Univeriztet u Istonom SarajevuSaobraajni fakultet DobojZvuni izvori. Zvuni talas. Jaina zvuka. Rezonancija kod zvuka i interferencija

UvodOblast fizike koja prouava zvuk, pojave i procese koji se vezuju za zvuk naziva se akustika. Elastini talasi u bilo kojoj sredini,ija je frekvencija izmeu 16Hz i 20kHz nazivaju se zvuni talasi ili zvuk.Zvuk frekvencije ispod 16Hz nazva se infrazvuk, a zvuk frekvencije iznad 20kHz-ultrazvuk. Infrazvuk i ultrazvuk covjek ne moze da uje.Nastajanje zvuka je nemogue ukoliko ne postoji zvuni izvor i sredina koja prenosi zvuni talas

Zvuni izvoriZvuni izvor je ona taka u zvunom polju u kojoj djeluje spoljanja sila koja vri mehaniki poremeaj elastine sredine i predaje energiju djeliima okolnog medija. Neki zvuni izvori su namjenski konstruisani da bi se pomou njih kontrolisano stvarao zvuk. U takve spadaju muziki instrumenti, zvunici, sirene i sl.

Nivo snage nekih realnih zvunih izvora

Zvuni talasDo stvaranja zvunog talasa dolazi kada vrsto tijelo vibrira. Zvuni talas u vazduhu nastaje kada se pomijeranje estica vazduha prenosi sa jedne estice na drugu.Zvuni talasi mogu biti sferni i ravanski.Ravanski talas je zvuni talas kod koga je povrsina koja osciluje ravna(membrana). Ta povrina koja osciluje naziva se TALASNI FRONT.Sferni talas stvara tzv. takasti izvor zvuka i on se iri od izvora u prostor u svim pravcima.

Jaina zvukaJaina(intenzitet) zvuka je ona koliina akustike energije koja u jedinici vremena proe kroz jedininu povrinu normalnu na pravac prostiranja zvunih talasa.

Jedinica za mjerenje jaine zvuka je W/m2.Navedeni obrazac vai i za ravne i za sferne talase. Minimalna vrijednost intenziteta zvuka koje ljudsko uho moe da uje naziva se intenzitet zvuka na pragu ujnosti ili prag ujnosti. Gornja granica intenziteta zvuka koga ljudsko uho moe da uje odreena je pojavom bola do koga dolazi zbog stvaranja velikog pritiska na bubnu opnu, pa se zato naziva granica bola(prag bola).

Interferencija zvunih talasaAko se u prostoru susretnu dva ili vie talasa, na mjestu presjeka talasa nastaje novi talas. Taj talas odgovara talasu to nastaje sabiranjem elongacijasvih pojedinanih talasa to se sijeku u toj taki prostora. Ta se pojava naziva interferencija ili superpozicija talasa Ako se talasi interferenciom ponitavaju,tu interferenciju nazivamo destruktivnom, a ako se talasi pojaavaju, nazivamo je konstruktivnom interferenciom.Interferencija zvunih talasa ima mnogo primjena. Jedna od interesantnih je njeno korienje za smanjenje neeljenih zvukova odnsno buke i umova.

Zvuna rezonancijaTijelo koje osciluje zove se oscilator. Sa jednog oscilatora na drugi moe se prenosti energija oscilovanja. Prenos energije je najvei kada su frekvencije oscilovanja oba oscilatora meusobno jednake. Ta pojava se naziva rezonancija. Rezonancija se koristi u akustici za pojaavanje zvuka.

Zvuni zid , . . .