ျပညေထာငစသမၼတျမနမာႏငငေတာ Republic of the Union of Myanmar

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက

အေျခခမေဘာင Framework for Economic and

Social Reforms

အမးသားဘကစ ဖြ႔ၿဖးေရး စမကနး ႏစရညရညမနးခကမားအတြက

(၂ဝ၁၂-၁၅) ခႏစအထ မဝါဒေရးရာ ဦးစားေပးကစၥမား Policy Priorities for 2012-15 towards the Long-Term Goals of the National

Comprehensive Development Plan

ဒဇငဘာ ၁၄၊ ၂၀၁၂ ခႏစ - 14 December 2012

မၾကမး - ျပနလညရညၫႊနးျခငးမျပပါရန ပနၾကားအပပါသည (Draft-Not for citation)

ဒဇငဘာ (၁၄) ရက၊ ၂ဝ၁၂ ခႏစ။ (မၾကမး) – (ျပနလညရညၫႊနးျခငး မျပပါရန ပနၾကားအပပါသည)

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင

အမးသားဘကစ ဖြ႔ၿဖးေရး စမကနး ႏစရညရညမနးခကမားအတြက (၂ဝ၁၂-၁၅) ခႏစအထ မဝါဒေရးရာ ဦးစားေပးကစၥမား

1

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင

အမးသားဘကစ ဖြ႔ၿဖးေရး စမကနး ႏစရညရညမနးခကမားအတြက (၂ဝ၁၂-၁၅) ခႏစအထ မဝါဒေရးရာ ဦးစားေပးကစၥမား

အစရငခစာ အကဥးခပ

နဒါနး

မၾကာေသးမကာလ ၂၀၁၁ ခႏစတငေအာင ျမနမာႏငငက အထးကန ႏငငတစခအျဖစ သတမတေဖာျပခၾက

ပါသည။ ဤသ႔ေသာ႐ႈျမငပမာ ၂၀၁၁ ခႏစ၊ မတလတြင သမၼတအျဖစ ဥးသနးစန ေရြးခယတင ေျမႇာကခရၿပး

ေနာကပငး၊ သမၼတ၏ ကမးသစၥာကနဆပြမန႔ခြနး၌ ျပျပငေျပာငးလေရးလပငနးမားႏင ပြငလငးမႈက လပေဆာင

မညဟ ကတကဝတျပခအၿပး မားစြာ ေျပာငးလလာခပါသည။ ႏငငေရးျပျပငေျပာငးလမႈ လပငနးစဥမားက

တစႏစၾကာ ေဆာငရြကခၿပးေနာက၊ ၂၀၁၂ ခႏစ၊ ေမလတြင သမၼတဥးသနးစနက "ျပျပငေျပာငးလေရး ဒတယ

အဆင အစအစဥ" ျဖင ျမနမာႏငငတြင လမႈေရးႏငစးပြားေရးျပျပငေျပာငးလမႈမားက ဆကလက လပေဆာင

သြားမညဟ ေၾကညာခပါသည။ ႏငငေတာသမၼတ၏ ေျမႇာျမငခကႏင လမးၫႊနခကမားအရ ယခ စးပြားေရးႏင

လမႈေရးျပ ျပငေျပာငးလမႈမားအတြက အေျခခမေဘာင (Framework for Economic and Social Reforms - FESR)

က ဝနႀကးဌာနႏငအစးရဌာန အသးသးမ အဆငျမင အရာရႀကးမားႏင တငပငအၾကရယ၍ ၂၀၁၂ ခႏစ၊ ေမလမ

ေအာကတဘာလအတြငး ေရးဆြျပစ ခပါသည။ ယခ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈမားအတြက အေျခခ

မေဘာင (FESR) ၏ ေနာကဆးမၾကမး တြင လာမည ၃-ႏစကာလအတြငး၌ အစးရေဆာငရြကမည ဥးစားေပး

မဝါဒမားက ေဖာျပထားၿပး၊ ျမနမာႏငငက ၂၀၃၀ ခႏစတြင ေခတမ ဖြ႔ၿဖးတးတကသည ဒမကေရစ

ႏငငေတာသစႀကးအျဖစ ေပၚထြနးလာေစေရးအတြက ျပျပငေျပာငးလေရးလပငနးစဥမား၏ အဓကကသည

မေဘာငမားကလညး သတမတေဖာျပထားပါသည။

ဤအေနအထားတြင စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈမားအတြက အေျခခမေဘာင (FESR) သည ျမနမာ

ႏငငေတာအစးရ၏ ေရတႏင ေရရည ေမာမနးခကမားက ျပညမေစေအာင အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကမည

အေရးႀကးေသာ မဝါဒလမးၫႊနတစခ ျဖစပါသည။ ပထမအခကမာ၊ ယခအေျခခမေဘာငသည ေရရည ႏစ-၂၀ စမ

ကနးျဖစသည အမးသားဘကစဖြ႔ၿဖးေရးစမကနး (National Comprehensive Development Plan-NCDP) ၏

ေဆာငရြကေနဆ လပငနးေဆာငတာမားႏင ျပျပငေျပာငးလေရးအစအစဥမားက ေပါငးကးဆကစပေပးရန

ရညရြယပါသည။ ယငး အမးသားဘကစဖြ႔ၿဖးေရး အစအစဥက အစးရက ျပညေထာငစလႊတေတာႏင

ညႇႏႈငးတငပင ေရးဆြေနၿပး၊ ျမနမာႏငင၏ စးပြားေရးက အလငအျမနရငသန တးတကေနသည

အာရစးပြားေရးစနစမားႏငအည ရငေဘာငတနး ဖြ႔ၿဖးတးတကလာေစရန ျဖစပါသည။ ဒတယ အခကမာ

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈမားအတြက အေျခခမေဘာင (FESR) က အေထြေထြေသာ

အစးရဌာနမားက လအပသည လမးၫႊနမေဘာငအျဖစ အသးျပ၍ အေသးစတ က႑အလကႏင ေဒသအလက

စမခကမား ေရးဆြအေကာငအထည ေဖာသြားၾကရန ျဖစပါသည။ တတယအခကမာ ယခ စးပြားေရးႏင

2

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

လမႈေရးျပျပင ေျပာငးလမႈမားအတြက အေျခခမေဘာင (FESR) က လမးၫႊနမအျဖစထား၍ ဖြ႔ၿဖးေရးဆငရာ

မတဖကအဖြ႔အစညးမား၊ ထ႔အျပင ႏငငတကာ အဖြ႔အစညးမားႏင အျပနအလနအကးတကစၥရပမားအတြက

ေရရည ပးေပါငးေဆာငရြကသြားႏငရန ျဖစပါသည။ ေနာကဆးအေနျဖင ယခအေျခခမေဘာငသည ျပညသ

လထမားအတြက သသာထငရားၿပး၊ ေရရညတညတႏငသည အကးအျမတမား ေပၚထြကလာေစရန အစးရက

အေကာငအထညေဖာေဆာင ရြကေနရာ၌ "အလငအျမနႏင ေအာငျမငမႈရႏငေသာ ျဖစႏငေျခကစၥမား" က

အေလးေပးေဖာျပလျခငး ျဖစပါသည။

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈမားအတြက အေျခခမေဘာင (FESR) တြင အခနး ၁၂-ခနး ပါရပါသည။

ပထမအခနးတြင နဒါနးႏင အဆျပထားသည ျပျပငေျပာငးလမႈ အစအစဥမား ျဖစေပၚလာရာ ေနာကခသမငး၊

အရငးအျမစမားက ေဖာျပထားပါသည။ အခနး-၂ တြင မၾကာေသးမက ျဖစေပၚတးတကမႈမားက ျပနလည

သးသပကာ ယခအေျခခမေဘာငက ျပျပငေျပာငးလေရးလပငနးမား၏ ကယျပန႔ေသာ ရညရြယခကမားႏင အခနး-

၃ တြင အလယအလတကာလအတြက အစးရက ပစမတ ထားေဆာငရြကမည လပငနးမားက ေဖာျပ ထားပါသည။

ျပညသအားလး ပါဝငခစားႏငခြငရမည ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ၊ တညၿငမမႈႏင ဆငးရႏြမးပါးမႈေလာခေရး အတြက

အခရာကသည မက႐စးပြားေရး မဝါဒမားက အခနး ၄ တြင အေလးေပး ေဖာျပထားပါသည။ အခနး ၅-တြငမ

က႑အလက မဝါဒမားက သကဆငရာဝနႀကးဌာနမားႏင အစးရ ဌာနမားက ေရးဆြ၍ ျပညသလထအကးက

ေရ႔႐ႈသည ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ (people-centered development) အတြက အတတကြမညသ႔ ျဖညဆညး

ေဆာငရြကႏငၾကမညက စစညးေဖာျပထားပါသည။ အခနး ၆၊ ၇ ႏင ၈ တ႔ တြင၊ ျပညသလထအကးက ေရ႔႐ႈသည

ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ (people-centered development) ႏင ျပညသအားလး ပါဝငခစားႏငသည ဖြ႔ၿဖးမႈ (inclusive

growth) ေအာငျမငျဖစထြနးေစေရးအတြက အျခားလအပသည မဝါဒအေျခအေနမားက ေဖာျပထားပါသည။

ဥပမာအားျဖင - ဖြ႔ၿဖးေရး၏ လမႈေရး၊ ယဥေကးမႈႏင သဘာဝဝနးကငဆငရာ ႐ႈေထာငအျမငမား၊ အမးသား

သဟဇာတျဖစမႈ ႏင ေဒသႏရဖြ႔ၿဖးေရးကစၥမား၊ အစးရစနစ ေကာငးမြနဖြ႔ၿဖးေစေရး ကစၥမား ပါဝငပါသည။ အခနး ၉

တြင ျမနမာႏငငအေနျဖင အမနးခငးႏငငမား၏ စးပြားေရးစနစမား၊ အာဆယ စးပြားေရး အသကအဝနး (AEC)၊

မဟာမေခါင ရပဝနးေဒသ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ၊ ထ႔အျပင ကနကမၻာႏငငမားႏင မဟာဗဟာေျမာက

ခညးကပေဆာငရြကမႈမားျဖင ႏငငတကာ အသကအဝနးအတြငး မမ၏အခနးက႑က မညသ႔

ျပနလညေနရာယမညက တငျပထားပါသည။ အခနး ၁၀ တြင လအပသညျပျပငေျပာငးလမႈ လပငနးေဆာငတာမား

က ေဆာငရြကၾကရာ၌ လႊတေတာအျပင၊ ကန အေရးပါသည အငအားစမားႏင မညသ႔တာဝနခြေဝ ေဆာငရြက

ၾကမည၊ မညသ႔ ညႇႏႈငးပးေပါငးၾကမည၊ အကအညမားအတြက ထေရာကသည စမခန႔ခြမႈ မေဘာငတစခက

မညသ႔ခမတ ၾကမည၊ ထ႔အျပင အရပဖကလမႈအဖြ႔အစညးမားႏင တငပငအၾကရယႏငရန လပငနးစဥ

ယႏယားတစခမညသ႔ တညေဆာကၾကမည စသညကစၥမားက အေသးစတေဆြးေႏြးတငျပထားပါသည။

သသာထငရားစြာ အလ ငအျမန ေအာငျမငႏငမည ဦးစားေပးစဥးစားခကမား (quick wins)

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈမားအတြက အေျခခမေဘာင (FESR) တြင ကယျပန႔ေသာ မဝါဒ

ျပနာရပမားက ေဆြးေႏြးထားၿပး၊ ယချပနာမား ေနာကကြယရ စဥးစားခကမားအျပင၊ ျမနမာႏငင အေနျဖင

မညသညအတြကေၾကာင ျပျပငေျပာငးလေရး လပငနးမား အေကာငအထညေဖာရနလအပသညကပါ ေဆြးေႏြး

3

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

တငျပထားပါသည။ ေအာကတြင အကဥးခပေဖာျပထားသည သသာထငရားစြာ အလငအျမန ေအာငျမငမႈ

ရရေစႏငသည ကစၥမား (quick-wins) မာ ယခအသြငကးေျပာငးမႈ ျပျပငေျပာငးလေရး လပငနးမားက

ေအာငျမငစြာေဆာငရြကႏငရန လမးၫႊနအျဖစမသာမက၊ ေရရညတးတကေျပာငးလေရးအတြက ေလာကနသည

အေျခခအတျမစအျဖစပါ အေထာကအကျပေစႏငမည ျဖစပါသည။ ဤသ႔ျဖင ျမနမာႏငငက ေခတမ၊ ဖြ႔ၿဖး

တးတကသည ႏငငေတာသစ အျဖစ အသြငေျပာငးေစႏငမည ျဖစပါသည။

၁။ ဘ႑ာေရးႏင အခြနစနစျပျပငေျပာငးလမႈမား

၁။ ၁။ ရသး ခန႔မနးေျခေငြစာရငး (ဘတဂက) ျပျပငေျပာငးလမႈမား

ႏငငေတာအစးရက တညၿငမသည မက႐စးပြားေရးမေဘာငက ထနးသမးထားေပးျခငးသည ျပျပငေျပာငးလ

ေရးလပငနးမားတြင ပထမဥးဆး အစအစဥျဖစ၍၊ တစစလးေသာ ျပျပငေျပာငးလေရး အစအစဥမားအတြက

ေအာငျမငမႈက ရရေစႏငမညျဖစေၾကာငး အသအမတျပထားပါသည။ ဤရညမနးခက ျပညေျမာကေစေရးအတြက

ႏငငေတာအစးရက ေလာကနသည ျပညသ႔ေငြေၾကး စမခန႔ခြမႈ၊ ဘ႑ာေရးအရ လေငြျပေနမႈက ေလာခေစေရး၊

စးပြား ပကကပ/႐တခညး႐ကခတမႈမားဒဏမ ေလာပါးသကသာေစေရးအတြက ျပငဆငမႈမား ေဆာငရြကေန

ပါသည။ ထ႔အျပင ရသးခန႔မနးေျခေငြစာရငး (ဘတဂက) စမခန႔ခြမႈ ပမထေရာကထကျမကသည လပငနးစဥမား

ျဖစေပၚလာေစရန အေလးေပး ေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။ ဤသ႔ ေျပာငးလရာ၌ ၫႊနးကနးမားက

အေျခခသည စမကနးေရးဆြမႈမသည မဝါဒက အေျခခသည ဘတဂကခြတမးခထား သးစြမႈမားႏင အခြနက

အေျခခသည ဘ႑ာေရးစနစ ျဖစေပၚေစေရး ဥးတညသြားမည ျဖစသည။ ထ႔အျပင ဘ႑ာဝငေငြစးဝငမႈ

အေထြေထြကလညး တခတညးစးဆငးေစသညအထ ထနးညႇစမသြားမညျဖစၿပး၊ ႏစစဥဘတဂကကလညး

အလယအလတကာလ မေဘာငေအာကတြင တစေျပးညသးစြသြားမည ျဖစပါသည။ ထမမက အစးရပင

စးပြားေရးလပငနးမားသ႔ ေထာကပေပးေနရသည ေလာေပါစဥးစားသည ဘတဂက လအပခက အကန႔အသတမား

(soft budget constraints) မားက တစျဖညးျဖညး ေလာခသြားမည ျဖစၿပး၊ တကစြာစဥးစားသည ဘတဂက

လအပခက အကန႔အသတမား (hard budget constraints) အျဖစ ထေရာကစြာ စမခန႔ခြႏငေရးဖကသ႔ တး၍

ေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင ျမနမာႏငငေတာ အစးရက ျပညနယႏင တငးေဒသႀကးမားအၾကား၊

အလားတပင ေဒသႏရအစးရမားအၾကား မတသည အရငးအျမစခြေဝမႈ ျဖစေပၚေစရနလညး ျမႇငတငေဆာငရြက

သြားမည ျဖစပါသည။

၁။ ၂။ အခြနစနစ ျပျပငေျပာငးလမႈမား

ျမနမာႏငငေတာ အစးရက ပထမအေနျဖင လကရအခြနစနစက ႐းရငးလြယကေစရန ျပျပငေျပာငးလႏငေရး ႀကး

ပမးေဆာငရြကေနပါသည။ ကနသြယစးပြားအခြနအစား၊ တစသမတတညး ေကာကခေသာ အေထြေထြေရာငးခခြန

ႏင ထမတဆင တနဖးျဖညအခြနစညးၾကပမႈ အထ အစားထးရန စတင ေဆာငရြကေနပါသည။ အေျခခစားေသာက

ကနမား၌ အခြနရာခငႏႈနး သညနးပါးေလာခ သြားမည ျဖစပါသည။ ဝငေငြခြနအေပၚ ေကာကခရမည အနမဆး

ဝငေငြ ပမာဏက ျမႇငတငေပးလကျခငးအားျဖင အခြနစညးၾကပရသ အရာရမားအတြကလညး ပ၍လြယကေစမည

ျဖစပါသည။ ယခလပငနးမားက အျပညျပညဆငရာ ေငြေၾကးရနပေငြအဖြ႔ (IMF) က အၾကျပထားၿပး ျဖစပါသည။

4

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ထ႔အျပင ျမနမာႏငငအစးရက ျပညတြငးတြင တက႐ကအခြနေကာကခေနမႈမ သြယဝက၍ အခြနေကာကခသည

စနစသ႔ အေလးေပး ေျပာငးလသြားမည ျဖစပါသည။ အနးစပဆးကာလတြင စတငေဆာငရြကႏငမည လပငနးမား၌

တနဖးျမႇငအခြန (VAT)၊ ျပျပငေျပာငးလထားသည အထးကနစညခြန (ယစမးခြန - reformed excise tax)၊

အခြနအေျခခထက ကယျပန႔ေစျခငးႏင ဘ႑ာဝငေငြဆငရာ အေထြေထြေသာနညးနာမားက ညႇႏႈငးအသးျပျခငးတ႔

ပါဝငမည ျဖစပါသည။

၂။ ေငြေၾကးက႑ ျပျပငေျပာငးလမႈမား

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈမားအတြက အေျခခမေဘာင (FESR) တြင ေငြေၾကးက႑ ျပျပင

ေျပာငးလေရးလပငနး၏ အေရးပါပကလညး အေလးထားေဆာငရြကေနပါသည။ မက႐စးပြားေရး တညၿငမမႈႏင

ခငမာသညစးပြားေရး ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈတ႔သည ေငြေၾကးဆငရာ မဝါဒတြင တက႐ကဝငေရာကစြကဖကသည

နညးမားမေန၍ သြယဝက၍ စြကဖကသည နညးမားသ႔ ေျပာငးလကငသးမႈႏင၊ ထေရာကသည၊ ၿပငဆငမႈရသည၊

တညၿငမသည ေငြေၾကးက႑ ဖနတးေပးေရးတ႔အေပၚ အကယအျပန႔ တညမေနေၾကာငးလညး

အသအမတျပထားပါသည။ ႏငငေတာအစးရအေနျဖင အေရးႀကးသည ေငြေၾကးက႑ျပျပငေျပာငးလမႈမား

စတငေဆာငရြကေနၿပ ျဖစၿပး၊ ေငြေၾကး က႑ မဟာအစအစဥ (Financial sector master plan) ကလညး

ျပငဆငေရးဆြေနၿပ ျဖစရာ၊ ေနာကထပျပျပင ေျပာငးလမႈမားအတြက လမးခငးေပးႏငလမမည ျဖစပါသည။

ဤသ႔ရလဒထြကေပၚလာေစရန ေစာငဆငးေနခန၌ အလငအျမန ေအာငျမငမႈရႏငသည လပငနးဧရယာ ၂-ခက

အေကာငအထညေဖာရန သငပါသည။

၂။ ၁။ ဗဟဘဏ၏ ကယပငျပဌာနးရပတညမႈ ႏင လြပလပစြာ ေဆာငရြကခြင

ျမနမာႏငငေတာ အစးရက ဗဟဘဏ၏ သးျခားလြတလပစြာ ျပဌာနးပငခြင အေရးႀကးေၾကာငး အသအမတျပထား

ပါသည။ သ႔ျဖစလင ေငြေၾကးေဖာငးပြမႈက ေလာခႏငမည ျဖစၿပး၊ ဖြ႔ၿဖးမႈအတြကလညး လႈ႔ေဆာေပးႏငမညျဖစပါ

သည။ သ႔ေသာလညး ျမနမာႏငငက လကရ ေငြေၾကးက႑ ျပျပငေျပာငးလေရး လပငနးမား ေဆာငရြကေနစဥ

ကာလ၌ ဗဟဘဏဆငရာ ဥပေဒက အေခာသတေရးဆြထတျပနႏငေရးအတြက ဥးစားေပးေဆာငရြကေနၿပး၊ ၎

ဥပေဒေပၚထြကလာပါက ျပညေထာငစျမနမာႏငငေတာ ဗဟဘဏအေနျဖင လပငနးေဆာငတာမားတြင သးျခား

လြတလပစြာ ျပဌာနးပငခြငႏင တာဝနယ တာဝနခမႈမား ရလာမည ျဖစပါသည။

၂။ ၂။ ဘဏမား၏ ေငြေခးငားမႈဆငရာ ဥပေဒမား

ေငြေၾကးက႑ မဟာအစအစဥ (Financial sector master plan) က ေရးဆြေနသည ရလဒက ေစာငဆငးေနခန၌

ဘဏမား၏ ေငြေခးငားမႈဆငရာ ဥပေဒမား၌ အလငအျမန ေအာငျမငမႈရႏငသည ျဖစႏငေျခ ၂-ခ ရေနပါသည။

ပထမအခကမာ ပဂၢလကစးပြားေရးဘဏမားက တစႏစထကပ၍ ေခးငားခြင ျပေစၿပး၊ အမျခေျမေစးကြကမားတြင

စတငေဆာငရြကႏငေစေရး ျဖစပါသည။ ဒတယအခကမာ ေရႊ႔ေျပာငးႏငေသာ ပငဆငမႈမားက အေပါငခအျဖစထား

ခြငျပ၍ ေငြေခးငားႏငေရး ခြငျပေပးရန၊ အားေပးရန ျဖစပါသည။ ယခလကရတြင ဘဏမားအေနျဖင ေျမႏင

အေဆာကအဥမားကသာ အားထားေဆာငရြကေနရပါသည။ ဤသ႔ ေဆာငရြကမႈ ၂-ခစလးမေန၍ ျမနမာႏငငရ

5

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

စးပြားေရး လပကြငးလပကြကမားအေပၚ သသာထငရားသည အျပသေဘာ သကေရာကမႈမား လကငငးျဖစေပၚ

လာဖြယ ရပါသည။

၃။ ကနသြယမႈ ႏင ရငးႏးျမႇပႏမႈမားအတြက ေျဖေလာမႈမား ေဆာငရြကျခငး

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈမားအတြက အေျခခမေဘာင (FESR) က ျမနမာစးပြားေရးက တခါးဖြငေပးႏင

ေရးအတြက အေရးပါသည မဝါဒမားက အေလးထားေဆာငရြကလက ရပါသည။ အေရးပါသည လပငနးေဆာငတာ

မား ေဆာငရြကၿပးစးေနၿပ ျဖစသညကလညး မတတမးတငလပါသည။ ဥပမာအားျဖင- ႏငငျခားေငြေၾကး လလယ

ႏႈနး တစေျပးညျဖစေအာင ေဆာငရြကချခငးမး ျဖစၿပး၊ အျခားျပျပငေျပာငးလမႈမား ဆကလကေဆာငရြကရန

အေရးႀကးေၾကာငးလညး အသအမတျပထားပါသည။ ဤအေနအထားတြင ၂၀၁၅ ႏစတြင ကေရာကမည အာဆယ

စးပြားေရးအသကအဝနး (AEC) အတြက ပစမတမားႏင ပနးတငမား ျပညမေစေရးအတြက ႀကးပမးေဆာငရြကရငး၊

ျမနမာႏငငတြင ေနာကထပျပျပငေျပာငးလမႈမားအတြကလညး တြနးအားျဖစေစမည ျဖစပါသည။ ဤေနရာတြင

အလငအျမန ေအာငျမငမႈရႏငသညကစၥ ၂-ခ ရေနၿပး၊ လပေဆာငသငလပါသည။

၃။ ၁။ ျပညတြငး တငသြငးကနအေပၚ ေျဖေလာေပးျခငး။

ႏငငျခားေငြေၾကး လလယႏႈနးမား တစေျပးညေဆာငရြကၿပး၊ စမခန႔ခြမႈရေသာ အလငေမာစနစက ခမတကငသး

ေနၿပးေနာကပငးတြင၊ ျပညပပ႔ကန ေျပစာႏင ျပညတြငးသြငးကန လငစငခထားေပးမႈ ခတဆကထားျခငးက အဆး

သတေစရန တတႏငသမ ေဆာလငစြာ ေဆာငရြကရန လအပေနပါသည။ ပ၍ ေပာေျပာငးညငသာမႈရသည ကန

တငသြငးခြငက စမခပါက၊ ကပေငြေစးျမငေနမႈ ဖအားက ကန႔သတႏငဖြယရၿပး၊ အကယအျပန႔ေသာ ျမနမာကန

ထတလပသမားႏင စားသးသမားအတြက အကးအျမတမား ျဖစေပၚေစမည ျဖစပါသည။ ျမနမာႏငငအစးရက

ႏငငျခားေငြေၾကး ကငေဆာငမႈက ကန႔သတထားခကမားက ေျဖေလာေပးခၿပး၊ ကာတငသြငးရနအတြက ႏငငျခား

ေငြ ဝယယျခငး၊ ကနးမာေရးႏင ခရးသြားလာမႈ ကနကစားရတမားအတြက ႏငငျခားေငြေၾကး ဝယယမႈမားက

ခြငျပေပးခပါသည။ သ႔ေသာ အဆငတစဆင ကနေနေသးၿပး၊ ၎မာလညး ေသးငယသညအဆငသာ ျဖစပါသည။

ျမနမာႏငငေတာ အစးရအေနျဖင ျပညတြငးကနတငသြငးမႈမားမေန၍ ေငြေၾကးလလယမႈႏင အျခားေသာ သြငးကန

ခြန မဟတသည ကန႔သတတားဆးခကမားက ျဖညးျဖညးခငး ပယဖကေပးရန လအပၿပး၊ ၎အစအစဥကလညး

စတင အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကသငပါသည။

၃။ ၂။ ရငးႏးျမႇပႏမႈအေပၚ ေျဖေလာေပးျခငး။

မၾကာေသးမက ျပညေထာငစလႊတေတာမ အတညျပခၿပး၊ သမၼတက လကမတေရးထးခသည ဥပေဒသစႏငအည

ႏငငျခားရငးႏးျမႇပႏမႈမားအတြက လအပသည လပထးလပနညးမားႏင ဥပေဒစညးမဥးမား၊ အလားတပင သဘာဝ

ဝနးကငႏင လမႈေရးဆငရာ လမးၫႊနမား ေရးဆြျပဌာနးေရးအတြက အစးရက အဓကဥးစားေပးေဆာငရြကေန

ပါသည။ စးပြားေရးလပငနးရင အသကအဝနးမား၏ အၾကျပခကမားအရ ၎ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မားသည

ႏငငျခားရငးႏးျမႇပႏမႈမားအတြက ကန႔သတထားသညက႑မားႏင တကကကညမႈရေစရနအေရးႀကးသလ၊

အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရာတြငလညး တာဝနရသမား စတတငးကလကလြတ ေဆာငရြကမႈမး မျဖစေစ

6

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

သငေၾကာငး ေဖာျပအၾကျပၾကပါသည။ တစနညးအစးရေသာ အစးရ၏ေျမာျမငခကတြင ႏငငျခားရငးႏးျမႇပႏမႈ

ဥပေဒႏင ႏငငသားရငးႏးျမႇပႏမႈ ဥပေဒတ႔သည ေနာကဆး ေပါငးစညးသြားမညျဖစၿပး၊ အာဆယစးပြားေရး

အသကအဝနး (AEC) ၏ ရညမနးခကမားႏငအည၊ တစခတညးေသာ ရငးႏးျမႇပႏမႈ မေဘာငအျဖစ ရသြားမည ျဖစ

ပါသည။ ဥပေဒမေဘာငမားက ျပငဆငတးတကေစသညႏင တစၿပငနကတြင၊ အမနတကယ ရငးႏးျမႇပႏမႈ ဝနး

ကငအေျခအေန တးတကလာေစေရးႏင ဥပေဒမားႏင သကဆငေနသည ကနကစားရတမား ထေရာကစြာ

ေလာခႏငေရးအတြက ျမနမာအစးရက ေသခာေဆာငရြကေနပါသည။

၄။ ပဂၢလက က႑ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ

၄၊၁။ ကနကစရတမား ေလာချခငး

စးပြားေရးလပငနးမားအတြက ဥပေဒမေဘာငဝနးကငက တးတကေစေရးသည အေရးႀကးေၾကာငး အသအမတျပ

ထားၿပး၊ သ႔မသာ ႏငင၏ ၿပငဆငႏငမႈအစြမးက ျမႇငတငေပးႏငၿပး၊ စးပြားေရး ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈအတြက လႈ႔ေဆာေပး

ႏငမည ျဖစပါသည။ စးပြားေရးလပငနး ကြငးဆကခတဆကမႈ တစေလာကလး၌ အငယစားႏင

အလတစားလပငနးမား (SMEs) အတြက ကနကစရတမား (transaction costs) က တတႏငသမ

ေလာနညးကဆငးေစရန ေသခာေဆာငရြကေပးသြားမည ျဖစပါသည။ စးပြားေရးလပငနးတစခ၏ လပငနးအစမ

အဆးထ ျဖစစဥအသးသးတြင၊ ဥပမာအားျဖင စတငရန စညးမဥးဥပေဒမား၊ ေဆာကလပေရးအတြက ခြငျပခက

ပါမစေတာငးချခငး၊ အလပသမားမား ခန႔ထားျခငး၊ ပငဆငမႈမားက မတပတငျခငး၊ ေခးေငြ ရရႏငျခငး၊ ရငးႏး

ျမႇပႏသမားက ကာကြယေပးျခငး၊ အခြနေပးေဆာငျခငး၊ နယစပျဖတေကာ၍ ကနသြယျခငး၊ သေဘာတညခက

စာခပမားက စညးၾကပသကဝငေစျခငး၊ စးပြားေရးလပငနး ပတသမးျခငး စသည လပငနးအဆငမားတြင

ကနကစရတမား သကသာသြားေစရန စတငေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။ အကယ၍ ျမနမာႏငငတြင

စးပြားေရးလပငနး လပႏငမညဝနးကငဆငရာ အကျဖတေလလာခက ၿပးစးၿပဆပါက၊ အစးရအေနျဖင

တစစလးေသာ စးပြားေရးဝနးကင တးတကလာေစေရးအတြက ဘကစလႈပရားေဆာငရြကရမည အစအစဥမား

ေရးဆြ ခမတႏငမည ျဖစပါသည။ ဤနညးအားျဖင ရငသနလႈပရားေနသည ပဂၢလကက႑ ေပၚထြနးလာေစ

ေရးအတြက အေျခခအတျမစ ျဖစလာေစမည ျဖစပါသည။

၄။ ၂။ ခရးသြားလပငနးက႑

လကရကာလ ျမနမာႏငငအေပၚ ဆြေဆာငစတဝငစားမႈ ရေနစဥကာလ၌ ရရလာသည အလငအျမန အခြငအလမး

တခါးပြငလငးလာခန၌၊ ခရးသြားမား အဓကဥးတညလာေရာကရာ ေနရာတစချဖစလာေစေရးအတြက ခရးသြားလပ

ငနးကလညး လကငငးျမႇငတင ေဆာငရြကသငပါသည။ သ႔မသာ အကးအျမတ အမားဆးခစားရရႏငမည ျဖစပါ

သည။ လကရ ျပညဝငခြငဗဇာ ေလာကထားရန လအပခကမားႏင ေလာကထားရမည လပထးလပနညးအဆင

မားသည ခရးသြားလပငနးအတြကေရာ၊ စးပြားေရးလပငနးမားအတြကပါ အထးအကန႔အသတ ျဖစေနေစပါသည။

လကရထငးႏငငတြင ေဆာငရြကေနသညအတငး၊ ႐းရငးလြယကသည စမမႈမားအျဖစ လငျမနစြာ ေျပာငးလေပး

ေရးက စဥးစားသငပါသည။

7

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၅။ ကနးမာေရးႏင ပညာေရး

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈမားအတြက အေျခခမေဘာင (FESR) က၊ ပဏာမကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ

ႏင အေျခခ ပညာေရးက႑တြင အရညအတြကအရေရာ၊ အရညအေသြးအရပါ အေရးႀကးေၾကာငး အေလးေပး

ေထာကျပထားပါသည။ ႏငငတကာ အေတြ႔အၾကမားအရ ဤက႑မားတြင တးတကမႈရရလာရန အေရးႀကး

ေၾကာငး ေထာကျပထားၾကၿပး၊ ေကာငးမားအတြက ေထာကပေငြဂရန႔မား၊ တထြငဖနတးမႈ ရသည ကနးမာေရး

ရနပေငြေထာကပေရးစနစ၊ ေကာငးသားမားအတြက ပညာသငေၾကး ေထာကပေပးမႈမား/ အေျခအေနအရ

ေငြေၾကးပပးမႈမားျဖင အလငအျမန ေအာငျမငမႈမား ရရႏငပကလညး ေထာကျပထားပါသည။

၅။ ၁။ ကနးမာေရးက႑ ရနပေငြေထာကပမႈ

ကနးမာေရးက႑တြင ျမနမာႏငငေတာအစးရက တထြငဆနးသစမႈရေသာ ရပေငြေထာကပမႈဆငရာ ႀကးပမး

ေဆာငရြကခကမားက အာ႐ထား ေဆာငရြကေနပါသည။ ဥပမာအားျဖင- မခငႏင ကေလးကနးမာေရး

ေစာငေရာကမႈအတြက ေဘာကခာျဖင ပပးေပးသညစနစ၊ အထးဆငးရ ခ႔တသ မခငမားအတြက အထးရနပေငြ၊

ၿမ႔နယအဆင ကနးမာေရးရနပေငြ ပပးမႈက အားေကာငးေစျခငး၊ ဖြ႔ၿဖးေရး မတဖကအဖြ႔အစညးမားႏင တး၍

ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးတ႔ ျဖစပါသည။ အထးသျဖင ေကးလကေဒသ ပဏာမကနးမာေရး ေစာငေရာကေပးမႈ

အတြက အရငးအျမစမား တး၍ေနရာခထားေပးရန၊ ကးစကေရာဂါမား ကာကြယတားဆးႏငရနႏင မခင၊ ကေလး

ကနးမာေရးကစၥမား စသညတ႔က အေလးေပးေဆာင ရြကေနၿပး၊ ၎ဧရယာမားတြင ကနးမာေရးဆငရာ ၫႊနးကနး

မားက အလငအျမန တးတကလာေစေရး ေဆာငရြကေနပါသည။

၅၊၂။ ေကာငးေထာကပေၾကး ဂရန႔မား

၂၀၀၉-၂၀၁၀ ပညာသငႏစ အစတြင ျမနမာႏငင၌ မလတနး (၁-တနးမ ၅-တနးအထ) ပညာသငေၾကးေကာကခေန

မႈမားက ပယဖကေပးခၿပး၊ ၎အခေၾကးေငြမားက အစားထးႏငရန ဗဟမ မလတနးေကာငးမားသ႔ ေငြေၾကး

ေထာကပမႈမား ခေပးခပါသည။ ႏစစဥလကရ ေထာကပေနေသာ ပမာဏမာ နညးေနေသးၿပး၊ အေျခခ လအပသည

ေျမျဖ၊ သန႔ရငးေရးပစၥညးမားအတြကသာ ျဖစႏငပါသည။ ယခစတငႀကးပမးေဆာငရြကမႈမာ စာရငးဇယားမားက

တကစြာထား၍၊ ၿမ႔နယပညာေရးအရာရမားက ေစာငၾကညႀကးၾကပၾကလငျဖင ေကာငးစြာ အလပျဖစႏငပါသည။

ေထာကပေငြဂရန႔ ပမာဏႏင ဝယယ၍ ရရႏငေသာ ေထာကပပစၥညး အမးအမညက ထပမခ႔ထြငျခငးႏငအတ၊

ေကာငးမားတြင အစအစဥမား ခမတေရးဆြျခငးႏင ရသးခန႔မနးေျခ ေငြစာရငး (ဘတဂက) ထားရျခငး တ႔က

တးတကလာေအာင ေဆာငရြကႏငပါသည။ ထ႔အျပင ရနပေငြမားက ပြငလငးျမငသာစြာ၊ ျပညသအမားပး

ေပါငးေဆာငရြကမႈႏငအတ၊ ရပရြာက ေကာငးမားအေပၚ ေစာငၾကညႀကးၾကပျခငးမား ျဖစေပၚလာေအာင

တကတြနး အားေပးသငပါသည။ လကရ ကြာဟခကမားႏင လအပခကမားက ျပညစစြာ သရႏငရန ႏငငေတာ

အစးရကလညး ဘကစပညာေရးက႑ ျပနလညသးသပမႈမး စသည အေရးပါသည သေတသနလပငနးမား

ကလညး ႀကးပမးေဆာငရြကသြား မည ျဖစပါသည။

8

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၅။ ၃။ ေကာငးသားမားအတြက ပညာသငေထာကပေၾကး/ အေျခအေနအရ ေငြေၾကး ပပးမႈမား

ဆငးရႏြမးပါးေသာ ေကာငးသားမားအတြက မဘမားထသ႔ ပညာသငေထာကပေၾကး/ အေျခအေနအရ ေငြေၾကး

ပပးမႈမားအတြက အဆျပထားၿပး၊ ပညာေရးဝနႀကးဌာနက ဤနညးအားျဖင ေကာငးသားမား မလတနးႏင

အလယတနးအဆငတြင ပမ ေကာငးအပလာေစရန၊ ေကာငးတကလာေစရန တကတြနးအားေပးမႈအျဖစ

စဥးစားထားပါသည။ ဤသညမာ အလငအျမန ေအာငျမငမႈရရလာႏငသည ကစၥတစရပလညး ျဖစပါသည။

ျမနမာႏငငအစးရက အေျခအေနအရ ေငြေၾကးပပးမႈ (Conditional Cash Transffer) အစအစဥမားက၊ လမႈ

ကာကြယေပးေရး မဝါဒ၏ တစစတတစပငးအေနျဖင တးတကလာေစရန အေလးထားေဆာငရြကေနၿပး၊ ျမနမာႏငင

အေနအထားအရ မညသမားက ခစားရရသငသညဟသည စခန စႏႈနးမားက ျပစေနပါသည။ ထ႔အျပင ႏငငေတာ

အစးရက တစႏငငလးအတငးအတာျဖင ထးခၽြ နသေကာငး သားမားအတြကဆႏင အျခားပညာသငဆမားကလညး

ျပနလညေပးအပရန စဥးစားေနၿပး၊ ပညာေရးအရ အေကာငးဆး ထးခၽြ နမႈ ျဖစလာေစရန၊ တထြငဖနတးမႈ

ျဖစေပၚလာေစရန၊ ႏးၾကားတကကြမႈ ရေစရန ေဆာငရြက ႏငေရး စဥးစားေနပါသည။

၆။ စားနပရကၡာ ဖလမႈ ႏင လယယာစကပးေရးက႑ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ

ျမနမာႏငင၏ ဂဒပတးတကႏႈနးသာမက အလပအကငရရေရး႐ႈေထာငမားက ၾကညပါက လယယာစကပးေရး

က႑သည လအမားအတြက အကးရမည ဖြ႕ၿဖးမႈအတြက အေရးပါေသာက႑ႀကး ျဖစပါသည။ ႏငငေတာ

အစးရအေနျဖင စားနပရကၡာ ဖလမႈဆငရာ ဦးတညခကမားသာမက၊ လယသမားႏင လယယာလပသားမား၏

ဝငေငြတးတကေစေရး ႏင ယငးတ႔အေပၚ မခေနရသည မသားစမား၏ လမႈဖလမႈဆငရာ ဦးတညခကမားကပါ

ထညသြငးစဥးစား ေဆာငရြကသြားမညျဖစသည။ လယယာက႑တြင ထတလပႏႈနး တမဟတခငး တးတက

ႏငေရးအတြက အေရးႀကးေသာ စဥးစားခကမားမာ သြငးစအားမားျဖညဆညးေရးဆငရာ ဝနေဆာငမႈ၊ စကပး

စရတေခးေငြ၊ သြငးစခတတနး (supply chain) တေလ ာက ၾကေတြ႕ေနရသည စရတမား ေလ ာချခငးႏင

ဝယလအား အေလ ာကျဖစလာသည ေဈးကြက လအပခကမားဆငရာ ပပးမႈမားက ဦးစားေပး ေဆာငရြကေပး

သငပါသည။ ယငးသ႔ေဆာငရြကျခငးသည လယယာက႑တခလး ေရရညဖြ႕ၿဖးတးတကေရးအတြက အေရးပါ

ေသာ ကနဦးေျခလမးမား ျဖစေနပါသည။ ထ႔ျပင ဆနစပါးက႑၏ အထြကႏႈနးတးတကေရးက ေရ႕ရေသာ

မးေစေကာငးမားျဖန႔ျဖးေရး၊ စကပးေရး နညးစနစေကာငးမား၊ ေျမဩဇာႏင အျခား သြငးစမား ပမ သးစြႏငရန

ေဆာငၾကညးေပးျခငး၊ ပးသတေဆးမားက အကးရရ အသးချခငး စသညလပငနးစဥမားက စတင ေဆာငရြက

ႏငပါသည။ ေႏြရာသကာလမားတြင တနဖးျဖည ဝငေငြျဖစထြနးမည သးႏ၊ သစသးဝလ၊ ၾကကဘႏင အေသးစား

ေမြးျမေရးလပငနးမားက အထးသျဖင လယသမားအငယမားႏင လယမလပသားမားက ၾကားခ အသကေမြးဝမး

ေကာငးအျဖစ ေဆာငရြကႏငရန ပပးေပးႏငပါသည။ ေအာကေျခအဆငတြင ေရအရငးအျမစမား ပမ ရရရနသာ

မက ထေရာကစြာ အသးခႏငမည တးေျမာငးစနစမားႏင ေကးလကေဒသတြင အထးလအပလကရေသာ

အရငးအႏးႏင ေခးေငြ လေလာကစြာ ရရႏငရန အေသးစားေငြစေငြေခးလပငနးမားကလညး ကယျပန႔စြာ

ေဆာငရြကႏငရန ျပငဆငသငပါသည။

9

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၇။ အစးရစနစႏင ပြငလငးျမငသာမႈ

ၿပးခသညႏစတြင အစးရစတငဖြ႔စညးခနမစ၍၊ ႏငငေတာအစးရက "ေကာငးမြနသညအပခပမႈစနစႏင သန႔ရငး

သည အစးရ" ျဖစေစရန အေလးေပးခပါသည။ ႏငငတကာ အေတြ႔အၾကမားအရ ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈႏင ဆငးရႏြမးပါးမႈ

ေလာနညးကဆငးေစရနအတြက အစးရစနစေကာငးမြန တးတကလာေစရန၊ အျပသေဘာႏင စဥဆကမျပတ

ဝငေရာကပပးေပးျခငးသည အထးအေရးႀကးလပါသည။ ႏငငေတာအစးရအေနျဖင အစးရစနစ တးတကေကာငးမြန

လာေစရန ေဆာငရြကခကအမားအျပား ျပခၿပး၊ အေရးပါသည ျပညသ႔အပခပေရးစနစ ျပျပငေျပာငးလမႈ

လပငနးမား၊ သတငးရရပငခြငႏင ပြငလငးျမငသာမႈ၊ အကငပကျခစားမႈ ထနးခပေရး၊ ဥပေဒနညးက အပခပေရး၊

လအမား ပါဝငေဆာငရြကႏငခြငရေရးႏင တငပငအၾကရယေရးကစၥမား စသညတ႔အတြက အဓကကသည

ကစၥမားတြင လပေဆာငရမည အဆျပခကမားက ယခအေျခခမေဘာင (FESR) က ေဖာျပထားပါသည။ ယငး

လပငနးကစၥအမားစတြင အတအက အေကာငအထညေဖာေဆာငရနမာမ၊ ယခ မဟာဗဟာမား ျပငဆင

ေရးဆြၿပး၊ ဥပေဒမား ျပဌာနးၿပးသညတင ေစာငဆငးရန လအပပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင ၾကားကာလတြင၊

မညသညလပငနး ေဆာငတာမား၊ အလငအျမနေဆာငရြက၍ ေအာငျမငမႈရမည၊ မညသညတ႔က လတတေလာ

ေဆာငရြကႏငမညက စဥးစားရန အေရးႀကးပါသည။ ေအာကတြင အလားတကစၥအတြက လပငနးေဆာငတာ ၂-

ခက အဆျပတငျပပါသည။

၇။ ၁။ အမးသား ရသးခန႔မနးေျခေငြစာရငး (ဘတဂက) ပြငလငးျမငသာမႈ

ဒမကေရစျဖစစဥအသစႏင အမးသား ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈတြင ရသးခန႔မနးေျခေငြစာရငး (ဘတဂက) သည ျပညသ

မား၏ ပါဝငေဆာငရြကခြငအတြက အေရးပါသည အခတအဆကတစခ ျဖစပါသည။ ႏငငတကာ အေတြ႔အၾကမား

အရ အရပဖကလမႈ အဖြ႔အစညးမား ပါဝငေဆာငရြကမႈ ရေစျခငးျဖင ဘတဂကလပငနးစဥမား၊ ဆးျဖတခကခမတ

မႈမား၊ ရလဒမား သသာထငရားစြာ တးတကလာေစၿပး၊ ေနာကဆး ျပညသမား၏ဘဝကပါ ေျပာငးလတးတကေစပါ

သည။ ဤသ႔ ျဖစေပၚေစရနအတြက ႏငငတကာ အေတြ႔အၾကမားအရ ျပညသမားထသ႔ အေရးပါသညဘတဂက

မတတမးမား (အနညးဆး ဘတဂကမတတမး ၈-ခက) ချပရနႏင ေဆြးေႏြးေစရန အေရးႀကးပါသည။ ၎တ႔မာ

ဘတဂကမေရးဆြမ ေဖာျပခက (pre-budget statement)၊ အပခပေရးအဖြ႔မ တငျပသည ဘတဂကအဆျပလႊာ၊

ဥပေဒျပဌာနးသည ဘတဂက၊ ႏငငသားမား၏ ဘတဂက (ဝါ) ႏငငသားမားအတြက ဘတဂကႏင ပတသက၍

လမးၫႊန၊ ႏစအတြငး အစရငခစာ၊ ႏစလည သးသပခက အစရငခစာမား၊ ႏစကန အစရငခစာႏင စာရငးစစ အစ

ရငခစာမား ျဖစၾကပါသည။ ဤအေနအထားတြင ၿပးခသညႏစက ေဆာငရြကခသည တးတကမႈမားအရ၊ အစးရ

အေနျဖင ဘတဂကႏငပတသက၍ ျပညသမားပမသရႏငေအာင တတႏငသမ ယခေဖာျပသည အစရငခစာမားက

ျပငဆငျခငး၊ ပႏပထတေဝေပးျခငး၊ ႏငငသားမား ေစာလငစြာ ရရႏငျခငးမား ေဆာငရြကရန စဥးစားသငပါသည။

10

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၇။ ၂။ သဘာဝရငးျမစ ထတလပေရးလပငနးမား ပြငလငးျမငသာမႈရေစေရး ႀကးပမးေဆာငရြကခက

ျမနမာႏငငတြင သဘာဝရငးျမစမား ကြယဝစြာရပါသည။ သ႔ေသာလညး ႏငငတကာအေတြ႔အၾကမားအရ ဤသ႔

သယဇာတေပါကြယဝမႈသည ဆလာဘတစခ မျဖစေစဘ၊ ကပကနစာသငရသည အေျခအေန ျဖစေစတတ

ေၾကာငး ရငးလငးစြာ ေဖာျပေနပါသည။ သဘာဝရငးျမစ ကြယဝသညႏငငမားတြင လေပါငး ၃.၅ ဘလယမ

ေနထငေနၾကေသာလညး၊ လအမားစမာ ယခသယဇာတ ထတလပမႈမ ရရသည အကးအျမတမားက မခစား

ႏငၾကပါ။ မားေသာအားျဖင အစးရစနစ အားနညးခ႔ယြငးမႈမားေၾကာင ႏငငသားျပညသမားမာ ပဋပကၡမားႏင

အကငပကျခစားမႈမားကပါ ခစားေနၾကရပါသည။ ဤသ႔မျဖစေစရနအတြကႏင သယဇာတထတယ သးစြမႈမား

သည ျပညသလထအတြက အမနတကယ အကးျဖစထြနးေစရန တစကမၻာလးက စထားကငသးေနသည သဘာဝ

ရငးျမစ ထတလပေရးလပငနးမား ပြငလငးျမငသာမႈရေစေရး ႀကးပမးေဆာငရြကခက (EITI) အစအစဥ

ေအာကတြင၊ ဘ႑ာဝငေငြ ပြငလငးျမငသာေစေရးက ျမႇငတငေဆာငရြကေနပါသည။ ၎စႏႈနးမားအရ

ကမၸဏမားဖကက အစးရထ မညမေပးရသည က အမားျပညသသရေအာင ထတျပနေပးရန လအပၿပး၊

အစးရဖကကလညး သတ႔မညမရရသညက ထတျပနေပး ရမည ျဖစသည။ ယခအခါ ကမၻာေပၚရ ႏငင ၁၅-ခသည

(EITI) စႏႈနးမားအတငး လကနာကငၾကေနၿပး၊ ေနာက ထပႏငင ၂၁-ခကလညး ေဆာငရြကရန

အဆျပထားပါသည။ ယခအေျခခမေဘာင (FESR) က (EITI) ၏ အေရးပါ မႈတနဖးက အသအမတျပထားၿပး၊

ျမနမာအစးရကလညး လကငငး လကနာအသးျပႏငေရးအတြက စဥးစားသငပါ သည။

၈။ မဘငးဖနး ႏင အငတာနက

ႏငငတကာ အေတြ႔အၾကမားအရ မဘငးဖနးမားသည စးပြားေရးအရသာမက၊ လမႈေရးအရပါ အျပသေဘာ သက

ေရာကမႈမား ရေစေၾကာငး ျပသေနပါသည။ မဘငးဖနး အသးျပသထမ ေဖာကသညမားထ၊ လပငနးတ အလပ

သမားမားထ၊ ေဆြမးမားႏင မတေဆြမားထ ဆကသြယႏငၿပး၊ ၎တ႔က သတငးအခကအလကမား ရရေစရန၊

စးပြားေရး အခြငအလမးမားက ဖနတးေပးရန၊ ကနကစားရတ သကသာေစရန၊ လမႈေရးအရ အျပနအလနဆက

သြယမႈ မားလာေစရန ေထာကကေပးပါသည။ မားမၾကာေသးမ ကာလတြင ၎ဖနးမားမတဆင လအမားက မည

သညေနရာတြင ရေနသညျဖစေစ၊ ေငြေၾကးဝနေဆာငမႈမား ရယအသးျပႏငၿပး၊ ေငြစ၊ ေငြလႊျခငးမားက လျခစြာ

ေဆာငရြကႏငၿပ ျဖစပါသည။ ယခ အေျခခမေဘာင (FESR) က ဤကသ႔ ဝနေဆာငမႈမား၏ အေရးပါပက အသ

အမတျပၿပး၊ ၂၀၁၅ ခႏစတြင လဥးေရ၏ ၈၀% သ႔တင ထးေဖာကႏငေအာင ရညမနးခကႀကးႀကး ခမတထားပါ

သည။ ႏငငတကာ အေတြ႔အၾကမားအရ ဤရညမနးခကသည အမနတကယ ႀကးမားေသာလညး၊ မျဖစႏငဟ၍

မရပါ။ အမနပင ဖြ႔ၿဖးဆႏငငမားအားလး၌ ဖနးမားထးေဖာကမႈမာ ၂၀၀၀ ခႏစတြင ၅% သာ ရေနရာမ၊ ၂၀၁၁ ခႏစ

တြင ၇၉% အထ ျမငတကလာခပါသည။ ဖြ႔ၿဖးဆႏငငအမားစတြင ဤသ႔ ဖနးမား၏ထးေဖာကမႈႏႈနးမာ ပ၍လငျမန

ျမငမားစြာ ရေနပါသည။

သ႔ေသာလညး ႏငငတကာအေတြ႔အၾကမားအရ အတညျပႏငသညမာ စနစက အလငအျမန ခ႔ထြငရနႏင သးစြသ

မားအေနျဖင အခေၾကးေငြနညးနညးျဖင၊ အျခားကနကစားရတ သကသကသာသာျဖင အကးေကးဇးမားေစရန၊

ဤသ႔ ခ႔ထြငသညလပငနးက ထေရာကစြာ စမခန႔ခြရန အေရးႀကးလပါသည။ ျပျပငေျပာငးလေရး မဝါဒအပငးတြင

ထးေဖာကမႈ ျမနဆနေစရနအတြက၊ အလငအျမနႏင ေအာငျမငစြာ ကြနရကခ႔ထြငႏငရန ႐ႈေထာင ၂-ခအရ အေရး

11

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ႀကးပါသည။ ပထမအခကမာ ေစးကြကက အျပညအဝ ေျဖေလာေပးျခငး ျဖစၿပး၊ ျပညတြငးရငးႏးျမႇပႏသမားသာ

မက၊ ျပညပကပါ ဖြငေပးရမည ျဖစပါသည။ ဒတယအခကမာ ထေရာကသည ဥပေဒျပဌာနးမႈမား လအပၿပး၊ ဝန

ေဆာငမႈ ေထာကပသမားအၾကား ၿပငဆငမႈက ေသခာအားေပးရန လအပပါသည။ သ႔မသာ သးစြသမားအတြက

အဖးအခ သကသာေစမည ျဖစပါသည။

ျမနမာႏငငေတာ အစးရက အငတာနကဆငရာ အေျခခအေဆာကအဥကလညး အဆငျမႇငရနႏင ဖကစ အး-ဗဟာ

(e-strategy) က နယပယဧရယာအမားတြင ခနပေကာလႊား အသးခႏငရန ႀကးပမးေဆာငရြကေနပါသည။ ဥပမာ

အားျဖင- ပညာေရး အစအစဥမား၊ အစးရ ဥပေဒစညးမဥးမား၊ ဗဟသတ စမခန႔ခြမႈကစၥမားအတြက အသးခႏငရန

ရညရြယျခငး ျဖစပါသည။ ပညာေရးက႑တြင ဆရာမားက ေလကငသငတနးေပးမႈ၊ ေကာငးသငခနးစာမားတြင

ICT သတငးနညးပညာ ကၽြ မးကငမႈမား ပါဝငေစမည ျဖစၿပး၊ ျမနမာႏငငအစးရက စဥဆကမျပတ ဆကသြယမႈရေန

ေစေရးအတြက လအပသညရငးျမစမား ေထာကပေပးမည ျဖစသည။ ထ႔အျပင လပသားအငအားစမားတြငလညး

နညးပညာပငးအရ ယဥၿပငႏငစြမး ျပညေစမည ျဖစၿပး၊ စးပြားေရးႏင လမႈေရးက႑မား တးတကလာေစရန ေလ

ကငသငတနးေပးမႈမား (မြမးမ သငတနးေပးမႈမားျဖင)၊ လပသားမားက ေစးကြကက လလားသည နညးပညာႏင

ဘာသာစကား ကၽြ မးကငမႈမား ရေစရန ေဆာငရြကသြားမည ျဖစသည။ ယခအေျခခမေဘာင (FESR) က စဥဆက

မျပတ ေလလာသငၾကားေရး စနစတစခက ဖနတးရန အေလးေပးေထာကျပထားၿပး၊ အလငအျမနေျပာငးလေန

သည ေခတသစလပငနးခြငမား၏ ေတာငးဆမႈမားႏငအည လပသားမားႏင ေကာငးသားမားက

ကၽြ မးကငမႈအသစ မား သတ႔၏ လပသကတစေလာကလး ဆညးပးရရႏငၾကမည ျဖစသည။

၉။ အေျခခ အေဆာကအဥ

ျမနမာႏငင၏ အေျခခ အေဆာကအဥ ဖြ႔ၿဖးေစေရးသည အထးအေရးႀကးေၾကာငး သသယျဖစစရာ မလအပသက

သ႔၊ ဤအေျခခမေဘာင (FESR) ကလညး၊ ဤအခကက ရငးလငးစြာ တငျပထားပါသည။ ဤကစၥတြင မညသည

နညးျဖင ႏႈငးယဥ၊ ႏႈငးယဥ ျမနမာႏငငက အမနးခငးႏငငမား၏ ေနာကတြင ကနရစေနခပါသည။ ထ႔အျပင ႏငင

တကာ အေတြ႔အၾကမားအရ အေျခခကသည အေျခခအေဆာကအဥမား၏ အေရအတြက ႏင အရညအေသြးက

ထေရာကစြာ ႏင ထကျမကစြာ ျမႇငတငေဆာငရြကေရးသည၊ ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈအတြကေရာ၊ ဆငးရႏြမးပါးမႈေလာခ

ေရးအတြကပါ အေရးႀကးေၾကာငး အထငအရားေဖာျပေနပါသည။ သ႔ေသာလညး ကမေကာငး၊ အေၾကာငးမလသည

အခကမာ အေျခခ အေဆာကအဥထမား တးျမႇငေရးကစၥသည ေရတကာလထကစာလင၊ အလယအလတကာလ

ႏင ေရရညသေဘာ ပေဆာငပါသည။ သ႔ေသာလညး အေျခခ အေဆာကအဥ တးျမႇငေဆာငရြကေရးႏငပတသက၍

မ အလငအျမနႏင ေအာငျမငစရာ အေျခအေန ၄-ခ ရေနရာ၊ အစးရအေနျဖင စဥးစားေဆာငရြကသငပါသည။

၉။ ၁။ ျပညသ႔ေဆာကလပေရး လပငနးမားအတြက အလပအကငအာမခခက ရသည အလပအကငမား

ေဖာထပေရး လပငနးစဥ

အမးမးေသာ ေကးလက အေျခခ အေဆာကအဥမားက လပအားအေျချပ နညးမားျဖင တညေဆာက၊ ထနးသမး

ႏငပါသည။ (ေကးရြာႏင ခ႐ငလမးမား၊ သစေတာ ျပနလညျပစပးေထာငေရး လပငနးမား၊ သစပငလးဝ မရသည

ေနရာမားတြင သစပငစကလပငနးမား၊ တးေျမာငးမား၊ ျမစေရ စနစထနးသမးေရး လပငနးမား စသညတ႔ျဖစပါ

12

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

သည။) ဤသ႔ေသာ ခ႐ငမားတြင ေျမမမသားစ ထႏငထညႏင ရေနၾကၿပး၊ ဆငးရႏြမးပါးမႈလညး ျမငမားပါသည။

တစႏစအတြငး တတကက သတမတေသာရကမားတြင အလပအကင အာမခေပးျခငးျဖင၊ သ႔မဟတ အနညးဆး

ရငသနႏင႐ လပခမ ေထာကပေပးျခငးျဖင ထခကနစနာဖြယ ရေနသည မသားစမားအတြက သသာထငရားသည

လမႈဖလေရး ပကကြနက ျဖစေပၚေစႏငပါသည။ တစခနတညးမာပင ေဒသႏရ အေျခခအေဆာကအဥႏင

သဘာဝပတဝနးကင က တးတကလာေစမည ျဖစပါသည။ အႏၵယႏငငသည ဤသ႔ေသာ လပငနးစဥကသး၍

ေကးလက လမႈလျခေရး ပကကြနက အေျခခအတျမစ ခေပးႏငခပါသည။ ထ႔အျပင ဤလပငနးစဥက

မညသ႔စတင ေဆာငရြကရမည၊ မည သ႔ စမရမညဆသညက အဖးမျဖတႏငသည သငခနးစာမား ရရခပါသည။

ေဒသဆငရာ အရာရမားအေနျဖင အေရး ပါသည အခနးက႑မ ရေနၿပး၊ ယခစမကနးက အားလးလႊမးျခမႈ

ရေစရန၊ ရနပေငြမားက ပြငလငးျမငသာစြာႏင တာဝနခမႈ ရစြာ အသးခေရးအတြက ႀကးၾကပစမေပးႏငပါသည။

နညးပညာပငးဆငရာ ဝနႀကးဌာနမားလညး အစ ပငး ကတညးကပင ပါဝငဖ႔ လအပၿပး၊ ေဆာငရြကေသာ

၎စမကနးမား ေရရညခေစရနႏင အရညအေသြးေကာငး မြနေစရန ေသခာႀကးၾကပေပးရမည ျဖစပါသည။

ဤသ႔ေသာ ျပနာမားက ေျဖရငးႏငၿပဆလင ယခစမကနးမား မေန၍ ေကးလကစးပြားေရးကလညး

သသာထငရားစြာ တးတကလာေစႏငပါသည။ ဤသ႔အလားတ စမကနးမား အတြက အလရငမားကလညး

နညးပညာႏင ရနပေငြမား ေထာကပေပးရန လလားၾကမညဟ ေမာလငရပါသည။

၉။ ၂။ အစးရ-ပဂၢလက ပးေပါငးေဆာငရြကမႈအတြက ဥပေဒမေဘာင

ဖြ႔ၿဖးမႈအတြက ႏင အေျခခ အေဆာကအဥမား ထနးသမးေရးအတြက အစးရ-ပဂၢလက ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမာ

ျပညသအမား ေလာကနသညအကးအျမတ ရရေစရန စနစတက ေသခာစြာ ဖြ႔စညးေဆာငရြကရမည ျဖစပါသည။

ဤသ႔ျဖစေစရန အခနလညး ယၾကရပါမည။ သ႔ေသာလညး ဤသ႔မတဖကဖြ႔စညး ေဆာငရြကမႈ ျဖစထြနး

လာေစေရးအတြက အစးရအေနျဖင ရငးလငးသညဥပေဒမေဘာငမား ထားရေရးမာလညး အေရးႀကးလပါသည။

၉။ ၃။ စြမးအငေထာကပမႈ တးတကေစျခငး။

စြမးအငထတလပေရး ႏင ျဖန႔ျဖးေရး မဟာအစအစဥက ေရးဆြျပစလက ရပါသည။ သ႔ေသာလညး၊ လကငငး

ကာလတြင မၾကာခဏ ေလာငစာျပတေတာကမႈမား စနစအတြငး ၾကရႏငပါေသးသည။ အေရးေပၚမးစကမား

အသး ျပျခငးသည အလငအျမန ေအာငျမငမႈရေစႏငသည နညးလမးတစခ ျဖစ၍ ထညသြငးစဥးစားသငပါသည။

သ႔ေသာလညး ႏႈငးယဥခကအရ တနဖးကနကမားသည နညးလမးတစခ ျဖစပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင

အစးရအေနျဖင ယခင ဓာတေငြ႔တာဘငစကအေဟာငးမားက၊ ပ၍ထေရာကသည combined cycle plants

မးစကမားျဖင အစားထး လလယမႈက ျဖစႏငသမ ေစာလငစြာ ေဆာငရြကသငပါသည။ ဤစကသစမားမာ

ဓာတေငြ႔ပမာဏ အတတပင သးစြေသာလညး၊ စြမးအင ၂-ဆ၊ သ႔မဟတ ၃-ဆမ ပ၍ ထတေပးႏငပါသည။

၇။ ၄။ ရနကနတြင ျပညသအမား ခရးသြားလာေရးကစၥက ျမႇငတငေပးျခငး

လကရတြင ရနကနၿမ ႔၌ လအမား ခရးသြားလာေရးအတြက နညးလမး ၄-ခက အသးျပေနၾကပါသည။ (ကယပင

ကား၊ ရထား၊ တကစ ႏင ဘတစကားမား ျဖစသည။) သ႔ေသာလညး အနညးဆး ၈၀% ေသာ

13

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ရနကနေနျပညသမား မာ ဘတစကားက အားထားမခေနၾကရပါသည။ သ႔ေသာလညး ဘတစကားစနစမာ

အေျခအေန ဆးေနၿပး၊ ျပညသ မား လအပခကက ျဖညဆညးႏငရန ဘတစကားအနညးငယသာ ရပါသည။

ဘတစကားအမားစမာ ျပနလညျပျပင ထားသည အေဟာငးမငးေနေသာ ကားမား ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင

ယခဘတစကားခက ကန႔သတထားသည အတြကေၾကာင ပဂၢလကလပငနးရငမား အေနျဖငလညး၊

ကားမားဝယယ၍ တးခ႔ေျပးဆြရန ဆြေဆာငမႈမရျဖစေစပါသည။ ဤကစၥမာ အေရးေပၚ အေလးထား ေဆာငရြကရန

လအပေနပါသည။ ဘတစကားခမားက ျမႇငတငရနခြငျပ၍ေသာျဖစေစ၊ ဘတစကား ဝယယသမား အေပၚ ခမတ

သည သြငးကနခြနႏငအခြနမားက ေလာေပါ၍ျဖစေစစဥးစားမည ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင အစးရအေနျဖင ရနကနၿမ ႔

တြင ေမာေတာဆငကယ/ စကဘးစးနငးခြင ပတပငထားျခငးကလညး ႐ပသမးေပးရန စဥးစားမည ျဖစပါသည။

၁၀။ ထေရာက၊ ထကျမကသည အစးရ

ျပျပငေျပာငးလေရး လပငနးမားအတြက အေျခခအတျမစမား ခမတရာႏင ယခေဖာျပထားသည အလငအျမန

ေအာငျမငမႈ ရႏငသည ကစၥမားက လပေဆာငရန အစးရသည၊ ဘ႑ာေငြ သးစြျခငး၊ အခြနေကာကချခငးႏင

လအပသည ဥပေဒစညးၾကပေရး အာဏာပငမားဖြ႔စညးေပးျခငးျဖင၊ အေရးႀကးသညအခနးက႑တြင ရေနပါသည။

ဤရညမနးခကက ျပညေျမာကေအာငျမငေစရနအတြက အစးရအေနျဖင ၎၏ပငမ အဖြ႔အစညး (အငတစ

ကရငး) မားက ျပနလညဖြ႔စညးရန လအပၿပး၊ ပငမလပငနးေဆာငတာမားက တစေျပးညျဖစေစရန ျပန၍ညႇႏႈငး

စစဥရမည ျဖစပါသည။ အမနဆရလင အလငအျမနႏင ေအာငျမငမႈရႏငသညကစၥမား လပေဆာငရန ႏင

စဥဆကမျပတ ေအာငျမငသည ျပျပငေျပာငးလေရး အရနအဟနက ထနးထားႏငရန အစးရအေနျဖင၊ လပငနး

ေဆာငတာမားက ထေရာကစြာ ျပနလညဖြ႔စညးမႈ ျပရန လအပပါသည။ အစးရအေနျဖင ထေရာက၊ ထကျမကစြာ

လပေဆာငႏငေစရန အနညးဆး လပငနးနယပယ ၄-ခတြင ျပနလညဖြ႔စညးမႈ လအပပါသည။ ပထမအခကမာ၊

အစးရအေနျဖင ပဂၢလကက႑က ပမထေရာကစြာ စြမးေဆာငႏငရန ဝနးကငဖနတးေပးရန လအပပါသည။ အစးရ

အေနျဖင ထတလပသ တစဥး၊ ပဂၢလကက႑ လႈပရားမႈမားက ပတဆ႔ဖြယ ရေနသတစဥး အေနအထားမေန၍၊

အမနတကယ ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈမား ထတလပမႈတြင ႏႈငးရအားသာခကသေဘာက မဟာဗဟာကက

စဥးစားဆးျဖတေပးသည အခနးက႑သ႔ ေျပာငးေရႊ႔သငပါသည။ ဤသ႔ေသာ ဆးျဖတခကမားတြင အစးရပင စးပြား

ေရးလပငနးမား (SEEs) မားက ေကာပေရးရငးမားအသြငေျပာငးေစ၍ အခ႔လပငနးမားက ပဂၢလကလကထသ႔ လႊ

ေျပာငးေပးအပရန လအပပါသည။ သ႔မသာ အစးရက ၎၏ဘ႑ာေရး ဝငေငြ-ထြကေငြက မတစြာထနးခပစမႏင

မညျဖစၿပး၊ ပဂၢလက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား ဖြ႔ၿဖးတးတကလာေစရန လအပသည ထနးခပမႈဥပေဒစညးမဥးမား ျပဌာနး

ေပးသည အခနးက႑မသာ ေနသငပါသည။ ဒတယအခကအေနျဖင၊ အမားျပညသ ေကာငးကးခမးသာကစၥမား

ႏင ဝနေဆာငမႈမား (public goods and services) မားက ေဆာငကဥးေပးရာ၌ ပ၍လငျမနတးတကစြာ ေဆာင

ရြကေပးရန ျဖစသည။ တတယအခကမာ အစးရအေနျဖင အစးရအပခပေရးစနစ လပငနးစဥမားက ခတဆက

ခနညႇေရးက အေလးေပးေဆာငရြကရန၊ ဥပေဒမားက စညးၾကပေပးရန ႏင အစးရလပငနးေဆာငတာမား အားလး

ပြငလငးျမငသာမႈ ရေစရန၊ တာဝနယ တာဝနခမႈ ရေစေရး လအပပါသည။ စတတအေနျဖင၊ အစးရအေနျဖင ဂဒပ၊

ဘ႑ာဝငေငြ ႏင အျခားေသာစာရငးအငး တြကခကမႈအတြက စာရငးဇယားမား ေကာကယမႈက ျပနလညသးသပ

ရနႏင တးတကေစရန လအပပါသည။ ထ႔အျပင ၎ေဒတာ အခကအလကမားက လအမားသရေစရန ေဆာငရြက

ေပးရမည ျဖစပါသည။

14

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

နဂး

နဂးခပအေနျဖင ယခ အေျခခမေဘာင (FESR) သည တစခနက ေနာကကေတာမညဟ နမတဖတခၾကသည

ျမနမာႏငင၏ စးပြားေရးစနစက ျပျပငေျပာငးလမႈမားလပရန ေလးနကသည၊ ပထမဥးဆး ႀကးပမး ေဆာငရြကမႈ

ျဖစပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင ယခအေျခခ မေဘာင (FESR) သည အစပးျဖစၿပး၊ အဆးသတမဟတပါ။

ျမနမာႏငငအေနျဖင လာမညလအနညးငယတြင အေထြေထြေသာ ႀကးပမးေဆာငရြကခကမားက ဆကလက

လပေဆာငၾကရမည ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင ယခအေျခခမေဘာငက ျပညသအမားထ ချပ၍ တငပငအၾကရယျခငး၊

မတခကမားေတာငးချခငး၊ ေဝဖနမႈမားရယျခငးတ႔ ေဆာငရြကသငပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင ယခ

အေျခခမေဘာင (FESR) သည ေနာကလာမည ၃-ႏစအတြငး ျပျပငေျပာငးလေရး မဟာဗဟာမား စဥဆကမျပတ

တးတကေကာငးမြနလာ ေစေရးအတြက အေျခခလမးျပေျမပအသြငလညး သကေရာကေစမည ျဖစပါသည။

ယခစာတနးအေနျဖင အစအစဥ ေရးဆြျခငးလပငနးစဥက ပ၍ နက႐ႈငးေစမည ျဖစၿပး၊ ျပျပငေျပာငးလေရး

လပငနး၏ နယပယသစမားကလညး ေတြ႔ရလာေစမည ျဖစပါသည။ ဤသ႔ျဖင အတတကာလက ျမနမာႏငင

ရရခသည ဂဏသကၡာျမငမား၍ ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈက တစဖနျပန၍ ရယႏငရန လမးေၾကာငးမနေပၚသ႔ ေရာကရ

ေစမညလညး ျဖစပါေတာသည။

15

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၁။ နဒါနး

၁။ ျမနမာႏငငသည အေရ႕ေတာငအာရ ကနးေျမတြင အႀကးဆးႏငငတစႏငင ျဖစၿပး၊ လဦးေရ ခန႔မနး သနး ၆ဝ၊

တငးရငးသားလမးစ (၁၃၅) မးတင ကြျပားေသာလညး အတတကြ မတငးေနထငေနၾကပါသည။

ပထဝအေနအထားအရ မဟာဗဟာကသည အခကအျခာေနရာတြင တညရေနၿပး၊ ကမာၻ႕အႀကးဆးႏင

လငျမနတးတကသည စးပြားေရး ႏစႏငငျဖစသည တ႐တႏငအႏၵယႏငငတ႔ၾကားတြင တညရေနပါသည။

ထ ေၾကာင ႏငငရပျခားမ မတဘကစးပြားလပကငလၾကသမားအတြက အေရးပါသည ကနသြယေရးႏင စးပြားေရး

ဆခက၊ အခကအခာကသည ေနရာတြင တညရေနၿပး၊ ေဈးကြကႀကးမားသ႔ ၀ငေရာက ဆကသြယႏင

မညေနရာလညး ျဖစသည။ ျမနမာႏငင၏ ေျမမကႏာသြငျပငကၾကညပါက ေျမဆၾသဇာကြယဝ၍ ကယျပန႔ေသာ

ေျမျပန႔လြငျပငမား၊ လပေသာႏငးဖးေတာငျမင ေတာငတနးမားႏင လသအေရာကအေပါက နညးေသးေသာ

သျဖကမးေျခမား၊ အႏၵယသမဒၵရာသ႔ ဆကသြယႏငမည ရညလားေသာ ပငလယကမး႐းတနးမား တညရေန

သကသ႔၊ ႏငငအႏ႔အျပားတြငလညး သဘာဝအေလာက တညရေနသည သစေတာမား၊ သဘာဝဓာတေငြ႔

သကမား၊ ေရအားလပစစ ထတယႏငသညအရငးအျမစမား၊ အဖးတနေကာကမကမား၊ ေရႊႏင အျခား

ဓာတသတမား ေပါကြယစြာ တညရေနပါသည။ ျမနမာႏငင၌ ေနထငသညလဦးေရႏင ေျမအေနအထား

သငတငမတမရေနၿပး၊ လဦးေရသပသညးမႈလညး နညးပါးေနေသးသျဖင လယယာစကပးေရးက႑အတြက

မားစြာ အလားအလာ ရေနပါသည။ သာဓကအားျဖင တစခနက ကမၻာေပၚတြင "အာရ၏စပါးက" ဟ တငစား

ေခၚေဝၚရေလာကေအာင ရခသည အေနအထားသ႔ ဆနစပါးစကပးေရးက႑က ျပန၍တြနးတငႏငသည

အလားအလာမားလညး ရေနပါသည။

၂။ ျမနမာႏငငသည စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈမားအတြက ဆယစႏစႏစခေကာၾကာ အခနယ၍

ဘကစ အေျခခ ျပငဆငေျပာငးလမႈမားက အဆငအလက ေဆာငရြကခပါသည။ ၁၉၈၈ ခႏစတြင ဆရယလစ

စးပြားေရး စမကနး စနစမ ႐တခညးေျပာငးလခၿပးေနာက၊ စးပြားေရးႏငႏငငေရး ပြငလငးလာေစရန ဘကေပါငးစမ

ႀကးပမးေဆာငရြကမႈမားေၾကာင ႏငငအတြငး ႏငငရပျခားရငးႏးျမႇပႏမႈ ႏင စးပြားေရးတြင ပဂၢလကက႑မ

ပါဝငေဆာငရြကမႈမား သသသာသာ တးျမငလာေစခပါသည။ ဤသ႔ျပျပငေျပာငးလမႈ အစအစဥမားေၾကာင

ဆရယလစစးပြားေရးစနစမ ေဈးကြကစးပြားေရးစနစသ႔ ကယကယျပန.ျပန. အသြငေျပာငးေစခပါသည။ သ႔ေသာ

လညး သးျခား ရပတညခသည အတတကာလ၏ သမငးအေမြ ႏင ျပညတြငး ပဋပကၡမားေၾကာင ႏငင၏ ဖြ႔ၿဖးႏငမ

အလားအလာမားက အျပညအဝ ေဖာေဆာငႏငျခငး မရဘ တးတကမႈ ေႏးေကြးခပါသည။ ဤသ႔ေသာ

အေျခအေနမးမ ၂ဝ၁ဝ ခႏစ ပါတစအေထြေထြေရြးေကာကပြ၌ ေရြးခယတငေျမႇာကခရသည သမၼတဦးသနးစန

ဦးေဆာငသည အစးရသစကာလတြင ႏငငေတာက ေခတမဖြ႔ၿဖးတးတကလာေစရနအတြက လမးေၾကာငးသစျဖင

ခ တကႏငရန သႏၷဌာနခမတလပေဆာငလာခပါသည။ ၂ဝ၁၁ ခႏစ၊ မတလ ၃၁ ရက သမၼတ ကမးသစၥာကနဆပြ

မန႔ခြနး၌ သမၼတဦးသနးစနက ဆငးရႏြမးပါးမႈ၊ အလပအကင ရားပါးမႈ စသညျဖင ယယြငးကဆငးေနသည ႏငင၏

အေျခအေနက အသအမတျပ ေဖာျပခ႐မမက၊ "ေကာငးမြနသည အစးရအပခပမႈစနစ၊ သန႔ရငးေသာ အစးရ" တ႔

ဖနတးေဆာငရြကေရးအတြကကပါ သႏၷဌာနျပေဖာျပခပါသည။ ထ႔အျပင အျခားေသာ အငအားစမားကလညး

16

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ႏငငတညေဆာကေရးလပငနးမားတြင အတတကြပးေပါငး ေဆာငရြက ၾကပါရန ဖတေခၚခသည။

၃။ ေကာငးမြနေသာ အစးရအပခပမႈစနစ ျဖစေပၚလာေစေရး ကတကဝတမားက အေကာငအထညေဖာသည

အေနျဖင၊ ျပညေထာငစသမၼတျမနမာႏငငအစးရက ႏငငေရးပါတမားႏင တငးရငးသားအငအားစမားထသ႔

လကကမး၍ အမးသား ျပနလညသငျမတေရး လပငနးစဥမား ေဆာငရြကရန ဖတေခၚခပါသည။

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ေနအမ အကယခပမ ျပနလႊတေပးခၿပး၊ ထငရားသည ၈၈-မးဆက အငအားစ

ေခါငးေဆာငမားအပါအဝင အျခား ႏငငေရး အကဥးသား ရာေပါငးမားစြာကလညး ျပနလႊတေပးခသည။ ထ႔အျပင

သမၼတက ထငရားသည ျပညပေရာကေနသမား၊ ပညာရငမားကလညး ႏငင၏ ျပျပငေျပာငးလေရး

လပငနးမားတြင ပါ၀င ကညေဆာငရြကရန လကကမး ဖတေခၚခသည။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ဥက႒အျဖစ

ဦးေဆာငသည အမးသားဒမကေရစအဖြ႔ခပ (NLD) ကလညး တရားဝငႏငငေရးပါတ တစခအျဖစ ျပနလည

မတပတငႏငရန ခြငျပေပးခၿပး၊ ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ဧၿပလ ၁ ရကေန႔တြင ကငးပသည ၾကားျဖတေရြးေကာကပြမားတြင

လညး ဝငေရာက ယဥၿပငခသည။

၄။ အျခားတစဖကတြငလညး သမၼတ ဦးသနးစနက လကနကကငတငးရငးသားအငအားစအမားႏင ယခငက

ရရထားၿပးေသာ အပစအခတရပစေရး သေဘာတညခကမားက ခငမာေစေရးအတြက ထပမ၍ႀကးပမးခသည။

၎အဖြ႔မားတြင ဝျပည ေသြးစညးညၫြတေရးတပမေတာ (UWSA)၊ ကရငအမးသား အစညးအ႐း (KNU)၊ ကရငန

အမးသားတးတက ေရးပါတ (KNPP)၊ မြနျပညသစပါတ (NMSP) တ႔ အပါအဝင ျဖစသည။ ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ေမလ ၃

ရကေန႔တြင "ၿငမးခမးေရးေဖာေဆာငမႈ ေကာမတ" က ဖြ စညးခၿပး၊ ႏငငေတာ သမၼတ ကယတင ဥက႒အျဖစ

ေဆာငရြက၍ ႏငငအတြငး ၿငမးခမးမ မရေသးသည ေနရာမားတြင ၿငမးခမးေရးတညေဆာကမႈလပငနးမား က

အရနအဟနျမႇင ေဆာငရြကခပါသည။ ကခငျပညနယတြင တငးမာမႈမား ျဖစပြားေနခရာမ ၿငမးခမးေရး

ေဖာေဆာငမႈ ေကာမတ၏ ႀကးပမးေဆာငရြကမႈမားေၾကာင ၿငမးခမးေရးလမးစမား ရရလာပါသည။

၅။ ဤသ႔ တးတကျဖစေပၚမႈမားေၾကာင ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ေမလ ၁၁ ရကေန႔တြင သမၼတက "ပထမအဆငျပျပင

ေျပာငးလမႈ လပငနးမား"၊ အထးသျဖင ၿငမးခမးေရးႏင အမးသား စညးလးညၫြတေရးအေပၚ ရညရြယသည

ႏငငေရးႏင အပခပေရး ဆငရာကစၥမားအေပၚ အေလးေပး ျပျပငေျပာငးလမႈမားတြင သသာထငရားသည

တးတကေအာငျမငမႈမား ရရခေၾကာငး ႏင ႏငငသားမား၏ စးပြားေရးႏင လမႈေရး သာယာဝေျပာမႈ၊ လကငငး

ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈအေပၚ ဦးတညထားသည "ဒတယအဆင ျပျပငေျပာငးလေရးလပငနးမား"က ေဆာငရြကသြား

မညဟ ေဖာျပခသည။ သမၼတၾကးက ျပျပငေျပာငးလေရးအတြက မဝါဒမားႏင မဟာဗဟာမား ျပစေရးဆြရန

လမးၫႊနခၿပး၊ ျပညသလထက ဗဟျပသည ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈမား ျဖစေပၚေစရန၊ ျပညသလထ ပးေပါငး

ပါဝငေဆာငရြကမႈ၊ လသားအရငးအျမစ ဖြ႔ၿဖးမႈမား၊ ျပညသ႔ဘ႑ာေငြမားက ထေရာကစြာႏင ပြငလငးျမငသာမႈရစြာ

အသးျပေရး၊ ေရရည တညတဖြ႔ၿဖးေစမည ေဒသဆငရာ ဖြ႔ၿဖးေရး၊ ဗဟခပကငမႈ ေလာခေပးေရးႏင

ေဒသႏရအစးရမား အားေကာငးေစေရး၊ ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာခေရး စသည ဦးတညခကမား ျပညေျမာကေစရန

ေဆာငရြက သြားေရးက ဥးတညခပါသည။

၆။ ယခ အဆျပတငျပသည စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈ အေျခခမေဘာင (FESR) သည

ႏငငေတာသမၼတႀကးက လမးၫႊနခမတထားသည အခကမားအေပၚတြင အေျချပေရးဆြချခငး ျဖစသကသ႔၊

17

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

လကရ ၅-ႏစ စမကနး၏ ဦးစားေပးလပငနးမား ႏင အျခားႏစစဥႏငက႑အလက အစအစဥမားအေပၚ အေျခခ၍

ေရးဆြထားပါသည။ လာမည (၃) ႏစတာကာလအတြငး ျမနမာႏငငအတြက လအပသည စးပြားေရးႏင လမႈေရး

ျပျပငေျပာငးလမႈ လပငနးမားတြင ေဆာငရြကရမည မဝါဒနယပယမားကလညး သတမတေဖာျပထားပါသည။

တစခနတညးမာပင ေရရညအကးအတြက ရညရြယ၍ ေဆာငရြကရမည ျပျပငေျပာငးလေရးလပငနးမားအတြက

အေျခခအတျမစမား ခမတေဆာငရြကႏငေရးကလညး ထညသြငးစဥးစားခပါသည။ ယခ အေျခခမေဘာင

ေရးဆြရာတြင သကဆငရာ ဝနႀကးဌာနမား၊ အဆငျမင အရာရႀကးမားႏင အႀကမႀကမ ေတြ႔ဆေဆြးေႏြး၍ ၎တ႔၏

တငျပအၾကျပခကမား၊ မတခကမားကလညး ထညသြငးေဖာျပႏငရန ႀကးပမးခသကသ႔၊ လကရ ေဆာငရြကေန

ေသာ ျပျပငေျပာငးလေရး လပငနးမားအေပၚတြငလညး ျပညသလထ၏ ဆႏၵမားႏင လအပခကမားက သရ

ရယႏငရနႏင ထမေသာ ရလဒေကာငးမားျဖင အကးျပႏငေရးအတြက ျဖညဆညးေဆာငရြကရမည လပငနးမား

ကလညး အၾကျပေဖာျပႏငရန ရညရြယ ေရးဆြျပစချခငး ျဖစပါသည။

၇။ ယခ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈ အေျခခမေဘာင (FESR) သည အတေတာငးဆးကာလအတြငး

ျမနမာႏငငရ ျပညသမားအတြက လကငငးႏင သသာထငရားသည အကးရလဒမား ထြကေပၚလာေစရန

အေလးေပးထားသကသ႔၊ အလယအလတကာလတြင ရရႏငသည ကယျပန႔ေသာ အေျခခေကာငးမား

တညေဆာကႏငေရး အတြကလညး ရညရြယေရးဆြထားပါသည။

(က) လကရ ျပျပငေျပာငးလေရး လပငနးစဥမား ေရ႕ဆက ေဆာငရြကႏငေရးႏင ေနာကေၾကာငးျပန

မလညေစေရးအတြက ရညရြယၿပး၊ ျမနမာႏငငအေနျဖင ေခတမဖြ႔ၿဖးတးတကေသာ ႏငငေတာႀကး

ျဖစေပၚလာ၍၊ ျပညသမား၏ဘဝ ပမတးတကေကာငးမြနလာေစေရးအတြက ပပးျဖညဆညးေပးႏငရန၊

(ခ) ျမနမာႏငငအေနျဖင ႏငငတကာ အသကအဝနးသ႔ ေပါငးစညးရာ၌ ပ၍ အရနအဟန ျမနဆန

ေစရနႏင (၂၁) ရာစအတြငး ရငဆငၾကေတြ႔ေနရသည ေဒသတြငးႏငကမာၻလးဆငရာ ျပနာမား က ပမ

ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ ၊ ကညပပးမႈမားျဖင ေျဖရငး ေဆာငရြကႏငရန ျဖစသည။

၈။ အထကေဖာျပပါ ရညရြယခက ႏစခသည နးကပစြာ ဆကစပလကရၿပး၊ အျပနအလန အားျဖည

အေထာကအကျပလက ရပါသည။ ေခတမဖြ႔ၿဖးတးတကသည ႏငငေတာျဖစလာလင ျမနမာႏငငသည ေဒသတြငး

ၿငမးခမးေရးႏင တညၿငမေရး ထနးသမးမႈကစၥမား၌ ပ၍ ထေရာကစြာ ပပးႏငမည ျဖစၿပး၊ ႏငငတကာ

အသကအဝနးက အထးစးရမပပနမႈရေနၾကသည ျပနာမားအေပၚတြငလညး ထေရာကစြာ ကငတြယ

ေျဖရငးႏငမည ျဖစပါသည။ တစခနတညးမာပင အမနးခငးႏငငမား၊ အဓကကသည ကမာၻ႔အငအားႀကး

ႏငငမားႏင အျပနအလန ဆကဆျခငး၊ ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးျဖင ျမနမာႏငငအေနျဖငလညး ေဖာျပထားသည

ရညရြယခကမားက ပ၍ လငျမနစြာ ျပညေျမာကေအာငျမငႏငမည ျဖစသကသ႔၊ ေခတမဖြ႔ၿဖးတးတကသည

ႏငငေတာသစအျဖစလညး လငျမနစြာ ေရာကရႏငမည ျဖစပါသည။

၉။ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပင ေျပာငးလမႈ အေျခခမေဘာင (FESR) သည ျမနမာျပညသမား၏ ေမာမနးထား

ခကမားက ျဖညဆညးေပးေရးဟ ေဖာျပခရာ၌၊ "ျပညသမား" ဆသညက အားလးပါဝငေဆာငရြကလက

ရသညဟသည အေျခခယဆခကျဖင ေဖာျပချခငး ျဖစပါသည။ ျပညသမားဟ ဆရာ၌ တပမေတာသားမား၊

18

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

အရပသားျပညသမား၊ တငးရငးသား လမးမား ႏင ျပညပတြငေရာကရေနထငၾကသည ျမနမာ အသကအဝနး

မားလညး အပါအဝင ျဖစပါသည။

၁ဝ။ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပင ေျပာငးလမႈ အေျခခမေဘာင (FESR) ျဖင ျမနမာႏငငတြင ေရရညတညတသည

ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ ရရႏငေရး ႏင ဆငးရမ ေလာခေရးက အေထာကအကျပရန အတြက ေမာမနးၿပး၊ လကရ

ေဆာငရြကေနသည အမးသားျပနလညသငျမတေရး ႏင ဒမကေရစ ျပျပငေျပာငးလေရး လပငနးစဥမားကလညး

လငျမနလြယကေခာေမြ ေစၿပး၊ ေခတမဖြ႔ၿဖးတးတကသည ႏငငေတာသစ တညေဆာကေရးအတြက စးပြားေရး

ႏငႏငငေရး ဖြ႔ၿဖးမႈ မား အျပနအလနပပး လပေဆာငေပးသြားႏငမညျဖစပါသည။

19

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၂။ မၾကာေသးမကာလအတြငး စးပြားေရးႏင လမႈေရး ျဖစေပၚတးတကမႈမား

၁၁။ ျပညသလထ ဗဟျပ ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈက အေလးထား၍ ျမနမာႏငငေတာ အစးရက ဆငးရႏြမးပါးမႈ

ပေပာကေရးက အေလးေပး ေဆာငရြကေနသကသ.လသားအရငးအျမစ ဖြ႔ၿဖးတးတကလာေစရနလညး ေဆာင

ရြက ေနပါသည။ တစၿပငနကတညးမာပင မကခ႐အမးသားစးပြားေရးစနစ တညၿငမမႈရရေစရန ႏင ျပညသ

အားလး ပါဝငခစား ႏငခြငရသည စးပြားေရးဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ အရနအဟန ျမႇငတငႏငရနအတြကလညး ကယျပန႔

ေသာ လပငနးစဥမား ခမတေဆာငရြကေနပါသည။

၂။ (က) ဆငးရႏြမးပါးမႈႏင လသား ဖြ႔ၿဖးမႈ

၁၂။ ျမနမာႏငငသည အေရ႕ေတာငအာရႏငငမား၏ အဆငးရဆး ႏငငမားတြင ပါ၀ငသည ႏငင

တစႏငငျဖစပါသည။ မၾကာေသးမက ေကာကယခေသာ စစတမးတစခအရ ဆငးရႏြမးပါးသအခးမာ ၂ဝဝ၅

ခႏစႏင၂ဝ၁ဝ ခႏစအၾကား ၃၂% မ ၂၆% သ႔ ကဆငးသြားခပါသည။ သ႔ေသာလညး တစႏငငလးအတြက

ဆငးရႏြမးပါးသ လဥးေရအခးမာ ယခတင အလြနျမငမားေနဆရပါသည။ ဆငးရႏြမးပါးမႈမာ ေကးလက

ေဒသမားတြင ၿမ႕ျပေဒသမားထက ႏစဆခန႔ ျမငမားေနပါသည။ ေကးလကေဒသမားတြငရေနသည

ဆငးရႏြမးပါးသမာ ၎ဆငးရႏြမးပါးသ စစေပါငး၏ ၈၅% မ ရေနပါသည။ ဆငးရႏြမးပါးမႈမာ ခငး၊ ရခင၊

ရမးျပညနယမား စသည တငးရငးသားလမးမား ေနထငရာ ေဒသမားတြင ပ၍ျမငမားေနသည ဆေသာလညး၊

အမးသား စာရငးအငးမားအရ တငးေဒသႀကးႏစခ၊ ဧရာဝတတငး ေဒသႀကး (၁၉%) ႏငမႏေလးတငးေဒသႀကး

(၁၅%) တ႔တြငလညး လဦးေရသပသညးထထပမႈေၾကာင ဆငးရႏြမးပါးမႈ အခး ျမငမားေနသညက ေတြ႔ရရပါသည။

၁၃။ အျခား အေရ႕ေတာငအာရႏငငမားႏင ႏႈငးယဥပါက ကနလသားဖြ႔ၿဖးမႈ ၫႊနးကနးမားမာ နမကေနဆ

ျဖစေၾကာငး ေတြ႔ရရပါသည။ ဥပမာအားျဖင - ပမးမသကတမးတြင ၆၂.၇ ႏစသာရၿပး၊ အရြယေရာကၿပး

သမားအတြက ပမးမ ေကာငးတကခသညႏစမာ (၄) ႏစအထသာ ရပါသည။ ျမနမာႏငငက ေထာငစႏစ

ဖြ႔ၿဖးေရးပနးတင ရညမနးခကမား (MDGs) တြင တးတကမႈအခ႕ ရရခပါသည။ (Box- ၁ ၌ ၾကညပါ။) သ႔

ေသာလညး ျမနမာႏငင၏ အေျခအေနမာ ကနအာဆယအသငးဝင ႏငငမား၏ အခ ေသာ ၫႊနးကနးမားႏင

တကဆင တညသညက ေတြ႔ရရပါသည။ (ဥပမာအားျဖင- ပညာေရးတြင ကား-မတနးတ ညမ ေရး ျဖစသည။)

ေယဘယဆရလင ျမနမာႏငငက ေထာငစႏစဆငရာ ဖြ႔ၿဖးေရးပနးတင ရညမနးခကမား (MDGs)

ျပညမေစေရးအတြက၊ အာဆယအသငးဝင အမနးခငးႏငငမားႏင ကနဖြ႔ၿဖးဆေဒသမားရ ျဖစေပၚတးတကမႈမားက

လကမရန ႀကးပမးေဆာငရြကေနရဆ ျဖစသည။ အာဆယအသငးဝငႏငငမားအတြငးတြင ျမနမာႏငငက

အရြယအားျဖငအလြနငယသည လာအ၊ ကေမၻာဒးယားႏငငမားႏင မားေသာအားျဖင ပ၍တညေနၿပး၊

ေထာငစႏစဖြ႔ၿဖးေရးပနးတငၫႊနးကနးမားတြင ထငး၊ မေလးရား၊ ဗယကနမႏငငမားေနာက၌ သသသာသာ

ကနရစခပါသည။ ျမနမာႏငင၏ၫႊနးကနး ရလဒမားက အာဆယအသငးဝငႏငငမား အေျခအေနႏင၊ ကမၻာ

တစလႊားရ အျခား ဖြ႔ၿဖးဆေဒသမား၏ ပမးမရလဒမားႏင ယဥၾကညပါက၊ ၂ဝ၁၅ ခႏစ၏ ဥးတညရညမနးခကမား

ကျပညမရန မားစြာေဆာငရြကရန လအပေနသညကေတြ႔ရရပါသည။ ဤအခကသည ျမနမာႏငငအေနျဖင ၂ဝ၁၁

ခႏစ လသား ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ အစရငခစာပါ၊ "လသား ဖြ႔ၿဖးမႈ နမကသည အေျခအေန" က ထငဟပ

ေဖာျပေနပါသည။ လာအ၊ ကေမၻာဒးယား၊ ဗယကနမ၊ ထငးႏငငတ႔ ႏင ႏႈငးယဥၾကညပါက အဆပါ ႏငငမားမာ

20

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

"အလယအလတအဆင လသား ဖြ႔ၿဖးတးတကမ အေျခအေန" သ ေရာကရေနၿပး၊ ျမနမာႏငငအေနျဖင ႏငငေပါငး

(၁၈၇) ႏငင အနက အဆင (၁၄၉) တြင လညးေကာငး၊ ကေမာၻဒးယားက အဆင (၁၃၉)၊ လာအ အဆင (၁၃၈)၊

ဗယကနမ အဆင (၁၂၈) ႏင ထငးႏငင အဆင (၁ဝ၃) တြင လညးေကာငး အသးသး ရေနၾကသညက

ေတြ႔ျမငႏငပါသည။ (ဇယား ၁။ အာဆယအသငးဝငမားအတြငး HDI ၫႊနးကနး အစအစဥက ၾကညပါ။)

ဇယား ၁။ အာဆယအသငးဝငႏငငမားအတြငး HDI ၫႊနးကနး အစအစဥ

Source: UNDP, Human Development Report 2012. New York.

စာကြက (၁) ျမနမာႏငင၏ ေထာငစႏစဆငရာ ဖြ႔ၿဖးမႈပနးတင ရညမနးခကမား (MDGs) အေျခအေန

ေထာငစႏစ ဖြ႔ၿဖးမႈ ပနးတင ၁။ အလြနအမငး ဆငးရႏြမးပါးမႈႏင ငတမြတမႈ လးဝပေပာကေစရန။ ျမနမာႏငငတြင အသက ငါးႏစေအာက ကေလးမား၌ ကယအေလးခနေလာကမႈႏႈနးသည အျခား ဖြ႔ၿဖးဆေဒသမား ရ ပမးမထက ျမငမားေနၿပး၊ ထငး၊ မေလးရားႏင ဗယကနမႏငငမားထက ျမငမားေနပါသည။ မၾကာေသးမကမ ထတျပနခသည လသားဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ အစရငခစာအရ အာဟာရခ႕တမႈဒဏ ခစားေနရသည အသက ငါးႏစ ေအာကကေလးဥးေရ ရာခငႏႈနး (ႀကးထြားမႈတန႔ေနျခငးႏင ပနလျခငး အပါအဝငျဖစသည) သည ျမနမာႏငင က ထငး၊ ဗယကနမ၊ ကေမၻာဒးယားႏငငတ႔ထက ျမငမားေနပါသည။ ေထာငစႏစ ဖြ႔ၿဖးမႈ ပနးတင ၂။ ကမၻာအႏ႔ မလတနးပညာ တတေျမာကၾကေစရန။ ျမနမာႏငငတြင မလတနးေကာငး၀ငႏႈနးမာ စစေပါငး ၈၇.၇% ရၿပး၊ ကနအာဆယအသငးဝင ႏငငမားထက နမကေနပါသည။ ကေမာၻဒးယားႏင လာအထကပင နမကေနပါသည။ ထ႔အျပင ကနဖြ႔ၿဖးဆေဒသမားရ ပမးမကနးဂဏနးမားထကလညး နမကေနပါသည။ ျမနမာႏငငက ပထမတနးမေန၍ မလတနးေကာငးၿပးဆးသည စတတတနးသ ေရာကရသည ေကာငးသားဥေရအခးတြငလညး ဗယကနမႏငထငးႏငင၏ ေနာကဆး ၫႊနကနး မားထက နမကေနေသးေသာလညး တျဖညးျဖညးခငး တးတကမႈရရလာပါသည။လသားဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ ပညာေရး ဆငရာ ၫႊနးကနး (ပမးမေကာငးတကရသညႏစေပါငးႏင ေကာငးတကရန ေမာလငထားသညႏစအေရ အတြကေပါငး အေပၚ အေျခခသည) တြင ျမနမာႏငင က ထငးႏင ဗယကနမ၊ လာအႏင ကေမၻာဒးယားတ ထက နမကေနပါသည။ အသက ၁၅ မ ၂၄ ႏစ အၾကား စာတတေျမာကမႈႏႈနးမာမ ၉၅.၈% ရေနၿပး ျမငမားပါသည။ ဤၫႊနကနးတြငမ ဗယကနမႏငတညေၾကာငး ေတြ႔ရရသည။ ေထာငစႏစ ဖြ႔ၿဖးမႈ ပနးတင ၃။ ကားမတနးတညမေရးအား ျမႇငတင၍ အမးသမးမား၏ စြမးပကား ပမရရေစရန ျမနမာႏငငရ မလတနး၊ အလယတနးႏင အထကတနးေကာငးမားတြင စာသငၾကားေနသည ေယာကားေလးႏင မနးကေလးအခးတြငမ အျခားအာဆယအသငးဝငႏငငမားႏင တညေၾကာငးႏင အျခားဖြ႔ၿဖးဆေဒသမား၏ ပမးမထက ပမ ေၾကာငး ေတြ႔ရရပါသည။ သ႔ေသာလညး ျပညေထာငစအဆင လႊတေတာထတြင အမးသမးမား ေရြးခယေနရာရရမႈ အခးသည ေဒသတြငးရ ႏငငမားထက၊ အျခားဖြ႔ၿဖးဆေဒသမားထက နမကေနပါေသးသည။

HDI အဆင ႏငငမား HDI ၫႊနးကနး

၂၆ စကၤာပ ၀. ၈၆၆

၃၃ ဘ႐ႏငး ၀. ၈၃၈

၆၁ မေလးရား ၀. ၇၆၁

၁၀၃ ထငး ၀. ၆၈၂

၁၁၂ ဖလစပင ၀. ၆၄၄

၁၂၄ အငဒနးရား ၀. ၆၁၇

၁၂၈ ဗယကနမ ၀. ၅၉၃

၁၃၈ လာအ ၀. ၅၂၄

၁၃၉ ကေမၻာဒးယား ၀. ၅၂၃

၁၄၉ ျမနမာ ၀. ၄၈၃

21

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ေထာငစႏစ ဖြ႔ၿဖးမႈ ပနးတင ၄။ ကေလးေသဆးမႈ ေလာခရန အသက ငါးႏစေအာက ကေလးေသဆးမႈ ေလာခရာ၌ တးတကမႈမား ရခေသာလညး၊ ျမနမာႏငင ၫႊနကနးမားက ဗယကနမႏငင၏ ႏစဆခန ႏင ထငးႏငင၏ ေလးဆခန ျမငမားေနဆ ျဖစသည။ ေမြးကငးစ ကေလး ေသႏႈနးတြင လညး ဗယကနမႏငင၏ ႏစဆခန ၊ ထငးႏငင၏ ေလးဆခန ျမငမားေနဆ ျဖစသည။ အသက ငါးႏစေအာက ကေလးေသႏႈနးႏင ေမြးကငးစကေလးငယ ေသႏႈနးၫႊနးကနးမားတြင ျမနမာႏငငက အာဆယ အတြငး အျမငမားဆး ျဖစေနသည။ လာအႏင ကေမၻာဒးယားႏငငမားထကပင သသသာသာ ျမငမားေနေသးသည။ တစႏစသားကေလးငယ ဝကသကေရာဂါ ကာကြယေဆးထးႏေပးမႈ အခး၌ တးတကမႈ အခ ရလာခသည။ ဤၫႊနကနးတြင ျမနမာ ႏငငက ၈၂. ၃% ရေနၿပး၊ ေဒသတြငး ႏင ကမာၻတစလႊားရ ဖြ႔ၿဖးဆႏငငမား၏ ပမးမထက နမေနဆ ျဖစသည။ ေထာငစႏစ ဖြ႔ၿဖးမႈ ပနးတင ၅။ သားဖြားမခငကနးမာေရး တးတကေကာငးမြနေစရန ျမနမာႏငငက သားဖြားမခငေသဆးမႈႏႈနး ကဆငးမတြင သသသာသာ တးတကမႈမား ရခပါသည။ အျခား ဖြ႔ၿဖးဆေဒသမား၏ စစေပါငးပမးမ ၫႊနကနးမားထက အနညးငယသာလြနေကာငးမြနေသာလညး သားဖြား မခငေသဆးမႈႏႈနးမာ မေလးရား၊ ထငး၊ ဗယကနမႏငငမားထက ျမငမားေနဆ ျဖစပါသည။ အမေထာငရေသာ အမးသမးမား၌ ကယ၀နတားေဆး အသးျပျခငးတြင နမကေနဆ ျဖစပါသည။ အာဆယတြင ျမနမာႏငင၏ ကယ၀နတားေဆး အသးျပျခငးသည ၃၉.၅% ရေနၿပး၊ ယငးကစၥ၌ ျမနမာႏငငထက နမကသညမာ လာအ ႏငငသာ ရပါသည။ အျခားဖြ႔ၿဖးဆႏငငမား အားလး၏ ပမးမၫႊနးကနးထက သသသာသာ နမကေနပါ ေသးသည။ ေထာငစႏစ ဖြ႔ၿဖးမႈ ပနးတင ၆။ ကယခအားကေရာဂါ (HIV/AIDS)၊ ငကဖားႏင ကနေရာဂါမားက တကဖကရန။ ကယခအားကေရာဂါ (HIV/AIDS)၊ ငကဖားႏင ကနေရာဂါမားတြင အနညးငယ ကဆငးမႈရေသာလညး၊ ျမနမာႏငငတြင ကယခအားကေရာဂါ (HIV) ျဖစပြားမႈႏႈနးမာ ျမငမား ေနဆျဖစပါသည။ HIV ေရာဂါ အျပငးအထနစြကပခစားေနရၿပး၊ antiretroviral drug ေဆးရရႏငသ လဥးေရအခးမာ ေဒသတြငး၌ ေသာလညးေကာငး၊ အျခားဖြ႔ၿဖးဆေဒသမား၏ ပမးမ အေနအထားႏင ယဥလင ေသာလညးေကာငး နမကေနဆ ျဖစပါသည။ ျမနမာႏငငတြင ငကဖားေရာဂါ ျဖစပြားမႈႏႈနးမာ အာဆယ အသငးဝငႏငငမားအနက အျမငမားဆး ျဖစသည။ ထ႔အျပင တဘ အဆတနာေရာဂါ ျဖစပြားမႈႏင ျပန႔ႏ႔မႈႏႈနးမာ ေဒသတြငးရႏငငမားျဖစသည ထငး၊ ဗယကနမ၊ ကေမၻာဒးယား၊ လာအတ႔ႏင အျခားဖြ႔ၿဖးဆေဒသမားထက ႏငးယဥလင ျမငမားေနဆ ျဖစသည။ ေထာငစႏစ ဖြ႔ၿဖးမႈ ပနးတင ၇။ သဘာဝပတ၀နးကင ေရရညတညတမႈက မခေသခာေစရန။ တးတကမႈအနညးငယ ရေသာလညး၊ ျမနမာႏငငတြင ေကာငးမြနေသာ ေရအရငးအျမစမား သးစြႏငသည လဥးေရ အခးတြင ျမနမာႏငငက မေလးရား၊ ဗယကနမ၊ ထငးႏငငတ႔ထက မားစြာ ေလာနညးေနပါသည။ ေကာငးမြနသည မလာစနစက အသးျပႏငသညလဥးေရအခးတြင ျမနမာႏငငက သသသာသာတးတကမႈမား ရခ၍ ၇၉% ရေနၿပး ဗယကနမႏငင၏ ၫႊနးကနးႏင ႏႈငးယဥႏငပါသည။ ေထာငစႏစ ဖြ႔ၿဖးမႈ ပနးတင ၈။ ဖြ႔ၿဖးတးတကေရးအတြက ကမၻာလးဆငရာ မတဖကပးေပါငးေဆာငရြကမႈက ဖြ႔ၿဖးေစရန။ ေဒသတြငး ႏႈငးယဥပါက ျပညပပ႔ကနရေငြမ ေကြးၿမအတြက ျပနဆပရေငြအခးမာ နညးပါးပါသည။ Source: ျမနမာႏငင၊ အမးသားစမကနးႏင စးပြားေရးဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ ဝနႀကးဌာန၊ ျမနမာႏငင အမေထာငစစားဝတေနေရး အေျခအေန ဘကစေလလာမႈစစတမး၊ ၂ဝဝ၉-၂ဝ၁ဝ။

၁၄။ ျမနမာႏငငေတာ အစးရက ဆငးရမႈက လကခအသအမတျပၿပးခနမစ၍ ဆငးရမႈ ေလာကဆငးေရးအတြက

အထးအေလးေပး ေဆာငရြကခပါသည။ အစးရသစ ကမးသစၥာကနဆၿပး၍ တစလအၾကာတြင ျမနမာအစးရက

ေကးလကေဒသဖြ႔ၿဖးေရး ႏင ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာခေရး အမးသားအဆင ေဆြးေႏြးပြ တစခက ႏငငတြင

ပထမဦးဆးအႀကမအျဖစ ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ေမလတြင ကငးပခပါသည။ ၎ေဆြးေႏြးပြမေန၍ ဝနႀကး႒ာန

အသးသးႏငအစးရ႒ာနမားက ဆငးရႏြမးပါးမႈေလာကဆငး ေရးအတြက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကရမည

လပငနးစဥႀကး (၈) ရပက ခမတေပးခပါသည။ ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာခေရးႏင ေကးလကေဒသဖြ႔ၿဖးေရးအတြက

လပငနးစဥႀကး (၈) ရပက အေကာငအထညေဖာရန ဗဟအဆငေကာမတႏင ဆပေကာမတမားက ၂ဝ၁၁ ခႏစ၊

ဇလငလတြင ဖြ႔စညးေပးခပါသည။ ၎လပငနးစဥႀကး (၈) ရပမာ-

• စကပးေရးက႑ ထတလပမႈ ဖြ႔ၿဖးတးတကေစေရး

• လယယာကနထတလပမႈ က႑ဖြ႔ၿဖးတးတကေရး

• ေမြးျမေရးႏင သားငါးထတလပမ ဖြ႔ၿဖးတးတကေရး

• ေကးလက ေဒသ ကနထတလပငနးႏင အမတြငးစကမလကမလပငနးမား ဖြ႔ၿဖးေရး

• အေသးစား ပဂၢလက ေငြစ၊ ေငြေခး လပငနးမား ဖြ႔ၿဖးတးတကေရး

22

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

• ေကးလက သမဝါယမ လပငနးမား ဖြ႔ၿဖးတးတကေရး

• ေကးလက လမႈ-စးပြားေရး ဖြ႔ၿဖးတးတကေရး

• ေကးလကစြမးအငဖြ႔ၿဖးတးတကေရး ႏင

• သဘာဝ ပတဝနးကင ထနးသမးေရးတ႔ ျဖစပါသည။

ဇယား ၃။ ေထာငစႏစ ဖြ႔ၿဖးေရးပနးတင ရညမနးခကမားႏင ပတသက၍ စြမးေဆာငမႈ ၫႊနးကနးမား

ႏႈငးယဥေဖာျပ ခက

Table 3: Comparative MDG Performance Indicators

Myanmar Thailand Viet Nam

Indicator Earliest Year

Latest Year

Earliest Year

Latest Year

Earliest Year

Latest Year

MDG 1: Eradicate Extreme Poverty and Hunger

Poverty Incidence (% - $1.25 PPP) No Data No Data 5.5 (1992) 0.4 (2004) 63.7 (1993) 13.1 (2008)

Underweight Children- Under 5 (%) 28.8 (1990) 29.6 (2003) 16.3 (1993) 7.0 (2005) 36.9 (1992) 20.2 (2006)

Food Poverty Incidence (%) 47 (1990) < 5 (2010) 26 (1990) 16 (2004) 31 (1990) 11 (2004)

MDG 2: Achieve Universal Primary Education

Primary Level Net Enrollment (%) 84.7(2005) 87.7(2010) 93.2 (2006) 90.1 (2009) 95.8 (1990) 94.5 (2001)

Literacy of 15-24 Year Olds (%) 94.6 (2000) 95.8 (2010) 98.0 (2000) 98.1 (2005) 93.9 (1990) 96.9 (2009)

MDG 3: Promote Gender Equality/Empower Women

Girls/ Boys im Primary School (ratio) 0.95 (1991) 0.93 (2010) 0.98(1991) 0.98 (2009) 0.93 (1991) 0.95 (2001)

Girls/Boys in Secondary School (ratio) 0.97 (1991) 0.96 (2010) 0.99 (1991) 1.09 (2009) 0.90 (1999) 0.92 (2001)

MDG 4: Reduce Child Mortality

U5 Mortality Rate (Per 1,000 live births) 112 (1990) 66 (2010) 32 (1990) 14 (2009) 55 (1990) 24 (2009)

Infant Mortality Rate (Per 1,000 live births) 79 (1990) 50 (2010) 27 (1990) 12 (2009) 39 (1990) 20 (2009)

MDG 5: Improve Maternal Health

Materal Mortality Ratio (Per 100,000 live births) 420 (1990) 240 (2008) 50 (1990) 48(2008) 170 (1990) 56 (2008)

Births Attended by Skilled Personnel (%) 56 (1997) 78 (2010) 99 (2000) 99 (2009) 77 (1997) 88 (2006)

MDG 6: Combat HIV/AIDS, Malaria and Other Diseases

HIV Prevalence (% of Population Aged 15-49) 0.2 (1990) 0.6 (2009) 1.7 (2001) 1.3 (2009) 0.3 (2001) 0.4 (2009)

Malaria Incidence (Per 100,000 Population) No Data 7943 (‘08) No Data 55 (2008) No Data No Data

Tuberculosis Incidence (Per 100,000 Population) 393 (1990) 388 (2009) 137 (1990) 137 (1990) 204 (1990) 200 (2009)

Tuberculosis prevalence (Per 100,000 ) 924 (1990) 597 (2009) 209 (1990) 189(2009) 395(1990) 333(2009)

MDG 7: Ensure Environmental Sustainability

Improved Drinking Water Source (%) 57 (1990) 69 (2010) 91 (1990) 98 (2008) 58 (1990) 94 (2008)

Improved Facility for Sanitation (%) 49 (1995) 79 (2010) 80 (1990) 96 (2008) 35 (1990) 75 (2008)

MDG 8: Develop a Global Partnership for Development

Debt Service as % of Exports 18.2 (1990) 0.2 (2006) 11.4 (1990) 0.8 (2009) 3.2 (1996) 1.7 (2009)

Source: Asian Development Bank, Myanmar in Transition, 2012.

23

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၁၅။ ဆငးရမႈသည အမားအားျဖင ေျမယာမလယသမားမားႏင ဆကစပမႈရေနသည။ လယယာစကပးေရးျဖင

အဓက အသကေမြးေနၾကသမား၏ ၂၄% မာ ဆငးရမႏင ေတြ႔ၾကခစားေနရပါသည။ အထကပါကးကားေဖာျပခ

သည အစရငခစာအရပင ေျမယာပငဆငမႈ ႏင ပငဆငသညေျမပမာဏသည ဆငးရမႈမ လြတေျမာကႏငျခငးႏင

တက႐ကဆကစပေနေၾကာငးလညး ေဖာျပထားပါသည။ ေျမပငဆငမႈရလာလင ဆငးရမႈ ေလာနညးကဆငးျခငး

က သသသာသာ အေထာကအကျပေၾကာငး အေလးေပးေဖာျပခပါသည။ ေျမယာပငဆငခြင မရျခငးသည

စကပးေရးက႑တြင ေရရညတညရေနခသည ျပနာတစရပ ျဖစၿပး၊ ၂ဝဝ၅ ခႏစမစ၍ (ဤႏစတြင

ေျမယာမမႈအခး ၂၆% ရခသည) ေကးလကေဒသေန အဆငးရဆး အမေထာငစမားအတြက ဤျပနာသည

ပ၍ႀကးမားလာခသည။ ၂ဝဝ၅ ခႏစတြင အဆငးရဆး အမေထာငစမားမ ေျမယာမသ ၃၄% ရခၿပး၊ ၂ဝ၁ဝ ခႏစတြင

၃၈% ရသည။ ထ႔ေၾကာင ဤျပနာသည ေကးလကေဒသတြင ဆငးရမႈ ျဖစေစသည အဓကအေၾကာငးအရငး

အျဖစ ေဖာျပေနပါသည။ ေဒသအလက ေျမယာမမႈ ၫႊနးကနးမားတြင အျမငဆးၫႊနးကနးမားက

ပခးတငးေဒသႀကးတြင (၄၁%)၊ ရနကနတငးေဒသႀကးတြင(၃၉%)၊ ဧရာဝတတငးေဒသႀကးတြင (၃၃%)

ေတြ႔ရရၿပး၊ ဤေဒသမားမာ စေပါငး၍ "ျမနမာႏငင၏ စပါးက" ဟ တငစားေခၚေဝၚၾကေသာ ေဒသမားလညး ျဖစၿပး၊

ဤေဒသမားတြင ႏငင၏ အဓကစားနပရကၡာျဖစသည ဆနစပါးက အျခားေနရာမားထက ပမ၍ စကပးၾကပါသည။

၁၆။ သ႔အတြကေၾကာင ျမနမာႏငငေတာအစးရက ေျမယာျပျပငေျပာငးလေရးသည ေကးလက

ေဒသဖြ႔ၿဖးေရးအတြက ႏင အလးစဖြ႔ၿဖးတးတကေရး (inclusive growth) အတြက အခရာကသညဟ အသအမတ

ျပထားပါသည။ ဤသ႔ေဆာငရြကႏငရနအတြက ျပညေထာငစလႊတေတာက မၾကာေသးမက ေျမယာ ဥပေဒ

ျပ႒ာနးခပါသည။ အလားတပင ေျမလြတ ေျမ႐ငးမား ေဖာထတျပျပင အသးခႏငေရးအတြက ဥပေဒ

တစရပကလညး ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ မတလတြင ျပ႒ာနးခပါသည။ ဤဥပေဒမား၌ ျမနမာသမငးတြင ပထမဥး

ဆးအၾကမအျဖစ၊ ေျမယာအမားအျပားက ေရရညအသးခခြငရေၾကာငး ျပ႒ာနးခၿပး၊ စကမႈအသးခေျမမားႏင

ကနထ႐ကစနစႏင ေျမယာငားရမး အသးချခငးမားကလညး ထညသြငးျပ႒ာနးခပါသည။ သ႔ေသာလညး

ေျမယာအနညးငယမ ပငဆငသလယသမားမားႏင ဆငးရလယသမားမားက ကာကြယမႈေပးမည ျပ႒ာနးခကမား

ခနညႇထညသြငးရန ဆကလကေဆာငရြကရဥးမည ျဖစပါသည။ အသစျပ႒ာနးလကသည ေျမယာဥပေဒေၾကာင

ေကးလကေန အမေထာငစမားအေပၚ ထခကသကေရာကမႈက စစမးစစေဆးရန လႊတေတာက စစမးစစေဆးေရး

ေကာမရငတစရပဖြ႔စညးခၿပး၊ ျမနမာႏငငေတာအစးရကလညး ေျမယာအသးခမႈ ဥပေဒတစစလးအေပၚ ျပငဆင

ေျပာငးလမႈမား ေဆာငရြကရန စစစေဆာငရြကေနပါသည။ ျမနမာႏငင အစးရသည ၾသဂတလတြင အမးသား

အဆင ေျမယာအသးခမႈစမခန႔ခြေရးေကာမတက ဖြ႔စညးခၿပး ႏငငေတာသမၼတကလညး ႏငငအတြငးရ

ေကးလကေန လယသမားမားတြင ေျမယာမမႈျပနာႏင ေကြးၿမတငရေနမႈ ျပနာမားက ေျဖရငးေပးႏငရန

အစးရ ႒ာနမားအတြက လမးၫႊနခကမားက ခမတေပးခပါသည။

၁၇။ ေကးလကေဒသမားတြင ေခးေငြရရမႈသညလညး စကပးေရးလပငနး လပကငသအမေထာငစမားအတြက

ဆငးရမြေတမႈမ လြတေျမာကႏငရန ႏင ေကးလကစးပြားေရးက႑တြင ထတလပႏငစြမးအား တးတကလာ

ေစရနမားစြာ အခရာကပါသည။ ႏငငတစဝမးတြင ေခးေငြရရရန ခကခမႈသည လယယာစကပးေရး က႑ဖြ႔ၿဖး

တးတကမႈအတြက အဟန႔အတား ႀကးမားေစပါသည။ ေကြးၿမတငရေနမႈ အေနအထားတြင ၂ဝဝ၄ ခႏစႏင ၂ဝဝ၉

ခႏစအၾကားတြင ၄၈% မ ၃ဝ% သ႔ သသသာသာ ကဆငးသြားခပါသည။ သ႔ေသာလညး အမေထာငစမား၏

24

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ေကြးၿမတငရေနမႈ ပမာဏမာ ျမငမားေနဆရၿပး၊ ဆငးရေသာအမေထာငစမားတြင ႏစစဥစားသးမႈ

ကနကစားရတစစေပါငး၏ ၁၄% တင တညရေနပါသည။ ျမနမာႏငငေတာ အစးရက လယယာစကပးေရးႏင

ဆညေျမာငးဝနႀကး႒ာန (MOAI) မတဆင၊ လယယာစကပးေရးေခးေငြမားက လယသမားမားထသ႔ ၂ဝ၁၁

ခႏစမစတင၍ ႏစဆတး ထတေခး ေပးခပါသည။ ထ႔အျပင ဆနစပါးအထးျပကမၸဏ ၃၁ ခကလညး

လယသမားငယမားျဖင စေပါငး၍ သမဝါယမ လယယာစကပးေရးလပငနးမား ထေထာငေစၿပး၊

အပေဆာငးေခးေငြမား ၎တ႔ အတြက ရရႏငရနအတြကလညး ပပးေရ႕ေဆာငေပးခပါသည။

၁၈။ အလပအကငရရမႈ အေနအထားႏင ပတသက၍ စနေခၚမမာ လပသားအငအားစက ပါဝငေဆာငရြကေရး

မဟတသကသ.1 ၁.၇% ရသည အလပလကမရာခငႏႈနးလညး မဟတပါ။ ျမနမာႏငငတြင အသက ၁၅ ႏစႏင

အထကရသည လဥးေရမာ စစေပါငး၏ ၆၇% ရေသာလညး ေျဖရငးရန ကနေနေသးေသာ ျပနာမာ

လပခလစာနညးျခငးႏင လပသား အငအားစ ေနရာခထားမႈတြင ပါဝငၾကသမားအေနျဖင ျပနလညရရမႈ

နညးပါးျခငး ႏင ဆငးရ သညရပကြက လမႈအသကအဝနးမားတြင ရာသအလကကပနး အလပအကငရရမႈလညး

နညးပါးျခငးတ႔ ျဖစပါ သည။ ဤအေျခအေနတြင ေနရပရငးမ ေရႊ႕ေျပာငး အလပလပကငျခငးသည

ျမနမာျပညသမားအတြက သတ႔၏ ဘဝမားႏင သတ႔၏ မသားစမား လေနမႈ ဘဝတးတကေစရန၊

သမငးေၾကာငးအရ အခြငအလမးတစခ ျဖစေနေစခပါသည။ ဆငးရမႈအတြငးသ႔ သကဆငးရျခငး၏ အဓက

အေၾကာငးအရငးမာ စးပြားေရးအရ အကပအတညးမား သ႔မဟတ ေရႀကးျခငး၊ မးေခါငျခငး စသညျဖင

သဘာဝကပေဘးဒကၡမား ၾကေတြ႔ရသည အတြကေၾကာင ျဖစပါသည။ ထအခါ

တစရပတစေကးသ႔ေရႊ႔ေျပာငးအလပလပကငျခငးသညေကးလကေန အမေထာငစမားစြာအတြက အေရးပါသည

ရငသနေရးနညးလမး ျဖစလာၿပး၊ အထးသျဖင ျပညပသ႔ သြားေရာကအလပလပကငေနၾကသမားထမ

ျပနလညေပးပ႔သည၀ငေငြျဖင ရငသနၾကရပါသည။ သ႔ေသာလညး ေရႊ႔ေျပာငးအလပသမားအျဖစ သြားေရာက

အလပလပကငၾကျခငးေၾကာင အဓကကသည လမႈ-စးပြားေရး ျပနာမား ျဖစေပၚလာေစပါသည။ ဥပမာအားျဖင-

မသားစမား ၿပကြရျခငး၊ ေရႊ႔ေျပာငး လပသားမားအတြက ေခါငးပျဖတခရႏငျခငးႏင အျခားေသာ အႏရာယမား

ၾကရႏငျခငး၊ မရငးႏငငတြင ရပရြာလမႈအသကအဝနး၌ စြန႔စား လပကငလၾကသည တစသးပဂၢလ

ျပညသလပငနးရငမား ဆး႐ႈးၾကရျခငးတ႔ ျဖစေပၚေစပါသည။

၁၉။ ဤအေျခအေနက တ႔ျပနျပျပငႏငရနအတြက အလပသမားဝနႀကးဌာန (MOL) က အလပအကင

ေနရာခထားေပးေရးႏင ေျပာငးေရႊ႕အလပသမား ျပနာ ႏစရပက ေျဖရငးႏငရန ဘကစမဟာ ဗဟာတစရပက

မၾကာေသးမက ခမတ လပေဆာငေနပါသည။ ၀နၾကးဌာနအေနျဖင လငယမားႏင အလပအကင မရသမားက

ျပညတြငးႏင ျပညပ အလပအကငေစးကြကမားတြင ကညေနရာခထားေပးႏငရန အလပအကငႏင အလပသမား

ရာေဖြေရး႐း (၇၇) ခက ႏငငတစဝမးတြင ဖြငလစေပးခပါသည။ အထးသျဖင အမနးခငး ထငးႏငငသ႔

ေရႊ႔ေျပာငးသြားေရာကလပကငၾကသ အလပသမားမားက မတပတငခြငေပး၍ ယာယႏငငကး လကမတမား

ထတေပးခသညမာ သမငးဝငအေျပာငးအလပင ျဖစပါသည။ ယခငကာလမားကဆလင တရားမဝင

ႏငငျဖတေကာသည ျပစမႈဟ ယဆထားခၿပး၊ ဤလပရပမးက ဥပေဒေၾကာငးအရ ဒဏေငြႀကးေလးစြာ ခမတျခငး၊

အျပစေပးျခငးျပမည ျဖစပါသည။ ယေန႔အထ သနးတစဝကခန႔ရေသာ ေရႊ႕ေျပာငးအလပသမားမားသ႔ 1 ျမနမာႏငငတြင အသက ၁၅-ႏစအထက လဥးေရ၌ လပသားအျဖစပါဝငေဆာငရြကမႈတြငသငတငသညႏႈနးထား (၆၇%) ရေနပါသည။

25

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ယာယႏငငကးလကမတမားႏင သကေသခကဒျပားမား ထတေပးၿပး ျဖစသည။ ထ႔အျပင ထငးႏငင အစးရႏင

ေနာကထပ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားျပ၍ ထငးႏငငတြင ေနထင၊ အလပလပကငေနသ အလပသမား (၂)

သနးေကာသ႔ ထစပႏငရနလညး ေဆာငရြကေနပါသည။ သကေသအေထာကအထားမားအရ တရားဝင

အသအမတ ျပေပး႐မျဖင၊ မတပတငျခငး လပငနးစဥမား ေဆာငရြကေပး႐မျဖင၊ ေရႊ႕ေျပာငးအေျခခမႈ စားရတမား

သသသာသာ ေလာနညးကဆငးသြားပါသည၊၊ အဆပါ ရလဒေၾကာင ေရႊ႕ေျပာငးအေျခခမႈႏင ပတသကသည

အေၾကာငးမားႏင ဆငးရႏြမးပါးမႈအေပၚတြငလညး တးတကမႈမား ျဖစေပၚလာေစပါသည။ ျမနမာႏငင အစးရက

လကရေရႊ႕ေျပာငး အလပသမားမားထမ အမျပနပ႔ေငြမားက ေခာေမာလငျမနစြာ ပ႔ေဆာငႏငေရးအတြကလညး

နညးလမးမားရာေဖြလပေဆာငေနပါသည။ ဤသ႔ အမျပနပ႔ေငြမားေၾကာင ေရႊ႕ေျပာငးအလပသမားမား၏

ကနရေနသည မသားစဝငမားအတြက အရငးအျမစအျဖစလႊေျပာငး ေပးေစႏငေသာေၾကာင၊ ဆငးရႏြမးပါးမႈ

ကဆငးေရးအေပၚတြငလညး သကေရာကေစပါသည။ ဤသ႔အမျပနပ႔ေငြမားက တရားဝငလမးေၾကာငးမား၊

ဘ႑ာေရးအဖြ႔အစညးမားမတဆင ျပနလည ပ႔ေဆာငႏငျခငးေၾကာင ကနကစရတမား သကသာေစကာ၊

တစဖကတြငလညး ႏငငျခားေငြလလယႏႈနးက တညၿငမမႈ ျဖစေစပါသည။ ျမနမာႏငင အစးရက အထးသျဖင

စးပြားေရးဖြ႔ၿဖးတးတကမႈအတြက အလငအျမန ေျပာငးလေနသညကာလတြင လမႈေရးကာကြယေပးမႈ အေရးႀကး

ေၾကာငးလညး အသအမတျပထားပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင အစးရဝနထမးပငစငစားမားအတြက လစာေငြ

ေထာကပေၾကးမားက တးျမႇငေပးခပါသည။ ႏငငေတာ ရသးေငြစာရငးခန႔မနးခက (ဘတဂက) တြင

ပငစငေထာကပ ေၾကးမာ ယခငက ဝ.၆% သာ ရေနရာမ၊ လကရဘ႑ာေရးႏစတြင ၂.၇ % အထ ရလာခပါသည။

ကနးမာေရးႏင ပညာ ေရးက႑အတြက စစေပါငးသးစြေငြမာ ၁.၄% မ ၃.၁ % သ႔လညးေကာငး၊ ၄.၉% မ ၆.၀ %

သ႔လညးေကာငး အသးသး တးျမငလာခပါသည။

၂- ၂။ စးပြားေရးတညၿငမမႈ ႏင ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ

၂ဝ။ ျမနမာႏငင အစးရက ၂ဝ၁ဝ-၂၀၁၁ ခႏစတြင စးပြားေရး ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈႏႈနး ၁ဝ.၄% ရရခသညဟ

ခန႔မနးပါသည။ သ႔ ေသာလညး အျပညျပညဆငရာ ေငြေၾကးရနပေငြအဖြ႔ (IMF) ကမ ၅.၃% သာ ရမညဟ

ခန႔မနးပါသည။ ေငြေၾကးေဖာငးပြမႈႏနးမာ ၂ဝဝ၉-၂ဝ၁ဝ တြင ဆယဂဏနးရေနရာမ ၂ဝ၁၁ တြင ၈.၂%

သ႔လညးေကာငး၊ ယခႏစတြင ေနာကထပပ၍ ၃% အထေသာလညးေကာငး ကဆငးမညဟ ယဆရပါသည။

ျမနမာႏငငအေနျဖင ကနရေနသည ၂ဝ၁၂ ႏင ၂ဝ၁၃ ခႏစ မားတြငလညး ေငြေၾကးေဖာငးပြမႈဖအား

ေလာနညးမညဟ ခန႔မနးရပါသည။ အေၾကာငးမာ ကမာၻေပၚတြငအစားအစာ ေစးႏႈနးကဆငးေနျခငး ႏင

စကပးေရးထြကကနမား အပျပေနျခငး စသည ပးေပါငးအကးသကေရာကမႈေၾကာင ျဖစပါ သည။ သ႔ေသာလညး

မခန႔မနးႏငသည စးပြားေရးကပ၊ သ႔မဟတ သဘာဝေဘးဒကၡမား ၾကေတြ႔ရပါက ဤခန႔မနးခက သည

႐တခညးေျပာငးလသြားဖြယလညး ရေနပါေသးသည။ ၂ဝ၁၂ ခႏစ ပထမႏစဝကတြင ေငြေၾကးေဖာငးပြမႈ က႕ျခငး

(deflation) ေၾကာင၊ ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ႏစလယပငးတြင ေငြေၾကးေဖာငးပြမႈမာ ၂.၆% မသာ ရေနပါသည။ ၂ဝ၁၁ ခႏစ၊

ႏစကနတြင ကနသြယမႈေငြစာရငးရငးတမးမာ ပေငြျပေနၿပး၊ ကနသြယမႈပေငြ အေမရကန ေဒၚလာ သနး ၈ဝဝ ေကာ

ပေငြျပခပါသည။ သ႔ေသာလညး ၂ဝ၁၂ ခႏစမစ၍ တငသြငးကနမားလညး တးတက၍လာေနပါသည။

အစးရက႑သးစြေငြမားတြင ယခႏစ၌ လေငြျပမႈမား ေလာနညးကဆငးခပါသည။ ႏငင၏စစေပါငးထတ

ကနတနဖး (GDP) ၏ ၆.ဝ% သးစြေနရာမ ၅.၅% သ႔ လေငြျပမႈ ကဆငးလာေအာင ေဆာငရြကခပါသည။

26

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

လာမညအနာဂတတြင ႏငငေတာအစးရက လေငြျပမႈ ဆကလကကဆငးေစရန သႏၷဌာနျပထားပါသည။

တရားဝငႏငငျခားအရန ေငြေၾကးမာ ၂ဝ၁၁ ခႏစတြင၊ မတတမးတငရေလာကေအာင အေမရကနေဒၚလာသနး

၈,ဝဝဝ အထ ျမငတက ခပါသည။

၂၁။ ျမနမာႏငငေတာ အစးရအေနျဖင အေရးႀကးဆး စြမးေဆာငခေသာ ျပျပငေျပာငးလမႈတစခမာ၊မကခ႐

အမးသား စးပြားေရး တညၿငမမႈရေစေရး ေဆာငရြကခကမားျဖစၿပး၊ ေဈးကြကက႑ အသးသးတြငျဖစေနသည

ႏငငျခားေငြလလယႏႈနး အမးမးက ႏႈနးတစခတညးအျဖစ ညၫြတေအာင ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ဧၿပလတြင

ေျပာငးလကငသးခမႈ ျဖစၿပး၊ စးပြားေရး ဖြ႔ၿဖးမႈအရနအဟနကလညး ဤနညးျဖင ျမႇငတငႏငခပါသည။ တရားဝင

ခတဆကထားသည ေငြလႏႈနး (official peg) က၊ ျမနမာႏငငေတာ ဗဟဘဏ၏ ႀကးၾကပမႈေအာကတြင ႏငငျခား

ေငြလႏႈနး ေလလေဈးကြကစနစျဖင ေစးကြကအေျခခေသာ ထနးေကာငးမရသည ႏနးရင ေငြလလယႏနးစနစ

(managed floating exchange rate regime) စနစသ႔ ေျပာငးလကငသးခပါသည။ တစခနတညးမာပင

ဗဟဘဏက လာမညႏစတြင ႏငငျခားေငြအစားထးသးေနသည (FEC) လကမတမားက ႐ပသမးမည

အစအစဥကလညး ထတျပနေၾကျငာခပါသည။ ဘ႑ာေရးႏင အခြနဝနႀကးဌာန (MOFR) ၏

ရသးခန႔မနးေျခေငြစာရငး ဦးစးဌာနကလညး ရသးခန႔မနးေျခ တြကခကမႈမားႏင ကသငေငြ တြကခကမႈမားတြင

တစေဒၚလာလင (၈ဝဝ) ကပႏႈနးျဖင အေျခခ၍ ခန႔မနးတြကခကမႈမားက ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ဧၿပလ လႊတေတာတြင

ရသးခန႔မနးေျခ ေငြစာရငး ဥပေဒျပ႒ာနးသညအခနမစ၍ စတငလပေဆာငလာခပါသည။ ဤႏႈနးသည

ျပငပေဈးကြကရ ႏငငျခားေငြလလယႏႈနးႏင တစေျပးညနးပါး ရေနသညႏႈနးျဖစသည။ ဤသ႔

ေဆာငရြကမႈမားေၾကာင ျမနမာကပေငြလလယႏႈနး ေဈးျမငတကေနရျခငးအေပၚ သကေရာကေနေစသည

ဖအားမားကလညး ယခအခါ ထနးသမးစမႏငၿပ ျဖစၿပး၊ ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ဧၿပလမစ၍ ကပေငြႏငႏငငျခားေငြ

လလယႏႈနးမားမာ တစျဖညးျဖညးခငး ကဆငးလာေနပါသည။ ဗဟဘဏက ႏငငျခား ေငြလလယႏႈနးႏင

ပတသက၍ ကနရေနေသးသည အျခားကန႔သတခကမားကလညး ဖယရားႏငရန ယခအခါ ဆကလက၍

စစဥေဆာငရြကေနပါသည။ အထးသျဖင ပဂၢလကက႑မ တငသြငးလသညကနပစၥညးမား အတြက "ႏငငျခား

တငပ႔မႈမ ဝငေငြမား" (export earnings) ပထမဦးဆး ရရရမည စသညျဖင လအပခကစညးမဥးမားက

ေလာေပါေပးရန ႏင သြငးကနခြနမဟတသည အတားအဆးမား (nontariff barriers) မားက

ပယဖကေလာခႏငရန ကနသြယခြင လငစငထတေပးျခငး (trade liscensing) ကစၥမားကလညး

တစျဖညးျဖညးခငး ေလာခပယဖကႏငရန လပေဆာငလက ရသည။

၂၂။ ဘ႑ာေရးႏင အခြနဝနႀကး႒ာနက ဗဟဘဏဥပေဒအသစက မၾကမးေရးဆြလကရၿပး၊ ဤဥပေဒအရ

ဗဟဘဏ တြင သးျခားလြတလပစြာလပေဆာငပငခြင ႏင ေလာကနသည တာဝနယတာဝနခမႈမား ရလာမည

ျဖစသည။ ယခအခါ အစးရဘဏမားက တာဝနယထားရသည အစးရေငြတက လပငနးမား (treasury

functions)က ဗဟဘဏထအပႏငးရန ရပါသည။ သးျခားလြတလပစြာ ရပတညေဆာငရြကႏငသညႏငအမ

ဗဟဘဏက တစေျပးညျဖစသည ေငြေၾကးမဝါဒ အေျခခ မေဘာငမား ခမတကငသးႏငမညျဖစၿပး၊

ျပညတြငးေဈးကြက ကနေဈးႏႈနးက တညၿငမေအာင ထနးသမးစမႏငမည ျဖစသည။ ႏငငျခားေငြ လလယႏႈနးက

စမခန႔ခြသကသ႔ပင၊ ဗဟဘဏက ေဈးကြက၏ အေျခအေနက ေစာင ၾကညေလလာ၍ အတးႏႈနးဆငရာ

ဆးျဖတခကမားကလညး လကရစးပြားေရးအလားအလာႏင ေလာညစြာ ဆးျဖတေပးႏငမည ျဖစသည။

27

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၂၃။ ဘ႑ာေရးက႑တြငလညး ေငြလးေငြရငးသးစြေငြ ေလာခခမႈေၾကာင (၂ဝ၁၁-၁၂) ဘ႑ာေရးႏစတြင

ဘတဂက (ရသးေငြစာရငး) လေငြျပမႈ ကဆငးလာခပါသည။ ျမနမာႏငငေတာအစးရက အဓကကသည

ေဆာကလပေရးစမကနး၊ လပငနးမားက ဆငးငထားခၿပး၊ ၎လပငနး/ စမခကမား၏ ကနကေငြႏင အကးရရမႈ

ကာမျခငးရ-မရက တငးကပစြာ စစစမႈမား ေဆာငရြကခပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင မၾကာေသးမက ပငစငလစာ

ခစားခြငမားတးတကေပးချခငး ႏင အဓကကသည လယယာက႑ႏငငျခားပ႔ကနမားအေပၚ အခြနကငးလြတခြင

ယာယသတမတေပးချခငး ရေသာလညး၊ ဘ႑ာလေငြျပမႈ ေလာကလာျခငးမာ ပ၍ေရရည ထနးသမးစမႏငသည

အေနအထား ရလာခပါသည။ ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ဧၿပလတြင ျပငပေဈးကြကေပါကေဈးအတငး ႏငငျခားေငြလလယႏႈနးက

လကခကငသးချခငးေၾကာင လာမည (၂ဝ၁၂-၁၃) ဘ႑ာေရးႏစတြငလညး ဘတဂကလေငြျပမႈ ေနာကထပ

ေလာနညး ကဆငးသြားဖြယ ရေနပါသည။ ဗဟဘဏက ဘတဂကလေငြျပမႈမားက

ေငြေၾကး႐ကထတသးစြျခငးျဖင ေဆာငရြကျခငးမားက တစျဖညးျဖညးခငး ကန႔သတထနးခပလာခရာ၊

ေငြတကစာခပမားျဖင ဘ႑ာ ေငြျဖညတငးျခငး၊ (အထးသျဖင ဘ႑ာတကစာခပမားက လကလေဈးကြကတြင

ေရာငးဝယမႈ ဖြ႔ၿဖးလာေစျခငး) မား ျဖစေပၚလာေစၿပး၊ အကးဆကအားျဖင ႏငငအတြငး ေငြေၾကးေဖာငးပြမႈ

စမထနးသမးျခငး အေပၚတြငလညး ပ၍ ထေရာကထကျမကလာေစမည ျဖစပါသည။ (၂ဝ၁၂-၁၃)

ဘ႑ာေရးႏစအတြက ရသးခန႔မနးေျခ ေငြစာရငးအေပၚ ေလးနကစြာ အႀကမႀကမေဆြးေႏြးသးသပခၾကျခငးျဖင

လႊတေတာကလညး ဘတဂကလေငြျပမႈ လာထားခကမား ေလာကေစေရးအတြက အေထာကအကျပေပး

ခပါသည။ လႊတေတာအရပရပက ဘ႑ာသးစြမႈ ဦးစားေပးအစအစဥမားက တငးကပစြာစစစ သးသပခၾကၿပး၊

ေငြလးေငြရငး သးစြေငြမားက စစစျဖတ ေတာကခသည အားေလာစြာ၊ ဘ႑ာေငြခြေဝသးစြမႈက ဆငးရမႈ

ေလာခေရး၊ ကနးမာေရး၊ ပညာေရးက႑မား အတြက ပ၍ သးစြေစႏငခပါသည။

၂၄။ ဘ႑ာေရးႏင အခြနဝနႀကး႒ာန (MOFR) က အခြနမဝါဒမားႏငဘ႑ာဝငေငြ စမခန႔ခြမႈအေပၚတြငလညး ျပျပင

ေျပာငးလမႈမား စတငလပေဆာငေနပါသည။ ၂ဝ၁၁ ခႏစ၊ ၾသဂတလတြင ျပညတြငးအခြနမား ဦးစး႒ာနက

သြငးကနမား အေပၚ ပငရငးမ ျဖတေတာကခြန (withholding tax) ေကာကချခငးက ဖကသမးခၿပး၊

ျပညတြငးေရာငးခမႈ မားအတြက ကနသြယလပငနးခြနကလညး ႏႈနးထား (၉) ခအျဖစ ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ဧၿပလတြင

႐းရငးလြယကေအာင ျပငဆင သတမတခပါသည။ ထ႔အတပင ျပညတြငးအခြနမား ဦးစး႒ာနက အခြနေပးေဆာငသ

တစဦးခငး၏ ကယပငစစစနပါတမားက စတငကငသးရနႏင အခြနအေျခခက ပမကယျပန႔ေစရန မမဘာသာ

အကျဖတမႈမား (self-assessments) မားက စတင ကငသးရနလညး လပေဆာငေနပါသည။ ထ႔အျပင

ကနသြယလပငနးအခြနက အေထြေထြေရာငးခမႈအခြန (general sale tax) အျဖစ တစခတညး ေကာကခႏင

ရနလညး စစဥေဆာငရြကေနပါသည။ အခြနဘ႑ာမဟတသည သဘာဝ သယဇာတမားေရာငးခရသည ဝငေငြက

မခအားထား၍ ဘ႑ာေရးႏင အခြနဝနႀကးဌာနက အလယအလတကာလ ျပညသ႔ဘ႑ာေငြ သးစြမႈ

အေျခခမေဘာင (medium-term expenditure framework) ကလညး ျပစေရးဆြေနပါသည။

ဤအေျခခမေဘာငအရ ဘ႑ာဝငေငြမား အားလးက တစေျပးညညႇႏႈငးစမႏငမည ျဖစၿပး၊ အေျခခ

အေဆာကအဦမား ႏင လသားအရငးအျမစ ဖြ႔ၿဖးေစေရးအတြက ထေရာကစြာ ပစမတထားသးစြႏငမည

ျဖစပါသည။ ျမနမာႏငင အစးရက သဘာဝ သယဇာတ မားေရာငးခရသည ဘ႑ာဝငေငြမား စးဆငးမႈအေပၚ

ပြငလငးျမငသာမႈရေစေရးကလညး အသအမတျပ၍ မၾကာေသးမက၊ အျပညျပညဆငရာ ေငြေၾကးအဖြ႔အစညးမား၊

အျခားေသာ အျပညျပညဆငရာ အဖြ႔အစညးမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကကာ ျပညသ႔ဘ႑ာေငြေၾကး စမခန႔ခြမႈတြင

28

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

တာဝနခမႈ ျမငမားလာေစေရးအတြက စစဥလပေဆာငလက ရပါသည။

၂၅။ ေကာငးမြနသည အစးရအပခပမႈစနစ ျဖစေပၚေစေရး လႈပရားေဆာငရြကမႈအေနျဖင၊

ျမနမာႏငငေတာအစးရက ႏငငေတာပင စးပြားေရးလပငနးမား (SEEs) က ထပမ၍ ပဂၢလကပငလႊေျပာငးေပးေရး

ေဆာငရြကရာ၌ ပြငလငးျမငသာ မႈ ရေစေရးႏင တနဖးပမ ရရေစေရးအတြက အတဖြင တငဒါစနစ (open tender

system) စတင ကငသးေနပါသည။ ႏငငေတာပင စးပြားေရးလပငနးမားက ေနာကထပ ပဂၢလကပငလႊေျပာငးေပးမႈ

ျပျခငးသည၊ အစးရက လာထားသည ဘတဂကလေငြျပမႈ ေလာခေရး ရညရြယခကအေပၚ အေထာက

အကျပေစမည ျဖစသကသ႔၊ ေဆာငရြကေနဆျဖစသည ႏငငေတာပင စးပြားေရးလပငနးမားက ေဈးကြကစနစ

ကငသးေစေရး ႏင စးပြားေရးဆနဆန ေကာပေရးရငးမား ဖြ႔စညးလပေဆာငေစျခငး ကစၥမားတြင ၎တ႔၏ အ႐ႈးျပမႈ

ေလာနညးလာေစမည ျဖစသည။ ျမနမာႏငင အေနျဖင အထးသျဖင၊ စကမႈလပငနးႏင လသးကနထတလပေရး

ႏငငေတာပငလပငနးမားစြာက ပဂၢလကပငလႊ ေျပာငးေပးေရး အလငစလ ေဆာငရြကခေသာလညး၊ ျပညသလထ

အသးျပသည လပငနးမားကမ သတႀကးစြာထား၍ ေဆာငရြကခပါသည။ သာဓကအားျဖင ျမနမာအစးရက

ပဂၢလကက႑ႏင ပးေပါငး၍ ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ေဖေဖၚဝါရလတြင သတငးနညးပညာက႑ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ (ICT

development) အတြက အမးသားအဆင ေဆြးေႏြး ညႇႏႈငးပြတစခ ကငးပခပါသည။ ၎အစညးအေဝးမေန၍

ဆကသြယေရးလပငနးမားက လာမည (၅) ႏစတာ ကာလတြင တစဆငၿပး တစဆင၊ ပြငလငးျမငသာမႈ ရစြာႏင

လအမား ပးေပါငးပါဝငမႈရစြာ ေဈးကြကဖြငေပးသြားေရးႏငပဂၢလကပင လႊေျပာငးေပးေရးအတြက မမား ခမတ

ႏငခပါသည။ ၎လပငနးစဥမား ပမ တးတက ေကာငးမြနေစေရးအတြက ယငးဝနႀကး႒ာနက အကး

အျမတမယသည အျပညျပညဆငရာအဖြ႔အစညးမားႏင ႏငငစအဖြ႔အစညးေအဂငစမားထမ နညးပညာ

အကအညမားလညး ရာေဖြေနလက ရပါသည။

၂၆။ ျမနမာႏငငေတာ အစးရက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား တးတကရရေရးႏင စးပြားေရးလပငနး၀နးကင တးတက

ေကာငးမြနေအာင မနမန ႀကးပမးအေကာငအထညေဖာေနသည အခနတြင၊ မၾကာေသးမက ႏငငျခားရငးႏးျမႇပႏမႈ

ဥပေဒ (FIL) အသစကလညး ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ၾသဂတလတြင လႊတေတာသ႔ အတညျပခကရယႏငရန တငသြငး

ခပါသည။ ဥပေဒသစအရ ႏငငျခားကမၸဏမား၏ ပငဆငမႈက ၁ဝဝ% အထ ခြငျပထားၿပး၊ အခြနကငးလြတခြင

အေထြေထြႏင ေျမယာအသးခမႈ ကစၥမားတြငလညး ေျဖေလာမႈမား ခြငျပထားေပးပါသည။ ျမနမာႏငငေတာ

အစးရက အထးစးပြားေရးဇနမား (SEZs) ဥပေဒအသစကလညး အေခာသတေရးဆြေနၿပး၊ ျမနမာႏငင၏ မင

၁,၃ဝဝ ေကာ ရညလားသည ပငလယကမး႐းတနးေဒသ မဟာဗဟာကသညေနရာမားတြင ရငးႏးျမႇပႏမႈ

ျပလာေစေရးအတြက ေနာကထပေစေဆာမႈ မကလးမား ျဖစေစရနလညး ေမာလငထားပါသည။

၂- ၃။ ေဒသတြငး ခတဆကပးေပါငးေရး2

၂၇။ ျမနမာႏငငေတာ အစးရက အမနးခငးႏငငမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး၊ ပမ၍ ေပါငးစညးျခငးျဖင

အကးရလဒမား ရရလာမညကလညး အသအမတျပထားပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင အာဆယ စးပြားေရး

အသကအဝနး (AEC) ထေထာငရန လအပခကမားက ျပညမေစရန အေလးထားေဆာငရြကေနပါသည။ ၂ဝဝ၇

ခႏစ၊ ႏဝငဘာလ ၂ဝ ရကေန႔ တြင ၁၃ ႀကမေျမာက အာဆယထပသး အစညးအေဝး၌ အာဆယအသငးဝင

2AEC Scorecard Report, ASEAN Secretariat, Jakarta: 2012.

29

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ႏငငေခါငးေဆာငမားက လကမတေရးထး သေဘာတညခၾကသည အာဆယ စးပြားေရးအသကအဝနး (AEC)

အေျခခမေဘာငအရ ၂ဝ၁၅ ခႏစတြင အာဆယ အသငးဝငႏငငမားအေနျဖင ခတဆကေပါငးစညးမႈရေသာ

စးပြားေရးေဒသႀကးတစခအျဖစ ထေထာငရန ပနးတငရည မနးထားရပါသည။ အာဆယ စးပြားေရးအသကအဝနး

(AEC) တြင ေထာကတငႀကး (၄) ခ ရမည ျဖစသည။ ၎တ႔မာ တစခတညးေသာေစးကြကႏင

ထတလပေရးအေျခခေဘစျဖစေစေရး၊ အထးယဥၿပငႏငစြမးရသည စးပြားေရးေဒသႀကး ျဖစေစေရး၊

တနးတစးပြားေရး ဖြ႔ၿဖးမႈရေသာ ေဒသတစခ ျဖစေစေရးႏင ကမၻာစးပြားေရးႏင အျပညအဝ ခတဆက ထားေသာ

ေဒသတစချဖစေစေရးတ႔ ျဖစသည။ ဤေထာကတငတစခတငးတြင အေထြေထြလပငနးေဆာငတာမားႏင

လပငနးစဥမားရေနၿပး၊ AEC ၏ ရညရြယခကမား ျပညေျမာကေစရန အေကာငအထညေဖာၾကရမည ျဖစပါသည။

ျမနမာႏငငအေနျဖင အာဆယအဖြ႔တြငး ႏင အဖြ႔ျပငပတြင ေဆာငရြကလကနာရမည ကတကဝတမားအတြက၊

ဥပေဒ ႏင လပထးလပနညး အကန႔အသတမားက အခနမ အေကာငအထညေဖာ ၿပးေျမာကႏငေစရန

စစဥေဆာငရြကေနပါသည။ ထ႔အျပင အမးသားစမကနးႏင စးပြားေရးဖြ႔ၿဖးတးတကေရး ဝနႀကး႒ာန (MNPED) ရ၊

AEC အတြက ပးေပါငးေဆာငရြကေရး ႒ာနကလညး ပမအားေကာငးလာေစရန စစဥေဆာငရြကေနပါသည။

သ႔မသာ အေထြေထြေသာ စဆရာ႒ာနမား (focal points)၊ အေကာငအထညေဖာေရးဌာနမားႏင ထေရာက

ထကျမကစြာ ခတဆကပးေပါငး ေဆာငရြကႏငမည ျဖစပါသည။ ျမနမာႏငင အစးရအေနျဖင ပဂၢလကက႑

သ႔လညး ျပငဆငထားမႈမား အဆငသင ျဖစ ေစေရး ႏင မဝါဒႏင လပငနးေဆာငရြကမႈမား

ထေရာကထကျမကေစေရးအေပၚ အကျဖတသးသပၾကပါရနလညး အသေပး၍၊ ဆကစပေဆာငရြကေနပါသည။

ျမနမာႏငင ကနသညႀကးမားႏင စကမႈလပငနးရငမား အသငးခပ (RUMFCCI) ကလညး ထြကေပၚလာသည

ရလဒမားက ေစာငၾကညႏငရန၊ ထခကသကေရာကမႈမားက အကျဖတစစစႏငရန၊ AEC ပစမတမား

ျပညမေစေရးအတြက အရညအေသြး ကြာဟခကမားက ေသခာထေရာကစြာ ျဖညဆညးႏငရန၊ စသည

လပငနးစဥမားက ေကာငးစြာလညပတ လပေဆာငႏငေစရန၊ ထေရာကေစရန ျမနမာႏငင အစးရက ေရ႕ေဆာင

ပပးေပးေနပါသည။ သ႔မသာ ပဂၢလကက႑အတြက အကးအျမတမား အမားဆးရရႏငမည ျဖစပါသည။

၂၈။ အာဆယ စးပြားေရးအသကအဝနး (AEC) ထေထာငေရး ႀကးပမးမႈမားက အခနမ အေကာင

အထညေဖာေဆာငႏငေရးအတြက အာဆယအသငးႀကးက ေစာငၾကညေလလာမညစနစတစခလညး ထေထာင

ထားပါသည။ ၎က AEC အမတေပးစနစ (AEC scorecard) ဟ ေခၚၾကပါသည။ လကနာေဆာငရြကရမည

စညးမဥးေပတတစခ ျဖစသလ၊ AEC အမတေပးစနစကဒျပားက အေထြေထြေသာ AEC လပငနးမားအတြက

ေဆာငရြကၿပးေျမာကမႈ အေျခအေနမား၊ အေကာငအထညေဖာေရးအတြက လစဟာခကမား၊ ျပနာမားက

ေဖာျပထားၿပး၊ ၂ဝ၁၅ ခႏစတြင အျပညအဝ အေကာငအထညေဖာ လကမမည အေျခအေနက

ေစာငၾကညေနပါသည။ အာဆယအတြငးေရးမႉး႐းက ၂ဝ၁၂ ခႏစတြင ထတေဝခသည အမတေပးစနစကဒျပားတြင

ျမနမာႏငင၏ တးတကမႈမာ၊ လြတလပစြာ အရငးအႏး ေငြေၾကးစးဆငးခြငကစၥမလြလင၊ ကနကစၥမား၌

အျခားအာဆယအသငးဝင ႏငငမားႏင ႏႈငးယဥႏငပါသည။ [ဇယား-၂ အာဆယ စးပြားေရးခတဆက

ပးေပါငးမႈအတြက ျမနမာႏငင၏ ရမတကဒျပား (scorecard) က ၾကညပါ။] သ႔ေသာလညး အမတေပးစနစက

ေဖာျပထားရာ၌ ျမနမာႏငငသည အာဆယအသငးတစခလးဆငရာ အကယအျပန႔သေဘာတညခကမားက

လကမတေရးထးထားၿပး ျဖစရာ၊ ၎တ႔က ႏငငတြငးရ အမးသားဥပေဒမားႏင ေပါငးစညးခနညႇရပါမည။

သ႔ေသာလညး တကသည လပငနးစဥတစခခငးစ၏ အမနတကယ အေကာငအထညေဖာေဆာငမႈႏင

30

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

စညးၾကပမႈမာမ သတမတထားသည အခနဇယားထက ေနာကက၍ ရေနႏငပါေသးသည။ [ဇယား-၂ အာဆယ

စးပြားေရးခတဆကပးေပါငးမႈအတြက ျမနမာႏငင၏ ရမတကဒျပား (scorecard) က ၾကညပါ။]

သ႔ေသာလညး အမတေပးစနစက ေဖာျပထားရာ၌ ျမနမာႏငငသည အာဆယတစခလးႏငဆငသည

သေဘာတညခကမားက လကမတေရးထးထားၿပး ျဖစရာ၊ ၎တ႔က ႏငငတြငးရ အမးသားဥပေဒမားႏင

ေပါငးစညးခနညႇရပါမည။ သ႔ေသာလညး တကသည လပငနးစဥတစခခငးစ၏ အမနတကယ အေကာငအထည

ေဖာေဆာငမႈႏင ျပဌာနးေဆာငရြကမႈမာမ သတမတထားသည အခနဇယားထက ေနာကကႏငပါသည။

ဇယား-၂။ အာဆယ စးပြားေရးခတဆကပးေပါငးမႈအတြက ျမနမာႏငင၏ ရမတကဒျပား (scorecard)

Source: ASEAN Secretariat, 2012.

Table 2: Myanmar’s Scorecard on ASEAN Economic Integration

31

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၃။ ေမ ာျမငခက၊ မဟာဗဟာႏင ပနးတငမား

၃-၁။ မမတ႔၏ ေျမာျမငခက

၂၉။ ၂၁-ရာစ ျမနမာႏငငအတြက မမတ႔၏ေျမာျမငခကမာ ေခတမဖြ႔ၿဖးတးတကေသာ ႏငငေတာသစႀကး

ျဖစေပၚလာေစ ေရးျဖစၿပး၊ ၂ဝ၂ဝ ခႏစတြင ျပညသလထမား၏ ဘဝမား ေကာငးမြနတးတကလာေစရန၊

ႏငငတကာ မသားစႏင ပ၍ နးကပစြာ ခတဆကပးေပါငးႏငေစရန ျဖစသည။

၃- ၂။ အေျခခကငစြရမည မမား

၃၀။ ျမနမာႏငငရ ျပညသမားသည သတ႔၏ ယဥေကးမႈႏင ဓေလထးတမးစဥလာမားအေပၚတြင

မားစြာဂဏယတနဖး ထားၾကပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင ယခ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက

အေျခခမေဘာင သညလညး ျမနမာျပညသတ႔၏ ဓေလထးစ၊ ႐းရာစဥလာ၊ ယၾကညမႈႏင တနဖးထား

မႈမားအေပၚတြင အေျခခေရးဆြထားျခငး ျဖစပါ သည။

၃၁။ ဤအေျခအေနတြင ျမနမာႏငငတြင တငးရငးသားလမးေပါငးစ မတငးေနထငၾကသညအတြက စညးလး

ညၫြတေရးက မတကြျပားစြာျဖင အေလးေပးတနဖးထားၾကပါသည။ ျမနမာလ႔ေဘာင အဖြ႕အစညး၏ အေျခခ

တနဖးစမား ျဖစေသာ သညးချခငးတရား၊ ေမတာႏင အလယအလတ မဇၥမပဋပဋာကငစဥ၊ အၾကမးမဖကျခငး၊

ခြငလႊတျခငး၊ အရာအားလး မတညၿမဘ ေျပာငးလေနတတသည အနစၥတရား၊ သစၥာတရားက ရာေဖြျခငးႏင

ကးေၾကာငးဆေလာစဥးစားမႈ တ႔သည ဤစးပြားေရးႏင လမႈေရးျပ ျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင

ေရးဆြခရာတြင အေျခခထားေသာ မမားလညး ျဖစပါသည။

၃၂။ ျမနမာႏငင၏ ယဥေကးမႈ အေမြအႏစမား၊ ႐းရာဓေလထးတမး ယၾကညမႈမားႏင တနဖးထားမႈမားသည အျပန

အလန ခနညႇျခငး၊ ဖြ႔ၿဖးတးတကျခငးတ႔ႏင သဟဇာတျဖစပါသည။ ဤယၾကညခကမားႏင တနဖးထား

ခကမားအေပၚ မ ေကာကႏႈတ၍၊ ယခ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင တြင

သငေလာသလထငဟပ ေဖာျပထားပါသည။ မမတ႔ႏငင၏ အမးသားေရး၊ ႏငငအေရးကစၥက မမတ႔၏

႐းရာဓေလထးတမး ယၾကညမႈမား၊ တနဖး ထားခကမားႏင ေလာညစြာ ေဆာငရြကမသာလင၊

ျမနမာျပညသမားအားလး၏ လအငဆႏၵမားႏင သတ႔၏အနာဂတ အတြက ေလာညလမမညဟ မမတ႔က

ယၾကညပါသည။ ဤသ႔ကငသးမႈကလညး ႏငငတကာ မသားစက လကခႀကဆ ၾကမညဟ ယဆပါသည။

၃- ၃။ အမးသားေရး ဥးတညခကမား

၃၃။ ျမနမာႏငငအတြက အမးသားေရး လမးၫႊနအျဖစ၊ ဥးတညခကအျဖစ အမးသားေရး

ဥးတညခကမားခမတထားၿပး ျဖစပါသည။ ၎တ႔မာ ၿငမးခမးေရးႏင တညၿငမမႈက ထနးသမးေရး၊ စညးလးျခငးႏင

လျခေရးက ေစာငေရာကထနးသမးေရး၊ ႏငငေတာလြတလပေရးႏင အခပအျခာအာဏာက တညတေအာင

ကာကြယေစာငေရာကေရးတ႔ ျဖစပါသည။ ယခ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပ ျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင က

ဤအမးသားေရး ဥးတညခကမားက အေလးထားၿပး၊ အဆပါလမးၫႊနခကမားႏငအည ေရးဆြချခငး ျဖစပါသည။

32

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ထ႔အျပင ယငးဥးတညခကမားက ေအာကေဖာျပပါနညးလမးမားျဖင အားေကာငးခငမာေစရနလညး ႀကးပမး

ေဆာငရြကမႈမား ျပမည ျဖစပါသည။

၃၄။ ပထမအေနျဖင ၿငမးခမးေရးႏင တညၿငမမႈက ထနးသမးေရးမာ အခရာကသည လအပခကျဖစ

သညအေလာက၊ ယငးကစၥက အေလးေပးစဥးစားခပါသည။ ဤဥးတညခကအတြက အစးရ၏ အေရးပါ

သညအခနးက႑က အသအမတျပၿပး၊ အေလးေပးေဖာျပခပါသည။ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပင ေျပာငးလမႈအတြက

အေျခခမေဘာငက အမးသားေရး လႈပရားေဆာငရြကမႈမားက ေထာကခအားျဖည ပပးေပးသြားမည ျဖစပါသည။

အဆပါ ကစၥမားတြင လအပခက ႏင ျပညသလထမား၏ ေမာလငထားခကမား၊ ျပညသမား၏ ဘဝအရညအေသြး

တးျမငလာေစေရးအတြက အဆျပခကႏင အစအစဥမား ေရးဆြတငျပသြားျခငးတ႔ ပါဝငမည ျဖစပါသည။

ျပညသတ႔၏ ဘဝအရညအေသြး တးျမငလာေစျခငးျဖင ႏငင၏ၿငမးခမးေရးႏင တညၿငမေရး အေပၚတြငလညး

ႀကးစြာ အေထာကအကျပမည ျဖစပါသည။

၃၅။ ဒတယအခကအေနျဖင၊ အမးသားညၫြတေရးသညလညး ေျဖရငးေဆာငရြကရမည အေရးပါသညကစၥတစခ

ျဖစ ပါသည။ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပ ျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင က အျပနအလန ယၾကညမႈႏင

နားလညမႈ တး တကလာေစျခငးျဖင၊ ျပညေထာငစျမနမာႏငငဟ၍ ျဖစေပၚလာေအာင ဖြ႔စညးထားသည

တငးရငးသားအားလး၏ ယဥ ေကးမႈအေမြအႏစမားႏင ဓေလထးတမးမားက ေစာငေရာကထနး သမးေပးျခငး

အားျဖင၊ အမးသား ညၫြတေရးက ျမႇငတငႏငမညဟ ေျမာျမငပါသည။

၃၆။ တတယအခကအေနျဖင၊ တပမေတာႏင ျပညေထာငစရတပဖြ႔က ကာကြယေစာငေရာကေပးေနသည

လျခေရး အျပင၊ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင က အျခားေသာ

ပသဏၭာနျဖငရေနသည လျခ ေရးကစၥ အမးမးအေပၚတြငလညး အေလးေပးစဥးစားထားပါသည။

အဆပါကစၥမားတြင စးပြားေရးႏင လမႈေရးက႑မ လျခေရးကစၥမား ပါ၀ငပါသည။ စးပြားေရးႏင

လမႈေရးလျခမႈကစၥမားသည ျမနမာႏငငအတြက အထးသျဖင ေခတမဖြ႔ၿဖးတး တကသည

ႏငငသစတညေဆာကေနသည အခန၌ ပ၍ပ၍ အေရးႀကးလာပါသည။

၃၇။ ေနာကဆးအေနျဖင၊ လြတလပေရးႏင အခပအျခာအာဏာ ရျခငးအားျဖင ႏငငတစႏငငသည ႏငငတကာ

အသငးအ၀နးႏင ဆကဆရာတြင အနာဂတ၌ ယငးတ႔၏ လမးေၾကာငးက ကယတင ဖနတးႏငလမမည

ျဖစပါသည။ လြတလပေရးႏင အခပအျခာ အာဏာက ေရရညတညတေအာင ထနးသမးျခငးသည လမႈေရးႏင

စးပြားေရး ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈအတြက အေရးပါၿပး၊ ဤအခကမားက ႏငငတစႏငင၏ ႏငငသားမားႏင

ကမၻာမသားစအတြက ကရာတာဝနက ထမးေဆာငေစႏငမည အရညအေသြးႏင လြတလပခြငက အပႏငးေပးမည

ျဖစပါသည။ မမႏငငသားမားအတြက ကရာတာဝနက ျဖညဆညးထမး ေဆာငရာ၌၊ ယခ စးပြားေရးႏင လမႈေရး

ျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင အေနျဖင ျမနမာတ႔၏႐းရာစဥလာ ႏင ဓေလထးတမးမားမ

ထတႏႈတေရးဆြေဖာျပထားၿပး၊ ဤသ႔ ႏငငသားမား၏ လမႈဖလေရးက ေစာငေရာကၾကည႐ႈျခငး၊ သတ႔၏

လအပခကမားႏင စးရမပပနမႈမားက ျဖညဆညးေပးျခငး၊ ႏငငေတာအတြက အေရးႀကးသညကစၥအေရးမားတြင

ဆရာေတာ သဃာေတာမားႏင ဘာသာေရးေခါငးေဆာငမား၊ သကႀကးဝါႀကးပဂၢလမား၊ ဆရာသမားမားတ႔၏

အျမင ႏင အၾကဉာဏမားက ရာေဖြဆညးပး နားေထာငျခငးသည အခပအျခာ အာဏာပငသည ႏငငတစခ၏

33

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

တာဝနပင ျဖစသညအတငး၊ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင ခမတရာတြင မမတ႔၏

လမႈအသကအဝနးအားလးမ ကယျပန႔သည အျမငမားက တငပငေဆြးေႏြး ရယခပါသည။ ႏငငတကာအတြက

တာဝနရမႈအပငးတြငမ၊ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင က ႏငငတကာမသားစႏင

တကကြစြာ ပးေပါငးေဆာငရြကမညသာ မက၊ ၎က အေကာငအထညေဖာရာ၌လညး ကမၻာမသားစအတြက

ကေရာကသည မမတ႔၏တာဝန အခနးက႑က ပ၍ ထေရာကစြာ ေဖာေဆာငေပးႏငေရးက ေရ႕႐ႈ

ေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။

၃- ၄။ ခဥးကပပ ႏင ပါဝငသညအေၾကာငးအရာမား

၃၈။ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပ ျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင သည လကရအေနအထား၊ ရငးလငးသည

အေျခခမ စတငရသည ျဖစၿပး၊ လကေတြ႔ကသည၊ အမနတကယျဖစႏငသည၊ အခနဇယားရသည

ခဥးကပေဆာငရြကမႈတစခ ျဖစပါသည။

၃၉။ ျမနမာႏငငရ ျပညသမားသည မမဘာသာ အားကးအားထားမႈ၊ မမေျခေထာကေပၚ မမရပတညႏငမႈက

အထးတန ဖးထားၾကသည အားေလာစြာ၊ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပ ျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင က

ခမတထားသည ပနးတငသ႔ ေရာကရေစေရးအတြက ဤလမးၫႊနမအတငး အေျခခေရးဆြၿပး၊ ဤသ႔

ေအာငျမငမႈသည ျမနမာျပညသတ႔ အေပၚတြငသာ လးလးလားလား တညမေနပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင သည ျပျပငေျပာငးလေရး မဟာဗဟာမား

ေရးဆြရာ၌ ျပညသတ႔ ပါဝငေဆာငရြကမႈ ရရေစရနလႈ႔ေဆာ စညး႐းေရးက ေသခာေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။

၄၀။ မမဘာသာ အားကးသညမက ကငစြထားသညႏငအည၊ ျမနမာႏငငသည အျခားႏငငမား ကသ႔ပင၊ ကနကမၻာ

တစလႊားမ ရရလာမည အသပညာႏင ဗဟသတ၊ နညးပညာ (Technology)၊ ကၽြ မးကငမႈ အရညအခငးမားႏင

အရငးအျမစမားက ရယ အသးခသြားမည ျဖစသလ၊ အခြငအလမးမားလညး ရာေဖြသြားမည ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင

ျမနမာႏငငက အမနးခငး ႏငငမားႏင ခစၾကညရငးႏးစြာ ပးေပါငးေဆာငရြက၍ ဘတညသည ျပနာမားအတြက

ပးေပါငးအေျဖရာသြားမည ျဖစ ၿပး၊ ႏစႏငင အျပနအလနအကးစးပြားအတြက အၾကဉာဏႏင အေတြ႔အၾကမားက

ဖလယေဝငသြားမည ျဖစပါသည။ တစၿပငနကတညးမာပင မမတ႔၏ အေျခအေနႏင ေလာညစြာ

မမတ႔ကယပငအျမငက ထနးသမးထားမည ျဖစသလ၊ ေမာမနးထားသည လအပခကမားႏင ဥးစားေပး

လပငနးမားအတြကလညး ရရေအာင ဆကလကၾကေဆာငသြားမည ျဖစပါသည။ စးပြားေရးႏင လမႈေရး

ျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင က ဤသ႔ေသာ အခြငအလမးမးကရာေဖြ၍ အားသာခကမားက

ရယႏငေအာင လအပသညႀကးပမးေဆာငရြကခကမားက အေလးေပးေဖာျပထားပါသည။

ေထာငစႏစဆငရာ ဖြ႔ၿဖးေရးပနးတငမား (MDGs) က ရရေစျခငး - ႏငငတကာ အေတြ႔အၾကမားမ သငခနးစာမား

ေထာငစႏစဆငရာ ဖြ႔ၿဖးေရးပနးတငမား (MDGs) က ျပညမေစရန ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈမားက ေဆာငကဥးရာ၌ လပေဆာင ၾကသည မဟာဗဟာမား၏ ဗဟခကမအျဖစ၊ ပဂၢလကက႑ ဖြ႔ၿဖးလာေစေရးအတြက ႏင ကနသြယမႈတးျမငလာေစေရး အတြက ေလာကနသညစးပြားေရး မဝါဒမား ခမတရန လအပခကက ႏငငတကာက အကယအျပန႔သေဘာတညထားၾကၿပး ျဖစပါသည။ ျမနမာႏငငတြင ကနးမာေရး၊ ပညာေရးႏင ဆငးရမႈဆငရာ

34

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ရညမနးခကပနးတငမားသ႔ ျပညမေစရန တးတကလာေစေရးသည ေႏးေကြး ေလးလလကပင ရေနေသးၿပး၊ အျပညျပညဆငရာ ေငြေၾကးရနပေငြအဖြ႔ (IMF) က အၾကျပထားရာ၌၊ MDGs ပနးတငမားသ႔ ျပညမ တးတကေရးအတြက ခကခေနၾကေသာ ႏငငမားသည၊ မဝါဒ မားျပျပငေျပာငးလေရး ႏင စးပြားေရး ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈတြင ေႏးေကြးေနျခငးေၾကာင ျဖစေၾကာငး ထငဟပေနပါသည။ အလားတပင စစပြပဋပကၡမားဒဏ ခစားေနၾကရသည အေျခအေနမားတြင ထခကလြယသညအေျခ အေနက ထငဟပေနပါသည။ (IMF) က အၾကျပရာ၌ "ျပညတြငးႏင ႏငငတကာတ႔၏ ေထာကခပပးမႈမားက ရယရာ၌ ဤႏငငမားသည ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈက အရနျမႇငတင ေဆာငရြကရန လအပၿပး၊ ေကာငးမြနသည စးပြားေရးမဝါဒမား၊ ခငမာသည အဖြ႔အစညးစနစ မား၊ တးတကေကာငးမြနလာသည အေျခခ အေဆာကအဥမားရေစျခငး အားျဖင ဖြ႔ၿဖးမႈက အဟန႔အတားျဖစေနေစသည အဆးသသရာ၀ဂယကက ေကာလႊားရန လအပပါသည" ဟ ေဖာျပထား သည။ ေထာငစႏစ ဖြ႔ၿဖးေရးပနးတငမားသ႔ ျပညမရန ခညးကပေရးကစၥက အၾကျပထားသညမာ အျပညျပညဆငရာ ေငြေၾကးရနပေငြအဖြ (IMF)၊ ကလသမဂၢ၊ အေမရကနျပညေထာငစ၊ ဥေရာပသမဂၢ (EU) စသည အဖြ႔အစညး အားလးတ႔က မဝါဒျပျပငေျပာငးလေရးက အၾကျပထားၾကၿပး၊ ဤမဝါဒမားျဖင အငအားစအားလး ပါဝငသည စးပြားေရးဖြ႔ၿဖးတးတကမႈသည အေျခခ ကေၾကာငး ေဖာျပထားၾကပါသည။ ဆငးရသမား၏ အေရးက ေမာေတြးသည မကခ႐စးပြားေရး ဝနးကင၊ ပဂၢလက ရငးႏးျမႇပႏမႈမားက အားေပးသည အေျခအေန၊ ေဒသတြငး ကနသြယမႈႏင ခတဆကေဆာငရြကမႈ၊ ေကာငးမြနသညအစးရစနစ၊ စသညကစၥမားအားလးသည အလပအကငမား ဖနတးေပးႏငမည၊ အငအားစအားလး ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈအတြက မရမျဖစ လအပေၾကာငး အေလးေပး ေဖာျပထားၾကပါသည။

စးပြားေရး ဖြ႔ၿဖးမႈႏင တစၿပငနကမာပင၊ ႏငငတကာမသားစက ၂ဝ၁၅ ခႏစ၊ ေထာငစႏစဆငရာ ဖြ႔ၿဖးေရးပနးတငမား၏ အဓကကသည လသားဆငရာ ဖြ႔ၿဖးမႈကစၥမား၌ ပမေကာငးမြနသည ရလဒမား ထြကေပၚေစရနလညး အေလးေပး ေဖာ ျပၾကပါသည။ အျပညျပညဆငရာ ေငြေၾကးရနပေငြအဖြ (IMF) က ေဖာျပရာတြင ပညာေရးႏင ကနးမာေရးက႑တြင အစးရ၏ အသးစားရတမား တးတကသးစြရန လအပ႐မမက၊ သးစြမႈ အရညအေသြးႏင တနးတညမျဖစမႈသည လညး အလားတ အေရးႀကးေၾကာငး ေဖာျပၾကပါ သည။ ဥပမာအားျဖင- ကလသမဂၢက မတခကျပေဖာျပရာ၌ ေကာငးအေျခခ အေဆာကအဥမားတြင ရငးႏးျမႇပႏမႈႏင အတ၊ ေကာငးသားမား ေကာငးထြကမသြားေစရန ထနးသမးသည ေဆာငရြကခကမား၊ ပညာေရး၏ အရညအေသြး ဆငရာ လပငနးမားလညး အေရးႀကးေၾကာငး ေဖာျပပါသည။ လမႈေရး ကညေထာကပမႈမားႏင အလပအကငေနရာခ ထားေပးေရး စသည အစးရက ပစမတထား၍ ၾကားဝငေဆာငရြကေပးသည အစအစဥမားသည၊ (MDGs) ပနးတငမား သ႔ လငျမနစြာ ေရာကရေစေရးအတြက ေသာခကျဖစပါသည။ အေၾကာငးမာ ဤသ႔ေသာ ၾကားဝငေဆာငရြကသည အစအစဥမားေၾကာင တနးတညမျဖစမႈ၊ လသား အရညအေသြးတညေဆာကျခငးကစၥမားက ေျဖရငးေပးႏင ေသာေၾကာင ျဖစပါသည။ လမႈကာကြယေပးေရး အစအစဥမားသညလညး၊ မးဆကႏငခ၍ ျဖစေပၚခသည ဆငးရမႈႏင ငတမြတေခါငးပါးမႈ ျပနာမားအတြက၊ "လမးေၾကာငးျဖတေတာကေပးႏငမည လပငနးစဥ" (circuit breaker) ျဖစပါသည။ ဤသ႔ ရငးႏးျမႇပႏမႈမားက စတငရနႏင ပမာဏ တးျမႇငႏငရန ျပညတြငးရ အရငးအျမစမားက ေဖာထတစညး႐းအသး ချခငးသညလညး အထးအေရးႀကးပါသည။

အစးရအေနျဖင ဆငးရသားမား၏ လအပခကက တက႐ကေျဖရငးေပးမည ပညာေရး၊ ကနးမာေရးႏင အျခားေသာ လမႈ ဝနေဆာငေပးမႈမား၏ အရညအေသြးႏင အေရအတြကက ျမႇငတငေပးရနလညး အေရးႀကးပါသည။ စးပြားေရးတးတကမႈ က ဖြ႔ၿဖးမႈက အစပးေစသညႏငအည၊ ဖြ႔ၿဖးဆႏငငရ အစးရမားအေနျဖင တစၿပငနက တညးမာပင ဤအခကမားက အေလးတငးဥးစားေပး ေဆာငရြကျခငးအားျဖင ေထာငစႏစဖြ႔ၿဖးမႈပနးတင ရညမနးခကမား ျပညမေစေရးအတြကလညး တးတက ေအာငျမငမႈမား ရရလာမည ျဖစပါသည။

၃-၅။ မဟာဗဟာေျမာက စဥးစားခကမား

၄၁။ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပ ျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင က ေစးကြကက

ေမာငးႏငသညစးပြားေရးစနစ၊ အေပၚမ ေအာကသ႔စမသည အစအစဥ ေရးဆြမႈမားမသည ေအာကေျခမ အေပၚသ႔

ျပနလာသည အစအစဥမား၊ လြတလပသည ေစးကြကမားကဖြ႔ၿဖးေစရန အားေပးရာ၌ အစးရမဝါဒမားသည

တက႐ကမဟတဘ၊ သြယဝက၍ ေဆာငရြကသည လပငနးေဆာငတာမား အေရးႀကးပကလညး

အထးအေလးေပးထားပါသည။

၄၂။ ဤသ႔လ င၊ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင တြင ေအာကေဖာျပပါ

35

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

မဝါဒဥးစားေပး နယပယ (၄) ခက သတမတေဖာျပထားပါသည။

• စကပးေရးက႑ ျပျပငေျပာငးလမႈမားက အရနအဟနရေအာင ေဆာငရြကေနစဥ၌၊ ကမၻာစးပြားေရးက

လကမေစရန တညတသည စကမႈဖြ႔ၿဖးထြနးကားေစေရးႏင ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာကေရးႏင

ေကးလကေဒသဖြ႔ၿဖး ေရး။

• သယဇာတ အရငးအျမစမား၊ ရသးေငြဘတဂကမားႏင ႏငငရပျခား အကအညမားက တငးေဒသႀကးႏင

ျပည နယမားအၾကား ညမစြာ ခြေဝသးစြေရးႏင တစၿပငနကမာပင ေဒသဖြ႔ၿဖးေရးအတြက ႏငငရပျခားႏင

ျပညတြငး ရငးႏးျမႇပႏမႈမား ျမႇငတငေရး။

• ျပညသလထ အေျချပသည ဖြ႔ၿဖးေရးက ရပရြာက ကမကထျပသည၊ လအမား ပါဝငေဆာငရြကခြငရသည

ခညးကပေဆာငရြကမႈမားျဖင၊ ပညာေရး၊ ကနးမာေရး၊ လေနမႈအဆငအတနးမား တးတကလာေစရန ထ

ေရာကစြာ အေကာငအထညေဖာေရး။

• ျပညသ႔ေရးရာမဝါဒ ဆးျဖတခကမားျပႏငရန စရငးဇယားမားႏင သတငးအခကအလကမား ခငလတက

အားကးႏငေစေရး တ႔ ျဖစပါသည။

၄၃။ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပ ျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင က ေနာကဆးမ ျပျပင

ေျပာငးလသညႏငငမား၏ အားသာခကျဖစသည၊ ယခငအသြငေျပာငးခၾကသည ႏငငမား၏ အေတြ႔ အၾကမားက

ေလလာအသးချခငး၏ အေရးပါမႈကလညး အေလးေပးေဆာငရြကသြားရန ရညရြယထားပါသည။ (ဥပမာအားျဖင-

အကြက (Box) ၁ ရ"ေထာငစႏစ ဆငရာ ဖြ႔ၿဖးေရးပနးတငမား (MDGs) က ရရေစျခငး။ ႏငငတကာ

အေတြ႔အၾကမားမ သငခနးစာမား" ကၾကညပါ။) ထ႔အျပင စနးလမးသန႔စငသည ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈက ရရရနအတြက

ဗဟသတႏင နညးပညာ (Technology) မားက ခနပေကာလႊား ရာေဖြ အသးခသြားႏငပါေသးသည။

၄၄။ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင က ျမနမာႏငငသည ကမၻာ၏

လႈပရားရငသနေနသည စးပြားေရးအငအားႀကး ႏငငႏစႏငငအၾကား ရေနသည၊ အခကအျခာကသည၊

မဟာဗဟာေျမာကေနရာတြင တညရ ေနသညကစၥအေပၚ အသားေပးခဥးကပသြားမည ျဖစသည။

၄၅။ ေနာကဆးအေနျဖင၊ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင က

ႏငငတကာသတမနဆကဆေရး မကႏာစာတြင မမ၏အခနးက႑၊ ေနရာက ျပန၍ တညေဆာကသြားရန

အေရးႀကး ေၾကာငးကလညး အသအမတျပထားပါသည။ လြနခသည ၁၉၅ဝ ခႏစမားက ဘကမလကလႈပရားမႈတြင

ဥးေဆာငခသည၊ ၁၉၆၀ ခႏစကာလမားတြင ႏငငတကာ ပဋပကၡမား ၾကားဝငျဖနေျဖေရးကစၥမား၌ ထငရားစြာ

ေရ႕တနးမ ဥးေဆာငခသည အစဥအလာမား ရခရာ၊ ႏငငတကာမသားစထမ ယချပျပငေျပာငးလေရး

ကစၥမားအတြက၊ အကအညမား စမခန႔ခြမႈတြင ထေရာကသည ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားႏင ညႇႏႈငး

ေဆာငရြကမႈမား လပေဆာငသြားမည ျဖစပါသည။

36

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၃။ ၆။ ေရတႏင ေရရညပနးတငမား

၄၆။ ၎၏ ျပျပငေျပာငးလေရး အေျခခမေဘာငအရ ျမနမာႏငင၏ ေရတႏင ေရရည ပနးတငမားက

ေရာကရေအာင ေမာမနးထားႏငပါသည။

(က) အာဆယအသငးအတြငး စးပြားေရးခတဆက ေဆာငရြကမႈက AEC ၂ဝ၁၅ ခႏစ အခနဇယားအတငး

လကနာ အေကာငအထညေဖာျခငး။

(ခ) ၂ဝ၁၅ ခႏစတြင ေထာငစႏစဆငရာ ဖြ႔ၿဖးေရးပနးတငမားႏင အျခား လသားဖြ႔ၿဖးေရး

ဥးတညခကမားက အရေဖာ ေဆာငျခငး။

(ဂ) ဖြ႔ၿဖးမႈ အနညးဆးႏငင (LDC) ဘဝမ လြတေျမာကျခငး ႏင ဗဟသတက အေျခခသည

စးပြားေရးစနစသ႔ ဥးတည ေရြ႔လား တညေဆာကျခငး၊ ၂ဝ၂ဝ ခႏစတြင အျခားႏငငမားႏင တနးတရညတ

ယဥႏငသည အဆငျဖစေစျခငး။

၄၇။ သ႔အတြကေၾကာင ျမနမာႏငင အစးရက၊ ႏငင၏စစေပါငးထြကကနတနဖး (GDP)၊ ဆငးရႏြမးပါးမႈ

ေလာခေရး၊ အျခား စးပြားေရးႏင လမႈေရးက႑မားအတြက၊ လကရ (၅) ႏစကာလ ဖြ႔ၿဖးေရးအစအစဥေအာက၌၊

လာမည (၃) ႏစတာ ကာလအတြငး ေအာကပါရညမနးခက မားက ရရမညဟ ေမာမနးထားပါသည။

(၁) ျမနမာႏငငအစးရက ႏစစဥ GDP တးတကမႈႏႈနး ၇. ၇% ရရရန ႀကးပမးေဆာငရြကသြားမည။

(၂) GDP တြင လကရစကပးေရးက႑က အမားစဥးေဆာငေနရာမ၊ စကမႈက႑ ပါဝငမႈ ရာခငႏႈနးသည

၂၆% မ ၃၂% သ႔ တးတကလာေစရနႏင တစၿပငနကတညးမာပင ဝနေဆာငမႈက႑၏ အခး

တးတကလာေစရန ေဆာငရြကသြားမည။

(၃) လတစဥးခငးအတြက GDP တးတကမႈႏႈနးသည အေျချပသညႏစမတြကလင ၃ဝ မ ၄ဝ%

တးတကလာေစရန၊ သ႔မသာ ၂ဝ၁၅ ခႏစတြင ေထာငစႏစ ဖြ႔ၿဖးေရးပနးတငမားက ေမာမနး

ထားသညအတငး ဆငးရႏြမးပါးသဥးေရ အေရ အတြကက တစဝကေလာခႏငေစေရးက

အေထာကအကျပႏငမည ျဖစသည။

၄၈။ အထကေဖာျပပါ ျပျပငေျပာငးလေရး လပငနးစဥမားအားျဖင၊ ျမနမာႏငငေတာ အစးရသည လာမည (၅)

ႏစတာ ကာလတြင တညတသည စးပြားေရးဖြ႔ၿဖးမႈႏႈနး ၇.၇% ရရေစရန အစအစဥမား ေရးဆြခမတေနပါသည။

ျမနမာႏငင အေပၚ စးပြားေရးဒဏခတ အေရးယထားမႈကစၥကသ႔၊ ႏငငတကာ မဝါဒမား ေပာေျပာငးေျဖေလာ

လာပါလင၊ ႏငငရပျခား ရငးႏးျမႇပႏမႈမားႏင ႏငငစ အကအညမားက ပ၍ဆြေဆာငႏငပါလင၊

ဤရညမနးခကပနးတငမား ျပညမေစေရး ေလာကလမးသည ခရး၌ ပ၍ အေထာကအက ျဖစေစမည ျဖစသည။

၄၉။ အစးရအေနျဖင လကရ ေငြေၾကးေဖာငးပြမႈဖအား မား ကဆငးေနသည အေနအထား (ႏစအလက

37

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ႏႈငးယဥမႈတြင ယခ ႏစ ေမလ၌ မတတမးတငရေလာကေအာင ေလာ နညးေနသည ေငြေၾကးေဖာငးပြမႈႏႈနးမာ

၁.၈% သာ ရပါသည။) က ဆကလကထနးသမးထားမည ျဖစပါသည။ ထ႔ အျပင ေမာမနးထားသည တညတေသာ

GDP ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈက လကေတြ႔ ျဖစေပၚလာေစရနလညး ေဆာငရြကသြားမည။

၅၀။ နဂးခပ၍ ဆရေသာ၊ မၾကာေသးမက ျဖစေပၚတးတကမႈမားျဖစသည စးပြားေရးျပျပင ေျပာငးလမႈမားႏင

ဖြ႔ၿဖးရန အလားအလာေကာငးမားေၾကာင၊ ျမနမာႏငငအေနျဖင ၂ဝ၁၅ ခႏစတြင အာဆယစးပြားေရး အသကအဝနး

(AEC) သ႔ ေနာကဆး ေအာငျမငစြာ ပးေပါငးႏငလမမည ျဖစပါသည။ တစခနတညးမာပင ေထာငစႏစဆငရာ

ဖြ႔ၿဖးေရးပနးတငမား (MDGs) ကလညး ျပညမေအာင စြမးေဆာငႏငလမမည ျဖစပါသည။ စးပြားေရးအရ

ခတဆကေဆာငရြကမႈမားႏင (MDGs) ေအာကရ စးပြား-လမႈေရး ရညမနးခကပစမတမားက လာမညအခနးမား

တြင အေသးစတ ဆကလကေဆြးေႏြး ေဖာျပထားပါသည။

၅၁။ ဤအေျခအေနတြင၊ လာမညအခနးမား၌ ျမနမာႏငင အစးရ၏ ဘကစခညးကပမႈမား၊ ေဆာငရြကထားၿပးသမ

ကစၥ မားက အကဥး႐း ေဖာျပသြားမည ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင မဝါဒ ႏင အစအစဥမားအတြက ဆးျဖတခကမား

ခမတႏငရန၊ ေနာကထပ ဆနးစစေလလာမႈမား၊ သေဘာတညခက ရယရန လအပေနေသးသည ကစၥမားႏင

ခကခငးေဆာငရြက ေအာငျမငႏငမည ("quick wins") ျပနာမားက၊ သးျခားခြျခား ေဖာျပသြားပါမည

ျဖစပါသည။

38

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၄။ စးပြားေရး ဖြ႔ၿဖးမႈ၊ တညၿငမမႈႏင ဆငးရႏြမးပါးမႈေလာခေရးအတြက မက႐စးပြားေရးမဝါဒမား ၅၂။ ျမနမာႏငင အစးရက မကခ႐စးပြားေရး ျပျပငေျပာငးလမႈမားသည၊ မကခ႐စးပြားေရး တညၿငမေရး ႏင

စးပြားေရးဖြ႔ၿဖး တးတကမႈ ျမငမားသညအေျခအေနက ေရရညထနးသမးထားရနအတြက၊ ဆငးရႏြမးပါးမႈ

ျပနာက ေျဖရငးကငတြယရနႏင ႏငင၏ကြယဝသည သယဇာတ အရငးအျမစမားက ထေရာကစြာ အသးခ

ႏငရနအတြက အေရးႀကးေၾကာငး အသအမတျပထားပါသည။ ဤရညမနးခကမား ေပါကေရာကေစေရး အတြက

သသာထငရားသည ျပျပငေျပာငးလမႈ မားက ေဆာငရြကေနၿပး၊ ဆကလက ျပျပငေျပာငးလမႈမား ျပရနလညး

စစဥေနပါသည။

၄-၁။ ေငြလႏႈနး

၅၃။ ျမနမာႏငင အစးရက ႏငငျခားေငြလလယႏႈနးမား တစသမတတညးညၫြတေအာင ျပျပငျခငးက ၂ဝ၁၂

ခႏစ၊ ဧၿပလ ၁ ရကေန႔က ေဆာငရြကၿပးစးခၿပး ျဖစသည။ ျမနမာႏငငေတာ ဗဟဘဏက ၾကားဝငညႇႏႈငးေပးၿပး၊

ဘဏမားအခငးခငး အၾကား တရားဝင ေငြလလယမႈႏႈနးကလညး ေစးကြကအေျခခေသာ ထနးေကာငးမရသည

ႏနးရင ေငြလလယႏနးစနစ ျဖင တညေထာငေပးခသည။ ထ႔အျပင ႏငငျခားေငြ လလယမႈအတြက

ကနရေနေသးသည ကန႔သတမႈမားက လညး ဖယရားရနႏင ႏငငျခားေငြအစားထးသးသည ေငြေၾကးလကမတ

(FEC) မား အသးျပမႈက ၂ဝ၁၃ ခႏစတြင ျပနလညေရြးႏႈတသည အစအစဥ (Redemption plan) တစရပျဖင

ျဖညးျဖညးခငး ေလာခဖယရားသြားရန ေဆာငရြကေန ပါသည။ ထ႔အျပင အစးရက ႏငငျခားေငြလလယႏႈနး

ခန႔မနးခကက ျပငပေပါကေစးနးပါး သတမတ၍ ၂ဝ၁၂-၁၃ ႏစစဥ ရသးခန႔မနးေျခ (ဘတဂက) စာရငးအငး

ေရးဆြရာတြင ထညသြငးအသးျပခပါသည။ တစခနတညးမာပင၊ အစးရဌာန မားသညလညး ႏငငျခားေငြေၾကးႏင

ေပးေခၾကရာ၌ လကရေစးကြကေပါကသည ေငြလလယႏႈနးအတငး ေပးေခၾကရန ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ဧၿပလ ၁ ရကေန႔မ

စတင၍ အသးျပေစခပါသည။ ဗဟဘဏတြငမ ျမနမာႏငငအစးရက လြတလပပြငလငး သည ေစးကြကစနစျဖင

ေရာငးဝယမႈမားတြင ႏငငျခားေငြလလယႏႈနးက တညၿငမေအာင ထနးသမးႏငရန ျပငဆငမႈ အေနျဖင

အရညအေသြးျမႇငတငေပးမႈမား ေဆာငရြကေနပါသည။ အကယ၍ တညၿငမသည စနစတစရပက အေကာင

အထညေဖာႏငပါက၊ ျမနမာႏငင အစးရအေနျဖင ျပညပပ႔ကနမား ဖြ႔ၿဖး အကးရေစမည ေငြလႏႈနးတစရပက

ထနးသမး ထားႏငရနလညး ႀကးပမးေဆာငရြကေနပါသည။ လာမည အနာဂတကာလမားတြင သဘာဝ

ဓာတေငြ႔ေရာငးခမႈ အသစ မ ဘ႑ာဝငေငြမားလညး တးတကရရလာဖြယရရာ၊ ေငြစးဆငးမႈက ခသာခ သာျဖစေစ

မည လအပသညစမေဆာငရြကမႈ မားက ျပငဆငေနၿပး၊ ၎၏ အကးဆကေၾကာင ႏငငျခားေငြလလယႏႈနးႏင

ေငြေၾကးေဖာငးပြမႈအေပၚ သကေရာကမႈ နညးပါးေစရနလညး ျပငဆင ေဆာငရြကေနပါသည။

၄-၂။ ကနသြယေရး မဝါဒမား

၅၄။ ယခင အတတကာလက ရခသည ကနသြယမႈ မညမမႈေၾကာင၊ ျမနမာႏငငက "ျပညပပ႔ကနဥးစားေပး" မဝါဒက

၁၉၉၇ ခႏစတြင ခမတကငသးခၿပး၊ တငသြငးကနမားက ကန႔သတထားခပါသည။ ဤမဝါဒေၾကာင ကနသြယေရး

ပေငြျပမႈအျဖစ ကာလၾကာရညစြာ ရလဒထြကေပၚခပါသည။ သ႔ေသာလညး မၾကာေသးမကာလမားတြင ကနထတ

ကရယာမား၊ စကမႈသး စကပစၥညးမား၊ လသးကနေရရညခ ပစၥညးမား တငသြငးမႈ ျမငမားလာျခငးေၾကာင

39

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

တငသြငးကန တးတကလာခပါသည။ ျမနမာအစးရက ကားမား၊ အထးသျဖင ဆစားသကသာသည ကားမားႏင

ခရးသညတငဘတစကားမား တငသြငးခြငအေပၚ ေျဖေလာမႈမား ျပေပးခပါသည။ အထးသျဖင ၿမ႕ျပေဒသမားတြင

သယယပ႔ေဆာငေရးစားရတႀကး ျမငေနသည ဝနထပဝနပးက သကသာေစေအာင ေဆာငရြကေပးချခငး

ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင ျပညပပ႔ကန၊ သြငးကန လငစငမားအတြက အး-လငစငထတေပးသညစနစ (e-licensing

systems) က စတငကငသးခသညအျပင၊ ကနသြယေရးလပငနးမားတြင ရေနသည အပခပေရး အကန႔

အသတမားကလညး ဖယရားေပးခပါသည။ ဤသ႔ျပျပငေျပာငးလမႈမားေၾကာင ကနသြယမႈ ေငြေပး ေငြယရငး

တမးတြင လေငြျပမႈမာလညး ၂ဝ၁၂-၁၃ ဘ႑ာေရးႏစတြင ယခငႏစထကစာလင ပ၍ကြာဟ ကယျပန႔လာဖြယ ရပါ

သည။ သ႔ေသာလညး ျမနမာအစးရက အေနာကႏငငမားက ျမနမာႏငငအေပၚခမတထားသည စးပြားေရး

ဒဏခတပတဆ႔မႈမား ေျပေလာသြားမညဟ ခန႔မနးထားရာ၊ ျပညပပ႔ကန တငပ႔ေနသမားအတြက ေစးကြက

ပမကယျပန႔လာဖြယလညး ရပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင စးပြားေရးတခါးဖြငမဝါဒမား ကငသးမႈေၾကာင

ျဖစေပၚလာမည ကနသြယေရးလေငြျပမႈမားကလညး ျပနေထႏငမညဟ ယဆပါသည။

၅၅။ လကရကာလတြင ျမနမာႏငင၏ ျပညပပ႔ကနဖြ႔စညးပမာ ပငမထတကန အနညးငယအေပၚ၌သာ လးဝမခထား

ပါသည။ ၎တ႔မာ သယဇာတမား၊ သဘာဝဓာတေငြ႔၊ ကၽြ နးသစႏင စကပးေရး၊ ေရထြကကန

အနညးငယမသာရပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင ျမနမာအစးရက ျပညပပ႔ကန အမးအစားမား အမးအစား

စလငေထြျပား လာ ေစေရးအတြက ႏင အေျခခထတကနမားက တနဖးျမႇငထတကန ျဖစလာေစေရးအတြက

မဝါဒခမတ၍ တကကြစြာ ေဆာငရြကေနပါသည။ ဤသ႔ ပပးေပးသည ဝနေဆာငမႈလပငနးမားတြင

ကနသြယမႈအတြက ဘ႑ာ ေငြေၾကးကစၥမား ပပးေပးျခငး (trade financing)၊ ေစးကြကခ႔ထြငေပးျခငး ႏင

ကနသြယမႈ ျမႇငတင ေဆာငရြကေပးျခငးမား ပါဝငပါသည။ ဤအေျခအေနတြင ျမနမာႏငငအစးရ အေနျဖင

ဝငလာသည ႏငငျခား ရငးႏးျမႇပႏမႈမားမေန၍ ျပညတြငး ကနထတလပငနးမားက ပပးအေထာကအက ျဖစေစေရး၊

တနဖးျမႇငထတကန အျဖစ ေျပာငးလေရးတြင နညးပညာ၊ ဘ႑ာေရးႏင ေစးကြက အကန႔အသတမား

ေကာလႊားႏငေစေရးအတြက ပပးေပးျခငးတ႔ ပါဝငမည ျဖစသည။ ျမနမာအစးရကလညး ႏငငျခားေငြ လလယႏႈနး

တစေျပးည ညၫြတေစျခငးႏင တစၿပငနကတြင၊ အျခားကနသြယမႈဆငရာ မဝါဒမား ေျဖေလာေပးျခငးမား

ေဆာငရြကေနပါသည။ ဤသ႔ေသာကစၥမားတြင ပ႔ကနမရေငြႏင သြငးကနလငစငထတေပးမႈက ခတဆကထားျခငး

ကစၥမားက အဆးသတေစရနႏင ျပညတြငးကပေငြ ခငမာေနမႈေၾကာင ႏငငျခားရငးႏးျမႇပႏမႈ (FDI) မားႏင အမျပန

ပ႔ေငြမားအေပၚ သကေရာကႏငမႈ အကန႔အသတမား ျဖစေနေစျခငးကစၥမား ပါဝငပါသည။ ဤသ႔ေသာ

အေျခအေနတြင ပ႔ကနသြငးကန လပငနးမားအတြက၊ တညၿငမသည ႏငငျခားေငြလလယႏႈနးက ထနးသမးထားရန

အေရးႀကးေၾကာငးကလညး ျမနမာအစးရက အသအမတျပထားပါသည။ ထ႔အျပင အာဆယေဒသအတြငး

ေပါငးစညးခတဆကေရး ၂ဝ၁၅ ခႏစ လအပခကမားႏငအည၊ ႏငငအဆငတြင ဆကဆရနျပတငးတစခတညး

ထားရျခငး၊ ဝနေဆာငမႈက႑တြငပါ တခါးဖြငေျဖေလာေပးျခငးႏငအတ သြငးကနခြနမဟတသည အကန႔

အသတမား (non-tariff barriers) ဖယရားေပးျခငး စသညတ႔က ေဆာငရြက၍ ေနာကထပစးပြားေရး ပြငလငး

လာေစရန ေျဖေလာမႈမား ဆကလကလပေဆာငေနပါသည။ ျမနမာႏငင အစးရက ကနရေနေသးသည ကနသြယမႈ

အကန႔အသတ မားအားလးက ဖယရားႏငရန ကမၻာကနသြယေရး အဖြ႔ (WTO) ႏင ပးေပါငးေဆာငရြကေရး

ကလညး အေလးထား ေဆာငရြကေနပါသည။ အလားတပင အျပညျပညဆငရာ ကနသညႀကး အသငးမား

ႏငလညး ခတဆက၍ စးပြားေရးလပငနးမား အခငးခငး ပးေပါငးေဆာငရြကေရးကလညး တးျမႇင ေဆာငရြက

40

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ေနပါသည။ ထ႔အျပင သြငးကနပ႔ကနလပငနးမားတြင ကနပစၥညးစစေဆးမႈႏင အရညအေသြး အာမခမႈ

ဝနေဆာငေပးမႈမား တးတကလာေစရန စညးမဥးဥပေဒခမတေရးလပငနးမား အားေကာငးလာေစရန ႏင စားသးသ

ကာကြယမႈ ေပးမည အစးရအဖြ႔အစညးမား ထေထာငႏငေရး စသညျဖငအတြကလညး ေဆာငရြကေပးေနပါသည။

၄- ၃။ ေငြေၾကးမဝါဒမားႏင ဘ႑ေရးက႑ ဖြ႔ၿဖးတးတကေစေရး

၅၆။ ျမနမာႏငင အစးရက သးျခားလြတလပသည ျမနမာႏငင ဗဟဘဏက လပပငခြငအရ သးျခားလြတလပစြာ၊

တာဝနယ တာဝနခမႈရစြာ လပေဆာငႏငခြငျပရနအတြက၊ သငေလာသည ဥပေဒေၾကာငးဆငရာႏင အဖြ႔အစညး

ဆငရာ ျပငဆငမႈမားက ေဆာငရြကေနပါသည။ ဘ႑ာေငြလအပခကမားက ေငြေၾကး႐ကထတ၍ အဆငေျပ

ေအာငျပျခငး (quantitative easing) ကငသးမႈကလညး ရပဆငးခၿပ ျဖစပါသည။ ၎အစား ေငြတကစာခပ ႏင

ေငြေခးစာခပမား (bonds and treasury) နညးလမးမားကသး၍၊ ဝနႀကးဌာနမားႏင အစးရပင စးပြားေရး

လပငနးမားအေပၚတြငလညး တငးကပသညေငြေၾကးစညးမဥးမား ခမတေဆာငရြကေနၿပ ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင

ျမနမာအစးရ၏ ထပတနးအစးရ ေခါငးေဆာငမားအေပၚတြငလညး ယာယအားျဖင လစာေလာခ ၿခးျခေရး

အစအစဥက ကငသးေနသညႏင တစၿပငနကတညးမာပင အစးရဝနထမးမား၏ လစာႏႈနး တးတကမႈကလညး

ထနးသမးႀကးၾကပခပါသည။ ထ႔အျပင အျပညျပညဆငရာ ေငြေၾကးအဖြ႔အစညးမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြက၍

ျမနမာႏငငေတာ ဗဟဘဏ၏ အရညအေသြးႏင ၿပငဆငႏငစြမး ျပညဝမႈက ျမငတကလာေစရန

ေဆာငရြကေနပါသည။ ျမနမာအစးရက အစးရႏင ပဂၢလကအဖြ႔အစညးမားအားလး အေပၚ လႊမးျခမႈရမည

ေငြေၾကးက႑ အေျခချပျပငေျပာငးလေရးကစၥမားႏင ျမနမာႏငငတြင ေငြေၾကးေစးကြက (capital market)

ေပၚထြနးလာေစေရးအတြက ေငြေၾကးက႑ မဟာစမကနးတစရပ (financial sector master plan) ကလညး

ျပငဆငေရးဆြေနပါသည။ ဤအစအစဥ၏ အစတအပငးတစခမာ ျမနမာႏငငရဘဏမားက႑ ဖြ႔ၿဖးတး

တကလာေစရန ျဖစၿပး၊ စးပြားေရးလပငနးအတြက ေခးေငြမား တးတကလာေစေရးႏင ျပညသမားအတြက

အျခားေငြေၾကးဝနေဆာငမႈလပငနးမား ျဖစေပၚလာေစရန ပဂၢလကဘဏမား အခငးခငးအၾကား ၿပငဆငမႈျဖစေပၚ

လာေစေရး အားေပးျခငးမား ျဖစပါသည။

၅၇။ ျမနမာႏငင ဗဟဘဏက အရနေငြေၾကးႏင ပတသက၍ ေငြတးႏႈနးမားက စမခန႔ခြႏငရန ပ၍ေပာေျပာငးေသာ

မဝါဒ အေျခခေဘာငတစခက ခမတႏငရန စစဥလက ရၿပး၊ ပဂၢလကဘဏမားကလညး အတးႏႈနးသတမတမႈႏင

ပတသက၍ ပ၍ လပသာကငသာရေအာင စစဥေဆာငရြကေနပါသည။ ျပညသမား၏ ေငြေၾကးစေဆာငးမႈမားက

ပဂၢလက ဘဏမားမတစဆင ျဖစေပၚလာေအာင ပ၍တကတြနးအားေပးမႈ ျဖစေစမည ျဖစၿပး၊ ေငြေၾကးက႑

အတြက နညးလမးမားျဖစသည ငားရမး-ဝယယ သေဘာတညခကမား (hire-purchase agreements)၊ အမေျမ

ေရာငးဝယေရးကစၥမား (mortgage packages)၊ အျခားေငြေခးငားမႈ နညးလမးမားက ခြငျပေပးမည ျဖစပါသည။

ထ႔အျပင အပႏေငြမ အရငး အႏးအခး (deposit-to-capital ratios) က သငေလာသလ သတမတေပးျခငးျဖင၊

အေပါငအႏထားသည နညးလမးက သငေလာသလ သတမတခြငျပျခငးျဖင ေငြေၾကးက႑တြင ၾကားဝင

ေဆာငရြကျခငး (financial intermediation) က လညး ပ၍ တးတကလာေစမည ျဖစသည။ ဗဟဘဏက

လသးကနပစၥညးမား ထတလပ၍ ကနသြယျခငး၊ ျပညပပ႔ကန တငပ႔ျခငးကလညး ထေရာကစြာ ေငြေၾကး

ေထာကပေပးႏငစဥ စစဥေဆာငရြကလက ရသည။ ႏငငျခားဘဏမားက ခြငျပ၍ ျပညပႏငသကဆငသည

41

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

စးပြားေရးလပငနးေဆာငတာမားက ေငြေၾကးေထာကပမႈမား ေပးႏငေစရနလညး စစဥ ေဆာငရြကေနသည။

၄- ၄။ ဘ႑ာေရးမဝါဒမားႏင ျပညသ႔ဘ႑ာ အသးစရတ စမခန႔ခြမႈ

၅၈။ ဧၿပလတြင ျမနမာအစးရက ၂ဝ၁၂-၁၃ ႏစစဥ ရသးခန႔မနးေျခ ေငြစာရငး (ဘတဂက) အစအစဥက

ျပငဆငေရးဆြရာ၌ ေစးကြကက သတမတျပဌာနးသညႏႈနးထားအတငး ခန႔မနး၍ ထညသြငးတြကခကခပါသည။

ထ႔အျပင ပညာေရး ႏင ကနးမာေရးက႑မားတြင အသးစရတတးတက သတမတခၿပး၊ အထးသျဖင စြမးအင၊

ျပညသ႔ ေဆာကလပေရး ႏင လပစစထတလပေရး လပငနးမားတြင ေငြလးေငြရငးအသးစရတက

ေလာခခပါသည။ ႏငငေတာအစးရ၏ ရသး ခန႔မနးေျခ ေငြစာရငးတြင ေစးကြကႏႈနးထားအတငး ထညသြငး

တြကခကျခငးေၾကာင အစးရအဖြ႔အစညးမားအၾကား ဘ႑ာေရးအရ ပြငလငးျမငသာမႈက တးတကလာ

ေစမညျဖစၿပး၊ ယခအခါ အစးရစနစတစခလးတြင ရသးေငြခန႔မနး တြကခကရာ၌ ႒ာနအားလး၌ ေငြလလယႏႈနး

တစခတညးကသာ အသးျပေတာမည ျဖစသည။ ဤသ႔ေဆာငရြကခမႈ ေၾကာင အစးရပငစးပြားေရးလပငနးမား

(SEEs) မားက ယခင ခစားခြငရေနသည တမျမပဖးကြယေနေသာ ေထာကပ ေၾကးမားက သသာထငရားစြာ

ရပဆငးေစခၿပျဖစၿပး၊ ယခအခါ ျပျပငေျပာငးလေရးေနာကအဆငတြင အစးရပငစးပြား ေရးလပငနးမား (SEEs)

မား၏ စြမးေဆာငရညကလညး တးျမႇငလာေစရန စစဥေဆာငရြကေနၿပ ျဖစသည။ အျပညျပည ဆငရာ ေငြေၾကး

အဖြ႔အစညးမား၏ ကညပပးမႈျဖင ျမနမာအစးရက၊ ျပညသ႔ ဘ႑ာေငြ အသးစရတမားႏင ေငြေၾကး မား

တာဝနယမႈရေစေရး အကျဖတေလလာမႈ (public expenditure and financial accountability assessment) ႏင

ျပညသ႔ဘ႑ာ အသးစရတ ျပနလညဆနးစစမႈ (public expenditure review) တ႔က ေဆာငရြကေနပါသည။

ထအခါ အစးရ၏ ဘ႑ာေရးမဝါဒႏင ျပညသ႔ဘ႑ာ အသးစရတ စမခန႔ခြမႈတ႔က ပ၍ အေျခခကက

ျပျပငေျပာငးလမႈမားလပေဆာငႏငမည ျဖစပါသည။

၅၉။ ျမနမာႏငငအစးရက လကရအခြနစနစကလညး၊ ကနဝယေျပစာ- ေကြးၿမစနစ (invoice-credit system) က

သး၍ တနဖးျမႇင အခြနေကာကခသည စနစသ႔ ေျပာငးလႏငရနအတြက စစဥေနပါသည။ စားသးခြနက

အကယအျပန႔ေကာကခသညစနစသ႔ ေျပာငးလေစျခငးကစၥတြင လသးကနႏင ဝနေဆာငမႈမားအေပၚအခြန

ပမကယျပန႔ေစျခငးအျမင၊ တစသမတတညးျဖစေသာ ကနဝယေျပစာ- ေကြးၿမစနစ (invoice-credit system)၊

လကရ ယစမးခြနက ျပျပငေျပာငးလ ျခငးႏင ျပညပပ႔ကနမားအေပၚ အခြန သညရာခငႏႈနး ေကာကချခငး

စသညကစၥမားလညး အပါအဝင ျဖစပါသည။ မၾကာေသးမက ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ဧၿပလတြင ျမနမာအစးရက

ေဆာငရြကခသည အခြနႏႈနးထားမားက တစေျပးည ညၫြတေစျခငး၊ ျပညတြငး လႊေျပာငးမႈမား၌ အေကြးစနစ

(credit system) စတင အသးျပျခငးတ႔သည တနဖးျမႇငအခြန ေကာကခသညစနစသ႔ ေျပာငးလေရးအတြက

အေထာကအက ျဖစေစလမမည ျဖစပါသည။ ျမနမာႏငင အစးရက ယခ အခြနစနစ အေျပာငးအလမား

မလပေဆာငမ၊ ျပညသအမားက အကယအျပန႔ ပညာေပး လႈ႔ေဆာႏငေရးအတြက အျခားႏငငမား၏

အေတြ႔အၾကမားကလညး ေလလာဆညးပးေနလက ရပါသည။ ထ႔အျပင အစးရ၏ဘ႑ာဝငေငြမား က

ကးေၾကာငးဆေလာ ျဖစေစျခငး (rationalizing government revenues)၊ အခြန အေျခခက ကယျပန႔ေစျခငး ႏင

မက႐စးပြားေရးစနစ တညၿငမေစေရးအတြက အခြနနညးလမးမား တးတကလာေအာင ေဆာငရြကျခငး စသည

အျခား ေသာ အခြနစနစျပျပငေျပာငးလေရး လပငနးမားကလညး ေဆာငရြကလက ရပါသည။

42

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၄- ၅။ အစးရပင လပငနးမား ျပျပငေျပာငးလေရး

၆ဝ။ ရသးခန႔မနးေငြစာရငး (ဘတဂက) ခြေ၀မႏငအတ အစးရပင စးပြားေရးလပငနးမား (SEEs) အေနျဖင ပ၍

တငးကပသည ေငြေၾကးစညးမဥးမား ၾကေတြ႔လာရသလ၊ အျမတအစြနးထြကေပၚေအာင ေဆာငရြကေရး

အတြကလညး ခငမာသည မကလးမား ရလာပါသည။ အစးရပငစးပြားေရး လပငနးမားထသ႔ တက႐က

ေထာကပေပးေနမႈမားက ျပတျပတသားသား ျဖတေတာကခၿပး၊ ပဂၢလကက႑ႏင ၿပငဆငႏငေစရန ေစးကြကက

ဖြငေပးခပါသည။ ထ႔အျပင ႏငငေတာဘဏမားမ အစးရပငစးပြားေရးလပငနးမားထသ႔ အလြယတက ေခးေပး

ေနသည ေခးေငြမားကလညး ေနာကထပ ဖယရားခၿပး၊ ဗဟအစးရ ရနပေငြသ႔ ျပနလညေပးေဆာငရမည

ေကြးၿမအတငးအဆကလညး ကန႔သတမႈ ျပခပါသည။ အစးရပင စးပြားေရးလပငနးမားထသ႔ အစးရက

ျပနလညေတာငးခရန ရသညမားက တငးတငးၾကပၾကပေတာငးခၾကရန ၫႊနၾကားခသကသ႔၊ ရငးႏးျမႇပႏမႈ ႏင

အျမတအစြနး ရႏငေျခအၾကား ခနညႇၾကရန၊ ယခင ကနထတလပမႈမေန၍ ယခအခါ အျမတအစြနးအတြက

ပစမတထား၍ ပနးတငက ေျပာငးလသတမတၾကရန စသညျဖင ေတာငးဆခသည။ အစးရပငစးပြားေရးလပငနးမား

အားလး၏ မနေနဂာမားက ယခအခါ ေစးကြကတငေရာငးချခငးႏင ကနပစၥညးအရည အေသြးအတြက

အေလးေပးၾကရနႏင ထတလပလညပတမႈ ပမထေရာကထကျမကေစေရး၊ ရငးႏးျမႇပႏမႈဆငရာ ဆး ျဖတခကမား

ခမတရာ၌ ပ၍တးတကမႈရေစရန ၫႊနၾကားထားသည။

၆၁။ ယခအခါ အစးရပင စးပြားေရးလပငနးမားအားလးအေနျဖင စးပြားေရးလပငနးဆနဆန လပကင

ေဆာငရြကၾကရ ေတာမည ျဖစၿပး၊ တစခနတညးမာပင ေစးကြကကအေျချပသည ေငြလလယမႈႏႈနးထား၊ ပငဆငမႈ

အစရယယာမားက ထတေရာငးခႏငမည အေနအထား (equitization) အတြက ျပျပငေျပာငးလမႈမား လပရန၊

စးပြားေရးဆနဆန ေစးကြကရာျခငး (commercialization) ႏင ပဂၢလကပင လကလႊေျပာငးေရးကစၥမားကလညး

ေရ႔လာမညအနာဂတတြင ဆကလကေဆာငရြကသြားရန ရပါသည။ ျမနမာႏငင အစးရက အျခားႏငငမား၏

အေတြ႔အၾကမားကလညး ေလလာေနၿပး၊ ၎တ႔၏ အေတြ႔အၾကမားအရ ေလာကနစြာ ဥပေဒစညးမဥး

အေျခခေဘာငမား ခမတထားျခငး မရေသးဘ၊ ၿပငဆငမႈဆငရာ မဝါဒမား ခမတထားျခငး မရေသးဘ အလငစလ

ပဂၢလကပငလႊေျပာငးပါက ျဖစခသညအမားမားကလညး သငခနးစာ ယမပါသည။ ျမနမာအစးရအေနျဖင

ႏငငေတာ ပဂၢလကပင လကလႊေျပာငးေရး အာဏာပငအဖြ႔တြင ႏငငေတာပင ပစၥညးမား၊ အထးသျဖင

ႀကးမားသည စမကနးလပငနးမားက ပဂၢလကပငလကလႊေျပာငးေရး စမခန႔ခြရာ၌ စမကနး အေပၚအကျဖတေရး၊

တနဖးျဖတျခငး၊ အစရယယာမား ေရာငးခေရး လပငနးစဥ (securitization) မား၊ အမားျပညသေရ႕တြင

ေလလတငျခငး၊ အတဖြင တငဒါစနစ စသည အရညအေသြးမားႏင ျပညစေစရနလညး ေသခာ

ေဆာငရြကေနပါသည။ ထ႔အျပင ျမနမာႏငငအစးရက စးပြားေရးလပငနးမား လညပတရာ၌ အခရာက သည၊

သဘာဝအေလာက လကဝါးႀကးအပမႈ ေရာကေစသည မဟာဗဟာသေဘာကေရာကသညအေလာက ျပညသ

လထအသးျပသည လပငနးမား (public utilities) ႏင အေျခခ အေဆာကအဥလပငနးမားက

ပဂၢလကပငလႊေျပာငးေပးအပရာ၌ အေျမာအျမငရသည၊ သတႀကးစြာထားသည ခဥးကပမႈမးက ကငသးသြားမည

ျဖစပါသည။ လကဝါးႀကး အပမႈျဖစေနသည အပငးမားက ေျဖေလာခရာ၌၊ သ႔မဟတ ခြျခားရာ၌ အဆငလက

ပဂၢလကပငျပလပေရးက ကငသးသြားမည ျဖစၿပး၊ အသစေသာ ကမၸဏမားႏင ယဥၿပငရယေစျခငး၊

ဥပေဒစညးမဥးမားႏင လအပသည အဖြ႔ အစညးစနစမား ခမတျခငး၊ အစးရပင လပငနးမားက စးပြားေရးဆနဆန

43

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ေစးကြကစနစကငသးေစျခငး ႏင အစးရ-ပဂၢလက မတဖကေဆာငရြကမႈမား ျဖစေပၚလာေအာင

ဆြေဆာငသြားမည ျဖစပါသည။

၄။ ၆။ ပဂၢလကက႑ ဖြ႔ၿဖးေစေရးႏင ႏငငရပျခား တက႐ကရငးႏး ျမႇပႏမႈ (FDI)

၆၂။ ျမနမာႏငင အစးရက ၂ဝ၁၅ ခႏစတြင သကေရာကမည အာဆယ စးပြားေရးအသကအဝနး (AEC)

မတငမကာလတြင ႏငငျခားရငးႏးျမႇပႏမႈဥပေဒႏငအတ ႏငငသား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ဥပေဒ ႏစခက တစခတညးအျဖစ

ေနာကဆးေပါငး စညးႏငေစရန ရညရြယခကျဖင ၎တ႔က ျပနလညျပငဆင ေရးဆြေနပါသည။ ၎ဥပေဒမၾကမး

ႏစခစလးက လႊတေတာက အေကအလည စစစသးသပၿပးျဖစကာ၊ ၎ဥပေဒမားသည ျမနမာႏငငအေနျဖင

ကမၻာစးပြားေရးစနစအတြငးသ႔ ျပနလညေပါငးစညးႏငေစေရးအတြက အေရးႀကးသည အခြငအလမးမား ျဖစလာ

ေစမည ျဖစပါသည။ ဥပေဒအသစ တြင ႏငငျခား ရငးႏးျမႇပႏသမားက ၁ဝဝ% အစရယယာပငဆင

လပကငခြငရေစမည ကယျပန႔ေသာ စးပြားေရးလပငနး အမးအစားမားက ထညသြငးစဥးစားထား႐မမက၊

ဆြေဆာငမႈရေသာ အခြနေလာေပးမႈမား၊ ေျမယာအသးခမႈက ေရရညငားရမး အသးျပႏငျခငး၊ သဘာဝဝနးကငႏင

လမႈေရး ကာကြယေပးမႈမားအတြက တငးကပခငမာသည စႏႈနးမားကပါ ထညသြငးေဖာျပထားပါသည။

ဤဥပေဒမားတြင ျပဌာနးထားခကမားအရ ႏငငျခားရငးႏးျမႇပႏမႈက ပ၍ ပြငလငးျမငသာမႈ ရေစမည ျဖစၿပး၊

ဤျပ႒ာနးခကမားအေပၚ ဥပေဒအရ စညးၾကပမႈႏင ၾကားဝငျဖနေျဖေပးမႈမားအတြက ျပညတြငး တရား

ဥပေဒက႑၏ အရညအေသြးမားကလညး ျမႇငတငေပးႏငရန အစးရက ေဆာငရြကေနလကရ ပါသည။

ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေကာမရငသည ယခအခါ သးျခားလြတလပသည ဘတအဖြ႔တစခအျဖစ အသြငေျပာငးလႏငရန

လပေဆာငေနလကရၿပး၊ ပြငလငးျမငသာမႈ မရသည လငစငခေပးမႈလပငနးမားကလညး အဆးသတေစမည ျဖစပါ

သည။ ယခအခနတြင ျမနမာအစးရအေနျဖင ပဂၢလကက႑ ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈအတြက အကန႔အသတ

မားျဖစေနမႈအတငးအဆႏင ကစၥအဝဝက သရႏငရန၊ အျပညျပညဆငရာ ေငြေၾကးအဖြ႔အစညးမားႏင

ပးေပါငးေဆာငရြက၍ ဘကစရငးႏး ျမႇပႏမႈ ဝနးကင အကျဖတစစေဆးခက (Comprehensive investment

climate assessment) တစချပလပရန ရပါသည။ ထ႔အျပင ျမနမာႏငင အစးရက ႏငငျခားတက႐က

ရငးႏးျမႇပႏမႈ၏ အေရးပါသည အစတအပငးမားျဖစသည ေကာငးမြနေသာ ဝနးကငအေျခအေန၊ ကစားပြ၏

တနးတရညတရမႈႏငအတ စးပြားေရးျမႇငတငေရးအတြက အျခားလပငနးေဆာငတာမားျဖစသည တစၿပငနက

တညးတြင ဝနေဆာငမႈၿပးေျမာကေစေရး (one-stop services) မားက အေလးထား လပေဆာငေနလက ရပါသည။

၆၃။ ျမနမာႏငင အစးရက အထးစးပြားေရးဇနမား (SEZs) ႏင ပတသကသည ဥပေဒမားကလညး

ျပျပငေျပာငးလေရး အေျခခမား ပမလငျမနသြကလကေစရန ႏင အေျခခအေဆာကအဥ အားနညးမႈေၾကာင

ပတဆ႔ေနရသည အေျခအေနမားက ေကာလႊားႏငရန၊ ႏငငျခားရငးႏးျမႇပႏမႈမားက ဖတေခၚ၍ ျပညပ ပ႔ကန

တးတကေစရန ရညရြယခကျဖင ျပငဆင ေရးဆြလက ရပါသည။ ဤအေနအထားတြင ျမနမာႏငင အစးရက

အထးစးပြားေရးဇန (SEZs) မဟာဗဟာက တးျမႇငေဆာငရြကျခငးျဖင၊ ႏငငျခားရငးႏးျမႇပႏမႈမားကလညး

တကကြစြာ ဆြေဆာငစညး႐းသြားမည ျဖစသည။ ျမနမာႏငင အေနျဖင ေဒသအတြငး၌ ျပညပတငပ႔မႈမားအတြက

လပအားခ ေစးခစြာ ထတလပႏငသည အေျခခ ေနရာေကာငးတစခ၊ မဟာဗဟာကသည ေနရာတစခအျဖစ

အေလးေပး ေဆာငရြကသြားမည ျဖစသည။ ျမနမာႏငငအစးရက ျပညတြငးရ လပငနးရငမား စးပြားေရး

44

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

လပေဆာငရာတြင ၾကေတြ႔ေနရသည၊ ကနစည လႊေျပာငး ပ႔ေဆာငစရတ (transaction cost) ႀကးျမငျခငးကလညး

ေလာခႏငရန အျပငးအထန ႀကးပမးေဆာငရြကလက ရပါသည။ ထ႔အျပင ဝနထတ ဝနပးျဖစေစသည

စညးမဥးဥပေဒမားက ေျဖေလာေပးျခငးျဖင၊ မလလားအပေသာ၊ ကန႔သတခပခယမႈ ျဖစေစေသာ အစးရ

ထနးခပမႈမားက ဖယရားေပးျခငးျဖင ျပညတြငးရလပငနးမားအား တရားမဝင စးပြားေရး နယပယမ တရား၀င

ေဆာငရြက လာႏငေအာင ေဆာငရြကေပးေနပါသည။ တစၿပငနကတညးမာပင တရားဝင မတပတငေစရန

ထေတြ႔မႈမား ပမလြယကေခာေမြ႔ေအာင ေဆာငရြကေပးျခငးႏင ႏငငရပျခားရငးႏးျမႇပႏသမား ရရသညအတငး

ဆြေဆာငမႈ မကလးမား ေပးရန စစဥေဆာငရြက ေနပါသည။

45

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၅။ ျပညသအမားခစားႏငမည ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ ႏင ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာခေရးအတြက က႑အလက မဝါဒမား

၆၄။ ဘကစဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ ႏင ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာခေရးအတြက ထေရာကသည မကခ႐စးပြားေရး မဝါဒမား ႏင

ထေရာကသည က႑အလက မဟာဗဟာမား၊ မဝါဒမား၊ လပငနးအစအစဥမားက အေလးေပးခမတ

ေဆာငရြကသြားမည ျဖစသည။ ျမနမာႏငင အစးရက ဤသ႔က႑အလက မဟာဗဟာမား၊ မဝါဒမားႏင လပငနး

အစအစဥမားက ပေဖာရာ၌ေသာလညးေကာငး၊ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကရာ၌ေသာလညးေကာငး ယခ

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင ေပၚ ဥးတည၍ အေျခခမမားႏင အည

ေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။

၅- ၁။ လယယာစကပးေရး ႏင ေကးလကေဒသ ဖြ႔ၿဖးေရး

၆၅။ လယယာစကပးေရးက႑၏ ေအာငျမငႏငသည အလားအလာေကာငးမားက ေဖာေဆာငျခငး ႏင ဘကစ

ေကးလကဖြ႔ၿဖးေရးတ႔သည ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈႏင ဆငးရမႈ အတြက ခမတထားသည ရညမနးခကမား ျပညေျမာက

ေအာငျမငေစေရးအတြက အထးအေရးႀကးပါသည။ ျမနမာႏငငသည လဥးေရ ႏင ေျမအသးခမႈ အခး နညးပါးၿပး၊

စကပးႏငသညေျမ တစဝကခန႔မာ ေျမလြတေျမ႐ငးအျဖစ ရေနဆ ျဖစပါသည။ သ႔ေသာလညး ဤက႑က

ဖြ႔ၿဖးတးတကေစရန ႀကးပမးမႈတြင မကခ႐စးပြားေရး မတညၿငမမႈ၊ အေျခခ အေဆာကအဥ အားနညးမႈ၊ ေျမယာ၊

ေစးကြကတငပ႔ေရာငးခႏငမႈ ႏင ေငြေၾကးျပနာ၊ လယသမားမားအေနျဖင အရညအေသြးဆငရာ သေတသန

လပငနးမား မရရႏငမႈႏင စကပးေရး တးခ႕မည ဆပါက ပပးေပးမႈ မရျခငး စသည အကန႔အသတမား ၾကေန

ရပါသည။ လယယာက႑စြမးေဆာငႏငမႈ အားနညးသညအတြကေၾကာင ေကးလကေဒသ ဘကစဖြ႔ၿဖးမႈအတြက

အႏႈတသေဘာသကေရာကမႈမား ျဖစေပၚေနပါသည။

၆၆။ ပဂၢလကက႑အတြက ေစးကြက ဖြငေပးျခငး၊ ေျမယာဥပေဒအသစ အတညျပျပဌာနးချခငး၊ ေစးကြကက

သတမတဆးျဖတသည ယဥၿပငႏငစြမးရသည ႏငငျခားေငြလလယႏႈနး သတမတေပးျခငး (အပဒ ၅၂ က ရ)

တ႔သည အေရးပါသညေျခလမးမားျဖစၿပး၊ လယယာစကပးေရးက႑တြင တးတက ေကာငးမြနသည မဝါဒ

ဝနးကငမား ျဖစေပၚလာေစပါသည။ ထ႔အျပင လယသမားငယမားအေနျဖင ျမနမာစကပးေရးႏင ေကး

လကဖြ႔ၿဖးေရးဘဏ ႏင အျခားေသာေငြေၾကးဆငရာ အဖြ႔အစညးမားမ ေခးေငြရရႏငမႈ ႏင အေရးႀကးေသာ

ပပးမႈျဖစေစသည အေျခခအေဆာကအဥ (ပမေကာငးမြနသည ေကးလကလမးမား၊ အေသးစား ဆညေျမာငး

ေရေပး စနစမား) မား တးတကလာေစရန အလငအျမန ဆကလက ေဆာငရြကရန လအပေနပါေသးသည။

စကပးေရးက႑၏ အခကအလကမား အပစပမႈရေစရန စစညးမႈ သည ေရ႕ဆကေဆာငရြကမည က႑တစခလး

ျပျပငေျပာငးလေရးအတြက အေရးၾကးေၾကာငး ႏငငေတာ အစးရမ လကခထားပါသည။

၆၇။ ထ႔သ႔ အေရးေပၚေဆာငရြကရမညလပငနးမားက အေကာငအထညေဖာေနစဥ ဤက႑ အတြက

ရငဆငေနရသည ဘကစအခကအခမားက ဥးစားေပး၍ ျပျပငေျပာငးလေရးမဟာဗဟာက ေရးဆြရန

46

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

လအပပါသည။ ပတသကသည လ ပဂၢလ ၊ အဖြ အစညး အသးသးတ႔ အၾကား ေျမအရငးအျမစမားက မတမ ရစြာ

ႏင ေရရညတညတေစေရးအတြက မညသ႔ခြေဝသးစြမညနညးဟသည ကစၥသည အေရးၾကးသည ကစၥပင

ျဖစပါသည။ အဆပါ ကစၥတြင ေျမယာအနညးငယပငဆငၾကသမားႏင ႀကးမားသညပဂၢလက ကမၸဏမားလညး

ပါဝင ပတသကေနၾကသကသ ေျမဆ ၾသဇာေကာငးေသာ ေျမမားက (စကမႈဇနႏင ႏငငျခားခရးသြားတ႔အတြက

တညေဆာကျပျပငေရး လပငနးမားအစား) စကပးေရးလပငနးမားအတြက ထနးသမးထာျခငးျဖင

ဆငးရမႈေလာခေရးအတြက ေဆာငရြကႏငသညနညးလမးတစခ ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင ေျမေပါကေစး မတညမၿငမ

ျဖစေနသညအခန၊ ထတလပမႈႏင ေစးကြကတငေရာငးခမႈတြင မေသခာ မေရရာမႈမား ရငဆငေနရသည

အေျခအေနမးတြင ေျမယာအနညးငယမ ပငဆငၾကသည လယသမားမားအတြက မညသ႔ အကးရ ထေရာကစြာ

ကည ပပးေပးႏငမညနညး ဆသညမာလညး အေရးႀကးသညအခက ျဖစပါသည။ ဤသ႔ ကညပပး

ေပးသညနညးမားတြင ထတလပမႈတးျမငလာေစရန မးေစ၊ ေျမၾသဇာကသ႔ေသာ သြငးအားစမားက ေစးႏႈနး

သကသာစြာျဖင ရရႏငေရးအတြက အစးရက စကပးေရး တးခ ႕ရာတြင တးတက ပပးျခငး၊ အျခားဝနေဆာငမႈ

လပငနးမား ပပးျခငး စသညတ႔သည အေရးႀကးပါသည။ ျမနမာႏငငအေနျဖင လကရအေျခအေန၌

အျခားအေရ႕ေတာငအာရႏငငမားႏင ႏႈငးယဥပါက စကပးေရး သြငးအားစမား သးစြမ အနမဆး ျဖစပါသည။

သ ျဖစရာ ထတလပႏငသညအဆငသ႔ ေရာကရေရး အတြက ပပေပးရန လအပၿပး၊ စကပးေရးထြကကနပစၥညးမား

ကနသြယမႈႏင ေစးကြကတငေရာငးခမႈအတြက ကနထတလပမ ကြငးဆက တစေလ ာက လပငနးစဥ၌ စမခန႔ခြမႈ

(supply chain management) အထး အေရးပါလပါသည။ လယသမားမားမာ သယယပ႔ေဆာငစရတ ႀကးျမငျခငး၊

နညးပညာမား မရရျခငး၊ ကနထတလပမႈ ကြငးဆကတစေလာကလးတြင ေခးေငြရရႏငမႈ အနမဆး ျဖစေနျခငး၊

ဝငေငြတးျမင ရရႏငရနအတြက ညႇႏႈငးႏငသည စြမးအား အလြနအမငးနညးျခငး စသည အေျခအေနမား ႏင

ရငဆငေနရပါသည။ အဆပါ ကစၥရပအတြက အထးျပ ကမၸဏမားႏငေသာလညးေကာငး၊ စကပးေရးက႑တြင

လာေရာကရငးႏးျမႇပႏသမားႏငေသာလညးေကာငး ညႇႏႈငး ပးေပါငးေဆာငရြကႏငပါသည။

၆၈။ လယယာစကပးေရက႑ ဖြ႔ၿဖးတးတကေစေရးအျပင၊ ေမြးျမေရးႏင ေရလပငနးက႑သညလညး

စးပြားေရးဖြ႔ၿဖးမႈ ႏင ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာခေရးအတြက အေရးႀကးပါသည။ အဆပါ က႑ငယမားအတြက

ျပျပငေျပာငးလေရး မဟာဗဟာမားက ေရးဆြျပစသြားမည ျဖစၿပး၊ ထတလပမႈစရတ သကသာေစေရးႏင

ထတလပကန အရညအေသြးတးျမငလာေစေရး ဥးစားေပး ေဆာငရြကသြားမညျဖစသညအျပင အေသးစား

ထတလပသည က႑မားႏင အၾကးစား စးပြားျဖစ လပငနးမားအျဖစ ဖြ႔ၿဖးလာေစေရးအတြကလညး ေဆာငရြက

သြားမည ျဖစပါသည။ ၎က႑မားတြင ၾကားခစားရတမားက ေလ ာခ၍ ေဈးကြကပကသနးျခငး မျဖစေစရန

စကပးေရးက႑အၾကား ကနစညထတလပမႈႏင ျဖန႔ျဖးမႈကြငးဆကမားႏင ေကးလကေဒသတစခလး ဘကစ

ဖြ႔ၿဖးတးတကေစေရးအတြက အမနးခငးစးပြားဘကမားႏင ေဈးကြကခတဆကမႈမား ျပလပထားရမည။

သဘာဝပတဝနးကင ထခကေစမည အကးဆကမားကလညး အထးအေလးေပး ဂ႐ျပရမည။ ထ႔အတ

ဤက႑အေပၚ အမျပေနရေသာ အခြငအလမးနညးပါးေသာ လထအား အကာကြယေပး၍ လ႔အရငးအျမစ

စြမးရညျမႇငအစအစဥမား ႏင စားဝတေနေရးအတြက အေထာကကျပေသာ အစအစဥမား ေဆာငရြကေပးရမည။

ျပညသ႔အကးျပ ေဆာကလပေရးလပငနးမားျဖစသည ေကးလကလမးေဖာကလပေရးကစၥမားတြင ေငြေၾကး

ေထာကပေပးျခငးက တကတြနးအားေပးသြားမညျဖစၿပး၊ ရပရြာအေျချပသည ဖြ႔ၿဖးေရးစမကနးမား၊ အဆငးရဆး

ေကးလကေန မသားစမားအတြက အလပအကငအာမခေပးသည စမခကမား၊ လယယာေျမ ျပနလညရရေရး

47

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ဝနေဆာငမႈလပငနးမား၊ ေကးရြာ တစရြာ-ထတကန တစမး (One Village One Product) စမခကကသ႔

အငယစား စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႔ၿဖးေစေရးကစၥမား၊ သမဝါယမ အသငးမား ထေထာငျခငးအျပင၊

ေကးလကေဒသမား၌ အငယဆး၊ အေသးစား၊ အလတစား စးပြားေရးလပငနးမားျဖစေပၚလာေစရနလညး

အေသးစား ေငြေခးလပငနးမား (microfinance) ႏင အျခားနညးလမးမားျဖင ပပးကညသြားမည ျဖစပါသည။

၅- ၂။ စကမႈလပငနး၊ လသးကန ထတလပေရး လပငနးမားႏင အေသးစားႏင အလတစား စကမႈလကမႈလပငနးမား

ဖြ႔ၿဖးတးတကလာေစေရး

၆၉။ ျမနမာႏငင အစးရက ေရတကာလတြင အလပအကငအခြငအလမးမား ေပၚေပါကလာေစၿပး နညးပညာဖြ႔ၿဖးမႈ

ျဖစေစမည စကမႈဖြ႔ၿဖးေရးလပငနးမားအားလးတြင အစးရသာမက ပဂၢလကက႑ကပါ ရငးႏးျမႇပႏမႈမား ျပၾကရန

တကတြနးပါသည။ တစၿပငနကတညးမာပင ျမနမာအစးရက ႏငငအႏ႔အျပား၌ စကမႈသပၸ တကသလမားႏင

နညးပညာေကာငးမားက အရညအေသြးျမႇငတငရနလညး ႀကးပမးေဆာငရြကေနပါသည။ သ႔မသာ စကမႈဖြ႔ၿဖးမႈက

ပ၍အားျဖည ေပးႏငမည ျဖစပါသည။ ကနထတလပမ က႑တြင ကနပစၥညးမား ပစေျပာငး၍ ထေရာကမရစြာ

ထတလပႏငေရးသည ျပညသအားလး ရရခစားႏငသည ဖြ႔ၿဖးမ ရရေရးႏင ဆငးရႏြမးပါးမႈေလာခေရးအတြက

အေရးႀကးပါသည။ ထ႔အျပင အေသးစားႏင အလတစား ကနထတလပငနးမား ဖြ႔ၿဖးတးတကေရးသည အငအားစ

အားလးပါဝငသည ဖြ႔ၿဖးတးတကေရးအတြက အေရးႀကးသညဟ အသအမတျပထားပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင

ျမနမာႏငင အစးရက "အေျခခအခြငအေရး ရရေရး" (getting the basic right.) ဟသည မကခ႐စးပြားေရး

ျပျပငေျပာငးလမႈ အေရးႀကးပက အသအမတျပထားၿပး၊ ယငးသည ထေရာကထကျမကသည အေသးစားႏင

အလတစား ကနထတလပငနးမား (SME) က႑ အလငအျမနဖြ႔ၿဖးတးတကလာေစေရးအတြက အထး အေရးႀကး

ပါသည။ ထ႔အျပင အေသးစားႏင အလတစား ကနထတလပငနးမား (SME) ဖြ႔ၿဖးတးတကလာေစေရးအတြက

တြနးအားေပးသည မဝါဒမားတြင- စးပြားေရးလပငနးမား ထေထာငရာ၌ ႀကးနစနစက ေလာခေရးတြင

အေထာကအကျပၿပး၊ ဝနေဆာငမႈလပငနးမားအားလး ၿပးျပတေစေရးအတြက တစေနရာတညးတြင လပငနး

အၿပးအစး ေဆာငရြကသည ဌာနမား (one stop centers) ထေထာငေပးေရး၊ အပခပေရးစနစျဖင ထနးခပမႈမား

ေလာခေပးေရး/ အဆးသတေစေရး၊ ေျမယာအသးခခြင ပပးေပးျခငး၊ ေခးေငြရရႏငမႈ (အစးရထမျဖစေစ၊

ပဂၢလကက႑မ ျဖစေစ) တးတကလာေစေရး၊ ေငြေၾကးဆငရာကစၥႏင ပတသက၍ ေစးကြကရာေဖြမႈႏင

ပတသက၍ စးပြားေရးလပငနးမား၏ အရညအေသြးက တညေဆာကေပးျခငး စသညျဖင ကညပပးေပးေနပါသည။

အေသးစားေငြေခးလပငနးမား ဖြ႔ၿဖးလာေစျခငးျဖင၊ အေသးစားလပငနးမား (micro-enterprises) အမန တကယ

ျဖစေပၚလာေစရနလညး တြနးအားေပးေနပါသည။

၇ဝ။ ျမနမာႏငင အစးရက ရနကနၿမ႕တြင SME-support center (အေသးစားႏင အလတစားကနထတလပငနးမား

အတြက ကညပပးေပးေရးဌာန) က အထးျပ ထေထာင၍ ထြနးသစစ စးပြားေရးလပငနးမားႏင စြန႔ဥးတထြင

လငယ လပငနးရငမားက ျပျပငေျပာငးလေရးလပငနးစဥႏင အမလက၍ ေဆာငရြကႏငေအာင ျပစပးေထာင

အားေပးေနပါသည။ လကရတြင ျမနမာႏငင စကမႈလကမႈဖြ႔ၿဖးေရးဘဏက အေသးစားႏင အလတစား

ကနထတလပငနးမား (SME) အတြက အထးျပဘဏအျဖစ အသြငေျပာငးလခပါသည။ အထးသျဖင

စတငထေထာငႏငေရးအတြက ျပစပးေထာငျခငးႏင သေတသန အခတအဆကမား ပပးေပးႏငရန၊ ေခးေငြ၊

48

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

နညးပညာႏင ေစးကြက အလြယတက ရရေရး ပပးေပးရန ျဖစပါသည။ ဖြ႔စညးထြကေပၚလာမည (SME) ဆငရာ

အဖြ႔အစညးမားအေနျဖင ႏငငတစလႊားရ ရၿပးသား စကမႈဇနမားႏင ေဒသရ နညးပညာေကာငးမား၊ ေကာလပ

မားအၾကား အပစမား (clusters) အျဖစ ခတဆကမေစရန ပပးေပးမည ျဖစပါသည။ ဤသ႔ခတဆကမႈသည

အမနးခငးႏငငမားရ စးပြားေရးစၾကၤနမားႏငလညး စတငခတဆကႏငမည ဝငေပါကအျဖစ ရလာေစမည

ျဖစပါသည။ တစၿပငနကတညးမာပင ျမနမာႏငင ရငးႏးျမႇပႏမႈေကာမရငကလညး (SME) က႑တြင ႏငငျခား

ရငးႏးျမႇပႏမႈမား ျဖစေပၚလာေစေရးအတြက တကကြစြာ မဝါဒခမတ ေဆာငရြကေနပါသည။ ေဒသထြက

ပစၥညးမားက ထတကနမားတြင ပမအသးျပမည၊ နညးပညာ၊ ဗဟသတႏင လႊေျပာငးေပးမည ဆပါက ဤသ႔

ရငးႏးျမႇပႏမႈမားအေပၚ မကလးအခြငအေရးေပး၍ စညး႐းေနျခငး ျဖစပါသည။

၅-၃။ စြမးအငက႑ႏင သတတြငးက႑

၇၁။ ျမနမာႏငငအေနျဖင ေပါကြယဝလသည ေရနႏင သဘာဝဓာတေငြ႔၊ ေရအားလပစစႏင ဓာတသတတြငးထြက

အရငးအျမစမားက ဆေလာစြာ စမ ထတလပႏငပါက အထးတလည အကးရေစမည ျဖစသည။ အကယ၍

ဆေလာစြာ မထတလပႏင၊ မစမမခန႔ခြႏငပါက အျခားႏငငမား၏ အေတြ႔အၾကမားအရ သဘာဝ အရငးအျမစ

မားသည အလဟသ ျဖစလာႏငပါသည။ အစးရအေနျဖင သဘာဝအရငးအျမစေၾကာင အလဟသျဖစရ

သညအေျခအေနက ေရာငလႊႏငရနႏင ဤအရငးအျမစမားသည ႏငငဖြ႔ၿဖးတးတကေရးအတြက ဆလာဘ

ျဖစလာေစေရးအတြက လအပသည လပငနးေဆာငတာမားက ျဖစႏငသမ ေစာလငစြာ ေဆာငရြကစမရ

မညျဖစေၾကာငး အသအမတျပထားပါသည။ အေရးႀကးသညအခကတစခမာ ေလာကနသည မကခ႐ စးပြားေရး

မဝါဒမား ရရနလအပၿပး၊ စးဝငလာသည ေငြမားေၾကာင ႏငငျခားေငြ လလယမႈႏႈနးထားႏင ေငြေၾကး

ေဖာငးပြမႈႏႈနးအေပၚ ထခကသကေရာကရျခငးတ႔က စမခန႔ခြႏငမညအျပင၊ ျပညသ႔ဘ႑ာဝငေငြ သးစြမႈကလညး

ေခာေမြ႔ေအာင ေဆာငရြကႏငမည ျဖစပါသည။

၇၂။ အစးရက ရာေဖြတးေဖာေရး၊ ထတလပေရးႏင ထတလပခြင အခြငအေရးမား အပႏငးရာတြင

ပြငလငးျမငသာ၍ ၿပငဆငမႈရၿပး၊ ခြျခားဆကဆမႈ မရသည လပထးလပနညးမားက ကငသးသြားမည ျဖစၿပး၊

လာမညအနာဂတကာလ မားတြင ရာေဖြတးေဖာထတလပခြင သေဘာတညခကစာခပမားသည လမႈေရး၊

သဘာဝဝနးကငစႏႈနးမားအတငး ျပညမေစရန ေသခာေဆာငရြကမည ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင

ဘ႑ာေရးအကးအျမတမားကလညး ပြငလငး ျမငသာစြာ၊ ညမမႈရစြာ ခြေဝေပးသြားမည ျဖစပါသည။ အဆပါ

သေဘာတညခကမားအတြက လအပသည ဥပေဒ ေၾကာငးဆငရာႏင ဘ႑ာေရးဆငရာ အေျခခမေဘာငမားက

ေခတႏငေလာညစြာ ျပနလညျပငဆင ျပစသြားမည ျဖစပါသည။ သကဆငရာက႑အလက

ၾကးၾကပမညအဖြ႔အစညး ဌာနမားအား သတမတထားသည လပပငခြင အာဏာခြေ၀ အပႏငးရန ၊

အဖြ႔အစညးဆငရာ အရညအေသြး၊ စညးမဥး စညးကမးမား အတငး လကနာမႈ ရ-မရ ၾကးၾကပႏငရန

အရငးအျမစမား ရေနရန အေရးႀကးပါသည။ စြမးအငက႑တစခလးတြင ျမနမာႏငငက ေစးႏႈနးမား

ထနးခပထားမႈက ေျဖေလာေပးျခငး၊ သငေလာသည အခြနႏႈနးထားမား ျပငဆငသတမတေပးျခငး၊ အေထြေထြ

ေထာကပေၾကး ေပးေဆာငေနသညမားက ပယဖကျခငးမား ေဆာငရြကသကသ တစၿပငနကတညးမာပင

ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင အခြနေကာကချခငး မဝါဒက ေနာကထပ အသစရာေဖြတးေဖာမႈမားႏင ထတလပမႈမား

49

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

အတြက လႈ႔ေဆာဆြေဆာငသည မဝါဒအျဖစ အသးခသြားမည ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင ေရနႏင သဘာဝ

ဓာတေငြ႔ကသ႔ေသာ ေထာကပေပးမႈကြငးဆက၌ အထးသျဖင ပကလငးမားႏင ပတသက၍ လကဝါးႀကးအပမႈ

မျဖစေပၚေစရနအတြက ဝနေဆာငမႈမား၌ သငေလာသည အေကာကခြန (tariff) က သတမတေပးျခငး၊ ဤသ႔

ေဆာငရြကႏငသည အေျခအေနက ဖနတးေပးျခငးမား ေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။

၇၃။ ျမနမာႏငငရ ျပညသအမားစမာ ေစးႏႈနးခသာစြာျဖင စြမးအငက တက႐က ရရခစားသငပါသည။ ယငးသ႔

ျဖစေစရန ျမနမာႏငင လပစစက႑ မဟာစမကနး (master plan) က ျဖစႏငသမ ေဆာလငစြာ ေပၚထြကႏငေရး

အတြက ေရးဆြျပစလက ရပါသည။ အဆပါ စမကနးအရ အနာဂတတြင လပစစသးစြလာမည အေျခအေနက

ခန႔မနး တြကခကထားၿပး၊ ဤလအပခကအတငး ျဖညဆညးေပးႏငရန အစအစဥက ျပငဆငေရးဆြေနျခငး

ျဖစပါသည။ အလားတပင စညးမဥးဥပေဒမားအရလညး လအပသည ျပျပငေျပာငးလမႈမား ျပရန ရာေဖြ

ေဖာထတေနပါသည။ ျမနမာႏငငတြင သဘာဝဓာတေငြ႔ ေပါကြယသညအေလာက၊ လကရ ေရာေထြး

အသးျပေနသည စြမးအင မဝါဒက ျပနလညသးသပစစစသြားမည ျဖစၿပး၊ ျဖစႏငသညအခနတြင အရညအျဖစ

အသြငေျပာငးထားသည သဘာဝဓာတေငြ႔ (LNG) က အမသး၊ စးပြားေရးႏင စကမႈလပငနးသးအတြက

အသးျပႏငေရးက ျမႇငတငေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင မလလားအပသည သဘာဝပတဝနးကငႏင

လမႈေရး အေျခခစႏႈနးမားက မထခကေစဘ လပကငႏငသည အေသးစား လကတး သတတးေဖာေရး လပငနး

မားျဖင အလပအကင တးတကရရေစေရး၊ အကးအျမတ ရရေစေရးအတြက ႀကးပမးေဆာင ရြကသြားမည

ျဖစပါသည။

၇၄။ သဘာဝ အရငးအျမစမား စမခန႔ခြမႈ ျပျပငေျပာငးလေရး လပငနးစဥ၏ တစစတတစပငးအျဖစ၊ အစးရက

သယဇာတ ထတလပသညလပငနးမား ပြငလငးျမငသာမႈ ရေစေရး ႀကးပမးေဆာငရြကခက (Extractive Industry

Transparency Initiative-EITI) က အေကာငအထညေဖာရန သႏၷဌာနခမတ ထားပါသည။ ယငးကစၥရပအတြက

အစးရက ေရန၊ သဘာဝဓာတေငြ႔၊ သတတြငးမားမ ဘ႑ာဝငေငြမားက ပြငလငးျမငသာစြာ ထတျပနေၾကျငာ

ေပးရန လအပၿပး၊ ကမၸဏမားကလညး ယငးတ မ ေပးရေငြမားက အမားျပညသ သရေစရန ထတျပနေပးရမည

ျဖစပါသည။ EITI ကမၻာလးဆငရာ စညးမဥးသေဘာတညမႈမားက လကမတေရးထးျခငးအားျဖင၊

ျမနမာႏငငအေနျဖင ဘ႑ာဝငေငြေကာကခစေဆာငးျခငးကစၥမားတြင ပ၍ တာဝနခမႈရလာေစၿပး၊ ပ၍

ပြငလငးျမငသာမႈ ရလာမည ျဖစသည။ မားမၾကာမကာလတြင ျမနမာအစးရက EITI အေျခခစညးမဥးမားက

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကရန ထတျပနေၾကျငာမည ျဖစၿပး၊ ၎ EITI မမားက အေကာင

အထညေဖာေရးအတြက အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား၊ ကမၸဏမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကလက ရေနပါသည။

၅- ၄။ လမးပနးဆကသြယေရး ဖြ႔ၿဖးတးတကေစေရး

၇၅။ ျမနမာႏငငတြင စကပးေရးက႑သာမက စကပးေရး မဟတသည က႑မားပါ ဖြ႔ၿဖးတးတကလာေစရန

အထးအေရးႀကး ပါသည။ အစးရအေနျဖင ခမတထားသည အထးဥးစားေပး အေျခခအေဆာကအဥ စမကနးမားက

အျမနၿပးစးေအာင ဆကလကေဆာငရြကသြားမည ျဖစၿပး၊ အေျခခအေဆာကအဥမား ဖြ႔ၿဖးတးတက လာေစေရး

အတြက ေရရညမဟာဗဟာ ႏင အစအစဥမားကလညး ျပငဆငျပစေနလက ရပါသည။ ၿမ႕ျပေဒသ သယယ

50

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ပ႔ေဆာငေရးစနစမား ဖြ႔ၿဖးတးတကေစေရးအတြက ဥးစားေပးေဆာငရြကေနၿပး၊ ႏငငအဆင ေလဆပမားက

အဆငျမႇငတငျခငး၊ ေရေကာငးေရသန႔ ရရေရး လပငနးမားက ေဆာငရြကေနပါသည။ ၎လပငနးမားသည

အလငအျမနႏင ထငသာျမငသာရလဒမား ထြကေပၚေစမည စမကနးမားလညး ျဖစပါသည။

၇၆။ ျမနမာႏငင အစးရက ေဒသတြငးရ စးပြားေရးမားႏင ႏငင၏ ဆကသြယမႈစနစ (connectivity) တးျမႇငႏငရန

သယယ ပ႔ေဆာငေရးႏင အျခား အေျခခအေဆာကအဥမားက ဥးစားေပးေဆာငရြကေနပါသည။ ၎မာ

အာဆယႏငငမားအတြငး စးပြားေရးအသကအဝနးအျဖစ ေပါငးစညးေရး ရညမနးခကမား ျပညမေစရန

ေဆာငရြကေနျခငးလညး ျဖစပါသည။ ဤသ႔ေဆာငရြကရာတြင အာဆယႏငငမားအတြငး ကြနယကဆကသြယမ

မဟာစမကနး (Master plan of ASEAN connectivity) က သတမတေဖာထတထားသည ကြငးဆကျပတေနသည

လမးေၾကာငး၊ အေျခခ အေဆာကအဥစမခကမားက ဥးစားေပးေဆာငရြကသြားမည ျဖစသည။ ဥပမာအားျဖင-

အႏၵယႏငင၊ တ႐တႏငင၊ ထငးႏငငတ႔ႏင ဆကသြယေရးလမးမား ျဖစပါသည။ အမနးခငးႏငငမားရ

စးပြားေရးစနစမားႏင ခတဆကမည ဤလမးေၾကာငးမားႏင အၿပင ျမနမာႏငင အစးရက ၿမ႕ျပေကးလက

ဆကသြယေရးလမးမားကလညး ဖြ႔ၿဖးတးတကလာေစေရး ဥးစားေပးေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။ ျပညနယ

တစခႏင တစခဆကသြယသည အေဝးေျပးလမးမားက ျပနလညျပျပင မြမးမျခငး၊ လကရလမး အေျခခ

အေဆာကအဥမားက အာဆယႏငငမား၏ စခနစၫႊနးႏငအည အဆငျမႇငတငျခငးမားကလညး ေဆာငရြက

သြားမည ျဖစပါသည။

၇၇။ သယယပ႔ေဆာငေရး၊ ေရရရေရးႏင ျပညသ႔ေဆာကလပေရးက႑ အားလးတြင၊ ျမနမာႏငငအစးရက

သကဆငရာ ဌာနမားက ျပနလညဖြ႔စညးသြားမည ျဖစၿပး၊ ၾကးၾကပမည အာဏာပင အဖြ႔အစညးမားႏင

ဝနေဆာငမႈေပးမညသမား၊ လပငနးေဆာငရြကမညသမားက ခြျခားသြားရန ရပါသည။ ဥပမာအားျဖင- သယယ

ပ႔ေဆာငေရးက႑တြင ၾကးၾကပသမား (ၿမ႔ျပ ေလေၾကာငးထနးသမးေရး အာဏာပငအဖြ႔၊ သ႔မဟတ

ဆပကမးအာဏာပင) က ဝနေဆာငမႈေပးသမား/ လပငနးေဆာငရြကသမား (ေလဆပမားႏင ဆပကမးမား)

အၾကား ခြျခားေဆာငရြကရန ျဖစပါသည။ ျပညသ႔ေဆာကလပေရးက႑ကမ တစျဖညးျဖညးခငး ပဂၢလကလကသ႔

လႊေျပာငးေပးသြားမညျဖစၿပး၊ သကဆငရာဌာနမားတြငမ စညးမဥးစညးကမးမား စညးၾကပမညသမား၏

အရညအေသြး၊ လပပငခြငအာဏာမားက ျပစ ျပဌာနးသြားမည ျဖစပါသည။

၇၈။ တစခနတညးမာပင ျမနမာႏငငအစးရက ျပညတြငး စးပြားေရးဆကသြယမႈအတြက အေရးပါခတဆကထား

ေသာ ရနကန-မႏေလး-ျမစၾကးနားလမး၊ ပခး-ေမာလၿမငလမး ႏင မးရထားလမးမားကလညး ပမေခာေမြ႔ေစရန

ျပငဆငပါမည။ ဤသ႔အေရးပါေသာ ဝနေဆာငမႈႏင လမးပနးဆကသြယေရးက ဥးတညအေလးထားျခငးအားျဖင

ယခငေရးဆြထားေသာ မးရထားလမးမား တးတကေရးမဟာဗဟာကလညး ပမအားျဖညေပးေစမည ျဖစသည။

ေဒသႏရလမးပနးဆကသြယေရး မဟာဗဟာႏငလညး အဝငခြငကေစရန ေဆာငရြကႏငမည ျဖစပါသည။

၅- ၅။ သတငးအခကအလက ႏင ဆကသြယေရး နညးပညာက႑ ျပျပငေျပာငးလေရး

၇၉ ။ ျမနမာႏငငအတြက သတငး အခကအလကႏင ဆကသြယေရး နညးပညာ (ICT) မဟာ စမကနးက

51

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ျဖစႏငသမ အျမနဆး ေရးဆြျပစရန အထးအေရးႀကးေၾကာငး ျမနမာအစးရက အသအမတျပထားပါသည။ သ႔မသာ

ျပညသ အားလး ပါဝငသည ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈႏင ဆငးရမႈ ေလာနညးကဆငးေစေရးအတြက အေထာကအက ျပမည

ျဖစပါသည။ လမႈအသကအဝနးတြင နညးပညာဖြ႔ၿဖးတးတကေစေရးအတြက ျမနမာ ႏငငသားမားက (ICT)

နညးပညာ အသးခႏငစြမး ပမျမငမားလာၿပး၊ တကကြစြာ ပါဝငေဆာငရြကႏငေရးအတြက အစးရက စစဥေပးေန

ပါသည။ အစးရကလညး သတငး အခကအလက ဆကသြယေရးနညးပညာ (ICT) က အသးျပ၍ လပငနးက႑

အမးမးသ႔ သတငးအခကအလက ေရာကရေရး၊ အစးရ၏ ပြငလငးျမငသာမႈက အားေကာငးေစျခငး၊ ICT

စြမးအားျဖင လပငနး ပ၍ ထေရာကထကျမကေစျခငး စသည ရညရြယခကမားျဖင e-government စနစ

ကငသးကာ တစမးသားလး ၿပငဆငႏငမႈတးျမင အားေကာငးလာေစေရးအတြက ေဆာငရြကေနပါသည။

ဤအေျခအေနတြင ျမနမာအစးရက လဥးေရႏင မဘငးဖနး သပသညးဆက လကရ အေနအထား ၁ဝ% မ ၂ဝ၁၅

ခႏစတြင ၈ဝ% အထ တးျမငလာေစရန ရညရြယခကျမငျမငမားမားထား၍ ေဆာငရြကေနပါသည။

၈ဝ။ အဆပါ ေမ ာမနးခကက လကေတြ႔ အေကာငအထညေပၚလာေစရန ႏင ႏငငတကာ အေတြ႔အၾကမားမ

သငခနးစာ ရယႏငရန၊ ယခအခါ ျမနမာအစးရက အလယအလတကာလမ ေရရည အထ က႑ဆငရာ စမကနးႏင

ဆကသြယေရး နညးပညာ ဥပေဒ မၾကမးက ေရးဆြလက ရပါသည။ အဆပါ မဟာဗဟာႏင ဥပေဒ

ေပၚထြကလာပါက ဆကသြယေရး က႑တြင အစးရအေနျဖင မဝါဒ၊ ၾကးၾကပမ လပငနး လညပတ

ေဆာငရြကမႈကစၥမားက သးျခား တာဝနခြျခား ႏငမညျဖစၿပး၊ သးျခားလြတလပသည ထနးေကာငးသ

(independent regulator) မားကလညး အနာဂတတြင ထားရႏငမည ျဖစသည။ အဆပါ မဟာဗဟာသည

အစးရက အရညအေသြးျမငမားသည ရငးႏးျမႇပႏသမား၊ ဖကစပ လပကငမည လပငနးရငမား၊ ဖကစပလပငနး

လပကငျခငး မျပသည လပငနးရငအသစမား (operator) က လငစငမား ခေပးျခငး၊ အစးရ၏ ပငဆငမႈ

အကးစးပြားမားက ပဂၢလကပင လႊေျပာငးေပးျခငး စသညတ႔က ဆြေဆာင ခဥးကပစညး႐းႏငပါသည။

ပထမအဆငအေနျဖင အစးရက ဖကစပ ပးတြလပငနးမား ထေထာငႏငေရးအတြက တငဒါ ေခၚယျခငးလပငနးက

အေထာကအပျဖစေစရန ႏင သငေတာေသာ စးပြားေရးပစ ေရးဆြရန ႏငငတကာအၾကေပးမားထမ

အဆျပခကမားက ဖတေခၚလ ကရပါသည။ အဆပါ က႑အတြက အျခားႏငငမား၏ အေတြ႔အၾကမားမ ရရခသည

အဖးတန သငခနးစာမား၊ အာဆယအသငး ႏင အျခားႏငငမားထမ သတငးအခကအလက နညးပညာ လပငနး

မဟာဗဟာတစစလးႏင ပတသက၍ အေကာငးဆးအၾကဉာဏမား ရယႏငရန အစးရက ႀကးပမးေဆာငရြက

လက ရပါသည။

၅-၆။ ခရးသြားလပငနးက႑

၈၁။ ခရးသြားလပငနးက႑သည ေကာငးမြနေလာကနစြာ စမဖြၿဖးေစမညဆပါက ျမနမာႏငငအတြက လပငနး

အခြငအလမးဖနတးေပး႐သာမက၊ စးပြားလမႈ ဖြ႔ၿဖးေရးအတြကကပါ ဟနခကညေစမည အလားအလာေကာငးေသာ

အေရးၾကးသည က႑မားအနက က႑တစရပျဖစပါသည။ ႏငငေတာ အစးရမ ခရးသြားက႑က အမးသား

စးပြားေရး မဝါဒတစရပအေနႏင ထညသြငးေရးဆြ၍ ျပညတြငး ျပညပခရးသြားလပငနးမားက ပျပငစြာ ပပးေပးရန

လအပပါသည။ အစးရအေနျဖင ေျပာငးလမ လပငနးမားျဖင အဆပါ လပငနးက႑ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးအတြက

ေဆာငရြကလကရၿပး၊ လပငနးဆငရာ အသပညာ အရညအေသြးျမႇငတငေပးမႈ၊ ထတကန ဖြ႔ၿဖးေစမႈ၊ လကရ

52

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ခရးသြားလပငနးမား၏ စမခန႔ခြမႈ၊ ခရးသြားလပငနးအတြက ဥးတညရာ ေနရာအသစမား ထပမသတမတ

ေဖာထတျခငး၊ ခရးသြားလာခြင ကန႔သတခကမားက ေျဖေလာေပးျခငး၊ ပနးျခႏင ခရးသြားလပငနး

အေျခခအေဆာကအဥမား ဖြ႔ၿဖးေစျခငး၊ ေစးကြကခ႕ထြငျခငး၊ အသအမတျပ လကမတမား ထတေပးျခငး ႏင

ဥပေဒစညးမဥးမား ျပ႒ာနးေပးျခငး စသည က႑ႏင ပတသကသည လပငနးေဆာငတာမားႏင လတတေလာ

ျပျပငေျပာငးလမားတ႔က လြယကေခာေမြ႔ေစရန ပပးလပေဆာငေပးရန လအပပါသည။

၈၂။ တစၿပငနကတညးမာပင၊ ခရးသြားလပငနး ဝနႀကးဌာနက ခရးသြားလပငနးက႑ ဖြ႔ၿဖးတးတကေရးအတြက

ျဖစႏငေျခ မတဖကအငအားစမားႏင ညႇႏႈငးတငပင၍ ဘကစ ခရးသြားလပငနး မဟာဗဟာတစရပ ခမတႏငရန

စစဥ ေဆာငရြကေနပါသည။ ဤမဟာဗဟာသည ခရးသြားလပငနး ဖြ႔ၿဖးေစေရးအတြက လမးၫႊန ျဖစလာ

မညျဖစၿပး၊ ျမနမာႏငငတြင ခငမာအားေကာငး၍ ေရရညတညတသည စးပြားေရးအတြက အေရးပါသည

အေျခခေကာငးမား ျဖစေပၚလာမညျဖစသည။ ျမနမာႏငင အစးရက ယခဘကစ မဟာဗဟာသည ေဒသခ

ျပညသလထမား၏ ယဥေကးမႈ၊ ဓေလထးတမးမားႏင လကေလာညေထြ ျဖစေစရမည ျဖစၿပး၊ ႏငင၏ သဘာဝ

ေရေျမသယဇာတ၊ လမႈေရး အေမြအႏစမားႏငလညး ကကညေစရမည ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင ယခမဟာ

ဗဟာသည ႏငငတြငးရ ရရႏငသမေသာ လသားအရငးအျမစမားအားလးက အျပညအဝ ေနရာခထားေပး

ႏငရနလညး ေမ ာမနးထားပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင ငယရြယသ စြန႔ဥးလပငနးရငမားႏင အျခားက႑မ

လပသားမားအတြက အလငအျမန ေအာငျမငမႈမား ရရေစမညျဖစၿပး၊ ခရးသြားလပငနး ျပတငးေပါကမတဆင

ကမၻာစးပြားေရးႏင ခတဆကမႏငေစရနလညး ေမာလငခကထားရပါသည။

၅-၇။ ပညာေရးက႑

၈၃။ လကရ ပညာေရးပပးေပးႏငမႈ နမကေနသည အေျခအေနေၾကာင အျမင ႏင အငအားစ အားလးပါဝငသည

ဖြ႔ၿဖးမႈ ျဖစေပၚေစေရးအတြက ပညာေရးက႑တြင ရငးႏးျမႇပႏေရးသည အစးရ၏ ထပတနးဥးစားေပးကစၥတစခ

ျဖစပါသည။ လကရအေနအထားတြင လတစဥးပမးမေကာငးေနရသညႏစမ ကေမၻာဒးယား၊ လာအ၊

ဗယကနမတ႔ႏင ယဥပါက နမကေနပါသည။ အဆငအားလးတြင ပညာေရး ဆငရာ အရညအေသြးမာလညး

ေယဘယအားျဖင နမကပါသည။ တစႏငငလးဆငရာ ျပညတြငးအသားတင ထတလပမႈတနဖး (GDP) ႏင

ပညာေရးက႑ အသးစရတအခးမာလညး ကမၻာတစဝနးလးတြင အနမဆး ႏငငမားအတြငး ကေရာကေနပါသည။

၈၄။ ဤျပနာမားက ေျဖရငးရန အစးရက ပညာေရးက႑အတြက အစးရအသးစရတက သသသာသာ

တးျမႇငေပးခၿပး၊ လာမညႏစမားတြင ပညာေရးအသးစားရတက စစေပါငး အစးရ၏ ရသးေငြ (ဘတဂက) အခးအရ

ထပ၍ တးျမငလာဥးမည ျဖစပါသည။ ပညာေရးက႑၏ အေရအတြက ႏင အရညအေသြး ျမငမားေစရန

ဥးတညေသာ ပညာေရးက႑ မဝါဒ ျပျပငေျပာငးလေရးႏင မဟာဗဟာ ျပညမရနမာ လကငငးတြင

အၾကပအတညးမားရပါသည။ အစးရက႑၊ ပဂၢလက က႑ႏင အစးရမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမား၏ က႑

အျပနအလန ျဖညစြကေဆာငရြကမႈက အသအမတျပရမည ျဖစသည။ ႏငငေတာ အစးရမ ပဂၢလက ပညာေရး

အစအစဥအမးမးႏင လထအေျချပ ပညာေရးအစအစဥမားက ဟနခကညေစရန စညးမဥး မဝါဒမားက အားျဖည

ျပျပငေဆာငရြကေနစဥတြင ဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒအရ ပညာေရးစမမႈတြင သင႐းၫႊနးတမးက ေဒသႏင ကကညမႈ

53

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ရသည ပစျဖင ျပ႒ာနးရနႏင ေကာငးျပငပ အေျခခခ ပညာေရး စသည လအပခကမားေၾကာင ပညာေရးက႑တြင

ဗဟခပကငမႈေလ ာခ၍ လပပငခြင ခြေဝေဆာငရြကႏငေရးက ေဆာငရြကလ ကရပါသည။ ယခ ျပျပင

ေျပာငးလေရး မဝါဒႏင မဟာဗဟာ အေနျဖင သင႐းၫႊနးတနးတြင အေျခခပညာေရးစနစက (၁၁) ႏစမ (၁၂)

ႏစသ႔ ေျပာငးလရန လအပခကက အေလးေပးေဆာငရြကမည ျဖစၿပး၊ ဆရာမားက သငတနးေပးျခငးႏင

အေျခခပညာေရး အရညအေသြး တးျမငေစရနလညး လအပသည ျပျပငေျပာငးလမႈမား၊ ဆရာမား၏ လစာႏင

ပညာေရးက႑အား ကယကယျပန ျပန႔ ဘ႑ာေငြေထာကပေပးမႈ၊ ပညာေရး အရညအေသြး ႏင စြမးေဆာငမႈ

မားအေပၚ အကျဖတရန တငးၾကပသည စစေဆးမႈ စနစမား စသညတ႔က လပေဆာငရန ရပါသည။ ထ႔အျပင

အေျခခ ပညာေရးက႑ စမခန႔ခြမႈ ျပျပငေျပာငးလေရးကစၥမား၌ မဘမားကယတငကလညး ယခလပငနး

စဥမားတြင တကကြစြာပါဝင ေဆာငရြကၾကရန လအပပါသည။ ျမနမာႏငငေတာ အစးရသည အဆငျမင ပညာေရး

က႑တြငလညး သငၾကားပ႔ခေပးသည ဝနထမးမား၏ အဂၤလပဘာသာစကား စြမးရညျမႇငမားေရး၊ ရနကန

တကသလသာမက တစခနက ကမ႓ာအဆငဝငခေသာ နညးပညာ၊ ေဆးပညာ၊ စးပြားေရးပညာႏင ပညာေရး

ဘာသာရပ တကသလမားကလညး "အေကာငးဆးဗဟဌာနမား" အျဖစ၊ အတတက ထြနးေျပာငခသည

ဂဏကျပနလည ေဆာငႏငေစေရး၊ ႀကးပမးမႈမားက ပပးေပးေနပါသည။ ထ႔အျပင အသပညာဖလယျခငး၊

ပညာသငဆေထာကပျခငး ႏင နညးပညာစြမးရည ျမႇငာတငရနအတြက ႏငငတကာ တကသလမားႏင

ပးေပါငး၍လညးေကာငး၊ ဖြ႔ၿဖးေရးအတြက ပးေပါငးလပေဆာငၾကသမားႏငလညးေကာငး ေဆာငရြကေနပါသည။

၈၅။ ယခ ျပျပငေျပာငးလေရး မဝါဒႏင မဟာဗဟာ အေနျဖင အဆငျမငပညာေရးက႑တြငလညး

အေရအတြကႏင အရညအေသြး တးျမငလာေစေရးကလညး အေလးေပး ေဆာငရြကမညျဖစၿပး

ဤအေနအထားတြင ပဂၢလက အဆငျမငပညာ အဖြ႔အစညးမားႏင တကသလမားအတြက သးျခားလြတလပစြာ

လပကငေဆာငခြင ရသညစနစ၊ တကသလ အပခပမႈပစ ႏင ႒ာနမား၏ လပထးလပနညးမား

ျပျပငေျပာငးလေရး၊ ကယပငစမကြပပမႈ ပစရေသာ တကသလမားႏင အဆငျမငပညာအဖြ႔အစညးမား

ေပၚထြကလာေရးကလညး ဥးတညပါသည။ ႏငငေတာ အစးရအေနႏင ေဈးကြက အေျပာငးအလေပၚမတည၍

လအပသည လ႔စြမးအား အရငးအျမစ မဟာဗဟာမားကလညး သတမတ၍ တကသလဝငတမးစနစ၊

နညးပညာႏင လပငနးခြင အသးျပသငတနးမား စသညတ႔က အစးရမ ေသခာမႈရေစရန

ျပငဆငမြမးမညႇႏႈငးေပးရမည။

၅- ၈။ ကနးမာေရးက႑

၈၆။ ျပညသလထမား၏ ကနးမာေရးအဆငအတနး တးတကေကာငးမြနမႈသည ဘကစဖြ႔ၿဖးတးတကမႈအတြက

အထး အေရးႀကးပါသည။ လကရအေျခအေနတြင ျမနမာႏငင၏ ကနးမာေရးဆငရာ ၫႊနးကနးမားသည

အမနးခငးႏငငမားထက မားစြာနမကေနၿပး၊ ျမနမာႏငင အစးရအေနႏင ကနးမာေရးႏင သကဆငသည

ေထာငစႏစဆငရာ ဖြ႔ၿဖးေရးပနးတင ရညမနးခကမား (MDGs) အလငအျမန ျပညမရနအတြက ကနးမာေရး

ေစာငေရာကမႈ ဝနေဆာငမႈမားပမ ေကာငးမြနရနၾကးစားလ ကရၿပး၊ ျပညသ႔ကနးမာေရးအတြက

ေငြေၾကးပပးေပးမႈက တးျမႇငေပးျခငးမား ေဆာငရြကမည ျဖစပါသည။ အေျခခကနးမာေရး

ေစာငေရာကေပးမႈတြငလညး အေျခခ အေဆာကအဥမား ျပညစမႈ မရျခငးေၾကာငေသာလညးေကာငး၊

54

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ဝနေဆာငမႈေပးရာဌာနမား မရႏငမႈေၾကာငေသာ လညးေကာငး၊ အစးရအသးစားရတ

နမကေနျခငးေၾကာငေသာလညးေကာငး၊ ကနးမာေရး ဝနထမးမား လအပေနမႈႏင သငတနးေလကငေပးမႈမား

အားနညးျခငးႏင အေျခခ႐ပဝတ ပစၥညးမားႏင ဝနေဆာငမႈမား ေထာကပ ေပးမႈမားတြင လစဟာေနမႈမားက

ျမနမာႏငငအစးရမ အသမတျပလကခပါသည။ ဤျပနာမားက ေျဖရငးရနအတြက ျမနမာႏငင အစးရက၊

အစးရ၏ကနးမာေရးအသးစရတက ပမာဏအရ ေသာလညးေကာငး၊ စစေပါငး အစးရအသးစရတ တစခလး၏

အခးအရေသာလညးေကာငး ျမႇငတငေပးခၿပး၊ ကနးမာေရးေငြေၾကး ပပးမႈတြင မခငႏင ကေလးကနးမာေရး

ေစာငေရာကမႈအတြက ေဘာကခာစနစျဖငလညးေကာငး၊ ခကးရာမေနေသာ မခငမားအတြက အထးရနပေငြ၊

ၿမ႕နယအဆင ကနးမာေရး ေငြေၾကး ပပးေပးမႈ ႏင ဖြ႔ၿဖးေရးအတြက အတတကြပးေပါငးေဆာငရြကသမား

အၾကားပးေပါငးေဆာငရြကမႈ တ႔က အေလးေပး ေဆာငရြကပါမည။ အထးသျဖင ေကးလကေဒသ ပဏာမ

ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈမား၊ ကးစကေရာဂါ ကာကြယေရး၊ မခငႏင ကေလးေစာငေရာကေရးတ႔တြင

အထးလအပခကရေနသညအတြကေၾကာင အရငးအျမစမား ပမဥးစားေပး ျဖညဆညးေပးသြားမည ျဖစပါသည။

ထ႔အျပင ေဆး႐မားတြင ႐ပဝတပစၥညးမားႏင ဝနေဆာငမႈမား ပမျဖညဆညးေပးႏငရန

ႀကးပမးေဆာငရြကသြားမည ျဖစၿပး၊ ကနးမာေရးဌာန၏ ရပရြာအဆငႏင ပဏာမ

ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈအဆငမားတြင အသစျပနလညဖြ႔စညးသည ဖြ႔စညးပမားႏငအည လသားအရငး အျမစ

မား ကလညး တးခ႔ခန႔အပသြားမည ျဖစပါသည။

၈၇။ ဤသ႔ လတတေလာေဆာငရြကမႈမားအျပင၊ ကနးမာေရး မဟာဗဟာတစခလး ျပန၍အသစ မြမးမျပငဆငရန၊

လကရ ကနးမာေရး မဝါဒမားက ျပနလညစစစ ျပငဆငရနႏင အမးသားကနးမာေရးဥပေဒက ပမအားေကာငး

ခငမာေစရန ျပနလညျပျပငေရးဆြရန အေရးႀကးေၾကာငးကလညး ႏငငေတာအစးရက အသအမတျပထားပါသည။

အဆပါ ကစၥမားတြင ကနးမာေရးဆငရာ ပညာေရးသငတနးမားက ေခတမတးတကေအာင မညသ႔အေကာငးဆး

ျပျပငမြမးမမည၊ အဆငျမငပညာရပမားျဖင ေလကငထားသည ပညာရငမားက မညသ႔တညၿမေနေအာင

ဆကလက ထနးသမးထားမည၊ ကနးမာေရးဆငရာ သတငးစနစ (Health Information System) မညသ႔

ဖြ ၿဖးတးတကေစေရးအတြက ထေရာကစြာ ေဆာငရြကမည တ အျပင ပဏာမ ကနးမာေရး၊ ဒတယအဆင၊

တတယအဆင ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ အစအစဥမားက မညသ႔ ထေရာကစြာရနပေငြ ေထာကပေပး ႏငမည

ဆသည ကစၥမား ပါဝငပါသည။ ထ႔အျပင အစးရႏင ပဂၢလကက႑မား မညသ႔ခြေဝ၍ ရနပေငြျဖညဆညး

ေပးႏငမညဟသည အခကမားလညး အပါအဝင ျဖစပါသည။

၅- ၉။ အလပအကင ရရေရး၊ လဥးေရႏင လမားေျပာငးေရႊ႔အေျခခမႈ

၈၈။ ၿပးခသည ဆယစႏစအတြငးတြင ျမနမာႏငင၏ လဥးေရတးတကမႈႏႈနးသည ၂.၂% မ ၁.၁% သ႔

သသသာသာ ေလာကသြားေသာလညး၊ ျမနမာႏငငသည ယခအခါ အလပလပႏငသည လဥးေရအပစက

အလပမလပသည မခ လဥးေရ အခးႏင ႏႈငးယဥလင ရာခငႏႈနး ျမငမားေနဆျဖစပါသည။

အလပလပကငႏငေသာ လဥးေရမားသည ပ၍ခငမာအားေကာငးသည စးပြားေရးစနစကတညေဆာကႏငရန

ဆငးရႏြမးပါးမႈက ေလာခၿပး၊ လတနးစား မညမမ ကြာဟခကက ေလာခႏငရန အခြငေကာငးပင ျဖစပါသည။

သ႔ေသာလညး ႏငင၏ အလပလပကငႏငသည လဥးေရမားသည အလပလကမျဖစေနျခငး၊ ပညာေရး

55

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

အဆငအတနးနမ ကေနျခငး၊ ကးစကေရာဂါမား ခစားေနရျခငးႏင ေရႊ႔ေျပာငးထြကခြာ၍ အလပလပကငေနၾကျခငး

စသညျပနာႀကးမားက ၾကေတြ႔ရငဆငေနရပါသည။

၈၉။ မကခ႐စးပြားေရး ျပျပငေျပာငးလေရးအတြက တငျပထားသည မဟာဗဟာမားႏင မဝါဒမားႏင

ဘကစဖြ႔ၿဖးေရးကစၥမားက ထေရာကစြာ အေကာငအထညေဖာေဆာငႏငမည ဆပါက အလပအကင အခြငအလမး

မား တးတကလာေစမည ျဖစသည။ ျပညသမား၏ ပညာေရးႏင ကနးမာေရး အဆငအတနးမားကလညး

တးျမငအားေကာငးလာေစမည ျဖစပါသည။ အစးရအေနျဖင ေရႊ႔ေျပာငး အလပသမားမား၏ လအပခကမားက

ေျဖရငးေပးႏငရနအတြက မဝါဒႏင အစအစဥမားအတငး ဆကလက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကရန

လအပပါသည။ အမနးခငးႏငငမားသ႔ ေရႊ႔ေျပာငး အလပလပကငမကပါ လကေလာ ညေထြရေရး

ေဆာငရြကေပးသငသညအျပင ဆငးရမႈ ေလာခေရး၊ ပဋပကၡ စစပြမားႏင ေရႊ႔ေျပာငး အလပလပကငၾကရသည

အေၾကာငးအရငး ဇစျမစမားက အျပညအ၀ ေဆာငရြကေပးရန လအပပါသည။ ထ အျပင ႏငငရပျခားသ ေျပာငးေရႊ႔

လပကငသမား ၏ အေျခခ လ႔အခြငအေရးႏင အလပသမား အခြငအေရးမား ရရေရး ၊ မသားစမားႏင

ျပနလညဆကသြယခြင ရရေရး ႏင မသားစမားထ ေငြလႊပ မ လမးေၾကာငး ေကာငးမြန ထေရာကေစေရးႏင

ဤအမျပနပ႔ေငြမားေၾကာင ယငး တ႔၏ရပရြာမား ဖြ႔ၿဖးမႈျဖစေပၚလာေစရန ကညပပးေဆာငရြကသြားမည

ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင နယစပမဥးမား တက႐ကေပါက ဆကစပေနၾကသည အေျခအေန၊ ၾကးၾကပမႈ

ေလာရေနျခငးႏင အျခား အားနညးခကမားအေပၚ အခြငေကာငးယ၍ ျပညတြငးသ႔ လမား ေရႊ႔ေျပာငး

စးဆငးမႈရေနသညအေပၚတြငလညး အစးရက ထနးခပ ႏငမညနညးလမးမားက ေဆာငရြကေနပါသည။ သ႔ပါ၍

ႏငငေတာ အစးရအေနျဖင နယစပေဒသမားႏင ျပညမအၾကား လစဟာမႈ မရေစေရးအတြက နယစပေဒသ လျခ

ထနးသမးေရးဆငရာ ဆကသြယမႈ ကြနယကစနစ တညေထာင၍ ႏငငတြငး ဝငေရာကလကရသမားအား

ထနးခပျခငးျဖင ႏငငေတာ လျခေရးႏင အမးသားလျခေရးက အေထာကအကျပ ေဖာေဆာငႏငမည ယႏရား

တစရပ ခမတ အေကာငအထညေဖာသငပါသည။

၉ဝ။ ဖြ႔ၿဖးဆႏငငမားမ ဖြ႔ၿဖးၿပးႏငငမားသ႔ ကၽြ မးကငသ လပသားမားေျပာငးေရႊ႔အေျခခ လပကငၾကသည

ျပနာသည ကမၻာတစဝနးလးဆငရာ အသြငျဖစေနၿပး၊ ျမနမာႏငငအတြကလညး ကာလၾကာျမငစြာကပင

ျပနာ တစခအျဖစ တညရေနပါသည။ သ႔ေသာလညး ယခအခါတြင ျမနမာႏငငအတြငး အေျပာငးအလ

လပငနးစဥမားက ထေရာကေအာငျမငေစရန ပါဝင ကညပပးလၾကသည ကမၻာတစဝနးရ ျမနမာလမး

ပညာတတမား၏ ဉာဏရညအစြမးႏင တတကၽြ မးမႈမားက တကကြစြာ ဆြေဆာငစညး႐းျခငးျဖင ကၽြ မးကငသ မား

ႏငငတြငးသ႔ ေျပာငးျပန ျပန၍ စးဆငးလာေစရန အခြငအခါေကာငး ရေနၿပ ျဖစပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင

အစးရက သငေလာသည မဟာဗဟာမား ခမတကာ ျပညပေရာကျမနမာမားက ႏငငတြငး ျပျပငေျပာငးလေရး

လပငနးစဥမားတြင ပါဝင ျဖညဆညး ၾကရန ႀကးပမးေဆာငရြကေနပါသည။ သငေလာေသာ

အလပအကငေနရာခထားေပးေရးႏင လဥးေရဆငရာ မဝါဒမား၊ မဟာဗဟာမား ခမတ ႏငေစရနအတြက

ျမနမာအစးရက ဘကစျပနလညစစစ သးသပမႈမား ျပလပကာ အလယအလတကာလႏင ေရရညတြင လဥးေရ ႏင

လဥးေရ ဖြ႔စညးမႈမား ေျပာငးလလာႏငေျခက သးသပစစစရန ရပါသည။ ျမနမာႏငင အစးရက ဘကစႏင လအမား

ပါဝငေဆာငရြကႏငမည သနးေခါငစာရငး ေကာကယမႈျဖင လာမညကာလမားတြင ေလာကနေသာ မဝါဒ

56

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ဆးျဖတခကမား ခမတႏငမည အခြငအလမးမား ျဖစေပၚေစႏငသညက အသအမတျပ ထားၿပး၊ ပညာေရး၊

ကနးမာေရး ႏင အေျခခ အေဆာကအဥဆငရာ ဝနေဆာငမႈမားတြင ပ၍ တးတကလာေစမည ျဖစပါသည။

ဤသ႔ျဖင အရငးအျမစမားက ျပညသလထမား၏ အေရးေပၚ လအပေနခကမားႏင အည ရညမနးခကမား

ခႏငမည ျဖစပါသည။

57

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၆။ ဖြ႔ၿဖးေရး၏ လမႈေရး၊ သဘာဝဝနးကင ႏင ယဥေကးမႈဆငရာ ႐ႈေထာငအျမငမား

၆- ၁။ ညၫြတမတေသာ ဖြ႔ၿဖးမႈ

၉၁။ ျပညသလထ ဗဟျပ ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ မဟာဗဟာ၏ အစတအပငး အမားစသည စးပြားေရးက

ဖြ႔ၿဖးတးတကလာေစမည ျဖစၿပး၊ လမႈေရး၊ သဘာဝ ပတဝနးကင၊ ယဥေကးမႈဆငရာ ႐ႈေထာငအျမငမားအရလညး

ေလာကနေကာငးမြန ေစမညျဖစေၾကာငး အသအမတျပရန အေရးႀကးပါသည။ မဘငးဖနး ေစးကြကက ဖြငေပးျခငး

ကသ႔ေသာ ကစၥရပသည အလငအျမန ေအာငျမငမႈရႏငေျခကစၥမးျဖစသျဖင လမႈေရးအရသာမက စးပြားေရးအရပါ

အႀကးအကယ အကးသကေရာကမႈရေစမည ျဖစပါသည။ ထနညးတစြာ ဝနေဆာငမႈေပးသညကစၥမား၌လညး

အစးရက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား ပမျပလပျခငး (ဥပမာ ေကးလကလမးမား၊ လပစစမး ရရေရး၊ ကနးမာေရးႏင

ပညာေရး) ႏင အငယစား လယယာစကပးသမားအတြက ဆြေဆာငမႈ မကလးရေစရန မဝါဒမား

ခမတကငသးျခငးတ႔ ေဆာငရြကသငပါသည။ သ႔ေသာလညး အစးရက အခ႔ေသာလပငနး က႑မားတြင

ေရာငလႊ၍ မရႏငေသာ အျပနအလန အေပးအယ ေဆာငရြကရသည ကစၥမား ရေၾကာငးက အသအမတျပ

ထားပါသည။ အထးသျဖင သဘာဝ သယဇာတမား ထတလပေရး ႏင အေျခခ အေဆာကအဥတ႔ကသ႔ေသာ

"တစလးတစခတညး" ရငးႏးျမႇပႏမႈ အေျမာကအမားလအပသည ကစၥမး ျဖစပါသည။ စမကနးခ ရငးႏးျမႇပႏမႈ

အစအစဥတြင ပါဝငပတသကေနသမား ႏင အဓကကသည အစးရအသးစရတ အစအစဥမား ေဖာထတ

သတမတေရးသည ပထမအဆငလပငနးစဥ ျဖစပါသည။ ပါဝငပတသကေနသမားႏင ေစာစးစြာ တငပငအၾကဉာဏ

ရယေရးသည အေရးႀကးၿပး၊ အကးေကးဇးမား (ျဖစႏငေျခရသည ဆး႐ႈးမႈမား) က မညကသ႔ ခြေဝမည၊

ပါဝငပတသကေနသ အငအားစမားကလညး မညသ႔ ခြေဝရရႏငမညက ပမေကာငးမြနစြာ နညးလည သေဘာ

ေပါက ႏငမည ျဖစပါသည။ ေစာစးစြာ တငပငအၾကဉာဏ ရယျခငးေၾကာင ေနာကဆကတြ ျဖစႏငေျခ ႏစခ

ရပါသည။ ပထမအခကမာ သသာသည ဆး႐ႈးမႈမား နညးပါးေစၿပး အကးေကးဇး ပ႔ႏ႔ခစားရရေစရန ပမ ပႏ

ႏငရနအတြက စမကနး သ႔မဟတ အစအစဥဒဇငးက ျပငဆငျခငး ျဖစပါသည။ ဒတယအခကမာ ပြငလငး

ျမငသာေသာ၊ လြတလပေသာ တငပငေဆြးေႏြးမႈမားေၾကာင ဆးျဖတခကခမတသမားအဖ႔ ျဖစႏငေျခရသည

အေပးအယျပလပႏငေသာ ကစၥမားက ပမသျမငႏငေစၿပး၊ တာဝနခမႈ ပမ လာေစမည ျဖစပါသည။ ဤသ႔ေသာ

ျပညသအမား ပါဝငေဆာငရြကမႈရသည လပငနးစဥသည အရညအေသြး ျမငမားသည လမႈေရး ႏင သဘာဝ

ဝနးကငဆငရာ အကျဖတစစေဆးခကမား၏ မျဖစမေနပါဝငရမည က႑ အစတအပငးတစခ ျဖစသငပါသည။

အလားတပင အစးရက ႀကးမားသည စမကနးမားႏင အစအစဥမားတြင ဤကသ႔ေသာ အကျဖတစစေဆးခကမား

အေပၚ၌ ပမ ၾကပမတမႈမားျပရန ရညရြယခကထားပါသည။ ဤအေျခအေနတြင ျပနလညေနရာခထားျခငး၊ ေနရာ

ေျပာငးေရႊ႔ေစျခငး၊ ေလာေၾကးေပးေဆာငျခငး စသညကစၥမားကလညး အထးအေလးေပး၍ လမးၫႊနမမား

ခမတထားရမည ျဖစပါသည။

၉၂။ ျမနမာႏငင အစးရက စမကနးမားႏင လပငနးအစအစဥမားေၾကာင ေဒသမားႏင အပစမား၊

က႑မားအလက၊ အခနႏငအမ ပ၍ ထခကသကေရာကႏငပကလညး အသအမတျပထားပါသည။

အစအစဥေရးဆြသမားႏင ဆးျဖတခက ခမတသမားသည စးပြားေရး၊ လမႈေရး၊ သဘာဝဝနးကင ႏင

58

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ယဥေကးမႈဆငရာ ဖြ႔ၿဖးမႈအားလးက လႊမးျခေသာ ညၫြတမတသည ဖြ႔ၿဖးမႈ၏ ေရရညေမ ာမနးခကက

ထညသြငးစဥးစားရန လအပလပါသည။ အထးသျဖင စမကနးႏင အစအစဥမားေၾကာင သးျခားတညရေနသည

ပါဝငသကဆငေနသည အပစမားကလညး ပမ ထခက သကေရာကတတသည သေဘာေၾကာင

ခကခငးလကငငးဆသလ ထခကသကေရာကမႈမား ရေစႏင ပါသည။ ဤသ႔ ထခက သကေရာကတတသည

သေဘာက သးသပႏငရနအတြက ဆးျဖတခကခမတျခငးႏင အကျဖတ ေလလာသည လပငနးစဥမား

လြတလပပြငလငးမ ရရန လအပလာပါသည။ ေရရညအျမငက ၾကည၍ အေပး-အယျပရမည ကစၥမားက

ဆးျဖတေျဖရငးရန အေထာကအက ျဖစေစမည ျဖစၿပး၊ ေရတတြင တနးတ ညမသည ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ

ျဖစေပၚေစရနႏင ေရရညတြင တညတခငၿမမႈ ရေစရနႏင စးပြားေရး ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ ျဖစေပၚ လာေစရန အေလးေပး

ေဆာငရြကၾကရမည ျဖစပါသည။

၆-၂။ အလပသမား အခြငအေရးမားႏင လမႈေရး ကာကြယေစာငေရာကေပးမႈ

၉၃။ ျမနမာႏငင အေနျဖင အသငးအဖြ မား လြတလပစြာ ဖြ႔စညးခြငက အေလးအနကထားသည အားေလာစြာ၊

ျမနမာႏငင အစးရက အလပရငမားႏင အလပသမားတ႔အၾကား ၊ ယငးတ ၏ ကယစားလယ အဖြ႔အစညးမား

အၾကား ပးေပါငးေဆာငရြကမ ေခာေမြ ေစေရးအတြက ေဆာငရြကလကရပါသည။ မၾကာေသးမကာလတြင

ျမနမာႏငင အစးရက အလပသမားဥပေဒက ျပဌာနးခၿပး၊ အဆပါ ဥပေဒအရ အလပသမားအပစမားအား

အလပသမားသမဂၢမားႏင ကယစားျပ အဖြ႔အစညးမား လြတလပစြာ ထေထာငခြင ခြငျပထားသကသ႔၊

အလပသမားမား အေျခခ ရပငခြငမားကလညး အာမခခက ေပးထားပါသည။ ျမနမာႏငင အစးရက ႏငင

တစဝနးတြင ဆႏၵမပါဘ လပအားခငးေစမႈမား ျဖစေပၚသကေရာကေစသည ယခငဥပေဒ၊ စညးမဥးမားက

ဖကသမး ႏငရန အျပညျပညဆငရာ အလပသမားအဖြ႔ခပ (ILO) ႏင အျပညအဝ ပးေပါငး ေဆာငရြက

ေန႐သာမက၊ အလပရငႏင အလပသမားမားအား ယငးတ႔၏ တာဝနႏင ဝတရားမား၊ အလပသမား

ဥပေဒအသစအရ ျပဌာနး ထားေပးခကမားက သရေစရန ပညာေပးမႈမားလညး ေဆာငရြကေနပါသည။ ျမနမာႏငင

အစးရက အလပသမားမား အကးျဖစထြနးေစရနအတြက အနမဆးလပခ သတမတႏငရန ႏငငတစဝနးလးတြင

စစတမး ေကာကယမႈမားျပလပရန စစဥလက ရပါသည။

၉၄။ ျမနမာႏငငတြင အမးသမးမား၊ ကေလးမား၊ ထခက နစနာဖြယ အေျခအေန ရသမား၊ သကႀကးရြယအမား၊

မသနစြမးသမားစသည အပစမား၏ အေထြေထြလအပခကမားက အေျချပ၍ လမႈေရးကာကြယေပးမႈ စနစတစရပ

တညေထာငရန လအပေနပါသည။ အဆပါ ကစၥရပအတြက ႏငငေတာအဆင လမႈေရးကာကြယေပးမႈ ပးေပါငး

ေဆာငရြကေရး ေကာမတတစရပက လမႈဖလေရးႏင ျပနလညေနရာခထားေရး ၀နၾကးဌာနႏင အလပသမား

ဝနႀကးဌာနတ႔၏ ဥးေဆာငမႈျဖင ဖြ႔စညး တညေထာငသြားမည ျဖစပါသည။ အဆပါ ေကာမတသည လ႔အခြင

အေရးက အေျချပၿပး၊ လအမား ပါဝငေဆာငရြကခြငရသည ပစျဖင မဝါဒ တးတကမ ရရရနႏင စနစကသည

ခဥးကပမႈမးျဖင ေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။ ယငးမဝါဒမားတြင ဆငးရမႈ ေလာခေရးႏင ဆငးရ ခမးသာ

ကြာဟမႈ ျပနာက ေျဖရငးေရး၊ လမႈေရးအရ ဖယခနထားမႈ ႏင အေရးေပၚ အေျခအေနမားအတြကကပါ

အေလးေပးေဆာငရြကသြားမည ျဖစသည။ ျမနမာႏငငအေနျဖင သဘာဝ ကပေဘးဒကၡမားအတြက အဆငသင

ျဖစေန ေစေရးကလညး ျမႇငတငေဆာငရြကရန လအပေနပါသည။ သ႔ျဖစရာ သဘာဝကပေဘးအတြက အဆငသင

59

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ျဖစမႈက ျမႇငတင၍ ႀကတငကာကြယမႈ အစအစဥမားကလညး ျပငဆငေရးဆြသြားမည ျဖစပါသည။

၆- ၃။ သဘာဝ ပတဝနးကင ကာကြယေစာငေရာကေရး

၉၅။ အစးရက ျမနမာႏငင၏ ဇဝသတ၀ါမးကြမားက ကာကြယေစာငေရာကေရး၊ သဘာဝသစေတာမားက

ထနးသမးေရးႏင အပပငးဇနရ ေတာငေၾကာ (၁၇) ခ စမးလနးေစေရးတ႔အတြက သဘာဝပတဝနးကင ထနးသမး

ကာကြယေစာငေရာကေရး/စမေရး လပငနးမားတြင ျပညသမား ကယတငကယက ပါဝငလာေစေရး တကတြနး

အားေပးရန ႏင သဘာဝ အရငးအျမစမား ေရရညတညတေရးက ၾကည၍ ထတလပရယရန သႏၷဌာန ခမတ

ထားပါသည။ ထ႔အျပင ျမနမာႏငင အစးရက ဇဝေလာငစာႏင သန႔ရငးသည စြမးအင စသည နညးပညာ

အသစမားက ခမတကငသးေနသည အခနတြင သဘာဝဝနးကင ေဖာကျပနေျပာငးလမႈအတြက ႏငငတကာႏင

ပးေပါငးေဆာငရြကရန ကတကဝတရထားမႈမားကလညး အထး အေလးထားပါသည။ ထမမက ျပညသလထ

ကလညး စဥဆကမျပတ ဖြ႔ၿဖးမႈ သေဘာတရားႏင ပတသက၍ တကကြစြာ ပညာေပးမႈမားလညး ေဆာငရြကေန

ပါသည။ လကရအေျခအေနတြင ျမနမာႏငင အစးရက သဘာဝ ပတဝနးကငႏင ပတသက၍ ဘကစ ဥပေဒ

တစရပက ေရးဆြခၿပး၊ ယငးတြင သဘာဝ ပတဝနးကငဆငရာ ဥပေဒမားႏင စညးမဥးမား အေသးစတပါဝင

ေဖာျပထားမည ျဖစသညအျပင ဖြ႔ၿဖးေရး စမကနးမား ေဆာငရြကရာတြင သဘာဝဝနးကင ထခက သကေရာကႏင

မႈအေပၚ အကျဖတခက မျဖစမေန ပါဝငေဆာငရြကရမညဟသည အခကကလညး ျပဌာနးသြားမည ျဖစပါသည။

ထ႔အျပင သဘာဝ ဝနးကင အကျဖတစစေဆးခကအတြက စႏႈနးမားကလညး ျပငဆငျဖညစြကသြားမည ျဖစပါ

သည။ အစးရမဟတသည အဖြ႔အစညးမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကေနၿပး၊ ျပညသလထမား ကယကယျပန႔ျပန

သရႏငေရးအတြက ပညာေပး လႈပရားမႈမားျဖင ေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါ သည။

၉၆။ သစေတာက႑တြင ေရရည တညတေရးအတြက ကၽြ နးသစႏင အျခားသစေတာထြက ပစၥညးမား က

ဆေလာသည နညးပညာျဖင ထတယအသးခသြားေရးသည အေရးႀကးပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင ျမနမာအစးရက

နညးပညာ အသစမား ပမေကာငးမြနစြာ အသးခရန တကတြနးအားေပးေနၿပး၊ အနာဂတ ျပညပပ႔ကနမားအတြက

သစေတာထြကပစၥညးမားက တနဖးျမႇငထတကနမား ျဖစလာေစေရး ႏင ႏငငျခားရငးႏးျမႇပႏမႈမား လာေရာက

လပကငရန တကတြနးအားေပးေနပါသည။ ထ႔အျပင ယခငကသစေတာျပနးခသည ေနရာမားတြင ျပညသ လထ

ပါဝငေဆာငရြကမျဖင ရပရြာပင သစေတာစကခငးမား ျဖစေပၚလာေစရန ျမႇငတငေဆာငရြကေနသည အခန၌

သစေတာႀကးဝငး ေဘးမဧရယာမား မျပနးတးေစရန တားျမစထားသည ဥပေဒ၊ စညးမဥးမားကလညး ပ၍

အားေကာငးခငမာေစရန ေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။ ျမနမာႏငင အစးရက သတမတထားသည

အခ႔ေသာေနရာမား၌ ေဂဟစနစႏင ေလာညသည ခရးသြားဝနေဆာငမႈလပငနး (eco-tourism services) မား

ျမႇငတငေဆာငရြကသြားရနလညး စဥးစား ထားပါသည။

၆- ၄။ ယဥေကးမႈ ႏင ဘာသာကးကြယယၾကညမႈ

၉၇။ ျမနမာႏငငအစးရက ျမနမာႏငငအတြငး မတငးေနထငၾကသည မတကြျပားသည တငးရငးသား မးႏြယစ

မား၏ ကြယဝေသာ ယဥေကးမႈအေမြအႏစမားကလညး ျမႇငတငရန သႏၷဌာနခမတ ေဆာငရြကေနၿပး၊ ပညာေရး

ဆငရာ အဖြ႔အစညးဌာနမားတြင တငးရငးသားမးႏြယစမား၏ ယဥေကးမႈႏင ဓေလထးတမးစဥလာမား ဖြ႔ၿဖး

60

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

လာေစေရးကလညး ႀကးပမးေဆာငရြကေနပါသည။ အစးရက ယဥေကးမႈဇနမား တညေထာင၍ ႏငငတြငးရ

ကမၻာသမငးဝင အေမြအႏစ ေနရာဌာနမားက ထနးသမးေစာငေရာကရန ႏင ျမနမာႏငငက ထးျခားသည

ယဥေကးမႈ၊ လမႈေရး၊ ေဂဟေဗဒ အရညအေသြးမား ထနးသမးထားႏငသည ေနရာတစခအျဖစ ျမႇငတငရန

အတြကလညး ခရးသြားလပငနးဖြ႔ၿဖးလာေစေရး မဟာဗဟာတစရပ ခမတရန ရညရြယထားပါသည။ ျမနမာႏငင

အစးရက ႐းရာအႏပညာ ပနးခပနးပ၊ အဆအက၊ ဂတတ႔ကလညး ထနးသမးျမႇငတငေစာငေရာကရန အထး

အေလးေပးေဆာငရြကေနပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင ႏငင၏စးပြားေရးက ေခတမေစေရးအတြက ေဆာငရြက

ေနစဥ၌ ႐းရာအစဥအလာ ယဥေကးမႈမားက ျမႇငတင ေပါငးစညး ဖြ႔ၿဖးေစႏငရန အထး အခမးအနား ပြေတာမား

ကလညး စစဥေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။

၉၈။ ျမနမာႏငင အစးရအေနျဖင လြတလပစြာ ကးကြယယၾကညခြငက အထးေလးစား၍ စးပြားေရး တးတက

ျဖစထြနးေစရန ျမႇငတငေဆာငရြကေနခနတြင ျဖစေပၚလာမည စးပြားေရး ဖြ႔ၿဖးမႈေၾကာင ရရလာမည

လမႈေရးအကးအျမတ အားလးက ကးကြယယၾကညမႈ မခြျခားဘ၊ ျပညသတစရပလး မေဝ ခစားရရေစေရးက

ေဆာငရြကမည ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင ႏငငတစႏငင၏ စးပြားေရး အသြငကးေျပာငးကာလ၌ ၾကေတြ႔ရသည

အခကအခမားက ရငဆငေကာလႊားႏငရနအတြက မရမျဖစ အေရးပါ လသည လမႈအရငးအႏး (social capital)

ခငမာအားေကာငးလာေစရနအတြက အဖြ႔အစညးမားအၾကား ပးေပါငးေဆာငရြကမႈက တကတြနး အားေပးသြားမည

ျဖစသည။ အနာဂတတြင ၾကေတြ႔ရႏငသည ႀကတငခန႔မနးမထားႏငေသာ စးပြားေရး ဆတယတမႈ အေျခ

အေနမား၊ အျခား ေဘးအႏရာယမား ရငဆငႏငရနအတြက လမႈအရငးအႏးခငမာ အားေကာငးရန လအပပါသည။

၆-၅။ လငယမား ႏင ကား၊ မ ခြျခားမႈ

၉၉။ ျမနမာႏငင အစးရက လငယမား ဘကစဖြ႔ၿဖးလာေစေရး ျပစပးေထာငေပးရန အထး အေလးထားၿပး၊

အေရးႀကးသည လမႈေရးဝနေဆာငမႈလပငနးမား ထေရာက ထကျမကစြာ ပပးျဖညဆညးေပးျခငး၊ ႏငငတစဝနးတြင

အမးသား အားကစားလႈပရားမႈမား ျမႇငတငေဆာငရြကေပးျခငးတ က ေဆာငရြကလကရပါသည။ ျမနမာႏငင

အစးရက မးယစေဆးစြ ေနသမားႏင ခခအားကေရာဂါ (HIV/ AIDS) ကးစကခရသည လငယမားအား

လမႈေရးတြင ထခကမႈ မရေစေရးအတြက အေလးထား ေစာငၾကည ေနၿပး၊ လအမားအတြက ပညာေပးေရးႏင

အသပညာ ျမႇငတငေပးေရး လပငနးမားကလညး တးျမႇငေဆာငရြကရန စစဥေနပါသည။ ျမနမာႏငင အစးရက

ေဒသတြငးႏင ႏငငတကာ အားကစားပြေတာႀကးမားကလညး အမရငအျဖစ လကခကငးပရန တကကြစြာ

စစဥေဆာငရြကေနရာ အေရ႕ေတာငအာရ အားကစားပြေတာက ၂၀၁၃ ခႏစတြင အမရငႏငငအျဖစ

လကခကငးပမည ျဖစပါသည။ ဤကသ႔ေသာ ပြေတာမားမေန၍ လငယမား၏ စတအားထကသန တကကြမႈက

လႈ႔ေဆာႏငရန ရညရြယၿပး၊ အမးသားစညးလးညၫြတေရးကလညး ေဆာငရြကေပးႏငမညဟ ယၾကညထား

ပါသည။ တစခနတညးမာပင ျမနမာႏငငသည မလတနးပညာေရးတြင ေကာငးစာတတေျမာကမႈအေပၚ ကား၊မ

ကြျပားခကေၾကာင ျဖစေပၚရေသာ ကြာဟခကနညးပါးေစရနေဆာငရြကမညျဖစၿပး ျမနမာႏငငအစးရမ

အမးသမးအဖြ႔၊ အစးရမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမားႏင ဖြ႔ၿဖးေရးလပကငသမားအၾကား ပးေပါငးေဆာငရြက၍

အမးသမးလကနကးျခငးက ကာကြယတကဖကသြားမည ျဖစသည။

61

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၇။ အမးသား သဟဇာတျဖစမႈ ႏင ေဒသ ဖြ႔ၿဖးမႈ

၇-၁။ အမးသား သဟဇာတျဖစမႈ ႏင ၿငမးခမးေရး

၁ဝ၀။ ႏငငေရးျပျပငေျပာငးလမႈမားႏင အမးသား ျပနလညသငျမတေရးတ႔သည စးပြားေရးျပျပငေျပာငးလမႈမား

ေအာငျမငမႈရေစရန အတြက အဓက ကပါသည။ ျမနမာႏငငက ၿငမးခမးေရးအတြက လပငနးစဥ (၃) ဆင ျဖင

ေဆာငရြကေနပါသည။ ယငးတ႔မာ အပစအခတရပစမႈ ရရေစေရး၊ ႏငငေရးအရ ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးမႈမား ေဆာငရြက

ေရး (စးပြားေရး ဖြ႔ၿဖးတးတကလာေစရန ေထာကပေပးျခငး၊ လကနကကငတပသားမားက လကနကျဖတ

သမးျခငးႏင ႏငငေတာအခပအျခာအာဏာ ခငၿမေစေရးမေဘာငအတြငးမ ဖြ႔စညးပ အေျခခဥပေဒက သငေလာ

သလ ျပနလညျပငဆငေရးဆြျခငး ကစၥမား အပါအဝင ျဖစသည) ႏင အမးသားအဆင သေဘာတညခက

လကမတေရးထးျခငးတ႔ ျဖစပါသည။ မၾကာေသးမက ရရခသည အပစအခတရပစေရးက ေရရည တညတေရး

ထနးသမးထားႏငရနအတြက ခငမာအားေကာငးၿပး ကယျပန႔ေသာ စးပြားေရးဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ လအပပါသည။

ဆယစႏစမားစြာၾကာ ျဖစပြားလာခသည စစပြမားႏင မတညၿငမမႈမားေၾကာင အေျခခ အေဆာကအဥမားႏင

ဝနေဆာငမႈမား အားနညးေနျခငး၊ အဖြ႔အစညးစနစမားႏင ေဒသခ ျပညသလထမားကယတင အားနညးေနျခငးမား

တညရေနသကသ ယငးတ မခအားထားရသည သဘာဝ အရငးအျမစမားသညလညး အထးထခက ပကစးခရ

ပါသည။ အကယ၍ အဆပါ ေဒသမားက ကညေပးရန အထးႀကးပမးေဆာငရြကခကမား မရပါက စးပြားေရး

တခါးဖြငမႈေၾကာင ေဒသခမားႏင အဆပါ ေဒသမားအေပၚတြင အခြငေကာငးယ ေခါငးပျဖတ အျမတထတမႈမား

အလြယတကျပလာၾကလမမည ျဖစပါသည။ အဆပါ ကစၥေၾကာင တစေၾကာျပန နာကညးရမႈမား အသစထပမ

ေပၚေပါကေစႏငၿပး၊ လကရျဖစေပၚေနသည အေကာငးျမငအယအဆကလညး ပကသဥး သြားေစ ႏငပါသည။

၁ဝ၁။ လြနခသည (၉) လတာ ကာလအတြငး တငးရငးသားလမးစမား ေနထငရာ ေဒသမားရ တငးရငးသား

လကနကကင အဖြ႔အစညးမားႏင ၿငမးခမးေရး ရယႏငေရးအတြက ျမနမာအစးရက မၾကစဖး အားသြနခြနစက

ႀကးပမးခပါသည။ ထသ႔ ေဆာငရြကမႈေၾကာင တငးရငးသားလကနကကငအငအားစႀကး (၁၂)ဖြ အနက၊ (၁၁)

ဖြ႔ႏင အပစအခတရပစေရး သေဘာတညမႈ ရယႏငခပါသည။ ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ေမလတြင ျမနမာႏငင အစးရက

ျမနမာႏငင ၿငမးခမးေရးေဖာေဆာငမႈ အစအစဥ (MPSI) က စတငခၿပး၊ ၿငမးခမး ေရးလပငနးစဥမားတြင

ျပညသလထ ယၾကညမႈရရလာေစေရးအတြက ရပရြာ လမႈအသကအဝနး အေျချပအငအားစမားက ဝငေရာက

ေဆာငရြကၾက သည အစအစဥ ျဖစပါသည။ ၎သည ပဋပကၡျဖစပြားရာ ေနရာေဒသရ ျပညသမားခကခငး

လကငငး အကး ခစားခြင ရရေစရန စစဥေဆာငရြကျခငးလညး ျဖစပါသည။ ဤသ႔ၾကားဝင ေဆာငရြကမႈက

အျပညျပညဆငရာ အစးရ မဟတသညအဖြ႔အစညးမား (INGOs) ႏင ရပရြာအေျချပ အငအားစမား (CBOs) မားက

ပးေပါငး အေကာငအထညေဖာၾကမည ျဖစၿပး၊ ေဒသအလက "မတကြျပားေသာ လႈပရားမႈ အမးအစား"

မားရႏငပါသည။ ဤသ႔ေသာ လႈပရားမႈမားတြင မငးရငးလငးျခငး၊ အပစအခတရပစမႈအေပၚ ပးတြေစာငၾကည

ေလလာျခငး၊ ရပရြာအေျချပ ဖြ႔ၿဖးေရးအစအစဥမားႏင ျပညတြငး၌ ေရႊ႔ေျပာငးထြကေျပးေနရသည

ဒကၡသညမားအတြက ကညေထာကပေပး ေရး အစအစဥမား ပါဝငမည ျဖစပါသည။

၁ဝ၂။ လာမညႏစမားတြင ဥးစားေပး ေဆာငရြကရမည ဥးစားေပးေရးဆြ အေကာငအထည ေဖာရမညကစၥမားမာ

62

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

အပစအခတရပစေရးေဒသမား၌ ျမနမာႏငင ၿငမးခမးေရးေဖာေဆာငမႈ ကညပပးေရး ႀကးပမးေဆာငရြကခက

(MPSI) အစအစဥမားပင ျဖစပါသည။ ၎အစအစဥမားသည လာမည ၁၂-လတာ ကာလအတြငး အမားစၿပးစး

မညဟ ေမာလငရပါသည။ ျမနမာႏငင အစးရက ႏငငေရးအရ ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးမႈမားက အဓက ကသည

စးပြားေရးႏင အဖြ႔အစညးစနစဆငရာ ျပျပငေျပာငးလေရး အစအစဥမားျဖင အနးကပပပးေပးသည လပငနးစဥက

ဥးေဆာငေရးဆြရနလညး ရညရြယခက ရေနပါသည။ ၎အစအစဥမားက ပဋပကၡျဖစပြား ခရာေနရာေဒသမားတြင

ႏစရည အစအစဥမားျဖင ေဆာငရြကသြားရန ျဖစပါသည။ ဤလပငနးစဥမားတြင အဓကကသည အငအားစ

မားျဖစေသာ အတကအခအငအားစမား၊ တငးရငးသား အပစမား၏ ကယစားလယမား၊ အရပဘက လမႈအဖြ႔

အစညးဝငမား၊ အျပညျပညဆငရာ ေငြေၾကး ေထာကပေပးေရးႏင အေကာငအထညေဖာေရး အဖြ႔အစညးမားမ

ပးေပါငး ပါ၀ငေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင ဤလပငနးစဥအတြက အလရငမား အား ဆြေဆာင

စညး႐းကာ ေထာကပေစၿပး၊ ႏငငေတာ ရသးေငြစာရငး (ဘတဂက) သးစြမႈအတြကလညး မားစြာပပးမႈ ျဖစေစမည

ျဖစပါသည။

၁ဝ၃။ ႏငငေရးအရ ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးမႈမားက ပပးမႈ ျဖစေစရနႏင အရငးအျမစမားစြာမ နညးပညာပငးႏင ေငြေၾကး

ေထာကပေပးမႈမား ညႇႏႈငးရယႏငေစေရးအတြက ျမနမာႏငင ၿငမးခမးေရးဗဟဌာန (Myanmar Peace Center) က

ထေထာငခပါသည။ ျမနမာၿငမးခမးေရး ဗဟဌာန၏ လတတေလာ လပငနးမာ ျမနမာႏငငတြင ၿငမးခမးေရးတည

ေဆာကမႈအတြက အေထာကအကျဖစေစရန မဟာဗဟာ အေျခခမေဘာင (မၾကမး) တစခက ေရးဆြ တငျပရန

ျဖစၿပး၊ သကဆငပတသကေနသည အငအားစမားအၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတညမႈ ရယမည ျဖစပါသည။

ယခအေျခခမေဘာငတြင ကမာၻတစဝနးရ ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥမားမ ေအာငျမငခသည သငခနးစာမားက

ေလလာရယမညျဖစၿပး၊ ဥးတညခကမား၊ မဟာဗဟာမားႏင လပငနးေဆာငရြကမႈ တနဖးထားခကမားက

ထညသြငးေရးဆြသြားမည ျဖစသည။ ဤမေဘာငက အေျခခ၍ ပဋပကၡဒဏ ခစား သကေရာကခသညေနရာ

ေဒသမား၏ လမႈေရး၊ စးပြားေရး ပပးေဆာငရြကမႈလပငနးမားအေပၚ လမးၫႊနသြားမည ျဖစပါသည။ (ဥပမာ

အားျဖင- ဤအေျခခမေဘာငတြင လကနကကင စစသားမားက အငအားေလာခ ဖကသမးမႈအတြက ပပးေပးရန

အေထြေထြ စႏႈနးမား သတမတေပးျခငး၊ ျပညတြငး ဒကၡသညမားႏင အမျပနမည ဒကၡသညမားက ပပးရန

ကစၥမားအတြက စႏႈနးမေဘာငမား ပါဝငမည ျဖစသည။ ထ႔အျပင ဖြ႔ၿဖးေရး စမကနးမားက ေဒသချပညသလထႏင

ေသခာ ညႇႏႈငးတငပငေစရန စသည လပထးလပနညးမားလညး ပါဝငမည ျဖစသည။ ထ႔အျပင ညမမႈရေသာ

ဘ႑ာဝငေငြ ခြေဝျဖန႔ျဖးမႈ အစအမမား၊ ဆေလာသည သဘာဝဝနးကငစညးမဥးမား စသညတ႔ ပါဝငမည

ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင ျမနမာအစးရက လာမညႏစတြင ၿငမးခမးေရးတညေဆာကမႈလပငနးစဥအတြက

အျပညျပညဆငရာ ညလာခတစရပက ေခၚယကငးပသြားမည ျဖစပါသည။

၇-၂။ ေဒသဖြ႔ၿဖးမႈ၊ ဗဟခပကငမႈ ေလာခ၍ အာဏာျဖန႔ျဖးေပးေရး ႏင ေဒသႏရ အစးရမား

ခငမာအားေကာငးေစေရး

၁ဝ၄။ ျမနမာႏငင အစးရက ၂ဝဝ၈ ခႏစတြင ျပဌာနးအတညျပခသည ဖြ႔စညးပ အေျခခဥပေဒအရ ဗဟခပကငမႈ

ေလာခ၍ လပပငခြငအာဏာ ခြေ၀ေပးေရး (decentralization) အစအစဥကလညး ဆကလကေဆာငရြကလက

ရရာ အလယအလတကာလတြင မညသ႔မညပ ေဆာငရြကႏငမညနညးလမးမားကလညး စဥးစားလကရပါသည။

63

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ျမနမာႏငငအစးရက ျပညနယႏင တငးေဒသႀကးအစးရမားက သကဆငရာ ေရြးခယ တငေျမႇာကခ လႊတေတာမား

ႏင ဖြ႔စညးေပးခၿပးျဖစရာ ႏငငေရးအရ ဗဟခပကငမႈ ေလာခ၍ လပပငခြငအာဏာ ခြေ၀ေပးေရးတြင သသာ

ထငရားသည ပထမအဆငက ေဆာငရြကၿပးစးခၿပ ျဖစပါသည။ ယခအခါ လပငနးေဆာငတာ စြမးရညမား

တးျမငလာေစရနႏင ျပညနယ/တငးေဒသႀကး အစးရမားအေနျဖင တာဝနယမႈ တာဝနခမႈတးတကလာေစေရး

အတြက နညးလမးမားရာေဖြေနပါသည။ ျမနမာႏငငအစးရက ပထမအသတအေနျဖင ဌာန (၂၄) ဌာနက ျပညနယ/

တငးေဒသႀကး အစးရမား၏ စမခန ခြမေအာကတြင ထေရာကစြာေဆာငရြကႏငရန၊ ဗဟခပကငမႈ ေလာခ၍

လပပငခြင အခြငအလမး လႊေျပာငး ေပးခၿပး ျဖစပါသည။ ကနရေနေသးသည ေဒသအတြငးရ အဖြ႔ အစညးမားကမ

ျပညေထာငစ အစးရ၊ ျပညေထာငစ ဝနႀကးဌာနမားရ ဗဟဌာနမားႏင ပးေပါငးညႇႏႈငးမႈဆကလကလပေဆာငေနဆ

ျဖစပါသည။

၁ဝ၅။ ျမနမာႏငငအေနျဖင ၿဗတသကလန အပခပေရးကာလမစတင၍ ဗဟခပကငမႈက အတနအသင

အေမြဆကခခရရာ ျမနမာအစးရက ယခဖြ႔စညးေပးလကသည အပခပေရးအဖြ႔အစညးအသစမားက ဗဟခပကငမႈ

ေလာခ၍ လပပငခြငအာဏာ ခြေ၀ေပးေရး (decentralization) ၌ အကန႔အသတ ျဖစေနသညအခကမား၊

ႏငငေရး၊ အပခပေရး၊ ဘ႑ာေရးက႑မား၌ မညမမႈမား ရေနေသးသည အခကမားက ေျဖရငးေပးႏငရန စတင

ႀကးပမးေဆာငရြကေနပါသည။ စမခန႔ခြေရး တာဝနမားက ျပညေထာငစအဆငရ ဝနႀကးဌာနမားႏင ေဒသႏရ

ဌာနမားအၾကား တစေျပးညျဖစေစရန စစဥေဆာငရြကေနၿပး၊ အပခပမႈအဆင အသးသးရ ဌာနမား၏ တာဝနႏင

ဝတရားမားက ရငးလငးေစရန ေဆာငရြကေနသညအခန၌ ဗဟခပကငထားသည အဖြ႔အစညးမ အာဏာႏင

လပငနး တာဝနမားက ေအာကေျခဌာနမားသ႔ ဗဟခပကငမႈ ေလာခ၍ ေဆာငရြကပငခြငေပးရန (devolution)

ႏင လပပငခြငအလက ေလာခ၍ ခြေဝေပးရန (deconcentration) ကစၥမားက ေဆာငရြကေနပါသည။

၁ဝ၆။ ျမနမာႏငင အစးရက ေဒသႏရမ ရသးခန႔မနးေျခ ေငြစာရငး (ဘတဂက) ေရးဆြ ျပစေရးကစၥမား (Local

budgeting) တြင ျပညသမား ပါဝငေဆာငရြကမႈ ရေစေရးက အထးအေလးေပးလက ရပါသည။ သ႔မသာ ေဒသ၏

ဥးစားေပး အစအစဥမား၊ လအပခကမားက ဘတဂကတြင ထငဟပေစမညျဖစၿပး၊ အမးသားေရး မဝါဒ

လမးၫႊနမႈမားႏငအည ဘ႑ာေငြ သးစြမႈမား၌ ဆးျဖတခက ခမတပငခြငက ေဒသႏရအဆငသ႔ အာဏာ ခြေ၀

လႊေျပာငးေပးႏငမည ျဖစပါသည။ (ဤသ႔ ဘ႑ာသးစြေငြမားဟဆရာ၌ ပမနအသးစရတႏင ေငြလးေငြရငး အသး

စရတမားလညး အပါအဝင ျဖစပါသည။) ထ႔အျပင ေဒသဆငရာ လႊတေတာ၏ လမးၫႊနမႈေအာကတြင လပငနး

က႑မားအၾကား ခြေဝမႈကလညး ေကာငးမြနစြာ ျဖစေပၚေစမည ျဖစပါသည။ သ႔ေသာလညး ျမနမာႏငင အစးရက

ယခအခနတင ကနးမာေရးႏင ပညာေရး အသးစရတမားက အသြငကးေျပာငးဆကာလ ခနညႇမႈအတြက ဗဟမ

ဘတဂကက ဆကလကခပကငထားဆ ျဖစပါသည။ အဆပါကစၥသည လာမညအနာဂတကာလမား၌

ဘ႑ာေရးအရ ဗဟခပကငမႈ ေလာခ၍ လပပငခြငအာဏာ ခြေ၀ေပးေရး (decentralization) အတြက

ဆးျဖတခက ခရမညကစၥ ျဖစလာႏငပါသည။ ယခအခနတြင ျမနမာႏငင အစးရက ဗဟခပကငမႈ ေလာခ၍

လပပငခြငအာဏာ ခြေ၀ေပးေရး (decentralization) ေၾကာင ျဖစေပၚလာသည ကနဥးမညမမႈမား က ပးေပါငး

ေဆာငရြကမႈ၊ လပပငခြငအာဏာ ခြေ၀ေပးေရး စသညျဖင တစျဖညးျဖညးခငး ေဆာငရြကခဥးကပမႈတ ျဖင

ေသခာစြာ ေဆာငရြကႏငရန ျပငဆင ႀကးပမးလကရပါသည။ ျပညနယ/တငးေဒသႀကးအစးရမား၏ စြမးေဆာင

64

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ႏငရည ႏင တရားဝငေဆာငရြကႏငမႈက တးျမင၍ အထးသျဖင ၿငမးခမးေရး တညေဆာကေရး ႏင ေဒသဖြ႔

ၿဖးေရးလပငနးစဥမားႏင တစၿပငနကတညး ေဆာငရြကသြားေစရန ျဖစပါသည။

၁ဝ၇။ ျမနမာႏငင အစးရက ႏငငေတာမဟတသည ေအာကေျခအဆင အစးရအဖြ႔အစညးမား၊ အထးသျဖင

တငးေဒသႀကး၊ ျပညနယ၊ ေဒသႏရအဆငမားတြင လပငနး လပကငေဆာငရြကေနမႈ အေျခအေနက သရရန

လအပသည ေလလာ ဆနးစစမႈမား ေဆာငရြကသြားရန လအပေနသညအျပင ႏငငတကာမ

အေတြ႔အၾကမားကလညး ရယ၍ ျမနမာႏငင၏ ဗဟခပကငမႈ ေလာခ၍ လပပငခြငအာဏာ ခြေ၀ေပးေရး

(decentralization) မဝါဒက တးတကေကာငးမြနေစရန ျပျပင ေဆာငရြကသြားရန ရပါသည။ ဤေလလာမႈမား

အေပၚ အေျချပ၍ ဘကစ မဝါဒတစခ ေပၚထြကလာမည ျဖစၿပး၊ အပခပေရးႏင ဘ႑ာေရးစနစအရ ဗဟခပကငမႈ

ေလာခ၍ လပပငခြငအာဏာ ခြေ၀ေပးေရး လပငနးမားက ပ၍ ဘကညမစြာ ေဆာငရြကသြားႏငမည ျဖစပါသည။

ထ႔အျပင ေဒသချပညသမားအတြက ေအာကေျခအဆင အစးရအဖြ႔အစညးမား၏ တာဝနယ တာဝနခမႈႏင

တ႔ျပနႏငစြမးက ပမအားေကာငးေစရန ေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။

၁ဝ၈။ စကမႈက႑ဖြ႔ၿဖးတကတကေရး ဒြနတြ၍ စကပးေရးက႑ ဖြ႔ၿဖးတးတကလာေရးက ျမနမာႏငငအစးရမ

လကခထားပါသည။ ကနထတလပငနး ႏင စကပးေရးထတကန စကမႈလပငနးမားသည လပသား ႏင

အရညအေသြး ဥးစားေပးေသာ လပငနးမားၿပး တစေပါငးတညး တးတကရန အလားအလာရေသာ လပငနးမား

ျဖစၾကပါလမမည။ ရနကန ႏင မႏေလးတြင စကမႈလပငနးမားႏင ကနသြယမႈလပငနးမား အတြက

အခကအခာကရာ အထကျမနမာျပညႏင ေအာကျမနမာျပညက ဆကသြယေပးသညသာမက

တ႐တႏငငကနးတြငးပတပငး ႏင အႏၵယႏငငပငး၏ အႏၵယ ပငလယထြကေပါကသ႔ ဆကသြယေပးေသာ

“စးပြားေရး တးတကမႈ ညေနာင” အျဖစတညရေနသည။ သ႔ေသာ စးပြားေရးကနထတလပငနးမား

တစေနရာတညးတြင စျပေနျခငးသည သဘာဝပတဝနးကင ထခကေစေသာ ဆးကးမား ျဖစေပၚလာႏငပါသည။

တညေနရာ၏ အားသာခကအျပင ေဒသတြငးႏင လမႈေရး ဆငရာ ထညသြငးစဥးစားခကမားေပၚ အေျခခ၍

ႏငငအဝမး စကမႈလပငနးစငတာမား ထေထာငျခငးျဖင ေရရညတြင အကးခစားၾကရပါလမမည။

၁၀၉။ လကရစးပြားေရး ႏင ကနသြယေရး တးတကမႈေပၚအေျခခ၍ ျမနမာႏငငတြင ေဘစင-စစေတြ-ေကာကျဖ၊

ေမာလၿမင-ထားဝယ၊ ေနျပညေတာ-ပဥးမနား-ေတာငင၊ ျပည-မေကြး-မရြာ၊ ျမငးျခ-မတလာ၊ ႏင ေတာငၾကး-

လား႐ႈး-မဆယ စသည စးပြားေရးတးတကမႈ စငတာခြမား ထပမထေထာငႏငပါသည။ ထ႔အျပင ဧရာဝတခငဝမး၊

စစေတာငး ခငဝမးႏင သလြငခငဝမး၊ ရမးျပညနယႏင အေရ႕ေတာငဘကျခမးသည စကမႈလပငနးမား

တညေနရာအျဖစ ျဖစလာႏငေျခရပါသည။ ရနကန ႏင ဧရာဝတ ျမစဝကၽြ နးေပၚတ႔တြင လပသားစြမးအား၊

လမးပနးဆကသြယေရး၊ အျခားႏငငမားသ႔ ေလေၾကာငးလမး သ႔မဟတ ေရေၾကာငးလမးျဖင အလြယတက

ဆကသြယႏငျခငး စသညတ႔အေပၚအေျခခ၍ အဆငျမငစကမႈနညးပညာ စကမႈလပငနးမားအတြက

ေနရာသတမတႏငသည။ ရခငျပညနယ အေနာကဘကရ ေကာကျဖ စကမႈဇန ႏင တနသၤာရတငး ေတာငဘကရ

ထားဝယစကမႈဇန တ႔မတဆင အမနးခငးႏငငမားသာမက ကမာၻ႔ေဈးကြကသ႔ပါ ခတဆကႏငပါသည။ ဧရာဝတႏင

စစေတာငး ခငဝမးတ႔တြငလညး စးပြားစကမႈ စးပြားေရးစငတာအျဖစသာမက ေနရာ၏ အားသာခကေၾကာင အျခား

65

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ထတလပမႈလပငနးမားလညး တညေထာငႏငပါသည။

၁၁၀။ စးပြားေရးဇနမား ႏင သတငးဆကသြယေရး၊ လမးပနးဆကသြယေရးက႑ ခတဆကမႈ သာမက

အမနးခငးႏငငမားႏငပါ ဆကသြယရန လအပပါသည။ လကရတြင တ႐တႏငင ႏင မဆယသ႔ လညးေကာငး၊

ထငးႏငငႏင ကငးတ၊ ျမဝတ၊ ေကာေသာငး ႏင ထားဝယသ႔လညးေကာငး စးပြားေရးဆကသြယမႈ

အဝငအထြကလမးမားအျဖစ တညရပါသည။ လား႐ႈး၊ ေမာလၿမင၊ မႏေလး၊ ရနကနၿမ႕မားသည ေဒသႏရတြငး

အခရာကသည ကြနယက ခကမမားအျဖစတညရေနပါသည။ ဤကနသြယမႈ လမးေၾကာငးမားက ဝနေဆာငမႈ

ေပးရနအတြက ျမနမာႏငငတြင တ႐တႏငင ကမင ႏင ထငးႏငင ဘနေကာကၿမ႕မားသ႔ ဆကသြယသည

ေမာေတာကားလမးႏင မးရထားလမးတ႔ တစၿပငနကတညး တညေဆာကရန လအပပါသည။ တစခနတညးမာပင

ဧရာဝတအား ကနသြယေရလမးေၾကာငး အျဖစ တ႐တႏငင ယနနျပညနယ ႏင အႏၵယ သမဒၵရာသ႔ သလဝါ

ဆပကမးမတစဆင ကနကစားရတသကသာစြာျဖင ဆကသြယေပးႏငသည။ အေၾကာငးအရငးမာ

ေမာေတာကားလမး၊ မးရထားလမးႏင ဒြနတြေနေသာ ဤပငလယထြကေပါကသည တ႐တႏငင

ကနးပတပငးျဖစေသာ အေနာကေတာငပငးအား ပငလယဝသ႔ ဆကသြယေပးရန တ႐တ၊ ျမနမာ ႏစႏငင

ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ ျဖစပါသည။

၁၁၁။ ႏငငေတာအစးရမ ေျမယာ၊ လမႈစးပြား အေဆာကအအ ႏင သဘာဝပတဝနးကင အရငးအျမစမားက

ဟနခကကကညစြာ အသးခ႐သာမက ျပညတြငး ၿငမးခမးေရး၊ တညၿငမေရး ႏင တစေပါငးစညးတညး အတတကြ

လပကငေဆာငရြကေရးအတြက ေဒသႏရစမကနး ႏင ၿမ႕ျပဖြ႔ၿဖးေရး စမကနးမားက ေရးဆြပါမည။ ျမနမာႏငင

လဥးေရ၏ ၁၂%သည ရနကန ႏင မႏေလးၿမ႕မားတြင ရၿပး၊ တငးျပညထတကန၏ ၃ဝ% ရပါသည။

၎အေျခအေနသည အနာဂတတြင ဆထကတးမညျဖစေၾကာငး ခန႔မနးသည။ ထ႔ေၾကာင ျမနမာအစးရအေနႏင

ၿမ႕ျပစငတာမား ႏင ႏငငအဝမး ဆငးရႏြမးပါးမႈေလာကေစေရးအတြက ေကးလကဌာနမား ခတဆကမႈက ၿမ႕ျပ

ဖြ႔ၿဖးေရး မဟာဗဟာမားေရးဆြ၍ အေကာငအထညေဖာပါမည။ လကရတြင ႏငငေတာအစးရသည UNHABITAT

ႏငသာမက အျခားႏငငတကာ အဖြ႔အစညးမားႏင ပးေပါငး၍ ၿမ႕ျပ၊ ေကးလကဖြ႔ၿဖးေရး စမကနးမားအတြက

အဖြ႔အစညးစြမးရညျမငမားလာေစရန ႏင လအပေသာ ဥပေဒ၊ လပထးလပနညးမားက ေရးဆြလ ကရပါသည။

ႏငငေတာ ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈအတြက အေထာကအကေပးေသာ အလားအလာေကာငးသည ၿမ႕ျပစငတာမားအေပၚ

ဆနးစစသးသပျခငးသည ဆငးရႏြမးပါးမႈေလ ာခေရးအတြက အေရးၾကးပါသည။

၇-၃။ လျခေရးက႑ ျပျပငေျပာငးလမႈ

၁၁၂။ ျမနမာႏငင အေနျဖင ႏငငေတာ၏ လျခေရးတပဖြ႔မားက ေျပာငးလေနသည ျပညတြငးႏင ႏငငတကာ အေျခ

အေနမားႏင ေလာညေစေရးႏင ေခတမေစေရးအတြက ျမႇငတငေျပာငးလသြားမည ျဖစပါသည။ ျပညသ႔ရတပဖြ႔

ျပျပင ေျပာငးလေရး အစအစဥ တပမေတာ တပဖြ႔မား၏ လမႈဖလေရး ပမတးတကေကာငးမြနလာေစေရး

ျပျပငေျပာငးလမႈ အစအစဥ၊ ဥပေဒ ျဖင ထနးေကာငးသည အဖြ႔အစညးမား၏ ျပျပငေျပာငးလမႈ အစအစဥမားက

ႏငငတကာ ႏင အာဆယအသငးတ ၏ စႏႈနးမားအတငး ေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။ ျမနမာႏငင အစးရ

အေနျဖင ၿငမးခမးေရး တညေဆာကႏငသည ပဋပကၡလြန ေဒသမားတြင လကနကကငတပသားမား ေလာခ၍

66

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

တပဖကသမးေရး၊ လကနကျဖတသမးေရး၊ ျပနလည အေျခခ ပးေပါငးေရး အစအစဥမားက ဘကေပါငးစျဖင

ျပညသမား၏ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈရစြာ ဆကလကအေကာငအထညေဖာေဆာငသြားႏငေရးကလညး အထး

အေလးထား ေဆာငရြကေနပါသည။ ထ႔အျပင အမးသားလျခေရးဌာန အဖြ႔ အစညးမား အားေကာငးေစေရး

အတြက လအပသည ဗဟသတမားႏင နညးပညာမား ရရေစရန ေဒသတြငး ႏင ႏငငတကာမ သေဘာထား

တညသည အဖြ႔အစညးမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။ အမ းသား လျခေရး အဖြ႔အစညး မား၏

အဖြ အစညးဆငရာ (institutional) အရညအေသြးျမႇငတငေရး ႏင ျပညသမားအၾကား ဥပေဒ စးမးေရးအတြက

တာဝနယ ေဆာငရြကေနရသည လျခေရးတပဖြ႔မား၏ အရညအေသြးျမႇငတငေရးက အထးဥးစားေပး

ေဆာငရြကေနစဥ ကနရေနသည အမးသားကာကြယေရးအတြက တာဝနရေသာ လျခေရးတပဖြ႔မား၏

အရညအေသြးႏင စြမးရည ထေရာက ထကျမကမႈကလညး ျမႇငတငေပးရန ေဆာငရြကေနပါသည။

67

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၈။ အစးရစနစ တးတကေကာငးမြနေစေရး

၈-၁။ ျပညသ႔အပခပေရးစနစ ျပျပငေျပာငးလေရးမား

၁၁၃။ အစးရသစ စတငဖြ႔စညးခနမစ၍ ႏငငေတာ သမၼတၾကး ဥးသနးစနက "ေကာငးမြနသည အစးရ

အပခပေရးစနစ (good governance) ႏင သန႔စငေသာ အစးရ (clean government)" တးတက ျဖစေပၚေရးက

အေလးေပး ေျပာၾကားခပါသည။ အစးရသစ ႏင ပတသက၍ လကနာရမည ေဆာငပဒမားတြင လကရ အဖြ႔အစညး

စနစမားက တစေျပးည ခနညႇျပငဆငေရး၊ လအပသည အဖြ႔အစညးသစမား ဖြ႔စညးေရး၊ ရလဒ အေျချပသည

စမခန႔ခြမႈစနစက လကခကငသးျခငး၊ အေရးပါသည ေအာငျမငမႈ အေၾကာငးအခကမားႏင အဓကကသည

စြမးေဆာငမႈ ၫႊနကနးမား (Key performance indicators) က ေရးဆြျပဌာနးျခငး၊ ျပနလညစစစ

သးသပမႈအတြက အေျခခမေဘာင ေရးဆြျခငးတ႔ ပါဝငပါသည။ သကဆငရာ နယပယမားမ ႏငငတကာ

အေတြ႔အၾကမားက ရယ ေလလာေနခန၌ အစးရ၏ က႑မားအတြငး အရညအေသြးအရ အားနညးခ႔တမႈ

ရေနသညကလညး အသ အမတျပထားပါသည။ ထ ေၾကာင ျပညသ႔အပခပေရးစနစ ျပျပငေျပာငးလေရးႏင

အရပဘက ျပညသ႔ဝနထမး လပငနးမား ျပျပငေျပာငးလေရးအတြက ၿပးျပညစသည မဟာဗဟာ တစရပခမတ

ေရးဆြရနလညး စစဥ ေဆာငရြကလက ရပါသည။ သ႔မသာ အရပဘက ျပညသ႔ဝနထမး အဖြ႔အစညးမားတြင

ပြငလငးျမငသာမႈ၊ တာဝနယ တာဝနခမႈ၊ အရညအခငးအရ တာဝနေပးမႈ (meritocracy) တးျမငလာေစမည

ျဖစပါသည။ ဤသ႔ ျပျပင ေျပာငးလေရး လပငနးမား ေဆာငရြကေနစဥ တစဖကတြငလညး ျပညသ႔ဝနထမး

အဖြ႔အစညးမားအတြငး အရညအေသြး ျမႇငတငေရးအစအစဥမားကပါ ေဆာငရြကသြားရမည ျဖစပါသည။ အဆပါ

အရညအေသြး ျမႇငတငေရးအစအစဥမားသည ျပညသ႔ဝနေဆာငမႈလပငနးမား တးတကလာေစေရး၊ ျပညသ႔

ဝနထမးမား၏ အရညအေသြး ျမငတကလာေရးႏင ႏငငေရးဖအားမ သးျခားလြတလပ၍ ေဆာငရြကႏငမည

အဆငအတနး၊ မဝါဒ ခမတေရးႏင အေကာငအထညေဖာေရးအပငးတ တြင အရညအေသြး ျမငမားလာေစေရး ႏင

၎ကစၥ မဝါဒမား အတြက အစးရ၏ သႏၷဌာနခမတေဆာငရြကေနမႈ အေပၚ ယၾကညမႈတးတကလာေစေရး စသည

ရညမနးခကမား ထားရ ေဆာငရြကသြားရမည ျဖစပါသည။

၈- ၂။ သတငး လကခရရမႈ ႏင ပြငလငးျမငသာမႈ

၁၁၄။ ျမနမာႏငင အစးရအေနျဖင စာရငးအငး သတငးအခကအလကမား ရရေရးအတြက သတမတ ေဆာငရြက

၍ ဥပေဒျပႏငရန ႏင ကငသးေဆာငရြကေနသညအျပင ျပညသမား အေနျဖင သတငးအခကအလကမား

ရရပငခြင တးတကလာေစရန ႏင စာရငးအငးမားႏင သတငး အခက အလကမား အတြက စာရငးအငး စနစ

ထေထာငႏငရန ရငးႏးျမႇပႏမႈမားျဖင ၾကးပမး ေဆာငရြကမႈမား တးျမႇငေဆာငရြကေနပါသည။ ၂၀၁၂ ခႏစ၊

ၾသဂတလတြင "စာေပစစစေရး ဥပေဒ" က ဖကသမးေပးခၿပး၊ ပဂၢလက စာနယဇငးမား လြတလပခြငက

ခြငျပခပါသည။ တစဆကတညးမာပင အဖြ အစညးဆငရာ သတငးမား လြတလပစြာ စးဆငးမ ျပျခငးျဖင လမႈ

အဖြ႔အစညးမား၏ စြမးပကား တးတကလာေစမည ျဖစပါသည။ စကတငဘာလတြင ႏငငေတာသမၼတ႐းက

ျပညသမားႏင ထေတြ႔ ဆကဆႏငမည ၀ငေပါက (public access portal) တစခက ဖြငလစေပးခၿပး၊

ျပညသမားအေနျဖင ႏငငေတာသမၼတထသ႔ အၾကျပခကမားႏင မေကနပမႈ၊ ေစာဒကတငျပစရာကစၥမားက

ေပးပ႔တငၾကားႏငမည ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင ဝနႀကးဌာနအားလးအေနျဖငလညး သတငးအခကအလကမား၏

68

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

အရညအေသြး၊ ပြငလငး ျမငသာမႈ၊ ကနကစရတအရ ထေရာကမႈစသညတ႔ တးတကလာေစရနႏင လပငနးစဥမား

ထေရာကစြာ တးတကေဆာငရြကႏငရန အလကထရြနးနစ-အစးရ ပလကေဖာငး (e-government platform)

ေပၚထြက ဖြ႔ၿဖးလာေစေရး အရနျမႇငေဆာငရြကေနပါသည။ ျပညသမားအေနျဖင ႏငငေရးျဖစစဥမားတြင ပါဝင

ေဆာငရြကႏင ေစေရးႏင မဝါဒဆငရာ ဆးျဖတခကမားက ေကာငးစြာ သရႏငေစေရးအတြက ျမနမာႏငငအစးရက

အေသအခာ ေဆာငရြကေပးလက ရပါသည။ သ႔မသာ တာဝနယ တာဝနခမႈ ပမအားေကာငးလာမည ျဖစပါသည။

ျမနမာႏငင အစးရက အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ ရေစေရးကလညး အေလးေပး

ေဆာငရြက ေနၿပး၊ အရပဖက လမႈအဖြ႔အစညးမား၏ အားေကာငးခငမာမသည ျပညသမား၏ဆႏၵက

တ႔ျပနမႈရသည၊ တာဝနယ တာဝနခမႈရသည ႏငငေတာ၏ အေရးပါသည အစတအပငးတစရပ ျဖစသညဟ

မတယထားပါသည။ အလားတပင ခငမာအားေကာငးသည၊ ပ၍ ယဥၿပငႏငစြမးရသည၊ တာဝနသသည

ပဂၢလကလပငနးက႑မားလညး ႏငငေတာအတြက လအပမည ျဖစ ပါသည။

၈- ၃။ အကငပက ျခစားမႈက ထနးခပျခငး

၁၁၅။ ျမနမာႏငငအစးရက အကငပက ျခစားမႈ ဆန႔ကငေရးအတြက ဥပေဒ (မၾကမး) တစခက မၾကာေသးမက

တငျပခပါသည။ အဆပါ ဥပေဒမၾကမးတြင အစးရႏင ပဂၢလကက႑မားတြင အကငပကျခစားမႈမားအတြက

စစမးစစေဆးရနႏင ျပငးထနတကစြာ အေရးယေဆာငရြကရန မဟာဗဟာမားက အေသးစတ

တငျပထားပါသည။ ဤမဟာဗဟာမား၏ အေျခခမမာ အကငပကျခစားမႈအတြက အခြငအလမးမားက

ေလာနညးကဆငးေစၿပး၊ ဤသ႔ေဆာငရြကသညအတြက ေမာမနးထားႏငသည တနဖးေပးဆပရမႈ

ျမငမားလာေစရန ျဖစပါသည။ အကငပက ျခစားမက တကဖကႏငေရးအတြက စးပြားေရး မ၀ါဒေျဖေလာမမား

အပါအ၀င စညးမဥးဆငရာ အရညအေသြး တးတကမ ရေစေရး (ဥပမာအားျဖင - ကနေစးမႈႏႈနး ႏင

ကနထတလပမႈ၏ အခ႕ေသာက႑မားက ဥပေဒစညးမဥး ေျဖေလာေပးျခငး အပါအဝင) ၊ ေကာပေရးရငးမား

အပခပစမခန႔ခြမႈတြင ပြငလငးျမငသာမႈ ရေစျခငး၊ စးပြားေရး အစပးလပငနးမားအတြက ဥပေဒစညးမဥးအရ

ရငးလငးလြယကေစျခငး စသညတ႔က ႀကးပမးေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင ဤဥပေဒမႈၾကမးပါ

အၾကျပခကမားတြင လကဝါးႀကးအပ လပငနးမားက ၿပငဆငမႈ ရေစေရးအတြက ျပနလညဖြ႔စညးျခငး၊ သ႔မဟတ

ၿပငဆငမႈ မျပႏငေသးသည အားနညးလကရေသာ စကမႈလကမႈလပငနးမား၏ စြမးရည ပမတးတကလာေစေရး

အတြက သးျခားလြတလပသည စညးမဥး ထနးေကာငးသည အဖြ႔အစညးမား ဖြ႔စညး၍ လပငနး စြမးရည တးတက

ေစေရးအတြက ေဆာငရြကျခငး စသညတ႔ ပါဝငႏငပါသည။ ပြငလငးျမငသာမႈ တးျမငလာေစေရးသည မရ

မျဖစလအပသည အခက ျဖစပါသည။ အလားတ ျမနမာႏငင အစးရ၏ အးလကထရြနးနစ-အစးရ (e-

government) ပလကေဖာငးသညလညး အကငပက ျခစားမႈက တကဖကေရးအတြက ရညရြယ၍ ဒဇငးေရးဆြ

ေဆာငရြကေနျခငး ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင သဘာဝ အရငးျမစထတလပမႈ လပငနးမားတြင

ပြငလငးျမငသာမႈရေစေရး ႀကးပမးခက (EITI) က သႏၷဌာနျပ၍ေသာ လညးေကာငး၊ ပြငလငးျမငသာမႈရေစေရး

အျခားလပငနးမားအတြကလညးေကာငး ႏငငတကာအဖြ႔အစညးမားႏင ပး ေပါငးေဆာငရြကလက ရေနပါသည။

၈-၄။ ဥပေဒနညးက အပခပေရး

၁၁၆။ ျမနမာႏငင အစးရက ျပျပငေျပာငးလမႈ အစအစဥမား အေကာငအထညေဖာႏငေရးအတြက လႊတေတာအဖြ႔

69

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

အစညးမားႏငလညး နးကပစြာ ပးေပါငး ေဆာငရြကလကရသညအျပင အျခားႏငငမား၏ အေတြ႔အၾကမားမ

သငခနးစာယ၍ ျပျပငေျပာငးလေရး မဟာဗဟာမားက ေဆြးေႏြးစစစလက ရပါသည။ ျမနမာႏငငအစးရက

ဥပေဒျပဌာနးေရးဆြသည လပငနးစဥမား ပြငလငးျမငသာမႈ ရလာေစေရးအတြက လႊတေတာမ အတညမျပမ

သကဆငပတသကေနသည အငအားစအားလးထမ ေစာငၾကညစစစႏငမႈ ႏင တ႔ျပနအၾကေပးမႈမားက ဖြငေပးရန

ဆႏၵရပါသည။ ႏငငသားမားအေနျဖင တရားဥပေဒမားအေပၚ သရခြင တးတကေရးအတြက အစးရက လႊတေတာ

မားႏင ပးေပါငး၍ ေဆာငရြက ေပးလၿပး၊ ထသ႔ ေစာငရြကျခငးျဖင ျပညသမားအေနျဖင တညဆတရား

ဥပေဒမားအေပၚ ယၾကညမႈရစြာ လကနာေစာငထနးႏငမည ျဖစပါသည။ အထးသျဖင ျပညသမားအေနျဖင

ကနထ႐က စာခပမားအေပၚ လကနာ ေစာငထနးမ၊ ပဂၢလက ပငဆငမႈ အခြငအေရးမား၊ ရမႈခငးမား၊

တရားခ႐းမား ႏင ရာဇဝတမႈႏင အၾကမးဖကမႈကစၥမား တြင ဥပေဒမားက ပမသရလာမည ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင

အစးရက အၾကမးဖကမႈမားႏင အၾကမးဖကမႈ မဟတသည ရာဇဝတမႈမား၊ တရားစရငေရးကစၥမားတြင ထေရာကမႈ

နညးျခငးႏင ႀကတငခန႔မနးႏငမႈ မရျခငး၊ ကနထ႐ကစာခပမားအေပၚတြင အျငငးပြားဖြယ ေဆာငရြကမ

အေျခအေနတ႔အေပၚ ေမးခြနးထတခေနရမႈ စသညျပနာမားက ေျဖရငးသြားႏငရနလညး အထးအေလးေပး

ေဆာငရြကေနပါသည။ သ႔မသာ စးပြားေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရာတြင တညၿငမမႈ ရမညျဖစၿပး၊ ဤသ႔

ရလာသညႏငအမ ပဂၢလကရငးႏးျမႇပႏမႈႏင စးပြားေရးအရ ထတလပႏငစြမး တးတကလာမည ျဖစပါသည။

ဤနညးအားျဖင ျပညတြငးႏင ႏငငတကာ ကမၸဏ လပငနးရငမားမ လညး မမတ႔၏ ကနထ႐ကစာခပအေပၚ

လကနာ ေစာငထနးမ ရေစေရးႏင ကာကြယမႈရေစေရးတ အတြက အျခားပဂၢလကနညးလမးမားျဖင တနဖးႀကးစြာ

ေဆာငရြကေနရသည အေျခအေနကလညး ေရာငရားေစႏငမည ျဖစပါသည။ ထမမက အစးရမဝါဒမား

ထေရာကစြာ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငႏငျခငးျဖင ႏငငေတာ၏ ဂဏသကၡာကလညး ျမငမားလာေစမည

ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင ျမနမာႏငင အစးရက သးျခားလြတလပမႈႏင ထေရာကမႈ တးျမငလာေစေရးအတြက

ဥပေဒပငးဆငရာႏင တရားေရးဆငရာ ျပျပငေျပာငးလမႈမားကလညး ႀကးပမးေဆာငရြကေနပါသည။ ဤသ႔

ေဆာငရြကရာတြင ဥပေဒနညးက အပခပမႈစနစ တးတကေစေရး သာမက၊ သးျခား လြတလပစြာ စရင

ေဆာငရြကပငခြင၊ ဥပေဒအရ လကနာမႏင တရားဥပေဒလမးေၾကာငးအရ ထနးခပႀကးၾကပမႈမား အပါအဝင

ျဖစပါသည။

၈-၅။ ျပညသမား ပါဝငေဆာငရြကပငခြင ႏင တငပငအၾကရယမႈ

၁၁၇။ ျမနမာႏငင အစးရက အစးရ မဟတသည အငအားစမားအေနျဖင ႏငငလးဆငရာအဆင မဝါဒခမတ

ေဆာငရြကမႈမားတြင ပါဝငေဆာငရြကခြင ရလာေစေရး ႀကးပမးေဆာငရြကေနပါသည။ အထးသျဖင ျမနမာႏငင၏

ယခအသြငကးေျပာငးေရးလပငနးမားတြင ျပညပေရာကျမနမာမား ပါဝငျဖညဆညးေဆာငရြကေပးႏငေရးအတြက

ျဖစပါသည။ ျမနမာႏငင အစးရက အေျခခ လြတလပခြငမား ျပနလညျဖညဆညးေပးႏငေရးအတြက ႀကးပမး

ေဆာငရြက ေနသညအခန၌ ျပညသမားအေနျဖင ယငးတ႔၏ ဘဝမားအေပၚ သကေရာကမႈ ရေစမည မဝါဒမားက

ပသြငး ခမတႏငေစေရးအတြက တကကြစြာပါဝငေဆာငရြကႏငရန အခြငအလမး ရာေဖြလာၾကၿပး ျပညသတ႔၏

ပါဝင ေဆာငရြကမႈသည ပစသစျဖင ေပၚေပါကလာေနပါသည။ အဆပါအေျခအေနက တ႔ျပနႏငရန အတြက

ျမနမာႏငင အစးရက မဝါဒခမတသညလပငနးမားတြင ျပညသမားက အသေပးႏငရန ႏင ျပညသမား၊ အရပဖက

လမႈ အဖြ႔အစညးမား ပါဝငေဆာငရြကႏငခြငရေစရန နညးလမးမား ရာၾကေဆာငရြကေနပါသည။ ဥပမာအားျဖင

70

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ျမနမာႏငင ခညမငႏင အထညခပလပငနး၌ ဆႏၵျပမႈမား အႀကမႀကမျဖစေပၚၿပးေနာကပငးတြင အစးရက

စးပြားေရး ကမၸဏမား၊ လပငနးရငမား၊ အလပသမားအေရး တကကြလႈပရားသမား၊ ႏငငေရးပါတမားမ

ကယစားလယမား၊ အရပဖကလမႈအဖြ႔အစညးမား ပါဝငေစ၍ လပငနးခြင ဆကဆေရး တးတက ေကာငးမြန

လာေစေရးအတြက ဒးတက မကႏာခငးဆင ေဆြးေႏြးပြမားက ေအာငျမငစြာ စစဥေဆာငရြကေပးႏငခပါသည။

ထ႔အျပင လႊတေတာကလညး စကပးေရးကမၸဏႀကးမားႏင လယသမားငယမားအၾကား ေျမယာအျငငးပြားမႈ

ျပနာက စစမးစစေဆးရန စစမးေရးေကာမရငတစခက ခန႔အပတာဝနေပးခပါသည။ ျမနမာအစးရက

မဝါဒဆငရာကစၥမားတြင အၾကဉာဏရယရန ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးျခငးအားျဖင တစဘကတြင ႏငငသားျပညသမားအား

ခြနအားအာဏာ ျဖညဆညးေပးရာေရာကသကသ ဒမကေရစနညးက အစးရအပခပမႈစနစသ႔ ဥးတည ေဆာငရြက

ရာ ေရာကေၾကာငးကလညး အသအမတျပထားပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင အနာဂတတြင အလားတ ကငသး

မႈမားက တး၍ေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။

71

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၉။ ႏငငတကာ မသားစ အသကအဝနးအၾကားတြင ျမနမာႏငင၏ အခနးက႑က

ျပနလညရယမႈ

၁၁၈။ ျမနမာႏငငအေနျဖင ကမၻာ အဓက စးပြားေရးအငအားႀကးႏငငမား၏ ခနထားမႈႏင ျပငးထနသည

စးပြားေရးႏင ႏငငေရး ပတဆ႔ ဒဏခတ အေရးယမႈမား ခစားခရၿပးေနာက၊ ယခအခါ ႏငငတကာ မသားစ

အလယတြင ယငး၏အခနး က႑က တကကြစြာႏင အျပငးအထန႐နးကန၍ ျပနလညေနရာခထားရန လအပေနၿပ

ျဖစပါသည။ ဤသ႔ႀကးပမး ေဆာငရြကမႈတြင အဓကတြနးအားမာ ကမၻာ၏စးပြားေရးအရ အငအား အႀကးဆး

ႏငငႏစချဖစသည တ႐တႏင အႏၵယႏငငတ႔၏ အလယဗဟတြင ရေနသည ၎၏မဟာဗဟာေျမာက အေန

အထားက အေျခခစဥးစားချခငး ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင တ႐တႏငင၏ အေနာကေတာငဘကေဒသက

အႏၵယသမဒၵရာသ႔ ပငလယထြကေပါကေပးႏငသည အေျခအေန၊ အလားတပင အႏၵယႏငင၏ "အေရ႕ေမာမဝါဒ"

အတြကလညး ေပါငးကးဆကစပေပးႏငမည အေျခအေန မားက အေျခခစဥးစားချခငး ျဖစပါသည။

၁၁၉ ။ ဤသ႔ေသာ အေျခအေနတြင ျမနမာႏငငအစးရအေနျဖင အာဆယအသငးဝငႏငငမား ေမာမနး

ေဖာေဆာငေနသည အာဆယ စးပြားေရး အသကအဝနး (AEC) က ၂ဝ၁၅ ခႏစတြင ေဖာေဆာငမည ကစၥ

အေပၚတြငလညး အထး အေလးေပး ႀကးပမးေနပါသည။ ဤသ႔ျပငဆငထားမႈအတြက အာဆယ အမတေပး

စနစကဒ (ASEAN scorecard) က ျပစထားခၿပး၊ အာဆယ အသငးဝငႏငငမားအားလး၌ ေနရာက႑မား

အားလးတြင အေရးပါသညတးတကမႈမား ရေနေၾကာငးလညး ေဖာျပထားပါသည။ (အခနး-၂၊ အပဒ ၂၅ က

ၾကညပါ။) သ႔ေသာလညး ယခကာလမစတင၍ ၂ဝ၁၅ ခႏစ အၾကား၌ ဤသ႔ေပါငးစညးႏငေရးအတြက အဓက

မ႑င က႑မားအားလး၌ ေဆာငရြကရန မားစြာ ကနရေနပါေသးသည။ အဆပါ ကစၥမားတြင အာဆယ

အသငးဝငႏငငမားအားလး လကမတေရးထးထားသည သေဘာတညခကမားက ႏငငမား၏ အမးသား

ဥပေဒမားတြင ထညသြငးျပဌာနးရန လအပၿပး၊ တကသညလပငနး ေဆာငတာမားက ေႏးေကြးမႈ မရေစဘ၊

ဆကလက အေကာငအထညေဖာရန လအပေနပါေသးသည။ ျမနမာ အစးရက ၎လပငနးစဥမားက ၂ဝ၁၄

ခႏစတြင အာဆယအသငးႀကး၏ ဥက႒အျဖစ တာဝနယ မေဆာငရြကမ အရနျမႇင၍ အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရြကရန စတပငးျဖတထားပါသည။ အမနဆရလင ယခအေျခခမေဘာင မတငမကပင ျမနမာအစးရက

ခမတ ေဆာငရြကခေသာ ဘကစ ျပျပငေျပာငးလေရး မဟာဗဟာႏင ႀကးပမးေဆာငရြကမႈမားက ႀကးမားစြာ

အေထာကအပ ျဖစေစခေသာေၾကာင၊ အာဆယ စးပြားေရးအသကအဝနး (AEC) ၏ ကတကဝတျပထားခကမား

အတငး အခနမ အေကာငအထညေဖာႏငမည ျဖစပါသည။ မညသ႔ပငျဖစေစ အဆပါ ကယျပန႔သည လပငနး

ေဆာငတာမားအတြက အစးရ ဝနႀကးဌာနမားႏင အဖြ႔အစညးမား ပးေပါငး ေဆာငရြကရန လအပပါသည။

ဤသ႔ေသာ လပငနးမားက ခတဆကအေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကႏငေရးႏင အခနမ ၿပးေျမာကေစေရး

အတြက (AEC) ၏ ဥးတညခက ရညမနးခကမားက ျပညမေစရန ႏငငျခားေရးဝနႀကးဌာန က လပငနးအားလး

ညႇႏႈငးပးေပါငး ေဆာငရြကေစရနအတြက တာဝနေပးခပါသည။ အာဆယအသငးဝင ႏငငမားအတြငး သေဘာတည

ထားသည လပငနးေဆာငတာမားက ျမနမာႏငငႏင အာဆယအတြငးရ ဝငေငြနညးႏငငမားက အခနဇယား

အတငး အေကာငအထညေဖာေဆာငရန ခကခႏငမႈအတြက အာဆယ ေပါငးစညးေရး လပငနးစဥမား ျဖင

ေပာေျပာငးညငသာစြာ စဥးစားထားေပးျခငးအေပၚ ျမနမာအစးရက အသအမတျပသကသ မတတမးတငထား

72

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ရပါသည။ အာဆယ ေပါငးစညးေရးအတြက ျမနမာႏငငအတြက သးသန႔ ပပးမႈမားေၾကာင အကယ၍

အာဆယစးပြားေရး အသက အဝနး (AEC) အျဖစ ေပါငးစညးႏငခလင၊ ျမနမာႏင အာဆယအသငးအတြငးရ အျခား

ဝငေငြနညးႏငငမားအတြက ေနာကထပပ၍ အကးျဖစထြနးေစမညဟ ယၾကညထားပါသည။

၁၂ဝ။ ျမနမာႏငင အစးရက အမနးခငးႏငငမားႏင ဆကဆေရး၊ ပးေပါငးေဆာငရြကေရးက ေဒသတြငး ပးေပါငး

ေဆာငရြကမႈ လပငနးစဥမားမတစဆငလညးေကာငး၊ ႏစႏငငခငး ဆကဆ၍လညးေကာငး ပမ တးျမႇင

ေဆာငရြကသြားရနလညး ရညရြယထားပါသည။ မေခါငျမစဝမးေဒသ (GMS) စးပြားေရးပးေပါငး ေဆာငရြကမႈ

အစအစဥ၏ အဖြ႔ဝငႏငင တစခအျဖစ ျမနမာႏငငအစးရက ဥပမာအားျဖင GMS ၏ သယယပ႔ေဆာငေရး

မဟာစၾကၤန လမးမႀကးမားႏင အျပညအဝ ခတဆကပးေပါငးသြားမည ျဖစၿပး၊ အျခား GMS အဖြ႔ဝငႏငငမား

ႏငအတ ဤစၾကၤနလမးမႀကးမားက လႈပရားတကကြေနသည စးပြားေရး စၾကၤနမားအျဖစ အသြငေျပာငးလသြားမည

ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင အျခားေသာ GMS အဖြ႔ဝငႏငငမားႏင အျခားက႑မားျဖစသည စြမးအင၊ ဆကသြယေရး၊

ခရးသြားလပငနး၊ စကပးေရး၊ သဘာဝဝနးကငႏင လသားအရငးအျမစ ဖြ႔ၿဖးေစေရး လပငနးမားတြငလညး

ပးေပါငးေဆာငရြကမႈက တးျမႇငသြားမည ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင ျမနမာအစးရအေနျဖင အမနးခငးႏငငမားႏင

ေဆြးေႏြးညႇႏႈငး၍ ျပနလညအစားထးျဖညဆညးရန မျဖစႏငသည အရငးအျမစမားက ေရရညစဥဆကမျပတ

အသးျပႏငေရးႏင အကးတစးပြား ျဖစေစေရး၊ ဆကဆေရး ေကာငးမြနေစေရးအတြက အတတကြမေဝ သးစြသြား

မည ျဖစပါသည။

၁၂၁။ ေဒသအတြငး ပ၍ တကကြစြာ ပးေပါငးေဆာငရြက႐မမက ျမနမာအစးရ၏ ျပျပငေျပာငးလေရး

လပငနးစဥတစခလးေၾကာင ျမနမာႏငငအေနျဖင ကမၻာႏင ပ၍ပြငလငးစြာဆကဆႏငမည ျဖစၿပး၊ ကနႏငငမားႏင

ႏစႏငငခငးေသာလညးေကာငး၊ ႏငငစ အဖြ႔အစညးမားမတစဆငေသာလညးေကာငး ပ၍ ပးေပါငး ေဆာငရြက

သြားႏငမည ျဖစပါသည။ မကခ႐ စးပြားေရး မဝါဒမားေၾကာင ျမနမာႏငငအေနျဖင လႈပရားရငသနေနသည

ကမၻာလးဆငရာ ဆကႏြယေပါငးစညးမႈ (ဂလဘယလကေဇးရငး) မ အကးေကးဇးမားက ေသခာ ရရခစားရ

မညျဖစၿပး၊ ျဖစေပၚေနသည ကမၻာစးပြားေရးအကပအတညးမ ႐ကခတလာမည ဆးကးသကေရာကမႈမား

ကလညး ေလာပါးေစမည ျဖစပါသည။ အမးသားယဥၿပငႏငစြမးကလညး ျမငတကေစမညျဖစၿပး၊ ျပညပပ႔ကန

တးျမႇင တငပ႔ႏငေရးအတြက ယၾကညကးစားႏငေသာနညးလမးမားလညး ဖြ႔ၿဖးတးတကေစမည ျဖစပါသည။

ထ႔အျပင ျမနမာႏငင အေနျဖင ကမၻာကနသြယေရးအဖြ႔ (WTO) ႏင အျခားေသာ လြတလပစြာကနသြယခြင

သေဘာတညခကမားအရ လကနာအေကာငအထညေဖာရန တာဝနဝတရားမား ကလညး ျပညမေအာင

ျဖညဆညး ႀကးပမးသြားမည ျဖစပါသည။ ေနာကဆးအေနျဖင၊ ျမနမာႏငငက ၎၏အေျခခ အေဆာကအဥမားႏင

လသား အရငးအျမစက တညေဆာကႏငရန ႏငငတကာအကအညမား ႀကးပမးရာေဖြသြားမညျဖစၿပး၊

ဤသ႔အားျဖင ျပျပငေျပာငးလမႈႏင ဖြ႔ၿဖးမႈလပငနးစဥမားက အားျဖည ေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။

73

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၁ဝ။ ဖြ႔ၿဖးေရး အစအစဥမားအတြက ကနကစရတႏင ဘ႑ာေငြ ေထာကပေပးျခငး

၁၂၂။ ဘ႑ာေရးႏစ အစအစဥ ႏင ရသးခန႔မနးေျခ ေငြစာရငး (ဘတဂက) တ အေပၚ အေျခခ၍ ယခ အခနးတြင

အစးရအသးစရတ ျပျပငေျပာငးလရန လအပေနေသာ အတငးအဆႏင ဖြ႔စညးပကစၥမား ဘ႑ာ ေငြေၾကး

ေထာကပမႈ ရရႏငေသာေနရာမားက အကဥးခပ၍ တငျပထားပါသည။

ယခအခနးတြင အထးသျဖင အစးရ၏ စစေပါငး ေငြလးေငြရငးႏင ပမန အသးစရတမားက လာမည (၃) ႏစမ (၅)

ႏစ အတြငး ျဖစႏငသညအစအစဥမားက အကဥးခပ၍ တငျပမညျဖစၿပး၊ ဤအသးစရတမားက မညသ႔ ဘ႑ာ

ရနပေငြ ျဖညတငးမညနညးဟသည ကစၥမားကပါ တငျပပါမည။ ဤသ႔တငျပရာတြင လႊတေတာသ႔ တငသြငး

ခသည (၅) ႏစတာ ကာလတစမကနးႏင အျခားသကဆငသည မတတမးမားက အေျချပ၍ တငျပမည ျဖစပါသည။

ဤအခနးတြငပင အစးရ၏ ဘ႑ာေငြ အသးစရတ၌၊ ယချပျပငေျပာငးလေရး လပငနးစဥ မေဘာငက အေျခခ၍

ေပၚထြကလာေသာ ဥးစားေပးေဆာငရြကေနသည အေျပာငးအလမားကလညး လပငနးက႑အလက ကယကယ

ျပန ျပန ေဖာျပသြားမည ျဖစပါသည။ ဤသ႔ေဖာျပရာတြင ေငြလးေငြရငးသးေငြႏင ပမနသးေငြ၊ ျပညေထာငစ

အစးရႏင ေဒသႏရအစးရမားအၾကား သးေငြစသညျဖင ခြျခားေဖာျပသြားပါမည။

ထ႔အျပင အထကေဖာျပပါ (၅) ႏစတာ အစအစဥမားအတြက ဘ႑ာရနပေငြ အပေထာကပမႈ ရႏငေသာ ျဖစႏငေျခ

အလားအလာမားကလညး တငျပေဆြးေႏြးသြားမညျဖစသညအျပင အလရင အဖြ႔အစညးမားမ ေထာကပမႈမား

ကပါ တငျပသြားမည ျဖစပါသည။

ေနာကဆးအေနျဖင၊ ဤအခနးတြင သးစြသငသည အသးစရတမားက အမးအစားအလက ခြျခား၍၊ ဤအသး

စရတမားအတြက ရရႏငသည ဘ႑ာေငြရငးျမစမားကလညး အားလးျခင၍ အကဥးခပတငျပသြားမည ျဖစပါ

သည။

74

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၁၁။ မတဘကအငအားစမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ

၁၂၃။ စးပြားေရးဖြ႔ၿဖးတးတကမႈႏင ဆငးရမႈ ေလာကေရး ရညရြယခကႏစခစလး ေအာငျမငမႈရရေစေရးအတြက

ျမနမာႏငငရ ျပညသမားအားလး ပးေပါငးေဆာငရြကမႈႏင ႏငငတကာမသားစ၏ ပပးကညမႈ လအပပါသည။

ဤအခက က အသအမတျပ၍ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင ျပစေရးဆြျခငးႏင

အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငးတ တြင အငအားစအားလး၏ အၾကဉာဏျဖညဆညး ထညဝငမႈမားႏင ပပးမႈ

မားရရေရးသည မရမျဖစ အေရးႀကးပါသည။ သ႔ျဖစ၍ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက

အေျခခမေဘာင (မၾကမး) က အစးရႏင ပဂၢလကက႑မား၊ အရပဖကလမႈ အဖြ႔အစညးမား၊ ပညာရငမား၊

သတငးမဒယာမားႏင ျပညသလထသ႔ ကယကယျပန ျပန တငျပေဆြးေႏြးသြားမည ျဖစပါသည။ အလားတပင

အလရင အဖြ အစညး အသငးအ၀နးမားႏငလညး အၾကဉာဏယ၍ ေဆြးေႏြးတငျပသြားမည ျဖစသည။ တငျပ

ေဆြးေႏြးမႈမားက ႏငငေတာအဆငႏင ေဒသဆငရာအဆငမားတြငပါ ေဆာငရြကသြားမညျဖစၿပး၊ မတခကမား၊

တ႔ျပန အၾကျပခကမားက စေဆာငး၍ မဟာဗဟာတြင ျဖညစြကျပငဆငသြားမည ျဖစသညအျပင ယခ

အေျခခမေဘာငက ျဖန႔ေ၀ျခငး၊ ေဆြးေႏြးျခငးျဖင အမားသေဘာတညမႈရေအာင ေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။

အၾကဉာဏရယျခငး ႏင ျပငဆငေျပာငးလျခငး လပငနးစဥမားက ျပညသမားထသ႔ မရငးလငးမ အျပနအလန

နားလညမႈတညေဆာကႏငေရးႏင ေမာလငထားသည အေျခအေနမားက ထနးသမးစမႏငေရးအတြက ႀကတင

အသေပး အေၾကာငးၾကားသြားမည ျဖစပါသည။ ဤသ႔တငပင အၾကျပခကမားက အေျခခ၍ စးပြားေရးႏင လမႈေရး

ျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင (မၾကမး) က ျပနလည ျပငဆငျဖညစြကၿပး၊ အတညျပႏငေရး

လႊတေတာသ႔ တငျပသြားမည ျဖစပါသည။

၁၂၄။ မတဘကအငအားစမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈသည စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက

အေျခခ မေဘာင ေအာငျမငေစေရးအတြက အထးအေရးႀကးပါသည။ ဤအေျခအေနတြင အစးရ၏ အပခပေရး

က႑ႏင လႊတေတာတ႔၏ မတဖကပးေပါငးမႈသညလညး အထးအေရးႀကးပါသည။ မတဖက ပးေပါငး ေဆာငရြကမႈ

ထေရာက၊ ထကျမကေစရနအတြက လႊတေတာ၏ ဥပေဒျပဌာနး အတညျပမႈ မရယမ၊ လမးၫႊနခကမားက

ေရးဆြျပဌာနးသြားမည ျဖစၿပး၊ ဥပေဒမၾကမး တငသြငးရာတြင နညးပညာပငးအရ၊ အရညအေသြးအရ

အဆငအတနး ျမငမားေစေရးႏင ဥပေဒ မၾကမးကတငျပရာတြင သကဆငသ အငအားစ အားလး၏ ျဖညဆညး

အၾကျပခကမားက ရယႏငေစေရးအတြက လႊတေတာသ႔ မတငျပမကပင၊ တငျပ ေဆြးေႏြးမႈမား ျပလပသြားမည

ျဖစပါသည။

၁၂၅။ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာငက အေကာငအထညေဖာရာတြင အစးရႏင

ထပမ အရငးအျမစမား ျဖညဆညးႏငၿပး၊ ဖြ ၿဖးမ စမခကမားအတြက ရလဒအေျချပ စမခန႔ခြႏင၍ လကေတြ႔

ျပနာ ေျဖရငးႏငသည စးပြားေရးအငအားစမား၏ မတဖက ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ၊ အေျခခ လထအၾကားတြင

ဝနေဆာငမ ေပးသည လပငနးမားႏင ျပညသအမား ပါဝငေဆာငရြကသည လပငနးစဥမား အေကာငအထည

ေဖာေဆာငရာတြင အေတြ႔အၾကရေနၾကၿပးျဖစသည အရပဖက လမႈအဖြ႔အစညးမား၏ မတဖကပးေပါငး

ေဆာငရြကမႈတ သည အထးအေရးႀကးလပါသည။ ဤသ႔အေရးပါလသည အငအားစမားထမ အၾကဉာဏ ရယႏင

ေရးအတြက ႏငငေတာသမၼတက ႏငငေရး၊ စးပြားေရးႏင ဥပေဒေရးရာအၾကေပးမား ခန႔အပ ထားၿပးျဖစ ပါသည။

75

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ထ႔အျပင မဝါဒေရးရာ ခမတမႈမား၌ အၾကဉာဏရယႏငေရးအတြက အမးသားစးပြားေရး ႏင လမႈေရး အၾကေပး

ေကာငစ (NESAC) က ခန႔အပထားရၿပး ျဖစပါသည။ ဤအေျခခမေဘာငက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကရာ

တြင ျမနမာအစးရအေနျဖင ဤအၾကေပးအဖြ႔အစညးမားႏင တငပငညႇႏႈငးသြားမည ျဖစၿပး၊ ျပညေထာငစ သမၼတ

ျမနမာႏငင ကနသညႀကးမားႏင စကမႈလပငနးရငမား အသငးခပ၊ ျမနမာႏငင အမးသမး ေရးရာ အဖြ႔ခပတ

အျပင အျခား အရပဖက လမႈအဖြ႔အစညးမားမ ကယစားလယမားႏငလညး တငပငညႇႏႈငး သြားမည ျဖစပါသည။

၁၂၆။ ေနာကဆးအေနျဖင အလႉရင အသကအဝနးမားႏင မတဖကပးေပါငးေဆာငရြကမႈသညလညး အေရးႀကးရာ

၎တ႔ထမ ႏငငတကာ အေတြ႔အၾကမားႏင အျခားအရငးအျမစမားက စးပြားေရးႏင လမႈေရး ျပျပငေျပာငး

လမႈအတြက အေျခခမေဘာငအရ ေလာညစြာ ပပးမႈရယ၍ ထေရာကစြာ အသးျပသြားမည ျဖစပါသည။

ဤအေနအထားတြင ႏငငျခား ေခးေငြ အေထာကအပ အကအည စမခန႔ခြမႈ ဗဟေကာမတႏင လပငနး

ေကာမတမားက ဖြ႔စညးထားၿပး ျဖစရာ အလရငမားအေနျဖင က႑အလက ဝနႀကးဌာနမားအား ယငးတ႔၏

က႑အလကျပျပင ေျပာငးလမႈ မဟာဗဟာႏင ဖြ႔ၿဖးေရး အစအစဥမား ခငမာ အားေကာငးေစေရး အတြက

ပပးေပး ေရးကေသာလညးေကာငး၊ ဤမဟာဗဟာမားႏင အစအစဥမား ထေရာကထကျမကစြာ အေကာငအထည

ေဖာေဆာငႏငေရးအတြက ပးေပါငးေဆာငရြကေရးအတြကကေသာလညးေကာငး တကတြနးသြားမည ျဖစပါသည။

၁၂၇။ မတဖက ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး၏ အႏစသာရမာ အျပနအလန တာဝနယ၊ တာဝနခမႈ ျဖစေပၚေစၿပး၊

စးပြားေရး ႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင ၏ ဖြ႔ၿဖးေရးရညမနးခကမား စစဥ ေဆာငရြကၾက

ရာ၌လညး ယငးကသ ျဖစေစသငပါသည။ ပဂၢလကက႑မ မတဖကအဖြ႔အစညးမားအေနျဖင သတမတထားသည

ဥပေဒစညးမဥး မေဘာငအတြငးမ လပေဆာငရန သေဘာတညျခငး၊ အရပဖက လမႈအဖြ႔အစညးမားကလညး

အစးရ၏ တာဝနယ တာဝနခမႈ ဝနးကငက လကခသေဘာတညျခငး၊ အလႉရငမားကလညး အစးရ၏

အရငးအျမစမေဘာငအတြငးမ ပပးေဆာငရြကရန သေဘာတည၍ အကအညမားက ဘတဂက အတြငးမ

ထညဝငစးဆငးေစျခငး၊ အၿပင အေကာငအထညေဖာေနသည ယနစမား၊ စနစမား ေနာကထပ ထေထာငရန

မလအပေတာျခငးတ ေၾကာင ပ၍ အကးရေစမည ျဖစပါသည။ အျပနအလနအားျဖင အစးရကလညး စးပြားေရးႏင

လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာငက ပြငလငးျမငသာစြာ၊ တာဝနယ တာဝနခ မႈရစြာျဖင

ရလဒမားက ပမန ေစာငၾကညစစစမႈျဖင အေကာငအထညေဖာေဆာငရန ကတကဝတျပသြားမည ျဖစပါ သည။

76

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

၁၂။ အေကာငအထညေဖာျခငး၊ ေစာငၾကညႀကးၾကပျခငး ႏင ျပနလညသးသပ

စစစျခငး

၁၂၈။ အမးသားေရး ပနးတငရညမနးခကမားႏင တနဖးထားမႈမားအေပၚ လႊမးျခမႈရသည ယခ စးပြားေရးႏင

လမႈေရး ျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင၏ အေရးပါမႈ သေဘာသဘာဝက ေထာကထား၍၊ ယခ

အေျခခမေဘာငက အေကာငအထညေဖာရာ၌ ႏငငေတာသမၼတက ဥက႒အျဖစ ေဆာငရြကမည၊ စမကနး

ေရးဆြေရးေကာမရငက ႀကးၾကပ ေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။ ၎၏ေအာကတြင အတြငးေရးမႉး႐းအဖြ႔က

ေစာငၾကည ေလလာျခငးႏင ျပနလည စစစသးသပျခငး (M&E) လပငနးစဥမားအတြက ပပးေဆာငရြကေပးရနႏင

အေကာငအထညေဖာေဆာငမႈအေတြ႔အၾကမားအရ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခ

မေဘာငက ျပနလညမြမးမ ျဖညစြကရန ဖြ႔စညးထားရမည ျဖစသည။ အတြငးေရးမးအဖြ႔က ပးေပါငး

ေဆာငရြကမႈဆငရာ ျပနာမားက သးသပေဖာထတ၍ မညသညနညးျဖင အေကာငးဆးေျဖရငးႏငမညက

ေကာမရငထသ႔ အၾကျပတငျပသြားမည ျဖစပါသည။

၁၂၉။ စမကနးေရးဆြေရး ေကာမရငသည အတြငးေရးမး႐းအဖြ႔၏ ပပးမႈျဖင စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈ

အတြက အေျခခမေဘာင အေကာငအထညေဖာေရးကစၥက ႐ႈေထာင (၃) ရပျဖင လပေဆာငသြားမည ျဖစပါ သည။

ပထမအခကမာ အေျခခမေဘာငတြင ခမတထားသည လတတေလာ အေကာငအထညေဖာရမည လပငနး

ေဆာငတာမားႏင တးတကမႈမားက ႀကးၾကပသြားမညျဖစၿပး၊ ျပျပငေျပာငးလေရး မဟာဗဟာမားက ျပငဆင

ျဖညစြကျခငး၊ ပမျပညစစြာ ေဆာငရြကေစျခငးျဖင ထပမ ေဆာငရြကမည လပငနးေဆာငတာမား၊ လႈပရားမႈမားက

ေဆာငရြကႏငမည ျဖစသည။ ဒတယအခကအေနျဖင တးတကလာမည အစးရ၏ စစေပါငး အသးစရတမား

အပါအဝင အစးရဘ႑ာေငြ အသးစရတ စမခန႔ခြမႈမားႏင ဘ႑ာေငြေၾကး ေထာကပမႈမား တးတကမႈက

ေစာငၾကည ေလလာသြားမည ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင သေဘာတညထားသညအတငး အစးရဘ႑ာ အသး

စရတမားက ဥးစားေပး လပငနးအစအစဥမားသ႔ ေျပာငးလေရာကရျခငး ရ- မရႏင ျပညတြငးဘ႑ာဝငေငြမား ႏင

ႏငငတကာ အရငးအျမစမားမ ဘ႑ာေငြေၾကး ေထာကပမႈ တးတကမႈအေျခအေနမား အပါအဝင၊ အစးရဘ႑ာ

အသးစရတမားအတြက ေငြေၾကးေထာကပမႈ အေျခအေနမားကလညး ေစာငၾကညေလလာသြားမည ျဖစပါသည။

ေနာကဆးအေနျဖင ေကာမရငႏင အတြငးေရးမႉး႐းအဖြ႔က အဓကကသည စးပြားေရးႏင လမႈေရးၫႊနကနးမား

တးတကမႈတြင ဤအခကမားက မညသ႔သကေရာကေနသညကလညး အေလးထားေလလာသြားမည ျဖစပါသည။

ျဖစေပၚတးတကမႈမား ႏင ပတသက၍ ကာလအပငးအျခားအလက ပမနအစရငခစာမားက ျပစတငျပသြားမည

ျဖစၿပး၊ စးပြားေရးႏင လမႈေရး ျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာငတြင ခမတထားသည လပငနး ေဆာငတာ

မားမ ျပငဆငရနလအပသညမား ကလညး အၾကျပတငျပသြားမည ျဖစပါသည။

၁၃ဝ။ ေကာမရငႏင အတြငးေရးမး႐းအဖြ႔၏ လပငနးေဆာငတာမားက ေခာေမြ႔ေစရနႏင တးတကမႈမားက

ေစာငၾကည သးသပေရးဆနးစစေရး တ က ေဆာငရြကႏငေစရန ရလဒအေျချပ အေျခခမေဘာင (Result

framework) တစခက အေကာငအထညေဖာမႈ လပငနးမား က႑ (၃) ခက အေျခခ၍ ျပငဆငျပစေနပါသည။

ေနာကဆကတြ (၂) သည အဓကကသည မဝါဒမားႏင အျခားလပငနးေဆာငတာမားအတြက စးပြားေရးႏင

လမႈေရး ျပျပငေျပာငးလမႈ အေျခခမေဘာငတြင ခမတထားသည အႏစခပ ေဖာျပခကဇယား ႏင

77

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

အေကာငအထညေဖာမႈ ၿပးေျမာကေစရန ေမာလငထားသည အခနဇယား ျဖစပါသည။ ေနာကဆကတြ (၃) သည

အစးရ ဘ႑ာအသးစရတမားတြင ပမာဏႏင ဖြ႔စညးမႈ အေျပာငးအလျဖစလာေစရန ေမာလငထားခကႏင

ဤအသးစရတမားအတြက ဘ႑ာရနပေငြ အရငးအျမစဆငရာ အကဥးခပဇယား ျဖစပါသည။ ေနာကဆကတြ (၄)

တြင သေဘာတညထားသည မ ဝါဒမားႏင လပငနးအစအစဥမားေၾကာင အေရးပါသည လမႈေရး၊ စးပြားေရးဆငရာ

ၫႊနကနးမားတြင သကေရာက ေျပာငးလမႈ ျဖစႏငေျခ ေမာလငထားခက ျဖစပါသည။ အေကာငအထညေဖာေရး

လပငနးစဥ၏ အစတအပငးတစခအရ ဥးစားေပး ေဆာငရြကရမည လပငနးတစခမာ စးပြားေရးႏင လမႈေရးဆငရာ

ကနးဂဏနးအခကအလကမားက ယ ၾကညကးစားရမႈ ႏင လအမား ရရႏငမႈ အလငအျမန ဖြ႔ၿဖး တးတက

လာေစေရးႏင တစစလးေသာ စာရငးအငးစနစမား ထားရမႈခငမာအားေကာငးလာေစေရးပင ျဖစပါသည။ သ႔မသာ

ပ၍တငးကပေသာ ေစာငၾကညစစစမႈ စနစမား တးတကေဆာငရြကႏငလမမည ျဖစပါသည။

ျပျပငေျပာငးလေရးလပငနးမား က အခနအပငးအဆငမား ခြ၍ ဦးစားေပးေဆာငရြကျခငး

၁၃၁။ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင (FESR) သည ေစးကြကယႏယားမား

ဖြ႔ၿဖးတးတကရန၊ စးပြားေရးဆးျဖတခကမားအား အေျပာငးအလျပလပရနႏင ယခငအစးရလကထကက

မားယြငးစြာ ခမတခေသာ မ၀ါဒမားအား ျပငဆငရနစသည ႏစကာလၾကာျမငစြာ ျပလပရမည အေရးေပၚႏင

အမားအျပားလပေဆာငရမည အစတအပငးမားပါ၀ငသည။ ထျပျပငေျပာငးလမႈမားအား အလးစ လပေဆာငရနမာ

ႏငငေတာအစးရအတြက အစးရသကတမးကာလအတြငး ျပလပရန မျဖစႏငေပ။ ထ႔ေၾကာင စးပြားေရးႏင

ျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင (FESR) သည အေကာငအထညေဖာမည မဟာဗဟာလပငနးစဥအား

အဆငလကခြျခားအေကာငအထညေဖာရနအတြက တငျပထားသည။

၁၃၂။ တခနတညးမာပင ႏငငေတာအစးရသည ျပညသလထထမ အၾကဥာဏရယၿပး ျပျပငေျပာငးလမႈအတြက

ေထာကခမႈမား ရယရန လအပသည။ လၾမားေသာ ျပျပငေျပာငးလေရး အစအစဥမားသည လထအား

ပးေပါငးပါ၀ငရနႏင ျပျပငေျပာငးလေရးျဖစစဥအား အရနကန႔သတရနအတြက အၾကျပျပငေျပာငးလမႈ

နယေျမ(constituencies) မားအား စစဥရန သတျပမရမညျဖစသည။ ထအေျခအေနတြင

ျပျပငေျပာငးလမႈလပေဆာငမည အစအစဥမားသည ေနာကထပျပလပမည ျပျပငေျပာငးလမႈမားအတြက

အလြနအေရးၾကးသည။ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင (FESR) သည

ႏငငေတာအစးရအေနျဖင အေစာဆးကာလျပျပငေျပာငးလမႈမား ျပလပျခငးျဖင လထသည

အေစာဆးအခနကာလအတြငး အျမငမားဆး အကးေကးဇးမား ရရႏငေၾကာငး သတေပးထားသည။ ထ႔ေၾကာင

ႏငငေတာ အစးရအေနျဖင ေအာကပါ ျပျပငေျပာငးလမႈမားအား အခနကာလ (အလယအလတကာလ)

တစခအတြငး ျပလပရပါမည။

ပထမအဆင:မကခ႐စးပြားေရးျပျပငေျပာငးလျခငး

(၁) ႏငငေတာအစးရသည ဘ႑ာေရးႏင ေငြေၾကးဆငရာ တညၿငမမႈရျခငးသည

အျခားျပျပငေျပာငးလမႈမားအတြကပါ အေျခခလအပေသာ အတျမစျဖစေၾကာငး သရသည။

78

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

(၂) ကနသြယေရး ျပျပငေျပာငးလျခငးသည ဘ႑ာေရးႏင ေငြေၾကးဆငရာတညၿငမမႈႏင ဆကစပမႈ ရသကသ႔

သြငးကနကန႔သတခကမားအားေျဖေလာျခငးသည ႏငငျခားေငြလလယမႈႏင ကနစညတငသြငးမႈ

ျပျပငေျပာငးလျခငးမားႏငလညး ဆကစပေနသည။

(၃) အေရးအၾကးဆးလအပခကမာ ျပညသ႔ဘ႑ာေရးဆငရာ ကစၥရပမားျဖစသည။ အစးရအေနျဖင

ဘ႑ာေရးလေငြျပမႈအား ေလာခရာတြင မကခ႐စးပြားေရးတညၿငမမႈ၊ သငတငေသာ စးပြားေရးဖြ႔ၿဖးမႈႏင

လကေလာညေထြျဖစေစရနအတြက အစအစဥမားျပလပရမည။ ၄ငးအစအစဥမားတြင

အသးစရတမားခြေ၀သးစြေရး၊ အခြနျပျပငေျပာငးလေရးႏင အခြနေကာကစနစျမႇငတငေရးတ႔ပါ၀ငသည။

ဒတယအဆင:အလငအျမနေအာငျမငမႈ ရရေစႏငမည ကစၥမားအားေဆာငရြကျခငး

(၁) ႏငငေတာအစးရသည ဗဇာေလာကထားမႈကန႔သတျခငးမားက ေျဖေလာေပးျခငး၊ ဟတယႏင

၀နေဆာငမႈလပငနးမားအား အလငအျမနေဆာငရြကခြင ျပျခငးျဖင ခရးသြားလပငနးက႑အတြငး

ျပျပငေျပာငးလမႈမားအား ျမႇငတငရမည။

(၂) ႏငငေတာအစးရအေနျဖင ကနးမာေရးစရတမား၊ ပညာသငၾကားေရးေထာကပေငြ ဂရန႔မား၊

ပညာသငေထာကပေၾကးမား၊ အေျခအေနအရေငြေၾကးပပးမႈ (conditional cash transfer)မား ျပလပေပးျခငးျဖင

အေျခခ ပညာေရးႏင ကနးမာေရးတြင အရညအေသြးႏင အရညအတြကပါ တးတကလာမညျဖစသည။

(၃) အလးစ ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈအတြက စကပးေရးက႑တးျမႇငမႈသည အလြနအေရးၾကးသျဖင

ျပညတြငးထတကနတနဖး(GDP)၏ ရာခငႏႈနးေတာေတာမားမားအား စကပးေရးက႑မ ျဖညဆညးေပးႏငသကသ႔

အလပအကငခန႔ထားမႈမားလညး ျမငတကႏငသည။ႏငငေတာ အစးရသည တငးျပညအတြငး

အစားအစာဖလျခငးမားရေစရန ေဆာငရြကရမညျဖစသကသ႔ ဖြ႔ၿဖးေရးဆငရာ မဟာဗဟာစမကနးမားအား

ျပျပငေျပာငးလမႈ အကးေကးဇးမား ရရေစရန ေဆာငရြကရမည။

လယသမားမား၊လယယာလပငနးခြငအတြငးရအေျခခအလပသမားမားႏင ၄ငးတ႔၏ မသားစ၀ငမားအတြက

သကသာေခာငခေရး၊၀ငေငြတးပြားေရးဆငရာ အကးျဖစေစမည မဟာဗဟာ စမကနးမားအားေရးဆြရမည။

(၄) ယခငႏစမစ၍ ႏငငေတာ အစးရ အေလးထားေသာ “ေကာငးမြနေသာ အပခပမႈစနစႏင သန႔ရငးေသာ

အစးရအဖြ႔ (good governance and clean government)” ျဖစလာေစရနအတြက လအပေသာ ဖြၿဖးတးတကမႈႏင

ဆငးရမြေတမႈ ေလာခေရး အထးသျဖင ျပညေထာငစအစးရဘတဂကတြင ထငသာျမငသာရမႈႏင တစကမၻာလးက

စထား ကငသးေနသည သဘာ၀ရငးျမစထတလပေရးလပငနးမား ပြငလငးျမငသာမႈရေစေရး

ၾကးပမးေဆာငရြကခက (EITI) က႑မားတြင အပခပမႈစနစတးတကေကာငးမြနေစရန ၾကးပမးေဆာငရြကရမည။

(၅) ႏငငေတာအစးရသည မဘငးဖနးမားႏင အငတာနက၀နေဆာငမႈမားအား အဆငျမႇငတငေပးျခငးျဖင

ျပညသလထသည သတငးအခကအလကမားအား အလြယတက ရရႏငၿပး အလပအကငအခြငအလမးမား

ဖနတးေပးျခငး၊ ကနစညလႊေျပာငးပ႔ေဆာငစရတ(transaction cost) ကနကစရတမား ေလာခေပးျခငး၊

လမႈေရးအျပနအလနရငးႏးေစရန စသည အကးေကးဇးမား ရရလာသည။

(၆) လကရစးပြားေရး အဓကကေသာ ရနကနတြင ျပျပငေျပာငးလမႈမား စတငလပကငျခငးအားျဖင ျပညသလထ

အေျမာကအျမားအား အကးျဖစေစႏငသကသ႔ အျခားျပညနယႏငတငးမားႏင ခတဆကေဆာငရြကျခငးျဖင

ခတဆကေဆာငရြကမႈမားအား ျမႇငတငႏငသည။ ရနကနတြင အေျခခအေဆာကအအမားအား

79

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

အဆငျမႇငတငေပးျခငး (ဥပမာ ျပညသ႔ သယယပ႔ေဆာငေရးလပငနးမားႏင ဆပကမးအေဆာကအအမား) ျဖင

ျပျပငေျပာငးလေရးလပငနးစဥမားတြင အလငအျမနေအာငျမငမႈ ရရေစႏငမညျဖစသည။

တတယအဆင:က႑အလကႏင အဖြ႔အစညးဆငရာ (institutional) ျပျပငေျပာငးလျခငး

(၁) ႏငငေတာအစးရသည အေျခခ အဖြ႔အစညးဆငရာ ျပျပငေျပာငးလျခငးမားႏင စညးမဥးစညးကမးဆငရာ

ျပျပငေျပာငးလျခငးမားအား အလငအျမနစတငေဆာငရြကျခငးျဖင ကနစညလႊေျပာငးပ႔ေဆာငစရတ(transaction

cost) မားအား ေလာခႏငမညျဖစသကသ႔ ပဂၢလက ရငးႏးျမႈပႏမႈမားအားလညး အားေပးရာေရာကမညျဖစသည။

(၂) ႏငငေတာအစးရသည အစးရပငလပငနးမားအား ေကာပရတမားေဆာငရြကျခငး (coporatiziation) မသည

ပဂၢလကပင (privatization) ျပလပျခငးအဆငမားအထ ျပျပငေျပာငးလမႈမား ျပလပရမညျဖစသည။ ထသ႔

ျပလပရာတြင ျမငသာထငသာမႈရျခငး၊ အကးရေအာင ေဆာငရြကျခငးမားျဖင လထအတြက ပမ အကးရေအာင

ေဆာငရြကရမည ျဖစသည။ ထ႔အျပင ပတ၀နးကငထခကပကစးမႈႏင လမႈေရးအကးဆကမားမျဖစေပၚေစရန

ထညသြငး စဥးစားရမည။

(၃) ႏငငေတာအစးရသည အေျခခ အေဆာကအအျမႇငတငျခငး မားအား အလငအျမနေဆာငရြက ေပးျခငးျဖင

အေျခခလတနးစား၏ စးပြားေရး ျမငတကလာေစရန စစဥရမည။ ထအေျခခအေဆာကအအမားတြင

ျပညသ႔လပငနးမားအတြက အလပခန႔ထားမႈ႔ ေသခာေရး အစအစဥမား၊ အေျခခအေဆာကအအမား

ျပညသႏငပဂၢလကပးေပါငး စမျခငးႏင လပစစသးစြမႈျမငတကလာျခငး စသညတ႔ပါ၀ငသည။

(၄) ႏငငေတာအစးရသည က႑အလကႏင ၀နၾကးဌာနအလက ျပျပငေျပာငးလမႈမား ျပလပရာတြင

အလးစတးတကေရး (inclusive growth) ႏင အဓြန႔ရညေသာ ဆငးရမြေတမႈေလာကေရးအတြက စနစကေသာ

ရညရြယခကမားျဖင ေဆာငရြကရမညျဖစသည။

စတတအဆင:ေရရည အပခပမႈစနစႏင ပစ (structure) ျပျပင ေျပာငးလျခငး

(၁) ႏငငေတာအစးရသည ေရရညတြင အပခပမႈစနစႏင ပစမားအား ျပျပငေျပာငးလျခငးျဖင ျမနမာႏငငသည

ႏငငတကာတြင ပမ ပးေပါငးပါ၀ငလာမညျဖစသကသ႔ ၂၁ရာစ ေဒသဆငရာႏင ႏငငတကာ

စနေခၚရငဆငမႈမားတြင ျမနမာႏငငအေနျဖင အကအညအေထာကအပမား ရရႏငမညျဖစသည။

၁၃၃။ အထကပါ ျပျပငေျပာငးလျခငးမားအား အဆငလကလပေဆာငျခငးျဖင ႏငငေတာအစးရသည

လထတစရပလးအတြက အကးျပႏငေသာ မ၀ါဒမားအား ခမတလာႏငမညျဖစၿပး ျပျပငေျပာငးလမႈအရန

(momentum) အား ေရရညတညၿမေအာင ထနးသမးႏငမညျဖစသည။ ႏငငေတာအစးရသည တညၿငမမႈရျခငးႏင

ေျဖေလာျခငးဆငရာ အစအစဥမားအား တၿပငနကတညး အေကာငအထညေဖာျခငးျဖင

အလငအျမနေအာငျမငမႈရရႏငေသာ အခနးက႑မားတြင ျပျပငေျပာငးလမႈမားအား မဟာဗဟာနညးလမးမားျဖင

ေဆာငရြကႏငသည။ ထသ႔ေဆာငရြကျခငးျဖင ႏငငေတာအစးရ၏ ျပျပငေျပာငးလမႈအတြက ၀နခကတျပျခငးႏင

အလးစ ျပျပငေျပာငးလမႈျဖစစဥတစခလးအတြက အေထာကအကျပႏငသည။

80

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

ေနာကဆကတြ (၁)။ အစအစဥ ေရးဆြျခငးႏင ျပျပငေျပာငးလေရးလပငနးမားအတြက အခနဇယား

ယေန႔ကာလအထ ေဆာငရြကၿပးစးခေသာ လပငနးမား

၂ဝ၁၁ မ ၂ဝ၁၅ ခႏစအထ (၅) ႏစကာလတာ စမကနး ျပငဆငေရးဆြမႈ မၾကာေသးမကပင အၿပးသတခၿပ ျဖစၿပး

အစးရ၏ မဟာဗဟာမားႏင ဥးစားေပး အစအစဥမားက ထညသြငးစဥးစား၍ ခနညႇမႈမား ျပခပါသည။

ဤအစအစဥက လာမည လႊတေတာတြင အတညျပခကရယႏငရန တငသြငးထားပါသည။

(၅) ႏစကာလ စမကနးအတြက ျဖညဆညးမႈအျဖစႏင စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈမားအတြက

အေရးပါသည အျမငတစရပအျဖစ ဤျပျပငေျပာငးလေရးလပငနးမားက ထေရာကစြာ ခတဆကျဖညဆညး

ေဆာငရြကႏင ရနႏင ဥးစားေပး အစအစဥမားအျဖစ လပေဆာငႏငရနအတြက၊ ျမနမာႏငင အစးရက စးပြားေရးႏင

လမႈေရးျပ ျပင ေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင က ျပစေရးသားရန ဆးျဖတခပါသည။ ဤအေျခခမေဘာငတြင

ဘကစဖြ႔ၿဖးေစေရး ႏင ဆငးရမႈ ေလာကေစေရးအတြက တးျမႇငလပေဆာငရန လအပသည လပငနး

ေဆာငတာမားက အေလးေပး ေဖာျပထားပါသည။ ဤအေျခခမေဘာငသည အျခားႏငငအမားတြင အေရးပါသည

အသြငကးေျပာငးမႈမားႏင အေျခခကသည စးပြားေရးႏင လမႈေရး ျပျပငေျပာငးလမႈမား လပေဆာငၾကရာတြင

စတင ခညးကပေဆာငရြကခၾကပႏင လညး လကေလာညေထြ ျဖစပါသည။ 3

ႏငငေတာ သမၼတထမ အတညျပခက ရယၿပးသညေနာကတြင၊ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပ ျပငေျပာငးလမႈအတြက

အေျခခမေဘာင အတြက လပငနးမားက ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ေမလမစတင ေဆာငရြကခၾကပါသည။ ဤလပငနးမားတြင

အမးသားစမကနး ႏင စးပြားေရးဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ ဝနႀကးဌာနႏင ညႇႏႈငးတငပငျခငးကစၥမားက ေမလႏင ဇလင

လတြင ကယကယျပန ျပန ေဆာငရြကခၾကပါသည။ ဤသ႔ တငပငညႇႏႈငးရာတြင ျပညေထာငစအဆငႏင

ျပညနယ/ တငးေဒသႀကးအဆငမားရ ႐းမားမ အရာရ ၂၅ဝ ေကာႏင တက႐ကေတြ႔ဆ ေမးျမနးမႈမား၊ ေဆြးေႏြး

အၾကရယမႈမားလညး ပါဝငပါသည။ ဝနႀကးဌာနမားမလညး ယငးတ႔၏ အဆျပလသည မဟာဗဟာမား၊

ျပျပငေျပာငးလေရး အစအစဥအတြက ျဖညဆညး အၾကျပခကမားက စာျဖင ေရးသားေပးပ႔ခၾကၿပး၊

ကၽြ မးကငသအဖြ႔က ယခတငျပသည စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပင ေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင (မၾကမး) က

ျပစေရးဆြခၾကျခငး ျဖစပါသည။

၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ စကတငဘာလမ ဒဇငဘာလအတြငး ေဆာငရြကရန လပငနးမား

ယခကာလမ ၂ဝ၁၂ ခႏစ ဒဇငဘာလအၾကားတြင ျမနမာအစးရက အေျခခမေဘာင ျပစေရးဆြေနမႈ လပငနးမား

အၿပးသတၿပး၊ စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပ ျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင က တငပငညႇႏႈငး အၾကရယေရးႏင

3ႏငငအမားစတြင အဓကကသည ျပျပငေျပာငးလေရးႏင အသြငကးေျပာငးေရး လပငနးစဥမားက စတငလပေဆာငၾကရာ၌၊ ဤသ႔ အလားတ အေျခခမေဘာငမား ျပငဆငျပစ ခၾကပါသည။ သ႔ေသာလညး ထႏငငမားတြင အျခားေသာ ေခါငးစဥ၊ အမညအမးမး တပ၍လညး ေခၚဆခၾကပါ သည။ အခ႔ေသာ အေျခခမေဘာငမားက ဤမတတမးမား၏ ျပျပငေျပာငးလေရး ေဆာငရြကမည သေဘာသဘာဝက အေလးေပးေခၚဆၾကၿပး၊ အခ႔ေသာ ႏငငမားက ဤမတတမးမား၏ ရညရြယခကျဖစသည ဖြ႔ၿဖးေရးႏင ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာခေရးက အမျပ ေခၚဆခၾကပါသည။ သ႔ပါ ေသာလညး ဤအေျခခမေဘာငမားက မဝါဒမား ျပျပငေျပာငးလမႈႏင အျခားေသာ လပငနးအစအစဥမားက ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈႏင ဆငးရမႈ ေလာ ခေရး အေပၚ မညသ႔မညပ သကေရာကေစမညက ေဖာျပခၾကျခငး ျဖစပါသည။

81

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

အတညျပမႈ ရယႏငေရးအတြက ႀကးပမးေဆာငရြကသြားမည ျဖစပါသည။ အမးသားစမကနးႏင စးပြားေရးဖြ႔ၿဖးမႈ

ဝနႀကးဌာန က အျခား ဝနႀကးဌာနမား၊ ေဒသဆငရာ အစးရ အာဏာပငမား ႏင ကန ပါဝငသကဆငေနသည

အငအားစမားႏင ကယကယျပန ျပန တငပငအၾကဉာဏရယသြားမည ျဖစပါသည။

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပ ျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင (မၾကမး) က အစပးအျဖစ မတယ၍ ျမနမာႏငင

အစးရ က အမးသားဘကစ ဖြ႔ၿဖးမႈ စမကနး (NCDP) သ႔မဟတ လာမည ႏစ (၂ဝ) ကာလအတြက ေမ ာမနးခကက

ျပငဆငေရးဆြမႈ လပငနးမား စတငေဆာငရြကေနၿပ ျဖစပါသည။ ဤသ႔ေရးဆြရာတြင လကရ ေဆာငရြကျပစ

ေနသည ျမနမာႏငင ဘကစ ဖြ႔ၿဖးမႈ ေမ ာမနးခက (MCDV) ကလညး အေျခချပစသြားမည ျဖစပါသည။ အမးသား

ဘကစ ဖြ႔ၿဖးမႈ စမကနး (NCDP) ၏ အေျခခမေဘာငက ၂ဝ၁၂ ခႏစ၊ ႏစကနပငးတြင စတင ျပစေရးသားၾကမည

ျဖစပါသည။ အမးသားဘကစ ဖြ႔ၿဖးမႈ အစအစဥ (NCDP) ၏ ေနာကဆးမၾကမးက ၂ဝ၁၃ ခႏစ၊ ဒတယႏစ

ဝကပငးတြင ေရးဆြၿပးစးမညျဖစၿပး၊ တစၿပငနကတညးမာပင အမးသား (၅) ႏစကာကာလ စမကနးမားႏင

ေဒသႏရ စမကနးမားအတြက လမးၫႊနသဖြယ ျဖစလာမည ျဖစသည။

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပ ျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင အတြက တငပငညႇႏႈငး အၾကရယျခငးႏင

အၿပးသတ ေဆာငရြကႏငရနႏင အမးသားဘကစ ဖြ႔ၿဖးမႈ စမကနး (NCDP) အစအစဥက စတငျပငဆငႏငရန၊

လပငနး အစအစဥက ပးတြ ေဖာျပထားပါသည။ ျမနမာႏငင အစးရက စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပ ျပငေျပာငး

လမႈအတြက အေျခခမေဘာင ႏင အမးသား ဘကစ ဖြ႔ၿဖးမႈ စမကနး ကနဥးမေဘာငက အလရင အသကအဝနးသ႔

၂ဝ၁၃ ခႏစ၊ ဇနနဝါရလ အစညးအေဝးတြင တငျပႏငရန ေမာလငထားပါသည။

၂ဝ၁၃ ခႏစႏင အနာဂတတြင ေဆာငရြကရန အျခားလပငနးမား

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပ ျပငေျပာငးလမႈအတြက အေျခခမေဘာင က အတညျပၿပးေနာကပငး၌၊ က႑အလက

အေသးစတ လပငနးမားႏင က႑အခငးခငး အျပနအလန ဆကစပရမည မဟာဗဟာမား၊ မဝါဒမား၊

အစအစဥမားႏင စမကနးမားက လအပလာလမမည ျဖစပါသည။ အဆပါ လပငနးေဆာငတာ အမားစက

သကဆငရာ တာဝနရသည ဝနႀကးဌာနမားက တက႐ကဥးေဆာငမညျဖစၿပး၊ အခ႕ေသာ လပငနး ေဆာငတာ

မားမာ စတငေဆာငရြကႏငၿပး ျဖစပါသည။ ဥပမာ အားျဖင၊ ဘ႑ာေရးႏင အခြနဝနႀကးဌာနက အစးရ ဘ႑ာ

အသးစရတႏင ေငြေၾကး တာဝနယ တာဝနခမႈရေစေရး အကျဖတ ဆနးစစမႈ (public expenditure and financial

accountability assessment) ႏင အစးရ အသးစရတ စစစသးသပမႈ (public expenditure review) က

ဥးေဆာင၍ ေဆာငရြကေနၿပး၊ ပညာေရးဝနႀကးဌာနက အစးရ၏ ပညာေရး မဟာဗဟာမားႏင မဝါဒမား က

ျပနလည ဆနးစစမႈမား ေဆာငရြကလက ရေနပါသည။ က႑အလကႏင က႑မား အျပနအလန ဆကစပ

ေဆာငရြကရမည လပငနးမားမေန၍ အမးသားဘကစ ဖြ႔ၿဖးမႈ စမကနး (NCDP) ေပၚထြကလာေစေရးအတြက

အေရးပါသညအခကအလကမား ျဖညဆညးေပးႏငလမမည ျဖစပါသည။

က႑အလကႏင က႑မား အျပနအလနဆကစပ ေဆာငရြကရမည လပငနးမား၊ ေအာကေျခ အစးရ အဖြ႔

အစညးမားအတြက မဟာဗဟာမား၊ မဝါဒမားႏင အစအစဥမား၊ စမကနးမား (စျပေကးရြာ တညေဆာက

ဖြ႔ၿဖးေစမႈမား အပါအဝင) က ၂ဝ၁၃ ခႏစတြင အၿပးသတ ေဆာငရြကႏငမညဟ ေမာလငထားပါသည။ သ႔ေသာ

82

စးပြားေရးႏင လမႈေရးျပျပငေျပာငးလမႈအ

တြက

အေျခခမေဘာင|

ဒဇငဘာ ၁၄

၊ ၂ဝ၁၂

ခႏစ

လညး လပငနးမားသည ၂ဝ၁၄ ခႏစႏင ေနာကပငးအထ အမးသား ဘကစ ဖြ႔ၿဖးမႈ စမကနး(NCDP) ေရးဆြျခငး

ႏငအတ ဆကလက ေဆာငရြကေနရဥးမည ျဖစပါသည။ ထအစအစဥမားေၾကာင ၂ဝ၁၆-၂ဝ၂ဝ ခႏစ၊ (၅)

ႏစကာလ အစအစဥ ျပစေရးဆြရာတြင အေျခခေကာငးျဖစေစလမမည ျဖစပါသည။ ၎ (၅) ႏစကာလ အစအစဥ

တြင အစးရ၏ ကယျပန႔ေသာ မဝါဒမား၊ ျပျပငေျပာငးလေရး အစအစဥမားက ထငဟပေစႏငလမမည ျဖစၿပး

က႑အလကႏင အျခားအစအစဥမားသညလညး ယခ မဝါဒမားႏင ဥးစားေပး လပငနးမား၊ အသးစရတ

(ဘတဂက) ခမတေပးမႈမားႏင ေကာငးစြာ ထငဟပမႈ ရေစမည ျဖစပါသည။

ေနာကဆကတြ (၂)။ အဓကကသည မဝါဒ ေဆာငရြကမႈမားအတြက ပျပကားခပ ေနာကဆကတြ (၃)။ အစးရ အသးစရတ ႏင ဘ႑ာေငြ ရရမႈ ခန႔မနးခကမား ေနာကဆကတြ (၄)။ စးပြားေရးႏင လမႈေရး ဖြ႔ၿဖးမႈဆငရာ ရညမနးခက ဥးတညခကမား

December 14, 2012(Draft – Not for citation)

Framework for Economic and Social Reforms

Policy Priorities for 2012-15 towards the Long-Term Goals of the National Comprehensive Development Plan

1

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 FRAMEWORK FOR ECONOMIC AND SOCIAL REFORMS Policy Priorities for 2012-15 towards the Long-Term Goals of the National

Comprehensive Development Plan

Executive Summary

Overview As recently as 2011, Myanmar was still labeled as a pariah state. This perception has changed since President U Thein Sein was elected in March 2011 and his inaugural speech embraced reform and openness. A year after a series of politically liberalizing measures were introduced, President U Thein Sein announced a “second stage of reforms” in May 2012, focusing on the social and economic transformation of Myanmar. In accordance with his vision and guidelines, the Framework for Economic and Social Reforms (FESR) was developed in consultation with senior officials of various ministries and departments of the government from the period of May to October, 2012. This revised draft of FESR outlines policy priorities for the government in the next three years while identifying key parameters of the reform process that will allow Myanmar to become a modern, developed and democratic nation by 2030.

In this regard, FESR is an essential policy tool of the government to realize both the short-term and long-term potential of Myanmar. First, it provides a reform bridge linking the ongoing programs of government to the National Comprehensive Development Plan, a 20-year long-term plan, which the government is drawing up in consultation with parliament for the country’s economy to grow on a par with the dynamic Asian economies. Secondly, FESR serves as a required reference for various entities of the government to develop more detailed sectoral and regional plans. Third, it can serve as a guide for building lasting cooperation with development partners as well as international bodies to obtain mutual benefits. Last but not least, it focuses on potential “quick wins” that the government will consider implementing to bring tangible and sustainable benefits to the population.

FESR has twelve chapters, starting in the first chapter with an introduction on the background to and sources of the proposed reforms. After reviewing recent developments in Chapter 2, FESR articulates the broad goals of the reforms as well as specific objectives the government is targeting in the medium term in Chapter 3. A key set of macroeconomic policies to promote inclusive growth, stability and poverty reduction is highlighted in Chapter 4. Sectoral policies, largely developed by line ministries and departments and with a primary objective of collectively contributing to people-centered development and inclusive growth are compiled in Chapter 5. Chapters 6, 7 and 8 address a wide range of other necessary policy conditions conducive to achieving people-centered development and inclusive growth; e.g. social, cultural and environmental aspects of development, national harmony and regional development, and improving governance. Chapter 9 outlines strategies for Myanmar to reposition herself in the international community through strategic engagements with neighboring economies, the ASEAN Economic Community (AEC), the Greater Mekong Sub-region and the rest of the world. Chapter 10 summarizes the required changes in the magnitude and composition of public expenditure and the likely sources of financing. Chapter 11 details policies on synchronizing the division of labor for devising necessary reforms between parliament and other key stakeholders, developing an effective aid management framework, as well as consultative mechanisms with civil society actors. The final chapter of FESR describes how the reforms outlined in this document will be implemented, monitored and evaluated.

2

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

Qu ick Wins In each of the major areas of economic and social reform, the FESR discusses the Government of Myanmar’s (GOM) overall approach and actions already undertaken and then goes on to set out the policy agenda for the coming three years, focusing on immediate actions or “quick wins” as well as on those issues which require more analysis and/or consensus building before specific decisions can be taken. The following paragraphs summarize some of the quick-wins that will guide the country to succeed not only in her transitional reforms but also to set sound foundations for medium and longer-term development transformation, which will essentially change Myanmar into a modern, developed and democratic country.

1. Fiscal and Tax Reforms

1.1. Budgetary reforms The Government of Myanmar (GOM) recognizes that maintaining a stable macroeconomic framework is the first order of reforms essential for achieving the overall reform agenda. Towards this end, GOM will ensure sound public financial management and reduce fiscal deficits and preparedness in mitigating shocks. It will pay attention to more effective processes of budgetary management – from indicative planning and budgetary allocation to a policy-based and tax inclusive fiscal regime. It will also enhance streamlining of various revenue flows, unifying annual budget within a medium term framework and moving towards effective management of hard budget constraints, while phasing out soft budget constraints currently given to the state economic enterprises. GOM will also develop the necessary measures to enhance equitable sharing of resources among various states and regions as well as other local governments.

1.2. Tax Reform GOM will first consider simplifying the current tax system, starting with replacing the commercial tax with a general sales tax at a single rate, with at most one reduced (or zero) tax rate for basic food items. Raising the exemption threshold for income tax would make it easier to administer. These measures have already been proposed by the IMF. Then, GOM will seek a gradual shift in relative emphasis from direct to domestic indirect taxation. Some measures that can be introduced in near term include starting up with value-added tax, reforming excise tax, broadening the tax base and applying a variety of revenue instruments in a coordinated manner.

2. Monetary and Financial Sector Reforms FESR focuses on the importance of monetary and financial sector reform, and it recognizes that macro-economic stability and strong economic growth depend in large part on a shift from direct to indirect instruments of monetary policy and the creation of an efficient, competitive and stable financial sector. GOM has already introduced important monetary and financial sector reforms and has begun the preparation of a financial sector master plan that will provide the way forward for further reforms. While awaiting the results of that work, there are two areas for quick wins for consideration and action.

2.1. Central Bank Autonomy GOM recognizes the importance of central bank autonomy, which can contribute to both reducing inflation and facilitating growth. Given where Myanmar currently stands with respect to monetary and financial sector reform, GOM will give priority in the finalization of the new central bank law that will grant operational autonomy and accountability to the Central Bank of Myanmar.

2.2. Bank Lending Regulations While waiting for the results of the financial sector master plan, there are two potential quick wins with respect to bank lending regulations. First GOM will consider allowing commercial banks to lend for terms of longer than one year while enabling mortgage finance to get started. And second, the use of

3

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 moveable assets as collateral for lending will be permitted and encouraged. Currently banks rely only on land and buildings. Both measures would have an immediate and positive impact on the overall environment for doing business in Myanmar.

3. Liberalizat ion of Trade and Investment FESR emphasizes the critical importance of policies to open up the Myanmar economy. It notes the important measures already undertaken, for example on exchange rate unification, and recognizes that further reforms are essential. In this regard, the AEC targets and objectives for 2015 will be an important driver of further reforms. But there are two areas in particular where some further quick wins are both feasible and very desirable.

3.1. Import Liberalization Following exchange rate unification and the adoption of a managed float system, it is important to move as quickly as possible to eliminate the linkage between export receipts and import licensing. More flexible import arrangements will help to limit currency appreciation pressures and provide broader benefits to Myanmar producers and consumers. GOM has moved to ease exchange restrictions by allowing foreign currency purchases for car imports and for health and travel expenses abroad. But this is only one step and a relatively small one. As a matter of urgency GOM will now prepare a plan to gradually remove all exchange and other non-tariff restrictions on imports and begin implementing such a plan.

3.2. Investment L iberal ization GOM will give highest priority to the drawing up of the necessary procedures as well as environmental and social guidelines for foreign investment in accordance with the new law recently adopted by Parliament and signed by the President. Feedback from the business community suggests that it is particularly important that the law and procedures are specific as to which sectors are restricted with respect to foreign investment and does not allow for discretion with respect to implementation. On the other hand, GOM envisages that the foreign investment law and citizens’ investment law will eventually be merged to provide a single investment framework in line with AEC goals. While legal frameworks are being improved, GOM will also ensure that the actual investment climate improves with all the transaction costs associated with heavy regulations to be considerably reduced.

4. Private Sector Development

4.1. Regulatory Reform GOM recognizes that improving the regulatory environment for business is crucial to enhancing a country’s competitiveness and stimulating economic growth. GOM will ensure that transaction costs will be minimized for domestic small- and medium-sized enterprises (SMEs) throughout the business chain; starting from regulations for business start-ups, dealing with construction permits, employing workers, registering property, accessing credit, protecting investors, paying taxes, trading across borders, enforcing contracts and closing a business. Once an ongoing assessment of the business climate in Myanmar has been completed, it will be possible for the government to develop a comprehensive action plan for improving the overall business environment, which will become a cornerstone for the emergence of a vibrant private sector.

4.2. Tourism Tourism is a key sector that requires some immediate adjustments to maximize gains within a relatively quick window of opportunity available from the recent development of Myanmar as a prime tourist destination. The current visa requirements and the procedures in place for obtaining them are a significant constraint to both tourists and businesses. Consideration should be given to moving quickly to significantly simplified arrangements, such as those currently in place in Thailand.

4

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

5 . Health and Education FESR emphasizes the importance of rapidly improving both the quantity and quality of primary health care and basic education in Myanmar. International experience confirms the critical importance of such improvements as well as the possibility for “quick wins” with respect to innovative health financing, school grants and student stipends/conditional cash transfers.

5.1. Health f inancing In the health sector, GOM will focus on a number of innovative measures in health financing such as a voucher system for maternal and child health care, special funds for destitute mothers and strengthening township-level health financing. Particular attention will be paid to allocating more resources to rural primary health care, infectious disease controls and maternal and child health, in view of the acute need to improve health indicators in all these areas.

5.2. School Grants Beginning with the 2009-10 school year, Myanmar abolished fees for primary grades 1-5 and started devolving cash from the center directly to primary schools with the goal of replacing fees. The amounts transferred on an annual basis are currently very small, limited to basic consumables such as chalk and cleaning supplies. This initiative appears to be working well with accounts being kept rigorously and monitored by township education officials. There is obvious scope to expand the size of the grants and to expand the types of goods that could be purchased, to link the grant funding to improvements in planning and budgeting by schools and to use the funding to encourage transparency, community participation and community oversight of schools. GOM is also conducting comprehensive education sector review to assess the prevailing gaps and needs.

5.3. Student Stipends/Condit ional Cash Transfers. A proposal to introduce “student stipends” or cash transfer payments to parents aimed at encouraging enrollment and attendance in primary and lower secondary schools is under consideration by the Ministry of Education and is another possible quick win. GOM will pay attention to the development of conditional cash transfer (CCT) programs as part of social protection policy and devise appropriate criteria for eligibility in the Myanmar context. GOM will also consider reviving “outstanding national student awards,” and other scholarship schemes that reward academic excellence, creativity and diligence.

6. Food Security and agricultural growth Given a high percentage of agricultural contribution to GDP and employment in the country, agricultural growth is critical for inclusive development. GOM will ensure that food security is achieved throughout the country, and will develop strategies that will channel benefits of reforms and growth strategies towards helping improve the welfare and income of farmers, farm laborers and their dependent families. Immediate measures on boosting agricultural productivity can be achieved by increasing extension services and government loans, removing barriers throughout the supply chain and promoting demand-oriented market support mechanisms, which will pave the way for long-term structural and institutional reforms needed in the sector. Options for improving agricultural performance in the near term center around the following key interventions: improving productivity of rice sector (through improved seed quality, better agronomic practices, optimized fertilizer and input dosages, and integrated pest management); promoting dry season diversification into high-value horticulture, fresh fruits, poultry and small livestock by both small farmers and landless; improving water management at the farm level through low-cost micro-irrigation and expanding micro-finance activity in rural areas, to improve access to inputs and reduce reliance on money lenders.

5

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 7 . Governance and Transparency From its very inception last year, GOM has been emphasizing the importance of “good governance, clean government” and international experience certainly reinforces the fundamental importance of positive and sustained interventions to improve governance for both growth and poverty reduction. The government has already taken a series of actions to improve governance and FESR lays out a range of future actions the government proposes to take across the core areas of public administrative reforms, information access and transparency, control of corruption, rule of law and participation and consultation. In many of these areas, implementation of specific actions will need to wait until strategies have been prepared or laws have passed. In the interim, therefore, it is important to consider what further actions can be taken immediately in the form of quick wins. In this regard GOM intends to move ahead with the following actions.

7.1. Nat ional Budget Transparency Budgets are a critical link for citizen participation in the new democratic process of national development; and international experience certainly shows that civil society engagement can significantly improve budget processes, decisions and outcomes and thus transform the lives of people. To make this possible, international experience also demonstrates the critical importance of at least eight key budget documents being released to the public and made available for discussion, namely the pre-budget statement, executive’s budget proposal, enacted budget, citizens’ budget or guide to the budget for citizens, in-year reports, mid-year review, end-year report, and audit report. In this regard and building on the progress made last year, GOM will consider preparing, publishing and making easily accessible for citizens as many of these reports as possible.

7.2. Extract ive Industries Transparency Init iat ive Myanmar has huge natural resources but international experience clearly shows that such resources can as often be a curse as a blessing. In order to ensure that the extraction of natural resources produces real benefits for people, GOM is presently reviewing the potential value of the Extractive Industries Transparency Initiative (EITI), a global standard for the promotion of revenue transparency. This standard requires that companies publish what they pay and governments publish what they receive. GOM is committed to early adoption of the standard, starting with an appointment of a senior government official in leading the efforts, followed by the formation of multi-stakeholder group and a secretariat to prepare the application and reporting procedures in the next two years.

8. Mobi le Phones and Internet International experience clearly demonstrates that mobile phone services have very positive economic as well as social impacts. By connecting users to clients, coworkers, relatives and friends, they help people to access information, create business opportunities, lower transaction costs and enhance social interaction. Most recently they have also helped people access financial services with the ability to save and send money safely, no matter where they are located. FESR recognizes the importance of providing such services and has set an ambitious target of reaching 80% penetration by 2015. International experience would suggest that such a target is indeed ambitious but not unrealistic. In fact, for developing countries as a whole, the penetration rate has increased from 5% in 2000 to 79% in 2011 and for many developing countries the penetration rate has expanded much more rapidly.

International experience confirms that to ensure rapid expansion in the system and to maximize benefits to customers through low fees and other charges it is critical that the expansion process is managed effectively. Two dimensions of policy reform are particularly important for a rapid and successful expansion in penetration rates. First it is essential that there is full liberalization of the market, including opening up to foreign as well as domestic investors; and second it is critical to put in place an effective regulatory system that ensures effective competition among suppliers and minimizes

6

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

prices charged to customers. GOM will take these experiences into account as it puts in place the necessary strategy and policies to ensure rapid and efficient expansion.

GOM will also upgrade its internet infrastructure to allow a comprehensive e-strategy for leapfrogging in a number of areas such as educational programs, government regulation and knowledge management. In education, training of teachers as well as school curriculum will include ICT skills while GOM will provide necessary resources for connectivity. GOM will also seek to increase the technical competence of the workforce to achieve economic and social progress through training (and retraining) workers with market-oriented technical and language skills. It highlights the need to create a system of continuous learning so that workers and students can acquire new skills relevant to the fast-changing demands of the modern workplace throughout their working careers.

9. Inf rastructure There is no doubt as to the critical importance of major improvements in Myanmar’s infrastructure and FESR makes this point very clearly. By any measure, Myanmar is way behind neighboring countries in this regard. Moreover international experience clearly shows that expanding the quantity and quality of basic infrastructure in an efficient and effective manner is crucial to both growth and poverty reduction. Unfortunately improving a country’s infrastructure base is much more of a medium- and long-term rather than a short-term endeavor. But there are four potential quick wins regarding infrastructure development that GOM will be considering.

9.1. Employment Guarantee Scheme for Public Works Many types of rural infrastructure can be constructed and maintained using labor intensive methods (village and district roads, watershed development and irrigation works, afforestation and reforestation, etc). In those districts with large numbers of landless households and high poverty rates an employment guarantee for a fixed number of days a year at or just below the subsistence wage could provide a significant safety net for vulnerable families while at the same time helping to improve local infrastructure and the environment. India has made such a scheme a cornerstone of its rural safety net; and provides valuable lessons in starting up and administering such schemes. Local authorities play a crucial role in ensuring that the scheme covers all those eligible and in administering the funds in a transparent and accountable manner, while technical ministries need to be on board from the beginning to ensure that the activities carried out under the scheme are sustainable and of good quality. If these challenges can be met, such a scheme could provide a significant boost to the rural economy. It can be expected that a number of donor agencies would be willing to provide both technical and financial support for such a scheme.

9.2. Legal Framework for Publ ic-Pr ivate Partnerships Public-private partnerships for the development and management of infrastructure need to be very carefully structured to ensure the appropriate level of public benefits and this takes time. But to facilitate the development of such partnerships GOM intends to put in place as soon as possible a clear legal framework for such partnerships.

9.3. Improving Power Provision A master plan for power production and distribution is under preparation. In the immediate term, however, the system is plagued with frequent interruptions. Use of emergency generators is one possible quick win that is being considered but this is a relatively expensive option. Accordingly GOM intends to move ahead as quickly as possible with a program to replace old gas turbine plants with new and more efficient combined cycle plants that use the same amount of gas and produce two to three times the amount of power.

7

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 9.4. Enhancing Publ ic Transport in Yangon Currently there are four modes of urban transport in Yangon (private car, rail, taxi, and bus) but at least 80% of Yangon’s residents are dependent on bus transport. The bus system, however, is in very poor shape with too few buses to meet the public’s needs and most buses in a poor state of repair. It also appears that the current restrictions on bus fares make it unattractive for private bus operators to invest in improving and expanding their fleet. GOM recognizes that this matter requires urgent attention. Either bus fares should be allowed to increase or the government will consider reducing the import duties and taxes that apply to bus buyers and operators. The government will also consider lifting current bans/restrictions on motor cycle taxis and bicycles.

10. Effective and eff ic ient Government There is an essential role for government to lay the foundation for reforms and to play a central role in achieving these quick wins through its spending, taxation and regulatory authorities. To this end, the government will restructure its core institutions and streamline main functions; in fact, effective restructuring of government operations are necessary for achieving quick wins and sustaining successful reforms. There are at least four areas for restructuring the government to be more effective and efficient. First, the government will help create an environment where the private sector plays a key role. Transforming the government from a producer and a potential impediment to private sector activity will involve strategic decisions about the comparative advantages of GOM in the actual production of goods and services. Such decisions will entail the corporatization of State Economic Enterprises (SEEs) and privatization of certain activities so that the government can keep its fiscal regime in order and develop regulatory policies necessary to foster private investment. Second, GOM will seek faster improvement in the delivery of public goods and services delegated to it. Third, GOM will pay greater attention to streamlining its administrative procedures, and ensuring regulations and all government operations become transparent and accountable. Fourth, GOM will begin the revision and improvement of data collection for GDP, revenue, and other statistical purposes while developing methods for making such data publicly available.

Conclusion In conclusion, FESR represents a fist bold initiative of the Government of Myanmar to reform an economy once predicted as doomed. As such, FESR is a starting point, not the end point of various initiatives that the country will undertake in the next few months. It is also subject to public consultation, comments and criticisms; therefore, FESR will serve as a roadmap for continuous improvement of reform strategies for the next three years, and it looks forward to deepening the planning process as well as covering new areas for reform in guiding Myanmar on to a path of restoring the glory and growth she has enjoyed in a long period of her history.

8

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

1. Introduction 1. Myanmar is the largest country in mainland Southeast Asia with an estimated population of around 60 million people. It is a home to a diverse group of ethnic nationalities, comprising up to 135 groups, living on a strategic geographic location bordering with the world’s two most dynamic and vast economies—China and India. As a result of her excellent access to large markets, Myanmar can operate as an important trading and business hub for foreign partners. Her geography covers a vast and highly fertile central plain, beautiful snow-tipped mountain ranges and untapped white sand beaches, extensive coastline with sea access to Indian Ocean, and throughout the country, she is richly endowed with forests, natural gas and hydropower resources, and precious stones, gold and minerals. Myanmar also has a favorable land-to-man ratio and has significant agricultural potential; for instance, given appropriate reforms, its staple rice sector is now poised to return to its historic position of “the rice bowl of Asia.”

2. For more than two decades, Myanmar has been taking several steps in undertaking comprehensive initiatives towards economic and social reforms. Right after her abrupt transition from a planned socialist economy in 1988, various efforts at economic and political opening have boosted foreign investment and private sector involvement in the country. These reforms broadly transformed the socialist economy into a market economy; however, the legacy of isolation and conflict undercut the progress towards realizing the country’s fullest potentials. Given this background, the new government of President U Thein Sein, elected in 2010, has come up with its strongest commitment to chart a new direction for the country. In fact, President U Thein Sein, in his inaugural address on 31 March 2011, not only acknowledged the country’s dire situation regarding poverty and unemployment and but also committed to create “good governance and clean government,” further calling upon all stakeholders to work together for the good of the country.

3. In taking further steps in implementing his commitments to good governance, the new Government of Myanmar (GOM), has undertaken far-reaching moves towards national reconciliation with both political parties and nationality groups. Daw Aung San Suu Kyi was released from house arrest while several hundred political prisoners, including famous leaders of 88 generations, were released from prison. The President has also invited several prominent members of Myanmar diaspora to return to the country to help the country’s ongoing reforms. The National League for Democracy (NLD), chaired by Daw Aung San Suu Kyi, has been allowed to re-register as a legal political party and to enter into by-elections on 1 April 2012.

4. The President has also sought to further consolidate previous ceasefire agreements with several armed nationality groups, including with the United Wa State Army (UWSA), the Karen National Union (KNU), Karenni National People’s Party (KNPP) and the New Mon State Party (NMSP). On May 3 2012, he formed the “Peace Committee,” a new body chaired by himself, to accelerate the process of peace-building in many conflict-affected areas. The Peace Committee has also achieved initial overtures in Kachin State towards peace-building despite rising tensions holding back moves towards addressing grievances.

5. These achievements allowed the President to declare on May 11 2012 that GOM has achieved substantial gains in the “first stage of reforms,” which were primarily targeted at political and governance changes to achieve peace and national unity. This success means that it can now focus on the “second stage of reforms,” which are targeted at the immediate improvement of economic and social well-being of the citizens. He then called for the development of policies and reform strategies that can achieve people-centered development, civic participation and human resource development, effective and transparent use of public financial resources, sustainable regional development, decentralization and greater autonomy for local government, and poverty reduction.

9

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 6. This Framework of Economic and Social Reforms (FESR), drawing upon the guidelines set by the President as well as the existing priorities set in the Fifth Five-Year Plan and other annual and sector plans and priorities identified by the senior officials of the government, sets out the policy areas where Myanmar will undertake necessary economic and social reforms in the next three years while laying the basis for subsequent long-term reforms that ought to be implemented. This framework, incorporating inputs and feedbacks from several rounds of extensive discussions with concerned departments and senior officials of the government, reinforces the reform initiatives already underway and details complementary measures that can add value to them. This Framework is also designed as a policy linkage between the existing plans of the government to the National Comprehensive Development Plan (NCDP), a long-term plan that GOM is now developing through broad consultations and bottom-up processes.

7. While FESR is focusing on delivering immediate and tangible benefits to the people of Myanmar in the shortest possible time frame, it also aims for two broad objectives that are attainable in the medium-term:

(a) To move the ongoing reform process forward and make it irreversible so that Myanmar can become a modern developed nation that meets the aspirations of its people for a better life.

(b) To accelerate Myanmar’s greater integration with the international community where her cooperation and support can be counted upon in meeting the regional and global challenges of the twenty-first century.

8. The above two objectives are closely linked and mutually reinforcing. By becoming a modern developed nation, Myanmar will be able to contribute more effectively to maintaining peace and stability in the region as well as in responding to the problems currently causing deep concern to the international community. At the same time, greater interaction and cooperation with neighbours and with key players on the world stage, will help Myanmar to achieve its stated aim of becoming a modern developed nation more rapidly.

9. In saying FESR aims at meeting the aspirations of the people of Myanmar, “people” is used in an all inclusive sense. It includes members of the Tat-ma-daw, civilians, ethnic nationalities, and members of the Myanmar community abroad.

10. It is also envisaged that FESR will help Myanmar achieve sustained economic growth and poverty reduction, which in turn will facilitate further progress in the national reconciliation and democratization processes currently underway, facilitating the synergistic progress of economic and political advancement necessary for this country to establish itself as a modern developed nation.

10

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

2. Recent Economic and Social Developments

11. In focusing on people-centered development, GOM is focusing on directly addressing the poverty situation and the need for improved human development as well as on the broader measures needed to maintain macro-economic stability and accelerate inclusive economic growth.

2.1 Poverty and Human Development 12. Myanmar is one of the poorest countries in Southeast Asia. A recent survey shows that the poverty head count index declined from 32 per cent to 26 percent index between 2005 and 2010 but the overall incidence of poverty is still very high. Poverty incidence is around twice as high in rural than urban areas, with the result that rural areas account for almost 85% of total poverty. Although poverty incidences are high in nationality areas such as Chin, Rakhine and Shan states, two central regions account for the highest absolute numbers of those in poverty—Ayeyawaddy (19%) and Mandalay (15%) due to their high populations.

13. Other indicators of human development are also low relative to other countries in Southeast Asia – life expectancy for example is only 62.7 years and the mean years of schooling for adults is only 4 years. Myanmar has made some progress towards achieving its Millennium Development Goals (MDGs) (see Box 1). However, Myanmar’s performance matches that of other ASEAN nations on only a small number of indicators (gender parity in education, for example). In general Myanmar is striving to keep up with its ASEAN neighbours as well as the progress made in other developing regions towards attaining MDGs. Within ASEAN, Myanmar most similarly resembles the much smaller countries of Laos and Cambodia, but even lags behind them on most measures despite having a far better natural resource endowment. Myanmar trails significantly behind Thailand, Malaysia and Vietnam on MDG indicators. When Myanmar’s indicators are viewed in the context of ASEAN countries, as well as against averages in other developing regions across the world, it becomes clear that there is much room for improvement to reach the 2015 targets. This fact is also reflected in Myanmar’s ranking in the “Low Human Development” category in the recent Human Development Report (2011), compared with Laos, Cambodia, Vietnam and Thailand who are all ranked in the “Medium Human Development” category. Myanmar ranked 149 out of 187 economies, behind Cambodia (at 139) and Laos (at 138) as well as Vietnam (at 128) and Thailand (at 103) (See Table 1: HDI Ranking in ASEAN).

Table 1: HDI Ranking in ASEAN

HDI Rank

Countries HDI Index

26 Singapore 0.866

33 Brunei 0.838

61 Malaysia 0.761

103 Thailand 0.682

112 Philippines 0.644

124 Indonesia 0.617

128 Viet Nam 0.593

138 Lao PDR 0.524

139 Cambodia 0.523

149 Myanmar 0.483

Source: UNDP, Human Development Report 2012. New York.

11

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 Box 1: MDGs in Myanmar Goal 1: Eradicate extreme poverty and hunger. The prevalence of underweight children under 5 years of age in Myanmar is higher than the average for developing regions and higher than in Thailand, Malaysia and Vietnam. According to the most recent Human Development Report, the percentage of the population under age 5 suffering from malnutrition (both stunting and wasting) are higher in Myanmar than in Thailand, Vietnam and Cambodia. Goal 2: Achieve universal primary education Net enrolment in primary education in Myanmar at 87.7% is lower than in other ASEAN countries. It is lower even than in Cambodia and Laos, as well as lower than the overall average for developing regions. Myanmar has made only slow progress in terms of the proportion of pupils starting Grade 1 who reach the last grade of primary and on this indicator is behind Vietnam and the most recent figure for Thailand. In the Human Development Education index, based on mean years of schooling and expected years of schooling, Myanmar ranks beneath Thailand Vietnam as well as Laos and Cambodia. Literacy rates of 15-24 year olds are high, at 95.8% and similar to those observed in Vietnam. Goal 3: Promote gender equality and empower women The ratio of girls to boys in primary, secondary and tertiary education in Myanmar is similar to ratios in other ASEAN countries, and higher than the average for developing regions. However, the proportion of seats held by women in National Parliament is much lower than in other countries in the region, and well behind the average for other developing regions. Goal 4: Reduce child mortality Despite making progress reducing the under-5 mortality rate, Myanmar still has a very high rate, more than twice as high as the rate in Vietnam, more than four times the rate in Thailand. The infant mortality rate is similarly more than twice as high as the rate in Vietnam and four times the rate in Thailand. Both the under-5 mortality rate and the infant mortality rates in Myanmar are the highest in Southeast Asia, higher indeed than both Laos and Cambodia by significant margins. There has been some improvement in the proportion of 1-year-old children immunized against measles. On this indicator, Myanmar at 82.3% is still below the regional average and below the average for developing countries across the world. Goal 5: Improve maternal health Myanmar has made notable progress in the maternal mortality ratio, and is doing slightly better than the overall average for developing regions. The ratio nonetheless remains higher than that in Malaysia, Thailand and Vietnam. The contraceptive prevalence rate among married women remains low: within ASEAN Laos is the only country with a lower rate and Myanmar at 39.5% is also significantly lower than the overall average for developing regions. Goal 6: Combat HIV/AIDS, malaria and other diseases Despite some decline, HIV prevalence remains very high in Myanmar and the proportion of the population with advanced HIV infection with access to antiretroviral drugs is low both for the region and developing regions in general. The incidence of Malaria in Myanmar is the highest in ASEAN, and both the incidence and prevalence of tuberculosis is also much higher in Myanmar than in its regional peers (including Thailand, Vietnam, Cambodia and Laos) as well as other developing countries. Goal 7: Ensure environmental sustainability Despite improvements, the proportion of the population using improved water sources in Myanmar is much lower than in Malaysia, Vietnam and Thailand. In terms of the population using improved sanitation facilities, Myanmar has made important progress, and at 79% is comparable on this indicator to Vietnam. Goal 8: Develop a global partnership for development Debt service as a percentage of exports is low for the region. Source: Ministry of National Planning and Economic Development, Integrated Household Living Conditions Survey (IHLCS) in Myanmar, 2009-2010.

14. Accordingly, GOM has paid the highest attention to poverty alleviation from its very inception. One month after the inauguration of the government, it organized a first ever national level workshop on Rural Development and Poverty Alleviation (May 2011). The workshop laid down eight fundamental tasks for various ministries and state organs to address poverty alleviation. In July 2011, the government mandated a central committee and various subcommittees to focus on the eight tasks, as follows:

• development of agricultural productivity, • development of livestock breeding and fisheries, • development of rural small-scale productivity, • development of micro saving and credit associations • development of cooperative tasks • development of rural socio-economy,

12

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

• development of rural energy, and • environmental conservation.

15. Poverty is frequently associated with landless farmers. Indeed, landlessness is a problem facing 24% of those whose primary economic activity is agriculture. According to the survey cited above (IHLCS 2010), land ownership status and size directly correlates with the escape from poverty, demonstrating the significant contribution of asset ownership towards poverty reduction. Landlessness has been a chronic problem in the agricultural sector and there has been very little improvement in this aspect since 2005 when the ratio was 26%. In fact, the problem increased in the very poorest group

Table 3: Comparative MDG Performance Indicators

Myanmar Thailand Viet Nam

Indicator Earliest Year

Latest Year

Earliest Year

Latest Year

Earliest Year

Latest Year

MDG 1: Eradicate Extreme Poverty and Hunger

Poverty Incidence (% - $1.25 PPP) No Data No Data 5.5 (1992) 0.4 (2004) 63.7 (1993) 13.1 (2008)

Underweight Children- Under 5 (%) 28.8 (1990) 29.6 (2003) 16.3 (1993) 7.0 (2005) 36.9 (1992) 20.2 (2006)

Food Poverty Incidence (%) 47 (1990) < 5 (2010) 26 (1990) 16 (2004) 31 (1990) 11 (2004)

MDG 2: Achieve Universal Primary Education

Primary Level Net Enrollment (%) 84.7(2005) 87.7(2010) 93.2 (2006) 90.1 (2009) 95.8 (1990) 94.5 (2001)

Literacy of 15-24 Year Olds (%) 94.6 (2000) 95.8 (2010) 98.0 (2000) 98.1 (2005) 93.9 (1990) 96.9 (2009)

MDG 3: Promote Gender Equality and Empower Women

Girls/ Boys im Primary School (ratio) 0.95 (1991) 0.93 (2010) 0.98(1991) 0.98 (2009) 0.93 (1991) 0.95 (2001)

Girls/Boys in Secondary School (ratio) 0.97 (1991) 0.96 (2010) 0.99 (1991) 1.09 (2009) 0.90 (1999) 0.92 (2001)

MDG 4: Reduce Child Mortality

U5 Mortality Rate (Per 1,000 live births) 112 (1990) 66 (2010) 32 (1990) 14 (2009) 55 (1990) 24 (2009)

Infant Mortality Rate (Per 1,000 live births) 79 (1990) 50 (2010) 27 (1990) 12 (2009) 39 (1990) 20 (2009)

MDG 5: Improve Maternal Health

Materal Mortality Ratio (Per 100,000 live births) 420 (1990) 240 (2008) 50 (1990) 48(2008) 170 (1990) 56 (2008)

Births Attended by Skilled Personnel (%) 56 (1997) 78 (2010) 99 (2000) 99 (2009) 77 (1997) 88 (2006)

MDG 6: Combat HIV/AIDS, Malaria and Other Diseases

HIV Prevalence (% of Population Aged 15-49) 0.2 (1990) 0.6 (2009) 1.7 (2001) 1.3 (2009) 0.3 (2001) 0.4 (2009)

Malaria Incidence (Per 100,000 Population) No Data 7943 (‘08) No Data 55 (2008) No Data No Data

Tuberculosis Incidence (Per 100,000 Population) 393 (1990) 388 (2009) 137 (1990) 137 (1990) 204 (1990) 200 (2009)

Tuberculosis prevalence (Per 100,000 ) 924 (1990) 597 (2009) 209 (1990) 189(2009) 395(1990) 333(2009)

MDG 7: Ensure Environmental Sustainability

Improved Drinking Water Source (%) 57 (1990) 69 (2010) 91 (1990) 98 (2008) 58 (1990) 94 (2008)

Improved Facility for Sanitation (%) 49 (1995) 79 (2010) 80 (1990) 96 (2008) 35 (1990) 75 (2008)

MDG 8: Develop a Global Partnership for Development

Debt Service as % of Exports 18.2 (1990) 0.2 (2006) 11.4 (1990) 0.8 (2009) 3.2 (1996) 1.7 (2009)

Source: Asian Development Bank, Myanmar in Transition, 2012.

13

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 of rural households from around 34% in 2005 to 38% in 2010; therefore, it represents a major causal factor for rural poverty. In terms of regional profile, the highest rates of landlessness are found in Bago (41%), Yangon (39%) and Ayeyarwaddy (33%) - the three most agriculturally important regions collectively known as “rice bowl of Myanmar” where more of the country’s staple crop is grown than in the rest of the country together.

16. In this regard, GOM recognizes that land reform is central to rural development and essential for inclusive growth. Towards this end, the Pyidaungsu Hluttaw (parliament) has recently enacted the Farm Land Law as well as the Vacant, Fallow and Virgin Land Management Law in March 2012. Although the laws, for the first time in Myanmar history, allow long-term use of large tracts of land for private investors in agricultural, industrial and contract farming practices, it requires further adjustments in protecting land rights to small holders and poor farmers. While the parliament has formed an inquiry commission to investigate the impact of new land laws on rural households, GOM has also looked into overhauling the land use policy. In August GOM also set up the “Land Use Management Committee”, a national level bodyto oversee effective use of land resources throughout the country. The President also set a policy guideline for the government agencies to address landlessness and indebtedness of rural farmers.

17. In rural areas, credit access is also crucial for agricultural households to escape from poverty and increase productivity. Throughout the country, poor access to credit has been a binding constraint on agricultural growth. In terms of indebtedness, the number of indebted households has significantly declined from around 48% to 30% between 2004 and 2009; however, debt levels of poor households are still very high, being 14% of their total annual consumption expenditure. GOM, through the Ministry of Agriculture and Irrigation (MOAI), doubled the size of agricultural loans to farmers in 2011. It also gave assistance to the operations of 31 specialized rice companies that provided additional credit in the areas where they set up cooperative farming practices together with small-holder farmers.

18. With respect to employment, the challenge is neither of labor force participation,1 nor the unemployment rate which is 1.7%. While Myanmar achieves a decent share of participation at 67% of the population aged above 15, the primary problems are low remuneration and poor returns for those who do participate and the seasonality of the jobs available to members of poor communities. Because of this situation, migration has historically been a source of opportunities for Myanmar people to improve their lives and those of their families. In response to the descent into poverty caused by various economic shocks as well as natural disasters such as floods and droughts, many rural households have used migration by some of their members as an important coping mechanism; mainly through remittances sent from migrant workers working in urban areas or abroad. However, migration has also caused major socio-economic problems such as family separation, potential exploitation of and various other risks to migrants, and removal of entrepreneurial individuals from rural communities.

19. Accordingly, the Ministry of Labor (MOL) has recently adopted a multi-faceted strategy to address the twin challenge of employment and migration. It has opened 77 employment centers across the country to assist the youth and unemployed population access both domestic and overseas job markets. In particular, it has taken a historic turn to register the migrant workers who went to work in neighboring Thailand—a phenomenon previously regarded as an illegal activity subject to heavy fines and punishment by law. To date, it has already issued half a million passports and identity cards to migrant workers while further cooperating with the Royal Government of Thailand in reaching out to a migrant population estimated to number two million currently living and working in Thailand. Evidence shows that mere official acknowledgement and a registration process have greatly reduced the cost of

1

14

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

migration, and as a result, has improved the poverty reducing impact of migration. GOM is also exploring ways and means to facilitate effective mobilization of remittances from present migrants, as remittances can directly affect poverty alleviation of the migrants’ relatives remaining in Myanmar and channeling these resources through official financial institutions can reduce transaction costs and improve exchange rate stability. GOM has also recognized the importance of social protection particularly during the rapidly changing economic development; therefore, it has increased pension payments for government retirees.

2.2 Economic Stabi l i ty and Growth 20. GOM has estimated that it achieved a GDP growth rate of 10.4% in 2011, while the IMF has estimated it at 5.3%. According to the IMF, inflation has decreased from a double-digit rate in 2009-2010 to 6.4% in 2011 from 8% in previous year, and it is likely to even decrease further to around 4.2% this year. Myanmar is expected to face only weak inflationary pressures in the rest of 2012-13, mainly due to the combined effects of falling global food prices and a surplus of agriculture produce; however, such a scenario could be abruptly changed by unforeseen shocks or disasters. At end of 2011, the trade balance remained positive with a healthy trade surplus of 800 million dollars; however, imports are estimated to pick up from 2012 onward. GOM also achieved a reduction of the budget deficit this year, declining from 6.0% to 5.5% of GDP; therefore, GOM is committed to sustain the downward trends in the future. Meanwhile, official foreign exchange reserves reached a record high of 8 billion dollars by end of 2011.

21. Perhaps the most important initiative by GOM in the area of preserving macroeconomic stabilization and accelerating economic growth was to unify the country’s multiple exchange rates into a single rate in April 2012 by replacing the official peg with a managed float through a foreign exchange auction market under the supervision of the Central Bank of Myanmar (CBM). Meanwhile, the CBM has also announced a redemption plan for the Foreign Exchange Certificates (FECs) used under the previous exchange-rate scheme over the coming year. The Budget Department of the Ministry of Finance and Revenue (MOFR) has already incorporated necessary budget estimation and cost calculations based on a reference exchange rate at 800 kyats per dollar, which was more or less in line with prevailing parallel market exchange rates at the time when the new budget law was enacted by parliament in April 2012. Due to these undertakings, the pressures on exchange rate appreciation are now being contained and the exchange rate has been gradually depreciating since April 2012. The CBM is now planning to remove the remaining exchange restrictions, particularly dropping the requirement to secure private ‘export earnings’ as a prerequisite to import, in the context of a general phasing out of trade licensing to eliminate nontariff barriers.

22. The MOFR is also drafting a new central bank law that will grant operational autonomy and proper accountability for the CBM while equipping it with the treasury functions currently undertaken by state banks. In line with a more autonomous standing, the CBM will also adopt a consistent monetary policy framework to promote domestic price stability. As with exchange rate management, the CBM is beginning to monitor the market situation to ensure its interest rate decisions are appropriate to the current economic outlook.

23. On the fiscal front, the budget deficit in FY2011/12 has been narrowed due to lower capital spending. GOM suspended major public works and construction projects by strictly scrutinizing the costs and benefits of these undertakings; therefore, deficit reduction became more sustainable despite the recent increase in pensions and temporary tax exemptions on key agricultural exports. The adoption of a market-based exchange rate in April 2012 is expected to further reduce the budget deficit in FY2012/13. The CBM is gradually limiting the role of deficit monetization by facilitating more effective use of bond financing, particularly the development of a retail market for treasury bonds, which would further improve the effective implementation of monetary policy in the country. By having

15

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 a series of in-depth debates on the FY2012/13 budget, the new parliament is also contributing to lower deficit targets by vigorously scrutinizing spending priorities and reallocating more resources to poverty reduction, health and education while cutting major capital spending.

24. The MOFR has also begun reforming its tax policies and revenue administration. In August 2011, the Department of Internal Revenue abolished the withholding tax on imports, and also simplified commercial tax on domestic sales to nine tax rates in April 2012. The DIR also plans to introduce single tax payer identification and self-assessment to expand the tax base, while plans are underway to replace the commercial tax with a general sales tax. Given GOM’s current reliance on non-tax revenue from extractive industries, the MOFR is now developing a medium-term public expenditure framework that can streamline all revenue flows and effectively target them to building infrastructure and human capital. GOM has also recognized the need to improve transparency of revenue flows from extractive industries and has recently cooperated with international financial institutions and other international organizations to achieve higher accountability in public financial management.

25. As part of its campaign on good governance, GOM has also introduced an open tender system to increase transparency and improve valuations in future privatizations of SEEs. It has also reformed the existing committee on privatization where the Vice President was tasked to be its new Chairman. While further privatization of SEEs will enhance the government’s target on deficit-reduction, the ongoing liberalization and corporatization of SEEs also limits their losses. Although Myanmar has expedited the privatization process involving several SEEs, particularly in the industrial and manufacturing sectors, it has taken a more cautious approach in privatizing the public utilities. For instance, GOM in cooperation with the private sector organized a national workshop on ICT development in February 2012, which outlined a step-by-step, participatory and transparent process of liberalizing and privatizing the telecommunication sector over a period of next five years. To improve the process, it has also sought technical assistance from international organizations, experienced industrial experts as well as multilateral agencies.

26. While the government is steadily implementing measures to improve investment and the business environment, it has recently introduced a new Foreign Investment Law (FIL) in August 2012 for ratification by the parliament. The new law will permit 100% ownership by foreign firms, while introducing a series of tax breaks and easing restrictions on the lease of land. GOM is also preparing the final passage of a new law on Special Economic Zones (SEZ), which is expected to provide additional incentives for investment in strategic locations along the 1300-mile long coastal region in Myanmar. Meanwhile, GOM has liberalized the company registration process and other regulatory processes to further encourage foreign investors.

2.3. Regional Integration

27. GOM recognizes the benefits that will accrue from further cooperation and integration with neighbouring countries and is focused on making progress in meeting the requirements for the establishment of the AEC. Signed by the ASEAN Leaders at the 13th ASEAN Summit on November 20, 2007, the AEC Blueprint lays the foundation for realising the goal of ASEAN as an integrated economic region by 2015. The AEC is characterised by four pillars: a single market and production base, a highly competitive economic region, a region of equitable economic development, and a region that is fully integrated with the global economy. In each of the four pillars are the various measures and initiatives that are being implemented to achieve the goals of the AEC. Myanmar plans to address the legislative and regulatory limitations that impede the timely implementation of intra- and extra-ASEAN commitments. It also plans to strengthen the Ministry of National Planning and Economic Development (MNPED), the national coordinating agency for AEC, to effectively coordinate implementation across various focal points and implementing agencies. GOM has also informed and

16

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

engaged the private sector to assess the preparedness and effectiveness of the policies and measures. It also facilitated the Republic of the Union of Myanmar Federation of Chambers of Commerce and Industry (RUMFCCI) to establish effective and well-functioning mechanism to monitor the outcomes, analyze the impacts and address the capacity gaps to ensure that the achievement of the AEC targets will deliver maximum benefits to the private sector. 28. To ensure a timely implementation of the AEC initiatives, ASEAN has established a monitoring mechanism called the AEC Scorecard. As a compliance tool, the AEC Scorecard reports the progress of implementing the various AEC measures, identifies implementation gaps and challenges, and tracks the realisation of the AEC by 2015. By the latest report issued by the ASEAN secretariat in 2012, Myanmar’s progress is quite comparable to other ASEAN members except in measures to promote free flow of capital (see Table 2: Myanmar’s Scorecard on ASEAN Economic Integration). However, the AEC Scorecard only states that Myanmar has signed ASEAN-wide agreements and they have been integrated into national laws; the actual degree of implementation and enforcement of specific initiatives may still lag behind the agreed schedule.

17

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

Table 2: Myanmar’s Scorecard on ASEAN Economic Integration

Source: ASEAN Secretariat, 2012.

18

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

3. Vision, Strategy and Goals

3.1 Our Vision: 29. Our vision for Myanmar for the twenty-first century is to become a modern developed nation that meets the aspirations of its people for a better life; and to achieve greater integration with the international community by 2020.

3.2 Underly ing pr inciples 30. The people of Myanmar take considerable pride in their culture and traditions. Hence, FESR has been drawn up within the framework of the country’s traditions, customs, beliefs and values.

31. In this context, it may be useful to mention that Myanmar is home to various ethnic nationalities, and it has embraced national unity in diversity. Some of the basic values of our society such as tolerance, compassion, moderation, nonviolence, forgiveness, impermanence and the inevitability of change, and pursuit of truth and reason are core to Myanmar’s vision for national development.

32. Many aspects of Myanmar’s cultural heritage, and traditional beliefs and values are in harmony with modernization and progress. These beliefs and values have been drawn upon and appropriately reflected in FESR. We believe that the conduct of our national affairs more in line with our traditional beliefs and values will be able to accommodate all that the people of Myanmar may wish for their future. Such conduct will also be welcomed by the international community.

3.3 National imperatives 33. Several national imperatives have been established to give Myanmar national direction and purpose. These are to maintain peace and stability, preserve unity and security, and to perpetuate independence and sovereignty. FESR accords high priority to these imperatives and has been guided by them. Moreover, efforts have been made to strengthen them in the following ways.

34. First, the critical need of maintaining peace and stability has been given emphasis. The crucial role of the Government to achieve this end has been recognized and highlighted. FESR supports and strengthens national endeavours in this area. It includes proposals and plans aimed at meeting the needs and aspirations of the people and improving their quality of life, which will also contribute substantially to sustaining peace and stability in the country.

35. Second, national unity is another critical area that must be addressed. FESR looks to enhance national unity by promoting mutual respect and understanding and preserving the cultural heritage and traditions of all the ethnic nationalities that compose the Republic of Union of Myanmar.

36. Third, in addition to security provided by the Tat-ma-daw and the national police force, FESR gives due attention to other forms of security such as in the economic and social sectors. Economic and social security will become increasingly important for Myanmar in the process of becoming a modern developed nation.

37. Finally, independence and sovereignty certainly enable a country to become a master of its own destiny, including its relationship with the international community. Perpetuation of independence and sovereignty are essential for social and economic progress as these bestow upon a country the capacity and freedom to fulfill the responsibility it has to its citizens and to the world community. With respect to fulfilling the responsibility towards citizens, FESR draws upon Myanmar's traditional beliefs and customs such as a sovereign's duty to look after the welfare of his subjects, paying heed to their needs and concerns, and seeking out and listening to views and opinions of revered monks and respected elders and teachers on matters of high national importance. All in all, FESR will be consulted across the broad spectrum of our society Active cooperation with the international community will be

19

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 pursued in designing and initiating FESR. And, the implementation of it will enable Myanmar to more effectively fulfill its obligations towards the world community.

3.4 Approach and content 38. FESR has started with a clean slate and adopted an approach that is pragmatic, realistic and time bound.

39. Since the people of Myanmar place a high value on self-reliance, FESR is guided by the principle that the attainment of goals it has set out to achieve depends ultimately on the people of Myanmar themselves. Therefore, FESR ensures that people’s participation will be mobilized in drawing up of the reform strategy.

40. While adopting a self-reliant approach, Myanmar like other countries, will avail itself of the opportunities to take advantage of the knowledge, technology, expertise and resources that are available in the rest of the world. Moreover, Myanmar will cooperate closely with neighboring countries in seeking solutions to common problems and will share views and experiences with them on issues of mutual interest, while keeping in view its own particular circumstances and perceived needs and priorities. FESR focuses on the required effort to explore and take advantage of such opportunities.

3.5 Strategic Thrusts: 41. FESR emphasizes the importance of moving towards a market-driven economy, the need to move from top-down to bottom-up planning and from direct to indirect levers of government policy in

nourishing the development of free markets.

There is broad international consensus about the need to place sound economic policies to promote private sector development and increased trade at the heart of strategies for achieving progress on the MDGs. Progress in Myanmar across health, education and poverty related targets has been slow and the IMF suggests that in countries facing difficulties making progress on MDGs, this reflects delays in policy reforms and growth, as well as fragile conditions in conflict-afflicted areas. The IMF suggests that “drawing on domestic efforts and international support, these countries need to accelerate growth and buttress a virtuous circle of development through good economic policies, stronger institutions, and improved infrastructure.” Indeed recommendations for approaching the MDGs from the IMF, the UN, the US and EU all emphasize that policy reforms which seek to achieve strong inclusive economic growth are fundamental. A pro-poor macroeconomic environment, a conducive private investment climate, trade and regional integration, and good governance are all highlighted as essential to achieving this employment-intensive and inclusive growth.

Alongside the emphasis on economic growth, the international community consistently stresses that achieving better results in human development is a core component of achieving the 2015 MDG targets. The IMF notes that on top of necessary increases in public spending on education and health, quality and equity of spending are equally important. For example, the UN notes that investments in school infrastructure should be matched by measures that address student retention and quality of education. Targeted interventions such as social assistance and employment programmes are key to MDG acceleration by addressing inequality and building human capital. Social protection programmes can function as a ‘circuit breaker’ for inter-generational cycles of poverty and hunger. Domestic resource mobilisation is essential for initiating and scaling up these investments.

It is critical for government to improve the quality and quantity of education, health and other social services in order to directly address the needs of the poor. Alongside economic reforms to ignite growth, these constitute the most pressing agenda items for developing country governments seeking to accelerate progress towards the MDGs.

Box 1: Achieving the MDGs: Lessons of International Experience.

20

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

42. In this regard, FESR identifies the following four areas of policy priorities:

• Sustained industrial development to catch up with global economies while keeping up the momentum of agricultural reforms and attaining poverty alleviation and rural development.

• Equitable sharing of resources, both budgetary and foreign aid, among regions and states while promoting foreign and local investments for regional development.

• Effective implementation of people-centered development through community-driven, participatory approaches to improvements in education, health and living standards.

• Reliable and accurate gathering of statistical data and other information to better inform public policy decisions.

43. FESR also emphasizes the importance of capitalizing on a late-comer’s advantage in learning the lessons from other transitions (see for example, Box 1 on the lessons from other countries for achieving the MDGs) while leapfrogging in knowledge and technology towards green growth.

44. FESR is focused on maximizing the strategic location of the country situated between the world’s two most dynamic economic powers.

45. Finally FESR recognizes the importance of repositioning Myanmar in the forefront of international diplomacy, following in the tradition of her leading role in the non-aligned movement of the 1950s and high profile international mediations through the United Nations in the 1960s, to mobilize effective cooperation and coordination on aid management with the international community.

3.6. Short and Long-term Goals 46. Myanmar’s short-term and long-term goals in accordance with her reform framework can be envisaged as achieving:

a) Full implementation of economic integration with ASEAN in accordance with its AEC 2015 schedules.

b) Achievement of MDGs and other human development objectives by 2015.

c) Graduating from LDC status and moving to a knowledge-based economy; comparisons with other countries suggests that a feasible target date to achieve this by is 2020.

47. GOM will therefore set the following targets for GDP growth, poverty reduction and other economic and social dimensions of development for the next three years within the existing parameters of the Fifth Five-Year Plan:

i) GOM strives to achieve an average annual GDP growth rate of 7.7% ii) The industrial share of GDP should grow from 26% to 32% together with an increase in

the service sector, reducing the currently high share of agriculture. iii) Per capita GDP growth will increase between 30-40% from the base year of 2010, which

will help attain the first goal of MDG in reducing the poverty incidence by half over the period 2000-2015.

48. Given the above reform measures, GOM now plans to achieve sustained economic growth of 7.7% p.a. over the next five years. Further improvement in international policies including, a relaxation of economic sanctions toward Myanmar, the growing attractiveness of foreign investment, and multilateral assistance will complement the stride towards this goal.

49. The government will ensure that the current downward trend of inflationary pressures, which has been estimated a record low at 1.8% at May of this year, will be sustained, making this objective of sustained GDP growth realistic and attainable.

21

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 50. To conclude, the recent progress in economic reforms and growth potential will eventually allow Myanmar to successfully integrate with the ASEAN Economic Community (AEC) in 2015 while, at the same time, achieve most of the targets of MDGs. Detailed updates of economic integration with AEC and socio-economic targets under MDGs are outlined in the following sections.

51. In this context, the following sections will begin with a brief description of the government’s overall approach and actions already undertaken; then distinguish those issues on which further immediate action can be taken (the “quick wins”) from those issues where policy and program decisions need to await further analytic work and/or consensus building.

22

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

4. Macro-economic Policies for Growth, Stability and Poverty Reduction

52. GOM recognizes that macro-economic reforms are critical to maintaining macro-economic stability and putting the economy on a sustainable high growth path while tackling poverty and ensuring effective use of the country’s rich natural resources. To this end, significant reforms have already been undertaken and further reforms are planned.

4.1 Exchange rate reform

53. GOM accomplished exchange rate unification on April 1, 2012, and adopted a managed float system by setting up of a formal inter-bank foreign exchange market mediated by the CBM. It also plans to remove the remaining restrictions against exchange rate convertibility and phase out the use of FECs with a redemption plan by 2013. In addition, the government incorporated an exchange rate assumption as close to the prevailing market rate as possible to draw up its 2012-13 annual budget. At the same time, government agencies are required to use the prevailing market-determined rate for their foreign transactions through a gradual process starting from April 1, 2012. At the Central Bank, GOM has been undertaking capacity building and other preparations to maintain a stable exchange rate in open market operations. Once a stable regime is put in place, GOM will strive to maintain the rate at a beneficial level conducive to export-led growth. Since the revenue from new natural gas fields are expected to increase in the near future, GOM is also preparing necessary measures to insulate the flows and to minimize their impact on exchange rate stability and the inflation rate.

4.2. Trade pol ic ies

54. Given her previous history of trade imbalances, Myanmar adopted an “export first” policy in 1997 while imposing strict limits on imports. This policy resulted in a positive balance of trade for a prolonged period of time although imports have been rising faster in recent years due to increased imports of capital goods, industrial machinery, and consumer durables. GOM has also liberalized the importation of vehicles, particularly of low fuel use vehicles and passenger buses, in order to ease the burden of the high cost of transportation in major urban centers. It has also introduced e-licensing systems for export and import businesses, further reducing administrative barriers for trade operations. Due to these reforms, both the trade and current account deficits are expected to widen in FY 2012/13 from the previous year. However, GOM expects that the easing of economic sanctions imposed on Myanmar by Western countries will provide sufficient market access for exporters to compensate for potential trade imbalances arising from liberalization measures.

55. Presently, Myanmar’s export structure is heavily focused on a few primary commodities – natural resources, notably gas and wood, along with agricultural and marine products. GOM will therefore pursue an active policy of encouraging the diversification of export products while promoting value-added processes for primary commodities, including focusing on improving support services in areas of trade financing, market access and trade facilitation. In this regard, GOM will also ensure that incoming FDI will help domestic industries to overcome technological, financial and market barriers in upgrading their value-added activities. GOM will pursue further trade policy liberalization in conjunction with the progress of exchange rate unification by eliminating the linkage between export receipts and import licensing; and thereby, limiting potential effects from increased FDI and remittances on the domestic currency’s appreciation. In this regard, GOM recognizes the importance of maintaining a stable exchange rate for both export and import operations. It will also carry out more liberalization measures such as setting up national single-window liberalizing services as well as removing all non-tariff barriers in accordance with the 2015 targets for ASEAN integration. GOM will also emphasize further cooperation with the World Trade Organization in removing trade barriers as well as with international chambers of commerce in promoting business-to-business collaboration. It will

23

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 also strengthen regulatory capacities to improve inspection and quality assurance services for both export and import operations and set up a new public facility on consumer protection.

4.3. Monetary pol icies and f inancial sector development 56. GOM has undertaken appropriate legal and institutional preparations to be able to grant operational autonomy and accountability to the independent Central Bank of Myanmar (CBM). It has stopped the practice of financing fiscal deficits through quantitative easing; instead, it has adopted the use of bonds and treasury instruments while imposing strict financial discipline on both line ministries and state economic enterprises. It has imposed a temporary wage reduction on all the senior officials of the government, while restraining the rate of pay increases for civil servants. It is also collaborating with international financial institutions in building the competency and capacity of CBM. GOM is preparing a financial sector master plan as the basis for major reforms of the financial sector covering both public and private institutions as well as the development of the capital market. Part of the plan will be development of the banking sector and strong encouragement of competition between the private banks in boosting commercial credit and other financial instruments available to the public.

57. CBM also plans to set a flexible policy framework to manage the interest rates corresponding to the level of reserve money, while allowing greater latitude for private banks to set interest rates. It will encourage public savings through private banks as well as the development of financial instruments such as hire-purchase agreements, mortgage packages and other credit instruments. Further improvements in financial intermediation will begin by appropriately setting deposit-to-capital ratios as well as allowing a wide range of collateral instruments to be used. CBM also plans to support efficient financing of trade and export of manufacturing goods, and consider permitting foreign banks to finance externally-oriented economic activities.

4.4. F iscal po licy and public expenditure management 58. In April, GOM used a market-determined exchange rate assumption in preparing the 2012-13 annual budget plan, and increased expenditures on education and health while reducing the share of capital expenditures particularly in energy, public works and electricity generation. The assumption of the market exchange rate for the state budget increased fiscal transparency among government institutions as budgetary calculations for all agencies used a single rate across the entire government system. As this initiative has significantly removed implicit subsidies previously enjoyed by the majority of State Economic Enterprises (SEEs), the government now plans to improve the performance of the SEEs in the next phase of reforms. With the assistance of international financial institutions, GOM is also undertaking a public expenditure and financial accountability assessment (PEFA) and public expenditure review (PER) to provide the basis for more fundamental reforms of fiscal policy and public expenditure management.

59. GOM also plans to convert the existing commercial tax regime into a value-added tax system using the invoice-credit system. Conversion to a broad-based consumption tax will involve expanding the scope of tax on goods and services, developing a consistent invoice-credit system, reforming excise tax policies and zero rating on exports. Recent actions such as unification of tax rates and the introduction of a credit system on domestic transactions adopted by GOM in April 2012 should help pave the way for a transition to a VAT. GOM is actively learning from the experiences of other countries in order to mobilize a significant public education campaign prior to the adoption of such a change. It also plans to undertake other tax reforms such as rationalizing government revenues, broadening the tax base and developing tax instruments critical to macroeconomic stability.

4.5. State enterprise reform

60. With new budget allocations, the SEEs are now subject to stricter financial discipline as well as strong incentives for profit-making. The government has sharply cut direct subsidies to the SEEs while

24

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

opening markets for competition with the private sector. Further, the government is removing the easy credit from state banks which has hitherto been available to the SEEs while limiting arrears on payments to central government funds. The government has also instructed the SEEs to undertake more aggressive collection of receivables, to align closely between investment and profitability, and to reorient goals from output targets to profit. All the managers of SEEs are now expected to focus on marketing and product quality, while improving operational efficiency and investment decisions.

61. While all SEEs are now subject to operating on a commercial basis and using the market-determined exchange rate, further reforms on equitization, commercialization and possible privatization will be undertaken in the future. GOM also takes note of lessons from other developing countries that show there is potential for making major mistakes if privatization proceeds too quickly without properly preparing regulatory frameworks and competition policies. GOM will ensure that the state privatization authority will have sufficient capacity in the areas of project appraisal, valuation and securitization procedures, public auctioning and open tender systems in managing the process of privatizing state assets - particularly for large SEEs. GOM will also take a judicious and cautious approach in privatizing public utilities and infrastructure industries that are critical to the functioning of the economy and are strategic as natural monopolies. It will consider a step-by-step privatization plan by separating or unbundling monopoly parts to be subjected to competition with new firms, establishing regulatory frameworks and institutions, commercializing the state enterprises and attracting private-public partnerships.

4.6. Pr ivate sector development and fore ign direct investment (FDI )

62. GOM has revised the foreign investment law as well as citizen investment law, with the goal of eventually merging the two before the scheduled formation of the AEC by 2015. Both draft laws are being thoroughly scrutinized by the parliament as the laws represent an important opportunity to reintegrate the country back to the global economy. The new laws envisage not a only wide range of new business lines where foreign investment can operate at 100% equity ownership but also favorable tax incentives, longer lease of real estate, and vigorous standards for environmental and social protection. Specific provisions in law will improve the transparency of the foreign investment regime while the government is planning to build capacity among the domestic judiciary with regard to their regulatory enforcement and intermediations. The investment commission is currently undergoing a reform process to become an independent board where non-transparent licensing practices will be eliminated. Meanwhile, GOM is cooperating with international financial institutions to conduct a comprehensive investment climate assessment to determine the full spectrum and magnitude of constraints to private sector development. GOM will also focus on critical elements of the FDI regime such as creating a positive business environment, providing a level-playing field and other facilitation measures such as one-stop services.

63. GOM is also revising the existing laws on special economic zones (SEZs) in order to facilitate reform platforms that can overcome infrastructure bottlenecks, attract FDI and lead to increased exports. In this regard, GOM will be actively promoting foreign investment through promotion of SEZ strategy, which will emphasize Myanmar as a strategic location for low-cost production base for export destinations within the region. GOM is also taking a vigorous approach to reducing the transaction costs facing domestic private firms in doing business. It will encourage domestic firms to move out of the informal economy by reducing burdensome regulations and removing restrictive and unnecessary government controls while improving access to registration and incentives in the same fashion as with foreign investors.

25

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 5. Sector Policies for Inclusive Growth and Poverty Reduction

64. Inclusive growth and poverty reduction will be driven both by effective macro-economic policies and by a focus on effective sectoral strategies, policies and programs. GOM is committed to strengthening both the design and the implementation of those sectoral strategies, policies and programmes in accordance with the overall thrusts and principles of this FESR.

5.1. Agricu ltural and rural development 65. Realizing the huge potential of the agricultural sector and stimulating broader-based rural development will be critical to achieving both growth and poverty reduction objectives. Myanmar has a relatively high land/population ratio and half the arable land is still fallow. But development of the sector has been constrained by macro-instability, infrastructure constraints, marketing and financial issues, and farmers’ lack of access to quality research and extension support. Relatively weak agricultural performance has also impacted negatively on the overall development of the rural sector.

66. The opening up of the marketing system to the private sector, the approval of the new land law and the progressive establishment of a market determined and competitive foreign exchange rate (see para 52) are all important steps in providing an improved policy environment for the agriculture sector. In addition it will be important to move quickly to improve smallholder farmers’ access to agricultural credit from the Myanmar Agricultural Development Bank and other financial institutions and build some of the critical supporting infrastructure, including better rural roads and small-scale irrigation systems. GOM also recognizes that compiling credible and accurate agricultural statistics are critical for moving ahead with sector-wide reforms.

67. In parallel with the implementation of these immediate actions, a reform strategy for the sector will be developed that focuses on the totality of issues confronting the sector. Of particular importance will be how to allocate and ensure equitable and sustainable use of land resources among various stakeholders including smallholders and large private companies as well as to preserve fertile land for agricultural use as a means of poverty reduction (versus industrial and tourism zone developments). It will also be important to determine the most effective and efficient means for supporting smallholders in coping with price volatilities and other production and marketing uncertainties. Among them, a substantial improvement in the government’s extension and other support services that provide affordable inputs such as seeds and fertilizer will boost agricultural production as Myanmar is currently using inputs at a very low level compared to other Southeast Asian nations. Beside these modes of support at the production level, it is also critical to improve supply chain management in the trading and marketing of agricultural produce, as farmers are faced with high transaction costs, lack of technology and know-how, and poor access to credit at the lowest end of the chain, resulting in them having very little bargaining power to realize higher incomes. Such management can be done in cooperation with specialized leading companies as well as other investors in the agricultural sector.

68. In addition to agricultural development, development of livestock and fisheries is important for both growth and poverty reduction. Reform strategies for these sub-sectors will be developed that focus on measures to reduce production costs and improve product quality while ensuring the balanced development of both the small-scale producers and larger enterprises. In these sectors, priority will be given to removing market distortions and reducing transaction costs, improving feed production and quality, supporting linkages among agricultural sub-sectors and strengthening supply chains and market linkages with neighboring economies. Special attention will be given to minimizing environmental consequences, protecting vulnerable populations and providing capacity building and livelihood support to local populations who are dependent on the sector. Broader development of the rural sector will also be encouraged through cash for work in public projects such as rural road construction, community-driven development projects, employment-guarantee schemes for poorest rural households, land reclamation services, promotion of one-village-one-product (OVOP) schemes for small

26

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

enterprise development, cooperative societies and encouraging micro, small and medium sized enterprise in rural areas through microfinance and other measures.

5.2. Industry, manufactur ing and small and medium enterprise development 69. GOM will encourage public and private investments in types of industrialization that generate job opportunities and technological development in the near term. At the same time, GOM will step up its efforts of upgrading technological institutes and technical schools across the country to be able to support further intensification of industrial growth. GOM recognizes the importance of SMEs for industrialization. Policies for SME development include: establishing one-stop centers for business start-ups that help reduce red-tape, reducing/eliminating administrative controls, supporting provision of land use rights, improving access to credit (both private and public), and helping to build enterprise capacity with respect to finance, marketing etc. Development of micro-enterprises will also be encouraged, including through supporting the development of micro-finance institutions.

70. GOM is also setting up a specialized SME-support centre in Yangon to help emerging businesses and young entrepreneurs to catch up with the reform process. Presently, Myanmar Industrial Development Bank is being transformed into a specialized bank for SMEs, dedicated to supporting incubation projects and research-linkages and facilitating easy access to credit, technology and markets. The emerging SME institutions will facilitate cluster formation between the existing industrial zones across the country and regional technological schools and colleges, which in turn will link up with access points to regional economic corridors in neighboring countries. Meanwhile, the Myanmar Investment Commission has set out an active policy for supporting foreign investment in the SME sector, with incentives for higher use of local contents, transfer of skill, knowledge and technology.

5.3. Energy and Mining 71. If properly developed, Myanmar can benefit enormously from its rich oil and gas, hydro and mining resources. But if not properly developed and managed, experience from other countries shows that such resources can be a “curse”. The government recognizes the need to put in place as soon as possible the measures necessary to avoid the resource curse and ensure the development of such resources are a blessing for the country rather than a curse. Of critical importance will be appropriate macro-economic policies to manage the impact of increased demand for Myanmar’s exports on the exchange rate and inflation rate and facilitate public expenditure smoothing.

72. The government will undertake transparent, competitive and non-discretionary procedures for the award of exploration, development and production rights and ensure that future concession agreements meet high social and environmental standards as well as delivering a transparent and equitable sharing of financial benefits. In this regard the legal and fiscal frameworks under which these agreements are made will need to revised and modernized. It will also be important that the respective regulatory agencies have clearly defined authority, institutional capacity and resources for monitoring regulatory compliance. Across the energy sector, Myanmar will also undertake deregulation of prices, the adoption of appropriate taxes and the elimination of across the board subsidies while designing pricing and taxation policies to stimulate new exploration and production. It will also develop appropriate tariffs on the services of, and access conditions for, monopoly elements of the oil and gas supply chain, in particular pipelines.

73. The public at large in Myanmar deserve to benefit directly from access to affordable energy. In this regard, GOM is developing a master plan for the electricity sector as soon as possible, which projects future electricity consumption, develops a plan for meeting those consumption requirements, and identifies any necessary regulatory reforms. Since Myanmar has abundant natural gas resources, it will review the current energy policy, and promote liquified natural gas for household, commercial and industrial use wherever possible Efforts will be made to increase levels of employment in and the

27

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 profitability of small scale and artisanal mining without eroding the necessary environmental and social standards.

74. As part of the process of reforming management of natural resources, the government is committed to implementing EITI, which requires governments to publicly disclose their revenues from oil, gas and mining assets, and for companies to make parallel disclosures regarding payments. By signing up to the global standard that EITI sets, Myanmar can enhance the accountability and transparency of her revenue collection efforts. In an accelerated time frame, Myanmar will issue an unequivocal public statement of its intention to implement EITI and begin extensive collaboration with civil society and companies on EITI implementation.

5.4. Infrastructure development 75. For both agricultural and non-agricultural development in Myanmar it is critical that the government proceeds quickly with the completion of high priority infrastructure projects already underway while developing a longer term strategy and program for infrastructure development. In the immediate term priority also needs to be given to urban transportation systems, upgrading of national airports, and clean water utilities which can expected to bring quick and visible benefits.

76. GOM will emphasize its transport and other infrastructure development to enhance the country’s connectivity to regional economies and fulfill the goal of integrating into the ASEAN economic community. It will give priority to building infrastructure projects that will fill the missing links identified in the Master Plan of ASEAN Connectivity, such as transport links with India, China and Thailand. In parallel to these links with the neighboring economies, GOM will also prioritize developing rural-city connections, renovating interstate highways and upgrading the existing road infrastructure to the standards set by ASEAN.

77. In the transport, water and public works sectors, GOM will restructure relevant agencies by enforcing a clear and strict separation between regulatory authorities and service providers and operators. For instance, such restructuring can be achieved in the transport sector by separating regulators (civil aviation authority or port authority) from service providers/operators (airports and port facilities). Public work services will be gradually privatized while building regulatory capacity and authority of the relevant department.

78. Meanwhile, GOM will emphasize improving the quality of the railroad sections that connect

important economic centres in the country, namely Yangon-Mandalay-Myitkyitna section and the Bago-Mawlamyine section, and the upgrading of locomotives and coaches. This emphasis on the core links and services will strengthen the previous strategy of developing railroads that connect various parts of the country to the economic centres for the objective of regional equity. Greater attention will be given to regional connectivity and bridging the gaps in operations and compatibility in alignment with region-wide transport strategies.

5.5. Telecommunications and information technology reform 79. The government recognizes the critical importance of developing as quickly as possible the required Information and Communications Technologies (ICT) Master Plan in Myanmar that will facilitate inclusive growth and poverty reduction. More specifically the government plans to enhance citizens’ ability to utilize ICT in order to ensure that they actively participate in the technological development of society. GOM will also utilize the ICT sector to strengthen competitiveness by promoting information-based technological and knowledge management throughout various industries and to improve government transparency and efficiency. GOM will also encourage early adoption of e-government functions by using ICT to improve the efficiency, effectiveness, transparency and accountability of government. In this context, the government plans to extend mobile coverage all

28

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

across the country, including rural areas, and has set an ambitious target of increasing mobile phone density from the current level of 10 per cent to 80 per cent by 2015.

80. To make this vision a reality and drawing on lessons of international experience, the government is now in the process of preparing a medium to long term plan for the sector and drafting a Telecommunications Law. The strategy and law will clearly set out how the government will separate the policy, regulatory and operational roles of the government in the sector and establish an independent regulator. The strategy will also set out the government’s approach to attracting high quality investors into the sector, the potential for the development of joint ventures in the sector, options for licensing new operators without the need for joint ventures, and the approach to privatization of the government owned elements in the sector over time. In this context and as an immediate first step the government is inviting proposals from international consultants to support it in the tender process of setting up suitable business models. Given the critical importance of the sector and the valuable lessons to be gained from the experience of other countries, the government will also be endeavoring to get the best possible advice from ASEAN and other countries on its overall ICT strategy.

5.6. Tourism

81. Tourism is potentially one of Myanmar’s most important sectors, with tremendous potential to contribute to greater business opportunities and balancing social and economic development if properly managed and developed. The government needs to support and move forward with constructive engagement to integrate domestic and international tourism into national economic policy, and develop linkages between tourism and other economic sectors to maximize benefits. The government needs to assist in facilitating aspects of systematic tourism development such as capacity building, product development management of existing tourism assets, development of new destinations, relaxation of travel restrictions, development of tourism related infrastructure, marketing and promotion, accreditation and regulatory issues.

82. In parallel, the Ministry of Hotels and Tourism will also be cooperating and consulting with tourism stakeholders to strengthen cooperation mechanisms for the sustainability of inclusive growth in Myanmar. GOM will also ensure that a comprehensive tourism strategy is developed which is commensurate with the cultural and customary practices of local communities as well as the environmental and social endowments of the country. In addition, it is also envisaged that the tourism strategy will make full use of the human resources available within the country, and will enable various levels of entrepreneurs and other stakeholders to benefit from tourism and integrate with the national economy.

5.7. Education

83. Education is a top government priority in view of the currently low level of provision of education and the importance of investment in education for inclusive growth. The average length of schooling is low compared to those of Cambodia, Lao PDR and Vietnam; the quality of education at all levels of the system is generally poor, and the ratio of government expenditure on education to overall GDP is amongst the lowest in the world.

84. To address these issues the government has already increased public expenditure on education significantly and will increase expenditure further in the coming years both absolutely and as a proportion of the total government budget. It is also critical to put in place as soon as possible an overarching education sector reform policy and strategy that focuses on expanding the quantity and quality of education and that recognizes the complementary roles of government, private sector and non-government sectors in service provision. While GOM strengthens regulatory policies to streamline various private and community-run educational programs, it is also moving ahead with the decentralization of education management in line with the requirements of the Constitution by

29

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 integrating locally-designed teaching curriculum as well as non-formal programs in basic education system. This reform policy and strategy will focus on the need to expand the system of basic education from eleven to twelve years, on child-centred teaching methodologies, upgrading teacher training and other curriculum reforms necessary to enhance the quality of basic education, on teacher remuneration and broader issues of education financing, on establishing a rigorous system for education quality assessment and performance, and on further reforms in the management of basic education including the importance of active engagement in the process by the parents themselves. In addition, GOM will also pay attention to other supportive measures that can address high drop-out rates and out-of-pocket cost burdens on the families.

85. The government will also be undertaking crash training programs to address some of the most acute capacity constraints in the higher education system including rapid improvement in English proficiency among teaching staff; it is supporting efforts to restore the University of Yangon to its former glory together with the formation of “Centers of Excellence” in technical, medical, economics and education training institutes; and greater cooperation with international universities as well as development partners in promoting exchanges, scholarships and technological upgrades. The reform policy and strategy will also focus on measures to enhance the quantity and upgrade the quality of higher education by establishing independent bodies of quality assurance and accreditation systems, management reforms in the university governance and faculty development procedures, and on the procedures for establishing autonomous private higher education institutions and universities. Last but not least, GOM will ensure that human resource development strategies are set in line with market demands and trends, the necessary adjustments will focus on an entire overhaul of technical and vocational educational institutions, university entrance systems and development of well-rounded generalists and managers through various professional development programs.

5.8. Health

86. Major improvements in the health status of the population are also crucial to inclusive growth. Health indicators are currently much below those of neighbouring countries and GOM will double its commitment in improving health care services and increasing public financing in order to meet the health MDGs as soon as possible. GOM recognizes that provision of basic health services are being constrained by a lack of access to these services, the poor state of the infrastructure, low government expenditures on the sector, a shortage of health personnel as well as weaknesses in training and gaps in the provision of basic materials and services. To address these problems the government has already begun increasing the level of government expenditure on health both absolutely and as a proportion of the total government budget and will focus on a number of innovative measures in health financing such as a voucher system for maternal and child health care, special funds for destitute mothers, strengthening township-level health financing, and greater cooperation with development partners. Particular attention will be paid to allocating more resources to rural primary health care, infectious disease controls and maternal and child health, in view of the acute need to improve health indicators in all these areas. The government is also endeavoring to improve the provision of materials and services to hospitals and expand human resources in line with the newly revised structure of the health departments at community and primary health care levels.

87. Beyond these immediate measures, the government also recognizes the importance of quickly updating its overall health strategy, reviewing current health policies and strengthening the National Health Law. This will include a major review of how best to upgrade medical education, how to retain highly-trained personnel, how to develop an effective health information system and how best to finance primary, secondary and tertiary health programs, including the appropriate balance between public and private financing.

30

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

5 .9.Employment, Population and Immigration 88. With the significant decline in Myanmar’s population growth rate over the past decade from 2.2% to 1.1% per year, the country is now enjoying a relatively young population with a higher percentage of working-age groups relative to non-working, dependent groups. There is a golden opportunity to put this young population to work in building a stronger economy, reducing poverty and narrowing gaps of inequality. But the country’s youthful population is currently facing tremendous challenges of unemployment, low levels of education, the menace of infectious diseases and migration issues.

89. The strategies and policies for macro-economic reform and inclusive growth already discussed will, if effectively implemented, do much to increase employment opportunities and strengthen the education and health status of the population. The government will ensure that appropriate policies and programs are in place to address the needs of migrants. Migration of the domestic population to neighboring countries should be dealt with flexibly and the government will consider the poverty, conflict and other root-causes of such movements. The government will be developing measures to support migrants in terms of their basic human and labor rights in foreign countries, facilitate their ability to reconnect with their families and effectively channel their remittances to their families and to aid the development of their communities. The government also needs to consider measures to control some of the current inward migration that is taking advantage of porous borders, lax enforcement and other loopholes and that is causing friction with local populations especially in some remote border areas as well as in regions with rich mineral and forest resources. In this regard, GOM will set up an effective monitoring systems in the border areas in order ensure that rule of law will prevail in these regions.

90. Emigration of skilled manpower from developing to developed countries is a world-wide phenomenon and has certainly been an issue for Myanmar for many years. Now, however, there is an opportunity for Myanmar to reverse this trend by actively drawing talents from the vast network of diaspora professionals around the world who are now willing to contribute to the change process at home. The government will therefore develop appropriate strategies for encouraging the diaspora’s contribution to the country’s reform process. To underpin the development of appropriate employment and population policies and strategies, GOM will undertake a comprehensive assessment of medium- and long-term changes in population and population profiles. GOM recognizes that a comprehensive and participatory census will give the opportunity to make optimal decisions concerning improvements in education, health and infrastructure services and where resources should be targeted to meet the most urgent needs of the population.

31

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 6. Social, Environmental and Cultural Dimensions of Development

6.1. Balanced Development 91. It is important to recognize that many elements of a people centered development strategy will promote economic growth and be good from a social, environmental and cultural perspective. Quick wins such as opening up the mobile phone market will have enormous social as well as economic benefits. The same should be true for public investments in service delivery (rural roads, electrification, health and education); and for policies to improve incentives for smallholder agriculture. But the government also recognizes that, in some sectors, there will be unavoidable trade-offs. This can be the case particularly for “lumpy” investments associated with natural resource development or infrastructure. The identification of stakeholders associated with planned investments and major public expenditure programs is the first step. Early consultations with stakeholders are essential to understand better how the benefits (and possible losses) are distributed and how the stakeholders themselves perceive the distribution. Two consequences follow from early consultations: first the project or program design can often be modified to spread the benefits more broadly without significant efficiency losses; and second, transparent, open, consultations help ensure that decision-makers are informed about relevant trade-offs and are accordingly accountable. Such participatory processes must be an integral part of high quality social and environmental impact assessments. Accordingly the government intends to quickly introduce stricter requirements for such assessments of major projects and programs. In this context particular attention will be paid to guidelines concerning resettlement, relocation and compensation.

92. GOM also recognizes the need to consider the cumulative impacts of projects and programs on regions and groups, both across sectors and through time. Planners and policy-makers will need to consider the longer-term dimensions of a balanced strategy of economic, social, environmental and cultural development, recognizing particularly that stakeholder groups can be affected simultaneously by projects or programs that are considered independently of each other without acknowledging their cumulative impact on particular stakeholders. Decision-making and monitoring processes will need to be open to such cumulative impacts. Taking a longer-term perspective may also help to resolve apparent trade-offs in situations where greater emphasis on equitable development in the short-term contributes to greater sustainability and economic growth over the longer term.

6.2. Workers’ Rights and Social Protect ion 93. As Myanmar is actively embracing freedom of association, GOM is also facilitating synergistic development of industrial relations between employers, employees and their representative associations. GOM has recently adopted the Law on Labor, which granted labor groups the right to freely establish workers unions and representative associations while guaranteeing basic rights of workers. GOM has not only fully cooperated with the International Labor Organization in abolishing previous laws and regulations that were tantamount to involuntary labor across the country but has also taken initiatives to educate both employers and employees regarding their rights and responsibilities as well as the provisions of the new Law on Labor. GOM is also planning to conduct a nation-wide survey to develop an appropriate minimum wage policy for the benefit of the workers.

94. Myanmar needs a social protection system that is based on the needs of multiple economic groups, including women, children, vulnerable groups, the aged, and people with disabilities. To this end a high-level National Committee for the Coordination of Social Protection, led by the Ministry of Social Welfare, Relief and Resettlement and the Ministry of Labour, will be established. This committee will work towards rights-based, inclusive and systemic policy development, with due attention given to alleviating poverty and addressing inequities, social exclusion, and emergencies. The country also

32

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

needs to upgrade her readiness to address natural disasters; and in this regard an enhanced natural disaster preparedness and prevention plan will be prepared.

6.3. Environmental Protect ion 95. The government is committed to protecting Myanmar’s biodiversity, conserving natural forests, greening the 17 mountain ranges in the dry zone, encouraging people to get involved in environmental conservation and management, and extracting natural resources sustainably. GOM also attaches the highest importance to its commitment to international cooperation on climate change, while adopting new technologies for bio-diesel and other clean energy as well as actively educating the public about sustainable development. GOM is currently developing a comprehensive Law on Environment, which will entail detailed development of environmental rules and regulations, mandatory compliance of environmental impact assessments in development projects, upgrading and standardization of environmental assessments, joint undertaking with NGOs on broad-based public awareness campaigns.

96. In the forestry sector, it is also critical that timber and other forest products are extracted sustainably with proper technology; therefore, GOM will encourage better use of new technology and foreign investment in processing value-added forest products for future exports. It will also promote participatory projects of community forestry in the previously deforested areas while strengthening laws and regulations in prohibiting encroachment in the protected forest areas. Under appropriate settings, GOM will also consider promoting eco-tourism services in the designated areas.

6.4. Culture and Relig ion 97. The government is committed to the promotion of the diverse cultural backgrounds of various ethnic nationalities, and facilitating the development of ethnic national cultures and customary practices in educational institutions. It intends to develop cultural zones and preserve world heritage sites and promote the unique cultural as well as social and ecological qualities of Myanmar as part of its tourism development strategy. GOM also attaches the highest importance to the preservation of traditional fine arts, dance and music; therefore, it will also organize special events to promote further integration of traditional values into current efforts of modernizing the economy.

98. The government is also committed to freedom of religion and it will promote economic policies that will distribute social benefits to the entire population regardless of their religous beliefs. It will also encourage cooperative efforts among communities in strengthening the social capital required to overcome difficult aspects of economic transition as well as any future shocks or unforeseeable events of adverse economic conditions.

6.5. Youth and Gender 99. GOM attaches the highest importance to nurturing the well-rounded development of youth by guaranteeing effective and efficient deliveries of all the essential social services as well as by promoting national sports facilities throughout the country. GOM will also pay attention to adverse social conditions such as drug use and the HIV/AIDS epidemic affecting the youth population and plan to increase educational and awareness campaigns on these fronts. GOM plans to engage actively in regional and international sport events, and will host the upcoming Southeast Asian Games in 2013 as an important national effort to revive youthful energy and national unity through such an event. At the same time, Myanmar will continue to main the steady improvement in closing the gender gaps in literacy and primary schooling. GOM will work in cooperation with women federations, development partners and NGOs to prevent violence against women and trafficking in persons.

33

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 7. National Harmony and Regional Development

7.1. National Harmony and Peace 100. Consolidation of achievements in political reforms and national reconciliation will be key to the success of economic reforms. The country is embarked on a three-stage peace process: the achievement and consolidation of ceasefires, political negotiations (to include provisions for economic development, the disarmament of militias and appropriate constitutional amendments within a framework of national integrity) and the ratification of a national agreement. Vigorous broad-based economic growth will be needed to sustain the recent ceasefires. Decades of war and insecurity have left these areas with poor infrastructure and services and weak institutions. Local populations as well as the natural resources on which they depend have suffered greatly. If special efforts are not made to assist these areas, economic liberalization could simply open them to further exploitation which, in turn, could ignite a new set of grievances, destroying the current mood of optimism. 101. In the past nine months the Government has made unprecedented efforts to enter into dialogue with armed opposition movement in the Union’s ethnic areas, and has concluded ceasefires with 11 of the 12 key armed ethnic groups. In May 2012, the Government launched the Myanmar Peace Support Initiative (MPSI), a program of community-based interventions designed to create popular confidence in the peace process by bringing immediate benefits to conflict-affected populations. Interventions will be implemented by international non-government organizations (INGOs) and community-based organizations (CBOs) and will vary by area; the various “packages” will include activities such as demining, joint monitoring of ceasefire arrangements, community-based development programs and assistance packages for the internally displaced.

102. A key priority for the coming year is to develop and implement MPSI throughout the ceasefire areas. It is expected that the program will be largely complete within the next 12 months. The Government also intends to design and lead a process in which political negotiations are closely supported by a major, multi-year program of economic and institutional reform in the conflict-affected areas. This process will involve all key stakeholders: opposition members, representatives of the various ethnic groups, members of civil society and international financing and implementation bodies. It is expected to attract significant donor financing to supplement Government budgetary allocations.

103. In order to support the political negotiations and to coordinate the technical and financial contributions from various sources, the Myanmar Peace Centre (MPC) has been established. An immediate task for the MPC will be to draw up a draft Strategic Framework for Support to Peacebuilding in Myanmar for discussion and agreement with all concerned parties. This Framework, which will draw on the lessons of successful peace-making from around the world, will set out the proposed objectives, strategy and operational norms that will guide socio-economic support to the conflict-affected areas (the Framework will, for example, define common standards for support to demobilizing militias, IDPs and returning refugees; it will also establish protocols to ensure that development projects are designed in consultation with local populations, and that equitable revenue-sharing arrangements and adequate environmental safeguards are put in place). The Government also plans to convene an international conference on Peace-Building next year.

7.2. Regional development, decentralization and strengthening of local governance

104. GOM is proceeding with the decentralization measures mandated under the new 2008 constitution while considering options for further decentralization in the medium term. GOM implemented the establishment of state and regional governments with an elected assembly as a

34

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

significant first step toward political decentralization, it is now exploring mechanisms to improve the functional capacity and accountability of sub-national entities. GOM has effectively decentralized the first batch of 24 departments and agencies to be governed under the directives of state and regional governments while the remaining local institutions are still in the process of further coordination with the central headquarters and ministries. 105. Myanmar inherited a fairly centralized administrative system that went back to the British colonial time. GOM is beginning to address the emerging imbalances between the political, administrative and fiscal dimensions of decentralization that further limit the effectiveness of the new institutions. It is planning to streamline managerial responsibilities between centralized ministries and local departments, clarifying roles and responsibilities between different levels of governance, and is developing appropriate legislative and regulatory frameworks to facilitate devolution and deconcentration of powers and functions of centralized institutions.

106. GOM attaches high priority to developing a participatory process of local budgeting, which should reflect local priorities and needs while corresponding with national policy directions, by delegating decision-making authority over expenditure compositions (between recurrent and capital expenditure) as well as inter-sectoral allocations (between sectors) under the guidance of local parliaments. However, GOM still retains the budgetary controls over health and education expenditure for transitional adjustments, which may be a future subject of decision for fiscal decentralization. In the meantime, GOM plans to ensure that the initial imbalances of decentralization can be corrected through a gradual process of coordination and delegation, which can ultimately reinforce the legitimacy and capacity of the state and regional governments particularly for those that are contributing to parallel process of peace-building and regional development.

107. GOM plans to conduct necessary studies and analyses of the functioning of subnational governance institutions in a range of regions, states and local units, as well as analysis of international experience, to improve Myanmar’s decentralization policy. Based on such studies, it will develop a comprehensive policy that can explore ways to bring administrative and fiscal decentralization into closer balance while strengthening the responsibility and responsiveness of sub-national units to the local population.

108. GOM has emphasized that industrial development will be undertaken along with agricultural development in a complimentary manner. It is expected that manufacturing and agro-processing industries, both labor and skill intensive industries, will develop in this synergistic process. In the natural growth of these clusters and value chains, Yangon and Mandalay are expected to have the highest concentration of industrial and commercial centers, potentially serving as “twin growth poles” linking upper and lower parts of the country while facilitating smooth flows of trade from land-locked parts of China and India to Indian Ocean. However, concentrating all economic activities in one or two primary locations or cities would entail serious spatial and environmental consequences. It would be more beneficial in the long run to develop industrial centers throughout the country, where both location advantage and regional as well as social considerations are favorable.

109. In accordance with the current pattern of growth and trade, Myanmar could also foresee the emergence of the following cities as secondary growth centers: Bassein-Sittwe-Kyaukphyu, Mawlamyaing-Dawei, Naypyitaw-Pyinmana-Taungngoo, Pyay-Magwe-Monywa, Myin Gyan-Meikhtila, and Taunggyi-Lashio-Muse. In other words, Irrawaddy Valley, Sittang Valley, and Salween Valley, Shan State and Southeast Corridor can become an industrial belt. Yangon and Ayeyawaddy Delta could serve as ideal locations for industries with higher technology because of the availability of manpower and transport facilities and also easy access to other countries through air ports and sea

35

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 ports. Two industrial zones, one in Kyaukphyu of western Rakhine state and the other in Dawei of Southern Taninthayi region, can serve as gateways to the neighboring economies as well as the rest of global markets. All those in Ayeyawaddy and Sittang Valley can become not only agro-processing industrial centers but also centers for other manufacturing activities because of their own special advantages.

110. In terms of infrastructure, these industrial zones or growth corridors must be linked with appropriate transport and communication networks, which should also be connected with the network in neighboring countries. Muse is serving now as the gateway to China and so too are Kyaingtong, Myawaddy, Kawthaung and Dawei to Thailand. Behind these gateways, Lashio and Mawlamyaing are two regional hubs that connect the gateways to two major growth poles, Mandalay and Yangon respectively. To service these trade corridors, Myanmar could undertake parallel development of road and rail network with Kuming in China and Bangkok in Thailand. Meanwhile, Ayeyawaddy could be used as a waterway passage carrying tradable goods between Chan's Yunnan province and Indian Ocean through Thilawa deep seaport at a much cheaper cost. In fact, this waterway with parallel road and rail networks can open landlocked Southwestern parts of China to the sea and will open a new vista for co-operation between China and Myanmar. two countries.

111. GOM will also develop integrated spatial, development pattern of settlements in Myanmar through, regional and urban development plans that will not only strike a balance between different purposes of land uses and existing stocks of socio-economic infrastructures and environmental resources but also facilitate balanced development crucial for peace, stability and consolidation of the nation. Since 12% of Myanmar’s population lives in two major cities—Yangon and Mandalay—contributing 30% of the GNP, and this share is expected to rise rapidly in the future, it is imperative that GOM will draw up urban development strategies that will reinforce linkages between urban centers and rural hinterland facilitating rural development and poverty alleviation of the nation as a whole. GOM is presently cooperating with UNHABITAT and other international organizations, in developing necessary laws and regulatory framework as well as strengthening institutional capacities for sustainable development of urban and regional development projects. An analysis on potentials of different urban centers that will serve as crucial growth engines for nation’s development contributing towards poverty alleviations has also been undertaken. However, it should be noted that the above projections are only indicative and Myanmar will have to constantly review connectivity and spatial strategies in the light of changing regional economic situations as well as domestic growth trends. The plan is also meant only for the short and medium term in the period of the next 20 years; across a longer time frame, more regional or state centers could well be developed as trade and industrial centers.

7.3. Security Sector Reforms 112. Myanmar will promote the modernization of security forces in the country in accordance with changing domestic and international situations. Police reforms, reforms of welfare programs of the armed forces and other law enforcement reforms will be developed in line with international and ASEAN standards. GOM will pay special attention to integrated but participatory process of implementing demobilization, disarmament, reintegration and reinsertion programs in the post-conflict areas. It will also cooperate with like-minded institutions within the region and the international community to seek knowledge and technology in upgrading its national security apparatuses. It will pay the highest attention to the institutional and capacity development of security forces that are responsible for law enforcement responsibilities among the civilian population while upgrading capabilities and ensuring the effectiveness of remaining security forces responsible for national defense.

36

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

8. Improving Governance 8.1. Publ ic Administrat ive Reforms 113. From the very inception of the new government, President U Thein Sein emphasized the importance of “good governance and clean government.” His directives on a new motto of the government include the streamlining of existing institutions, creation of new organizations, adoption of results-based management concepts, development of critical success factors and key performance indicators, and an evaluation framework. Drawing on relevant global experiences, GOM recognizes the capacity weaknesses within the public sector, and plans to develop an overall strategy for public administrative reforms and civil service reforms that increases transparency, accountability and meritocracy within civil service. The reforms must be followed up with subsequent capacity building programs for the civil service. Such capacity building programs should aim to improve the quality of public services, the quality of the civil service and the degree of its independence from political pressures, the quality of policy formulation and implementation, and the credibility of the government’s commitment to such policies. 8.2. Information access and transparency 114. GOM will step up investment in strengthening the overall statistical and information base and move as quickly as possible to define, legalize and enforce the right to information and to improve citizens’ access to information. In August 2012, GOM abolished the infamous “law on press scrutiny”, and allowed freedom of the private media to inform the public; at the same time, developing an institutional environment for free flow and access to information that empowers civil society. In September, the Office of the President also opened a public access portal for the citizens to submit opinions and complaints direct to the President. Throughout the government ministries, GOM has also accelerated its development of e-governance platforms for quality, transparency and cost-efficiency of government information as well as procedures. GOM is intended that citizens are able to participate in the political process and to be well informed about policy decisions, which in turn will improve accountability. GOM has also emphasized cooperation with civil society, as a strong and active civil society is a critical counterpart to a more capable, responsive and accountable state as well as a stronger, more competitive and responsible private sector. 8.3. Control of corruption 115. GOM has recently submitted a draft law on anti-corruption, which detailed a strategy to investigate and rigorously prosecute those involved in corruption in both the public and private sectors. Fundamental to such a strategy is to reduce the opportunities for corruption while increasing the expected cost to potential offenders. In terms of policy execution, this could be achieved by keeping public policies simple and via appropriate incentive structures. In connection to the control of corruption, GOM also intends to improve regulatory quality; including economic policy liberalization (for example, deregulation of prices or other aspects of production), transparency in corporate governance, and regulatory simplification for business entry. Recommendations may also include, as relevant, the competitive restructuring of monopolies, or the creation of independent regulatory agencies to promote efficiency in industries where competition remains imperfect. Improving transparency is fundamental. GOM’s e-Government platforms are designed to fight against corruption. It is also seeking international collaboration in fighting against corruption by committing to EITI initiatives and other transparency work.

37

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 8.4. Rule of Law 116. GOM has continued to work closely with Parliament in the implementation of the reform agenda, including discussion and vetting of reform strategies in line with experience from other countries. GOM intends to open up the process of review of legislation to allow for scrutiny and feedback from all interested stakeholders prior to parliamentary debate, approval and subsequent oversight. GOM, in collaboration with the parliament, will improve citizens’ access to law, and to increase public confidence in and abide by the existing laws, and in particular the quality of contract enforcement, property rights, the police, and the courts, as well as the likelihood of crime and violence. It will also pay attention to address the incidence of violent or non-violent crime, lack of effectiveness and predictability of the judiciary, and questionable enforceability of contracts; thus, the certainty of doing business will be increased, thereby resulting in increased private investment and economic productivity. It can help both domestic and foreign firms to avoid more costly private means of contract enforcement and protection, and also strengthen the credibility of the state, making implementation of public policy effective. GOM will also undertake legal and judicial reforms to improve the independence and effectiveness of the judiciary to improve the rule of law as well as independent prosecution, enforcement, and legislative oversight. 8.5. Partic ipat ion and consultat ion 117. GOM has facilitated participation of non-state stakeholders in consultative processes of national policy formulation while paying particular attention to the potential contribution of the Myanmar diaspora to the on-going process of transformation. As GOM has made great strides in restoring basic freedoms, new forms of public participation are emerging as citizens seek opportunities to actively participate in shaping the policies that affect their lives. In response, governments are exploring new ways to inform and include citizens and civil society organisations in policy making. For instance, GOM has successfully facilitated several town-hall-style meetings in organizing exchanges and consultations among business firms, employers, labor activists, representatives of political parties and civil society organizations to improve industrial relations in the wake of a series of protests in the textile and clothing industry. The Parliament has also set up a special inquiry commission to investigate land disputes between small holders and agro-business firms. GOM recognizes participatory processes of policy consultations as a way of empowerment to the citizens and an important step toward democratic governance; therefore, it will scale up these practices in the future.

38

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

9. Repositioning Myanmar in the international community 118. Having been isolated from most of the major economic powers of the world and subjected to severe economic and political sanctions, Myanmar needs to actively and vigorously reposition its role in the international community. Central to this effort is a strategic thrust to take full advantage of its centralized location between two of the world’s largest economies, India and China, and its ability to provide strategic gateways for Southwest China to the Indian Ocean as well as for India’s “Look East” policy.

119. In this context, the government attaches the highest priority to working with other ASEAN countries to achieve an integrated AEC by 2015. An ASEAN scorecard has been prepared which shows that there has been important progress in all these areas and across all ASEAN countries (see Chapter 2, para 25). But much work still remains to be done across all of the pillars between now and 2015, including ensuring that already signed ASEAN-wide agreements are integrated into national laws and that there are no further delays in the implementation of specific initiatives. The government is committed to speeding up these processes ahead of Myanmar’s chairmanship of ASEAN in 2014 and indeed the government’s overall reform strategy and the measures outlined earlier in this framework will all be of great help in ensuring that Myanmar is able to meet its obligations according to the AEC timeframe. Nonetheless, it is clear that intensive work will be required across many different government ministries and agencies. To facilitate this work and ensure that it is completed on time, the government has charged the Ministry of Foreign Affairs with the overall coordination of the work required to meet the AEC targets and objectives. The government also recognizes and appreciates the flexibility granted to Myanmar and a number of other lower income ASEAN countries with respect to the timetable for implementation of some of the agreed measures and believes that this flexibility combined with the efforts under the initiative for ASEAN integration to provide specific support to Myanmar and other lower income ASEAN countries will further enhance the benefits to Myanmar from the formation of the AEC.

120. GOM also intends to step up its engagement and cooperation with neighboring countries through other regional cooperation mechanisms as well as bilaterally. Through its membership in the Greater Mekong Subregion (GMS) Economic Cooperation Program, for example, the government will ensure that Myanmar is fully connected to the various GMS transport corridors’ and will work with other GMS members to make these corridors economically vibrant. It will also enhance its cooperation with other GMS members in other sectors including energy, telecommunications, tourism, agriculture, environment and human development. The government will also negotiate with neighboring countries for joint use of non-renewable resources for the long-term sustainability of mutual benefits and good relations.

121. In addition to engaging much more actively regionally, the government’s overall reform program will lead to the country being much more open globally and much more engaged with other countries both bilaterally and multilaterally. Macro-economic policies will need to ensure that Myanmar both benefits from the dynamic process of globalization and is able to mitigate any particular untoward effects of emerging global economic crises. National competitiveness will need to be enhanced, a reliable path for export-led growth will need to be developed, and Myanmar will need to ensure that it is meeting its obligations with respect to the World Trade Organization and other free trade agreements. Finally, Myanmar will seek international assistance in building its infrastructure and human resource base and in strengthening its overall reform and development program.

39

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 10. Costing and Financing of Development Programmes 122. Drawing on the FYP and the budget, this section summarizes the required changes in the magnitude and composition of public expenditure and the likely sources of financing.

Chapter would begin by summarizing the government’s current plan with respect to total capital and recurrent expenditures over the coming three to five years, and how these expenditures will be financed – based on the five year plan that has just been submitted to Parliament and other relevant documentation.

Chapter would then indicate in broad terms some of the changing priorities for government expenditures that are emerging from the reform framework – by sector, between capital and recurrent, between central and local etc.

Chapter would also discuss potential additional sources of financing over and above what is projected in the five year plan and including potential support from the donor community.

Finally chapter would put all of this together in a summary of desired total expenditures by major category and desired sources of finance for those expenditures.

40

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

11. Working in Partnership 123. Achieving success in both growth and poverty reduction will require the joint efforts of all the people of Myanmar together with the support of the international community. In recognition of this fact, it is essential that both the design and implementation of FESR benefit from the ideas and enjoy the support of all partners. Accordingly the draft FESR will be discussed within the government and then with the private sector, civil society, academics, media and the public at large as well as with the donor community. Discussions will take place at both national and local levels and will focus both on garnering comments and reactions for modifying the strategy as well as on building consensus through discussion and dissemination. The process for managing inputs and changes will be identified in advance and explained to participants to ensure mutual understanding and manage expectations. Drawing on these consultations, the draft FESR will then be revised and presented to Parliament for its consideration and approval.

124. Working in partnership with all relevant stakeholders will also be critical to the successful implementation of FESR. In this regard the partnership between the executive branch of government and Parliament will be critical. To enhance the effectiveness and efficiency of this partnership new guidelines will be issued concerning the preparation of legislation for parliamentary approval that will focus both on ensuring the highest technical quality of the draft legislation and on requiring that the draft legislation is discussed with and benefits from the inputs of all concerned stakeholder groups prior to its submission to Parliament.

125. Implementation of FESR will also depend crucially on effective government partnerships with the business community which brings additional resources, a results and management orientation and practical problem solving skills to development projects and programs. A close working partnership with civil society organizations is also crucial since they have valuable on the ground experience in the implementation of grass-roots service delivery and participatory processes. To facilitate inputs and advice from these critical stakeholder groups the President has appointed political, economic and legal advisors while establishing National Economic and Social Advisory Council to advise on public policy-making. GOM will consult actively with these advisory institutions during the course of the implementation of the framework as well as with other representative groups such as the Federation of Chambers of Commerce and Industry, Myanmar National Committee for Women’s Affairs, and other civil society organizations.

126. Finally it will be important to strengthen the partnership with the donor community which brings international experience and additional resources and will ensure that its support is well aligned with FESR and effectively used. In this regard the Foreign Aid Management Central Committee and the Foreign Aid Management Working Committees have been established and donors will be encouraged to support sector ministries in enhancing the quality of their sector reform strategies and development programs and then working collaboratively to support the effective implementation of those strategies and programs.

127. The essence of partnership is mutual accountability and this should be the case in partnerships organized around FESR’s development objectives. Private sector partners agree to operate within agreed regulatory frameworks, civil society accepts an environment of public accountability and donors agree to work within the public resource framework channeling disbursements through the budget and not creating parallel implementation units or systems. In return the government commits to implementing FESR in a transparent and accountable manner with a regular monitoring of results.

41

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 12. Implementation, Monitoring and Evaluation 128. Reflecting the high level nature of FESR in terms of over-riding national goals and values, its implementation will be overseen by the Planning Commission chaired by the President. A small secretariat will support the Commission by focusing on the monitoring and evaluation process and on updating FESR in line with implementation experience. The secretariat will identify coordination issues and advise the Commission on how they could best be resolved.

129. The Planning Commission with the support of the secretariat will focus on three dimensions of the implementation of FESR. First it will monitor the implementation of the immediate actions and measures outlined in FESR as well as the progress being made on the updating and strengthening of reform strategies that will enable additional measures and actions to be taken. Second, it will monitor progress with respect to public expenditure management and financing including the expected increase in overall government expenditures, the agreed shifts in government expenditures towards high priority programs, and changes in the financing of government expenditures (including the balance between financing from domestic revenue growth and financing from international sources). Finally the Commission and the secretariat will focus on what all of this means in terms of progress on key indicators of economic and social progress. Periodic reports will be prepared on progress being made and on any changes that may be needed in the measures and other work outlined in FESR.

130. To facilitate the work of the Commission and the secretariat and enable objective monitoring and evaluation of progress a results framework has been prepared covering each of the three aspects of implementation. Appendix 2 is a summary matrix of the key policies and other measures outlined in FESR and the expected timelines for their implementation; Appendix 3 provides a summary of the expected changes in the level and composition of public expenditures and in the sources of finance for those expenditures; and Appendix 4 shows the expected impact of the agreed policy and program measures on a number of critical economic and social indicators. As part of the implementation process, priority will also be given to rapidly improving the reliability and availability of economic and social data and strengthening the overall statistical system. This will enable a more rigorous monitoring and evaluation system to be progressively put in place.

Sequencing the Reforms

131. FESR fully recognizes both the urgency and historic scale of reforms required in Myanmar, involving the development of market mechanisms, changes in economic decision-making and the correction of policy distortions inherited from the previous period. Given the depth and breadth of the required transformation, it is impossible for the GOM to implement all the programs of reform in one government term, so FESR proposes a phased implementation strategy.

132. At the same time, GOM recognizes the importance of popular input and support for the reform programs, and it will pay attention to mobilizing participatory processes as well as organizing pro-reform constituencies to maintain momentum for the reforms. In this regard, the sequence in which reforms are undertaken is crucial to the prospect of further reform. FESR pays attention to this fundamental obligation of the GOM to undertake extensive early reforms that can maximize the benefits of reform to the population within the earliest possible time frame. Therefore, GOM is tentatively planning to undertake the following sequence of reforms in the medium term:

Phase 1: Macroeconomic reforms

• GOM fully recognizes the need for fiscal and monetary stabilization as the foundation for undertaking other reforms.

• Trade reforms should be closely linked to fiscal and monetary stabilization, and greater speed of import liberalization should closely related to foreign exchange management reforms.

42

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

• The most urgent need remains to tackle the public finances; GOM will undertake concrete measures to reduce the budget deficit to a level which is compatible with macroeconomic stability and reasonable economic growth. These measures include expenditure reallocations, tax reforms and the improvement of the tax collection mechanism.

Phase 2: Quick wins

• GOM will promote further reforms within the tourism sector such as the relaxation of visa application procedures as well as quick disbursement of hotel and accommodation facilities around the country.

• GOM will improve both the quantity and quality of primary health care and basic education in Myanmar in terms of innovative health financing, school grants and student stipends/conditional cash transfers.

• Given a high percentage of agricultural contribution to GDP and employment in the country, agricultural growth is critical for inclusive development. GOM will ensure that food security is achieved throughout the country, and will develop strategies that will channel benefits of reforms and growth strategies towards helping improve the welfare and income of farmers, farm laborers and their dependent families.

• From its very inception last year, GOM has been emphasizing the importance of “good governance, clean government” to improve governance for both growth and poverty reduction particularly in the areas of national budget transparency and acceding to international standards such as the Extractive Industries Transparency Initiative.

• GOM will also ensure that mobile phone and internet services will be quickly improved in order to help people access information, create business opportunities, lower transaction costs and enhance social interaction.

• The country’s commercial city, Yangon, plays a key role in accelerating reforms that benefit a high number of the population, as well as boosting linkages with other regional economic centers. Improving infrastructure in Yangon, particularly public transport systems and port infrastructure, will be a quick win for the reform programs.

Phase 3: Sectoral and institutional reforms

• GOM will start basic institutional and regulatory reforms immediately in order to reduce transaction costs and to help encourage the private sector to make investments during the reform period.

• GOM will continue implementing the process of State Owned Enterprise reforms, from corporatization to privatization, in a transparent and efficient manner to produce greater benefits to the population without causing adverse environmental and social consequences.

• GOM will consider a few innovative schemes in undertaking the tasks of infrastructural development that also provide immediate economic benefits to the poor. Such schemes include Employment Guarantee Scheme for Public Works program, public-private partnerships for the development and management of infrastructure, and improving power provision.

• GOM will undertake other sectoral and ministerial-level reforms with a unified objective of promoting inclusive growth and sustained poverty reduction.

Phase 4: Long-term structural and governance reforms

• GOM will undertake long-term structural and governance reforms that can accelerate Myanmar’s greater integration with the international community where her cooperation and support can be counted upon in meeting the regional and global challenges of the twenty-first century.

43

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 133. In undertaking all these reforms in a step-by-step fashion, GOM recognizes that the credibility of public policy plays a crucial role in achieving sustained momentum in the overall reforms. Whenever possible, GOM will also attempt to undertake simultaneous implementation of stabilization and liberalization programs together with a few sector reform strategies that can generate quick wins, which can signal the government's commitment to reform and encourage the overall reform process.

44

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2

Appendix 1: Schedule of Planning and Reform Work

Work done to date

Work on the preparation of the five year plan for 2011-2015 has recently been completed and has been adjusted to take into account the strategies and priorities of the Government. The plan has now been submitted to Parliament for approval at the next session.

As a complement to the five year plan and in view of the critical importance of both economic and social reforms and the need to ensure that these reforms are effectively integrated and prioritized, GOM has decided to prepare a Framework for Economic and Social Reforms (FESR) which will emphasize the measures needed to promote inclusive growth and poverty reduction. This is consistent with the approach adopted in many other countries beginning on a process of major transition and fundamental economic and social reforms2.

Following the approval of the President, work on FESR got underway in May, 2012 and has involved extensive consultations within MNPED and with all other concerned ministries in both May and July. The consultations involved direct interviews and discussion with over 250 officials both at the central and sub-national level offices. Ministries have also provided written inputs on their proposed strategies and reform programs and these are now being consolidated by an expert team into an initial draft of FESR.

Work to be undertaken between September and December 2012

Between now and December 2012, the Government intends to complete the preparation of, consultation on and approval of FESR. MPNED will consult extensively with other government ministries, local government authorities and other stakeholders. FESR will complement the five year plan by focusing much more on the economic and social policies and other reforms that the government intends to undertake that will provide the overall enabling environment for growth, poverty reduction and achievement of the government’s other objectives and targets.

Using the draft FESR as a starting point, the Government also intends to begin the process of preparing a national comprehensive development plan (NCDP) or vision for the next twenty years, which will draw on the ongoing work of the Myanmar Comprehensive Development Vision (MCDV). An initial framework for the NCDP will be prepared by the end of 2012. The final NCDP will be completed during the second half of 2013 and will guide the preparation of subsequent national five year plans as well as regional and state development plans.

A work plan for consulting on and completing FESR and beginning the process of preparing the NCDP is attached. GOM expects to present FESR and its initial framework the NCDP to the donor community at a meeting in December 2012.

Additional work to be undertaken during 2013 and beyond

2 Most countries beginning major processes of reform and transition have found it necessary to prepare such frameworks though they may give them very different titles, some emphasizing more the reform nature of the document and others emphasizing more the objectives of the document in terms of growth and poverty reduction; in practice the frameworks focus on how the policy reforms and other programs to be undertaken will impact on both growth and poverty reduction

45

Fram

ewor

k fo

r Eco

nom

ic a

nd S

ocia

l Ref

orm

s| 1

2/14

/201

2 Following the approval of FESR, more detailed work on sectoral and cross-sectoral strategies, policies, plans and programs will also be required. Much of this work will be led by the ministries directly responsible and some of this work is already underway, for example the work being led by the Ministry of Finance on a public expenditure and financial accountability assessment and public expenditure review and the work being led by the Ministry of Education on an overall review of the government’s education strategy and policies. This more detailed sectoral and cross-sectoral work will provide important inputs into the completion of the NCDP.

A lot of detailed work on sectoral, cross-sectoral and sub-national strategies, policies, plans and programs (including model village development) is expected to be completed during 2013. But work will continue into 2014 and beyond and together with the NCDP will provide a strong base for the preparation of the 2016-20 five year plan. This five year plan will reflect the full integration of the government’s broader policy and broader reform agenda with its sectoral and other programs and will ensure that these policies and priorities are well reflected in budget allocations.

Appendix 2: Matrix of Key Policy Actions (to be completed)

Appendix 3: Public Expenditure and Financing Projections (to be completed)

Appendix 4: Economic and Social Development Targets (to be completed)