#3 2013 TH

EMA KIN

DERBOERDERIJEN • In gesprek m

et... Arie Dw

arswaard

Deze Zom

er: Singelpark Leiden • Terugblik: School’s Cool • Fonds 1818 en het bedrijfsleven

Kijk in het hart van dit magazine voor het

Jaarbericht 2012

Vaartochten ZoetermeerVaren door de Haagse grachten kan al een hele tijd

dankzij De Ooievaart. Vorig jaar kwamen daar vaartochten

tussen Den Haag en Zoetermeer bij. Dat was zo’n groot

succes dat Zoetermeer nu een eigen vrijwilligers­

organisatie krijgt met de Haagse organisatie als voorbeeld.

De benodigde boot hiervoor is inmiddels met steun van

Fonds 1818 aangeschaft. Bij het uitzetten van de vaar­

routes kregen de initiatiefnemers, de gemeente

Zoetermeer en Floravontuur Promotie, hulp van de Haagse

vaartochtenspecialist De Ooievaart. De Hagenaars blijven

de komende twee jaar nauw bij de nieuwe organisatie

betrokken.

De tochten gaan dwars door het Groene Hart waar flora

en fauna te bewonderen zijn: kieviten en grutto’s zijn bijna

aan te raken. U ontdekt al varend de typische kenmerken

van het polderlandschap. Bijzonder om te zien hoe de

ligging van het water ten opzichte van het land is.

Deze zomer kunt u op donderdag, vrijdag en zaterdag

meevaren. Er is een drie uur durende vaartocht van

Den Haag naar Zoetermeer of vice versa. Fietsen kunnen

mee aan boord, maar daar moet wel voor worden

gereserveerd. Er is ook een tocht die begint en eindigt

bij Boerderij ’t Geertje in Zoeterwoude.

www.rondvaartenzoetermeer.nl

Moord in de duinenWie deze zomer wil huiveren, moet naar de duinen van

Noordwijk. Daar is in een speciaal voor de gelegenheid

gemaakt openluchttheater de muziektheatervoorstelling

‘Avondland. Een Moordgeschiedenis’ van Stichting

KunstKlank te zien. Onder begeleiding van een klein

ensemble worden op tien avonden in augustus zang,

spel en andere podiumkunsten vervlochten met natuur

en beeldende kunst. Het verhaal is speciaal voor Kunst­

Klank geschreven door acteur en tekstschrijver

actueel

Sjoerd Pleijsier. Bij het grote publiek is hij vooral

bekend van de tv­serie ‘Toen was geluk heel gewoon’.

Deze zomer toont hij in Noordwijk een heel ander

aspect van zijn veelzijdig talent.

Het speelt zich af in de ‘Roaring Twenties’: de wereld

danst de charleston. Een salon midden in de natuur is het

trefpunt van een internationaal gezelschap kunstenaars,

schrijvers en journalisten. En dan… een moord! De regie

is in handen van Martine Zeeman en de muzikale leiding

heeft Herma van Piekeren. De muziektheatervoorstelling

‘Avondland. Een moordgeschiedenis’ is te zien van

22 tot en met 31 augustus 2013. Kaartverkoop start in juni.

www.kunstklank.nl

Haagse stranden VoorallDeze zomer zijn de Haagse stranden toegankelijk voor

iedereen, dat is het streven van Stichting Voorall. Deze

stichting werd in 2006 opgericht en vindt dat Hagenaars

met een beperking hun leven naar eigen inzicht vorm

moeten kunnen geven. In Scheveningen ter hoogte van

strandpaviljoen De Waterreus is bij de herinrichting van

de boulevard meer rekening gehouden met mensen met

een beperking. Er zijn onder meer parkeerplaatsen,

rustbankjes, hellingen, een invalidentoilet en een geld­

automaat op de juiste hoogte aangelegd. Bij de

Biesieklette iets verderop zijn strandrollators en strand­

rolstoelen te huur. Dat zijn flinke stappen in de goede

richting, maar is nog niet voldoende, vinden ze bij Voorall.

De stichting heeft een plan ontwikkeld dat de toegankelijk­

heid nog meer moet vergroten. De Cadweazle is daarbij

een belangrijke troef. Deze elektronische strandrolstoel

maakt het voor mensen met een functionele beperking

mogelijk om zelfstandig de mooiste natuurgebieden te

bezoeken, zoals strand, bos, natuurparken, wadden en

sneeuwlandschappen.

www.voorall.nl

2 magazine

3

beste lezer,Ik moet bekennen dat ik tot een aantal jaar geleden niet zoveel op kinderboer­

derijen kwam. Als kind speelde ik in de vakanties op het platteland, daar ging ik

gewoon naar de echte boerderij. Toen mijn eigen kinderen jong waren, woonden

we vaak op plekken waar geen kinderboerderijen in de buurt waren. Als adviseur

bij Fonds 1818 had ik weinig met ze te maken omdat de boerderijen over het

algemeen beheerd werden door gemeenten. Op die manier besef je ook lang

niet zo sterk hoe belangrijk de aanwezigheid van zo’n boerderij voor een buurt

kan zijn.

De economische realiteit van vandaag de dag veranderde alles. Opeens gaven

gemeenten aan niet langer voor de exploitatie van de kinderboerderijen te

kunnen zorgen. Sommige gemeenten stootten boerderijen af. Ik was erg onder

de indruk van buurtbewoners die zich hun boerderij niet lieten ontnemen en het

bestuur over namen. Maar, zie zo’n boerderij dan nog maar eens rendabel te

maken. Want, zoals een vrijwilliger in dit magazine zegt: “De mest afvoeren is

even duur als de aanschaf van het voer.” Fonds 1818 heeft De Blauwe Noordzee

gevraagd samen met een aantal kinderboerderijen een deltaplan op te stellen.

Op basis daarvan kunnen zij, en in hun gevolg ook andere boerderijen, leren het

hoofd boven water te houden. Inmiddels kom ik regelmatig op de kinderboerderij

en ik vind het boven verwachting leuk, ook zonder mijn kinderen.

In dit Magazine vindt u verder de jaarlijkse bijlage over het jaarbericht van

Fonds 1818. Hierin staan de belangrijkste ontwikkelingen van 2012. Voor de

uitgebreide versie van het jaarbericht verwijs ik u naar onze website

www.fonds1818.nl. Een van die ontwikkelingen is de brug die Fonds 1818

wil vormen tussen maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven.

Meer hierover leest u op de achterkant van het Magazine.

Carien Janssen van Raay

Fonds 1818

2 Actueel: lopende projecten

3 Voorwoord en inhoud

4 Thema: Kinderboerderijen

8 In gesprek met: Arie Dwarswaard

10 Deze Zomer: Singelpark Leiden

11 Vitrine: Diverse projecten in het kort

14 Terugblik: School’s Cool

15 Cursussen in 2013

16 Fonds 1818 en het bedrijfsleven

inhoud

Vaartocht Zoetermeer

Kind

erbo

erde

rijen

thema:

Kind

erbo

erde

rijen

4 magazine

Kinderboerderijen

Neem de Nijkamphoeve in Den Haag. Deze buurtboerderij

werd in 1975 gesticht door J.A. Nijkamp, directeur van

de gemeentelijke schooltuinen, en ligt heel idyllisch

verscholen in het groen van het Florence Nightingalepark.

Twee jaar geleden werd bekend dat de gemeente deze

boerderij vanwege bezuinigingen zou afstoten. Sluiting

dreigde. Maar bewoners staken daar een stokje voor. Ze

namen de zorg voor de boerderij en de levende have van

de gemeente over. Dankzij donateurs, sponsors en veel

inzet van vrijwilligers is het een groot succes. Het bruist

als nooit tevoren op de buurtboerderij. Een rij peuters

komt het erf op stappen. De kleintjes lopen keurig hand

in hand achter de leidsters van het kinderdagverblijf aan.

Ze gaan eerst even naar de knuffelweide, waar de kippen

los rondlopen. Veertien kippen telt buurtboerderij

De Nijkamphoeve, waaronder vier brahmakippen.

Imposante beesten. Boerderijkat Otje – een je­weet­wel­

kater – loopt achter de peuters aan. Ondertussen komen

de eerste leden van de wandelclub van verpleeghuis

Houtwijk de buurtboerderij binnen. Even opwarmen

met een kop koffie in de gezellige boerenhuiskamer.

Alle leeftijdscategorieën zijn vertegenwoordigd op deze

donderdagmiddag. “Dat is ook precies de bedoeling.

De Nijkamphoeve is er voor jong en oud. Voor iedereen

Waar ga je heen om konijnen te voeren, een kip te leasen of je frituurvet in te leveren? Naar de kinderboerderij natuurlijk! Sinds de jaren zeventig heeft bijna elke stad wel een paar boerderijen. Oases van groen in stenige woonwijken. Nu gemeenten moeten bezuinigen, gaan de boerderijen op zoek naar andere inkomsten. Een paar inspirerende voorbeelden.

die wil genieten van deze mooie plek en lekker met de

dieren wil knuffelen”, zegt Jolanda Smit. Zij begon acht

jaar geleden als vrijwilliger met de verzorging van de

ezels Sanne en Maaike. Nu stuurt zij twee à drie dagen

per week als teamleider de vrijwilligers aan. “Het is hier

nooit saai. Er is altijd wel iets te doen.” Zeker nu de

boerderij eigendom is van Stichting de Vrienden van

De Nijkamphoeve. “De stichting bestaat uit buurtbewoners.

Wij doen alles zelf”, zegt Jolanda met gepaste trots.

“Ik moet soms nog in mijn arm knijpen om te beseffen

dat het echt is gelukt. Dat we de boerderij hebben gered.

En dat het nu ónze boerderij is.”

Sponsors Een boerderij beheren is één ding, zorgen dat alle dieren

te eten hebben en het bezoek van de veearts kan worden

betaald, is een tweede. Daarvoor schreef de stichting

diverse fondsen en sponsors aan. “Ik wist niet dat er zo

veel fondsen bestaan. Het was allemaal nieuw voor ons.”

De KNHM (Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij)

hielp met het opstellen van een bedrijfsplan. Fonds 1818

steunde de buurtboerderij en Nationale Nederlanden

leverde het materiaal voor de educatieve projecten. “We

hopen nu nog op een bedrijf dat de veearts wil sponsoren.

En de mestafvoer wil bekostigen. Het afvoeren kost net

zoveel als de aanschaf van voer”, vertelt Jolanda.

Particulieren kunnen donateur van de buurtboerderij

worden en iedereen kan een dier financieel adopteren.

Voor vijftig euro kan de boerderij een jaar lang een cavia

verzorgen. “Kinderboerderijen zijn ondernemender

geworden. Ze zien hun potentieel veel beter en venten

dat ook uit. Dat is pure winst”, vindt Hans de Rijk. Hij is

al twintig jaar betrokken bij het kinderboerderijenwerk en

initiatiefnemer van de Stichting Ondernemende Kinder­

boerderijen. De eerste keer dat hij een kinderboerderij

Duurzaam, aaibaar en klaar voor de toekomst

Kinderboerderijenbezocht, herinnert hij zich nog goed. “Ik was tien jaar.

We woonden in Delft en ik ging naar de kinderboerderij

in Delftse Hout. Ik kreeg een bouwplaat van een boerde­

rij mee.” Sindsdien is hij verslingerd aan kinderboerde­

rijen. “Als ik op vakantie ben, bezoek ik er als het even kan

één. Ik heb kinderboerderijen in Engeland, Scandinavië,

België, Frankrijk, Australië en Canada bezocht.”

En elke keer komt hij er weer achter hoe bijzonder de

kinderboerderijen in Nederland zijn. “Het zijn echt

ontmoetingsplekken in de buurt. Het is een bindende

factor in de wijk waar oud en jong, autochtoon en

allochtoon, arm en rijk komen omdat ze dat leuk vinden.”

De dreigende bezuinigingen bij kinderboerderijen ging

hem aan het hart. “Ik wilde graag meedenken over de

omslag die moest worden gemaakt om overeind te

kunnen blijven. Die omslag moeten de kinderboerderijen

die wel in beheer van de gemeente Den Haag blijven,

trouwens óók maken. Zelfs enthousiaste medewerkers

zien vaak de mogelijkheden van hun boerderij niet

voldoende. Je moet met andere ogen leren kijken naar

je organisatie. Dat is best lastig als je er zo mee bent

vergroeid.”

5

Kinderboerderij De Klaprooshof

Het merk kinderboerderij is nog altijd ijzersterk

aantal boerderijen raakten we betrokken.” De uitgangs­

positie van de kinderboerderijen is op zichzelf gunstig.

Landelijk zijn er ongeveer vierhonderd kinderboerderijen,

die gezamenlijk 25 miljoen bezoekers per jaar trekken.

“Het merk kinderboerderij is nog altijd ijzersterk.

Iedereen kent het en is er wel eens geweest. Ze hebben

zoals De Blauwe Noordzee dat noemt ‘groen goud’ in

handen. Het zijn vaak oases van rust in stenige woon­

wijken. En door de levende have is de aaibaarheidsfactor

van kinderboerderijen natuurlijk hoog. Maar dat alleen

is niet voldoende. Een duidelijke missie ontbrak. Je hebt

een stip op de horizon nodig, een doel om naartoe te

werken”, aldus Janssen van Raay.

FrituurvetEducatie en duurzaamheid zijn de nieuwe speerpunten

van de kinderboerderijen. “Er is zoveel kennis aanwezig

op de boerderijen, over dieren en planten, over verzorging.

Veel boerderijen hebben al leskisten waarvan basisscholen

uit de buurt gebruikmaken. Maar die educatieve factor

kan nog verder worden uitgediept”, vindt Hans de Rijk.

Ook wat betreft duurzaamheid kan de kinderboerderij

een rol vervullen in de wijk. “Er zijn kinderboerderijen

thema: Kinderboerderijen

De Blauwe NoordzeeMet steun van Fonds 1818 werd adviesbureau De Blauwe

Noordzee erbij gehaald om mee te denken over de

toekomst. De Blauwe Noordzee is een bureau voor

ambitieuze non­profitorganisaties die inspiratie, meer

financiële slagkracht en ondernemerschap willen.

Boris Franssen en Menne Scherpenzeel van De Blauwe

Noordzee hebben eerst een quickscan gemaakt van de

positie van de kinderboerderijen in de regio Haaglanden,

Leiden, Westland en Bollenstreek. “Als je een nieuwe

strategie wilt bedenken, moet je eerst weten hoe je ervoor

staat”, vertelt Carien Janssen van Raay. Zij is adviseur

duurzaamheid, natuur en milieu bij Fonds 1818.

“Wij hadden als vermogensfonds eigenlijk nooit met de

kinderboerderijen te maken, omdat ze door de gemeente

werden beheerd. Door de verzelfstandiging van een

6 magazine

Stichting De Bloeiende Kip

Het afvoeren van de mest kost net zoveel als de aanschaf van voer

7

thema: Kinderboerderijen

waar je kapotte elektronische apparaten en lege batte­

rijen kunt inleveren. De Haagse stadsboerderijen zijn

sinds kort inzamelpunt van gebruikt frituurvet. Van dat

vieze vet wordt biobrandstof gemaakt. Op die manier

wordt het bewoners gemakkelijker gemaakt om een

duurzaam huishouden te voeren en de kinderboerderijen

hebben weer een nieuwe bron van inkomsten.”

Een ander dringend advies van De Blauwe Noordzee is

meer samen werken met partijen uit de buurt. Denk aan

basisscholen, kinderopvang, verpleeghuizen, scouting,

instellingen voor mensen met een lichamelijke of

verstandelijke beperking. “Scholieren kunnen op de

kinderboerderij hun maatschappelijke stage lopen.

Als je het ruimer bekijkt, zijn er zoveel mogelijkheden

voor kinderboerderijen.”

LeasekipDe ‘leasekip’ is daar een mooi duurzaam voorbeeld van.

Hans de Rijk: “Het gaat om kippen die niet goed genoeg

meer leggen voor de eierenindustrie en normaal

gesproken zouden worden geslacht. Wij bieden ze met

dit project een mooie oude dag aan. Het werkt zó:

particulieren ‘leasen’ voor een klein bedrag per maand

twee van deze kippen. Ze krijgen daar een kippenren bij

die door timmermannen die re­integreren in het arbeids­

proces is gemaakt. Die kippen hebben een mooi leventje,

kunnen lekker scharrelen in de tuin. Het levert de mensen

een lekker vers eitje op en ze kunnen hun groente­, fruit­

en tuinafval op een verantwoorde manier kwijt. Kippen

eten namelijk álles. En als het onverhoopt toch niet bevalt,

kunnen de mensen de kip gewoon weer terugbrengen

naar de kinderboerderij. Het is echt een win­winsituatie.”

Ook bij de drie stadsboerderijen in Zoetermeer, de

Weidemolen (Oosterheem), ’t Buitenbeest (centrum) en

De Balijhoeve (Rokkeveen), zit verandering in de lucht.

“Ook de gemeente Zoetermeer moet bezuinigen.

De vraag is of het beheren van kinderboerderijen wel een

kerntaak van de gemeente is en kan blijven. De kinder­

boerderijen zullen meer hun eigen broek moeten gaan

ophouden”, aldus Wouter van Kleef, manager Groen

Spelen en Leren bij de gemeente Zoetermeer. “De dienst

waar ik nu werk, is nieuw. Vroeger lag de focus meer

op natuur­ en milieu­educatie. Educatie is nog steeds

belangrijk, maar het gaat ook om de beleving van het

groen. We vinden het belangrijk dat kinderen in de natuur

kunnen spelen, al spelend kunnen leren eigenlijk.”

Kinderboerderij De Balijhoeve gaat samenwerken met

Staatsbosbeheer. “Het Speelbos ligt vlak bij de kinder­

boerderij, het is eigenlijk heel logisch om de handen

ineen te slaan. In deze tijd moet je de krachten bundelen

om overeind te blijven. Dat is niet alleen noodzakelijk,

maar levert ook een mooie kruisbestuiving op.”

WebcamDaarvan is ook sprake bij kinderboerderij Weidezicht in

de Leidse Merenwijk. Met veel scholen en kinderopvang

in de buurt, was educatie altijd al een speerpunt op de

boerderij. Sinds 2009 wordt de boerderij bestiert door

Stichting De Bloeiende Kip. Deze enigszins aparte naam

is gebaseerd op de uitspraak van een kind dat op de

boerderij een pauw zag pronken met zijn veren: ‘Mamma,

die kip staat in bloei’. “Dat vonden wij zo’n prachtige

uitspraak, dat wij onze stichting daarnaar hebben

vernoemd”, vertelt bestuurslid Rijk van Kommer. Hij is

een van de buurtbewoners die het voor de boerderij

opnamen toen de gemeente Leiden moest bezuinigen.

“Ik woon praktisch tegenover de boerderij, al veertig jaar.

Ik ben er met mijn kinderen naartoe geweest en met

mijn kleinkinderen. Die boerderij hoort bij Merenwijk.”

De Bloeiende Kip heeft een moderne opvatting over

natuureducatie. Ze maken de natuur op een directe

manier aanschouwelijk. Via een webcam kunnen mensen

zien hoe boerderijkoe Marta kalvert of hoe de ooievaars

op hun nest zitten. Kinderen halen de natuur met een

verrekijker dichterbij. Fonds 1818 leverde een bijdrage om

dit mogelijk te maken. “De middelen om de natuur te

bestuderen veranderen steeds. Maar het plezier om in

de natuur te zijn, dat blijft het zelfde”. Kinderboerderij

Weidezicht brengt de natuur voor de kinderen van Meren­

wijk en ver daarbuiten al generaties lang dichterbij.

Kinderen halen de natuur met een verrekijker dichterbij

‘De meeste mensen worden blij van de kinderboerderij’

thema: Kinderboerderijen

8 magazine

9

Al jaren woont Arie Dwarswaard recht tegenover kinder­

boerderij De Klaprooshof. Hij ging er vroeger regelmatig

met zijn kinderen naartoe. Tegenwoordig komt hij er

bijna dagelijks. Niet als bezoeker, maar als vrijwilliger.

“Wij zijn hier in 1993 komen wonen, toen was de boerderij

er al. De boerderij hoort er gewoon bij in Voorhout.”

Hij besefte pas hoe belangrijk De Klaprooshof voor de

wijk is, toen in 2010 bekend werd dat de kinderboerderij

moest sluiten. Niet omdat de boerderij geen bestaans­

recht meer zou hebben. “Er komen dagelijks zo’n twintig

bezoekers, dus dat was de reden niet. De gemeente had

vanwege de economische crisis geen geld meer voor

het beheer van de boerderij. Dat is een intensieve taak.

’s Morgens opende een ambtenaar de boerderijen en

verzorgde de beesten. ’s Avonds werd dat gedaan door

een vrijwilliger.”

Toen de buurtbewoners beseften dat het voor hun

boerderij vijf voor twaalf was, kwamen ze spontaan in

actie. “Ik ben in het bestuur van de boerderij gegaan

om mee te doen aan de reddingsactie. Er kwamen veel

mensen naar ons toe met de vraag of ze iets konden

betekenen. Dat was hartverwarmend.” Er werden in no

time 25 vrijwilligers geworven die de boerderij bij toer­

beurt openen en sluiten en de verzorging van de beesten

op zich nemen. De Klaprooshof heeft kippen, konijnen,

pauwstaartduiven, geiten, een pony en schapen. “Daar

ben je algauw anderhalf uur mee zoet. Alle dieren in

hun hok, voer en water geven zodat ze de avond en de

nacht goed doorkomen.” Arie sluit de boerderij elke

zaterdagmiddag af. “Door de week heb ik een betaalde

In gesprek met...

Arie DwarswaardVrijwilliger De Klaprooshof in Voorhout

baan.” Ook doet hij de publiciteit voor De Klaprooshof

en werft hij vrijwilligers. “Ik word op zaterdag geholpen

door een scholier. Die meldde zich zelf aan, heel leuk. Ik

voer de sollicitatiegesprekken met de vrijwilligers en ga

als ze nog minderjarig zijn ook altijd even bij hun ouders

langs. Het is toch best een verantwoordelijkheid. Ik vind

het belangrijk dat het thuisfront er ook achter staat.”

De dreiging van sluiting blijkt achteraf een zegen te zijn

voor De Klaprooshof. “Het heeft ons gedwongen om te

kijken naar een andere manier van beheer en financieel

beleid. We hebben donateurs, vrienden en fondsen

geworven.” Dankzij de steun van Fonds 1818 heeft

De Klaprooshof onder meer nieuwe informatiebordjes

kunnen laten maken. “Met een korte beschrijving en

een foto van het dier. Ook konden we dankzij het fonds

nieuwe houten banken en een picknicktafel aanschaffen,

het water rondom de boerderij zuiveren en een fontein

aanleggen. Tevens werd een nieuwe maaimachine gekocht

en een aanhangwagen voor het afvoeren van de mest.

Want die dieren produceren aardig wat.”

De buurt is veel actiever en is meer betrokken bij wat er

gebeurt op de kinderboerderij. “Ze nemen de boerderij

niet meer voor lief, maar beseffen hoe waardevol zo’n

groene oase is voor hun woonwijk.” Dat de handen relatief

gemakkelijk op elkaar kwamen voor het behoud van de

kinderboerderij, komt volgens Arie Dwarswaard door

de ‘hoge aaibaarheidsfactor’ van kinderboerderijen.

“Letterlijk en figuurlijk, de meeste mensen worden blij

van de kinderboerderij.”

Kweektuin Singelpark

ontwerpers straks een complete lijst hebben op basis waarvan ze

beplantingsplannen kunnen maken. De bedoeling is dat bezoekers

van het Singelpark een aantal van de meest opmerkelijke verhalen

bij de betreffende bomen of vaste planten kunnen lezen of horen

als de planten eenmaal een definitieve plek aan de Leidse singels

hebben gekregen.

Zelf heeft Conny altijd in de Leidse binnenstad gewoond. “Ook toen

mijn kinderen klein waren. Toen heb ik een tuin wel gemist, de binnen­

stad is toch wel heel erg stenig. Er komen in het Singelpark speel­

plekken voor kinderen. En ook plekken waar sportief en cultureel kan

worden genoten. Dit park is een prachtige investering in een groener

en duurzamer Leiden. De tijd is er rijp voor.” Zelf brengt ze heel wat

vrije uurtjes door in de kweektuin. “Elke keer als ik hier aan het

werk ben, stoppen er mensen met de vraag wanneer ze iets kunnen

komen brengen. Je bent hier met elkaar bezig, dat geeft een kick.”

Voorlopig kunnen mensen elke zaterdagochtend van 10.00 tot

12.00 uur (stekjes van) bomen en vaste planten komen brengen.

“We hebben dan ook onze werkdag, waarbij we verdergaan met de

inrichting van de kweektuin (planten en bomen planten, planten­

vakken maken, paden aanleggen, terras aanleggen, beregenings­

systeem aanleggen, enzovoort). Ook daarbij kunnen we elke hulp

goed gebruiken!”

kweektuin.singelpark@gmail.com en www.singelpark.nl

Leiden staat al eeuwen bekend om zijn prachtige singels en grachten.

Nu komt daar een Singelpark bij. Een zes kilometer lange, groene

long rondom de historische binnenstad. Het Singelpark is een initiatief

van het Stadslab en wordt omarmd door de gemeente Leiden. Twee

jaar geleden werd de Stichting Vrienden van het Singelpark opgericht.

Het aanleggen van het Singelpark is een project waarvoor een lange

adem nodig is. Daarom hebben de Vrienden het plan opgevat om alvast

met een flinke kweektuin van veertig bij vijftig meter te beginnen.

“Daarin kunnen we bomen en planten bestemd voor het park

opkweken”, aldus Conny Broeyer, lid van de werkgroep kweektuin.

De Vrienden deden dit voorjaar een oproep aan Leidenaren om met

hun stekjes en planten naar de kweektuin te komen. De belang­

stelling was overweldigend. “We hebben stekjes van walnoot­, eiken­,

kastanje­, beuken­, esdoorn­, en lindebomen gekregen. Maar ook

van een kapokboom en een vijgenboom. We hebben taxussen en

varens gekregen, helleborus, hortensia’s, bamboe, aardbeienplanten,

gevlekte orchissen en zelfs een hoya bella, een prachtige tropische

bloem. We kregen deze stek van een meneer die de plant jaren

geleden van familie uit Indonesië heeft gekregen. Zo zit er ook een

stukje van zijn familiegeschiedenis in de kweektuin.”

Meer mensen hadden een persoonlijk verhaal bij het stekje dat ze

kwamen brengen. “De kapokboom is zelf opgekweekt door mensen

die tijdens een vakantie op Sicilië zaadjes hebben meegenomen.

De loten van kastanjebomen komen uit een schooltuin. Er kwam

iemand met een reuzenbamboe aan. Zijn vader had die ooit uit de

Japanse Tuin gegapt. Een mevrouw had twee loten van haar favoriete

walnotenboom meegenomen die naast haar huisje in Frankrijk staat.

De betrokkenheid is hartverwarmend.” Alle bomen en vaste planten

– met hun verhalen – worden geregistreerd, zodat onder anderen de

10 magazine

Deze Zomer

‘Stekjes met een persoonlijk verhaal’

11

Huygenstentoonstelling – Een gouden erfenisIn de Grote Kerk in Den Haag is deze zomer een tentoonstelling te

zien over twee Nederlandse helden: Constantijn en Christiaan Huygens.

Vader Constantijn en zoon Christiaan waren grote mannen die door

vrij, grenzeloos en moedig te denken een belangrijke stempel drukten

op de gouden eeuw. Van muziek en literatuur tot wetenschap en

staatskunde. De tentoonstelling is een belevenis voor jong en oud.

Door verschillende presentatievormen en de nieuwste interactieve

technieken komen vader en zoon Huygens en de gouden eeuw van

Nederland op een spectaculaire wijze tot leven. Blikvanger van de

tentoonstelling is een replica van de Oranjezaal in het Koninklijk

Paleis Huis ten Bosch. De tentoonstelling loopt tot en met

28 augustus 2013. www.huygenstentoonstelling.nl

Vliegende wandelpadenMidden­Delfland is voor veel stedelingen onbekend, maar heeft

door zijn landschappelijke waarde grote potenties. Om stedelingen

erop attent te maken dat zij naast een prachtig gebied wonen, legt

De Agrarische Natuurvereniging Vockestaert ‘Vliegende wandelpaden’

aan. Dit zijn paden die niet officieel geregistreerd staan, maar die

de mogelijk geven om door de polder te wandelen. Er worden loop­

planken over sloten gelegd en klaphekken gemaakt; op borden wordt

de route aangegeven en staat uitleg over het gebied. Tijdens het

broedseizoen van de vogels (circa 15 maart tot 1 juli) blijven deze

paden gesloten. Met het verder openstellen van de polders van

Midden­Delfland is het gebied toegankelijker voor bezoekers en

wordt de relatie tussen stad en platteland verstevigd.

www.vockestaert.nl

Tentoonstelling Zoetermeer UtopiaIn 1962 kreeg Zoetermeer de opdracht om de woningnood van

Den Haag op te vangen. De stedenbouwkundigen gingen aan de slag

en ontwierpen op papier een moderne groeistad. Kunnen de dromen

en moderne ideeën van de stedenbouwkundigen van toen nog in

de stad worden ervaren? Om dat te onderzoeken hebben het Stads­

museum Zoetermeer en het International New Town Institute de

top van de Nederlandse tekenkunst gevraagd om de dromen van

toen te koppelen aan het Zoetermeer van nu. Elke kunstenaar geeft

op zijn eigen, kenmerkende manier zijn visie op de idealen van toen.

Vanaf 25 mei 2013 zijn de gedetailleerde tekeningen op groot formaat

in het Stadsmuseum Zoetermeer te bezichtigen.

www.stadsmuseumzoetermeer.nl

vitrine

12 magazine

FTGRF ZKTEen groep van 54 fotografiestudenten aan de Koninklijke Academie

van Beeldende Kunsten in Den Haag heeft zich verenigd onder de

naam FTGRF ZKT. Met het oprichten van dit agentschap nemen de

afstudeerders het heft in handen om zichzelf te laten zien aan de

buitenwereld. Zo staan zij sterker bij het vormen van een brug naar

het professionele werkveld. Op de website www.ftgrfzkt.nl zijn het

recentste werk en het portfolio van de fotografen te zien. Potentiële

opdrachtgevers kunnen via tags en categorieën heel gemakkelijk de

juiste fotograaf voor een opdracht vinden. Tijdens de jaarlijkse eind­

examenexpositie van 6 tot en met 13 juli presenteren de studenten

hun werk aan het brede publiek.

Jazz in de Gracht Jazz in de Gracht houdt op 30 en 31 augustus 2013 voor de negende

keer een festival waarbij platbodems van Stichting De Ooievaart

dienen als podium en de kade fungeert als tribune. Bij de aangesloten

restaurants aan de Bierkade en de Dunne Bierkade zijn haltes

aangelegd. Elke band stopt dertig minuten bij deze plekken. Er treden

drie categorieën muzikanten op: jong talent, opkomende amateur­

bands en regionale professionals. De restaurants zijn langer open

en op een braderie wordt kunst verkocht. Tijdens dit festival worden

de mogelijkheden van het gebied van de Haagse grachten belicht

en wordt de jazz toegankelijk gemaakt voor een groot publiek.

www.jazzindegracht.nl

#Stad van de toekomstVanaf de zomervakantie besteedt het Museon aandacht aan ontwik­

kelingen die de stad in de toekomst veranderen. Op de tentoonstelling

‘#Stad van de toekomst’ kunnen bezoekers kennismaken met trends

en nieuwe technologieën, zoals stadslandbouw. Stadslandbouw kan

variëren van balkon­ en daktuinen in de binnenstad, via volkstuinen

tot professionele voedselproductie en voedselverwerking in de stad.

Hierdoor geïnspireerd bouwen de bezoekers mee aan een stad die

zich spontaan vormt. Bij de voorbereiding van ‘#Stad van de toekomst’

betrekt het Museon naast wetenschappers, architecten en industrieel

vormgevers ook studenten en jonge professionals. De deelnemers

werden uitgedaagd om buiten de vaste kaders te denken en met

creatieve ideeën te komen. De expositie is te bezoeken tot en met

27 oktober 2013. www.museon.nl

Zeeheldenfestival Het Zeeheldenfestival is al meer dan dertig jaar een begrip in

Den Haag. Het is een evenement dat is uitgegroeid tot het kleinste

grote buurtfeest van de stad. Vijf dagen lang muziek, straattheater,

kinderactiviteiten, eten en drinken op het Prins Hendrikplein in het

Zeeheldenkwartier. Er is een zeer afwisselend programma met

plaats voor jong talent, onbekende namen en gevestigde namen.

13

Op het programma onder andere optredens van de Jamal Thomas

band, The Stiff en de jonge Haagse formatie de Blues Hunters.

Op zaterdag is er een grote informatie­ en rommelmarkt die ieder

jaar veel bezoekers trekt. Inmiddels werken ruim 160 vrijwilligers

van binnen en buiten de wijk mee aan de organisatie en uitvoering.

Het festival heeft plaats van woensdag 10 tot en met zondag

14 juli 2013. www.zeeheldenfestival.nl

Langs Haagse BomenDen Haag is ongeveer 115.000 straatbomen rijk. Een van de dikste

bomen staat in de Ridderlaan: een treurwilg met een stamomvang

van 5 meter 40. Een van de oudste bomen staat in het Heilige

Geesthofje, een bijna 400 jaar oude juttepeer. De gids ‘Langs Haagse

Bomen’ beschrijft acht korte en lange routes dwars door de stad

langs bijzondere bomen. Wetenswaardigheden over de stad en zijn

bomen worden afgewisseld met karakteristieke foto’s. De gids is

geschreven door Pieter van Mourik en Gerard van Veen, medewerkers

van de botanische tuin van de TU Delft. Zij hebben eerder al een

wandelgids geschreven over bijzondere bomen in Delft.

Het stenen bruidsbedHet Letterkundig Museum brengt in samenwerking met het Nationale

Toneel ‘Het stenen bruidsbed’ van Harry Mulisch tot leven. Een roman

over daders en slachtoffers in tijden van oorlog. Vanaf 2 juni is in het

museum een tentoonstelling te zien waar bezoekers het verhaal op

allerlei interactieve manieren kunnen (her)ontdekken in een heden­

daagse context. Het Letterkundig Museum en het Nationale Toneel

brengen samen ook een reeks verdiepende activiteiten. Van interviews

en themamiddagen tot nabesprekingen met gastsprekers, acteurs

en de regisseur. Ook ontwikkelen ze een educatieve website die de

bezoeker onderdompelt in het verhaal en confronteert met thema’s

als macht en moraliteit, goed en kwaad. Vanaf 28 mei is de voor­

stelling ‘Het stenen bruidsbed’ te zien in de theaters.

www.letterkundigmuseum.nl

Social Sofa’sWelzijn Rijswijk bestaat dit jaar tien jaar. Als dank aan en gebaar

naar de bewoners van Rijswijk biedt de organisatie Social Sofa’s

aan in de wijken Muziekbuurt, Te Werve en Steenvoorde­Zuid. Een

Social Sofa is een comfortabele straatbank waarop omwonenden en

voorbijgangers gezellig kunnen zitten en elkaar kunnen ontmoeten.

Het idee erachter is dat de bank de sociale contacten tussen buurt­

bewoners en anderen versterkt. Voordat de bank wordt geplaatst,

versieren buurtbewoners deze gezamenlijk met kleurrijke mozaïek­

steentjes die bestaan uit gerecycled glas. Allerlei voorstellingen,

vaak gerelateerd aan de wijk of de omgeving waar de bank wordt

geplaatst, kunnen op de bank tot uitdrukking worden gebracht.

www.welzijn-rijswijk.nl

terugblikHoe is het verder gegaan met projecten die Fonds 1818 steunde? Werd het een succes, zijn de doelen gehaald of is het nog steeds hard werken? We kijken terug naar…

zette Joan Koene ertoe aan te kijken wat er was op het gebied van

ondersteuning bij de overgang van basisschool naar middelbare school.

Ze stuitte op het project School’s Cool en was meteen enthousiast.

“Zoiets was er nog niet in Delft.”

Met hulp van een vriendin uit het onderwijs begon ze in het school­

jaar 2010/2011. Via basisscholen worden de kinderen aangemeld.

“Halverwege groep acht komen de eerste aanmeldingen binnen.

Dan wordt na de Cito­toets vaak wel duidelijk of een kind het

gemakkelijk gaat redden of met de hakken over de sloot. Voor het

einde van groep acht moeten we alle intakes rond hebben, zodat we

na de zomervakantie meteen met de ondersteuning kunnen beginnen.

We hebben voor komend schooljaar 26 leerlingen in begeleiding.”

De mentoren zijn vrijwilligers. “Een heel diverse groep. We hebben

studenten maar ook mensen die al met pensioen zijn. Wat ze gemeen

hebben, is hun motivatie.” Dat het project door vrijwilligers wordt

gedaan, betekent niet dat het ook vrijblijvend is. “We rekenen op de

inzet van het kind, de ouders en de school. Onze vrijwilligers komen

anderhalf jaar lang één keer per week bij de leerling thuis. Ze bouwen

een intensieve band op. Ze geven de hulp en steun die ouders soms

door omstandigheden niet kunnen geven. Het is mooi om te zien hoe

die kinderen in anderhalf jaar tijd kunnen opbloeien en hun middel­

bare school daarna op eigen kracht kunnen afronden.”

www.schoolscooldelft.nl

De overgang van basisschool naar middelbare school is een forse

verandering in het leven van een kind. Veel kinderen maken deze

overstap op eigen kracht of met hulp van hun ouders en docenten

uiteindelijk toch succesvol. Maar er zijn altijd kwetsbare kinderen die

een extra steuntje in de rug nodig hebben. Dat kunnen ze krijgen via

het project School’s Cool.

“Wij bieden mentoren die één keer per week bij de leerlingen thuis­

komen voor extra begeleiding”, vertelt Joan Koene. Zij startte in 2009

met het project in Delft. “Ik heb jaren in het bedrijfsleven gewerkt,

bij Randstad in Amsterdam en Den Haag. Daar was ik toch niet

helemaal op mijn plek.” Ze nam ontslag en volgde een opleiding tot

coach. “Ik ben daarna als mentor bij Pangea gaan werken. Een van

mijn eerste klussen was mentorschap van een jongen die op het

Grotius dreigde te ontsporen. Er waren forse problemen thuis, zijn

ouders waren aan het scheiden en hij zat daardoor niet lekker in zijn

vel. Hij was ingestroomd op havo/mavo, maar bleef zitten en kelderde

naar mavo. Het is mij niet meer gelukt om hem op zijn oude niveau

te krijgen. Daarvoor was het te laat. Heel frustrerend en bovendien

niet nodig. Als hij meteen aan het begin van de middelbare school

ondersteuning had gekregen, was het anders gelopen.” Deze ervaring

School’s Cool

14 magazine

‘Je ziet kinderen opbloeien’

15

ColofonFonds 1818 Magazine is een uitgave van Fonds 1818 en verschijnt vier maal per jaar.

Redactie: Corien BoschRedactionele ondersteuning: Martine VinkesteynInterviews: Floor de BooysFotografie: Eva Hofman, Inge Stolwijk en diverse fotografen en bruikleen gevers van de beschreven projectenConcept en vormgeving: OntwerpwerkLithografie en druk: Drukkerij ANDO, Den Haag

AanvraagprocedureAanvragen voor een donatie kunnen ruim voor aanvang van het project schriftelijk bij Fonds 1818 worden ingediend. Fonds 1818 geeft alleen donaties aan stichtingen of verenigingen. De behandeling van uw aanvraag duurt 6 tot 8 weken.

<24Voor jongeren tot 24 jaar geldt een speciale, eenvoudige procedure. Deze jonge aanvragers hoeven voor een donatie tot € 3.000,­ geen stichting of vereniging te zijn! Voor meer informatie: www.fonds1818­24.nl Volg Fonds1818<24 ook op Facebook en Twitter.

Meer informatieHeeft u vragen over de criteria voor een donatie, over het opstellen en indienen van een aanvraag bij Fonds 1818 of over fondsenwerving in het algemeen? Kijk dan op www.fonds1818.nl of neem contact op met onze afdeling Communicatie op 070 375 49 57 of info@fonds1818.nl

Wilt u het Fonds 1818 Magazine ieder kwartaal ontvangen? Stuur dan een e­mail met uw adres­gegevens naar info@fonds1818.nl of meld u aan via de website. Een abonnement is gratis.

algemene informatie over Fonds 1818

Om de deskundigheid van vrijwilligers te bevorderen, biedt Fonds 1818 diverse workshops, cursussen

en kennisbijeenkomsten aan. Deze activiteiten zijn bestemd voor vertegenwoordigers van organisaties

die hoofdzakelijk met vrijwilligers werken en in potentie met succes een aanvraag kunnen indienen bij

Fonds 1818. Alle cursussen zijn gratis.

Workshop FondsenwervingIn een middag maakt u kennis met de

wereld van de fondsen, leert u hoe u een

fonds zoekt dat bij uw project past en

oefent u met het schrijven van een

donatie aanvraag. Het is mogelijk vooraf

een conceptaanvraag of projectplan

aan Fonds 1818 voor te leggen.

Bestuur en ManagementHet goed besturen van een vrijwilligers­

organisatie vraagt veel van de bestuurs­

leden. Er worden eisen gesteld aan een

bestuurder, er zijn taken en verantwoor­

delijkheden en de bestuursleden moeten

de achterban betrokken houden. In deze

workshop leert u hoe u uw organisatie

goed bestuurt.

Financieel ManagementIn twee avonden leert u onder meer hoe

een begroting en een balans te maken,

de financiën van uw organisatie goed te

beheren en doelen voor de toekomst te

stellen. Er is een beginners­ en een

gevorderdencursus.

Meer vrijwilligers in korte tijdDeze training is een intensief traject van

zes maanden waarin u actief aan de slag

gaat met het werven van vrijwilligers

voor uw organisatie. U onderzoekt wat

de organisatie nodig heeft, maakt een

wervingsplan en een beleidsplan. Aan het

einde van het traject heeft u ook daad­

werkelijk nieuwe vrijwilligers gevonden.

SponsoringMaatschappelijke organisaties en

bedrijven gaan vandaag de dag partner­

schappen aan waar beide partijen

energie in steken. Sponsoring is op deze

manier onderdeel geworden van maat­

schappelijk betrokken ondernemerschap.

Tijdens deze workshop krijgt u hand­

vatten om ondernemende partners te

vinden en ook daadwerkelijk bij uw

stichting te betrekken.

Social MediaVoor verenigingen biedt slim gebruik

van social media vele voordelen die veel

verder gaan dan het sturen van nieuws.

Sociale media kunt u bijvoorbeeld

gebruiken om de band tussen de leden

te versterken, te leren van andere

organisaties, de sponsors meerwaarde

te bieden, de pers te benaderen of om

handig samen te werken.

Projectplan schrijvenAan de basis van ieder project ligt een

projectplan. Hierin legt u vast wat de

doelstellingen zijn, hoe u die denkt te

bereiken, wat tijdens het project moet

gebeuren en wie waarvoor verantwoor­

delijk is. Of uw project nu groot of klein

is; een goed projectplan zorgt dat u

overzicht houdt.

Kijk voor data, tijden, locatie en

aanmelden op www.fonds1818.nl

onder cursussen.

cursussen 2013

kijk op www.fonds1818.nlFonds 1818 steunt maatschappelijke en culturele

projecten in de regio Den Haag, Delft, Zoetermeer,

Leiden en de Bollenstreek.

U kent uw buurt, wijk, stad of regio het beste en weet wat

nodig is. Dankzij u worden woonwijken weer leefbaar,

leren allochtone vrouwen fietsen, worden monumenten

gerestaureerd, worden er theatervoorstellingen gemaakt,

leren jongeren met elkaar discussiëren en kunnen met

olie besmeurde vogels weer vliegen. Wij nodigen u van

harte uit om uw ideeën en projecten met ons te delen.

U het project, wij het geld.

Noordwijk Hillegom

Noordwijker -hout

Lisse

Oegst-gees t

W assenaar

Leiden Leider-dorp

Voor -schoten Zoeter-

woude

Den Haag

Leidschendam-Voorburg

Zoetermeer

Rijswijk

Pijnacker-Nootdorp

Delft

Midden -Delfland

Katwijk

Den Haag

Teylingen

RIVIERVISMARKT 4

2513 AM DEN HAAG

070 364 11 41

POSTBUS 895

2501 CW DEN HAAG

INFO@FONDS1818.NL

16

Ondernemend Fonds 1818Bijna elk bedrijf heeft tegenwoordig wel de ambitie om

maatschappelijk betrokken en verantwoord te onder­

nemen. Maatschappelijke organisaties zien dat het werven

van sponsors uit het bedrijfsleven tegenwoordig meer

inhoudt dan het plaatsen van een logo of een advertentie.

Het aangaan van een echt partnerschap tussen een

bedrijf en een stichting of vereniging is een nieuwe vorm

van maatschappelijke betrokkenheid. Het blijkt alleen

in de praktijk vaak makkelijker gezegd dan gedaan.

Vorig jaar vroeg Fonds 1818 een aantal ondernemers en

maatschappelijke organisaties naar hun ideeën hierover.

Zij zien voor het fonds een rol als tussenpersoon weg­

gelegd. Dit is een rol die Fonds 1818 graag op zich neemt.

Zo steunt het fonds het houden van beursvloeren waar

de verschillende partijen elkaar kunnen vinden, helpt

het stichtingen om zich meer ondernemend op te stellen

en probeert het bedrijven te koppelen aan maatschap­

pelijke organisaties. Al een aantal jaar investeert Fonds

1818 in sociale ondernemingen. In de komende tijd wil

het fonds deze rol verder uitbreiden. Heeft u plannen om

maatschappelijk te ondernemen of een partnerschap

aan te gaan? Laat het ons weten. Fonds 1818 steunt uw

initiatieven graag.