FotograFi dhe Fotoshop 10 - ideart.al · Modele mësimi 3 Terminologji Taksonomia Konjitive e Blumit Plani mësimor sintetik dhe analitik LINJA I Tema: Historiku i fotografisë LINJA

Tiranë-2011

Frederik Shalësi

FotograFi dhe Fotoshop 10 me zgjedhje

Libër mëSueSi

Të meNDuAriT KriTiK DHe STruKTurA “e.r.r”

e PLANiFiKimiT Të mëSimiT

(mODeLe mëSimi)

2 Libër mësuesi Fotografi-Fotoshop 10 me zgjedhje

www.ideartlibri.com

botimet [email protected] BOX 1532, Tiranë (AL)Tel./Fax: ++ 355 4 2233205

Botues: Redin Jegeni

Redaktor letrar: etleva SmaçiArti grafik: Lindita Dervishi Rezart elezi

© Copyright, iDeART© Të gjitha të drejtat e rezervuara.

Riprodhimi i librit, qoftë edhe në formë të pjesëshme, është i ndaluar.nuk mund të kopjohet asnjë tekst apo zgjidhje grafike e tij pa lejen dhe miratimin paraprak të iDeART, i cili është mbajtës i vetëm i së drejtës së botimit dhe shpërndarjes së tij, përveç rasteve kur kjo e drejtë lejohet qartazi nga ligji.Botuesi është i gatshëm t’i ofrojë të drejtat pa pagesë për citimet, përdorimet me qëllim studimi vetiak apo për elementë të veçantë grafikë që gjenden në këtë libër, duke nënshkruar fillimisht marrëveshje për to. Të drejtat morale të autorëve dhe artistëve që punuan për realizminin e këtij projekti mbrohen nga iDeART, bazuar në legjislacionin shqiptar mbi pronësinë intelektuale dhe të Drejtat e Autorit, nr. 9380, dt. 28.04.2005 si dhe në konventat, dispozitat dhe marrëveshjet ndërkombëtare.

iSBn 978-99956-29-89-2(shënimi CiP i katalogut gjendet në Bibliotekën Kombëtare Tiranë)

Botimi i parë: iDeART, 2011

Modele mësimi 3

Terminologji

Taksonomia Konjitive e Blumit

Plani mësimor sintetik dhe analitik

LINJA I

Tema: Historiku i fotografisë

LINJA II

Tema: Aparati fotografik

Pyetje model për realizimin e minitesteve ose një testi të përgjithshëm pë dy linjat e para

LINJA III - PROGRAMI PHOTOSHOP

Tema: Instalimi i programit Photoshop

Tema: Skanimi i një fotoje në Photoshop

Tema: Elemente karakteristike të fotografisë

Tema: Hapja e skedarëve, tipi Raw dhe rregullimi i niveleve në programin Photoshop

Tema: Paleta e mjeteve kryesore të punës në Phtoshop

Tema: Perspektiva, heqja e të kuqes së syrit dhe grimcave

Tema: Veprimtari praktike.Reduktimi i zhurmës, retushimi i një fotoje, zbardhja e

dhëmbëve

Tema: Veprimtari praktik. Punimi në tonalitetet e grisë dhe shtimi i objekteve.

Tema: Veprimtari praktik. Punimi në tonalitetet e grisë dhe shtimi i objekteve.

Tema: Veprimtari praktike. Krijimi i një fotopanorame nga qyteti/ fshati juaj

LINJA 4 - GJINITË E FOTOGRAFISË

Model mbi zbërthimin e objektivave të linjës sipas niveleve (OAN)

Model flete pune për të analizuar një fotografi

Përmbajtja5

6

7

13

14

16

18

19

20

21

23

25

27

28

29

30

31

33


I. TermInologjI

• Arritje (performancë)• Objektiva të përmbajtjes• Objektiva të arritjeve• Objektiva të arritjeve të një kapitulli (linje)• Objekte dhe veprimtari• Objektiva specifikë• Veprimtari të vëzhgueshme, të demonstrueshme• Kusht, kriter• Nivelet e arritjeve• Niveli bazë, mesatar dhe i lartë• Niveli minimal• Nënobjektiva• Kompetencë

1. ArritjaKy term (që ka zëvendësuar termin performancë) përdoret për të treguar:

• dije• shprehi• qëndrime

që nxënësi i demonstron (i shfaq) në formën e veprimtarive dhe sjelljeve të ndryshme që kryen, të cilat janë të vëzhgueshme nga mësuesi dhe nxënësit e tjerë, madje, shpesh herë, edhe të matshme. Në hartimin e synimeve të niveleve të ndryshme, arritja e nxënësve (performanca) fillon të përshkruhet më konkretisht sapo kalohet nga qëllimet, te objektivat e kapitujve, që janë objektiva të përgjithshme të përmbajtjes, veçse deri këtu arritja akoma nuk është plotësisht konkrete. Kur hartohen objektivat specifikë (për objekte të caktuara mësimore), arritja e demonstrueshme bëhet e përcaktuar plotësisht, madje tani tregohen edhe kushtet në të cilat ajo pritet të shfaqet, si dhe kriteret e saktësisë së përmbushjes (plotësimit) të arritjes së synuar. Për të përmbushur objektivat specifikë, nxënësit i jepen detyra konkrete për të plotësuar, në një sasi dhe renditje që përzgjidhen nga mësuesi. Objektivat e arritjes- Përkufizimi

Objektivat e arritjeve të një kapitulli, përbëjnë bashkësinë e të gjitha objektivave specifike të hartuara për të gjitha objektet e kapitullit, ose linjës, të ndarë në tri nivele, duke u nisur nga objektivat e programit, ose nga standardet (nëse ka të tilla për lëndën).

2. Nivelet e arritjeve• Niveli bazë, mesatar dhe i lartëPërsa i përket hierarkisë së arritjeve të nxënësve, do të ruajmë terminologjinë e përdorur te standardet: • niveli bazë (më i ulëti) i arritjeve. Njohja dhe të kuptuarit• niveli mesatar. Klasifikimi dhe krahasimi • niveli i lartë. Krijimi individual dhe kombinimi ideve

5

TaksonomIa konjITIve e BlumITTri nivelet e arritjeve Nivelet e blumit Foljet përshkruese

Niveli bazë

1. Të njohuritËshtë riprodhimi i një diçkaje pa shpjegime dhe pa e lidhur me gjë tjetër. Përsëritje e emrave, rregullave, përkufizimeve dhe shpjegimeve ashtu siç janë dhënë. Është niveli më i ulët i rezultateve të nxënësve në fushën e njohjes.

Përkufizo, përsërit, përshkruaj me fjalët e tekstit, identifiko, vër në tabelë, harto një listë, emërto, riprodho etj.

2. Të kuptuaritËshtë aftësia për të kapur kuptimin e materialit. Është baza e fushës së njohjes, një hap më tej se TË NJOHURIT.

Shpjego, zgjero, jep shembuj të tjerë, nxirr përfundime, perifrazo, rishkruaj, përgjithëso, interpretoje ndryshe, nxirr një përfundim etj.

Niveli mesatar

3. Zbatimi:Është aftësia për të përdorur materialin e mësuar në situata të reja dhe konkrete. Zbatohen rregulla, metoda, koncepte, parime, ligje dhe teori.

Ta aplikosh (zbatosh), të shfrytëzosh, të ndryshosh, të njehsosh, të klasifikosh, të provosh, të vësh në dukje, të manipulosh. Përgatit, lidh, trego, shpjego, përdor etj.

4. Analiza: Është aftësia për ta copëtuar materialin në pjesë përbërëse, ç’ka sjell një kuptim më të mirë të organizimit të tij. Meqenëse krahas përmbajtjes kuptohet edhe forma organizative e materialit, niveli intelektual është më i lartë se në TË KUPTUARIT.

Copëto, ndaj në pjesë, shpjego përse, diferenco, shquaj, dallo, vër në dukje, lidh, seleksiono etj.

Niveli i lartë

5. Sinteza: Është aftësia që formon një të tërë duke bashkuar pjesët. Mund të jetë: komunikim i një plani veprimesh, klasifikim informacioni etj.

Kombino, harto, krijo, zgjidh (një problem që ka shumë rrugë), kompozo, jep mendime, përmirëso, organizo, planifiko, risistemo, të shkruash, të tregosh, të prodhosh, të hartosh, të transmetosh, të krijosh, të propozosh, të planifikosh, të prodhosh, të modifikosh, të specifikosh, të kombinosh, të organizosh, të sintetizosh, të klasifikosh, të përfundosh, të zhvillosh, të modifikosh, të ndërtosh etj.

6. Vlerësimi: Është aftësia për të gjykuar vlerën e një materiali, të mirën e një ideje, motivet e sjelljeve, vlerësimin e zgjidhjeve të problemit, ndërtimin e komunikimeve gjykuese etj.

Krahaso, konkludo, vër në kontrast, kritiko, përshkruaj, shpjego, justifiko, interpreto, lidh, përmblidh, bëj një evidencë etj.

Sipas kësaj tabele mund të gjendet se i çfarë niveli është një objektiv i programit. Për këtë, mjafton që të shikosh se cila është folja përshkruese e objektivit dhe ta gjesh këtë folje në shtyllën e tretë të tabelës; në të majtë të saj është niveli përkatës.

PLAN

I MËS

IMO

R SI

NTE

TIK

DHE

ANAL

ITIK

SH

TËPI

A BO

TUES

E “I

DEAR

T”

FOTO

gRA

FI

DH

E FO

TOSH

OP

10

gJIT

HSEJ

36

JAVË

x 1

0RË

= 36

ORË

NJO

HURI

TË

REJA

29 O

RË

PUN

Ë PR

AKT

IKE

7 O

RË

Syni

met

kry

esor

e të

pro

gram

it pë

r nxë

nësi

t e k

lasë

s së

dhje

të ja

në:

•diskutojërrethzhvillimittëarittë

Fotografi

sënëSh

qipë

ridh

epë

rfaq

ësue

sve

mëtënjohu

rtëkësajfushe

.•

krah

asojëelem

entete

procesitte

knolog

jiknëtësh

kuarën

dhe

tëso

tmen

.•

realizo

jëfo

tom

etëdyllo

jete

apa

rateve.

•shkarkojë,ru

ajëfototd

igjitalenë

kom

pjuterinpersona

l•

provojëtëlajënë

njëstudio

fotografi

ken

jëfi

lmfotog

rafik

,në

kushte

labo

ratorik

e.•

skan

ojëdh

epë

rcaktojënëmën

yrëtëpavarurkaraktesiti

katefotovetë

ndryshme.

•pë

rdorënë

mën

yrëtëpavarurkom

andë

nSavefo

r{eb

.•

rregullojën

ivelinn

gjyrave

përm

ese

lemen

tevetë

drita

res

dialog

uese

Adjustmen

tlevels.

•pë

rdorënë

mën

yrëtëpavarurpaletën

em

jetevenëPh

otosho

p.•

njoh

ëgjinitë

efo

tografi

sësi:p

eizazhi,po

rtreti,re

portazhi,p

ublicite

ti,m

oda

fotografi

ashkencore,fo

tomon

tazhietj;

•realizo

jëfo

tografi

ngagjin

itënd

ryshme;

•njoh

ëprofesioninefotografi

t,du

keevide

ntua

rveçoritë

ekëti

jprofesio

ni;

•realizo

jëportofolin

vetjaktëfo

tografi

sëdhe

taprezantojëpë

rmësue

sindhe

shokët.

LIN

JAT

Sasi

a e

orëv

e

Historiaefo

tografi

së2orë

Aparati

fotografi

k3orë

Fotoshop

15orë

Gjinitë

efo

tografi

së16

orë

Prog

ram

i mës

imor

7


Nr

Tem

at e

mës

imit

për

çdo

orë

LIN

JAO

bjek

tivat

e a

rritj

eve,

sipa

s niv

elev

e

Bazë

Mes

atar

I l

artë

TEM

ATLI

NJA

I

1Historikuifotog

rafisë.

Njo

huri

2 o

rë

Tëid

entifi

kojëperiudh

at

mëtërë

ndësish

me

historikegjatëzhvillimittë

artittë

Fotog

rafisë.

Tëpërshkrua

jëd

isanga

eksperim

entete

parafotografi

ke

dhetëbëjëda

lliminm

esty

re.

Tëdisk

utojërrethzhvillimittëarit

tëFotog

rafisënë

Shq

ipërid

he

përfaq

ësue

svemëtënjohu

rtë

kësajfushe

.

2Prog

resitekn

olog

jiknë

fushën

efo

tografi

sëdhe

lin

djaeap

arati

tdigjital.

Tëven

dosësipa

sren

dit

kron

olog

jikekspe

rimen

tet

nëfu

shën

efo

tografi

së.

Tëbëjëda

lliminnganjëarritjete

tjetra.

Tëkraha

sojëelemen

tete

procesit

tekn

olog

jiknëtësh

kuarën

dhe

të

sotm

en.

LIN

JA II

3Ndë

rtimiiapa

ratit

fotografi

kan

alog

dhe

ati

jdigjital.

Njo

huri

2 or

ëVe

prim

tari

prak

tike

1 or

ë

Tëid

entifi

kojëpjesët

përbërëseap

arati

tfotografi

k.

Tëkraha

sojnëpë

rngandë

rtimi

dhefunksio

neta

paratin

ana

logme

aparati

ndigjita

l.Tëre

alizo

jëfo

tom

etëdyllo

jete

ap

arateve.

4

Dhom

aeerrëtd

he

procesiilarje

s.kalim

iifotovedigjita

lenë

kompjuter

Tënjohë

historikun

e

dhom

ëssë

errët.

Tësh

pjegojnë

funksio

nindh

omës

sëerrëtnëprocesinelarje

sdhe

stam

pimittëfilm

it

Tësh

karkojë,ru

ajëfototd

igjitale

nëkom

pjuterinpersona

l

5Ve

prim

taripraktik

eTëlistojëmjetete

ne

vojsh

mepë

rrea

lizim

in

praktik

tëvep

rimtarisë

Tëdallojëveçoritë

eprocesittë

stam

pimitng

aprocesiilarje

ssë

filmit

Tëprovojëtë

lajënënjëstud

io

fotografi

kenjëfilm

fotografi

k,në

kushtelabo

ratorik

e.LI

NJA

II

6Instalim

iiprogram

itph

otosho

pN

johu

ri

14

orë

Tëid

entifi

kojëelemen

tëte

pa

ketësA

dobe

.Tëpërshkrua

jëhap

atqënd

iqen

për

instalim

ineprogram

itPh

otosho

p.

Tëin

stalojënë

mën

yrëtëpavarur

mend

ihmën

eCDosedu

kee

shkarkua

rngainterneti

versio

nin

Photosho

pCS

S2.

Prog

ram

i mës

imor

8

Programi 9

7Skan

imiinjëfo

tojenë

prog

raminpho

toshop

Vepr

imta

ri pr

aktik

e 1

orë

Tëpërshkrua

jërrug

ëne

instalim

ittënjëprin

teri.

Tëin

stalojënjëprinter.

Tësk

anojëdh

erezervojëfotot

person

alenënjëdo

sjetë

veçan

të.

8Elem

entekarakteristik

etëfo

tografi

së

Tëid

entifi

kojë

karakteristi

katb

azëtënjë

fotoje.

Tëaplikojënë

njëfo

tokarakteristik

atëcaktuara.

Tësk

anojëdh

epë

rcaktojënë

mën

yrëtëpavarurkaraktesiti

kate

fotovetë

ndryshm

e.

9Re

zervim

përfa

qe{e

biTëdallojëkom

anda

tSave

ngaSavefo

r{eb

.Tëpërcaktojëpa

rametrate

duh

ur

përrezerviminefo

tosn

ë{eb.

Tëpërdo

rënëmën

yrëtëpavarur

koman

dënSavefo

r{eb

.

10Ko

man

datb

azëdh

erregullim

iinivelevenë

prog

raminpho

toshop

.

Tëid

entifi

kojëdhe

pë

rdorëkoman

datb

azë

tëprogram

itPh

otosho

ppë

rhap

jenesked

arëvetë

punë

s.

Tëevide

ntojëdisangasp

ecifikat

eform

atinRa

wdhe

tësh

pjegojë

funksio

nete

tijn

ëPh

otosho

p.

Tërregullojënivelinngjyrave

përm

eselemen

tevetë

dritares

dialog

ueseAdjustm

entlevels.

11Paletaem

jeteve

kryesoretë

pun

ësnë

Photosho

pTëid

entifi

kojëm

jetet

kryesoretë

pun

ësnë

Photosho

p.

Tëgrupo

jësipa

sfun

ksione

vem

jetet

kryesore

Tëpërdo

rënëmën

yrëtëpavarur

paletënemjetevenëPh

otosho

p.12

Paletaem

jeteve

kryesoretë

pun

ësnë

photosho

p

13Dritë

,kon

trastidh

eba

lancaeng

jyrave.

Tënjohë

dhe

tëpërshkrua

jë

koman

datk

ryesoreqë

realizo

jnërregullim

in

edritë

s/kontrastitd

he

balancën

engjyrave.

Tëzb

atojëgrup

inekom

anda

veqë

ofronPh

otosho

ppë

rpërmirë

simine

elem

entevedritë/kon

trast/balan

cë

ngjyrash.

Tëpun

ojënë

mën

yrëkriju

ese

medritë

n/kontrastin/balan

cëne

ngjyrave.

14Pe

rspe

ktiva,h

eqjae

tëkuq

essë

syritdhe

grim

cave.

Tërregullojënjëfo

to.

bazuarnëkoncep

tine

perspe

ktivës.

Tëpërdo

rëm

jetetq

ëofron

prog

ramiPho

toshop

përheq

jene

ngjyrëss

ëkuqe

tëbeb

essë

syritTë

pastrojëfototm

end

ihmën

e

mjetitS

pot H

ealin

g Br

ush

Tool

.

15Re

tushim

iinjëfo

toje,

zbardh

jaedhë

mbë

ve

Tëprakti

kojëngam

enuja

Filte

rpërdo

riminegrupit

tëkom

andë

sNoisepër

pastrim

inenjëim

azhi

(red

uceoradd

noise).

Tëzb

atojëtekn

ikatëndryshm

epë

rtërealizu

arefekti

nestetik

të

zbardh

jess

ëdh

ëmbë

venënjëfoto.

Tënjohë

dhe

tëzb

atojëpa

rimet

bazëdhe

kom

anda

tqënd

ihmojnë

në

retushim

inesteti

ktëfo

tove

Prog

ram

i mës

imor

9


16Pu

nimin

ëtona

litetet

egrisë

dhe

shtim

ii

objekteve

Tëprakti

kojëaplikim

ine

tona

litetevetëngjyrës

grip

ërzb

utjendh

epë

rmirë

simineportreteve

nëfo

to.

Tëveçojëim

azhinng

anjësfon

dpë

rmespërdo

rimittëkom

andë

sExcractd

heta

ven

dosëbrena

një

kornize

mend

ihmën

ekom

andë

sPatte

rn

Tësh

pjegojëfunksio

nine

koman

daveCop

y,Pastedh

eFlatt

en

Imagenë

shtim

ineeobjekteve

bren

danjëfo

toje.

17Krijimiinjëfo

tografi

edu

kepërdo

rurp

jesënga

fototë

tjera.

Tësh

pjegojëkupti

min

dhearsyetepërdo

rimit

tëkom

andë

sPh

otom

erge.

Tëid

entifi

kojëfu

nksio

net

kryesoretë

mjetevetë

pun

ës

qëpërdo

rengjatëzbati

mittë

koman

dësP

hotomerge.

Tëkrijojëfotopa

norama

mend

ihmën

ekom

andë

sPh

otom

erge.

18Pë

rpun

imemend

ihmën

emen

usëfilter

Tëlistojëdisaprej

koman

davetë

men

usë

Filte

r.Tëzb

atojëkoman

date

men

usë

Filte

rnëfototë

ndryshm

e.Tëre

alizo

jëpërpu

nimefotosh

mend

ihmën

em

enusëFilte

r.

19Zb

atimiikom

anda

vetë

printim

itnë

pho

toshop

Tëid

entifi

kojëkom

anda

tba

zëtë

prin

timit

qëofron

program

iPh

otosho

p.

Tëaplikojëkoman

date

nd

ryshmetëdritaresdialogu

ese

Printd

hetë

bëjëda

lliminm

es

tyre.

Tëprin

tojësipa

sparam

etrave

tëpërcaktua

rngaprogram

iPh

otosho

p.

20Ve

prim

taripraktik

e.

Tëaplikojënjoh

uritë

marranëlin

jatF

otog

rafi

dhePh

toshop

.

Tëdem

ostorojëaftë

sikriju

ese

dhepa

varësinë

zhvillimine

veprim

tarisëpraktik

e.Tëprezantojëpu

niminpërpa

ra

klasës/d

hem

ësue

sit/es

LIN

JA IV

21Gjinitë

efo

tografi

së

Njo

huri

11

orë

Vepr

imta

ri pr

aktik

e 5

orë

Tëlistojëgjinitë

kryesoretë

fotografi

së.

Tëbëjëda

lliminm

eselemen

teve

shkencorëdh

eatyreartistik

në

realiziminefo

tografi

ve.

Tëilustrojëmeshem

bujn

ga

interene

ti/album

efotografi

ke

gjinitë

esh

umëllojsh

metë

fotografi

së.

22Fotografi

aepe

izazhit

Tëlistojëstiletk

ryesoretë

fotografi

sësë

peizazhit.

Tëpërshkrua

jërregullatb

azëtë

realizimittënjëfo

tojepeizazhi.

Tëre

alizo

jëfo

topeizazhim

ekarakteristi

kaprofesio

nale.

23Fotografi

aepo

rtretit

Tëjapë

përkufizim

invetjak

mbinjëfo

toportreti

.Tëid

entifi

kojëveçoritë

enjëfo

to

portreti.

Tëre

alizo

jëfo

toportrete,m

bi

elem

entetp

rofesio

nalëtë

kësa

jgjin

ie.

24Fotografi

akomerciale

Tëndë

rtojënë

jhistoriktë

shkurtërtë

lind

jess

ëfotos

komerciale.

Tëid

entdifikojëkarakteristik

atenëj

fotojekom

ercialedh

efunskion

ine

saj.

Tëre

alizo

jënjëfo

tokom

ercialembi

njëtemëtëcaktuar.

Prog

ram

i mës

imor

1

0

Programi 11

25Fotografi

ashkencore

Tëid

entifi

kojëfu

shatku

gjen

përdo

rimfo

tografi

ashkencoredh

etëilustrojë

meshem

buj.

Tëpërshkrua

jëkarakteristik

atqë

duhe

ttëketënjëfo

tosh

kencorepë

rtëqen

ëprofesiona

le.

Tëprovojëtë

krijojëfotosh

kencore

gjatëorëvetëm

ësim

itnë

lënd

ët

kimi/b

iologji/fi

zikë.

26Fotorepo

rtazhi

Tëid

entifi

kojëtipa

ret

dallu

esetëim

azhe

vetë

pë

rdorurasielem

ente

fotorepo

tazhi.d

he

rënd

ësinëetyre.

Tëbëjëkërkim

enë

internetm

bi

figuratenjohu

radhe

krijim

etety

re

nëgjin

inëerepo

rtazhit.

Tëprovojëtë

realizo

jëm

aterialenë

form

ënere

portazhitm

bingjarje

aktualetërë

ndësish

metëjetëss

ëvend

it.

27

Proj

ekt

kurr

ikul

arR

oli i

foto

grafi

së-

doku

men

tare

në

kujte

sën

e nj

ë ko

mbi

.

Të

iden

tifiko

jë d

he t

ë ev

iden

tojë

ndi

kim

in n

ë fo

togr

afi t

ë el

emen

tëve

të

till

ë si

: ko

mpo

zici

oni,

drita

, per

spek

tiva,

Të

anal

izoj

ë fo

togr

afinë

në

përs

htat

je m

e te

mat

ikën

e z

gjed

hur

Të

inte

rpre

tojë

sip

as

kënd

vësh

trim

it të

tij

rolin

e

foto

ve t

ë zg

jedh

ur n

ë je

tën

shoq

ëror

e, h

isto

rike

të

vend

it et

j

28Fo

tom

onta

zhi

Të

ndër

tojë

një

his

tori

k të

shk

urtë

r të

lind

jes

së

foto

mon

tazh

it si

gjin

i.

Të

përs

hkru

ajë

disa

nga

rr

egul

lat

bazë

që

ndje

kim

në

real

izim

in e

një

foto

mon

tazh

i.

Të

real

izoj

ë në

mën

yrë

të p

avar

ur

foto

mon

tazh

e, d

uke

resp

ektu

ar

rreg

ulla

t e

kësa

j gjin

ie.

29Ve

prim

tari

kri

jues

e.

Eksp

ozitë

me

foto

të

gjin

ive

të n

drys

hme

Të

grum

bullo

jë n

ë fo

rmën

e a

lbum

it fo

togr

afi t

ë gj

iniv

e të

ndr

yshm

e.

Të

evid

ento

jë k

arak

teri

stik

at

e se

cilë

s fo

togr

afi s

ipas

gjin

isë

përm

es p

ërsh

krim

it të

tyr

e.

Të

real

izoj

ë di

sa fo

togr

afi t

ë gj

iniv

e të

ndr

yshm

e në

mën

yrë

të p

avar

ur d

he t

’i pr

ezan

tojë

at

o në

form

ën e

eks

pozi

tës.

30A

naliz

a e

foto

grafi

ve n

ë pë

rsht

atje

me

gjin

inë.

31A

naliz

a e

foto

grafi

ve

në p

ërsh

tatje

me

rreg

ulla

t e

artit

pam

or.

Të

njoh

ë ko

ncep

tin e

ko

mpo

zim

it në

art

et

pam

ore

(foto

grafi

).

Të

përs

hkru

ajë

rreg

ulla

t el

emen

tet

bazë

të

kom

pozi

mit

dhe

të s

hpje

gojë

fu

nksi

onet

e t

yre.

Të

përd

orë

rreg

ullë

n e

tres

hit

për

real

izim

i sa

më

prof

esio

nal t

ë fo

tove

.

32A

naliz

a e

aspe

ktev

e es

tetik

e dh

e so

ciol

ogjik

e të

kom

pozi

mit

të fo

tos

Prog

ram

i mës

imor

11


33D

etyr

ë kr

ijues

e. A

naliz

ë so

ciol

ogjik

e e

foto

s dh

e sh

krim

ese

je.

Të

iden

tifiko

jë

ata

elem

ente

të

foto

s që

i ja

pin

asaj

pë

rmba

jte s

ocia

le.

Të

përs

hkru

ajë

ndër

timin

ko

mpo

zici

onal

të

saj m

bi

bazë

n e

këty

re e

lem

ente

ve.

Të

anal

izoj

ë fo

ton

duke

tr

egua

r nd

ërth

urje

n e

mje

teve

ar

tistik

e, a

spek

tin k

riju

es m

e el

emen

tin s

ocia

l të

traj

tuar

.

34

Det

yrë

prak

tike

-kra

hasi

m i

dy fo

tove

të

së

njëj

tës

gjin

i me

auto

rë t

ë nd

rysh

ëm.

Të

iden

tifiko

jë

ata

elem

ente

e

përb

ashk

ët t

ë fo

tos.

Të

bëjë

kra

hasi

min

e fo

tove

du

ke v

eçua

r el

emen

tet

dallu

es

për

seci

lën

prej

tyr

e.

Të

krijo

jë n

jë e

se m

e ar

gum

ente

të

naty

rës

krah

asue

se k

u të

shf

aq n

ë fo

rmë

kriti

ke m

endi

min

vet

jak.

35Pr

ofes

ioni

i fo

togr

afit

Të

iden

tifiko

jë a

nët

pozi

tive

dhe

nega

tive

të p

rofe

sion

it të

fo

togr

af -

it/es

Të

klas

ifiko

jë s

ipas

fush

ave

vepr

imta

rinë

e fo

togr

af -

it/es

Të

bëjë

kër

kim

e rr

eth

treg

ut t

ë pu

nës

së k

ëtij

prof

esio

ni d

he t

ë ar

rijë

në

përf

undi

me

vetja

ke.

36

Port

ofol

i im

i fo

togr

afisë

- pr

ezan

timi

në m

ënyr

ë pr

ofes

iona

le

i pun

imev

e ve

tjake

Të

para

qesë

një

po

rtof

olë

vetja

k pu

ne p

ër m

odul

in

Foto

grafi

Pho

tosh

op.

Të

prez

anto

jë p

orto

folin

ve

tjak

dhe

të v

lerë

sojë

pun

ët

e sh

okëv

e dh

e sh

oqev

e.

Të

dem

ostr

ojë

orig

jinal

itet

dhe

pava

rësi

kri

jues

e në

re

alim

imin

e po

rtof

olit

në

lidhj

e m

e nj

ohur

itë e

mar

ra.

Prog

ram

i mës

imor

1

2

Modele mësimi 13

LiNJA i

TemA: Historiku i fotografisëKohëzgjatja 2 orëVendi i zhvillimit: Laboratori i Informatikës/ Klasë

Objektivat:në përfundim të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:1. Të identifikojë periudhat më të rëndësishme historike gjatë zhvillimit të artit të Fotografisë.2. Të përshkruajë disa nga eksperimentet e para fotografike dhe të bëjë dallimin mes tyre .3. Të diskutojë rreth zhvillimit të artit të fotografisë në Shqipëri dhe përfaqësuesve më të

njohur të kësaj fushe.

mjetet e nevojshme: libri, kompjuter, internetmetoda: E/R/RFjalë kyçe: heliografi, dagerotipi, camera obscura, talbopiti

Hapi i parë: evokim Tema që do të zhvillohet është e gjerë dhe e larmishme. Në fillim të orës së mësimit mësuesi mund të ekspozojë me ndihmën e projektorit foto që u përkasin epokave të ndryshme. Kjo do të nxisë interesin e nxënësve për të menduar në mënyrë kritike, mbi evolucionin e fotografisë si art. Pasi është debatuar për ndryshimet që shfaqen nga një foto te tjetra, mësuesi mund të shtrojë pyetjen: Çfarë njohurish keni rreth artit të fotografisë? Me shterimin e mendimeve të nxënësve mbi këtë pyetje, mund të kalohet në fazën e dytë të orës së mësimit.Hapi i dytë: Punë e pavarurKjo veprimtari mund të realizohet në disa mënyra, duke pasur parasysh, kushtet e klasë ku do të zhvillohet mësimi. Një prej rrugëve të ndjekura është veprimtaria e pavarur në Internet e nxënësve për të bërë kërkime mbi Historikun e Fotografisë. Mësuesi mund të sugjerojë site, të cilat i ka konsultuar vetë më parë paraprakisht. Pjesë e këtij kërkimi është edhe shkarkimi nga Interneti i fotove të para. Për këtë paraprakisht mësuesi ju jep nxënësve në tabelë emërtimet e tyre, për të lehtësuar kërkimin.Për klasat ku kjo mundësi nuk ekziston, punohet në pjesën e parë të orës së mësimit me tekstin mësimor.Në një fletë pune u kërkohet nxënësve të listojnë të gjitha konceptet e reja mbi fotografinë, metodat dhe shpikësit e tyre.Gjithashtu pjesë e kërkesës është realizimi i një analize krahasuese, duke e vënë theksin tek evolucioni, ndryshimet nga një fazë te tjetra.

Hapi i tretë: Reflektim Lexohen disa prej punëve që nxënësit kanë realizuar. Shënohen konceptet kyçe në tabelë.Shfaqen në tabelë fotot e para dhe diskutohet mbi to. Në rast të pamundësisë së gjetjes së tyre edhe nga mësuesi punohet me fotot e tekstit. Analiza dhe interpretimi i fotove duhet të bazohet në elementët teknikë.Detyrë shtëpieShkruani një ese përshkruese mbi rolin e familjes Marubi në themelimin e artit të fotografisë në Shqipëri.


LiNJA ii

TemA: Aparati fotografik

Kohëzgjatja 2 orëVendi i zhvillimit: Laborator i Informatikës/ Klasë/ Studio fotografikeObjektivat: Në përfundim të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë :1. Të identifikojë pjesët përbërëse të aparatit fotografik.2. Të shpjegojë funksionin e dhomës së errët në procesin e larjes dhe stampimit të filmit.3. Të krahasojë për nga ndërtimi dhe funksionet aparatin analog me aparatin digjital.4. Të shkarkojë, ruajë fotot digjitale në kompjuterin personal.mjetet e nevojshme: libri, aparat analog/ aparat digjital metoda: Punë praktike

Hapi i parë: Punë përgatitoreParaprakisht mësuesi ka kërkuar nga nxënësit që të sjellin si mjet mësimor, aparatet që gjenden në familjet e tyre, duke përfshirë këtu të gjitha llojet e aparateve analog dhe digjital.Pjesa e parë e orës së mësimit bazohet në ekspozimin e këtyre mjeteve dhe diskutimit rreth tyre.Një ide tjetër interesante që do të propozonim, është zhvillimi i pjesës së parë të mësimit pranë një studioje fotografike.Nxënësit kanë mundësi jo vetëm të njihen me aparate fotografikë të larmishëm, por edhe me ndërtimin e dhomës së errët, mjeteve të punës që ndodhen në një studio fotografike dhe të shohin nga afër realizimin praktik të larjes dhe stampimit të filmit.

Hapi i dytë: Punë e udhëhequrTë gjitha njohuritë e mara mund të testohen në mënyrë të pavarur me ndihmën e një flete pune. Më poshtë po japim një model që mund të përdoret për një periudhë prej 20 minutash në klasë, por mund të punohet edhe në shtëpi nga nxënësit dhe më pas të sillet në klasë ku të diskutohet me mësuesin dhe shokët.Fleta e punës rekomandohet të ideohet në PDF dhe të shkarkohet nga secili prej nxënësve në kompjuterin e tij. Në përfundim të punës ajo mund të dërgohet në adresën elektronike të mësuesit.

1. Tregoni pjesët dhe funksionet kryesore të një aparati analog dhe një aparati digjital. (Pyetja mund të shoqërohet me një figurë për nxënësit që nuk zotërojnë një aparat analog

ose digjital). Për ata nxënës që kanë në zotërim të paktën një prej tyre, duhet të japim përgjigje mbi aparatin që përdorin.

2. Cilat janë disa nga ndryshimet mes pjesë të aparati analog dhe një aparati digjital? Po të përbashkëtat?

3. Listoni tre avantazhe dhe tre disavantazhe që ka përdorimi i aparatit analog përballë aparatit digjital.

Modele mësimi 15

4. Në figurën e mësipërme vendosni emërtimet e elementeve të vijëzuar në skajin e secilës vijë.

5. Provoni të realizoni një foto me aparat analog dhe një foto me aparat digjital. Ruajini në dosjen tuaj të fotografisë.

Hapi i tretë: Veprimtari praktikeNë kushtet e klasës mund të imitohet realizimi i një dhome të errët.Në bashkëpunim me mësuesen e lëndës së kimisë, sigurohen kimikatet e nevojshme për larjen dhe stampimin e filmit.Mund të huazohet tanku, drita dhe pajisjet ndihmëse nga një studio fotografike afër shkollës.Një ndihmë e veçantë do të ishte prania e një fotografi profesionist që do të ndihmonte në realizimin e procesit të larjes dhe stampimit të filmit. Veprimtaria praktike vlerësohet me notë.


PYeTJe mODeL Për reALimiN e miNiTeSTeVe OSe NJë TeSTi Të PërGJiTHSHëm Për DY LiNJAT e PArA.

miNiTeST mëSimi 1- HiSTOriKu i FOTOGrAFiSë

1. Sa e vjetër është fotografia? Bëni një përshkrim të shkurtër të historikut të saj.________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________ 2. Filozofi i antikitetit që hodhi i pari idenë teorike mbi fotografinë ishte_____________ ?

Ai e formuloi kështu mendimin e tij

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

3. Leonardo da Vinçi materializoi praktikisht këtë ide nëpërmjet__________________________________.

4. Cili është kuptimi i termit fotografi?

5. __________________________________________________________6. Çfarë përparësish solli procesi i Kalotipisë në raport me Dagerotipinë?

__________________________________________________________ 7. Përmend tri figura të njohura shqiptare që kanë kontribuar në zhvillimin e artit të

fotografisë në Shqipëri. miNiTeST mëSimi 2- DHOmA e errëT DHe PrOCeSi i LArJeS Së FiLmiT

1. Cila është ngjyra e dritës që përdoret gjatë zhvillimit të filmit në dhomën e errët: a- E kuqe. B- E bardhë, C- Blu, D- E verdhë.

2. Përshkruani shkurtimisht ndërtimin e dhomës së errët prej fillesave të saj deri në ditët e sotme.

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

Modele mësimi 17

3. Listoni pajisjet speciale që i nevojiten një fotografi për realizmin e procesit të larjes dhe stampimit të filmit.

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

4. Çfarë kuptojmë me të dhëna të tipit Exif?

_________________________________________________________________

5. Emërtoni secilën prej pajisjeve të treguara në figurë. Çfarë funksioni të përbashkët kanë?


LiNJA iii – PrOGrAmi PHOTOSHOP

TemA: Instalimi i programit Photoshop

Vendi i zhvillimit: Laboratori i InformatikësObjektivat: në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:1. Të identifikojë elementët e paketës Adobe.2. Të përshkruajë hapat që ndiqen për instalimin e programit Photoshop.3. Të instalojë në mënyrë të pavarur me ndihmën e CD ose duke shkarkuar nga interneti

versionin Photoshop CSS2

mjetet e nevojshme: kompjuter, CD instalimi/ internet metoda: Punë praktike

Hapi i parë: EvokimSi për të gjitha modelet e dhëna deri tani në këtë libër ndihmës, edhe njëherë theksojmë se shumë prej orëve të mësimit, pavarësisht modelit , ndërtohen në varësi të kushteve materiale që ju dispononi dhe nivelit të nxënësve.Për klasat ku ka akses interneti, mësuesi fillimisht shkruan në tabelë adresën www.adobe.com. Ju drejton nxënëse pyetjen nëse e kanë vizituar këtë faqe interneti dhe çfarë dinë rreth saj. Të gjitha idetë dhe mendimet e tyre i liston në tabelë.Në përfundim u kërkon që të hyjnë në adresën e shënuar në tabelë. Diskutohet mbi versionet që shfaqen në faqen zyrtare të Adobe dhe rregullat që duhen ndjekur nëse këtë paketë do ta shkarkojmë nga interneti.

Hapi i dytë: Punë e pavarurInstalimi i programit Photoshop CSS2 është i thjeshtë dhe i ngjashëm me instalimin e çdo programi tjetër, kështu që këtë proces mësuesi e lë tërësisht në dorë të nxënëse.Për këtë paraprakisht klasa ndahet në grupe dhe mësuesi duhet të ketë siguruar CD e instalimit.Pjesë e detyrës është nxjerrja në desktopin e kompjuterit e ikonës së programit.

Hapi i tretë: ReflektimNxënësit shkëmbejnë mendime rreth programit, çfarë ai përfaqëson.Mësuesi mund të japë disa njohuri shtesë mbi hapjen e programit dhe paletat e punës.Start, All Programs, Adobe Photoshop.Hapja e një faqe pune dhe hapja e një skedari me komandën File/Open. Paletat e mjeteve në Photoshop.

Modele mësimi 19

TemA: Skanimi i një fotoje në Photoshop

Vendi i zhvillimit: Laboratori i InformatikësObjektivat: në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:1. Të përshkruajë rrugën e instalimit të një skaneri.2. Të instalojë një skaner.3. Të skanojë dhe të rezervojë fotot personale në një dosje të veçantë.

mjetet e nevojshme: foto/ kompjuter, skanermetoda: Punë praktike në grup

Hapi i parë: EvokimDuke qenë një veprimtari praktike, fillimisht mësuesi duhet të marrë disa të dhëna se çfarë dinë nxënësit rreth përdorimit të skanerit si pajisje e jashtme. Për këtë ai i drejtohet klasës me disa pyetje:• Sa prej jush janë në gjendje të përdorin një skaner? • A e dini se sa duhet të jetë rezolucioni për skaninimin e një fotoje?Pas këtyre pyetjeve kalohet në përshkrimin e rrugës që ndjekim për të instaluar një skaner. Nëse nga klasa kemi nxënës vullnetarë për realizimin e kësaj veprimtarie, atëherë mësuesi e fton ta demonstrojë atë për shokët.Hapat e punës shkruhen në tabelë nga mësuesi ose një nxënës.1- Zgjedhja e portës USB me të cilën do të bëhet lidhja e Skanerit me PC.2- Ndezim Skanerin me butonin ON/OFF.3- Shfaqja në monitorin e PC e mesazhit: Find New Hardware.4- Nëse Skaneri nuk njihet si pajisje e jashtme nga PC, do të thotë që duhet ta instaloni

nëpërmjet një CD.5- Komanda Ready for use, tregon se skaneri ynë është i gatshëm për punë.

Hapi i dytë: Punë e udhëhequrMësuesi zgjedh një foto dhe demonstron si vendoset në skaner.Demonstron si mund të skanohet një foto duke përdorur programin Phtoshop, nëpërmjet komandës Import.Realizon përpunime të fotos. Rezolucioni duhet të jetë 200-300 ppi, kurse për fotot që do të rezervohen për {eb jo më shumë se 400x600 piksel.Kryen prerje të fotos me komandën Crop dhe e rezervon atë në formatin tif ose jpg për {eb.

Hapi i tretë: Punë e pavarurNxënësit të ndarë në grupe do të realizojnë skanimin e disa fotove.Me fotot e skanuara do të kryejnë disa manipulime. Do të realizojnë pozicionimin e drejt të tyre, prerjen e pjesëve të panevojshme si dhe ruajtjen me rezolucion 200 ppi dhe në formatin tif.Detyrën e kryer do ta demonstrojnë përpara mësuesit dhe klasës.


TemA: Elemente karakteristike të fotografisë

Vendi i zhvillimit: Laboratori i Informatikës

Objektivat: në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:1. Të shpjegojë kuptimin e termit rezolucion.2. Të njohë dhe shpjegojë sistemin e ngjyrave.

mjetet e nevojshme: foto/ kompjuter/projektormetoda: E/R/RFjalë kyçe: rezolucion, sistem ngjyrash.

Hapi i parë: BashkëbisedimMe ndihmën e projektorit mësuesi shfaq disa foto. Në përfundim të shfaqjes së tyre i drejtohet klasës me këto pyetje ndihmëse?Si e lidhni termin rezolucion me një foto?Cili është kuptimi juaj për sistemin e ngjyrave në një foto?Të gjitha mendimet e shfaqura listohen në tabelë.

Hapi i dytë: Praktikë e udhëhequrGjatë demonstrimit të elementeve karakteristike të një fotoje, për të qenë i unifikuar me të gjithë klasën, mësuesi mund të marrë një foto nga Sample.Të gjithë hapat që do të realizojë mësuesi gjatë praktikës së udhëhequr, nxënësit duhet t’i zbatojnë në kompjuterët e tyre.Në programin Photoshop me komandën File/ Open, hapim nga My Pictures/ Water lilies.Zgjedhim në menunë Image/ Image Size ose Alt+Ctrl+I nga tastiera.Mësuesi ndalet në madhësinë e skedarit- 1.37 M. Gjerësia dhe gjatësia e fotos këtu janë standard: 800x 600 pixel.Në dritaren e dytë Document Size, mësuesi duhet të demonstrojë kalimin e gjerësisë nga njësia matëse angleze inç në cm. Të jepen të dyja vlerat në tabelë: Gjerësi dhe gjatësi në inç: 8.333x 6.25 dhe në cm 21.17x 15.88.Si detyrë mësuesi jep ndryshimin e përmasave në këtë dritare dhe shtron pyetjen: Çfarë ndodh me madhësinë e skedarit?Ndalet në çekimin e opsionit Scale Style? E provon në të dyja rastet dhe pyet nxënësit: Çfarë ndodh me gjerësinë dhe gjatësinë në varësi të zgjedhjes së këtij opsioni?Rezolucioni: Sa është ai në foton e hapur? Provoni ta vendosni në vlerën 200 dpi. Çfarë ndodh?Jepet tipi i formatit të fotos JPG dhe diskutohet me nxënësit mbi formatet e tjera që njohin. Listohen disa prej tyre në tabelë.Po kështu veprohet me sistemin e ngjyrave. Në këtë rast fotoja është në sistemin RGB. Mësuesi bën dallimin mes dy sistemeve bazë të ngjyrave CMKY dhe RGB.

Hapi i tretë: Punë e pavarurTë gjithë hapat e ndjekur më lart nxënësit duhet t’i realizojnë në mënyrë të pavarur me një foto vetjake. Për nxënësit më të përparuar mund të kombinohet një veprimtari ku të ndërthuret skanimi dhe përcaktimi i elementeve karakteristikë të fotos.Kjo veprimtari vlerësohet me notë

Modele mësimi 21

TemA: Hapja e skedarëve, tipi Raw dhe rregullimi i niveleve në programin Photoshop

Vendi i zhvillimit: Laboratori i InformatikësObjektivat: në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:1. Të identifikojë dhe përdorë komandat bazë të programit Photoshop për hapjen e skedarëve

të punës.2. Të evidentojë disa nga specifikat e formatin Raw dhe të shpjegojë funksionet e tij në

Photoshop.3. Të rregullojë nivelin ngjyrave përmes elementeve të dritares dialoguese Adjustment Levels

mjetet e nevojshme: Foto/ Kompjuter/Fletë punemetoda: E/R/RFjalë kyçe: kamera Raw, adjustment nivel (rregullim i nivele)

Hapi i parë: Punë e pavarurNë pjesën e parë të mësimit nxënësit do të përdorin disa nga komandat bazë të programit Photoshop për hapjen e skedarëve të ndryshëm. Këto komanda kryejnë funksione të ngjashme me shumë programe të tjera. Për këtë arsye kjo pjesë e orës së mësimit mund të realizohet në mënyrë të pavarur nga nxënësit, duke ju dhënë atyre mundësinë të arrijnë në përfundime vetjake në lidhje me përdorimin e secilës prej tyre.File/ Open File/ Browse File/ Open As File/ Open recent

Hapi i dytë: Realizimi i kuptimitNë librin Fotografi dhe Phtoshop një koncept i ri është ai mbi formatin e kamerës Raw. Mësuesi duhet të vërë në dukje se për kamera Raw nuk ka një format universal. Ai varet nga prodhuesi. Kjo është arsyeja që formatet e kamera Raw i gjejmë të ruajtura me sufikse të ndryshme, si p.sh nëse aparati që keni përdorur është Nikon, prapashtesa është NEF.Mësuesi hap në Photoshop një pamje që është ruajtur pikërisht në camera Raw.Hapja e fotos shoqërohet me hapjen e dritares dialoguese Raw Adjustment, pjesë e vetë programit Photoshop. Për të kryer përpunimet me këtë format dhe që të ruajmë të paprekur origjinalin, me Save As e rezervojme foton në formain PSD. Menutë dhe komandat që do të përdorim këtu janë të njëjta me ato të përpunimit të një fotoje në Photoshop.


Mësuesi demostron disa përpunime që realizohen me ndihmë e menusë Image> Adjustment.Fillimisht aplikon Adjusment/ Auto levels/color/constrast, duke theksuar faktin se programi bën ndryshimet në mënyrë automatike. Më pas kalohet në Adjustment Levels/ Channel, duke i rregualluar manualisht secilin kanal të ngjyrave, përmes zhvendosjes së trekëndëshave në shirit bar.I njëjti demostrim kryehet dhe me opsionin Curves.

Hapi i tretë: Punë e pavarurNxënësit të ndarë në grupe hapin në Photoshop një format Raw.Kërkesat që duhet të realizojnë janë:Kalimi i fotos në forrmatin PSD.Zbatimi i komandave të menusë Image/ Adjustment/ Levels.Rezervimi i punës. Punimet vlerësohen me notë.

Modele mësimi 23

TemA: Paleta e mjeteve kryesore të punës në Phtoshop

Vendi i zhvillimit: Laboratori i InformatikësKohëzgjatja: 2 orëObjektivat: në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:1. Të identifikojë mjetet kryesore të punës në Photoshop.2. Të grupojë sipas funksioneve mjetet kryesore3. Të përdorë në mënyrë të pavarur paletën e mjeteve kryesore të punës në Photoshop.

mjetet e nevojshme: foto/ kompjuter/Photoshop metoda: E/R/R

Hapi i parë: Punë e udhëhequrMësuesi ju kërkon nxënësve të hapim programin Photoshop.Paraprakisht ai ka përgatitur një fletë pune me paletën e mjeteve kryesore të punës dhe emërtimet e butonave kryesorë të saj. Për një periudhë 7-10 minuta, mbështetur në fletën e punës, nxënësit në mënyrë të pavuarur duhet të identifikojnë butonat dhe të provojnë t’i aktivizojnë ata.

Ja si do të ishte një model i fletës së punës.

Po në këtë fletë pune mësuesi duhet të vendosë emërtesat e përafërta në shqip për 29 butonat. Paletën e mjeteve me emërtesat në anglisht mund ta gjeni të gatshme në internet.P.sh. Marquee – Mjeti i zgjedhjesMove- Mjeti i zhvendosjesLasso- Mjeti i LakutMagic Wand- Shkopi magjikCrop- Mjeti i prerjesSlice- Mjeti i copëzimit Healing brush tool- Mjeti i furçës shërueseHistory-Brush- Mjeti penel i historisë

Eraser- Mjeti i fshirjesGradient- Mjeti i ngjyrosjes me shkallëzimBlur- Mjeti i mjegullimitZoom- Mjeti i zmadhimit dhe zvogëlimitSet Foreground/ Background color- mjeti i ngjyrës në plan të parë dhe sfond

Hapi i dytë: Realizimi i kuptimitNë përfundim të veprimtarisë, mësuesi demostron disa nga funksionet e butonave kryesore. Duke hapur një faqe pune në Phtoshop demostron përdorimin e mjeteve të tilla si ai i zgjedhjes, apo i zhvendosjes. Gjithashtu një buton tepër i rëndësishëm është ai ngjyrave që do të përdoret gjerësisht në orët në vazhdim.


Hapi i tretë: MinitestMinistesti i më poshtëm shërben si model. Pyetjet mund të ndryshohen si në përmbatje dhe në formë.1. Nëse dëshironi të përdorni mjetin e zgjedhjes rrethore, pasi keni aplikuar mjetin e zgjedhjes

drejtëkëndësh si do të vepronit:a- Klikoni mbi mjetin e zgjedhjes dhe zgjidhni mjetin rrethor;b- Shtypni Shift+M; c- Mund të zgjidhni secilin prej varianteve të mësipërm.2. Nëse dëshironi që veprimi i Shkopit magjik të jetë sa më preçiz Zgjidhni:a- Në kutizën Tolerancë një numër të vogëlb- Në kutizën Tolerancë një numër të madh3. Çfar realizojmë me mjetin Crop:a- Ngjyrosim një imazhb- Shtojmë tekst në një skedar punec- Presim pjesë të caktuara të imazhitd- Ndryshojmë rezolucionin e imazhit4. Cili prej mjeteve të mëposhtme nuk i përket paletës së mjeteve kryesore të punës të

Photoshop a- Colorb- Eraserc- Brushd- Blur5. Cilin mjet kemi zgjedhur nga butoni 7, duke u nisur nga toolbari i treguar në figurëa- Spot Healing brush tool

b- Healing brush toolc- Patch toold- Red eye toolPërgjigjet e sakta për minitestin janë: 1- c; 2- b; 3- c; 4- a; 5 a

Modele mësimi 25

TemA: Perspektiva, heqja e të kuqes së syrit dhe grimcave

Vendi i zhvillimit: Laboratori i InformatikësObjektivat: në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:1. Të rregullojë një foto bazuar në konceptin e perspektivës.2. Të përdorë mjetet që ofron programi Photoshop për heqjen e ngjyrës së kuqe të bebes

së syrit. 3. Të pastrojë fotot me ndihmën e mjetit Spot Healing Brush Tool.

mjetet e nevojshme: foto/ kompjuter/Photoshop metoda: E/R/RFjalë kyçe: perspektivë, redye, heqje grimcash

Hapi i parë: EvokimPër të realizuar rregullimin e një fotoje bazuar në konceptin e përspektivës, fillimisht duhet të realizojmë prerje të pjesëve të caktuara të saj.Për përdorimin e mjeti Crop është folur në mësimet paraardhëse, kështu që mësuesi mund të drejtojë disa pyejte të shpejta si:• Nëse na nevojitet të kryejmë prerje të fotos mbi të cilën po punojmë, cilin buton të

paletës së mjeteve do të aktivizojmë?• Për të realizuar prerjen cili është veprimi që duhet të kryejmë më parë?• Si veprojmë me zonën e zgjedhur për prerje për ta zmadhuar ose zvogëluar?

Hapi i dytë: Punë e udhëhequrMësuesi shfaq me ndihmën e projektorit foton ku do të realizojë rregullimin e prespektivës dhe heqjen e ngjyrës së kuqe të syrit.

uSHTrimi 1HAPim FOTON. Për këtë ushtrim janë të përshtatshme foto të ndërtesave të fotografuara nga poshtë- lartë ose pemëve, të fotografuara në këtë mënyrë, pamje shkëmbi etj. Mësuesi duhet t’u ketë kërkuar paraprakisht nxënësve të kenë gjetur dhe rezervuar në kompjuterin e tyre një foto të tillë. Në pamundësi të gjetjes nga ana e tyre, atëherë punohet me një foto të zgjedhur nga mësuesi.Në paletën e mjeteve mësuesi tregon mjetin Crop. Në mungesë të demostrimit në projetktor, mësuesi mund të përgatitë në këtë rast një fletë pune me hapat që ndiqen. Ja modeli:1. Klikoni në butonin Crop 2. Me mjetin e prerjes selektoni zonën që

dëshironi të prisni3. Për të zmadhuar ose zvogëluar zonën e

prerjes punoni duke vendosur shigjetën e mausit në cepa, kurse për të ndryshuar drejtimin e zonës së prerjes dilni jashtë zonës së selektuar dhe kur shigjeta e mausit të marrë formën e një harku me dy drejtime vazhdoni rrotullimin sipas dëshirës tuaj.


4. Çekoni në toolbar opsionet Shield Color dhe Perpective.5. Pasi kemi bërë këto zgjedhje japim klik në butonin Crop dhe aplikojmë prerjen duke ju përgjigjur me po pyetjes nëse dëshirojmë të realizojmë prerjen.

uSHTrimi 2Çdo nxënës duhet paraprakisht të ketë rezervuar në dosjen e tij të modulit Photosho, një foto personale/ të një familjari ku imazhi i syve të jetë me ngjyrë të kuqe.Për të rregulluar këtë defekt programi Photoshop afron disa rrugë.Mënyra e parë: Në fletën e punës ose në tabelë mësuesi jep disa nga mjetet që përdoren për selektim:1. Eliptical Marquee Tool, që ndodhet në mjetin e parë, Magic {and Tool mjeti 4, Magnetic

Lasso Tool në mjetin 32. Zbatohet mbi zonën e selektuar: Image/Adjustments/ Selective Color. 3. Punohet me ngjyrat në dritaren dialoguese duke u bazuar në modelin e dhënë në tekstin

Fotografi dhe Fotoshop. 4. Bëhet zëvendësimi i ngjyrës së kuqe me ngjyrën e zezë në vlerën 100%.mënyra e dytë: 1. Në paletën e mjeteve klikojmë në butonin e shtatë dhe zgjedhim mjetin Red Eye Tool.2. Në Toolbarin e këtij mjeti zgjedhim: Pupil Size- 100% dhe Darken Amount 100%.3. Vendosemi me shenjën e mausit kryq brenda bebes së syrit dhe japim klik.

uSHTrimi 3Mësuesi zgjedh për demostrimin e këtij ushtrimi një foto bardh e zi. Fillimisht fotoja duhet të jetë skanuar dhe ruajtur në dosjen e punës. Qëllimi i këtij ushtrimi është të njihen fuksionet e mjetit Spot Healing Brush Tool, për të përmirësuar pjesë të veçanta të imazhit.1. Pozicionohemi në pjesën më cilësore të fotos.2. Klikojmë në paletën e mjeteve, Spot Healing Brush Tool3. Spot Healing Brush Tool+ Alt të shtypur, zgjedhim zonën e pastër.4. Në toolbarin e këtij mjeti zgjedhim madhësinë e njollës në vartësi të grimcave që do të

mbulojmë.5. Më tej me klike të një pas njëshëme veprojmë mbi zonat që duam të përmirësojmë.Hapi i tretë: Rflektim1. Cilat ishin disa nga përpunimet që realizuam gjatë orës së sotme të mësimit?2. Çfarë mjetesh bazë përdorëm për realizimin e tyre?

Modele mësimi 27

TemA: Veprimtari praktike. Reduktimi i zhurmës, retushimi i një fotoje, zbardhja e dhëmbëve

Vendi i zhvillimit: Laboratori i InformatikësObjektivat: në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:1. Të praktikojë nga menuja Filter përdorimin e grupit të komandave Noise për pastrimin e

një imazhi (reduce or add noise).2. Të zbatojë teknika të ndryshme për të realizuar efektin estetik të zbardhjes së dhëmbëve

në një foto. 3. Të njohë dhe të zbatojë parimet bazë dhe komandat që ndihmojnë në retushimin estetik

të fotove.mjetet e nevojshme: Foto/ Kompjuter/Photoshop/ Projektormetoda: Punë në grupe

Hapi i parë: Punë parapërgatitoreMësuesi paraprakisht ka dhënë konceptet teorike mbi reduktimin e zhurmës, zbardhjes së dhëmbëve dhe retushimin e një fotoje.Klasa ndahet në tri grupe dhe për secilin grup është përgatitur fleta e punës ndihmëse që do të ndihmojë nxënësit gjatë punës. Gjithashtu nxënësit , si në të gjitha orët e tjera të Photoshopit, duhet të kenë në dosjen e tyre të punës një foto që i shërben temës.Pjesë e fletës së punës janë menutë dhe grupet e komandave që do të përdoren për secilin grup. Qëllimi i veprimtarisë praktike nuk ëshë thjeshtë vlerësimi i njohurive, por aftësimi praktik i nxënësve, prandaj përgatitja e fletëve të punës ndihmëse është domosdoshmëri Ja si do të ndërtohej një fletë pune ndihmëse për grupin që do të punonte me zbardhjen e dhëmbëve:

mënyra e parë1. Zgjedhim objektin – Selektojmë dhëmbët, me mjetin MagicWand, nëse dhëmbët janë të

rregullt.2. Mjeti Magnetic Lasso Tool, shërben për ato raste kur dhëmbët nuk janë uniformë.3. Zgjedhim në grupin e menuve Image. Adjustments/ Hue/Saturation4. Në dritaren dialoguese që shfaqet me elementet: Hue/Saturation/Lightness ju japim atyre

parametrat që na bindin për zbardhjen e duhur të dhëmbëve.

mënyra e dytë: Për këtë mënyrë mësuesi mund të mos japë shpjegime të detajuara, por mund të listojë vetëm mjetet që përdoren, p.sh. Dodge Tool, Clone Stamp. Nxënësit duhet të provojnë secilin prej tyre dhe të nxjerrin përfundime se çfarë funksionesh kryejnë. Gjithashtu mësuesi duhet të nxisë mendimin kritik, që nxënësit të arrijnë në përfundime krahasuese çfarë e dallon një mënyrë nga tjetra.Hapi i dytë: Punë e pavarurSecili nga grupet duhet të realizojë punën brenda një kohe 20-25 minuta.Do të ruhen të dy imazhet dhe gjatë paraqitjes së punës nxënësit duhet të përshkruajnë hapat që kanë ndjekur për realizimin e ndryshimeve.Punimet vlerësohen me notë.Hapi i tretë: MinitestPërdorimi i minitestit është fakultativ. Ai mund të realizohet nëse mësuesi vë re se nuk janë përvetësuar njohuritë teorike.


TemA: Veprimtari praktik. Punimi në tonalitetet e grisë dhe shtimi i objekteve.

Vendi i zhvillimit: Laboratori i InformatikësObjektivat: në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:1. Të praktikojë aplikimin e tonaliteteve të ngjyrës gri për zbutjen dhe përëmirësimin e

portreteve në foto.2. Të veçojë imazhin nga një sfond përmes përdorimit të komandës Excract dhe ta vendosë

brena një kornize me ndihmën e komandës Pattern 3. Të shpjegojë funksionin e komandave Copy, Paste dhe Flatten Image në shtimin e e

objekteve brenda një fotoje .mjetet e nevojshme: Foto/ Kompjuter/Photoshop/ Projektormetoda: Punë në grupe

Hapi i parë: Realizimi i kuptimitMësuesi shfaq me projektor një foto. Do të rekomandonim përdorimin e fotos bardh e zi, sepse efekti është shumë i dukshëm, në rastin e fotove të zverdhura nga koha. Por nga ana tjetër kjo komandë mund të përdoret për të konvertuar një foto me ngjyra në variantin bardh e zi.Rikujtojmë që për të gjitha veprimtaritë praktike mësuesi duhet të ketë krijuar dosjen e emërtuar Punë në Photoshop. Kjo dosje duhet të jetë e instaluar në të gjithë kompjuterat e klasës, në mënyrë që nxënësit të ndjekin dhe provojnë të gjitha veprimet e mësuesit në kompjuterin e tyre.Me foton e hapur në programin Fotoshop, duke zgjedhur një prej versioneve të mësipërme me ngjyra ose bardh e zi, mësuesi shkruan në tabelë: Image/ Adjustment/ Desaturate, kurse nga tastiera i njëjti veprim realizohet me Shift+Ctrl+U.Ky është hapi i parë ku ne kaluam në foton tonë në tonalitetet e ngjyrës gri. Po në tabelë mësuesi jep grupin tjetër të komandave: Image/ Adjustment/ Selective color.Përpunimet me dritaren dialoguese që hapet lejojnë që të zgjedhim atë tonalitet të grisë që na duket më i pëlqyeshëm.Hapi i dytë: Punë e pavarurNë shembullin e dhënë në libër, komanda Exctract është përdorur për të veçuar portretet nga sfondi.Bashkangjitur në CD- me mjetet ndihmëse do të gjeni foton e maces që është përdorur për t’i bashkangjitur portreteve.Veprimtaria e pavarur qëndron në

veçimin e saj nga sfondi me ndihmën e komandës Exctract dhe shtimin në një foto tuajën personale me ndihmën e komandave Copy, Paste dhe Flatten ImageNë figurë jepen hapat që ndjekim.

Hapi i tretë: VlerësimKontroll i punimeve dhe vlerësim me notë.

Modele mësimi 29

TemA:Veprimtari praktike. Përpunime me ndihmën e menusë Filter

Vendi i zhvillimit: Laboratori i InformatikësObjektivat: në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:1. Të listojë disa prej komandave të menusë Filter dhe të bëjë një përshkrim të shkurtër të

tyre.2. Të zbatojë komandat e menusë Filter mbi foto të ndryshme dhe të bëjë një krahasim të

efekteve të realizuara. 3. Të realizojë përpunime të fotove të figurave të njohura me ndihmën e komandave të

menusë Filter .mjetet e nevojshme: foto/ kompjuter/Photoshop/ projektormetoda: Punë e pavarur

Hapi i parë: EvokimShumë prej njohurive që lidhen me këtë modul prekin fusha lëndore të tjera, prandaj ato mund të shfrytëzohen. Me ndihmën e projektorit shfaqet një prej veprave më të njohura të piktorit të famshëm Vincent Van Gogh, Sunflowers. Pyeten nxënësit se çfarë njohin rreth këtij piktori. Mund të shfrytëzohet interneti për të shkarkuar direkt imazhin e kësaj pikture të famshme.

Hapi i dytë: Punë e pavarurNë fazën e dytë të kësaj veprimtare secili prej nxënësve në mënyrë të pavarur do të zgjedhë të aplikojë mbi imazhin e kësaj pikture një ose më shumë efekte nga menuja Filter, duke i kombinuar ato. Synimi i kësaj veprimtarie është që nxënësit të demostrojnë aftësi krijuese, prandaj dhe zgjedhja duhet të jetë e lirë. Vetë nxënësit, mund të japim vlerësim mbi punët e realizuara nga shokët e klasës.

Hapi i tretë: ReflektimPër të shpjeguar realizimin e veprimtarisë, mësuesi mund të kërkojë që nxënësit të shkruajnë një ese argumentuese. Cilat ishin shtysat për zgjedhjen e bërë?Çfarë përfytyrimi u ngjall kjo pikturë? Cili është ndryshimi mes origjinalit? etj.Veprimtaria vlerësohet me notë.


TemA: Veprimtari praktike. Krijimi i një fotopanorame nga qyteti/ fshati juaj

Objektivat: në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:1. Të aplikojë njohuritë e marra në linjat Fotografi dhe Phtoshop.2. Të demostorojë aftësi krijuese dhe pavarësi në zhvillimin e veprimtarisë praktike.3. Të prezantojë punimin përpara klasës/ dhe mësuesit/es

mjetet: Aparat fotografik, Kompjuter, Projektor ose Stenda.metoda: Punë e pavarur në grup

Hapi i parë : Krijimi i dosjes me skedarët e fotove. Në fazën e kësaj veprimtarie nxënësi grumbullon materialin. Krijon dosjen me foto. Nga një numër i madh fotosh duhet të zgjedhë 3-5 me ndihmën e të cilave do të krijojë një fotopanoramë. Mësuesi duhet të japë ndihmesë për zgjedhjen e fotove.

Hapi i dytë: Përpunim i fotove në Photoshop.Fotot e realizuar mund të kenë nevojë për përpunim. Ndër më të rëndësishmet po ju kujtojmë të shikoni: 1. Dritën/ Kontrastin dhe Balacën e ngjyrave. 2. Nëse dëshironi mund të zbatoni efekte Filtrash të caktuar.

Hapi i tretë: Zbatimi praktik i njohurive mbi komandën Automate/Photomerge.• Ngarkimi i skedarëve nga dosja burim.• Përpunimi i fotove me ndihmën e paletës së mjeteve.• Ruajtja e kompozimit.

Hapi i katërt: Prezantimi i punës.Puna mund të shfaqet në kompjuter ose të printohet.Punimet vlerësohen me notë.

Modele mësimi 31

LiNJA 4 GJiNiTë e FOTOGrAFiSë

mODeL mbi ZbërTHimiN e ObJeKTiVAVe Të LiNJëS SiPAS NiVeLeVe (OAN)ObJeKTiVAT e ArriTJeS Së NXNëNëSVe Për KëTë LiNJë

NIVELI BAZË NIVELI I MESËM NIVELI I ULËT

Të listojë gjinitë kryesore të fotografisë.

Të bëjë dallimin mes elementeve shkencorë dhe atyre artistik në realizimin e fotografive.

Të ilustrojë me shembuj nga intereneti/ albume fotografike gjinitë e shumëllojshme të fotografisë.

Të identifikojë dhe të evidentojë ndikimin në fotografi të elementëve të tillë si : kompozicioni, drita, perspektiva,

Të analizojë fotografinë në përshtatje me tematikën e zgjedhur

Të interpretojë sipas këndvështrimit të tij rolin e fotove të zgjedhur në jetën shoqërore, historike të vendit etj

Të grumbullojë në formën e albumit fotografi të gjinive të ndryshme.

Të evidentojë karakteristikat e secilës fotografi sipas gjinisë përmes përshkrimit të tyre.

Të realizojë disa fotografi të gjinive të ndryshme në mënyrë të pavarur dhe t’i prezantojë ato në formën e ekspozitës.

Të njohë konceptin e kompozimit në artet pamore (fotografi).

Të përshkruajë rregullat elementet bazë të kompozimit dhe të shpjegojë funksionet e tyre.

Të përdorë rregullën e treshit për realizimi sa më profesional të fotove.

Të identifikojë ata elemente të fotos që i japin asaj përmbajte sociale.

Të përshkruajë ndërtimin kompozicional të saj mbi bazën e këtyre elementeve.

Të analizojë foton duke treguar ndërthurjen e mjeteve artistike, aspektin krijues me elementin social të trajtuar.

Të identifikojë ata elemente e përbashkët të fotos.

Të bëjë krahasimin e fotove duke veçuar elementet dallues për secilën prej tyre.

Të krijojë një ese me argumente të natyrës krahasuese ku të shfaq në formë kritike mendimin vetjak.

Të identifikojë anët pozitive dhe negative të profesionit të fotograf -it/es

Të klasifikojë sipas fushave veprimtarinë e fotograf -it/es

Të bëjë kërkime rreth tregut të punës së këtij profesioni dhe të arrijë në përfundime vetjake.

Të paraqesë një portofolë vetjak pune për modulin Fotografi Photoshop.

Të prezantojë portofolin vetjak dhe të vlerësojë punët e shokëve dhe shoqeve.

Të demostrojë origjinalitet dhe pavarësi krijuese në realimimine portofolit në lidhje me njohuritë e marra.

mjetet dhe burimet që do të shfrytëzohen : aparat fotografik analog/digjital; album fotografk; internet; usb; projektor, program photoshop/ power point, fletë pune etj

metoda e përdorur: Punë në grup

Aftësit dhe shprehitë që nxënësi do të zotërojë në përfundim të kësaj linje:Përdor aparatin fotografik analog dhe digjital në mënyrë të pavarur.Krijon foto të gjinive të ndryshme me karakteristika profesionale.Përpunon fotot e realizuara me ndihmën e programit kompjuterik photoshop.Zhvillon mendimin kritik mbi artin e fotografisë përmes diskutimit dhe vlerësimit të punimeve vetjake dhe të shokëve/shoqeve.


Fjalori i nevojshëm për realizimin e këtij modulireportazh- foto komercialefotomontazhkompozicionrregulla e treshitanalizë e fotografisëanalizë sociologjikeekspozitëVlerësimi i veprimtarive të nxënësve

Modele mësimi 33

mODeL FLeTe PuNe Për Të ANALiZuAr NJë FOTOGrAFi

Kjo fletë pune mund të përdoret për çdo foto, pavarësisht gjinisë. Ajo ndihmon për një kuptim dhe interpretim më të mirë të fotografisë nga këndvështrimi i nxënësit.Gjithashtu ajo ndihmon në zhvillimin e aftësive krijuese, jo vetëm nëpërmjet fotografisë por edhe formave të tjera si eseja etj.

Hapi i parë: Vëzhgimi i fotos

Vëzhgoni fotografinë për të paktën 2-5 min.Krijoni një përshtypje të përgjithshme mbi foton dhe kaloni në shpjegimin e detajuar individual mbi secilin prej elementeve të më poshtëm që mund të paraqesë fotoja.

A

B

C

Njerëz Objekte Veprimtari

Hapi i dytë: Reflektim

Bazuar mbi vëzhgimet e mësipërme listoni tri elemente që ju i lidhni me këtë foto edhe pa qenë ato pjesë e saj dhe jepni një arsye përse e bëni këtë lidhje.

Jepni përgjigjen tuaj për pyetjet e më poshtme.D

Çfarë ngacmimi emocional ju shkakton fotoja? (Listoni ndjesitë, p.sh. trishtim)

Vlerësojeni foton për dy elementët më të arrirë të saj dhe dy elementët më të dobët.


TemA: Gjinitë e fotografisë

Objektivat: në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:1. Të listojë gjinitë kryesore të fotografisë.2. Të bëjë dallimin mes elementeve shkecore dhe atyre artistik në realizimin e një fotografie.3. Të ilustrojë me shembuj nga interneti, albumet fotografike gjinitë e shumëllojshme të

fotografisë.mjetet: albume fotografike,kompjuter, internet, projektor ose stenda, fletë pune.metoda: ERR

Hapi i parë: insertKoncepti i gjinive është i njohur për nxënësit duke pasur parasysh njohuritë e marra në lëndën e Letërsisë. Ata kanë folur për peizazhin, portretin etj. Për këtë arsye mësuesi mund të nxisë kureshtjen e tyre përmes disa fotove të shfaqura, me ndihmën e projektorit në Po[er Point dhe në mungessë të tij edhe përmes stendave të thjeshta.Detyra që ju ngarkohet nxënësve është të klasifikojnë fotot e shfaqura në gjini, sipas gjykimit vetjak.Ja një model flete pune.

Fotografia 1 Fotografia 2 Fotografia 3 Fotografia 4 Fotografia 5

Fotografi peizazhi.

Tabela plotësohet në varësi të fotove që çdo mësues disponon.

Hapi i dytë: Punë e udhëhequrMësuesi zgjedh disa prej fleta të punës për të verifikuar rezultatet. Kjo kohë mund të shërbejë për të bashkëbiseduar me nxënësit mbi zgjedhjet e tyre. Pra, secili prej nxënësve duhet të japë disa argumente mbi zgjedhjet e bëra. Ku është bazuar klasifikimi i tij?Vetëm pasi janë dëgjuar argumentet bëhet klasifikimi i saktë i fotove.

Hapi i tretë: realizim i kuptimitMeqë gjatë punës së udhëhequr mësuesi/ja ka bërë një listim të gjinive të fotografisë, gjatë realizimit të kuptimit, duhet të ndalet në veçoritë dalluese të secilës prej gjinive. Për këtë mund të shfrytëzojë përdorimin e diagramave.

Detyrë shtëpie, pika 3 fq, 63

Gjinitë e fotografisë

PeizazhiElementi urban natyror

Fotografia komercialePërdorimi i imazhit artistik në funksion të biznesit

Fotografia historike/dokDhënia e ngjarjes përmes imazhit

Fotografia shkencorePërdorimi i imazhit në ndihmë të zbulimeve dhe arritjeve në fusha të ndryshme të shkencës

Modele mësimi 35

TemA: Fotografia e peizazhit

Objektivat: në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:1. Të identifikojë stilet kryesore të gjinisë së peizazhit.2. Të tregojë disa nga rregullat bazë për realizimin e një fotoje peizazhi.3. Të realizojë foto peizazhi me parametra profesionalë.

mjetet: aparat fotografik,kompjuter, internet, fletë pune.metoda: ERR

Hapi i parë: Kontroll i detyrës së shtëpisë

- Detyra e shtëpisë kërkon që çdo nxënës të ketë krijuar një dosje personale të emërtuar “Gjinitë e fotografisë”, ku secila gjini të ketë një nëndosje. Materiali duhet të ruhet nga nxënësit me emrin vetjak si, p.sh. “Gjinitë e fotografisë”/Ana, meqë në një kompjuter punojnë dy deri në tre nxënës. Kjo detyrë pëfshihet në objektivat e nivelit të ulët, prandaj mësuesi duhet të kërkojë realizimin e saj nga të gjithë nxënësit

- Mësuesi aktivizon në mënyrë vullnetare, ose sipas planifikimit, disa nxënës për prezantimin e dosjes dhe nënsdosjeve të krijuara. Paraprakisht mund të zgjidhet një juri, për të bërë përzgjedhjen e dosjes që ka përfshirë saktë fotot sipas gjinive, por që e ka bërë përzgjedhjen e duhur mbështetur në realizimin estetik të tyre.

Hapi i dytë: realizimin i kuptimitPër realizimin e kuptimit mësuesi mund të ndjekë disa rrugë, mbështetur në nivelin e klasës, por edhe në mjetet që ka në dispozicion.Për klasat ku ka mundësi të shfrytëzimit të internetit, mësuesi ju jep detyrë nxënësve të gjejnë tri foto,sipas stileve përkatëse: paraqitës, abstrakt, impresionist.Një tjetër rrugë është përdorimi i librit. Me një fletë formati, nxënësit mbulojnë tekstin dhe provojnë të gjejnë se cila prej fotove lidhet me stilin përkatës. Në të dyja rrugët e ndjekura, mësuesi, shfrytëzon ilustrimin me foto, për t’u ndalur në mënyrë të detajuar, në elementet e secilit stil. Krahasimi mes stileve mund të bëhet përmes një bashkëbisedimi mësues – nxënës.Ja diagrami që përdorim (diagrami i Venit):Përcaktoni në diagramin e Venit veçoritë e përbashkëta dhe ato dalluese të fotove në stilin paraqitës, abstrakt dhe impresionistVeçoritë dalluese Veçoritë e përbashkëta 1- paraqet objekti i fotografimit është natyra 2- evokon3- kombinon elementet grafikë

Mësuesi liston në tabelë këshillat si mund të realizohet një foto e suksesshme peizazhi dhe ilustron me shembuj konkretë.

Hapi i tretë: ReflektimDiskutohet pika 2 fq 65.Detyrë shtëpie: Realizimi i 2- 3 fotove të gjinisë së peizazhit


TemA: Fotografia e portretit

Objektivat: në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:1. Të përkufizojë një foto portret.2. Të identifikojë veçoritë e një foto portreti.3. Të realizojë foto portretit në mënyrë profesionale.

mjetet: aparat fotografik,kompjuter, internet, fletë pune.

Përshkrim i përgjithshëmNë realizimin e kësaj ore mësimi dy janë momentet më të rëndësishme: Zbërthimi dhe kuptimi i një foto porteti mbi elementet kryesorë të saj dhe realizimi nga nxënësit i fotove portret të shokëve të klasës, mësuesit/es, prindërve, të afërmve etj.

Më poshtë do të japim një model flete pune, që ndihmon në zbërthimin e një fotoje portret.

Çfarë shihet në foto Çfarë nënteksti ka

Gjuha e gjesteve ( duart, gishtrinjtë, krahët etj)

Shprehja e fytyrës (sytë, goja, pozicionimi i kokës)

Qëndrimi i trupit, distanca etj

Mosha e njeriut/njerëzve të fotografuar, gjinia, etniciteti, raca etj

Veshja (tipi, ngjyrat)

Background i portretit

Këndi i fokusimit të aparatit

Modele mësimi 37

PrOJeKT: Përdorimi i fotove të peizazhit, portretit, historike dhe dokumentare për të ilustruar një paraqitje të njohurive në lëndët: letërsi, histori, gjeografi etj.

elementet e përgjithshëmë mbi të cilët do të punohet projekti: - Vlerësim i fotove të zgjedhura për ilustrim nëse janë realizuar në mënyrë cilësore dhe në

funksion të temës.- Përpunim i fotove.- Identifikimi i elementeve kyç të fotove.- Realizimi i fotove vetjake me të njëjtën tematikë.

Përshkrim i shkurtër i projektit: Fillimisht nxënësit duhet të zgjedhin një temë mësimore në programet e përmendura më sipër. Pasi janë njohur me materialin dhe fotot ata duhet të bëjën shkurtimisht në jo më shumë se një faqe një vlerësim kritik mbi fotot e zgjedhura (gjithmonë nëse janë përdorur), bazuar në njohuritë që kanë. Për ato foto, ku nxënësit kanë arritur në përfundim se kanë nevojë për përpunime duhet të realizohet skanimi, prerja dhe ruajtja e tyre pas përpunimit. Për realizimin e kësaj veprimtarie nxënësi duhet t’u përgjigjet pyetjeve të mëposhtme:

- Pyetje të përgjithshme- Si mund t’i përmirësojmë fotot? - Pyetje me sens kritik- Çfarë e bën një foto të mirë ose të keqe? - A i përgjigjen fotot e përdorura temës së trajtuar? - A sjellin ndryshime në temë fotot e realizuara nga ju? .

Veprimtaria 1: - Ndahet klasa në gruper pre 3-4 nxënësish. - Mësuesi do të zgjedhë nga tekstet e lartëpërmendura disa fotografi dhe do t’i demostrojë

përpara klasës. - Nxënësit duhet t’i klasifikojnë ato në dy kategori: foto të realizuara mirë dhe foto tër realizuara

keq. - Për secilën prej zgjedhjeve studentët duhet të japin argumentet e tyre. (forma me shkrim ose

me gojë mund të zgjidhet nga mësuesi në varësi të kushteve të klasës)

Veprimtaria 2:- Zëvendësim i fotove të tekstit, me foto të realizuara nga vetë nxënsëit. - Me ndihmën e aparatit fotografike studentët duhet të realizojnë foto në përshtatje me

tematikën.- Prezantim i punës në klasë

Vlerësimi: - Nxënësit do të vlerësohen në bazë të aktivizimit të tyre në grup, por edhe në bazë të

demostrimit të shprehive individuale të shfaqura gjatë orës së mësimit. - Fotot e realizuara më mirë dhe në funksion të temës, këshillojmë të ekspozohen në këndin e

klasës/shkollës etj.- Mësuesi mund të krijojë një model certifikate për të vlerësuar punimet më të mira.


TemA: Fotoreportazhi

Objektivat: në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:1. Të identifikojë veçoritë e dalluese të një imazhi të përdorur si element fotoreportazhi.2. Të bëjë kërkime në internet mbi gjininë e fotorepotazhit.3. Të realizojë materiale me elemente gazetaresk, si fotoreportazhi, nisur nga ngjarje të

rëndësishme të vendit.

Qëllimi: Kjo orë mësimore synon të japë një ide për nxënësit, se si fotoreporterët realizojnë fotografitë e tyre në funksion të një ngjarjeje, momenti të rëndësishëm, duke ndërthurur njohuritë e marra në lëndën e Gjuhës dhe Letërsisë, si dhe njohuritë e marra në klasat paraardhëse në programin Ëord, për të realizuar një fotorepotazh për gazetën e shkollës. mjetet: aparat fotografik,kompjuter,projektor, internet.- momente kryesore të orës së mësimit- Evidentimi i rëndësisë së realizimit të një fotoje për një reportazh- Zhvillimi i shprehive për të qenë një fotograf me sy të mprehtë (kritik)- Ndërthurja e njohurive mbi fotografinë me programet e tjera lëndore- Pyetje mbi të cilat mund të ndërtohet kjo orë mësimi- Pse mendoni se fotografët janë një vlerë për gazetat? - A mundet që fotoja e një fotoreporteri të jetë më e fuqishme se fjala? - Sa foto mendoni se mund të përfshihen në një fotoreportazh? Veprimtari: Prezantojeni orën e mësimit, duke shfaqur me ndihmën e projektorit, disa prej fotove më të mirë të NPPA (National Press Photography Association) që kanë fituar çmimet Pulitzer. Nëse ju mungon baza e nevojshme materiale, mund t’ju referoheni fotove të tekstit. Kërkojin nxënësve t’ju vënë fotove nga një titullKrahasojini me titullin në origjinalDemostroni foto të reportazheve nga gazetat vendaseDisktutoni me nxënësit për to. Jepni detyrë shtëpie realizimin e fotove në gjininë e fotorepotazhit.Më poshtë po japim disa rubrika të realizmit të kësaj ore mësimi- prezantim i mësuesit - punë në klasë - detyra shtëpie - kërkime në internet

Vlerësimi: Duke u nisur nga pjesëmarrja në secilën prej rubrikave të mësipërme, mësuesi bën vlerësimin individual.

Modele mësimi 39

TemA: Fotografia komerciale

Qëllimi: Zhvillimi aftësive dhe shprehive të nevojshme, për të punuar në fushën e fotografisë komerciale si profesionist.

Objektivat: në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:1. Të listojë fushat e veprimtarisë ku zhvillon aktivitetin një fotograf komercial profesionist.2. Të përdorë gjatë veprimtarisë një fjalorë të gjerë të fotografisë komerciale.3. Të realizojë foto komerciale në përputhje me kërkesat e një biznesi.

mjetet: aparat fotografik,kompjuter, power point, internet.

Hapi i parë: evokimParaprakisht mësuesi/ja ka udhëzuar nxënësit të mbledhin material rreth veprimtarisë së një fotografi komercial.Listohen në tabelë fushat ku zhvillojnë veprimtarinë këta fotografë1- moda2- produktet e ndryshme etj.Diskutohet rreth objektit të këtyre fotove dhe çfarë synojnë fotografët të sjellin përmes tyre.

Hapi i dytë: Punë e udhëhequrMësuesi zgjedh një foto komerciale dhe e paraqet.Në tabelë këto pyetje:1- Cili është objekti?2- Çfarë shohim?3- Ku është e vendosur?4- Pse është bërë kjo zgjedhje?

Hapi i tretë: Punë në dysheMe anë të kësaj veprimtarie, mund të krijohet një situatë imagjinare mes një fotografi dhe një klienti.U jepet nxënësve detyrë të ndërtojnë një intervistë mes një klienti që kërkon një imazh publiciatë pë biznesin e tij.Për ndërtimin e intervistët nxënësi duhet të ketë parasysh pyetjet e dhëna me lart dhe mund të shtojë të tjera.Për realizimin e fotove komerciale mund të shfrytëzohen shokët dhe shoqet e klasës si modele.Punët prezantohen në kompjuter me ndihmën e programit Po[er Point.

Hapi i katërt: VlerësimiNjë nga format më efektive të vlerësimit, padyshim ngelet vlerësimi i punimeve nga vetë nxëësit në formën e jurisë. Mësuesi gjithashtu merr në konsideratë aktivizimin gjatë orës së mësimit, realizimin e punës mbi kërkesat e shtruara etj


TemA: Profesioni i fotografit

Qëllimi: Informimi i nxënësve dhe bërja e tyre të vetëdijshëm në lidhje me mundësitë e zhvillimit të një karriere të ardhshme në fushën e fotografisë dhe arteve pamore të ngjashme.

Objektivat: në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:1. Të listojë përparësitë dhe mangësitë e profesionit të fotografit sipas fushave ku ai vepron

në tregun e punës.2. Të identifikojë aftësitë dhe interesat personale që e lidhin me fotografinë dhe mund t’i

shërbejë si shtysë për një karrierë të ardhshme në këtë fushë.

mjetet: aparat fotografik,kompjuter, internet.

Hapi i parë: Punë e udhëhequrKjo veprimtari mund të zhvillohet në disa mënyra. Mund të përdoret tabela e zezë, ku të jepet një listë e disa prej fushave ku veprojnë fotografët profesionistë. Gjithashtu mësuesi mund të përgatitë fletë pune me profesionet e listuara si, p.sh.:1- fotografët e portreteve2- fotografët komercialë3- fotografët shkencorë4- fotoreporterët5- fotografët e Vip-ave (paparacët)6- fotografët qeveritarë etj.

Hapi i dytë: Punë e pavarurNë fletën e punës ose në fletore, mësuesi kërkon që nxënësi të bëjë një përshkrim të shkurtër të secilit prej profesioneve të lartëpërmendura. Gjithashtu të bëjë edhe një krahasim mes tyre, se cilin preferon dhe arsyet pse? Për realizimin e kësaj veprimtarie mund të shfrytëzohet kërkesa Nr 2 në rubrikën “Provoni njohuritë”, fq 87.Me ndihmën e diagramit të krijuar nxënësit, mund të zgjedhin të paktën dy prej oportuniteteve të dhëna për punësim. Pë klasat ku ka akse interneti, detyra vazhdon me kërkimet e mëposhtme:- përshkrimi i detyrave që kryen një fotograf sipas fushës përkatëse;- cilësitë që duhet të zotërojë një individ për të zhvilluar karrierën e tij në këtë fushë- shkollimi që duhet të kryejë- mundësitë e punësimit në tregun e punës- anët pozitive dhe negative- pagesa për secilën fushë.Kërkimet padyshim lidhen me profesionin e fotografisë në botë, sepse këto të dhëna mungojnë për vendin tonë. Për të dhëna për vendin tonë, nxënësit mund të ngarkohen me një detyrë më të gjatë në kohë, duke zhvilluar kërkime në terren, studio fotografike etj.

Detyrë shtëpi fq, 87

Documents

FotograFi dhe Fotoshop 10 - ideart.al · Modele mësimi 3 Terminologji Taksonomia Konjitive e Blumit Plani mësimor sintetik dhe analitik LINJA I Tema: Historiku i fotografisë LINJA