27
FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024 VEGNA UMHVERFISVOTTUNAR SVEITARFÉLAGANNA Á VESTFJÖRÐUM SAMKVÆMT STAÐLI EARTHCHECK UMHVERFISVOTTUN Á VESTFJÖRÐUM

FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

  • Upload
    others

  • View
    7

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

FRAMKVAEligMDAAacuteAEligTLUN 2019-2024

VEGNA UMHVERFISVOTTUNAR SVEITARFEacuteLAGANNA Aacute

VESTFJOumlRETHUM

SAMKVAEligMT STAETHLI EARTHCHECK

UMHVERFISVOTTUN Aacute VESTFJOumlRETHUM

i

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum 2019-2024

vegna umhverfisvottunar samkvaeligmt staethli EarthCheck fyrir sveitarfeacuteloumlg

Aacuteaeligtlunin var tekin saman af Liacutenu Bjoumlrgu Tryggvadoacutettur og Mariacuteu Maack og byggir huacuten aeth miklu leyti aacute

eldri framkvaeligmdaaacuteaeligtlunum Aacuteaeligtlunin var endurskoethueth og uppfaeligreth iacute byrjun aacuters 2019 Huacuten var

yfirfarin af niacuteu sveitarfeacuteloumlgum og framkvaeligmdarraacuteethi umhverfisvottunar Vestfjaretha og er heacuter

samthornykkt meeth undirskriftum Framkvaeligmdarraacuteeths

Samthornykkt iacute maiacute 2019

__________________________________ ___________________________________ Bryndiacutes Sigurethardoacutettir Taacutelknafjaretharhreppi Eiriacutekur Valdimarsson Strandabyggeth

__________________________________ ___________________________________ Embla Doumlgg B Joacutehannsd Reykhoacutelahreppi Eva Sigurbjoumlrnsdoacutettir Aacuterneshreppi

__________________________________ ___________________________________ Finnur Oacutelafsson Kaldrananeshreppi Joacuten Paacutell Hreinsson Bolungarviacutekurkaupsstaeth __________________________________ _________________________________ Peacutetur Markan Suacuteethaviacutekurhreppi Ralf Trylla Iacutesafjaretharbaeligr ___________________________________ Rebekka Hilmarsdoacutettir Vesturbyggeth

ii

FYRRI HLUTI 3

Formaacuteli 4

1 Inngangur 5

2 Um Vestfirethi 7

21 Veethurfar 8

22 Mannliacutef 9

23 Jarethfraeligethi og jarethsaga 9

24 Naacutettuacuteru- og umhverfisvernd 10

25 Menning og saga 11

SEINNI HLUTI 13

3 Af hverju umhverfisvottun 14

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth 14

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins 16

6 Afmoumlrkun verkefnisins 17

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun 17

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha 19

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023 21

10 Lokaoreth 24

Heimildir 25

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu 26

3

FYRRI HLUTI Iacute fyrri hluta er verkefnieth kynnt og fjallaeth stuttlega um soumlgu Vestfjaretha Farieth er yfir jarethfraeligethi og jarethsoumlgu svaeligethisins menningu soumlgu og fjallaeth um naacutettuacuteru og umhverfisvernd

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

4

Formaacuteli

Sveitarfeacuteloumlgin niacuteu aacute Vestfjoumlrethum hafa hlotieth vottun fyrir starfsaacuterin 2016 og 2017 fraacute aacutestroumllsku

umhverfisvottunarsamtoumlkunum EarthCheck (heacuter eftir skammstafaeth EC) THORNar aacute undan fengu thornau

viethurkenningu fyrir aeth standast viethmieth EC (svokallaeth Benchmarking ) fyrir starfsaacuterin 2013-2014 og

2015 THORNessi vottun er viethurkenning um aeth sveitarfeacuteloumlgin vinna markvisst aeth uacuterboacutetum iacute

umhverfismaacutelum iacute starfsemi sinni iacute aacutett til sjaacutelfbaeligrari starfshaacutetta Eftir thornetta hafa sveitarfeacuteloumlgin fengieth

silfurvottun sem viethurkenningu fyrir frekari framfoumlrum Aacute haustthorningi 2018 samthornykktu sveitarfeacuteloumlgin

enn fremur aeth halda starfinu aacutefram og vinna aeth thornviacute eins og krafist er thornannig aeth sveitarfeacuteloumlgin syacuteni

meeth goumlgnum stoumlethugar uacuterbaeligtur iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

Aacute hverju aacuteri kemur oacutehaacuteethur aethili aacute vegum EC og tekur uacutet starfsemi sveitarfeacutelaganna Hann leggur mat aacute

frammistoumlethu thorneirra miethaeth vieth aacuteaeligtlanir aacute fjoumllmoumlrgum sviethum sem fjallaeth er um heacuter siacuteethar og skilar

hann skyacuterslu um uacutettektina til EC aacutesamt mati aacute thornviacute hvort sveitarfeacuteloumlgin standist viethmieth samtakanna

Meeth thornviacute aeth vinna aeth aacuterlegri vottun eru sveitarfeacuteloumlgin aeth skuldbinda sig til thorness aeth taka framfoumlrum iacute

umgengni sinni vieth naacutettuacuteruna iacute oumlllum aacutekvoumlrethunum og tryggja sjaacutelfbaeligra nyacutetingu thorneirra auethlinda sem

eru aacute svaeligethinu

Verkefnastjoacuteri aacute vegum Vestfjarethastofu heldur utan um verkefnieth en hugmyndin kemur upprunalega

fraacute Ferethamaacutelasamtoumlkum Vestfjaretha

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er eitt af grundvallarskjoumllum verkefnisins Heacuter birtist stefnan og hugmyndir um

aacutefanga iacute helstu umhverfistengdu verkefnum sveitarfeacutelaga aacute naeligstu aacuterum

Aacuteaeligtlunin er uacutetfaeligreth iacute skilgreindum og tiacutemasettum verkefnum framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar meeth

maeliglikvoumlrethum og er thornaeth eitt mikilvaeliggasta skjal vottunarferlisins Vieth vinnslu thornessa skjals er stuethst vieth

ramma thornann sem EC setur og vinnu sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum Enn fremur eru notaethar

upplyacutesingar fraacute Umhverfisstofnun og umhverfisraacuteethuneyti um aethgeretharaacuteaeligtlanir og skyacuterslur um stoumlethu

umhverfismaacutela

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er til fimm aacutera og endurskoethueth aacuterlega Siacuteethast fjoumllluethu sveitarstjoacuternir

sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum um hana um mitt aacuter 2017 og var huacuten thornaacute samthornykkt

Iacutesafirethi 4 apriacutel 2018

________________________________ ________________________________

Liacutena Bjoumlrg Tryggvadoacutettir Verkefnastjoacuteri Mariacutea Maack Verkefnastjoacuteri

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

5

1 Inngangur

bdquoJoumlrethin aacute skilieth meira en haacutelfkaacutekldquo

( bdquoThe Earth deserves more than half measuresldquo)

THORNetta eru einkunnaroreth umhverfisvottunarsamtakanna ECh1 Miethaeth vieth althornjoacuteethaskyacuterslur og umraeligethu thornaacute

eru thornessi einkunnaroreth ekki uacuter lausu lofti gripin Haacutevaeligrar raddir um afleiethingar af loftslagsbreytingum

og nauethsyn umhverfisverndar og sjaacutelfbaeligrni berast aeth hvaethanaeligva Hugtakieth sjaacutelfbaeligr thornroacuteunldquo er

leietharstef breytinga og notaeth iacute allri vinnu sem snyacuter aeth umhverfismaacutelum og framtiacuteetharskipulagi

Skilgreiningin aacute sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er aeth notkun mannsins aacute auethlindum jarethar iacute dag megi ekki skeretha

moumlguleika komandi kynsloacuteetha til aeth fullnaeliggja siacutenum thornoumlrfum

Hugtakieth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun kom fyrst fram um 1980 THORNar er til thorness maeliglst

bull aeth ekki seacute gengieth aacute foretha naacutettuacuterunnar heldur leitast vieth aeth nota endurnyacutejanlegar

auethlindir aacute hoacutefsaman haacutett thornannig aeth endurnyacutejun naacutei aeth eiga seacuter staeth

bull aeth ekki hljoacutetist mengun eetha umhverfisspjoumlll af notkun auethlinda

bull aeth gaeligtt seacute aeth jafnraeligethi allra thornegna

bull aeth hagkerfieth taki mieth af hringraacutesum efna iacute liacutefkerfinu og endurnyacutejanlegri orku

Oft er vitnaeth til thornriggja stoetha sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar THORNaeligr eru umhverfi samfeacutelag og efnahagur

Mynd 1Skyacuteringarmynd af thornremur undirstoumlethum sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar

1 httpearthcheckorg

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

6

Iacute umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er thornetta orethaeth thornannig

Sjaacutelfbaeligr thornroacuteun gerir kroumlfu um jafnvaeliggi milli stoethanna Innan umhverfisins lifir

samfeacutelagieth og innan samfeacutelagsins verethur hagkerfieth til Vieth hverja aacutekvoumlrethunartoumlku

fyrirtaeligkis thornarf thornviacute aeth taka tillit til samfeacutelagslegra- og umhverfislaeliggra gilda til jafns

vieth efnahagslega hagsmuni

Iacute starfsemi fyrirtaeligkja sveitarfeacutelaga og riacutekja er meira farieth aeth taka mieth af sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis

meeth thornviacute aeth beita mati aacute umhverfisaacutehrifum aacuteaeligtlana og fjaacuterfestinga Segja maacute aeth stoumlethugt greinilegri aacutehrif

loftslagsbreytinga hafi vakieth menn til daacuteetha Iacuteslensk loumlg taka mieth af sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun

Sjaacutelfbaeligr thornroacuteun hefur verieth aacute dagskraacute thornroacuteunarsamvinnu Sameinuethu thornjoacuteethanna fraacute 1972 og flestir kannast

vieth regluleg thorning um umhverfi og thornroacuteun thornar sem samthornykktir dagskraacuter althornjoacuteethlegir samningar og

thornroacuteunaraethstoeth er raeligdd til aeth thornoka samfeacuteloumlgum manna iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun THORNessir saacutettmaacutelar mietha

aeth vernd naacutettuacuteru og auethlinda jafnari skiptingu auethlinda milli heimshluta og kynsloacuteetha og feacutelagslegu

jafnreacutetti

Sameinuethu thornjoacuteethirnar hafa fraacute thornviacute 1992 skilgreint 17 markmieth fyrir sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute heiminum og eru

thornessi markmieth aeth veretha meira aacuteberandi iacute markmiethssetningu og kynningu fyrirtaeligkja og feacutelaga

Mynd 2 Markmieth sameinuethu thornjoacuteethanna iacute kynningu feacutelags sameinuethu thornjoacuteethanna aacute Iacuteslandi

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

7

Ef marka maacute hnignun vistkerfa jaretharinnar er ljoacutest aeth fram til thornessa hefur mun minni aacutehersla verieth loumlgeth

aacute umhverfisthornaacutettinn en hina tvo Meeth thornviacute aeth vinna aeth umhverfisvottun sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum

hafa thornau syacutent thornaeth iacute verki aeth unnieth seacute iacute anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar thornannig aeth vart verethur framfara iacute

umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Iacute thornessari framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er gereth grein fyrir helstu kroumlfunum sem

EC - samtoumlkin gera til starfsemi sveitarfeacutelaga svo aeth thornau eigi moumlguleika aacute vottun aacutesamt frumkvaeligethi aeth

thorneim verkefnum sem fyrirhugaeth er aeth raacuteethast iacute aacute aacuterunum 2019-2024

2 Um Vestfirethi

Aacute Vestfjoumlrethum eru niacuteu sveitarfeacuteloumlg THORNau eru Aacuterneshreppur Bolungarviacutekurkaupstaethur Iacutesafjaretharbaeligr

Kaldrananeshreppur Reykhoacutelahreppur Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og

Vesturbyggeth Iacutebuacuteafjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum iacute januacutear 2018 var 6994 manns en ferethamenn aacute Vestfjoumlrethum voru

146985 Af thorneim kom 74000 manns meeth skemmtiferethaskipum sem stoppuethu iacute einn dag

Sveitarfeacutelag 2018

Bolungarviacutekurkaupstaethur 945

Iacutesafjaretharbaeligr 3707

Reykhoacutelahreppur 275

Taacutelknafjaretharhreppur 244

Vesturbyggeth 1024

Suacuteethaviacutekurhreppur 196

Aacuterneshreppur 43

Kaldrananeshreppur 109

Strandabyggeth 451

Alls aacute Vestfjoumlrethum 6994 Tafla 1 Iacutebuacuteafjoumlldi sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum 1 jan 2018 (Hagstofa Iacuteslands)

Vestfirethir eru 8700 km2 sem er um 85 af flatarmaacuteli Iacuteslands Kannanir sem gerethar hafa verieth aacute meethal

ferethamanna sem heimsaeligkja Vestfirethi hafa syacutent aeth thorneim finnst landslagieth og naacutettuacuteran mest aacuteberandi

og eftirsoacuteknarvert aacute Vestfjoumlrethum Daeligmigert landslag eru djuacutepir firethir og dalir umluktir haacuteum og

tignarlegum fjoumlllum og fallegum fossum Aacute Vestfjoumlrethum er mikil naacutettuacuterufegureth og vinaleg samfeacuteloumlg

Maacute thornar telja Djuacutepaviacutek Vigur Laacutetrabjarg Oacutesvoumlr Skaacutelaviacutek Hornstrandir og Dynjandi en thornar fyrir utan eru

margir fallegir og aacutehugaverethir baeligir og staethir sem vert er aeth skoetha

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

8

21 Veethurfar

Vestfirethir eru baethaethir grein uacuter Golfstraumnum og veethurfarieth er mildara en vieth maacute buacuteast miethaeth vieth

norraeligna hnattstoumlethu Myndirnar heacuter fyrir neethan syacutena annars vegar meethalhita aacute Lambavatni sem er

skammt fraacute Patreksfirethi Hitastigsferlarnir syacutena meethaltal aacuteranna 1961-1990 Efst er haeligsta hitastig

dagsins iacute miethjunni er meethalhiti dagsins og neethst er laeliggsta hitastig dagsins iacute hverjum maacutenuethi

Meethalhitastig vieth strendur Vestfjaretha er aacute milli -2 og 0degC iacute januacutear Aacute haacutelendinu er thornaeth milli -6 og -4 iacute

januacutear(Veethurstofa Iacuteslands 2019)

Aacute Iacuteslandi oumlllu er uacuterkoma riacutekuleg

einkum aacute sunnan og

vestanverethu landinu Aacute

myndinni er uacuterkomu skipt iacute 5

flokka 1 er lt600mm aacute aacuteri 2 er

600-1199mm 3 er 1200-

1999mm 4 er 200-3999mm og

5 er yfir 4000 mm aacuterleg uacuterkoma

Aacute Vestfjoumlrethum er uacuterkoma aacute

haacutelendinu aethallega 600-

3999mm aacuterleg uacuterkoma

Mynd 4 Meethaltalsuacuterkoma aacute Iacuteslandi aacuterin 1931-1960 Myndin er af vef Naacutettuacuterustofu Norethurlands vestra

Mynd 3 Meethaltal aacuteranna 1961-1990 af haeligsta meethal og laeliggsta maeligldu hitastigi iacute hverjum maacutenuethi aacutersins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

9

22 Mannliacutef

Iacutemynd Vestfjaretha er sjoacutesoacutekn uacutetgereth verkun og sala aacute fiskafurethum Iacute sveitum Strandabyggethar og

Reykhoacutela er mikil sauethfjaacuterraeligkt Einnig er mikil duacutentekja og thornoumlrungaslaacutettur vieth Breiethafjoumlreth Helstu

atvinnuvegirnir eru uacutetgereth fiskvinnsla verslun og thornjoacutenusta og nuacute ferethathornjoacutenusta Vestfirethir eru

viacuteethfeethmt og haacutelent landssvaeligethi og aeth staeligrstum hluta ekki iacute byggeth Leiethsoumlgumenn lyacutesa svaeligethinu sem

hinum soumlnnu iacuteslensku viacuteethernum thornar sem auethvelt er aeth naacutelgast dyacuter og fugla iacute siacutenu naacutettuacuterulega

umhverfi Hvert svaeligethi aacute Iacuteslandi hefur sitt aethdraacutettarafl aacute meethal naacutettuacuteru- og fuglaaacutehugamanna og

Vestfirethir eru thornar engin undantekning Vestfirethir og Hornstrandir eru heimahagar heimskautarefsins

THORNessi fallegu dyacuter er best aeth naacutelgast iacute Hornstrandafriethlandinu en thornar er hann verndaethur

Hornstrandafriethland er nyrsti hluti Vestfjarethakjaacutelkans 580 kmsup2 af naeligr oacutesnertum groumlsugum viacuteethernum

Aacute svaeligethinu hafa fjoumllmargar fuglategundir tekieth seacuter boacutelfestu og lifa sjoacutefuglar goacuteethu liacutefi iacute bjoumlrgunum naeligr

Horni og iacute Haeliglaviacutek Soumlmu soumlgu er aeth segja af Laacutetrabjargi sem er vestasti oddi Iacuteslands og Evroacutepu

Laacutetrabjarg hyacutesir um helming stofns sumra sjoacutefuglategunda iacute heiminum og er lundinn einkennisfugl

thornessa haeligsta fuglabjargs iacute heimi Auk bjargfugla gefur aeth liacuteta vaethfugla aeligetharfugl rjuacutepu faacutelka erni og

snaeliguglur iacute siacutenum reacutettu heimkynnum Er thornaeth einkum fjaran og sjoacuterinn sem faeligethir thornessa fugla Einnig er

algengt aeth haeliggt seacute aeth sjaacute baeligethi seli og hvali aacute Vestfjoumlrethum thornoumlkk seacute thornjoacuteethveginum sem liggur meeth

stroumlndinni Aacute haustin maacute einnig sjaacute Iacuteslendinga af oumlllu landinu flykkjast iacute berjamoacute aacute Vestfjoumlrethum

THORNaeth sem einkennir Vestfirethi er haacutesleacutettan og brattar hliacuteethar hennar og standberg sem ganga iacute sjoacute fram

Liacutetieth undirlendi er til landbuacutenaethar aacute svaeligethinu en sauethfjaacuterraeligkt hefur verieth buacutegrein heacuter um aldir aacute

Vestfjoumlrethum Fjoumlllin eru kjoumlrin til sauethfjaacuterraeligktar og uacutethagar margra byacutela eru oft stoacuterir Kindurnar ganga

frjaacutelsar utan girethinga og meethfram vegum og koma dilkar vaelignir af fjalli fyrir haustslaacutetrun Af

Vestfjoumlrethum faacutest liacutefloumlmb fyrir allt landieth thornar sem svaeligethieth er laust vieth sauethfjaacutersjuacutekdoacutema sem hafa stungieth

upp kollinum annars staethar

Aacute Vestfjoumlrethum er um thornriethjungur strandlengju Iacuteslands Strandlengjan er thornverhniacutept aacute sumum stoumlethum en

aacute oumlethrum veretha til stoacuter sandflaeligmi Vestfirsku sandstrendurnar eru iacute moumlrgum litum thornraacutett fyrir aeth svarti

liturinn seacute algengastur Rauethisandur er sennilega thorneirra fraeliggust en thornar er sandurinn rauethur vegna

niethurbrots houmlrpudisks THORNaeth sama aacute vieth um strendurnar iacute landi Holts iacute Oumlnundarfirethi en thornar er sandurinn

gulur vegna mylsnu uacuter kuacutefskel og beitukoacutengi

23 Jarethfraeligethi og jarethsaga

Hlutar Vestfjaretha og jarethloumlg austast aacute Iacuteslandi eru taldir fyrsta brot Iacuteslands sem reis upp uacuter Atlantshafinu

og eru enn ofar sjaacutevarmaacutels Elstu bergloumlg sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru iacute Skaacutelaviacutek utan Bolungarviacutekur

THORNau eru talin vera fraacute Miocene tiacutema eetha fraacute thornviacute fyrir um 16 milljoacutenum aacutera Iacutesland staeligkkar meeth hverju

eldgosi uacutet fraacute gosbeltunum vieth miethju og suethvesturhorni en smaacutem saman leita eldri bergloumlg til austurs

og vesturs aftur iacute djuacutep sjaacutevar uacutet fraacute Atlantshafshryggnum Nyacuteja gosefnieth fergir bergloumlgin inn til landsins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

10

THORNetta seacutest gloumlgglega aacute jarethloumlgum aacute Vestfjoumlrethum og Austfjoumlrethum THORNau halla niethur iacute aacutett aeth miethju landsins2

Vestfirethir eru nuacute moacutetaethir mun meira af joumlklum en thorneim eldstoumlethvum sem skoacutepu svaeligethieth iacute byrjun

Joumlklarnir hafa skorieth djuacutepa firethi og dali inn iacute haacutesleacutettuna sem einu sinni voru Vestfirethir3 THORNraacutett fyrir aeth

eldvirkni seacute nuacute uacutetkulnueth thornaacute hafa Vestfirethingar sum staethar enn aethgang aeth heitum uppsprettum sem

nyacutettar eru iacute naacutettuacuterulaugar og kyndingu huacutesa THORNetta er thornoacute ekki haeliggt nema aacute oumlrfaacuteum stoumlethum THORNess vegna

er viacuteethast hvar kynt meeth rafmagni sem er mun dyacuterara heldur en aeth nota jarethhita

Elstu steingervingar sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru fraacute Vestfjoumlrethum THORNeir mynda helst ploumlntur laufbloumleth

og surtarbrand til daeligmis iacute Staacutelfjalli en minna er um steingereth dyacuter Iacuteslensk loumlg og reglugerethir banna thornaeth

aeth steingervingar seacuteu fjarlaeliggethir af fundarstaeth nema meeth formlegu leyfi umhverfisraacuteethuneytisins

Iacuteslenskir steingervingar segja mikieth um jarethsoumlgu landsins og er stoacuter hluti jarethfraeligethilegs arfs okkar sem

thornjoacuteethar THORNaeth aeth steingervingar seacuteu faeligrethir til eetha skemmdir ryacuterir gildi thorneirra og staethsetning thorneirra er thornaacute

iacute raun gloumltueth4

24 Naacutettuacuteru- og umhverfisvernd

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum iacuteslenska riacutekieth og Umhverfisstofnun hafa unnieth saman aeth thornviacute aeth setja

vistgerethir vistkerfi og tegundir undir seacuterstaka vernd iacute samraeligmi vieth loumlg um naacutettuacuteruvernd Loumlgin mietha

aeth vernd og sjaacutelfbaeligrri nyacutetingu naacutettuacuteruauethlinda en eiga einnig aeth auethvelda umgengni og kynni

almennings af naacutettuacuterunni aacuten thorness aeth spilla liacutefi landi lofti eetha legi (sjaacute loumlg nr 60 2013) Stoacuter hluti

Vestfjaretha er nuacute aacute verndarsvaeligethi Iacute dag njoacuteta 20004 kmsup2 vestfirsks lands verndar af einhverju tagi en

thornaeth er naeligrri fjoacuterethungur heildarlands aacute Vestfjoumlrethum

Svaeligethi sem eru friethlyacutest aacute Vestfjoumlrethum 5

Hornstrandir urethu friethland aacuterieth 1975 THORNar eru 580 kmsup2 af naeligrri oacutespilltri naacutettuacuteru og

menningarminjum

Dynjandi og aethrir fossar iacute Dynjandisaacute voru friethlyacutestir sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1981 THORNar eru 700 msup2

lands sem njoacuteta verndar

Surtarbrandsgil var friethlyacutest sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingarinnar er aeth

vernda steingerethar leifar groacuteethurs sem er aeth finna iacute milliloumlgum einkum surtarbrandi og

leirloumlgum THORNetta eru leifar groacuteethurs sem klaeligddu landieth aacute tertiacuteer-tiacutemabilinu

Hriacutesey var friethlyacutest aacuterieth 1977 Groumlsug eyja uacuteti fyrir Reykhoacutelasveit Vegna fuglaverndunar er

oacuteheimilt aeth fara um svaeligethieth fraacute 15 apriacutel til 15 juacuteliacute Friethlandieth fellur innan verndarsvaeligethis

Breiethafjarethar sbr loumlg nr 541995

2 Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur 3 Sigurethur Steinthornoacutersson 2009 4 Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) 5 Umhverfisstofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

11

Vatnsfjoumlrethur var friethlyacutestur aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingar er aeth vernda naacutettuacuteru landsins aacute

thornann haacutett aeth foacutelki gefist kostur aacute aeth njoacuteta hennar

Mynd 5 Verndarsvaeligethieth vieth Dynjandisfoss Graelignar uacutetliacutenur marka friethlandieth umhverfis Dynjandisfoss en thornaeligr blaacuteu syacutena vatnsverndarsvaeligethi fossins (Umhverfisstofnun Dynjandi-verndar og stjoacuternunaraacuteaeligtlun 2015-2015)

25 Menning og saga

Hafsvaeligethieth uacutet af Vestfjoumlrethum eru gjoumlful fiskimieth THORNar maeligtast heitir og kaldir hafstraumar og velta upp

naeligringarefnum og mikieth aeligti er aeth hafa fyrir fugla hvali og fiska Vestfirethingar eiga seacuter langa soumlgu og

var svaeligethieth meeth thorneim fyrstu aacute landinu sem viacutekingarnir fraacute Noregi aacutekvaacuteethu aeth byggja THORNaeth hefur iacute raun

verieth samfelld byggeth aacute Vestfjoumlrethum siacuteethan land var numieth heacuter aacute 9 oumlld Hrafna-Floacuteki saacute sem gaf landinu

nafnieth Iacutesland toacutek seacuter boacutelfestu iacute Vatnsfirethi aacute Barethastroumlnd 6

Hefethir og arfleifethskipa stoacuteran sess iacute vestfirskri menningu Sterk tengsl eru aacute milli foacutelksins sem byggir

svaeligethieth og sjaacutevarins eins og seacutest aacute vestfirskri matarmenningu Soumlfn tengjast sjaacutevaruacutetvegi og hafnirnar

eru hjarta hvers baeligjar THORNrjuacute soumlfn aacute Vestfjoumlrethum byggja syacuteningarkost sinn aeth mestu leyti aacute sjaacutevaruacutetvegi

og notkun sjaacutevarhlunninda THORNau syacutena okkur hvernig liacutefieth snerist um sjoacutesoacutekn og sjaacutevarnytjar um aldir

Enn iacute dag rennir sjaacutevaruacutetvegur og fiskeldi sterkum stoethum undir samfeacutelagieth Iacute oumlethrum landshlutum

byggethi thornjoacuteethin mest aacute landbuacutenaethi en aacute Vestfjoumlrethum er undirlendi liacutetieth og sjoacuterinn thornviacute mikilvaeliggara buacutesiacutelag

Vestfirethingar aacutettu iacute raun engra annarra kosta voumll heldur en aeth boretha fisk og nyacuteta seacuter gjafir hafsins Menn

unnu iacute sveitum aeth sumri til og til sjaacutevar aeth vetri til aeth thornreyja thornorrann og goacuteuna

6 Aacuternastofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

12

Mynd 6 Foacutelksfjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum 1990-2018

THORNjoacuteethsagna- og menningararfur Vestfirethinga er nyacutettur iacute fjoumllbreytt safna- og syacuteningarstarf aacute svaeligethinu

Galdrasafnieth aacute Hoacutelmaviacutek styethst td baeligethi vieth soumlgulegar staethreyndir um galdrabrennur en jafnframt vieth

thornjoacuteethsoumlgur um kynjaskepnur til galdra Skriacutemslasetrieth aacute Biacuteldudal syacutenir hugmyndir thornjoacuteetharinnar um

skelfilegar verur iacute naacutettuacuterunni til froacuteethleiks iacuteslenskum og erlendum gestum Vestfirethingar eru stoltir af

thornessari arfleifeth og allflestir thornekkja soumlgur uacuter siacutenu naacutenasta umhverfi af aacutelfum troumlllum eetha jafnvel

skriacutemslum Vel thornekkt er sagan um troumlllin sem vildu losa Vestfirethi fraacute meginlandinu Troumlllin byrjuethu aeth

moka aeth kvoumlldi til og groacutefu Kollafjoumlreth uacuter austri og Gilsfjoumlreth uacuter vestri Jarethveginum sem mokaeth var iacute burtu

hentu thornau iacute sjoacuteinn sitt hvoru megin og myndaethi thornaeth eyjarnar aacute Breiethafirethi en thornar sem Huacutenafloacuteinn er of

djuacutepur thornaacute mynduethust engar eyjar thorneim megin Afraksturinn seacutest iacute thornviacute hversu stutt landraeligma tengir

Vestfirethi vieth Iacutesland Sagan hermir einnig aeth thornegar soacutel reis aacute nyacute urethu troumlllin aeth steini sem sjaacute maacute enn iacute

dag sem haacutea klettadranga

Mynd 7 Skessur sem doumlguethu uppi iacute Kollafirethi aacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

13

SEINNI HLUTI

Iacute seinni hluta er farieth yfir hvers vegna sveitarfeacuteloumlgin hoacutefu vottunarferlieth Lykilsvieth vinnunnar eru kynnt stjoacuternun verkefnisins og listi af atriethum sem koma til framkvaeligmda aacutesamt stefnu sveitarfeacutelaganna THORNetta eru mikilvaeliggustu skjoumll vottunarinnar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

14

3 Af hverju umhverfisvottun

Aacute Fjoacuterethungsthorningi Vestfirethinga sem haldieth var iacute Suacuteethaviacutek thornann 1 og 2 september 2006 var aacutelyktaeth um

aeth Vestfirethir aeligttu aeth vera stoacuteriethjulaust svaeligethi Suacute aacutekvoumlrethun sveitarfeacutelaganna niacuteu aeth vinna iacute sameiningu

aeth thornviacute aeth faacute starfsemi siacutena umhverfisvottaetha er skerf iacute thornaacute aacutett aeth skapa thornekkingarsamfeacutelag meeth

sjaacutelfbaeligrni aeth leietharljoacutesi Liacuteklegt er aeth thornaeth hafi jaacutekvaeligeth aacutehrif aacute markaethssetningu aacute hverskonar afurethum

er koma fraacute svaeligethinu og veki athygli ferethamanna Fjoumlgur sveitarfeacuteloumlg af niacuteu aacute Vestfjoumlrethum samthornykktu

Staethardagskraacute 21 aacute siacutenum tiacutema og eru thornaeth sveitarfeacuteloumlgin Iacutesafjaretharbaeligr Strandabyggeth

Reykhoacutelahreppur og Taacutelknafjaretharhreppur

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth

EarthCheck eru althornjoacuteethleg vottunarsamtoumlk meeth houmlfuethstoumlethvar iacute Aacutestraliacuteu Samtoumlkin hafa umsjoacuten meeth EC

vottunarkerfinu sem byggir aacute hugmyndafraeligethi Staethardagskraacuter 21 (Local Agenda 21) um sjaacutelfbaeligra og

aacutebyrga thornroacuteun iacute samraeligmi vieth aacutelyktanir heimsraacuteethstefnu Sameinuethu thornjoacuteethanna iacute Riacuteoacute 1992 EC eru einu

umhverfisvottunarsamtoumlkin iacute heiminum sem votta samfeacuteloumlg en einnig votta thornau ferethathornjoacutenustuaethila

Til aeth hljoacuteta umhverfismerki EC thornarf aeth fara iacute gegnum thornrjuacute ferli og eru thornau thornessi

1 Skraacutening og greiethsla fyrir vottunarkerfi EC Undirbuacuteningur aeth ferlinu stefnumoacutetun

skipan iacute raacuteeth og raacuteethgjafa fraeligethsla upplyacutesingadreifing og fleira

2 Stoumlethugreining meeth maeliglingum aacute toumllulegum viacutesum og gereth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Eftir

maeliglingar iacute eitt aacuter eru niethurstoumlethur sendar til vottunarsamtakanna sem meta hvort

laacutegmarksviethmiethum hafi verieth maeligtt Ef svo er fer verkefnieth iacute thornriethja thornrepieth

3 Uacutettekt og vottun fraacute EC Viethurkenndur oacutehaacuteethur vottunaraethili tekur starfsemina uacutet og

kannar hvort goumlgn seacuteu reacutett og iacute samraeligmi vieth staethla EC Einnig er aacuterangur borinn

saman vieth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Hafi henni verieth fylgt er veitt vottun til eins aacuters iacute

senn THORNessi vottun felur iacute seacuter aeth samfeacutelagiethferethathornjoacutenustuaethili skuldbindi sig til aeth

vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum

THORNeir aethilar sem hafa farieth iacute gegnum thornetta ferli og standast settar kroumlfur faacute iacute skrefi 3 umhverfismerki EC

og syacutena thornar meeth aeth thorneir vilji stuetha aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute sinni starfsemi Merkieth nyacutetur althornjoacuteethlegrar

viethurkenningar thornar sem samtoumlkin hafa vottaeth aethila iacute meira 50 thornjoacuteethloumlndum iacute oumlllum heimsaacutelfum

Staethallinn sem vottunarsamtoumlkin vinna eftir veitir samfeacuteloumlgum ramma til thorness aeth maeligla frammistoumlethu

siacutena og vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Hann byggir aacute sex meginstoethum

1 Trygg stjoacuternun samfeacutelagsins og tengsl vieth vottunarkerfieth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

15

2 Gildandi loumlgum og reglugerethum er fylgt iacute hviacutevetna

3 Sjaacutelfbaeligrnistefna iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

4 Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til fimm aacutera iacute senn sem er endurskoethueth aacuterlega

5 Skraacuteningar- og voumlktunarkerfi til aeth fylgjast meeth aacuterlegri frammistoumlethu aacute 12 sviethum og

aflaeth er fraacute hverju sveitarfeacutelagi

1 Oumlflugt samraacuteeth vieth alla hoacutepa samfeacutelagsins thornannig aeth iacutebuacutear eigi thorness kost aeth taka thornaacutett iacute

stefnumoacutetuninni og koma athugasemdum aacute framfaeligri Einnig er sett upp og framfylgt

kynningaraacuteaeligtlun um framgang verkefnisins

Iacute forskrift EC er rammi sem Ferethamaacutelastofnun Sameinuethu thornjoacuteethanna (UNWTO) hefur sett um sjaacutelfbaeligra

ferethathornjoacutenustu eetha skipulag ferethathornjoacutenustu til aeth styethja thornroacuteun iacute faacutetaeligkari riacutekjum heims THORNessi listi er unnin

meeth efnahags- og framfarastofnun Asiacuteuriacutekja (APEC) sem er samsvarandi efnhags- og framfarastofnun

Evroacutepu (OECD) Yfirlyacutesingin ber thorness greinilega merki aeth vera houmlnnueth sem gaacutetlisti eetha siethareglur fyrir

ferethathornjoacutenustu aacute svaeligethi sem byacuter vieth aethrar aethstaeligethur en heacuter tiacuteethkast Gaacutetlistinn er engu aeth siacuteethur goacuteethur

rammi

Listinn fylgir heacuter aacute eftir iacute lauslegri thornyacuteethingu Mariacuteu Maack Iacute Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun fyrir Vestfirethi er viacutesaethi iacute

nuacutemer lykilsvietha og geira iacute thornessum lista

1 Vernda umhverfi vistkerfi og naacutettuacuterulega tegundaauethgi

1 1 Styethja vieth naacutettuacuteruvernd og svaeligethisbundna friethun

1 2 Hvetja sveitarstjoacuternir til aeth meta gildi svaeligetha iacute thorneirra umsjoacuten meeth vernd iacute huga

13 Koma fyrir innviethum og mannvirkjum sem vernda ferethamannastaethi gegn skemmdum af voumlldum aacutegangs

2 Viretha staethbundna menningu

2 1 Taka jafnt tillit til allra oacutehaacuteeth kyni eetha aldri iacute skipulagi ferethathornjoacutenustu

2 2 Bjoacuteetha almenningi taeligkifaeligri til aeth taka thornaacutett iacute umraeligethum um skipulag ferethathornjoacutenustu

2 3 Vekja athygli yfirvalda aacute thornviacute hvaetha menningar og naacutettuacuteruminjar hafa verndargildi og gaeligta aeth thornviacute aeth starfsemi gangi ekki of naeligrri umhverfi og samfeacutelagi

2 4 Veita heimamoumlnnum taeligkifaeligri til aeth bjoacuteetha ferethamoumlnnum menningu staetharins

3 Viethhalda umhverfisstjoacuternun jafnt og thorneacutett

3 1 Gaeligta thorness aeth mat aacute umhverfis- og samfeacutelagsaacutehrifum seacute undirstaetha hverra framkvaeligmda auk hagraelignna thornaacutetta

3 2 Taka reglulega stoumlethu eetha uacutettekt aacute aacutestandi meeth tilliti til aacutehrifa atvinnurekstrar

3 3 Uppfaeligra sjaacutelfbaeligrnistefnu og -viacutesa innan starfsemi ferethathornjoacutenustu

3 4 Taka mieth af houmlnnun og landslagsskipulagi sem yacutetir undir sjaacutelfbaeligra landnotkun

4 Fylgja eftir styacuteringu til aeth naacute aacuterangri

4 1 Td draga uacuter mengun og uacutetblaeligstri groacuteethurhuacutesalofttegunda

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

16

4 2 Spara vatn og vernda vatnsgaeligethi

4 3 Taka aacute uacutergangs og sorpmaacutelum aacute hagkvaeligman haacutett (td minnka uacutergang)

4 4 Koma iacute veg fyrir haacutevaethamengun

4 5 Styethja vieth notkun aacute endurnyacutetanlegum endurvinnanlegum og liacutefraelignum efnum sem brotna niethur iacute naacutettuacuterunni

5 Faacute ferethathornjoacutenustuna meeth iacute lieth vieth aeth styethja vieth menningu og umhverfisvernd

5 1 Hvetja ferethathornjoacutena til aeth viretha skipulag og landnotkunaraacuteaeligtlun enda aeligttu thorneir aeth taka thornaacutett iacute skipulagsvinnu

5 2 Halda aacutevallt uppi merkjum umhverfisverndar og virethingu gangvart menningu siethum og minjum foacutelksins aacute staethnum

5 3 Hvetja byrgja og thornaacute sem thornjoacutenusta ferethathornjoacutena hoacutetel og veitingastaethi aeth fylgja aacutebyrgri umhverfis- og feacutelagslegri stefnu

5 4 Vekja athygli aacute umhverfis- og feacutelagslegri aacutebyrgeth iacute markaethssetningu

6 Fraeligetha og upplyacutesa um umhverfi og menningu svaeligethisins

6 1 Baeligta fraeligethslu um aacutebyrga stefnu iacute menntun fyrir ferethathornjoacutena

6 2 Greina ferethamoumlnnum reacutett fraacute umhverfis- og feacutelagslegum houmlgum svaeligethisins

6 3 Styrkja rannsoacuteknir og thornroacuteun sem syacutena aacutehrif ferethamennsku aacute umhverfi og menningu

7 Vinna meeth oumlethrum iacute umhverfis og feacutelagsmaacutelum

7 1 Vinna meeth oumlethrum aeth framfoumlrum iacute umhverfismaacutelum og sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis meeth aeth thornroacutea sameiginlegar maeliglingar og viacutesa

7 2 Standa vieth althornjoacuteethlega saacutettmaacutela samninga og yfirlyacutesingar eins og Iacutesland hefur skuldbundieth sig til auk iacuteslenskra laga og tilmaeligla sveitarfeacutelags

Tafla 2 Gaacutetlisti og sietharreglur UNWTO soacutett fraacute EarthCheck og thornyacutett aacute iacuteslensku

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins

Umhverfisvottunarverkefni sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum er styacutert af Framkvaeligmdaraacuteethi

Umhverfisvottunar Vestfjaretha Iacute thornviacute sitja niacuteu aethilar sem sveitarfeacuteloumlgin tilnefna iacute raacuteethieth til fjoumlgurra aacutera iacute

senn vieth lok kosninga Raacuteethieth skal kjoacutesa seacuter formann vieth upphaf kjoumlrtiacutemabils sveitarstjoacuterna og starfar

hann samkvaeligmt erindisbreacutefi Milli 2012 og 2018 sinnti Fjoacuterethungssamband Vestfirethinga daglegu vafstri

verkefnisins skv samthornykktum Fjoacuterethungsthornings 2012 Aacuterieth 2018 toacutek Vestfjarethastofa vieth umsyacuteslu

verkefnisins Fraacute byrjun aacuters 2019 hafa tveir starfsmenn starfaeth vieth verkefnieth annar iacute um 20 starfi en

hinn um 30 thornar sem aacuteethur var einn starfsmaethur iacute 20 starfshlutfalli Helstu hlutverk starfsmanna eru

aacuteaeligtlanagereth og aeth aethstoetha sveitarfeacuteloumlg vieth aeth hrinda iacute framkvaeligmd aacuteaeligtlunum og eftirfylgni verkefna

Verkefnastjoacuterar safna upplyacutesingum fraacute sveitarfeacuteloumlgunum vegna maeliglinga sjaacutelfbaeligrniviacutesa skila

viethmiethunartoumllum aacuterlega til EC og sinna oumlethru thornviacute sem EC umhverfisaacuteaeligtlunin gerir kroumlfu um svo haeliggt seacute

aeth viethhalda vottun Sveitarfeacuteloumlgin hafa skipaeth Graelignt teymirdquo en iacute thornviacute sitja thornriacuter aethilar Einn fraacute

norethanverethum Vestfjoumlrethum annar fraacute sunnanverethum Vestfjoumlrethum og saacute thornriethji fraacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 2: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

i

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum 2019-2024

vegna umhverfisvottunar samkvaeligmt staethli EarthCheck fyrir sveitarfeacuteloumlg

Aacuteaeligtlunin var tekin saman af Liacutenu Bjoumlrgu Tryggvadoacutettur og Mariacuteu Maack og byggir huacuten aeth miklu leyti aacute

eldri framkvaeligmdaaacuteaeligtlunum Aacuteaeligtlunin var endurskoethueth og uppfaeligreth iacute byrjun aacuters 2019 Huacuten var

yfirfarin af niacuteu sveitarfeacuteloumlgum og framkvaeligmdarraacuteethi umhverfisvottunar Vestfjaretha og er heacuter

samthornykkt meeth undirskriftum Framkvaeligmdarraacuteeths

Samthornykkt iacute maiacute 2019

__________________________________ ___________________________________ Bryndiacutes Sigurethardoacutettir Taacutelknafjaretharhreppi Eiriacutekur Valdimarsson Strandabyggeth

__________________________________ ___________________________________ Embla Doumlgg B Joacutehannsd Reykhoacutelahreppi Eva Sigurbjoumlrnsdoacutettir Aacuterneshreppi

__________________________________ ___________________________________ Finnur Oacutelafsson Kaldrananeshreppi Joacuten Paacutell Hreinsson Bolungarviacutekurkaupsstaeth __________________________________ _________________________________ Peacutetur Markan Suacuteethaviacutekurhreppi Ralf Trylla Iacutesafjaretharbaeligr ___________________________________ Rebekka Hilmarsdoacutettir Vesturbyggeth

ii

FYRRI HLUTI 3

Formaacuteli 4

1 Inngangur 5

2 Um Vestfirethi 7

21 Veethurfar 8

22 Mannliacutef 9

23 Jarethfraeligethi og jarethsaga 9

24 Naacutettuacuteru- og umhverfisvernd 10

25 Menning og saga 11

SEINNI HLUTI 13

3 Af hverju umhverfisvottun 14

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth 14

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins 16

6 Afmoumlrkun verkefnisins 17

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun 17

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha 19

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023 21

10 Lokaoreth 24

Heimildir 25

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu 26

3

FYRRI HLUTI Iacute fyrri hluta er verkefnieth kynnt og fjallaeth stuttlega um soumlgu Vestfjaretha Farieth er yfir jarethfraeligethi og jarethsoumlgu svaeligethisins menningu soumlgu og fjallaeth um naacutettuacuteru og umhverfisvernd

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

4

Formaacuteli

Sveitarfeacuteloumlgin niacuteu aacute Vestfjoumlrethum hafa hlotieth vottun fyrir starfsaacuterin 2016 og 2017 fraacute aacutestroumllsku

umhverfisvottunarsamtoumlkunum EarthCheck (heacuter eftir skammstafaeth EC) THORNar aacute undan fengu thornau

viethurkenningu fyrir aeth standast viethmieth EC (svokallaeth Benchmarking ) fyrir starfsaacuterin 2013-2014 og

2015 THORNessi vottun er viethurkenning um aeth sveitarfeacuteloumlgin vinna markvisst aeth uacuterboacutetum iacute

umhverfismaacutelum iacute starfsemi sinni iacute aacutett til sjaacutelfbaeligrari starfshaacutetta Eftir thornetta hafa sveitarfeacuteloumlgin fengieth

silfurvottun sem viethurkenningu fyrir frekari framfoumlrum Aacute haustthorningi 2018 samthornykktu sveitarfeacuteloumlgin

enn fremur aeth halda starfinu aacutefram og vinna aeth thornviacute eins og krafist er thornannig aeth sveitarfeacuteloumlgin syacuteni

meeth goumlgnum stoumlethugar uacuterbaeligtur iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

Aacute hverju aacuteri kemur oacutehaacuteethur aethili aacute vegum EC og tekur uacutet starfsemi sveitarfeacutelaganna Hann leggur mat aacute

frammistoumlethu thorneirra miethaeth vieth aacuteaeligtlanir aacute fjoumllmoumlrgum sviethum sem fjallaeth er um heacuter siacuteethar og skilar

hann skyacuterslu um uacutettektina til EC aacutesamt mati aacute thornviacute hvort sveitarfeacuteloumlgin standist viethmieth samtakanna

Meeth thornviacute aeth vinna aeth aacuterlegri vottun eru sveitarfeacuteloumlgin aeth skuldbinda sig til thorness aeth taka framfoumlrum iacute

umgengni sinni vieth naacutettuacuteruna iacute oumlllum aacutekvoumlrethunum og tryggja sjaacutelfbaeligra nyacutetingu thorneirra auethlinda sem

eru aacute svaeligethinu

Verkefnastjoacuteri aacute vegum Vestfjarethastofu heldur utan um verkefnieth en hugmyndin kemur upprunalega

fraacute Ferethamaacutelasamtoumlkum Vestfjaretha

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er eitt af grundvallarskjoumllum verkefnisins Heacuter birtist stefnan og hugmyndir um

aacutefanga iacute helstu umhverfistengdu verkefnum sveitarfeacutelaga aacute naeligstu aacuterum

Aacuteaeligtlunin er uacutetfaeligreth iacute skilgreindum og tiacutemasettum verkefnum framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar meeth

maeliglikvoumlrethum og er thornaeth eitt mikilvaeliggasta skjal vottunarferlisins Vieth vinnslu thornessa skjals er stuethst vieth

ramma thornann sem EC setur og vinnu sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum Enn fremur eru notaethar

upplyacutesingar fraacute Umhverfisstofnun og umhverfisraacuteethuneyti um aethgeretharaacuteaeligtlanir og skyacuterslur um stoumlethu

umhverfismaacutela

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er til fimm aacutera og endurskoethueth aacuterlega Siacuteethast fjoumllluethu sveitarstjoacuternir

sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum um hana um mitt aacuter 2017 og var huacuten thornaacute samthornykkt

Iacutesafirethi 4 apriacutel 2018

________________________________ ________________________________

Liacutena Bjoumlrg Tryggvadoacutettir Verkefnastjoacuteri Mariacutea Maack Verkefnastjoacuteri

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

5

1 Inngangur

bdquoJoumlrethin aacute skilieth meira en haacutelfkaacutekldquo

( bdquoThe Earth deserves more than half measuresldquo)

THORNetta eru einkunnaroreth umhverfisvottunarsamtakanna ECh1 Miethaeth vieth althornjoacuteethaskyacuterslur og umraeligethu thornaacute

eru thornessi einkunnaroreth ekki uacuter lausu lofti gripin Haacutevaeligrar raddir um afleiethingar af loftslagsbreytingum

og nauethsyn umhverfisverndar og sjaacutelfbaeligrni berast aeth hvaethanaeligva Hugtakieth sjaacutelfbaeligr thornroacuteunldquo er

leietharstef breytinga og notaeth iacute allri vinnu sem snyacuter aeth umhverfismaacutelum og framtiacuteetharskipulagi

Skilgreiningin aacute sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er aeth notkun mannsins aacute auethlindum jarethar iacute dag megi ekki skeretha

moumlguleika komandi kynsloacuteetha til aeth fullnaeliggja siacutenum thornoumlrfum

Hugtakieth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun kom fyrst fram um 1980 THORNar er til thorness maeliglst

bull aeth ekki seacute gengieth aacute foretha naacutettuacuterunnar heldur leitast vieth aeth nota endurnyacutejanlegar

auethlindir aacute hoacutefsaman haacutett thornannig aeth endurnyacutejun naacutei aeth eiga seacuter staeth

bull aeth ekki hljoacutetist mengun eetha umhverfisspjoumlll af notkun auethlinda

bull aeth gaeligtt seacute aeth jafnraeligethi allra thornegna

bull aeth hagkerfieth taki mieth af hringraacutesum efna iacute liacutefkerfinu og endurnyacutejanlegri orku

Oft er vitnaeth til thornriggja stoetha sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar THORNaeligr eru umhverfi samfeacutelag og efnahagur

Mynd 1Skyacuteringarmynd af thornremur undirstoumlethum sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar

1 httpearthcheckorg

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

6

Iacute umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er thornetta orethaeth thornannig

Sjaacutelfbaeligr thornroacuteun gerir kroumlfu um jafnvaeliggi milli stoethanna Innan umhverfisins lifir

samfeacutelagieth og innan samfeacutelagsins verethur hagkerfieth til Vieth hverja aacutekvoumlrethunartoumlku

fyrirtaeligkis thornarf thornviacute aeth taka tillit til samfeacutelagslegra- og umhverfislaeliggra gilda til jafns

vieth efnahagslega hagsmuni

Iacute starfsemi fyrirtaeligkja sveitarfeacutelaga og riacutekja er meira farieth aeth taka mieth af sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis

meeth thornviacute aeth beita mati aacute umhverfisaacutehrifum aacuteaeligtlana og fjaacuterfestinga Segja maacute aeth stoumlethugt greinilegri aacutehrif

loftslagsbreytinga hafi vakieth menn til daacuteetha Iacuteslensk loumlg taka mieth af sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun

Sjaacutelfbaeligr thornroacuteun hefur verieth aacute dagskraacute thornroacuteunarsamvinnu Sameinuethu thornjoacuteethanna fraacute 1972 og flestir kannast

vieth regluleg thorning um umhverfi og thornroacuteun thornar sem samthornykktir dagskraacuter althornjoacuteethlegir samningar og

thornroacuteunaraethstoeth er raeligdd til aeth thornoka samfeacuteloumlgum manna iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun THORNessir saacutettmaacutelar mietha

aeth vernd naacutettuacuteru og auethlinda jafnari skiptingu auethlinda milli heimshluta og kynsloacuteetha og feacutelagslegu

jafnreacutetti

Sameinuethu thornjoacuteethirnar hafa fraacute thornviacute 1992 skilgreint 17 markmieth fyrir sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute heiminum og eru

thornessi markmieth aeth veretha meira aacuteberandi iacute markmiethssetningu og kynningu fyrirtaeligkja og feacutelaga

Mynd 2 Markmieth sameinuethu thornjoacuteethanna iacute kynningu feacutelags sameinuethu thornjoacuteethanna aacute Iacuteslandi

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

7

Ef marka maacute hnignun vistkerfa jaretharinnar er ljoacutest aeth fram til thornessa hefur mun minni aacutehersla verieth loumlgeth

aacute umhverfisthornaacutettinn en hina tvo Meeth thornviacute aeth vinna aeth umhverfisvottun sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum

hafa thornau syacutent thornaeth iacute verki aeth unnieth seacute iacute anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar thornannig aeth vart verethur framfara iacute

umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Iacute thornessari framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er gereth grein fyrir helstu kroumlfunum sem

EC - samtoumlkin gera til starfsemi sveitarfeacutelaga svo aeth thornau eigi moumlguleika aacute vottun aacutesamt frumkvaeligethi aeth

thorneim verkefnum sem fyrirhugaeth er aeth raacuteethast iacute aacute aacuterunum 2019-2024

2 Um Vestfirethi

Aacute Vestfjoumlrethum eru niacuteu sveitarfeacuteloumlg THORNau eru Aacuterneshreppur Bolungarviacutekurkaupstaethur Iacutesafjaretharbaeligr

Kaldrananeshreppur Reykhoacutelahreppur Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og

Vesturbyggeth Iacutebuacuteafjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum iacute januacutear 2018 var 6994 manns en ferethamenn aacute Vestfjoumlrethum voru

146985 Af thorneim kom 74000 manns meeth skemmtiferethaskipum sem stoppuethu iacute einn dag

Sveitarfeacutelag 2018

Bolungarviacutekurkaupstaethur 945

Iacutesafjaretharbaeligr 3707

Reykhoacutelahreppur 275

Taacutelknafjaretharhreppur 244

Vesturbyggeth 1024

Suacuteethaviacutekurhreppur 196

Aacuterneshreppur 43

Kaldrananeshreppur 109

Strandabyggeth 451

Alls aacute Vestfjoumlrethum 6994 Tafla 1 Iacutebuacuteafjoumlldi sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum 1 jan 2018 (Hagstofa Iacuteslands)

Vestfirethir eru 8700 km2 sem er um 85 af flatarmaacuteli Iacuteslands Kannanir sem gerethar hafa verieth aacute meethal

ferethamanna sem heimsaeligkja Vestfirethi hafa syacutent aeth thorneim finnst landslagieth og naacutettuacuteran mest aacuteberandi

og eftirsoacuteknarvert aacute Vestfjoumlrethum Daeligmigert landslag eru djuacutepir firethir og dalir umluktir haacuteum og

tignarlegum fjoumlllum og fallegum fossum Aacute Vestfjoumlrethum er mikil naacutettuacuterufegureth og vinaleg samfeacuteloumlg

Maacute thornar telja Djuacutepaviacutek Vigur Laacutetrabjarg Oacutesvoumlr Skaacutelaviacutek Hornstrandir og Dynjandi en thornar fyrir utan eru

margir fallegir og aacutehugaverethir baeligir og staethir sem vert er aeth skoetha

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

8

21 Veethurfar

Vestfirethir eru baethaethir grein uacuter Golfstraumnum og veethurfarieth er mildara en vieth maacute buacuteast miethaeth vieth

norraeligna hnattstoumlethu Myndirnar heacuter fyrir neethan syacutena annars vegar meethalhita aacute Lambavatni sem er

skammt fraacute Patreksfirethi Hitastigsferlarnir syacutena meethaltal aacuteranna 1961-1990 Efst er haeligsta hitastig

dagsins iacute miethjunni er meethalhiti dagsins og neethst er laeliggsta hitastig dagsins iacute hverjum maacutenuethi

Meethalhitastig vieth strendur Vestfjaretha er aacute milli -2 og 0degC iacute januacutear Aacute haacutelendinu er thornaeth milli -6 og -4 iacute

januacutear(Veethurstofa Iacuteslands 2019)

Aacute Iacuteslandi oumlllu er uacuterkoma riacutekuleg

einkum aacute sunnan og

vestanverethu landinu Aacute

myndinni er uacuterkomu skipt iacute 5

flokka 1 er lt600mm aacute aacuteri 2 er

600-1199mm 3 er 1200-

1999mm 4 er 200-3999mm og

5 er yfir 4000 mm aacuterleg uacuterkoma

Aacute Vestfjoumlrethum er uacuterkoma aacute

haacutelendinu aethallega 600-

3999mm aacuterleg uacuterkoma

Mynd 4 Meethaltalsuacuterkoma aacute Iacuteslandi aacuterin 1931-1960 Myndin er af vef Naacutettuacuterustofu Norethurlands vestra

Mynd 3 Meethaltal aacuteranna 1961-1990 af haeligsta meethal og laeliggsta maeligldu hitastigi iacute hverjum maacutenuethi aacutersins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

9

22 Mannliacutef

Iacutemynd Vestfjaretha er sjoacutesoacutekn uacutetgereth verkun og sala aacute fiskafurethum Iacute sveitum Strandabyggethar og

Reykhoacutela er mikil sauethfjaacuterraeligkt Einnig er mikil duacutentekja og thornoumlrungaslaacutettur vieth Breiethafjoumlreth Helstu

atvinnuvegirnir eru uacutetgereth fiskvinnsla verslun og thornjoacutenusta og nuacute ferethathornjoacutenusta Vestfirethir eru

viacuteethfeethmt og haacutelent landssvaeligethi og aeth staeligrstum hluta ekki iacute byggeth Leiethsoumlgumenn lyacutesa svaeligethinu sem

hinum soumlnnu iacuteslensku viacuteethernum thornar sem auethvelt er aeth naacutelgast dyacuter og fugla iacute siacutenu naacutettuacuterulega

umhverfi Hvert svaeligethi aacute Iacuteslandi hefur sitt aethdraacutettarafl aacute meethal naacutettuacuteru- og fuglaaacutehugamanna og

Vestfirethir eru thornar engin undantekning Vestfirethir og Hornstrandir eru heimahagar heimskautarefsins

THORNessi fallegu dyacuter er best aeth naacutelgast iacute Hornstrandafriethlandinu en thornar er hann verndaethur

Hornstrandafriethland er nyrsti hluti Vestfjarethakjaacutelkans 580 kmsup2 af naeligr oacutesnertum groumlsugum viacuteethernum

Aacute svaeligethinu hafa fjoumllmargar fuglategundir tekieth seacuter boacutelfestu og lifa sjoacutefuglar goacuteethu liacutefi iacute bjoumlrgunum naeligr

Horni og iacute Haeliglaviacutek Soumlmu soumlgu er aeth segja af Laacutetrabjargi sem er vestasti oddi Iacuteslands og Evroacutepu

Laacutetrabjarg hyacutesir um helming stofns sumra sjoacutefuglategunda iacute heiminum og er lundinn einkennisfugl

thornessa haeligsta fuglabjargs iacute heimi Auk bjargfugla gefur aeth liacuteta vaethfugla aeligetharfugl rjuacutepu faacutelka erni og

snaeliguglur iacute siacutenum reacutettu heimkynnum Er thornaeth einkum fjaran og sjoacuterinn sem faeligethir thornessa fugla Einnig er

algengt aeth haeliggt seacute aeth sjaacute baeligethi seli og hvali aacute Vestfjoumlrethum thornoumlkk seacute thornjoacuteethveginum sem liggur meeth

stroumlndinni Aacute haustin maacute einnig sjaacute Iacuteslendinga af oumlllu landinu flykkjast iacute berjamoacute aacute Vestfjoumlrethum

THORNaeth sem einkennir Vestfirethi er haacutesleacutettan og brattar hliacuteethar hennar og standberg sem ganga iacute sjoacute fram

Liacutetieth undirlendi er til landbuacutenaethar aacute svaeligethinu en sauethfjaacuterraeligkt hefur verieth buacutegrein heacuter um aldir aacute

Vestfjoumlrethum Fjoumlllin eru kjoumlrin til sauethfjaacuterraeligktar og uacutethagar margra byacutela eru oft stoacuterir Kindurnar ganga

frjaacutelsar utan girethinga og meethfram vegum og koma dilkar vaelignir af fjalli fyrir haustslaacutetrun Af

Vestfjoumlrethum faacutest liacutefloumlmb fyrir allt landieth thornar sem svaeligethieth er laust vieth sauethfjaacutersjuacutekdoacutema sem hafa stungieth

upp kollinum annars staethar

Aacute Vestfjoumlrethum er um thornriethjungur strandlengju Iacuteslands Strandlengjan er thornverhniacutept aacute sumum stoumlethum en

aacute oumlethrum veretha til stoacuter sandflaeligmi Vestfirsku sandstrendurnar eru iacute moumlrgum litum thornraacutett fyrir aeth svarti

liturinn seacute algengastur Rauethisandur er sennilega thorneirra fraeliggust en thornar er sandurinn rauethur vegna

niethurbrots houmlrpudisks THORNaeth sama aacute vieth um strendurnar iacute landi Holts iacute Oumlnundarfirethi en thornar er sandurinn

gulur vegna mylsnu uacuter kuacutefskel og beitukoacutengi

23 Jarethfraeligethi og jarethsaga

Hlutar Vestfjaretha og jarethloumlg austast aacute Iacuteslandi eru taldir fyrsta brot Iacuteslands sem reis upp uacuter Atlantshafinu

og eru enn ofar sjaacutevarmaacutels Elstu bergloumlg sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru iacute Skaacutelaviacutek utan Bolungarviacutekur

THORNau eru talin vera fraacute Miocene tiacutema eetha fraacute thornviacute fyrir um 16 milljoacutenum aacutera Iacutesland staeligkkar meeth hverju

eldgosi uacutet fraacute gosbeltunum vieth miethju og suethvesturhorni en smaacutem saman leita eldri bergloumlg til austurs

og vesturs aftur iacute djuacutep sjaacutevar uacutet fraacute Atlantshafshryggnum Nyacuteja gosefnieth fergir bergloumlgin inn til landsins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

10

THORNetta seacutest gloumlgglega aacute jarethloumlgum aacute Vestfjoumlrethum og Austfjoumlrethum THORNau halla niethur iacute aacutett aeth miethju landsins2

Vestfirethir eru nuacute moacutetaethir mun meira af joumlklum en thorneim eldstoumlethvum sem skoacutepu svaeligethieth iacute byrjun

Joumlklarnir hafa skorieth djuacutepa firethi og dali inn iacute haacutesleacutettuna sem einu sinni voru Vestfirethir3 THORNraacutett fyrir aeth

eldvirkni seacute nuacute uacutetkulnueth thornaacute hafa Vestfirethingar sum staethar enn aethgang aeth heitum uppsprettum sem

nyacutettar eru iacute naacutettuacuterulaugar og kyndingu huacutesa THORNetta er thornoacute ekki haeliggt nema aacute oumlrfaacuteum stoumlethum THORNess vegna

er viacuteethast hvar kynt meeth rafmagni sem er mun dyacuterara heldur en aeth nota jarethhita

Elstu steingervingar sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru fraacute Vestfjoumlrethum THORNeir mynda helst ploumlntur laufbloumleth

og surtarbrand til daeligmis iacute Staacutelfjalli en minna er um steingereth dyacuter Iacuteslensk loumlg og reglugerethir banna thornaeth

aeth steingervingar seacuteu fjarlaeliggethir af fundarstaeth nema meeth formlegu leyfi umhverfisraacuteethuneytisins

Iacuteslenskir steingervingar segja mikieth um jarethsoumlgu landsins og er stoacuter hluti jarethfraeligethilegs arfs okkar sem

thornjoacuteethar THORNaeth aeth steingervingar seacuteu faeligrethir til eetha skemmdir ryacuterir gildi thorneirra og staethsetning thorneirra er thornaacute

iacute raun gloumltueth4

24 Naacutettuacuteru- og umhverfisvernd

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum iacuteslenska riacutekieth og Umhverfisstofnun hafa unnieth saman aeth thornviacute aeth setja

vistgerethir vistkerfi og tegundir undir seacuterstaka vernd iacute samraeligmi vieth loumlg um naacutettuacuteruvernd Loumlgin mietha

aeth vernd og sjaacutelfbaeligrri nyacutetingu naacutettuacuteruauethlinda en eiga einnig aeth auethvelda umgengni og kynni

almennings af naacutettuacuterunni aacuten thorness aeth spilla liacutefi landi lofti eetha legi (sjaacute loumlg nr 60 2013) Stoacuter hluti

Vestfjaretha er nuacute aacute verndarsvaeligethi Iacute dag njoacuteta 20004 kmsup2 vestfirsks lands verndar af einhverju tagi en

thornaeth er naeligrri fjoacuterethungur heildarlands aacute Vestfjoumlrethum

Svaeligethi sem eru friethlyacutest aacute Vestfjoumlrethum 5

Hornstrandir urethu friethland aacuterieth 1975 THORNar eru 580 kmsup2 af naeligrri oacutespilltri naacutettuacuteru og

menningarminjum

Dynjandi og aethrir fossar iacute Dynjandisaacute voru friethlyacutestir sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1981 THORNar eru 700 msup2

lands sem njoacuteta verndar

Surtarbrandsgil var friethlyacutest sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingarinnar er aeth

vernda steingerethar leifar groacuteethurs sem er aeth finna iacute milliloumlgum einkum surtarbrandi og

leirloumlgum THORNetta eru leifar groacuteethurs sem klaeligddu landieth aacute tertiacuteer-tiacutemabilinu

Hriacutesey var friethlyacutest aacuterieth 1977 Groumlsug eyja uacuteti fyrir Reykhoacutelasveit Vegna fuglaverndunar er

oacuteheimilt aeth fara um svaeligethieth fraacute 15 apriacutel til 15 juacuteliacute Friethlandieth fellur innan verndarsvaeligethis

Breiethafjarethar sbr loumlg nr 541995

2 Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur 3 Sigurethur Steinthornoacutersson 2009 4 Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) 5 Umhverfisstofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

11

Vatnsfjoumlrethur var friethlyacutestur aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingar er aeth vernda naacutettuacuteru landsins aacute

thornann haacutett aeth foacutelki gefist kostur aacute aeth njoacuteta hennar

Mynd 5 Verndarsvaeligethieth vieth Dynjandisfoss Graelignar uacutetliacutenur marka friethlandieth umhverfis Dynjandisfoss en thornaeligr blaacuteu syacutena vatnsverndarsvaeligethi fossins (Umhverfisstofnun Dynjandi-verndar og stjoacuternunaraacuteaeligtlun 2015-2015)

25 Menning og saga

Hafsvaeligethieth uacutet af Vestfjoumlrethum eru gjoumlful fiskimieth THORNar maeligtast heitir og kaldir hafstraumar og velta upp

naeligringarefnum og mikieth aeligti er aeth hafa fyrir fugla hvali og fiska Vestfirethingar eiga seacuter langa soumlgu og

var svaeligethieth meeth thorneim fyrstu aacute landinu sem viacutekingarnir fraacute Noregi aacutekvaacuteethu aeth byggja THORNaeth hefur iacute raun

verieth samfelld byggeth aacute Vestfjoumlrethum siacuteethan land var numieth heacuter aacute 9 oumlld Hrafna-Floacuteki saacute sem gaf landinu

nafnieth Iacutesland toacutek seacuter boacutelfestu iacute Vatnsfirethi aacute Barethastroumlnd 6

Hefethir og arfleifethskipa stoacuteran sess iacute vestfirskri menningu Sterk tengsl eru aacute milli foacutelksins sem byggir

svaeligethieth og sjaacutevarins eins og seacutest aacute vestfirskri matarmenningu Soumlfn tengjast sjaacutevaruacutetvegi og hafnirnar

eru hjarta hvers baeligjar THORNrjuacute soumlfn aacute Vestfjoumlrethum byggja syacuteningarkost sinn aeth mestu leyti aacute sjaacutevaruacutetvegi

og notkun sjaacutevarhlunninda THORNau syacutena okkur hvernig liacutefieth snerist um sjoacutesoacutekn og sjaacutevarnytjar um aldir

Enn iacute dag rennir sjaacutevaruacutetvegur og fiskeldi sterkum stoethum undir samfeacutelagieth Iacute oumlethrum landshlutum

byggethi thornjoacuteethin mest aacute landbuacutenaethi en aacute Vestfjoumlrethum er undirlendi liacutetieth og sjoacuterinn thornviacute mikilvaeliggara buacutesiacutelag

Vestfirethingar aacutettu iacute raun engra annarra kosta voumll heldur en aeth boretha fisk og nyacuteta seacuter gjafir hafsins Menn

unnu iacute sveitum aeth sumri til og til sjaacutevar aeth vetri til aeth thornreyja thornorrann og goacuteuna

6 Aacuternastofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

12

Mynd 6 Foacutelksfjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum 1990-2018

THORNjoacuteethsagna- og menningararfur Vestfirethinga er nyacutettur iacute fjoumllbreytt safna- og syacuteningarstarf aacute svaeligethinu

Galdrasafnieth aacute Hoacutelmaviacutek styethst td baeligethi vieth soumlgulegar staethreyndir um galdrabrennur en jafnframt vieth

thornjoacuteethsoumlgur um kynjaskepnur til galdra Skriacutemslasetrieth aacute Biacuteldudal syacutenir hugmyndir thornjoacuteetharinnar um

skelfilegar verur iacute naacutettuacuterunni til froacuteethleiks iacuteslenskum og erlendum gestum Vestfirethingar eru stoltir af

thornessari arfleifeth og allflestir thornekkja soumlgur uacuter siacutenu naacutenasta umhverfi af aacutelfum troumlllum eetha jafnvel

skriacutemslum Vel thornekkt er sagan um troumlllin sem vildu losa Vestfirethi fraacute meginlandinu Troumlllin byrjuethu aeth

moka aeth kvoumlldi til og groacutefu Kollafjoumlreth uacuter austri og Gilsfjoumlreth uacuter vestri Jarethveginum sem mokaeth var iacute burtu

hentu thornau iacute sjoacuteinn sitt hvoru megin og myndaethi thornaeth eyjarnar aacute Breiethafirethi en thornar sem Huacutenafloacuteinn er of

djuacutepur thornaacute mynduethust engar eyjar thorneim megin Afraksturinn seacutest iacute thornviacute hversu stutt landraeligma tengir

Vestfirethi vieth Iacutesland Sagan hermir einnig aeth thornegar soacutel reis aacute nyacute urethu troumlllin aeth steini sem sjaacute maacute enn iacute

dag sem haacutea klettadranga

Mynd 7 Skessur sem doumlguethu uppi iacute Kollafirethi aacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

13

SEINNI HLUTI

Iacute seinni hluta er farieth yfir hvers vegna sveitarfeacuteloumlgin hoacutefu vottunarferlieth Lykilsvieth vinnunnar eru kynnt stjoacuternun verkefnisins og listi af atriethum sem koma til framkvaeligmda aacutesamt stefnu sveitarfeacutelaganna THORNetta eru mikilvaeliggustu skjoumll vottunarinnar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

14

3 Af hverju umhverfisvottun

Aacute Fjoacuterethungsthorningi Vestfirethinga sem haldieth var iacute Suacuteethaviacutek thornann 1 og 2 september 2006 var aacutelyktaeth um

aeth Vestfirethir aeligttu aeth vera stoacuteriethjulaust svaeligethi Suacute aacutekvoumlrethun sveitarfeacutelaganna niacuteu aeth vinna iacute sameiningu

aeth thornviacute aeth faacute starfsemi siacutena umhverfisvottaetha er skerf iacute thornaacute aacutett aeth skapa thornekkingarsamfeacutelag meeth

sjaacutelfbaeligrni aeth leietharljoacutesi Liacuteklegt er aeth thornaeth hafi jaacutekvaeligeth aacutehrif aacute markaethssetningu aacute hverskonar afurethum

er koma fraacute svaeligethinu og veki athygli ferethamanna Fjoumlgur sveitarfeacuteloumlg af niacuteu aacute Vestfjoumlrethum samthornykktu

Staethardagskraacute 21 aacute siacutenum tiacutema og eru thornaeth sveitarfeacuteloumlgin Iacutesafjaretharbaeligr Strandabyggeth

Reykhoacutelahreppur og Taacutelknafjaretharhreppur

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth

EarthCheck eru althornjoacuteethleg vottunarsamtoumlk meeth houmlfuethstoumlethvar iacute Aacutestraliacuteu Samtoumlkin hafa umsjoacuten meeth EC

vottunarkerfinu sem byggir aacute hugmyndafraeligethi Staethardagskraacuter 21 (Local Agenda 21) um sjaacutelfbaeligra og

aacutebyrga thornroacuteun iacute samraeligmi vieth aacutelyktanir heimsraacuteethstefnu Sameinuethu thornjoacuteethanna iacute Riacuteoacute 1992 EC eru einu

umhverfisvottunarsamtoumlkin iacute heiminum sem votta samfeacuteloumlg en einnig votta thornau ferethathornjoacutenustuaethila

Til aeth hljoacuteta umhverfismerki EC thornarf aeth fara iacute gegnum thornrjuacute ferli og eru thornau thornessi

1 Skraacutening og greiethsla fyrir vottunarkerfi EC Undirbuacuteningur aeth ferlinu stefnumoacutetun

skipan iacute raacuteeth og raacuteethgjafa fraeligethsla upplyacutesingadreifing og fleira

2 Stoumlethugreining meeth maeliglingum aacute toumllulegum viacutesum og gereth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Eftir

maeliglingar iacute eitt aacuter eru niethurstoumlethur sendar til vottunarsamtakanna sem meta hvort

laacutegmarksviethmiethum hafi verieth maeligtt Ef svo er fer verkefnieth iacute thornriethja thornrepieth

3 Uacutettekt og vottun fraacute EC Viethurkenndur oacutehaacuteethur vottunaraethili tekur starfsemina uacutet og

kannar hvort goumlgn seacuteu reacutett og iacute samraeligmi vieth staethla EC Einnig er aacuterangur borinn

saman vieth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Hafi henni verieth fylgt er veitt vottun til eins aacuters iacute

senn THORNessi vottun felur iacute seacuter aeth samfeacutelagiethferethathornjoacutenustuaethili skuldbindi sig til aeth

vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum

THORNeir aethilar sem hafa farieth iacute gegnum thornetta ferli og standast settar kroumlfur faacute iacute skrefi 3 umhverfismerki EC

og syacutena thornar meeth aeth thorneir vilji stuetha aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute sinni starfsemi Merkieth nyacutetur althornjoacuteethlegrar

viethurkenningar thornar sem samtoumlkin hafa vottaeth aethila iacute meira 50 thornjoacuteethloumlndum iacute oumlllum heimsaacutelfum

Staethallinn sem vottunarsamtoumlkin vinna eftir veitir samfeacuteloumlgum ramma til thorness aeth maeligla frammistoumlethu

siacutena og vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Hann byggir aacute sex meginstoethum

1 Trygg stjoacuternun samfeacutelagsins og tengsl vieth vottunarkerfieth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

15

2 Gildandi loumlgum og reglugerethum er fylgt iacute hviacutevetna

3 Sjaacutelfbaeligrnistefna iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

4 Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til fimm aacutera iacute senn sem er endurskoethueth aacuterlega

5 Skraacuteningar- og voumlktunarkerfi til aeth fylgjast meeth aacuterlegri frammistoumlethu aacute 12 sviethum og

aflaeth er fraacute hverju sveitarfeacutelagi

1 Oumlflugt samraacuteeth vieth alla hoacutepa samfeacutelagsins thornannig aeth iacutebuacutear eigi thorness kost aeth taka thornaacutett iacute

stefnumoacutetuninni og koma athugasemdum aacute framfaeligri Einnig er sett upp og framfylgt

kynningaraacuteaeligtlun um framgang verkefnisins

Iacute forskrift EC er rammi sem Ferethamaacutelastofnun Sameinuethu thornjoacuteethanna (UNWTO) hefur sett um sjaacutelfbaeligra

ferethathornjoacutenustu eetha skipulag ferethathornjoacutenustu til aeth styethja thornroacuteun iacute faacutetaeligkari riacutekjum heims THORNessi listi er unnin

meeth efnahags- og framfarastofnun Asiacuteuriacutekja (APEC) sem er samsvarandi efnhags- og framfarastofnun

Evroacutepu (OECD) Yfirlyacutesingin ber thorness greinilega merki aeth vera houmlnnueth sem gaacutetlisti eetha siethareglur fyrir

ferethathornjoacutenustu aacute svaeligethi sem byacuter vieth aethrar aethstaeligethur en heacuter tiacuteethkast Gaacutetlistinn er engu aeth siacuteethur goacuteethur

rammi

Listinn fylgir heacuter aacute eftir iacute lauslegri thornyacuteethingu Mariacuteu Maack Iacute Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun fyrir Vestfirethi er viacutesaethi iacute

nuacutemer lykilsvietha og geira iacute thornessum lista

1 Vernda umhverfi vistkerfi og naacutettuacuterulega tegundaauethgi

1 1 Styethja vieth naacutettuacuteruvernd og svaeligethisbundna friethun

1 2 Hvetja sveitarstjoacuternir til aeth meta gildi svaeligetha iacute thorneirra umsjoacuten meeth vernd iacute huga

13 Koma fyrir innviethum og mannvirkjum sem vernda ferethamannastaethi gegn skemmdum af voumlldum aacutegangs

2 Viretha staethbundna menningu

2 1 Taka jafnt tillit til allra oacutehaacuteeth kyni eetha aldri iacute skipulagi ferethathornjoacutenustu

2 2 Bjoacuteetha almenningi taeligkifaeligri til aeth taka thornaacutett iacute umraeligethum um skipulag ferethathornjoacutenustu

2 3 Vekja athygli yfirvalda aacute thornviacute hvaetha menningar og naacutettuacuteruminjar hafa verndargildi og gaeligta aeth thornviacute aeth starfsemi gangi ekki of naeligrri umhverfi og samfeacutelagi

2 4 Veita heimamoumlnnum taeligkifaeligri til aeth bjoacuteetha ferethamoumlnnum menningu staetharins

3 Viethhalda umhverfisstjoacuternun jafnt og thorneacutett

3 1 Gaeligta thorness aeth mat aacute umhverfis- og samfeacutelagsaacutehrifum seacute undirstaetha hverra framkvaeligmda auk hagraelignna thornaacutetta

3 2 Taka reglulega stoumlethu eetha uacutettekt aacute aacutestandi meeth tilliti til aacutehrifa atvinnurekstrar

3 3 Uppfaeligra sjaacutelfbaeligrnistefnu og -viacutesa innan starfsemi ferethathornjoacutenustu

3 4 Taka mieth af houmlnnun og landslagsskipulagi sem yacutetir undir sjaacutelfbaeligra landnotkun

4 Fylgja eftir styacuteringu til aeth naacute aacuterangri

4 1 Td draga uacuter mengun og uacutetblaeligstri groacuteethurhuacutesalofttegunda

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

16

4 2 Spara vatn og vernda vatnsgaeligethi

4 3 Taka aacute uacutergangs og sorpmaacutelum aacute hagkvaeligman haacutett (td minnka uacutergang)

4 4 Koma iacute veg fyrir haacutevaethamengun

4 5 Styethja vieth notkun aacute endurnyacutetanlegum endurvinnanlegum og liacutefraelignum efnum sem brotna niethur iacute naacutettuacuterunni

5 Faacute ferethathornjoacutenustuna meeth iacute lieth vieth aeth styethja vieth menningu og umhverfisvernd

5 1 Hvetja ferethathornjoacutena til aeth viretha skipulag og landnotkunaraacuteaeligtlun enda aeligttu thorneir aeth taka thornaacutett iacute skipulagsvinnu

5 2 Halda aacutevallt uppi merkjum umhverfisverndar og virethingu gangvart menningu siethum og minjum foacutelksins aacute staethnum

5 3 Hvetja byrgja og thornaacute sem thornjoacutenusta ferethathornjoacutena hoacutetel og veitingastaethi aeth fylgja aacutebyrgri umhverfis- og feacutelagslegri stefnu

5 4 Vekja athygli aacute umhverfis- og feacutelagslegri aacutebyrgeth iacute markaethssetningu

6 Fraeligetha og upplyacutesa um umhverfi og menningu svaeligethisins

6 1 Baeligta fraeligethslu um aacutebyrga stefnu iacute menntun fyrir ferethathornjoacutena

6 2 Greina ferethamoumlnnum reacutett fraacute umhverfis- og feacutelagslegum houmlgum svaeligethisins

6 3 Styrkja rannsoacuteknir og thornroacuteun sem syacutena aacutehrif ferethamennsku aacute umhverfi og menningu

7 Vinna meeth oumlethrum iacute umhverfis og feacutelagsmaacutelum

7 1 Vinna meeth oumlethrum aeth framfoumlrum iacute umhverfismaacutelum og sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis meeth aeth thornroacutea sameiginlegar maeliglingar og viacutesa

7 2 Standa vieth althornjoacuteethlega saacutettmaacutela samninga og yfirlyacutesingar eins og Iacutesland hefur skuldbundieth sig til auk iacuteslenskra laga og tilmaeligla sveitarfeacutelags

Tafla 2 Gaacutetlisti og sietharreglur UNWTO soacutett fraacute EarthCheck og thornyacutett aacute iacuteslensku

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins

Umhverfisvottunarverkefni sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum er styacutert af Framkvaeligmdaraacuteethi

Umhverfisvottunar Vestfjaretha Iacute thornviacute sitja niacuteu aethilar sem sveitarfeacuteloumlgin tilnefna iacute raacuteethieth til fjoumlgurra aacutera iacute

senn vieth lok kosninga Raacuteethieth skal kjoacutesa seacuter formann vieth upphaf kjoumlrtiacutemabils sveitarstjoacuterna og starfar

hann samkvaeligmt erindisbreacutefi Milli 2012 og 2018 sinnti Fjoacuterethungssamband Vestfirethinga daglegu vafstri

verkefnisins skv samthornykktum Fjoacuterethungsthornings 2012 Aacuterieth 2018 toacutek Vestfjarethastofa vieth umsyacuteslu

verkefnisins Fraacute byrjun aacuters 2019 hafa tveir starfsmenn starfaeth vieth verkefnieth annar iacute um 20 starfi en

hinn um 30 thornar sem aacuteethur var einn starfsmaethur iacute 20 starfshlutfalli Helstu hlutverk starfsmanna eru

aacuteaeligtlanagereth og aeth aethstoetha sveitarfeacuteloumlg vieth aeth hrinda iacute framkvaeligmd aacuteaeligtlunum og eftirfylgni verkefna

Verkefnastjoacuterar safna upplyacutesingum fraacute sveitarfeacuteloumlgunum vegna maeliglinga sjaacutelfbaeligrniviacutesa skila

viethmiethunartoumllum aacuterlega til EC og sinna oumlethru thornviacute sem EC umhverfisaacuteaeligtlunin gerir kroumlfu um svo haeliggt seacute

aeth viethhalda vottun Sveitarfeacuteloumlgin hafa skipaeth Graelignt teymirdquo en iacute thornviacute sitja thornriacuter aethilar Einn fraacute

norethanverethum Vestfjoumlrethum annar fraacute sunnanverethum Vestfjoumlrethum og saacute thornriethji fraacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 3: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

ii

FYRRI HLUTI 3

Formaacuteli 4

1 Inngangur 5

2 Um Vestfirethi 7

21 Veethurfar 8

22 Mannliacutef 9

23 Jarethfraeligethi og jarethsaga 9

24 Naacutettuacuteru- og umhverfisvernd 10

25 Menning og saga 11

SEINNI HLUTI 13

3 Af hverju umhverfisvottun 14

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth 14

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins 16

6 Afmoumlrkun verkefnisins 17

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun 17

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha 19

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023 21

10 Lokaoreth 24

Heimildir 25

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu 26

3

FYRRI HLUTI Iacute fyrri hluta er verkefnieth kynnt og fjallaeth stuttlega um soumlgu Vestfjaretha Farieth er yfir jarethfraeligethi og jarethsoumlgu svaeligethisins menningu soumlgu og fjallaeth um naacutettuacuteru og umhverfisvernd

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

4

Formaacuteli

Sveitarfeacuteloumlgin niacuteu aacute Vestfjoumlrethum hafa hlotieth vottun fyrir starfsaacuterin 2016 og 2017 fraacute aacutestroumllsku

umhverfisvottunarsamtoumlkunum EarthCheck (heacuter eftir skammstafaeth EC) THORNar aacute undan fengu thornau

viethurkenningu fyrir aeth standast viethmieth EC (svokallaeth Benchmarking ) fyrir starfsaacuterin 2013-2014 og

2015 THORNessi vottun er viethurkenning um aeth sveitarfeacuteloumlgin vinna markvisst aeth uacuterboacutetum iacute

umhverfismaacutelum iacute starfsemi sinni iacute aacutett til sjaacutelfbaeligrari starfshaacutetta Eftir thornetta hafa sveitarfeacuteloumlgin fengieth

silfurvottun sem viethurkenningu fyrir frekari framfoumlrum Aacute haustthorningi 2018 samthornykktu sveitarfeacuteloumlgin

enn fremur aeth halda starfinu aacutefram og vinna aeth thornviacute eins og krafist er thornannig aeth sveitarfeacuteloumlgin syacuteni

meeth goumlgnum stoumlethugar uacuterbaeligtur iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

Aacute hverju aacuteri kemur oacutehaacuteethur aethili aacute vegum EC og tekur uacutet starfsemi sveitarfeacutelaganna Hann leggur mat aacute

frammistoumlethu thorneirra miethaeth vieth aacuteaeligtlanir aacute fjoumllmoumlrgum sviethum sem fjallaeth er um heacuter siacuteethar og skilar

hann skyacuterslu um uacutettektina til EC aacutesamt mati aacute thornviacute hvort sveitarfeacuteloumlgin standist viethmieth samtakanna

Meeth thornviacute aeth vinna aeth aacuterlegri vottun eru sveitarfeacuteloumlgin aeth skuldbinda sig til thorness aeth taka framfoumlrum iacute

umgengni sinni vieth naacutettuacuteruna iacute oumlllum aacutekvoumlrethunum og tryggja sjaacutelfbaeligra nyacutetingu thorneirra auethlinda sem

eru aacute svaeligethinu

Verkefnastjoacuteri aacute vegum Vestfjarethastofu heldur utan um verkefnieth en hugmyndin kemur upprunalega

fraacute Ferethamaacutelasamtoumlkum Vestfjaretha

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er eitt af grundvallarskjoumllum verkefnisins Heacuter birtist stefnan og hugmyndir um

aacutefanga iacute helstu umhverfistengdu verkefnum sveitarfeacutelaga aacute naeligstu aacuterum

Aacuteaeligtlunin er uacutetfaeligreth iacute skilgreindum og tiacutemasettum verkefnum framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar meeth

maeliglikvoumlrethum og er thornaeth eitt mikilvaeliggasta skjal vottunarferlisins Vieth vinnslu thornessa skjals er stuethst vieth

ramma thornann sem EC setur og vinnu sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum Enn fremur eru notaethar

upplyacutesingar fraacute Umhverfisstofnun og umhverfisraacuteethuneyti um aethgeretharaacuteaeligtlanir og skyacuterslur um stoumlethu

umhverfismaacutela

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er til fimm aacutera og endurskoethueth aacuterlega Siacuteethast fjoumllluethu sveitarstjoacuternir

sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum um hana um mitt aacuter 2017 og var huacuten thornaacute samthornykkt

Iacutesafirethi 4 apriacutel 2018

________________________________ ________________________________

Liacutena Bjoumlrg Tryggvadoacutettir Verkefnastjoacuteri Mariacutea Maack Verkefnastjoacuteri

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

5

1 Inngangur

bdquoJoumlrethin aacute skilieth meira en haacutelfkaacutekldquo

( bdquoThe Earth deserves more than half measuresldquo)

THORNetta eru einkunnaroreth umhverfisvottunarsamtakanna ECh1 Miethaeth vieth althornjoacuteethaskyacuterslur og umraeligethu thornaacute

eru thornessi einkunnaroreth ekki uacuter lausu lofti gripin Haacutevaeligrar raddir um afleiethingar af loftslagsbreytingum

og nauethsyn umhverfisverndar og sjaacutelfbaeligrni berast aeth hvaethanaeligva Hugtakieth sjaacutelfbaeligr thornroacuteunldquo er

leietharstef breytinga og notaeth iacute allri vinnu sem snyacuter aeth umhverfismaacutelum og framtiacuteetharskipulagi

Skilgreiningin aacute sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er aeth notkun mannsins aacute auethlindum jarethar iacute dag megi ekki skeretha

moumlguleika komandi kynsloacuteetha til aeth fullnaeliggja siacutenum thornoumlrfum

Hugtakieth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun kom fyrst fram um 1980 THORNar er til thorness maeliglst

bull aeth ekki seacute gengieth aacute foretha naacutettuacuterunnar heldur leitast vieth aeth nota endurnyacutejanlegar

auethlindir aacute hoacutefsaman haacutett thornannig aeth endurnyacutejun naacutei aeth eiga seacuter staeth

bull aeth ekki hljoacutetist mengun eetha umhverfisspjoumlll af notkun auethlinda

bull aeth gaeligtt seacute aeth jafnraeligethi allra thornegna

bull aeth hagkerfieth taki mieth af hringraacutesum efna iacute liacutefkerfinu og endurnyacutejanlegri orku

Oft er vitnaeth til thornriggja stoetha sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar THORNaeligr eru umhverfi samfeacutelag og efnahagur

Mynd 1Skyacuteringarmynd af thornremur undirstoumlethum sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar

1 httpearthcheckorg

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

6

Iacute umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er thornetta orethaeth thornannig

Sjaacutelfbaeligr thornroacuteun gerir kroumlfu um jafnvaeliggi milli stoethanna Innan umhverfisins lifir

samfeacutelagieth og innan samfeacutelagsins verethur hagkerfieth til Vieth hverja aacutekvoumlrethunartoumlku

fyrirtaeligkis thornarf thornviacute aeth taka tillit til samfeacutelagslegra- og umhverfislaeliggra gilda til jafns

vieth efnahagslega hagsmuni

Iacute starfsemi fyrirtaeligkja sveitarfeacutelaga og riacutekja er meira farieth aeth taka mieth af sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis

meeth thornviacute aeth beita mati aacute umhverfisaacutehrifum aacuteaeligtlana og fjaacuterfestinga Segja maacute aeth stoumlethugt greinilegri aacutehrif

loftslagsbreytinga hafi vakieth menn til daacuteetha Iacuteslensk loumlg taka mieth af sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun

Sjaacutelfbaeligr thornroacuteun hefur verieth aacute dagskraacute thornroacuteunarsamvinnu Sameinuethu thornjoacuteethanna fraacute 1972 og flestir kannast

vieth regluleg thorning um umhverfi og thornroacuteun thornar sem samthornykktir dagskraacuter althornjoacuteethlegir samningar og

thornroacuteunaraethstoeth er raeligdd til aeth thornoka samfeacuteloumlgum manna iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun THORNessir saacutettmaacutelar mietha

aeth vernd naacutettuacuteru og auethlinda jafnari skiptingu auethlinda milli heimshluta og kynsloacuteetha og feacutelagslegu

jafnreacutetti

Sameinuethu thornjoacuteethirnar hafa fraacute thornviacute 1992 skilgreint 17 markmieth fyrir sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute heiminum og eru

thornessi markmieth aeth veretha meira aacuteberandi iacute markmiethssetningu og kynningu fyrirtaeligkja og feacutelaga

Mynd 2 Markmieth sameinuethu thornjoacuteethanna iacute kynningu feacutelags sameinuethu thornjoacuteethanna aacute Iacuteslandi

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

7

Ef marka maacute hnignun vistkerfa jaretharinnar er ljoacutest aeth fram til thornessa hefur mun minni aacutehersla verieth loumlgeth

aacute umhverfisthornaacutettinn en hina tvo Meeth thornviacute aeth vinna aeth umhverfisvottun sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum

hafa thornau syacutent thornaeth iacute verki aeth unnieth seacute iacute anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar thornannig aeth vart verethur framfara iacute

umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Iacute thornessari framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er gereth grein fyrir helstu kroumlfunum sem

EC - samtoumlkin gera til starfsemi sveitarfeacutelaga svo aeth thornau eigi moumlguleika aacute vottun aacutesamt frumkvaeligethi aeth

thorneim verkefnum sem fyrirhugaeth er aeth raacuteethast iacute aacute aacuterunum 2019-2024

2 Um Vestfirethi

Aacute Vestfjoumlrethum eru niacuteu sveitarfeacuteloumlg THORNau eru Aacuterneshreppur Bolungarviacutekurkaupstaethur Iacutesafjaretharbaeligr

Kaldrananeshreppur Reykhoacutelahreppur Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og

Vesturbyggeth Iacutebuacuteafjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum iacute januacutear 2018 var 6994 manns en ferethamenn aacute Vestfjoumlrethum voru

146985 Af thorneim kom 74000 manns meeth skemmtiferethaskipum sem stoppuethu iacute einn dag

Sveitarfeacutelag 2018

Bolungarviacutekurkaupstaethur 945

Iacutesafjaretharbaeligr 3707

Reykhoacutelahreppur 275

Taacutelknafjaretharhreppur 244

Vesturbyggeth 1024

Suacuteethaviacutekurhreppur 196

Aacuterneshreppur 43

Kaldrananeshreppur 109

Strandabyggeth 451

Alls aacute Vestfjoumlrethum 6994 Tafla 1 Iacutebuacuteafjoumlldi sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum 1 jan 2018 (Hagstofa Iacuteslands)

Vestfirethir eru 8700 km2 sem er um 85 af flatarmaacuteli Iacuteslands Kannanir sem gerethar hafa verieth aacute meethal

ferethamanna sem heimsaeligkja Vestfirethi hafa syacutent aeth thorneim finnst landslagieth og naacutettuacuteran mest aacuteberandi

og eftirsoacuteknarvert aacute Vestfjoumlrethum Daeligmigert landslag eru djuacutepir firethir og dalir umluktir haacuteum og

tignarlegum fjoumlllum og fallegum fossum Aacute Vestfjoumlrethum er mikil naacutettuacuterufegureth og vinaleg samfeacuteloumlg

Maacute thornar telja Djuacutepaviacutek Vigur Laacutetrabjarg Oacutesvoumlr Skaacutelaviacutek Hornstrandir og Dynjandi en thornar fyrir utan eru

margir fallegir og aacutehugaverethir baeligir og staethir sem vert er aeth skoetha

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

8

21 Veethurfar

Vestfirethir eru baethaethir grein uacuter Golfstraumnum og veethurfarieth er mildara en vieth maacute buacuteast miethaeth vieth

norraeligna hnattstoumlethu Myndirnar heacuter fyrir neethan syacutena annars vegar meethalhita aacute Lambavatni sem er

skammt fraacute Patreksfirethi Hitastigsferlarnir syacutena meethaltal aacuteranna 1961-1990 Efst er haeligsta hitastig

dagsins iacute miethjunni er meethalhiti dagsins og neethst er laeliggsta hitastig dagsins iacute hverjum maacutenuethi

Meethalhitastig vieth strendur Vestfjaretha er aacute milli -2 og 0degC iacute januacutear Aacute haacutelendinu er thornaeth milli -6 og -4 iacute

januacutear(Veethurstofa Iacuteslands 2019)

Aacute Iacuteslandi oumlllu er uacuterkoma riacutekuleg

einkum aacute sunnan og

vestanverethu landinu Aacute

myndinni er uacuterkomu skipt iacute 5

flokka 1 er lt600mm aacute aacuteri 2 er

600-1199mm 3 er 1200-

1999mm 4 er 200-3999mm og

5 er yfir 4000 mm aacuterleg uacuterkoma

Aacute Vestfjoumlrethum er uacuterkoma aacute

haacutelendinu aethallega 600-

3999mm aacuterleg uacuterkoma

Mynd 4 Meethaltalsuacuterkoma aacute Iacuteslandi aacuterin 1931-1960 Myndin er af vef Naacutettuacuterustofu Norethurlands vestra

Mynd 3 Meethaltal aacuteranna 1961-1990 af haeligsta meethal og laeliggsta maeligldu hitastigi iacute hverjum maacutenuethi aacutersins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

9

22 Mannliacutef

Iacutemynd Vestfjaretha er sjoacutesoacutekn uacutetgereth verkun og sala aacute fiskafurethum Iacute sveitum Strandabyggethar og

Reykhoacutela er mikil sauethfjaacuterraeligkt Einnig er mikil duacutentekja og thornoumlrungaslaacutettur vieth Breiethafjoumlreth Helstu

atvinnuvegirnir eru uacutetgereth fiskvinnsla verslun og thornjoacutenusta og nuacute ferethathornjoacutenusta Vestfirethir eru

viacuteethfeethmt og haacutelent landssvaeligethi og aeth staeligrstum hluta ekki iacute byggeth Leiethsoumlgumenn lyacutesa svaeligethinu sem

hinum soumlnnu iacuteslensku viacuteethernum thornar sem auethvelt er aeth naacutelgast dyacuter og fugla iacute siacutenu naacutettuacuterulega

umhverfi Hvert svaeligethi aacute Iacuteslandi hefur sitt aethdraacutettarafl aacute meethal naacutettuacuteru- og fuglaaacutehugamanna og

Vestfirethir eru thornar engin undantekning Vestfirethir og Hornstrandir eru heimahagar heimskautarefsins

THORNessi fallegu dyacuter er best aeth naacutelgast iacute Hornstrandafriethlandinu en thornar er hann verndaethur

Hornstrandafriethland er nyrsti hluti Vestfjarethakjaacutelkans 580 kmsup2 af naeligr oacutesnertum groumlsugum viacuteethernum

Aacute svaeligethinu hafa fjoumllmargar fuglategundir tekieth seacuter boacutelfestu og lifa sjoacutefuglar goacuteethu liacutefi iacute bjoumlrgunum naeligr

Horni og iacute Haeliglaviacutek Soumlmu soumlgu er aeth segja af Laacutetrabjargi sem er vestasti oddi Iacuteslands og Evroacutepu

Laacutetrabjarg hyacutesir um helming stofns sumra sjoacutefuglategunda iacute heiminum og er lundinn einkennisfugl

thornessa haeligsta fuglabjargs iacute heimi Auk bjargfugla gefur aeth liacuteta vaethfugla aeligetharfugl rjuacutepu faacutelka erni og

snaeliguglur iacute siacutenum reacutettu heimkynnum Er thornaeth einkum fjaran og sjoacuterinn sem faeligethir thornessa fugla Einnig er

algengt aeth haeliggt seacute aeth sjaacute baeligethi seli og hvali aacute Vestfjoumlrethum thornoumlkk seacute thornjoacuteethveginum sem liggur meeth

stroumlndinni Aacute haustin maacute einnig sjaacute Iacuteslendinga af oumlllu landinu flykkjast iacute berjamoacute aacute Vestfjoumlrethum

THORNaeth sem einkennir Vestfirethi er haacutesleacutettan og brattar hliacuteethar hennar og standberg sem ganga iacute sjoacute fram

Liacutetieth undirlendi er til landbuacutenaethar aacute svaeligethinu en sauethfjaacuterraeligkt hefur verieth buacutegrein heacuter um aldir aacute

Vestfjoumlrethum Fjoumlllin eru kjoumlrin til sauethfjaacuterraeligktar og uacutethagar margra byacutela eru oft stoacuterir Kindurnar ganga

frjaacutelsar utan girethinga og meethfram vegum og koma dilkar vaelignir af fjalli fyrir haustslaacutetrun Af

Vestfjoumlrethum faacutest liacutefloumlmb fyrir allt landieth thornar sem svaeligethieth er laust vieth sauethfjaacutersjuacutekdoacutema sem hafa stungieth

upp kollinum annars staethar

Aacute Vestfjoumlrethum er um thornriethjungur strandlengju Iacuteslands Strandlengjan er thornverhniacutept aacute sumum stoumlethum en

aacute oumlethrum veretha til stoacuter sandflaeligmi Vestfirsku sandstrendurnar eru iacute moumlrgum litum thornraacutett fyrir aeth svarti

liturinn seacute algengastur Rauethisandur er sennilega thorneirra fraeliggust en thornar er sandurinn rauethur vegna

niethurbrots houmlrpudisks THORNaeth sama aacute vieth um strendurnar iacute landi Holts iacute Oumlnundarfirethi en thornar er sandurinn

gulur vegna mylsnu uacuter kuacutefskel og beitukoacutengi

23 Jarethfraeligethi og jarethsaga

Hlutar Vestfjaretha og jarethloumlg austast aacute Iacuteslandi eru taldir fyrsta brot Iacuteslands sem reis upp uacuter Atlantshafinu

og eru enn ofar sjaacutevarmaacutels Elstu bergloumlg sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru iacute Skaacutelaviacutek utan Bolungarviacutekur

THORNau eru talin vera fraacute Miocene tiacutema eetha fraacute thornviacute fyrir um 16 milljoacutenum aacutera Iacutesland staeligkkar meeth hverju

eldgosi uacutet fraacute gosbeltunum vieth miethju og suethvesturhorni en smaacutem saman leita eldri bergloumlg til austurs

og vesturs aftur iacute djuacutep sjaacutevar uacutet fraacute Atlantshafshryggnum Nyacuteja gosefnieth fergir bergloumlgin inn til landsins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

10

THORNetta seacutest gloumlgglega aacute jarethloumlgum aacute Vestfjoumlrethum og Austfjoumlrethum THORNau halla niethur iacute aacutett aeth miethju landsins2

Vestfirethir eru nuacute moacutetaethir mun meira af joumlklum en thorneim eldstoumlethvum sem skoacutepu svaeligethieth iacute byrjun

Joumlklarnir hafa skorieth djuacutepa firethi og dali inn iacute haacutesleacutettuna sem einu sinni voru Vestfirethir3 THORNraacutett fyrir aeth

eldvirkni seacute nuacute uacutetkulnueth thornaacute hafa Vestfirethingar sum staethar enn aethgang aeth heitum uppsprettum sem

nyacutettar eru iacute naacutettuacuterulaugar og kyndingu huacutesa THORNetta er thornoacute ekki haeliggt nema aacute oumlrfaacuteum stoumlethum THORNess vegna

er viacuteethast hvar kynt meeth rafmagni sem er mun dyacuterara heldur en aeth nota jarethhita

Elstu steingervingar sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru fraacute Vestfjoumlrethum THORNeir mynda helst ploumlntur laufbloumleth

og surtarbrand til daeligmis iacute Staacutelfjalli en minna er um steingereth dyacuter Iacuteslensk loumlg og reglugerethir banna thornaeth

aeth steingervingar seacuteu fjarlaeliggethir af fundarstaeth nema meeth formlegu leyfi umhverfisraacuteethuneytisins

Iacuteslenskir steingervingar segja mikieth um jarethsoumlgu landsins og er stoacuter hluti jarethfraeligethilegs arfs okkar sem

thornjoacuteethar THORNaeth aeth steingervingar seacuteu faeligrethir til eetha skemmdir ryacuterir gildi thorneirra og staethsetning thorneirra er thornaacute

iacute raun gloumltueth4

24 Naacutettuacuteru- og umhverfisvernd

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum iacuteslenska riacutekieth og Umhverfisstofnun hafa unnieth saman aeth thornviacute aeth setja

vistgerethir vistkerfi og tegundir undir seacuterstaka vernd iacute samraeligmi vieth loumlg um naacutettuacuteruvernd Loumlgin mietha

aeth vernd og sjaacutelfbaeligrri nyacutetingu naacutettuacuteruauethlinda en eiga einnig aeth auethvelda umgengni og kynni

almennings af naacutettuacuterunni aacuten thorness aeth spilla liacutefi landi lofti eetha legi (sjaacute loumlg nr 60 2013) Stoacuter hluti

Vestfjaretha er nuacute aacute verndarsvaeligethi Iacute dag njoacuteta 20004 kmsup2 vestfirsks lands verndar af einhverju tagi en

thornaeth er naeligrri fjoacuterethungur heildarlands aacute Vestfjoumlrethum

Svaeligethi sem eru friethlyacutest aacute Vestfjoumlrethum 5

Hornstrandir urethu friethland aacuterieth 1975 THORNar eru 580 kmsup2 af naeligrri oacutespilltri naacutettuacuteru og

menningarminjum

Dynjandi og aethrir fossar iacute Dynjandisaacute voru friethlyacutestir sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1981 THORNar eru 700 msup2

lands sem njoacuteta verndar

Surtarbrandsgil var friethlyacutest sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingarinnar er aeth

vernda steingerethar leifar groacuteethurs sem er aeth finna iacute milliloumlgum einkum surtarbrandi og

leirloumlgum THORNetta eru leifar groacuteethurs sem klaeligddu landieth aacute tertiacuteer-tiacutemabilinu

Hriacutesey var friethlyacutest aacuterieth 1977 Groumlsug eyja uacuteti fyrir Reykhoacutelasveit Vegna fuglaverndunar er

oacuteheimilt aeth fara um svaeligethieth fraacute 15 apriacutel til 15 juacuteliacute Friethlandieth fellur innan verndarsvaeligethis

Breiethafjarethar sbr loumlg nr 541995

2 Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur 3 Sigurethur Steinthornoacutersson 2009 4 Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) 5 Umhverfisstofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

11

Vatnsfjoumlrethur var friethlyacutestur aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingar er aeth vernda naacutettuacuteru landsins aacute

thornann haacutett aeth foacutelki gefist kostur aacute aeth njoacuteta hennar

Mynd 5 Verndarsvaeligethieth vieth Dynjandisfoss Graelignar uacutetliacutenur marka friethlandieth umhverfis Dynjandisfoss en thornaeligr blaacuteu syacutena vatnsverndarsvaeligethi fossins (Umhverfisstofnun Dynjandi-verndar og stjoacuternunaraacuteaeligtlun 2015-2015)

25 Menning og saga

Hafsvaeligethieth uacutet af Vestfjoumlrethum eru gjoumlful fiskimieth THORNar maeligtast heitir og kaldir hafstraumar og velta upp

naeligringarefnum og mikieth aeligti er aeth hafa fyrir fugla hvali og fiska Vestfirethingar eiga seacuter langa soumlgu og

var svaeligethieth meeth thorneim fyrstu aacute landinu sem viacutekingarnir fraacute Noregi aacutekvaacuteethu aeth byggja THORNaeth hefur iacute raun

verieth samfelld byggeth aacute Vestfjoumlrethum siacuteethan land var numieth heacuter aacute 9 oumlld Hrafna-Floacuteki saacute sem gaf landinu

nafnieth Iacutesland toacutek seacuter boacutelfestu iacute Vatnsfirethi aacute Barethastroumlnd 6

Hefethir og arfleifethskipa stoacuteran sess iacute vestfirskri menningu Sterk tengsl eru aacute milli foacutelksins sem byggir

svaeligethieth og sjaacutevarins eins og seacutest aacute vestfirskri matarmenningu Soumlfn tengjast sjaacutevaruacutetvegi og hafnirnar

eru hjarta hvers baeligjar THORNrjuacute soumlfn aacute Vestfjoumlrethum byggja syacuteningarkost sinn aeth mestu leyti aacute sjaacutevaruacutetvegi

og notkun sjaacutevarhlunninda THORNau syacutena okkur hvernig liacutefieth snerist um sjoacutesoacutekn og sjaacutevarnytjar um aldir

Enn iacute dag rennir sjaacutevaruacutetvegur og fiskeldi sterkum stoethum undir samfeacutelagieth Iacute oumlethrum landshlutum

byggethi thornjoacuteethin mest aacute landbuacutenaethi en aacute Vestfjoumlrethum er undirlendi liacutetieth og sjoacuterinn thornviacute mikilvaeliggara buacutesiacutelag

Vestfirethingar aacutettu iacute raun engra annarra kosta voumll heldur en aeth boretha fisk og nyacuteta seacuter gjafir hafsins Menn

unnu iacute sveitum aeth sumri til og til sjaacutevar aeth vetri til aeth thornreyja thornorrann og goacuteuna

6 Aacuternastofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

12

Mynd 6 Foacutelksfjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum 1990-2018

THORNjoacuteethsagna- og menningararfur Vestfirethinga er nyacutettur iacute fjoumllbreytt safna- og syacuteningarstarf aacute svaeligethinu

Galdrasafnieth aacute Hoacutelmaviacutek styethst td baeligethi vieth soumlgulegar staethreyndir um galdrabrennur en jafnframt vieth

thornjoacuteethsoumlgur um kynjaskepnur til galdra Skriacutemslasetrieth aacute Biacuteldudal syacutenir hugmyndir thornjoacuteetharinnar um

skelfilegar verur iacute naacutettuacuterunni til froacuteethleiks iacuteslenskum og erlendum gestum Vestfirethingar eru stoltir af

thornessari arfleifeth og allflestir thornekkja soumlgur uacuter siacutenu naacutenasta umhverfi af aacutelfum troumlllum eetha jafnvel

skriacutemslum Vel thornekkt er sagan um troumlllin sem vildu losa Vestfirethi fraacute meginlandinu Troumlllin byrjuethu aeth

moka aeth kvoumlldi til og groacutefu Kollafjoumlreth uacuter austri og Gilsfjoumlreth uacuter vestri Jarethveginum sem mokaeth var iacute burtu

hentu thornau iacute sjoacuteinn sitt hvoru megin og myndaethi thornaeth eyjarnar aacute Breiethafirethi en thornar sem Huacutenafloacuteinn er of

djuacutepur thornaacute mynduethust engar eyjar thorneim megin Afraksturinn seacutest iacute thornviacute hversu stutt landraeligma tengir

Vestfirethi vieth Iacutesland Sagan hermir einnig aeth thornegar soacutel reis aacute nyacute urethu troumlllin aeth steini sem sjaacute maacute enn iacute

dag sem haacutea klettadranga

Mynd 7 Skessur sem doumlguethu uppi iacute Kollafirethi aacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

13

SEINNI HLUTI

Iacute seinni hluta er farieth yfir hvers vegna sveitarfeacuteloumlgin hoacutefu vottunarferlieth Lykilsvieth vinnunnar eru kynnt stjoacuternun verkefnisins og listi af atriethum sem koma til framkvaeligmda aacutesamt stefnu sveitarfeacutelaganna THORNetta eru mikilvaeliggustu skjoumll vottunarinnar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

14

3 Af hverju umhverfisvottun

Aacute Fjoacuterethungsthorningi Vestfirethinga sem haldieth var iacute Suacuteethaviacutek thornann 1 og 2 september 2006 var aacutelyktaeth um

aeth Vestfirethir aeligttu aeth vera stoacuteriethjulaust svaeligethi Suacute aacutekvoumlrethun sveitarfeacutelaganna niacuteu aeth vinna iacute sameiningu

aeth thornviacute aeth faacute starfsemi siacutena umhverfisvottaetha er skerf iacute thornaacute aacutett aeth skapa thornekkingarsamfeacutelag meeth

sjaacutelfbaeligrni aeth leietharljoacutesi Liacuteklegt er aeth thornaeth hafi jaacutekvaeligeth aacutehrif aacute markaethssetningu aacute hverskonar afurethum

er koma fraacute svaeligethinu og veki athygli ferethamanna Fjoumlgur sveitarfeacuteloumlg af niacuteu aacute Vestfjoumlrethum samthornykktu

Staethardagskraacute 21 aacute siacutenum tiacutema og eru thornaeth sveitarfeacuteloumlgin Iacutesafjaretharbaeligr Strandabyggeth

Reykhoacutelahreppur og Taacutelknafjaretharhreppur

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth

EarthCheck eru althornjoacuteethleg vottunarsamtoumlk meeth houmlfuethstoumlethvar iacute Aacutestraliacuteu Samtoumlkin hafa umsjoacuten meeth EC

vottunarkerfinu sem byggir aacute hugmyndafraeligethi Staethardagskraacuter 21 (Local Agenda 21) um sjaacutelfbaeligra og

aacutebyrga thornroacuteun iacute samraeligmi vieth aacutelyktanir heimsraacuteethstefnu Sameinuethu thornjoacuteethanna iacute Riacuteoacute 1992 EC eru einu

umhverfisvottunarsamtoumlkin iacute heiminum sem votta samfeacuteloumlg en einnig votta thornau ferethathornjoacutenustuaethila

Til aeth hljoacuteta umhverfismerki EC thornarf aeth fara iacute gegnum thornrjuacute ferli og eru thornau thornessi

1 Skraacutening og greiethsla fyrir vottunarkerfi EC Undirbuacuteningur aeth ferlinu stefnumoacutetun

skipan iacute raacuteeth og raacuteethgjafa fraeligethsla upplyacutesingadreifing og fleira

2 Stoumlethugreining meeth maeliglingum aacute toumllulegum viacutesum og gereth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Eftir

maeliglingar iacute eitt aacuter eru niethurstoumlethur sendar til vottunarsamtakanna sem meta hvort

laacutegmarksviethmiethum hafi verieth maeligtt Ef svo er fer verkefnieth iacute thornriethja thornrepieth

3 Uacutettekt og vottun fraacute EC Viethurkenndur oacutehaacuteethur vottunaraethili tekur starfsemina uacutet og

kannar hvort goumlgn seacuteu reacutett og iacute samraeligmi vieth staethla EC Einnig er aacuterangur borinn

saman vieth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Hafi henni verieth fylgt er veitt vottun til eins aacuters iacute

senn THORNessi vottun felur iacute seacuter aeth samfeacutelagiethferethathornjoacutenustuaethili skuldbindi sig til aeth

vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum

THORNeir aethilar sem hafa farieth iacute gegnum thornetta ferli og standast settar kroumlfur faacute iacute skrefi 3 umhverfismerki EC

og syacutena thornar meeth aeth thorneir vilji stuetha aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute sinni starfsemi Merkieth nyacutetur althornjoacuteethlegrar

viethurkenningar thornar sem samtoumlkin hafa vottaeth aethila iacute meira 50 thornjoacuteethloumlndum iacute oumlllum heimsaacutelfum

Staethallinn sem vottunarsamtoumlkin vinna eftir veitir samfeacuteloumlgum ramma til thorness aeth maeligla frammistoumlethu

siacutena og vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Hann byggir aacute sex meginstoethum

1 Trygg stjoacuternun samfeacutelagsins og tengsl vieth vottunarkerfieth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

15

2 Gildandi loumlgum og reglugerethum er fylgt iacute hviacutevetna

3 Sjaacutelfbaeligrnistefna iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

4 Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til fimm aacutera iacute senn sem er endurskoethueth aacuterlega

5 Skraacuteningar- og voumlktunarkerfi til aeth fylgjast meeth aacuterlegri frammistoumlethu aacute 12 sviethum og

aflaeth er fraacute hverju sveitarfeacutelagi

1 Oumlflugt samraacuteeth vieth alla hoacutepa samfeacutelagsins thornannig aeth iacutebuacutear eigi thorness kost aeth taka thornaacutett iacute

stefnumoacutetuninni og koma athugasemdum aacute framfaeligri Einnig er sett upp og framfylgt

kynningaraacuteaeligtlun um framgang verkefnisins

Iacute forskrift EC er rammi sem Ferethamaacutelastofnun Sameinuethu thornjoacuteethanna (UNWTO) hefur sett um sjaacutelfbaeligra

ferethathornjoacutenustu eetha skipulag ferethathornjoacutenustu til aeth styethja thornroacuteun iacute faacutetaeligkari riacutekjum heims THORNessi listi er unnin

meeth efnahags- og framfarastofnun Asiacuteuriacutekja (APEC) sem er samsvarandi efnhags- og framfarastofnun

Evroacutepu (OECD) Yfirlyacutesingin ber thorness greinilega merki aeth vera houmlnnueth sem gaacutetlisti eetha siethareglur fyrir

ferethathornjoacutenustu aacute svaeligethi sem byacuter vieth aethrar aethstaeligethur en heacuter tiacuteethkast Gaacutetlistinn er engu aeth siacuteethur goacuteethur

rammi

Listinn fylgir heacuter aacute eftir iacute lauslegri thornyacuteethingu Mariacuteu Maack Iacute Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun fyrir Vestfirethi er viacutesaethi iacute

nuacutemer lykilsvietha og geira iacute thornessum lista

1 Vernda umhverfi vistkerfi og naacutettuacuterulega tegundaauethgi

1 1 Styethja vieth naacutettuacuteruvernd og svaeligethisbundna friethun

1 2 Hvetja sveitarstjoacuternir til aeth meta gildi svaeligetha iacute thorneirra umsjoacuten meeth vernd iacute huga

13 Koma fyrir innviethum og mannvirkjum sem vernda ferethamannastaethi gegn skemmdum af voumlldum aacutegangs

2 Viretha staethbundna menningu

2 1 Taka jafnt tillit til allra oacutehaacuteeth kyni eetha aldri iacute skipulagi ferethathornjoacutenustu

2 2 Bjoacuteetha almenningi taeligkifaeligri til aeth taka thornaacutett iacute umraeligethum um skipulag ferethathornjoacutenustu

2 3 Vekja athygli yfirvalda aacute thornviacute hvaetha menningar og naacutettuacuteruminjar hafa verndargildi og gaeligta aeth thornviacute aeth starfsemi gangi ekki of naeligrri umhverfi og samfeacutelagi

2 4 Veita heimamoumlnnum taeligkifaeligri til aeth bjoacuteetha ferethamoumlnnum menningu staetharins

3 Viethhalda umhverfisstjoacuternun jafnt og thorneacutett

3 1 Gaeligta thorness aeth mat aacute umhverfis- og samfeacutelagsaacutehrifum seacute undirstaetha hverra framkvaeligmda auk hagraelignna thornaacutetta

3 2 Taka reglulega stoumlethu eetha uacutettekt aacute aacutestandi meeth tilliti til aacutehrifa atvinnurekstrar

3 3 Uppfaeligra sjaacutelfbaeligrnistefnu og -viacutesa innan starfsemi ferethathornjoacutenustu

3 4 Taka mieth af houmlnnun og landslagsskipulagi sem yacutetir undir sjaacutelfbaeligra landnotkun

4 Fylgja eftir styacuteringu til aeth naacute aacuterangri

4 1 Td draga uacuter mengun og uacutetblaeligstri groacuteethurhuacutesalofttegunda

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

16

4 2 Spara vatn og vernda vatnsgaeligethi

4 3 Taka aacute uacutergangs og sorpmaacutelum aacute hagkvaeligman haacutett (td minnka uacutergang)

4 4 Koma iacute veg fyrir haacutevaethamengun

4 5 Styethja vieth notkun aacute endurnyacutetanlegum endurvinnanlegum og liacutefraelignum efnum sem brotna niethur iacute naacutettuacuterunni

5 Faacute ferethathornjoacutenustuna meeth iacute lieth vieth aeth styethja vieth menningu og umhverfisvernd

5 1 Hvetja ferethathornjoacutena til aeth viretha skipulag og landnotkunaraacuteaeligtlun enda aeligttu thorneir aeth taka thornaacutett iacute skipulagsvinnu

5 2 Halda aacutevallt uppi merkjum umhverfisverndar og virethingu gangvart menningu siethum og minjum foacutelksins aacute staethnum

5 3 Hvetja byrgja og thornaacute sem thornjoacutenusta ferethathornjoacutena hoacutetel og veitingastaethi aeth fylgja aacutebyrgri umhverfis- og feacutelagslegri stefnu

5 4 Vekja athygli aacute umhverfis- og feacutelagslegri aacutebyrgeth iacute markaethssetningu

6 Fraeligetha og upplyacutesa um umhverfi og menningu svaeligethisins

6 1 Baeligta fraeligethslu um aacutebyrga stefnu iacute menntun fyrir ferethathornjoacutena

6 2 Greina ferethamoumlnnum reacutett fraacute umhverfis- og feacutelagslegum houmlgum svaeligethisins

6 3 Styrkja rannsoacuteknir og thornroacuteun sem syacutena aacutehrif ferethamennsku aacute umhverfi og menningu

7 Vinna meeth oumlethrum iacute umhverfis og feacutelagsmaacutelum

7 1 Vinna meeth oumlethrum aeth framfoumlrum iacute umhverfismaacutelum og sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis meeth aeth thornroacutea sameiginlegar maeliglingar og viacutesa

7 2 Standa vieth althornjoacuteethlega saacutettmaacutela samninga og yfirlyacutesingar eins og Iacutesland hefur skuldbundieth sig til auk iacuteslenskra laga og tilmaeligla sveitarfeacutelags

Tafla 2 Gaacutetlisti og sietharreglur UNWTO soacutett fraacute EarthCheck og thornyacutett aacute iacuteslensku

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins

Umhverfisvottunarverkefni sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum er styacutert af Framkvaeligmdaraacuteethi

Umhverfisvottunar Vestfjaretha Iacute thornviacute sitja niacuteu aethilar sem sveitarfeacuteloumlgin tilnefna iacute raacuteethieth til fjoumlgurra aacutera iacute

senn vieth lok kosninga Raacuteethieth skal kjoacutesa seacuter formann vieth upphaf kjoumlrtiacutemabils sveitarstjoacuterna og starfar

hann samkvaeligmt erindisbreacutefi Milli 2012 og 2018 sinnti Fjoacuterethungssamband Vestfirethinga daglegu vafstri

verkefnisins skv samthornykktum Fjoacuterethungsthornings 2012 Aacuterieth 2018 toacutek Vestfjarethastofa vieth umsyacuteslu

verkefnisins Fraacute byrjun aacuters 2019 hafa tveir starfsmenn starfaeth vieth verkefnieth annar iacute um 20 starfi en

hinn um 30 thornar sem aacuteethur var einn starfsmaethur iacute 20 starfshlutfalli Helstu hlutverk starfsmanna eru

aacuteaeligtlanagereth og aeth aethstoetha sveitarfeacuteloumlg vieth aeth hrinda iacute framkvaeligmd aacuteaeligtlunum og eftirfylgni verkefna

Verkefnastjoacuterar safna upplyacutesingum fraacute sveitarfeacuteloumlgunum vegna maeliglinga sjaacutelfbaeligrniviacutesa skila

viethmiethunartoumllum aacuterlega til EC og sinna oumlethru thornviacute sem EC umhverfisaacuteaeligtlunin gerir kroumlfu um svo haeliggt seacute

aeth viethhalda vottun Sveitarfeacuteloumlgin hafa skipaeth Graelignt teymirdquo en iacute thornviacute sitja thornriacuter aethilar Einn fraacute

norethanverethum Vestfjoumlrethum annar fraacute sunnanverethum Vestfjoumlrethum og saacute thornriethji fraacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 4: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

3

FYRRI HLUTI Iacute fyrri hluta er verkefnieth kynnt og fjallaeth stuttlega um soumlgu Vestfjaretha Farieth er yfir jarethfraeligethi og jarethsoumlgu svaeligethisins menningu soumlgu og fjallaeth um naacutettuacuteru og umhverfisvernd

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

4

Formaacuteli

Sveitarfeacuteloumlgin niacuteu aacute Vestfjoumlrethum hafa hlotieth vottun fyrir starfsaacuterin 2016 og 2017 fraacute aacutestroumllsku

umhverfisvottunarsamtoumlkunum EarthCheck (heacuter eftir skammstafaeth EC) THORNar aacute undan fengu thornau

viethurkenningu fyrir aeth standast viethmieth EC (svokallaeth Benchmarking ) fyrir starfsaacuterin 2013-2014 og

2015 THORNessi vottun er viethurkenning um aeth sveitarfeacuteloumlgin vinna markvisst aeth uacuterboacutetum iacute

umhverfismaacutelum iacute starfsemi sinni iacute aacutett til sjaacutelfbaeligrari starfshaacutetta Eftir thornetta hafa sveitarfeacuteloumlgin fengieth

silfurvottun sem viethurkenningu fyrir frekari framfoumlrum Aacute haustthorningi 2018 samthornykktu sveitarfeacuteloumlgin

enn fremur aeth halda starfinu aacutefram og vinna aeth thornviacute eins og krafist er thornannig aeth sveitarfeacuteloumlgin syacuteni

meeth goumlgnum stoumlethugar uacuterbaeligtur iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

Aacute hverju aacuteri kemur oacutehaacuteethur aethili aacute vegum EC og tekur uacutet starfsemi sveitarfeacutelaganna Hann leggur mat aacute

frammistoumlethu thorneirra miethaeth vieth aacuteaeligtlanir aacute fjoumllmoumlrgum sviethum sem fjallaeth er um heacuter siacuteethar og skilar

hann skyacuterslu um uacutettektina til EC aacutesamt mati aacute thornviacute hvort sveitarfeacuteloumlgin standist viethmieth samtakanna

Meeth thornviacute aeth vinna aeth aacuterlegri vottun eru sveitarfeacuteloumlgin aeth skuldbinda sig til thorness aeth taka framfoumlrum iacute

umgengni sinni vieth naacutettuacuteruna iacute oumlllum aacutekvoumlrethunum og tryggja sjaacutelfbaeligra nyacutetingu thorneirra auethlinda sem

eru aacute svaeligethinu

Verkefnastjoacuteri aacute vegum Vestfjarethastofu heldur utan um verkefnieth en hugmyndin kemur upprunalega

fraacute Ferethamaacutelasamtoumlkum Vestfjaretha

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er eitt af grundvallarskjoumllum verkefnisins Heacuter birtist stefnan og hugmyndir um

aacutefanga iacute helstu umhverfistengdu verkefnum sveitarfeacutelaga aacute naeligstu aacuterum

Aacuteaeligtlunin er uacutetfaeligreth iacute skilgreindum og tiacutemasettum verkefnum framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar meeth

maeliglikvoumlrethum og er thornaeth eitt mikilvaeliggasta skjal vottunarferlisins Vieth vinnslu thornessa skjals er stuethst vieth

ramma thornann sem EC setur og vinnu sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum Enn fremur eru notaethar

upplyacutesingar fraacute Umhverfisstofnun og umhverfisraacuteethuneyti um aethgeretharaacuteaeligtlanir og skyacuterslur um stoumlethu

umhverfismaacutela

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er til fimm aacutera og endurskoethueth aacuterlega Siacuteethast fjoumllluethu sveitarstjoacuternir

sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum um hana um mitt aacuter 2017 og var huacuten thornaacute samthornykkt

Iacutesafirethi 4 apriacutel 2018

________________________________ ________________________________

Liacutena Bjoumlrg Tryggvadoacutettir Verkefnastjoacuteri Mariacutea Maack Verkefnastjoacuteri

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

5

1 Inngangur

bdquoJoumlrethin aacute skilieth meira en haacutelfkaacutekldquo

( bdquoThe Earth deserves more than half measuresldquo)

THORNetta eru einkunnaroreth umhverfisvottunarsamtakanna ECh1 Miethaeth vieth althornjoacuteethaskyacuterslur og umraeligethu thornaacute

eru thornessi einkunnaroreth ekki uacuter lausu lofti gripin Haacutevaeligrar raddir um afleiethingar af loftslagsbreytingum

og nauethsyn umhverfisverndar og sjaacutelfbaeligrni berast aeth hvaethanaeligva Hugtakieth sjaacutelfbaeligr thornroacuteunldquo er

leietharstef breytinga og notaeth iacute allri vinnu sem snyacuter aeth umhverfismaacutelum og framtiacuteetharskipulagi

Skilgreiningin aacute sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er aeth notkun mannsins aacute auethlindum jarethar iacute dag megi ekki skeretha

moumlguleika komandi kynsloacuteetha til aeth fullnaeliggja siacutenum thornoumlrfum

Hugtakieth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun kom fyrst fram um 1980 THORNar er til thorness maeliglst

bull aeth ekki seacute gengieth aacute foretha naacutettuacuterunnar heldur leitast vieth aeth nota endurnyacutejanlegar

auethlindir aacute hoacutefsaman haacutett thornannig aeth endurnyacutejun naacutei aeth eiga seacuter staeth

bull aeth ekki hljoacutetist mengun eetha umhverfisspjoumlll af notkun auethlinda

bull aeth gaeligtt seacute aeth jafnraeligethi allra thornegna

bull aeth hagkerfieth taki mieth af hringraacutesum efna iacute liacutefkerfinu og endurnyacutejanlegri orku

Oft er vitnaeth til thornriggja stoetha sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar THORNaeligr eru umhverfi samfeacutelag og efnahagur

Mynd 1Skyacuteringarmynd af thornremur undirstoumlethum sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar

1 httpearthcheckorg

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

6

Iacute umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er thornetta orethaeth thornannig

Sjaacutelfbaeligr thornroacuteun gerir kroumlfu um jafnvaeliggi milli stoethanna Innan umhverfisins lifir

samfeacutelagieth og innan samfeacutelagsins verethur hagkerfieth til Vieth hverja aacutekvoumlrethunartoumlku

fyrirtaeligkis thornarf thornviacute aeth taka tillit til samfeacutelagslegra- og umhverfislaeliggra gilda til jafns

vieth efnahagslega hagsmuni

Iacute starfsemi fyrirtaeligkja sveitarfeacutelaga og riacutekja er meira farieth aeth taka mieth af sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis

meeth thornviacute aeth beita mati aacute umhverfisaacutehrifum aacuteaeligtlana og fjaacuterfestinga Segja maacute aeth stoumlethugt greinilegri aacutehrif

loftslagsbreytinga hafi vakieth menn til daacuteetha Iacuteslensk loumlg taka mieth af sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun

Sjaacutelfbaeligr thornroacuteun hefur verieth aacute dagskraacute thornroacuteunarsamvinnu Sameinuethu thornjoacuteethanna fraacute 1972 og flestir kannast

vieth regluleg thorning um umhverfi og thornroacuteun thornar sem samthornykktir dagskraacuter althornjoacuteethlegir samningar og

thornroacuteunaraethstoeth er raeligdd til aeth thornoka samfeacuteloumlgum manna iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun THORNessir saacutettmaacutelar mietha

aeth vernd naacutettuacuteru og auethlinda jafnari skiptingu auethlinda milli heimshluta og kynsloacuteetha og feacutelagslegu

jafnreacutetti

Sameinuethu thornjoacuteethirnar hafa fraacute thornviacute 1992 skilgreint 17 markmieth fyrir sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute heiminum og eru

thornessi markmieth aeth veretha meira aacuteberandi iacute markmiethssetningu og kynningu fyrirtaeligkja og feacutelaga

Mynd 2 Markmieth sameinuethu thornjoacuteethanna iacute kynningu feacutelags sameinuethu thornjoacuteethanna aacute Iacuteslandi

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

7

Ef marka maacute hnignun vistkerfa jaretharinnar er ljoacutest aeth fram til thornessa hefur mun minni aacutehersla verieth loumlgeth

aacute umhverfisthornaacutettinn en hina tvo Meeth thornviacute aeth vinna aeth umhverfisvottun sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum

hafa thornau syacutent thornaeth iacute verki aeth unnieth seacute iacute anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar thornannig aeth vart verethur framfara iacute

umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Iacute thornessari framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er gereth grein fyrir helstu kroumlfunum sem

EC - samtoumlkin gera til starfsemi sveitarfeacutelaga svo aeth thornau eigi moumlguleika aacute vottun aacutesamt frumkvaeligethi aeth

thorneim verkefnum sem fyrirhugaeth er aeth raacuteethast iacute aacute aacuterunum 2019-2024

2 Um Vestfirethi

Aacute Vestfjoumlrethum eru niacuteu sveitarfeacuteloumlg THORNau eru Aacuterneshreppur Bolungarviacutekurkaupstaethur Iacutesafjaretharbaeligr

Kaldrananeshreppur Reykhoacutelahreppur Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og

Vesturbyggeth Iacutebuacuteafjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum iacute januacutear 2018 var 6994 manns en ferethamenn aacute Vestfjoumlrethum voru

146985 Af thorneim kom 74000 manns meeth skemmtiferethaskipum sem stoppuethu iacute einn dag

Sveitarfeacutelag 2018

Bolungarviacutekurkaupstaethur 945

Iacutesafjaretharbaeligr 3707

Reykhoacutelahreppur 275

Taacutelknafjaretharhreppur 244

Vesturbyggeth 1024

Suacuteethaviacutekurhreppur 196

Aacuterneshreppur 43

Kaldrananeshreppur 109

Strandabyggeth 451

Alls aacute Vestfjoumlrethum 6994 Tafla 1 Iacutebuacuteafjoumlldi sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum 1 jan 2018 (Hagstofa Iacuteslands)

Vestfirethir eru 8700 km2 sem er um 85 af flatarmaacuteli Iacuteslands Kannanir sem gerethar hafa verieth aacute meethal

ferethamanna sem heimsaeligkja Vestfirethi hafa syacutent aeth thorneim finnst landslagieth og naacutettuacuteran mest aacuteberandi

og eftirsoacuteknarvert aacute Vestfjoumlrethum Daeligmigert landslag eru djuacutepir firethir og dalir umluktir haacuteum og

tignarlegum fjoumlllum og fallegum fossum Aacute Vestfjoumlrethum er mikil naacutettuacuterufegureth og vinaleg samfeacuteloumlg

Maacute thornar telja Djuacutepaviacutek Vigur Laacutetrabjarg Oacutesvoumlr Skaacutelaviacutek Hornstrandir og Dynjandi en thornar fyrir utan eru

margir fallegir og aacutehugaverethir baeligir og staethir sem vert er aeth skoetha

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

8

21 Veethurfar

Vestfirethir eru baethaethir grein uacuter Golfstraumnum og veethurfarieth er mildara en vieth maacute buacuteast miethaeth vieth

norraeligna hnattstoumlethu Myndirnar heacuter fyrir neethan syacutena annars vegar meethalhita aacute Lambavatni sem er

skammt fraacute Patreksfirethi Hitastigsferlarnir syacutena meethaltal aacuteranna 1961-1990 Efst er haeligsta hitastig

dagsins iacute miethjunni er meethalhiti dagsins og neethst er laeliggsta hitastig dagsins iacute hverjum maacutenuethi

Meethalhitastig vieth strendur Vestfjaretha er aacute milli -2 og 0degC iacute januacutear Aacute haacutelendinu er thornaeth milli -6 og -4 iacute

januacutear(Veethurstofa Iacuteslands 2019)

Aacute Iacuteslandi oumlllu er uacuterkoma riacutekuleg

einkum aacute sunnan og

vestanverethu landinu Aacute

myndinni er uacuterkomu skipt iacute 5

flokka 1 er lt600mm aacute aacuteri 2 er

600-1199mm 3 er 1200-

1999mm 4 er 200-3999mm og

5 er yfir 4000 mm aacuterleg uacuterkoma

Aacute Vestfjoumlrethum er uacuterkoma aacute

haacutelendinu aethallega 600-

3999mm aacuterleg uacuterkoma

Mynd 4 Meethaltalsuacuterkoma aacute Iacuteslandi aacuterin 1931-1960 Myndin er af vef Naacutettuacuterustofu Norethurlands vestra

Mynd 3 Meethaltal aacuteranna 1961-1990 af haeligsta meethal og laeliggsta maeligldu hitastigi iacute hverjum maacutenuethi aacutersins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

9

22 Mannliacutef

Iacutemynd Vestfjaretha er sjoacutesoacutekn uacutetgereth verkun og sala aacute fiskafurethum Iacute sveitum Strandabyggethar og

Reykhoacutela er mikil sauethfjaacuterraeligkt Einnig er mikil duacutentekja og thornoumlrungaslaacutettur vieth Breiethafjoumlreth Helstu

atvinnuvegirnir eru uacutetgereth fiskvinnsla verslun og thornjoacutenusta og nuacute ferethathornjoacutenusta Vestfirethir eru

viacuteethfeethmt og haacutelent landssvaeligethi og aeth staeligrstum hluta ekki iacute byggeth Leiethsoumlgumenn lyacutesa svaeligethinu sem

hinum soumlnnu iacuteslensku viacuteethernum thornar sem auethvelt er aeth naacutelgast dyacuter og fugla iacute siacutenu naacutettuacuterulega

umhverfi Hvert svaeligethi aacute Iacuteslandi hefur sitt aethdraacutettarafl aacute meethal naacutettuacuteru- og fuglaaacutehugamanna og

Vestfirethir eru thornar engin undantekning Vestfirethir og Hornstrandir eru heimahagar heimskautarefsins

THORNessi fallegu dyacuter er best aeth naacutelgast iacute Hornstrandafriethlandinu en thornar er hann verndaethur

Hornstrandafriethland er nyrsti hluti Vestfjarethakjaacutelkans 580 kmsup2 af naeligr oacutesnertum groumlsugum viacuteethernum

Aacute svaeligethinu hafa fjoumllmargar fuglategundir tekieth seacuter boacutelfestu og lifa sjoacutefuglar goacuteethu liacutefi iacute bjoumlrgunum naeligr

Horni og iacute Haeliglaviacutek Soumlmu soumlgu er aeth segja af Laacutetrabjargi sem er vestasti oddi Iacuteslands og Evroacutepu

Laacutetrabjarg hyacutesir um helming stofns sumra sjoacutefuglategunda iacute heiminum og er lundinn einkennisfugl

thornessa haeligsta fuglabjargs iacute heimi Auk bjargfugla gefur aeth liacuteta vaethfugla aeligetharfugl rjuacutepu faacutelka erni og

snaeliguglur iacute siacutenum reacutettu heimkynnum Er thornaeth einkum fjaran og sjoacuterinn sem faeligethir thornessa fugla Einnig er

algengt aeth haeliggt seacute aeth sjaacute baeligethi seli og hvali aacute Vestfjoumlrethum thornoumlkk seacute thornjoacuteethveginum sem liggur meeth

stroumlndinni Aacute haustin maacute einnig sjaacute Iacuteslendinga af oumlllu landinu flykkjast iacute berjamoacute aacute Vestfjoumlrethum

THORNaeth sem einkennir Vestfirethi er haacutesleacutettan og brattar hliacuteethar hennar og standberg sem ganga iacute sjoacute fram

Liacutetieth undirlendi er til landbuacutenaethar aacute svaeligethinu en sauethfjaacuterraeligkt hefur verieth buacutegrein heacuter um aldir aacute

Vestfjoumlrethum Fjoumlllin eru kjoumlrin til sauethfjaacuterraeligktar og uacutethagar margra byacutela eru oft stoacuterir Kindurnar ganga

frjaacutelsar utan girethinga og meethfram vegum og koma dilkar vaelignir af fjalli fyrir haustslaacutetrun Af

Vestfjoumlrethum faacutest liacutefloumlmb fyrir allt landieth thornar sem svaeligethieth er laust vieth sauethfjaacutersjuacutekdoacutema sem hafa stungieth

upp kollinum annars staethar

Aacute Vestfjoumlrethum er um thornriethjungur strandlengju Iacuteslands Strandlengjan er thornverhniacutept aacute sumum stoumlethum en

aacute oumlethrum veretha til stoacuter sandflaeligmi Vestfirsku sandstrendurnar eru iacute moumlrgum litum thornraacutett fyrir aeth svarti

liturinn seacute algengastur Rauethisandur er sennilega thorneirra fraeliggust en thornar er sandurinn rauethur vegna

niethurbrots houmlrpudisks THORNaeth sama aacute vieth um strendurnar iacute landi Holts iacute Oumlnundarfirethi en thornar er sandurinn

gulur vegna mylsnu uacuter kuacutefskel og beitukoacutengi

23 Jarethfraeligethi og jarethsaga

Hlutar Vestfjaretha og jarethloumlg austast aacute Iacuteslandi eru taldir fyrsta brot Iacuteslands sem reis upp uacuter Atlantshafinu

og eru enn ofar sjaacutevarmaacutels Elstu bergloumlg sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru iacute Skaacutelaviacutek utan Bolungarviacutekur

THORNau eru talin vera fraacute Miocene tiacutema eetha fraacute thornviacute fyrir um 16 milljoacutenum aacutera Iacutesland staeligkkar meeth hverju

eldgosi uacutet fraacute gosbeltunum vieth miethju og suethvesturhorni en smaacutem saman leita eldri bergloumlg til austurs

og vesturs aftur iacute djuacutep sjaacutevar uacutet fraacute Atlantshafshryggnum Nyacuteja gosefnieth fergir bergloumlgin inn til landsins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

10

THORNetta seacutest gloumlgglega aacute jarethloumlgum aacute Vestfjoumlrethum og Austfjoumlrethum THORNau halla niethur iacute aacutett aeth miethju landsins2

Vestfirethir eru nuacute moacutetaethir mun meira af joumlklum en thorneim eldstoumlethvum sem skoacutepu svaeligethieth iacute byrjun

Joumlklarnir hafa skorieth djuacutepa firethi og dali inn iacute haacutesleacutettuna sem einu sinni voru Vestfirethir3 THORNraacutett fyrir aeth

eldvirkni seacute nuacute uacutetkulnueth thornaacute hafa Vestfirethingar sum staethar enn aethgang aeth heitum uppsprettum sem

nyacutettar eru iacute naacutettuacuterulaugar og kyndingu huacutesa THORNetta er thornoacute ekki haeliggt nema aacute oumlrfaacuteum stoumlethum THORNess vegna

er viacuteethast hvar kynt meeth rafmagni sem er mun dyacuterara heldur en aeth nota jarethhita

Elstu steingervingar sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru fraacute Vestfjoumlrethum THORNeir mynda helst ploumlntur laufbloumleth

og surtarbrand til daeligmis iacute Staacutelfjalli en minna er um steingereth dyacuter Iacuteslensk loumlg og reglugerethir banna thornaeth

aeth steingervingar seacuteu fjarlaeliggethir af fundarstaeth nema meeth formlegu leyfi umhverfisraacuteethuneytisins

Iacuteslenskir steingervingar segja mikieth um jarethsoumlgu landsins og er stoacuter hluti jarethfraeligethilegs arfs okkar sem

thornjoacuteethar THORNaeth aeth steingervingar seacuteu faeligrethir til eetha skemmdir ryacuterir gildi thorneirra og staethsetning thorneirra er thornaacute

iacute raun gloumltueth4

24 Naacutettuacuteru- og umhverfisvernd

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum iacuteslenska riacutekieth og Umhverfisstofnun hafa unnieth saman aeth thornviacute aeth setja

vistgerethir vistkerfi og tegundir undir seacuterstaka vernd iacute samraeligmi vieth loumlg um naacutettuacuteruvernd Loumlgin mietha

aeth vernd og sjaacutelfbaeligrri nyacutetingu naacutettuacuteruauethlinda en eiga einnig aeth auethvelda umgengni og kynni

almennings af naacutettuacuterunni aacuten thorness aeth spilla liacutefi landi lofti eetha legi (sjaacute loumlg nr 60 2013) Stoacuter hluti

Vestfjaretha er nuacute aacute verndarsvaeligethi Iacute dag njoacuteta 20004 kmsup2 vestfirsks lands verndar af einhverju tagi en

thornaeth er naeligrri fjoacuterethungur heildarlands aacute Vestfjoumlrethum

Svaeligethi sem eru friethlyacutest aacute Vestfjoumlrethum 5

Hornstrandir urethu friethland aacuterieth 1975 THORNar eru 580 kmsup2 af naeligrri oacutespilltri naacutettuacuteru og

menningarminjum

Dynjandi og aethrir fossar iacute Dynjandisaacute voru friethlyacutestir sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1981 THORNar eru 700 msup2

lands sem njoacuteta verndar

Surtarbrandsgil var friethlyacutest sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingarinnar er aeth

vernda steingerethar leifar groacuteethurs sem er aeth finna iacute milliloumlgum einkum surtarbrandi og

leirloumlgum THORNetta eru leifar groacuteethurs sem klaeligddu landieth aacute tertiacuteer-tiacutemabilinu

Hriacutesey var friethlyacutest aacuterieth 1977 Groumlsug eyja uacuteti fyrir Reykhoacutelasveit Vegna fuglaverndunar er

oacuteheimilt aeth fara um svaeligethieth fraacute 15 apriacutel til 15 juacuteliacute Friethlandieth fellur innan verndarsvaeligethis

Breiethafjarethar sbr loumlg nr 541995

2 Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur 3 Sigurethur Steinthornoacutersson 2009 4 Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) 5 Umhverfisstofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

11

Vatnsfjoumlrethur var friethlyacutestur aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingar er aeth vernda naacutettuacuteru landsins aacute

thornann haacutett aeth foacutelki gefist kostur aacute aeth njoacuteta hennar

Mynd 5 Verndarsvaeligethieth vieth Dynjandisfoss Graelignar uacutetliacutenur marka friethlandieth umhverfis Dynjandisfoss en thornaeligr blaacuteu syacutena vatnsverndarsvaeligethi fossins (Umhverfisstofnun Dynjandi-verndar og stjoacuternunaraacuteaeligtlun 2015-2015)

25 Menning og saga

Hafsvaeligethieth uacutet af Vestfjoumlrethum eru gjoumlful fiskimieth THORNar maeligtast heitir og kaldir hafstraumar og velta upp

naeligringarefnum og mikieth aeligti er aeth hafa fyrir fugla hvali og fiska Vestfirethingar eiga seacuter langa soumlgu og

var svaeligethieth meeth thorneim fyrstu aacute landinu sem viacutekingarnir fraacute Noregi aacutekvaacuteethu aeth byggja THORNaeth hefur iacute raun

verieth samfelld byggeth aacute Vestfjoumlrethum siacuteethan land var numieth heacuter aacute 9 oumlld Hrafna-Floacuteki saacute sem gaf landinu

nafnieth Iacutesland toacutek seacuter boacutelfestu iacute Vatnsfirethi aacute Barethastroumlnd 6

Hefethir og arfleifethskipa stoacuteran sess iacute vestfirskri menningu Sterk tengsl eru aacute milli foacutelksins sem byggir

svaeligethieth og sjaacutevarins eins og seacutest aacute vestfirskri matarmenningu Soumlfn tengjast sjaacutevaruacutetvegi og hafnirnar

eru hjarta hvers baeligjar THORNrjuacute soumlfn aacute Vestfjoumlrethum byggja syacuteningarkost sinn aeth mestu leyti aacute sjaacutevaruacutetvegi

og notkun sjaacutevarhlunninda THORNau syacutena okkur hvernig liacutefieth snerist um sjoacutesoacutekn og sjaacutevarnytjar um aldir

Enn iacute dag rennir sjaacutevaruacutetvegur og fiskeldi sterkum stoethum undir samfeacutelagieth Iacute oumlethrum landshlutum

byggethi thornjoacuteethin mest aacute landbuacutenaethi en aacute Vestfjoumlrethum er undirlendi liacutetieth og sjoacuterinn thornviacute mikilvaeliggara buacutesiacutelag

Vestfirethingar aacutettu iacute raun engra annarra kosta voumll heldur en aeth boretha fisk og nyacuteta seacuter gjafir hafsins Menn

unnu iacute sveitum aeth sumri til og til sjaacutevar aeth vetri til aeth thornreyja thornorrann og goacuteuna

6 Aacuternastofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

12

Mynd 6 Foacutelksfjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum 1990-2018

THORNjoacuteethsagna- og menningararfur Vestfirethinga er nyacutettur iacute fjoumllbreytt safna- og syacuteningarstarf aacute svaeligethinu

Galdrasafnieth aacute Hoacutelmaviacutek styethst td baeligethi vieth soumlgulegar staethreyndir um galdrabrennur en jafnframt vieth

thornjoacuteethsoumlgur um kynjaskepnur til galdra Skriacutemslasetrieth aacute Biacuteldudal syacutenir hugmyndir thornjoacuteetharinnar um

skelfilegar verur iacute naacutettuacuterunni til froacuteethleiks iacuteslenskum og erlendum gestum Vestfirethingar eru stoltir af

thornessari arfleifeth og allflestir thornekkja soumlgur uacuter siacutenu naacutenasta umhverfi af aacutelfum troumlllum eetha jafnvel

skriacutemslum Vel thornekkt er sagan um troumlllin sem vildu losa Vestfirethi fraacute meginlandinu Troumlllin byrjuethu aeth

moka aeth kvoumlldi til og groacutefu Kollafjoumlreth uacuter austri og Gilsfjoumlreth uacuter vestri Jarethveginum sem mokaeth var iacute burtu

hentu thornau iacute sjoacuteinn sitt hvoru megin og myndaethi thornaeth eyjarnar aacute Breiethafirethi en thornar sem Huacutenafloacuteinn er of

djuacutepur thornaacute mynduethust engar eyjar thorneim megin Afraksturinn seacutest iacute thornviacute hversu stutt landraeligma tengir

Vestfirethi vieth Iacutesland Sagan hermir einnig aeth thornegar soacutel reis aacute nyacute urethu troumlllin aeth steini sem sjaacute maacute enn iacute

dag sem haacutea klettadranga

Mynd 7 Skessur sem doumlguethu uppi iacute Kollafirethi aacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

13

SEINNI HLUTI

Iacute seinni hluta er farieth yfir hvers vegna sveitarfeacuteloumlgin hoacutefu vottunarferlieth Lykilsvieth vinnunnar eru kynnt stjoacuternun verkefnisins og listi af atriethum sem koma til framkvaeligmda aacutesamt stefnu sveitarfeacutelaganna THORNetta eru mikilvaeliggustu skjoumll vottunarinnar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

14

3 Af hverju umhverfisvottun

Aacute Fjoacuterethungsthorningi Vestfirethinga sem haldieth var iacute Suacuteethaviacutek thornann 1 og 2 september 2006 var aacutelyktaeth um

aeth Vestfirethir aeligttu aeth vera stoacuteriethjulaust svaeligethi Suacute aacutekvoumlrethun sveitarfeacutelaganna niacuteu aeth vinna iacute sameiningu

aeth thornviacute aeth faacute starfsemi siacutena umhverfisvottaetha er skerf iacute thornaacute aacutett aeth skapa thornekkingarsamfeacutelag meeth

sjaacutelfbaeligrni aeth leietharljoacutesi Liacuteklegt er aeth thornaeth hafi jaacutekvaeligeth aacutehrif aacute markaethssetningu aacute hverskonar afurethum

er koma fraacute svaeligethinu og veki athygli ferethamanna Fjoumlgur sveitarfeacuteloumlg af niacuteu aacute Vestfjoumlrethum samthornykktu

Staethardagskraacute 21 aacute siacutenum tiacutema og eru thornaeth sveitarfeacuteloumlgin Iacutesafjaretharbaeligr Strandabyggeth

Reykhoacutelahreppur og Taacutelknafjaretharhreppur

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth

EarthCheck eru althornjoacuteethleg vottunarsamtoumlk meeth houmlfuethstoumlethvar iacute Aacutestraliacuteu Samtoumlkin hafa umsjoacuten meeth EC

vottunarkerfinu sem byggir aacute hugmyndafraeligethi Staethardagskraacuter 21 (Local Agenda 21) um sjaacutelfbaeligra og

aacutebyrga thornroacuteun iacute samraeligmi vieth aacutelyktanir heimsraacuteethstefnu Sameinuethu thornjoacuteethanna iacute Riacuteoacute 1992 EC eru einu

umhverfisvottunarsamtoumlkin iacute heiminum sem votta samfeacuteloumlg en einnig votta thornau ferethathornjoacutenustuaethila

Til aeth hljoacuteta umhverfismerki EC thornarf aeth fara iacute gegnum thornrjuacute ferli og eru thornau thornessi

1 Skraacutening og greiethsla fyrir vottunarkerfi EC Undirbuacuteningur aeth ferlinu stefnumoacutetun

skipan iacute raacuteeth og raacuteethgjafa fraeligethsla upplyacutesingadreifing og fleira

2 Stoumlethugreining meeth maeliglingum aacute toumllulegum viacutesum og gereth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Eftir

maeliglingar iacute eitt aacuter eru niethurstoumlethur sendar til vottunarsamtakanna sem meta hvort

laacutegmarksviethmiethum hafi verieth maeligtt Ef svo er fer verkefnieth iacute thornriethja thornrepieth

3 Uacutettekt og vottun fraacute EC Viethurkenndur oacutehaacuteethur vottunaraethili tekur starfsemina uacutet og

kannar hvort goumlgn seacuteu reacutett og iacute samraeligmi vieth staethla EC Einnig er aacuterangur borinn

saman vieth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Hafi henni verieth fylgt er veitt vottun til eins aacuters iacute

senn THORNessi vottun felur iacute seacuter aeth samfeacutelagiethferethathornjoacutenustuaethili skuldbindi sig til aeth

vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum

THORNeir aethilar sem hafa farieth iacute gegnum thornetta ferli og standast settar kroumlfur faacute iacute skrefi 3 umhverfismerki EC

og syacutena thornar meeth aeth thorneir vilji stuetha aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute sinni starfsemi Merkieth nyacutetur althornjoacuteethlegrar

viethurkenningar thornar sem samtoumlkin hafa vottaeth aethila iacute meira 50 thornjoacuteethloumlndum iacute oumlllum heimsaacutelfum

Staethallinn sem vottunarsamtoumlkin vinna eftir veitir samfeacuteloumlgum ramma til thorness aeth maeligla frammistoumlethu

siacutena og vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Hann byggir aacute sex meginstoethum

1 Trygg stjoacuternun samfeacutelagsins og tengsl vieth vottunarkerfieth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

15

2 Gildandi loumlgum og reglugerethum er fylgt iacute hviacutevetna

3 Sjaacutelfbaeligrnistefna iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

4 Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til fimm aacutera iacute senn sem er endurskoethueth aacuterlega

5 Skraacuteningar- og voumlktunarkerfi til aeth fylgjast meeth aacuterlegri frammistoumlethu aacute 12 sviethum og

aflaeth er fraacute hverju sveitarfeacutelagi

1 Oumlflugt samraacuteeth vieth alla hoacutepa samfeacutelagsins thornannig aeth iacutebuacutear eigi thorness kost aeth taka thornaacutett iacute

stefnumoacutetuninni og koma athugasemdum aacute framfaeligri Einnig er sett upp og framfylgt

kynningaraacuteaeligtlun um framgang verkefnisins

Iacute forskrift EC er rammi sem Ferethamaacutelastofnun Sameinuethu thornjoacuteethanna (UNWTO) hefur sett um sjaacutelfbaeligra

ferethathornjoacutenustu eetha skipulag ferethathornjoacutenustu til aeth styethja thornroacuteun iacute faacutetaeligkari riacutekjum heims THORNessi listi er unnin

meeth efnahags- og framfarastofnun Asiacuteuriacutekja (APEC) sem er samsvarandi efnhags- og framfarastofnun

Evroacutepu (OECD) Yfirlyacutesingin ber thorness greinilega merki aeth vera houmlnnueth sem gaacutetlisti eetha siethareglur fyrir

ferethathornjoacutenustu aacute svaeligethi sem byacuter vieth aethrar aethstaeligethur en heacuter tiacuteethkast Gaacutetlistinn er engu aeth siacuteethur goacuteethur

rammi

Listinn fylgir heacuter aacute eftir iacute lauslegri thornyacuteethingu Mariacuteu Maack Iacute Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun fyrir Vestfirethi er viacutesaethi iacute

nuacutemer lykilsvietha og geira iacute thornessum lista

1 Vernda umhverfi vistkerfi og naacutettuacuterulega tegundaauethgi

1 1 Styethja vieth naacutettuacuteruvernd og svaeligethisbundna friethun

1 2 Hvetja sveitarstjoacuternir til aeth meta gildi svaeligetha iacute thorneirra umsjoacuten meeth vernd iacute huga

13 Koma fyrir innviethum og mannvirkjum sem vernda ferethamannastaethi gegn skemmdum af voumlldum aacutegangs

2 Viretha staethbundna menningu

2 1 Taka jafnt tillit til allra oacutehaacuteeth kyni eetha aldri iacute skipulagi ferethathornjoacutenustu

2 2 Bjoacuteetha almenningi taeligkifaeligri til aeth taka thornaacutett iacute umraeligethum um skipulag ferethathornjoacutenustu

2 3 Vekja athygli yfirvalda aacute thornviacute hvaetha menningar og naacutettuacuteruminjar hafa verndargildi og gaeligta aeth thornviacute aeth starfsemi gangi ekki of naeligrri umhverfi og samfeacutelagi

2 4 Veita heimamoumlnnum taeligkifaeligri til aeth bjoacuteetha ferethamoumlnnum menningu staetharins

3 Viethhalda umhverfisstjoacuternun jafnt og thorneacutett

3 1 Gaeligta thorness aeth mat aacute umhverfis- og samfeacutelagsaacutehrifum seacute undirstaetha hverra framkvaeligmda auk hagraelignna thornaacutetta

3 2 Taka reglulega stoumlethu eetha uacutettekt aacute aacutestandi meeth tilliti til aacutehrifa atvinnurekstrar

3 3 Uppfaeligra sjaacutelfbaeligrnistefnu og -viacutesa innan starfsemi ferethathornjoacutenustu

3 4 Taka mieth af houmlnnun og landslagsskipulagi sem yacutetir undir sjaacutelfbaeligra landnotkun

4 Fylgja eftir styacuteringu til aeth naacute aacuterangri

4 1 Td draga uacuter mengun og uacutetblaeligstri groacuteethurhuacutesalofttegunda

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

16

4 2 Spara vatn og vernda vatnsgaeligethi

4 3 Taka aacute uacutergangs og sorpmaacutelum aacute hagkvaeligman haacutett (td minnka uacutergang)

4 4 Koma iacute veg fyrir haacutevaethamengun

4 5 Styethja vieth notkun aacute endurnyacutetanlegum endurvinnanlegum og liacutefraelignum efnum sem brotna niethur iacute naacutettuacuterunni

5 Faacute ferethathornjoacutenustuna meeth iacute lieth vieth aeth styethja vieth menningu og umhverfisvernd

5 1 Hvetja ferethathornjoacutena til aeth viretha skipulag og landnotkunaraacuteaeligtlun enda aeligttu thorneir aeth taka thornaacutett iacute skipulagsvinnu

5 2 Halda aacutevallt uppi merkjum umhverfisverndar og virethingu gangvart menningu siethum og minjum foacutelksins aacute staethnum

5 3 Hvetja byrgja og thornaacute sem thornjoacutenusta ferethathornjoacutena hoacutetel og veitingastaethi aeth fylgja aacutebyrgri umhverfis- og feacutelagslegri stefnu

5 4 Vekja athygli aacute umhverfis- og feacutelagslegri aacutebyrgeth iacute markaethssetningu

6 Fraeligetha og upplyacutesa um umhverfi og menningu svaeligethisins

6 1 Baeligta fraeligethslu um aacutebyrga stefnu iacute menntun fyrir ferethathornjoacutena

6 2 Greina ferethamoumlnnum reacutett fraacute umhverfis- og feacutelagslegum houmlgum svaeligethisins

6 3 Styrkja rannsoacuteknir og thornroacuteun sem syacutena aacutehrif ferethamennsku aacute umhverfi og menningu

7 Vinna meeth oumlethrum iacute umhverfis og feacutelagsmaacutelum

7 1 Vinna meeth oumlethrum aeth framfoumlrum iacute umhverfismaacutelum og sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis meeth aeth thornroacutea sameiginlegar maeliglingar og viacutesa

7 2 Standa vieth althornjoacuteethlega saacutettmaacutela samninga og yfirlyacutesingar eins og Iacutesland hefur skuldbundieth sig til auk iacuteslenskra laga og tilmaeligla sveitarfeacutelags

Tafla 2 Gaacutetlisti og sietharreglur UNWTO soacutett fraacute EarthCheck og thornyacutett aacute iacuteslensku

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins

Umhverfisvottunarverkefni sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum er styacutert af Framkvaeligmdaraacuteethi

Umhverfisvottunar Vestfjaretha Iacute thornviacute sitja niacuteu aethilar sem sveitarfeacuteloumlgin tilnefna iacute raacuteethieth til fjoumlgurra aacutera iacute

senn vieth lok kosninga Raacuteethieth skal kjoacutesa seacuter formann vieth upphaf kjoumlrtiacutemabils sveitarstjoacuterna og starfar

hann samkvaeligmt erindisbreacutefi Milli 2012 og 2018 sinnti Fjoacuterethungssamband Vestfirethinga daglegu vafstri

verkefnisins skv samthornykktum Fjoacuterethungsthornings 2012 Aacuterieth 2018 toacutek Vestfjarethastofa vieth umsyacuteslu

verkefnisins Fraacute byrjun aacuters 2019 hafa tveir starfsmenn starfaeth vieth verkefnieth annar iacute um 20 starfi en

hinn um 30 thornar sem aacuteethur var einn starfsmaethur iacute 20 starfshlutfalli Helstu hlutverk starfsmanna eru

aacuteaeligtlanagereth og aeth aethstoetha sveitarfeacuteloumlg vieth aeth hrinda iacute framkvaeligmd aacuteaeligtlunum og eftirfylgni verkefna

Verkefnastjoacuterar safna upplyacutesingum fraacute sveitarfeacuteloumlgunum vegna maeliglinga sjaacutelfbaeligrniviacutesa skila

viethmiethunartoumllum aacuterlega til EC og sinna oumlethru thornviacute sem EC umhverfisaacuteaeligtlunin gerir kroumlfu um svo haeliggt seacute

aeth viethhalda vottun Sveitarfeacuteloumlgin hafa skipaeth Graelignt teymirdquo en iacute thornviacute sitja thornriacuter aethilar Einn fraacute

norethanverethum Vestfjoumlrethum annar fraacute sunnanverethum Vestfjoumlrethum og saacute thornriethji fraacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 5: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

4

Formaacuteli

Sveitarfeacuteloumlgin niacuteu aacute Vestfjoumlrethum hafa hlotieth vottun fyrir starfsaacuterin 2016 og 2017 fraacute aacutestroumllsku

umhverfisvottunarsamtoumlkunum EarthCheck (heacuter eftir skammstafaeth EC) THORNar aacute undan fengu thornau

viethurkenningu fyrir aeth standast viethmieth EC (svokallaeth Benchmarking ) fyrir starfsaacuterin 2013-2014 og

2015 THORNessi vottun er viethurkenning um aeth sveitarfeacuteloumlgin vinna markvisst aeth uacuterboacutetum iacute

umhverfismaacutelum iacute starfsemi sinni iacute aacutett til sjaacutelfbaeligrari starfshaacutetta Eftir thornetta hafa sveitarfeacuteloumlgin fengieth

silfurvottun sem viethurkenningu fyrir frekari framfoumlrum Aacute haustthorningi 2018 samthornykktu sveitarfeacuteloumlgin

enn fremur aeth halda starfinu aacutefram og vinna aeth thornviacute eins og krafist er thornannig aeth sveitarfeacuteloumlgin syacuteni

meeth goumlgnum stoumlethugar uacuterbaeligtur iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

Aacute hverju aacuteri kemur oacutehaacuteethur aethili aacute vegum EC og tekur uacutet starfsemi sveitarfeacutelaganna Hann leggur mat aacute

frammistoumlethu thorneirra miethaeth vieth aacuteaeligtlanir aacute fjoumllmoumlrgum sviethum sem fjallaeth er um heacuter siacuteethar og skilar

hann skyacuterslu um uacutettektina til EC aacutesamt mati aacute thornviacute hvort sveitarfeacuteloumlgin standist viethmieth samtakanna

Meeth thornviacute aeth vinna aeth aacuterlegri vottun eru sveitarfeacuteloumlgin aeth skuldbinda sig til thorness aeth taka framfoumlrum iacute

umgengni sinni vieth naacutettuacuteruna iacute oumlllum aacutekvoumlrethunum og tryggja sjaacutelfbaeligra nyacutetingu thorneirra auethlinda sem

eru aacute svaeligethinu

Verkefnastjoacuteri aacute vegum Vestfjarethastofu heldur utan um verkefnieth en hugmyndin kemur upprunalega

fraacute Ferethamaacutelasamtoumlkum Vestfjaretha

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er eitt af grundvallarskjoumllum verkefnisins Heacuter birtist stefnan og hugmyndir um

aacutefanga iacute helstu umhverfistengdu verkefnum sveitarfeacutelaga aacute naeligstu aacuterum

Aacuteaeligtlunin er uacutetfaeligreth iacute skilgreindum og tiacutemasettum verkefnum framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar meeth

maeliglikvoumlrethum og er thornaeth eitt mikilvaeliggasta skjal vottunarferlisins Vieth vinnslu thornessa skjals er stuethst vieth

ramma thornann sem EC setur og vinnu sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum Enn fremur eru notaethar

upplyacutesingar fraacute Umhverfisstofnun og umhverfisraacuteethuneyti um aethgeretharaacuteaeligtlanir og skyacuterslur um stoumlethu

umhverfismaacutela

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er til fimm aacutera og endurskoethueth aacuterlega Siacuteethast fjoumllluethu sveitarstjoacuternir

sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum um hana um mitt aacuter 2017 og var huacuten thornaacute samthornykkt

Iacutesafirethi 4 apriacutel 2018

________________________________ ________________________________

Liacutena Bjoumlrg Tryggvadoacutettir Verkefnastjoacuteri Mariacutea Maack Verkefnastjoacuteri

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

5

1 Inngangur

bdquoJoumlrethin aacute skilieth meira en haacutelfkaacutekldquo

( bdquoThe Earth deserves more than half measuresldquo)

THORNetta eru einkunnaroreth umhverfisvottunarsamtakanna ECh1 Miethaeth vieth althornjoacuteethaskyacuterslur og umraeligethu thornaacute

eru thornessi einkunnaroreth ekki uacuter lausu lofti gripin Haacutevaeligrar raddir um afleiethingar af loftslagsbreytingum

og nauethsyn umhverfisverndar og sjaacutelfbaeligrni berast aeth hvaethanaeligva Hugtakieth sjaacutelfbaeligr thornroacuteunldquo er

leietharstef breytinga og notaeth iacute allri vinnu sem snyacuter aeth umhverfismaacutelum og framtiacuteetharskipulagi

Skilgreiningin aacute sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er aeth notkun mannsins aacute auethlindum jarethar iacute dag megi ekki skeretha

moumlguleika komandi kynsloacuteetha til aeth fullnaeliggja siacutenum thornoumlrfum

Hugtakieth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun kom fyrst fram um 1980 THORNar er til thorness maeliglst

bull aeth ekki seacute gengieth aacute foretha naacutettuacuterunnar heldur leitast vieth aeth nota endurnyacutejanlegar

auethlindir aacute hoacutefsaman haacutett thornannig aeth endurnyacutejun naacutei aeth eiga seacuter staeth

bull aeth ekki hljoacutetist mengun eetha umhverfisspjoumlll af notkun auethlinda

bull aeth gaeligtt seacute aeth jafnraeligethi allra thornegna

bull aeth hagkerfieth taki mieth af hringraacutesum efna iacute liacutefkerfinu og endurnyacutejanlegri orku

Oft er vitnaeth til thornriggja stoetha sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar THORNaeligr eru umhverfi samfeacutelag og efnahagur

Mynd 1Skyacuteringarmynd af thornremur undirstoumlethum sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar

1 httpearthcheckorg

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

6

Iacute umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er thornetta orethaeth thornannig

Sjaacutelfbaeligr thornroacuteun gerir kroumlfu um jafnvaeliggi milli stoethanna Innan umhverfisins lifir

samfeacutelagieth og innan samfeacutelagsins verethur hagkerfieth til Vieth hverja aacutekvoumlrethunartoumlku

fyrirtaeligkis thornarf thornviacute aeth taka tillit til samfeacutelagslegra- og umhverfislaeliggra gilda til jafns

vieth efnahagslega hagsmuni

Iacute starfsemi fyrirtaeligkja sveitarfeacutelaga og riacutekja er meira farieth aeth taka mieth af sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis

meeth thornviacute aeth beita mati aacute umhverfisaacutehrifum aacuteaeligtlana og fjaacuterfestinga Segja maacute aeth stoumlethugt greinilegri aacutehrif

loftslagsbreytinga hafi vakieth menn til daacuteetha Iacuteslensk loumlg taka mieth af sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun

Sjaacutelfbaeligr thornroacuteun hefur verieth aacute dagskraacute thornroacuteunarsamvinnu Sameinuethu thornjoacuteethanna fraacute 1972 og flestir kannast

vieth regluleg thorning um umhverfi og thornroacuteun thornar sem samthornykktir dagskraacuter althornjoacuteethlegir samningar og

thornroacuteunaraethstoeth er raeligdd til aeth thornoka samfeacuteloumlgum manna iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun THORNessir saacutettmaacutelar mietha

aeth vernd naacutettuacuteru og auethlinda jafnari skiptingu auethlinda milli heimshluta og kynsloacuteetha og feacutelagslegu

jafnreacutetti

Sameinuethu thornjoacuteethirnar hafa fraacute thornviacute 1992 skilgreint 17 markmieth fyrir sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute heiminum og eru

thornessi markmieth aeth veretha meira aacuteberandi iacute markmiethssetningu og kynningu fyrirtaeligkja og feacutelaga

Mynd 2 Markmieth sameinuethu thornjoacuteethanna iacute kynningu feacutelags sameinuethu thornjoacuteethanna aacute Iacuteslandi

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

7

Ef marka maacute hnignun vistkerfa jaretharinnar er ljoacutest aeth fram til thornessa hefur mun minni aacutehersla verieth loumlgeth

aacute umhverfisthornaacutettinn en hina tvo Meeth thornviacute aeth vinna aeth umhverfisvottun sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum

hafa thornau syacutent thornaeth iacute verki aeth unnieth seacute iacute anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar thornannig aeth vart verethur framfara iacute

umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Iacute thornessari framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er gereth grein fyrir helstu kroumlfunum sem

EC - samtoumlkin gera til starfsemi sveitarfeacutelaga svo aeth thornau eigi moumlguleika aacute vottun aacutesamt frumkvaeligethi aeth

thorneim verkefnum sem fyrirhugaeth er aeth raacuteethast iacute aacute aacuterunum 2019-2024

2 Um Vestfirethi

Aacute Vestfjoumlrethum eru niacuteu sveitarfeacuteloumlg THORNau eru Aacuterneshreppur Bolungarviacutekurkaupstaethur Iacutesafjaretharbaeligr

Kaldrananeshreppur Reykhoacutelahreppur Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og

Vesturbyggeth Iacutebuacuteafjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum iacute januacutear 2018 var 6994 manns en ferethamenn aacute Vestfjoumlrethum voru

146985 Af thorneim kom 74000 manns meeth skemmtiferethaskipum sem stoppuethu iacute einn dag

Sveitarfeacutelag 2018

Bolungarviacutekurkaupstaethur 945

Iacutesafjaretharbaeligr 3707

Reykhoacutelahreppur 275

Taacutelknafjaretharhreppur 244

Vesturbyggeth 1024

Suacuteethaviacutekurhreppur 196

Aacuterneshreppur 43

Kaldrananeshreppur 109

Strandabyggeth 451

Alls aacute Vestfjoumlrethum 6994 Tafla 1 Iacutebuacuteafjoumlldi sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum 1 jan 2018 (Hagstofa Iacuteslands)

Vestfirethir eru 8700 km2 sem er um 85 af flatarmaacuteli Iacuteslands Kannanir sem gerethar hafa verieth aacute meethal

ferethamanna sem heimsaeligkja Vestfirethi hafa syacutent aeth thorneim finnst landslagieth og naacutettuacuteran mest aacuteberandi

og eftirsoacuteknarvert aacute Vestfjoumlrethum Daeligmigert landslag eru djuacutepir firethir og dalir umluktir haacuteum og

tignarlegum fjoumlllum og fallegum fossum Aacute Vestfjoumlrethum er mikil naacutettuacuterufegureth og vinaleg samfeacuteloumlg

Maacute thornar telja Djuacutepaviacutek Vigur Laacutetrabjarg Oacutesvoumlr Skaacutelaviacutek Hornstrandir og Dynjandi en thornar fyrir utan eru

margir fallegir og aacutehugaverethir baeligir og staethir sem vert er aeth skoetha

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

8

21 Veethurfar

Vestfirethir eru baethaethir grein uacuter Golfstraumnum og veethurfarieth er mildara en vieth maacute buacuteast miethaeth vieth

norraeligna hnattstoumlethu Myndirnar heacuter fyrir neethan syacutena annars vegar meethalhita aacute Lambavatni sem er

skammt fraacute Patreksfirethi Hitastigsferlarnir syacutena meethaltal aacuteranna 1961-1990 Efst er haeligsta hitastig

dagsins iacute miethjunni er meethalhiti dagsins og neethst er laeliggsta hitastig dagsins iacute hverjum maacutenuethi

Meethalhitastig vieth strendur Vestfjaretha er aacute milli -2 og 0degC iacute januacutear Aacute haacutelendinu er thornaeth milli -6 og -4 iacute

januacutear(Veethurstofa Iacuteslands 2019)

Aacute Iacuteslandi oumlllu er uacuterkoma riacutekuleg

einkum aacute sunnan og

vestanverethu landinu Aacute

myndinni er uacuterkomu skipt iacute 5

flokka 1 er lt600mm aacute aacuteri 2 er

600-1199mm 3 er 1200-

1999mm 4 er 200-3999mm og

5 er yfir 4000 mm aacuterleg uacuterkoma

Aacute Vestfjoumlrethum er uacuterkoma aacute

haacutelendinu aethallega 600-

3999mm aacuterleg uacuterkoma

Mynd 4 Meethaltalsuacuterkoma aacute Iacuteslandi aacuterin 1931-1960 Myndin er af vef Naacutettuacuterustofu Norethurlands vestra

Mynd 3 Meethaltal aacuteranna 1961-1990 af haeligsta meethal og laeliggsta maeligldu hitastigi iacute hverjum maacutenuethi aacutersins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

9

22 Mannliacutef

Iacutemynd Vestfjaretha er sjoacutesoacutekn uacutetgereth verkun og sala aacute fiskafurethum Iacute sveitum Strandabyggethar og

Reykhoacutela er mikil sauethfjaacuterraeligkt Einnig er mikil duacutentekja og thornoumlrungaslaacutettur vieth Breiethafjoumlreth Helstu

atvinnuvegirnir eru uacutetgereth fiskvinnsla verslun og thornjoacutenusta og nuacute ferethathornjoacutenusta Vestfirethir eru

viacuteethfeethmt og haacutelent landssvaeligethi og aeth staeligrstum hluta ekki iacute byggeth Leiethsoumlgumenn lyacutesa svaeligethinu sem

hinum soumlnnu iacuteslensku viacuteethernum thornar sem auethvelt er aeth naacutelgast dyacuter og fugla iacute siacutenu naacutettuacuterulega

umhverfi Hvert svaeligethi aacute Iacuteslandi hefur sitt aethdraacutettarafl aacute meethal naacutettuacuteru- og fuglaaacutehugamanna og

Vestfirethir eru thornar engin undantekning Vestfirethir og Hornstrandir eru heimahagar heimskautarefsins

THORNessi fallegu dyacuter er best aeth naacutelgast iacute Hornstrandafriethlandinu en thornar er hann verndaethur

Hornstrandafriethland er nyrsti hluti Vestfjarethakjaacutelkans 580 kmsup2 af naeligr oacutesnertum groumlsugum viacuteethernum

Aacute svaeligethinu hafa fjoumllmargar fuglategundir tekieth seacuter boacutelfestu og lifa sjoacutefuglar goacuteethu liacutefi iacute bjoumlrgunum naeligr

Horni og iacute Haeliglaviacutek Soumlmu soumlgu er aeth segja af Laacutetrabjargi sem er vestasti oddi Iacuteslands og Evroacutepu

Laacutetrabjarg hyacutesir um helming stofns sumra sjoacutefuglategunda iacute heiminum og er lundinn einkennisfugl

thornessa haeligsta fuglabjargs iacute heimi Auk bjargfugla gefur aeth liacuteta vaethfugla aeligetharfugl rjuacutepu faacutelka erni og

snaeliguglur iacute siacutenum reacutettu heimkynnum Er thornaeth einkum fjaran og sjoacuterinn sem faeligethir thornessa fugla Einnig er

algengt aeth haeliggt seacute aeth sjaacute baeligethi seli og hvali aacute Vestfjoumlrethum thornoumlkk seacute thornjoacuteethveginum sem liggur meeth

stroumlndinni Aacute haustin maacute einnig sjaacute Iacuteslendinga af oumlllu landinu flykkjast iacute berjamoacute aacute Vestfjoumlrethum

THORNaeth sem einkennir Vestfirethi er haacutesleacutettan og brattar hliacuteethar hennar og standberg sem ganga iacute sjoacute fram

Liacutetieth undirlendi er til landbuacutenaethar aacute svaeligethinu en sauethfjaacuterraeligkt hefur verieth buacutegrein heacuter um aldir aacute

Vestfjoumlrethum Fjoumlllin eru kjoumlrin til sauethfjaacuterraeligktar og uacutethagar margra byacutela eru oft stoacuterir Kindurnar ganga

frjaacutelsar utan girethinga og meethfram vegum og koma dilkar vaelignir af fjalli fyrir haustslaacutetrun Af

Vestfjoumlrethum faacutest liacutefloumlmb fyrir allt landieth thornar sem svaeligethieth er laust vieth sauethfjaacutersjuacutekdoacutema sem hafa stungieth

upp kollinum annars staethar

Aacute Vestfjoumlrethum er um thornriethjungur strandlengju Iacuteslands Strandlengjan er thornverhniacutept aacute sumum stoumlethum en

aacute oumlethrum veretha til stoacuter sandflaeligmi Vestfirsku sandstrendurnar eru iacute moumlrgum litum thornraacutett fyrir aeth svarti

liturinn seacute algengastur Rauethisandur er sennilega thorneirra fraeliggust en thornar er sandurinn rauethur vegna

niethurbrots houmlrpudisks THORNaeth sama aacute vieth um strendurnar iacute landi Holts iacute Oumlnundarfirethi en thornar er sandurinn

gulur vegna mylsnu uacuter kuacutefskel og beitukoacutengi

23 Jarethfraeligethi og jarethsaga

Hlutar Vestfjaretha og jarethloumlg austast aacute Iacuteslandi eru taldir fyrsta brot Iacuteslands sem reis upp uacuter Atlantshafinu

og eru enn ofar sjaacutevarmaacutels Elstu bergloumlg sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru iacute Skaacutelaviacutek utan Bolungarviacutekur

THORNau eru talin vera fraacute Miocene tiacutema eetha fraacute thornviacute fyrir um 16 milljoacutenum aacutera Iacutesland staeligkkar meeth hverju

eldgosi uacutet fraacute gosbeltunum vieth miethju og suethvesturhorni en smaacutem saman leita eldri bergloumlg til austurs

og vesturs aftur iacute djuacutep sjaacutevar uacutet fraacute Atlantshafshryggnum Nyacuteja gosefnieth fergir bergloumlgin inn til landsins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

10

THORNetta seacutest gloumlgglega aacute jarethloumlgum aacute Vestfjoumlrethum og Austfjoumlrethum THORNau halla niethur iacute aacutett aeth miethju landsins2

Vestfirethir eru nuacute moacutetaethir mun meira af joumlklum en thorneim eldstoumlethvum sem skoacutepu svaeligethieth iacute byrjun

Joumlklarnir hafa skorieth djuacutepa firethi og dali inn iacute haacutesleacutettuna sem einu sinni voru Vestfirethir3 THORNraacutett fyrir aeth

eldvirkni seacute nuacute uacutetkulnueth thornaacute hafa Vestfirethingar sum staethar enn aethgang aeth heitum uppsprettum sem

nyacutettar eru iacute naacutettuacuterulaugar og kyndingu huacutesa THORNetta er thornoacute ekki haeliggt nema aacute oumlrfaacuteum stoumlethum THORNess vegna

er viacuteethast hvar kynt meeth rafmagni sem er mun dyacuterara heldur en aeth nota jarethhita

Elstu steingervingar sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru fraacute Vestfjoumlrethum THORNeir mynda helst ploumlntur laufbloumleth

og surtarbrand til daeligmis iacute Staacutelfjalli en minna er um steingereth dyacuter Iacuteslensk loumlg og reglugerethir banna thornaeth

aeth steingervingar seacuteu fjarlaeliggethir af fundarstaeth nema meeth formlegu leyfi umhverfisraacuteethuneytisins

Iacuteslenskir steingervingar segja mikieth um jarethsoumlgu landsins og er stoacuter hluti jarethfraeligethilegs arfs okkar sem

thornjoacuteethar THORNaeth aeth steingervingar seacuteu faeligrethir til eetha skemmdir ryacuterir gildi thorneirra og staethsetning thorneirra er thornaacute

iacute raun gloumltueth4

24 Naacutettuacuteru- og umhverfisvernd

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum iacuteslenska riacutekieth og Umhverfisstofnun hafa unnieth saman aeth thornviacute aeth setja

vistgerethir vistkerfi og tegundir undir seacuterstaka vernd iacute samraeligmi vieth loumlg um naacutettuacuteruvernd Loumlgin mietha

aeth vernd og sjaacutelfbaeligrri nyacutetingu naacutettuacuteruauethlinda en eiga einnig aeth auethvelda umgengni og kynni

almennings af naacutettuacuterunni aacuten thorness aeth spilla liacutefi landi lofti eetha legi (sjaacute loumlg nr 60 2013) Stoacuter hluti

Vestfjaretha er nuacute aacute verndarsvaeligethi Iacute dag njoacuteta 20004 kmsup2 vestfirsks lands verndar af einhverju tagi en

thornaeth er naeligrri fjoacuterethungur heildarlands aacute Vestfjoumlrethum

Svaeligethi sem eru friethlyacutest aacute Vestfjoumlrethum 5

Hornstrandir urethu friethland aacuterieth 1975 THORNar eru 580 kmsup2 af naeligrri oacutespilltri naacutettuacuteru og

menningarminjum

Dynjandi og aethrir fossar iacute Dynjandisaacute voru friethlyacutestir sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1981 THORNar eru 700 msup2

lands sem njoacuteta verndar

Surtarbrandsgil var friethlyacutest sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingarinnar er aeth

vernda steingerethar leifar groacuteethurs sem er aeth finna iacute milliloumlgum einkum surtarbrandi og

leirloumlgum THORNetta eru leifar groacuteethurs sem klaeligddu landieth aacute tertiacuteer-tiacutemabilinu

Hriacutesey var friethlyacutest aacuterieth 1977 Groumlsug eyja uacuteti fyrir Reykhoacutelasveit Vegna fuglaverndunar er

oacuteheimilt aeth fara um svaeligethieth fraacute 15 apriacutel til 15 juacuteliacute Friethlandieth fellur innan verndarsvaeligethis

Breiethafjarethar sbr loumlg nr 541995

2 Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur 3 Sigurethur Steinthornoacutersson 2009 4 Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) 5 Umhverfisstofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

11

Vatnsfjoumlrethur var friethlyacutestur aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingar er aeth vernda naacutettuacuteru landsins aacute

thornann haacutett aeth foacutelki gefist kostur aacute aeth njoacuteta hennar

Mynd 5 Verndarsvaeligethieth vieth Dynjandisfoss Graelignar uacutetliacutenur marka friethlandieth umhverfis Dynjandisfoss en thornaeligr blaacuteu syacutena vatnsverndarsvaeligethi fossins (Umhverfisstofnun Dynjandi-verndar og stjoacuternunaraacuteaeligtlun 2015-2015)

25 Menning og saga

Hafsvaeligethieth uacutet af Vestfjoumlrethum eru gjoumlful fiskimieth THORNar maeligtast heitir og kaldir hafstraumar og velta upp

naeligringarefnum og mikieth aeligti er aeth hafa fyrir fugla hvali og fiska Vestfirethingar eiga seacuter langa soumlgu og

var svaeligethieth meeth thorneim fyrstu aacute landinu sem viacutekingarnir fraacute Noregi aacutekvaacuteethu aeth byggja THORNaeth hefur iacute raun

verieth samfelld byggeth aacute Vestfjoumlrethum siacuteethan land var numieth heacuter aacute 9 oumlld Hrafna-Floacuteki saacute sem gaf landinu

nafnieth Iacutesland toacutek seacuter boacutelfestu iacute Vatnsfirethi aacute Barethastroumlnd 6

Hefethir og arfleifethskipa stoacuteran sess iacute vestfirskri menningu Sterk tengsl eru aacute milli foacutelksins sem byggir

svaeligethieth og sjaacutevarins eins og seacutest aacute vestfirskri matarmenningu Soumlfn tengjast sjaacutevaruacutetvegi og hafnirnar

eru hjarta hvers baeligjar THORNrjuacute soumlfn aacute Vestfjoumlrethum byggja syacuteningarkost sinn aeth mestu leyti aacute sjaacutevaruacutetvegi

og notkun sjaacutevarhlunninda THORNau syacutena okkur hvernig liacutefieth snerist um sjoacutesoacutekn og sjaacutevarnytjar um aldir

Enn iacute dag rennir sjaacutevaruacutetvegur og fiskeldi sterkum stoethum undir samfeacutelagieth Iacute oumlethrum landshlutum

byggethi thornjoacuteethin mest aacute landbuacutenaethi en aacute Vestfjoumlrethum er undirlendi liacutetieth og sjoacuterinn thornviacute mikilvaeliggara buacutesiacutelag

Vestfirethingar aacutettu iacute raun engra annarra kosta voumll heldur en aeth boretha fisk og nyacuteta seacuter gjafir hafsins Menn

unnu iacute sveitum aeth sumri til og til sjaacutevar aeth vetri til aeth thornreyja thornorrann og goacuteuna

6 Aacuternastofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

12

Mynd 6 Foacutelksfjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum 1990-2018

THORNjoacuteethsagna- og menningararfur Vestfirethinga er nyacutettur iacute fjoumllbreytt safna- og syacuteningarstarf aacute svaeligethinu

Galdrasafnieth aacute Hoacutelmaviacutek styethst td baeligethi vieth soumlgulegar staethreyndir um galdrabrennur en jafnframt vieth

thornjoacuteethsoumlgur um kynjaskepnur til galdra Skriacutemslasetrieth aacute Biacuteldudal syacutenir hugmyndir thornjoacuteetharinnar um

skelfilegar verur iacute naacutettuacuterunni til froacuteethleiks iacuteslenskum og erlendum gestum Vestfirethingar eru stoltir af

thornessari arfleifeth og allflestir thornekkja soumlgur uacuter siacutenu naacutenasta umhverfi af aacutelfum troumlllum eetha jafnvel

skriacutemslum Vel thornekkt er sagan um troumlllin sem vildu losa Vestfirethi fraacute meginlandinu Troumlllin byrjuethu aeth

moka aeth kvoumlldi til og groacutefu Kollafjoumlreth uacuter austri og Gilsfjoumlreth uacuter vestri Jarethveginum sem mokaeth var iacute burtu

hentu thornau iacute sjoacuteinn sitt hvoru megin og myndaethi thornaeth eyjarnar aacute Breiethafirethi en thornar sem Huacutenafloacuteinn er of

djuacutepur thornaacute mynduethust engar eyjar thorneim megin Afraksturinn seacutest iacute thornviacute hversu stutt landraeligma tengir

Vestfirethi vieth Iacutesland Sagan hermir einnig aeth thornegar soacutel reis aacute nyacute urethu troumlllin aeth steini sem sjaacute maacute enn iacute

dag sem haacutea klettadranga

Mynd 7 Skessur sem doumlguethu uppi iacute Kollafirethi aacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

13

SEINNI HLUTI

Iacute seinni hluta er farieth yfir hvers vegna sveitarfeacuteloumlgin hoacutefu vottunarferlieth Lykilsvieth vinnunnar eru kynnt stjoacuternun verkefnisins og listi af atriethum sem koma til framkvaeligmda aacutesamt stefnu sveitarfeacutelaganna THORNetta eru mikilvaeliggustu skjoumll vottunarinnar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

14

3 Af hverju umhverfisvottun

Aacute Fjoacuterethungsthorningi Vestfirethinga sem haldieth var iacute Suacuteethaviacutek thornann 1 og 2 september 2006 var aacutelyktaeth um

aeth Vestfirethir aeligttu aeth vera stoacuteriethjulaust svaeligethi Suacute aacutekvoumlrethun sveitarfeacutelaganna niacuteu aeth vinna iacute sameiningu

aeth thornviacute aeth faacute starfsemi siacutena umhverfisvottaetha er skerf iacute thornaacute aacutett aeth skapa thornekkingarsamfeacutelag meeth

sjaacutelfbaeligrni aeth leietharljoacutesi Liacuteklegt er aeth thornaeth hafi jaacutekvaeligeth aacutehrif aacute markaethssetningu aacute hverskonar afurethum

er koma fraacute svaeligethinu og veki athygli ferethamanna Fjoumlgur sveitarfeacuteloumlg af niacuteu aacute Vestfjoumlrethum samthornykktu

Staethardagskraacute 21 aacute siacutenum tiacutema og eru thornaeth sveitarfeacuteloumlgin Iacutesafjaretharbaeligr Strandabyggeth

Reykhoacutelahreppur og Taacutelknafjaretharhreppur

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth

EarthCheck eru althornjoacuteethleg vottunarsamtoumlk meeth houmlfuethstoumlethvar iacute Aacutestraliacuteu Samtoumlkin hafa umsjoacuten meeth EC

vottunarkerfinu sem byggir aacute hugmyndafraeligethi Staethardagskraacuter 21 (Local Agenda 21) um sjaacutelfbaeligra og

aacutebyrga thornroacuteun iacute samraeligmi vieth aacutelyktanir heimsraacuteethstefnu Sameinuethu thornjoacuteethanna iacute Riacuteoacute 1992 EC eru einu

umhverfisvottunarsamtoumlkin iacute heiminum sem votta samfeacuteloumlg en einnig votta thornau ferethathornjoacutenustuaethila

Til aeth hljoacuteta umhverfismerki EC thornarf aeth fara iacute gegnum thornrjuacute ferli og eru thornau thornessi

1 Skraacutening og greiethsla fyrir vottunarkerfi EC Undirbuacuteningur aeth ferlinu stefnumoacutetun

skipan iacute raacuteeth og raacuteethgjafa fraeligethsla upplyacutesingadreifing og fleira

2 Stoumlethugreining meeth maeliglingum aacute toumllulegum viacutesum og gereth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Eftir

maeliglingar iacute eitt aacuter eru niethurstoumlethur sendar til vottunarsamtakanna sem meta hvort

laacutegmarksviethmiethum hafi verieth maeligtt Ef svo er fer verkefnieth iacute thornriethja thornrepieth

3 Uacutettekt og vottun fraacute EC Viethurkenndur oacutehaacuteethur vottunaraethili tekur starfsemina uacutet og

kannar hvort goumlgn seacuteu reacutett og iacute samraeligmi vieth staethla EC Einnig er aacuterangur borinn

saman vieth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Hafi henni verieth fylgt er veitt vottun til eins aacuters iacute

senn THORNessi vottun felur iacute seacuter aeth samfeacutelagiethferethathornjoacutenustuaethili skuldbindi sig til aeth

vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum

THORNeir aethilar sem hafa farieth iacute gegnum thornetta ferli og standast settar kroumlfur faacute iacute skrefi 3 umhverfismerki EC

og syacutena thornar meeth aeth thorneir vilji stuetha aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute sinni starfsemi Merkieth nyacutetur althornjoacuteethlegrar

viethurkenningar thornar sem samtoumlkin hafa vottaeth aethila iacute meira 50 thornjoacuteethloumlndum iacute oumlllum heimsaacutelfum

Staethallinn sem vottunarsamtoumlkin vinna eftir veitir samfeacuteloumlgum ramma til thorness aeth maeligla frammistoumlethu

siacutena og vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Hann byggir aacute sex meginstoethum

1 Trygg stjoacuternun samfeacutelagsins og tengsl vieth vottunarkerfieth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

15

2 Gildandi loumlgum og reglugerethum er fylgt iacute hviacutevetna

3 Sjaacutelfbaeligrnistefna iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

4 Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til fimm aacutera iacute senn sem er endurskoethueth aacuterlega

5 Skraacuteningar- og voumlktunarkerfi til aeth fylgjast meeth aacuterlegri frammistoumlethu aacute 12 sviethum og

aflaeth er fraacute hverju sveitarfeacutelagi

1 Oumlflugt samraacuteeth vieth alla hoacutepa samfeacutelagsins thornannig aeth iacutebuacutear eigi thorness kost aeth taka thornaacutett iacute

stefnumoacutetuninni og koma athugasemdum aacute framfaeligri Einnig er sett upp og framfylgt

kynningaraacuteaeligtlun um framgang verkefnisins

Iacute forskrift EC er rammi sem Ferethamaacutelastofnun Sameinuethu thornjoacuteethanna (UNWTO) hefur sett um sjaacutelfbaeligra

ferethathornjoacutenustu eetha skipulag ferethathornjoacutenustu til aeth styethja thornroacuteun iacute faacutetaeligkari riacutekjum heims THORNessi listi er unnin

meeth efnahags- og framfarastofnun Asiacuteuriacutekja (APEC) sem er samsvarandi efnhags- og framfarastofnun

Evroacutepu (OECD) Yfirlyacutesingin ber thorness greinilega merki aeth vera houmlnnueth sem gaacutetlisti eetha siethareglur fyrir

ferethathornjoacutenustu aacute svaeligethi sem byacuter vieth aethrar aethstaeligethur en heacuter tiacuteethkast Gaacutetlistinn er engu aeth siacuteethur goacuteethur

rammi

Listinn fylgir heacuter aacute eftir iacute lauslegri thornyacuteethingu Mariacuteu Maack Iacute Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun fyrir Vestfirethi er viacutesaethi iacute

nuacutemer lykilsvietha og geira iacute thornessum lista

1 Vernda umhverfi vistkerfi og naacutettuacuterulega tegundaauethgi

1 1 Styethja vieth naacutettuacuteruvernd og svaeligethisbundna friethun

1 2 Hvetja sveitarstjoacuternir til aeth meta gildi svaeligetha iacute thorneirra umsjoacuten meeth vernd iacute huga

13 Koma fyrir innviethum og mannvirkjum sem vernda ferethamannastaethi gegn skemmdum af voumlldum aacutegangs

2 Viretha staethbundna menningu

2 1 Taka jafnt tillit til allra oacutehaacuteeth kyni eetha aldri iacute skipulagi ferethathornjoacutenustu

2 2 Bjoacuteetha almenningi taeligkifaeligri til aeth taka thornaacutett iacute umraeligethum um skipulag ferethathornjoacutenustu

2 3 Vekja athygli yfirvalda aacute thornviacute hvaetha menningar og naacutettuacuteruminjar hafa verndargildi og gaeligta aeth thornviacute aeth starfsemi gangi ekki of naeligrri umhverfi og samfeacutelagi

2 4 Veita heimamoumlnnum taeligkifaeligri til aeth bjoacuteetha ferethamoumlnnum menningu staetharins

3 Viethhalda umhverfisstjoacuternun jafnt og thorneacutett

3 1 Gaeligta thorness aeth mat aacute umhverfis- og samfeacutelagsaacutehrifum seacute undirstaetha hverra framkvaeligmda auk hagraelignna thornaacutetta

3 2 Taka reglulega stoumlethu eetha uacutettekt aacute aacutestandi meeth tilliti til aacutehrifa atvinnurekstrar

3 3 Uppfaeligra sjaacutelfbaeligrnistefnu og -viacutesa innan starfsemi ferethathornjoacutenustu

3 4 Taka mieth af houmlnnun og landslagsskipulagi sem yacutetir undir sjaacutelfbaeligra landnotkun

4 Fylgja eftir styacuteringu til aeth naacute aacuterangri

4 1 Td draga uacuter mengun og uacutetblaeligstri groacuteethurhuacutesalofttegunda

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

16

4 2 Spara vatn og vernda vatnsgaeligethi

4 3 Taka aacute uacutergangs og sorpmaacutelum aacute hagkvaeligman haacutett (td minnka uacutergang)

4 4 Koma iacute veg fyrir haacutevaethamengun

4 5 Styethja vieth notkun aacute endurnyacutetanlegum endurvinnanlegum og liacutefraelignum efnum sem brotna niethur iacute naacutettuacuterunni

5 Faacute ferethathornjoacutenustuna meeth iacute lieth vieth aeth styethja vieth menningu og umhverfisvernd

5 1 Hvetja ferethathornjoacutena til aeth viretha skipulag og landnotkunaraacuteaeligtlun enda aeligttu thorneir aeth taka thornaacutett iacute skipulagsvinnu

5 2 Halda aacutevallt uppi merkjum umhverfisverndar og virethingu gangvart menningu siethum og minjum foacutelksins aacute staethnum

5 3 Hvetja byrgja og thornaacute sem thornjoacutenusta ferethathornjoacutena hoacutetel og veitingastaethi aeth fylgja aacutebyrgri umhverfis- og feacutelagslegri stefnu

5 4 Vekja athygli aacute umhverfis- og feacutelagslegri aacutebyrgeth iacute markaethssetningu

6 Fraeligetha og upplyacutesa um umhverfi og menningu svaeligethisins

6 1 Baeligta fraeligethslu um aacutebyrga stefnu iacute menntun fyrir ferethathornjoacutena

6 2 Greina ferethamoumlnnum reacutett fraacute umhverfis- og feacutelagslegum houmlgum svaeligethisins

6 3 Styrkja rannsoacuteknir og thornroacuteun sem syacutena aacutehrif ferethamennsku aacute umhverfi og menningu

7 Vinna meeth oumlethrum iacute umhverfis og feacutelagsmaacutelum

7 1 Vinna meeth oumlethrum aeth framfoumlrum iacute umhverfismaacutelum og sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis meeth aeth thornroacutea sameiginlegar maeliglingar og viacutesa

7 2 Standa vieth althornjoacuteethlega saacutettmaacutela samninga og yfirlyacutesingar eins og Iacutesland hefur skuldbundieth sig til auk iacuteslenskra laga og tilmaeligla sveitarfeacutelags

Tafla 2 Gaacutetlisti og sietharreglur UNWTO soacutett fraacute EarthCheck og thornyacutett aacute iacuteslensku

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins

Umhverfisvottunarverkefni sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum er styacutert af Framkvaeligmdaraacuteethi

Umhverfisvottunar Vestfjaretha Iacute thornviacute sitja niacuteu aethilar sem sveitarfeacuteloumlgin tilnefna iacute raacuteethieth til fjoumlgurra aacutera iacute

senn vieth lok kosninga Raacuteethieth skal kjoacutesa seacuter formann vieth upphaf kjoumlrtiacutemabils sveitarstjoacuterna og starfar

hann samkvaeligmt erindisbreacutefi Milli 2012 og 2018 sinnti Fjoacuterethungssamband Vestfirethinga daglegu vafstri

verkefnisins skv samthornykktum Fjoacuterethungsthornings 2012 Aacuterieth 2018 toacutek Vestfjarethastofa vieth umsyacuteslu

verkefnisins Fraacute byrjun aacuters 2019 hafa tveir starfsmenn starfaeth vieth verkefnieth annar iacute um 20 starfi en

hinn um 30 thornar sem aacuteethur var einn starfsmaethur iacute 20 starfshlutfalli Helstu hlutverk starfsmanna eru

aacuteaeligtlanagereth og aeth aethstoetha sveitarfeacuteloumlg vieth aeth hrinda iacute framkvaeligmd aacuteaeligtlunum og eftirfylgni verkefna

Verkefnastjoacuterar safna upplyacutesingum fraacute sveitarfeacuteloumlgunum vegna maeliglinga sjaacutelfbaeligrniviacutesa skila

viethmiethunartoumllum aacuterlega til EC og sinna oumlethru thornviacute sem EC umhverfisaacuteaeligtlunin gerir kroumlfu um svo haeliggt seacute

aeth viethhalda vottun Sveitarfeacuteloumlgin hafa skipaeth Graelignt teymirdquo en iacute thornviacute sitja thornriacuter aethilar Einn fraacute

norethanverethum Vestfjoumlrethum annar fraacute sunnanverethum Vestfjoumlrethum og saacute thornriethji fraacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 6: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

5

1 Inngangur

bdquoJoumlrethin aacute skilieth meira en haacutelfkaacutekldquo

( bdquoThe Earth deserves more than half measuresldquo)

THORNetta eru einkunnaroreth umhverfisvottunarsamtakanna ECh1 Miethaeth vieth althornjoacuteethaskyacuterslur og umraeligethu thornaacute

eru thornessi einkunnaroreth ekki uacuter lausu lofti gripin Haacutevaeligrar raddir um afleiethingar af loftslagsbreytingum

og nauethsyn umhverfisverndar og sjaacutelfbaeligrni berast aeth hvaethanaeligva Hugtakieth sjaacutelfbaeligr thornroacuteunldquo er

leietharstef breytinga og notaeth iacute allri vinnu sem snyacuter aeth umhverfismaacutelum og framtiacuteetharskipulagi

Skilgreiningin aacute sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er aeth notkun mannsins aacute auethlindum jarethar iacute dag megi ekki skeretha

moumlguleika komandi kynsloacuteetha til aeth fullnaeliggja siacutenum thornoumlrfum

Hugtakieth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun kom fyrst fram um 1980 THORNar er til thorness maeliglst

bull aeth ekki seacute gengieth aacute foretha naacutettuacuterunnar heldur leitast vieth aeth nota endurnyacutejanlegar

auethlindir aacute hoacutefsaman haacutett thornannig aeth endurnyacutejun naacutei aeth eiga seacuter staeth

bull aeth ekki hljoacutetist mengun eetha umhverfisspjoumlll af notkun auethlinda

bull aeth gaeligtt seacute aeth jafnraeligethi allra thornegna

bull aeth hagkerfieth taki mieth af hringraacutesum efna iacute liacutefkerfinu og endurnyacutejanlegri orku

Oft er vitnaeth til thornriggja stoetha sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar THORNaeligr eru umhverfi samfeacutelag og efnahagur

Mynd 1Skyacuteringarmynd af thornremur undirstoumlethum sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar

1 httpearthcheckorg

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

6

Iacute umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er thornetta orethaeth thornannig

Sjaacutelfbaeligr thornroacuteun gerir kroumlfu um jafnvaeliggi milli stoethanna Innan umhverfisins lifir

samfeacutelagieth og innan samfeacutelagsins verethur hagkerfieth til Vieth hverja aacutekvoumlrethunartoumlku

fyrirtaeligkis thornarf thornviacute aeth taka tillit til samfeacutelagslegra- og umhverfislaeliggra gilda til jafns

vieth efnahagslega hagsmuni

Iacute starfsemi fyrirtaeligkja sveitarfeacutelaga og riacutekja er meira farieth aeth taka mieth af sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis

meeth thornviacute aeth beita mati aacute umhverfisaacutehrifum aacuteaeligtlana og fjaacuterfestinga Segja maacute aeth stoumlethugt greinilegri aacutehrif

loftslagsbreytinga hafi vakieth menn til daacuteetha Iacuteslensk loumlg taka mieth af sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun

Sjaacutelfbaeligr thornroacuteun hefur verieth aacute dagskraacute thornroacuteunarsamvinnu Sameinuethu thornjoacuteethanna fraacute 1972 og flestir kannast

vieth regluleg thorning um umhverfi og thornroacuteun thornar sem samthornykktir dagskraacuter althornjoacuteethlegir samningar og

thornroacuteunaraethstoeth er raeligdd til aeth thornoka samfeacuteloumlgum manna iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun THORNessir saacutettmaacutelar mietha

aeth vernd naacutettuacuteru og auethlinda jafnari skiptingu auethlinda milli heimshluta og kynsloacuteetha og feacutelagslegu

jafnreacutetti

Sameinuethu thornjoacuteethirnar hafa fraacute thornviacute 1992 skilgreint 17 markmieth fyrir sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute heiminum og eru

thornessi markmieth aeth veretha meira aacuteberandi iacute markmiethssetningu og kynningu fyrirtaeligkja og feacutelaga

Mynd 2 Markmieth sameinuethu thornjoacuteethanna iacute kynningu feacutelags sameinuethu thornjoacuteethanna aacute Iacuteslandi

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

7

Ef marka maacute hnignun vistkerfa jaretharinnar er ljoacutest aeth fram til thornessa hefur mun minni aacutehersla verieth loumlgeth

aacute umhverfisthornaacutettinn en hina tvo Meeth thornviacute aeth vinna aeth umhverfisvottun sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum

hafa thornau syacutent thornaeth iacute verki aeth unnieth seacute iacute anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar thornannig aeth vart verethur framfara iacute

umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Iacute thornessari framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er gereth grein fyrir helstu kroumlfunum sem

EC - samtoumlkin gera til starfsemi sveitarfeacutelaga svo aeth thornau eigi moumlguleika aacute vottun aacutesamt frumkvaeligethi aeth

thorneim verkefnum sem fyrirhugaeth er aeth raacuteethast iacute aacute aacuterunum 2019-2024

2 Um Vestfirethi

Aacute Vestfjoumlrethum eru niacuteu sveitarfeacuteloumlg THORNau eru Aacuterneshreppur Bolungarviacutekurkaupstaethur Iacutesafjaretharbaeligr

Kaldrananeshreppur Reykhoacutelahreppur Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og

Vesturbyggeth Iacutebuacuteafjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum iacute januacutear 2018 var 6994 manns en ferethamenn aacute Vestfjoumlrethum voru

146985 Af thorneim kom 74000 manns meeth skemmtiferethaskipum sem stoppuethu iacute einn dag

Sveitarfeacutelag 2018

Bolungarviacutekurkaupstaethur 945

Iacutesafjaretharbaeligr 3707

Reykhoacutelahreppur 275

Taacutelknafjaretharhreppur 244

Vesturbyggeth 1024

Suacuteethaviacutekurhreppur 196

Aacuterneshreppur 43

Kaldrananeshreppur 109

Strandabyggeth 451

Alls aacute Vestfjoumlrethum 6994 Tafla 1 Iacutebuacuteafjoumlldi sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum 1 jan 2018 (Hagstofa Iacuteslands)

Vestfirethir eru 8700 km2 sem er um 85 af flatarmaacuteli Iacuteslands Kannanir sem gerethar hafa verieth aacute meethal

ferethamanna sem heimsaeligkja Vestfirethi hafa syacutent aeth thorneim finnst landslagieth og naacutettuacuteran mest aacuteberandi

og eftirsoacuteknarvert aacute Vestfjoumlrethum Daeligmigert landslag eru djuacutepir firethir og dalir umluktir haacuteum og

tignarlegum fjoumlllum og fallegum fossum Aacute Vestfjoumlrethum er mikil naacutettuacuterufegureth og vinaleg samfeacuteloumlg

Maacute thornar telja Djuacutepaviacutek Vigur Laacutetrabjarg Oacutesvoumlr Skaacutelaviacutek Hornstrandir og Dynjandi en thornar fyrir utan eru

margir fallegir og aacutehugaverethir baeligir og staethir sem vert er aeth skoetha

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

8

21 Veethurfar

Vestfirethir eru baethaethir grein uacuter Golfstraumnum og veethurfarieth er mildara en vieth maacute buacuteast miethaeth vieth

norraeligna hnattstoumlethu Myndirnar heacuter fyrir neethan syacutena annars vegar meethalhita aacute Lambavatni sem er

skammt fraacute Patreksfirethi Hitastigsferlarnir syacutena meethaltal aacuteranna 1961-1990 Efst er haeligsta hitastig

dagsins iacute miethjunni er meethalhiti dagsins og neethst er laeliggsta hitastig dagsins iacute hverjum maacutenuethi

Meethalhitastig vieth strendur Vestfjaretha er aacute milli -2 og 0degC iacute januacutear Aacute haacutelendinu er thornaeth milli -6 og -4 iacute

januacutear(Veethurstofa Iacuteslands 2019)

Aacute Iacuteslandi oumlllu er uacuterkoma riacutekuleg

einkum aacute sunnan og

vestanverethu landinu Aacute

myndinni er uacuterkomu skipt iacute 5

flokka 1 er lt600mm aacute aacuteri 2 er

600-1199mm 3 er 1200-

1999mm 4 er 200-3999mm og

5 er yfir 4000 mm aacuterleg uacuterkoma

Aacute Vestfjoumlrethum er uacuterkoma aacute

haacutelendinu aethallega 600-

3999mm aacuterleg uacuterkoma

Mynd 4 Meethaltalsuacuterkoma aacute Iacuteslandi aacuterin 1931-1960 Myndin er af vef Naacutettuacuterustofu Norethurlands vestra

Mynd 3 Meethaltal aacuteranna 1961-1990 af haeligsta meethal og laeliggsta maeligldu hitastigi iacute hverjum maacutenuethi aacutersins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

9

22 Mannliacutef

Iacutemynd Vestfjaretha er sjoacutesoacutekn uacutetgereth verkun og sala aacute fiskafurethum Iacute sveitum Strandabyggethar og

Reykhoacutela er mikil sauethfjaacuterraeligkt Einnig er mikil duacutentekja og thornoumlrungaslaacutettur vieth Breiethafjoumlreth Helstu

atvinnuvegirnir eru uacutetgereth fiskvinnsla verslun og thornjoacutenusta og nuacute ferethathornjoacutenusta Vestfirethir eru

viacuteethfeethmt og haacutelent landssvaeligethi og aeth staeligrstum hluta ekki iacute byggeth Leiethsoumlgumenn lyacutesa svaeligethinu sem

hinum soumlnnu iacuteslensku viacuteethernum thornar sem auethvelt er aeth naacutelgast dyacuter og fugla iacute siacutenu naacutettuacuterulega

umhverfi Hvert svaeligethi aacute Iacuteslandi hefur sitt aethdraacutettarafl aacute meethal naacutettuacuteru- og fuglaaacutehugamanna og

Vestfirethir eru thornar engin undantekning Vestfirethir og Hornstrandir eru heimahagar heimskautarefsins

THORNessi fallegu dyacuter er best aeth naacutelgast iacute Hornstrandafriethlandinu en thornar er hann verndaethur

Hornstrandafriethland er nyrsti hluti Vestfjarethakjaacutelkans 580 kmsup2 af naeligr oacutesnertum groumlsugum viacuteethernum

Aacute svaeligethinu hafa fjoumllmargar fuglategundir tekieth seacuter boacutelfestu og lifa sjoacutefuglar goacuteethu liacutefi iacute bjoumlrgunum naeligr

Horni og iacute Haeliglaviacutek Soumlmu soumlgu er aeth segja af Laacutetrabjargi sem er vestasti oddi Iacuteslands og Evroacutepu

Laacutetrabjarg hyacutesir um helming stofns sumra sjoacutefuglategunda iacute heiminum og er lundinn einkennisfugl

thornessa haeligsta fuglabjargs iacute heimi Auk bjargfugla gefur aeth liacuteta vaethfugla aeligetharfugl rjuacutepu faacutelka erni og

snaeliguglur iacute siacutenum reacutettu heimkynnum Er thornaeth einkum fjaran og sjoacuterinn sem faeligethir thornessa fugla Einnig er

algengt aeth haeliggt seacute aeth sjaacute baeligethi seli og hvali aacute Vestfjoumlrethum thornoumlkk seacute thornjoacuteethveginum sem liggur meeth

stroumlndinni Aacute haustin maacute einnig sjaacute Iacuteslendinga af oumlllu landinu flykkjast iacute berjamoacute aacute Vestfjoumlrethum

THORNaeth sem einkennir Vestfirethi er haacutesleacutettan og brattar hliacuteethar hennar og standberg sem ganga iacute sjoacute fram

Liacutetieth undirlendi er til landbuacutenaethar aacute svaeligethinu en sauethfjaacuterraeligkt hefur verieth buacutegrein heacuter um aldir aacute

Vestfjoumlrethum Fjoumlllin eru kjoumlrin til sauethfjaacuterraeligktar og uacutethagar margra byacutela eru oft stoacuterir Kindurnar ganga

frjaacutelsar utan girethinga og meethfram vegum og koma dilkar vaelignir af fjalli fyrir haustslaacutetrun Af

Vestfjoumlrethum faacutest liacutefloumlmb fyrir allt landieth thornar sem svaeligethieth er laust vieth sauethfjaacutersjuacutekdoacutema sem hafa stungieth

upp kollinum annars staethar

Aacute Vestfjoumlrethum er um thornriethjungur strandlengju Iacuteslands Strandlengjan er thornverhniacutept aacute sumum stoumlethum en

aacute oumlethrum veretha til stoacuter sandflaeligmi Vestfirsku sandstrendurnar eru iacute moumlrgum litum thornraacutett fyrir aeth svarti

liturinn seacute algengastur Rauethisandur er sennilega thorneirra fraeliggust en thornar er sandurinn rauethur vegna

niethurbrots houmlrpudisks THORNaeth sama aacute vieth um strendurnar iacute landi Holts iacute Oumlnundarfirethi en thornar er sandurinn

gulur vegna mylsnu uacuter kuacutefskel og beitukoacutengi

23 Jarethfraeligethi og jarethsaga

Hlutar Vestfjaretha og jarethloumlg austast aacute Iacuteslandi eru taldir fyrsta brot Iacuteslands sem reis upp uacuter Atlantshafinu

og eru enn ofar sjaacutevarmaacutels Elstu bergloumlg sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru iacute Skaacutelaviacutek utan Bolungarviacutekur

THORNau eru talin vera fraacute Miocene tiacutema eetha fraacute thornviacute fyrir um 16 milljoacutenum aacutera Iacutesland staeligkkar meeth hverju

eldgosi uacutet fraacute gosbeltunum vieth miethju og suethvesturhorni en smaacutem saman leita eldri bergloumlg til austurs

og vesturs aftur iacute djuacutep sjaacutevar uacutet fraacute Atlantshafshryggnum Nyacuteja gosefnieth fergir bergloumlgin inn til landsins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

10

THORNetta seacutest gloumlgglega aacute jarethloumlgum aacute Vestfjoumlrethum og Austfjoumlrethum THORNau halla niethur iacute aacutett aeth miethju landsins2

Vestfirethir eru nuacute moacutetaethir mun meira af joumlklum en thorneim eldstoumlethvum sem skoacutepu svaeligethieth iacute byrjun

Joumlklarnir hafa skorieth djuacutepa firethi og dali inn iacute haacutesleacutettuna sem einu sinni voru Vestfirethir3 THORNraacutett fyrir aeth

eldvirkni seacute nuacute uacutetkulnueth thornaacute hafa Vestfirethingar sum staethar enn aethgang aeth heitum uppsprettum sem

nyacutettar eru iacute naacutettuacuterulaugar og kyndingu huacutesa THORNetta er thornoacute ekki haeliggt nema aacute oumlrfaacuteum stoumlethum THORNess vegna

er viacuteethast hvar kynt meeth rafmagni sem er mun dyacuterara heldur en aeth nota jarethhita

Elstu steingervingar sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru fraacute Vestfjoumlrethum THORNeir mynda helst ploumlntur laufbloumleth

og surtarbrand til daeligmis iacute Staacutelfjalli en minna er um steingereth dyacuter Iacuteslensk loumlg og reglugerethir banna thornaeth

aeth steingervingar seacuteu fjarlaeliggethir af fundarstaeth nema meeth formlegu leyfi umhverfisraacuteethuneytisins

Iacuteslenskir steingervingar segja mikieth um jarethsoumlgu landsins og er stoacuter hluti jarethfraeligethilegs arfs okkar sem

thornjoacuteethar THORNaeth aeth steingervingar seacuteu faeligrethir til eetha skemmdir ryacuterir gildi thorneirra og staethsetning thorneirra er thornaacute

iacute raun gloumltueth4

24 Naacutettuacuteru- og umhverfisvernd

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum iacuteslenska riacutekieth og Umhverfisstofnun hafa unnieth saman aeth thornviacute aeth setja

vistgerethir vistkerfi og tegundir undir seacuterstaka vernd iacute samraeligmi vieth loumlg um naacutettuacuteruvernd Loumlgin mietha

aeth vernd og sjaacutelfbaeligrri nyacutetingu naacutettuacuteruauethlinda en eiga einnig aeth auethvelda umgengni og kynni

almennings af naacutettuacuterunni aacuten thorness aeth spilla liacutefi landi lofti eetha legi (sjaacute loumlg nr 60 2013) Stoacuter hluti

Vestfjaretha er nuacute aacute verndarsvaeligethi Iacute dag njoacuteta 20004 kmsup2 vestfirsks lands verndar af einhverju tagi en

thornaeth er naeligrri fjoacuterethungur heildarlands aacute Vestfjoumlrethum

Svaeligethi sem eru friethlyacutest aacute Vestfjoumlrethum 5

Hornstrandir urethu friethland aacuterieth 1975 THORNar eru 580 kmsup2 af naeligrri oacutespilltri naacutettuacuteru og

menningarminjum

Dynjandi og aethrir fossar iacute Dynjandisaacute voru friethlyacutestir sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1981 THORNar eru 700 msup2

lands sem njoacuteta verndar

Surtarbrandsgil var friethlyacutest sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingarinnar er aeth

vernda steingerethar leifar groacuteethurs sem er aeth finna iacute milliloumlgum einkum surtarbrandi og

leirloumlgum THORNetta eru leifar groacuteethurs sem klaeligddu landieth aacute tertiacuteer-tiacutemabilinu

Hriacutesey var friethlyacutest aacuterieth 1977 Groumlsug eyja uacuteti fyrir Reykhoacutelasveit Vegna fuglaverndunar er

oacuteheimilt aeth fara um svaeligethieth fraacute 15 apriacutel til 15 juacuteliacute Friethlandieth fellur innan verndarsvaeligethis

Breiethafjarethar sbr loumlg nr 541995

2 Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur 3 Sigurethur Steinthornoacutersson 2009 4 Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) 5 Umhverfisstofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

11

Vatnsfjoumlrethur var friethlyacutestur aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingar er aeth vernda naacutettuacuteru landsins aacute

thornann haacutett aeth foacutelki gefist kostur aacute aeth njoacuteta hennar

Mynd 5 Verndarsvaeligethieth vieth Dynjandisfoss Graelignar uacutetliacutenur marka friethlandieth umhverfis Dynjandisfoss en thornaeligr blaacuteu syacutena vatnsverndarsvaeligethi fossins (Umhverfisstofnun Dynjandi-verndar og stjoacuternunaraacuteaeligtlun 2015-2015)

25 Menning og saga

Hafsvaeligethieth uacutet af Vestfjoumlrethum eru gjoumlful fiskimieth THORNar maeligtast heitir og kaldir hafstraumar og velta upp

naeligringarefnum og mikieth aeligti er aeth hafa fyrir fugla hvali og fiska Vestfirethingar eiga seacuter langa soumlgu og

var svaeligethieth meeth thorneim fyrstu aacute landinu sem viacutekingarnir fraacute Noregi aacutekvaacuteethu aeth byggja THORNaeth hefur iacute raun

verieth samfelld byggeth aacute Vestfjoumlrethum siacuteethan land var numieth heacuter aacute 9 oumlld Hrafna-Floacuteki saacute sem gaf landinu

nafnieth Iacutesland toacutek seacuter boacutelfestu iacute Vatnsfirethi aacute Barethastroumlnd 6

Hefethir og arfleifethskipa stoacuteran sess iacute vestfirskri menningu Sterk tengsl eru aacute milli foacutelksins sem byggir

svaeligethieth og sjaacutevarins eins og seacutest aacute vestfirskri matarmenningu Soumlfn tengjast sjaacutevaruacutetvegi og hafnirnar

eru hjarta hvers baeligjar THORNrjuacute soumlfn aacute Vestfjoumlrethum byggja syacuteningarkost sinn aeth mestu leyti aacute sjaacutevaruacutetvegi

og notkun sjaacutevarhlunninda THORNau syacutena okkur hvernig liacutefieth snerist um sjoacutesoacutekn og sjaacutevarnytjar um aldir

Enn iacute dag rennir sjaacutevaruacutetvegur og fiskeldi sterkum stoethum undir samfeacutelagieth Iacute oumlethrum landshlutum

byggethi thornjoacuteethin mest aacute landbuacutenaethi en aacute Vestfjoumlrethum er undirlendi liacutetieth og sjoacuterinn thornviacute mikilvaeliggara buacutesiacutelag

Vestfirethingar aacutettu iacute raun engra annarra kosta voumll heldur en aeth boretha fisk og nyacuteta seacuter gjafir hafsins Menn

unnu iacute sveitum aeth sumri til og til sjaacutevar aeth vetri til aeth thornreyja thornorrann og goacuteuna

6 Aacuternastofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

12

Mynd 6 Foacutelksfjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum 1990-2018

THORNjoacuteethsagna- og menningararfur Vestfirethinga er nyacutettur iacute fjoumllbreytt safna- og syacuteningarstarf aacute svaeligethinu

Galdrasafnieth aacute Hoacutelmaviacutek styethst td baeligethi vieth soumlgulegar staethreyndir um galdrabrennur en jafnframt vieth

thornjoacuteethsoumlgur um kynjaskepnur til galdra Skriacutemslasetrieth aacute Biacuteldudal syacutenir hugmyndir thornjoacuteetharinnar um

skelfilegar verur iacute naacutettuacuterunni til froacuteethleiks iacuteslenskum og erlendum gestum Vestfirethingar eru stoltir af

thornessari arfleifeth og allflestir thornekkja soumlgur uacuter siacutenu naacutenasta umhverfi af aacutelfum troumlllum eetha jafnvel

skriacutemslum Vel thornekkt er sagan um troumlllin sem vildu losa Vestfirethi fraacute meginlandinu Troumlllin byrjuethu aeth

moka aeth kvoumlldi til og groacutefu Kollafjoumlreth uacuter austri og Gilsfjoumlreth uacuter vestri Jarethveginum sem mokaeth var iacute burtu

hentu thornau iacute sjoacuteinn sitt hvoru megin og myndaethi thornaeth eyjarnar aacute Breiethafirethi en thornar sem Huacutenafloacuteinn er of

djuacutepur thornaacute mynduethust engar eyjar thorneim megin Afraksturinn seacutest iacute thornviacute hversu stutt landraeligma tengir

Vestfirethi vieth Iacutesland Sagan hermir einnig aeth thornegar soacutel reis aacute nyacute urethu troumlllin aeth steini sem sjaacute maacute enn iacute

dag sem haacutea klettadranga

Mynd 7 Skessur sem doumlguethu uppi iacute Kollafirethi aacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

13

SEINNI HLUTI

Iacute seinni hluta er farieth yfir hvers vegna sveitarfeacuteloumlgin hoacutefu vottunarferlieth Lykilsvieth vinnunnar eru kynnt stjoacuternun verkefnisins og listi af atriethum sem koma til framkvaeligmda aacutesamt stefnu sveitarfeacutelaganna THORNetta eru mikilvaeliggustu skjoumll vottunarinnar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

14

3 Af hverju umhverfisvottun

Aacute Fjoacuterethungsthorningi Vestfirethinga sem haldieth var iacute Suacuteethaviacutek thornann 1 og 2 september 2006 var aacutelyktaeth um

aeth Vestfirethir aeligttu aeth vera stoacuteriethjulaust svaeligethi Suacute aacutekvoumlrethun sveitarfeacutelaganna niacuteu aeth vinna iacute sameiningu

aeth thornviacute aeth faacute starfsemi siacutena umhverfisvottaetha er skerf iacute thornaacute aacutett aeth skapa thornekkingarsamfeacutelag meeth

sjaacutelfbaeligrni aeth leietharljoacutesi Liacuteklegt er aeth thornaeth hafi jaacutekvaeligeth aacutehrif aacute markaethssetningu aacute hverskonar afurethum

er koma fraacute svaeligethinu og veki athygli ferethamanna Fjoumlgur sveitarfeacuteloumlg af niacuteu aacute Vestfjoumlrethum samthornykktu

Staethardagskraacute 21 aacute siacutenum tiacutema og eru thornaeth sveitarfeacuteloumlgin Iacutesafjaretharbaeligr Strandabyggeth

Reykhoacutelahreppur og Taacutelknafjaretharhreppur

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth

EarthCheck eru althornjoacuteethleg vottunarsamtoumlk meeth houmlfuethstoumlethvar iacute Aacutestraliacuteu Samtoumlkin hafa umsjoacuten meeth EC

vottunarkerfinu sem byggir aacute hugmyndafraeligethi Staethardagskraacuter 21 (Local Agenda 21) um sjaacutelfbaeligra og

aacutebyrga thornroacuteun iacute samraeligmi vieth aacutelyktanir heimsraacuteethstefnu Sameinuethu thornjoacuteethanna iacute Riacuteoacute 1992 EC eru einu

umhverfisvottunarsamtoumlkin iacute heiminum sem votta samfeacuteloumlg en einnig votta thornau ferethathornjoacutenustuaethila

Til aeth hljoacuteta umhverfismerki EC thornarf aeth fara iacute gegnum thornrjuacute ferli og eru thornau thornessi

1 Skraacutening og greiethsla fyrir vottunarkerfi EC Undirbuacuteningur aeth ferlinu stefnumoacutetun

skipan iacute raacuteeth og raacuteethgjafa fraeligethsla upplyacutesingadreifing og fleira

2 Stoumlethugreining meeth maeliglingum aacute toumllulegum viacutesum og gereth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Eftir

maeliglingar iacute eitt aacuter eru niethurstoumlethur sendar til vottunarsamtakanna sem meta hvort

laacutegmarksviethmiethum hafi verieth maeligtt Ef svo er fer verkefnieth iacute thornriethja thornrepieth

3 Uacutettekt og vottun fraacute EC Viethurkenndur oacutehaacuteethur vottunaraethili tekur starfsemina uacutet og

kannar hvort goumlgn seacuteu reacutett og iacute samraeligmi vieth staethla EC Einnig er aacuterangur borinn

saman vieth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Hafi henni verieth fylgt er veitt vottun til eins aacuters iacute

senn THORNessi vottun felur iacute seacuter aeth samfeacutelagiethferethathornjoacutenustuaethili skuldbindi sig til aeth

vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum

THORNeir aethilar sem hafa farieth iacute gegnum thornetta ferli og standast settar kroumlfur faacute iacute skrefi 3 umhverfismerki EC

og syacutena thornar meeth aeth thorneir vilji stuetha aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute sinni starfsemi Merkieth nyacutetur althornjoacuteethlegrar

viethurkenningar thornar sem samtoumlkin hafa vottaeth aethila iacute meira 50 thornjoacuteethloumlndum iacute oumlllum heimsaacutelfum

Staethallinn sem vottunarsamtoumlkin vinna eftir veitir samfeacuteloumlgum ramma til thorness aeth maeligla frammistoumlethu

siacutena og vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Hann byggir aacute sex meginstoethum

1 Trygg stjoacuternun samfeacutelagsins og tengsl vieth vottunarkerfieth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

15

2 Gildandi loumlgum og reglugerethum er fylgt iacute hviacutevetna

3 Sjaacutelfbaeligrnistefna iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

4 Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til fimm aacutera iacute senn sem er endurskoethueth aacuterlega

5 Skraacuteningar- og voumlktunarkerfi til aeth fylgjast meeth aacuterlegri frammistoumlethu aacute 12 sviethum og

aflaeth er fraacute hverju sveitarfeacutelagi

1 Oumlflugt samraacuteeth vieth alla hoacutepa samfeacutelagsins thornannig aeth iacutebuacutear eigi thorness kost aeth taka thornaacutett iacute

stefnumoacutetuninni og koma athugasemdum aacute framfaeligri Einnig er sett upp og framfylgt

kynningaraacuteaeligtlun um framgang verkefnisins

Iacute forskrift EC er rammi sem Ferethamaacutelastofnun Sameinuethu thornjoacuteethanna (UNWTO) hefur sett um sjaacutelfbaeligra

ferethathornjoacutenustu eetha skipulag ferethathornjoacutenustu til aeth styethja thornroacuteun iacute faacutetaeligkari riacutekjum heims THORNessi listi er unnin

meeth efnahags- og framfarastofnun Asiacuteuriacutekja (APEC) sem er samsvarandi efnhags- og framfarastofnun

Evroacutepu (OECD) Yfirlyacutesingin ber thorness greinilega merki aeth vera houmlnnueth sem gaacutetlisti eetha siethareglur fyrir

ferethathornjoacutenustu aacute svaeligethi sem byacuter vieth aethrar aethstaeligethur en heacuter tiacuteethkast Gaacutetlistinn er engu aeth siacuteethur goacuteethur

rammi

Listinn fylgir heacuter aacute eftir iacute lauslegri thornyacuteethingu Mariacuteu Maack Iacute Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun fyrir Vestfirethi er viacutesaethi iacute

nuacutemer lykilsvietha og geira iacute thornessum lista

1 Vernda umhverfi vistkerfi og naacutettuacuterulega tegundaauethgi

1 1 Styethja vieth naacutettuacuteruvernd og svaeligethisbundna friethun

1 2 Hvetja sveitarstjoacuternir til aeth meta gildi svaeligetha iacute thorneirra umsjoacuten meeth vernd iacute huga

13 Koma fyrir innviethum og mannvirkjum sem vernda ferethamannastaethi gegn skemmdum af voumlldum aacutegangs

2 Viretha staethbundna menningu

2 1 Taka jafnt tillit til allra oacutehaacuteeth kyni eetha aldri iacute skipulagi ferethathornjoacutenustu

2 2 Bjoacuteetha almenningi taeligkifaeligri til aeth taka thornaacutett iacute umraeligethum um skipulag ferethathornjoacutenustu

2 3 Vekja athygli yfirvalda aacute thornviacute hvaetha menningar og naacutettuacuteruminjar hafa verndargildi og gaeligta aeth thornviacute aeth starfsemi gangi ekki of naeligrri umhverfi og samfeacutelagi

2 4 Veita heimamoumlnnum taeligkifaeligri til aeth bjoacuteetha ferethamoumlnnum menningu staetharins

3 Viethhalda umhverfisstjoacuternun jafnt og thorneacutett

3 1 Gaeligta thorness aeth mat aacute umhverfis- og samfeacutelagsaacutehrifum seacute undirstaetha hverra framkvaeligmda auk hagraelignna thornaacutetta

3 2 Taka reglulega stoumlethu eetha uacutettekt aacute aacutestandi meeth tilliti til aacutehrifa atvinnurekstrar

3 3 Uppfaeligra sjaacutelfbaeligrnistefnu og -viacutesa innan starfsemi ferethathornjoacutenustu

3 4 Taka mieth af houmlnnun og landslagsskipulagi sem yacutetir undir sjaacutelfbaeligra landnotkun

4 Fylgja eftir styacuteringu til aeth naacute aacuterangri

4 1 Td draga uacuter mengun og uacutetblaeligstri groacuteethurhuacutesalofttegunda

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

16

4 2 Spara vatn og vernda vatnsgaeligethi

4 3 Taka aacute uacutergangs og sorpmaacutelum aacute hagkvaeligman haacutett (td minnka uacutergang)

4 4 Koma iacute veg fyrir haacutevaethamengun

4 5 Styethja vieth notkun aacute endurnyacutetanlegum endurvinnanlegum og liacutefraelignum efnum sem brotna niethur iacute naacutettuacuterunni

5 Faacute ferethathornjoacutenustuna meeth iacute lieth vieth aeth styethja vieth menningu og umhverfisvernd

5 1 Hvetja ferethathornjoacutena til aeth viretha skipulag og landnotkunaraacuteaeligtlun enda aeligttu thorneir aeth taka thornaacutett iacute skipulagsvinnu

5 2 Halda aacutevallt uppi merkjum umhverfisverndar og virethingu gangvart menningu siethum og minjum foacutelksins aacute staethnum

5 3 Hvetja byrgja og thornaacute sem thornjoacutenusta ferethathornjoacutena hoacutetel og veitingastaethi aeth fylgja aacutebyrgri umhverfis- og feacutelagslegri stefnu

5 4 Vekja athygli aacute umhverfis- og feacutelagslegri aacutebyrgeth iacute markaethssetningu

6 Fraeligetha og upplyacutesa um umhverfi og menningu svaeligethisins

6 1 Baeligta fraeligethslu um aacutebyrga stefnu iacute menntun fyrir ferethathornjoacutena

6 2 Greina ferethamoumlnnum reacutett fraacute umhverfis- og feacutelagslegum houmlgum svaeligethisins

6 3 Styrkja rannsoacuteknir og thornroacuteun sem syacutena aacutehrif ferethamennsku aacute umhverfi og menningu

7 Vinna meeth oumlethrum iacute umhverfis og feacutelagsmaacutelum

7 1 Vinna meeth oumlethrum aeth framfoumlrum iacute umhverfismaacutelum og sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis meeth aeth thornroacutea sameiginlegar maeliglingar og viacutesa

7 2 Standa vieth althornjoacuteethlega saacutettmaacutela samninga og yfirlyacutesingar eins og Iacutesland hefur skuldbundieth sig til auk iacuteslenskra laga og tilmaeligla sveitarfeacutelags

Tafla 2 Gaacutetlisti og sietharreglur UNWTO soacutett fraacute EarthCheck og thornyacutett aacute iacuteslensku

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins

Umhverfisvottunarverkefni sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum er styacutert af Framkvaeligmdaraacuteethi

Umhverfisvottunar Vestfjaretha Iacute thornviacute sitja niacuteu aethilar sem sveitarfeacuteloumlgin tilnefna iacute raacuteethieth til fjoumlgurra aacutera iacute

senn vieth lok kosninga Raacuteethieth skal kjoacutesa seacuter formann vieth upphaf kjoumlrtiacutemabils sveitarstjoacuterna og starfar

hann samkvaeligmt erindisbreacutefi Milli 2012 og 2018 sinnti Fjoacuterethungssamband Vestfirethinga daglegu vafstri

verkefnisins skv samthornykktum Fjoacuterethungsthornings 2012 Aacuterieth 2018 toacutek Vestfjarethastofa vieth umsyacuteslu

verkefnisins Fraacute byrjun aacuters 2019 hafa tveir starfsmenn starfaeth vieth verkefnieth annar iacute um 20 starfi en

hinn um 30 thornar sem aacuteethur var einn starfsmaethur iacute 20 starfshlutfalli Helstu hlutverk starfsmanna eru

aacuteaeligtlanagereth og aeth aethstoetha sveitarfeacuteloumlg vieth aeth hrinda iacute framkvaeligmd aacuteaeligtlunum og eftirfylgni verkefna

Verkefnastjoacuterar safna upplyacutesingum fraacute sveitarfeacuteloumlgunum vegna maeliglinga sjaacutelfbaeligrniviacutesa skila

viethmiethunartoumllum aacuterlega til EC og sinna oumlethru thornviacute sem EC umhverfisaacuteaeligtlunin gerir kroumlfu um svo haeliggt seacute

aeth viethhalda vottun Sveitarfeacuteloumlgin hafa skipaeth Graelignt teymirdquo en iacute thornviacute sitja thornriacuter aethilar Einn fraacute

norethanverethum Vestfjoumlrethum annar fraacute sunnanverethum Vestfjoumlrethum og saacute thornriethji fraacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 7: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

6

Iacute umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er thornetta orethaeth thornannig

Sjaacutelfbaeligr thornroacuteun gerir kroumlfu um jafnvaeliggi milli stoethanna Innan umhverfisins lifir

samfeacutelagieth og innan samfeacutelagsins verethur hagkerfieth til Vieth hverja aacutekvoumlrethunartoumlku

fyrirtaeligkis thornarf thornviacute aeth taka tillit til samfeacutelagslegra- og umhverfislaeliggra gilda til jafns

vieth efnahagslega hagsmuni

Iacute starfsemi fyrirtaeligkja sveitarfeacutelaga og riacutekja er meira farieth aeth taka mieth af sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis

meeth thornviacute aeth beita mati aacute umhverfisaacutehrifum aacuteaeligtlana og fjaacuterfestinga Segja maacute aeth stoumlethugt greinilegri aacutehrif

loftslagsbreytinga hafi vakieth menn til daacuteetha Iacuteslensk loumlg taka mieth af sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun

Sjaacutelfbaeligr thornroacuteun hefur verieth aacute dagskraacute thornroacuteunarsamvinnu Sameinuethu thornjoacuteethanna fraacute 1972 og flestir kannast

vieth regluleg thorning um umhverfi og thornroacuteun thornar sem samthornykktir dagskraacuter althornjoacuteethlegir samningar og

thornroacuteunaraethstoeth er raeligdd til aeth thornoka samfeacuteloumlgum manna iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun THORNessir saacutettmaacutelar mietha

aeth vernd naacutettuacuteru og auethlinda jafnari skiptingu auethlinda milli heimshluta og kynsloacuteetha og feacutelagslegu

jafnreacutetti

Sameinuethu thornjoacuteethirnar hafa fraacute thornviacute 1992 skilgreint 17 markmieth fyrir sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute heiminum og eru

thornessi markmieth aeth veretha meira aacuteberandi iacute markmiethssetningu og kynningu fyrirtaeligkja og feacutelaga

Mynd 2 Markmieth sameinuethu thornjoacuteethanna iacute kynningu feacutelags sameinuethu thornjoacuteethanna aacute Iacuteslandi

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

7

Ef marka maacute hnignun vistkerfa jaretharinnar er ljoacutest aeth fram til thornessa hefur mun minni aacutehersla verieth loumlgeth

aacute umhverfisthornaacutettinn en hina tvo Meeth thornviacute aeth vinna aeth umhverfisvottun sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum

hafa thornau syacutent thornaeth iacute verki aeth unnieth seacute iacute anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar thornannig aeth vart verethur framfara iacute

umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Iacute thornessari framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er gereth grein fyrir helstu kroumlfunum sem

EC - samtoumlkin gera til starfsemi sveitarfeacutelaga svo aeth thornau eigi moumlguleika aacute vottun aacutesamt frumkvaeligethi aeth

thorneim verkefnum sem fyrirhugaeth er aeth raacuteethast iacute aacute aacuterunum 2019-2024

2 Um Vestfirethi

Aacute Vestfjoumlrethum eru niacuteu sveitarfeacuteloumlg THORNau eru Aacuterneshreppur Bolungarviacutekurkaupstaethur Iacutesafjaretharbaeligr

Kaldrananeshreppur Reykhoacutelahreppur Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og

Vesturbyggeth Iacutebuacuteafjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum iacute januacutear 2018 var 6994 manns en ferethamenn aacute Vestfjoumlrethum voru

146985 Af thorneim kom 74000 manns meeth skemmtiferethaskipum sem stoppuethu iacute einn dag

Sveitarfeacutelag 2018

Bolungarviacutekurkaupstaethur 945

Iacutesafjaretharbaeligr 3707

Reykhoacutelahreppur 275

Taacutelknafjaretharhreppur 244

Vesturbyggeth 1024

Suacuteethaviacutekurhreppur 196

Aacuterneshreppur 43

Kaldrananeshreppur 109

Strandabyggeth 451

Alls aacute Vestfjoumlrethum 6994 Tafla 1 Iacutebuacuteafjoumlldi sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum 1 jan 2018 (Hagstofa Iacuteslands)

Vestfirethir eru 8700 km2 sem er um 85 af flatarmaacuteli Iacuteslands Kannanir sem gerethar hafa verieth aacute meethal

ferethamanna sem heimsaeligkja Vestfirethi hafa syacutent aeth thorneim finnst landslagieth og naacutettuacuteran mest aacuteberandi

og eftirsoacuteknarvert aacute Vestfjoumlrethum Daeligmigert landslag eru djuacutepir firethir og dalir umluktir haacuteum og

tignarlegum fjoumlllum og fallegum fossum Aacute Vestfjoumlrethum er mikil naacutettuacuterufegureth og vinaleg samfeacuteloumlg

Maacute thornar telja Djuacutepaviacutek Vigur Laacutetrabjarg Oacutesvoumlr Skaacutelaviacutek Hornstrandir og Dynjandi en thornar fyrir utan eru

margir fallegir og aacutehugaverethir baeligir og staethir sem vert er aeth skoetha

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

8

21 Veethurfar

Vestfirethir eru baethaethir grein uacuter Golfstraumnum og veethurfarieth er mildara en vieth maacute buacuteast miethaeth vieth

norraeligna hnattstoumlethu Myndirnar heacuter fyrir neethan syacutena annars vegar meethalhita aacute Lambavatni sem er

skammt fraacute Patreksfirethi Hitastigsferlarnir syacutena meethaltal aacuteranna 1961-1990 Efst er haeligsta hitastig

dagsins iacute miethjunni er meethalhiti dagsins og neethst er laeliggsta hitastig dagsins iacute hverjum maacutenuethi

Meethalhitastig vieth strendur Vestfjaretha er aacute milli -2 og 0degC iacute januacutear Aacute haacutelendinu er thornaeth milli -6 og -4 iacute

januacutear(Veethurstofa Iacuteslands 2019)

Aacute Iacuteslandi oumlllu er uacuterkoma riacutekuleg

einkum aacute sunnan og

vestanverethu landinu Aacute

myndinni er uacuterkomu skipt iacute 5

flokka 1 er lt600mm aacute aacuteri 2 er

600-1199mm 3 er 1200-

1999mm 4 er 200-3999mm og

5 er yfir 4000 mm aacuterleg uacuterkoma

Aacute Vestfjoumlrethum er uacuterkoma aacute

haacutelendinu aethallega 600-

3999mm aacuterleg uacuterkoma

Mynd 4 Meethaltalsuacuterkoma aacute Iacuteslandi aacuterin 1931-1960 Myndin er af vef Naacutettuacuterustofu Norethurlands vestra

Mynd 3 Meethaltal aacuteranna 1961-1990 af haeligsta meethal og laeliggsta maeligldu hitastigi iacute hverjum maacutenuethi aacutersins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

9

22 Mannliacutef

Iacutemynd Vestfjaretha er sjoacutesoacutekn uacutetgereth verkun og sala aacute fiskafurethum Iacute sveitum Strandabyggethar og

Reykhoacutela er mikil sauethfjaacuterraeligkt Einnig er mikil duacutentekja og thornoumlrungaslaacutettur vieth Breiethafjoumlreth Helstu

atvinnuvegirnir eru uacutetgereth fiskvinnsla verslun og thornjoacutenusta og nuacute ferethathornjoacutenusta Vestfirethir eru

viacuteethfeethmt og haacutelent landssvaeligethi og aeth staeligrstum hluta ekki iacute byggeth Leiethsoumlgumenn lyacutesa svaeligethinu sem

hinum soumlnnu iacuteslensku viacuteethernum thornar sem auethvelt er aeth naacutelgast dyacuter og fugla iacute siacutenu naacutettuacuterulega

umhverfi Hvert svaeligethi aacute Iacuteslandi hefur sitt aethdraacutettarafl aacute meethal naacutettuacuteru- og fuglaaacutehugamanna og

Vestfirethir eru thornar engin undantekning Vestfirethir og Hornstrandir eru heimahagar heimskautarefsins

THORNessi fallegu dyacuter er best aeth naacutelgast iacute Hornstrandafriethlandinu en thornar er hann verndaethur

Hornstrandafriethland er nyrsti hluti Vestfjarethakjaacutelkans 580 kmsup2 af naeligr oacutesnertum groumlsugum viacuteethernum

Aacute svaeligethinu hafa fjoumllmargar fuglategundir tekieth seacuter boacutelfestu og lifa sjoacutefuglar goacuteethu liacutefi iacute bjoumlrgunum naeligr

Horni og iacute Haeliglaviacutek Soumlmu soumlgu er aeth segja af Laacutetrabjargi sem er vestasti oddi Iacuteslands og Evroacutepu

Laacutetrabjarg hyacutesir um helming stofns sumra sjoacutefuglategunda iacute heiminum og er lundinn einkennisfugl

thornessa haeligsta fuglabjargs iacute heimi Auk bjargfugla gefur aeth liacuteta vaethfugla aeligetharfugl rjuacutepu faacutelka erni og

snaeliguglur iacute siacutenum reacutettu heimkynnum Er thornaeth einkum fjaran og sjoacuterinn sem faeligethir thornessa fugla Einnig er

algengt aeth haeliggt seacute aeth sjaacute baeligethi seli og hvali aacute Vestfjoumlrethum thornoumlkk seacute thornjoacuteethveginum sem liggur meeth

stroumlndinni Aacute haustin maacute einnig sjaacute Iacuteslendinga af oumlllu landinu flykkjast iacute berjamoacute aacute Vestfjoumlrethum

THORNaeth sem einkennir Vestfirethi er haacutesleacutettan og brattar hliacuteethar hennar og standberg sem ganga iacute sjoacute fram

Liacutetieth undirlendi er til landbuacutenaethar aacute svaeligethinu en sauethfjaacuterraeligkt hefur verieth buacutegrein heacuter um aldir aacute

Vestfjoumlrethum Fjoumlllin eru kjoumlrin til sauethfjaacuterraeligktar og uacutethagar margra byacutela eru oft stoacuterir Kindurnar ganga

frjaacutelsar utan girethinga og meethfram vegum og koma dilkar vaelignir af fjalli fyrir haustslaacutetrun Af

Vestfjoumlrethum faacutest liacutefloumlmb fyrir allt landieth thornar sem svaeligethieth er laust vieth sauethfjaacutersjuacutekdoacutema sem hafa stungieth

upp kollinum annars staethar

Aacute Vestfjoumlrethum er um thornriethjungur strandlengju Iacuteslands Strandlengjan er thornverhniacutept aacute sumum stoumlethum en

aacute oumlethrum veretha til stoacuter sandflaeligmi Vestfirsku sandstrendurnar eru iacute moumlrgum litum thornraacutett fyrir aeth svarti

liturinn seacute algengastur Rauethisandur er sennilega thorneirra fraeliggust en thornar er sandurinn rauethur vegna

niethurbrots houmlrpudisks THORNaeth sama aacute vieth um strendurnar iacute landi Holts iacute Oumlnundarfirethi en thornar er sandurinn

gulur vegna mylsnu uacuter kuacutefskel og beitukoacutengi

23 Jarethfraeligethi og jarethsaga

Hlutar Vestfjaretha og jarethloumlg austast aacute Iacuteslandi eru taldir fyrsta brot Iacuteslands sem reis upp uacuter Atlantshafinu

og eru enn ofar sjaacutevarmaacutels Elstu bergloumlg sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru iacute Skaacutelaviacutek utan Bolungarviacutekur

THORNau eru talin vera fraacute Miocene tiacutema eetha fraacute thornviacute fyrir um 16 milljoacutenum aacutera Iacutesland staeligkkar meeth hverju

eldgosi uacutet fraacute gosbeltunum vieth miethju og suethvesturhorni en smaacutem saman leita eldri bergloumlg til austurs

og vesturs aftur iacute djuacutep sjaacutevar uacutet fraacute Atlantshafshryggnum Nyacuteja gosefnieth fergir bergloumlgin inn til landsins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

10

THORNetta seacutest gloumlgglega aacute jarethloumlgum aacute Vestfjoumlrethum og Austfjoumlrethum THORNau halla niethur iacute aacutett aeth miethju landsins2

Vestfirethir eru nuacute moacutetaethir mun meira af joumlklum en thorneim eldstoumlethvum sem skoacutepu svaeligethieth iacute byrjun

Joumlklarnir hafa skorieth djuacutepa firethi og dali inn iacute haacutesleacutettuna sem einu sinni voru Vestfirethir3 THORNraacutett fyrir aeth

eldvirkni seacute nuacute uacutetkulnueth thornaacute hafa Vestfirethingar sum staethar enn aethgang aeth heitum uppsprettum sem

nyacutettar eru iacute naacutettuacuterulaugar og kyndingu huacutesa THORNetta er thornoacute ekki haeliggt nema aacute oumlrfaacuteum stoumlethum THORNess vegna

er viacuteethast hvar kynt meeth rafmagni sem er mun dyacuterara heldur en aeth nota jarethhita

Elstu steingervingar sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru fraacute Vestfjoumlrethum THORNeir mynda helst ploumlntur laufbloumleth

og surtarbrand til daeligmis iacute Staacutelfjalli en minna er um steingereth dyacuter Iacuteslensk loumlg og reglugerethir banna thornaeth

aeth steingervingar seacuteu fjarlaeliggethir af fundarstaeth nema meeth formlegu leyfi umhverfisraacuteethuneytisins

Iacuteslenskir steingervingar segja mikieth um jarethsoumlgu landsins og er stoacuter hluti jarethfraeligethilegs arfs okkar sem

thornjoacuteethar THORNaeth aeth steingervingar seacuteu faeligrethir til eetha skemmdir ryacuterir gildi thorneirra og staethsetning thorneirra er thornaacute

iacute raun gloumltueth4

24 Naacutettuacuteru- og umhverfisvernd

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum iacuteslenska riacutekieth og Umhverfisstofnun hafa unnieth saman aeth thornviacute aeth setja

vistgerethir vistkerfi og tegundir undir seacuterstaka vernd iacute samraeligmi vieth loumlg um naacutettuacuteruvernd Loumlgin mietha

aeth vernd og sjaacutelfbaeligrri nyacutetingu naacutettuacuteruauethlinda en eiga einnig aeth auethvelda umgengni og kynni

almennings af naacutettuacuterunni aacuten thorness aeth spilla liacutefi landi lofti eetha legi (sjaacute loumlg nr 60 2013) Stoacuter hluti

Vestfjaretha er nuacute aacute verndarsvaeligethi Iacute dag njoacuteta 20004 kmsup2 vestfirsks lands verndar af einhverju tagi en

thornaeth er naeligrri fjoacuterethungur heildarlands aacute Vestfjoumlrethum

Svaeligethi sem eru friethlyacutest aacute Vestfjoumlrethum 5

Hornstrandir urethu friethland aacuterieth 1975 THORNar eru 580 kmsup2 af naeligrri oacutespilltri naacutettuacuteru og

menningarminjum

Dynjandi og aethrir fossar iacute Dynjandisaacute voru friethlyacutestir sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1981 THORNar eru 700 msup2

lands sem njoacuteta verndar

Surtarbrandsgil var friethlyacutest sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingarinnar er aeth

vernda steingerethar leifar groacuteethurs sem er aeth finna iacute milliloumlgum einkum surtarbrandi og

leirloumlgum THORNetta eru leifar groacuteethurs sem klaeligddu landieth aacute tertiacuteer-tiacutemabilinu

Hriacutesey var friethlyacutest aacuterieth 1977 Groumlsug eyja uacuteti fyrir Reykhoacutelasveit Vegna fuglaverndunar er

oacuteheimilt aeth fara um svaeligethieth fraacute 15 apriacutel til 15 juacuteliacute Friethlandieth fellur innan verndarsvaeligethis

Breiethafjarethar sbr loumlg nr 541995

2 Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur 3 Sigurethur Steinthornoacutersson 2009 4 Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) 5 Umhverfisstofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

11

Vatnsfjoumlrethur var friethlyacutestur aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingar er aeth vernda naacutettuacuteru landsins aacute

thornann haacutett aeth foacutelki gefist kostur aacute aeth njoacuteta hennar

Mynd 5 Verndarsvaeligethieth vieth Dynjandisfoss Graelignar uacutetliacutenur marka friethlandieth umhverfis Dynjandisfoss en thornaeligr blaacuteu syacutena vatnsverndarsvaeligethi fossins (Umhverfisstofnun Dynjandi-verndar og stjoacuternunaraacuteaeligtlun 2015-2015)

25 Menning og saga

Hafsvaeligethieth uacutet af Vestfjoumlrethum eru gjoumlful fiskimieth THORNar maeligtast heitir og kaldir hafstraumar og velta upp

naeligringarefnum og mikieth aeligti er aeth hafa fyrir fugla hvali og fiska Vestfirethingar eiga seacuter langa soumlgu og

var svaeligethieth meeth thorneim fyrstu aacute landinu sem viacutekingarnir fraacute Noregi aacutekvaacuteethu aeth byggja THORNaeth hefur iacute raun

verieth samfelld byggeth aacute Vestfjoumlrethum siacuteethan land var numieth heacuter aacute 9 oumlld Hrafna-Floacuteki saacute sem gaf landinu

nafnieth Iacutesland toacutek seacuter boacutelfestu iacute Vatnsfirethi aacute Barethastroumlnd 6

Hefethir og arfleifethskipa stoacuteran sess iacute vestfirskri menningu Sterk tengsl eru aacute milli foacutelksins sem byggir

svaeligethieth og sjaacutevarins eins og seacutest aacute vestfirskri matarmenningu Soumlfn tengjast sjaacutevaruacutetvegi og hafnirnar

eru hjarta hvers baeligjar THORNrjuacute soumlfn aacute Vestfjoumlrethum byggja syacuteningarkost sinn aeth mestu leyti aacute sjaacutevaruacutetvegi

og notkun sjaacutevarhlunninda THORNau syacutena okkur hvernig liacutefieth snerist um sjoacutesoacutekn og sjaacutevarnytjar um aldir

Enn iacute dag rennir sjaacutevaruacutetvegur og fiskeldi sterkum stoethum undir samfeacutelagieth Iacute oumlethrum landshlutum

byggethi thornjoacuteethin mest aacute landbuacutenaethi en aacute Vestfjoumlrethum er undirlendi liacutetieth og sjoacuterinn thornviacute mikilvaeliggara buacutesiacutelag

Vestfirethingar aacutettu iacute raun engra annarra kosta voumll heldur en aeth boretha fisk og nyacuteta seacuter gjafir hafsins Menn

unnu iacute sveitum aeth sumri til og til sjaacutevar aeth vetri til aeth thornreyja thornorrann og goacuteuna

6 Aacuternastofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

12

Mynd 6 Foacutelksfjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum 1990-2018

THORNjoacuteethsagna- og menningararfur Vestfirethinga er nyacutettur iacute fjoumllbreytt safna- og syacuteningarstarf aacute svaeligethinu

Galdrasafnieth aacute Hoacutelmaviacutek styethst td baeligethi vieth soumlgulegar staethreyndir um galdrabrennur en jafnframt vieth

thornjoacuteethsoumlgur um kynjaskepnur til galdra Skriacutemslasetrieth aacute Biacuteldudal syacutenir hugmyndir thornjoacuteetharinnar um

skelfilegar verur iacute naacutettuacuterunni til froacuteethleiks iacuteslenskum og erlendum gestum Vestfirethingar eru stoltir af

thornessari arfleifeth og allflestir thornekkja soumlgur uacuter siacutenu naacutenasta umhverfi af aacutelfum troumlllum eetha jafnvel

skriacutemslum Vel thornekkt er sagan um troumlllin sem vildu losa Vestfirethi fraacute meginlandinu Troumlllin byrjuethu aeth

moka aeth kvoumlldi til og groacutefu Kollafjoumlreth uacuter austri og Gilsfjoumlreth uacuter vestri Jarethveginum sem mokaeth var iacute burtu

hentu thornau iacute sjoacuteinn sitt hvoru megin og myndaethi thornaeth eyjarnar aacute Breiethafirethi en thornar sem Huacutenafloacuteinn er of

djuacutepur thornaacute mynduethust engar eyjar thorneim megin Afraksturinn seacutest iacute thornviacute hversu stutt landraeligma tengir

Vestfirethi vieth Iacutesland Sagan hermir einnig aeth thornegar soacutel reis aacute nyacute urethu troumlllin aeth steini sem sjaacute maacute enn iacute

dag sem haacutea klettadranga

Mynd 7 Skessur sem doumlguethu uppi iacute Kollafirethi aacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

13

SEINNI HLUTI

Iacute seinni hluta er farieth yfir hvers vegna sveitarfeacuteloumlgin hoacutefu vottunarferlieth Lykilsvieth vinnunnar eru kynnt stjoacuternun verkefnisins og listi af atriethum sem koma til framkvaeligmda aacutesamt stefnu sveitarfeacutelaganna THORNetta eru mikilvaeliggustu skjoumll vottunarinnar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

14

3 Af hverju umhverfisvottun

Aacute Fjoacuterethungsthorningi Vestfirethinga sem haldieth var iacute Suacuteethaviacutek thornann 1 og 2 september 2006 var aacutelyktaeth um

aeth Vestfirethir aeligttu aeth vera stoacuteriethjulaust svaeligethi Suacute aacutekvoumlrethun sveitarfeacutelaganna niacuteu aeth vinna iacute sameiningu

aeth thornviacute aeth faacute starfsemi siacutena umhverfisvottaetha er skerf iacute thornaacute aacutett aeth skapa thornekkingarsamfeacutelag meeth

sjaacutelfbaeligrni aeth leietharljoacutesi Liacuteklegt er aeth thornaeth hafi jaacutekvaeligeth aacutehrif aacute markaethssetningu aacute hverskonar afurethum

er koma fraacute svaeligethinu og veki athygli ferethamanna Fjoumlgur sveitarfeacuteloumlg af niacuteu aacute Vestfjoumlrethum samthornykktu

Staethardagskraacute 21 aacute siacutenum tiacutema og eru thornaeth sveitarfeacuteloumlgin Iacutesafjaretharbaeligr Strandabyggeth

Reykhoacutelahreppur og Taacutelknafjaretharhreppur

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth

EarthCheck eru althornjoacuteethleg vottunarsamtoumlk meeth houmlfuethstoumlethvar iacute Aacutestraliacuteu Samtoumlkin hafa umsjoacuten meeth EC

vottunarkerfinu sem byggir aacute hugmyndafraeligethi Staethardagskraacuter 21 (Local Agenda 21) um sjaacutelfbaeligra og

aacutebyrga thornroacuteun iacute samraeligmi vieth aacutelyktanir heimsraacuteethstefnu Sameinuethu thornjoacuteethanna iacute Riacuteoacute 1992 EC eru einu

umhverfisvottunarsamtoumlkin iacute heiminum sem votta samfeacuteloumlg en einnig votta thornau ferethathornjoacutenustuaethila

Til aeth hljoacuteta umhverfismerki EC thornarf aeth fara iacute gegnum thornrjuacute ferli og eru thornau thornessi

1 Skraacutening og greiethsla fyrir vottunarkerfi EC Undirbuacuteningur aeth ferlinu stefnumoacutetun

skipan iacute raacuteeth og raacuteethgjafa fraeligethsla upplyacutesingadreifing og fleira

2 Stoumlethugreining meeth maeliglingum aacute toumllulegum viacutesum og gereth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Eftir

maeliglingar iacute eitt aacuter eru niethurstoumlethur sendar til vottunarsamtakanna sem meta hvort

laacutegmarksviethmiethum hafi verieth maeligtt Ef svo er fer verkefnieth iacute thornriethja thornrepieth

3 Uacutettekt og vottun fraacute EC Viethurkenndur oacutehaacuteethur vottunaraethili tekur starfsemina uacutet og

kannar hvort goumlgn seacuteu reacutett og iacute samraeligmi vieth staethla EC Einnig er aacuterangur borinn

saman vieth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Hafi henni verieth fylgt er veitt vottun til eins aacuters iacute

senn THORNessi vottun felur iacute seacuter aeth samfeacutelagiethferethathornjoacutenustuaethili skuldbindi sig til aeth

vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum

THORNeir aethilar sem hafa farieth iacute gegnum thornetta ferli og standast settar kroumlfur faacute iacute skrefi 3 umhverfismerki EC

og syacutena thornar meeth aeth thorneir vilji stuetha aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute sinni starfsemi Merkieth nyacutetur althornjoacuteethlegrar

viethurkenningar thornar sem samtoumlkin hafa vottaeth aethila iacute meira 50 thornjoacuteethloumlndum iacute oumlllum heimsaacutelfum

Staethallinn sem vottunarsamtoumlkin vinna eftir veitir samfeacuteloumlgum ramma til thorness aeth maeligla frammistoumlethu

siacutena og vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Hann byggir aacute sex meginstoethum

1 Trygg stjoacuternun samfeacutelagsins og tengsl vieth vottunarkerfieth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

15

2 Gildandi loumlgum og reglugerethum er fylgt iacute hviacutevetna

3 Sjaacutelfbaeligrnistefna iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

4 Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til fimm aacutera iacute senn sem er endurskoethueth aacuterlega

5 Skraacuteningar- og voumlktunarkerfi til aeth fylgjast meeth aacuterlegri frammistoumlethu aacute 12 sviethum og

aflaeth er fraacute hverju sveitarfeacutelagi

1 Oumlflugt samraacuteeth vieth alla hoacutepa samfeacutelagsins thornannig aeth iacutebuacutear eigi thorness kost aeth taka thornaacutett iacute

stefnumoacutetuninni og koma athugasemdum aacute framfaeligri Einnig er sett upp og framfylgt

kynningaraacuteaeligtlun um framgang verkefnisins

Iacute forskrift EC er rammi sem Ferethamaacutelastofnun Sameinuethu thornjoacuteethanna (UNWTO) hefur sett um sjaacutelfbaeligra

ferethathornjoacutenustu eetha skipulag ferethathornjoacutenustu til aeth styethja thornroacuteun iacute faacutetaeligkari riacutekjum heims THORNessi listi er unnin

meeth efnahags- og framfarastofnun Asiacuteuriacutekja (APEC) sem er samsvarandi efnhags- og framfarastofnun

Evroacutepu (OECD) Yfirlyacutesingin ber thorness greinilega merki aeth vera houmlnnueth sem gaacutetlisti eetha siethareglur fyrir

ferethathornjoacutenustu aacute svaeligethi sem byacuter vieth aethrar aethstaeligethur en heacuter tiacuteethkast Gaacutetlistinn er engu aeth siacuteethur goacuteethur

rammi

Listinn fylgir heacuter aacute eftir iacute lauslegri thornyacuteethingu Mariacuteu Maack Iacute Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun fyrir Vestfirethi er viacutesaethi iacute

nuacutemer lykilsvietha og geira iacute thornessum lista

1 Vernda umhverfi vistkerfi og naacutettuacuterulega tegundaauethgi

1 1 Styethja vieth naacutettuacuteruvernd og svaeligethisbundna friethun

1 2 Hvetja sveitarstjoacuternir til aeth meta gildi svaeligetha iacute thorneirra umsjoacuten meeth vernd iacute huga

13 Koma fyrir innviethum og mannvirkjum sem vernda ferethamannastaethi gegn skemmdum af voumlldum aacutegangs

2 Viretha staethbundna menningu

2 1 Taka jafnt tillit til allra oacutehaacuteeth kyni eetha aldri iacute skipulagi ferethathornjoacutenustu

2 2 Bjoacuteetha almenningi taeligkifaeligri til aeth taka thornaacutett iacute umraeligethum um skipulag ferethathornjoacutenustu

2 3 Vekja athygli yfirvalda aacute thornviacute hvaetha menningar og naacutettuacuteruminjar hafa verndargildi og gaeligta aeth thornviacute aeth starfsemi gangi ekki of naeligrri umhverfi og samfeacutelagi

2 4 Veita heimamoumlnnum taeligkifaeligri til aeth bjoacuteetha ferethamoumlnnum menningu staetharins

3 Viethhalda umhverfisstjoacuternun jafnt og thorneacutett

3 1 Gaeligta thorness aeth mat aacute umhverfis- og samfeacutelagsaacutehrifum seacute undirstaetha hverra framkvaeligmda auk hagraelignna thornaacutetta

3 2 Taka reglulega stoumlethu eetha uacutettekt aacute aacutestandi meeth tilliti til aacutehrifa atvinnurekstrar

3 3 Uppfaeligra sjaacutelfbaeligrnistefnu og -viacutesa innan starfsemi ferethathornjoacutenustu

3 4 Taka mieth af houmlnnun og landslagsskipulagi sem yacutetir undir sjaacutelfbaeligra landnotkun

4 Fylgja eftir styacuteringu til aeth naacute aacuterangri

4 1 Td draga uacuter mengun og uacutetblaeligstri groacuteethurhuacutesalofttegunda

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

16

4 2 Spara vatn og vernda vatnsgaeligethi

4 3 Taka aacute uacutergangs og sorpmaacutelum aacute hagkvaeligman haacutett (td minnka uacutergang)

4 4 Koma iacute veg fyrir haacutevaethamengun

4 5 Styethja vieth notkun aacute endurnyacutetanlegum endurvinnanlegum og liacutefraelignum efnum sem brotna niethur iacute naacutettuacuterunni

5 Faacute ferethathornjoacutenustuna meeth iacute lieth vieth aeth styethja vieth menningu og umhverfisvernd

5 1 Hvetja ferethathornjoacutena til aeth viretha skipulag og landnotkunaraacuteaeligtlun enda aeligttu thorneir aeth taka thornaacutett iacute skipulagsvinnu

5 2 Halda aacutevallt uppi merkjum umhverfisverndar og virethingu gangvart menningu siethum og minjum foacutelksins aacute staethnum

5 3 Hvetja byrgja og thornaacute sem thornjoacutenusta ferethathornjoacutena hoacutetel og veitingastaethi aeth fylgja aacutebyrgri umhverfis- og feacutelagslegri stefnu

5 4 Vekja athygli aacute umhverfis- og feacutelagslegri aacutebyrgeth iacute markaethssetningu

6 Fraeligetha og upplyacutesa um umhverfi og menningu svaeligethisins

6 1 Baeligta fraeligethslu um aacutebyrga stefnu iacute menntun fyrir ferethathornjoacutena

6 2 Greina ferethamoumlnnum reacutett fraacute umhverfis- og feacutelagslegum houmlgum svaeligethisins

6 3 Styrkja rannsoacuteknir og thornroacuteun sem syacutena aacutehrif ferethamennsku aacute umhverfi og menningu

7 Vinna meeth oumlethrum iacute umhverfis og feacutelagsmaacutelum

7 1 Vinna meeth oumlethrum aeth framfoumlrum iacute umhverfismaacutelum og sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis meeth aeth thornroacutea sameiginlegar maeliglingar og viacutesa

7 2 Standa vieth althornjoacuteethlega saacutettmaacutela samninga og yfirlyacutesingar eins og Iacutesland hefur skuldbundieth sig til auk iacuteslenskra laga og tilmaeligla sveitarfeacutelags

Tafla 2 Gaacutetlisti og sietharreglur UNWTO soacutett fraacute EarthCheck og thornyacutett aacute iacuteslensku

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins

Umhverfisvottunarverkefni sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum er styacutert af Framkvaeligmdaraacuteethi

Umhverfisvottunar Vestfjaretha Iacute thornviacute sitja niacuteu aethilar sem sveitarfeacuteloumlgin tilnefna iacute raacuteethieth til fjoumlgurra aacutera iacute

senn vieth lok kosninga Raacuteethieth skal kjoacutesa seacuter formann vieth upphaf kjoumlrtiacutemabils sveitarstjoacuterna og starfar

hann samkvaeligmt erindisbreacutefi Milli 2012 og 2018 sinnti Fjoacuterethungssamband Vestfirethinga daglegu vafstri

verkefnisins skv samthornykktum Fjoacuterethungsthornings 2012 Aacuterieth 2018 toacutek Vestfjarethastofa vieth umsyacuteslu

verkefnisins Fraacute byrjun aacuters 2019 hafa tveir starfsmenn starfaeth vieth verkefnieth annar iacute um 20 starfi en

hinn um 30 thornar sem aacuteethur var einn starfsmaethur iacute 20 starfshlutfalli Helstu hlutverk starfsmanna eru

aacuteaeligtlanagereth og aeth aethstoetha sveitarfeacuteloumlg vieth aeth hrinda iacute framkvaeligmd aacuteaeligtlunum og eftirfylgni verkefna

Verkefnastjoacuterar safna upplyacutesingum fraacute sveitarfeacuteloumlgunum vegna maeliglinga sjaacutelfbaeligrniviacutesa skila

viethmiethunartoumllum aacuterlega til EC og sinna oumlethru thornviacute sem EC umhverfisaacuteaeligtlunin gerir kroumlfu um svo haeliggt seacute

aeth viethhalda vottun Sveitarfeacuteloumlgin hafa skipaeth Graelignt teymirdquo en iacute thornviacute sitja thornriacuter aethilar Einn fraacute

norethanverethum Vestfjoumlrethum annar fraacute sunnanverethum Vestfjoumlrethum og saacute thornriethji fraacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 8: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

7

Ef marka maacute hnignun vistkerfa jaretharinnar er ljoacutest aeth fram til thornessa hefur mun minni aacutehersla verieth loumlgeth

aacute umhverfisthornaacutettinn en hina tvo Meeth thornviacute aeth vinna aeth umhverfisvottun sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum

hafa thornau syacutent thornaeth iacute verki aeth unnieth seacute iacute anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar thornannig aeth vart verethur framfara iacute

umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Iacute thornessari framkvaeligmdaaacuteaeligtlun er gereth grein fyrir helstu kroumlfunum sem

EC - samtoumlkin gera til starfsemi sveitarfeacutelaga svo aeth thornau eigi moumlguleika aacute vottun aacutesamt frumkvaeligethi aeth

thorneim verkefnum sem fyrirhugaeth er aeth raacuteethast iacute aacute aacuterunum 2019-2024

2 Um Vestfirethi

Aacute Vestfjoumlrethum eru niacuteu sveitarfeacuteloumlg THORNau eru Aacuterneshreppur Bolungarviacutekurkaupstaethur Iacutesafjaretharbaeligr

Kaldrananeshreppur Reykhoacutelahreppur Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og

Vesturbyggeth Iacutebuacuteafjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum iacute januacutear 2018 var 6994 manns en ferethamenn aacute Vestfjoumlrethum voru

146985 Af thorneim kom 74000 manns meeth skemmtiferethaskipum sem stoppuethu iacute einn dag

Sveitarfeacutelag 2018

Bolungarviacutekurkaupstaethur 945

Iacutesafjaretharbaeligr 3707

Reykhoacutelahreppur 275

Taacutelknafjaretharhreppur 244

Vesturbyggeth 1024

Suacuteethaviacutekurhreppur 196

Aacuterneshreppur 43

Kaldrananeshreppur 109

Strandabyggeth 451

Alls aacute Vestfjoumlrethum 6994 Tafla 1 Iacutebuacuteafjoumlldi sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum 1 jan 2018 (Hagstofa Iacuteslands)

Vestfirethir eru 8700 km2 sem er um 85 af flatarmaacuteli Iacuteslands Kannanir sem gerethar hafa verieth aacute meethal

ferethamanna sem heimsaeligkja Vestfirethi hafa syacutent aeth thorneim finnst landslagieth og naacutettuacuteran mest aacuteberandi

og eftirsoacuteknarvert aacute Vestfjoumlrethum Daeligmigert landslag eru djuacutepir firethir og dalir umluktir haacuteum og

tignarlegum fjoumlllum og fallegum fossum Aacute Vestfjoumlrethum er mikil naacutettuacuterufegureth og vinaleg samfeacuteloumlg

Maacute thornar telja Djuacutepaviacutek Vigur Laacutetrabjarg Oacutesvoumlr Skaacutelaviacutek Hornstrandir og Dynjandi en thornar fyrir utan eru

margir fallegir og aacutehugaverethir baeligir og staethir sem vert er aeth skoetha

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

8

21 Veethurfar

Vestfirethir eru baethaethir grein uacuter Golfstraumnum og veethurfarieth er mildara en vieth maacute buacuteast miethaeth vieth

norraeligna hnattstoumlethu Myndirnar heacuter fyrir neethan syacutena annars vegar meethalhita aacute Lambavatni sem er

skammt fraacute Patreksfirethi Hitastigsferlarnir syacutena meethaltal aacuteranna 1961-1990 Efst er haeligsta hitastig

dagsins iacute miethjunni er meethalhiti dagsins og neethst er laeliggsta hitastig dagsins iacute hverjum maacutenuethi

Meethalhitastig vieth strendur Vestfjaretha er aacute milli -2 og 0degC iacute januacutear Aacute haacutelendinu er thornaeth milli -6 og -4 iacute

januacutear(Veethurstofa Iacuteslands 2019)

Aacute Iacuteslandi oumlllu er uacuterkoma riacutekuleg

einkum aacute sunnan og

vestanverethu landinu Aacute

myndinni er uacuterkomu skipt iacute 5

flokka 1 er lt600mm aacute aacuteri 2 er

600-1199mm 3 er 1200-

1999mm 4 er 200-3999mm og

5 er yfir 4000 mm aacuterleg uacuterkoma

Aacute Vestfjoumlrethum er uacuterkoma aacute

haacutelendinu aethallega 600-

3999mm aacuterleg uacuterkoma

Mynd 4 Meethaltalsuacuterkoma aacute Iacuteslandi aacuterin 1931-1960 Myndin er af vef Naacutettuacuterustofu Norethurlands vestra

Mynd 3 Meethaltal aacuteranna 1961-1990 af haeligsta meethal og laeliggsta maeligldu hitastigi iacute hverjum maacutenuethi aacutersins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

9

22 Mannliacutef

Iacutemynd Vestfjaretha er sjoacutesoacutekn uacutetgereth verkun og sala aacute fiskafurethum Iacute sveitum Strandabyggethar og

Reykhoacutela er mikil sauethfjaacuterraeligkt Einnig er mikil duacutentekja og thornoumlrungaslaacutettur vieth Breiethafjoumlreth Helstu

atvinnuvegirnir eru uacutetgereth fiskvinnsla verslun og thornjoacutenusta og nuacute ferethathornjoacutenusta Vestfirethir eru

viacuteethfeethmt og haacutelent landssvaeligethi og aeth staeligrstum hluta ekki iacute byggeth Leiethsoumlgumenn lyacutesa svaeligethinu sem

hinum soumlnnu iacuteslensku viacuteethernum thornar sem auethvelt er aeth naacutelgast dyacuter og fugla iacute siacutenu naacutettuacuterulega

umhverfi Hvert svaeligethi aacute Iacuteslandi hefur sitt aethdraacutettarafl aacute meethal naacutettuacuteru- og fuglaaacutehugamanna og

Vestfirethir eru thornar engin undantekning Vestfirethir og Hornstrandir eru heimahagar heimskautarefsins

THORNessi fallegu dyacuter er best aeth naacutelgast iacute Hornstrandafriethlandinu en thornar er hann verndaethur

Hornstrandafriethland er nyrsti hluti Vestfjarethakjaacutelkans 580 kmsup2 af naeligr oacutesnertum groumlsugum viacuteethernum

Aacute svaeligethinu hafa fjoumllmargar fuglategundir tekieth seacuter boacutelfestu og lifa sjoacutefuglar goacuteethu liacutefi iacute bjoumlrgunum naeligr

Horni og iacute Haeliglaviacutek Soumlmu soumlgu er aeth segja af Laacutetrabjargi sem er vestasti oddi Iacuteslands og Evroacutepu

Laacutetrabjarg hyacutesir um helming stofns sumra sjoacutefuglategunda iacute heiminum og er lundinn einkennisfugl

thornessa haeligsta fuglabjargs iacute heimi Auk bjargfugla gefur aeth liacuteta vaethfugla aeligetharfugl rjuacutepu faacutelka erni og

snaeliguglur iacute siacutenum reacutettu heimkynnum Er thornaeth einkum fjaran og sjoacuterinn sem faeligethir thornessa fugla Einnig er

algengt aeth haeliggt seacute aeth sjaacute baeligethi seli og hvali aacute Vestfjoumlrethum thornoumlkk seacute thornjoacuteethveginum sem liggur meeth

stroumlndinni Aacute haustin maacute einnig sjaacute Iacuteslendinga af oumlllu landinu flykkjast iacute berjamoacute aacute Vestfjoumlrethum

THORNaeth sem einkennir Vestfirethi er haacutesleacutettan og brattar hliacuteethar hennar og standberg sem ganga iacute sjoacute fram

Liacutetieth undirlendi er til landbuacutenaethar aacute svaeligethinu en sauethfjaacuterraeligkt hefur verieth buacutegrein heacuter um aldir aacute

Vestfjoumlrethum Fjoumlllin eru kjoumlrin til sauethfjaacuterraeligktar og uacutethagar margra byacutela eru oft stoacuterir Kindurnar ganga

frjaacutelsar utan girethinga og meethfram vegum og koma dilkar vaelignir af fjalli fyrir haustslaacutetrun Af

Vestfjoumlrethum faacutest liacutefloumlmb fyrir allt landieth thornar sem svaeligethieth er laust vieth sauethfjaacutersjuacutekdoacutema sem hafa stungieth

upp kollinum annars staethar

Aacute Vestfjoumlrethum er um thornriethjungur strandlengju Iacuteslands Strandlengjan er thornverhniacutept aacute sumum stoumlethum en

aacute oumlethrum veretha til stoacuter sandflaeligmi Vestfirsku sandstrendurnar eru iacute moumlrgum litum thornraacutett fyrir aeth svarti

liturinn seacute algengastur Rauethisandur er sennilega thorneirra fraeliggust en thornar er sandurinn rauethur vegna

niethurbrots houmlrpudisks THORNaeth sama aacute vieth um strendurnar iacute landi Holts iacute Oumlnundarfirethi en thornar er sandurinn

gulur vegna mylsnu uacuter kuacutefskel og beitukoacutengi

23 Jarethfraeligethi og jarethsaga

Hlutar Vestfjaretha og jarethloumlg austast aacute Iacuteslandi eru taldir fyrsta brot Iacuteslands sem reis upp uacuter Atlantshafinu

og eru enn ofar sjaacutevarmaacutels Elstu bergloumlg sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru iacute Skaacutelaviacutek utan Bolungarviacutekur

THORNau eru talin vera fraacute Miocene tiacutema eetha fraacute thornviacute fyrir um 16 milljoacutenum aacutera Iacutesland staeligkkar meeth hverju

eldgosi uacutet fraacute gosbeltunum vieth miethju og suethvesturhorni en smaacutem saman leita eldri bergloumlg til austurs

og vesturs aftur iacute djuacutep sjaacutevar uacutet fraacute Atlantshafshryggnum Nyacuteja gosefnieth fergir bergloumlgin inn til landsins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

10

THORNetta seacutest gloumlgglega aacute jarethloumlgum aacute Vestfjoumlrethum og Austfjoumlrethum THORNau halla niethur iacute aacutett aeth miethju landsins2

Vestfirethir eru nuacute moacutetaethir mun meira af joumlklum en thorneim eldstoumlethvum sem skoacutepu svaeligethieth iacute byrjun

Joumlklarnir hafa skorieth djuacutepa firethi og dali inn iacute haacutesleacutettuna sem einu sinni voru Vestfirethir3 THORNraacutett fyrir aeth

eldvirkni seacute nuacute uacutetkulnueth thornaacute hafa Vestfirethingar sum staethar enn aethgang aeth heitum uppsprettum sem

nyacutettar eru iacute naacutettuacuterulaugar og kyndingu huacutesa THORNetta er thornoacute ekki haeliggt nema aacute oumlrfaacuteum stoumlethum THORNess vegna

er viacuteethast hvar kynt meeth rafmagni sem er mun dyacuterara heldur en aeth nota jarethhita

Elstu steingervingar sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru fraacute Vestfjoumlrethum THORNeir mynda helst ploumlntur laufbloumleth

og surtarbrand til daeligmis iacute Staacutelfjalli en minna er um steingereth dyacuter Iacuteslensk loumlg og reglugerethir banna thornaeth

aeth steingervingar seacuteu fjarlaeliggethir af fundarstaeth nema meeth formlegu leyfi umhverfisraacuteethuneytisins

Iacuteslenskir steingervingar segja mikieth um jarethsoumlgu landsins og er stoacuter hluti jarethfraeligethilegs arfs okkar sem

thornjoacuteethar THORNaeth aeth steingervingar seacuteu faeligrethir til eetha skemmdir ryacuterir gildi thorneirra og staethsetning thorneirra er thornaacute

iacute raun gloumltueth4

24 Naacutettuacuteru- og umhverfisvernd

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum iacuteslenska riacutekieth og Umhverfisstofnun hafa unnieth saman aeth thornviacute aeth setja

vistgerethir vistkerfi og tegundir undir seacuterstaka vernd iacute samraeligmi vieth loumlg um naacutettuacuteruvernd Loumlgin mietha

aeth vernd og sjaacutelfbaeligrri nyacutetingu naacutettuacuteruauethlinda en eiga einnig aeth auethvelda umgengni og kynni

almennings af naacutettuacuterunni aacuten thorness aeth spilla liacutefi landi lofti eetha legi (sjaacute loumlg nr 60 2013) Stoacuter hluti

Vestfjaretha er nuacute aacute verndarsvaeligethi Iacute dag njoacuteta 20004 kmsup2 vestfirsks lands verndar af einhverju tagi en

thornaeth er naeligrri fjoacuterethungur heildarlands aacute Vestfjoumlrethum

Svaeligethi sem eru friethlyacutest aacute Vestfjoumlrethum 5

Hornstrandir urethu friethland aacuterieth 1975 THORNar eru 580 kmsup2 af naeligrri oacutespilltri naacutettuacuteru og

menningarminjum

Dynjandi og aethrir fossar iacute Dynjandisaacute voru friethlyacutestir sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1981 THORNar eru 700 msup2

lands sem njoacuteta verndar

Surtarbrandsgil var friethlyacutest sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingarinnar er aeth

vernda steingerethar leifar groacuteethurs sem er aeth finna iacute milliloumlgum einkum surtarbrandi og

leirloumlgum THORNetta eru leifar groacuteethurs sem klaeligddu landieth aacute tertiacuteer-tiacutemabilinu

Hriacutesey var friethlyacutest aacuterieth 1977 Groumlsug eyja uacuteti fyrir Reykhoacutelasveit Vegna fuglaverndunar er

oacuteheimilt aeth fara um svaeligethieth fraacute 15 apriacutel til 15 juacuteliacute Friethlandieth fellur innan verndarsvaeligethis

Breiethafjarethar sbr loumlg nr 541995

2 Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur 3 Sigurethur Steinthornoacutersson 2009 4 Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) 5 Umhverfisstofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

11

Vatnsfjoumlrethur var friethlyacutestur aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingar er aeth vernda naacutettuacuteru landsins aacute

thornann haacutett aeth foacutelki gefist kostur aacute aeth njoacuteta hennar

Mynd 5 Verndarsvaeligethieth vieth Dynjandisfoss Graelignar uacutetliacutenur marka friethlandieth umhverfis Dynjandisfoss en thornaeligr blaacuteu syacutena vatnsverndarsvaeligethi fossins (Umhverfisstofnun Dynjandi-verndar og stjoacuternunaraacuteaeligtlun 2015-2015)

25 Menning og saga

Hafsvaeligethieth uacutet af Vestfjoumlrethum eru gjoumlful fiskimieth THORNar maeligtast heitir og kaldir hafstraumar og velta upp

naeligringarefnum og mikieth aeligti er aeth hafa fyrir fugla hvali og fiska Vestfirethingar eiga seacuter langa soumlgu og

var svaeligethieth meeth thorneim fyrstu aacute landinu sem viacutekingarnir fraacute Noregi aacutekvaacuteethu aeth byggja THORNaeth hefur iacute raun

verieth samfelld byggeth aacute Vestfjoumlrethum siacuteethan land var numieth heacuter aacute 9 oumlld Hrafna-Floacuteki saacute sem gaf landinu

nafnieth Iacutesland toacutek seacuter boacutelfestu iacute Vatnsfirethi aacute Barethastroumlnd 6

Hefethir og arfleifethskipa stoacuteran sess iacute vestfirskri menningu Sterk tengsl eru aacute milli foacutelksins sem byggir

svaeligethieth og sjaacutevarins eins og seacutest aacute vestfirskri matarmenningu Soumlfn tengjast sjaacutevaruacutetvegi og hafnirnar

eru hjarta hvers baeligjar THORNrjuacute soumlfn aacute Vestfjoumlrethum byggja syacuteningarkost sinn aeth mestu leyti aacute sjaacutevaruacutetvegi

og notkun sjaacutevarhlunninda THORNau syacutena okkur hvernig liacutefieth snerist um sjoacutesoacutekn og sjaacutevarnytjar um aldir

Enn iacute dag rennir sjaacutevaruacutetvegur og fiskeldi sterkum stoethum undir samfeacutelagieth Iacute oumlethrum landshlutum

byggethi thornjoacuteethin mest aacute landbuacutenaethi en aacute Vestfjoumlrethum er undirlendi liacutetieth og sjoacuterinn thornviacute mikilvaeliggara buacutesiacutelag

Vestfirethingar aacutettu iacute raun engra annarra kosta voumll heldur en aeth boretha fisk og nyacuteta seacuter gjafir hafsins Menn

unnu iacute sveitum aeth sumri til og til sjaacutevar aeth vetri til aeth thornreyja thornorrann og goacuteuna

6 Aacuternastofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

12

Mynd 6 Foacutelksfjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum 1990-2018

THORNjoacuteethsagna- og menningararfur Vestfirethinga er nyacutettur iacute fjoumllbreytt safna- og syacuteningarstarf aacute svaeligethinu

Galdrasafnieth aacute Hoacutelmaviacutek styethst td baeligethi vieth soumlgulegar staethreyndir um galdrabrennur en jafnframt vieth

thornjoacuteethsoumlgur um kynjaskepnur til galdra Skriacutemslasetrieth aacute Biacuteldudal syacutenir hugmyndir thornjoacuteetharinnar um

skelfilegar verur iacute naacutettuacuterunni til froacuteethleiks iacuteslenskum og erlendum gestum Vestfirethingar eru stoltir af

thornessari arfleifeth og allflestir thornekkja soumlgur uacuter siacutenu naacutenasta umhverfi af aacutelfum troumlllum eetha jafnvel

skriacutemslum Vel thornekkt er sagan um troumlllin sem vildu losa Vestfirethi fraacute meginlandinu Troumlllin byrjuethu aeth

moka aeth kvoumlldi til og groacutefu Kollafjoumlreth uacuter austri og Gilsfjoumlreth uacuter vestri Jarethveginum sem mokaeth var iacute burtu

hentu thornau iacute sjoacuteinn sitt hvoru megin og myndaethi thornaeth eyjarnar aacute Breiethafirethi en thornar sem Huacutenafloacuteinn er of

djuacutepur thornaacute mynduethust engar eyjar thorneim megin Afraksturinn seacutest iacute thornviacute hversu stutt landraeligma tengir

Vestfirethi vieth Iacutesland Sagan hermir einnig aeth thornegar soacutel reis aacute nyacute urethu troumlllin aeth steini sem sjaacute maacute enn iacute

dag sem haacutea klettadranga

Mynd 7 Skessur sem doumlguethu uppi iacute Kollafirethi aacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

13

SEINNI HLUTI

Iacute seinni hluta er farieth yfir hvers vegna sveitarfeacuteloumlgin hoacutefu vottunarferlieth Lykilsvieth vinnunnar eru kynnt stjoacuternun verkefnisins og listi af atriethum sem koma til framkvaeligmda aacutesamt stefnu sveitarfeacutelaganna THORNetta eru mikilvaeliggustu skjoumll vottunarinnar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

14

3 Af hverju umhverfisvottun

Aacute Fjoacuterethungsthorningi Vestfirethinga sem haldieth var iacute Suacuteethaviacutek thornann 1 og 2 september 2006 var aacutelyktaeth um

aeth Vestfirethir aeligttu aeth vera stoacuteriethjulaust svaeligethi Suacute aacutekvoumlrethun sveitarfeacutelaganna niacuteu aeth vinna iacute sameiningu

aeth thornviacute aeth faacute starfsemi siacutena umhverfisvottaetha er skerf iacute thornaacute aacutett aeth skapa thornekkingarsamfeacutelag meeth

sjaacutelfbaeligrni aeth leietharljoacutesi Liacuteklegt er aeth thornaeth hafi jaacutekvaeligeth aacutehrif aacute markaethssetningu aacute hverskonar afurethum

er koma fraacute svaeligethinu og veki athygli ferethamanna Fjoumlgur sveitarfeacuteloumlg af niacuteu aacute Vestfjoumlrethum samthornykktu

Staethardagskraacute 21 aacute siacutenum tiacutema og eru thornaeth sveitarfeacuteloumlgin Iacutesafjaretharbaeligr Strandabyggeth

Reykhoacutelahreppur og Taacutelknafjaretharhreppur

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth

EarthCheck eru althornjoacuteethleg vottunarsamtoumlk meeth houmlfuethstoumlethvar iacute Aacutestraliacuteu Samtoumlkin hafa umsjoacuten meeth EC

vottunarkerfinu sem byggir aacute hugmyndafraeligethi Staethardagskraacuter 21 (Local Agenda 21) um sjaacutelfbaeligra og

aacutebyrga thornroacuteun iacute samraeligmi vieth aacutelyktanir heimsraacuteethstefnu Sameinuethu thornjoacuteethanna iacute Riacuteoacute 1992 EC eru einu

umhverfisvottunarsamtoumlkin iacute heiminum sem votta samfeacuteloumlg en einnig votta thornau ferethathornjoacutenustuaethila

Til aeth hljoacuteta umhverfismerki EC thornarf aeth fara iacute gegnum thornrjuacute ferli og eru thornau thornessi

1 Skraacutening og greiethsla fyrir vottunarkerfi EC Undirbuacuteningur aeth ferlinu stefnumoacutetun

skipan iacute raacuteeth og raacuteethgjafa fraeligethsla upplyacutesingadreifing og fleira

2 Stoumlethugreining meeth maeliglingum aacute toumllulegum viacutesum og gereth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Eftir

maeliglingar iacute eitt aacuter eru niethurstoumlethur sendar til vottunarsamtakanna sem meta hvort

laacutegmarksviethmiethum hafi verieth maeligtt Ef svo er fer verkefnieth iacute thornriethja thornrepieth

3 Uacutettekt og vottun fraacute EC Viethurkenndur oacutehaacuteethur vottunaraethili tekur starfsemina uacutet og

kannar hvort goumlgn seacuteu reacutett og iacute samraeligmi vieth staethla EC Einnig er aacuterangur borinn

saman vieth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Hafi henni verieth fylgt er veitt vottun til eins aacuters iacute

senn THORNessi vottun felur iacute seacuter aeth samfeacutelagiethferethathornjoacutenustuaethili skuldbindi sig til aeth

vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum

THORNeir aethilar sem hafa farieth iacute gegnum thornetta ferli og standast settar kroumlfur faacute iacute skrefi 3 umhverfismerki EC

og syacutena thornar meeth aeth thorneir vilji stuetha aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute sinni starfsemi Merkieth nyacutetur althornjoacuteethlegrar

viethurkenningar thornar sem samtoumlkin hafa vottaeth aethila iacute meira 50 thornjoacuteethloumlndum iacute oumlllum heimsaacutelfum

Staethallinn sem vottunarsamtoumlkin vinna eftir veitir samfeacuteloumlgum ramma til thorness aeth maeligla frammistoumlethu

siacutena og vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Hann byggir aacute sex meginstoethum

1 Trygg stjoacuternun samfeacutelagsins og tengsl vieth vottunarkerfieth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

15

2 Gildandi loumlgum og reglugerethum er fylgt iacute hviacutevetna

3 Sjaacutelfbaeligrnistefna iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

4 Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til fimm aacutera iacute senn sem er endurskoethueth aacuterlega

5 Skraacuteningar- og voumlktunarkerfi til aeth fylgjast meeth aacuterlegri frammistoumlethu aacute 12 sviethum og

aflaeth er fraacute hverju sveitarfeacutelagi

1 Oumlflugt samraacuteeth vieth alla hoacutepa samfeacutelagsins thornannig aeth iacutebuacutear eigi thorness kost aeth taka thornaacutett iacute

stefnumoacutetuninni og koma athugasemdum aacute framfaeligri Einnig er sett upp og framfylgt

kynningaraacuteaeligtlun um framgang verkefnisins

Iacute forskrift EC er rammi sem Ferethamaacutelastofnun Sameinuethu thornjoacuteethanna (UNWTO) hefur sett um sjaacutelfbaeligra

ferethathornjoacutenustu eetha skipulag ferethathornjoacutenustu til aeth styethja thornroacuteun iacute faacutetaeligkari riacutekjum heims THORNessi listi er unnin

meeth efnahags- og framfarastofnun Asiacuteuriacutekja (APEC) sem er samsvarandi efnhags- og framfarastofnun

Evroacutepu (OECD) Yfirlyacutesingin ber thorness greinilega merki aeth vera houmlnnueth sem gaacutetlisti eetha siethareglur fyrir

ferethathornjoacutenustu aacute svaeligethi sem byacuter vieth aethrar aethstaeligethur en heacuter tiacuteethkast Gaacutetlistinn er engu aeth siacuteethur goacuteethur

rammi

Listinn fylgir heacuter aacute eftir iacute lauslegri thornyacuteethingu Mariacuteu Maack Iacute Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun fyrir Vestfirethi er viacutesaethi iacute

nuacutemer lykilsvietha og geira iacute thornessum lista

1 Vernda umhverfi vistkerfi og naacutettuacuterulega tegundaauethgi

1 1 Styethja vieth naacutettuacuteruvernd og svaeligethisbundna friethun

1 2 Hvetja sveitarstjoacuternir til aeth meta gildi svaeligetha iacute thorneirra umsjoacuten meeth vernd iacute huga

13 Koma fyrir innviethum og mannvirkjum sem vernda ferethamannastaethi gegn skemmdum af voumlldum aacutegangs

2 Viretha staethbundna menningu

2 1 Taka jafnt tillit til allra oacutehaacuteeth kyni eetha aldri iacute skipulagi ferethathornjoacutenustu

2 2 Bjoacuteetha almenningi taeligkifaeligri til aeth taka thornaacutett iacute umraeligethum um skipulag ferethathornjoacutenustu

2 3 Vekja athygli yfirvalda aacute thornviacute hvaetha menningar og naacutettuacuteruminjar hafa verndargildi og gaeligta aeth thornviacute aeth starfsemi gangi ekki of naeligrri umhverfi og samfeacutelagi

2 4 Veita heimamoumlnnum taeligkifaeligri til aeth bjoacuteetha ferethamoumlnnum menningu staetharins

3 Viethhalda umhverfisstjoacuternun jafnt og thorneacutett

3 1 Gaeligta thorness aeth mat aacute umhverfis- og samfeacutelagsaacutehrifum seacute undirstaetha hverra framkvaeligmda auk hagraelignna thornaacutetta

3 2 Taka reglulega stoumlethu eetha uacutettekt aacute aacutestandi meeth tilliti til aacutehrifa atvinnurekstrar

3 3 Uppfaeligra sjaacutelfbaeligrnistefnu og -viacutesa innan starfsemi ferethathornjoacutenustu

3 4 Taka mieth af houmlnnun og landslagsskipulagi sem yacutetir undir sjaacutelfbaeligra landnotkun

4 Fylgja eftir styacuteringu til aeth naacute aacuterangri

4 1 Td draga uacuter mengun og uacutetblaeligstri groacuteethurhuacutesalofttegunda

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

16

4 2 Spara vatn og vernda vatnsgaeligethi

4 3 Taka aacute uacutergangs og sorpmaacutelum aacute hagkvaeligman haacutett (td minnka uacutergang)

4 4 Koma iacute veg fyrir haacutevaethamengun

4 5 Styethja vieth notkun aacute endurnyacutetanlegum endurvinnanlegum og liacutefraelignum efnum sem brotna niethur iacute naacutettuacuterunni

5 Faacute ferethathornjoacutenustuna meeth iacute lieth vieth aeth styethja vieth menningu og umhverfisvernd

5 1 Hvetja ferethathornjoacutena til aeth viretha skipulag og landnotkunaraacuteaeligtlun enda aeligttu thorneir aeth taka thornaacutett iacute skipulagsvinnu

5 2 Halda aacutevallt uppi merkjum umhverfisverndar og virethingu gangvart menningu siethum og minjum foacutelksins aacute staethnum

5 3 Hvetja byrgja og thornaacute sem thornjoacutenusta ferethathornjoacutena hoacutetel og veitingastaethi aeth fylgja aacutebyrgri umhverfis- og feacutelagslegri stefnu

5 4 Vekja athygli aacute umhverfis- og feacutelagslegri aacutebyrgeth iacute markaethssetningu

6 Fraeligetha og upplyacutesa um umhverfi og menningu svaeligethisins

6 1 Baeligta fraeligethslu um aacutebyrga stefnu iacute menntun fyrir ferethathornjoacutena

6 2 Greina ferethamoumlnnum reacutett fraacute umhverfis- og feacutelagslegum houmlgum svaeligethisins

6 3 Styrkja rannsoacuteknir og thornroacuteun sem syacutena aacutehrif ferethamennsku aacute umhverfi og menningu

7 Vinna meeth oumlethrum iacute umhverfis og feacutelagsmaacutelum

7 1 Vinna meeth oumlethrum aeth framfoumlrum iacute umhverfismaacutelum og sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis meeth aeth thornroacutea sameiginlegar maeliglingar og viacutesa

7 2 Standa vieth althornjoacuteethlega saacutettmaacutela samninga og yfirlyacutesingar eins og Iacutesland hefur skuldbundieth sig til auk iacuteslenskra laga og tilmaeligla sveitarfeacutelags

Tafla 2 Gaacutetlisti og sietharreglur UNWTO soacutett fraacute EarthCheck og thornyacutett aacute iacuteslensku

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins

Umhverfisvottunarverkefni sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum er styacutert af Framkvaeligmdaraacuteethi

Umhverfisvottunar Vestfjaretha Iacute thornviacute sitja niacuteu aethilar sem sveitarfeacuteloumlgin tilnefna iacute raacuteethieth til fjoumlgurra aacutera iacute

senn vieth lok kosninga Raacuteethieth skal kjoacutesa seacuter formann vieth upphaf kjoumlrtiacutemabils sveitarstjoacuterna og starfar

hann samkvaeligmt erindisbreacutefi Milli 2012 og 2018 sinnti Fjoacuterethungssamband Vestfirethinga daglegu vafstri

verkefnisins skv samthornykktum Fjoacuterethungsthornings 2012 Aacuterieth 2018 toacutek Vestfjarethastofa vieth umsyacuteslu

verkefnisins Fraacute byrjun aacuters 2019 hafa tveir starfsmenn starfaeth vieth verkefnieth annar iacute um 20 starfi en

hinn um 30 thornar sem aacuteethur var einn starfsmaethur iacute 20 starfshlutfalli Helstu hlutverk starfsmanna eru

aacuteaeligtlanagereth og aeth aethstoetha sveitarfeacuteloumlg vieth aeth hrinda iacute framkvaeligmd aacuteaeligtlunum og eftirfylgni verkefna

Verkefnastjoacuterar safna upplyacutesingum fraacute sveitarfeacuteloumlgunum vegna maeliglinga sjaacutelfbaeligrniviacutesa skila

viethmiethunartoumllum aacuterlega til EC og sinna oumlethru thornviacute sem EC umhverfisaacuteaeligtlunin gerir kroumlfu um svo haeliggt seacute

aeth viethhalda vottun Sveitarfeacuteloumlgin hafa skipaeth Graelignt teymirdquo en iacute thornviacute sitja thornriacuter aethilar Einn fraacute

norethanverethum Vestfjoumlrethum annar fraacute sunnanverethum Vestfjoumlrethum og saacute thornriethji fraacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 9: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

8

21 Veethurfar

Vestfirethir eru baethaethir grein uacuter Golfstraumnum og veethurfarieth er mildara en vieth maacute buacuteast miethaeth vieth

norraeligna hnattstoumlethu Myndirnar heacuter fyrir neethan syacutena annars vegar meethalhita aacute Lambavatni sem er

skammt fraacute Patreksfirethi Hitastigsferlarnir syacutena meethaltal aacuteranna 1961-1990 Efst er haeligsta hitastig

dagsins iacute miethjunni er meethalhiti dagsins og neethst er laeliggsta hitastig dagsins iacute hverjum maacutenuethi

Meethalhitastig vieth strendur Vestfjaretha er aacute milli -2 og 0degC iacute januacutear Aacute haacutelendinu er thornaeth milli -6 og -4 iacute

januacutear(Veethurstofa Iacuteslands 2019)

Aacute Iacuteslandi oumlllu er uacuterkoma riacutekuleg

einkum aacute sunnan og

vestanverethu landinu Aacute

myndinni er uacuterkomu skipt iacute 5

flokka 1 er lt600mm aacute aacuteri 2 er

600-1199mm 3 er 1200-

1999mm 4 er 200-3999mm og

5 er yfir 4000 mm aacuterleg uacuterkoma

Aacute Vestfjoumlrethum er uacuterkoma aacute

haacutelendinu aethallega 600-

3999mm aacuterleg uacuterkoma

Mynd 4 Meethaltalsuacuterkoma aacute Iacuteslandi aacuterin 1931-1960 Myndin er af vef Naacutettuacuterustofu Norethurlands vestra

Mynd 3 Meethaltal aacuteranna 1961-1990 af haeligsta meethal og laeliggsta maeligldu hitastigi iacute hverjum maacutenuethi aacutersins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

9

22 Mannliacutef

Iacutemynd Vestfjaretha er sjoacutesoacutekn uacutetgereth verkun og sala aacute fiskafurethum Iacute sveitum Strandabyggethar og

Reykhoacutela er mikil sauethfjaacuterraeligkt Einnig er mikil duacutentekja og thornoumlrungaslaacutettur vieth Breiethafjoumlreth Helstu

atvinnuvegirnir eru uacutetgereth fiskvinnsla verslun og thornjoacutenusta og nuacute ferethathornjoacutenusta Vestfirethir eru

viacuteethfeethmt og haacutelent landssvaeligethi og aeth staeligrstum hluta ekki iacute byggeth Leiethsoumlgumenn lyacutesa svaeligethinu sem

hinum soumlnnu iacuteslensku viacuteethernum thornar sem auethvelt er aeth naacutelgast dyacuter og fugla iacute siacutenu naacutettuacuterulega

umhverfi Hvert svaeligethi aacute Iacuteslandi hefur sitt aethdraacutettarafl aacute meethal naacutettuacuteru- og fuglaaacutehugamanna og

Vestfirethir eru thornar engin undantekning Vestfirethir og Hornstrandir eru heimahagar heimskautarefsins

THORNessi fallegu dyacuter er best aeth naacutelgast iacute Hornstrandafriethlandinu en thornar er hann verndaethur

Hornstrandafriethland er nyrsti hluti Vestfjarethakjaacutelkans 580 kmsup2 af naeligr oacutesnertum groumlsugum viacuteethernum

Aacute svaeligethinu hafa fjoumllmargar fuglategundir tekieth seacuter boacutelfestu og lifa sjoacutefuglar goacuteethu liacutefi iacute bjoumlrgunum naeligr

Horni og iacute Haeliglaviacutek Soumlmu soumlgu er aeth segja af Laacutetrabjargi sem er vestasti oddi Iacuteslands og Evroacutepu

Laacutetrabjarg hyacutesir um helming stofns sumra sjoacutefuglategunda iacute heiminum og er lundinn einkennisfugl

thornessa haeligsta fuglabjargs iacute heimi Auk bjargfugla gefur aeth liacuteta vaethfugla aeligetharfugl rjuacutepu faacutelka erni og

snaeliguglur iacute siacutenum reacutettu heimkynnum Er thornaeth einkum fjaran og sjoacuterinn sem faeligethir thornessa fugla Einnig er

algengt aeth haeliggt seacute aeth sjaacute baeligethi seli og hvali aacute Vestfjoumlrethum thornoumlkk seacute thornjoacuteethveginum sem liggur meeth

stroumlndinni Aacute haustin maacute einnig sjaacute Iacuteslendinga af oumlllu landinu flykkjast iacute berjamoacute aacute Vestfjoumlrethum

THORNaeth sem einkennir Vestfirethi er haacutesleacutettan og brattar hliacuteethar hennar og standberg sem ganga iacute sjoacute fram

Liacutetieth undirlendi er til landbuacutenaethar aacute svaeligethinu en sauethfjaacuterraeligkt hefur verieth buacutegrein heacuter um aldir aacute

Vestfjoumlrethum Fjoumlllin eru kjoumlrin til sauethfjaacuterraeligktar og uacutethagar margra byacutela eru oft stoacuterir Kindurnar ganga

frjaacutelsar utan girethinga og meethfram vegum og koma dilkar vaelignir af fjalli fyrir haustslaacutetrun Af

Vestfjoumlrethum faacutest liacutefloumlmb fyrir allt landieth thornar sem svaeligethieth er laust vieth sauethfjaacutersjuacutekdoacutema sem hafa stungieth

upp kollinum annars staethar

Aacute Vestfjoumlrethum er um thornriethjungur strandlengju Iacuteslands Strandlengjan er thornverhniacutept aacute sumum stoumlethum en

aacute oumlethrum veretha til stoacuter sandflaeligmi Vestfirsku sandstrendurnar eru iacute moumlrgum litum thornraacutett fyrir aeth svarti

liturinn seacute algengastur Rauethisandur er sennilega thorneirra fraeliggust en thornar er sandurinn rauethur vegna

niethurbrots houmlrpudisks THORNaeth sama aacute vieth um strendurnar iacute landi Holts iacute Oumlnundarfirethi en thornar er sandurinn

gulur vegna mylsnu uacuter kuacutefskel og beitukoacutengi

23 Jarethfraeligethi og jarethsaga

Hlutar Vestfjaretha og jarethloumlg austast aacute Iacuteslandi eru taldir fyrsta brot Iacuteslands sem reis upp uacuter Atlantshafinu

og eru enn ofar sjaacutevarmaacutels Elstu bergloumlg sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru iacute Skaacutelaviacutek utan Bolungarviacutekur

THORNau eru talin vera fraacute Miocene tiacutema eetha fraacute thornviacute fyrir um 16 milljoacutenum aacutera Iacutesland staeligkkar meeth hverju

eldgosi uacutet fraacute gosbeltunum vieth miethju og suethvesturhorni en smaacutem saman leita eldri bergloumlg til austurs

og vesturs aftur iacute djuacutep sjaacutevar uacutet fraacute Atlantshafshryggnum Nyacuteja gosefnieth fergir bergloumlgin inn til landsins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

10

THORNetta seacutest gloumlgglega aacute jarethloumlgum aacute Vestfjoumlrethum og Austfjoumlrethum THORNau halla niethur iacute aacutett aeth miethju landsins2

Vestfirethir eru nuacute moacutetaethir mun meira af joumlklum en thorneim eldstoumlethvum sem skoacutepu svaeligethieth iacute byrjun

Joumlklarnir hafa skorieth djuacutepa firethi og dali inn iacute haacutesleacutettuna sem einu sinni voru Vestfirethir3 THORNraacutett fyrir aeth

eldvirkni seacute nuacute uacutetkulnueth thornaacute hafa Vestfirethingar sum staethar enn aethgang aeth heitum uppsprettum sem

nyacutettar eru iacute naacutettuacuterulaugar og kyndingu huacutesa THORNetta er thornoacute ekki haeliggt nema aacute oumlrfaacuteum stoumlethum THORNess vegna

er viacuteethast hvar kynt meeth rafmagni sem er mun dyacuterara heldur en aeth nota jarethhita

Elstu steingervingar sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru fraacute Vestfjoumlrethum THORNeir mynda helst ploumlntur laufbloumleth

og surtarbrand til daeligmis iacute Staacutelfjalli en minna er um steingereth dyacuter Iacuteslensk loumlg og reglugerethir banna thornaeth

aeth steingervingar seacuteu fjarlaeliggethir af fundarstaeth nema meeth formlegu leyfi umhverfisraacuteethuneytisins

Iacuteslenskir steingervingar segja mikieth um jarethsoumlgu landsins og er stoacuter hluti jarethfraeligethilegs arfs okkar sem

thornjoacuteethar THORNaeth aeth steingervingar seacuteu faeligrethir til eetha skemmdir ryacuterir gildi thorneirra og staethsetning thorneirra er thornaacute

iacute raun gloumltueth4

24 Naacutettuacuteru- og umhverfisvernd

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum iacuteslenska riacutekieth og Umhverfisstofnun hafa unnieth saman aeth thornviacute aeth setja

vistgerethir vistkerfi og tegundir undir seacuterstaka vernd iacute samraeligmi vieth loumlg um naacutettuacuteruvernd Loumlgin mietha

aeth vernd og sjaacutelfbaeligrri nyacutetingu naacutettuacuteruauethlinda en eiga einnig aeth auethvelda umgengni og kynni

almennings af naacutettuacuterunni aacuten thorness aeth spilla liacutefi landi lofti eetha legi (sjaacute loumlg nr 60 2013) Stoacuter hluti

Vestfjaretha er nuacute aacute verndarsvaeligethi Iacute dag njoacuteta 20004 kmsup2 vestfirsks lands verndar af einhverju tagi en

thornaeth er naeligrri fjoacuterethungur heildarlands aacute Vestfjoumlrethum

Svaeligethi sem eru friethlyacutest aacute Vestfjoumlrethum 5

Hornstrandir urethu friethland aacuterieth 1975 THORNar eru 580 kmsup2 af naeligrri oacutespilltri naacutettuacuteru og

menningarminjum

Dynjandi og aethrir fossar iacute Dynjandisaacute voru friethlyacutestir sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1981 THORNar eru 700 msup2

lands sem njoacuteta verndar

Surtarbrandsgil var friethlyacutest sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingarinnar er aeth

vernda steingerethar leifar groacuteethurs sem er aeth finna iacute milliloumlgum einkum surtarbrandi og

leirloumlgum THORNetta eru leifar groacuteethurs sem klaeligddu landieth aacute tertiacuteer-tiacutemabilinu

Hriacutesey var friethlyacutest aacuterieth 1977 Groumlsug eyja uacuteti fyrir Reykhoacutelasveit Vegna fuglaverndunar er

oacuteheimilt aeth fara um svaeligethieth fraacute 15 apriacutel til 15 juacuteliacute Friethlandieth fellur innan verndarsvaeligethis

Breiethafjarethar sbr loumlg nr 541995

2 Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur 3 Sigurethur Steinthornoacutersson 2009 4 Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) 5 Umhverfisstofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

11

Vatnsfjoumlrethur var friethlyacutestur aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingar er aeth vernda naacutettuacuteru landsins aacute

thornann haacutett aeth foacutelki gefist kostur aacute aeth njoacuteta hennar

Mynd 5 Verndarsvaeligethieth vieth Dynjandisfoss Graelignar uacutetliacutenur marka friethlandieth umhverfis Dynjandisfoss en thornaeligr blaacuteu syacutena vatnsverndarsvaeligethi fossins (Umhverfisstofnun Dynjandi-verndar og stjoacuternunaraacuteaeligtlun 2015-2015)

25 Menning og saga

Hafsvaeligethieth uacutet af Vestfjoumlrethum eru gjoumlful fiskimieth THORNar maeligtast heitir og kaldir hafstraumar og velta upp

naeligringarefnum og mikieth aeligti er aeth hafa fyrir fugla hvali og fiska Vestfirethingar eiga seacuter langa soumlgu og

var svaeligethieth meeth thorneim fyrstu aacute landinu sem viacutekingarnir fraacute Noregi aacutekvaacuteethu aeth byggja THORNaeth hefur iacute raun

verieth samfelld byggeth aacute Vestfjoumlrethum siacuteethan land var numieth heacuter aacute 9 oumlld Hrafna-Floacuteki saacute sem gaf landinu

nafnieth Iacutesland toacutek seacuter boacutelfestu iacute Vatnsfirethi aacute Barethastroumlnd 6

Hefethir og arfleifethskipa stoacuteran sess iacute vestfirskri menningu Sterk tengsl eru aacute milli foacutelksins sem byggir

svaeligethieth og sjaacutevarins eins og seacutest aacute vestfirskri matarmenningu Soumlfn tengjast sjaacutevaruacutetvegi og hafnirnar

eru hjarta hvers baeligjar THORNrjuacute soumlfn aacute Vestfjoumlrethum byggja syacuteningarkost sinn aeth mestu leyti aacute sjaacutevaruacutetvegi

og notkun sjaacutevarhlunninda THORNau syacutena okkur hvernig liacutefieth snerist um sjoacutesoacutekn og sjaacutevarnytjar um aldir

Enn iacute dag rennir sjaacutevaruacutetvegur og fiskeldi sterkum stoethum undir samfeacutelagieth Iacute oumlethrum landshlutum

byggethi thornjoacuteethin mest aacute landbuacutenaethi en aacute Vestfjoumlrethum er undirlendi liacutetieth og sjoacuterinn thornviacute mikilvaeliggara buacutesiacutelag

Vestfirethingar aacutettu iacute raun engra annarra kosta voumll heldur en aeth boretha fisk og nyacuteta seacuter gjafir hafsins Menn

unnu iacute sveitum aeth sumri til og til sjaacutevar aeth vetri til aeth thornreyja thornorrann og goacuteuna

6 Aacuternastofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

12

Mynd 6 Foacutelksfjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum 1990-2018

THORNjoacuteethsagna- og menningararfur Vestfirethinga er nyacutettur iacute fjoumllbreytt safna- og syacuteningarstarf aacute svaeligethinu

Galdrasafnieth aacute Hoacutelmaviacutek styethst td baeligethi vieth soumlgulegar staethreyndir um galdrabrennur en jafnframt vieth

thornjoacuteethsoumlgur um kynjaskepnur til galdra Skriacutemslasetrieth aacute Biacuteldudal syacutenir hugmyndir thornjoacuteetharinnar um

skelfilegar verur iacute naacutettuacuterunni til froacuteethleiks iacuteslenskum og erlendum gestum Vestfirethingar eru stoltir af

thornessari arfleifeth og allflestir thornekkja soumlgur uacuter siacutenu naacutenasta umhverfi af aacutelfum troumlllum eetha jafnvel

skriacutemslum Vel thornekkt er sagan um troumlllin sem vildu losa Vestfirethi fraacute meginlandinu Troumlllin byrjuethu aeth

moka aeth kvoumlldi til og groacutefu Kollafjoumlreth uacuter austri og Gilsfjoumlreth uacuter vestri Jarethveginum sem mokaeth var iacute burtu

hentu thornau iacute sjoacuteinn sitt hvoru megin og myndaethi thornaeth eyjarnar aacute Breiethafirethi en thornar sem Huacutenafloacuteinn er of

djuacutepur thornaacute mynduethust engar eyjar thorneim megin Afraksturinn seacutest iacute thornviacute hversu stutt landraeligma tengir

Vestfirethi vieth Iacutesland Sagan hermir einnig aeth thornegar soacutel reis aacute nyacute urethu troumlllin aeth steini sem sjaacute maacute enn iacute

dag sem haacutea klettadranga

Mynd 7 Skessur sem doumlguethu uppi iacute Kollafirethi aacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

13

SEINNI HLUTI

Iacute seinni hluta er farieth yfir hvers vegna sveitarfeacuteloumlgin hoacutefu vottunarferlieth Lykilsvieth vinnunnar eru kynnt stjoacuternun verkefnisins og listi af atriethum sem koma til framkvaeligmda aacutesamt stefnu sveitarfeacutelaganna THORNetta eru mikilvaeliggustu skjoumll vottunarinnar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

14

3 Af hverju umhverfisvottun

Aacute Fjoacuterethungsthorningi Vestfirethinga sem haldieth var iacute Suacuteethaviacutek thornann 1 og 2 september 2006 var aacutelyktaeth um

aeth Vestfirethir aeligttu aeth vera stoacuteriethjulaust svaeligethi Suacute aacutekvoumlrethun sveitarfeacutelaganna niacuteu aeth vinna iacute sameiningu

aeth thornviacute aeth faacute starfsemi siacutena umhverfisvottaetha er skerf iacute thornaacute aacutett aeth skapa thornekkingarsamfeacutelag meeth

sjaacutelfbaeligrni aeth leietharljoacutesi Liacuteklegt er aeth thornaeth hafi jaacutekvaeligeth aacutehrif aacute markaethssetningu aacute hverskonar afurethum

er koma fraacute svaeligethinu og veki athygli ferethamanna Fjoumlgur sveitarfeacuteloumlg af niacuteu aacute Vestfjoumlrethum samthornykktu

Staethardagskraacute 21 aacute siacutenum tiacutema og eru thornaeth sveitarfeacuteloumlgin Iacutesafjaretharbaeligr Strandabyggeth

Reykhoacutelahreppur og Taacutelknafjaretharhreppur

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth

EarthCheck eru althornjoacuteethleg vottunarsamtoumlk meeth houmlfuethstoumlethvar iacute Aacutestraliacuteu Samtoumlkin hafa umsjoacuten meeth EC

vottunarkerfinu sem byggir aacute hugmyndafraeligethi Staethardagskraacuter 21 (Local Agenda 21) um sjaacutelfbaeligra og

aacutebyrga thornroacuteun iacute samraeligmi vieth aacutelyktanir heimsraacuteethstefnu Sameinuethu thornjoacuteethanna iacute Riacuteoacute 1992 EC eru einu

umhverfisvottunarsamtoumlkin iacute heiminum sem votta samfeacuteloumlg en einnig votta thornau ferethathornjoacutenustuaethila

Til aeth hljoacuteta umhverfismerki EC thornarf aeth fara iacute gegnum thornrjuacute ferli og eru thornau thornessi

1 Skraacutening og greiethsla fyrir vottunarkerfi EC Undirbuacuteningur aeth ferlinu stefnumoacutetun

skipan iacute raacuteeth og raacuteethgjafa fraeligethsla upplyacutesingadreifing og fleira

2 Stoumlethugreining meeth maeliglingum aacute toumllulegum viacutesum og gereth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Eftir

maeliglingar iacute eitt aacuter eru niethurstoumlethur sendar til vottunarsamtakanna sem meta hvort

laacutegmarksviethmiethum hafi verieth maeligtt Ef svo er fer verkefnieth iacute thornriethja thornrepieth

3 Uacutettekt og vottun fraacute EC Viethurkenndur oacutehaacuteethur vottunaraethili tekur starfsemina uacutet og

kannar hvort goumlgn seacuteu reacutett og iacute samraeligmi vieth staethla EC Einnig er aacuterangur borinn

saman vieth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Hafi henni verieth fylgt er veitt vottun til eins aacuters iacute

senn THORNessi vottun felur iacute seacuter aeth samfeacutelagiethferethathornjoacutenustuaethili skuldbindi sig til aeth

vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum

THORNeir aethilar sem hafa farieth iacute gegnum thornetta ferli og standast settar kroumlfur faacute iacute skrefi 3 umhverfismerki EC

og syacutena thornar meeth aeth thorneir vilji stuetha aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute sinni starfsemi Merkieth nyacutetur althornjoacuteethlegrar

viethurkenningar thornar sem samtoumlkin hafa vottaeth aethila iacute meira 50 thornjoacuteethloumlndum iacute oumlllum heimsaacutelfum

Staethallinn sem vottunarsamtoumlkin vinna eftir veitir samfeacuteloumlgum ramma til thorness aeth maeligla frammistoumlethu

siacutena og vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Hann byggir aacute sex meginstoethum

1 Trygg stjoacuternun samfeacutelagsins og tengsl vieth vottunarkerfieth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

15

2 Gildandi loumlgum og reglugerethum er fylgt iacute hviacutevetna

3 Sjaacutelfbaeligrnistefna iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

4 Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til fimm aacutera iacute senn sem er endurskoethueth aacuterlega

5 Skraacuteningar- og voumlktunarkerfi til aeth fylgjast meeth aacuterlegri frammistoumlethu aacute 12 sviethum og

aflaeth er fraacute hverju sveitarfeacutelagi

1 Oumlflugt samraacuteeth vieth alla hoacutepa samfeacutelagsins thornannig aeth iacutebuacutear eigi thorness kost aeth taka thornaacutett iacute

stefnumoacutetuninni og koma athugasemdum aacute framfaeligri Einnig er sett upp og framfylgt

kynningaraacuteaeligtlun um framgang verkefnisins

Iacute forskrift EC er rammi sem Ferethamaacutelastofnun Sameinuethu thornjoacuteethanna (UNWTO) hefur sett um sjaacutelfbaeligra

ferethathornjoacutenustu eetha skipulag ferethathornjoacutenustu til aeth styethja thornroacuteun iacute faacutetaeligkari riacutekjum heims THORNessi listi er unnin

meeth efnahags- og framfarastofnun Asiacuteuriacutekja (APEC) sem er samsvarandi efnhags- og framfarastofnun

Evroacutepu (OECD) Yfirlyacutesingin ber thorness greinilega merki aeth vera houmlnnueth sem gaacutetlisti eetha siethareglur fyrir

ferethathornjoacutenustu aacute svaeligethi sem byacuter vieth aethrar aethstaeligethur en heacuter tiacuteethkast Gaacutetlistinn er engu aeth siacuteethur goacuteethur

rammi

Listinn fylgir heacuter aacute eftir iacute lauslegri thornyacuteethingu Mariacuteu Maack Iacute Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun fyrir Vestfirethi er viacutesaethi iacute

nuacutemer lykilsvietha og geira iacute thornessum lista

1 Vernda umhverfi vistkerfi og naacutettuacuterulega tegundaauethgi

1 1 Styethja vieth naacutettuacuteruvernd og svaeligethisbundna friethun

1 2 Hvetja sveitarstjoacuternir til aeth meta gildi svaeligetha iacute thorneirra umsjoacuten meeth vernd iacute huga

13 Koma fyrir innviethum og mannvirkjum sem vernda ferethamannastaethi gegn skemmdum af voumlldum aacutegangs

2 Viretha staethbundna menningu

2 1 Taka jafnt tillit til allra oacutehaacuteeth kyni eetha aldri iacute skipulagi ferethathornjoacutenustu

2 2 Bjoacuteetha almenningi taeligkifaeligri til aeth taka thornaacutett iacute umraeligethum um skipulag ferethathornjoacutenustu

2 3 Vekja athygli yfirvalda aacute thornviacute hvaetha menningar og naacutettuacuteruminjar hafa verndargildi og gaeligta aeth thornviacute aeth starfsemi gangi ekki of naeligrri umhverfi og samfeacutelagi

2 4 Veita heimamoumlnnum taeligkifaeligri til aeth bjoacuteetha ferethamoumlnnum menningu staetharins

3 Viethhalda umhverfisstjoacuternun jafnt og thorneacutett

3 1 Gaeligta thorness aeth mat aacute umhverfis- og samfeacutelagsaacutehrifum seacute undirstaetha hverra framkvaeligmda auk hagraelignna thornaacutetta

3 2 Taka reglulega stoumlethu eetha uacutettekt aacute aacutestandi meeth tilliti til aacutehrifa atvinnurekstrar

3 3 Uppfaeligra sjaacutelfbaeligrnistefnu og -viacutesa innan starfsemi ferethathornjoacutenustu

3 4 Taka mieth af houmlnnun og landslagsskipulagi sem yacutetir undir sjaacutelfbaeligra landnotkun

4 Fylgja eftir styacuteringu til aeth naacute aacuterangri

4 1 Td draga uacuter mengun og uacutetblaeligstri groacuteethurhuacutesalofttegunda

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

16

4 2 Spara vatn og vernda vatnsgaeligethi

4 3 Taka aacute uacutergangs og sorpmaacutelum aacute hagkvaeligman haacutett (td minnka uacutergang)

4 4 Koma iacute veg fyrir haacutevaethamengun

4 5 Styethja vieth notkun aacute endurnyacutetanlegum endurvinnanlegum og liacutefraelignum efnum sem brotna niethur iacute naacutettuacuterunni

5 Faacute ferethathornjoacutenustuna meeth iacute lieth vieth aeth styethja vieth menningu og umhverfisvernd

5 1 Hvetja ferethathornjoacutena til aeth viretha skipulag og landnotkunaraacuteaeligtlun enda aeligttu thorneir aeth taka thornaacutett iacute skipulagsvinnu

5 2 Halda aacutevallt uppi merkjum umhverfisverndar og virethingu gangvart menningu siethum og minjum foacutelksins aacute staethnum

5 3 Hvetja byrgja og thornaacute sem thornjoacutenusta ferethathornjoacutena hoacutetel og veitingastaethi aeth fylgja aacutebyrgri umhverfis- og feacutelagslegri stefnu

5 4 Vekja athygli aacute umhverfis- og feacutelagslegri aacutebyrgeth iacute markaethssetningu

6 Fraeligetha og upplyacutesa um umhverfi og menningu svaeligethisins

6 1 Baeligta fraeligethslu um aacutebyrga stefnu iacute menntun fyrir ferethathornjoacutena

6 2 Greina ferethamoumlnnum reacutett fraacute umhverfis- og feacutelagslegum houmlgum svaeligethisins

6 3 Styrkja rannsoacuteknir og thornroacuteun sem syacutena aacutehrif ferethamennsku aacute umhverfi og menningu

7 Vinna meeth oumlethrum iacute umhverfis og feacutelagsmaacutelum

7 1 Vinna meeth oumlethrum aeth framfoumlrum iacute umhverfismaacutelum og sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis meeth aeth thornroacutea sameiginlegar maeliglingar og viacutesa

7 2 Standa vieth althornjoacuteethlega saacutettmaacutela samninga og yfirlyacutesingar eins og Iacutesland hefur skuldbundieth sig til auk iacuteslenskra laga og tilmaeligla sveitarfeacutelags

Tafla 2 Gaacutetlisti og sietharreglur UNWTO soacutett fraacute EarthCheck og thornyacutett aacute iacuteslensku

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins

Umhverfisvottunarverkefni sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum er styacutert af Framkvaeligmdaraacuteethi

Umhverfisvottunar Vestfjaretha Iacute thornviacute sitja niacuteu aethilar sem sveitarfeacuteloumlgin tilnefna iacute raacuteethieth til fjoumlgurra aacutera iacute

senn vieth lok kosninga Raacuteethieth skal kjoacutesa seacuter formann vieth upphaf kjoumlrtiacutemabils sveitarstjoacuterna og starfar

hann samkvaeligmt erindisbreacutefi Milli 2012 og 2018 sinnti Fjoacuterethungssamband Vestfirethinga daglegu vafstri

verkefnisins skv samthornykktum Fjoacuterethungsthornings 2012 Aacuterieth 2018 toacutek Vestfjarethastofa vieth umsyacuteslu

verkefnisins Fraacute byrjun aacuters 2019 hafa tveir starfsmenn starfaeth vieth verkefnieth annar iacute um 20 starfi en

hinn um 30 thornar sem aacuteethur var einn starfsmaethur iacute 20 starfshlutfalli Helstu hlutverk starfsmanna eru

aacuteaeligtlanagereth og aeth aethstoetha sveitarfeacuteloumlg vieth aeth hrinda iacute framkvaeligmd aacuteaeligtlunum og eftirfylgni verkefna

Verkefnastjoacuterar safna upplyacutesingum fraacute sveitarfeacuteloumlgunum vegna maeliglinga sjaacutelfbaeligrniviacutesa skila

viethmiethunartoumllum aacuterlega til EC og sinna oumlethru thornviacute sem EC umhverfisaacuteaeligtlunin gerir kroumlfu um svo haeliggt seacute

aeth viethhalda vottun Sveitarfeacuteloumlgin hafa skipaeth Graelignt teymirdquo en iacute thornviacute sitja thornriacuter aethilar Einn fraacute

norethanverethum Vestfjoumlrethum annar fraacute sunnanverethum Vestfjoumlrethum og saacute thornriethji fraacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 10: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

9

22 Mannliacutef

Iacutemynd Vestfjaretha er sjoacutesoacutekn uacutetgereth verkun og sala aacute fiskafurethum Iacute sveitum Strandabyggethar og

Reykhoacutela er mikil sauethfjaacuterraeligkt Einnig er mikil duacutentekja og thornoumlrungaslaacutettur vieth Breiethafjoumlreth Helstu

atvinnuvegirnir eru uacutetgereth fiskvinnsla verslun og thornjoacutenusta og nuacute ferethathornjoacutenusta Vestfirethir eru

viacuteethfeethmt og haacutelent landssvaeligethi og aeth staeligrstum hluta ekki iacute byggeth Leiethsoumlgumenn lyacutesa svaeligethinu sem

hinum soumlnnu iacuteslensku viacuteethernum thornar sem auethvelt er aeth naacutelgast dyacuter og fugla iacute siacutenu naacutettuacuterulega

umhverfi Hvert svaeligethi aacute Iacuteslandi hefur sitt aethdraacutettarafl aacute meethal naacutettuacuteru- og fuglaaacutehugamanna og

Vestfirethir eru thornar engin undantekning Vestfirethir og Hornstrandir eru heimahagar heimskautarefsins

THORNessi fallegu dyacuter er best aeth naacutelgast iacute Hornstrandafriethlandinu en thornar er hann verndaethur

Hornstrandafriethland er nyrsti hluti Vestfjarethakjaacutelkans 580 kmsup2 af naeligr oacutesnertum groumlsugum viacuteethernum

Aacute svaeligethinu hafa fjoumllmargar fuglategundir tekieth seacuter boacutelfestu og lifa sjoacutefuglar goacuteethu liacutefi iacute bjoumlrgunum naeligr

Horni og iacute Haeliglaviacutek Soumlmu soumlgu er aeth segja af Laacutetrabjargi sem er vestasti oddi Iacuteslands og Evroacutepu

Laacutetrabjarg hyacutesir um helming stofns sumra sjoacutefuglategunda iacute heiminum og er lundinn einkennisfugl

thornessa haeligsta fuglabjargs iacute heimi Auk bjargfugla gefur aeth liacuteta vaethfugla aeligetharfugl rjuacutepu faacutelka erni og

snaeliguglur iacute siacutenum reacutettu heimkynnum Er thornaeth einkum fjaran og sjoacuterinn sem faeligethir thornessa fugla Einnig er

algengt aeth haeliggt seacute aeth sjaacute baeligethi seli og hvali aacute Vestfjoumlrethum thornoumlkk seacute thornjoacuteethveginum sem liggur meeth

stroumlndinni Aacute haustin maacute einnig sjaacute Iacuteslendinga af oumlllu landinu flykkjast iacute berjamoacute aacute Vestfjoumlrethum

THORNaeth sem einkennir Vestfirethi er haacutesleacutettan og brattar hliacuteethar hennar og standberg sem ganga iacute sjoacute fram

Liacutetieth undirlendi er til landbuacutenaethar aacute svaeligethinu en sauethfjaacuterraeligkt hefur verieth buacutegrein heacuter um aldir aacute

Vestfjoumlrethum Fjoumlllin eru kjoumlrin til sauethfjaacuterraeligktar og uacutethagar margra byacutela eru oft stoacuterir Kindurnar ganga

frjaacutelsar utan girethinga og meethfram vegum og koma dilkar vaelignir af fjalli fyrir haustslaacutetrun Af

Vestfjoumlrethum faacutest liacutefloumlmb fyrir allt landieth thornar sem svaeligethieth er laust vieth sauethfjaacutersjuacutekdoacutema sem hafa stungieth

upp kollinum annars staethar

Aacute Vestfjoumlrethum er um thornriethjungur strandlengju Iacuteslands Strandlengjan er thornverhniacutept aacute sumum stoumlethum en

aacute oumlethrum veretha til stoacuter sandflaeligmi Vestfirsku sandstrendurnar eru iacute moumlrgum litum thornraacutett fyrir aeth svarti

liturinn seacute algengastur Rauethisandur er sennilega thorneirra fraeliggust en thornar er sandurinn rauethur vegna

niethurbrots houmlrpudisks THORNaeth sama aacute vieth um strendurnar iacute landi Holts iacute Oumlnundarfirethi en thornar er sandurinn

gulur vegna mylsnu uacuter kuacutefskel og beitukoacutengi

23 Jarethfraeligethi og jarethsaga

Hlutar Vestfjaretha og jarethloumlg austast aacute Iacuteslandi eru taldir fyrsta brot Iacuteslands sem reis upp uacuter Atlantshafinu

og eru enn ofar sjaacutevarmaacutels Elstu bergloumlg sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru iacute Skaacutelaviacutek utan Bolungarviacutekur

THORNau eru talin vera fraacute Miocene tiacutema eetha fraacute thornviacute fyrir um 16 milljoacutenum aacutera Iacutesland staeligkkar meeth hverju

eldgosi uacutet fraacute gosbeltunum vieth miethju og suethvesturhorni en smaacutem saman leita eldri bergloumlg til austurs

og vesturs aftur iacute djuacutep sjaacutevar uacutet fraacute Atlantshafshryggnum Nyacuteja gosefnieth fergir bergloumlgin inn til landsins

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

10

THORNetta seacutest gloumlgglega aacute jarethloumlgum aacute Vestfjoumlrethum og Austfjoumlrethum THORNau halla niethur iacute aacutett aeth miethju landsins2

Vestfirethir eru nuacute moacutetaethir mun meira af joumlklum en thorneim eldstoumlethvum sem skoacutepu svaeligethieth iacute byrjun

Joumlklarnir hafa skorieth djuacutepa firethi og dali inn iacute haacutesleacutettuna sem einu sinni voru Vestfirethir3 THORNraacutett fyrir aeth

eldvirkni seacute nuacute uacutetkulnueth thornaacute hafa Vestfirethingar sum staethar enn aethgang aeth heitum uppsprettum sem

nyacutettar eru iacute naacutettuacuterulaugar og kyndingu huacutesa THORNetta er thornoacute ekki haeliggt nema aacute oumlrfaacuteum stoumlethum THORNess vegna

er viacuteethast hvar kynt meeth rafmagni sem er mun dyacuterara heldur en aeth nota jarethhita

Elstu steingervingar sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru fraacute Vestfjoumlrethum THORNeir mynda helst ploumlntur laufbloumleth

og surtarbrand til daeligmis iacute Staacutelfjalli en minna er um steingereth dyacuter Iacuteslensk loumlg og reglugerethir banna thornaeth

aeth steingervingar seacuteu fjarlaeliggethir af fundarstaeth nema meeth formlegu leyfi umhverfisraacuteethuneytisins

Iacuteslenskir steingervingar segja mikieth um jarethsoumlgu landsins og er stoacuter hluti jarethfraeligethilegs arfs okkar sem

thornjoacuteethar THORNaeth aeth steingervingar seacuteu faeligrethir til eetha skemmdir ryacuterir gildi thorneirra og staethsetning thorneirra er thornaacute

iacute raun gloumltueth4

24 Naacutettuacuteru- og umhverfisvernd

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum iacuteslenska riacutekieth og Umhverfisstofnun hafa unnieth saman aeth thornviacute aeth setja

vistgerethir vistkerfi og tegundir undir seacuterstaka vernd iacute samraeligmi vieth loumlg um naacutettuacuteruvernd Loumlgin mietha

aeth vernd og sjaacutelfbaeligrri nyacutetingu naacutettuacuteruauethlinda en eiga einnig aeth auethvelda umgengni og kynni

almennings af naacutettuacuterunni aacuten thorness aeth spilla liacutefi landi lofti eetha legi (sjaacute loumlg nr 60 2013) Stoacuter hluti

Vestfjaretha er nuacute aacute verndarsvaeligethi Iacute dag njoacuteta 20004 kmsup2 vestfirsks lands verndar af einhverju tagi en

thornaeth er naeligrri fjoacuterethungur heildarlands aacute Vestfjoumlrethum

Svaeligethi sem eru friethlyacutest aacute Vestfjoumlrethum 5

Hornstrandir urethu friethland aacuterieth 1975 THORNar eru 580 kmsup2 af naeligrri oacutespilltri naacutettuacuteru og

menningarminjum

Dynjandi og aethrir fossar iacute Dynjandisaacute voru friethlyacutestir sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1981 THORNar eru 700 msup2

lands sem njoacuteta verndar

Surtarbrandsgil var friethlyacutest sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingarinnar er aeth

vernda steingerethar leifar groacuteethurs sem er aeth finna iacute milliloumlgum einkum surtarbrandi og

leirloumlgum THORNetta eru leifar groacuteethurs sem klaeligddu landieth aacute tertiacuteer-tiacutemabilinu

Hriacutesey var friethlyacutest aacuterieth 1977 Groumlsug eyja uacuteti fyrir Reykhoacutelasveit Vegna fuglaverndunar er

oacuteheimilt aeth fara um svaeligethieth fraacute 15 apriacutel til 15 juacuteliacute Friethlandieth fellur innan verndarsvaeligethis

Breiethafjarethar sbr loumlg nr 541995

2 Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur 3 Sigurethur Steinthornoacutersson 2009 4 Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) 5 Umhverfisstofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

11

Vatnsfjoumlrethur var friethlyacutestur aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingar er aeth vernda naacutettuacuteru landsins aacute

thornann haacutett aeth foacutelki gefist kostur aacute aeth njoacuteta hennar

Mynd 5 Verndarsvaeligethieth vieth Dynjandisfoss Graelignar uacutetliacutenur marka friethlandieth umhverfis Dynjandisfoss en thornaeligr blaacuteu syacutena vatnsverndarsvaeligethi fossins (Umhverfisstofnun Dynjandi-verndar og stjoacuternunaraacuteaeligtlun 2015-2015)

25 Menning og saga

Hafsvaeligethieth uacutet af Vestfjoumlrethum eru gjoumlful fiskimieth THORNar maeligtast heitir og kaldir hafstraumar og velta upp

naeligringarefnum og mikieth aeligti er aeth hafa fyrir fugla hvali og fiska Vestfirethingar eiga seacuter langa soumlgu og

var svaeligethieth meeth thorneim fyrstu aacute landinu sem viacutekingarnir fraacute Noregi aacutekvaacuteethu aeth byggja THORNaeth hefur iacute raun

verieth samfelld byggeth aacute Vestfjoumlrethum siacuteethan land var numieth heacuter aacute 9 oumlld Hrafna-Floacuteki saacute sem gaf landinu

nafnieth Iacutesland toacutek seacuter boacutelfestu iacute Vatnsfirethi aacute Barethastroumlnd 6

Hefethir og arfleifethskipa stoacuteran sess iacute vestfirskri menningu Sterk tengsl eru aacute milli foacutelksins sem byggir

svaeligethieth og sjaacutevarins eins og seacutest aacute vestfirskri matarmenningu Soumlfn tengjast sjaacutevaruacutetvegi og hafnirnar

eru hjarta hvers baeligjar THORNrjuacute soumlfn aacute Vestfjoumlrethum byggja syacuteningarkost sinn aeth mestu leyti aacute sjaacutevaruacutetvegi

og notkun sjaacutevarhlunninda THORNau syacutena okkur hvernig liacutefieth snerist um sjoacutesoacutekn og sjaacutevarnytjar um aldir

Enn iacute dag rennir sjaacutevaruacutetvegur og fiskeldi sterkum stoethum undir samfeacutelagieth Iacute oumlethrum landshlutum

byggethi thornjoacuteethin mest aacute landbuacutenaethi en aacute Vestfjoumlrethum er undirlendi liacutetieth og sjoacuterinn thornviacute mikilvaeliggara buacutesiacutelag

Vestfirethingar aacutettu iacute raun engra annarra kosta voumll heldur en aeth boretha fisk og nyacuteta seacuter gjafir hafsins Menn

unnu iacute sveitum aeth sumri til og til sjaacutevar aeth vetri til aeth thornreyja thornorrann og goacuteuna

6 Aacuternastofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

12

Mynd 6 Foacutelksfjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum 1990-2018

THORNjoacuteethsagna- og menningararfur Vestfirethinga er nyacutettur iacute fjoumllbreytt safna- og syacuteningarstarf aacute svaeligethinu

Galdrasafnieth aacute Hoacutelmaviacutek styethst td baeligethi vieth soumlgulegar staethreyndir um galdrabrennur en jafnframt vieth

thornjoacuteethsoumlgur um kynjaskepnur til galdra Skriacutemslasetrieth aacute Biacuteldudal syacutenir hugmyndir thornjoacuteetharinnar um

skelfilegar verur iacute naacutettuacuterunni til froacuteethleiks iacuteslenskum og erlendum gestum Vestfirethingar eru stoltir af

thornessari arfleifeth og allflestir thornekkja soumlgur uacuter siacutenu naacutenasta umhverfi af aacutelfum troumlllum eetha jafnvel

skriacutemslum Vel thornekkt er sagan um troumlllin sem vildu losa Vestfirethi fraacute meginlandinu Troumlllin byrjuethu aeth

moka aeth kvoumlldi til og groacutefu Kollafjoumlreth uacuter austri og Gilsfjoumlreth uacuter vestri Jarethveginum sem mokaeth var iacute burtu

hentu thornau iacute sjoacuteinn sitt hvoru megin og myndaethi thornaeth eyjarnar aacute Breiethafirethi en thornar sem Huacutenafloacuteinn er of

djuacutepur thornaacute mynduethust engar eyjar thorneim megin Afraksturinn seacutest iacute thornviacute hversu stutt landraeligma tengir

Vestfirethi vieth Iacutesland Sagan hermir einnig aeth thornegar soacutel reis aacute nyacute urethu troumlllin aeth steini sem sjaacute maacute enn iacute

dag sem haacutea klettadranga

Mynd 7 Skessur sem doumlguethu uppi iacute Kollafirethi aacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

13

SEINNI HLUTI

Iacute seinni hluta er farieth yfir hvers vegna sveitarfeacuteloumlgin hoacutefu vottunarferlieth Lykilsvieth vinnunnar eru kynnt stjoacuternun verkefnisins og listi af atriethum sem koma til framkvaeligmda aacutesamt stefnu sveitarfeacutelaganna THORNetta eru mikilvaeliggustu skjoumll vottunarinnar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

14

3 Af hverju umhverfisvottun

Aacute Fjoacuterethungsthorningi Vestfirethinga sem haldieth var iacute Suacuteethaviacutek thornann 1 og 2 september 2006 var aacutelyktaeth um

aeth Vestfirethir aeligttu aeth vera stoacuteriethjulaust svaeligethi Suacute aacutekvoumlrethun sveitarfeacutelaganna niacuteu aeth vinna iacute sameiningu

aeth thornviacute aeth faacute starfsemi siacutena umhverfisvottaetha er skerf iacute thornaacute aacutett aeth skapa thornekkingarsamfeacutelag meeth

sjaacutelfbaeligrni aeth leietharljoacutesi Liacuteklegt er aeth thornaeth hafi jaacutekvaeligeth aacutehrif aacute markaethssetningu aacute hverskonar afurethum

er koma fraacute svaeligethinu og veki athygli ferethamanna Fjoumlgur sveitarfeacuteloumlg af niacuteu aacute Vestfjoumlrethum samthornykktu

Staethardagskraacute 21 aacute siacutenum tiacutema og eru thornaeth sveitarfeacuteloumlgin Iacutesafjaretharbaeligr Strandabyggeth

Reykhoacutelahreppur og Taacutelknafjaretharhreppur

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth

EarthCheck eru althornjoacuteethleg vottunarsamtoumlk meeth houmlfuethstoumlethvar iacute Aacutestraliacuteu Samtoumlkin hafa umsjoacuten meeth EC

vottunarkerfinu sem byggir aacute hugmyndafraeligethi Staethardagskraacuter 21 (Local Agenda 21) um sjaacutelfbaeligra og

aacutebyrga thornroacuteun iacute samraeligmi vieth aacutelyktanir heimsraacuteethstefnu Sameinuethu thornjoacuteethanna iacute Riacuteoacute 1992 EC eru einu

umhverfisvottunarsamtoumlkin iacute heiminum sem votta samfeacuteloumlg en einnig votta thornau ferethathornjoacutenustuaethila

Til aeth hljoacuteta umhverfismerki EC thornarf aeth fara iacute gegnum thornrjuacute ferli og eru thornau thornessi

1 Skraacutening og greiethsla fyrir vottunarkerfi EC Undirbuacuteningur aeth ferlinu stefnumoacutetun

skipan iacute raacuteeth og raacuteethgjafa fraeligethsla upplyacutesingadreifing og fleira

2 Stoumlethugreining meeth maeliglingum aacute toumllulegum viacutesum og gereth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Eftir

maeliglingar iacute eitt aacuter eru niethurstoumlethur sendar til vottunarsamtakanna sem meta hvort

laacutegmarksviethmiethum hafi verieth maeligtt Ef svo er fer verkefnieth iacute thornriethja thornrepieth

3 Uacutettekt og vottun fraacute EC Viethurkenndur oacutehaacuteethur vottunaraethili tekur starfsemina uacutet og

kannar hvort goumlgn seacuteu reacutett og iacute samraeligmi vieth staethla EC Einnig er aacuterangur borinn

saman vieth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Hafi henni verieth fylgt er veitt vottun til eins aacuters iacute

senn THORNessi vottun felur iacute seacuter aeth samfeacutelagiethferethathornjoacutenustuaethili skuldbindi sig til aeth

vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum

THORNeir aethilar sem hafa farieth iacute gegnum thornetta ferli og standast settar kroumlfur faacute iacute skrefi 3 umhverfismerki EC

og syacutena thornar meeth aeth thorneir vilji stuetha aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute sinni starfsemi Merkieth nyacutetur althornjoacuteethlegrar

viethurkenningar thornar sem samtoumlkin hafa vottaeth aethila iacute meira 50 thornjoacuteethloumlndum iacute oumlllum heimsaacutelfum

Staethallinn sem vottunarsamtoumlkin vinna eftir veitir samfeacuteloumlgum ramma til thorness aeth maeligla frammistoumlethu

siacutena og vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Hann byggir aacute sex meginstoethum

1 Trygg stjoacuternun samfeacutelagsins og tengsl vieth vottunarkerfieth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

15

2 Gildandi loumlgum og reglugerethum er fylgt iacute hviacutevetna

3 Sjaacutelfbaeligrnistefna iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

4 Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til fimm aacutera iacute senn sem er endurskoethueth aacuterlega

5 Skraacuteningar- og voumlktunarkerfi til aeth fylgjast meeth aacuterlegri frammistoumlethu aacute 12 sviethum og

aflaeth er fraacute hverju sveitarfeacutelagi

1 Oumlflugt samraacuteeth vieth alla hoacutepa samfeacutelagsins thornannig aeth iacutebuacutear eigi thorness kost aeth taka thornaacutett iacute

stefnumoacutetuninni og koma athugasemdum aacute framfaeligri Einnig er sett upp og framfylgt

kynningaraacuteaeligtlun um framgang verkefnisins

Iacute forskrift EC er rammi sem Ferethamaacutelastofnun Sameinuethu thornjoacuteethanna (UNWTO) hefur sett um sjaacutelfbaeligra

ferethathornjoacutenustu eetha skipulag ferethathornjoacutenustu til aeth styethja thornroacuteun iacute faacutetaeligkari riacutekjum heims THORNessi listi er unnin

meeth efnahags- og framfarastofnun Asiacuteuriacutekja (APEC) sem er samsvarandi efnhags- og framfarastofnun

Evroacutepu (OECD) Yfirlyacutesingin ber thorness greinilega merki aeth vera houmlnnueth sem gaacutetlisti eetha siethareglur fyrir

ferethathornjoacutenustu aacute svaeligethi sem byacuter vieth aethrar aethstaeligethur en heacuter tiacuteethkast Gaacutetlistinn er engu aeth siacuteethur goacuteethur

rammi

Listinn fylgir heacuter aacute eftir iacute lauslegri thornyacuteethingu Mariacuteu Maack Iacute Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun fyrir Vestfirethi er viacutesaethi iacute

nuacutemer lykilsvietha og geira iacute thornessum lista

1 Vernda umhverfi vistkerfi og naacutettuacuterulega tegundaauethgi

1 1 Styethja vieth naacutettuacuteruvernd og svaeligethisbundna friethun

1 2 Hvetja sveitarstjoacuternir til aeth meta gildi svaeligetha iacute thorneirra umsjoacuten meeth vernd iacute huga

13 Koma fyrir innviethum og mannvirkjum sem vernda ferethamannastaethi gegn skemmdum af voumlldum aacutegangs

2 Viretha staethbundna menningu

2 1 Taka jafnt tillit til allra oacutehaacuteeth kyni eetha aldri iacute skipulagi ferethathornjoacutenustu

2 2 Bjoacuteetha almenningi taeligkifaeligri til aeth taka thornaacutett iacute umraeligethum um skipulag ferethathornjoacutenustu

2 3 Vekja athygli yfirvalda aacute thornviacute hvaetha menningar og naacutettuacuteruminjar hafa verndargildi og gaeligta aeth thornviacute aeth starfsemi gangi ekki of naeligrri umhverfi og samfeacutelagi

2 4 Veita heimamoumlnnum taeligkifaeligri til aeth bjoacuteetha ferethamoumlnnum menningu staetharins

3 Viethhalda umhverfisstjoacuternun jafnt og thorneacutett

3 1 Gaeligta thorness aeth mat aacute umhverfis- og samfeacutelagsaacutehrifum seacute undirstaetha hverra framkvaeligmda auk hagraelignna thornaacutetta

3 2 Taka reglulega stoumlethu eetha uacutettekt aacute aacutestandi meeth tilliti til aacutehrifa atvinnurekstrar

3 3 Uppfaeligra sjaacutelfbaeligrnistefnu og -viacutesa innan starfsemi ferethathornjoacutenustu

3 4 Taka mieth af houmlnnun og landslagsskipulagi sem yacutetir undir sjaacutelfbaeligra landnotkun

4 Fylgja eftir styacuteringu til aeth naacute aacuterangri

4 1 Td draga uacuter mengun og uacutetblaeligstri groacuteethurhuacutesalofttegunda

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

16

4 2 Spara vatn og vernda vatnsgaeligethi

4 3 Taka aacute uacutergangs og sorpmaacutelum aacute hagkvaeligman haacutett (td minnka uacutergang)

4 4 Koma iacute veg fyrir haacutevaethamengun

4 5 Styethja vieth notkun aacute endurnyacutetanlegum endurvinnanlegum og liacutefraelignum efnum sem brotna niethur iacute naacutettuacuterunni

5 Faacute ferethathornjoacutenustuna meeth iacute lieth vieth aeth styethja vieth menningu og umhverfisvernd

5 1 Hvetja ferethathornjoacutena til aeth viretha skipulag og landnotkunaraacuteaeligtlun enda aeligttu thorneir aeth taka thornaacutett iacute skipulagsvinnu

5 2 Halda aacutevallt uppi merkjum umhverfisverndar og virethingu gangvart menningu siethum og minjum foacutelksins aacute staethnum

5 3 Hvetja byrgja og thornaacute sem thornjoacutenusta ferethathornjoacutena hoacutetel og veitingastaethi aeth fylgja aacutebyrgri umhverfis- og feacutelagslegri stefnu

5 4 Vekja athygli aacute umhverfis- og feacutelagslegri aacutebyrgeth iacute markaethssetningu

6 Fraeligetha og upplyacutesa um umhverfi og menningu svaeligethisins

6 1 Baeligta fraeligethslu um aacutebyrga stefnu iacute menntun fyrir ferethathornjoacutena

6 2 Greina ferethamoumlnnum reacutett fraacute umhverfis- og feacutelagslegum houmlgum svaeligethisins

6 3 Styrkja rannsoacuteknir og thornroacuteun sem syacutena aacutehrif ferethamennsku aacute umhverfi og menningu

7 Vinna meeth oumlethrum iacute umhverfis og feacutelagsmaacutelum

7 1 Vinna meeth oumlethrum aeth framfoumlrum iacute umhverfismaacutelum og sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis meeth aeth thornroacutea sameiginlegar maeliglingar og viacutesa

7 2 Standa vieth althornjoacuteethlega saacutettmaacutela samninga og yfirlyacutesingar eins og Iacutesland hefur skuldbundieth sig til auk iacuteslenskra laga og tilmaeligla sveitarfeacutelags

Tafla 2 Gaacutetlisti og sietharreglur UNWTO soacutett fraacute EarthCheck og thornyacutett aacute iacuteslensku

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins

Umhverfisvottunarverkefni sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum er styacutert af Framkvaeligmdaraacuteethi

Umhverfisvottunar Vestfjaretha Iacute thornviacute sitja niacuteu aethilar sem sveitarfeacuteloumlgin tilnefna iacute raacuteethieth til fjoumlgurra aacutera iacute

senn vieth lok kosninga Raacuteethieth skal kjoacutesa seacuter formann vieth upphaf kjoumlrtiacutemabils sveitarstjoacuterna og starfar

hann samkvaeligmt erindisbreacutefi Milli 2012 og 2018 sinnti Fjoacuterethungssamband Vestfirethinga daglegu vafstri

verkefnisins skv samthornykktum Fjoacuterethungsthornings 2012 Aacuterieth 2018 toacutek Vestfjarethastofa vieth umsyacuteslu

verkefnisins Fraacute byrjun aacuters 2019 hafa tveir starfsmenn starfaeth vieth verkefnieth annar iacute um 20 starfi en

hinn um 30 thornar sem aacuteethur var einn starfsmaethur iacute 20 starfshlutfalli Helstu hlutverk starfsmanna eru

aacuteaeligtlanagereth og aeth aethstoetha sveitarfeacuteloumlg vieth aeth hrinda iacute framkvaeligmd aacuteaeligtlunum og eftirfylgni verkefna

Verkefnastjoacuterar safna upplyacutesingum fraacute sveitarfeacuteloumlgunum vegna maeliglinga sjaacutelfbaeligrniviacutesa skila

viethmiethunartoumllum aacuterlega til EC og sinna oumlethru thornviacute sem EC umhverfisaacuteaeligtlunin gerir kroumlfu um svo haeliggt seacute

aeth viethhalda vottun Sveitarfeacuteloumlgin hafa skipaeth Graelignt teymirdquo en iacute thornviacute sitja thornriacuter aethilar Einn fraacute

norethanverethum Vestfjoumlrethum annar fraacute sunnanverethum Vestfjoumlrethum og saacute thornriethji fraacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 11: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

10

THORNetta seacutest gloumlgglega aacute jarethloumlgum aacute Vestfjoumlrethum og Austfjoumlrethum THORNau halla niethur iacute aacutett aeth miethju landsins2

Vestfirethir eru nuacute moacutetaethir mun meira af joumlklum en thorneim eldstoumlethvum sem skoacutepu svaeligethieth iacute byrjun

Joumlklarnir hafa skorieth djuacutepa firethi og dali inn iacute haacutesleacutettuna sem einu sinni voru Vestfirethir3 THORNraacutett fyrir aeth

eldvirkni seacute nuacute uacutetkulnueth thornaacute hafa Vestfirethingar sum staethar enn aethgang aeth heitum uppsprettum sem

nyacutettar eru iacute naacutettuacuterulaugar og kyndingu huacutesa THORNetta er thornoacute ekki haeliggt nema aacute oumlrfaacuteum stoumlethum THORNess vegna

er viacuteethast hvar kynt meeth rafmagni sem er mun dyacuterara heldur en aeth nota jarethhita

Elstu steingervingar sem fundist hafa aacute Iacuteslandi eru fraacute Vestfjoumlrethum THORNeir mynda helst ploumlntur laufbloumleth

og surtarbrand til daeligmis iacute Staacutelfjalli en minna er um steingereth dyacuter Iacuteslensk loumlg og reglugerethir banna thornaeth

aeth steingervingar seacuteu fjarlaeliggethir af fundarstaeth nema meeth formlegu leyfi umhverfisraacuteethuneytisins

Iacuteslenskir steingervingar segja mikieth um jarethsoumlgu landsins og er stoacuter hluti jarethfraeligethilegs arfs okkar sem

thornjoacuteethar THORNaeth aeth steingervingar seacuteu faeligrethir til eetha skemmdir ryacuterir gildi thorneirra og staethsetning thorneirra er thornaacute

iacute raun gloumltueth4

24 Naacutettuacuteru- og umhverfisvernd

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum iacuteslenska riacutekieth og Umhverfisstofnun hafa unnieth saman aeth thornviacute aeth setja

vistgerethir vistkerfi og tegundir undir seacuterstaka vernd iacute samraeligmi vieth loumlg um naacutettuacuteruvernd Loumlgin mietha

aeth vernd og sjaacutelfbaeligrri nyacutetingu naacutettuacuteruauethlinda en eiga einnig aeth auethvelda umgengni og kynni

almennings af naacutettuacuterunni aacuten thorness aeth spilla liacutefi landi lofti eetha legi (sjaacute loumlg nr 60 2013) Stoacuter hluti

Vestfjaretha er nuacute aacute verndarsvaeligethi Iacute dag njoacuteta 20004 kmsup2 vestfirsks lands verndar af einhverju tagi en

thornaeth er naeligrri fjoacuterethungur heildarlands aacute Vestfjoumlrethum

Svaeligethi sem eru friethlyacutest aacute Vestfjoumlrethum 5

Hornstrandir urethu friethland aacuterieth 1975 THORNar eru 580 kmsup2 af naeligrri oacutespilltri naacutettuacuteru og

menningarminjum

Dynjandi og aethrir fossar iacute Dynjandisaacute voru friethlyacutestir sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1981 THORNar eru 700 msup2

lands sem njoacuteta verndar

Surtarbrandsgil var friethlyacutest sem naacutettuacuteruvaeligtti aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingarinnar er aeth

vernda steingerethar leifar groacuteethurs sem er aeth finna iacute milliloumlgum einkum surtarbrandi og

leirloumlgum THORNetta eru leifar groacuteethurs sem klaeligddu landieth aacute tertiacuteer-tiacutemabilinu

Hriacutesey var friethlyacutest aacuterieth 1977 Groumlsug eyja uacuteti fyrir Reykhoacutelasveit Vegna fuglaverndunar er

oacuteheimilt aeth fara um svaeligethieth fraacute 15 apriacutel til 15 juacuteliacute Friethlandieth fellur innan verndarsvaeligethis

Breiethafjarethar sbr loumlg nr 541995

2 Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur 3 Sigurethur Steinthornoacutersson 2009 4 Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) 5 Umhverfisstofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

11

Vatnsfjoumlrethur var friethlyacutestur aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingar er aeth vernda naacutettuacuteru landsins aacute

thornann haacutett aeth foacutelki gefist kostur aacute aeth njoacuteta hennar

Mynd 5 Verndarsvaeligethieth vieth Dynjandisfoss Graelignar uacutetliacutenur marka friethlandieth umhverfis Dynjandisfoss en thornaeligr blaacuteu syacutena vatnsverndarsvaeligethi fossins (Umhverfisstofnun Dynjandi-verndar og stjoacuternunaraacuteaeligtlun 2015-2015)

25 Menning og saga

Hafsvaeligethieth uacutet af Vestfjoumlrethum eru gjoumlful fiskimieth THORNar maeligtast heitir og kaldir hafstraumar og velta upp

naeligringarefnum og mikieth aeligti er aeth hafa fyrir fugla hvali og fiska Vestfirethingar eiga seacuter langa soumlgu og

var svaeligethieth meeth thorneim fyrstu aacute landinu sem viacutekingarnir fraacute Noregi aacutekvaacuteethu aeth byggja THORNaeth hefur iacute raun

verieth samfelld byggeth aacute Vestfjoumlrethum siacuteethan land var numieth heacuter aacute 9 oumlld Hrafna-Floacuteki saacute sem gaf landinu

nafnieth Iacutesland toacutek seacuter boacutelfestu iacute Vatnsfirethi aacute Barethastroumlnd 6

Hefethir og arfleifethskipa stoacuteran sess iacute vestfirskri menningu Sterk tengsl eru aacute milli foacutelksins sem byggir

svaeligethieth og sjaacutevarins eins og seacutest aacute vestfirskri matarmenningu Soumlfn tengjast sjaacutevaruacutetvegi og hafnirnar

eru hjarta hvers baeligjar THORNrjuacute soumlfn aacute Vestfjoumlrethum byggja syacuteningarkost sinn aeth mestu leyti aacute sjaacutevaruacutetvegi

og notkun sjaacutevarhlunninda THORNau syacutena okkur hvernig liacutefieth snerist um sjoacutesoacutekn og sjaacutevarnytjar um aldir

Enn iacute dag rennir sjaacutevaruacutetvegur og fiskeldi sterkum stoethum undir samfeacutelagieth Iacute oumlethrum landshlutum

byggethi thornjoacuteethin mest aacute landbuacutenaethi en aacute Vestfjoumlrethum er undirlendi liacutetieth og sjoacuterinn thornviacute mikilvaeliggara buacutesiacutelag

Vestfirethingar aacutettu iacute raun engra annarra kosta voumll heldur en aeth boretha fisk og nyacuteta seacuter gjafir hafsins Menn

unnu iacute sveitum aeth sumri til og til sjaacutevar aeth vetri til aeth thornreyja thornorrann og goacuteuna

6 Aacuternastofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

12

Mynd 6 Foacutelksfjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum 1990-2018

THORNjoacuteethsagna- og menningararfur Vestfirethinga er nyacutettur iacute fjoumllbreytt safna- og syacuteningarstarf aacute svaeligethinu

Galdrasafnieth aacute Hoacutelmaviacutek styethst td baeligethi vieth soumlgulegar staethreyndir um galdrabrennur en jafnframt vieth

thornjoacuteethsoumlgur um kynjaskepnur til galdra Skriacutemslasetrieth aacute Biacuteldudal syacutenir hugmyndir thornjoacuteetharinnar um

skelfilegar verur iacute naacutettuacuterunni til froacuteethleiks iacuteslenskum og erlendum gestum Vestfirethingar eru stoltir af

thornessari arfleifeth og allflestir thornekkja soumlgur uacuter siacutenu naacutenasta umhverfi af aacutelfum troumlllum eetha jafnvel

skriacutemslum Vel thornekkt er sagan um troumlllin sem vildu losa Vestfirethi fraacute meginlandinu Troumlllin byrjuethu aeth

moka aeth kvoumlldi til og groacutefu Kollafjoumlreth uacuter austri og Gilsfjoumlreth uacuter vestri Jarethveginum sem mokaeth var iacute burtu

hentu thornau iacute sjoacuteinn sitt hvoru megin og myndaethi thornaeth eyjarnar aacute Breiethafirethi en thornar sem Huacutenafloacuteinn er of

djuacutepur thornaacute mynduethust engar eyjar thorneim megin Afraksturinn seacutest iacute thornviacute hversu stutt landraeligma tengir

Vestfirethi vieth Iacutesland Sagan hermir einnig aeth thornegar soacutel reis aacute nyacute urethu troumlllin aeth steini sem sjaacute maacute enn iacute

dag sem haacutea klettadranga

Mynd 7 Skessur sem doumlguethu uppi iacute Kollafirethi aacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

13

SEINNI HLUTI

Iacute seinni hluta er farieth yfir hvers vegna sveitarfeacuteloumlgin hoacutefu vottunarferlieth Lykilsvieth vinnunnar eru kynnt stjoacuternun verkefnisins og listi af atriethum sem koma til framkvaeligmda aacutesamt stefnu sveitarfeacutelaganna THORNetta eru mikilvaeliggustu skjoumll vottunarinnar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

14

3 Af hverju umhverfisvottun

Aacute Fjoacuterethungsthorningi Vestfirethinga sem haldieth var iacute Suacuteethaviacutek thornann 1 og 2 september 2006 var aacutelyktaeth um

aeth Vestfirethir aeligttu aeth vera stoacuteriethjulaust svaeligethi Suacute aacutekvoumlrethun sveitarfeacutelaganna niacuteu aeth vinna iacute sameiningu

aeth thornviacute aeth faacute starfsemi siacutena umhverfisvottaetha er skerf iacute thornaacute aacutett aeth skapa thornekkingarsamfeacutelag meeth

sjaacutelfbaeligrni aeth leietharljoacutesi Liacuteklegt er aeth thornaeth hafi jaacutekvaeligeth aacutehrif aacute markaethssetningu aacute hverskonar afurethum

er koma fraacute svaeligethinu og veki athygli ferethamanna Fjoumlgur sveitarfeacuteloumlg af niacuteu aacute Vestfjoumlrethum samthornykktu

Staethardagskraacute 21 aacute siacutenum tiacutema og eru thornaeth sveitarfeacuteloumlgin Iacutesafjaretharbaeligr Strandabyggeth

Reykhoacutelahreppur og Taacutelknafjaretharhreppur

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth

EarthCheck eru althornjoacuteethleg vottunarsamtoumlk meeth houmlfuethstoumlethvar iacute Aacutestraliacuteu Samtoumlkin hafa umsjoacuten meeth EC

vottunarkerfinu sem byggir aacute hugmyndafraeligethi Staethardagskraacuter 21 (Local Agenda 21) um sjaacutelfbaeligra og

aacutebyrga thornroacuteun iacute samraeligmi vieth aacutelyktanir heimsraacuteethstefnu Sameinuethu thornjoacuteethanna iacute Riacuteoacute 1992 EC eru einu

umhverfisvottunarsamtoumlkin iacute heiminum sem votta samfeacuteloumlg en einnig votta thornau ferethathornjoacutenustuaethila

Til aeth hljoacuteta umhverfismerki EC thornarf aeth fara iacute gegnum thornrjuacute ferli og eru thornau thornessi

1 Skraacutening og greiethsla fyrir vottunarkerfi EC Undirbuacuteningur aeth ferlinu stefnumoacutetun

skipan iacute raacuteeth og raacuteethgjafa fraeligethsla upplyacutesingadreifing og fleira

2 Stoumlethugreining meeth maeliglingum aacute toumllulegum viacutesum og gereth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Eftir

maeliglingar iacute eitt aacuter eru niethurstoumlethur sendar til vottunarsamtakanna sem meta hvort

laacutegmarksviethmiethum hafi verieth maeligtt Ef svo er fer verkefnieth iacute thornriethja thornrepieth

3 Uacutettekt og vottun fraacute EC Viethurkenndur oacutehaacuteethur vottunaraethili tekur starfsemina uacutet og

kannar hvort goumlgn seacuteu reacutett og iacute samraeligmi vieth staethla EC Einnig er aacuterangur borinn

saman vieth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Hafi henni verieth fylgt er veitt vottun til eins aacuters iacute

senn THORNessi vottun felur iacute seacuter aeth samfeacutelagiethferethathornjoacutenustuaethili skuldbindi sig til aeth

vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum

THORNeir aethilar sem hafa farieth iacute gegnum thornetta ferli og standast settar kroumlfur faacute iacute skrefi 3 umhverfismerki EC

og syacutena thornar meeth aeth thorneir vilji stuetha aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute sinni starfsemi Merkieth nyacutetur althornjoacuteethlegrar

viethurkenningar thornar sem samtoumlkin hafa vottaeth aethila iacute meira 50 thornjoacuteethloumlndum iacute oumlllum heimsaacutelfum

Staethallinn sem vottunarsamtoumlkin vinna eftir veitir samfeacuteloumlgum ramma til thorness aeth maeligla frammistoumlethu

siacutena og vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Hann byggir aacute sex meginstoethum

1 Trygg stjoacuternun samfeacutelagsins og tengsl vieth vottunarkerfieth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

15

2 Gildandi loumlgum og reglugerethum er fylgt iacute hviacutevetna

3 Sjaacutelfbaeligrnistefna iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

4 Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til fimm aacutera iacute senn sem er endurskoethueth aacuterlega

5 Skraacuteningar- og voumlktunarkerfi til aeth fylgjast meeth aacuterlegri frammistoumlethu aacute 12 sviethum og

aflaeth er fraacute hverju sveitarfeacutelagi

1 Oumlflugt samraacuteeth vieth alla hoacutepa samfeacutelagsins thornannig aeth iacutebuacutear eigi thorness kost aeth taka thornaacutett iacute

stefnumoacutetuninni og koma athugasemdum aacute framfaeligri Einnig er sett upp og framfylgt

kynningaraacuteaeligtlun um framgang verkefnisins

Iacute forskrift EC er rammi sem Ferethamaacutelastofnun Sameinuethu thornjoacuteethanna (UNWTO) hefur sett um sjaacutelfbaeligra

ferethathornjoacutenustu eetha skipulag ferethathornjoacutenustu til aeth styethja thornroacuteun iacute faacutetaeligkari riacutekjum heims THORNessi listi er unnin

meeth efnahags- og framfarastofnun Asiacuteuriacutekja (APEC) sem er samsvarandi efnhags- og framfarastofnun

Evroacutepu (OECD) Yfirlyacutesingin ber thorness greinilega merki aeth vera houmlnnueth sem gaacutetlisti eetha siethareglur fyrir

ferethathornjoacutenustu aacute svaeligethi sem byacuter vieth aethrar aethstaeligethur en heacuter tiacuteethkast Gaacutetlistinn er engu aeth siacuteethur goacuteethur

rammi

Listinn fylgir heacuter aacute eftir iacute lauslegri thornyacuteethingu Mariacuteu Maack Iacute Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun fyrir Vestfirethi er viacutesaethi iacute

nuacutemer lykilsvietha og geira iacute thornessum lista

1 Vernda umhverfi vistkerfi og naacutettuacuterulega tegundaauethgi

1 1 Styethja vieth naacutettuacuteruvernd og svaeligethisbundna friethun

1 2 Hvetja sveitarstjoacuternir til aeth meta gildi svaeligetha iacute thorneirra umsjoacuten meeth vernd iacute huga

13 Koma fyrir innviethum og mannvirkjum sem vernda ferethamannastaethi gegn skemmdum af voumlldum aacutegangs

2 Viretha staethbundna menningu

2 1 Taka jafnt tillit til allra oacutehaacuteeth kyni eetha aldri iacute skipulagi ferethathornjoacutenustu

2 2 Bjoacuteetha almenningi taeligkifaeligri til aeth taka thornaacutett iacute umraeligethum um skipulag ferethathornjoacutenustu

2 3 Vekja athygli yfirvalda aacute thornviacute hvaetha menningar og naacutettuacuteruminjar hafa verndargildi og gaeligta aeth thornviacute aeth starfsemi gangi ekki of naeligrri umhverfi og samfeacutelagi

2 4 Veita heimamoumlnnum taeligkifaeligri til aeth bjoacuteetha ferethamoumlnnum menningu staetharins

3 Viethhalda umhverfisstjoacuternun jafnt og thorneacutett

3 1 Gaeligta thorness aeth mat aacute umhverfis- og samfeacutelagsaacutehrifum seacute undirstaetha hverra framkvaeligmda auk hagraelignna thornaacutetta

3 2 Taka reglulega stoumlethu eetha uacutettekt aacute aacutestandi meeth tilliti til aacutehrifa atvinnurekstrar

3 3 Uppfaeligra sjaacutelfbaeligrnistefnu og -viacutesa innan starfsemi ferethathornjoacutenustu

3 4 Taka mieth af houmlnnun og landslagsskipulagi sem yacutetir undir sjaacutelfbaeligra landnotkun

4 Fylgja eftir styacuteringu til aeth naacute aacuterangri

4 1 Td draga uacuter mengun og uacutetblaeligstri groacuteethurhuacutesalofttegunda

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

16

4 2 Spara vatn og vernda vatnsgaeligethi

4 3 Taka aacute uacutergangs og sorpmaacutelum aacute hagkvaeligman haacutett (td minnka uacutergang)

4 4 Koma iacute veg fyrir haacutevaethamengun

4 5 Styethja vieth notkun aacute endurnyacutetanlegum endurvinnanlegum og liacutefraelignum efnum sem brotna niethur iacute naacutettuacuterunni

5 Faacute ferethathornjoacutenustuna meeth iacute lieth vieth aeth styethja vieth menningu og umhverfisvernd

5 1 Hvetja ferethathornjoacutena til aeth viretha skipulag og landnotkunaraacuteaeligtlun enda aeligttu thorneir aeth taka thornaacutett iacute skipulagsvinnu

5 2 Halda aacutevallt uppi merkjum umhverfisverndar og virethingu gangvart menningu siethum og minjum foacutelksins aacute staethnum

5 3 Hvetja byrgja og thornaacute sem thornjoacutenusta ferethathornjoacutena hoacutetel og veitingastaethi aeth fylgja aacutebyrgri umhverfis- og feacutelagslegri stefnu

5 4 Vekja athygli aacute umhverfis- og feacutelagslegri aacutebyrgeth iacute markaethssetningu

6 Fraeligetha og upplyacutesa um umhverfi og menningu svaeligethisins

6 1 Baeligta fraeligethslu um aacutebyrga stefnu iacute menntun fyrir ferethathornjoacutena

6 2 Greina ferethamoumlnnum reacutett fraacute umhverfis- og feacutelagslegum houmlgum svaeligethisins

6 3 Styrkja rannsoacuteknir og thornroacuteun sem syacutena aacutehrif ferethamennsku aacute umhverfi og menningu

7 Vinna meeth oumlethrum iacute umhverfis og feacutelagsmaacutelum

7 1 Vinna meeth oumlethrum aeth framfoumlrum iacute umhverfismaacutelum og sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis meeth aeth thornroacutea sameiginlegar maeliglingar og viacutesa

7 2 Standa vieth althornjoacuteethlega saacutettmaacutela samninga og yfirlyacutesingar eins og Iacutesland hefur skuldbundieth sig til auk iacuteslenskra laga og tilmaeligla sveitarfeacutelags

Tafla 2 Gaacutetlisti og sietharreglur UNWTO soacutett fraacute EarthCheck og thornyacutett aacute iacuteslensku

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins

Umhverfisvottunarverkefni sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum er styacutert af Framkvaeligmdaraacuteethi

Umhverfisvottunar Vestfjaretha Iacute thornviacute sitja niacuteu aethilar sem sveitarfeacuteloumlgin tilnefna iacute raacuteethieth til fjoumlgurra aacutera iacute

senn vieth lok kosninga Raacuteethieth skal kjoacutesa seacuter formann vieth upphaf kjoumlrtiacutemabils sveitarstjoacuterna og starfar

hann samkvaeligmt erindisbreacutefi Milli 2012 og 2018 sinnti Fjoacuterethungssamband Vestfirethinga daglegu vafstri

verkefnisins skv samthornykktum Fjoacuterethungsthornings 2012 Aacuterieth 2018 toacutek Vestfjarethastofa vieth umsyacuteslu

verkefnisins Fraacute byrjun aacuters 2019 hafa tveir starfsmenn starfaeth vieth verkefnieth annar iacute um 20 starfi en

hinn um 30 thornar sem aacuteethur var einn starfsmaethur iacute 20 starfshlutfalli Helstu hlutverk starfsmanna eru

aacuteaeligtlanagereth og aeth aethstoetha sveitarfeacuteloumlg vieth aeth hrinda iacute framkvaeligmd aacuteaeligtlunum og eftirfylgni verkefna

Verkefnastjoacuterar safna upplyacutesingum fraacute sveitarfeacuteloumlgunum vegna maeliglinga sjaacutelfbaeligrniviacutesa skila

viethmiethunartoumllum aacuterlega til EC og sinna oumlethru thornviacute sem EC umhverfisaacuteaeligtlunin gerir kroumlfu um svo haeliggt seacute

aeth viethhalda vottun Sveitarfeacuteloumlgin hafa skipaeth Graelignt teymirdquo en iacute thornviacute sitja thornriacuter aethilar Einn fraacute

norethanverethum Vestfjoumlrethum annar fraacute sunnanverethum Vestfjoumlrethum og saacute thornriethji fraacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 12: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

11

Vatnsfjoumlrethur var friethlyacutestur aacuterieth 1975 Tilgangur friethlyacutesingar er aeth vernda naacutettuacuteru landsins aacute

thornann haacutett aeth foacutelki gefist kostur aacute aeth njoacuteta hennar

Mynd 5 Verndarsvaeligethieth vieth Dynjandisfoss Graelignar uacutetliacutenur marka friethlandieth umhverfis Dynjandisfoss en thornaeligr blaacuteu syacutena vatnsverndarsvaeligethi fossins (Umhverfisstofnun Dynjandi-verndar og stjoacuternunaraacuteaeligtlun 2015-2015)

25 Menning og saga

Hafsvaeligethieth uacutet af Vestfjoumlrethum eru gjoumlful fiskimieth THORNar maeligtast heitir og kaldir hafstraumar og velta upp

naeligringarefnum og mikieth aeligti er aeth hafa fyrir fugla hvali og fiska Vestfirethingar eiga seacuter langa soumlgu og

var svaeligethieth meeth thorneim fyrstu aacute landinu sem viacutekingarnir fraacute Noregi aacutekvaacuteethu aeth byggja THORNaeth hefur iacute raun

verieth samfelld byggeth aacute Vestfjoumlrethum siacuteethan land var numieth heacuter aacute 9 oumlld Hrafna-Floacuteki saacute sem gaf landinu

nafnieth Iacutesland toacutek seacuter boacutelfestu iacute Vatnsfirethi aacute Barethastroumlnd 6

Hefethir og arfleifethskipa stoacuteran sess iacute vestfirskri menningu Sterk tengsl eru aacute milli foacutelksins sem byggir

svaeligethieth og sjaacutevarins eins og seacutest aacute vestfirskri matarmenningu Soumlfn tengjast sjaacutevaruacutetvegi og hafnirnar

eru hjarta hvers baeligjar THORNrjuacute soumlfn aacute Vestfjoumlrethum byggja syacuteningarkost sinn aeth mestu leyti aacute sjaacutevaruacutetvegi

og notkun sjaacutevarhlunninda THORNau syacutena okkur hvernig liacutefieth snerist um sjoacutesoacutekn og sjaacutevarnytjar um aldir

Enn iacute dag rennir sjaacutevaruacutetvegur og fiskeldi sterkum stoethum undir samfeacutelagieth Iacute oumlethrum landshlutum

byggethi thornjoacuteethin mest aacute landbuacutenaethi en aacute Vestfjoumlrethum er undirlendi liacutetieth og sjoacuterinn thornviacute mikilvaeliggara buacutesiacutelag

Vestfirethingar aacutettu iacute raun engra annarra kosta voumll heldur en aeth boretha fisk og nyacuteta seacuter gjafir hafsins Menn

unnu iacute sveitum aeth sumri til og til sjaacutevar aeth vetri til aeth thornreyja thornorrann og goacuteuna

6 Aacuternastofnun (ed)

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

12

Mynd 6 Foacutelksfjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum 1990-2018

THORNjoacuteethsagna- og menningararfur Vestfirethinga er nyacutettur iacute fjoumllbreytt safna- og syacuteningarstarf aacute svaeligethinu

Galdrasafnieth aacute Hoacutelmaviacutek styethst td baeligethi vieth soumlgulegar staethreyndir um galdrabrennur en jafnframt vieth

thornjoacuteethsoumlgur um kynjaskepnur til galdra Skriacutemslasetrieth aacute Biacuteldudal syacutenir hugmyndir thornjoacuteetharinnar um

skelfilegar verur iacute naacutettuacuterunni til froacuteethleiks iacuteslenskum og erlendum gestum Vestfirethingar eru stoltir af

thornessari arfleifeth og allflestir thornekkja soumlgur uacuter siacutenu naacutenasta umhverfi af aacutelfum troumlllum eetha jafnvel

skriacutemslum Vel thornekkt er sagan um troumlllin sem vildu losa Vestfirethi fraacute meginlandinu Troumlllin byrjuethu aeth

moka aeth kvoumlldi til og groacutefu Kollafjoumlreth uacuter austri og Gilsfjoumlreth uacuter vestri Jarethveginum sem mokaeth var iacute burtu

hentu thornau iacute sjoacuteinn sitt hvoru megin og myndaethi thornaeth eyjarnar aacute Breiethafirethi en thornar sem Huacutenafloacuteinn er of

djuacutepur thornaacute mynduethust engar eyjar thorneim megin Afraksturinn seacutest iacute thornviacute hversu stutt landraeligma tengir

Vestfirethi vieth Iacutesland Sagan hermir einnig aeth thornegar soacutel reis aacute nyacute urethu troumlllin aeth steini sem sjaacute maacute enn iacute

dag sem haacutea klettadranga

Mynd 7 Skessur sem doumlguethu uppi iacute Kollafirethi aacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

13

SEINNI HLUTI

Iacute seinni hluta er farieth yfir hvers vegna sveitarfeacuteloumlgin hoacutefu vottunarferlieth Lykilsvieth vinnunnar eru kynnt stjoacuternun verkefnisins og listi af atriethum sem koma til framkvaeligmda aacutesamt stefnu sveitarfeacutelaganna THORNetta eru mikilvaeliggustu skjoumll vottunarinnar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

14

3 Af hverju umhverfisvottun

Aacute Fjoacuterethungsthorningi Vestfirethinga sem haldieth var iacute Suacuteethaviacutek thornann 1 og 2 september 2006 var aacutelyktaeth um

aeth Vestfirethir aeligttu aeth vera stoacuteriethjulaust svaeligethi Suacute aacutekvoumlrethun sveitarfeacutelaganna niacuteu aeth vinna iacute sameiningu

aeth thornviacute aeth faacute starfsemi siacutena umhverfisvottaetha er skerf iacute thornaacute aacutett aeth skapa thornekkingarsamfeacutelag meeth

sjaacutelfbaeligrni aeth leietharljoacutesi Liacuteklegt er aeth thornaeth hafi jaacutekvaeligeth aacutehrif aacute markaethssetningu aacute hverskonar afurethum

er koma fraacute svaeligethinu og veki athygli ferethamanna Fjoumlgur sveitarfeacuteloumlg af niacuteu aacute Vestfjoumlrethum samthornykktu

Staethardagskraacute 21 aacute siacutenum tiacutema og eru thornaeth sveitarfeacuteloumlgin Iacutesafjaretharbaeligr Strandabyggeth

Reykhoacutelahreppur og Taacutelknafjaretharhreppur

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth

EarthCheck eru althornjoacuteethleg vottunarsamtoumlk meeth houmlfuethstoumlethvar iacute Aacutestraliacuteu Samtoumlkin hafa umsjoacuten meeth EC

vottunarkerfinu sem byggir aacute hugmyndafraeligethi Staethardagskraacuter 21 (Local Agenda 21) um sjaacutelfbaeligra og

aacutebyrga thornroacuteun iacute samraeligmi vieth aacutelyktanir heimsraacuteethstefnu Sameinuethu thornjoacuteethanna iacute Riacuteoacute 1992 EC eru einu

umhverfisvottunarsamtoumlkin iacute heiminum sem votta samfeacuteloumlg en einnig votta thornau ferethathornjoacutenustuaethila

Til aeth hljoacuteta umhverfismerki EC thornarf aeth fara iacute gegnum thornrjuacute ferli og eru thornau thornessi

1 Skraacutening og greiethsla fyrir vottunarkerfi EC Undirbuacuteningur aeth ferlinu stefnumoacutetun

skipan iacute raacuteeth og raacuteethgjafa fraeligethsla upplyacutesingadreifing og fleira

2 Stoumlethugreining meeth maeliglingum aacute toumllulegum viacutesum og gereth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Eftir

maeliglingar iacute eitt aacuter eru niethurstoumlethur sendar til vottunarsamtakanna sem meta hvort

laacutegmarksviethmiethum hafi verieth maeligtt Ef svo er fer verkefnieth iacute thornriethja thornrepieth

3 Uacutettekt og vottun fraacute EC Viethurkenndur oacutehaacuteethur vottunaraethili tekur starfsemina uacutet og

kannar hvort goumlgn seacuteu reacutett og iacute samraeligmi vieth staethla EC Einnig er aacuterangur borinn

saman vieth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Hafi henni verieth fylgt er veitt vottun til eins aacuters iacute

senn THORNessi vottun felur iacute seacuter aeth samfeacutelagiethferethathornjoacutenustuaethili skuldbindi sig til aeth

vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum

THORNeir aethilar sem hafa farieth iacute gegnum thornetta ferli og standast settar kroumlfur faacute iacute skrefi 3 umhverfismerki EC

og syacutena thornar meeth aeth thorneir vilji stuetha aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute sinni starfsemi Merkieth nyacutetur althornjoacuteethlegrar

viethurkenningar thornar sem samtoumlkin hafa vottaeth aethila iacute meira 50 thornjoacuteethloumlndum iacute oumlllum heimsaacutelfum

Staethallinn sem vottunarsamtoumlkin vinna eftir veitir samfeacuteloumlgum ramma til thorness aeth maeligla frammistoumlethu

siacutena og vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Hann byggir aacute sex meginstoethum

1 Trygg stjoacuternun samfeacutelagsins og tengsl vieth vottunarkerfieth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

15

2 Gildandi loumlgum og reglugerethum er fylgt iacute hviacutevetna

3 Sjaacutelfbaeligrnistefna iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

4 Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til fimm aacutera iacute senn sem er endurskoethueth aacuterlega

5 Skraacuteningar- og voumlktunarkerfi til aeth fylgjast meeth aacuterlegri frammistoumlethu aacute 12 sviethum og

aflaeth er fraacute hverju sveitarfeacutelagi

1 Oumlflugt samraacuteeth vieth alla hoacutepa samfeacutelagsins thornannig aeth iacutebuacutear eigi thorness kost aeth taka thornaacutett iacute

stefnumoacutetuninni og koma athugasemdum aacute framfaeligri Einnig er sett upp og framfylgt

kynningaraacuteaeligtlun um framgang verkefnisins

Iacute forskrift EC er rammi sem Ferethamaacutelastofnun Sameinuethu thornjoacuteethanna (UNWTO) hefur sett um sjaacutelfbaeligra

ferethathornjoacutenustu eetha skipulag ferethathornjoacutenustu til aeth styethja thornroacuteun iacute faacutetaeligkari riacutekjum heims THORNessi listi er unnin

meeth efnahags- og framfarastofnun Asiacuteuriacutekja (APEC) sem er samsvarandi efnhags- og framfarastofnun

Evroacutepu (OECD) Yfirlyacutesingin ber thorness greinilega merki aeth vera houmlnnueth sem gaacutetlisti eetha siethareglur fyrir

ferethathornjoacutenustu aacute svaeligethi sem byacuter vieth aethrar aethstaeligethur en heacuter tiacuteethkast Gaacutetlistinn er engu aeth siacuteethur goacuteethur

rammi

Listinn fylgir heacuter aacute eftir iacute lauslegri thornyacuteethingu Mariacuteu Maack Iacute Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun fyrir Vestfirethi er viacutesaethi iacute

nuacutemer lykilsvietha og geira iacute thornessum lista

1 Vernda umhverfi vistkerfi og naacutettuacuterulega tegundaauethgi

1 1 Styethja vieth naacutettuacuteruvernd og svaeligethisbundna friethun

1 2 Hvetja sveitarstjoacuternir til aeth meta gildi svaeligetha iacute thorneirra umsjoacuten meeth vernd iacute huga

13 Koma fyrir innviethum og mannvirkjum sem vernda ferethamannastaethi gegn skemmdum af voumlldum aacutegangs

2 Viretha staethbundna menningu

2 1 Taka jafnt tillit til allra oacutehaacuteeth kyni eetha aldri iacute skipulagi ferethathornjoacutenustu

2 2 Bjoacuteetha almenningi taeligkifaeligri til aeth taka thornaacutett iacute umraeligethum um skipulag ferethathornjoacutenustu

2 3 Vekja athygli yfirvalda aacute thornviacute hvaetha menningar og naacutettuacuteruminjar hafa verndargildi og gaeligta aeth thornviacute aeth starfsemi gangi ekki of naeligrri umhverfi og samfeacutelagi

2 4 Veita heimamoumlnnum taeligkifaeligri til aeth bjoacuteetha ferethamoumlnnum menningu staetharins

3 Viethhalda umhverfisstjoacuternun jafnt og thorneacutett

3 1 Gaeligta thorness aeth mat aacute umhverfis- og samfeacutelagsaacutehrifum seacute undirstaetha hverra framkvaeligmda auk hagraelignna thornaacutetta

3 2 Taka reglulega stoumlethu eetha uacutettekt aacute aacutestandi meeth tilliti til aacutehrifa atvinnurekstrar

3 3 Uppfaeligra sjaacutelfbaeligrnistefnu og -viacutesa innan starfsemi ferethathornjoacutenustu

3 4 Taka mieth af houmlnnun og landslagsskipulagi sem yacutetir undir sjaacutelfbaeligra landnotkun

4 Fylgja eftir styacuteringu til aeth naacute aacuterangri

4 1 Td draga uacuter mengun og uacutetblaeligstri groacuteethurhuacutesalofttegunda

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

16

4 2 Spara vatn og vernda vatnsgaeligethi

4 3 Taka aacute uacutergangs og sorpmaacutelum aacute hagkvaeligman haacutett (td minnka uacutergang)

4 4 Koma iacute veg fyrir haacutevaethamengun

4 5 Styethja vieth notkun aacute endurnyacutetanlegum endurvinnanlegum og liacutefraelignum efnum sem brotna niethur iacute naacutettuacuterunni

5 Faacute ferethathornjoacutenustuna meeth iacute lieth vieth aeth styethja vieth menningu og umhverfisvernd

5 1 Hvetja ferethathornjoacutena til aeth viretha skipulag og landnotkunaraacuteaeligtlun enda aeligttu thorneir aeth taka thornaacutett iacute skipulagsvinnu

5 2 Halda aacutevallt uppi merkjum umhverfisverndar og virethingu gangvart menningu siethum og minjum foacutelksins aacute staethnum

5 3 Hvetja byrgja og thornaacute sem thornjoacutenusta ferethathornjoacutena hoacutetel og veitingastaethi aeth fylgja aacutebyrgri umhverfis- og feacutelagslegri stefnu

5 4 Vekja athygli aacute umhverfis- og feacutelagslegri aacutebyrgeth iacute markaethssetningu

6 Fraeligetha og upplyacutesa um umhverfi og menningu svaeligethisins

6 1 Baeligta fraeligethslu um aacutebyrga stefnu iacute menntun fyrir ferethathornjoacutena

6 2 Greina ferethamoumlnnum reacutett fraacute umhverfis- og feacutelagslegum houmlgum svaeligethisins

6 3 Styrkja rannsoacuteknir og thornroacuteun sem syacutena aacutehrif ferethamennsku aacute umhverfi og menningu

7 Vinna meeth oumlethrum iacute umhverfis og feacutelagsmaacutelum

7 1 Vinna meeth oumlethrum aeth framfoumlrum iacute umhverfismaacutelum og sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis meeth aeth thornroacutea sameiginlegar maeliglingar og viacutesa

7 2 Standa vieth althornjoacuteethlega saacutettmaacutela samninga og yfirlyacutesingar eins og Iacutesland hefur skuldbundieth sig til auk iacuteslenskra laga og tilmaeligla sveitarfeacutelags

Tafla 2 Gaacutetlisti og sietharreglur UNWTO soacutett fraacute EarthCheck og thornyacutett aacute iacuteslensku

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins

Umhverfisvottunarverkefni sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum er styacutert af Framkvaeligmdaraacuteethi

Umhverfisvottunar Vestfjaretha Iacute thornviacute sitja niacuteu aethilar sem sveitarfeacuteloumlgin tilnefna iacute raacuteethieth til fjoumlgurra aacutera iacute

senn vieth lok kosninga Raacuteethieth skal kjoacutesa seacuter formann vieth upphaf kjoumlrtiacutemabils sveitarstjoacuterna og starfar

hann samkvaeligmt erindisbreacutefi Milli 2012 og 2018 sinnti Fjoacuterethungssamband Vestfirethinga daglegu vafstri

verkefnisins skv samthornykktum Fjoacuterethungsthornings 2012 Aacuterieth 2018 toacutek Vestfjarethastofa vieth umsyacuteslu

verkefnisins Fraacute byrjun aacuters 2019 hafa tveir starfsmenn starfaeth vieth verkefnieth annar iacute um 20 starfi en

hinn um 30 thornar sem aacuteethur var einn starfsmaethur iacute 20 starfshlutfalli Helstu hlutverk starfsmanna eru

aacuteaeligtlanagereth og aeth aethstoetha sveitarfeacuteloumlg vieth aeth hrinda iacute framkvaeligmd aacuteaeligtlunum og eftirfylgni verkefna

Verkefnastjoacuterar safna upplyacutesingum fraacute sveitarfeacuteloumlgunum vegna maeliglinga sjaacutelfbaeligrniviacutesa skila

viethmiethunartoumllum aacuterlega til EC og sinna oumlethru thornviacute sem EC umhverfisaacuteaeligtlunin gerir kroumlfu um svo haeliggt seacute

aeth viethhalda vottun Sveitarfeacuteloumlgin hafa skipaeth Graelignt teymirdquo en iacute thornviacute sitja thornriacuter aethilar Einn fraacute

norethanverethum Vestfjoumlrethum annar fraacute sunnanverethum Vestfjoumlrethum og saacute thornriethji fraacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 13: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

12

Mynd 6 Foacutelksfjoumlldi aacute Vestfjoumlrethum 1990-2018

THORNjoacuteethsagna- og menningararfur Vestfirethinga er nyacutettur iacute fjoumllbreytt safna- og syacuteningarstarf aacute svaeligethinu

Galdrasafnieth aacute Hoacutelmaviacutek styethst td baeligethi vieth soumlgulegar staethreyndir um galdrabrennur en jafnframt vieth

thornjoacuteethsoumlgur um kynjaskepnur til galdra Skriacutemslasetrieth aacute Biacuteldudal syacutenir hugmyndir thornjoacuteetharinnar um

skelfilegar verur iacute naacutettuacuterunni til froacuteethleiks iacuteslenskum og erlendum gestum Vestfirethingar eru stoltir af

thornessari arfleifeth og allflestir thornekkja soumlgur uacuter siacutenu naacutenasta umhverfi af aacutelfum troumlllum eetha jafnvel

skriacutemslum Vel thornekkt er sagan um troumlllin sem vildu losa Vestfirethi fraacute meginlandinu Troumlllin byrjuethu aeth

moka aeth kvoumlldi til og groacutefu Kollafjoumlreth uacuter austri og Gilsfjoumlreth uacuter vestri Jarethveginum sem mokaeth var iacute burtu

hentu thornau iacute sjoacuteinn sitt hvoru megin og myndaethi thornaeth eyjarnar aacute Breiethafirethi en thornar sem Huacutenafloacuteinn er of

djuacutepur thornaacute mynduethust engar eyjar thorneim megin Afraksturinn seacutest iacute thornviacute hversu stutt landraeligma tengir

Vestfirethi vieth Iacutesland Sagan hermir einnig aeth thornegar soacutel reis aacute nyacute urethu troumlllin aeth steini sem sjaacute maacute enn iacute

dag sem haacutea klettadranga

Mynd 7 Skessur sem doumlguethu uppi iacute Kollafirethi aacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

13

SEINNI HLUTI

Iacute seinni hluta er farieth yfir hvers vegna sveitarfeacuteloumlgin hoacutefu vottunarferlieth Lykilsvieth vinnunnar eru kynnt stjoacuternun verkefnisins og listi af atriethum sem koma til framkvaeligmda aacutesamt stefnu sveitarfeacutelaganna THORNetta eru mikilvaeliggustu skjoumll vottunarinnar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

14

3 Af hverju umhverfisvottun

Aacute Fjoacuterethungsthorningi Vestfirethinga sem haldieth var iacute Suacuteethaviacutek thornann 1 og 2 september 2006 var aacutelyktaeth um

aeth Vestfirethir aeligttu aeth vera stoacuteriethjulaust svaeligethi Suacute aacutekvoumlrethun sveitarfeacutelaganna niacuteu aeth vinna iacute sameiningu

aeth thornviacute aeth faacute starfsemi siacutena umhverfisvottaetha er skerf iacute thornaacute aacutett aeth skapa thornekkingarsamfeacutelag meeth

sjaacutelfbaeligrni aeth leietharljoacutesi Liacuteklegt er aeth thornaeth hafi jaacutekvaeligeth aacutehrif aacute markaethssetningu aacute hverskonar afurethum

er koma fraacute svaeligethinu og veki athygli ferethamanna Fjoumlgur sveitarfeacuteloumlg af niacuteu aacute Vestfjoumlrethum samthornykktu

Staethardagskraacute 21 aacute siacutenum tiacutema og eru thornaeth sveitarfeacuteloumlgin Iacutesafjaretharbaeligr Strandabyggeth

Reykhoacutelahreppur og Taacutelknafjaretharhreppur

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth

EarthCheck eru althornjoacuteethleg vottunarsamtoumlk meeth houmlfuethstoumlethvar iacute Aacutestraliacuteu Samtoumlkin hafa umsjoacuten meeth EC

vottunarkerfinu sem byggir aacute hugmyndafraeligethi Staethardagskraacuter 21 (Local Agenda 21) um sjaacutelfbaeligra og

aacutebyrga thornroacuteun iacute samraeligmi vieth aacutelyktanir heimsraacuteethstefnu Sameinuethu thornjoacuteethanna iacute Riacuteoacute 1992 EC eru einu

umhverfisvottunarsamtoumlkin iacute heiminum sem votta samfeacuteloumlg en einnig votta thornau ferethathornjoacutenustuaethila

Til aeth hljoacuteta umhverfismerki EC thornarf aeth fara iacute gegnum thornrjuacute ferli og eru thornau thornessi

1 Skraacutening og greiethsla fyrir vottunarkerfi EC Undirbuacuteningur aeth ferlinu stefnumoacutetun

skipan iacute raacuteeth og raacuteethgjafa fraeligethsla upplyacutesingadreifing og fleira

2 Stoumlethugreining meeth maeliglingum aacute toumllulegum viacutesum og gereth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Eftir

maeliglingar iacute eitt aacuter eru niethurstoumlethur sendar til vottunarsamtakanna sem meta hvort

laacutegmarksviethmiethum hafi verieth maeligtt Ef svo er fer verkefnieth iacute thornriethja thornrepieth

3 Uacutettekt og vottun fraacute EC Viethurkenndur oacutehaacuteethur vottunaraethili tekur starfsemina uacutet og

kannar hvort goumlgn seacuteu reacutett og iacute samraeligmi vieth staethla EC Einnig er aacuterangur borinn

saman vieth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Hafi henni verieth fylgt er veitt vottun til eins aacuters iacute

senn THORNessi vottun felur iacute seacuter aeth samfeacutelagiethferethathornjoacutenustuaethili skuldbindi sig til aeth

vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum

THORNeir aethilar sem hafa farieth iacute gegnum thornetta ferli og standast settar kroumlfur faacute iacute skrefi 3 umhverfismerki EC

og syacutena thornar meeth aeth thorneir vilji stuetha aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute sinni starfsemi Merkieth nyacutetur althornjoacuteethlegrar

viethurkenningar thornar sem samtoumlkin hafa vottaeth aethila iacute meira 50 thornjoacuteethloumlndum iacute oumlllum heimsaacutelfum

Staethallinn sem vottunarsamtoumlkin vinna eftir veitir samfeacuteloumlgum ramma til thorness aeth maeligla frammistoumlethu

siacutena og vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Hann byggir aacute sex meginstoethum

1 Trygg stjoacuternun samfeacutelagsins og tengsl vieth vottunarkerfieth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

15

2 Gildandi loumlgum og reglugerethum er fylgt iacute hviacutevetna

3 Sjaacutelfbaeligrnistefna iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

4 Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til fimm aacutera iacute senn sem er endurskoethueth aacuterlega

5 Skraacuteningar- og voumlktunarkerfi til aeth fylgjast meeth aacuterlegri frammistoumlethu aacute 12 sviethum og

aflaeth er fraacute hverju sveitarfeacutelagi

1 Oumlflugt samraacuteeth vieth alla hoacutepa samfeacutelagsins thornannig aeth iacutebuacutear eigi thorness kost aeth taka thornaacutett iacute

stefnumoacutetuninni og koma athugasemdum aacute framfaeligri Einnig er sett upp og framfylgt

kynningaraacuteaeligtlun um framgang verkefnisins

Iacute forskrift EC er rammi sem Ferethamaacutelastofnun Sameinuethu thornjoacuteethanna (UNWTO) hefur sett um sjaacutelfbaeligra

ferethathornjoacutenustu eetha skipulag ferethathornjoacutenustu til aeth styethja thornroacuteun iacute faacutetaeligkari riacutekjum heims THORNessi listi er unnin

meeth efnahags- og framfarastofnun Asiacuteuriacutekja (APEC) sem er samsvarandi efnhags- og framfarastofnun

Evroacutepu (OECD) Yfirlyacutesingin ber thorness greinilega merki aeth vera houmlnnueth sem gaacutetlisti eetha siethareglur fyrir

ferethathornjoacutenustu aacute svaeligethi sem byacuter vieth aethrar aethstaeligethur en heacuter tiacuteethkast Gaacutetlistinn er engu aeth siacuteethur goacuteethur

rammi

Listinn fylgir heacuter aacute eftir iacute lauslegri thornyacuteethingu Mariacuteu Maack Iacute Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun fyrir Vestfirethi er viacutesaethi iacute

nuacutemer lykilsvietha og geira iacute thornessum lista

1 Vernda umhverfi vistkerfi og naacutettuacuterulega tegundaauethgi

1 1 Styethja vieth naacutettuacuteruvernd og svaeligethisbundna friethun

1 2 Hvetja sveitarstjoacuternir til aeth meta gildi svaeligetha iacute thorneirra umsjoacuten meeth vernd iacute huga

13 Koma fyrir innviethum og mannvirkjum sem vernda ferethamannastaethi gegn skemmdum af voumlldum aacutegangs

2 Viretha staethbundna menningu

2 1 Taka jafnt tillit til allra oacutehaacuteeth kyni eetha aldri iacute skipulagi ferethathornjoacutenustu

2 2 Bjoacuteetha almenningi taeligkifaeligri til aeth taka thornaacutett iacute umraeligethum um skipulag ferethathornjoacutenustu

2 3 Vekja athygli yfirvalda aacute thornviacute hvaetha menningar og naacutettuacuteruminjar hafa verndargildi og gaeligta aeth thornviacute aeth starfsemi gangi ekki of naeligrri umhverfi og samfeacutelagi

2 4 Veita heimamoumlnnum taeligkifaeligri til aeth bjoacuteetha ferethamoumlnnum menningu staetharins

3 Viethhalda umhverfisstjoacuternun jafnt og thorneacutett

3 1 Gaeligta thorness aeth mat aacute umhverfis- og samfeacutelagsaacutehrifum seacute undirstaetha hverra framkvaeligmda auk hagraelignna thornaacutetta

3 2 Taka reglulega stoumlethu eetha uacutettekt aacute aacutestandi meeth tilliti til aacutehrifa atvinnurekstrar

3 3 Uppfaeligra sjaacutelfbaeligrnistefnu og -viacutesa innan starfsemi ferethathornjoacutenustu

3 4 Taka mieth af houmlnnun og landslagsskipulagi sem yacutetir undir sjaacutelfbaeligra landnotkun

4 Fylgja eftir styacuteringu til aeth naacute aacuterangri

4 1 Td draga uacuter mengun og uacutetblaeligstri groacuteethurhuacutesalofttegunda

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

16

4 2 Spara vatn og vernda vatnsgaeligethi

4 3 Taka aacute uacutergangs og sorpmaacutelum aacute hagkvaeligman haacutett (td minnka uacutergang)

4 4 Koma iacute veg fyrir haacutevaethamengun

4 5 Styethja vieth notkun aacute endurnyacutetanlegum endurvinnanlegum og liacutefraelignum efnum sem brotna niethur iacute naacutettuacuterunni

5 Faacute ferethathornjoacutenustuna meeth iacute lieth vieth aeth styethja vieth menningu og umhverfisvernd

5 1 Hvetja ferethathornjoacutena til aeth viretha skipulag og landnotkunaraacuteaeligtlun enda aeligttu thorneir aeth taka thornaacutett iacute skipulagsvinnu

5 2 Halda aacutevallt uppi merkjum umhverfisverndar og virethingu gangvart menningu siethum og minjum foacutelksins aacute staethnum

5 3 Hvetja byrgja og thornaacute sem thornjoacutenusta ferethathornjoacutena hoacutetel og veitingastaethi aeth fylgja aacutebyrgri umhverfis- og feacutelagslegri stefnu

5 4 Vekja athygli aacute umhverfis- og feacutelagslegri aacutebyrgeth iacute markaethssetningu

6 Fraeligetha og upplyacutesa um umhverfi og menningu svaeligethisins

6 1 Baeligta fraeligethslu um aacutebyrga stefnu iacute menntun fyrir ferethathornjoacutena

6 2 Greina ferethamoumlnnum reacutett fraacute umhverfis- og feacutelagslegum houmlgum svaeligethisins

6 3 Styrkja rannsoacuteknir og thornroacuteun sem syacutena aacutehrif ferethamennsku aacute umhverfi og menningu

7 Vinna meeth oumlethrum iacute umhverfis og feacutelagsmaacutelum

7 1 Vinna meeth oumlethrum aeth framfoumlrum iacute umhverfismaacutelum og sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis meeth aeth thornroacutea sameiginlegar maeliglingar og viacutesa

7 2 Standa vieth althornjoacuteethlega saacutettmaacutela samninga og yfirlyacutesingar eins og Iacutesland hefur skuldbundieth sig til auk iacuteslenskra laga og tilmaeligla sveitarfeacutelags

Tafla 2 Gaacutetlisti og sietharreglur UNWTO soacutett fraacute EarthCheck og thornyacutett aacute iacuteslensku

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins

Umhverfisvottunarverkefni sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum er styacutert af Framkvaeligmdaraacuteethi

Umhverfisvottunar Vestfjaretha Iacute thornviacute sitja niacuteu aethilar sem sveitarfeacuteloumlgin tilnefna iacute raacuteethieth til fjoumlgurra aacutera iacute

senn vieth lok kosninga Raacuteethieth skal kjoacutesa seacuter formann vieth upphaf kjoumlrtiacutemabils sveitarstjoacuterna og starfar

hann samkvaeligmt erindisbreacutefi Milli 2012 og 2018 sinnti Fjoacuterethungssamband Vestfirethinga daglegu vafstri

verkefnisins skv samthornykktum Fjoacuterethungsthornings 2012 Aacuterieth 2018 toacutek Vestfjarethastofa vieth umsyacuteslu

verkefnisins Fraacute byrjun aacuters 2019 hafa tveir starfsmenn starfaeth vieth verkefnieth annar iacute um 20 starfi en

hinn um 30 thornar sem aacuteethur var einn starfsmaethur iacute 20 starfshlutfalli Helstu hlutverk starfsmanna eru

aacuteaeligtlanagereth og aeth aethstoetha sveitarfeacuteloumlg vieth aeth hrinda iacute framkvaeligmd aacuteaeligtlunum og eftirfylgni verkefna

Verkefnastjoacuterar safna upplyacutesingum fraacute sveitarfeacuteloumlgunum vegna maeliglinga sjaacutelfbaeligrniviacutesa skila

viethmiethunartoumllum aacuterlega til EC og sinna oumlethru thornviacute sem EC umhverfisaacuteaeligtlunin gerir kroumlfu um svo haeliggt seacute

aeth viethhalda vottun Sveitarfeacuteloumlgin hafa skipaeth Graelignt teymirdquo en iacute thornviacute sitja thornriacuter aethilar Einn fraacute

norethanverethum Vestfjoumlrethum annar fraacute sunnanverethum Vestfjoumlrethum og saacute thornriethji fraacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 14: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023

13

SEINNI HLUTI

Iacute seinni hluta er farieth yfir hvers vegna sveitarfeacuteloumlgin hoacutefu vottunarferlieth Lykilsvieth vinnunnar eru kynnt stjoacuternun verkefnisins og listi af atriethum sem koma til framkvaeligmda aacutesamt stefnu sveitarfeacutelaganna THORNetta eru mikilvaeliggustu skjoumll vottunarinnar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

14

3 Af hverju umhverfisvottun

Aacute Fjoacuterethungsthorningi Vestfirethinga sem haldieth var iacute Suacuteethaviacutek thornann 1 og 2 september 2006 var aacutelyktaeth um

aeth Vestfirethir aeligttu aeth vera stoacuteriethjulaust svaeligethi Suacute aacutekvoumlrethun sveitarfeacutelaganna niacuteu aeth vinna iacute sameiningu

aeth thornviacute aeth faacute starfsemi siacutena umhverfisvottaetha er skerf iacute thornaacute aacutett aeth skapa thornekkingarsamfeacutelag meeth

sjaacutelfbaeligrni aeth leietharljoacutesi Liacuteklegt er aeth thornaeth hafi jaacutekvaeligeth aacutehrif aacute markaethssetningu aacute hverskonar afurethum

er koma fraacute svaeligethinu og veki athygli ferethamanna Fjoumlgur sveitarfeacuteloumlg af niacuteu aacute Vestfjoumlrethum samthornykktu

Staethardagskraacute 21 aacute siacutenum tiacutema og eru thornaeth sveitarfeacuteloumlgin Iacutesafjaretharbaeligr Strandabyggeth

Reykhoacutelahreppur og Taacutelknafjaretharhreppur

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth

EarthCheck eru althornjoacuteethleg vottunarsamtoumlk meeth houmlfuethstoumlethvar iacute Aacutestraliacuteu Samtoumlkin hafa umsjoacuten meeth EC

vottunarkerfinu sem byggir aacute hugmyndafraeligethi Staethardagskraacuter 21 (Local Agenda 21) um sjaacutelfbaeligra og

aacutebyrga thornroacuteun iacute samraeligmi vieth aacutelyktanir heimsraacuteethstefnu Sameinuethu thornjoacuteethanna iacute Riacuteoacute 1992 EC eru einu

umhverfisvottunarsamtoumlkin iacute heiminum sem votta samfeacuteloumlg en einnig votta thornau ferethathornjoacutenustuaethila

Til aeth hljoacuteta umhverfismerki EC thornarf aeth fara iacute gegnum thornrjuacute ferli og eru thornau thornessi

1 Skraacutening og greiethsla fyrir vottunarkerfi EC Undirbuacuteningur aeth ferlinu stefnumoacutetun

skipan iacute raacuteeth og raacuteethgjafa fraeligethsla upplyacutesingadreifing og fleira

2 Stoumlethugreining meeth maeliglingum aacute toumllulegum viacutesum og gereth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Eftir

maeliglingar iacute eitt aacuter eru niethurstoumlethur sendar til vottunarsamtakanna sem meta hvort

laacutegmarksviethmiethum hafi verieth maeligtt Ef svo er fer verkefnieth iacute thornriethja thornrepieth

3 Uacutettekt og vottun fraacute EC Viethurkenndur oacutehaacuteethur vottunaraethili tekur starfsemina uacutet og

kannar hvort goumlgn seacuteu reacutett og iacute samraeligmi vieth staethla EC Einnig er aacuterangur borinn

saman vieth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Hafi henni verieth fylgt er veitt vottun til eins aacuters iacute

senn THORNessi vottun felur iacute seacuter aeth samfeacutelagiethferethathornjoacutenustuaethili skuldbindi sig til aeth

vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum

THORNeir aethilar sem hafa farieth iacute gegnum thornetta ferli og standast settar kroumlfur faacute iacute skrefi 3 umhverfismerki EC

og syacutena thornar meeth aeth thorneir vilji stuetha aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute sinni starfsemi Merkieth nyacutetur althornjoacuteethlegrar

viethurkenningar thornar sem samtoumlkin hafa vottaeth aethila iacute meira 50 thornjoacuteethloumlndum iacute oumlllum heimsaacutelfum

Staethallinn sem vottunarsamtoumlkin vinna eftir veitir samfeacuteloumlgum ramma til thorness aeth maeligla frammistoumlethu

siacutena og vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Hann byggir aacute sex meginstoethum

1 Trygg stjoacuternun samfeacutelagsins og tengsl vieth vottunarkerfieth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

15

2 Gildandi loumlgum og reglugerethum er fylgt iacute hviacutevetna

3 Sjaacutelfbaeligrnistefna iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

4 Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til fimm aacutera iacute senn sem er endurskoethueth aacuterlega

5 Skraacuteningar- og voumlktunarkerfi til aeth fylgjast meeth aacuterlegri frammistoumlethu aacute 12 sviethum og

aflaeth er fraacute hverju sveitarfeacutelagi

1 Oumlflugt samraacuteeth vieth alla hoacutepa samfeacutelagsins thornannig aeth iacutebuacutear eigi thorness kost aeth taka thornaacutett iacute

stefnumoacutetuninni og koma athugasemdum aacute framfaeligri Einnig er sett upp og framfylgt

kynningaraacuteaeligtlun um framgang verkefnisins

Iacute forskrift EC er rammi sem Ferethamaacutelastofnun Sameinuethu thornjoacuteethanna (UNWTO) hefur sett um sjaacutelfbaeligra

ferethathornjoacutenustu eetha skipulag ferethathornjoacutenustu til aeth styethja thornroacuteun iacute faacutetaeligkari riacutekjum heims THORNessi listi er unnin

meeth efnahags- og framfarastofnun Asiacuteuriacutekja (APEC) sem er samsvarandi efnhags- og framfarastofnun

Evroacutepu (OECD) Yfirlyacutesingin ber thorness greinilega merki aeth vera houmlnnueth sem gaacutetlisti eetha siethareglur fyrir

ferethathornjoacutenustu aacute svaeligethi sem byacuter vieth aethrar aethstaeligethur en heacuter tiacuteethkast Gaacutetlistinn er engu aeth siacuteethur goacuteethur

rammi

Listinn fylgir heacuter aacute eftir iacute lauslegri thornyacuteethingu Mariacuteu Maack Iacute Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun fyrir Vestfirethi er viacutesaethi iacute

nuacutemer lykilsvietha og geira iacute thornessum lista

1 Vernda umhverfi vistkerfi og naacutettuacuterulega tegundaauethgi

1 1 Styethja vieth naacutettuacuteruvernd og svaeligethisbundna friethun

1 2 Hvetja sveitarstjoacuternir til aeth meta gildi svaeligetha iacute thorneirra umsjoacuten meeth vernd iacute huga

13 Koma fyrir innviethum og mannvirkjum sem vernda ferethamannastaethi gegn skemmdum af voumlldum aacutegangs

2 Viretha staethbundna menningu

2 1 Taka jafnt tillit til allra oacutehaacuteeth kyni eetha aldri iacute skipulagi ferethathornjoacutenustu

2 2 Bjoacuteetha almenningi taeligkifaeligri til aeth taka thornaacutett iacute umraeligethum um skipulag ferethathornjoacutenustu

2 3 Vekja athygli yfirvalda aacute thornviacute hvaetha menningar og naacutettuacuteruminjar hafa verndargildi og gaeligta aeth thornviacute aeth starfsemi gangi ekki of naeligrri umhverfi og samfeacutelagi

2 4 Veita heimamoumlnnum taeligkifaeligri til aeth bjoacuteetha ferethamoumlnnum menningu staetharins

3 Viethhalda umhverfisstjoacuternun jafnt og thorneacutett

3 1 Gaeligta thorness aeth mat aacute umhverfis- og samfeacutelagsaacutehrifum seacute undirstaetha hverra framkvaeligmda auk hagraelignna thornaacutetta

3 2 Taka reglulega stoumlethu eetha uacutettekt aacute aacutestandi meeth tilliti til aacutehrifa atvinnurekstrar

3 3 Uppfaeligra sjaacutelfbaeligrnistefnu og -viacutesa innan starfsemi ferethathornjoacutenustu

3 4 Taka mieth af houmlnnun og landslagsskipulagi sem yacutetir undir sjaacutelfbaeligra landnotkun

4 Fylgja eftir styacuteringu til aeth naacute aacuterangri

4 1 Td draga uacuter mengun og uacutetblaeligstri groacuteethurhuacutesalofttegunda

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

16

4 2 Spara vatn og vernda vatnsgaeligethi

4 3 Taka aacute uacutergangs og sorpmaacutelum aacute hagkvaeligman haacutett (td minnka uacutergang)

4 4 Koma iacute veg fyrir haacutevaethamengun

4 5 Styethja vieth notkun aacute endurnyacutetanlegum endurvinnanlegum og liacutefraelignum efnum sem brotna niethur iacute naacutettuacuterunni

5 Faacute ferethathornjoacutenustuna meeth iacute lieth vieth aeth styethja vieth menningu og umhverfisvernd

5 1 Hvetja ferethathornjoacutena til aeth viretha skipulag og landnotkunaraacuteaeligtlun enda aeligttu thorneir aeth taka thornaacutett iacute skipulagsvinnu

5 2 Halda aacutevallt uppi merkjum umhverfisverndar og virethingu gangvart menningu siethum og minjum foacutelksins aacute staethnum

5 3 Hvetja byrgja og thornaacute sem thornjoacutenusta ferethathornjoacutena hoacutetel og veitingastaethi aeth fylgja aacutebyrgri umhverfis- og feacutelagslegri stefnu

5 4 Vekja athygli aacute umhverfis- og feacutelagslegri aacutebyrgeth iacute markaethssetningu

6 Fraeligetha og upplyacutesa um umhverfi og menningu svaeligethisins

6 1 Baeligta fraeligethslu um aacutebyrga stefnu iacute menntun fyrir ferethathornjoacutena

6 2 Greina ferethamoumlnnum reacutett fraacute umhverfis- og feacutelagslegum houmlgum svaeligethisins

6 3 Styrkja rannsoacuteknir og thornroacuteun sem syacutena aacutehrif ferethamennsku aacute umhverfi og menningu

7 Vinna meeth oumlethrum iacute umhverfis og feacutelagsmaacutelum

7 1 Vinna meeth oumlethrum aeth framfoumlrum iacute umhverfismaacutelum og sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis meeth aeth thornroacutea sameiginlegar maeliglingar og viacutesa

7 2 Standa vieth althornjoacuteethlega saacutettmaacutela samninga og yfirlyacutesingar eins og Iacutesland hefur skuldbundieth sig til auk iacuteslenskra laga og tilmaeligla sveitarfeacutelags

Tafla 2 Gaacutetlisti og sietharreglur UNWTO soacutett fraacute EarthCheck og thornyacutett aacute iacuteslensku

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins

Umhverfisvottunarverkefni sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum er styacutert af Framkvaeligmdaraacuteethi

Umhverfisvottunar Vestfjaretha Iacute thornviacute sitja niacuteu aethilar sem sveitarfeacuteloumlgin tilnefna iacute raacuteethieth til fjoumlgurra aacutera iacute

senn vieth lok kosninga Raacuteethieth skal kjoacutesa seacuter formann vieth upphaf kjoumlrtiacutemabils sveitarstjoacuterna og starfar

hann samkvaeligmt erindisbreacutefi Milli 2012 og 2018 sinnti Fjoacuterethungssamband Vestfirethinga daglegu vafstri

verkefnisins skv samthornykktum Fjoacuterethungsthornings 2012 Aacuterieth 2018 toacutek Vestfjarethastofa vieth umsyacuteslu

verkefnisins Fraacute byrjun aacuters 2019 hafa tveir starfsmenn starfaeth vieth verkefnieth annar iacute um 20 starfi en

hinn um 30 thornar sem aacuteethur var einn starfsmaethur iacute 20 starfshlutfalli Helstu hlutverk starfsmanna eru

aacuteaeligtlanagereth og aeth aethstoetha sveitarfeacuteloumlg vieth aeth hrinda iacute framkvaeligmd aacuteaeligtlunum og eftirfylgni verkefna

Verkefnastjoacuterar safna upplyacutesingum fraacute sveitarfeacuteloumlgunum vegna maeliglinga sjaacutelfbaeligrniviacutesa skila

viethmiethunartoumllum aacuterlega til EC og sinna oumlethru thornviacute sem EC umhverfisaacuteaeligtlunin gerir kroumlfu um svo haeliggt seacute

aeth viethhalda vottun Sveitarfeacuteloumlgin hafa skipaeth Graelignt teymirdquo en iacute thornviacute sitja thornriacuter aethilar Einn fraacute

norethanverethum Vestfjoumlrethum annar fraacute sunnanverethum Vestfjoumlrethum og saacute thornriethji fraacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 15: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

14

3 Af hverju umhverfisvottun

Aacute Fjoacuterethungsthorningi Vestfirethinga sem haldieth var iacute Suacuteethaviacutek thornann 1 og 2 september 2006 var aacutelyktaeth um

aeth Vestfirethir aeligttu aeth vera stoacuteriethjulaust svaeligethi Suacute aacutekvoumlrethun sveitarfeacutelaganna niacuteu aeth vinna iacute sameiningu

aeth thornviacute aeth faacute starfsemi siacutena umhverfisvottaetha er skerf iacute thornaacute aacutett aeth skapa thornekkingarsamfeacutelag meeth

sjaacutelfbaeligrni aeth leietharljoacutesi Liacuteklegt er aeth thornaeth hafi jaacutekvaeligeth aacutehrif aacute markaethssetningu aacute hverskonar afurethum

er koma fraacute svaeligethinu og veki athygli ferethamanna Fjoumlgur sveitarfeacuteloumlg af niacuteu aacute Vestfjoumlrethum samthornykktu

Staethardagskraacute 21 aacute siacutenum tiacutema og eru thornaeth sveitarfeacuteloumlgin Iacutesafjaretharbaeligr Strandabyggeth

Reykhoacutelahreppur og Taacutelknafjaretharhreppur

4 EarthCheck og umhverfisvottunarkerfieth

EarthCheck eru althornjoacuteethleg vottunarsamtoumlk meeth houmlfuethstoumlethvar iacute Aacutestraliacuteu Samtoumlkin hafa umsjoacuten meeth EC

vottunarkerfinu sem byggir aacute hugmyndafraeligethi Staethardagskraacuter 21 (Local Agenda 21) um sjaacutelfbaeligra og

aacutebyrga thornroacuteun iacute samraeligmi vieth aacutelyktanir heimsraacuteethstefnu Sameinuethu thornjoacuteethanna iacute Riacuteoacute 1992 EC eru einu

umhverfisvottunarsamtoumlkin iacute heiminum sem votta samfeacuteloumlg en einnig votta thornau ferethathornjoacutenustuaethila

Til aeth hljoacuteta umhverfismerki EC thornarf aeth fara iacute gegnum thornrjuacute ferli og eru thornau thornessi

1 Skraacutening og greiethsla fyrir vottunarkerfi EC Undirbuacuteningur aeth ferlinu stefnumoacutetun

skipan iacute raacuteeth og raacuteethgjafa fraeligethsla upplyacutesingadreifing og fleira

2 Stoumlethugreining meeth maeliglingum aacute toumllulegum viacutesum og gereth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Eftir

maeliglingar iacute eitt aacuter eru niethurstoumlethur sendar til vottunarsamtakanna sem meta hvort

laacutegmarksviethmiethum hafi verieth maeligtt Ef svo er fer verkefnieth iacute thornriethja thornrepieth

3 Uacutettekt og vottun fraacute EC Viethurkenndur oacutehaacuteethur vottunaraethili tekur starfsemina uacutet og

kannar hvort goumlgn seacuteu reacutett og iacute samraeligmi vieth staethla EC Einnig er aacuterangur borinn

saman vieth framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Hafi henni verieth fylgt er veitt vottun til eins aacuters iacute

senn THORNessi vottun felur iacute seacuter aeth samfeacutelagiethferethathornjoacutenustuaethili skuldbindi sig til aeth

vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum

THORNeir aethilar sem hafa farieth iacute gegnum thornetta ferli og standast settar kroumlfur faacute iacute skrefi 3 umhverfismerki EC

og syacutena thornar meeth aeth thorneir vilji stuetha aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute sinni starfsemi Merkieth nyacutetur althornjoacuteethlegrar

viethurkenningar thornar sem samtoumlkin hafa vottaeth aethila iacute meira 50 thornjoacuteethloumlndum iacute oumlllum heimsaacutelfum

Staethallinn sem vottunarsamtoumlkin vinna eftir veitir samfeacuteloumlgum ramma til thorness aeth maeligla frammistoumlethu

siacutena og vinna aeth stoumlethugum uacuterboacutetum iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum Hann byggir aacute sex meginstoethum

1 Trygg stjoacuternun samfeacutelagsins og tengsl vieth vottunarkerfieth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

15

2 Gildandi loumlgum og reglugerethum er fylgt iacute hviacutevetna

3 Sjaacutelfbaeligrnistefna iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

4 Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til fimm aacutera iacute senn sem er endurskoethueth aacuterlega

5 Skraacuteningar- og voumlktunarkerfi til aeth fylgjast meeth aacuterlegri frammistoumlethu aacute 12 sviethum og

aflaeth er fraacute hverju sveitarfeacutelagi

1 Oumlflugt samraacuteeth vieth alla hoacutepa samfeacutelagsins thornannig aeth iacutebuacutear eigi thorness kost aeth taka thornaacutett iacute

stefnumoacutetuninni og koma athugasemdum aacute framfaeligri Einnig er sett upp og framfylgt

kynningaraacuteaeligtlun um framgang verkefnisins

Iacute forskrift EC er rammi sem Ferethamaacutelastofnun Sameinuethu thornjoacuteethanna (UNWTO) hefur sett um sjaacutelfbaeligra

ferethathornjoacutenustu eetha skipulag ferethathornjoacutenustu til aeth styethja thornroacuteun iacute faacutetaeligkari riacutekjum heims THORNessi listi er unnin

meeth efnahags- og framfarastofnun Asiacuteuriacutekja (APEC) sem er samsvarandi efnhags- og framfarastofnun

Evroacutepu (OECD) Yfirlyacutesingin ber thorness greinilega merki aeth vera houmlnnueth sem gaacutetlisti eetha siethareglur fyrir

ferethathornjoacutenustu aacute svaeligethi sem byacuter vieth aethrar aethstaeligethur en heacuter tiacuteethkast Gaacutetlistinn er engu aeth siacuteethur goacuteethur

rammi

Listinn fylgir heacuter aacute eftir iacute lauslegri thornyacuteethingu Mariacuteu Maack Iacute Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun fyrir Vestfirethi er viacutesaethi iacute

nuacutemer lykilsvietha og geira iacute thornessum lista

1 Vernda umhverfi vistkerfi og naacutettuacuterulega tegundaauethgi

1 1 Styethja vieth naacutettuacuteruvernd og svaeligethisbundna friethun

1 2 Hvetja sveitarstjoacuternir til aeth meta gildi svaeligetha iacute thorneirra umsjoacuten meeth vernd iacute huga

13 Koma fyrir innviethum og mannvirkjum sem vernda ferethamannastaethi gegn skemmdum af voumlldum aacutegangs

2 Viretha staethbundna menningu

2 1 Taka jafnt tillit til allra oacutehaacuteeth kyni eetha aldri iacute skipulagi ferethathornjoacutenustu

2 2 Bjoacuteetha almenningi taeligkifaeligri til aeth taka thornaacutett iacute umraeligethum um skipulag ferethathornjoacutenustu

2 3 Vekja athygli yfirvalda aacute thornviacute hvaetha menningar og naacutettuacuteruminjar hafa verndargildi og gaeligta aeth thornviacute aeth starfsemi gangi ekki of naeligrri umhverfi og samfeacutelagi

2 4 Veita heimamoumlnnum taeligkifaeligri til aeth bjoacuteetha ferethamoumlnnum menningu staetharins

3 Viethhalda umhverfisstjoacuternun jafnt og thorneacutett

3 1 Gaeligta thorness aeth mat aacute umhverfis- og samfeacutelagsaacutehrifum seacute undirstaetha hverra framkvaeligmda auk hagraelignna thornaacutetta

3 2 Taka reglulega stoumlethu eetha uacutettekt aacute aacutestandi meeth tilliti til aacutehrifa atvinnurekstrar

3 3 Uppfaeligra sjaacutelfbaeligrnistefnu og -viacutesa innan starfsemi ferethathornjoacutenustu

3 4 Taka mieth af houmlnnun og landslagsskipulagi sem yacutetir undir sjaacutelfbaeligra landnotkun

4 Fylgja eftir styacuteringu til aeth naacute aacuterangri

4 1 Td draga uacuter mengun og uacutetblaeligstri groacuteethurhuacutesalofttegunda

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

16

4 2 Spara vatn og vernda vatnsgaeligethi

4 3 Taka aacute uacutergangs og sorpmaacutelum aacute hagkvaeligman haacutett (td minnka uacutergang)

4 4 Koma iacute veg fyrir haacutevaethamengun

4 5 Styethja vieth notkun aacute endurnyacutetanlegum endurvinnanlegum og liacutefraelignum efnum sem brotna niethur iacute naacutettuacuterunni

5 Faacute ferethathornjoacutenustuna meeth iacute lieth vieth aeth styethja vieth menningu og umhverfisvernd

5 1 Hvetja ferethathornjoacutena til aeth viretha skipulag og landnotkunaraacuteaeligtlun enda aeligttu thorneir aeth taka thornaacutett iacute skipulagsvinnu

5 2 Halda aacutevallt uppi merkjum umhverfisverndar og virethingu gangvart menningu siethum og minjum foacutelksins aacute staethnum

5 3 Hvetja byrgja og thornaacute sem thornjoacutenusta ferethathornjoacutena hoacutetel og veitingastaethi aeth fylgja aacutebyrgri umhverfis- og feacutelagslegri stefnu

5 4 Vekja athygli aacute umhverfis- og feacutelagslegri aacutebyrgeth iacute markaethssetningu

6 Fraeligetha og upplyacutesa um umhverfi og menningu svaeligethisins

6 1 Baeligta fraeligethslu um aacutebyrga stefnu iacute menntun fyrir ferethathornjoacutena

6 2 Greina ferethamoumlnnum reacutett fraacute umhverfis- og feacutelagslegum houmlgum svaeligethisins

6 3 Styrkja rannsoacuteknir og thornroacuteun sem syacutena aacutehrif ferethamennsku aacute umhverfi og menningu

7 Vinna meeth oumlethrum iacute umhverfis og feacutelagsmaacutelum

7 1 Vinna meeth oumlethrum aeth framfoumlrum iacute umhverfismaacutelum og sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis meeth aeth thornroacutea sameiginlegar maeliglingar og viacutesa

7 2 Standa vieth althornjoacuteethlega saacutettmaacutela samninga og yfirlyacutesingar eins og Iacutesland hefur skuldbundieth sig til auk iacuteslenskra laga og tilmaeligla sveitarfeacutelags

Tafla 2 Gaacutetlisti og sietharreglur UNWTO soacutett fraacute EarthCheck og thornyacutett aacute iacuteslensku

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins

Umhverfisvottunarverkefni sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum er styacutert af Framkvaeligmdaraacuteethi

Umhverfisvottunar Vestfjaretha Iacute thornviacute sitja niacuteu aethilar sem sveitarfeacuteloumlgin tilnefna iacute raacuteethieth til fjoumlgurra aacutera iacute

senn vieth lok kosninga Raacuteethieth skal kjoacutesa seacuter formann vieth upphaf kjoumlrtiacutemabils sveitarstjoacuterna og starfar

hann samkvaeligmt erindisbreacutefi Milli 2012 og 2018 sinnti Fjoacuterethungssamband Vestfirethinga daglegu vafstri

verkefnisins skv samthornykktum Fjoacuterethungsthornings 2012 Aacuterieth 2018 toacutek Vestfjarethastofa vieth umsyacuteslu

verkefnisins Fraacute byrjun aacuters 2019 hafa tveir starfsmenn starfaeth vieth verkefnieth annar iacute um 20 starfi en

hinn um 30 thornar sem aacuteethur var einn starfsmaethur iacute 20 starfshlutfalli Helstu hlutverk starfsmanna eru

aacuteaeligtlanagereth og aeth aethstoetha sveitarfeacuteloumlg vieth aeth hrinda iacute framkvaeligmd aacuteaeligtlunum og eftirfylgni verkefna

Verkefnastjoacuterar safna upplyacutesingum fraacute sveitarfeacuteloumlgunum vegna maeliglinga sjaacutelfbaeligrniviacutesa skila

viethmiethunartoumllum aacuterlega til EC og sinna oumlethru thornviacute sem EC umhverfisaacuteaeligtlunin gerir kroumlfu um svo haeliggt seacute

aeth viethhalda vottun Sveitarfeacuteloumlgin hafa skipaeth Graelignt teymirdquo en iacute thornviacute sitja thornriacuter aethilar Einn fraacute

norethanverethum Vestfjoumlrethum annar fraacute sunnanverethum Vestfjoumlrethum og saacute thornriethji fraacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 16: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

15

2 Gildandi loumlgum og reglugerethum er fylgt iacute hviacutevetna

3 Sjaacutelfbaeligrnistefna iacute umhverfis- og samfeacutelagsmaacutelum

4 Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til fimm aacutera iacute senn sem er endurskoethueth aacuterlega

5 Skraacuteningar- og voumlktunarkerfi til aeth fylgjast meeth aacuterlegri frammistoumlethu aacute 12 sviethum og

aflaeth er fraacute hverju sveitarfeacutelagi

1 Oumlflugt samraacuteeth vieth alla hoacutepa samfeacutelagsins thornannig aeth iacutebuacutear eigi thorness kost aeth taka thornaacutett iacute

stefnumoacutetuninni og koma athugasemdum aacute framfaeligri Einnig er sett upp og framfylgt

kynningaraacuteaeligtlun um framgang verkefnisins

Iacute forskrift EC er rammi sem Ferethamaacutelastofnun Sameinuethu thornjoacuteethanna (UNWTO) hefur sett um sjaacutelfbaeligra

ferethathornjoacutenustu eetha skipulag ferethathornjoacutenustu til aeth styethja thornroacuteun iacute faacutetaeligkari riacutekjum heims THORNessi listi er unnin

meeth efnahags- og framfarastofnun Asiacuteuriacutekja (APEC) sem er samsvarandi efnhags- og framfarastofnun

Evroacutepu (OECD) Yfirlyacutesingin ber thorness greinilega merki aeth vera houmlnnueth sem gaacutetlisti eetha siethareglur fyrir

ferethathornjoacutenustu aacute svaeligethi sem byacuter vieth aethrar aethstaeligethur en heacuter tiacuteethkast Gaacutetlistinn er engu aeth siacuteethur goacuteethur

rammi

Listinn fylgir heacuter aacute eftir iacute lauslegri thornyacuteethingu Mariacuteu Maack Iacute Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun fyrir Vestfirethi er viacutesaethi iacute

nuacutemer lykilsvietha og geira iacute thornessum lista

1 Vernda umhverfi vistkerfi og naacutettuacuterulega tegundaauethgi

1 1 Styethja vieth naacutettuacuteruvernd og svaeligethisbundna friethun

1 2 Hvetja sveitarstjoacuternir til aeth meta gildi svaeligetha iacute thorneirra umsjoacuten meeth vernd iacute huga

13 Koma fyrir innviethum og mannvirkjum sem vernda ferethamannastaethi gegn skemmdum af voumlldum aacutegangs

2 Viretha staethbundna menningu

2 1 Taka jafnt tillit til allra oacutehaacuteeth kyni eetha aldri iacute skipulagi ferethathornjoacutenustu

2 2 Bjoacuteetha almenningi taeligkifaeligri til aeth taka thornaacutett iacute umraeligethum um skipulag ferethathornjoacutenustu

2 3 Vekja athygli yfirvalda aacute thornviacute hvaetha menningar og naacutettuacuteruminjar hafa verndargildi og gaeligta aeth thornviacute aeth starfsemi gangi ekki of naeligrri umhverfi og samfeacutelagi

2 4 Veita heimamoumlnnum taeligkifaeligri til aeth bjoacuteetha ferethamoumlnnum menningu staetharins

3 Viethhalda umhverfisstjoacuternun jafnt og thorneacutett

3 1 Gaeligta thorness aeth mat aacute umhverfis- og samfeacutelagsaacutehrifum seacute undirstaetha hverra framkvaeligmda auk hagraelignna thornaacutetta

3 2 Taka reglulega stoumlethu eetha uacutettekt aacute aacutestandi meeth tilliti til aacutehrifa atvinnurekstrar

3 3 Uppfaeligra sjaacutelfbaeligrnistefnu og -viacutesa innan starfsemi ferethathornjoacutenustu

3 4 Taka mieth af houmlnnun og landslagsskipulagi sem yacutetir undir sjaacutelfbaeligra landnotkun

4 Fylgja eftir styacuteringu til aeth naacute aacuterangri

4 1 Td draga uacuter mengun og uacutetblaeligstri groacuteethurhuacutesalofttegunda

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

16

4 2 Spara vatn og vernda vatnsgaeligethi

4 3 Taka aacute uacutergangs og sorpmaacutelum aacute hagkvaeligman haacutett (td minnka uacutergang)

4 4 Koma iacute veg fyrir haacutevaethamengun

4 5 Styethja vieth notkun aacute endurnyacutetanlegum endurvinnanlegum og liacutefraelignum efnum sem brotna niethur iacute naacutettuacuterunni

5 Faacute ferethathornjoacutenustuna meeth iacute lieth vieth aeth styethja vieth menningu og umhverfisvernd

5 1 Hvetja ferethathornjoacutena til aeth viretha skipulag og landnotkunaraacuteaeligtlun enda aeligttu thorneir aeth taka thornaacutett iacute skipulagsvinnu

5 2 Halda aacutevallt uppi merkjum umhverfisverndar og virethingu gangvart menningu siethum og minjum foacutelksins aacute staethnum

5 3 Hvetja byrgja og thornaacute sem thornjoacutenusta ferethathornjoacutena hoacutetel og veitingastaethi aeth fylgja aacutebyrgri umhverfis- og feacutelagslegri stefnu

5 4 Vekja athygli aacute umhverfis- og feacutelagslegri aacutebyrgeth iacute markaethssetningu

6 Fraeligetha og upplyacutesa um umhverfi og menningu svaeligethisins

6 1 Baeligta fraeligethslu um aacutebyrga stefnu iacute menntun fyrir ferethathornjoacutena

6 2 Greina ferethamoumlnnum reacutett fraacute umhverfis- og feacutelagslegum houmlgum svaeligethisins

6 3 Styrkja rannsoacuteknir og thornroacuteun sem syacutena aacutehrif ferethamennsku aacute umhverfi og menningu

7 Vinna meeth oumlethrum iacute umhverfis og feacutelagsmaacutelum

7 1 Vinna meeth oumlethrum aeth framfoumlrum iacute umhverfismaacutelum og sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis meeth aeth thornroacutea sameiginlegar maeliglingar og viacutesa

7 2 Standa vieth althornjoacuteethlega saacutettmaacutela samninga og yfirlyacutesingar eins og Iacutesland hefur skuldbundieth sig til auk iacuteslenskra laga og tilmaeligla sveitarfeacutelags

Tafla 2 Gaacutetlisti og sietharreglur UNWTO soacutett fraacute EarthCheck og thornyacutett aacute iacuteslensku

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins

Umhverfisvottunarverkefni sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum er styacutert af Framkvaeligmdaraacuteethi

Umhverfisvottunar Vestfjaretha Iacute thornviacute sitja niacuteu aethilar sem sveitarfeacuteloumlgin tilnefna iacute raacuteethieth til fjoumlgurra aacutera iacute

senn vieth lok kosninga Raacuteethieth skal kjoacutesa seacuter formann vieth upphaf kjoumlrtiacutemabils sveitarstjoacuterna og starfar

hann samkvaeligmt erindisbreacutefi Milli 2012 og 2018 sinnti Fjoacuterethungssamband Vestfirethinga daglegu vafstri

verkefnisins skv samthornykktum Fjoacuterethungsthornings 2012 Aacuterieth 2018 toacutek Vestfjarethastofa vieth umsyacuteslu

verkefnisins Fraacute byrjun aacuters 2019 hafa tveir starfsmenn starfaeth vieth verkefnieth annar iacute um 20 starfi en

hinn um 30 thornar sem aacuteethur var einn starfsmaethur iacute 20 starfshlutfalli Helstu hlutverk starfsmanna eru

aacuteaeligtlanagereth og aeth aethstoetha sveitarfeacuteloumlg vieth aeth hrinda iacute framkvaeligmd aacuteaeligtlunum og eftirfylgni verkefna

Verkefnastjoacuterar safna upplyacutesingum fraacute sveitarfeacuteloumlgunum vegna maeliglinga sjaacutelfbaeligrniviacutesa skila

viethmiethunartoumllum aacuterlega til EC og sinna oumlethru thornviacute sem EC umhverfisaacuteaeligtlunin gerir kroumlfu um svo haeliggt seacute

aeth viethhalda vottun Sveitarfeacuteloumlgin hafa skipaeth Graelignt teymirdquo en iacute thornviacute sitja thornriacuter aethilar Einn fraacute

norethanverethum Vestfjoumlrethum annar fraacute sunnanverethum Vestfjoumlrethum og saacute thornriethji fraacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 17: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

16

4 2 Spara vatn og vernda vatnsgaeligethi

4 3 Taka aacute uacutergangs og sorpmaacutelum aacute hagkvaeligman haacutett (td minnka uacutergang)

4 4 Koma iacute veg fyrir haacutevaethamengun

4 5 Styethja vieth notkun aacute endurnyacutetanlegum endurvinnanlegum og liacutefraelignum efnum sem brotna niethur iacute naacutettuacuterunni

5 Faacute ferethathornjoacutenustuna meeth iacute lieth vieth aeth styethja vieth menningu og umhverfisvernd

5 1 Hvetja ferethathornjoacutena til aeth viretha skipulag og landnotkunaraacuteaeligtlun enda aeligttu thorneir aeth taka thornaacutett iacute skipulagsvinnu

5 2 Halda aacutevallt uppi merkjum umhverfisverndar og virethingu gangvart menningu siethum og minjum foacutelksins aacute staethnum

5 3 Hvetja byrgja og thornaacute sem thornjoacutenusta ferethathornjoacutena hoacutetel og veitingastaethi aeth fylgja aacutebyrgri umhverfis- og feacutelagslegri stefnu

5 4 Vekja athygli aacute umhverfis- og feacutelagslegri aacutebyrgeth iacute markaethssetningu

6 Fraeligetha og upplyacutesa um umhverfi og menningu svaeligethisins

6 1 Baeligta fraeligethslu um aacutebyrga stefnu iacute menntun fyrir ferethathornjoacutena

6 2 Greina ferethamoumlnnum reacutett fraacute umhverfis- og feacutelagslegum houmlgum svaeligethisins

6 3 Styrkja rannsoacuteknir og thornroacuteun sem syacutena aacutehrif ferethamennsku aacute umhverfi og menningu

7 Vinna meeth oumlethrum iacute umhverfis og feacutelagsmaacutelum

7 1 Vinna meeth oumlethrum aeth framfoumlrum iacute umhverfismaacutelum og sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun til daeligmis meeth aeth thornroacutea sameiginlegar maeliglingar og viacutesa

7 2 Standa vieth althornjoacuteethlega saacutettmaacutela samninga og yfirlyacutesingar eins og Iacutesland hefur skuldbundieth sig til auk iacuteslenskra laga og tilmaeligla sveitarfeacutelags

Tafla 2 Gaacutetlisti og sietharreglur UNWTO soacutett fraacute EarthCheck og thornyacutett aacute iacuteslensku

5 Stjoacuternun og framkvaeligmd verkefnisins

Umhverfisvottunarverkefni sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum er styacutert af Framkvaeligmdaraacuteethi

Umhverfisvottunar Vestfjaretha Iacute thornviacute sitja niacuteu aethilar sem sveitarfeacuteloumlgin tilnefna iacute raacuteethieth til fjoumlgurra aacutera iacute

senn vieth lok kosninga Raacuteethieth skal kjoacutesa seacuter formann vieth upphaf kjoumlrtiacutemabils sveitarstjoacuterna og starfar

hann samkvaeligmt erindisbreacutefi Milli 2012 og 2018 sinnti Fjoacuterethungssamband Vestfirethinga daglegu vafstri

verkefnisins skv samthornykktum Fjoacuterethungsthornings 2012 Aacuterieth 2018 toacutek Vestfjarethastofa vieth umsyacuteslu

verkefnisins Fraacute byrjun aacuters 2019 hafa tveir starfsmenn starfaeth vieth verkefnieth annar iacute um 20 starfi en

hinn um 30 thornar sem aacuteethur var einn starfsmaethur iacute 20 starfshlutfalli Helstu hlutverk starfsmanna eru

aacuteaeligtlanagereth og aeth aethstoetha sveitarfeacuteloumlg vieth aeth hrinda iacute framkvaeligmd aacuteaeligtlunum og eftirfylgni verkefna

Verkefnastjoacuterar safna upplyacutesingum fraacute sveitarfeacuteloumlgunum vegna maeliglinga sjaacutelfbaeligrniviacutesa skila

viethmiethunartoumllum aacuterlega til EC og sinna oumlethru thornviacute sem EC umhverfisaacuteaeligtlunin gerir kroumlfu um svo haeliggt seacute

aeth viethhalda vottun Sveitarfeacuteloumlgin hafa skipaeth Graelignt teymirdquo en iacute thornviacute sitja thornriacuter aethilar Einn fraacute

norethanverethum Vestfjoumlrethum annar fraacute sunnanverethum Vestfjoumlrethum og saacute thornriethji fraacute Stroumlndum

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 18: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

17

Verkefnastjoacuteri heldur fundi meeth teyminu einu sinni iacute maacutenuethi THORNaacute er farieth yfir hvaeth er aeth gerast iacute

verkefninu og leitaeth raacuteetha varethandi framkvaeligmdaaacuteaeligtlun og oumlnnur skref sem thornarf aeth vinna og raeligddar

hugmyndir um afmoumlrkun umhverfisaacuteaeligtlunarinnar

6 Afmoumlrkun verkefnisins

Til aeth auka sjaacutelfbaeligrni iacute starfi sveitarfeacutelaganna er haeliggt aeth fara margar leiethir EC krefst thorness aeth haeliggt seacute

aeth syacutena maeliglanlegar framfarir aacute aacutekveethnum sviethum Umhverfisvottunarkerfieth fylgist naacuteieth meeth nokkrum

skilgreindum thornaacutettum og syacutenir framfarir meeth breytingum aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum Baeligtt frammistaetha seacutest iacute thornviacute

hvort aeth viethmieth standist og hvort baeligting verethi Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er syacutenileg aacute vef Vestfjarethastofu

og einnig er huacuten kynn aacuterlega thornannig aeth iacutebuacutear geta tekieth thornaacutett og bent aacute tiltekin maacutel sem thornaacute vaeligri haeliggt

aeth baeligta inn aacute framkvaeligmdalistann ef fjaacutermagn er til og markmieth raunhaeligf

Vestfjarethastofa hefur opnaeth Facebook-siacuteethu sem ber heitir Naacutettuacuterulega Vestfirethir Hoacutepurinn er opinn

svo aeth almenningur getur spurt eetha leitaeth raacuteetha og komieth meeth uppaacutestungur um verkefieth

Meginforsendur Umhverfisvottaethir Vestfirethir eru

bull Aeth baeligta frammistoumlethu sveitarfeacutelaganna aacute thorneim lykilsviethum og stoumlethlum sem EC leggur

aacuteherslu aacute THORNetta er gert meeth viacutesun iacute sjaacutelfbaeligrniviacutesa hvers svieths

bull Aeth hvert sveitarfeacutelag skraacutei og skili toumllulegum upplyacutesingum varethandi auethlindanotkun

THORNau nyacutetast til aeth reikna breytingar aacute sjaacutelfbaeligrniviacutesum og samanburethi vieth

laacutegmarksviethmieth og bestu viethmieth ( bdquoBenchmarkingldquo )

bull Aeth stjoacuternun og stefnumoacutetun innan verkefnisins seacute skyacuter og aeth lykilmenn

sveitarfeacutelaganna komi thornar aeth

bull Aeth sjaacutelfbaeligr thornroacuteun seacute meeth sannanlegum haeligtti iacute fjoumllbreyttu daglegu starfi sveitarfeacutelaga

bull Aeth iacute verklagi sveitarfeacutelaga seacute aeth farieth eftir gildandi loumlgum og reglugerethum og aeth

oumlryggismaacutel seacuteu iacute lagi og fyrir hendi seacuteu vietheigandi viethbragethsaacuteaeligtlanir

bull Aeth stuethlaeth seacute aeth kynningu og syacutenileika umhverfisverkefnisins thornannig aeth iacutebuacutear seacuteu meeth

iacute verkefninu

Aeth verkefni taki mieth af vilja iacutebuacutea iacute umhverfismaacutelum sem snerta vottunarferlieth oacutehaacuteeth kroumlfum EC THORNviacute maacute

baeligta vieth sjaacutelfbaeligrniviacutesum ef almennur vilji er fyrir sliacuteku

7 Hvaeth er skoethaeth iacute umhverfisvottun

Vottun EC er iacute raun uacutettekt og viethurkenning thornriethja aethila aacute thornviacute aeth viethkomandi sveitarfeacutelag seacute aeth vinna thornaacute

umhverfisvinnu sem thornaeth segist stefna aeth Vottunin veitir ramma um umhverfisstarf fyrirtaeligkja og

sveitarfeacutelaga og gerir kroumlfu um jafnar og aacutekveethnar framfarir fraacute aacuteri til aacuters Vottunin er liacuteka oumlryggisstimpill

gagnvart neytendum sem vita aeth thornar er stefnt aeth sjaacutelfbaeligrari framtiacuteeth

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 19: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

18

EC skoethar 12 lykilsvieth sem taka mieth af umhverfis- og samfeacutelagsthornaacutettum sem mikilvaeliggir eru iacute hnattraelignu

samhengi Skylda er aeth greina fraacute 16 sjaacutelfbaeligrniviacutesum innan thornessa 12 lykilsvietha (2 tafla) en haeliggt er aeth

baeligta vieth valkvaeligethum viacutesum eins og vieth aacute Goumlgnum vegna sjaacutelfbaeligrniviacutesa (Benchmarking toumllur) er skilaeth

aacuterlega og reiknar EC uacutet einkunn uacutet fraacute thorneim toumllum Samtoumlkin hafa sett viethmieth um laacutegmarksframmistoumlethu

fyrir hvern sjaacutelfbaeligrniviacutesi Helmingur sveitarfeacutelaga thornarf aeth naacuteeth thornviacute laacutegmarki til aeth standast kroumlfur EC

hafa setta haeligrri viethmieth og ef thorneim er naacuteeth telst thornaeth vera framuacuterskarandi aacuterangur Gert er raacuteeth fyrir aeth

einungis um 20 sveitarfeacutelaga geti naacuteeth svo langt

Sveitarfeacuteloumlgin eiga aeth moacuteta skraacuteningarkerfi til aeth vakta auethlindanotkun og uacutergangsstreymi iacute

sveitarfeacuteloumlgunum Grunninn aeth skraacuteningarkerfi maacute thornoacute saeligkja til verkefnastjoacutera til aeth nota sem ramma

um skraacuteningu Meeth thornviacute aeth nyacuteta skraacuteningarkerfi eins og EC maeliglist til eykst gagnsaeligi samanburethur er

auethveldari og sveitarfeacuteloumlgin geta fengieth betri yfirsyacuten

Meeth baeligttri yfirsyacuten er ma haeliggt aeth

bull Draga uacuter kostnaethi

bull Auethvelda skyacuterslugjoumlf og kynningar um frammistoumlethu

bull Baeligta umhverfisvernd og naacute sjaacutelfbaeligrnimarkmiethum

bull Stuethla aeth vottun og staethfesta aacutekveethin gaeligethi

bull Baeligta almenningsaacutelit og umtal

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 20: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

19

Tafla 3 Lykilsvieth EarthCheck og sjaacutelfbaeligrniviacutesar sem sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum nota

8 Sjaacutelfbaeligrnistefna Vestfjaretha

Iacute samraeligmi vieth staethal EC hafa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum komieth seacuter saman um stefnu um sjaacutelfbaeligra

thornroacuteun aacute svaeligethinu Stefnan var fyrst samthornykkt iacute januacutear 2014 og er huacuten endurskoethueth aacuterlega samkvaeligmt

reglum EC Stefnan er birt heacuter iacute heild sinni enda er huacuten grunnurinn aeth framkvaeligmdaaacuteaeligtlun

Skylduviacutesir Valkvaeligethur viacutesir

1 Losun groacuteethurhuacutesalofttegunda Losun koltviacutesyacuterings (CO2) aacute mannaacuter iacute tonnum

2 Orkunotkun -sparnaethur og

ndashstjoacuternunOrkunotkun aacute mannaacuter iacute MJ

1 Endurnyacutejanleg orka

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

2 Endurnyacutejanleg orka

framleidd aacute svaeligethinu

sem hlutfall af

heildarorkunotkun

3 Stjoacuternun ferskvatnsauethlindaa Notkun neysluvatns aacute mannaacuter iacute ruacutemmetrum

b Einkunn fyrir aethgerethir til vatnssparnaethar

4 Verndun og stjoacuternun vistkerfaFlatarmaacutel svaeligetha sem verndueth eru vegna

innlends liacutefriacutekis sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins5 Stjoacuternun feacutelagslegra og

menningarlegra aacutehrifa

ferethathornjoacutenustunnar

Fjoumlldi vottaethra ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja sem

hlutfall af heildarfjoumllda

ferethathornjoacutenustufyrirtaeligkja aacute svaeligethinu

6 Skipulags- og byggingarmaacutelFlatarmaacutel graelignna svaeligetha sem hlutfall af

heildarflatarmaacuteli svaeligethisins

7 Feacutelagshagfraeligethilegur

aacutevinningur svaeligethisins af

ferethathornjoacutenustu

Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

8 Verndun loftgaeligetha og stjoacuternun

haacutevaetha

a Losun koumlfnunarefnisoxiacuteetha (NOx) aacute hektara

b Losun brennisteinsoxiacuteetha (SO2) aacute hektara

c Magn svifryks (PM10) aacute hektara

9 Stjoacuternun fraacuteveitumaacutela og

yfirborethsvatns

Vatnssyacuteni sem standast gaeligethakroumlfur sem

hlutfall af oumlllum vatnssyacutenum sem tekin eru

10 Stjoacuternun uacutergangs aacute foumlstu

formi

a Magn uacutergangs til urethunar aacute hvert mannaacuter

b Hlutfallsleg endurvinnsla uacutergangs

c Hlutfallsleg notkun umhverfismerktrar

pappiacutersvoumlru

11 Geymsla og notkun efna

sem eru skaethleg umhverfinu

a Hlutfall varnarefna sem eiga seacuter liacutefraelignan

uppruna og brotna niethur iacute naacutettuacuteruleg efni eftir

notkun af heildarnotkun varnarefna

b Hlutfallsleg notkun umhverfismerktra

hreinsiefna 12 Verndun

12 Verndun menningarminja Engir skilgreindir sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Lykilsvieth Sjaacutelfbaeligrniviacutesar

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 21: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

20

Sameiginleg stefna sveitarfeacutelaga aacute Vestfjoumlrethum

um sjaacutelfbaeligra thornroacuteun iacute umhverfislegu og feacutelagslegu tilliti

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum Aacuterneshreppur Bolungarviacutek Iacutesafjaretharbaeligr Kaldrananeshreppur Reykhoacutelasveit

Strandabyggeth Suacuteethaviacutekurhreppur Taacutelknafjaretharhreppur og Vesturbyggeth samthornykkja sameiginlega stefnu um aeth

Vestfirethir verethi umhverfisvaelignt og sjaacutelfbaeligrt samfeacutelag thornar sem aacutehersla er loumlgeth aacute aeth vernda umhverfi soumlgu minjar

og landslag fyrir komandi framtiacuteeth Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum einsetja seacuter aeth vinna stoumlethugt iacute aacutett aeth sjaacutelfbaeligrni iacute

starfsemi sinni og horfa til naacutettuacuteru- og landverndar THORNar meeth setja thornau fordaeligmi fyrir fyrirtaeligki iacutebuacutea og opinberar

stofnanir aacute svaeligethinu til aeth feta soumlmu braut Sveitarfeacuteloumlgin munu kynna thornessa stefnu og aacuterangurinn og skapa

thornannig jaacutekvaeligethari iacutemynd af hverskonar afurethum og thornjoacutenustu aacute svaeligethinu THORNar meeth leggja sveitarfeacuteloumlgin aacute

Vestfjoumlrethum aacuteherslu aacute gott starfsumhverfi fyrir ferethathornjoacutenustu og syacutena oumlethrum atvinnuvegum gott fordaeligmi

Sveitarfeacuteloumlgin stefna aeth thornviacute aeth minnka uacutetblaacutestur groacuteethurhuacutesalofttegunda

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum leitast vieth aeth fylgja aacutekvaeligethum althornjoacuteethlegra samthornykkta og innlendra aacuteaeligtlana um

umhverfisvernd auk thorness sem fylgt er iacuteslenskum loumlgum reglugerethum samningum og samthornykktum sem falla

undir maacutelefni umhverfisstefnunnar svo og siethareglum ferethamaacutelastofnunar Sameinuethu THORNjoacuteethanna (UNWTO)

THORNetta naeligr einnig til thorness ramma sem EarthCheck vottunin setur um uacutettekt og vottun og byggir aacute siethareglum APTA

og APEC

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum beita fyrirbyggjandi aethgerethum til aeth koma iacute veg fyrir ryacuternun naacutettuacuterulegra og

feacutelagslegra gaeligetha og hvetja alla Vestfirethinga og gesti til aeth fylgja fordaeligminu og efla framgang sjaacutelfbaeligrrar

thornroacuteunar einkum meeth ferethathornjoacutenustuna iacute huga

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum hafa einsett seacuter aeth

1 Starfsemi sveitarfeacutelaganna miethi aeth stoumlethugum framfoumlrum iacute umhverfislegu hagraelignu og feacutelagslegu tilliti iacute

anda sjaacutelfbaeligrrar thornroacuteunar meeth hliethsjoacuten af aacutersskyacuterslum EarthCheck fyrir svaeligethieth

2 Nyacuteta vinnuafl voumlrur og thornjoacutenustu af svaeligethinu aeth thornviacute marki sem moumlgulegt er og efla thornannig hagkerfi iacute

heimabyggeth

3 Starfa iacute anda samfeacutelagslegrar aacutebyrgethar (CSR ndash Corporate social responsibility) og hvetja fyrirtaeligki til

feacutelagslegrar thornaacutetttoumlku Leietharljoacutesieth er aeth efla samhug samheldni og samskipti foacutelks samthornaeligtta menningu

atvinnu og umhverfismaacutel

4 Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vilja efla samskipti vieth alla hagsmunaaethila til aeth tryggja samraeligmdar aethferethir vieth aeth

naacute framuacuterskarandi aacuterangri iacute umhverfis- og feacutelagsmaacutelum Skilvirk miethlun upplyacutesinga aacute vefsvaeligethum og iacute aacutersskyacuterslu

er liethur iacute thornviacute svo og gott samraacuteeth um starf sveitarfeacutelaganna aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun iacute anda Staethardagskraacuter 21 og

loftslagsraacuteethstefnunnar iacute Pariacutes 2015

Sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum vinna sameiginlega og hvert iacute siacutenu lagi aeth eftirfylgni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar Kaupi

inn aethfoumlng og sinni uacutergangsmaacutelum iacute samraeligmi vieth thornessa stefnu

THORNessi stefna var fyrst formlega samthornykkt af oumlllum hlutaetheigandi sveitarstjoacuternum og kynnt iacutebuacuteum iacute maiacute

2016

Siacuteethast endurskoethueth iacute mars 2019

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 22: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

21

9 Verkefni framkvaeligmdaaacuteaeligtlunar 2019-2023

Iacute thornessum kafla eru sett upp thornau verkefni sem stefnt er aeth vinna aeth aacute aacuterunum 2019ndash2023 Verkefnin eru

fjoumllbreytt og thornurfa sveitarfeacuteloumlgin aacute Vestfjoumlrethum aeth passa upp aacute aeth thornau seacuteu unnin iacute takt vieth

framkvaeligmdaaacuteaeligtlunina Sum thornessara verkefna eru aeth kroumlfu EC og thornviacute thornarf aeth vinna thornau aacute hverju aacuteri

Oumlnnur eru verkefni sem Framkvaeligmdaraacuteeth thornarf aeth setja upp iacute hverju sveitarfeacutelagi fyrir sig og thornarf aeth

vinna aacute lengri tiacutema Framkvaeligmdaaacuteaeligtlunin er svo tekin og endurskoethueth aacuter hvert og er thornaacute haeliggt aeth baeligta

vieth verkefnum sem thornykja aethkallandi

Forsendur verkefna byggjast aacute fjoacuterum reglum sem gott er aeth hafa til hliethsjoacutenar

1 Siethareglur thornaeligr sem vitnaeth er iacute iacute stefnunni fraacute UNWTO og ASPEC fyrir ferethathornjoacutenustu

2 Lykilsvieth EC sem krafist er aeth seacuteu uppfyllt

3 Skraacuteningarkerfi umhverfisstofnunar um sorpfoumlrgun

4 Nyacutejar aacuteherslur sem koma yacutemist fram iacute markmiethum sameinuethu thornjoacuteethanna eetha iacute samkomulagi

fraacute Pariacutes 2015 um aethgerethir gegn loftslagsbreytingum sem Iacuteslendingar hafa gengist undir (sjaacute

mynd 1)

Heacuter aacute eftir fylgja tvaeligr toumlflur suacute fyrri tafla 3 syacutenir thornau verkefni sem voru aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun til aacutersins

2018 THORNaeth er aacutenaeliggjulegt aeth moumlrgum verkefnum hefur lokieth farsaeligllega aacute meethan thornarf stoumlethugt aeth sinna

oumlethrum Umhverfisvottun Vestfjaretha hefur leitt til vitundarvakningar hreinna umhverfis betri

uacutergangstjoacuternunar og oumlflugri verndunar

Tafla 4 er hins vegar nyacute fimm aacutera framkvaeligmdaaacuteaeligtlun thornar sem fram koma margar nyacutejar tilloumlgur

Aacuteherslubreytingar eru iacute takti vieth tiacutemann meira seacutest af verkefnum sem efla feacutelagslegt reacutettlaeligti draga uacuter

uacutetblaeligstri og plastnotkun sem og meethvitaethri innkaupum og oumlflugri kynningu

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 23: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

22

Aacuterleg EC verkefni ndash baeligethi framkvaeligmd nuacute thornegar og verethur haldieth aacutefram

bull Kynning aacute verkefninu fyrir almenning

bull Kynning verkefnisins ndash Kostnaethur of framgangur

bull Framfylgt laga og reglugeretha

bull Endurskoethueth framkvaeligmdaraacuteaeligtlun

bull Uacuterbaeligtur vegna athugasemda vieth siacuteethustu uacutettekt

bull Upplyacutesingasoumlfnun um auethlindanotkun (benchmarkingtoumllur)

Oumlnnur verkefni framkvaeligmd aacute tiacutemabilinu

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki og heimili aacute aethferethum til aeth draga uacuter myndum uacutergangs og aukin fraeligethsla

um flokkun sorps

bull Sveitarstjoacuternir aacute Vestfjoumlrethum samthornykki aeth starfsfoacutelk sveitarfeacutelaganna skuli kaupa vottaethar

pappiacutersvoumlrur og hreinsiefni nema aeth varan seacute ekki faacuteanleg aacute Iacuteslandi

bull Fjoumllgun vottaethra ferethathornjoacutenustuaethila - heimsoacuteknir og kynning fyrir ferethathornjoacutenustuaethila aacute

Vestfjoumlrethum

bull Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa

bull Aacuterlega seacute skoethaethur vatnsleki iacute oumlllum thorneacutettbyacutelum verklag sett

Verkefni sem ekki naacuteethist aeth framkvaeligma

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute viethurkenndum umhverfismerkjum og merkjum fyrir

liacutefraeligna framleiethslu

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth auethvelda almenningi aeth taka thornaacutett iacute aeth skila liacutefraelignum uacutergangi

til moltugerethar

bull Oumlll sveitarfeacuteloumlg stefni aeth thornviacute aeth Vestfirethir verethi buretharplastpokalausir aacuterieth 2021

bull Uacutettekt aacute moumlguleikum sveitarstjoacuterna til aeth stuethla aeth minnkandi losun groacuteethurhuacutesalofttegunda fraacute

umfereth og uacutetgereth aacute svaeligethinu td meeth thornviacute aeth skoetha gereth goumlngu- og reiethhjoacutelastiacutega og uppsetningu

rafhleethslustoumlethva vieth stoacutera vinnustaethi

bull Kynning fyrir fyrirtaeligki stofnanir og heimili aacute mikilvaeliggi thorness aeth draga uacuter loftslagsbreytingum af

mannavoumlldum og leiethum til thorness

bull Kynning verkefnisins - spjoumlld til uppsetningar aacute Vestfjoumlrethum

Tafla 3 Verkefni aacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun aacutersins 2014-2020 flokkueth eftir hvort naacuteethist aeth framkvaeligma

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 24: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

23

Verkefni Tiacutemabil Aacutebyrgeth Forsenda

Skipuloumlgeth landsvaeligethi innan hvers sveitarfeacutelags til trjaacuteploumlntunar feacutelagasamtaka 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Skipuleggja svaeligethi fyrir raeligktun matjurta iacute gereth nyacuterra aethalskipulaga

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Kanna moumlguleika aacute endurheimt votlendis 2019-2023

Verkefnastjoacuteri Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 1

Liacutefraelignum uacutergangi safnaeth iacute oumlllum sveitarfeacuteloumlgum og nyacutett iacute moltugereth

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 1og 10

Koma fyrir hleethslupoacutestum vieth stofnanir sveitarfeacutelaganna 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 2

Vernda vatnsboacutel og faeligkka athugasemdum heilbrigethiseftirlits vieth gaeligethi neysluvatns Koma iacute veg fyrir leka iacute vatnsveitukerfum

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 3

Skiplagethar aacuterlegar fjoumlruhreinsanir iacute hverju sveitarfeacutelagi iacute samvinnu vieth feacutelagasamtoumlk ofl

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 4

Skoacutelar og leikskoacutelar skraacutei sig iacute bdquoSkoacutelar aacute graelignni greinldquo 2019

Sveitarfeacuteloumlg iacute samraacuteethi vieth

fraeligethsluyfirvoumlld Lykilsvieth 5

Markmieth STHORN

Merkingar fyrir umhverfisvottun Vestfjaretha vieth innkomu til Vestfjaretha 2019 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 6

Laacuteta meta hvaetha aacutehrif verslun iacute heimabyggeth hefur aacute hagkerfi svaeligethisins

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 7

Skoethaeth hver staethan er varethandi feacutelagsleg undirboeth og framkomu vieth erlent vinnuafl

2019-2023

Sveitarfeacuteloumlg (vinnumaacutelastofnun

steacutettarfeacuteloumlg) Lykilsvieth 7

Kanna moumlguleika aacute aeth rafvaeligetha hafnir 2019-2023 Framkvaeligmdaraacuteeth Lykilsvieth 8

Skipulag nyacuterra loacuteetha gefi kost aacute blaacutegraelignum fraacuterennslislausnum 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 9

Stuethningur vieth verkefnieth bdquopokastoumlethvarldquo iacute formi utanumhalds saumahittinga og pokastoumlethva-merkinga fyrir saumaetha poka

2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Sveitarfeacuteloumlgin verethi plastburetharpokalaus 2021 2019-2021 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10

Graelign skref stofnana og fyrirtaeligkja aacuteframhald 2019-2023 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Draga uacuter uacutergangi og efla enn sorpflokkun 2019-2023 Verkefnastjoacuterar Lykilsvieth 10

Uacuterbaeligtur aacute skraacuteningarkerfi innkaupa og sorpmaacutela sveitarfeacutelaga (sjaacute uacutergangsskraacute Umhverfisstofnunar i viethauka) 2019 Sveitarfeacuteloumlg

Lykilsvieth 10 EarthCheck

Kynningarstarf - FB siacuteethan Naacutettuacuterlega Vestfirethir 2019 Verkefnastjoacuterar

Graelignt teymi Kroumlfur

EarthCheck

Samhaeligfa uacutergangs- og sorpmaacutel svaeligethis

2019-

2023

Framkvaeligmdaraacuteeth

Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 10

Laga eftir thornoumlrfum geymslu og foumlrgun varnarefna og liacutefraelignna leysa iacute sveitarfeacuteloumlgum 2019 Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 11

Sveitarfeacuteloumlg beiti seacuter aeth thornviacute aeth skraacute menningarminjar iacute tengslum vieth nyacute aethal- og deiliskipuloumlg og kynna thornaeligr fyrir heima- og ferethamoumlnnum

2019-2023

Framkvaeligmdaraacuteeth Sveitarfeacuteloumlg Lykilsvieth 12

Tafla 4 Listi af verkefnum iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 viacutesaeth er iacute lykilsvieth EarthCheck staethals

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 25: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

24

10 Lokaoreth

Verkefni Framkvaeligmdaraacuteeths og verkefnastjoacutera iacute framkvaeligmdaaacuteaeligtluninni eru fjoumllbreytt THORNarna eru moumlrg

verkefni sem thornarf aeth skoetha aacuterlega uacutet allt tiacutemabilieth og oumlnnur seacutertaeligkari Gert er raacuteeth fyrir thornviacute aeth haeliggt seacute

aeth hefja sinna aacuterlega eetha ljuacuteka thornessum verkefnum innan tiacutemarammans

Stefna sveitarfeacutelaganna aacute Vestfjoumlrethum aeth sjaacutelfbaeligrri thornroacuteun er verkefni sem allir Vestfirethingar thornurfa aeth

thornekkja og sinna Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er thornviacute mikilvaeligg THORNannig geta iacutebuacutear og

starfsmenn lagt sig fram glaethst yfir goacuteethum aacuterangri og notaeth upplyacutesingarnar til aeth leggjast aacute eitt meeth

sveitarstjoacuternum nefndarmoumlnnum verkefnastjoacuterum og graeligna teyminu fyrir bjarta vestfirska framtiacuteeth

Upplyacutesingar kynningar og oumlnnur umfjoumlllun er mikilvaeligg en verkefnastjoacuterar koma upplyacutesingum aacute

framfaeligri aacute heimasiacuteethunni wwwvestfirdiris og aacute facebook undir Vestfjarethastofa og Naacutettuacuterulega

Vestfirethir

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 26: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

25

Heimildir

Aacuternastofnun (ed) Uppruni Iacuteslendinga Soacutett 09092016 af httpwwwarnastofnunispageuppruniislendinga Framkvaeligmdaraacuteeth Snaeligfellsness (ed) Skref iacute aacutett aeth vottun Soacutett 09092016 af httpnesvottunisskref-i-att-ad-vottun Naacutettuacuterufraeligethistofnun Iacuteslands (ed) Steingervingar Soacutett 10092016 af httpenniisgeologyfossils Sigurethur Steinthornoacutersson (2009) Af hverju eru Vestfirsk fjoumlll sleacutett aeth ofan en ekki tindoacutett Soacutett 10092016 af httpwwwvisindavefurissvarphpid=53262 Sustainable Australia (ed) Objectives and Core Values Soacutett 442018 af httpswwwsustainableaustraliaorgaucore_values Umhverfisstofnun (ed) Friethlyacutest svaeligethi Soacutett 10092016 af httpustiseinstaklingarnatturafridlyst- svaedivestfirdir Umhverfisstofnun (ed) Dynjandi iacute Arnarfirethi httpswwwustiseinstaklingarnatturafridlyst-svaedivestfirdirdynjandi-i-arnarfirdi Ari Trausti Guethmundsson 1982 Aacutegrip af jarethfraeligethi Iacuteslands Oumlrn og Oumlrlygur Jakob Jakobsson 1978 Exploitation of the Icelandic spring- and summer-spawning herring in relation to fisheries management 1947-1977 ICES symposium Aberdeen

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar

Page 27: FRAMKVÆMDAÁÆTLUN 2019-2024...Framkvæmdaáætlun 2019-2023 6 Í umhverfisvottunarkerfinu VAKINN er þetta orðað þannig: Sjálfbær þróun gerir kröfu um jafnvægi milli stoðanna

Framkvaeligmdaaacuteaeligtlun 2019-2023 SEINNI HLUTI

26

Viethauki I Daeligmi um skraacuteningu

Hluti af skraacuteningarblaethi sem skila skal til Umhverfisstofnunar um foumlrgun uacutergangs sem sendur er til

uacutetlanda til endurvinnslu eetha foumlrgunar