fot. Bureau of Reclamation

Ograniczanie skutków powodzi – technika i planowanie

Roman KoniecznyMałgorzata Siudak 2010

fot. EU-LIFE Project FlodScan

Dla ograniczenia skutków powodzi stosuje siętrzy strategie.By osiągnąć maksymalny efekt należy brać pod uwagę wszystkie te strategie jednocześnie. Wykład omawia dwie pierwsze.

Strategie ograniczania skutków powodzi

Trzymać powódź daleko od ludzi

Trzymać ludzi daleko od powodzi

Nauczyć się żyć z powodzią

fot. www.ikarystyka.pl

Strategia

Trzymać powódź daleko od ludzi

zale

ty

• zaopatrzenie w wodę rolnictwa, przemysłu, mieszkańców

• ochrona przed powodzią • wykorzystanie do rekreacji

• negatywny wpływ na środowisko• niewielki efekt ochrony przed

powodzią w stosunku do kosztu• konieczność przesiedleń• możliwość katastrofy

Zbiornik Solina, Polska (fot.. Wikipedia)

W Polsce mamy 174 zbiorniki wodne,z czego ponad połowa została zbudowana przed II Wojną Światową. Najstarszy zbiornik w Polsce – Jezioro Zygmunta Augusta na Nareśli zbudowano w połowie XVI wieku. Najstarszy działający zbiornikna świecie (Syria) ma ponad 3000 lat.

Zbiorniki retencyjneGromadzą wodę – kiedy jest jej dużo, oddają – kiedy jest jej mało, produkują energię elektryczną.

Zapora Turbina

Kanał upustowy

pojemność powodziowa

pojemność użytkowa

pojemność martwa

rys. English Wikipedia

urządzenia upustowe

hydroelektrownia

Wały gwarantują bezpieczeństwo ludzi i inwestycji poza wałami. To nieprawda! Wały dają dużą gwarancję bezpieczeństwa przy małychi średnich powodziach, przy dużych dają nam tylko więcej czasu na ewakuację.

fot. English Wikipedia

Wały powodzioweWały służą do ochrony przed zalaniem mieszkających za nimi ludzi, ich dobytku oraz majątku publicznego. W Polsce jest około 8500 km wałów.

Rozpowszechniony mit

tereny zalewowe

tereny zalewowe

koryto rzeki

wałypowodują

podniesienie się poziomu wody

w korycie i szybszy spływ

długość uszkodzonych

w czasie powodziwałów w km

to obszar doliny rzeki,normalnie chroniony wałami, który w przypadku wysokich stanów może być zalany dla obniżenia kulminacji fali. Do wpuszczenia i później, wypuszczenia wody z polderu stosuje się specjalne urządzenia wałowe. Jednym z największych polderów, jest polder Buków ukończony w 2002 roku.

Suche zbiorniki i poldery

to zbiornik gromadzący wodę tylko w okresie powodzi. W innych okresach zbiornik (teren odgrodzony zaporą) nie jest wypełniony wodą. W czasie powodzi zapora początkowo przepuszcza tylko bezpieczną (dla terenów położonych poniżej) ilość wody, a po wypełnieniu zbiornika, tyle samo jej wypływa, ile dopływa. W Polsce jest 12 takich zbiorników i mają one lokalne znaczenie.

wał

naturalna skarpa

wypływ wody wlot wody

naturalna skarpa

naturalna skarpazapora

obszar okresowo zalewany

W miastach, w których zabudowa zlokalizowana jest blisko rzeki, a zagrożenie przerwania wałówduże, stosuje się częstoSą to sztucznie przekopane koryta, które powyżej miasta pobierają część wody z rzekii odprowadzają ją do niej poniżej miasta.Dzięki temu obniża się poziom wody w rzece. W Polsce w ten sposób zwiększona została przepustowość koryta rzeki w Śremie, Koninie, Kole i Poznaniu oraz Raciborzu, Opolu i Wrocławiu.

Kanały ulgi

Kanał ulgi

Na Renie, gdzie w przeszłości odcięto od rzeki prawie 90% terenów zalewowych i skrócono rzekę o kilkadziesiąt kilometrów czas przepływu powodzi zmniejszył się prawie o połowę. W efekcie woda powodziowa z dopływów nakłada się na kulminację na Renie.

Naturalne tereny zalewoweTo tereny zalewane przez rzekę podczas wysokich stanów wód.