëãîãäîæ áóé
õºíãºëºëò, òóñëàìæ
7.Õºãæëèéí áýðõøýýëòýé èðãýíèé 485 42,139.2
ÍÕÒÕ-èéí äàãóó îëãîæ áóé
õºíãºëºëò, òóñëàìæ
30
7.3.ÍÈÉÃÌÈÉÍ ÄÀÀÒÃÀËÛÍ ØÈÌÒÃÝËÈÉÍ
ÎÐËÎÃÎ, ÀÂËÀÃÀ /ìÿí.òºã/
òºë ã¿é õóâü òºñºâ à/à íýãæ á¿ãä
Ä¯Í 9,764,488.8 10,478,043.7 107.3 387,560.3 3,675,851.9 4,063,412.2
Àëòàíáóëàã 149,440.0 166,756.2 111.6 16,031.9 20,614.4 36,646.3
Å𺺠242,840.0 282,363.9 116.3 20,038.1 34,841.8 54,879.9
Ç¿¿íá¿ðýí 107,410.0 133,841.0 124.6 5,399.0 6,943.0 12,342.0
Ìàíäàë 2,645,550.0 3,256,427.5 123.1 131,762.2 243,169.0 374,931.2
Îðõîí 70,050.0 95,743.5 136.7 100.2 980.4 1,080.6
Ñàíò 107,410.0 121,480.2 113.1 11,895.2 3,414.3 15,309.5
Öàãààííóóð 233,500.0 244,436.6 104.7 24,969.7 52,010.6 76,980.3
Áàÿíãîë 326,900.0 449,198.7 137.4 62,920.1 62,920.1
Ñàéõàí 1,634,500.0 1,082,779.9 66.2 60,249.2 2,687,345.8 2,747,595.0
Îðõîíòóóë 126,090.0 141,871.4 112.5 10,178.1 10,760.8 20,938.9
Áàðóóíá¿ðýí 116,750.0 145,369.7 124.5 5,270.8 5,270.8
Øààìàð 182,130.0 226,708.6 124.5 21,163.7 4,888.2 26,051.9
Õ¿äýð 107,410.0 127,986.2 119.2 14,288.0 10,169.8 24,457.8
Ñ¿õáààòàð 3,082,511.4 3,403,995.5 110.4 45,785.5 507,284.1 553,069.6
Æàâõëàíò 84,060.0 87,930.7 104.6 5,184.0 10,588.8 15,772.8
Ò¿øèã 144,770.0 199,600.2 137.9 12,296.6 13,953.8 26,250.4
Õóøààò 88,730.0 99,833.9 112.5 8,218.9 696.2 8,915.1
ÒÕÈ 314,437.4 211,720.0 67.3
31
ñóìòºëºâëºãººíèé áèåëýëò ÍÄØ-èéí àâëàãà
Á¯ËÝà VIII. ÃÝÌÒ ÕÝÐÝÃ8.1. ÁYÐÒÃÝÃÄÑÝÍ ÃÝÌÒ ÕÝÐÃÈÉÍ ÒÎÎ
Ñóìäûí íýðñ ãýìò õýðãèéí òîî 20132010 2011 2012 2013 2012
Ä¯Í 458 416 422 421 99.8
Àëòàíáóëàã 22 22 29 19 65.5
Å𺺠21 21 32 22 68.8
Ç¿¿íá¿ðýí 6 7 4 12 2.5
Ìàíäàë 176 131 100 126 126.0
Îðõîí 14 3 5 11 2.2*
Ñàíò 7 6 10 8 80.0
Öàãààííóóð 12 16 18 9 50.0
Áàÿíãîë 40 31 10 0.0
Ñàéõàí 37 35 56 44 78.6
Îðõîíòóóë 8 13 8 10 125.0
Áàðóóíá¿ðýí 11 17 10 28 2.8*
Øààìàð 13 18 12 6 50.0
Õ¿äýð 2 12 22 12 54.5
Ñ¿õáààòàð 79 72 87 85 97.7Æàâõëàíò 2 5 6 9 150.0
Ò¿øèã 6 6 8 8 100.0
Õóøààò 2 1 3 9 3*
Áóñàä àéìàã 2 3 150.0
8.2. БҮРТГЭГДСЭН ЗАХИРГААНЫ ЗӨРЧЛИЙН МЭДЭЭ
иргэн ААНБ
Ä¯Í 126 13136 12547 15 512
Àëòàíáóëàã 7 282 277 20
Å𺺠4 287 272 8
Ç¿¿íá¿ðýí 4 94 85 2 4
Ìàíäàë 47 1780 1645 55
Îðõîí 1 126 109 1 6
Ñàíò 1 99 93 4
Öàãààííóóð 4 89 68 4 10
Áàÿíãîë 2150 2127 29
Ñàéõàí 11 3167 2991 2 109
Îðõîíòóóë 3 96 86 4
Áàðóóíá¿ðýí 2 152 147 3
Øààìàð 1 801 817 23
Õ¿äýð 1 62 59 3
Ñ¿õáààòàð 37 3592 3429 226
Æàâõëàíò 2 149 135 5 8
Ò¿øèã 13 10 1
Õóøààò 1 29 29
Áóñàä àéìàã 168 168
32
согтуугаар үйлдэгдсэн гэмт хэрэг
бүртгэгдсэн захиргааны зөрчил бүгд
үүнээс торгуулсан Т/Х жолоодох
эрх хассан
8.3. Á¯ÐÒÃÝÃÄÑÝÍ ÃÝÌÒ ÕÝÐÃÈÉÍ ÒªÐªË
õ¿íèé àìü íèéãìèéí ºì÷ëºõ òýýâðèéí
áèå , ýð¿¿ë àþóëã¿é ýðõèéí ¿¿íýýñ õýðýãñëèéí
ìýíäèéí áàéäëûí ýñðýã ìàëûí õºäºë-íèé áóñàä
ýñðýã ýñðýã ãýìò õóëãàé àþóëã¿é
ãýìò õýðýã ãýìò õýðýã áàéäëûí
õýðýã ýñðýã ã/õ
Ä¯Í 159 26 117 32 36 83
Àëòàíáóëàã 7 1 3 1 7
Å𺺠7 1 7 1 7
Ç¿¿íá¿ðýí 4 1 5 3 1 1
Ìàíäàë 51 11 34 9 17 13
Îðõîí 1 8 8 1 1
Ñàíò 3 3 1 2
Öàãààííóóð 4 3 1 2
Áàÿíãîë 0
Ñàéõàí 18 2 15 1 6 3
Îðõîíòóóë 6 1 1 1 1 1
Áàðóóíá¿ðýí 5 3 3 2 5 12
Øààìàð 3 1 1 2
Õ¿äýð 1 2 9
Ñ¿õáààòàð 45 5 23 1 3 9
Æàâõëàíò 2 4 1 3
Ò¿øèã 3 1 1 4
ñóì
òîîãîîð
Õóøààò 2 1 1 1 5
Áóñàä àéìàã 1 2
зураг 1
ГЭМТ ХЭРГИЙН ТӨРӨЛ /хувиар/
õ¿íèé àìü 159
íèéãìèéí à 26
ºì÷ëýõ ýðõ 117
òýýâðèéí õ 36
áóñàä 83
33
õ¿íèé àìü áèå ýð¿¿ë ìýíäèéí
ýñðýã ã/õ38%
íèéãìèéí àþóëã¿é áàéäëûí ýñðýã ã/õ
6%ºì÷ëýõ ýðõèéí ýñðýã ã/õ
28%
òýýâðèéí õýðýãñëèéí
õºäºë㺺íèé àþóëã¿é áàéäëûí
ýñðýã ã/õ8%
áóñàä20%
Á¯ËÝà IX. ÁÓÑÀÄ
9.1 ÌÝÐÃÝÆËÈÉÍ ÕßÍÀËÒÛÍ ÃÀÇÐÀÀÑ ÕÈÉÑÝÍ ÕßÍÀËÒ ØÀËÃÀËÒ, эхний 7 сарын байдлаар
Øàëãàëòàíä Òîðãóóëü, øèéòãýâýð Õÿíàëòûí ÷èãëýë õàìðàãäñàí Èëýðñýí òîãòîîñîí áàðàãäóóë-
àæ àõóéí íýãæ çºð÷èë ìÿí.òºã ñàí ìÿí.òºã
Ä¿í 1135 1876 54204.4 48206.2
Ñàíõ¿¿ãèéí õÿíàëò 21 21 984.8 984.8
Íèéãìèéí õàìãààëëûí õÿíàëò 7 8
Õºäºëìºð, õºäºëìºðèéí ýð¿¿ë àõóéí
õÿíàëò 41 41 1350.0 1350.0
Áîëîâñðîë, øèíæëýõ óõààíû õÿíàëò 42 205 1823.6 1823.6
Ñî¸ëûí õÿíàëò 15 22 320.0 320.0
Ýì÷èëãýýíèé ÷àíàðûí õÿíàëò 24 79 7530.4 7530.4
Ýì áèîáýëäìýëèéí õÿíàëò 27 139 300.0 300.0
Õ¿íñíèé ýð¿¿ë àõóéí õÿíàëò
Îð÷íû ýð¿¿ë àõóé 43 51 165.0 165.0
Õàëäâàð ñóäëàëûí õÿíàëò 29 38 275.0 135.0
Áàðèëãûí òåõíèêèéí õÿíàëò 22 68
Ýð÷èì õ¿÷íèé õÿíàëò 28 72 360.0 60.0
Õýìæèë ç¿éí õÿíàëò 157 142 210.0 210.0
Àâòîòýýâðèéí õÿíàëò 11 30 280.0 280.0
Àâòîçàìûí õÿíàëò
Ìýäýýëýë, õîëáîîíû õÿíàëò 14 51 710.0 460.0
Õ¿íñíèé ¿éëäâýðëýë, õóäàëäàà
íèéòèéí õîîëíû õÿíàëò 345 323 5192.0 5192.0
Àæ ¿éëäâýð, àÿëàë æóóë÷ëàë,
¿éë÷èëãýýíèé õÿíàëò
Áàéãàëü îð÷íû õÿíàëò 85 156 31827.0 27140.0
Áàéãàëü îð÷èí, ãåîäåçè çóðàã ç¿é
ãàçðûí õàðèëöààíû õÿíàëò 18 38 380.8 100.0
Ìàë ýìíýëýãèéí õÿíàëò 23 166 100.0 100.0
Ìàë àæ àõóé, ¿ðæëèéí õÿíàëò 16 36
Ãàçàð òàðèàëàí, óðãàìàë õàìãààëàë
õîðèî öýýðèéí õÿíàëò 91 24 175.0 175.0
ªðãºõ ìåõàíèçìûí õÿíàëò
Õîò áàéãóóëàëòûí õÿíàëò
Ãàçàð òàðèàëàí, ¿ð ñîðòûí õÿíàëò
Õ¿¿õäèéí ýð¿¿ë àõóéí õÿíàëò 76 166 2220.8 1880.4
Ãåîëîãè, óóë óóðõàéí õÿíàëò
Çàìûí ìàòåðèàëûí ¿éëäâýðèéí õÿíàëò
34
9.2 ÎÍÖÃÎÉ ÁÀÉÄËÛÍ ÕÝËÒÝÑ, эхний 7 сарын байдлаар
Õýìæèõ ¯ç¿¿ëýëò íýãæ 2013 - YII
¯çëýã øàëãàëò:
Îáüåêò òîî 847
Àéë ºðõ òîî 2922
Èëð¿¿ëñýí çºð÷èë òîî 3122
Àðèëãóóëñàí çºð÷èë òîî 709
Ãàðñàí ãàë:
Îáüåêòîä òîî 60
Îé, õýýð òîî 9
Ó÷èðñàí õîõèðîë ñàÿ.òºã 802.0
Òîðãóóëü ñàÿ.òºã
Àâàðñàí:
Ýä õºðºí㺠ñàÿ.òºã 2336.5
Áàðèëãà áàéøèí òîî 18
Машин, техник тоо 6
Малын хашаа, саравч тоо 1
Çàõèðãààíû àðãà õýìæýý
Àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãà ìÿí.òºã 6800.0
Àëáàí òóøààëòàí ìÿí.òºã 260.0
Èðãýí ìÿí.òºã 150.0
Ñóðòàë÷èëãàà
Îðîí íóòãèéí õýâëýë ìýäýýëëèéí õýðýãñëýýð òîî 54
Сургалт, дадлага òîî 68
Çààâàë áèåë¿¿ëýõ àëáàí øààðäëàãà òîî 439
Ìýäýãäýë òîî 223
Ãàë óíòðààõ àíãè äóóäëàãààð ãàðñàí òîî 60
Ãàë äýýð àæèëëàæ óíòðààñàí òîî 54
Ãàë ò¿éìýð ãàðñàí òóõàé àêò òîî 40
Òàíèëöóóëãà, ä¿ãíýëò òîî 14
Иргэд унтраасн тоо 6
Өөрөө унтраасан тоо `
Ажиллагаа зогсоох тогтоол тоо 3
35
9.3 ГАЗРААС БУСАД �Л Х�ДЛ�Х ЭД Х�Р�НГИЙН �МЧЛ�Х ЭРХИЙН УЛСЫН Б�РТГЭЛИЙН МЭДЭЭ, эхний 7 сарын байдлаар
Тоо хэмжээ
8081
6512
олгох
8
3
оруулах
Лавлагаа 737
1450
583
9.4 ÃÀÇÀÐ ªÌ×ËªÕ ÝÐÕÈÉÍ ÓËÑÛÍ Á¯ÐÒÃÝËÈÉÍ ÌÝÄÝÝ, ýõíèé 7 ñàðûí áàéäëààð
Х�лээн авсан мэд��лгийн тоо 3696
Т�р��с �нэг�й хувьчилсан газрын �мчл�х
эрхийн анхны баталгаажуулалт
Т�р��с худалдаж авсан газрын �мчл�х
эрхийн анхны баталгаажуулалт
Газрыг эзэмших, ашиглах эрхийн анхны
б�ртгэл
Нийт б�ртгэсэн гэрээ 2207
Эрхийн улсын б�ртгэлд ��рчл�лт залруулга
хийх
Eрэгд��лсэн гэрчилгээ шинээр олгох 8
Гэмтээсэн гэрчилгээ шинээр олгох 5
Ш��хийн шийдвэрээр �мчл�гч ��рчл�гд�х 2
Bмчл�гчийн х�сэлтээр б�ртгэлд ��рчл�лт
оруулах
Лавлагаа 128
Шинээр бичигдсэн гэрчилгээ б�гд 1877
Шинээр нээсэн дэвтэр б�гд 1321
ГBЗ-ээ худалдсанаас оруулсан татварынорлого
36
Eз��лэлт
Х�лээн авсан мэд��лгийн тоо
38
691баталгаажуулалт
364татварын орлого
Эрхийн улсын б�ртгэлд ��рчл�лт,
24
19
Bмчл�гчийн х�сэлтээр б�ртгэлд ��рчл�лт
41
EХЭХBЭ-ээ худалдсанаас оруулсан
залруулга хийх
Eрэгд��лсэн гэрчилгээ шинээр
Гэмтээсэн гэрчилгээ шинээр олгох
Шинээр бичигдсэн гэрчилгээ б�гд
Тэмдэгтийн хураамжийн нийт д�н
Нийт б�ртгэсэн гэрээ
Т�р��с �нэг�й хувьчилсан орон
сууцны баталгаажуулалт
EХЭХBЭ-н анхны б�ртгэл,
Ш��хийн шийдвэрээр �мчл�гч ��рчл�гд�х
166
Eз��лэлт Тоо хэмжээ
1303
14
11
16
1
СОНИРХОЛТОЙ СТАТИСТИК
Манай дэлхийн хамгийн үнэтэй зүйлс
Одоогоос хэдэн сарын өмнө ээж болсон Холливудын нэрт жүжигчин Женнифер Лопес манай дэлхийн хамгийн үнэтэй эмэгтэй юм байна. Тэрбээр өөрийнхөө биеийг Нью-Йоркийн нэгэн даатгалын компанид нэг тэрбум ам.доллараар даатгуулжээ.
Үзэгчдийн сайн мэдэх "Титаник" киног бүтээхэд нийт 200 сая ам. доллар зарцуулсан бөгөөд хамгийн өндөр өртгөөр бүтсэн кинонд тооцогдсоор байна.
"Pepsi" компани нь хамгийн үнэтэй сурталчилгаа хийлгэжээ. 2002 онд тус компани 92 секундын телевизийн сурталчилгаа хийлгэсэн. Түүнд тоглосон нэрт дуучин Бритни Спирс 7.53 сая ам.долларын хөлс авсан байна.
Харин сонгуулийн сурталчилгаанд хамгийн их мөнгө зарсан нь Майко Блумберг юм. Тэрбээр 2001 онд Нью-Йорк хотын даргад өрсөлдөхдөө 744757 ам.доллар зарцуулжээ.
Манай дэлхийн хамгийн үнэтэй зочид буудал нь Арабын Нэгдсэн Эмиратын нийслэл Дубай хотод байдаг. "Burj Al Arab"-ын ердийн өрөөнд нэг хоноход 770 еврогийн үнэтэй. Дээдчүүдэд зориулсан апартмент нь хоногийн 7700 еврогийн үнэтэй гэнэ.
Одоогоос яг арван жилийн өмнө Францын хөлбөмбөгийн шигшээ баг нь дэлхийн аварга болсон билээ. Уг тэмцээн нь Парис хотод болсон бөгөөд түүнд зориулан "Stade de France" цэнгэлдэх хүрээлэнг барьсан юм. 460 сая еврогоор боссон уг цогцолбор нь дэлхийд хамгийн үнэтэйд тооцогддог.
Дэлхийн тоон мэдээнээс...
Дэлхийн улс орнууд хүн амаа тоолж байна. Америкийн нэгдсэн улсын Хүн амын товчоо дэлхийн хүн ам одоогоор 6,882,200,000 болж байна гэсэн тооцоог гаргасан байна.
Монгол улс ч хүн амынхаа тооллогыг 2011 оны 11-р сарын 11-17-ны өдрүүдэд амжилттай зохион байгуулсан бөгөөд манай хөрш хоёр орон ОХУ 2010 оны 10-р сарын 14-нд, БНХАУ 2010 оны 11-р сарын 1-ны өдрүүдэд хүн амынхаа тооллогыг тус тус эхлүүлжээ.
Дэлхийн түүхэнд 1400 оны Хар үхлийн үеэс хойш дэлхийн хүн ам байнга өссөөр иржээ. Хүн амын өсөлтийн хамгийн өндөр түвшин 1950-иад оноос 1970-аад он хүртэл жил бүр 1,8 хувиар өсч байсан бөгөөд 1963 онд энэ өсөлт 2,2 хувьд хүрчээ. Харин 1970-аад оноос хойш 2009 хүртэл өсөлтийн түвшин 1,1 хувь хүртлээ буурсан байна.
Ази тив нь 4 тэрбум хүн амтай буюу дэлхийн хүн амын 60 хувийг эзэлдэг. БНХАУ, БНЭУ нийлээд дэлхийн хүн амын 40 хувийг эзэлж байхад Африк тив дэлхийн хүн амын 14 хувь буюу 1 тэрбум хүн амтайгаараа удаалж байна.
Европ тив дэлхийн хүн амын 11 хувийг эзэлдэг ба 731 сая хүн амтай. Хойд Америкийн хувьд 514 сая хүн амтай буюу 8 хувь, Өмнөд Америк 371 сая хүн амтай буюу 5,3 хувь, харин Австрали тив 21 сая хүн амтай ба дэлхийн хүн амын 0,3 хувийг тус тус эзэлж байна.
37
ТЭМДЭГЛЭЛ
