Filary w strukturze UE

Filary w strukturze UEFilary w strukturze UE

dr Edyta Martinidr Edyta Martini

Trójfilarowa struktura UETrójfilarowa struktura UE

1) I filar – Wspólnoty Europejskie 1) I filar – Wspólnoty Europejskie

2) II filar – Wspólna Polityka zagraniczna 2) II filar – Wspólna Polityka zagraniczna

i Bezpieczeństwai Bezpieczeństwa

3) III filar – Współpraca Policyjna i Sądowa 3) III filar – Współpraca Policyjna i Sądowa

w Sprawach Karnychw Sprawach Karnych


Ad. 1.Ad. 1.Funkcjonuje według prawa wspólnotowegoFunkcjonuje według prawa wspólnotowego

Ad. 2.Ad. 2.Współpraca nie wykracza poza współpracę Współpraca nie wykracza poza współpracę

międzynarodową regulowaną przez prawo międzynarodową regulowaną przez prawo międzynarodowe międzynarodowe

Ad.3.Ad.3.Tradycyjna współpraca międzynarodowa Tradycyjna współpraca międzynarodowa

(Trybunał Sprawiedliwości) (Trybunał Sprawiedliwości)


Ad. 1 Ad. 1 - Unia celna i jednolity rynek wewnętrzny,Unia celna i jednolity rynek wewnętrzny,- Wspólna polityka handlowa,Wspólna polityka handlowa,- Wspólna polityka rolna i rybacka,Wspólna polityka rolna i rybacka,- Wspólna polityka transportowa,Wspólna polityka transportowa,- Wspólne reguły konkurencji,Wspólne reguły konkurencji,- Unia gospodarcza i walutowa, Unia gospodarcza i walutowa, - Polityka społeczna i spójność społeczno-Polityka społeczna i spójność społeczno-

gospodarcza,gospodarcza,- Ochrona środowiska naturalnego,Ochrona środowiska naturalnego,- Polityka badawczo-rozwojowa Polityka badawczo-rozwojowa


Ad.2Ad.2

Polityka zagranicznaPolityka zagraniczna::- Wspólne działania, stanowiska i Wspólne działania, stanowiska i

strategie,strategie,- Wspieranie demokracji i Wspieranie demokracji i

praworządności, ochrona praw praworządności, ochrona praw człowieka i podstawowych wolnościczłowieka i podstawowych wolności


Ad.2Ad.2

Polityka bezpieczeństwa:Polityka bezpieczeństwa:- Wzmocnienie bezpieczeństwa UE i jej Wzmocnienie bezpieczeństwa UE i jej

państw członkowskich (finansowe państw członkowskich (finansowe aspekty obrony),aspekty obrony),

- Rozbrojenie i utrzymanie pokojuRozbrojenie i utrzymanie pokoju


Ad. 3Ad. 3- Współpraca sądownicza w sprawach Współpraca sądownicza w sprawach

karnych,karnych,- Zwalczanie rasizmu i ksenofobii,Zwalczanie rasizmu i ksenofobii,- Współpraca policji (Europol)Współpraca policji (Europol)

Kompetencje WspólnotKompetencje Wspólnot

Obszary kompetencji Obszary kompetencji wyłącznych Wspólnoty:wyłącznych Wspólnoty:

reguły konkurencji, reguły konkurencji, przepisy związane z unią celną, przepisy związane z unią celną, wspólna polityka handlowa, wspólna polityka handlowa, polityka pieniężna w obszarze ero, polityka pieniężna w obszarze ero, zachowanie morskich zasobów zachowanie morskich zasobów

biologicznych.biologicznych.

Obszary kompetencji dzielonych (mieszanych)Obszary kompetencji dzielonych (mieszanych)

pomiędzy Wspólnotę a państwa członkowskie:pomiędzy Wspólnotę a państwa członkowskie: - właściwe funkcjonowanie jednolitego rynku wewnętrznego, - stworzenie przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, - rolnictwo i rybołówstwo, - transport i sieci transeuropejskie, -energetyka, - niektóre aspekty polityki społecznej, - spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna, - ochrona środowiska naturalnego, - ochrona konsumentów, - niektóre aspekty zdrowia publicznego, - niektóre aspekty badań, rozwoju technologicznego i przestrzeni kosmicznej, - niektóre aspekty współpracy na rzecz rozwoju i pomocy humanitarnej.

Obszary działań wspólnotowychObszary działań wspólnotowych, w których mamy do , w których mamy do czynienia z czynienia z działaniami wspierającymi, koordynującymi działaniami wspierającymi, koordynującymi

lub uzupełniającymilub uzupełniającymi są następujące: są następujące: przemysł, przemysł, ochrona zdrowia ludzkiego, ochrona zdrowia ludzkiego, edukacja, edukacja, szkolenia zawodowe, szkolenia zawodowe, młodzież i sport, młodzież i sport, ochrona ludności.ochrona ludności. Unia ma ponadto Unia ma ponadto kompetencje w dziedzinie koordynowaniakompetencje w dziedzinie koordynowania: : polityk gospodarczych i zatrudnienia w państwach członkowskich, polityk gospodarczych i zatrudnienia w państwach członkowskich, również w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i również w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i

bezpieczeństwa, bezpieczeństwa, może również stopniowo prowadzić do powstania wspólnej obrony może również stopniowo prowadzić do powstania wspólnej obrony

(konstytucja).(konstytucja).

Unia ma ponadto Unia ma ponadto kompetencje w kompetencje w dziedzinie koordynowaniadziedzinie koordynowania::

polityk gospodarczych i zatrudnienia polityk gospodarczych i zatrudnienia w państwach członkowskich, w państwach członkowskich,

również w dziedzinie wspólnej również w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, bezpieczeństwa,

może również stopniowo prowadzić może również stopniowo prowadzić do powstania wspólnej obrony do powstania wspólnej obrony (konstytucja).(konstytucja).

Instrumenty prawne w I filarze Instrumenty prawne w I filarze Unii EuropejskiejUnii Europejskiej

W ramach pierwszego filaru UE W ramach pierwszego filaru UE stosowane są następujące rodzaje stosowane są następujące rodzaje instrumentów prawnych: instrumentów prawnych:

rozporządzenia rozporządzenia dyrektywy dyrektywy decyzje decyzje zalecenia (rekomendacje) i opinie zalecenia (rekomendacje) i opinie

RozporzadzeniaRozporzadzenia RozporządzeniaRozporządzenia są aktami o zastosowaniu są aktami o zastosowaniu

powszechnym i bezwyjątkowym, są wiążące w całości i powszechnym i bezwyjątkowym, są wiążące w całości i w całości automatycznie stają się częścią krajowych w całości automatycznie stają się częścią krajowych systemów prawnych państw członkowskich. systemów prawnych państw członkowskich. Rozporządzenia adresowane są nie tylko do państw Rozporządzenia adresowane są nie tylko do państw członkowskich, ale także do osób fizycznych i członkowskich, ale także do osób fizycznych i prawnych. Ponieważ nie istnieje możliwość stosowania prawnych. Ponieważ nie istnieje możliwość stosowania selektywnego, bądź niepełnego stosowania przez selektywnego, bądź niepełnego stosowania przez państwa członkowskie uregulowań zawartych w państwa członkowskie uregulowań zawartych w rozporządzeniu, ograniczając skutki przepisów rozporządzeniu, ograniczając skutki przepisów wspólnotowych, nawet jeśli dane państwo głosowało wspólnotowych, nawet jeśli dane państwo głosowało przeciw uchwaleniu tegoż aktu lub też uważa je za przeciw uchwaleniu tegoż aktu lub też uważa je za sprzeczne z interesem narodowym , rozporządzenie sprzeczne z interesem narodowym , rozporządzenie jest aktem prawnym wkraczającym w sposób jest aktem prawnym wkraczającym w sposób natychmiastowy i bezpośredni w wewnętrzne porządki natychmiastowy i bezpośredni w wewnętrzne porządki prawne państw członkowskichprawne państw członkowskich. .

DyrektywyDyrektywy DyrektywyDyrektywy są wiążące dla państw członkowskich są wiążące dla państw członkowskich

co do skutku określonego w dyrektywie, co do skutku określonego w dyrektywie, pozostawiając wybór środków i sposobów pozostawiając wybór środków i sposobów niezbędnych dla realizacji celów określonych niezbędnych dla realizacji celów określonych dyrektywą w gestii państw członkowskich. dyrektywą w gestii państw członkowskich. Adresatami są zazwyczaj wszystkie państwa Adresatami są zazwyczaj wszystkie państwa członkowskie, choć dyrektywy mogą być także członkowskie, choć dyrektywy mogą być także skierowane do poszczególnych krajów . skierowane do poszczególnych krajów . Dyrektywa w wewnętrznym porządku krajowym Dyrektywa w wewnętrznym porządku krajowym nie wywołuje skutku bezpośredniego, dlatego też nie wywołuje skutku bezpośredniego, dlatego też wymaga implementacji przy pomocy krajowych wymaga implementacji przy pomocy krajowych instrumentów prawnych. instrumentów prawnych.

Zalecenia i opinieZalecenia i opinie Zalecenia i opinieZalecenia i opinie - nie mają charakteru wiążącego i są - nie mają charakteru wiążącego i są

wyrazem opinii instytucji europejskich o pożądanym wyrazem opinii instytucji europejskich o pożądanym kierunku zmian w przepisach prawnych państw kierunku zmian w przepisach prawnych państw członkowskich w określonych dziedzinach. Warto jednak członkowskich w określonych dziedzinach. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, iż brak mocy wiążącej zaleceń i zwrócić uwagę na fakt, iż brak mocy wiążącej zaleceń i opinii nie stanowi o braku użyteczności. Stanowią one opinii nie stanowi o braku użyteczności. Stanowią one bowiem wyraz opinii instytucji wspólnotowych o kierunku bowiem wyraz opinii instytucji wspólnotowych o kierunku pożądanych zmian prawnych w państwach członkowskich i pożądanych zmian prawnych w państwach członkowskich i mogą stanowić zapowiedź przyjęcia aktu prawnego o mogą stanowić zapowiedź przyjęcia aktu prawnego o charakterze wiążącym np. w formie rozporządzenia. charakterze wiążącym np. w formie rozporządzenia. Omawiane akty prawne z reguły dają państwom Omawiane akty prawne z reguły dają państwom członkowskim dodatkowy czas na przygotowanie systemu członkowskim dodatkowy czas na przygotowanie systemu krajowego do wprowadzenia w terminie późniejszym krajowego do wprowadzenia w terminie późniejszym regulacji wiążących w postaci dyrektywy.regulacji wiążących w postaci dyrektywy.

Akty prawne – I filarAkty prawne – I filarTraktat o Ustanowieniu Wspólnoty EuropejskiejTraktat o Ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej

Artykuł 249 Artykuł 249 (por. także art.161 TEWEA)(por. także art.161 TEWEA)

W celu wykonania swych zadań oraz na warunkach przewidzianych w W celu wykonania swych zadań oraz na warunkach przewidzianych w niniejszym Traktacie, Parlament Europejski wspólnie z Radą, Rada i niniejszym Traktacie, Parlament Europejski wspólnie z Radą, Rada i Komisja uchwalają rozporządzenia i dyrektywy, podejmują decyzje, wydają Komisja uchwalają rozporządzenia i dyrektywy, podejmują decyzje, wydają zalecenia i opinie. zalecenia i opinie.

Rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio Rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich. stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Dyrektywa wiąże każde Państwo Członkowskie, do którego jest kierowana, Dyrektywa wiąże każde Państwo Członkowskie, do którego jest kierowana, w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków. organom krajowym swobodę wyboru formy i środków.

Decyzja wiąże w całości adresatów, do których jest kierowana. Decyzja wiąże w całości adresatów, do których jest kierowana.

Zalecenia i opinie nie mają mocy wiążącej. Zalecenia i opinie nie mają mocy wiążącej.

Instrumenty prawne stosowane Instrumenty prawne stosowane w II filarze (art. 12 TUE)w II filarze (art. 12 TUE)

zasady i ogólne wytyczne dla WPZiB zasady i ogólne wytyczne dla WPZiB wspólne strategie wspólne strategie wspólne działania wspólne działania wspólne stanowiska wspólne stanowiska działania mające na celu umacnianie działania mające na celu umacnianie

współpracy państw członkowskich w współpracy państw członkowskich w ramach WPZiB ramach WPZiB

Akty prawne – II filarAkty prawne – II filar

Traktat o Unii EuropejskiejTraktat o Unii Europejskiej

Artykuł 12Artykuł 12

Unia osiąga cele określone w artykule 11 poprzez: Unia osiąga cele określone w artykule 11 poprzez: określanie zasad i ogólnych wytycznych wspólnej polityki określanie zasad i ogólnych wytycznych wspólnej polityki

zagranicznej i bezpieczeństwa zagranicznej i bezpieczeństwa decydowanie o wspólnych strategiach, decydowanie o wspólnych strategiach, przyjmowanie wspólnych działań, przyjmowanie wspólnych działań, przyjmowanie wspólnych stanowisk, przyjmowanie wspólnych stanowisk, umacnianie systematycznej współpracy między Państwami umacnianie systematycznej współpracy między Państwami

Członkowskimi w prowadzeniu ich polityki.Członkowskimi w prowadzeniu ich polityki.

Instrumenty prawne III filaru UE Instrumenty prawne III filaru UE (art. 34 TUE)(art. 34 TUE)

wspólne stanowiska wspólne stanowiska decyzje ramowe decyzje ramowe decyzje decyzje konwencje między państwami konwencje między państwami

członkowskimi członkowskimi

Akty prawne – III filarAkty prawne – III filar

Traktat o Unii EuropejskiejTraktat o Unii Europejskiej Artykuł 34Artykuł 34

1. W dziedzinach objętych niniejszym tytułem Państwa 1. W dziedzinach objętych niniejszym tytułem Państwa Członkowskie wzajemnie się informują i konsultują ze sobą Członkowskie wzajemnie się informują i konsultują ze sobą w ramach Rady, mając na względzie koordynację swych w ramach Rady, mając na względzie koordynację swych działań. W tym celu ustanawiają współpracę między swymi działań. W tym celu ustanawiają współpracę między swymi właściwymi jednostkami administracyjnymi.właściwymi jednostkami administracyjnymi.

2. Rada w stosownej formie i według właściwych procedur 2. Rada w stosownej formie i według właściwych procedur przewidzianych w niniejszym tytule, przyjmuje środki i przewidzianych w niniejszym tytule, przyjmuje środki i sprzyja współpracy, przyczyniając się do osiągnięcia przez sprzyja współpracy, przyczyniając się do osiągnięcia przez Unię przez jej celów. W związku z tym, stanowiąc Unię przez jej celów. W związku z tym, stanowiąc jednomyślnie z inicjatywy Państwa Członkowskiego lub jednomyślnie z inicjatywy Państwa Członkowskiego lub Komisji, Rada może: Komisji, Rada może:

Documents

Filary w strukturze UE